in samenwerking met
[Plaatsing in beperkte kring]
8,0% direct rendement
Informatiememorandum Bergstede Vastgoed CV
Bergstede
Belangrijke informatie Geïnteresseerden in de verwerving van Participaties in Bergstede Vastgoed CV (“CV”) worden nadrukkelijk gewezen op het feit dat aan iedere vorm van beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Mogelijke kopers wordt geadviseerd de volledige inhoud van het Informatiememorandum te lezen en zich te wenden tot de eigen adviseur, zodat een afgewogen oordeel kan worden gevormd over de inhoud en betekenis van het Informatiememorandum. Sectie5 Investments N.V. (ook: “Initiatiefnemer” of “Beheerder”) verklaart dat de in het Informatiememorandum opgenomen gegevens zorgvuldig zijn opgesteld en, voor zover redelijkerwijs bekend, in overeenstemming zijn met de werkelijkheid en dat geen gegevens zijn weggelaten waarvan de vermelding de strekking van het Informatiememorandum zou wijzigen. Dit sluit echter niet uit dat één of meer van de geraadpleegde informatiebronnen onjuist en/of onvolledig kunnen zijn, of dat er informatiebronnen met een afwijkende opinie zijn. De Initiatiefnemer heeft zich laten bijstaan door adviseurs. De verantwoordelijkheid van die adviseurs is beperkt tot het terrein van hun expertise en tot het onderwerp van hun advies. Voor alle in het Informatiememorandum geprognosticeerde rendementen geldt dat aan het deelnemen in Bergstede Vastgoed CV risico’s zijn verbonden. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Voorts geldt dat na de verstrekking en verspreiding van het Informatiememorandum er geen enkele garantie of omstandigheid is dat de daarin opgenomen informatie op een latere datum nog juist en volledig is. De in het Informatiememorandum opgenomen verwachtingen, veronderstellingen, analyses, berekeningen, commentaren, prognoses en aanbevelingen zijn verstrekt ter informatie, maar vormen geen garantie voor rendement op een belegging. De CV, haar Beherend Vennoot, de Initiatiefnemer en haar adviseurs aanvaarden geen aansprakelijkheid voor enige directe of indirecte verliezen die zouden kunnen ontstaan op deelnemingen in de CV. Niemand is gemachtigd om door of namens de Initiatiefnemer en/of de CV enige informatie te verstrekken of enige verklaring af te leggen voor zover die informatie niet ook in het Informatiememorandum vermeld staat. Voorts mag de inhoud van het Informatiememorandum niet zonder de uitdrukkelijke schriftelijke goedkeuring van de Initiatiefnemer worden verspreid onder derden om andere redenen dan ter beoordeling van de daarin opgenomen investeringspropositie. Er wordt momenteel nog onderhandeld over de definitieve transactievoorwaarden. De in het Informatiememorandum opgenomen verwachtingen,veronderstellingen, analyses, berekeningen, prognoses en dergelijke zijn verstrekt ter informatie, maar vormen derhalve geen garantie voor het in dit Informatiememorandum vermelde rendement op de belegging. Indien nieuwe informatie na het uitkomen van dit Informatiememorandum leidt tot feitelijke afwijkingen van in dit Informatiememorandum opgenomen variabelen (zoals bijvoorbeeld de financieringsrente en de voorwaarden en condities van de vreemdvermogenfinanciering), zal deelname van reeds ingeschreven Participanten onherroepelijk geacht zijn indien na herberekening het verwacht (Gemiddeld) Direct rendement ten minste 7,5% per jaar bedraagt. De verstrekking en verspreiding van het Informatiememorandum en de uitgifte en/of het aanbod van Participaties kunnen in bepaalde rechtsgebieden onderworpen zijn aan juridische beperkingen. De Initiatiefnemer aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor welke schending dan ook van enige zodanige beperking. Sectie5 Investments N.V. is, als Initiatiefnemer/Beheerder, voor het aanbieden van Participaties in Bergstede Vastgoed CV niet vergunningplichtig ingevolge de Wet op het financieel toezicht (“Wft”) en staat niet onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (“AFM”) dan wel De Nederlandsche Bank N.V. (“DNB”). Op het Informatiememorandum is uitsluitend het Nederlands recht van toepassing. Het Informatiememorandum verschijnt alleen in de Nederlandse taal. De Initiatiefnemer kan uitsluitend aansprakelijk worden gesteld indien het Informatiememorandum misleidend, inconsistent of onjuist is. Amsterdam, 6 september 2010 Sectie5 Investments N.V.
Bergstede Vastgoed CV
in samenwerking met:
I N F O R M AT I E M E M O R A N D U M Bergstede Vastgoed CV(een commanditaire vennootschap naar Nederlands recht, met zetel te Amsterdam) Dit Informatiememorandum wordt gepubliceerd in verband met de aanbieding door Sectie5 Investments N.V. (ook: “Initiatiefnemer” of “Beheerder”) van maximaal 105 Participaties in Bergstede Vastgoed CV, met een waarde van € 50.000,- per stuk (de “Participaties”). De minimale afname bedraagt twee Participaties, zodat maximaal 52 vennoten zullen deelnemen in Bergstede Vastgoed CV. Investeren in de Participaties brengt bepaalde risico’s mee. In sectie 3 Risico’s worden deze besproken. Sectie5 Investments N.V. is als Initiatiefnemer/ Beheerder voor het aanbieden van Participaties in Bergstede Vastgoed CV niet vergunningplichtig ingevolge de Wet op het financieel toezicht (“Wft”) en staat hiervoor niet onder toezicht van de Stichting Autoriteit Financiële Markten (“AFM”) dan wel De Nederlandsche Bank NV (“DNB”). De datum van dit Informatiememorandum is 6 september 2010.
Inhoudsopgave 5
1
Samenvatting
6
2
Definities
10
3
Risico’s
14
4
Onroerendgoedportefeuille
18
5 Financiële aspecten en rendementsberekeningen
25
5.1 Investering en kosten
25
5.2 Vermogensstructuur
26
5.3 Rendementsprognoses
27
5.4 Scenarioanalyse
31
6
Fiscale aspecten
34
7
Juridische aspecten en structuur
41
8
Initiatiefnemer
49
9
Deelname
52
10 Beschikbare informatie
53
11 Betrokken partijen
54
12 Mededeling belastingadviseur
55
Sectie 1 Samenvatting 6
Bergstede Vastgoed CV zal beleggen in winkelcentrum
Rendement
De Vlashoeck (2004) in het centrum van Bergschen-
Het geprognosticeerde Gemiddeld direct rende-
hoek. Sectie5 Investments N.V. biedt hiermee, in
ment van Bergstede Vastgoed CV bedraagt 8,0%
samenwerking met First Table Asset Consultants B.V. ,
per jaar over een beschouwingsperiode van tien
een beperkte groep beleggers de mogelijkheid geza-
jaar. Betaling van de voor uitkering beschikbare
menlijk te beleggen in een modern en volledig verhuurd
kasstroom zal per kwartaal achteraf plaatsvinden.
winkelcentrum met elf huurders op een A1-locatie.
In jaar één is de verwachte rendementsuitkering
Het complex heeft een ondergelegen parkeergarage,
7,0%. De rendementsuitkering zal naar verwachting
waarvan 160 parkeerplaatsen in eigendom verworven
groeien tot 9,4% in jaar tien. Het geprognosticeer-
zullen worden. De winkels zijn in gebruik bij bekende
de Gemiddeld totaalrendement, zijnde de som van
landelijke labels zoals PLUS Supermarkt, Kruidvat
het Gemiddeld direct rendement en het Gemiddeld
en DA Drogisterij, gecombineerd met lokale onderne-
indirect rendement, bedraagt 9,4%.
mers zoals een bakkerij, een kapsalon, een kaasspeciaalzaak en modewinkels.
Commanditair kapitaal Het Commanditair kapitaal bedraagt € 5.250.000
Een deelname in Bergstede Vastgoed CV is in beginsel
verdeeld over 105 Participaties van € 50.000 elk.
geschikt voor de aanwending van een reeds bestaande
De Financieringsbehoefte, zijnde de som van
herinvesteringsreserve.
Fondsinvestering en liquiditeitsreserve van de CV, bedraagt € 14.750.000.
Financiering Door middel van het aangaan van een hypotheek zal in beginsel € 9.500.000 worden gefinancierd voor een periode van vijf jaar. De financiering zal geschieden op basis van ‘non recourse’, hetgeen betekent dat de bank, naast de huur- en verzekeringspenningen, zich uitsluitend kan verhalen op het Object. Bij eventuele tekorten kan zij de Participanten niet verder aanspreken dan het bijeengebrachte Commanditair kapitaal. Het vreemd vermogen bedraagt bij aanvang van de CV circa 64% van de Financieringsbehoefte en circa 72% van de indicatieve taxatiewaarde van DTZ Zadelhoff.
Deelname Tabel 1 Rendementen
Belangstellenden kunnen zich door middel van het
Verwacht jaarlijks Gemiddeld direct rendement
8,0%*
bijgevoegde inschrijvingsformulier ‘Verklaring van
Verwacht jaarlijks Gemiddeld totaalrendement
9,4%*
Deelname in Bergstede Vastgoed CV’ aanmelden
Verwachte Internal Rate of Return (IRR)
8,7%
voor deelname in de CV. Het inschrijvingsformulier
Uitkeringsniveau jaar 1
7,0%
bevat tevens een volmacht aan iedere medewerker
* Enkelvoudige rendementen op basis van een beschouwingsperiode van tien jaar.
van het advocaten- en notarissenkantoor AKD Prinsen Van Wijmen N.V. om namens de inschrijver de
Kenmerken Bergstede Vastgoed CV
Financieel
benodigde akten en stukken te tekenen. Vennoten
• Fondsomvang € 14.750.000
kunnen zowel natuurlijke personen als rechtsperso-
• Eigen vermogen € 5.250.000
nen zijn. De toewijzing op de inschrijving vindt in
• 105 Participaties van € 50.000, exclusief
beginsel plaats op volgorde van binnenkomst van
emissievergoeding (minimale afname twee stuks)
het inschrijvingsformulier. Na ontvangst van het
• Uitkeringen per kwartaal achteraf
volledig ingevulde inschrijvingsformulier met bijla-
• Financiering en rentefixatie voor een periode van 5 jaar
gen vindt toewijzing plaats op basis van een besluit
• De rekenrente bedraagt 4,6% per jaar
van de Beherend Vennoot.
• Verwachte looptijd van het fonds: 5 tot 10 jaar
Juridische structuur Object
De CV wordt aangegaan in de vorm van een com-
• Volledig nieuw gebouwd winkelcentrum (2004) van
manditaire vennootschap naar Nederlands recht.
circa 4.100 m² v.v.o. op een A1-locatie in het centrum
De verhouding tussen de Vennoten wordt beheerst
van Bergschenhoek
door het bepaalde in de CV-overeenkomst.
• Risicospreiding: elf huurders • Zeer ruime gratis parkeergelegenheid direct onder het winkelcentrum • 160 parkeerplaatsen zullen tot het eigendom van Bergstede Vastgoed CV gaan behoren • Weinig verloop: tien van de elf huurders huren vanaf de oplevering van het complex • Solvabiliteit: ruim 70% van de huur wordt betaald door
De CV wordt bestuurd en vertegenwoordigd door haar Beherend Vennoot, die zal optreden voor en ten behoeve van alle Vennoten. Het aansprakelijkheidsrisico wordt in beginsel alleen gedragen door de Beherend Vennoot. De Participanten dienen, als commanditaire vennoten in de CV, zich te onthouden van het verrichten van beheers-, bestuurs- en
landelijke ketens. Dit zijn Sperwer Onroerend Goed B.V.
beschikkingshandelingen. Onder beheershande-
(PLUS Supermarkt), AS Watson (Property Continental
lingen dient te worden verstaan handelingen van
Europe) B.V. (Kruidvat-drogisterij), DA Retailgroep B.V.
de Vennoten jegens derden of interne beheers-
(DA Drogisterij)
handelingen die behoren tot de bevoegdheid van
• Gemiddelde resterende looptijd van de huurcontracten: 4,1 jaar • Bergschenhoek kent een goede koopkracht, die nog verder zal groeien door uitbreiding van het woningbestand in de komende tien jaar
Planning • Inschrijving start op de datum van het uitkomen van het Informatiememorandum en sluit op het moment dat alle Participaties zijn toegewezen • Geplande Aanvangsdatum CV: 19 oktober 2010
de Beherend Vennoot. De Participanten zijn niet aansprakelijk jegens derden, mits zij zich onthouden van het verrichten van voornoemde handelingen.
7
8
Huuroverzicht Winkelcentrum De Vlashoeck in Bergschenhoek Huurder
Gebruiker
Adres
Sperwer Onroerend Goed B.V.
PLUS Supermarkt
Vlashoeck 24
AS Watson (Property Continental Europe) B.V.
Kruidvat-drogisterij
Vlashoeck 40
IVY Retail B.V.
Damesmode en accessoires
Vlashoeck 10-12
DA Retailgroep B.V.
DA Drogisterij
Vlashoeck 8
Edivo v.o.f.
Brasserie/cafetaria Bon Chef
Vlashoeck 2
Bakkerij Ammerlaan B.V.
Brood- en banketbakkerij
Vlashoeck 38
Kindermode Ananas v.o.f.
Kinderkleding
Vlashoeck 14
Buisman h.o.d.n. My Way Hair & Skin
Kapper
Vlashoeck 18
Buisman h.o.d.n. My Way Hair & Skin
Schoonheidssalon en nagelstudio
Vlashoeck 20
Mw. J.A.G. van den Broek h.o.d.n. Bibi to be
Herenmode Jay’s Men’s Couture
Vlashoeck 16
Kaashuis Zuivelland B.V.
Kaasspeciaalzaak
Vlashoeck 36
Centercom Winkelcentra B.V.
Billboards
Totaal Bergstede Vastgoed CV
De Participanten zijn slechts intern draagplichtig
die een fiscale boekwinst behalen met de vervreemding
voor eventuele verliezen van de CV, voor zover deze
van ter belegging gehouden activa (zoals verhuurd
verliezen het bedrag van hun inleg (storting op de
beleggingsonroerendgoed), kunnen onder voorwaarden
Participatie(s)) niet te boven gaan.
de met de vervreemding behaalde boekwinst uitstellen door dotatie van de fiscale winst aan een herinveste-
Het juridisch eigendom van het Object wordt
ringsreserve. De herinvesteringsreserve dient in beginsel
ondergebracht bij de Stichting Bewaarder Bergstede.
uiterlijk in het derde kalenderjaar na het kalenderjaar
Het economisch eigendom wordt ondergebracht bij de
waarin de herinvesteringsreserve is gevormd te worden
CV. Als Beherend Vennoot van de CV zal optreden een
aangewend, door middel van afboeking van de herin-
nog door Sectie5 Investments N.V. op te richten beslo-
vesteringsreserve op de kostprijs van de kwalificerende
ten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid naar
herinvestering.
Nederlands recht, met als (statutaire) naam Bergstede Vastgoed B.V. De Beherend Vennoot zal het beheer van
Herinvesteringsreserves die zijn gevormd bij de ver-
de CV opdragen aan Sectie5 Investments N.V.
vreemding van een ter belegging gehouden activum
Voor een nadere uiteenzetting van de juridische as-
waarop gebruikelijk ten minste in tien jaren wordt
pecten met betrekking tot de CV, de rechtsverhouding
afgeschreven, kunnen in beginsel worden afgeboekt op
tussen de Vennoten en de Participaties wordt verwezen
de kostprijs van de genomen Participatie(s) in Bergste-
naar Sectie 7 - Juridische aspecten en structuur.
de Vastgoed CV. De mogelijkheid tot aanwending van een herinvesteringsreserve is aan nadere voorwaarden
Herinvesteringsreserve
verbonden. Zo dient bij een herinvestering in een be-
In Nederland gevestigde, aan de vennootschapsbelas-
drijfsmiddel waarop gebruikelijk in tien jaren of langer
ting onderworpen rechtspersonen alsmede aan Neder-
wordt afgeschreven (lees: de Participatie in Bergstede
landse inkomstenbelasting onderworpen ondernemers,
Vastgoed CV), de af te boeken herinvesteringsreserve
9
Ingangsdatum huurcontract
Expiratiedatum huurcontract
Oppervlak in m² v.v.o.
Jaarlijkse huuropbrengst (in €, excl. btw)
9/13/2004
12/09/14
2.510
501.843
10/4/2004
3/10/14
352
83.948
16-3-2010 (*)
15/03/15
259
64.500
9/28/2004
27/09/14
252
62.255
9/28/2004
27/09/14
230
56.820
10/4/2004
3/10/14
116
28.657
9/27/2004
26/09/14
89
21.749
9/27/2004
26/09/14
79
19.907
2/1/2006
31/01/16
79
19.858
5/1/2010
30/04/15
78
20.280
10/15/2004
14/10/14
52
12.846
11/8/2004
31/12/11
4.248 4.096
896.911
(*): IVY Retail B.V. is huurder sedert 2004, maar heeft per 16 maart 2010 additionele ruimte gehuurd. Dit is in een nieuwe huurovereenkomst vastgelegd.
ook te zijn gevormd ten aanzien van een bedrijfsmid-
opbrengsten voor de Participanten. De voornaamste
del waarvoor een afschrijvingstermijn geldt van ten
risico’s zijn waardedaling, leegstand en financiering.
minste tien jaar en dat tevens dezelfde economische
Een nadere beschrijving van de risico’s treft u aan in
functie vervulde in het bedrijf. Het voorgaande betreft
Sectie 3 - Risico’s.
slechts algemene informatie en daarom wordt beleggers geadviseerd vooraf overleg te hebben met hun fiscaal
Vrijstelling van de Wet op het financieel toezicht
adviseur ten aanzien van de mogelijkheid tot afboeking
Sectie5 Investments N.V. is, als Initiatiefnemer/Beheer-
van een herinvesteringsreserve ter zake van de aankoop
der, voor het aanbieden van de Participaties in Bergste-
van een Participatie in Bergstede Vastgoed CV.
de Vastgoed CV niet vergunningplichtig ingevolge de Wft en staat niet onder toezicht van de AFM dan wel
Looptijd van de belegging
DNB. Dit Informatiememorandum is geen prospectus
Bergstede Vastgoed CV heeft een looptijd voor
in de zin van de Wft.
onbepaalde duur, maar de CV zal eindigen indien en zodra het (belang in het) Object is vervreemd en
Beleggingsbeslissing
de CV uit de opbrengst hiervan volledig is voldaan.
Deze samenvatting moet gelezen worden als een inlei-
De verwachte looptijd zal tussen de vijf en tien jaar
ding op het Informatiememorandum. Iedere beslissing
zijn, afhankelijk van het meest optimale moment van
om te beleggen, moet gebaseerd zijn op de bestudering
verkoop van het Object.
van het gehele Informatiememorandum en bijlagen door de belegger. De Initiatiefnemer kan wettelijk
Risico’s
aansprakelijk worden gesteld, doch enkel indien de
Beleggen brengt risico’s met zich mee. Bij de CV
samenvatting die samen met de andere delen van het
kunnen onverwachte ontwikkelingen de rendemen-
Informatiememorandum wordt gelezen, misleidend,
ten negatief beïnvloeden en derhalve leiden tot lagere
onjuist of inconsistent is.
Sectie 2 Definities 10
Begrippen in het Informatiememorandum die zijn
Bevoorrechte opbrengst
opgenomen in de navolgende lijst van definities
De Bevoorrechte opbrengst bij verkoop van het Object
beginnen met een hoofdletter en hebben, tenzij uit de
wordt berekend volgens de volgende berekening [(A x
context uitdrukkelijk anders blijkt, de volgende beteke-
B x (C/D)) minus E] waarin:
nis (gedefinieerde begrippen in het enkelvoud hebben
“A” gelijk is aan: 8,0%;
dezelfde betekenis in het meervoud en vice versa):
“B” voorstelt: het Commanditair kapitaal van de CV dat is toe
Aanvangsdatum
te rekenen aan het betreffende Object dat wordt
De datum waarop de CV zal worden aangegaan
vervreemd;
tussen de Beherend Vennoot en de Participanten.
“C” voorstelt:
Naar verwachting zal de CV op 19 oktober 2010
het aantal kalenderweken waarin de CV tot het
worden aangegaan of zoveel eerder als alle Participaties
desbetreffende Object gerechtigd is geweest, waar
geplaatst zijn.
bij een gedeelte van een kalenderweek voor een
volle week wordt gerekend;
AFM
“D” voorstelt:
De Stichting Autoriteit Financiële Markten.
het aantal kalenderweken per jaar, derhalve 52
weken;
Beheerder of Sectie5
en “E” voorstelt:
De beheerder in de zin van artikel 1:1 van de Wft,
het tijdens de looptijd uitgekeerde Direct rende-
Sectie5 Investments N.V.
ment met dien verstande dat met een negatieve uitkomst van de berekening geen rekening wordt
Beherend Vennoot
gehouden.
De Beherend Vennoot van de CV zal een nog door de Sectie5 Investments N.V. op te richten besloten ven-
Bgfo
nootschap met beperkte aansprakelijkheid naar
Het besluit van 12 oktober 2006, houdende regels met
Nederlands recht zijn met als (statutaire) naam Bergste-
betrekking tot het gedragstoezicht op financiële onder-
de Vastgoed B.V. De Beherend Vennoot zal een 100%
nemingen (Besluit gedragstoezicht financiële onderne-
dochteronderneming van Sectie5 Investments N.V. zijn.
mingen Wft).
Commanditair kapitaal Totaal van het door de Participanten bijeengebrachte vermogen.
