VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO Eerste en tweede leerjaar
Licap - Brussel D/2000/0279/083
september 2000
ALGEMENE INHOUD
LESSENTABEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
ALGEMEEN DEEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
PV Praktijk Textiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eerste leerjaar: 8 (+ 2) uur/week Tweede leerjaar: 8 (+ 2) uur/week
13
TV Textiel Bindtechnieken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eerste leerjaar: 1 uur/week Tweede leerjaar: 1 uur/week
19
TV Textiel Grondstoffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eerste leerjaar: 1 uur/week Tweede leerjaar: 1 uur/week
23
TV Textiel Laboratorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eerste leerjaar: 2 uur/week Tweede leerjaar: 2 uur/week
27
TV Textiel Technisch tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eerste leerjaar: 1 uur/week Tweede leerjaar: 1 uur/week
31
TV Textiel Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eerste leerjaar: 2 uur/week Tweede leerjaar: 2 uur/week
35
TV Textiel/Toegepaste chemie Textielchemie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eerste leerjaar: 1 uur/week Tweede leerjaar: 1 uur/week
43
Algemene inhoud D/2000/0279/083
3
Textieltechnieken 2de graad TSO
Lessentabel Zie website: www.vvkso.be
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO Algemeen deel
In voege vanaf september 2000
D/2000/0279/083
Algemeen deel D/2000/0279/083
7
Textieltechnieken 2de graad TSO
INHOUD
1
BEGINSITUATIE - BEPALING VAN DE LEELRINGENGROEP . . . . . . . . . . . . . .
9
2
ALGEMENE DOELSTELLINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
3
ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
4 4.1 4.2 4.3
EVALUATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Productevaluatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procesevaluatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Attitudes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 9 10 10
5
MINIMALE MATERIELE VEREISTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
6
BIBLIOGRAFIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
7
LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN EN PEDAGOGISCHDIDACTISCHE WENKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
Algemeen deel D/2000/0279/083
8
Textieltechnieken 2de graad TSO
1
BEGINSITUATIE – BEPALING VAN DE LEERLINGENGROEP
Deze leerlingen komen uit één van de basisopties van de eerste graad en kregen reeds een initiatie in sommige basisvaardigheden. Deze leerlingen hebben interesse voor de mechanische, chemische en creatieve aspecten van de textielindustrie. Een aantal leerlingen hebben reeds kennisgemaakt met veelgebruikte textielgrondstoffen en eenvoudige bindingen op handweefmachines. 2
ALGEMENE DOELSTELLINGEN
– Hanteren van de juiste terminologie betreffende @ de grondstoffen, halffrabrikaten, afgewerkte weefsels en bindingen; @ de verschillende productieprocessen; @ de diverse machines, apparaten en hoofdonderdelen; @ de uit te voeren opdrachten. – Specificaties en eigenschappen van grondstoffen, halffabrikaten en weefsels toelichten. – Communicatie- en informatiekanalen efficiënt gebruiken. – Inzicht verwerven in verschillende productieprocessen. – Opdrachten zelfstandig en kwaliteitsvol uitvoeren. – De gepaste gereedschappen correct en veilig leren gebruiken. – Verwerven van een minimum vaardigheidsniveau wat betreft de bediening van machines. – Zin voor samenwerking en verantwoordelijkheid verwerven. 3
ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
– Er is geen opdeling gemaakt tussen de leerstof van het eerste en het tweede leerjaar; het is duidelijk dat goede afspraken gemaakt dienen te worden betreffende de opdeling van de leerstof. – De volgorde van de leerinhouden is niet dwingend. – Het is hoofdzakelijk de bedoeling de leerling de vaardigheden van de voorbereidende bewerkingen van de textielproductieprocessen en het bedienen van eenvoudige textielmachines bij te brengen. – Het ter beschikking stellen van catalogi, documentatiemateriaal en regelboeken van de te gebruiken grondstoffen en machines wordt sterk aanbevolen. – Eenvoudige instellingen en kleine herstellingen bij voorkeur uitvoeren op niet-productieve machines of op voorgemonteerde stellingen. – De begeleiding van de leerlingen berust op een grote individuele vrijheid, waardoor ze hun zelfstandigheid kunnen ontplooien en hun persoonlijke verantwoordelijkheid nemen. – De leraars dienen zich te informeren over de vernieuwingen binnen de textielsector en over de verwezenlijking(en) ervan in de eigen school. – Men streeft naar een intense en blijvende coördinatie tussen de verschillende vakken. – De interactie tussen school en bedrijfsleven stimuleren door middel van technische voordrachten, bedrijfsbezoeken … 4
EVALUATIE
4.1
Productevaluatie
De productevaluatie gebeurt steeds op een halfafgewerkt product, namelijk het weefsel op de weefmachine. Het weefsel krijgt immers nog heel wat nabehandelingen om een verkoopklaar product te zijn. Een evaluatie van het product ligt voornamelijk in handen van de leerling zowel bij het opstarten als het verdere verloop van het productieproces. Een laatste controle gebeurt op de controletafel met registratie van weeffouten en weefselspecificaties. Algemeen deel D/2000/0279/083
9
Textieltechnieken 2de graad TSO
4.2
Procesevaluatie
Via een checklist wordt de startprocedure van textielmachines gecontroleerd, geregistreerd en desnoods gecorrigeerd. Niet enkel het resultaat telt, maar wel de manier waarop het resultaat wordt bereikt.
