Collectief ontslag, reorganisatie en sociaal plan Direct aan de slag met stappenplannen, modellen, ontbindingsprocedures, bepalingen sociaal plan en WMCO
Inhoudsopgave Inleiding 1. Collectief ontslag 2. Sociaal plan Achtergrondartikel 1. Collectief ontslag: betrokkenheid vakbonden en OR/PVT Achtergrondartikel 2. OR: instellen en samenstellen Achtergrondartikel 3. Personeelsvertegenwoordiging: instellen en bevoegdheden Achtergrondartikel 4. Procedure en tijdsbalk collectief ontslag Achtergrondartikel 5. Reglement OR Achtergrondartikel 6. Uitzonderingen op collectief ontslag Achtergrondartikel 7. Wat is een collectief ontslag? Achtergrondartikel 8. Vraag en antwoord Personeelsvertegenwoordiging Achtergrondartikel 9. Aandachtspunten (bepalingen) opstellen sociaal plan Achtergrondartikel 10. Adviesrecht OR/PVT sociaal plan Achtergrondartikel 11. Afspiegelingsbeginsel Achtergrondartikel 12. Afwijken afspiegelingsbeginsel Achtergrondartikel 13. Betrokken partijen bij sociaal plan Achtergrondartikel 14. Communicatiemomenten Achtergrondartikel 15. Onderhandelen sociaal plan Achtergrondartikel 16. Reorganisatie mét sociaal plan Achtergrondartikel 17. Tips uitvoering sociaal plan Achtergrondartikel 18. Wel/niet aan vakbond verbonden werknemer Achtergrondartikel 19. Wet melding collectief ontslag Achtergrondartikel 20. Melding collectief ontslag UWV Achtergrondartikel 21. Selectie outplacementbureau Achtergrondartikel 22. Slechtnieuwsgesprek Achtergrondartikel 23. Wanneer ontbinding arbeidsovereenkomst door kantonrechter? Achtergrondartikel 24. UWV-ontslagprocedure Achtergrondartikel 25. Kantonrechtersformule Achtergrondartikel 26. Einde arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden Achtergrondartikel 27. Opzegtermijnen en -verboden werkgever en werknemer Achtergrondartikel 28. Outplacement: wanneer, voordelen en intern traject Achtergrondartikel 29. WW-uitkering: aanvragen en voorwaarden werknemer Achtergrondartikel 30. WW Achtergrondartikel 31. Stappenplan ontbindingsprocedure Achtergrondartikel 32. Stappenplan ontslag wegens bedrijfseconomische redenen Achtergrondartikel 33. Dossieropbouw naar einde arbeidsovereenkomst Achtergrondartikel 34. Outplacementtraject
4 5 10 13 17 21 25 29 31 32 35 36 43 44 48 50 53 55 57 60 61 62 65 66 69 74 77 79 82 87 92 95 99 101 105 106
2
Model Adviesaanvraag aan de ondernemingsraad ex artikel 25 WOR Model Beëindigingsovereenkomst wederzijds goedvinden Model Beoordelingsreglement Model Bepalingen sociaal plan Model Gedragscode e-mail en internetgebruik Model Melding voornemen tot collectief ontslag aan het UWV WERKbedrijf ex artikel 3 WMCO Model Opzegging na verkregen ontslagvergunning Model Verzoek ontbinding arbeidsovereenkomst aan kantonrechter op grond van artikel 7 Model Verzoek ontbinding arbeidsovereenkomst Model Waarschuwingsbrief diefstal Model Waarschuwingsbrief oneigenlijk gebruik eigendommen Modelbrief aan vakbonden inzake raadpleging betreffende voornemen tot collectief ontslag Modelbrief ter bevestiging van beëindiging met wederzijds goedvinden
3
Inleiding Moet u mensen ontslaan omdat het water u aan de lippen staat? Als u twintig of meer mensen moet ontslaan, is er sprake van een collectief ontslag als deze werknemers in een van de werkgebieden van UWV werken. Daarnaast moet u het voornemen hebben de arbeidsovereenkomsten binnen drie maanden nadat UWV de ontslagaanvragen in behandeling neemt, te beëindigen. Aan collectief ontslag van uw werknemers hangen heel wat wettelijke regeltjes. U hoeft maar één eis na te laten en u bent de pineut en u wordt geconfronteerd met sancties. Soms is snijden in de personeelskosten een noodzakelijke stap. Afscheid nemen van loyale medewerkers is geen sinecure, maar essentieel voor de continuïteit van een bedrijf. Of aan de reorganisatie nu teruglopende winstgevendheid, het afstoten van een productielijn of een fusie ten grondslag ligt. U wilt de zaken voor het boventallig personeel natuurlijk zo netjes mogelijk regelen en het reorganisatietraject zo soepel mogelijk laten verlopen. Met een sociaal plan treft u voorzieningen voor uw boventallig personeel en, indien gewenst, voor de achterblijvers. Zij verliezen door de reorganisatie misschien hun huidige functie en moeten elders binnen uw bedrijf aan de slag gaan. Het rapport Collectief ontslag, reorganisatie en sociaal plan behandelt de stappen die u in bepaalde situaties moet zetten. Bijvoorbeeld hoe u moet handelen bij een collectief ontslag, wanneer u een sociaal plan moet opstellen en hoe de ontslagprocedure voor collectief ontslag verloopt. De praktijkgerichte stappen zijn voorzien van achtergrondartikelen die de materie verder verdiepen. U kunt ook gebruikmaken van juridisch dichtgetimmerde modellen.