CV of Bergstede Vastgoed CV De commanditaire vennootschap: Bergstede Vastgoed CV, die op Aanvangsdatum zal worden aangegaan onder de voorwaarden van de CV-overeenkomst.
CV-overeenkomst De notariële akte strekkende tot het aangaan van de CV. Hierin wordt de verhouding tussen de Vennoten
vastgelegd. De CV-overeenkomst zal ten overstaan
Financieringsbehoefte
van een notaris verbonden aan advocaten- en
Het totaal bijeen te brengen vermogen van de CV
notarissenkantoor AKD Prinsen Van Wijmen N.V.
bestaande uit Fondsinvestering en liquiditeitsreserve.
worden verleden. Fondsinvestering Direct rendement
Het totale bedrag van de investering door de CV op
Het direct enkelvoudig rendement uit exploitatie van
Aanvangsdatum, opgebouwd uit Verkrijgingsprijs en
een jaarperiode berekend door het Exploitatieresultaat,
Initiatiekosten.
eventueel gecorrigeerd door het vrijvallen van middelen uit de liquiditeitsreserve, van deze jaarperiode te delen
Gemiddeld direct rendement
door het Commanditair kapitaal.
Het gemiddeld direct enkelvoudig rendement uit exploitatie dat wordt berekend als het totaal van het
DNB
Direct rendement over een beleggingstermijn van tien
De Nederlandsche Bank N.V.
jaar gedeeld door tien.
Emissievergoeding
Gemiddeld indirect rendement
De Emissievergoeding is de vergoeding voor de
Het gemiddeld indirect enkelvoudig rendement dat
plaatsing van de Participaties. De Emissievergoeding
wordt berekend als het Indirect rendement over een
maakt geen onderdeel uit van de prognoses en komt
beleggingstermijn van tien jaar gedeeld door tien.
derhalve niet ten laste van het fondsvermogen. De in het Informatiememorandum opgenomen
Gemiddeld totaalrendement
deelnamebedragen zijn exclusief Emissievergoeding.
Het gemiddeld totaal enkelvoudig rendement dat wordt
De hoogte van de Emissievergoeding bedraagt 1,5%
berekend als de som van het Gemiddeld direct rende-
van het bedrag van de inschrijving. Voor de bepaling
ment en het Gemiddeld indirect rendement over een
van de hoogte van de inschrijving geldt ieder individu-
beleggingstermijn van tien jaar gedeeld door tien.
eel inschrijfformulier. Noch combinaties van inschrijfformulieren noch inschrijvingen in andere fondsen van
Gerealiseerde winst
Sectie5 Investments N.V. worden in de berekening
Onder Gerealiseerde winst wordt in dit kader verstaan
betrokken. De uiteindelijke begunstigde van de Emis-
het positieve verschil tussen de bij verkoop gerealiseerde
sievergoeding is First Table Asset Consultants B.V.
netto-opbrengst en de Fondsinvestering vermeerderd met de geactiveerde investeringen. Hierbij wordt de
Exploitatiekosten
netto-opbrengst bepaald als de verkoopprijs minus de
Het totaal aan kosten samenhangend met de exploi-
Verkoopkosten.
tatie van het Object zoals (maar niet beperkt tot) de beheervergoeding, onderhoudskosten, eigenaarslasten,
Indirect rendement
advieskosten en hypotheekrente.
Het indirect enkelvoudig rendement dat wordt berekend als het Nettoverkoopresultaat minus Perfor-
Exploitatieresultaat
mance fee gedeeld door het Commanditair kapitaal.
Het resultaat dat wordt behaald met de exploitatie van het Object, bepaald door de huuropbrengsten en de
Informatiememorandum
rentebaten te verminderen met de Exploitatiekosten.
Dit Informatiememorandum.
11
12
Initiatiefnemer
sectie B, nummers 6673, 6676 en 6677, respectieve-
De Initiatiefnemer van Bergstede Vastgoed CV is
lijk groot eenentachtig are vijf centiare, elf centiare en
Sectie5 Investments N.V. (Sectie5).
zevenendertig centiare; 2. het appartementsrecht, rechtgevende op het uitslui-
Initiatiekosten
tend gebruik van het trafohuisje in de parkeergarage,
De Initiatiekosten bestaan uit de kosten gemaakt
gelegen in de kelder van het gebouw, met aan- en
door de CV bij aanvang, zijnde: advieskosten, make-
toebehoren, gelegen aan de Dorpsstraat/Beethoven-
laarskosten, taxatiekosten, Selectie- en structurerings-
laan te Bergschenhoek, kadastraal bekend gemeente
vergoeding, Plaatsings- en onderzoeksvergoeding,
Bergschenhoek, sectie B, complexaanduiding 6679-A,
niet-verrekenbare BTW, kosten voor het opstellen van
appartementsindex 4, uitmakende een een/twaalfde
het Informatiememorandum, alsmede marketing- en
(1/12e) onverdeeld aandeel in de hiervoor onder 1.
financieringskosten.
omschreven gemeenschap, bestaande uit het gebouw; 3. de appartementsrechten, elk rechtgevende op een
Nettoverkoopresultaat
parkeerplaats gelegen in de kelder van het gebouw,
Het resultaat gerealiseerd bij verkoop van het
alsmede het appartementsrecht rechtgevende op een
Object berekend door de verkoopprijs van het Object
(1) beheerdersruimte, alle met aan- en toebehoren,
te verminderen met Verkrijgingsprijs, Initiatiekosten
gelegen aan de Dorpsstraat/Beethovenlaan te Berg-
en Verkoopkosten.
schenhoek, kadastraal bekend gemeente Bergschenhoek, sectie B, complexaanduiding 6679-A, appar-
Object
tementsindices 5 tot en met 135 en 138 tot en met
De onroerende zaken (registergoederen) waarin de CV
167, elk uitmakende een een/tweehonderdachtender-
vanaf de Aanvangsdatum zal beleggen, als nader om-
tigste (1/238e) onverdeeld aandeel in het apparte-
schreven in dit Informatiememorandum, in casu:
mentsrecht, rechtgevende op het uitsluitend gebruik
1. het appartementsrecht, rechtgevende op het uitslui-
van tweehonderddrieëndertig (233) parkeerplaatsen
tend gebruik van de commerciële ruimten gelegen
en een (1) beheerdersruimte in de parkeergarage met
op de begane grond van het gebouw, met aan- en
hellingbaan, gelegen in de kelder van het gebouw,
toebehoren, gelegen aan de Dorpsstraat/ Beethoven-
met aan- en toebehoren, gelegen aan de Dorpsstraat/
laan te Bergschenhoek, kadastraal bekend gemeente
Beethovenlaan te Bergschenhoek, kadastraal bekend
Bergschenhoek, sectie B, complexaanduiding 6679-
gemeente Bergschenhoek, sectie B, complexaandui-
A, appartementsindex 305, uitmakende een een/
ding 6679-A, appartementsindex 3, uitmakende een
derde (1/3e) onverdeeld aandeel in de gemeenschap,
drie/twaalfde (3/12e) onverdeeld aandeel in de hier-
bestaande uit een perceel grond met het daarop zich
voor onder 1. omschreven gemeenschap, bestaande
bevindende gebouw - hierna te noemen: het “ge-
uit het gebouw.
bouw”-, bestaande uit een winkelcentrum met ondergrondse parkeergarage, commerciële ruimten op de
Overeenkomst van Beheer en Bewaring
begane grond, woningen op de begane grond, eerste,
De tussen de Beheerder, Stichting Bewaarder en de
tweede, derde en vierde verdieping met bijbehorende
Beherend Vennoot (voor en ten behoeve van de CV) te
bergingen in de kelder en op de eerste verdieping,
sluiten overeenkomst waarin hun onderlinge rechtsver-
gelegen aan de Dorpsstraat/Beethovenlaan te Berg-
houding alsmede de taken en bevoegdheden worden
schenhoek, ten tijde van de splitsing in appartements-
vastgelegd.
rechten kadastraal bekend gemeente Bergschenhoek,
Stichting Bewaarder Stichting Bewaarder Bergstede, een nog op te richten stichting naar Nederlands recht, welke statutair gevestigd zal zijn te Amsterdam.
Vennoten De Beherend Vennoot en ieder van de Participanten tezamen.
Verkoopkosten Participanten
De Beheerder brengt bij verkoop en levering van het
De commanditaire vennoten in de CV.
Object aan één of meer derde partijen een begeleidingsfee van 1,25% over de verkoopprijs van het Object in
Participatie
rekening aan de CV. Deze begeleidingsfee is tevens van
Een deelnemingsrecht in het Commanditair kapitaal
toepassing indien het Object worden vervreemd door
van de CV met een bedrag van € 50.000.
middel van de overdracht van de Participaties. Uit de begeleidingsfee zal de Beheerder de kosten van de even-
Performance fee
tueel in te schakelen makelaar voldoen.
Bij verkoop van het Object is de CV aan de Beheerder
Naast de begeleidingsfee komen eventuele additionele
een bedrag verschuldigd van vijfentwintig procent
advieskosten en/of boetes bij vervroegde aflossing van de
(25%) over het verschil tussen de Gerealiseerde winst
financiering voor rekening van de CV. Deze zijn begroot
van het Object en de Bevoorrechte opbrengst.
op 0,25% van de verkoopprijs, maar kunnen afhankelijk van de omstandigheden hoger of lager uitvallen.
Plaatsings- en onderzoeksvergoeding First Table Asset Consultants B.V. ontvangt van de
Verkrijgingsprijs
CV een vergoeding van 3,0% (exclusief BTW) over
De aankoopprijs verhoogd met de overdrachtsbelasting
het door de relaties van First Table Asset Consultants
en notariskosten van de desbetreffende onroerende zaken.
B.V. bijeengebrachte Commanditair kapitaal voor het onderzoeken, beoordelen en becommentariëren van de
Verhuurbare vloeroppervlakte (v.v.o.)
beleggingspropositie, alsmede voor de begeleiding van
De v.v.o. van een gebouw is de som van de bepaalde
de structurering.
verhuurbare oppervlakte van alle tot het gebouw behorende binnenruimten.
Selectie- en structureringsvergoeding Deze vergoeding bedraagt 2,95% (exclusief BTW) van
Wft
de aankoopprijs van het Object, die Sectie5 Investments
Wet op het financieel toezicht, houdende regels met
N.V. ontvangt voor haar werkzaamheden, alsmede voor
betrekking tot de financiële markten en het toezicht
de risico’s die zij loopt met betrekking tot de CV en de
daarop, zoals deze luidt op de datum van het Infor-
aankoop van het Object.
matiememorandum alsmede na eventuele toekomstige wijzigingen.
13
Sectie 3 Risico’s 14
Aan het beleggen in onroerend goed zijn risico’s verbonden. Deze risico’s kunnen nadelige gevolgen hebben voor het geprognosticeerde rendement en voor de ingelegde gelden van de belegger. De waarde van de belegging kan zowel stijgen als dalen en de mogelijkheid bestaat dat beleggers minder terugkrijgen dan zij hebben ingelegd.
onroerend goed; • nadelige gevolgen van eventuele bodemverontreiniging en/of asbest; • nadelige gevolgen van het ontstaan van claims ten aanzien van het onroerend goed; • nadelige gevolgen van de illiquiditeit van onroerend goed; • nadelige gevolgen van het feit dat de Participaties
In dit hoofdstuk worden de meest voorkomende risico’s ten aanzien van het beleggen in onroerend goed, alsmede de fiscale risico’s kort beschreven.
beperkt verhandelbaar zijn; • nadelige gevolgen van rentestijgingen in de kapitaalmarkt; en • nadelige gevolgen van belastinghervormingen.
Algemene risico’s: • nadelige veranderingen in nationale of internationale economische omstandigheden;
Op een groot aantal van de genoemde risico’s zal hierna nader worden ingegaan.
• nadelige veranderingen in marktomstandigheden; • nadelige gevolgen van eventuele ongunstige ontwik-
Marktrisico
kelingen in de toepasselijke financiële/fiscale/juridi-
Marktrisico is een van de belangrijkste factoren bij de
sche wet- en regelgeving;
waardeontwikkeling van onroerend goed. Het marktri-
• onverzekerbare verliezen, kosten en/of schade,
sico ziet op het algemene economische klimaat waarin
bijvoorbeeld als gevolg van terrorisme, milieu- of
de onroerendgoedmarkt zich bevindt. Het economische
natuurrampen;
klimaat is zowel van invloed op de vraag naar en het
• nadelige gevolgen bij het in gebreke blijven van Bergstede Vastgoed CV of een wederpartij; • verlies van in bewaring gegeven activa als gevolg van insolvabiliteit, nalatigheid of frauduleuze handelingen van de Stichting Bewaarder; • nadelige gevolgen van de financiering met vreemd vermogen; • overmacht; en • andere factoren die buiten de invloed van de Beheerder liggen.
Productspecifieke risico’s: • nadelige veranderingen in de financiële conditie en/ of status van huurders, kopers en verkopers van vastgoed; • nadelige gevolgen van de relatief beperkte spreiding (zowel geografisch beperkt als in soort belegging) binnen de portefeuille; • nadelige gevolgen van eventuele gebreken van het
aanbod van het onroerend goed als op de verhuurmarkt. Uitgangspunt is dat Bergstede Vastgoed CV in Nederland gelegen onroerend goed aankoopt en dus op de Nederlandse markt opereert.
Debiteurenrisico
Onverzekerde schade
De inkomsten van Bergstede Vastgoed CV zullen
Door middel van een opstal- en aansprakelijkheids-
(voornamelijk) bestaan uit de huuropbrengsten van
verzekering is de CV verzekerd tegen voorkomende
het onroerend goed. Hoewel in beginsel onderzoek
risico’s, zoals brand- en waterschade, alsmede de
zal worden gedaan naar de kredietwaardigheid van een
hieruit voortvloeiende huurderving voor een periode
huurder, kan op voorhand niet worden uitgesloten dat
van minimaal twaalf maanden. Schades als gevolg van
een huurder in staat van insolventie geraakt of anders-
natuurrampen, terreur en oorlog zijn niet te verzekeren
zins de huurtermijnen niet (tijdig) voldoet noch dat
en komen derhalve voor rekening en risico van de CV.
huurovereenkomsten tussentijds worden beëindigd.
Daarnaast zal er telkens sprake zijn van een eigen risico per verzekering.
Leegstandsrisico Een huurovereenkomst kan eindigen. Indien er op het
Inflatierisico
moment van beëindiging van de huurovereenkomst
Inflatie is afhankelijk van diverse economische factoren
geen sprake is van verlenging van de huurtermijn, dan
en heeft invloed op het rendement. Als de werkelijke
wel indien er geen nieuwe huurder is gevonden, kan
inflatie lager is dan de in de prognose gehanteerde
leegstand ontstaan. Leegstand leidt tot inkomstender-
percentages, kan het rendement lager zijn dan geprog-
ving en mogelijkerwijs additionele kosten voor Berg-
nosticeerd.
stede Vastgoed CV. Deze additionele kosten kunnen ontstaan doordat de verhuurder het onroerend goed op
Liquiditeitsrisico
bepaalde aspecten dient aan te passen of een huurvrije
Bij tussentijdse tegenvallers in de exploitatie kan de ge-
periode dient te verstrekken aan een nieuwe huurder,
prognosticeerde uitkering in enig jaar in gevaar komen.
bijvoorbeeld wanneer het onroerend goed moeilijk verhuurbaar is. Het leegstandsrisico kan worden beperkt
Rente- en aflossingsrisico
door langlopende huurcontracten met solvabele huur-
De CV sluit bij het aangaan van hypothecaire geldle-
ders af te sluiten. Eveneens is van belang dat Bergstede
ningen overeenkomsten met een gefixeerde rente voor
Vastgoed CV een goede relatie opbouwt en onderhoudt
de duur van vijf jaar. Na deze rentevastperiode dient
met de huurders en tijdig signaleert of er eventuele
een nieuw rentepercentage met de bank overeengeko-
veranderingen plaatsvinden.
men te worden. Dit is afhankelijk van de dan geldende marktrente, die lager, maar ook hoger kan zijn dan de
Verkoopwaarderisico
in de prognose opgenomen rentebedragen. Daarnaast
Bij vervreemding van het onroerend goed kan de
kan er sprake zijn van een variabele (liquiditeits)opslag.
verkoopwaarde hoger, maar ook lager zijn dan de
Deze is afhankelijk van de geldende marktomstandig-
geprognosticeerde verkoopprijs. De waarde bij de
heden op de kapitaalmarkt en kan door de bank zowel
verkoop van het onroerend goed is enerzijds afhankelijk
naar beneden als naar boven worden aangepast.
van externe macro-economische factoren en de situatie
Bij een hogere rente zullen de financieringslasten
op de Nederlandse onroerendgoedmarkt en anderzijds
toenemen aangezien het onroerend goed gedeeltelijk
van de lopende huurcontracten en de mogelijkheid om
met vreemd vermogen is gefinancierd. Het directe
deze huurcontracten wederom voor een langere periode
beleggingsresultaat zal bij een stijgende marktrente een
te verlengen. Het is daarmee mogelijk dat aangekocht
neergaande lijn laten zien. Bovendien kan een stijging
onroerend goed verkocht wordt tegen een lagere prijs
van de rente het risico van dalende onroerendgoedprij-
dan de aankoopprijs.
zen vergroten. Een daling van de onroerendgoedprijzen
15
16
kan leiden tot een neerwaartse druk op het rendement.
De Participaties worden bovendien niet genoteerd aan
Een stijgende marktrente kan aldus een negatief effect
een gereglementeerde markt en er zal geen markt in de
hebben op de beleggingsresultaten.
Participaties worden onderhouden door de CV en/of de
De verstrekker van het vreemd vermogen kan voor-
Beheerder.
waarden stellen die op enig moment gedurende de looptijd van de lening tot (vervroegde) aflossing(en)
Een Participant loopt derhalve het risico dat, op het
kan leiden. Vervroegde aflossing kan tevens plaatsvin-
moment dat hij zijn Participatie(s) wil verhandelen,
den door vrijwillige verkoop van het Object als gevolg
de toestemming van alle overige Vennoten niet wordt
van verkoop van het Object gedurende de looptijd van
verkregen, waardoor hij zijn Participatie(s) niet kan
de geldlening. Aflossingen kunnen leiden tot lagere dan
verhandelen.
verwachte (uitkerings)rendementen. De CV zal over voldoende liquiditeiten moeten beschikken om aan deze
Aansprakelijkheidsrisico Participanten
verplichtingen te voldoen.
De Participanten zijn niet aansprakelijk jegens derden, mits zij geen beheers-, beschikkings- of bestuurshan-
Risico van beperkte verhandelbaarheid
delingen verrichten namens de CV. Onder beheershan-
Een Vennoot kan niet vrijelijk beschikken over zijn
delingen dient te worden verstaan handelingen van de
Participatie(s). Tenzij er sprake is van overgang van de
Vennoten jegens derden of interne beheershandelingen
Participaties wegens vererving of legaat, kunnen nieuwe
die behoren tot de bevoegdheid van de Beherend Ven-
Vennoten alleen met voorafgaande schriftelijke toestem-
noot. De Participanten zijn slechts intern draagplichtig
ming van alle Vennoten toetreden tot de CV, alsmede
voor eventuele verliezen van de CV tot het bedrag van
kan met deze instemming overdracht van een of meer
hun inbreng (storting op de Participatie(s)). Echter,
Participatie(s) aan een of meer nieuwe Vennoten plaats-
indien een Participant wel beheers-, beschikkings- of
vinden (vervanging van Vennoten). Deze beperking is
bestuurshandelingen verricht namens de CV, dan is hij
van toepassing in verband met de fiscale transparantie
- net als de Beherend Vennoot - hoofdelijk aansprakelijk
van de CV.
jegens derden.
17
Onderhoudsrisico
gewijzigd. Dit wetsvoorstel brengt een aantal belang-
Onderhoudskosten kunnen hoger of lager uitvallen dan
rijke wijzigingen in het recht dat van toepassing is op
begroot. Indien het onroerend goed niet goed wordt
de samenwerking in de vorm van onder meer comman-
onderhouden, kan dat een negatief effect hebben op de
ditaire vennootschappen (waaronder begrepen de CV).
waarde.
Invoering van deze nieuwe wetgeving is reeds meerdere malen uitgesteld. Onzeker is wanneer deze wetgeving
Wet- en regelgevingsrisico Het Informatiememorandum is gebaseerd op de weten regelgeving per de datum van het Informatiememorandum, maar er kunnen in de toekomst wijzigingen in wet- en regelgeving worden ingevoerd. Een onzekere factor is de invloed van de politiek, de wetgeving en de rechtspraak. Onder politieke risico’s worden verstaan risico’s met betrekking tot stabiliteit en legitimiteit van politieke instituten, ordelijke opvolging van de politiek leiders, transparantie bij de economische besluitvorming, nationale veiligheid en geo-politieke risico’s. Beleggingen zijn onderworpen aan en worden beïnvloed door wet- en regelgeving. Wijzigingen of aanscherpingen van wet- en regelgeving op het gebied van huur en huurbescherming, milieu- en bodemverontreiniging, bestemmingsplannen, inrichtingseisen en veiligheidsvoorschriften kunnen directe invloed hebben op de verhuur- en verkoopmogelijkheden van het onroerend goed en daarmee op het rendement van de CV. Geen zekerheid kan worden gegeven dat de weten regelgeving, dan wel de interpretatie, uitvoering of wijziging van bestaande wet- en regelgeving, niet zal leiden tot extra kosten of geen andere nadelige gevolgen zal hebben voor het beheer van het onroerend goed. Tevens kunnen de Beherend Vennoot, de Beheerder en/ of Stichting Bewaarder worden geconfronteerd met een wetswijziging, nieuwe regelgeving of politieke besluitvorming, die juridisch, financieel en/of fiscaal ongunstig voor de Vennoten kan uitvallen. Er is een wetsvoorstel inzake het nieuwe personenvennootschapsrecht ingediend (Titel 7.13 Burgerlijk Wetboek), waarin de regelgeving met betrekking tot personenvennootschappen, zoals de CV, wordt
in werking treedt.
