INHOUD HOE KIEZEN
3
HET VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS
5
1. HET TWEEDE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD HET BEROEPSVOORBEREIDEND LEERJAAR
8
1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Het tweede leerjaar van de eerste graad Het beroepsvoorbereidend leerjaar Toelatingsvoorwaarden en attesten Getuigschriften
2. DE TWEEDE EN DERDE GRAAD
8 12 15 15 16
Infobrochure van het ROC OLB - keuzebegeleiding WATHOE KIEZEN NA 1A november 2011 - aanpassing hoe kiezen december 2011- aanpassing overzicht studierichtingen In deze brochures vermelden we de meest recente informatie waarover we beschikken. Als er wijzigingen doorgevoerd worden in de wetgeving voor het Vlaamse onderwijs trachten we de infobrochure zo vlug mogelijk aan te passen en te publiceren op www.go-clb.be.
2
HOE KIEZEN… Een goede studiekeuze maken is niet gemakkelijk. Je moet jezelf leren kennen én weten welke studiemogelijkheden en beroepen er bestaan.
Wat kan ik goed? Wat doe ik graag? Je talenten en interesses leer je kennen binnen en buiten de school. Mooie dingen maken, met cijfers of met taal bezig zijn, met je handen werken, boeken lezen, leiding geven, helpen, alleen werken of in groep, iets verkopen… Je schoolresultaten zeggen heel wat over je capaciteiten en je werkhouding (je inzet, concentratie, zelfvertrouwen...). Voor sommige studierichtingen zal je ook rekening moeten houden met je gezondheid, de financiële mogelijkheden van je ouders...
Je kiest best een studierichting die bij je past. Als je iets goed kunt en graag doet, ga je met meer plezier naar school. Je gaat ook meer je best doen. Een studierichting kies je best niet omdat je denkt dat ze meer ‘aanzien’ heeft. Een té moeilijke studierichting kan leiden tot mislukken en zittenblijven. Te lang in een te moeilijke richting blijven proberen kan tot schoolmoeheid leiden en soms tot zonder diploma de schoolbanken verlaten… Een té gemakkelijke richting kan dan weer saai en vervelend worden.
Bij dit keuzeproces sta je niet alleen. Je kan een beroep doen op leerkrachten, ouders, vrienden … Jij en je ouders kunnen ook terecht bij het CLB als je er zelf niet uitgeraakt. Het CLB kan je helpen een studierichting te kiezen die past bij je aanleg en belangstelling. Alle onderwijsvormen en studierichtingen zijn evenveel waard.
3
www.onderwijskiezer.be kan je helpen bij je studiekeuze. Je vindt er veel informatie over studierichtingen: beschrijvingen, lessenroosters, toelatingsvoorwaarden, adressen…
Op www.wordeenheld.be kan je informatie, spelletjes, filmpjes… vinden. Je vindt er ook de data van de studiekeuzebeurs ouders.wordeenheld.be/node/92. In het Beroepenhuis in Gent - www.beroepenhuis.be ontdekken jongeren en hun ouders tijdens de open-zondagen een waaier van beroepen en studierichtingen. Vooral technische en praktische beroepen staan in de kijker via een doetentoonstelling.
De onderwijsbeurs in Gent www.onderwijsbeursgent.be wil leerlingen van de 3de graad basisonderwijs en 1ste graad secundair onderwijs een beeld geven van het (officieel) secundair onderwijs in de regio Gent. Studiegebieden uit het KSO, TSO en BSO worden voorgesteld via doeactiviteiten.
www.durvers.be en de cd-rom ‘Wie wordt wat? Werk voor durvers.’ laten je kennismaken met een hele reeks soms onbekende beroepen en sectoren. De cd-rom is gratis aan te vragen via de website.
Op www.vdab.be/beroepen vind je filmpjes over allerlei beroepen. De verschillende beroepssectoren hebben soms pagina’s op hun website die je op een leuke manier laten kennismaken met de beroepen in hun sector, bijvoorbeeld
www.ada-online.org/nlada/spip.php?rubrique30, www.alimento.be/nl/spelen www.dechemiebende.be, www.houtvasthouden.be, www.letsgo.be, www.garagasten.be, www.areyouwaterproof.be, www.verrassendmetaal.be, www.textielexpert.be www.debouw.be, www.stroomopwaarts.be...
4
HET VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS De meeste leerlingen volgen ZES
LEERJAREN
Deze zes leerjaren worden ingedeeld in DRIE Vanaf de tweede graad zijn er VIER
in het secundair onderwijs.
GRADEN van twee leerjaren.
