ik reken weer mee! Een hulpprogramma voor rekenzwakke leerlingen
Deel
2
1e leerjaar - groep 3
a ll e n t t e G o
t
20 Abimo Uitgeverij · Schoolsupport
Colofon Deze Nederlandstalige uitgave © Abimo Uitgeverij 2011 ISBN 9789059326293 NUR 190 Wettelijk depot: D/2011/6699/126 Nederlandstalige versie: Bewerking: René De Cock Vertaling: Marleen Heyndrickx Lay-out: Inne Van den Bossche © 2009 Finken Verlag, Oberursel/Germany Original title: KOMM MIT - RECHNE MIT!, Zahlenraum bis 20 Editors: Marco Bettner, Erik Dinges Authors: Silke Hofmann, Silke Petersen, Andrea Schuberth Illustrations: Antje Bohnstedt Abimo Uitgeverij Europark Zuid 9, 9100 Sint-Niklaas, België (t) +32(0)3 760 31 00 (f) +32(0)3 760 31 09
[email protected] www.abimo.net Door de aankoop van de werkmap/kopieermap hebben de leerkrachten van de school het recht om onbeperkt kopieën te maken voor gebruik in de school. De werkmap en het didactisch materiaal vallen onder het auteursrecht. Elk gebruik dat buiten de wettelijk voorziene regeling valt, is onderworpen aan een voorafgaand schriftelijk akkoord vanwege de uitgeverij.
Abimo Uitgeverij pagina 2
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Inhoud 1. Materiaaloverzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.1 Handleiding 1.2 Set kartonnen voorgesneden bladen en legbladen 1.3 Kopieerbladen didactisch(e) Materiaal/Modellen 1.4 Overzicht kopieerbladen en handelingsbladen zes rekenvaardigheden 2. Handleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 3. Overzicht pictogrammen rekenvaardigheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 4. Kopieerbladen en handelingsbladen zes rekenvaardigheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 4.1 Tellen en getallen(rij). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 4.1.1 Diagnosebladen 4.1.2 Handelingsbladen 4.1.3 Werkbladen 4.1.4 Extra blanco werkbladen 4.1.5 Toetsbladen Correctiesleutel kopieerbladen ‘Tellen en getallenrij’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 4.2 Getalbeelden en positietabel (T/E) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 4.2.1 Diagnosebladen 4.2.2 Handelingsbladen 4.2.3 Werkbladen 4.2.4 Extra blanco werkbladen 4.2.5 Toetsbladen Correctiesleutel kopieerbladen ‘Getalbeelden en positietabel (T/E)’ . . . . . . . . . . . . . 149 < = > 4.3 Vergelijken van getallen met getallenlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
4.3.1 Diagnosebladen 4.3.2 Handelingsbladen 4.3.3 Werkbladen 4.3.4 Extra blanco werkbladen 4.3.5 Toetsbladen
Correctiesleutel kopieerbladen ‘Vergelijken van getallen met getallenlijn’ . . . . . . . . 187
+
4.4 Eenvoudig optellen en aftrekken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
– 4.4.1 Diagnosebladen
4.4.2 Handelingsbladen 4.4.3 Werkbladen 4.4.4 Extra blanco werkbladen 4.4.5 Toetsbladen Correctiesleutel kopieerbladen ‘Eenvoudig optellen en aftrekken’ . . . . . . . . . . . . . . 237
Abimo Uitgeverij pagina 3
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
10
4.5 Overbrugging tiental. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 4.5.1 Diagnosebladen 4.5.2 Handelingsbladen 4.5.3 Werkbladen 4.5.4 Extra blanco werkbladen 4.5.5 Toetsbladen Correctiesleutel kopieerbladen ‘Overbrugging tiental’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 4.6 Rekenstrategieën en relaties bewerkingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309 4.6.1 Diagnosebladen 4.6.2 Handelingsbladen 4.6.3 Werkbladen 4.6.4 Extra blanco werkbladen 4.6.5 Toetsbladen Correctiesleutel kopieerbladen ‘Rekenstrategieën en relaties bewerkingen’ . . . . . 353
5. Aanvulling kwadraatbeelden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375 Correctiesleutel aanvulling kwadraatbeelden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
Abimo Uitgeverij pagina 4
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
materiaaloverzicht
1.1 Handleiding
1.2 Set kartonnen voorgesneden bladen en legbladen • recto verso blauwe en rode schijfjes
© Finken Verlag · www.finken.de
• 10-velden met 5-structuur 3 grote volle 10-velden met schijfjes en 3 grote lege 10-velden voor schijfjes bestaande uit 2 modellen getalbeelden met/voor een gestructureerde schijfjesvoorstelling
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B
In de handleiding staan de doelen bij alle opdrachten en oefeningen van de Diagnosebladen, Handelingsbladen, Werkbladen, Extra blanco werkbladen en Toetsbladen voor de zes rekenvaardigheden. De handleiding vind je op p. 19.