Sectie 4 Onroerendgoedportefeuille 18
Perspectief voor de detailhandelsmarkt
DTZ Zadelhoff stelt dat de traditionele tweedeling
in Nederland1
tussen A-locaties en overige locaties buiten het kernwin-
Volgens de cijfers van het Centraal Planbureau van juni
kelgebied in de loop van 2009 is vergroot. De huur-
2010 groeit de Nederlandse economie in 2010 naar
prijzen voor winkels op A1-locaties blijven stabiel door
verwachting met 1,25%. Voor 2011 wordt een groei van
de blijvende vraag van met name de financieel sterke
1,75% voorzien. De toename van het bruto binnenlands
filiaalbedrijven. De huurprijzen in de aanloopstraten
product (bbp) komt bijna volledig voor rekening van
staan daarentegen flink onder druk, als gevolg van een
de uitvoer. De werkloosheid loopt in 2011 verder op
afnemende vraag en de beperktere financiële armslag van
tot gemiddeld 6% van de beroepsbevolking, hetgeen
franchisenemers en zelfstandigen. Retailers in het luxe
neerkomt op 465.000 personen. De inflatie komt uit op
segment hebben het op dit moment moeilijk.
1,5% in 2010 en loopt volgend jaar licht op tot 2%. Bij ongewijzigd beleid loopt het begrotingstekort volgens
Beleggingsmarkt
de prognose terug van 6,3% bbp dit jaar tot 4,7% bbp
De vraag naar kwalitatief goede winkelbeleggingspro-
komend jaar.
ducten is sinds de zomer van 2009 sterk toegenomen. In het eerste kwartaal van 2010 werden er voor € 565
De consumptieve bestedingen van Nederlandse
miljoen aan winkelbeleggingstransacties genoteerd, het
huishoudens nemen zowel dit als komend jaar naar
hoogste cijfer in twee jaar tijd. Volgens Cushman &
verwachting toe met 0,25%. Het reëel beschikbaar
Wakefield betreft dit circa 46% van de totale vastgoedin-
loon- en uitkeringsinkomen neemt in de ramingsjaren
vesteringsmarkt en een zeer goede indicator voor de po-
naar verwachting af, voornamelijk als gevolg van de
pulariteit van winkelvastgoed. Deze populariteit is terug
dit jaar afnemende werkgelegenheid en de beperkte
te vinden in de stijgende prijzen van winkelvastgoed.
loonstijging, die lager ligt dan de geraamde inflatie. Deze cijfers worden bevestigd door het Centraal Bureau
Een zeer populair segment binnen het winkelvastgoed
voor de Statistiek die sinds enige tijd weer consumptieve
wordt gevormd door het supermarktvastgoed. In
groei signaleren.
vergelijking met de omzetontwikkeling van de overige
Gedurende 2009 is ruim 400.000 m² winkelruimte aan de
detailhandel is de omzetontwikkeling van de supermark-
Nederlandse winkelvoorraad toegevoegd en het jaar 2010
ten minder conjunctuurgevoelig. Mede hierdoor hebben
zal dit metrage naar verwachting overstijgen, ondanks dat
supermarkten een lager risicprofiel. Volgens DTZ Za-
veel ontwikkelingen zijn uitgesteld of afgesteld.
delhoff is de mix van schaars vastgoed, goede huurcon-
De opname van vierkante meters winkelruimte is over de
tracten met grote supermarktorganisaties en stijgende
eerste drie kwartalen van 2009 teruggevallen naar circa
huurprijzen interessant voor beleggers. In januari 2010
230.000 m², ten opzichte van circa 430.000 m² in 2008.
bevonden de bruto-aanvangsrendementen zich in een bandbreedte van 6,5% tot 7,5% vrij op naam. Momenteel zijn de prijzen licht gestegen ten opzichte van januari 2010. Derhalve is de huidige periode voor liquide beleggers nog altijd een uitstekend instapmoment voor de verwerving van beleggingen in winkelonroerendgoed, waarmee op de nog immer lage waardering wordt geanticipeerd en positie wordt gekozen voordat krachtig economisch herstel optreedt.
1 Bron: DTZ Zadelhoff research 2009 / CBS conjunctuurbericht 18 juni 2010 / CPB nieuwsbrief juni 2010 CPB persbericht juni 2010 / Cushman en Wakefield Marketbeat The Netherlands Q1 2010
In 2006 ontving Winkelcentrum De Vlashoeck haar
Object
eerste KVO-ster. Dit is een certificaat van het Keurmerk Bergschenhoek, Vlashoeck
Veilig Ondernemen, een initiatief van het Nationaal
2-6, 8, 10-12, 14, 16, 18, 20, 24, 36, 38 & 40
Platform Criminaliteitsbestrijding, waarbij winkelge-
Het Object heeft de volgende kenmerken:
bieden zich door middel van vastgestelde procedures
• In 2004 nieuw gebouwd winkelcentrum van circa
kunnen certificeren voor het veiligheidskeurmerk.
4.100 m v.v.o. op een A1-locatie in het centrum ²
van Bergschenhoek
De Vlashoeck telt circa 4.100 m² winkelruimte en huis-
• Spreiding over elf huurders
vest hierin een grote PLUS Supermarkt van circa 2.510 m²,
• Zeer ruime gratis parkeergelegenheid direct onder
een Kruidvat-drogisterij van circa 352 m² en een
het winkelcentrum
DA Drogisterij van circa 252 m². In het speciaalzaak-
• 160 parkeerplaatsen en één beheerdersruimte in
segment zijn een kaasspeciaalzaak (Kaashuis Zuivel-
de parkeerkelder zullen tot het eigendom van
land B.V.) en een brood- en banketbakkerij (Bakkerij
Bergstede Vastgoed CV gaan behoren
Ammerlaan) vertegenwoordigd. Deze huurders maken
• Weinig verloop: tien van de elf huurders huren vanaf de oplevering van het complex • Solvabiliteit: ruim 70% van de huur wordt betaald
beiden deel uit van een keten, waarbij Zuivelland in totaal 20 vestigingen heeft en Ammerlaan 23. Er is één cafetaria (Edivo h.o.d.n. Bon Chef) en een kapsalon,
door landelijke ketens. Dit zijn Sperwer Onroerend
schoonheidssalon & nagelstudio (Buisman h.o.d.n. My
Goed B.V. (PLUS Supermarkt), AS Watson Property
Way Hair), alsmede een kinderkledingzaak (Kindermo-
Continental Europe B.V. (Kruidvat) en DA Retail-
de Ananas), een herenkledingzaak (Mw. J.A.G. van den
groep B.V. (DA Drogisterij)
Broek h.o.d.n. Bibi to be) en een dameskleding- en ac-
• Bergschenhoek kent een goede koopkracht, die nog
cessoirewinkel (IVY Retail B.V.). Tenslotte is commer-
verder zal groeien door uitbreiding van het
ciële ruimte verhuurd aan Centercom. Deze organisatie
woningbestand in de komende tien jaar
verhuurt faciliteiten voor reclame-uitingen aan derden, zoals billboards en posterscreens voor reclameposters. Er is sprake van buitengewoon goede, gratis parkeerfa-
Winkelcentrum De Vlashoeck en de aangrenzende
ciliteiten direct onder het winkelcentrum, waarvan 160
Dorpsstraat vormen het winkelcentrum van Bergschen-
van de in totaal 233 parkeerplaatsen tot het eigendom
hoek. In dit centrum vindt men een breed en gevarieerd
van Bergstede Vastgoed CV zullen behoren. Daarnaast
aanbod van winkels: kleinschalige speciaalzaken en
zal een in de kelder gelegen beheerdersruimte door de
landelijke filiaalbedrijven. Jaarlijks bezoeken ongeveer
CV worden verworven.
1.100.000 mensen het winkelcentrum. De Vlashoeck bestaat uit een parkeergarage met een daarboven gelegen winkelcentrum. Boven op het winkelcentrum is een luxueus appartementencomplex gerealiseerd. Het complex werd in 2004 gerealiseerd en is sindsdien uitstekend onderhouden. Met de bovenliggende wooneenheden en met de ondergelegen parkeergarage wordt een vereniging van eigenaren gevormd. De wooneenheden maken geen onderdeel uit van het gekochte. Van de parkeergarage maakt een deel onderdeel uit van het gekochte.
19
20
Kadastraal zal het volgende worden verworven: 1. het appartementsrecht, rechtgevende op het uitslui-
omschreven gemeenschap, bestaande uit het gebouw; 3. de appartementsrechten, elk rechtgevende op een
tend gebruik van de commerciële ruimten gelegen
parkeerplaats gelegen in de kelder van het gebouw,
op de begane grond van het gebouw, met aan- en
alsmede het appartementsrecht rechtgevende op een
toebehoren, gelegen aan de Dorpsstraat/ Beethoven-
(1) beheerdersruimte, alle met aan- en toebehoren,
laan te Bergschenhoek, kadastraal bekend gemeente
gelegen aan de Dorpsstraat/Beethovenlaan te Berg-
Bergschenhoek, sectie B, complexaanduiding 6679-A,
schenhoek, kadastraal bekend gemeente Bergschen-
appartementsindex 305, uitmakende een een/derde
hoek, sectie B, complexaanduiding 6679-A, appar-
(1/3e) onverdeeld aandeel in de gemeenschap, be-
tementsindices 5 tot en met 135 en 138 tot en met
staande uit een perceel grond met het daarop zich be-
167, elk uitmakende een een/tweehonderdachtender-
vindende gebouw - hierna te noemen: het “gebouw”-,
tigste (1/238e) onverdeeld aandeel in het apparte-
bestaande uit een winkelcentrum met ondergrondse
mentsrecht, rechtgevende op het uitsluitend gebruik
parkeergarage, commerciële ruimten op de begane
van tweehonderddrieëndertig (233) parkeerplaatsen
grond, woningen op de begane grond, eerste, tweede,
en een (1) beheerdersruimte in de parkeergarage met
derde en vierde verdieping met bijbehorende bergin-
hellingbaan, gelegen in de kelder van het gebouw,
gen in de kelder en op de eerste verdieping, gelegen
met aan- en toebehoren, gelegen aan de Dorpsstraat/ Beethovenlaan te Bergschenhoek, kadastraal bekend gemeente Bergschenhoek, sectie B, complexaanduiding 6679-A, appartementsindex 3, uitmakende een drie/twaalfde (3/12e) onverdeeld aandeel in de hiervoor onder 1. omschreven gemeenschap, bestaande uit het gebouw. Het complex is op eigen grond gelegen en heeft een verhuurbaar vloeroppervlak van circa 4.096 m² v.v.o. conform het huuroverzicht. Volgens NEN 2580 is het verhuurbaar vloeroppervlak circa 4.045 m² v.v.o.
aan de Dorpsstraat/Beethovenlaan te Bergschenhoek, ten tijde van de splitsing in appartementsrechten
Voor het Object is door K3H Advies een technische en
kadastraal bekend gemeente Bergschenhoek, sectie B,
bouwkundige inspectie uitgevoerd en wordt een meer-
nummers 6673, 6676 en 6677, respectievelijk groot
jarenonderhoudsplanning opgesteld.
eenentachtig are vijf centiare, elf centiare en zevenendertig centiare; 2. het appartementsrecht, rechtgevende op het uitslui-
Het Object wordt verworven van Corio Nederland B.V. op Aanvangsdatum voor € 13.200.000 kosten koper.
tend gebruik van het trafohuisje in de parkeergarage,
Verkoper verkoopt het Object op basis van ‘feitelijke
gelegen in de kelder van het gebouw, met aan- en
staat’ of ‘as is’, waardoor slechts in beperkte mate door
toebehoren, gelegen aan de Dorpsstraat/Beethoven-
de verkoper garanties zullen worden gegeven. Verkoper
laan te Bergschenhoek, kadastraal bekend gemeente
is niet aan Sectie5 Investments N.V. gelieerd. Het Object
Bergschenhoek, sectie B, complexaanduiding 6679-A,
worden momenteel getaxeerd door DTZ Zadelhoff v.o.f.
appartementsindex 4, uitmakende een een/twaalfde
De indicatieve onderhandse verkoopwaarde bedraagt
(1/12e) onverdeeld aandeel in de hiervoor onder 1.
€ 13.250.000 kosten koper.
Locatie en bereikbaarheid
Verzorgingsgebied en markt Bergschenhoek1
In 1811 scheidde Bergschenhoek zich af van Hillegers-
Winkelcentrum De Vlashoeck heeft een centrale functie
berg en heeft sindsdien een eigen bestuur. Vóór die tijd
in Bergschenhoek. De ruime PLUS supermarkt van
behoorde Bergschenhoek tot het in Schieland gelegen
ruim 2.500 m² kent in de lokale C1000 één concurrent.
Ambacht Hillegondsberg en Rotteban, waarin de
Deze supermarkt heeft echter een bescheiden metrage
dorpen Hillegondsberg en Bergschenhoek en buurtschap
van circa 526 m² v.v.o., maar gaat mogelijk in de toe-
Terbregge gelegen waren. Op 24 juli 1816 kreeg het
komst uitbreiden in het kader van een herontwikkeling
zelfstandige Bergschenhoek van de Hoge Raad van Adel
van het gebied tussen de Kerkstraat, het Rondom en de
officieel toestemming voor een eigen gemeentewapen,
Dorpsstraat. Na onderzoek is gebleken dat deze uitbrei-
dat nog steeds gebruikt wordt. Bergschenhoek maakt in-
ding geen bedreiging vormt voor een significante daling
middels deel uit van de gemeente Lansingerland (53.500
van de omzet van de PLUS Supermarkt.
inwoners per juni 2010), waartoe tevens Bleiswijk en Berkel en Rodenrijs behoren.
Volgens de plannen van de gemeente Lansingerland
Bergschenhoek ligt tussen Delft en Gouda, schuin onder
zullen in totaal circa 4.040 woningen gerealiseerd gaan
Bleiswijk en juist ten noorden van Rotterdam. De plaats
worden in de periode 2010-2020 (circa 200 wonin-
die circa 17.000 inwoners telt en die tot 2020 door
gen in het centrum, circa 2.600 woningen in de wijk
woninguitbreiding zal groeien tot circa 26.000 inwo-
Wilderszijde en ongeveer 1.240 woningen in de wijk
ners, ligt ingesloten in de driehoek A12, A13 en A20 en
Parkzoom). Daarmee zal het inwonertal stijgen van
kent derhalve een uitstekende ontsluiting richting Delft,
circa 17.000 naar circa 26.000 inwoners, rekening
Gouda en Rotterdam. Er bestaat een goede openbaar
houdende met enige ‘verdunning’ en verdergaande
vervoerverbinding met buslijnen 170 en 173 (beide
vergrijzing.
verbinding met Rotterdam CS-Zoetermeer Centrum) en 174 (Bleiswijk-Delft) die voor het winkelcentrum een
Daarmee neemt ook het potentieel van het besteedbaar
stopplaats hebben.
inkomen voor voedingsmiddelen toe van ongeveer € 730.000 per week naar ongeveer € 1.200.000 per
Winkelcentrum De Vlashoeck
week. Als wordt uitgegaan van 15% overige voedingaanbieders en 15% afvloeiing naar een supermarkt in het goedkopere segment, betekent dit dat het potentieel nu circa € 510.000 bedraagt en in 2020 circa € 840.000 zal bedragen. Indien in de wijk Wilderszijde een additionele supermarkt wordt gesticht, wordt het gestegen omzetpotentieel in Bergschenhoek als voldoende beschouwd voor een winstgevende exploitatie, bij een normale bedrijfsvoering, van de bestaande supermarkten in het dorpscentrum.
Huurders Bergschenhoek
De totale huurstroom per 1 juni 2010 bedraagt € 896.911 per jaar exclusief BTW en exclusief servicekosten. Deze som wordt opgebracht door elf huurders.
1
Bron: Retailadviseur Knowledge in Store, Quickscan Bergschenhoek - juli 2010
21
22
PLUS Supermarkt (Sperwer Onroerend Goed B.V.)
Kruidvat (A.S. Watson
Verspreid over Nederland bevinden zich circa 270
(Property Continental Europe) B.V.)
PLUS Supermarkten. De winkels zijn modern,
Kruidvat is opgericht in 1975 door de familie De Rijcke.
hebben een frisse uitstraling en voldoen aan alle eisen
Sinds haar oprichting heeft de keten een stormachtige
van de moderne supermarkt. Veiligheid en hygiëne staan
ontwikkeling doorgemaakt. Reeds acht jaar na de op-
voorop, aldus PLUS. PLUS Supermarkten zijn full
richting werd het 100ste filiaal geopend en inmiddels telt
service, met de nadruk op verse en kwalitatieve
Nederland meer dan 770 vestigingen. In 1992 werd de
producten. PLUS is vijf keer op rij ‘Beste Wijnsuper-
Belgische markt betreden en ook daar behoort Kruid-
markt van het jaar’ geworden.
vat met 166 filialen inmiddels tot de grote spelers. In 2002 werd Kruidvat overgenomen door de A.S. Watson
Sperwer Onroerend Goed B.V. huurt circa 2.510 m²
Group. A.S. Watson is onderdeel van de multinationale
v.v.o. winkelruimte. Het huurcontract is 13 septem-
onderneming Hutchinson Whampoa uit Hong Kong.
ber 2004 ingegaan voor een periode van tien jaar. De
Met meer dan 7.800 winkels in 36 landen is A.S. Watson
jaarlijkse actuele huursom bedraagt € 501.843 exclusief
’s werelds grootste health & beauty retailer.
BTW per jaar. Het contract expireert per 12 september 2014. Nadien is de huurovereenkomst voor twee keer
Kruidvat zoekt afzetgebieden met minimaal 7.500
vijf jaar te verlengen. De vierkante meterprijs bedraagt
inwoners per plaats. Bergschenhoek heeft circa 17.000
€ 200 per jaar.
inwoners. Derhalve is hier sprake van een goed verzorgingsgebied. De locatie aan de Vlashoeck 40 is de
Sperwer Onroerend Goed is onderdeel van Sperwer,
enige Kruidvat in Bergschenhoek. Kruidvat huurt sinds
een coöperatieve onderneming van circa 270
4 oktober 2004 ca. 352 m² winkelruimte v.v.o. tegen een
PLUS Supermarkten, met een belang van 45 procent
actuele huursom van € 83.948 exclusief servicekosten
in de Nederlandse Spar-organisatie.
en exclusief BTW per jaar (gemiddeld € 238 per m² per
In de afgelopen jaren is de onderneming sterk gegroeid,
jaar). De overeenkomst, die per 4 oktober 2009 werd
zowel autonoom als door acquisities (o.a. Edah).
verlengd, eindigt per 3 oktober 2014 en is vervolgens
In een joint venture met Sligro heeft Sperwer bovendien
nog één keer te verlengen met vijf jaar.
een sterke impuls gegeven aan de groei van het aantal kleinere, lokale supermarkten onder de Spar-formule
IVY Retail B.V.
in Nederland.
Deze dameskledingwinkel, die tevens een online-winkel exploiteert en naast de bekende modelabels tevens eigen
De Sperwer Groep is de enige supermarktorganisatie
lijnen uitbrengt, huurt met ingang van 16 maart 2010
die voor de volle 100% eigendom is van de onder-
circa 259 m² v.v.o. winkelruimte aan Vlashoeck 10 en
nemers zelf.
12. De jaarlijkse huursom bedraagt € 64.500 exclusief
Sperwer heeft in 2007 45% van haar aandelen in Spar
BTW en exclusief servicekosten. Dit is een gemiddelde
afgestoten naar Sligro in ruil voor de inbreng van de
huurprijs van € 249 per vierkante meter per jaar.
omzet van Attentmarkten en Meermarkten in Spar en
Het contract expireert 15 maart 2015 en kan daarna één
een bedrag in contanten.
keer worden verlengd voor de duur van vijf jaar. Nadien
Als gevolg daarvan worden de financiële gegevens van
zal de overeenkomst – behoudens opzegging - voor
Spar (i.c. omzet en resultaat) vanaf 2 oktober 2007
onbepaalde tijd doorlopen. IVY huurt reeds sinds de
niet langer meegeconsolideerd met die van de Sperwer
oplevering van het winkelcentrum, maar breidde tussen-
Groep.
tijds het gehuurde metrage uit. Dit leidde tot een
nieuwe huurovereenkomst voor Vlashoeck 10 en 12.
bakkerij worden 23 eigen winkels van brood en banket voorzien. Deze winkels liggen binnen een straal van on-
DA Drogisterij (DA Retailgroep B.V.)
geveer 30 kilometer rond het bedrijf. Ze bevinden zich
Sinds 28 september 2004 huurt de DA Retailgroep B.V.
in Bergschenhoek, Bleiswijk, Delft, Maassluis, Noot-
ten behoeve van de exploitatie van een DA Drogisterij
dorp, Pijnacker, Rotterdam, Schiedam, Waddinxveen en
circa 252 m² winkelruimte v.v.o. aan Vlashoeck 8 tegen
Zoetermeer. Het bedrijf heeft 230 medewerkers en heeft
een jaarlijkse huursom van € 62.255 exclusief servicekos-
kwaliteit en ambacht hoog in het vaandel. Het bedrijf
ten en exclusief BTW. Gemiddeld bedraagt de huur per
voldoet aan de eisen die zijn vastgelegd in de hygiëne- en
m² € 252 per jaar. De huurovereenkomst expireerde per
voedselveiligheidscode voor de brood- en banketbakkerij
27 september 2009 en werd verlengd met vijf jaar tot
en is hierdoor HACCP gecertificeerd en kan voldoen
27 september 2014. Nadien zal de overeenkomst – be-
aan de eisen van de huidige tijd.
houdens opzegging - voor onbepaalde tijd doorlopen. De huurovereenkomst is ingegaan op 4 oktober 2004 DA is een drogisterijmerk met een 65-jarige historie
en expireert, nadat per 4 oktober 2009 werd verlengd,
en ruim 400 winkels. DA is opgericht in de Tweede
per 3 oktober 2014. Nadien geldt één verlengingsoptie
Wereldoorlog met als gedachte dat drogisten elkaar
van vijf jaar. De jaarlijkse huursom bedraagt € 28.657
in barre tijden zouden moeten helpen. Dit gedachte-
exclusief servicekosten en exclusief BTW voor circa
goed wordt nog steeds in ere gehouden. Binnen het
116 m² winkelruimte v.v.o. Gemiddeld bedraagt de huur
samenwerkingsverband van DA spelen de zelfstandige
€ 247 per vierkante meter per jaar.
ondernemers een hoofdrol. Zij kennen het eigen lokale marktgebied als geen ander.