ONDERWIJSVORMEN:
algemeen secundair onderwijs - ASO
kunstsecundair onderwijs - KSO
technisch secundair onderwijs - TSO
beroepssecundair onderwijs - BSO
Elke onderwijsvorm omvat een groot aantal STUDIERICHTINGEN. De studierichtingen kunnen gegroepeerd worden in STUDIEGEBIEDEN. Bijvoorbeeld het studiegebied ‘handel’ omvat de studierichtingen ‘handel’, ‘handeltalen’, ‘boekhouden-informatica’, ‘secretariaat-talen’ en ‘informaticabeheer’ van het TSO en de studierichtingen ‘kantoor’ en ‘verkoop’ van het BSO.
5
DERDE GRAAD Se-n-Se KSO
Se-n-Se TSO
7* Voorbereidend jaar hoger onderwijs
Voorbereidend jaar hoger onderwijs
Specialisatiejaar/ Naamloos jaar
6
ASO
KSO
TSO
5
ASO
KSO
TSO
BSO
TWEEDE GRAAD 4
ASO
KSO
TSO
BSO
3
ASO
KSO
TSO
BSO
LEREN EN WERKEN*
BSO
EERSTE GRAAD
2
tweede leerjaar van de eerste graad = 2de algemeen leerjaar (2A)
beroepsvoorbereidend leerjaar (BVL)
1
eerste leerjaar A
eerste leerjaar B
Basisonderwijs
* Na de eerste graad kan je het stelsel 'leren en werken' volgen. * Na het zesde leerjaar kan je eventueel een 7de jaar volgen. In het BSO behaal je het diploma secundair onderwijs slechts na het zevende leerjaar. In de andere onderwijsvormen kan je het diploma na het 6de leerjaar behalen. Over deze onderwerpen krijg je in de loop van het secundair onderwijs meer uitleg.
6
ASO
BSO
of ALGEMEEN SECUNDAIR ONDERWIJS
of BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS
SECUNDAIR ONDERWIJ
Je volgt hoofdzakelijk theorie leren uit boeken talen, wiskunde, wetenschappen, economie,… Je wordt voorbereid op een studie in het hoger onderwijs.
Je leert een beroep bouw, elektrische installaties, bakkerij, haartooi,… De praktijk krijgt meer aandacht dan het leren uit boeken. Eventueel volg je een zevende leerjaar of je gaat werken.
KSO
TSO
of KUNSTSECUNDAIR ONDERWIJS
of TECHNISCH SECUNDAIR ONDERWIJS
Je krijgt algemene vakken en leert muziek of dans of toneel of film en geluid of ontwerpen met potlood, papier, verf, klei,…
Je krijgt algemene vakken en technische vakken chemie, elektromechanica, handel, bakkerij, landbouw,… Deze vakken oefen je eveneens in de praktijk.
Na deze opleiding kan je best verder studeren.
Achteraf kan je gaan werken of verder studeren.
7
1. HET TWEEDE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD (2A) HET BEROEPSVOORBEREIDEND LEERJAAR (BVL) We geven als voorbeeld de lessentabellen van het GO!. De lessentabellen kunnen verschillen van school tot school. Je kan best de infobrochures vergelijken van de verschillende scholen. Het is belangrijk je goed te informeren over de studiemogelijkheden die de school voorziet na het 2de leerjaar. Zo kom je niet voor verrassingen te staan in de volgende leerjaren.
1.1. HET TWEEDE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD (2A) Je krijgt vooral algemene vakken, theorie. Je kiest een basisoptie voor een beperkt aantal lestijden. Een definitieve keuze van een studierichting wordt nog uitgesteld.
DE LESSENTABEL VAN HET GO! De lessentabel omvat 32 of 34 lestijden:
een BASISVORMING van 26 lestijden
Er zijn nog steeds veel uren gemeenschappelijk. Godsdienst / Zedenleer Aardrijkskunde Engels Frans Geschiedenis Lichamelijke opvoeding Natuurwetenschappen Nederlands Plastische opvoeding Wiskunde Techniek
2 1 2 3 2 2 2 5 1 4 2
een BASISOPTIE van 6 of 8 lestijden
De opties zijn veeleer bedoeld als kennismaking. Voor enkele studierichtingen in de tweede graad verwacht men de nodige vooropleiding, bijv. Latijn, ballet, muziek. Men kan opties onderscheiden die meer theoretisch, meer kunstgericht en meer praktisch gericht zijn. 8
MODERNE WETENSCHAPPEN Economie Wetenschappelijk werk (Natuurwetenschappen) Complementair gedeelte, keuze uit OF Aardrijkskunde + Dactylografie OF Sport OF Nederlands (taalsteun)
ARTISTIEKE VORMING 2 2
+1+1 2 2 4 2
GRIEKS-LATIJN Grieks Latijn
2 4
INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN Wetenschappelijk werk (Natuurwetenschappen) Elektriciteit praktijk Elektriciteit Mechanica praktijk Mechanica
2 1 1 2 2
TECHNIEK – WETENSCHAPPEN Natuurwetenschappen zowel theorie als technieken van labo... (niet in GO!)
