In dit magazine: Ontslag in verband met een reorganisatie. De werkloosheidswet. Beeldverhaal ontslag. De ontslagvergoeding

In dit magazine:

• Ontslag in verband met een reorganisatie • De werkloosheidswet • Beeldverhaal ontslag • De ontslagvergoeding

mer: m u n r Bewaa slag Ont

Nr. 4 • 2012

Colofon Qlix is dé belangenorganisatie voor Telecom-, ICT- en Contactcentermedewerkers. Op eigentijdse, betrokken en efficiënte wijze werkt Qlix voortdurend aan positieverbetering van de leden. Opkomen voor individuele en collectieve belangen staat daarbij centraal. Qlix levert optimale dienstverlening tegen een scherpe prijs. Qlix is opgericht in 1964 en is ondermeer actief bij: • KPN • KPN Contact * KPN Corporate Market • Volker Wessels Telecom • SNT • HCN • Facilitaire callcenters Het mededelingenblad van Qlix verschijnt ten minste zes maal per jaar onder verantwoordelijkheid van het bestuur. Daarnaast worden de leden door middel van nieuwsbrieven individueel geïnformeerd over actuele ontwikkelingen in het eigen werkveld.

Oplage Qlix Magazine: 5000 stuks Vormgeving: Localprint Druk: Drukkerij Kluytenaar ISSN 1877-8070

QLIX Veursestraatweg 88-90 2265 CE Leidschendam tel.: 070-3869046 fax: 070-3279044 e-mail: [email protected] Internet: www.qlix.nl 2

In deze editie van het Qlix magazine Hans Waegemakers reist één keer per week door het land om leden van Qlix te bezoeken. Op bladzijde 9 tref je meer over Hans.

Op de middenpagina tref je een beeldverhaald over de gebeurtenissen rondom boventalligheid. NIet alleen interessant om te lezen, wellicht nodig op een dag om te weten. Is je collega een energievampier? Soorten energiezuigers uitgelegd op bladzijde 16 en 17. Macho gedrag en intimidatie, een praktijkgeval op bladzijde 18 en 19

Vermoed je dat er problemen aan zitten te komen? Bel Qlix!

Vakbondshulp in het snelle internettijdperk

Ton Riebel, voorzitter Qlix

“Goeiemorgen, met Ton Riebel ik…..” “Welkom bij het AbvaKabo FNV, om u beter te kunnen helpen volgt een keuzemenu…………………..” (Schrik niet, jullie voorzitter is niet stiekem lid van het AbvaKabo FNV of zo, maar mijn partner heeft een probleempje over de uitleg van zijn CAO en die is daar wel lid, want FNV sluit zijn CAO af. Heel verstandig. Dus ik bel maar eens namens hem. ) OK, lekker modern en best efficiënt. Is nu eenmaal een grote organisatie, dacht ik. Vijf keuzes 1 t/m 3: lid worden, contributieproblemen en gegevens wijzigen. 4. Vragen over werk of cao. 5 Receptie. Keuze 4 dus. “Goeiemorgen, met Ton Riebel ik…..” “Bent u werkzaam bij……………….” Weer een keuzemenu, 4 keuzes. OK, nog een keer een nummertje drukken dan maar. “Goeiemorgen, met Ton Riebel ik…..” “Al onze medewerkers zijn op dit moment in gesprek” Is nu eenmaal een grote organisatie, dacht ik. En ja, na twee minuten iemand aan de lijn. Viel best mee dus. “Goeiemorgen, met Ton Riebel ik…..” “Mag ik eerst uw lidnummer?” Tuurlijk dacht ik, maar had me eerst even mijn zin laten afmaken. Na alle formaliteiten kwam het gesprek dan toch op gang. Probleem geschetst. (Mijn partner werkt vanwege een lichamelijke beperking in een WSW-bedrijf en wil verhuizen naar een naburige gemeente. Die is echter aangesloten bij een andere WSWbedrijf. Hij heeft en contract voor onbepaalde tijd, maar zijn werkgever zegt dat hij niet

kan verhuizen zonder zijn baan kwijt te raken) “Klopt dit?” Tim, laat ik hem zo noemen: “Euh, dat weet ik niet.” “Ik heb de Wet Sociale Werkvoorziening er eens op nageslagen, maar de subsidiëring zou volgens mij gewoon moeten overgaan naar de ontvangende gemeente” “Dat lijkt mij ook, ik zal het even aan een collega vragen die er meer van weet”, zegt Tim, blij de oplossing te hebben gevonden. Even wachten. “Ja, u heeft gelijk.” “Mooi, kan ik een afspraak maken met een consulent ter plaatse, zodat we dit met de werkgever kunnen oplossen?” “Nee, sorry, die hebben we niet meer. Maar ik zal u een intakeformulier toesturen, dan wordt u toegewezen aan een behandelaar. Die neemt dan contact met u op.” “Zal ik u mijn e-mailadres even geven voor het toesturen” “Nee sorry, dat kan alleen via de normale post. We hebben dat in het verleden wel gedaan, maar dat werkte niet” “Werkte niet?,” vroeg ik. “Nee, er bleven vragen liggen en we konden niet goed prioriteit stellen.” “OK”. Wel raar, dacht ik. “Enne, hoe lang duurt het ongeveer dat ik antwoord krijg, Tim?” “Een dag of tien” “Maar dat is wel vrij lang” “Als er haast bij is moet u even een uiterste datum op het intakeformulier zetten, dan proberen ze eerder contact op te nemen” “OK, dank je wel Tim……..” En bedankt AbvaKabo FNV voor de snelle en vooral ongecompliceerde service aan een lid. Wat ben ik toch trots op mijn Qlix. Geen tienduizenden leden, geen 0900-nummer, geen Tim. Maar wel een Wil van Nunen, een Caspar Vlaar, een Hans Waegemakers en een team van Coaches Werk en Inkomen op de werkvloer: “Met Qlix, wat kan ik voor u doen?” Een telefoontje of een e-mail en je hebt meteen passend advies. En als je belt binnen een dag een behandelaar van je probleem. Tja, verschil moet er (eigenlijk niet) zijn…………….. 3

CAO Update Kern van dat verschil is de vraag hoe KPN ‘ervoor’ staat en wat voor conclusies daaraan moeten worden verbonden. De directie van KPN is van mening dat ondanks de (in de woorden van Eelco Blok op 8 mei j.l.) ‘nog steeds mooie winst’ er een nullijn moet komen in de cao. De argumenten daarvoor: KPN staat voor forse uitdagingen en moet een ‘transitie’ maken om haar toekomst veilig te stellen. Ook moet er fors worden geïnvesteerd en is de pensioenregeling erg kostbaar. Kortom: er is geen geld beschikbaar voor een (structurele) loonsverhoging. Wellicht nog belangrijker: medewerkers moeten zich realiseren dat er een forse verandering binnen KPN noodzakelijk is om de toekomst veilig te stellen en de nullijn dient als signaal om dat te onderstrepen.

Caspar Vlaar, onderhandelaar voor cao’s die Qlix sluit

De zomerperiode is traditioneel ook voor cao’s ‘komkommertijd’. Er vindt dan geen overleg plaats en in dit eerste nummer na de vakantie zou er dan ook normaal gesproken ‘niets te melden’ zijn over de cao onderhandelingen. Deze zomer verliep echter volkomen anders dan normaal: in deze update nieuws ten aanzien van de cao onderhandelingen bij KPN, KPN Coporate Market, KPN Contact, SNT en de WFC. Bij alle bedrijven waren er in de zomerperiode spannende ontwikkelingen; lees snel verder… Het meest recente nieuws is zoals altijd terug te vinden op onze website: www.qlix.nl onder ‘Jouw Werk’ en ‘cao nieuws’. KPN, KPN Corporate Market en KPN Contact Bij KPN hebben de zich voortslepende cao onderhandelingen inmiddels ontwikkeld tot een serieus conflict over de koers van het bedrijf. In de vorige Qlix gingen we al uitgebreid in op het verschil van inzicht tussen KPN en de vakorganisaties.