4
1. Collectief ontslag De Wet Melding collectief ontslag (WMCO) (zie 19: Wet melding collectief ontslag) vereist van u een dubbele meldplicht (zie 1: Collectief ontslag: betrokkenheid vakbonden en OR/PVT): • u moet de vakbonden (art. 4 WMCO) tijdig op de hoogte stellen dat dit ontslag eraan komt en met hen in overleg treden over sociale begeleidingsmaatregelen (flankerend beleid); en • u moet tijdig het voorgenomen collectieve ontslag melden bij UWV en de ondernemingsraad/ personeelsvertegenwoordiging (OR/PVT) om advies vragen. Na de melding aan UWV (zie: Model Melding voornemen tot collectief ontslag aan het UWV ex artikel 3 WMCO) geldt er voor u een wachtperiode van een maand alvorens u de arbeidsovereenkomst kunt laten ontbinden, met wederzijds goedvinden kunt beëindigen of kunt opzeggen (artikel 5a WMCO). De wachtperiode geldt niet als er een verklaring van de belanghebbende vakbonden is dat zij zijn geraadpleegd en dat zij instemmen met de ontslagen. De wachtperiode geldt evenmin als er sprake is van een faillissement.
Let op! Meldt het collectief ontslag tijdig (zie 4: Procedure en tijdsbalk collectief ontslag) bij UWV.
Let op! Sommige groepen werknemers kunt u niet (zie 6: Uitzonderingen op collectief ontslag) meetellen voor het getalscriterium twintig. Bijvoorbeeld werknemers die nog in de proeftijd zitten. Bij een collectief ontslag is er altijd sprake van 'maatwerk'. Dit geldt niet alleen voor de adviesaanvraag bestemd voor de OR/PVT en de melding als gevolg van de WMCO. Dit geldt zeer zeker ook voor de onderhandelingen met de vakbonden over de inhoud van het sociaal plan (zie 9: Aandachtspunten (bepalingen) opstellen sociaal plan). Het is belangrijk dat van tevoren wordt nagedacht over welke werknemers onder de definitie van de uitwisselbare functies vallen en hoe het afspiegelingsbeginsel (zie 11: Afspiegelingsbeginsel) concreet gaat uitpakken. In de praktijk blijkt het wel degelijk mogelijk ook een zekere 'kwaliteitsslag' in het kader van een collectief ontslag te maken. Houd u aan de vele juridische (spel)regels.
1.1 Hoe handel ik bij een collectief ontslag? Bij een collectief ontslag moet u de juiste procedure in acht nemen (zie 4: Procedure en tijdsbalk collectief ontslag). Er is sprake van collectief ontslag als het voornemen bestaat binnen een tijdvak van drie maanden in één UWV-district ter beëindiging van de arbeidsovereenkomst van minimaal twintig werknemers aan UWV toestemming tot opzegging te vragen. Ook als gekozen wordt voor een ontbinding van de arbeidsovereenkomst of een beëindiging van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden in het kader van een beëindigingsovereenkomst kan sprake zijn van een collectief ontslag, als voldaan is aan het getalscriterium van twintig. Dit betekent concreet dat de gekozen route om te komen tot beëindiging van de arbeidsovereenkomsten niet langer van belang is. Het gaat om de vraag of voldaan is aan het getalscriterium van twintig. Stap 1: Raadpleeg uw ondernemingsraad/personeelsvertegenwoordiging Leg altijd een voornemen tot collectief ontslag voor advies (art. 25 WOR) voor aan uw ondernemingsraad/ personeelsvertegenwoordiging (OR/PVT). Onderbouw de adviesaanvraag (zie: Model Adviesaanvraag aan de ondernemingsraad ex artikel 25 WOR) met de nodige financiële stukken waaruit blijkt dat ingrijpen in de 5
Bovenstaand is een voorbeeld van het complete rapport onder redactie van HR Praktijk.
Vakantie en verlof in de zorg: Klik hier en download het complete rapport!