2 2 2 2
Bouw praktijk Bouw Hout praktijk Hout
2 2 2 2
CREATIE EN VORMGEVING De nadruk ligt op kleding en mode (geen lessentabel GO!)
MECHANICA-ELEKTRICITEIT Mechanica praktijk Mechanica Elektriciteit praktijk Elektriciteit
2 3 1 2
AGRO- EN BIOTECHNIEKEN (S) Agrarische technieken praktijk Agrarische technieken complementar gedeelte
2 4 2
GRAFISCHE COMMUNICATIE EN MEDIA
HANDEL Aardrijkskunde Dactylografie Handel
4
BOUW- EN HOUTTECHNIEKEN
LATIJN Latijn Wetenschappelijk werk (Natuurwetenschappen)
Kunstinitiatie Complementair gedeelte, keuze uit OF Beeldende vorming OF Algemene Verbale vorming OF Instrument OF Hedendaagse dans
+1 1 4
SOCIALE EN TECHNISCHE VORMING Muzikale opvoeding Plastische opvoeding Gezinstechnieken praktijk gezinstechnieken
1 +1 2 4
RUDOLF STEINERPEDAGOGIE (S) naast algemene vakken ook kunst, ambachten, tuin- en bosbouw…in Steinerscholen
YESHIVA (S) in Joodse scholen TOPSPORT (S) (badminton, basketbal, gymnastiek, schermen, tafeltennis, tennis, volleybal, zwemmen) kan je volgen als je over een topsportstatuut beschikt.
BALLET (S) in de Balletschool in Antwerpen. De school kan een éénmalige geschiktheidsproef organiseren.
Grafische technieken (S) praktijk Grafische technieken
2 6
HOTEL - VOEDING (S) Bakkerij/Hotel/Slagerij praktijk Bakkerij/Hotel/Slagerij
3 5
MARITIEME TECHNIEKEN (S) Nautische technieken/ Scheepvaart/ Zeemanschap praktijk Nautische technieken/ Zeemanschap Scheepswerktuigkunde/ Mechanica/ Elektromechanica praktijk Scheepswerktuigkunde/ Mechanica/ Elektromechanica
1 2 1 2
TEXTIEL (S) niet in GO! Specifieke basisopties (S) kan je in een beperkt aantal scholen volgen. Voor de basisopties waarin je met voeding in aanraking komt is een verklaring van lichamelijke geschiktheid vereist. 9
Wat meer uitleg over sommige vakken van de basisopties:
Agrarische technieken (optie agro- en biotechnieken) Je maakt kennis met de land- en tuinbouwsector. Deze sector omvat bloementeelt, groenteteelt, boomteelt, akkerbouw, veeteelt, bloemsierkunst, bosbouw, tuinaanleg... Je leert over potgronden, meststoffen, pesticiden… Je leert zelf planten kweken of telen op een eigen perceel.
Algemene verbale vorming (optie artistieke vorming) In deze doe-lessen leer je taal goed te gebruiken. De techniek van het spreken komt aan bod: ademhaling, stemvorming, articulatie… Je leert je eigen gevoelens en gedachten te uiten met woorden en met lichaamstaal. Zo leer je ook je in te leven in anderen.
Beeldende vorming (optie artistieke vorming) In het vak plastische opvoeding heb je reeds leren waarnemen, vormgeven en verwoorden. Je leert hier verder over vorm, kleur en compositie. Je leert met allerhande materialen te werken zoals potlood, verf, breekmes, schaar… Artistieke vakken peilen naar je aanleg en je belangstelling om je creatief te uiten. Zo kunnen jij en je leerkrachten je geschiktheid voor een eventuele studiekeuze in het kunstsecundair onderwijs beter beoordelen.
Complementair gedeelte Een school kan dit gedeelte invullen met vakken of met thema’s en projecten, begeleid zelfgestuurd leren, probleemgestuurd onderwijs…
Dactylografie (opties handel en moderne wetenschappen) Je leert vlot blind en ritmisch typen op de computer. Dit is van belang voor het latere tekstverwerken.