Op 3 juli j.l. was de maat vol voor Qlix en de andere vakorganisaties en hebben wij de cao onderhandelingen afgebroken. Qlix bestrijd niet dat KPN voor een forse uitdaging staat en onderschrijft zelfs dat er wat moet gebeuren. Qlix is het echter absoluut niet eens met de door de directie ingeslagen weg. In een online petitie op www.wijzijnkpn.nl maken wij samen met de andere bonden duidelijk dat het roer bij KPN inderdaad om moet. Wat Qlix betreft moet er door KPN een andere balans gevonden worden tussen de belangen van aandeelhouders aan de ene kant en die van werknemers en klanten aan de andere kant. Bij het ter perse gaan van dit magazine was de petitie ondertekend door meer dan 3500 KPN-ers. Qlix is ontzettend blij met deze enorme steun en rekent erop dat KPN dit signaal serieus zal nemen. Begin september zullen de vakorganisaties de petitie aan KPN aanbieden. Qlix hoopt uiteraard dat de petitie voldoende zal zijn om de directie tot het inzicht te laten komen dat er echt wat moet veranderen in de wijze waarop KPN haar medewerkers waardeert. Uit de reactie van KPN zal blijken of dat ook inderdaad zo is. Wordt vervolgd…

Het laatste nieuws tref je altijd op www.qlix.nl 4

SNT De onderhandelingen over een nieuwe SNT cao lijken na grondige voorbereidingen in een stroomversnelling te komen. Tijdens het laatste overleg op 14 augustus werd duidelijk dat bij de inventarisatie van alle cao onderwerpen door een voorbereidende werkgroep al veel ‘hobbels’ waren gladgestreken. Bonden en SNT spraken dan ook de verwachting uit dat in een of twee vervolgrondes een nieuwe cao een feit zou moeten kunnen zijn. Na meer dan twee jaar gesteggel over een nieuwe cao een ware mijlpaal. Tijdens de laatste twee rondes zal onderhandeld worden over onder andere de loonsverhoging, reiskostenvergoeding, overwerk- en meerwerktoeslagen, loondoorbetaling bij ziekte en de salarisschalen. Als de verwachting uitkomt dat twee overleggen voldoende zijn om op deze punten overeenstemming te bereiken, kan er voor half oktober een nieuwe cao SNT worden afgesloten. Werkgeversvereniging Contactcenters (WFC) Hoewel de onderhandelingen over de WFC cao gedurende het jaar steeds erg moeizaam verliepen, leek er vlak voor de vakantie toch beweging te komen aan werkgeverszijde. In het laatste overleg voor de vakantieperiode deed de werkgeversvereniging een creatief voorstel om de artikelen 14 en 16 (die gaan over de individuele en collectieve salarisverhoging) om te zetten in een transparant en makkelijk uitlegbaar nieuw artikel. Ook verhoogde de werkgeversvereniging haar loonbod van 0,5 naar 1 procent. Ook werd daarboven een minimale loonsverhoging van 1,5 procent voorgesteld voor iedereen die in zijn beoordeling minimaal als goed wordt beoordeeld.

Dat houdt in een loonsverbetering van minimaal 2,5 procent voor alle medewerkers die een goede beoordeling krijgen. In het licht van de tot dan toe moeizaam verlopen onderhandelingen twee grote stappen vooruit! In een technisch overleg tijdens de vakantieperiode zijn deze nieuwe voorstellen vervolgens nader toegelicht en verder uitgewerkt. Hoewel de vakorganisaties Qlix en FNV Bondgenoten nog een aantal andere punten in de inzetbrieven wilden uitonderhandelen, leek het erop of een laatste cao overleg op 20 augustus j.l. tegen de verwachtingen in toch nog tot een resultaat zou gaan leiden. Op 20 augustus, vlak voor de onderhandelingen zouden starten maakte FNV echter bekend haar standpunt over de cao drastisch te wijzigen. FNV bracht in het overleg de eis in dat de onderkant van de WFC loonschalen minimaal zou moeten worden opgetrokken naar het niveau van de loonschalen in de cao voor de uitzendbranche. Deze nieuwe eis, die ook niet is opgenomen in de inzetbrief van het FNV leidde ertoe dat de werkgever zich opnieuw moet beraden op haar standpunt en de onderhandelingen nog niet zijn afgerond. Ten tijde van het ter perse gaan van dit magazine is nog niet duidelijk of de cao onderhandelingen zullen worden hervat en is er door deze onverwachte ontwikkeling zeker nog geen uitzicht op een cao akkoord. Qlix betreurt deze gang van zaken zeer. Graag hadden wij duidelijkheid geboden over een nieuwe WFC cao, maar helaas is dat op dit moment door de ontwikkelingen niet mogelijk. Ontvang je het laatste nieuws nog niet per e-mail! Geef je e-mailadres door via [email protected].

Ontslag? Niet als het aan Qlix ligt! 5

Ontslag in verband met reorganisatie Door: Nicoline van den Broek, jurist arbeidsrecht voor Qlix overeen komen met de onderlinge verhouding van het aantal werknemers in elk van de leeftijdsgroep binnen de betreffende categorie uitwisselbare functies.

Nicoline van den Broek-Klaarenbeek en Victor Schöyer zorgen voor arbeidsrechtelijke bijstand voor leden van Qlix!

Bedrijfseconomische redenen Indien bedrijfseconomische redenen dat noodzakelijk maken kan een werkgever overgaan tot collectief ontslag. Als een werkgever van plan is vanwege die reden binnen een tijdvak van drie maanden 20 of meer werknemers te ontslaan, dan moet de werkgever dit melden aan de vakverenigingen en aan Juridische zaken van het UWV. Deze melding is bedoeld om de werknemers extra bescherming te bieden. Heeft het bedrijf een ondernemingsraad, dan moet de werkgever deze om advies vragen. De vakbond, dan wel de juridische afdeling van het UWV zal de bedrijfseconomische redenen toetsen. Indien deze toets wordt doorstaan, kan de werkgever in beginsel het voorgenomen aantal werknemers ontslaan, doch hij is daarbij aan strenge regels gebonden. Het afspiegelingsbeginsel Een werkgever kan geen werknemers die toch al ‘lastig’ zijn vanwege een reorganisatie ontslaan. De werkgever moet bij het voordragen van de kandidaten die hij boventallig acht voldoen aan het ‘afspiegelingsbeginsel’. Dit houdt in dat werknemers met uitwisselbare functies in een bedrijfsvestiging worden onderverdeeld in leeftijdsgroepen (15-25 jaar; 25-35 jaar; 3545 jaar; 45-55 jaar; 55 jaar en ouder). Per leeftijdsgroep komen de werknemers met het kortste dienstverband het eerst voor ontslag in aanmerking. Het aantal af te vloeien werknemers per leeftijdsgroep moet zoveel mogelijk 6