4.3
Attitudes
Bij het evalueren dient men aandacht te besteden aan zowel de cognitieve (kennen, begrijpen, inzien, toepassen ...) en de psychomotorische aspecten (nadoen, oog-hand-coördinatie, beheersen ...) als aan de vorming van attitudes (doorzetting, nauwkeurigheid, efficiëntie, netheid, sociale gerichtheid ...). 5
MINIMALE MATERIELE VEREISTEN
• Algemeen – – – – – – – – – – – – – – – – –
bobijnmolen bobijnrek doorhaalstelling schrankstelling spoelloze weefmachines met nokken of schachtmachine gereedschapskoffer kartonkapmachine overheadprojector computers garens met diverse specificaties didactische machineonderdelen rietmes speciale doorhaalhaken weegschaal microscoop diverse weefselstalen ...
• Persoonlijk – – – – – – –
overall doorhaalhaak weversschaar gehoorbeschermer loupe ontleednaald ...
Algemeen deel D/2000/0279/083
10
Textieltechnieken 2de graad TSO
6
BIBLIOGRAFIE
6.1
Boeken
– Textielvezels, Dubois – Textielvezels, Etitex – Textieltechnologie, Terras, De Craecker – Stoffenvademecum, Schrijnemakers – Textielwarenkennis, Schrijnemakers, Schulte – Kunststoffen, vandaag en morgen, Federatie van de Chemische nijverheid, M. Louizasquare 49, 1040 Brussel – Vakwoordenboek textiel, Detex
6.2
Documentatiecentra
"Documentatie" is hier opgevat in de breedste zin van het woord: het gaat hier om boeken, tijdschriften, thesissen, naslagwerken, bedrijvenfolders, diareeksen, videofilms, grondstoffen- en weefselkoffers, transparanten, didactische modellen ... (Niet alle centra beschikken over de hele waaier van de verschillende documentatievormen). – Centexbel, Technologiepark 7, 9052 Gent – Universiteit Gent, Vakgroep textiel, Technologiepark 9, 9052 Gent – Cobot, Poortakkerstraat 92, 9051 Sint-Denijs-Westrem – Documentatiecentrum Industriële Hogeschool, Voskenslaan 270, 9000 Gent – Etitex, Lange Leemstraat 137, 2018 Antwerpen – Wools of New Zealand, Avenue R. Vandendriessche 18, 1150 Brussel – Algemeen Belgisch Vlasverbond, Oude Vestingstraat 15, 8500 Kortrijk – Febeltex, Montoyerstraat 24, 1040 Brussel – Textielbedrijven en constructiehuizen, hier kan men terecht voor infobrochures, documentatiepakketten, handleidingen ... 7
LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN EN PEDAGOGISCHDIDACTISCHE WENKEN
Algemeen deel D/2000/0279/083
11
Textieltechnieken 2de graad TSO
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO PV Praktijk Textiel Eerste leerjaar: 8 (+ 2) uur/week Tweede leerjaar: 8 (+ 2) uur/week
In voege vanaf september 2000
D/2000/0279/083
Praktijk D/2000/0279/083
13
Textieltechnieken 2de graad TSO
Praktijk D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
14 Textieltechnieken 2de graad TSO
Twee draden op een correcte manier verbinden.
- Weversknoop - Rechtse/platte knoop
Toon de noodzaak van juiste knopen aan op een weefmachine.
Alle gereedschappen juist gebruiken en onderhouden.
- Voorbereiding: @ weversschaar @ doorhaalhaak @ rietmes - Productie: @ schaar @ doorhaalhaak - Montage/demontage: @ sleutels @ tangen @ ...
Verschillende mogelijkheden van eenzelfde gereedschap aanbieden.
Bobijnen maken.
- Soorten bobijnen - Bobijnmolen
De instelling voor conische of cilindrische bobijnen toelichten.
Bobijnen op een rek plaatsen.
- Soorten bobijnen - Afwindrichting - Spanning van de draden - Grootte bobijnrek
De leerlingen wijzen op de gevolgen van slechte bobijnen tijdens het verdere productieproces.
Kettingdraden schranken.
- Schrank
De noodzaak van de juiste draadvolgorde tijdens het productieproces toelichten.
Schachten klaarmaken om door te halen.
- Aantal schachten - Hevels per schacht
Schachten doorhalen.
- Doorhaling - Borstelen draden
Hevels hangen bij jacquard.
- Juiste bevestiging
Goed van minder goed gereedschap toelichten.
Begin met eenvoudige doorhalingen en laat de oefeningen evolueren tot doorhalingen op meerdere schachtstelsels.
Praktijk D/2000/0279/083 15 Textieltechnieken 2de graad TSO
Een kettingboom scheren.
- Bediening scheermolen - Scheerberekening
Doorhalen in het weefriet.
- Dr/Ro - Rietmes
Kartons kappen voor schachtmachines.