Economie en Handel wetenschappen)
(opties
handel
en
moderne
Je leert over gezinsbudget en overheidsbudget, arbeid en inkomen. Je leert over productie, binnenlandse en buitenlandse handel, vervoermiddelen, verzekeringen, de onderneming, geld en consumptie...
Elektriciteit (opties industriële wetenschappen en mechanica – elektriciteit) elektriciteit: de elektrische keten, hoe ontstaat elektriciteit, de gevaren van elektriciteit... het verschil tussen gelijkspanning (batterij) en wisselspanning (centrale), de uitwerkingen zoals warmte, licht, vonk…, de elektrische grootheden zoals stroom, spanning, weerstand… tekenen: stroom- en schakelschema, draden aanduiden in een leidingschema, grondplan van een woning lezen… In de praktijk doe je montage-oefeningen met schakelaars, contactdozen, snoeren…
Gezinstechnieken (optie sociale en technische vorming) Zowel in theorie als praktijk leer je: hygiëne in verband met voeding en lichaamsverzorging, veiligheid in de keuken… voedingsleer, technieken in de keuken: recepten, voedingsmiddelen wegen en meten, reinigen en snijden, koken, vormgeving, tafeldekken, opdienen en afruimen, verpakken en bewaren… omgangsvormen, tafelmanieren, relaties aangaan, houding en gedrag, lichaamstaal… In de tweede en derde graad krijg je ook wetenschappelijke vakken: fysica, scheikunde, biologie.
10
Grafische technieken Je leert over kleuren, de soorten drukwerk, papier, letters, bladschikking… Je leert de verschillende drukmethoden in theorie en praktijk: - de voorbereiding: tekstverwerking, illustraties en foto’s maken… - de druktechnieken: degelpers, zeefdrukken, hoogdruk, offset …
Mechanica (opties industriële wetenschappen en mechanica – elektriciteit) Dit vak kan ingedeeld worden in: tekenen: tekengereedschappen, formaten, lijnsoorten, meetkundige constructies, perspectief, gebruik van de PC bij het tekenen… kennis van materialen: metalen en kunststoffen Je leert de eigenschappen zoals geleidbaarheid, hardheid… en de toepassingen. gereedschapsleer: Je leert gereedschappen en machines veilig gebruiken. Je leert over verbindingstechnieken zoals solderen, puntlassen, bout en moer... Je leert overbrengingen zoals tandwiel, riem... Je leert monteren en demonteren (uit elkaar halen).
Natuurwetenschappen (optie techniek - wetenschappen) Je leert apparatuur zoals maatcilinder, microscoop, thermometer, bunsenbrander… kennen en gebruiken. Je verneemt meer over meettechnieken, eenvoudige scheidingstechnieken zoals kristallisatie, centrifugeren... Je leert over niet-levende stof (bijv. brandbare stof) en levende wezens (planten en dieren). Ook veiligheid en milieu-aspecten komen aan bod.
Wetenschappelijk werk (natuurwetenschappen) - (opties Latijn, moderne wetenschappen en industriële wetenschappen) omvat 1u biologie en 1u fysica Fysica: Zoals in de lessen biologie leer je werken volgens de wetenschappelijke werkmethode. Vertrekkend van dagelijkse waarnemingen tracht je antwoorden te vinden. Bijvoorbeeld: stoffen zetten uit bij verwarmen en krimpen bij bevriezen, je beweegt eventjes naar voor als de trein stopt en eventjes naar achter als de trein vertrekt …. De fysica probeert deze natuurverschijnselen zo eenvoudig mogelijk te beschrijven en verklaren. Ze wil algemeen geldende wetten in een wiskundige taal formuleren. Als studieobject heeft de fysica zowel de kleinste bouwstenen van de materie (bijv. kristallen, atomen) als structuren in het heelal (bijv. planeten).
NA HET TWEEDE ALGEMEEN JAAR KAN JE VERDER STUDEREN IN HET ASO/ KSO/ TSO OF BSO. Je kan ook het stelsel leren en werken volgen. Hierover kan je meer informatie vragen aan je CLB.
11
1.2. HET BEROEPSVOORBEREIDEND LEERJAAR (BVL) Je maakt voor de helft van het aantal lesuren op een praktische wijze kennis met één of meerdere beroepenvelden. Je krijgt veel praktijk en weinig theorie. Je wil je voorbereiden op een beroep.
DE LESSENTABEL VAN HET GO! De lessentabel omvat 34 lestijden:
EEN BASISVORMING van 16 lestijden; Nederlands Wiskunde Natuurwetenschappen
3 2 1
Aardrijkskunde + Geschiedenis of Maatschappelijke vorming OF Project algemene vakken bovengenoemde vakken worden samengevoegd
1+1 of 2 8
Frans Lichamelijke opvoeding Plastische opvoeding Godsdienst / Zedenleer
EEN BEROEPENVELD, 18 lestijden of 9+9 lestijden
EEN COMBINATIE VAN TWEE BEROEPENVELDEN De school bepaalt zelf welke beroepenvelden gecombineerd worden.