Sociaal Plan Voorts stellen de vakorganisaties, zoals Qlix, eisen ter bescherming van de positie van de boventallige werknemers. Dit wordt in de vorm van een sociaal plan gegoten. Dit komt tot stand door onderhandelingen tussen de vakbond(en) en de werkgever. In een sociaal plan worden bepalingen opgenomen die de gevolgen van het dreigend ontslag voor de werknemer zo veel mogelijk verzachten. De volgende onderwerpen worden vaak in dat plan opgenomen: • Een mobiliteitstraject; regelingen met betrekking tot outplacement en arbeidsbemiddeling voor het vinden van ander werk • Het inrichten van een vacaturebank en het bij voorrang openstellen van vacatures voor werknemers die met ontslag worden bedreigd • Een (financiële) afvloeiingsregeling; • Mogelijkheid tot vervroegde uittreding; • Seniorenregelingen • Bijzondere regelingen voor ziekte of arbeidsongeschikte werknemers • Hardheidsclausule; een regeling die er in voorziet dat in bijzondere situaties waarbij een individu onevenredig zwaar in zijn belangen wordt getroffen, in positieve zin van de maatregelen in het Sociaal plan kan worden afgeweken. De do’s en don’ts Indien het voorkomt dat je als werknemer boventallig wordt verklaard, zijn er de volgende toetsmomenten: 1. Wanneer je als werknemer het bericht krijgt dat je boventallig bent, dient te worden nagegaan of het afspiegelingsbeginsel wel juist is toegepast. Dit is best een ingewikkelde exercitie waarbij je de hulp van de juristen van Qlix kan inroepen. Teken nooit een beëindigingsovereenskomst voordat de juistheid van de boventalligheid juridisch is gecheckt en juist bevonden. 2. Indien de werkgever het dienstverband door middel van een beëindigingsovereenkomst, dus met wederzijds goedvinden, wil beëindi-

gen, dient, naast de boventalligheidscheck, ook de bedrijfseconomische reden te worden getoetst als dat niet al door de vakbond is gedaan. Indien de werkgever echter een ontslagaanvraag indient bij het UWV, voert die altijd standaard die toetst uit; wel word je als werknemer de gelegenheid geboden bezwaar te maken tegen het verzoek tot ontslag, waarbij je de bedrijfseconomische reden van het ontslag kan aanvechten. Dit geldt evenzo indien er een ontbindingsverzoek bij de kantonrechter is ingediend. 3. Indien de punten 1 en 2 de toets der kritiek hebben doorstaan, is je boventalligheid hoogstwaarschijnlijk juist. Dan dient te worden bekeken welke maatregelen uit het sociaal plan op jou van toepassing zijn. In veel reorganisaties zal gedurende een bepaalde periode van de boventalligheid door werkgever en werknemer worden gezocht naar een andere baan in of buiten de organisatie. Het is van belang dat de ‘tools’ uit het sociaal plan ook daadwerkelijk en concreet ten behoeve van een individu worden ingezet. Maak daar als werknemer (actief) aanspraak op, maar besef dat van de werknemer ook de nodige inspanningen

worden verlangd, zoals het opstellen van een CV en het actief solliciteren op vacatures. Dit geldt met name wanneer je als werknemer gedurende een bepaalde tijd van je boventalligheid vrijgesteld bent van werkzaamheden om je te kunnen richten op een andere baan. Doe je in die periode niet actief mee, dan loop je het risico dat er (loon-) maatregelen worden getroffen. Wanneer er met maatregelen wordt gedreigd, schakel altijd tijdig een van de juristen van Qlix in ter voorkoming van erger. slecht Zeg Mick, we hebben goed en maar we nieuws. Je baan blijft bestaan, i outsourcen je naar New Delh

De Werkloosheidwet (WW) Door: Nicoline van den Broek, jurist arbeidsrecht voor Qlix Het begrip Werkloos De werknemer dient ‘werkloos’ te zijn om voor een WW-uitkering in aanmerking te komen. De werknemer moet hiervoor aan drie criteria voldoen: 1. Er moet sprake zijn van een verlies aan arbeidsuren, De werknemer moet in een bepaalde week minimaal vijf of minimaal de helft van zijn arbeidsuren verloren hebben; 2. Er mag geen recht op loon over de verloren uren bestaan; 3. De werknemer moet beschikbaar zijn (in staat en bereid) om op de arbeidsmarkt te werken. Daarnaast dient de werknemer te voldoen aan de ‘wekeneis’. Dit houdt in dat de werknemer alleen recht heeft op uitkering als hij in de 36 weken voor het intreden van de werkloosheid in ten minste 26 weken als werknemer arbeid heeft verricht. De fictieve opzegtermijn De uitkeringsinstantie, het UWV, hanteert voor

de ingangsdatum van de uitkering een zogenaamde ’fictieve opzegtermijn’, dat is een termijn waarover geen recht op uitkering bestaat. De fictieve opzegtermijn is gelijk aan de opzegtermijn die de werkgever ingevolge de wet en cao bij reguliere opzegging (= toestemming vragen aan het UWV) in acht had moeten nemen. Gedurende de opzegtermijn bestaat immers gewoon recht op loondoorbetaling, dus is er nog geen sprake van werkloosheid, aldus de redenering van het UWV. Indien de arbeidsovereenkomst eindigt door middel van wederzijds goedvinden dient er rekening te worden gehouden met het feit dat het UWV de datum van de overeenstemming als uitgangspunt neemt voor de berekening van de opzegtermijn. Bij een ontbinding zal het uitgangspunt de datum van de uitspraak van de kantonrechter zijn. In het laatste geval zal de fictieve opzegtermijn met 1 maand worden verkort. 7

Verwijtbaar werkloos De werknemer moet voorkomen dat hij verwijtbaar werkloos wordt, anders zal het UWV een sanctie op de WW-uitkering toepassen. Dat kan betekenen dat de uitkering gedeeltelijk niet uitbetaald wordt of zelfs geheel geweigerd wordt. De werknemer is verwijtbaar werkloos geworden als: • Aan de werkloosheid een dringende reden ten grondslag ligt en de werknemer daarvan een verwijt kan worden gemaakt (de dringende redenen worden niet-limitatief opgesomd in de wet; bijvoorbeeld stelen van de baas) • De arbeidsovereenkomst is beëindigd door of op verzoek van de werknemer zonder dat aan voortzetting ervan zodanige bezwaren waren verbonden dat deze voortzetting redelijkerwijs niet van hem kon worden verlangd. Verplichtingen van de werknemer De werknemer die werkloos wordt, moet uiterlijk op de dag nadat hij werkloos is geworden zich als werkzoekende inschrijven bij het UWV WERKbedrijf. De inschrijving dient uiterlijk de tweede dag van de werkloosheid plaats te vinden. De inschrijving kan digitaal worden gedaan via www.werk.nl. In dat geval is uw DigiD nodig. Let wel; indien je wenst dat de uitkering tijdig wordt uitgekeerd (vaak dus op