Kindermode Ananas v.o.f. Met kledingbedrijf Kindermode Ananas is per 27 sep-
Bon Chef (Edivo v.o.f.)
tember 2004 een huurovereenkomst gesloten voor circa
Met ingang van 28 september 2004 huurt Edivo ten
89 m² v.v.o. winkelruimte. De overeenkomst expireert
behoeve van de exploitatie van een brasserie/cafetaria
per 26 september 2014, nadat per 27 september 2009
met de Bon Chef-formule circa 230 m² v.v.o. winkel-
met vijf jaar werd verlengd. Nadien zal de overeenkomst
ruimte aan Vlashoeck 2 tegen een jaarlijkse huursom
– behoudens opzegging - voor onbepaalde tijd doorlo-
van € 56.820 exclusief servicekosten en exclusief BTW.
pen. De jaarlijkse huursom bedraagt € 21.749 exclusief
Gemiddeld bedraagt de huur per m² € 247 per jaar.
servicekosten en exclusief BTW. Gemiddeld bedraagt de
De huurovereenkomst is per 28 september 2009
huur € 244 per vierkante meter per jaar.
verlengd en expireert per 27 september 2014. Nadien zal de overeenkomst - behoudens opzegging - voor
My Way Hair & Skin
onbepaalde tijd doorlopen.
(Buisman h.o.d.n. My Way Hair & Skin) Met ingang van 27 september 2004 is My Way Hair
Bakkerij Ammerlaan B.V.
& Skin huurder van Vlashoeck 18 en 20. Zij huurt aan
Bakkerij Ammerlaan is een familiebedrijf dat wordt
Vlashoeck 18 ten behoeve van de exploitatie van een
geleid door de vierde generatie. De eerste bakker begon
kapsalon circa 79 m² v.v.o. winkelruimte tegen een jaar-
in 1896 een bakkerij met een kleine winkel in de Bleis-
lijkse huursom van € 19.907 excl.servicekosten en excl.
wijkse Dorpsstraat. Op deze plaats is de bakkerij 106
BTW. Dit betekent een gemiddelde huurprijs van
jaar gevestigd geweest. In 2002 is een nieuw pand op
€ 252 per vierkante meter per jaar. De huurovereen-
het bedrijventerrein te Bleiswijk betrokken. Vanuit deze
komst eindigt op 26 september 2014. Daarna gelden verlengingsopties van telkens vijf jaar.
23
24
Aan Vlashoeck 20 heeft My Way Hair & Skin een huur-
detailhandelsorganisatie werd opgericht waartoe zowel
overeenkomst voor circa 79 m² winkelruimte v.v.o. die is
de formules Zuivelland als Van de Kaasplank behoren.
ingegaan op 1 februari 2006 voor de duur van vijf jaar.
Naast de vestiging in Bergschenhoek vindt men
Er is verlengd, derhalve expireert de overeenkomst per
vestigingen in Alphen aan den Rijn, Amstelveen,
31 januari 2016. Nadien zal de overeenkomst – behou-
Apeldoorn, Bemmel, Bergschenhoek, Breukelen,
dens opzegging - voor onbepaalde tijd doorlopen. De
De Meern, Den Haag, Didam, Gorinchem, Groesbeek,
jaarlijkse huursom bedraagt € 19.858 exclusief BTW
Groningen, Lichtenvoorde, Nieuw-Vennep, Rotterdam,
en exclusief servicekosten. Dit betekent een gemiddelde
Schoonhoven, Utrecht, Zevenaar en Zoetermeer.
huurprijs van € 251 per vierkante meter per jaar. In deze ruimte exploiteert de huurder een schoonheidssalon en
Centercom Winkelcentra B.V.
een nagelstudio.
Centercom huurt met ingang van 8 november 2004 tot 31 december 2011 reclameruimte in Winkelcentrum
Jay’s Men’s Couture (Mw. J.A.G. van den Broek
De Vlashoeck. De jaarlijkse huursom bedraagt € 4.248
h.o.d.n. Bibi to be)
exclusief BTW. Na expiratie zijn geen opties opgenomen
Aan Vlashoeck 16 huurt Bibi to be circa 78 m² winkel-
tot verlenging. Over de condities van een verlenging
ruimte v.v.o. Bibi to be is een herenmodezaak die
zullen nadere afspraken gemaakt dienen te worden.
kleding, schoenen en accessoires verkoopt onder de formulenaam Jay’s Men’s Couture. De huurovereen-
Centercom heeft als doelstelling het bereiken en
komst is ingegaan op 1 mei 2010 en expireert per
beïnvloeden van shoppers en boodschappers, op weg
30 april 2015. Daarna geldt een verlengingsoptie van
naar en in hun koopomgeving. Zij doet dit door middel
vijf jaar. Nadien zal de overeenkomst – behoudens op-
van het plaatsen van billboards, centersigns, poster-
zegging - voor onbepaalde tijd doorlopen. De jaarlijkse
screens, steigerdoeken en floorboards in stads- en winkel-
huursom bedraagt € 20.280 exclusief servicekosten en
centra. Derden kunnen hier ruimte huren voor commer-
exclusief BTW. Gemiddeld bedraagt de huur € 260 per
ciële uitingen. Centercom bereikt zo wekelijks circa
vierkante meter per jaar.
4,3 miljoen bezoekers bij ongeveer 11.000 winkels.
Kaashuis Zuivelland B.V. Met ingang van 15 oktober 2004 huurt Kaashuis Zuivelland ca. 52 m² v.v.o. winkelruimte aan Vlashoeck 36. De jaarlijkse huursom bedraagt € 12.846 exclusief servicekosten en exclusief BTW. Dit betekent een gemiddelde huurprijs van € 247 per vierkante meter per jaar. Het contract werd per 15 oktober 2009 verlengd en expireert per 14 oktober 2014. Nadien geldt een verlengingsoptie van vijf jaar. Zuivelland is een franchiseformule, met ruim 20 kaasspeciaalzaken, die sinds 2006 deel uitmaakt van De Kaasspecialist-organisatie. De organisatie die de Zuivellandformule exploiteert, begon in 1969 met de eerste kaaswinkel, terwijl in 1975 Kaashuis Zuivelland BV als
Sectie 5 Financiële aspecten en rendementsberekeningen 25
5.1 Investering en kosten
Initiatiekosten
Deelname vindt plaats naar rato van de kapitaalinbreng
Bij aanvang van de CV worden diverse éénmalige kos-
van de Participanten. De beleggingshorizon is gesteld
ten gemaakt. Een onderscheid wordt gemaakt tussen de
op vijf tot tien jaar. Voor de rendementsprognose is
volgende posten:
uitgegaan van een beleggingsperiode van tien jaar met als waarschijnlijke Aanvangsdatum 19 oktober 2010.
Adviseurskosten Deloitte Belastingadviseurs B.V. adviseert op het gebied
De Fondsinvestering die de CV doet, bedraagt
van fiscaliteit. Op het gebied van juridische aspecten
€ 14.714.634 en bestaat uit de Verkrijgingsprijs van het
treedt AKD Prinsen Van Wijmen N.V. als adviseur op.
Object en de Initiatiekosten. Deze zijn als volgt nader
Een aan AKD Prinsen Van Wijmen N.V. verbonden
gespecificeerd:
notaris treedt tevens op als notaris.
Verkrijgingsprijs
K3H Advies verricht een technische due diligence en
Het Object wordt kosten koper gekocht. Dit betekent
stelt tevens een meerjarenonderhoudsbegroting op.
dat over de koopprijs 6,0% overdrachtsbelasting ver-
Het bedrijf Knowledge in Store voert een vestigings-
schuldigd is.
plaatsonderzoek uit ten aanzien van het winkelcentrum.
Het Object wordt in beginsel in de BTW-sfeer geleverd.
Makelaarskosten Bij de verwerving van het Object is geen makelaar
De notariskosten hebben betrekking op het opstellen en
betrokken.
passeren van de koop- en leveringsakten en de hypotheekakten.
Taxatiekosten DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft het Object getaxeerd en
Tabel 3
Fondsinvestering
alle bedragen in e Verkrijgingsprijs Object Aankoopprijs Overdrachtsbelasting Notariskosten
13.200.000 792.000 15.000
Totaal
14.007.000
Initiatiekosten Adviseurskosten
33.500
Makelaarskosten
-
Taxatiekosten Selectie- en structureringsvergoeding Marketing- en Informatiememorandumkosten Plaatsings- en onderzoeksvergoeding Oprichtingskosten Niet-verrekenbare BTW Financieringskosten Totaal Fondsinvestering
15.000 389.400 55.000 157.500 10.000 47.234 707.634 14.714.634
26
brengt hiervoor circa 1,0 promille over de getaxeerde
Oprichtingskosten
waarde aan kosten in rekening bij de CV. Mogelijk
Oprichtingskosten zijn juridische en notariële kosten
brengt de vreemdvermogenverschaffer additioneel door
voor het aangaan van de CV, de oprichting van de
haar gemaakte taxatiekosten aan de CV in rekening.
Stichting Bewaarder en de Beherend Vennoot. Voorts behoren tot deze kosten de administratieve kosten die
Selectie- en structureringsvergoeding
in rekening worden gebracht door de bestuurders van
De Selectie- en structureringsvergoeding bedraagt
de Stichting Bewaarder.
2,95% (exclusief BTW) van de aankoopprijs van het Object, die Sectie5 Investments N.V. ontvangt voor
Niet-verrekenbare BTW
haar werkzaamheden, alsmede voor de risico’s die zij
De kostenpost Niet-verrekenbare BTW betreft niet
loopt met betrekking tot de CV en de aankoop van het
terug te vorderen BTW vanwege verhuur aan niet
Object.
BTW-belaste partijen. De huurders van het Object in Bergstede Vastgoed CV zijn allen BTW-belaste huur-
Marketing- en Informatiememorandumkosten
ders. Hierdoor is deze post op nihil gesteld.
Sectie5 Investements N.V. brengt een vast bedrag van € 55.000 exclusief BTW aan marketing- en informa-
Financieringskosten
tiememorandumkosten in rekening aan de CV. Deze
De post financieringskosten betreft de afsluitprovisie
kosten houden verband met het schrijven, ontwerpen,
van 0,5% over het vreemd vermogen die door de
produceren en distribueren van het Informatiememo-
vreemdvermogenfinancier in rekening zal worden
randum, alsmede alle marketingactiviteiten en overige
gebracht aan de CV.
ondersteunende activiteiten om het benodigde Commanditair kapitaal te verzamelen.
5.2 Vermogensstructuur De vermogensstructuur van de CV voorziet in een deel
Plaatsings- en onderzoeksvergoeding
vreemd vermogen en een deel Commanditair kapitaal
First Table Asset Consultants B.V. zal van de CV
(eigen vermogen).
een Plaatsings- en onderzoeksvergoeding van 3,0% (exclusief BTW) ontvangen over het door de relaties
Commanditair kapitaal
van First Table Asset Consultants B.V. bijeengebrachte
De eigen kapitaalinbreng door de Participanten in
Commanditair kapitaal voor het onderzoeken, beoorde-
Bergstede Vastgoed CV bedraagt € 5.250.000 (exclusief
len en becommentariëren van de beleggingspropositie,
Emissievergoeding), verdeeld over 105 Participaties van
alsmede voor de begeleiding van de structurering.
€ 50.000 elk.
Tabel 4 Vermogensstructuur
Vreemd vermogen
alle bedragen in e Verkrijgingsprijs Object Initiatiekosten Kostprijs Liquiditeitsreserve Financieringsbehoefte
Naast het Commanditair kapitaal zal in beginsel een
14.007.000
lening worden verschaft door een bank ter hoogte van
707.634
€ 9.500.000 voor een periode van vijf jaar. Na deze
14.714.634
periode dient nieuwe financiering te worden aangegaan
35.366
tegen de dan geldende marktcondities, eventueel bij
14.750.000
een andere bank. De rente op de lening zal worden Hypothecaire lening (vreemd vermogen)
9.500.000
64,4%
gefixeerd voor vijf jaar door het aangaan van een rente-
Commanditair kapitaal (eigen vermogen)
5.250.000
35,6%
vastlening van vijf jaar. Het rentetarief bestaat uit een
basisrente met een commerciële opslag en een liqui-
rendementen worden tot 7,0% aangevuld door een
diteitsopslag. Deze liquiditeitsopslag wordt gerekend
vrijval uit de liquiditeitsreserve.
vanwege de huidige turbulente financieringsmarkt. Hoewel het rentetarief gefixeerd is, behoudt de bank
5.3 Rendementsprognoses
zich het recht voor om de opslag te herzien, wanneer
Bij het opstellen en presenteren van de rendements-
de marktomstandigheden, dan wel een verzuimsituatie
prognoses van de CV wordt een onderscheid gemaakt
hiertoe aanleiding geven. De bank kan dit onder andere
tussen het (Gemiddeld) Direct rendement en het
doen op basis van de algemene bankvoorwaarden.
(Gemiddeld) Indirect rendement. Het totaal van beide gemiddelde rendementen geeft het Gemiddeld totaal-
In geval van een verzuimsituatie danwel in geval het
rendement.
Object verkocht wordt binnen de rentevastperiode van
Daarnaast wordt een Internal Rate of Return (IRR)
vijf jaar, kan er sprake zijn van een afkoopverlies. Dit
gehanteerd. Dit is een calculatiemethode waarbij het
afkoopverlies bestaat doorgaans uit de contante waarde
geprognosticeerde rendement wordt berekend, rekening
van het verschil tussen het afgesloten vijfjaarstarief en
houdend met de hoogte en het tijdstip van alle uitgaven
het op het moment van verkoop geldende tarief voor
voor en opbrengsten van de belegging (tijdswaarde van
het restant van de looptijd. Wanneer dit tarief voor de
geld), uitgaande van de veronderstelling dat op de uit-
resterende looptijd hoger is dan het afgesloten vijfjaars
gekeerde som een vergelijkbaar rendement kan worden
tarief, wordt de contante waarde op nul gesteld.
behaald gedurende de looptijd van de belegging. Bij
Wanneer het tarief voor de resterende looptijd lager is
een vergelijking tussen verschillende projecten op basis
dan het afgesloten vijfjaarstarief, zal de contante waarde
van het te behalen rendement is het derhalve beter
van dit verschil door de CV aan de bank moeten
dat te doen op basis van het IRR-rendement.
worden betaald. Dit levert liquiditeitsbeslag op voor de
Bij vastgoedbeleggingen is het IRR-rendement in
CV. Daarnaast wordt er doorgaans een boete berekend
beginsel lager dan het enkelvoudig rendement.
voor vervroegd aflossen van circa 1% per jaar van de hoofdsom.
Alle in het Informatiememorandum opgenomen prognoses zijn gemaakt op basis van contracten, ervarings-
Gedurende de looptijd van de overeenkomst zal op de
gegevens van Sectie5 alsmede door het raadplegen van
lening in principe niet worden afgelost. Aanvullende
benchmark-gegevens. Indien nieuwe informatie na het
clausules kunnen echter een aflossingsverplichting noodzakelijk maken gedurende de looptijd van de CV. Te denken valt aan afspraken met betrekking tot een jaarlijkse waardering van het Object, een loan to valueclausule en een debt service coverage-ratio. Dit levert liquiditeitsbeslag op voor de CV.
Liquiditeitsreserve Bij aanvang van de CV zal een liquiditeitsreserve worden gevormd van € 35.366. Indien de Beheerder het noodzakelijk acht, zal deze reserve gedurende de looptijd worden aangevuld. Het exploitatierendement is in jaar één en twee respectievelijk 6,5% en 6,8%. Deze
27
28
Tabel 5 Geprognosticeerd Exploitatieresultaat, Direct rendement en verloop liquiditeitsreserve alle bedragen in e Huuropbrengst Huurvrij en huurdersincentives
Jaar 1
Jaar 2
Jaar 3
Jaar 4
905.879
923.997
942.477
961.326
-
-
-
-
905.879
923.997
942.477
961.326
36.235-
36.960-
37.699-
38.453-
-
-
-
-
eigenaarslasten
40.765-
41.580-
42.411-
43.260-
onderhoud
31.706-
32.340-
32.987-
33.646-
Totale opbrengsten Exploitatiekosten: beheervergoeding niet-verrekenbare BTW
adviseurs
8.000-
8.160-
8.323-
8.490-
10.000-
10.200-
10.404-
10.612-
437.000-
437.000-
437.000-
437.000-
Totale Exploitatiekosten
563.705-
566.240-
568.824-
571.461-
Exploitatieresultaat
342.174
357.757
373.652
389.865
overig rente
Uitkering uit Liquiditeitsreserve
25.326
9.743
-
-
342.174
357.757
373.652
389.865
3.259
3.407
3.559
3.713
7,0%
7,0%
7,1%
7,4%
Liquiditeitsreserve bij aanvang periode
35.366
10.040
297
297
Onttrekking
25.326-
9.743-
-
-
Liquiditeitsreserve bij einde periode
10.040
297
297
297
Jaar 1
Jaar 2
Jaar 3
Jaar 4
1,00%
2,00%
2,00%
2,00%
Voor uitkering beschikbaar Uitkering per Participatie Direct rendement Gemiddeld direct rendement
8,0%
Tabel 6 Indexeringen
uitkomen van dit Informatiememorandum leidt tot fei-
delen uit de liquiditeitsreserve) over een beleggingsperi-
telijke afwijkingen van in dit Informatiememorandum
ode van tien jaar bedraagt 8,0% per jaar. Zie tabel 5.
opgenomen variabelen (zoals de financieringsrente), zal deelname van reeds ingeschreven Participanten
De volgende factoren zijn van invloed op het exploita-
onherroepelijk geacht zijn indien na herberekening
tieresultaat:
het verwacht Gemiddeld Direct rendement ten minste 7,5% per jaar bedraagt.
Huuropbrengsten De huren worden jaarlijks geïndexeerd volgens de
Alle vergoedingen en kosten zijn exclusief BTW. Afwij-
consumentenprijsindex (CPI) van het Centraal Bureau
kingen tussen werkelijke kosten (realisatie) en prognose
voor de Statistiek. In de prognoses is gerekend met de
zijn voor rekening van de CV.
jaarlijkse indexeringen uit tabel 6.
Prognose exploitatieresultaat
Gekozen is voor een realistische, maar conservatieve
Het geprognosticeerde Gemiddeld direct rendement
benadering van de inflatieontwikkeling. In april 2010
(exploitatieresultaat plus de eventuele vrijval van mid-
was het inflatiecijfer 1,1%. In de nieuwsbrief van juni
29
Jaar 5
Jaar 6
Jaar 7
Jaar 8
Jaar 9
Jaar 10
980.553
1.000.164
1.020.167
1.040.570
1.061.382
1.082.609
-
-
-
-
-
-
980.553
1.000.164
1.020.167
1.040.570
1.061.382
1.082.609
39.222-
40.007-
40.807-
41.623-
42.455-
43.304-
-
-
-
-
-
-
44.125-
45.007-
45.908-
46.826-
47.762-
48.717-
34.319-
35.006-
35.706-
36.420-
37.148-
37.891-
8.659-
8.833-
9.009-
9.189-
9.373-
9.561-
10.824-
11.041-
11.262-
11.487-
11.717-
11.951-
437.000-
437.000-
437.000-
437.000-
437.000-
437.000-
574.150-
576.893-
579.691-
582.545-
585.456-
588.425-
406.403
423.271
440.476
458.026
475.926
494.185
-
-
-
-
-
-
406.403
423.271
440.476
458.026
475.926
494.185
3.871
4.031
4.195
4.362
4.533
4.707
7,7%
8,1%
8,4%
8,7%
9,1%
9,4%
297
297
297
297
297
297
-
-
-
-
-
-
297
297
297
297
297
297
Jaar 5
Jaar 6
Jaar 7
Jaar 8
Jaar 9
Jaar 10
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
2010 raamt het Centraal Planbureau over heel 2010 de
om de CV naar behoren te laten functioneren zoals
inflatie op circa 1,5% en voor 2011 op 2,0%. In het
het factureren en incasseren van de huursommen, het
Informatiememorandum wordt gerekend met 1,0%
voeren van de dagelijkse administratie en het doen van
in het eerste jaar en nadien met 2,0% per jaar. Dit is
aangiften, het opstellen van de conceptjaarrekening,
gelijk aan de streefnorm van de Europese Centrale Bank
het verzorgen van het dagelijks technisch beheer en de
van 2,0% per jaar, terwijl het twintigjarige gemiddelde
communicatie met Participanten, Stichting Bewaarder
(1988-2007) volgens het CBS 2,27% bedroeg.
en huurders.