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B
2/ het rechthoekmodel: een tweesporig tientalveld 1 vol en 1 leeg tientalveld (2 x 5 vakken)
© Finken Verlag · www.finken.de
1/ het strookmodel: een eensporige tientalstrook 2 volle en 2 lege tientalstroken (10 x 1 vak)
© Finken Verlag · www.finken.de
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B
Let op! In de werkmap vind je op de kopieerbladen verkleinde 10-velden met witte, grijze en/of zwarte stippen (gestructureerde stippenvoorstelling/getalbeeld) en verkleinde lege 10-velden om stippen (bij) te tekenen, te doorstrepen en/of te kleuren.
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B
© Finken Verlag · www.finken.de
• 20-velden met 5-structuur 3 grote lege 20-velden voor schijfjes bestaande uit 2 modellen getalbeelden voor een gestructureerde schijfjesvoorstelling 1/ het strookmodel: een dubbele eensporige tientalstrook 2 lege dubbele tientalstroken (2 x 10 x 1 vak) 2/ het rechthoekmodel: een dubbel tweesporig tientalveld 1 leeg dubbel tientalveld (2 x 2 x 5 vakken)
© Finken Verlag · www.finken.de
Let op! In de werkmap vind je op de kopieerbladen verkleinde 10-velden en 20-velden met witte, grijze en/of zwarte stippen (gestructureerde stippenvoorstelling/getalbeeld) en verkleinde lege 10-velden en 20-velden om stippen (bij) te tekenen, te doorstrepen en/of te kleuren stippen.
Abimo Uitgeverij pagina 6
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
• 22 kaartjes met 2 modellen verkleinde getalbeelden en 2 kaartjes met 1 ‘is kleiner dan’ (<)- en 1 ‘is groter dan’ (>)-teken 1/ een vierkantjesvoorstelling met witte tientalstrookjes (T) en grijze eenheidsstrookjes (1E, 2E, 3E, 4E, 5E, 6E, 7E, 8E, 9E)
0 1 0 1 2 23 3 0 1 0 41 5 2 3 4 5 6677 2 3 8 59 26 37 4 4 5 6 10 11 08 19 10 11 7 182 19 10 7 8 6 11 3 5 9 1 1 4 13 14 4 115 12 0 5 1 16 1 1 1 1 1 2 0 1 15 128 13 79 114 1 3 8 14 1 19 18 17 16 1 9 20 + 5 5 1 1 6 4 1 1612171–3 18 19 173 1 8 19 20 + – = = 192 2 2016+ 17– 108= 1 0 6+ 7– = 5 = 4 – 1 1 + 0 20 1 9 8 5 1 4 1 3 1 2 1 9 1 8 1 7 1 6 1 = – + 0 2
<
2/ een streep-stip-voorstelling met tientalstrepen (T) en eenheidsstipjes (E)
<
• getalkaartjes/cijferkaartjes en kaartjes met 4 keer een plus (+)-, min(–)- en ‘is gelijk aan’(=)- teken
© Fink en Ve
rlag
· ww
w.fink en
.de
© Finken Verlag · www.finken.de
KOM
© Finken Verlag · www.finken.de
MM
IT – R
>
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B
ECH
NE M
IT ! ·
Stufe
1B
© Fi
nken Ve
rlag
· ww
w.fink en.d
e
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B
1.3 Kopieerbladen didactisch(e) Materiaal/Modellen MI KOMM
T – RE
CHNE
MIT ! · St
ufe 1B
KOM M
MIT
– REC
HNE
MIT !