12
2 3 1 2
Beroepenvelden van 9 lestijden BOUW Bouw praktijk Bouw
NIJVERHEID 2 7
DECORATIE Plastische en decoratieve techn. praktijk Plastische en decoratieve t.
2 7
ELEKTRICITEIT Elektriciteit praktijk Elektriciteit
2 7
HAARZORG Haartooi praktijk Haartooi
2 7
HOUT Hout praktijk Hout
2 7
1 3 5
2 7
VERZORGING-VOEDING Voeding / Huishoudkunde praktijk Voeding/Huishoudkunde Verzorgingstechnieken/Huishoudk. praktijk Verzorgingst./Huishoudk.
1 4 1 3
MODE (S) Mode praktijk Mode
TEXTIEL (S)
6 2 3
Complementair gedeelte, in zoverre de school deze keuze aanbiedt, keuze uit OF Bouw 1 praktijk Bouw 3 OF Grafische technieken 1 praktijk Grafische technieken 3 OF 1 Plastische en decoratieve techn. 3 praktijk Plastische en decoratieve t.
Bakkerij/Hotel/Slagerij praktijk Bakkerij/Hotel/Slagerij
4 14
Agrarische technieken praktijk Agrarische technieken complementair gedeelte
4-6 10-8 4
MARITIEME VORMING (S) Nautische technieken Praktijk nautische technieken Zeemanschap Praktijk scheepswerktuigkunde
5 6 3 4
2 7
(S) Specifieke beroepenvelden kan je
2 7
Voor de beroepenvelden waarin je met voeding in aanraking komt is een verklaring van lichamelijke geschiktheid vereist.
RIJN- EN BINNENVAART (S) Rijn- en Binnenvaart praktijk Rijn- en Binnenvaart
3
LAND- EN TUINBOUW (S)
METAAL Mechanica praktijk Mechanica
Nijverheidstechnieken (2u mechanica en 1u elektriciteit) praktijk Nijverheidstechnieken (3u mechanica en 3 u elektriciteit) Hout praktijk Hout
HOTEL-BAKKERIJ-SLAGERIJ (S)
KANTOOR EN VERKOOP Nederlands Dactylografie Handel
Beroepenvelden van 18 lestijden
slechts in een beperkt aantal scholen volgen
niet ingericht in GO!
13
De beroepenvelden laten je kennismaken met verschillende beroepen:
Bouw: metselaar, stukadoor, vloerder, voeger, betonwerker, grondwerker, bekister …
Decoratie: schilder, behanger, plaatser van wand- en vloerbekleding, etalagist, meubelstofeerder, standenbouwer, ontwerper of uitvoerder van ontwerpen in de reclamewereld, drukker …
Elektriciteit: installatiemonteur, bedrader-monteur, onderhoudstechnicus, hersteller …
Haartooi: kapper in een kapsalon, aan huis, in de verzorgingssector, bij film, tv, toneel…
Hout: timmerman, binnen- of buitenschrijnwerk, meubelmaker, dakwerker …
Kantoor: kantoorbediende met uitvoerende werkzaamheden zoals klasseren, beantwoorden en doorverbinden van telefoons, documenten controleren, kopiëren, eenvoudige zakelijke brieven schrijven, boekhouden, onthaal en PC-gebruik.
Land- en tuinbouw: bloementeler, groenteteler, veeteler, akkerbouwer … Metaal: plaatbewerker, draaier, frezer, lasser, mecanicien, installateur centrale verwarming en sanitair …
Mode: confectiearbeidster, verkoopster, retoucheuse, patroon tekenen, stikster, strijkster, zelfstandig naaister …
Verzorging: kinderzorg, thuiszorg, bejaardenzorg, gehandicaptenzorg …
Voeding: kok, kelner, bakker, slager …
Complementair gedeelte in sommige beroepenvelden: Een school kan dit gedeelte invullen met vakken of met ‘seminaries’ bijv. werken rond thema’s en projecten…
NA HET BEROEPSVOORBEREIDEND LEERJAAR KAN JE VERDER STUDEREN IN HET BSO. Je kan ook het stelsel van leren en werken volgen. Hierover kan je meer informatie vragen aan je CLB.