De gekozen indexeringsvoet wordt eveneens toegepast op de Exploitatiekosten.
Eigenaarslasten Tot de eigenaarslasten behoren diverse kostenposten,
Beheervergoeding
zoals onroerendezaakbelasting, precario, bijdragen aan
Conform de Overeenkomst van Beheer en Bewaring
een vereniging van eigenaren, waterschapslasten, riool-
ontvangt de Beheerder jaarlijks een beheervergoeding
rechten en verzekeringspremies. Onroerendezaakbelas-
van 4,0% (exclusief BTW) over de gefactureerde huur
ting wordt door de gemeente berekend over de door
van het Object. Het beheer bestaat uit alle handelingen
haar getaxeerde waarde van het Object.
30
Onderhoud
Prognose verkoopresultaat
Op basis van een gedetailleerde meerjarenonderhouds-
De beleggingsperiode zal liggen tussen de vijf en tien
begroting, op te stellen door K3H Advies, wordt een
jaar, afhankelijk van het optimale moment van verkoop
inschatting gemaakt van de jaarlijkse onderhoudskos-
van het Object. De Beheerder zal vanaf het vijfde beleg-
ten. Geprognosticeerde onderhoudsbedragen zullen
gingsjaar jaarlijks advies uitbrengen over het ideale ver-
door middel van een dotatie onderhoudsvoorziening
koopmoment. De Participanten beslissen met volstrekte
ten laste van het jaarresultaat worden gebracht. De
meerderheid over de feitelijke verkoop.
feitelijke kosten voor het onderhoud zullen jaarlijks
Het geprognosticeerde Indirect rendement (verkoop-
voldaan worden uit deze voorziening.
resultaat) over een beleggingsperiode van tien jaar bedraagt 14,0%, oftewel 1,4% per jaar. De volgende factoren bepalen het verkoopresultaat:
Adviseurs De post adviseurs betreft de vergoedingen die zijn verschuldigd aan adviseurs in verband met de controle
Verkoopprijs
van de jaarrekening en overige werkzaamheden op
Een betrouwbare verkoopraming maken is niet een-
financieel, juridisch of fiscaal gebied.
voudig. De verkoopprijs is afhankelijk van diverse op het toekomstige moment van verkoop geldende zaken,
Overig
zoals de economische situatie, de rente, de huuront-
Overige kosten hebben betrekking op onvoorziene
wikkelingen, de inflatie, de omstandigheden van de
lasten en de jaarlijkse bestuurskosten van de Stichting
onroerendgoedmarkt en de ontwikkeling van de locatie
Bewaarder van circa € 10.000.
van het Object.
Rente
De geprognosticeerde verkoopprijs van het Object is
Over de opgenomen hypothecaire lening is rente
bepaald op basis van een bruto-aanvangsrendement
verschuldigd. In de prognose is gerekend met een
(BAR) van 6,8%. Deze is gelijk aan de BAR ten tijde
hypotheekrente van 4,6% per jaar voor de duur van
van de aankoop van het Object. Hierbij is in over-
tien jaar. De rente wordt door het aangaan van een
weging genomen dat de huuropbrengsten jaarlijks
rentevastperiode vastgelegd voor de duur van vijf jaar.
geïndexeerd worden.
Aangezien de feitelijke rente pas kort voor de Aanvangsdatum van de CV definitief wordt bepaald,
Verkoopkosten
kan de in de rendementsprognose gehanteerde rente
De Beheerder brengt bij verkoop een begeleidingsfee
afwijken van de feitelijke rente.
van 1,25% over de verkoopprijs van het Object in rekening aan de CV. Deze begeleidingsfee is tevens van toepassing indien het Object wordt vervreemd door middel van de overdracht van de Participaties. Uit de
Tabel 7 Geprognosticeerd verkoopresultaat alle bedragen in e Verkoopprijs Kostprijs Bruto-verkoopresultaat Verkoopkosten Netto-verkoopresultaat
begeleidingsfee zal de Beheerder de kosten van de even15.932.974 14.714.6341.218.340 238.995979.346
tueel in te schakelen makelaar voldoen. Naast de begeleidingsfee komen eventuele additionele advieskosten en/of boetes bij vervroegde aflossing voor rekening van de CV. Deze zijn begroot op 0,25% van de verkoop-
Performance fee
244.836-
prijs, maar kunnen afhankelijk van de omstandigheden
Verkoopresultaat na Performance fee
734.509
hoger of lager uitvallen.
31
Tabel 8 Geprognosticeerd Gemiddeld totaalrendement alle bedragen in e
Jaar 1
Jaar 2
Jaar 3
Jaar 4
Jaar 5
Jaar 6
Jaar 7
Jaar 8
Jaar 9
Jaar10
Uitkering per Participatie
3.500
3.500
3.559
3.713
3.871
4.031
4.195
4.362
4.533
4.707
Einduitkering per Participatie (exclusief inleg) Direct rendement per Participatie
6.661 7,0%
7,0%
7,1%
7,4%
7,7%
8,1%
8,4%
8,7%
Indirect rendement per Participatie Gemiddeld direct rendement
9,1%
9,4% 14,0%
8,0%
Gemiddeld indirect rendement
1,4%
Gemiddeld totaalrendement
9,4%
Performance fee Bij verkoop van het Object, of delen daarvan, ontvangt
Tabel 9 Geprognosticeerde einduitkering alle bedragen in e Verkoopprijs
15.932.974
de Beheerder een Performance fee van 25% over de
Performance fee
244.836-
Gerealiseerde winst van het Object verminderd met de
Verkoopkosten
238.995-
Bevoorrechte opbrengst van 8,0% voor de Participan-
Restschuld hypotheek
9.500.000-
Netto kasstroom uit verkoop
5.949.143
ten. Het toekennen van een Performance fee waarborgt een blijvende betrokkenheid van de Beheerder, alsmede
Saldo Liquiditeitsreserve Beschikbaar voor uitkering
een gelijke focus van alle betrokken partijen.
Einduitkering per Participatie (inclusief inleg)
Prognose Gemiddeld totaalrendement
einduitkering wordt verwezen naar de concept CV-
Over een beleggingsperiode van tien jaar wordt een
overeenkomst. Zie tabel 9.
Gemiddeld totaalrendement geprognosticeerd van 9,4% per jaar. Zie tabel 8.
Geprognosticeerde kasstroom De geprognosticeerde kasstroom is bepaald onder voor-
Uitkering
behoud dat er gedurende de beleggingsperiode niet op
Periodieke rendementsuitkering
de hypothecaire lening wordt afgelost. Zie tabel 10.
Eens per kwartaal zal aan de Participanten een rendementsuitkering worden gedaan. In jaar één en twee
Over een beleggingsperiode van tien jaar wordt een Inter-
is de verwachte rendementsuitkering 7,0%. Het ex-
nal Rate of Return (IRR) geprognosticeerd van 8,7%.
ploitatierendement is in jaar één en twee respectievelijk 6,5% en 6,8%. Deze rendementen worden tot 7,0%
5.4 Scenarioanalyse
aangevuld door een vrijval uit de liquiditeitsreserve.
De rendementsprognoses zijn met de grootst mo-
Vanaf jaar drie is het exploitatierendement gelijk aan het
gelijke zorgvuldigheid opgesteld. Deze zijn echter
uitkeringsrendement, namelijk 7,1%. De rendementsuit-
gebaseerd op aannames die bij het schrijven van het
kering zal naar verwachting groeien tot 9,4% in jaar tien.
Informatiememorandum reëel worden verondersteld. Om inzage te geven in de wijze waarop het Gemiddeld
Einduitkering
direct rendement en het Gemiddeld indirect rendement
De einduitkering vindt plaats na realisatie van de
afhankelijk zijn van enkele belangrijke aannames, wordt
verkoop van het Object en/of Participaties en de afwik-
de invloed van veranderende omstandigheden in de
keling van de CV. Voor verdere informatie omtrent de
tabellen 11 t/m 13 weergegeven.
297 5.949.440 56.661
32
Tabel 10 Geprognosticeerde kasstroom alle bedragen in e Exploitatieresultaat Uitkering uit Liquiditeitsreserve
Jaar 1
Jaar 2
Jaar 3
342.174
357.757
373.652
25.326
9.743
-
-
-
-
Terugbetaling op Commanditair kapitaal (eigen vermogen) Aflossing op hypothecaire lening
-
-
-
Einduitkering
-
-
-
Beschikbaar voor uitkering
367.500
367.500
373.652
Kasstroom per Participatie
50.000-
3.500
3.500
3.559
Cumulatieve kasstroom per Participatie
50.000-
46.500-
43.000-
39.441-
IRR
8,7%
Financieringsrente
Verkoopprijs
De rente op de lening zal worden gefixeerd bij het
In tabel 12 staat een overzicht van de geprognosti-
aangaan van de CV voor een periode van vijf jaar tegen
ceerde rendementen bij verschillende verkoopprijzen na
het dan geldende vijfjaarstarief verhoogd met een com-
tien jaar.
merciële en liquiditeitsopslag. In de prognose wordt hiervoor een financieringsrente gehanteerd van 4,6%
De deelnemers in de CV kunnen besluiten tot voortij-
hetgeen ten tijde van het schrijven van het Informatie-
dige verkoop. Dit besluit kan onder andere zijn ingege-
memorandum een reële financieringsrente is. In tabel
ven door verbeterde marktomstandigheden waardoor
11 staat een overzicht van de geprognosticeerde rende-
een hogere verkoopprijs gerealiseerd kan worden.
menten bij verschillende financieringsrentes. Inflatie In tabel 13 staat een overzicht van de geprognosticeerde rendementen bij verschillende inflatiepercentages.
Tabel 11 Financieringsrente Financieringsrente
Geprognosticeerd Gemiddeld direct rendement
Geprognosticeerd Gemiddeld indirect rendement
Geprognosticeerd Gemiddeld totaalrendement
Financieringsrente lager dan prognose
4,1%
8,8%
1,4%
10,2%
Financieringsrente in prognose
4,6%
8,0%
1,4%
9,4%
Financieringsrente hoger dan prognose
5,1%
7,1%
1,4%
8,5%
33
Jaar 4
Jaar 5
Jaar 6
Jaar 7
Jaar 8
Jaar 9
Jaar 10
389.865
406.403
423.271
440.476
458.026
475.926
494.185
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
5.949.440
389.865
406.403
423.271
440.476
458.026
475.926
6.443.625
3.713
3.871
4.031
4.195
4.362
4.533
61.368
35.728-
31.858-
27.827-
23.632-
19.270-
14.737-
46.631
Tabel 12 Verkoopprijs BAR
Geprognosticeerd Gemiddeld direct rendement
Geprognosticeerd Gemiddeld indirect rendement
Geprognosticeerd Gemiddeld totaalrendement
Verkoopprijs gebaseerd op lagere BAR dan prognose
6,3%
8,0%
3,2%
11,2%
Verkoopprijs gebaseerd op BAR in prognose (*)
6,8%
8,0%
1,4%
9,4%
Verkoopprijs gebaseerd op BAR waarbij eigen vermogen en lening kunnen worden terugbetaald
7,2%
8,0%
0,0%
8,0%
Geprognosticeerd Gemiddeld direct rendement
Geprognosticeerd Gemiddeld indirect rendement
Geprognosticeerd Gemiddeld totaalrendement
(*) BAR in prognose is gelijk aan de aankoop BAR
Tabel 13 Inflatie Gemiddeld inflatiepercentage Inflatie hoger dan prognose
2,4%
8,4%
2,5%
10,9%
Inflatie in prognose
1,9%
8,0%
1,4%
9,4%
Inflatie lager dan prognose
1,4%
7,6%
0,3%
7,9%
Sectie 6 Fiscale aspecten 34
Omdat de belastingwetgeving, jurisprudentie en de dagelijk-
Dit heeft tot gevolg dat de CV als een besloten CV wordt
se praktijk aan verandering onderhevig zijn, is het belangrijk
aangemerkt, waardoor de CV als ‘fiscaal transparant’ wordt
goed notie te nemen van de fiscale aspecten met betrekking
aangemerkt voor toepassing van de vennootschapsbelasting
tot deelname in de CV. De CV heeft een besloten karakter
en de inkomstenbelasting. Deze transparantie brengt dan
en wordt in principe voor onbepaalde tijd opgericht (de
ook mee dat waar hierna wordt gesproken van Participatie
beoogde looptijd bedraagt vijf tot tien jaar). De informatie
eigenlijk moet worden gelezen: het pro rata gedeelte in de
in deze Sectie is opgesteld naar de huidige stand van de
bezittingen en schulden van de CV.
wetgeving, jurisprudentie en beleidsregels en geldt daarom onder voorbehoud van latere wijzigingen daarin. De fiscale
Deze fiscale transparantie houdt in dat de CV niet zelfstan-
posities zijn niet uitputtend beschreven. Indien u wilt
dig belastingplichtig is. Als gevolg hiervan wordt iedere
participeren in deze CV, adviseren wij u overleg te plegen
Participant afzonderlijk belast, afhankelijk van zijn eigen
met een fiscaal adviseur over de effecten van deelname op
fiscale positie. De bezittingen en schulden, alsmede de re-
uw persoonlijke positie.
sultaten van de CV worden derhalve aan de Participanten in de CV toegerekend naar rato van hun winstgerechtigdheid,
Deze fiscale Sectie bevat algemene informatie over de fiscale
welke in beginsel gelijk staat aan de verhouding in de onder-
gevolgen van deelname aan Bergstede Vastgoed CV door de
linge kapitaalinbreng. Toetsing van de fiscale transparantie
Participanten. Als uitgangspunt wordt gehanteerd deelname
geschiedt niet slechts aan de hand van de CV-overeenkomst,
door een vennootschap, dan wel natuurlijk persoon. Deze
doch mede aan de hand van de feiten. Aan de fiscale trans-
informatie is van algemene aard en vormt geen advies met
parantie kan afbreuk worden gedaan, indien vervanging
betrekking tot de specifieke persoonlijke situatie van de Par-
en toetreding van Participanten, hoewel contractueel niet
ticipant. Bovendien is de informatie in deze Sectie uitslui-
geoorloofd, toch zou plaatsvinden zonder toestemming van
tend van toepassing op in Nederland (fiscaal) woonachtige
alle Participanten.
Participanten.
Fiscale behandeling van de Participanten Belastingpositie van
Participanten/natuurlijke personen
Bergstede Vastgoed CV zelve
In de inkomstenbelasting vindt belastingheffing van parti-
In de CV-overeenkomst wordt bepaald dat toetreding en
culieren plaats met behulp van het zogeheten ‘boxenstelsel’.
vervanging van Participanten slechts mogelijk is na uitdruk-
Box 1 bevat het inkomen uit werk en woning, Box 2 bevat
kelijke, voorafgaande toestemming van alle Participanten.
het inkomen uit aanmerkelijk belang en Box 3 bevat het
Indien voor toetreding of vervanging aan alle Participan-
inkomen uit sparen en beleggen. In beginsel valt de Parti-
ten schriftelijk toestemming is gevraagd en die toestem-
cipatie voor beleggende particulieren in Box 3. Neemt de
ming niet binnen vier weken is geweigerd, mag er vanuit
particuliere Participant echter als ondernemer of resultaat-
worden gegaan dat de toestemming unaniem is verleend.
genieter deel, dan behoort de Participatie mogelijk tot Box
De toestemmingseis geldt onverkort voor het verpanden
1. In dat geval raden wij u aan contact op te nemen met uw
of anderszins bezwaren van een Participatie. Schriftelijke
eigen belastingadviseur.
toestemming is niet nodig bij overdracht van Participaties via vererving of legaat en bij naplaatsing van Participaties
Inkomen uit Box 3
door de Initiatiefnemer binnen zes maanden na oprichting
In Box 3 geldt het principe van de forfaitaire rendements-
van de CV, ingeval er bij het aangaan van CV onvoldoende
heffing. Een Participant wordt jaarlijks, ongeacht het
participanten zijn om het beoogde beleggingskapitaal bijeen
werkelijk behaalde rendement, belast voor een forfaitair ren-
te brengen.
dement van 4% over de gemiddelde waarde in het economi-
sche verkeer van het pro rata toegerekende vastgoed dat de
2) de Participatie dient te worden toegerekend aan het
Participatie vertegenwoordigt in het desbetreffende jaar. Op
Box 1-vermogen, omdat de activiteiten van de CV als
deze gemiddelde waarde in het economische verkeer van het
zodanig kwalificeren als een onderneming dan wel een
vastgoed mogen de met de Participatie zelve (financierings-
werkzaamheid.
schuld Participant) en binnen de CV met de activiteiten van de exploitatie van het vastgoed samenhangende schulden
Ad 1) Toerekening Participatie aan
(o.a. hypotheekschuld) in mindering worden gebracht. De
bestaande onderneming/werkzaamheid
gemiddelde waarde in het economische verkeer van zowel
Hoewel de activiteiten van de CV als zodanig niet kwalifi-
de bezittingen als schulden wordt bepaald aan de hand van
ceren als ‘onderneming’ dan wel ‘werkzaamheid’ dient de
een tweetal peildata, namelijk 1 januari en 31 december van
Participatie toch aan het Box 1-vermogen toegerekend te
het desbetreffende jaar.
worden in het geval de Participatie een rechtstreeks verband houdt met een reeds bestaande onderneming dan wel
Over het saldo van de gemiddelde waarde in het econo-
werkzaamheid van de Participant. Deze toerekening vindt
mische verkeer van de bezittingen en schulden wordt vervol-
uitsluitend plaats in het geval de activiteiten van de reeds
gens 30% inkomstenbelasting geheven, voor zover het saldo
bestaande onderneming/werkzaamheid van de Participant in
– tezamen met de overige bezittingen van de Participant –
dezelfde lijn liggen als de activiteiten in de CV.
het heffingsvrije vermogen te boven gaat. Het heffingsvrije vermogen bedraagt € 20.661 per belastingplichtige ofwel
Indien de Participatie aan het ondernemingsvermogen van
voor partners € 41.322 (2010). Dit wordt nog vermeer-
een in Nederland woonachtige ondernemer, zoals bij een
derd met een vrijstelling van € 2.762 per minderjarig kind
eenmanszaak of een vennootschap onder firma, of aan een
(2010). Er dient rekening gehouden te worden met een
werkzaamheid dient te worden toegerekend, dan worden
niet-aftrekbare schuldendrempel van € 2.900 per belasting-
de voordelen die verband houden met de Participatie in de
plichtige, ofwel € 5.800 (2010) voor partners.
CV belast in Box 1. Als gevolg hiervan worden de vermogensbestanddelen en de resultaten van de CV, pro rata naar
De feitelijke effectieve heffing bedraagt daarmee 1,2% over
de winstgerechtigdheid, belast binnen het winstregime in
de gemiddelde waarde in het economische verkeer van het
Box 1.
pro rata toegerekende vastgoed minus de hierop betrekking hebbende schulden, hierbij overigens rekening houdend met
Het belastbaar inkomen wordt alsdan bepaald aan de hand
het heffingsvrije vermogen. Eventuele verkoopwinsten zijn
van de regels van ’goed koopmansgebruik’. Het aandeel van
net als de daadwerkelijke (huur)inkomsten als zodanig niet
de Participant in een positief resultaat van de CV, waaronder
belast en eventuele verkoopverliezen zijn net als daadwer-
begrepen eventuele vermogenswinsten bij vervreemding van
kelijk gemaakte kosten niet aftrekbaar. Als gevolg van een
het vastgoed, is belast tegen het progressieve tarief in box 1
wetswijziging zal er vanaf 1 januari 2011 overigens nog
(max. 52%). Het aandeel van de Participant in een negatief
slechts sprake zijn van één peildatum, namelijk 1 januari van
resultaat van de CV, waaronder begrepen een verlies bij ver-
het desbetreffende jaar.
vreemding van het Object, is aftrekbaar van het belastbare inkomen van de Participant-ondernemer/resultaatgenieter,
Inkomen uit Box 1
maar tot maximaal het aandeel van de participerende onder-
Theoretisch bezien kan de Participatie op een tweetal
nemer/resultaatgenieter in het kapitaal van de CV.
gronden behoren tot het Box 1-vermogen. 1) de Participatie dient te worden toegerekend aan een reeds bestaande onderneming dan wel werkzaamheid;
Het progressieve tarief in Box 1 loopt op van 33,45% tot 52% (tarieven 2010).
35
36
Ondernemers kunnen de MKB-winstvrijstelling toepassen op de behaalde winst. Per 1 januari 2010 is daarvoor niet langer vereist dat aan het ‘urencriterium’ wordt voldaan. De MKB-winstvrijstelling bedraagt 12% van het gezamenlijk bedrag van de winst die de belastingplichtige uit een of meer ondernemingen geniet.
Ad 2) Activiteiten van de CV vormen meer dan normaal vermogensbeheer Wanneer de activiteiten van de CV normaal vermogensbeheer te boven gaan, bijvoorbeeld wanneer de CV vastgoed gaat ontwikkelen of herontwikkelen, geldt dat sprake kan zijn van het drijven van een onderneming of van het reali-
Participant, maar tot maximaal het aandeel van de participe-
seren van resultaat uit overige werkzaamheden door de CV.
rende rechtspersoon in het kapitaal van de CV.