- Patroon - Bediening kartonkapmachine - Breedte kartonpapier
Een kettingboom in de machine plaatsen.
- Veiligheid - Gebruik transportmiddelen
Een aangeknoopte kettingboom doorweven.
- Traag aanweven - Borstelen van de draden - Controle draadbreuk
Een volle weefselrol verwijderen uit de weefmachine, en een lege terugplaatsen.
- Afsnijden weefsel - Vastleggen weefsel op nieuwe rol
Lamellen zetten.
- Aantal zagen - Soorten lamellen
Nokkenbundel samenstellen volgens opgave.
- Patroon
Kleine bijstellingen aan de weefmachine uitvoeren.
- Inslagcontrole - Kettingcontrole - Opwikkeling weefsel - Afwinding van de ketting - Inslagkleurselectie
Een bewegingsonderdeel van een machine demonteren, en volgens opgave terug monteren.
- Materiaalkoffer - Ploftekening - Schets
Wijs erop dat elke fout problemen geeft in het verdere productieproces.
Wijs op het veiligheidsaspect bij het optillen.
Praktijk D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
16
Weefmachines bedienen.
- Gaapvorming: @ nokken @ schachtmachine @ jacquard - Inslaginbreng: @ grijper @ lucht @ projectiel - Veiligheidsinstructies
Fouten in een weefsel herkennen, het oorzakelijk verband leggen en verbeteren.
- Fouten door de bediener: @ doorhaalfouten @ dichtheidsfouten - Fouten door de machine
Overtollige draden in een kettingboom uitleiden.
- Werkmethode
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
Wijs de leerlingen op de beste kwaliteit van het product.
Draden te weinig in een kettingboom kunnen inlei- - Juiste bobijn: @ kleur den. @ dikte @ garensoort
Textieltechnieken 2de graad TSO
Kettingdraden herstellen.
- Doorhaling in schacht en riet - Kettingwachter - Schrank
Wijs de leerlingen op de beste kwaliteit van het product.
Inslagdraden herstellen.
- Voorafwikkelaar - Binding - Inslagdichtheid
Wijs de leerlingen op de beste kwaliteit van het product.
Zelfkanten herstellen.
- Zelfkantapparaat - Zelfkantdraden
Wijs de leerlingen op de beste kwaliteit van het product.
Praktijk D/2000/0279/083 17
Kettingkleurakkoord opzoeken.
- Kettingkleurakkoord - Juist aantal draden
De binding van een weefsel opzoeken, aan de hand van het karton en de doorhaling.
- Patroon op karton - Doorhaling in de schachten
De inslaginbrengsnelheid van een weefmachine opzoeken.
- Formule
Het toerental van een machine opzoeken.
- Formule
Het rendement van een machine berekenen.
- Formule
Breimachines bedienen.
- Kettingbrei - Inslagbrei - Rondbrei
Een technisch verslag maken na een bedrijfsbezoek.
- Synthese
Algemeen werkhuisreglement toepassen.
- Werkplaats - Kledij - Veiligheid
De werkinstructies van elke machine volgen.
- ISO
De veiligheidsinstructies van elke machine volgen.
- ISO
Een checklist invullen bij het opstarten van een weefmachine.
- ISO
Laat de leerlingen duidelijk merken dat al deze gegevens en berekeningen nodig zijn voor het berekenen van het rendement en de wedde.
Deze checklist geeft de leerlingen een eerste controle van de machine en van het product. Later moet deze controle automatisch gebeuren op zicht.
Textieltechnieken 2de graad TSO
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO TV Textiel Bindtechnieken Eerste leerjaar: 1 uur/week Tweede leerjaar: 1 uur/week
In voege vanaf september 2000
D/2000/0279/083
Bindtechnieken D/2000/0279/083
19
Textieltechnieken 2de graad TSO
Bindtechnieken D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
- De weefcyclus
Aantonen met behulp van een weefraam of handweefgetouw.
Kunnen verwoorden wat een binding is.
- De bepaling van een binding
Verschillende vlechtmethodes aanbieden.
Kunnen verwoorden waartoe een binding dient.
- Het doel van een binding
De verschillende verbindingsmogelijkheden opsommen en verklaren.
- De praktische uitvoering van een binding: @ kettingdraad boven inslagdraad @ kettingdraad onder inslagdraad @ gekleurd vakje @ niet-gekleurd vakje
Demonstreer op een eenvoudig handgetouw.
De methode van voorstellen kunnen toepassen.
- De voorstelling van een binding op kaartpapier
Biedt verschillende mogelijkheden aan: - geruit bord en gekleurd krijt, - kaartpapier en stiften of kleurpotloden, - CAD-tekening.
Een rakkoord kunnen afbakenen.
- Het rakkoord van een binding
De doorhaling in de schachten kunnen tekenen.
- De doorhaling in de schachten
De doorhaling in het weefriet kunnen tekenen.
- De doorhaling in het weefriet - Draden per rietopening
Het patroon van een binding kunnen opstellen.
- Het patroon
Ketting- en inslagdoorsneden van eenvoudige weefsels kunnen tekenen.
- De kettingdoorsnede - De inslagdoorsnede
20
De vier hoofdbewegingen van een weefmachine kunnen verwoorden in de juiste werkvolgorde.