14
1.3. ORIËNTERINGSATTESTEN Elk schooljaar neemt de klassenraad een eindbeslissing op basis van je prestaties tijdens het schooljaar en je examens. Ze geeft je een:
A - ATTEST – geslaagd; Je mag naar alle basisopties of beroepenvelden van een tweede jaar.
B – ATTEST – geslaagd; - Je mag naar het tweede leerjaar van de eerste graad (2A). De basisopties die je niet mag volgen worden vermeld. - Je mag naar het beroepsvoorbereidend leerjaar, maar niet naar 2A. De beroepenvelden die je niet mag volgen worden eventueel vermeld. Je mag ook het jaar overzitten. Als je het jaar hebt gedubbeld mag je het meest gunstige attest gebruiken. Het kan immers gebeuren dat je na je bisjaar een C- attest behaalt.
C - ATTEST – niet geslaagd. Met een C - attest in het eerste leerjaar kan je toch naar het beroepsvoorbereidend leerjaar. Je mag ook het jaar overzitten.
Als je 14 jaar wordt (ten laatste op 31/12) mag je op basis van je leeftijd naar het beroepsvoorbereidend leerjaar op voorwaarde dat de toelatingsklassenraad hiervoor toestemming geeft. Je blijft dan voltijds leerplichtig tot 16 jaar i.p.v. 15 jaar. Deze attesten moet je opvolgen en blijven gelden bij een schoolverandering. De klassenraad kan ook een ADVIES geven om je te helpen bij je verdere studiekeuze. Je bent niet verplicht om dit advies op te volgen.
1.4. GETUIGSCHRIFTEN Wie slaagt kan de volgende getuigschriften behalen:
het GETUIGSCHRIFT tweede leerjaar.
VAN DE EERSTE GRAAD na het
het GETUIGSCHRIFT BASISONDERWIJS na het eerste leerjaar en het beroepsvoorbereidend leerjaar, indien je dit nog niet had behaald.
15
2. DE STUDIERICHTINGEN VAN DE TWEEDE EN DERDE GRAAD ASO, BSO, TSO, KSO
De specifieke studierichtingen (S) kan je slechts in een beperkt aantal scholen volgen. TOPSPORT (*) kan je slechts volgen als je over een topsportstatuut beschikt. STUDIEGEBIED TWEEDE GRAAD ASO ECONOMIE
DERDE GRAAD ASO ECONOMIE - MODERNE TALEN ECONOMIE - WETENSCHAPPEN ECONOMIE - WISKUNDE
GRIEKS - LATIJN
GRIEKS - LATIJN
GRIEKS
GRIEKS - MODERNE TALEN GRIEKS - WETENSCHAPPEN GRIEKS - WISKUNDE
ALGEMEEN
HUMANE WETENSCHAPPEN
HUMANE WETENSCHAPPEN
LATIJN
LATIJN - MODERNE TALEN LATIJN - WETENSCHAPPEN
SECUNDAIR
LATIJN - WISKUNDE
ONDERWIJS WETENSCHAPPEN
MODERNE TALEN -WETENSCHAPPEN MODERNE TALEN - WISKUNDE WETENSCHAPPEN - WISKUNDE
SPORT (S)
RUDOLF STEINERPEDAGOGIE (S)
RUDOLF STEINERPEDAGOGIE (S) (naast algemene en kunstgerichte vakken ook aandacht voor praktische manuele arbeid )
YESHIVA (S)
YESHIVA (S) (algemene vorming en joods - orthodoxe leer)
SPORTWETENSCHAPPEN (S)
SPORTWETENSCHAPPEN (S)
WETENSCHAPPEN - TOPSPORT (*)
WETENSCHAPPEN - TOPSPORT (*) WISKUNDE - TOPSPORT (*) MODERNE TALEN - TOPSPORT (*)
16
Alle studierichtingen kan je slechts in een beperkt aantal scholen volgen. STUDIEGEBIED TWEEDE GRAAD KSO BALLET
BEELDENDE KUNSTEN
DERDE GRAAD KSO BALLET
BALLET
MODERN BALLET
ARTISTIEKE OPLEIDING
ARTISTIEKE OPLEIDING
AUDIOVISUELE VORMING
AUDIOVISUELE VORMING
BEELDENDE EN ARCHITECTURALE KUNSTEN
ARCHITECTURALE EN BINNENHUISKUNST TOEGEPASTE BEELDENDE KUNST VRIJE BEELDENDE KUNST INDUSTRIËLE KUNST