In dat geval worden de ondernemingsgewijze activiteiten/ werkzaamheden van de CV toegerekend aan de Partici-
Bepaling van het resultaat bij ondernemers/re-
panten, zodat zij feitelijk de onderneming/werkzaamheid
sultaatgenieters en rechtspersonen
uitoefenen. Op basis van de thans gestelde uitgangspunten
Ten aanzien van de hiervóór beschreven gevallen waarin
aangaande de activiteiten van de CV is hiervan overigens in
de Participatie wordt gehouden door een ondernemer,
beginsel geen sprake.
resultaatgenieter of rechtspersoon die vennootschapsbelastingplichtig is, heeft het navolgende te gelden ten aanzien
Participanten/rechtspersonen
van de methode van winstberekening (eenvoudshalve wordt
In Nederland gevestigde, aan Nederlandse vennootschaps-
hierna gesproken van ‘ondernemers/rechtspersonen’). Uiter-
belasting onderworpen, participerende rechtspersonen
aard betreft het hier een globaal overzicht van de terzake
(zoals de NV en de BV) zijn naar huidig recht in 2010
geldende regelingen.
onderworpen aan vennootschapsbelasting naar een tarief van 20% over de eerste € 200.000 belastbare winst en
Als uitgangspunt heeft te gelden dat alle opbrengsten en
25,5% over het meerdere.
alle kosten in de heffing worden betrokken op basis van het winstregime, een en ander volgens de regels van ‘goed
Het aandeel van de Participant in een positief resultaat van
koopmansgebruik’. De wettelijke regeling omvat echter
de CV, waaronder begrepen eventuele vermogenswinsten
enige meer specifieke voorschriften en faciliteiten welke in
bij vervreemding van het vastgoed, wordt begrepen in zijn
acht genomen dienen te worden bij het bepalen van het
belastbare winst en belast tegen maximaal 25,5% ven-
belastbare resultaat. Deze worden hieronder kort nader
nootschapsbelasting, tenzij voor de met de vervreemding
toegelicht.
behaalde fiscale winst een herinvesteringsreserve gevormd wordt.
Fiscale afschrijving Voor participerende ondernemers/rechtspersonen bestaat
Het aandeel van de Participant in een negatief resultaat van
de mogelijkheid om af te schrijven op de fiscale boekwaarde
de CV, waaronder begrepen een verlies bij vervreemding van
van het vastgoed, bestaande uit de verkrijgingsprijs van het
het vastgoed, is aftrekbaar van de belastbare winst van de
Object en de direct met de verkrijging daarvan samenhan-
37
gende kosten, zoals overdrachtsbelasting, notariskosten, due
van de CV vermoedelijk niet snel voor, maar is bijvoorbeeld
diligencekosten en makelaarskosten. Na afboeking van een
aan de orde indien het vastgoed waarin de CV belegt, wordt
herinvesteringsreserve geldt een lagere fiscale boekwaarde en
verhuurd aan de bv van één van de Participanten.
afschrijvingsbasis. Onder bedrijfsmiddelen worden verstaan ‘de tot het beOp vastgoed kan niet verder worden afgeschreven dan tot
drijfsvermogen behorende zaken, die - in tegenstelling tot
op de zogeheten ‘bodemwaarde’. Ten aanzien van beleg-
de zaken die voor de omzet zijn bestemd - behoren tot het
gingsvastgoed heeft te gelden dat de bodemwaarde wordt
vaste kapitaal en bestemd zijn om voor de uitoefening van
gesteld op 100% van de WOZ-waarde van het gebouw. Al-
het bedrijf te worden gebruikt’. Vermogensrechten die ter
dus zal fiscale afschrijving in casu zeer beperkt of niet aan de
belegging worden gehouden – zoals effecten - worden ex-
orde zijn. In het Informatiememorandum, de rendements-
pliciet niet aangemerkt als bedrijfsmiddelen en vallen buiten
prognoses en de scenarioanalyses is daarom geen rekening
de regeling. Ook voor winst bij de verkoop van voorraden
gehouden met fiscale afschrijving. Ter zake van de afschrij-
kan geen herinvesteringsreserve worden gevormd. Winst be-
ving is het voor de deelnemende rechtspersoon raadzaam
haald bij het onttrekken van een bedrijfsmiddel kan evenmin
zijn belastingadviseur of accountant te raadplegen.
gereserveerd worden.
Renteaftrekbeperkingen
In zijn arrest van 12 mei 2006 heeft de Hoge Raad overi-
Indien de Participatie gefinancierd wordt met geleend geld,
gens geoordeeld dat uitsluitend de status op het moment
is in principe de rente op deze lening fiscaal aftrekbaar.
van vervreemding relevant is voor de beoordeling of voor
Echter, in specifieke gevallen kunnen renteaftrekbeperkingen
een behaalde vervreemdingswinst een herinvesteringsre-
van toepassing zijn. Ten aanzien van de aftrek van rente zijn,
serve kan worden gevormd. Het ging hier over de situatie
met name in de sfeer van de vennootschapsbelasting, mo-
waarin een pand gedurende langere tijd te kenmerken
gelijke wijzigingen op komst. Het is nu echter niet bekend
was als ‘bedrijfsmiddel’, doch uiteindelijk als gevolg van
wanneer én welke wijzigingen zullen worden ingevoerd.
ontwikkelingsactiviteiten op het moment van vervreemding
Een nieuw toetredende Participant wordt daarom aangera-
te kenmerken was als ‘voorraad’. Omdat het pand op het
den te overleggen met een fiscaal adviseur en zich geregeld
moment van vervreemding was aan te merken als ‘voorraad’
te laten informeren.
kon de gehele verkoopwinst niet aan een herinvesteringsreserve worden gedoteerd (immers: geen bedrijfsmiddel). Het
Herinvesteringsreserve
feit dat het pand reeds langere tijd als bedrijfsmiddel was
De participerende ondernemer/rechtspersoon, doch niet de
gebezigd, was niet relevant. Voor toepassing van de faciliteit
participerende resultaatsgenieter, kan boekwinsten behaald
is dus in principe slechts de kwalificatie van het vermogens-
bij de vervreemding van bedrijfsmiddelen onder voorwaar-
bestanddeel op het moment van vervreemding relevant.
den doteren aan een herinvesteringsreserve en daarmee de heffing uitstellen. Hiermee wordt een liquiditeits- en dus
De Hoge Raad besliste op 30 september 2005 voor een
rentevoordeel behaald. Per 1 januari 2010 staat overigens
vastgoedbeleggingsvennootschap die voor de vennoot-
voor personen die vermogen ter beschikking stellen in de
schapsbelasting een herinvesteringsreserve had gevormd
zin van Box 1 (bijv. aan de ‘eigen BV’) tevens de mogelijk-
voor de behaalde boekwinst bij de verkoop van het voor-
heid open om onder voorwaarden een herinvesteringsre-
heen door haar in volle eigendom gehouden en verhuurde
serve te vormen bij de vervreemding van ter beschikking ge-
bedrijfspand met ondergrond, dat zij deze herinvesterings-
stelde bedrijfsmiddelen. Deze situatie doet zich in het kader
reserve mocht afboeken op een investering in een vastgoed-
38
CV. In casu verkreeg de BV een significant belang en be-
van meerdere bedrijfsmiddelen waarin is geherinvesteerd
moeienis in een CV. Gezien het specifieke karakter van deze
lager wordt dan de fiscale boekwaarde van het vervreemde
casus is terughoudendheid bij toepassing van deze uitspraak
bedrijfsmiddel ter zake waarvan de reserve is gevormd.
naar ‘algemene situaties’ vooralsnog geboden. In recentere rechtspraak van 10 maart 2006 besliste de Hoge Raad
Vervangingseis
nogmaals dat met betrekking tot het begrip ‘vervanging’ een
Vastgoed is een duurzaam bedrijfsmiddel, hetgeen betekent
ruim standpunt dient te worden ingenomen.
dat er voor fiscale doeleinden een afschrijvingsperiode van langer dan tien jaar geldt of dat er in het geheel niet wordt
De hiervoor genoemde rechtspraak ondersteunt de stelling
afgeschreven (bijvoorbeeld ondergrond van gebouwen). Bij
dat een vastgoedbeleggingsvennootschap mogelijk een
de aanschaf van een vervangend duurzaam bedrijfsmiddel
herinvesteringsreserve kan aanwenden ten aanzien van
mag slechts een reserve worden afgeboekt die is gevormd
een participatie in een besloten CV. Bovendien kan zij een
bij de vervreemding van een bedrijfsmiddel met eenzelfde
herinvesteringsreserve vormen voor haar aandeel in de
economische functie. In casu kan een bestaande herinves-
eventuele toekomstige verkoopwinst bij verkoop van de
teringsreserve bij het nemen van een Participatie in de CV
onroerende zaken van de CV. Participanten wordt geadvi-
alleen worden benut en worden afgeboekt op het aandeel in
seerd in voorkomende gevallen overleg te plegen met hun
de kostprijs van het beleggingsvastgoed van de CV, indien
fiscaal adviseur.
de Participant die herinvesteringsreserve heeft gevormd uit de verkoopwinst van ander beleggingsvastgoed. Om te
Om een herinvesteringsreserve te kunnen vormen en aan
bepalen of het vervangend pand “eenzelfde economische
te wenden, moet er aan bepaalde voorwaarden voldaan
functie” heeft als het te vervangen pand, is in beginsel
worden (zie ook Sectie 1). Dit is uitdrukkelijk de verant-
het geheel van feitelijke omstandigheden bepalend. Zoals
woordelijkheid van iedere Participant. Onderstaand worden
gezegd heeft de Hoge Raad in haar uitspraak van 10 maart
deze voorwaarden summier besproken.
2006 beslist dat het begrip vervanging ruim dient te worden uitgelegd. Dit is bevestigd in latere rechtspraak.
Herinvesteringsvoornemen De participerende ondernemer/rechtspersoon mag slechts
Termijn
een winst gerealiseerd met de verkoop van een bedrijfsmid-
De herinvestering moet plaatsvinden in het boekjaar waarin
del, reserveren indien het voornemen bestaat om binnen een
de boekwinst op het oorspronkelijke bedrijfsmiddel werd
termijn van drie jaren te herinvesteren. Het is niet noodza-
gerealiseerd, of in een van de drie daaropvolgende boek-
kelijk dat dit voornemen op het moment van vervreemding
jaren. Slechts in uitzonderingsgevallen kan deze termijn
aanwezig is, maar wel op de einddatum van het boekjaar
worden verlengd.
waarin vervreemd is en daarna tot het moment dat de reserve daadwerkelijk wordt aangewend. Dit vervangingsvoorne-
Voorbeeld
men dient aantoonbaar te zijn. Komt het voornemen om te
Een beleggings-B.V. verkocht een beleggingspand voor
vervangen in een later jaar te vervallen, dan dient in dat jaar
€ 350.000. De fiscale boekwaarde van het verkochte beleg-
de reserve aan de fiscale winst te worden toegevoegd.
gingspand bedroeg € 100.000. De herinvesteringsreserve bedraagt derhalve € 250.000. Vanwege de boekwaarde-eis is
Boekwaarde-eis
voor een volledige benutting van de herinvesteringsreserve
De afboeking van een herinvesteringsreserve mag er niet
de herinvesteringsverplichting gelijk aan de verkoopprijs ad
toe leiden dat de fiscale boekwaarde van het bedrijfsmiddel
€ 350.000.
waarin is geherinvesteerd of de gezamenlijke boekwaarden
De beleggings-B.V. participeert in Bergstede Vastgoed CV
en verkrijgt per Participatie dus een aandeel in het
hun fiscaal adviseur om te toetsen of zij voldoen aan alle
vastgoed en bijkomende kosten, de overige kosten en de
voorwaarden voor toepassing van de HIR en om het opti-
hypothecaire lening.
male aantal Participaties te bepalen.
Door de gedeeltelijke financiering met vreemd vermogen
Vrijgestelde Beleggingsinstelling
staat tegenover de nominale waarde van één Participatie
Gelet op de fiscale transparantie van de CV wordt voor
(€ 50.000) een grotere waarde aan vastgoed (€ 125.714).
fiscale doeleinden het vastgoed direct toegerekend aan de
39
Participant. Aangezien een Vrijgestelde Beleggingsinstelling Als de Participant een herinvesteringsverplichting heeft ter
niet direct mag beleggen in binnenlands vastgoed, kan een
grootte van € 350.000 en één Participatie recht geeft op €
Vrijgestelde Beleggingsinstelling niet participeren in de CV.
125.714 vastgoed en € 7.733 aanwijsbare vastgoedgerelateerde bijkomende kosten, heeft de Participant in beginsel
Invulinstructie
€ 350.000 / € 133.448 = 2,62 Participaties nodig om zijn
Na afloop van ieder kalenderjaar zullen de Participanten
HIR volledig te benutten. Gelet op de Participatiegrootte
van de Beheerder een invulinstructie van Deloitte Belas-
is in dit voorbeeld de optimale investeringsomvang 3 Parti-
tingadviseurs B.V ontvangen voor het doen van de aangifte
cipaties.
inkomsten- en vennootschapsbelasting.
De participant verkrijgt dan 3 x € 133.448 = € 400.344
Schenk– en erfbelasting
belang in het beleggingsvastgoed. Indien zijn HIR van
In geval van overlijden van een particuliere Participant,
€ 250.000 hierop volledig in mindering mag worden
of schenking van een Participatie, maakt de waarde in het
geboekt, bedraagt zijn fiscale verkrijgingsprijs € 150.344.
economische verkeer van de via de Participatie gehouden
Dit is niet minder dan de fiscale boekwaarde van het ver-
bezittingen en schulden (in casu de onroerende zaken en de
kochte beleggingsvastgoed, die € 100.000 bedroeg.
schulden) onderdeel uit van de nalatenschap/schenking en is onderworpen aan erf-, respectievelijk schenkbelasting.
Participanten wordt geadviseerd contact op te nemen met
De hoogte van het tarief is thans tussen de 10% en 20%
Tabel 14 Voorbeeldberekening alle bedragen in e Verkrijgingsprijs Object
CV
per Participatie
13.200.000
125.714
Bijkomende kosten: Overdrachtsbelasting Notariskosten In advieskosten opgenomen juridische en technische due diligence-kosten Totaal bijkomende kosten
792.000 15.000 5.000
812.000
7.733
14.012.000
133.448
702.634
6.692
35.366
337
14.750.000
140.476
Hypothecaire lening
9.500.000
90.476
Commanditair kapitaal (eigen vermogen)
5.250.000
50.000
Vastgoedgerelateerde kosten Overige kosten Liquiditeitsreserve Totaal investering CV
Bron: cijfers op basis van tabel 3 Fondsinvestering van Sectie 5 – Financiële aspecten.
40
voor partners en kinderen en tussen de 30% en 40% in alle
Volledig zeker is dit evenwel niet, daar deze uitspraak
overige gevallen (behoudens het hierna te noemen tarief
betrekking had op een maatschap op aandelen en niet op
voor kleinkinderen). Voor de partner geldt voor toepassing
een CV. De overeenkomsten tussen beide rechtsvormen zijn
van de erfbelasting een vrijstellingsbedrag van € 600.000.
echter van dien aard,dat kan worden beargumenteerd dat
Indien de verkrijging (na toepassing van de vrijstelling) niet
de commanditaire participatie in de CV beschouwd kan
groter is dan € 118.000, wordt dit bedrag tegen 10% belast.
worden als een ‘aandeel’. Alvorens u een standpunt inneemt
Het meerdere boven de € 118.000 wordt tegen 20% belast.
ten aanzien van de toepasbaarheid van deze uitspraak van de Hoge Raad in uw situatie, is afstemming met uw eigen
Voor kinderen en kleinkinderen geldt voor de erfbelasting
fiscaal adviseur noodzakelijk.
een vrijstelling van € 19.000. Kinderen worden tegen hetzelfde tarief belast als partners. Voor kleinkinderen geldt het
Thans is bij de Eerste Kamer een wetsvoorstel in behande-
tarief voor kinderen vermenigvuldigd met 1,8. De tarieven
ling tot wijziging van de relevante regels in de overdrachts-
bedragen dan 18% en 36%. Voor de schenkbelasting geldt
belasting. Op grond hiervan zullen besloten CV’s die niet
een jaarlijkse vrijstelling van € 5.000. Voor kinderen tussen
opteren voor rechtspersoonlijkheid, niet langer aangemerkt
18 en 35 jaar kan deze vrijstelling op verzoek eenmalig
kunnen worden als onroerendezaaklichaam. De CV die wel
worden verhoogd tot een bedrag van € 24.000.
opteert voor rechtspersoonlijkheid, wordt wel aangemerkt als onroerendezaaklichaam. Op basis van dit wetsvoorstel
Omzetbelasting
zullen de gevolgen van genoemde uitspraak van de Hoge
De CV kwalificeert als BTW-ondernemer. Aangezien het
Raad van 15 oktober 2004 in feite ongedaan worden
Object volledig BTW-belast wordt verhuurd, kan de BTW
gemaakt.
die ter zake van het Object aan de CV in rekening wordt gebracht, zoals de BTW op de verwerving en op de exploi-
De wetsvoorstellen gaan overigens uit van handhaving van
tatie, volledig door de CV in aftrek worden gebracht. Over
fiscale transparantie voor een besloten commanditaire ven-
de aan- en verkoop van de Participaties in de CV is geen
nootschap voor de inkomsten- en vennootschapsbelasting.
BTW verschuldigd.
De mogelijkheden voor toepassing van een herinvesteringsreserve als onder de huidige wetgeving blijven dan bestaan.
Overdrachtsbelasting Indien geen aanspraak kan worden gemaakt op een vrijstel-
De wetsvoorstellen zijn nog in behandeling. De geplande
ling, is de verkrijging van vastgoed in principe onderworpen
datum van inwerkingtreding is reeds enkele malen uitge-
aan 6% overdrachtsbelasting. Bij een opvolgende verkrij-
steld en is thans niet duidelijk wanneer het wetsvoorstel
ging binnen zes maanden van hetzelfde vastgoed is slechts
in werking zal treden. Niet uitgesloten kan worden dat de
overdrachtsbelasting verschuldigd over de tussentijdse
voorstellen niet of gewijzigd worden ingevoerd. Een nieuw
waardestijging.
toetredende Participant wordt ook op dit punt aangeraden te overleggen met de eigen fiscaal adviseur om zodoende de
Het voorgaande geldt onder voorwaarden ook voor de indi-
laatste stand van zaken te vernemen.
recte verkrijging van vastgoed door middel van participaties in een vastgoedlichaam. Echter, op basis van de uitspraak
Leiden, 6 september 2010
van de Hoge Raad van 15 oktober 2004 is het pleitbaar dat
Deloitte Belastingadviseurs B.V.
een verkrijging van Participaties in deze CV niet belast is met 6% overdrachtsbelasting, mits de verkrijger hierdoor niet een derde of meer van het belang in de CV1 verkrijgt.
Al dan niet samen met een verbonden lichaam of verbonden natuurlijk persoon 1
Sectie 7 Juridische aspecten en structuur 41
Structuur Oprichtingsakte Stichting Bewaarder
Commanditaire vennoten (Participanten)
CV-overeenkomst
Stichting Bewaarder Bergstede (Stichting Bewaarder)
Bergstede Vastgoed CV Statuten Beherend Vennoot
Bergstede Vastgoed B.V. (Beherend Vennoot)
Sectie5 Investments N.V. (Beheerder)
Overeenkomst van Beheer en Bewaring
De commanditaire vennootschap
De CV zal op de Aanvangsdatum worden aangegaan
als rechtsvorm en de CV
door de Beherend Vennoot en de Participanten onder de
De CV wordt aangegaan in de vorm van een
voorwaarden van de CV-overeenkomst. De verhouding
commanditaire vennootschap naar Nederlands recht.
tussen de Vennoten onderling wordt beheerst door de wet en de CV-overeenkomst. De (concept) CV-overeen-
Een commanditaire vennootschap is een contractueel
komst is vanaf de datum van dit Informatiememoran-
overeengekomen samenwerkingvorm tussen een of meer
dum kosteloos verkrijgbaar bij de Beheerder.
beherend venno(o)t(en) en een of meer commanditaire venno(o)t(en). Een commanditaire vennootschap komt
De CV zal worden aangegaan voor onbepaalde tijd,
tot stand door het sluiten van een overeenkomst tot
maar zal eindigen indien en zodra de (belangen in de)
(het aangaan van) commanditaire vennootschap en de
Objecten zijn vervreemd en de CV uit de opbrengst
inbreng van kapitaal of de andere goederen zoals over-
hiervan volledig, onvoorwaardelijk en onherroepelijk is
eengekomen tussen de Vennoten. Een commanditaire
voldaan.
vennootschap heeft geen rechtspersoonlijkheid. De CV zal kantoor houden te Amsterdam en wordt Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen kunnen
aldaar ingeschreven in het handelsregister aangehouden
vennoot in een commanditaire vennootschap zijn.
door de Kamer van Koophandel. De CV zal als doel
Het vermogen van een commanditaire vennootschap,
hebben het voor gemeenschappelijke rekening beleggen
zoals de CV, geldt voor de onderlinge vennoten
van het vermogen van de CV in beleggingsobjecten, in
(Vennoten) als gemeenschappelijk vermogen in econo-
het bijzonder registergoederen, direct dan wel indirect,
mische zin, dat is afgescheiden van het vermogen van
teneinde de Vennoten te doen delen in de inkomsten en
de vennoten. Dit betekent dat schuldeisers van een
de vermogenswinsten die voortvloeien uit die beleggin-
commanditaire vennootschap het recht hebben hun
gen, waaronder begrepen maar niet beperkt tot het ver-
vorderingen te verhalen op het vermogen van de
krijgen, vervreemden, bezwaren, verhuren en huren van
commanditaire vennootschap, zonder dat zij hoeven te
de registergoederen (en de belangen daarin) zomede het
concurreren met de privéschuldeisers van de vennoten in
ter leen opnemen van gelden, verstrekken of overnemen
die commanditaire vennootschap.
van geldleningsovereenkomsten alsmede het verstrekken van garanties, het beleggen van gelden in vermogens-
42
mische) strekking die in overeenstemming zijn met de nieuwe wetgeving.