Verschillende praktische doorhalingen op de weefmachines bekijken en vergelijken.
Het nut van een patroon duiden, door een eenvoudige binding af te lezen van een karton, of scherm van een moderne weefmachine.
Textieltechnieken 2de graad TSO
Bindtechnieken D/2000/0279/083
Verschillende weefselstalen aanbieden.
- De drie grondbindingen: @ linnenbinding @ keperbinding @ satijnbinding
De doorsnede van de grondbindingen kunnen tekenen.
- De drie grondbindingen - De doorsneden
De verschillende effecten van de grondbindingen herkennen.
- Kettingeffect - Inslageffect - Effecten door kleurstrepen in ketting- en/of inslagzin
Met eigen woorden kunnen uitleggen hoe een grondbinding geweven wordt.
- De uitvoering ven een grondbinding
De hevelbelasting van de schachten kunnen toelichten.
- De hevelbelasting van de schachten
De binding van de zelfkant kunnen opmaken en tekenen.
- De zelfkant
Het verband kunnen uitleggen tussen de torsie van de draden en de richting van bepaalde grondbindingen.
- S-torsie - Z-torsie - Enkeldraad - Dubbeldraad - Richting van links naar rechts - Richting van rechts naar links
Aantonen aan de hand van verschillende stalen, dat bepaalde bindingen beter tot hun recht komen, als men rekening houdt met de torsie (vooral bij keperen satijnbinding).
Van elke grondbinding de toepassingen kunnen bespreken.
- Toepassingen
Laat de leerlingen een staalboekje aanleggen met verschillende weefsels en hun gebruik.
21
De grondbindingen kunnen opsommen en herkennen.
Pied de poule/pied de coq.
Aantonen dat bepaalde factoren invloed hebben op de belasting van de schachten (o.a. de kettingdichtheid, de dikte van de kettingdraden ...).
Textieltechnieken 2de graad TSO
Bindtechnieken D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
- Oefeningen
Laat de leerlingen basisoefeningen in de klas oplossen, en laat andere opdrachten thuis afwerken.
De ontbrekende elementen van een oefening kunnen aanvullen.
- Oefeningen
Laat de leerlingen basisoefeningen in de klas oplossen, en laat andere opdrachten thuis afwerken.
De afleidingen van de grondbindingen herkennen, tekenen met doorhaling en patroon en de uitvoering bespreken.
- Afleidingen van de linnenbinding: @ kettingrips @ inslagrips @ versterkte kettingrips @ versterkte inslagrips @ mattenbinding @ tekendoekbinding - Afleidingen van de keperbinding: @ terugkerende keper @ gebroken keper @ dooreengevlochten keper @ diagonalen @ overhoeksruiten @ fantasiekepers of diagonalen @ dubbele kepers @ samengestelde kepers - Afleidingen van de satijnbinding: @ versterkte satijn @ zandsatijn
Laat de leerlingen na elk theoretisch gedeelte, een aantal oefeningen maken.
22
Van de verschillende grondbindingen, de doorhaling en het patroon kunnen tekenen, volgens een bepaalde opgave.
De afleidingen op basis van eenvoudige bindingen kunnen tekenen, met doorhaling en patroon en de uitvoering bespreken. Textieltechnieken 2de graad TSO
@ schuine ketting- en inslagrips @ plaatsverwisseling van ketting- of inslagdraden @ wafelbinding @ schaduwbindingen @ granieteffecten @ glanseffecten
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO TV Textiel Grondstoffen Eerste leerjaar: 1 uur/week Tweede leerjaar: 1 uur/week
In voege vanaf september 2000
D/2000/0279/083
Grondstoffen D/2000/0279/083
23
Textieltechnieken 2de graad TSO
Grondstoffen D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN 1
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
CLASSIFICATIE VAN TEXTIELVEZELS
24
De indeling volgens herkomst opmaken en voorbeel- Classificatie volgens herkomst: den toekennen aan de indeling. - Natuurlijke vezels: @ plantaardige vezels @ dierlijke vezels @ minerale vezels - Kunstvezels: @ uit natuurlijke polymeren @ uit synthetische polymeren
Overzichtelijke tabel opstellen gebruikmakend van vezel-, garen- en/of weefselstalen.
De indeling volgens vorm opmaken en vezels naar vorm herkennen.
- Filament - Technische vezel - Elementaire vezel
Vezels ter herkenning voorleggen.
Afkortingen en handelsnamen herkennen.
Afkortingen en handelsbenamingen
Lijst opmaken/opzoeken op vezelwebsites.
2
VEZELKENMERKEN
De vezelkenmerken opnoemen en toelichten.
3
- Vezellengte - Vezelfijnheid - Vochtigheid - Vezelsterkte - Elasticiteit
NATUURLIJKE VEZELS
Textieltechnieken 2de graad TSO
Teelt, oogst en verwerking van de plantaardige vezels toelichten.
Katoen en vlas
Videomateriaal gebruiken; wereldkaart gebruiken; websites bezoeken (opdrachten uitvoeren).
Teelt van dierlijke vezels toelichten.