PODIUMKUNSTEN
BEELDENDE EN ARCHITECTURALE VORMING
ARCHITECTURALE VORMING
DANS
DANS
MUZIEK
MUZIEK
WOORDKUNST - DRAMA
WOORDKUNST - DRAMA
BEELDENDE VORMING
17
Voor een aantal studierichtingen die in de derde graad starten geven we het studiegebied met de meest logische vooropleidingen in de tweede graad. Specifieke studierichtingen en studiegebieden (S) kun je slechts in een beperkt aantal scholen volgen. Ze bereiden voor op sterk gespecialiseerde beroepen. Sommige studierichtingen worden in geen enkele school ingericht (NI). Topsport kan je slechts volgen als je over een topsportstatuut beschikt. Voor de studierichtingen waarin je met voedingswaren in aanraking komt dien je over een medische geschiktheidsverklaring te beschikken. Deze verklaring wordt opgesteld door een arts aangesteld door de school (bijv. huisarts) en geldt voor de ganse duur van je secundaire studies. STUDIEGEBIED AUTO BOUW
TWEEDE GRAAD TSO
DERDE GRAAD TSO
zie studiegebied mechanica en elektriciteit
AUTOTECHNIEKEN
BOUW- EN HOUTKUNDE
BOUW- EN HOUTKUNDE
BOUWTECHNIEKEN
BOUWTECHNIEKEN CHEMIE
CHEMIE
TECHNIEK - WETENSCHAPPEN
FARMACEUTISCH - TECHNISCH ASSISTENT (S) TECHNIEK - WETENSCHAPPEN
FOTOGRAFIE (S)
FOTOGRAFIE
FOTOGRAFIE
GLASTECHNIEKEN (S)
GLASTECHNIEKEN (NI)
GLASTECHNIEKEN (NI)
GRAFISCHE COMMUNICATIE EN MEDIA (S)
GRAFISCHE COMMUNICATIE
GRAFISCHE COMMUNICATIE
GRAFISCHE MEDIA
PRINTMEDIA MULTIMEDIA BOEKHOUDEN - INFORMATICA
HANDEL
HANDEL
HANDEL
HANDEL - TALEN
SECRETARIAAT - TALEN
richting met voldoende wiskunde
INFORMATICABEHEER
HOUT
HOUTTECHNIEKEN
HOUTTECHNIEKEN
KOELING EN WARMTE
zie studiegebied mechanica en elektriciteit
KOEL- EN WARMTETECHNIEKEN (S)
BIOTECHNISCHE WETENSCHAPPEN
BIOTECHNISCHE WETENSCHAPPEN
PLANT, DIER- EN MILIEUTECHNIEKEN
DIER- EN LANDBOUWTECHNISCHE WETENSCHAPPEN
LAND- EN TUINBOUW (S)
PLANTTECHNISCHE WETENSCHAPPEN NATUUR- EN GROENTECHNISCHE WETENSCHAPPEN
18
STUDIEGEBIED
TWEEDE GRAAD TSO
DERDE GRAAD TSO
LICHAAMSVERZORGING
BIO- ESTHETIEK
SCHOONHEIDSVERZORGING
MARITIEME
MARITIEME TECHNIEKEN DEK
MARITIEME TECHNIEKEN DEK
OPLEIDINGEN (S)
MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN
MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN
INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN
INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN INDUSTRIËLE ICT
MECHANICA EN ELEKTRICITEIT
ELEKTROMECHANICA
ELEKTROMECHANICA
ELEKTRICITEIT - ELEKTRONICA
ELEKTRICITEIT - ELEKTRONICA
ELEKTROTECHNIEKEN
ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN ELEKTRONISCHE INSTALLATIETECHIEKEN KUNSTSTOFTECHNIEKEN (S)
MECHANISCHE TECHNIEKEN
MECHANISCHE VORMGEVINGSTECHNIEKEN PODIUMTECHNIEKEN (S) VLIEGTUIGTECHNIEKEN (S)
MODE
CREATIE EN MODE
CREATIE EN MODE
OPTIEK (S)
een richting met voldoende wetenschappen
OPTIEKTECHNIEKEN
ORTHOPEDISCHE TECHNIEKEN (S)
zie richtingen met mechanica (of aso)
ORTHOPEDIETECHNIEKEN
PERSONENZORG
SOCIALE EN TECHNISCHE WETENSCHAPPEN
GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSWETENSCHAPPEN JEUGD- EN GEHANDICAPTENZORG (S) SOCIALE EN TECHNISCHE WETENSCH.