het moment dat er geen loon meer wordt betaald), dien je uiterlijk een maand voor deze dag de WW-uitkering aan te vragen. Als de werknemer werkloos is zal hij actief naar werk moeten zoeken. Het UWV WERKbedrijf kan hem hierbij behulpzaam zijn, maar de werknemer moet ook zelf initiatieven ontplooien om weer aan het werk te komen. Legt de werknemer onvoldoende activiteiten aan de dag, dan heeft dit gevolgen voor zijn uitkering in de vorm van gehele of gedeeltelijke weigering van de uitkering. De werkloze werknemer kan ook door het UWV WERKbedrijf naar een werkgever verwezen worden die een vacature heeft. Indien het als passende arbeid kan worden beschouwd, mag de werknemer dit niet weigeren om te accepteren, anders wordt de uitkering blijvend en geheel geweigerd. Hoogte en duur van de uitkering De werknemer die voldoet aan de voorwaarden voor het recht op WW heeft recht op een basisuitkering die de eerste twee maanden 75% en de derde maand 70% van zijn dagloon bedraagt. Na de basisuitkering heeft de werknemer recht op een verlenging van de basisuitkering mist hij aan de ‘arbeidsverledeneis’ voldoet. Dit heet de verlengde uitkering en bedraagt 70% van het dagloon. De werknemer voldoet aan de arbeidsverledeneis indien hij aantoont dat hij in de periode van 5 jaar voor zijn werkloosheid in ten minste vier jaar over minimaal 52 dagen loon heeft ontvangen. Het feit dat er loon is ontvangen is voldoende, er hoeft niet op 52 dagen te zijn gewerkt. De verlengde uitkering bedraagt voor elk gewerkt jaar 1 maand, (minus de drie maanden dat aan basisuitkering is uitgekeerd). Dus bij een arbeidsverleden van 10 jaar, zal er 10 jaar WWrechten bestaan. De maximale uitkeringsduur is 38 maanden. Indien de werknemer na afloop van de WW-uitkeringsduur nog steeds werkloos is, zal hij zijn aangewezen zijn op een bijstandsuitkering. Voor vragen aangaande WW-rechten, kunt u bij een van de juristen van Qlix terecht!

8

Interview met Hans Waegemakers De mensen achter Qlix stellen zich in een aantal vragen aan je voor! heid van Qlix te vergroten. Ik hoop dat Qlix en haar diensten spoedig bekend zijn onder een groter werknemersbestand in de telecom- en contactcenterbranche. Verder hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan, een eventuele groei van het ledenbestand van Qlix.” Welke quote is van toepassing in je dagelijks werk en waarom? “Stel niks uit tot morgen wat je vandaag ook kunt doen.” Ik hou van een opgeruimd bureau en dat is het eerste wat in mij opkomst als je deze vraag stelt.”

Hans Waegemakers

Wie ben je? “Mijn naam is Hans Waegemakers, ik ben 59 jaar, gehuwd en heb twee kinderen en één kleinzoon. Ik werk bij de Copgroep als secretarieel medewerker en als promotor.” Wat voor werk doe je nu? “Op maandag en dinsdag en reis ik door het land om vestigingen te bezoeken waar leden van Qlix werken. Ik informeer werknemers van onder andere KPN en de facilitaire contactcenters over de laatste ontwikkelingen en probeer zo vaak mogelijk te vertellen over Qlix. Dat wissel ik af met de bezoeken aan de vestigingen waar leden van zusterorganisatie van de BVPP werken. De rest van de week ben ik op het kantoor in Leidschendam en beheer dan het secretariaat van de Copgroep, BVPP en Qlix.” Kun je meer vertellen over het werk dat je op maandag en dinsdag doet? “Voorlopig ben ik aan de slag om de naamsbekend-

Je beantwoordt veel telefoontjes, wat komt vaak voor? “Als Wil van Nunen of bijvoorbeeld Ton Riebel niet in Leidschendam zijn dan beantwoord ik de telefoon voor Qlix. Door te luisteren naar de bellers leer ik veel over de Telecom- en contactcenterbranche. Maar het is natuurlijk mijn taak om ervoor te zorgen dat er vragen worden beantwoord! Vaak hoef ik alleen uit te leggen waar iets staat op de website of laat ik de specifieke vragen in behandeling nemen door de onderhandelaar van de betreffende cao (Caspar Vlaar) of bij de belangenbehartigers van Qlix”. Heb je een gouden tip voor leden van Qlix? “Jazeker, laat beëindigingvoorstel of een vaststellingsovereenkomst altijd controleren door Qlix. Ik heb al zo vaak gezien dat onze belangenbehartigers er een betere deal uit hebben gesleept vergeleken met het allereerste voorstel”. Wat betekent Qlix voor jou? “Qlix is een vakbond die duidelijke taal spreekt. Qlix is ook dé specialist op het gebied van werknemersbelangen in de telecom- en contactcenterbranche met een groot netwerk van deskundige consulenten die goed de weg weten om het maximale te bereiken voor leden die in de problemen zijn geraakt.”

Opmaat voor acties bij KPN Op 23 augustus vond een gezamenlijk overleg plaats van alle kaderleden van Qlix, ABVAKABO, CNV en VPP, de vakbonden die bij KPN het cao-overleg voeren.Tijdens het overleg werd niet alleen het aanbieden van de inmiddels door ruim 3.200 medewerkers ondertekende petitie besproken, maar ook de vervolgacties indien KPN geen invulling geeft aan de door de medewerkers neergelegde vraag om een op de lange termijn gerichte bedrijfsstrategie, erkenning van hun rol als gelijkwaardig stakeholder binnen het bedrijf en een rechtvaardige cao. Tijdens het overleg bleek eens te meer hoezeer medewerkers het vertrouwen in de directie volledig kwijt zijn en zich niet gehoord voelen. Na een verhitte discussie werden de kaderleden met slechts 1 tegenstem en 1 onthouding eens dat de vakbonden na het aanbieden van de petitie wederom met KPN aan de overlegtafel plaatsnemen in een ultime poging om tot overeenstemming te komen. Maar ook werd de inhoud van een te stellen ultimatum geformuleerd voor het geval er wederom geen aanvaardbaar aanbod van de zijde van KPN ter tafel komt. En spraken de kaderleden zich unaniem uit bereid te zijn tot verdere acties als ook aan dit ultimatum geen gehoor wordt gegeven. De petitie wordt op 10 september aangeboden aan Eelco Blok en zijn directieteam. Op 11 september zullen de bonden voor de deur van de Bijzondere Aandeelhoudersvergadering van KPN ook de petitie onder de aandacht van de aandeelhouders brengen. 9

3. Een slecht nieuws gesprek. Tijdens een reorganisatie worden de mensen geïnformeerd door een leidinggevende en een HR-medewerker. Tip: nooit gelijk tekenen! Hoe aantrekkelijk een eerste voorstel ook lijkt, overleg eerst met Qlix.

2. Leden van Qlix kunnen altijd terecht bij Qlix. Tip: bel of e-mail in het geval van dreigend ontslag altijd. Geen situatie is hetzelfde en wij informeren je graag op maat!

Qlix is er altijd voor je als het erop aan komt!

7. Het einde van een dienstverband is een heftige gebeurtenis.

6. Het voorstel en het advies van Qlix worden met het lid besproken.

WWW.QLIX.NL

5. Controle door de belangenbehartiger en jurist of de vaststellingsovereenkomst klopt. Regelmatig ontdekken de belangenbehartigers onderdelen die beter geregeld kunnen worden door leden.