Wol en zijde
Videomateriaal gebruiken en websites bezoeken (opdrachten uitvoeren).
Grondstoffen D/2000/0279/083
Ontginning van minerale vezels toelichten.
Asbest
Wereldkaart gebruiken.
Identificatiemogelijkheden opnoemen en toepassen.
Brandproef en microscopisch onderzoek
Eenvoudige proeven laten uitvoeren.
Microscopische structuur herkennen.
Dwars- en langsdoorsnede
Microscopische structuur overtekenen.
Eigenschappen opsommen.
Fysische eigenschappen
Tabel maken.
Toepassingen opnoemen. 4
KUNSTVEZELS
25
Indeling opmaken.
Indeling
Kunstvezels uit natuurlijke polymeren toelichten.
Indeling, soorten en productieprocessen
Map met soorten vezels aanleggen.
Kunstvezels uit synthetische polymeren toelichten.
Indeling (polymerisatie, polycondensatie en polyadditie), soorten en productieprocessen
Map met soorten vezels aanleggen.
Onderscheid in productieprocessen verwoorden en productieprocessen toelichten.
- Spinnen uit oplossing - Smeltspinnen, extrusiespinnen
Overzichtelijke vezeltabel opmaken en videomateriaal gebruiken.
Identificatiemogelijkheden opnoemen.
Brandproef en microscopisch onderzoek
Brandproef uitvoeren.
Microscopische structuur herkennen.
Dwars- en langsdoorsnede
Microscopische structuur overtekenen.
Eigenschappen opsommen.
Fysische eigenschappen
Tabel opmaken.
Toepassingen opnoemen.
Toepassingen
5
NIEUWE VEZELS
Soorten, eigenschappen en toepassingen opnoemen.
Bicomponentvezel, microvezel …
Documentatie van de vezelproducenten gebruiken .
Textieltechnieken 2de graad TSO
Grondstoffen D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN 6
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
ETIKETTERING
26
Indeling opmaken.
- Samenstellingsetiket - Onderhoudsetiket - Oorsprongsetikettering - Maatetikettering - Kwaliteitsetiket
Grondstofsymbolen en handelsbenaming op etiketten herkennen.
- Internationaal erkende grondstofsymbolen - Handelsbenamingen
Onderhoudssymbolen herkennen.
Symbool voor bleken, wassen, drogen, strijken, chemisch reinigen
Kwaliteitslabels herkennen.
- T-classificatie voor tapijten - ICCO-classificatie voor tapijten
Map met etiketten aanleggen.
Textieltechnieken 2de graad TSO
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO TV Textiel Laboratorium Eerste leerjaar: 2 uur/week Tweede leerjaar: 2 uur/week
In voege vanaf september 2000
D/2000/0279/083
Laboratorium D/2000/0279/083
27
Textieltechnieken 2de graad TSO
Laboratorium D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN 1
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
NUMMERING VAN GARENS
Definitie en doel verwoorden.
Doel, definitie
Indeling opmaken en soorten opnoemen.
- Gewichtsnummers - Lengtenummers
Correcte symbolen gebruiken. 2
LENGTENUMMERING
Elke nummering toelichten, oefeningen oplossen en praktische nummerbepaling uitvoeren.
28
3
- Texnummering - Deniernummering
Nummers van bestaande bobijnen zoeken.
NUMMEREN VAN GETWIJNDE GARENS
Nummering toelichten, oefeningen oplossen en praktische nummerbepaling uitvoeren. 5
Nummers van bestaande bobijnen zoeken.
GEWICHTSNUMMERING
Elke nummering toelichten, oefeningen oplossen en praktische nummerbepaling uitvoeren. 4
- Katoennummering - Vlasnummering - Metrische nummering
Enkeldraad versus dubbeldraad, driedraad ...
VERHOUDINGEN TUSSEN NUMMERINGSSTELSELS
Garennummers omzetten naar andere nummerstelsels.
Oefeningen
Textieltechnieken 2de graad TSO
Laboratorium D/2000/0279/083
6
WEEFSELONDERZOEK
Doel toelichten.
29
Opeenvolgende stappen bij een staalonderzoek toelichten: - bovenzijde herkennen, - inslag en ketting herkennen, - weefsel benoemen en in indeling passen, - nummer bepalen, - grondstof bepalen, - inkorting en versmalling berekenen, - binding, doorhaling, patroon en doorsnede tekenen, - kleurrakkoorden herkennen en optekenen, - ketting- en inslagdichtheid bepalen, - totaal aantal draden berekenen, - rietberekening uitvoeren, - scheerberekening uitvoeren, - gewichtsberekening uitvoeren, - nabewerking toelichten en kostprijs berekenen. Nota: er worden achtereenvolgens en met toenemende moeilijkheidsgraad weefsels geanalyseerd: - lijnwaadbinding, - keperbinding, - satijnbinding, - samengestelde binding.
Doel
- Bovenzijde van een weefsel - Herkenningsmogelijkheden tussen ketting en inslag - Indeling van weefsels - Garennummers - Integratie van TV Grondstoffen - Inkorting en versmalling - Integratie van TV Bindtechnieken - Kleurrakkoorden - Berekeningsmogelijkheden - Rietberekening - Scheerberekening - Theoretische berekening en praktische uitvoering
Diverse weefselstalen aanbieden. Correct en vooral nauwkeurig leren werken.