· Stu
fe 1B
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B • M1: 3 getallenlijnen • M2: positietabel Tientallen/Eenheden • M3: splitshuis • M4-M7: 60 splitskaartjes (4 kopieerbladen) • M8: blanco model standaardprocedure tientaloverbrugging (tientalpassering) optellen • M9: blanco model standaardprocedure tientaloverbrugging (tientalpassering) aftrekken © Finke
n Verla
g · ww
.de w.finken
>
1.4 Overzicht kopieerbladen en handelingsbladen zes rekenvaardigheden
• Diagnosebladen • Handelingsbladen • Werkbladen • Extra blanco werkbladen • Toetsbladen
M KOM
© Fi
Ve nken
rlag
· ww
en.d w.fink
MIT
– REC
HNE
MIT !
· Stu
fe 1B
e
KOMM MIT – RECHNE MIT ! · Stufe 1B
Abimo Uitgeverij pagina 7
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
20 0
0 10 20
0 5 10 15 20
Getallenlijnen
M1
Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 8 modellen didactisch materiaal
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Positietabel (vergroten tot A3)
M2
T E
Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 9 modellen didactisch materiaal
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Splitshuis
M3
(vergroten tot A3)
Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 10 modellen didactisch materiaal
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Splitskaartjes
M4
(kopiëren op stevig papier en uitknippen)
3
3
0
1
3 2
✂ 3
4
3
0 4
4 1
4
2
3 5
4 4
5
0
1 5
5 2
5 4
✂
3
Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 12 modellen didactisch materiaal
5 5 ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Splitskaartjes
M5
(kopiëren op stevig papier en uitknippen)
6
6
0
1
6 2
✂ 6
6
3
4 6
6 5
7
6
0 7
7 1
7
2
3 7
7 4
7 6
✂
5
Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 13 modellen didactisch materiaal
7 7 ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Splitskaartjes
M6
(kopiëren op stevig papier en uitknippen)
8
8
0
1
8 2
✂ 8
8
3
4 8
8 5
8
6
7 9
8 8
9
0
1 9
9 2
9 4
✂
3
Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 14 modellen didactisch materiaal
9 5 ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Splitskaartjes
M7
(kopiëren op stevig papier en uitknippen)
9
9
6
7
9 8
✂ 9
10
9
0 10
10 1
10
2
3 10
10 4
10
5
6 10
10 7
10 9
✂
8
Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 15 modellen didactisch materiaal
10 10 ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
= +
+
= +
Model standaardprocedure tientaloverbrugging · optellen (kopiëren op stevig papier en uitknippen)
M8 Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 16 modellen didactisch materiaal
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
= –
–
= –
Model standaardprocedure tientaloverbrugging · aftrekken (kopiëren op stevig papier en uitknippen)
M9 Abimo Uitgeverij Kopieerbladen pagina 17 modellen didactisch materiaal
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
handleiding
De inhoud van de werkmap - een set kartonnen voorgesneden bladen en legbladen - een handleiding met klassikale test (*) en correctiesleutel klassikale test - handelingsbladen en kopieerbladen 6 rekenvaardigheden met diagnosebladen (**), werkbladen en toetsbladen (**) - correctiesleutel kopieerbladen 6 rekenvaardigheden - aanvulling kwadraatbeelden - correctiesleutel aanvulling kwadraatbeelden
(*) Bij voorkeur af te nemen eind eerste leerjaar/groep 3 in de periode eind mei/begin juni. (**) Diagnosebladen bij het begin van een rekenvaardigheid en toetsbladen op het einde van een rekenvaardigheid zijn flexibel te gebruiken afhankelijk van onder andere de gebruikte wiskundemethode, de methodetoetsen, je eigen evaluaties en observaties, de vorderingen van je leerlingen.