4. Stuur het voorstel wat je hebt gekregen naar [email protected]. Wij controleren het graag voor je.

1. Zodra er een reorganisatie aan zit te komen informeert de werkgever het personeel.

van dreigend ontslag tot en met definitief ontslag

Boventalligheid: Ontslag wegens reorganisatie

De ontslagvergoeding Door: Victor Schöyer, jurist arbeidsrecht voor Qlix Bij het einde van het dienstverband kan een werknemer van de werkgever een vergoeding meekrijgen. Of een werknemer een vergoeding gaat meekrijgen, is afhankelijk van de wijze waarop het dienstverband eindigt. Een dienstverband kan eindigen door ontslag, ontbinding van de arbeidsovereenkomst of door het aflopen van het contract voor bepaalde duur. In de eerste twee gevallen bestaat de mogelijkheid dat de werknemer geld meekrijgt bij vertrek of na vertrek. Als een contract van rechtswege afloopt, het gaat dan om een contract voor bijvoorbeeld een jaar, dan betekent dit dat er geen reden is om een vergoeding te betalen. Uiteraard is het mogelijk dat er zeer bijzondere omstandigheden kunnen zijn. Als de werknemer geld mee krijgt wordt er gesproken over een gouden handdruk, vertrekpremie, ontslagvergoeding, ontbindingsvergoeding of over een vergoeding wegens kennelijk onredelijk ontslag. Als een bedrijf moet reorganiseren zal met een representatieve vertegenwoordiging van het personeel worden overlegd op welke manier dit moet gebeuren en wat de gevolgen voor het personeel zijn. Het overleg kan plaatsvinden met een of meer vakbonden en met de Ondernemingsraad. Als uit dit overleg blijkt dat de reorganisatie personele gevolgen heeft, dus als er personeel ontslagen moet worden, zal er gekeken moeten worden op welke manier de getroffen personeelsleden kunnen worden gecompenseerd. De compensatie kan plaatsvinden door het zoeken naar ander werk, of daar een budget voor beschikbaar te stellen, het kan ook bestaan uit een som geld of een combinatie van beide, zoals in het sociaal plan van KPN. In het geval dat de compensatie bestaat uit een som geld zal er in veel gevallen worden aangesloten bij de kantonrechtersformule, waarvan dan een percentage (welke ook 100% kan zijn) aan de werknemer betaald wordt. Kantonrechtersformule De kantonrechtersformule is een rekenmethode die door rechters al zo’n 15 jaar wordt gebruikt. Vanwege de autoriteit en het gemak vormt deze formule in onderhandelingen ook over het algemeen de basis. Op dit moment is de methode zo dat het aantal gewogen dienstjaren vermenigvuldigd wordt met de beloning en met de correctiefactor. Vroeger gold dat de gewogen dienstjaren tot het 40ste levensjaar per gewerkt jaar 1 maand opleverde, tussen 40 en 50 werd dat 1 ½ en na het 50ste levensjaar 2 maanden. Tegenwoordig is het tot het 35ste levensjaar ½, 35-45 1 maand per gewerkt jaar, 45-55 1 ½ en van 55 en ouder 2. Daar de eerste formule over het algemeen een hoger bedrag oplevert, is het voor werknemers gunstiger om te trachten dit bij onderhandelingen voor een sociaal plan te krijgen. 12

De correctiefactor De correctiefactor houdt verband met de reden dat het dienstverband is geëindigd. Wanneer de kantonrechter van mening is dat een ontbindingsvergoeding niet op haar plaats is, dan zal de correctiefactor nul zijn. Dit betekent dat de ontbinding in de risicosfeer van de werknemer ligt of als de beëindiging van de arbeidsovereenkomst aan de werknemer te wijten is. Een zeer duidelijk voorbeeld is hiervan natuurlijk diefstal op het werk door de werknemer. Als de kantonrechter vindt dat geen van de partijen in overwegende mate schuldig is aan het eindigen van het dienstverband, gedacht kan bijvoorbeeld worden aan een reorganisatie, dan kan de kantonrechter de correctiefactor op 1 stellen. Is de kantonrechter van mening dat de schuld voornamelijk gezocht moet worden bij de werkgever, of dat de ontbinding in de risicosfeer van de werkgever komt te liggen, dan kan dat betekenen dat de correctiefactor boven 1 uitkomt. Sowieso is het zeer lastig om van te voren in te schatten wat de ontbindingsvergoeding precies gaat worden. Het heeft immers met zeer veel verschillende omstandigheden te maken wat de hoogte gaat worden van de vergoeding. Soms ligt een ontbinding van de arbeidsovereenkomst niet in de risicosfeer van de werknemer, en is het ook niet aan de werknemer te wijten dat hij ontslagen wordt, maar blijkt dat de vergoeding die door de kantonrechter wordt toegekend zeer gering is. Dit kan er mee te maken hebben dat de werkgever wegens financiële redenen niet meer in staat is een hogere vergoeding te betalen. Kennelijk Onredelijk Ontslag Als een werkgever aan het UWV toestemming vraagt om de arbeidsovereenkomst te beëindigen, kan de werkgever de werknemer na verkregen toestemming en met in acht neming van de opzegtermijn ontslaan. Bij dit ontslag is geen vergoeding verschuldigd. Indien de werknemer van mening is dat er sprake is van een ontslag dat voor hem erg bezwarend is (de gevolgen voor de werknemer zijn dermate ernstig in verhouding tot het belang van de werkgever), dan kan de werknemer een procedure beginnen tegen de werkgever om op die manier genoegdoening te krijgen. Dit betreft dan een procedure wegens kennelijk onredelijk ontslag. Bij de behandeling van het ontbindingsverzoek geldt in principe dat een hoger beroep niet mogelijk is. De procedure wegens kennelijk onredelijk ontslag geeft deze mogelijkheid wel. Mocht het dus zo zijn dat de werknemer een geldbedrag toegewezen heeft gekregen, dan kan dat betekenen dat de werkgever alsnog in beroep gaat. Andersom kan natuurlijk ook. Afhankelijk van de reden van ontslag

kan er een schadevergoeding worden toegewezen. Het is belangrijk om te weten dat in deze procedure de kantonrechtsformule geen rol speelt. Tot slot Op het moment dat een werknemer een vergoeding toegewezen heeft gekregen, is het van belang om een aantal zaken in de gaten te houden. Bij een ontbinding via de kantonrechter wordt geen rekening gehouden met de opzegtermijn. De wetgever heeft de zogenaamde fictieve opzegtermijn in het leven geroepen. Als de werknemer een vergoeding krijgt, kan dit betekenen dat de WW-uitkering pas ingaat nadat de opzegtermijn min een maand is verlopen. Bij een regulier ontslag dient de opzegtermijn gewoon te worden gevolgd.

De vergoeding die betaald wordt is een bruto vergoeding. Hier wordt dus nog belasting vanaf gehaald. Mocht de vergoeding een substantieel bedrag vertegenwoordigen, dan kan het voordelig zijn om bijvoorbeeld een stamrechtpolis te nemen. Hierbij wordt het bruto bedrag in het geheel op een geblokkeerde bankrekening gestort. Op het moment van storting vindt er dus geen belastinginhouding plaats. Pas op het moment dat er sprake is van uitbetaling vindt de belastinginhouding plaats. Als een appeltje voor de dorst kan het evenwel handig zijn: als nadat het pensioen is ingegaan er uitbetaling plaatsvindt, zal de af te dragen belasting over het algemeen lager zijn dan als er direct belasting afdracht plaatsvindt. Qlix raadt u aan om contact met een bank op te nemen om er achter te komen of het voordelig is om een dergelijke constructie te gebruiken.

Ontslag, soms een zegen in vermomming? Bij Qlix hebben we er dag in, dag uit mee te maken. Ontslag is in eerste instantie een ramp voor diegene die het overkomt. Je dagelijkse routine, je inkomen en je sociale contacten op het werk zijn in één klap weg. Wanneer de eerste schok is verwerkt en je deze dreun begint te verwerken dan wordt het tijd voor de nieuwe ronde en daarmee de nieuwe kans! Walt Disney werd ontslagen omdat hij niet creatief genoeg was Geloof het of niet maar de bedenker van Katrien Duck en Mickey Mouse, de oprichter van het gelijknamige miljardenconcern is in zijn vroege loopbaan ontslagen. Hij is de laan uitgestuurd “vanwege zijn gebrek aan verbeeldingskracht en het gebrek aan goede ideeën”. Met zijn broer maakte hij later zijn eerste tekenfilm in Hollywood. JK Rowling werd ontslagen omdat ze onder werktijd stiekem verhalen schreef De schrijfster van de Harry Potter boeken was ooit secretaresse op het kantoor van Amnesty international. Ze droomde ervan om door te breken als bestseller auteur. Ze begon verhalen te schrijven over een jonge tovenaar, Harry Potter.