Textieltechnieken 2de graad TSO
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO TV Textiel Technisch tekenen Eerste leerjaar: 1 uur/week Tweede leerjaar: 1 uur/week
In voege vanaf september 2000
D/2000/0279/083
Technisch tekenen D/2000/0279/083
31
Textieltechnieken 2de graad TSO
Technisch tekenen D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
32 Textieltechnieken 2de graad TSO
Afspraken en normen in verband met technisch tekenen kunnen toelichten en gebruiken.
- Elementair tekengereedschap: @ gebruik @ onderhoud - Normschrift - Tekeningformaten - Genormaliseerde lijnsoorten en lijndiktes - Maataanduiding - Schaal
Gebruik normbladen. Stel het NBN-normenboek ter beschikking van de leerlingen.
De verschillende ruimtelijke voorstellingen kunnen onderscheiden, en de specificaties van elk perspectief kunnen duiden.
- Natuurlijk PP - Isometrisch PP - Dimetrisch PP - Cavalier PP
Leg de leerlingen - aan de hand van voorbeelden - uit dat het isometrisch PP tegenwoordig meest gebruikt wordt. Laat de leerlingen eenvoudige perspectieven tekenen.
Het verschil tussen de Europese en Amerikaanse methode herkennen en toelichten.
- Europese methode - Amerikaanse methode
Vertrek telkens van een eenvoudig perspectief.
Van een gegeven perspectief de gevraagde doorsnede kunnen tekenen.
- Doorsneden - Snijvlakken
Begin met een eenvoudig werkstuk.
De maataanduiding op een tekening kunnen lezen.
- Maataanduiding - Tekening lezen
Gebruik een grondplan van een huis, keuken, werkplaats ...
Het onderscheid kunnen toelichten tussen een functionele en niet-functionele maat.
- Maataanduiding
Laat de leerlingen maten aanbrengen op vooraf gemaakte tekeningen.
Via projectie, de ware grootte kunnen tekenen van een lijn en van vlakken.
- Wentelen - Neerslaan
Een meetkundig werkstuk kunnen ontvouwen.
- Ontvouwen
Een werktekening kunnen lezen.
- Tekening lezen
Gebruik regelboeken en ploftekeningen van machines.
Technisch tekenen D/2000/0279/083 33
Van een eenvoudig machineonderdeel een schets kunnen maken.
- Schets
Algemene begrippen in verband met CAD kunnen toelichten.
- CAD/CAM/CIM/... - 2D, 3D
De benodigdheden om op de computer te kunnen tekenen kunnen onderscheiden.
- Hardware - Software
De verschillende invoermogelijkheden kunnen toelichten.
- Toetsenbord - Muis - Digitizer
Kunnen toelichten wat de invloed is van de verwerkingselementen op het gebruik.
- Minimale configuratie - Invloed uitbreiding geheugen - Invloed coprocessor - Grafische kaarten - Harde schijf
Demonstreer met behulp van een minimale en een wenselijke configuratie.
De verschillende uitvoeringsmogelijkheden kennen en van elkaar kunnen onderscheiden.
- Uitvoer: @ naar scherm @ naar opslagmedium @ naar tekenapparaten @ numeriek
De verschillende uitvoeringsmogelijkheden tonen, al dan niet met transparanten of afbeeldingen.
Noodzakelijke basiselementen en basisfuncties kunnen toelichten en gebruiken.
- Instellingen - Tekenfuncties - Editeerfuncties - Beeldbewerkingen - Tekenhulpen - Arceringen - Bemating
De leerstof wordt bewerkt in enkele oefeningen.
Textieltechnieken 2de graad TSO
Technisch tekenen D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
- Begrip "lagen"
Afspraken maken in verband met lagengebruik. Letten op compatibiliteit met andere vakspecialiteiten.
De bestaande bibliotheek kunnen gebruiken.
- Begrip "BIB"
Maak samen een eenvoudige BIB aan voor het tekenen van een bepaalde opdracht.
Gemaakte tekeningen kunnen wegschrijven en oproepen.
- Bewaring van een tekening op schijf - Organisatie - Duidelijke naamgeving - DIR/SUBDIR
Laat een voorbeeld van een goede en slechte organisatie van tekenbestanden zien op het scherm.
Gemaakte tekeningen kunnen bewaren op papier.
- Printer: @ formaat @ afdrukdensiteit - Plotter: @ formaat @ kleuren @ pennen @ lijndiktes
Laat een gemaakte tekening uitprinten op verschillende bladformaten en in verschillende densiteiten.
Een volledige tekenopgave kunnen uitvoeren, vanaf de bladkeuze tot het eindresultaat op papier.
- Werkvolgorde
Wijs de leerlingen op het zelfstandig karakter waarmee de oefening moet gemaakt worden.
34
Kunnen tekenen in lagen.