Inhoud 1. Totaalconcept ‘IK REKEN WEER MEE!’ met verticaal en horizontaal overzicht van de rekenvaardigheden 2. Profiel van de werkmap DEEL 2 (1e leerjaar/groep 3): getallen tot 20 3. Opbouw van de werkmap: 3.1 De handleiding 3.2 De kopieerbladen en handelingsbladen 3.3 M: Het didactisch materiaal bij de handelingsbladen 4. Methodische aanwijzingen bij gebruik van het didactisch materiaal 4.1 Het diagnosemateriaal 4.1.1 De klassikale test 4.1.2 D: het diagnoseformulier voor elke rekenvaardigheid 4.1.3 Het individuele rapporteringsformulier 4.2 Het oefenmateriaal 4.2.1 H: de handelingsbladen en het bijhorend didactisch materiaal 4.2.2 W: de werkbladen 4.2.3 E: de extra blanco werkbladen 4.3 Het toetsmateriaal 4.3.1 T: de toetsbladen 5. De klassikale test 6. Evaluatieformulier klassikale test 7. Evaluatie klassikale test 8. Individuele rapportering 9. Correctiesleutel klassikale test 10. Informatie zes rekenvaardigheden In een notendop: een samenvatting van de inhoud Algemene informatie over de rekenvaardigheid – waarop moet je letten? Diagnose: formulieren en evaluatie Leerhulp: handelingsbladen met bijhorend didactisch materiaal – werkbladen – extra blanco werkbladen – verlengde leerhulp Toetsing: toetsbladen en evaluatie 10.1 Tellen en getallen(rij) 10.2 Getalbeelden en positietabel (T/E) < = >
+
–
10
10.3 Vergelijken van getallen met getallenlijn 10.4 Eenvoudig optellen en aftrekken 10.5 Overbrugging tiental 10.6 Rekenstrategieën en relaties bewerkingen
11. Literatuurlijst Abimo Uitgeverij pagina 21
Handleiding
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
1. Totaalconcept ‘ IK REKEN WEER MEE!’ Er zijn 3 werkmappen (deel 1, 2 en 3) voor een intensieve leerhulp en remediëring. In deze mappen komen verschillende getallengroepen (1 – 10, 1 – 20, 1 – 100) van het basisonderwijs/lager onderwijs aan bod. De werkmappen deel 1 en deel 2 zijn voor het 1e leerjaar/groep 3, deel 3 voor het 2e leerjaar/groep 4. Elke werkmap is opgesplitst in een aantal rekenvaardigheden. De continuïteit is verzekerd doordat alle vaardigheden, volgens het didactisch principe van de concentrische opbouw, telkens worden herhaald binnen de verschillende getallengroepen. Op die manier krijg je het volgende ontwikkelingspatroon: rekenprocessen
Werkmap 3: getallen 1 – 100
Werkmap 2: Fasen getallen 1 – 20
ontwikkeling getalbegrip
voorstelling bewerkingen
rekenstrategieën
getalvoorstellingen getalbeelden ontwikkelen
elementaire voorstelling van wiskundige processen, begrippen en bewerkingen ontwikkelen
relaties tussen bewerkingen herkennen en gebruiken
relaties tussen getallen begrijpen
Werkmap 1: getallen 1 – 10
automatisering elementaire rekenkundige kennis en vaardigheden
rekenstrategieën toepassen automatisering elementaire rekenkundige kennis en vaardigheden
Met de werkmappen ‘IK REKEN WEER MEE!’ kun je eventuele rekenproblemen zo vroeg mogelijk opsporen en met de juiste maatregelen aanpakken. Dit sluit nauw aan bij een preventieve benadering. De begrippen ‘rekenprobleem’, ‘rekenstoornis’ en ‘dyscalculie’ worden vaak door elkaar gebruikt waarbij er ontelbare verklaringen over de oorzaken circuleren. Belangrijk is een rekenprobleem niet als een ziekte te beschouwen. Er zijn een groot aantal factoren die invloed kunnen hebben op problemen met het leergebied wiskunde/rekenen, in het bijzonder de subleergebieden getallenkennis en bewerkingen/hoofdrekenen. Deze factoren moeten worden gezocht bij het kind zelf (leervoorwaarden, vaardigheden, motivatie, sensorische beperkingen, psychische situatie…), op het vlak van onderwijs (leermethode, instructie, leerboeken …) en in de sociale omgeving. De werkwijze om rekenproblemen aan te pakken, situeert zich in ‘IK REKEN WEER MEE!’ op het vlak van het onderwijs.