Haar manager kwam erachter en ontsloeg haar. Toen kreeg ze de tijd om de verhalen van Harry, eens goed uit te werken…. Haar vermogen werd in 2010 geschat op een miljard dollar. Thomas Edison werd ontslagen omdat hij zuur had gemorst De uitvinder van onder andere de gloeilamp deed op zijn werk stiekem experimenten. Op een dag morste hij zuur dat de hele vloer snel wegvrat. Hij werd ontslagen en hij besloot dan maar fulltime uitvinder te worden. Twee jaar later had hij zijn eerste patent voor de elektrische stem recorder. Tot slot Neem contact op met Qlix zodra je vermoed dat je ontslagen gaat worden. Wij adviseren je graag en als het erop aankomt ben jij verzekerd van juridische bijstand door belangenbehartigers en juristen van Qlix. En als je in één keer alle tijd van de wereld hebt; besteed die vooral om een gat in de markt te vinden. Wie weet hoe ver jij het nog schoppen! Succes! 13

Interview met Nathalie Kamphuis Mobiliteitsadviseur voor de Smartgroep

Nathalie Kamphuis (41) woont in Hengelo (Ov) en is mobiliteitsadviseur voor de Smart Group BV. Zij is één van de mobiliteitsadviseurs die ex-KPN-ers begeleiden die ontslag krijgen en staat bekend als iemand die begaan en betrokken is bij haar cliënten. De redactie van Qlix heeft haar geïnterviewd.

Kun je meer vertellen over je werk als mobiliteitsadviseur bij de Smartgroup? “Mijn werk bestaat uit het coachen en begeleiden van mensen, die net zijn ontslagen vanwege een reorganisatie. Het doel is om ze te helpen een andere baan of toekomstroute te vinden. Mijn werkgebied is het Noordoosten van Nederland. Ik tref mijn cliënten altijd in een heftig punt in het leven, het is niet niks om je baan te verliezen. Qua heftigheid kun je dit indelen bij scheiding en rouw. Zelf begeleid ik met name oudere werknemers met lange dienstverbanden. Belangrijk in mijn werk is naast aandacht voor het verwerkingsproces ook het perspectiefproces te starten. Immers als je zicht hebt op het nieuwe kun je het verlies van het oude sneller verwerken. Ik ga bijvoorbeeld alvast in gesprek over welke persoonlijke verlangens er zijn, welke dromen en ambities. Uiteindelijk resulteert dit in een realistisch plan van aanpak waar we mee aan de slag gaan om het doel van de cliënt te bereiken”.

Kun je meer vertellen over je loopbaan? “Als kind wilde ik graag kunstenaar worden, zodat ik mooie dingen kon gaan maken. Om deze droom te verwezenlijken ben ik dan ook naar de kunstacademie gegaan en heb daarnaast gewerkt bij Vroom en Dreesmann, misschien wel beter bekend als het warenhuis V&D. Toen ik deze opleiding moest staken vanwege mijn privésituatie, kwam tegelijkertijd de vraag vanuit V&D, of ik wilde doorgroeien en heb ik deze kans direct gegrepen. Ik deed management cursussen en ben uiteindelijk Personeelsmanagement gaan studeren. In 2003 kwam V&D in zwaar weer terecht en begon er een reorganisatie. Verschrikkelijk, er werden 5.000 mensen ontslagen. Ook ik kon deze dans niet ontspringen en mijn slecht nieuws gesprek kwam dan ook keihard aan. Nadat ik deze klap had verwerkt ging ik gelijk aan de slag om mijn kansen op de arbeidsmarkt in kaart te brengen. V&D had de Smart Group ingeschakeld om de collega’s waarvan ze afscheid gingen nemen te begeleiden en het klikte gelijk met de Smart Group. Uiteindelijk heeft deze samenwerking mij een nieuwe baan opgeleverd als Mobiliteitsadviseur bij de Smart Group”.

Heftige situaties “Mensen die ontslagen worden zijn over het algemeen kwetsbaar, hun eigenwaarde is aangetast. Daarnaast staat hun een onzekere toekomst te wachten. Goed afscheid nemen van elkaar is daarom enorm belangrijk. Dat heeft direct effect als je weer op zoek gaat naar het ‘nieuwe’. In de praktijk heb ik gezien dat wanneer niemand aandacht besteed aan het gedwongen vertrek van een collega dat het vervelende gevolgen kan hebben. Ik hoor bijvoorbeeld wel eens dat er geen aandacht is geweest voor een laatste werkdag van iemand die laten we zeggen, ruim twintig jaar voor één werkgever heeft gewerkt. Stuitend, en komt helaas voor. Deze mensen blijven vaak langer boos en zijn natuurlijk geen visitekaartjes voor het bedrijf waar ze hebben gewerkt. Ik heb één keer meegemaakt dat de gevoelens van een cliënt, laten we hem Sander noemen, zó werden geschaad dat hij echt woest was op zijn collega’s, werkgever en vooral op zijn leidinggevende. De woede kropte zich op en toen Sander bij mij terecht kwam in het begeleidingstraject was hij inmiddels zo boos dat hij zei: “als ik die rotte kool voor mijn auto krijg geef ik gas.”

14

Stel, mijn collega wordt ontslagen, hoe kan ik helpen op emotioneel gebied? “Erkennen dat hij boos of verdrietig mag zijn en ruimte geven zijn verhaal laten doen. Vragen stellen geeft aan dat je interesse hebt dus dat kan ik ook zeker aanraden. Vaak krijgt je collega dan ook te maken met een deuk in het zelfvertrouwen dus aangeven wat hij goed kan helpt ook”. Je begeleidt vaak, KPN-ers. Wat kun je zeggen over de aard van deze groep? “Ja dat klopt. Eén van de groepen medewerkers die ik regelmatig begeleid zijn KPN medewerkers van 45 jaar en ouder. Ze hebben vaak lang of alleen bij KPN gewerkt. Kenmerkend voor deze club is dat ze loyaal en betrouwbaar zijn. En boven alles, afspraak = afspraak dus toekomstige werkgevers kunnen erop rekenen dat afspraken worden nagekomen. Ze hebben vaak heel veel cursussen gevolgd waardoor hun kennis en kunde actueel is. Als ze bij mij in begeleiding komen worden ze zich vaak bewust dat ze door leeftijd, opleiding of andere factoren, zoals onzekerheden, angsten of belemmeringen een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Ze kunnen daardoor ook wat afwachtend zijn. Het is bij deze groep vaak de kunst om de belemmeringen te doorbreken en ze te motiveren om stappen te zetten op de arbeidsmarkt. Veel werkgevers zien namelijk graag; sollicitanten die actiegericht zijn, vragen stellen, bellen zodra ze te lang niets hebben gehoord en laten blijken dat ze achter een baan zitten”. Kun je vertellen over een mooi resultaat wat je hebt geboekt? “Ik had eens een KPN-monteur als cliënt. Hij was 50 jaar en wilde niets liever dan werken in de zorg. Hij had het er voor over dat hij flink ging inleveren op zijn salaris en dat hij weer onderaan de ladder ging beginnen. Hij had al snel een opleidingsplek en een stageplaats geregeld. Het UWV lag direct dwars, hij moest meteen 40 uur beschikbaar zijn. Na verschillende gesprekken kon het UWV ervan overtuigd worden dat er gegarandeerd een baan voor hem was als hij eerst maar kon leren. Hij werkt nu met dementerende ouderen”. Zitten er bewonderenswaardige gevallen tussen jouw cliënten? “Ja, dat kun je wel zeggen. De eerste die nu bij mij opkomt was een cliënt die niet warm of 15