Textieltechnieken 2de graad TSO
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO TV Textiel Technologie Eerste leerjaar: 2 uur/week Tweede leerjaar: 2 uur/week
In voege vanaf september 2000
D/2000/0279/083
Technologie D/2000/0279/083
35
Textieltechnieken 2de graad TSO
Technologie D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
ALGEMEENHEDEN
36 Textieltechnieken 2de graad TSO
De belangrijkste productieprocessen uit de textielindustrie van elkaar onderscheiden.
- Weven - Breien - Tuften - Non-woven
Verwoorden en schetsen hoe de verschillende producten tot stand komen.
- Weefsel - Breisel - Getuft tapijt - Non-woven
Enkele toepassingen van de textielproducten kunnen opsommen.
- Toepassingen - Kenmerken
De textielproducten indelen volgens het gebruik.
- Huishoudtextiel - Interieurtextiel - Kledingtextiel - Varia
De historiek en de evolutie van de weefmachine verwoorden.
Historiek en evolutie in: - Automatisatie - Productiviteit - Rendement - Kwaliteit - Controles
Een doorsnede van een weefmachine tekenen en de belangrijkste onderdelen aanduiden.
- Onderdelen - Doorsnede
De weefcyclus toelichten.
- Gaapvorming - Inslaginbreng - Rietaanslag - Opwinden weefsel en afwinden kettingboom
Aanleggen van een map met verschillende textielproducten.
De evolutie van een handweefgetouw tot een ultramoderne weefmachine bekijken en vergelijken. De verschillende inslaginbrengsystemen bekijken en toelichten.
Analyseer de verschillende bewegingen op een moderne weefmachine, en vergelijk met een oudere machine.
Technologie D/2000/0279/083
VOORBEREIDING - Knopen: @ halve steek @ weversknoop @ rechtse of platte knoop @ spoelstersknoop - Splicen: @ met fijn verbindingsdraadje @ met luchtdruk
Demonstreer in de weefzaal.
Het gebruik van de verschillende knopen toelichten.
- Manueel - Machinaal
Demonstreer in de weefzaal.
Het doel van het bobijnen toelichten.
- Doel
De soorten bobijnen van elkaar onderscheiden.
- Kruisbobijnen: @ cilindrisch @ conisch - Flensbobijn - Bobijnhuizen - Bobijnen voor ketting of inslag - Bobijnmachines - Breibobijnen - Verfbobijnen
De aandrijving van de bobijn toelichten, en de vooren nadelen opsommen.
- Spilaandrijving - Omtrekaandrijving
37
De manieren om draden met elkaar te verbinden toelichten.
De geleiding van de draad tijdens het bobijnen toe- - Porseleinen draadgeleider lichten. - Gespleten trommel - Schroefvormig gegroefde cilinder Textieltechnieken 2de graad TSO
Technologie D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
38
De garenreiniging op de bobijnmolens toelichten.
- Mechanisch - Elektronisch
Fouten bij het bobijnen en hun verbeteringen toelichten.
- Fouten door de bediener - Fouten door de machine
Controle-inrichtingen op de bobijnmolen toelichten.
- Oplichten van de bobijn bij draadbreuk - Controle op de grootte van de bobijn
De principes voor het maken van kettingbomen onderscheiden en toelichten.
- Scheren - Warpen - Direct opbomen
Een eenvoudige scheer- en/of warpberekening maken.
- Scheerberekening - Warpberekening
Het sterken van kettingdraden toelichten.
- Doel - Harigheid - Sterktechnieken
Het doorhalen van de kettingdraden toelichten.
- Manueel/machinaal - Schachten/jacquard/weefriet - Doorhalingen
Oefeningen maken in weefzaal.
Het aanknopen van een kettingboom toelichten.
- Manueel - Machinaal
Oefeningen maken in weefzaal.
Het plaatsen van lamellen op een kettingboom toelichten.
- Doel - Soorten lamellen
Laat de leerling een foutenanalyse uitvoeren op bobijnen.
Textieltechnieken 2de graad TSO
Technologie D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
DE HOOFDBEWEGINGEN VAN EEN WEEFMACHINE
39 Textieltechnieken 2de graad TSO
De verschillende soorten van aandrijving toelichten.
- Wrijvingskoppeling - Klauwkoppeling - Cardankoppeling - Elektronisch
De algemene begrippen in verband met de gaapvorming toelichten.
- Ophaal/neerhaal/op- en neerhaal - Zuivere/onzuivere gaap - Gaapgrootte/gaaphoogte - Open/gesloten gaap - Wissel - Gevangen/niet-gevangen scheut - Positieve/negatieve gaap
Het principe en de werking van de verschillende gaapvormingstechnieken toelichten.
- Nokken: @ binnenwerkende nokken @ complementaire nokkenparen - Gleufexcentrieken - Schachtmachines: @ negatief @ positief @ rotatief - Jacquardmachines: @ vincenzi @ verdol @ elektronisch
Aantonen met behulp van tekeningen, didactische modellen op de weefmachine.
De programmatie van de verschillende gaapvormingstechnieken toelichten.
- Samenstellen nokkenbundel - Kappen karton
Oefeningen maken in weefzaal.
Technologie D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
- Hefbomen - Riemen - Tandwielen
Snelheid- en tijddiagram opstellen.
- Grijperbeweging - Ladebeweging - Gaapvorming
Synchronisatieschema's opstellen.