Abimo Uitgeverij pagina 22
Handleiding
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
De werkmappen kunnen afzonderlijk worden gebruikt. Als totaalpakket biedt ‘IK REKEN WEER MEE!’ als verticale leerlijn, de mogelijkheid om systematische leerhulp te bieden bij de ontwikkeling van rekenkundige basisbegrippen, rekenvaardigheden- en strategieën in een steeds complexer wordende context (horizontale pijl ) en met steeds grotere getallengroepen (verticale pijl ). Bij opvallende of grote rekenproblemen en hiaten kun je telkens teruggrijpen naar de oefeningen van de voorgaande fase. Wij refereren hier aan Vygotsky’s zone van de naaste ontwikkeling (ZNO). In de werkmappen wordt er vooral gewerkt aan vaardigheden die fundamenteel zijn in de ontwikkeling van de rekencompetentie. Daartoe behoren o.a. - visueel ruimtelijke waarneming (bijvoorbeeld: gestructureerde stippenvoorstelling in 10-veld/ 20-veld, getalbeelden…) - prenumerieke vaardigheden voor er met getallen wordt gewerkt (bijvoorbeeld: tellen) - ontwikkeling van het getalbegrip (telbegrip en hoeveelheidbegrip) - inzicht in de bewerkingen - toepassen van rekenstrategieën (bijvoorbeeld: de commutatieve eigenschap en de omgekeerde bewerking) - automatiseren van basiskennis en -vaardigheden (bijvoorbeeld: de optel- en aftrektafels) ‘IK REKEN WEER MEE!’ omvat leer-, oefen-, toets-, diagnose- en remediëringsmateriaal. De leerhulp kan hierdoor doelgericht worden afgestemd op de individuele noden van de leerlingen. De vorderingen van elke leerling kunnen doelbewust op de voet worden gevolgd. Het materiaal werd ontworpen op een manier dat het bij verschillende leermethodes gebruikt kan worden: concreet handelen, visuele schematische voorstellingen, abstracte oefeningen. Het materiaal is uitermate geschikt voor individueel gebruik of in kleine groepen, maar kan ook in de reguliere klassikale lessen worden geïntegreerd.
Je kunt de klassikale test, en per rekenvaardigheid de diagnosebladen (begin) en toetsbladen (einde) en de daaraan gekoppelde hulpmaterialen (handelingsbladen, werkbladen) flexibel aanwenden. Dat hangt onder andere af van de gebruikte wiskundemethode, de methodetoetsen, de eigen evaluaties en observaties, de vorderingen van de leerlingen. De auteurs adviseren om de klassikale test af te nemen eind eerste leerjaar/groep 3 in de periode eind mei/begin juni.
Abimo Uitgeverij pagina 23
Handleiding
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
5. De klassikale test
Tips voor het gebruik van de klassikale test: zie p. 28. Afname einde schooljaar 1e leerjaar/groep 3: eind mei/begin juni.
Abimo Uitgeverij pagina 31 Klassikale test
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
K1
Naam: Datum: Tellen en getallen(rij) 1. Welk getal hoort in welk vakje? Vul in.
1 3
6
9
12
15
17
20
2. Welke getallen ontbreken in de telrij? Schrijf ze in de vakjes eronder.
1
2
3
5
6
7
8
9 10 11 13 14 15 16 17 19 20
20 19 18 16 15 14 13 11 10 9
8
7
5
4
3
2
1
3. Tel het aantal stippen. Schrijf dat getal in de vakjes.
4. Vul het voorgaande en het volgende getal in. 1 minder juist voor
1 meer juist na
1 minder juist voor
13 1 minder juist voor
17 1 meer juist na
1 minder juist voor
10 Abimo Uitgeverij pagina 32
1 meer juist na
1 meer juist na
19 Klassikale test
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
K2
Naam: Datum: Getalbeelden en positietabel (T/E) 1. Welke optelling past bij het getalbeeld? Vul aan.
10 +
10 +
10 +
2. Vul de lege vakjes aan.
Tientallen
Eenheden
+
Tientallen
18
Eenheden
10 + 3
Tientallen
2
Eenheden
0
Abimo Uitgeverij pagina 33 Klassikale test
+
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
K3 < = >
Naam: Datum: < = > Vergelijken van getallen met getallenlijn 1. Vul de ontbrekende getallen en tekens < = of > in.
T
E
T
E
T
E
T
E
T
E
T
E
2. Duid met een pijltje (│) op de getallenas aan waar de getallen ongeveer liggen. Schrijf dan het juiste teken < of > in de cirkel.