koud werd van zijn ontslag. Als snel bleek dat hij een bewogen leven achter de rug had en was ondanks alles een rasoptimist. Hij was voor een groot gedeelte opgegroeid als wees en had samen met zijn broertjes een huishouden gerund. Tegen alle verwachtingen in, konden ze allemaal een technische opleiding volgen en kregen ze uiteindelijk alles goed voor elkaar. Toen mijn cliënt op een later moment in zijn leven na een lange staat van dienst werd ontslagen lag hij daar niet echt wakker van. Hij pakte zijn leven weer snel op. Ik bewonder mensen die het succes niet is komen aanwaaien, die er vaak hard voor moeten werken en die zitten er genoeg tussen”. Heb je wel eens een mooi compliment gekregen? “Soms krijg ik jaren later een telefoontje of een e-mail van een cliënt om te laten weten hoe het met ze gaat en hoe ze nu terugkijken op de ontslag situatie. Dat ze bijvoorbeeld nog dingen toepassen die ik ze heb geleerd of dat ze veel hebben gehad aan een opmerking die maakte.. Ik vind dat elke keer weer een compliment dat ze de moeite nemen om contact op te nemen en mij laten weten hoe het met ze gaat”. Is het succes van jouw werk meetbaar? “In mijn werk zijn er verschillende resultaten. Meetbaar is in elk geval dat, van onze cliënten via KPN, 80 procent een nieuwe baan vindt binnen een jaar.” Andere resultaten, maar minder zichtbaar, zijn er ook. Bijvoorbeeld verhoogd zelfvertrouwen, betere zelfpresentatie of een ingetogen persoon die is gaan netwerken”. Kun je voorbeelden geven van banen waar veel KPN-ers werk vinden? “Vaak willen ze conciërge of huismeester worden, dat lukt bijna nooit omdat deze banen schaars zijn. De arbeidsmarkt is geïnteresseerd in de actuele telecom -en systeemkennis die de KPN-ers hebben. Monteurs en technische projectleiders vinden relatief makkelijk een baan”. Tot slot, welke visies deel je vaak met cliënten en hebben wij (Qlix-ers) misschien ook wat aan? “Als er een deur sluit opent er weer een nieuwe, mits je die deur ‘kunt’ zien. Een ander is er een vanuit de visie van Smart Group die ik ook altijd gebruik: wie niet stuurt, wordt gestuurd: ga zelf aan het roer zitten”. 15

Is je collega een energievampier? Die sprankelende vrouw van sales, die grappige gast van de boekhouding en die supervriendelijke senior van personeelszaken. Deze collega’s geven je energie en zijn ongetwijfeld een waardevolle toevoeging aan je werkzame leven. Recht daartegenover staat de narcist die geen kritiek tolereert of de dramaqueen die blijkbaar niet kan ophouden met ellendige verhalen over je uit te storten. Dit zijn de collega’s die je leegzuigen en laten je iedere keer weer vermoeid achter, oftewel de energievampieren.

Soorten energievampieren De bloedzuiger Je herkent de bloedzuiger aan haar of zijn extreembetweterige en -kritische houding. Alles wat jij of je collega’s zeggen word in twijfel getrokken. Deze collega heeft vaak een regeltjesfetisj en is zonder twijfel kampioen ‘in twijfel trekken’ bij jou op werk. “Fijn hé dat het vandaag mooi weer is!” Deze collega is in staat een onbenullige opmerking met verbaal vertoon te torpederen door te betogen dat niet iedereen zit wachten op een

16

buitentemperatuur van 27 graden. De bloedzuiger is erop uit om zichzelf boven anderen te plaatsen, besteed zo weinig mogelijk aandacht aan deze rotcollega, want deze zal je irriteren en frustreren totdat je helemaal bent leeggezogen. Hopelijk weten je collega’s of de facilitaire dienst snel wat ze in huis hebben en draagt iedereen een steentje bij om ervoor te zorgen dat frustratie en irritatie tot het minimum word beperkt door deze energievampier in een werkruimte alleen te zetten. De narcist Heb je een collega die vrijwel alleen maar aan het woord is? Is het duidelijk dat deze collega zichzelf geniaal en superieur vind? Is er knallende ruzie op werk zodra deze collega kritiek krijgt? Dikke kans dat je te maken hebt met een narcist. Hoewel sommige narcisten de scherpe kantjes van de nare eigenschappen die hierbij horen redelijk onder controle hebben zijn er narcisten die regelrecht parasiteren op de mensen in de omgeving. Grootheidswaanzin, jaloezie, egotripperij, sadisme en asociaal gedrag zijn kenmerken van deze energievampier. Hoewel

ze op het eerste gezicht grappig of charmant kunnen overkomen is werken met een narcist een verwarrende uitputtingsslag. Jouw prestaties worden steevast door de narcist weggezet als minder belangrijk of hij probeert je belachelijk te maken omdat je het hebt aangedurfd om een alternatief aan te dragen voor zijn plan. Als het niet lukt om de narcist uit je leven te bannen is omgaan hiermee een loodzware taak. Tot het moment dat je definitief afscheid kunt nemen van de narcist is het van belang dat je zo min mogelijk schade oploopt tijdens de omgang. Om te beginnen, verwacht niets van de narcist. Verwacht geen collegialiteit, begrip of steun want de narcist is zeker niet op werk uit sociale overwegingen. Probeer altijd kalm te blijven en doe een schepje bovenop je assertieve houding. Zeg waar mogelijk “Nee” en wijk nooit voor emotionele chantage. Je zit heel snel in de irritatiezone van deze collega dus schrik niet als de narcist ontsteekt in woede. Wat deze collega ook zegt blijf kalm en onaantastbaar, hij of zij zal andere trucs uit de kast trekken om jou te krijgen waar hij je hebben wil. Provoceren, je neerzetten als een harteloos kreng en ga zo nog maar even door. Als het goed is weet je wie het zegt dus heeft het geen effect. En tot slot; doe geen moeite deze collega te veranderen, het is een narcist. De dramaqueen Let op, dit kan net zo goed een man zijn. Man of vrouw, deze zuiger probeert jouw aandacht te trekken met verhalen wat haar of hem nu weer overkomen is. Van opdringerige aandacht van het andere geslacht tot en met het zoveelste zanikverhaal hoe alles maar dan ook alles tegen lijkt te zitten. Vraag in ieder geval nooit hoe het gaat met deze persoon. Als het even kan; pas je lichaamstaal aan zodra deze zuiger zich in dezelfde ruimte bevind. Kruis je armen of benen en vermijd oogcontact. Uiteraard kun je beleefd blijven maar richt je aandacht op iemand of iets anders. Stel een vraag aan een andere collega of blijf kijken naar het beeldscherm op je computer. Dit soort energievampier voedt zich met emoties dus word nooit boos of zeg alsjeblieft niets zoals: “wat verschrikkelijk dat je de voetbalwedstrijd van zaterdag hebt gemist vanwege de ondraaglijke pijn in je kleine teen!”. Of juist het tegenoverstelde: “Kun je alsjeblieft