Beherend Vennoot De Beherend Vennoot van de CV zal een door Sectie5 Investments N.V. nog op te richten besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid naar Nederlands recht zijn, met als (statutaire) naam Bergstede Vastgoed B.V. De Beherend Vennoot zal voor de Aanvangsdatum worden opgericht bij notariële akte, welke ten overstaan van een notaris verbonden aan advocaten- en notarissenkantoor AKD Prinsen Van Wijmen N.V. zal worden verleden. Het enige doel van de Beherend Vennoot zal zijn het waarden, een en ander al dan niet in samenwerking
zijn van beherend vennoot van de CV. Alle aandelen van
met derden alsmede al hetgeen met het vorenstaande
de Beherend Vennoot zullen worden gehouden door
verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in
Sectie5 Investments N.V. Het bestuur van de Beherend
de ruimste zin.
Vennoot zal worden gevormd door Sectie5 Investments N.V. De (concept) statuten van de Beherend Vennoot
Nieuwe wetgeving personenvennootschappen
zijn vanaf de datum van dit Informatiememorandum
Er is een wetsvoorstel inzake het nieuwe personen-
kosteloos verkrijgbaar bij de Beheerder.
vennootschapsrecht ingediend (Titel 7.13 Burgerlijk Wetboek), waarin de regelgeving met betrekking tot per-
De CV wordt bestuurd door de Beherend Vennoot, die
sonenvennootschappen, zoals de CV, wordt gewijzigd.
voor en ten behoeve van de CV handelt. De Beherend
Onder gewijzigde wetgeving zou een commanditaire
Vennoot is hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtin-
vennootschap kunnen opteren voor rechtspersoonlijk-
gen van de CV jegens derden.
heid, hetgeen betekent dat de CV dan goederen juridisch op haar eigen naam kan houden. Invoering van deze
De Beherend Vennoot ontvangt jaarlijks ten laste van
nieuwe wetgeving is reeds meerdere malen uitgesteld.
de winst- en verliesrekening van de CV een bedrag van
Onzeker is wanneer deze wetgeving in werking zal
€ 1.000.
treden. Participanten Indien bij inwerkingtreding van het wetsvoorstel blijkt
De Participanten treden toe als commanditaire vennoten
dat bepalingen uit de CV-overeenkomst in strijd zijn
op basis van de voorwaarden van de CV-overeenkomst.
met de nieuwe wetgeving, dan kan de vergadering van
De CV is de uitgevende instelling van de Participaties
Vennoten op gezamenlijk voorstel van de Beherend Ven-
aan de Participanten en exploiteert het Object voor
noot, de Beheerder en de Stichting Bewaarder en met
gezamenlijke rekening en risico van de Vennoten. Alle
inachtneming van het daaromtrent bepaalde in de CV-
Participanten hebben gelijkwaardig stemrecht en aan-
overeenkomst besluiten deze bepalingen te vervangen
spraak op het resultaat van de CV, allen naar rato van
door bepalingen met zoveel mogelijk gelijke (econo-
ieders kapitaaldeelname in de CV. Een Participatie met
een inbreng van € 50.000,- vertegenwoordigt één stem.
toegezonden nadat de CV is aangegaan.
Op voorwaarde dat de Participanten geen beheers-,
De CV is voor fiscale doeleinden een ‘besloten fonds’,
beschikkings- of bestuurshandelingen verrichten, zijn
hetgeen meebrengt dat toetreding van nieuwe Vennoten
zij niet aansprakelijk jegens derden. Onder beheershan-
alsmede overdracht van een of meer Participaties (ver-
delingen dient te worden verstaan handelingen van de
vanging van een Vennoot) in beginsel de voorafgaande
Vennoten jegens derden of interne beheershandelingen
schriftelijke instemming behoeft van alle Vennoten,
die behoren tot de bevoegdheid van de Beherend Ven-
tenzij sprake is van vererving of legaat (zie ook Sectie
noot. De Participanten zijn intern slechts draagplichtig
6 onder Belastingpositie van de CV). De schriftelijke
voor eventuele verliezen van de CV tot ten hoogste het
toestemming van de Participanten wordt geacht te zijn
bedrag van hun inbreng (storting op de door hen gehou-
verkregen indien, na daartoe gevraagd te zijn, geen van
den Participatie(s)).
de overige Participanten binnen vier weken zijn toestemming heeft geweigerd.
De Participanten hebben geen actieve rol in het beheer van het Object. De Beheerder zal deze taak op basis van
Participaties kunnen, na schriftelijke toestemming van
de Overeenkomst van Beheer en Bewaring vervullen.
alle Vennoten (zie hierboven), alleen worden overgedragen bij authentieke akte. De overdracht heeft ten aanzien
Participaties en overdracht/vervreemding
van de CV eerst gevolg nadat bedoelde akte is betekend
van Participaties
aan de Beherend Vennoot of de Beherend Vennoot de
Een Participant kan in de CV participeren door in te
overdracht schriftelijk heeft erkend. Van het besloten
schrijven op een of meer Participaties ter grootte van
karakter van de CV kan niet worden afgeweken.
€ 50.000,- (exclusief Emissievergoeding). Het maximaal aantal beschikbare Participaties bedraagt 105.
Door verkrijging van een Participatie, ongeacht de titel daarvan, onderwerpt een toetredende Participant zich
De Beherend Vennoot legt na toewijzing en uitgifte van
aan de bepalingen van de CV-overeenkomst. Indien en
de beschikbare Participaties in de CV een participan-
zodra de vervreemder zijn Participatie heeft overgedra-
tenregister aan, in welk register onder meer de naam en
gen aan de verkrijger van die Participatie (deze derde
het adres van iedere Vennoot, met vermelding van het
hierna te noemen: de ”Verkrijger”) en in het geval de
aantal Participaties dat een Vennoot houdt, zal worden
Verkrijger nog geen Participant is, is de Verkrijger toege-
aangetekend. Iedere Vennoot is gerechtigd tot inzage
treden tot de CV als nieuwe Participant.
in het register van Vennoten met betrekking tot zijn Participatie(s). Het participantenregister zal krachtens de
Voor de volledige beschrijving van de toe- en uittre-
Overeenkomst van Beheer en Bewaring worden aange-
dingsregels wordt verwezen naar de CV-overeenkomst.
houden door de Stichting Bewaarder. Stichting Bewaarder en Overeenkomst van De Participaties worden niet genoteerd aan een geregle-
Beheer en Bewaring
menteerde markt en er zal geen markt worden onder-
Aangezien een commanditaire vennootschap geen
houden in de Participaties door de CV. Er zullen geen
rechtspersoon is, kan zij (juridisch) geen goederen in
bewijzen van deelname worden verstrekt. Wel wordt een
eigendom hebben. Om die reden wordt doorgaans in
uittreksel van de CV-overeenkomst aan de Participanten
een overeenkomst van commanditaire vennootschap
43
44
bepaald dat de beherend vennoot van de commanditaire
der het beheer van de CV volgens de begroting uitvoert.
vennootschap alle vermogensbestanddelen van de com-
Bij verkoop van het Object dient ook het bestuur van de
manditaire vennootschap juridisch houdt voor en ten
Stichting Bewaarder voor akkoord te tekenen.
behoeve van de commanditaire vennootschap. De Stichting Bewaarder zal een onafhankelijk bestuur Ten aanzien van de CV is ervoor gekozen om het Object
hebben dat uitsluitend in het belang van de Participanten
te laten houden door een speciaal daartoe op te richten,
handelt. Het bestuur van de Stichting Bewaarder zal
van de Beheerder onafhankelijke entiteit, te weten de
bestaan uit natuurlijke personen verbonden aan het trust-
Stichting Bewaarder. De vermogensbestanddelen van
kantoor Vistra (Netherlands) B.V. De bestuurders van de
de CV behoren hierdoor in juridische zin niet tot het
Stichting Bewaarder bepalen het dagelijks beleid van de
vermogen van de Beheerder en de Beherend Vennoot.
Stichting Bewaarder en zijn onafhankelijk van - en niet
De Stichting Bewaarder zal de eigendom, in juridische
gelieerd aan - de Beheerder en de Beherend Vennoot.
zin, van het Object verkrijgen en houden krachtens de Overeenkomst van Beheer en Bewaring. Het eigendom,
Namens de CV zal de Beherend Vennoot op of rond de
in economische zin, van het Object zal bij de CV rusten.
Aanvangsdatum de Overeenkomst van Beheer en Bewa-
Alle kosten en baten welke de Stichting Bewaarder als
ring ten aanzien van het te verkrijgen Object aangaan
juridisch eigenaar in rekening zijn of worden gebracht
met de Stichting Bewaarder alsmede de Beheerder (zie
dan wel ontvangt ter zake van de verwerving, medewer-
ook hieronder). In de Overeenkomst van Beheer en Be-
king aan de financieringen en het beheer van het Object
waring zullen de taakverdeling tussen en de verantwoor-
alsmede de jaarlijkse vaste lasten (waaronder te dezen
delijkheden van de drie betrokken partijen (de Beherend
uitdrukkelijk begrepen de renten op bedoelde (hypothe-
Vennoot voor en ten behoeve van de CV, de Beheerder
caire) financieringen) van het Object zijn voor rekening
en de Stichting Bewaarder) worden vastgelegd. In de
van de CV.
Overeenkomst van Beheer en Bewaring wordt ondermeer vastgelegd dat de Stichting Bewaarder optreedt in
De Stichting Bewaarder zal een nog op te richten stich-
het belang van de Participanten en dat over het Object
ting naar Nederlands recht zijn, met als (statutaire) naam
slechts kan wordt beschikt door de Beheerder en de
Stichting Bewaarder Bergstede. De Stichting Bewaarder
Stichting Bewaarder tezamen. De (concept) Overeen-
zal voor de Aanvangsdatum worden opgericht bij nota-
komst van Beheer en Bewaring is vanaf de datum van dit
riële akte, welke ten overstaan van een notaris verbonden
Informatiememorandum kosteloos verkrijgbaar bij de
aan advocaten- en notarissenkantoor AKD Prinsen Van
Beheerder.
Wijmen N.V. zal worden verleden. De (concept) statuten van de Stichting Bewaarder zijn vanaf de datum van dit
Specifieke taken Stichting Bewaarder
Informatiememorandum kosteloos verkrijgbaar bij de
De Stichting Bewaarder zal overeenkomstig haar doel-
Beheerder.
stelling en met inachtneming van de bepalingen van de CV-overeenkomst en de Overeenkomst van Beheer en
In de statuten van de Stichting Bewaarder zal zijn vast-
Bewaring zorg dragen voor onder andere de volgende
gelegd dat het juridisch eigendom met betrekking tot
specifieke handelingen:
het Object in bewaring wordt gegeven aan de Stichting
• toezien op het ontvangen van de stortingen van Ven-
Bewaarder. Daarnaast verloopt het betalingsverkeer van
noten, het aanhouden daarvan en op aanwijzing van
de CV onder verantwoordelijkheid van het bestuur van
de Beherend Vennoot of de Beheerder aanwenden ter
de Stichting Bewaarder. Deze controleert of de Beheer-
verwezenlijking van het doel van de CV.
Aanwending der gestorte middelen vindt eerst plaats
• het tezamen met de Beheerder en de Beherend
nadat door de Stichting zekerheid is verkregen dat
Vennoot doen van voorstellen tot wijziging respectie-
het kapitaal, noodzakelijk voor een succesvolle
velijk het tezamen met de Beheerder en de Beherend
totstandkoming van de CV, volledig aanwezig is;
Vennoot doorvoeren van wijzigingen van de tussen
• het verkrijgen van het Object ten titel van bewaring;
de Vennoten geldende voorwaarden in het kader van
• het innen van de liquide middelen waaronder begre-
de CV;
pen de uitkeringen aan de CV ter zake het belang in
• het ontvangen van de dagafschriften van de bank-
het Object, en het uitkeren van liquide middelen aan
rekening(en) van de CV en het vaststellen dat de
de Vennoten ingevolge de CV-overeenkomst;
mutaties daarop samenhangen met transacties of
• het op aangeven van de Beheerder vervreemden van (delen van) de vermogensbestanddelen van de CV, waaronder het Object; • het toezien op het doen van (tussentijdse) uitkerin-
het betalen van kosten; • het toezien op de uitvoering door de Beherend Vennoot en/of de Beheerder van besluiten van de vergadering van Vennoten.
gen aan de Vennoten ingevolge de CV-overeenkomst; • het aanhouden van het participantenregister waarin
De Stichting Bewaarder zal jegens de CV en de
de persoonsgegevens van alle Participanten zijn
Participanten aansprakelijk zijn voor de door hem
opgenomen met vermelding van het aantal gehou-
geleden schade voor zover de schade het gevolg is van
den Participaties met de datum van verkrijging, welk
toerekenbare niet-nakoming of gebrekkige nakoming
register de Beherend Vennoot aanlegt na toewijzing
van zijn verplichtingen. Dit geldt ook wanneer de
en uitgifte van de beschikbare Participaties in de CV;
Stichting Bewaarder de bij hem in bewaring gegeven
• het achteraf vaststellen dat de beleggingstransacties, zoals uitgevoerd door de Beheerder, passen in het beleggingsbeleid van de CV;
goederen geheel of ten dele aan derden heeft toevertrouwd.
45
46
Beheerder
Vastgoed CV, Meerstede Vastgoed CV, Rijnstede
Als Beheerder van de CV zal optreden Sectie5 Invest-
Vastgoed CV, Mauritsstede Vastgoed CV, Laurensstede
ments N.V., een naamloze vennootschap naar Neder-
Vastgoed CV, Floorstede Vastgoed CV,
lands recht, statutair gevestigd te Amsterdam, met adres
Oirstede Vastgoed CV, Maatschap Schansstede en
Thomas R. Malthusstraat 3, 1066 JR Amsterdam. De
Maatschap Mountain of Joy I. Voor een verdere
statuten van de Beheerder zijn kosteloos verkrijgbaar bij
beschrijving van de activiteiten van de Beheerder
de Beheerder.
wordt verwezen naar Sectie 8 - Initiatiefnemer.
De Beheerder draagt met inachtneming van het daarom-
Jaarvergadering
trent bepaalde in de CV-overeenkomst en de Overeen-
De Beheerder of Beherend Vennoot kan altijd een verga-
komst van Beheer en Bewaring zorg voor het beheer en
dering van Vennoten beleggen indien dat nodig wordt
een verantwoorde exploitatie van het Object en is uit
geacht, zomede indien een of meer Participanten die
dien hoofde belast met onder meer het financieel, tech-
gezamenlijk ten minste 20% van het aantal uitgegeven
nisch, commercieel en administratief beheer van de CV.
Participaties vertegenwoordigen dit onder vermelding van de te behandelen onderwerpen schriftelijk aan de
De volstrekte meerderheid van aandelen in Sectie5 In-
Beheerder verzoeken. De Vennoten komen in ieder
vestments N.V. wordt voor gelijke delen gehouden door:
geval éénmaal per jaar bij elkaar (de jaarvergadering).
• Golden Cap B.V., gevestigd te Amsterdam, van
Via schriftelijke bijeenroeping door de Beheerder zal
welke vennootschap de aandelen voor 100% worden
een vergadering van Vennoten worden gehouden over
gehouden door de heer G.J.M. Vreugdenhil, hierna
de voortgang binnen de CV en de definitieve resultaten
in Sectie 8 genoemd.
(de jaarvergadering). Gedetailleerde informatie over de
• Stone Bakery B.V., gevestigd te Amstelveen, van
regeling omtrent de oproeping en de besluitvorming is
welke vennootschap de aandelen voor 100% worden
beschreven in de CV-overeenkomst. Tijdens de jaarverga-
gehouden door de heer B.U. Bearda Bakker, hierna
dering van Vennoten worden onder andere de begroting
in Sectie 8 genoemd;
en de jaarrekening besproken, die bestaat uit:
• Palladian Bridge Management & Investment B.V.,
• de balans;
gevestigd te Amsterdam, van welke vennootschap de
• de winst- en verliesrekening; en
aandelen voor 100% worden gehouden door de heer
• de toelichting.
J.H. van Valen, hierna in Sectie 8 genoemd; De overige aandelen in Sectie5 Investments N.V.
Het boekjaar is gelijk aan een kalenderjaar. Het eerste
worden gehouden door een informal investor die als
boekjaar eindigt op 31 december 2011. De balans en
adviseur bij Sectie5 Investments N.V. betrokken is.
de winst- en verliesrekening van de CV worden jaarlijks door een accountant gecontroleerd, aan de Participan-
Het bestuur van Sectie5 wordt (middellijk) gevormd
ten toegestuurd en ter vaststelling aan de Participanten
door de heren Vreugdenhil, Bearda Bakker en Van Va-
voorgelegd, uiterlijk vijf maanden na sluiting van het
len, van wie de curricula vitae zijn opgenomen in Sectie
boekjaar. Na goedkeuring en vaststelling van de jaar-
8 - Initiatiefnemer.
rekening wordt de planmatige uitkering vastgesteld. De betaalbaarstelling, de samenstelling en de wijze van beta-
De Beheerder voert tevens het beheer over Forumstede
ling van uitkeringen worden bekendgemaakt per brief
Vastgoed CV, Volkerstede Vastgoed CV, Merwestede
gericht aan de adressen van de Participanten zoals deze
Vastgoed CV, Annastede Vastgoed CV, Raadstede
bij de CV bekend zijn, alsmede op de website van de
Beheerder. Er wordt ook een halfjaarverslag van de CV
boekjaar tot het tijdstip van uittreden gemaakt, dan wel
gemaakt. Deze stukken zullen bij de Beherend Vennoot
geleden verminderd met zijn verlies in een eerder boek-
ter inzage liggen. Alle Participanten hebben toegang
jaar dat niet reeds in een later boekjaar ten laste van zijn
tot de vergadering van de CV, evenals de Beheerder en
winstdeel is gebracht.
de Stichting Bewaarder alsmede degenen die door de voorzitter van de vergadering worden toegelaten. Een
Informatieverstrekking
Participant kan zich ter vergadering, mits bij schriftelijke
De CV verschaft elk halfjaar schriftelijke informatie
volmacht, doen vertegenwoordigen door een andere
over de financiële en operationele voortgang van de CV
Participant.
aan de Participanten.
Voortzetting, overname of toescheiding
Bij de Beheerder zullen na Aanvangsdatum de
Vennoot.
volgende documenten ter inzage liggen:
In het geval een Participant uittreedt op grond van de
- jaarverslagen en halfjaarverslagen van de CV;
CV-overeenkomst door: (i) in geval de Participant een
- statuten, jaarrekeningen en jaarverslagen van de Be-
rechtspersoon is, haar ontbinding; (ii) faillissement; (iii)
heerder, Beherend Vennoot en de Stichting Bewaarder.
aanvraag van surseance van betaling; (iv) van toepassing verklaring van de schuldsaneringsregeling natuurlijke
Participanten kunnen kopieën van deze documenten op
personen; (v) zijn overlijden; of (vi) opzegging, door
verzoek kosteloos ontvangen. Ook de jaar- en halfjaar-
hem gedaan met inachtneming van het bepaalde in
verslagen worden kosteloos verstrekt. De Beheerder
artikel 3 van de concept CV-overeenkomst, zetten de
verstrekt aan een ieder op verzoek kosteloos een afschrift
overblijvende Participanten, (deze Participanten hierna
van de CV-overeenkomst. De Beheerder verstrekt op
te noemen: de “Overgebleven Vennoten”), de CV voort,
verzoek van een ieder en tegen kostprijs de gegevens om-
tenzij allen binnen acht weken na de datum van uittre-
trent de Beheerder, de CV en de Stichting Bewaarder die
den van hun gewezen mede-Participant (deze Participant
ingevolge enig wettelijk voorschrift in het handelsregis-
hierna te noemen: de “Uittredende Vennoot”) aan de
ter moeten worden opgenomen. Participanten worden
Uittredende Vennoot verklaren de CV niet voort wensen
schriftelijk op de hoogte gebracht van de rendementsuit-
te zetten, waarna de CV zal worden vereffend conform
keringen.
de daartoe in de CV-overeenkomst opgenomen regeling. Als een Participant uittreedt en de verklaring zoals
Opheffing en vereffening
bedoeld in de vorige volzin niet op tijd is geschied, zijn
Alleen de vergadering van Vennoten kan bij volstrekte
de Overgebleven Vennoten verplicht de rechten van de
meerderheid van stemmen besluiten tot opheffing van
Uittredende Vennoot naar verhouding, als te bepalen in
de CV, doch zal dit uitsluitend doen op een gezamenlijk
onderling overleg, over te nemen conform het daarom-
voorstel hiertoe van de Beherend Vennoot, de Beheerder
trent bepaalde in de CV-overeenkomst.
en de Stichting Bewaarder. Een voorstel tot opheffing van de CV zal kenbaar worden gemaakt aan de verga-
Het bedrag dat alsdan aan de Uittredende Vennoot
dering van Vennoten. Bij opheffing dient een besluit
dient te worden uitgekeerd, is gelijk aan de inbreng van
genomen te worden over het vermogen van de CV, in
de Overgebleven Vennoten op de door de Uittredende
het bijzonder omtrent het Object. Na besluit tot ophef-
Vennoot gehouden Participaties op het tijdstip van zijn
fing van de CV vindt zo spoedig mogelijk vereffening
uittreden, daaronder begrepen zijn aandeel in de reserves
plaats. Een eventueel resterend liquidatieoverschot komt
en de winst respectievelijk het verlies, in het dan lopende
aan de Participanten ten goede naar evenredigheid van
47
48
ieders kapitaaldeelname. De vereffening geschiedt door
ken na bekendmaking van de wijziging, en de Participan-
de Beheerder die in deze rekening en verantwoording
ten binnen deze periode onder de gebruikelijke voor-
aflegt aan de Participanten. Voor meer informatie wordt
waarden kunnen uittreden.
verwezen de concept CV-overeenkomst. Wft Verjaringstermijn
Sectie5 Investments N.V. is, als Initiatiefnemer/Beheer-
De verjaringstermijn van het recht op rendement be-
der, voor het aanbieden van Participaties in Bergstede
draagt vijf jaar, gerekend vanaf de dag, volgende op die
Vastgoed CV niet vergunningplichtig ingevolge de Wft
waarop de vordering opeisbaar is geworden. Indien de
en staat hiervoor niet onder toezicht van de AFM dan
begunstigde geen bij de Beheerder bekende woon- of
wel DNB.
verblijfplaats heeft, zal zijn/haar rendement ten gunste van de CV komen.