SPORT (S) TANDTECHNIEKEN
LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT TOPSPORT
TOPSPORT (*)
een richting met voldoende wetenschappen
TANDTECHNIEKEN (S)
TEXTIEL- EN DESIGNTECHNIEKEN
TEXTIEL- EN DESIGNTECHNIEKEN
TEXTIEL
TEXTIELPRODUCTIETECHNIEKEN TEXTIELTECHNIEKEN
TOERISME (S)
LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT
TOERISME HOTEL
TEXTIEL- EN CHEMISCHE TECHNIEKEN ONTHAAL EN PUBLIC RELATIONS TOERISME HOTEL HOSPITALITY
VOEDING (S)
BROOD EN BANKET
BROOD EN BANKET
SLAGERIJ EN VLEESWAREN
SLAGERIJ EN VLEESWAREN
VOEDINGSTECHNIEKEN
VOEDINGSTECHNIEKEN
19
STUDIEGEBIED
TWEEDE GRAAD BSO
DERDE GRAAD BSO AUTO
AUTO
zie studiegebied mechanica en elektriciteit
CARROSSERIE TWEEWIELERS EN LICHTE VERBRANDINGSMOTOREN (S) VRACHTWAGENCHAUFFEUR (S)
BOUW BOUW
DUURZAAM WONEN (S) SCHILDERWERK EN DECORATIE STEEN- EN MARMERBEWERKING (S)
BOUWPLAATSMACHINIST (S) RUWBOUW RUWBOUWAFWERKING DUURZAAM WONEN (S) SCHILDERWERK EN DECORATIE STEEN- EN MARMERBEWERKING (S)
DECORATIEVE TECHNIEKEN
ETALAGE EN STANDENDECORATIE PUBLICITEIT EN ETALAGE
GLASTECHNIEKEN (S)
PUBLICITEITSGRAFIEK GLASINSTRUMENTENBOUW (NI)
GRAFISCHE COMMUNICATIE EN MEDIA (S)
DRUKKEN EN VOORBEREIDEN
HANDEL
KANTOOR
KANTOOR
VERKOOP
VERKOOP
HOUT
JUWELEN (S)
20
DRUKKEN EN AFWERKEN DRUKVOORBEREIDING
HOUTBEWERKING HOUT
HOUTBEWERKING - SNIJWERK (S)
DIAMANTBEWERKING
DIAMANTBEWERKING
GOUD EN JUWELEN
GOUD EN JUWELEN
UURWERKMAKEN
UURWERKMAKEN
STUDIEGEBIED KOELING EN WARMTE
LAND- EN TUINBOUW (S)
TWEEDE GRAAD BSO zie studiegebied mechanica en elektriciteit PLANT, DIER EN MILIEU
DERDE GRAAD BSO CENTRALE VERWARMING EN SANITAIRE INSTALLATIES KOELINSTALLATIES (S) GROENDECORATIE LANDBOUW TUINBOUW EN GROENVOORZIENING DIERENZORG
PAARDRIJDEN EN -VERZORGEN
PAARDRIJDEN EN -VERZORGEN
HAARZORG
HAARZORG
MARITIEME VORMING
MARITIEME VORMING
RIJN- EN BINNENVAART
RIJN- EN BINNENVAART
MECHANICA EN
ELEKTRISCHE INSTALLATIES
ELEKTRISCHE INSTALLATIES
ELEKTRICITEIT
BASISMECHANICA (7 VARIANTEN): AUTO
LASSEN – CONSTRUCTIE
LICHAAMSVERZORGING MARITIEME OPLEIDINGEN (S)
MODE
KOELING EN WARMTE
AUTO + KOELING EN WARMTE
MACHINES
AUTO + MACHINES
KOELING EN WARMTE + MACHINES AUTO + KOELING EN WARMTE + MACHINES
MODEREALISATIE EN -PRESENTATIE
MUZIEKINSTRUMENTEN-BOUW (S)
MECHANISCH ONDERHOUD WERKTUIGMACHINES KUNSTSTOFVERWERKING (S) PRODUCTIEOPERATOR (S) (NI)
MODEREALISATIE EN -VERKOOP
MUZIEKINSTRUMENTENBOUW ORGANISATIEHULP (S)
PERSONENZORG
VERZORGING - VOEDING
SPORT (S)
TOPSPORT - SPORTINITIATIE
TOPSPORT - SPORTINITIATIE
TEXTIEL
TEXTIEL
TEXTIEL
TOERISME VOEDING
VERZORGING
ONTHAAL EN RECREATIE BROOD- EN BANKETBAKKERIJ (S)
BROOD- EN BANKETBAKKERIJ EN CONFISERIE (S)
RESTAURANT EN KEUKEN
RESTAURANT EN KEUKEN GROOTKEUKEN (S)
SLAGERIJ EN VLEESWARENBEREIDING (S)
SLAGERIJ EN VERKOOPSKLARE GERECHTEN (S)
21