ophouden met je geklaag over pijntjes?” Dit type voedt zich met emoties dus wat er ook gebeurt; reageer zakelijk en neutraal. Ik twijfel of ik te maken heb met een energievampier, hoe kan ik ze herkennen? Als je twijfelt, ga dan af op je gevoel. Blijft die nare discussie tijdens het werkoverleg waarin je werd aangevallen over je stille aard maar door je hoofd spoken? Loop je rond met het gevoel dat je word gemanipuleerd door een collega op je werk? Dit zijn signalen dat er zich een energievampier in je omgeving bevind. Andere signalen kunnen zijn; een plotseling beklemmend gevoel op de borst, hartkloppingen, moe zijn na een telefoongesprek of hoofdpijn zodra je van een gespannen toestand met een energievampier naar een ruimte gaat waar je naar een ‘veilige’ omgeving gaat. Wapen jezelf tegen energievampiers Soms is er geen ontkomen aan contact met een energievampier en moet je dealen met een ongewenste situatie zoals deze. Het is een ramp voor jezelf als negatieve energie jou in zijn greep krijgt, het kan je gaan achtervolgen en zelfs gezondheidsproblemen geven. Als je in de ongelukkige situatie verkeert waarin iemand je domineert of energie uit je zuigt probeer dan op je ademhaling te letten en concentreer je daarop. “Ik adem in en weer uit”. Plaats denkbeeldig een muur tussen jou en de collega die jou statement van daarnet afbrandt. Ben je in de gelegenheid weg te lopen? Doe dat vooral.

Sterkte!

17

Persoonlijke belangenbehartiging in de praktijk: Macho gedrag en intimidatie… We kregen een paar weken geleden een e-mail van Evert. Hij was op staande voet ontslagen. Wat is er aan de hand? Evert is wat je noemt een macho. Altijd klaar met een kwinkslag en zoals hij het noemt “spontaan tegen de vrouwtjes”. Als er een over de afdeling loopt kun je van Evert wel verwachten dat hij een kwinkslag maakt over “een lekker kontje” of “een mooie bos hout voor de deur”. Ook voor opmerkingen als “enige recht is het aanrecht” en “beschuitjes eten” ben je bij Evert aan het goede adres. Opmerkingen die meestal we goed waren voor een grijns of bij de slachtoffers voor een ‘grimlachje’. Niets aan de hand dus. Vrolijke kerel die van een geintje houdt. Vond in ieder geval Evert. Maar goed, iedereen kende hem wel en zijn gedrag werd geaccepteerd met een: “tja, dat is Evert”

18

Schoonheid Roos Tot Roos op de afdeling kwam werken. Een mooie blonde vrouw van net 29. Of, zoals Evert het noemt: “Een stoot waar zijn koelwater van aan de kook kon komen.” En natuurlijk kon deze macho er niet aan weerstaan om Roos zijn volle aandacht en al zijn ‘humor’ te schenken. Alleen Roos dacht daar heel anders over. Zij beklaagde zich over zijn gedrag bij de teamleider. Die zei dat hij er wel met Evert over zou praten. Dat deed hij ook, kerels onder elkaar, ff lachen over die meid die zo overgevoelig was en vervolgens een “hou je een beetje in als je dat kunt.” En dat kon Evert blijkbaar niet. Die ging door en deed er nog een schepje bovenop en vond dat ze veel te gevoelig was.

Seksuele intimidatie Roos, met haar 29 jaar al behoorlijk een behoorlijk rugzakje bij zich met onwelkome mannelijke aandacht (stalking enz.), liet het er niet bij zitten en via de vertrouwenspersoon op de zaak werd een klacht ingediend wegens seksuele intimidatie. Evert een gesprek, werd geconfronteerd met de eerdere klacht en de vermaning van zijn teamleider en vervolgens op staande voet ontslagen. En nu kwam hij dus bij ons. Dat kon toch zomaar niet. Wel Evert allereerst, in geval van seksuele intimidatie kan dat zomaar wel. Maar wel als uiterste middel. Qlix heeft contact opgenomen met de werkgever en een gesprek gearrangeerd waar alle partijen bij betrokken werden. Na veel aandringen schoof bij een tweede gesprek ook Roos aan, samen met de vertrouwenspersoon. En Evert bood haar zijn excuus en een bos bloemen aan. Die twee hebben een goed gesprek gehad en Evert begrijpt nu dat zijn grapjes lang niet altijd worden gewaardeerd en soms ook behoorlijk bedreigend kunnen zijn. Het eindresultaat Everts ontslag werd omgezet in een week schorsing. Tijdens een werkoverleg heeft hij excuus aangeboden voor zijn gedrag. Dat kostte deze macho een flinke deuk in zijn trots, maar in ieder geval niet zijn baan. Onze Qlix jurist, geeft toelichting Waar eindigt de grap en waar begint het pes-

ten? Vaak is er een dunne lijn tussen deze twee. Wat de één waardeert als een grap, is voor de ander helemaal geen grap. Zolang iemand niet duidelijk maakt van bepaald gedrag niet gediend te zijn, is het voor de persoon die het gedrag ten toon spreidt niet altijd mogelijk te weten dat het gedrag niet op prijs wordt gesteld, of beledigend is. Bekend mag echter worden geacht dat seksistisch of discriminerende taal door de meeste mensen niet op prijs wordt gesteld, dit zal nog meer het geval zijn als het een collega betreft die onderwerp van de ‘grap’ is. Roos heeft zich beklaagd over het gedrag van Evert. Aan het bedrijf daarop de schone taak om Evert er op te wijzen dat hij zijn gedrag moest wijzigen. Dat de teamleider het blijkbaar nodig vindt het gesprek op een zodanige wijze te voeren dat Evert niet doordrongen is van de ernst van de situatie, is onverstandig. Dat Evert door is gegaan met zijn opmerkingen, dient uiteraard op zijn eigen conto geschreven worden, een ontslag op staande voet is als reactie echter een te zwaar middel. Had de teamleider een behoorlijke disciplinaire maatregel genomen, dan zou het een ander verhaal kunnen zijn. Gelukkig voor Evert heeft Qlix hem kunnen helpen en is het ontslag van tafel. De schorsing is hopelijk voldoende om zijn gedrag te wijzigen. Het is immers zeer de vraag of een derde keer gesprek met hem over deze kwestie hem niet de kop op het werk zal kosten.

Een ruzie aan het uitvechten op het werk? Pas op voor ontslag. Bel Qlix voor advies. 19

Maak iemand lid van Qlix en win een iPhone of een iPad! (Of laat je lid maken, je maakt dan net zoveel kans!)

Winnen doe je zo!

Winka ns: 1 op 2 5!

✔ Elke 25ste nieuwe lid wint een iPad of iPhone ter waarde van € 599,-! Wint het lid dat je aanbrengt, ✔ dan win ook jij een iPad of iPhone ✔ Jij en het lid dat je aanmeldt krijgen beiden sowieso 6 maanden gratis lidmaatschap ✔ Schrijf het nieuwe lid in via

aanmelden.qlix.nl

Spelregels • Deze actie loopt tot en met 31 december 2012. • De winnaars worden op volgorde van binnenkomst via aanmelden.qlix.nl bepaald. • Nieuwe leden blijven minimaal 18 maanden lid. • Om kans te kunnen maken mag het nieuwe lid in 2011 niet reeds lid zijn geweest. • Als jij een van de gelukkigen bent dan nemen we snel contact met je op met de vraag of je een iPad of iPhone ter waarde van € 599 wil ontvangen. • Je mag ook een android tablet of smartphone ter waarde van max € 599 kiezen. • De namen van de winnaars worden gepubliceerd op de website en in het Qlix magazine. 20