0
11
0
20
19
15
20
3
3. Vul het juiste teken < = of > in.
20
12
12
12
4
14
4. Vul een passend getal in.
13
<
>
12
15
=
5. De helft en het dubbele. Vul de tabellen aan.
de helft het dubbele
Abimo Uitgeverij pagina 34
9
6
getal
14 20 Klassikale test
de helft
16 10 3
2
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
K4 + –
Naam: Datum:
+
–
Eenvoudig optellen en aftrekken
1. Schrijf de ontbrekende kleine of grote optellingen of aftrekkingen. Reken alle bewerkingen uit.
T E T E T E 6 + 3 = 1 6 + 3 =
T E T E T E 7 + 2 = 1 7 + 2 =
T E T E T E 9 + 1 = 1 9 + 1 =
T E T E T E 2 + 7 = + =
T E T E T E 4 + 4 = + =
T E T E T E 3 + 5 = + =
T E T E T E 4 – 3 = 1 4 – 3 =
T E T E T E 9 – 5 = 1 9 – 5 =
T E T E T E 6 – 6 = 1 6 – 6 =
T E
T E
T E
– 1 8 –
T E
T E
= 4 =
– 1 7 –
T E
T E
= 6 =
T E
– 1 7 –
T E
= 7 =
T E T E T E 5 – 2 = 1 5 – 1 2 =
T E T E T E 8 – 4 = 1 8 – 1 4 =
T E T E T E 3 – 2 = 1 3 – 1 2 =
T E
T E
T E
T E
T E
– = 1 6 – 1 5 =
T E
T E
– = 1 7 – 1 3 =
T E
T E
– = 1 9 – 1 5 =
2. Kies en vul het juiste teken + (plus) of - (min) in.
16
3 = 13
17
4 = 13
14
5 = 19
17
1 = 16
16
6 = 10
17
3 = 20
Abimo Uitgeverij pagina 35 Klassikale test
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Naam: Datum: 10
K5
10
Overbrugging tiental
1. Splitsen. Zoek het ontbrekende getal.
9 = 4 +
8 = 3 +
10 = 3 +
7 = 6 +
6 = 5 +
10 = 1 +
3 = 2 +
4 = 1 +
10 = 4 +
5 = 3 +
9 = 2 +
10 = 2 +
2. Reken de optellingen en de aftrekkingen uit.
7 + 5 =
9 + 5 =
8 + 5 =
6 + 6 =
4 + 7 =
6 + 8 =
2 + 9 =
5 + 8 =
9 + 9 =
8 + 7 =
3 + 9 =
7 + 4 =
14 – 5 =
15 – 8 =
18 – 9 =
11 – 3 =
14 – 9 =
16 – 7 =
17 – 9 =
11 – 2 =
12 – 8 =
13 – 7 =
13 – 4 =
14 – 6 =
Abimo Uitgeverij pagina 36
Klassikale test
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
K6
Naam: Datum: Rekenstrategieën en relaties bewerkingen A 1. Schrijf de wisselsom en reken beide optellingen uit. Omcirkel de optelling die je het gemakkelijkst uitrekent.
5 + 12 = +
3 + 11 = +
=
6 + 9 = +
=
=
2. Verbind de buursommen (de voorgaande en de volgende som) met de bovenste optelling.
8+8 8+7
3+5
7+8
1+4
9+8
2+3
8+9
3. Aanvulsommen en afhaalsommen. Zoek het ontbrekende getal dat is bijgekomen of weggedaan.
13 +
= 19
8 +
= 15
16 –
= 12
14 +
= 17
9 +
= 12
15 –
= 9
11 +
= 16
18 –
= 13
12 –
= 6
4. Omkeersommen. Zoek de omkeersom en reken de bewerkingen uit.
12 + 4 = 16 16 – 4 = 17 – 3 = 14 14 +
=
15 + 2 = –
=
14 – 6 = 8 +
=
Abimo Uitgeverij pagina 37 Klassikale test
8 + 5 = –
=
11 – 4 = +
=
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
K7
Naam: Datum: Rekenstrategieën en relaties tussen bewerkingen B Reken de bewerkingen zo snel mogelijk uit. 1.
3.
5.
15 – 2 =
2.
16 – 4 =
11 + 5 =
13 + 5 =
13 + 4 =
11 + 3 =
18 – 3 =
17 – 7 =
20 – 6 =
19 – 8 =
7 + 5 =
4.