Klachtenregeling De Beheerder heeft een klachtenregeling met betrekking
Wijzigingen in de voorwaarden
tot klachten over de CV opgesteld. De Beheerder han-
Alle wijzigingen in de voorwaarden die gelden tussen
teert daarvoor de Richtlijnen Interne Klachtenprocedure
de Vennoten in het kader van de CV worden schriftelijk
van het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening
kenbaar gemaakt aan de Participanten.
(KiFiD). De Beheerder is niet aangesloten bij het KiFiD. Voormelde klachtenregeling heeft derhalve uitsluitend
Een voorstel tot wijziging dan wel de feitelijke wijziging
een intern karakter, aangezien klagers bij partijen, die
van de voorwaarden die gelden tussen de CV en de
niet bij het KiFiD zijn aangesloten, geen beroep bij het
Participanten wordt bekend gemaakt aan het adres van
KiFiD kunnen instellen. Een kopie van deze regeling is
iedere Participant afzonderlijk, zoals opgenomen in het
kosteloos verkrijgbaar bij de Beheerder.
participantenregister, en wordt tevens op de website van de Beheerder (www.sectie5.nl) geplaatst, vergezeld van
Gelieerde ondernemingen
een toelichting van de Beheerder.
De Beheerder heeft geen onroerend goed geselecteerd dat afkomstig is van de Beheerder dan wel van aan haar
Wijzigingen waarbij de rechten of zekerheden van de
gelieerde partijen. Mocht zich echter een geval voordoen
Participanten worden verminderd of beperkt, dan wel
waarbij de Beheerder van oordeel is dat verwerving door
lasten aan de Participanten worden opgelegd, worden
de CV van onroerend goed afkomstig van de Beheerder
niet ingeroepen alvorens drie (3) maanden zijn verstre-
of van aan de Beheerder gelieerde partijen in het belang is van de CV en de Vennoten, dan zal de betreffende transactie te allen tijde tegen marktconforme condities worden aangegaan. Aan een dergelijke transactie zal altijd een onafhankelijke waardebepaling ten grondslag liggen, één en ander conform artikel 5.5 en 5.6 van Bijlage E van het Bgfo. De Beheerder zal er verder voor zorg dragen dat zal worden voldaan aan de ter zake van toepassing zijnde wet- en regelgeving. Amsterdam, 6 september 2010 AKD Prinsen Van Wijmen
Sectie 8 Initiatiefnemer Sectie5 Investments N.V. is opgericht in 2007 en struc-
Merwestede Vastgoed CV werd opgericht in april 2010
tureert vastgoedbeleggingsfondsen voor een beperkte
met een fondsomvang van € 7.620.000 en een eigen
kring van beleggers. Sectie5 richt zich met name op
vermogen van € 2.900.000. Het winkelfonds belegt in
beleggingen in winkels, kantoren met of zonder bedrijfs-
een winkelcomplex aan de Merwedestraat 50-54 te
hal en logistieke complexen. Bij de selectie van objecten
Dordrecht met als gebruikers een Super de Boer, een
wordt vooral gefocust op kwaliteitsgebouwen op goede
Aldi, een Mitra en een kringloopwinkel.
locaties met solvabele huurders en een lange gemiddelde duur van de huurovereenkomsten.
Annastede Vastgoed CV werd opgericht in januari 2010
Met een uitgebreid netwerk en relevante ervaring zijn
met een fondsomvang van € 5.750.000 en een eigen
in het verleden uitstekende rendementen behaald.
vermogen van € 1.850.000. Het winkelfonds belegt in
Daarnaast slaagt Sectie5 er voortdurend in om de juiste
een kleinschalig winkelcentrum in IJsselstein en heeft als
dynamiek te vinden tussen nieuwe acquisities, waarde-
huurder Ahold Vastgoed. Ahold exploiteert in het winkel-
maximalisatie door effectief vastgoedmanagement en
centrum een Albert Heijn, een Gall & Gall en een Etos.
het optimale verkoopmoment. Raadstede Vastgoed CV werd opgericht in december 2009 Bergstede Vastgoed CV is het dertiende fonds dat Sectie5
met een fondsomvang van € 9.900.000 en een eigen
Investments N.V. initieert. Hiervoor werden Forumstede
vermogen van € 3.400.000. Het winkelfonds belegt in
Vastgoed CV, Volkerstede Vastgoed CV, Merwestede
negen winkels in Alblasserdam en Hengelo. Onder de
Vastgoed CV, Annastede Vastgoed CV, Raadstede Vast-
huurders bevinden zich grote filiaalbedrijven als PLUS
goed CV, Meerstede Vastgoed CV, Rijnstede Vastgoed
(PLUS Vastgoed B.V.), Kruidvat (A.S. Watson Property
CV, Mauritsstede Vastgoed CV, Laurensstede Vastgoed
Continental Europe B.V.), Intertoys (Intertoys Holland
CV, Floorstede Vastgoed CV, Oirstede Vastgoed CV en
B.V.), Zeeman (Zeeman textielSupers B.V.) en Action
Maatschap Schansstede met succes gelanceerd.
(Action Non Food B.V.). De gemiddelde resterende looptijd van de huurcontracten bedraagt 6,8 jaar bij
Forumstede Vastgoed CV werd opgericht in augustus 2010
aanvang van het fonds.
met een fondsomvang van € 12.850.000 en een eigen vermogen € 5.000.000. Het winkelfonds belegt in een
Meerstede Vastgoed CV werd opgericht in september
Albert Heijn Supermarkt met Gall & Gall Slijterij in
2009 met een fondsomvang van € 25.825.000 en een
Drachten en een PLUS Supermarkt en Kruidvat drogis-
eigen vermogen van € 8.800.000. Het winkelfonds
terij in Malden.
belegt in winkelcentrum Rokkeveen in Zoetermeer. Het winkelcentrum heeft meer dan 30 huurders, waar-
Volkerstede Vastgoed CV werd opgericht in mei 2010
onder grote landelijke labels als Albert Heijn, C1000,
met een fondsomvang van € 11.100.000 en een eigen
Gall & Gall, Blokker, Dio en ABN AMRO.
vermogen van € 3.900.000. Het winkelfonds belegt in een binnenstedelijk winkelcentrum met negen winkels in
Rijnstede Vastgoed CV werd opgericht in mei 2009
Sliedrecht en een solitaire winkel in Heeswijk-Dinther
met een fondsomvang van € 12.100.000 en een eigen
met een gemiddelde resterende huurtermijn van 9,6 jaar.
vermogen van € 5.100.000. Het winkelfonds belegt
De objecten huisvesten vooral bekende
in acht winkels, een kantoor-unit en een parkeergarage
landelijke retailketens zoals: Etos, Super de Boer,
(112 parkeerplaatsen) in het centrum van Bodegraven.
Bart Smit, DA Drogisterijen, Eye Wish Groeneveld,
Het winkelcentrum heeft grote landelijke labels als
HEMA, Music Store en Landgraaf Mode.
C1000, Gall & Gall, ABN AMRO en Trekpleister.
49
50
Mauritsstede Vastgoed CV werd in december 2008
Belegger
geïnitieerd. De fondsomvang bedroeg € 14.400.000 met
Bij Sectie5 is persoonlijke aandacht voor de beleggers
een eigen vermogen van € 5.600.000. Het fonds heeft
een groot goed. Alleen dan kan werkelijk ingespeeld
belegd in een kantoorgebouw in Weert, een logistiek
worden op de wensen van de klant. Zo ontvangt de
complex in Den Haag en een kantoor met bedrijfshal
belegger regelmatig een uitgave van Sectie5 Quintes-
in Emmeloord. De gemiddelde resterende huurtermijn
sence. Dit is de nieuwsbrief met updates over de actuele
bij aanvang van het fonds bedroeg 14,4 jaar.
ontwikkelingen rond het onroerend goed, de huurders, marktontwikkelingen en overige zaken.
Laurensstede Vastgoed CV is gestart in juli 2008 en heeft een fondsomvang van circa € 10.100.000 en een eigen
In het voorjaar, tijdens de jaarvergadering, legt Sectie5
vermogen van € 1.885.000 en heeft geïnvesteerd in een
financiële en technische verantwoording af over het
portefeuille met 50 woningen en 33 winkels in Rotterdam.
voorgaande jaar. Tevens worden de ontwikkelingen van de portefeuille besproken en geeft Sectie5 adviezen over
Floorstede Vastgoed CV is gestart in juni 2008 en heeft
de korte- en langetermijnstrategie van de CV.
een fondsomvang van circa € 11.400.000 en een eigen vermogen van € 3.400.000 en kocht voor beleggings-
Waarde
doeleinden een kantoorgebouw in Ede, een kantoor
Voor optimale waardeontwikkeling benadert Sectie5 de
met hal op Maastricht-Airport en een kantoor met
vermogensbestanddelen van de beleggingsportefeuille
bedrijfsruimte in Amsterdam.
niet statisch, maar dynamisch: • Sectie5 onderhoudt rechtstreeks en pro-actief contact
Oirstede Vastgoed CV is gestart in november 2007 en heeft een fondsomvang van circa € 12.500.000 en een
met alle huurders. • Gebouwen worden effectief technisch onderhouden
eigen vermogen van € 3.750.000. Er is geïnvesteerd in
door intensief samen te werken met een professionele
een kantoorgebouw in Heerlen, een datacenter in
vastgoedbeheerder. Door de kritische allocatie van
Arnhem en een mixed-use complex in Vuren.
middelen wordt een goede staat van de gebouwen en haar installaties nagestreefd.
Maatschap Schansstede is gestart in juni 2007 en heeft
• Sectie5 streeft naar waardemaximalisatie door verho-
een fondsomvang van circa € 20.500.000 en een eigen
ging van de netto-opbrengsten enerzijds en verlen-
vermogen van € 6.000.000. Er is belegd in zes kan-
ging van de duur van de huurcontracten anderzijds.
toorgebouwen in Almere, Doetinchem, Enschede en Winterswijk.
• Indien een object tussentijds een maximale beleggingswaarde bereikt, dan wordt de belegger ad-hoc geadviseerd over een eventuele aanpassing van de
Tenslotte is per 1 februari 2009 het beheer over de bestaande Maatschap Mountain of Joy I bij Sectie5
beleggingsstrategie. • Via korte, directe lijnen met beleggers kunnen snel en
Investments N.V. ondergebracht. Dit fonds belegt in
adequaat beslissingen worden genomen over operati-
een bedrijfshal met kantoor in Rotterdam.
onele aangelegenheden en ideale verkoopmomenten.
51
Directie De directie over Sectie5 Investments N.V. wordt middellijk gevoerd door de heer drs. G.J.M. Vreugdenhil RA, drs. B.U. Bearda Bakker en de heer drs. J.H. van Valen. Zij hebben de volledige zeggenschap over Sectie5 Investments N.V.
drs. Gerben J.M. Vreugdenhil RA
drs. Jeroen H. van Valen
Na zijn studie Bedrijfseconomie en postdoctoraal Ac-
Na zijn studie Bedrijfskunde aan de Vrije Universiteit in
countancy aan de Katholieke Universiteit Brabant werkte
Amsterdam was de heer Van Valen als directeur-eigenaar
de heer Vreugdenhil bij Arthur Andersen, Bührmann-
van Bleijenburg Vastgoed Management betrokken bij de
Tetterode en PricewaterhouseCoopers. Hij opereerde
oprichting en het management van diverse closed-end
voorts onder meer als CFO van de beursgenoteerde
funds. In de periode oktober 2002 tot en met juni 2007
fondsen ADP en Syngenta. Van 1999 tot 2005 bekleed-
was hij betrokken bij de Akron Group. Vanaf juli 2005
de hij een positie als commissaris bij onroerendgoedbe-
trad hij voor de Akron Group op als Managing Director
legger Akron Investment. Met ingang van april 2005
van fondsenaanbieder Akron Vastgoed Nederland. In
tot ultimo 2007 opereerde hij als CFO van zowel Akron
deze hoedanigheid initieerde, exploiteerde en verkocht
Management Nederland als Akron Vastgoed Nederland.
hij diverse AkronNed-fondsen.
drs. Bart U. Bearda Bakker De heer Bearda Bakker studeerde aan Hanzehogeschool Groningen en aan Universiteit Nyenrode. Hij is verder opgeleid als trainee bij de Fortis Bank. Bij Westland Utrecht Hypotheekbank werkte hij voor het eerst met commercieel onroerend goed, alwaar hij complexe vastgoedtransacties structureerde en nieuwe producten ontwikkelde. Na de fusie met ING Real Estate financierde hij internationale vastgoedprojecten. Van 2004 tot en met oktober 2007 werkte hij voor Akron Management Nederland, eerst als Investment Manager en vanaf 2006 tot aan zijn vertrek als Managing Director.
v.l.n.r. Gerben Vreugdenhil, Bart Bearda Bakker en Jeroen van Valen
Sectie 9 Deelname 52
Belangstellenden kunnen zich door middel van het bijge-
Toewijzing
voegde inschrijvingsformulier ‘Verklaring van Deelname
De toewijzing op de inschrijving vindt in beginsel plaats
in Bergstede Vastgoed CV’ aanmelden voor deelname in
op volgorde van binnenkomst. Na ontvangst van het
Bergstede Vastgoed CV. Vennoten kunnen zowel natuur-
volledig ingevulde inschrijvingsformulier met bijlagen
lijke personen als rechtspersonen zijn, met uitzondering
en toewijzing van deelname door Sectie5 ontvangt u een
van entiteiten met eigen fiscale transparantie.
bevestiging met hierin het aantal toegewezen Participaties. Vervolgens ontvangt u een betalingsverzoek en de
De inschrijving start op het moment van uitbrengen van
betaalgegevens ten aanzien van de kwaliteitsrekening van
het Informatiememorandum en sluit op het moment dat
de betrokken notaris. Hierin is opgenomen wanneer het
alle Participaties zijn toegewezen.
door u verschuldigde bedrag uiterlijk dient te zijn bijgeschreven en op welk bankrekeningnummer ten name van
Door ondertekening van het inschrijvingsformulier
Stichting Bewaarder Bergstede .
verleent u als belegger onherroepelijk volmacht tot het toetreden tot Bergstede Vastgoed CV. Voorts
De Beherend Vennoot houdt zich het recht voor
verplicht u zich tot betaling van het bedrag dat op grond
inschrijvingen zonder opgaaf van redenen geheel of
van het aantal Participatie (s) waarop is ingeschreven,
gedeeltelijk niet in aanmerking te nemen of te honore-
verschuldigd is.
ren. Voorts kan de Beherend Vennoot besluiten de CV niet tot stand te brengen indien zich omstandigheden
U kunt deelnemen door het volledig ingevulde inschrij-
voordoen die een dergelijke beslissing rechtvaardigen.
vingsformulier met aanvullende stukken in te sturen naar het kantoor van Sectie5 Investments N.V. Natuurlijke
Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot:
personen dienen een kopie van een geldig legitimatiebe-
Sectie5 Investments N.V.
wijs bij te sluiten, voorzien van legalisatie. In het geval
Thomas R. Malthusstraat 3
van deelname door middel van een rechtspersoon dient,
1066 JR Amsterdam
naast een geldig legitimatiebewijs, een recent uittreksel
Telefoon: 020 - 670 1265
van de Kamer van Koophandel te worden bijgevoegd.
Fax:
020 - 670 1266
E-mail:
[email protected] Website: www.sectie5.nl First Table Asset Consultants B.V. Storkstraat 18 3833 LB Leusden Postbus 379 3830 AK Leusden Telefoon: 033 711 4332 Fax: 020 708 5418 E-mail:
[email protected] Website: www.ftac.nl
Sectie 10 Beschikbare informatie Dit Informatiememorandum is uitsluitend verkrijgbaar vanaf de datum van dit Informatiememorandum via First Table Asset Consultants B.V. . De volgende documenten moeten door middel van verwijzing worden geacht onderdeel te zijn van dit Informatiememorandum en zijn vanaf de datum van dit Informatiememorandum eveneens kosteloos verkrijgbaar via de Beheerder: • (Concept) statuten Beherend Vennoot; • (Concept) statuten Stichting Bewaarder; • Statuten Beheerder; • (Concept) CV-overeenkomst; • (Concept) Overeenkomst van Beheer en Bewaring; en • (Kopie van) de klachtenregeling van de Beheerder.
53
Sectie 11 Betrokken Partijen 54
Beheerder / Initiatiefnemer
Notaris
Sectie5 Investments N.V.
AKD Prinsen Van Wijmen N.V.
Thomas R. Malthusstraat 3
Orlyplein 10
1066 JR Amsterdam
Postbus 59280
Telefoon: 020 - 670 1265
1040 KG Amsterdam
Fax:
Telefoon: 088 - 253 5000
020 - 670 1266
E-mail:
[email protected]
Fax:
088 - 253 5258
Website: www.sectie5.nl Juridisch Adviseur Beherend Vennoot
AKD Prinsen Van Wijmen N.V.
Bergstede Vastgoed B.V.
Orlyplein 10
(nog op te richten)
Postbus 59280
Thomas R. Malthusstraat 3
1040 KG Amsterdam
1066 JR Amsterdam
Telefoon: 088 - 253 5000
Telefoon: 020 - 670 1265
Fax:
Fax:
088 - 253 5258
020 - 670 1266 Technisch en bouwkundig adviseur
Stichting Bewaarder
K3H Advies
Stichting Bewaarder Bergstede
Rollecate 67
(nog op te richten)
Postbus 11
Burgemeester de Manlaan 2
7710 AA Nieuwleusen
4837 BN Breda
Telefoon: 0529 - 480 860
Telefoon: 076 - 560 9900
Fax:
Fax:
0529 - 482 750
076 - 560 9939 Taxateur
Fiscaal Adviseur
DTZ Zadelhoff v.o.f.
Deloitte Belastingadviseurs B.V.
Apollolaan 150
Kanaalpark 143
1077 BG Amsterdam
Postbus 402
Telefoon: 020 - 664 4644
2300 AK Leiden
Fax:
020 - 671 6392
Telefoon: 088 - 288 2888 Begeleiding van de plaatsing Financier
van de Participaties
Nader te bepalen
First Table Asset Consultants B.V. Storkstraat 18, 3833 LB Leusden Postbus 379, 3830 AK Leusden Telefoon: 033 711 4332 Fax: 020 708 5418 E-mail:
[email protected] Website: www.ftac.nl
Sectie 12 Mededeling belastingadviseur Wij hebben Sectie 6 “Fiscale aspecten” van het Informatiememorandum beoordeeld. Vooraf wordt benadrukt, dat wij hiermee niet beogen een oordeel te geven over enig commercieel of enig ander niet fiscaal risico dat mogelijk verbonden is aan het participeren als Participant in Bergstede Vastgoed CV. Voor zover ons redelijkerwijs bekend, zijn de in Sectie 6 “Fiscale aspecten” weergegeven fiscale aspecten met betrekking tot Bergstede Vastgoed CV in overeenstemming met de werkelijkheid en zijn geen Nederlandse fiscale aspecten weggelaten, waarvan vermelding de strekking van deze sectie significant zou wijzigen. Sectie 6 “Fiscale aspecten” beoogt slechts een algemeen kader te schetsen en is gebaseerd op de huidige stand van wetgeving en jurisprudentie zoals deze ten tijde van de dagtekening van dit schrijven redelijkerwijs geacht kan worden ons bekend te zijn en geldt derhalve onder voorbehoud van latere wijzigingen daarin. Wij hebben geen verplichting tot het actualiseren van de inhoud van Sectie 6 wanneer wetgeving of rechtspraak wijzigt, tenzij wij hiertoe expliciet worden verzocht door de initiatiefnemer van Bergstede Vastgoed CV. Gezien het algemene karakter en de specifieke (persoonlijke) omstandigheden van elke potentiële Participant wordt ten sterkste aanbevolen dat zij de individuele (fiscale) positie door hun eigen fiscaal adviseur laten beoordelen. Leiden, 6 september 2010 Deloitte Belastingadviseurs B.V.
55
Colofon Initiatiefnemer Sectie5 Investments N.V. Amsterdam Design Conceptcrew Amsterdam Fotografie Corporate Media Amsterdam Pre press Zeeman & Burger Schiphol
Neem voor meer informatie contact op met: First Table Asset Consultants B.V. Storkstraat 18 I 3833 LB Leusden T + 31 (0)33 711 4330 I F +31 (0)20 754 3465 E
[email protected] I www.ftac.nl Bergstede Vastgoed CV is een initiatief van Sectie5 Investments N.V. Adam Smith Gebouw Thomas R. Malthusstraat 3 I 1066 JR Amsterdam T +31 (0)20 670 1265 I F +31 (0)20 670 1266 E
[email protected] I www.sectie5.nl
De waarde van uw belegging kan fluctueren. Risico’s van beleggen in commercieel onroerend goed zijn onder meer leegstand en waardefluctuaties. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.