14 – 6 =
9 + 4 =
18 – 9 =
5 + 6 =
16 – 8 =
8 + 7 =
13 – 5 =
6 + 8 =
12 – 3 =
15 – 12 = 18 – 13 =
6.
+ 3 = 18 9 +
= 20
+ 4 = 16
20 –
= 6
+ 9 = 15
13 +
= 19
16 – 9 =
Abimo Uitgeverij pagina 38 Klassikale test
17 – 15 =
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
6. Evaluatieformulier klassikale test Bereikt vaardigheids- en vorderingsniveau: + geen leerhulp nodig 0 een beetje leerhulp nodig – veel leerhulp nodig 10
Abimo Uitgeverij pagina 39
Handleiding
Rekenstrategieën en relaties bewerkingen B
Rekenstrategieën en relaties bewerkingen A
Vergelijken van getallen met getallenlijn
Getalbeelden en positietabel (T/E)
Tellen en getallen(rij)
–
Overbrugging tiental
+
< = >
Eenvoudig optellen en aftrekken
Naam
duur in minuten
aantal fouten
bereikte niveau
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Eenvoudig optellen en aftrekken +
–
Optellen en aftrekken zonder overbruggen van het tiental of tientalpassering. Optelsommen type '4 + 3', '14 + 3','14 + 6', '10 + 7' en aftreksommen type '7 – 3', '17 – 3', '17 - 10', '17 – 13', '20 – 13', '20 – 3' zoeken, tekenen, schrijven en berekenen. Het bewerkingsteken + of – invullen.
D1 + –
Naam: Datum: 1. Schrijf een optelling onder de stippentekening. Reken uit.
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
2. Schrijf de ontbrekende grote optellingen in de onderste rij. Reken de kleine en grote optellingen uit. T E T E T E 3 + 5 = 1 3 + 5 =
T E T E T E 2 + 7 = 1 2 + 7 =
T E T E T E 4 + 3 = 1 4 + 3 =
T E T E T E 6 + 2 = + =
T E T E T E 4 + 6 = + =
T E T E T E 7 + 2 = + =
T E T E T E 1 + 8 = + =
T E T E T E 3 + 6 = + =
T E T E T E 1 + 7 = + =
Abimo Uitgeverij pagina 200 Eenvoudig optellen en aftrekken
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
H4 + –
Handelingsblad voor 10
Taak foutloos gemaakt
Inzichtelijk optellen en aftrekken
Wat heb je nodig? • schijfjes • 20-veld • getalkaartjes • + , – en = kaartjes 12 +
5
Hoe maak je deze oefening? Leg met de getalkaartjes verschillende optellingen en aftrekkingen. De leerling moet de bewerkingen met schijfjes op het 20-veld leggen en verwoorden. De optelsommen worden met rode en blauwe schijfjes gelegd, de aftreksommen met slechts 1 kleur, waarbij de schijfjes eerst op het veld worden gelegd en daarna gedeeltelijk naar beneden worden geschoven.
= 17
11
Optellen en aftrekken inoefenen
Wat heb je nodig? • getalkaartjes • + en = kaartjes
11 14 –
Taak foutloos gemaakt
Hoe maak je deze oefening? Leg met de getalkaartjes verschillende optellingen en aftrekkingen (boven 10), zonder tientaloverbrugging/ tientalpassering. De leerling moet de bewerkingen zo snel mogelijk berekenen.
3
Abimo Uitgeverij pagina 206 Eenvoudig optellen en aftrekken
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
W1 + –
Naam: Datum: Vlekje vult eierdozen. Er zijn witte en bruine eieren. Hoeveel zijn het er samen? Vul eerst de ontbrekende getallen in.
10 + 3 =
10 + 4 =
10 +
=
10 +
=
12 +
=
11 +
=
13 +
=
14 +
=
Abimo Uitgeverij pagina 207 Eenvoudig optellen en aftrekken
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
W6 + –
Naam: Datum: Teken de kleine optellingen. Schrijf en reken de kleine en grote optellingen uit.
2 + 3 =
12 + 3 =
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
Abimo Uitgeverij pagina 212 Eenvoudig optellen en aftrekken
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
W12 + –
Naam: Datum:
Schrijf en maak de aftrekkingen onder de stippentekening. Streep eerst het aantal stippen door die moeten worden afgetrokken.
15 – 3 =
20 – 5 =
18 – 4 =
14 – 2 =
15 – 4 =
– 1 =
– 5 =
– 7 =
– 2 =
– 3 =
– 2 =
Abimo Uitgeverij pagina 218 Eenvoudig optellen en aftrekken
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
Rekenstrategieën en relaties bewerkingen
Rekenstrategieën, eigenschappen van en relaties tussen bewerkingen. Wisselsommen, buursommen, dubbelsommen, omkeersommen, aanvulsommen, afhaalsommen, analogiesommen, familiesommen… zoeken, tekenen, schrijven en invullen. Gebruikmaken van de commutatieve eigenschap van de optelling en de omgekeerde bewerking.
W1
Naam: Datum:
Wisselsommen! Schrijf en maak de optellingen naast de tekeningen.
3 + 10 =
10 +
=
4 + 12 =
Abimo Uitgeverij pagina 315 Rekenstrategieën en relaties bewerkingen
12 +
=
+
=
+
=
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
W2
Naam: Datum: Wisselsommen! Schrijf en maak de optellingen naast de stippentekeningen. Reken eerst de gemakkelijkste optelling uit.
4 + 13 is een moeilijke optelling. De wisselsom 13 + 4 is veel gemakkelijker te berekenen.
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
+
=
Abimo Uitgeverij pagina 316 Rekenstrategieën en relaties bewerkingen
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
W8
Naam: Datum: Reken de dubbelsommen uit.
3 + 3 =
4 + 4 =
5 + 5 =
6 + 6 =
7 + 7 =
8 + 8 =
9 + 9 =
10 + 10 =
Abimo Uitgeverij pagina 322 Rekenstrategieën en relaties bewerkingen
ik reken weer MEE ! Deel 2: Getallen tot 20
ik reken weer mee! Rekenproblemen remediëren Een leerlijn met hulpprogramma voor rekenzwakke leerlingen
Van screenen, signaleren, analyseren, diagnosticeren, handelingsplan, leerhulp naar leersucces
Ik reken weer mee! legt in de geest van ‘beter voorkomen dan genezen’
met een klassikale diagnosetest prioritair de nadruk op preventie. Hierbij worden alle rekenvaardigheden gescreend, de risicoleerlingen gesignaleerd en de gedetecteerde rekenproblemen geremedieerd. Elke rekenvaardigheid wordt ingeleid met een diagnosetoets en afgesloten met een evaluatietoets.
Ik reken weer mee!
: het totaalconcept, In de handleiding vind je de inhoudsopgave van het profiel en de opbouw van de werkmap, de methodische aanwijzingen bij het gebruik van het didactisch materiaal, de klassikale test met evaluatie-, diagnoseformulieren en individuele rapportering, achtergrondinformatie over de verschillende rekenvaardigheden en een literatuurlijst. Met rekent en telt elke leerling met rekenproblemen letterlijk en figuurlijk weer mee, leidt leereffect naar rekenplezier en verdere rekenmotivatie.
Ik reken weer mee!
Reken jij ook weer mee? Reken er maar op! DEEL 1: 1e leerjaar/groep 3 – getallen tot 10 DEEL 2: 1e leerjaar/groep 3 – getallen tot 20 DEEL 3: 2e leerjaar/groep 4 – getallen tot 100 In DEEL 2 komen 6 basisrekenvaardigheden aan bod: • Tellen en getallen(rij) • Getalbeelden en positietabel (T/E) • Vergelijken van getallen met getallenlijn • Eenvoudig optellen en aftrekken • Overbrugging tiental • Rekenstrategieën en relaties bewerkingen In elke rekenvaardigheid komt een vast patroon naar voren: • diagnose • leerhulp (handelingsbladen met bijhorend didactisch materiaal, werkbladen, flexibel te gebruiken extra blanco werkbladen) • toetsing (toetsbladen met evaluatie)
Abimo Uitgeverij Europark Zuid 9 B-9100 Sint-Niklaas t. 03/760 31 00 f. 03/760 31 09 w. www.abimo.net e.
[email protected] Bestellingen Nederland: Uitgeverij Schoolsupport w. www.schoolsupport.nl e.
[email protected]