- Synchronisatie van de verschillende hoofdbewegingen ten opzichte van elkaar
De verschillende inslaginbrengsystemen toelichten.
- Schietspoel - Spoelloos: @ grijper @ waterstraal @ luchtstraal @ projectiel @ golvende gaap
Aantonen met behulp van tekeningen, didactische modellen op de weefmachine.
De voorafwikkelaars toelichten.
- Soorten: @ gescheiden wikkelingen @ niet-gescheiden wikkelingen
Bekijk verschillende principes in de productiezaal.
Instellingen van een voorafwikkelaar berekenen.
- Diameter voorafwinder - Scheutlengte - Snelheid voorafwinder
De kantenvorming van het weefsel toelichten.
- Traditionele zelfkant - Afvalzelfkant - Inlegapparaten - Kantapparaten
40
Overbrengingsmogelijkheden van bewegingen toelichten en berekenen.
Textieltechnieken 2de graad TSO
Technologie D/2000/0279/083
- Mechanische selectie - Elektromechanische selectie - Elektronische selectie - Waftprocessoren - Microprocessoren
Het doel van de rietaanslag toelichten.
- Doel
De rietaanslag met behulp van krukken toelichten.
- Krukaandrijving - Bewegingsanalyse - Ladeconstructie - Schijnbare stilstanden
De rietaanslag met behulp van nokken toelichten.
- Bewegingsanalyse - Ladeconstructie - Programmatie van de ladebeweging (badstof)
De verschillende soorten weefrieten toelichten.
- Doel en kenmerken - Soorten en dichtheden - Constructies - Rietbevestiging - Rietbreedte/riethoogte - Opstelling en breedtehouders
Het doel van de opwikkeling van het weefsel toelichten.
- Soorten: @ mechanisch @ elektronische sturing
Regelaars berekenen.
- Berekening regelaar
41
De inslagselectie toelichten.
Het doel van de afwinding van de kettingboom toe- - Doel lichten.
Bekijk verschillende principes in de productiezaal.
Textieltechnieken 2de graad TSO
Technologie D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN Verschillende principes van kettingafwindingen toelichten.
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
- Soorten: @ hunt @ compensatie @ elektronisch - Spanningscontrole
CONTROLE- EN VEILIGHEIDSINRICHTINGEN
42
De werking van de kettingwachters toelichten.
- Doel - Soorten: @ mechanisch @ elektromechanisch @ elektrisch
Bekijk verschillende principes in de productiezaal.
De werking van de inslagwachters toelichten.
- Doel - Soorten: @ mechanisch @ elektromechanisch @ elektrisch
Bekijk verschillende principes in de productiezaal.
Controles uitgevoerd op moderne weefmachines opsommen en toelichten.
- Grijpercontrole - Projectielcontrole - Handveiligheid - Start-/stoppositie - Stuklengte - Smering - Onderhoud - Scheutzoekinrichting - ...
Textieltechnieken 2de graad TSO
TEXTIELTECHNIEKEN Tweede graad TSO TV Textiel/Toegepaste chemie Textielchemie Eerste leerjaar: 1 uur/week Tweede leerjaar: 1 uur/week
In voege vanaf september 2000
D/2000/0279/083
Textielchemie D/2000/0279/083
43
Textieltechnieken 2de graad TSO
Textielchemie D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN 1
LEERINHOUDEN
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
STRUCTUURMODEL VAN DE MATERIE
De materie als mengsel van zuivere stoffen toelichten.
- Stoffen en eigenschappen - Soorten mengsels en scheidingstechnieken voor homogene en heterogene mengsels - Kenmerken van zuivere stoffen
De materie als verzameling van deeltjes toelichten.
- Atoom, element, molecule - Soorten elementen, schrijfwijze en rangschikking - Symbolische schrijfwijze van zuivere, enkelvoudige en samengestelde stoffen
Eenvoudige proefjes uitvoeren ter illustratie.
De diverse soorten chemische reacties opnoemen en toelichten.
- Fysische en chemische verschijnselen - Reactieschema - Analyse, synthese
Eenvoudige proefjes uitvoeren.
De basisprincipes van chemische reacties toelichten.
Basisprincipes
Eenvoudige reacties kunnen noteren.
Schrijfwijzen van reacties
2
44
3
DE CHEMISCHE REACTIE
STRUCTUURMODEL VAN DE MATERIE
Atoommodel van Bohr toelichten. Periodiek systeem van de elementen toelichten.
- Tabel van Mendeljev - Moderne periodieke systeem (principe) - Elementaire deeltjes, massagetal en atoomnummer
Textieltechnieken 2de graad TSO
Textielchemie D/2000/0279/083
4
CHEMISCHE BINDINGEN
Ionbinding, atoombinding, metaalbinding toelichten.
- Voorbeelden - Oxidatiegetal - Elektronegativiteit
Koolstofverbindingen toelichten. 5
VERVEN Doel
Verfbegrippen toelichten.
Kleurstof, pigment, substantiviteit, vlotverhouding, aanverven versus impregneren, kristallijne en amorfe zone, adsorptie en desorptie, migratie, hulpmiddelen, nuanceren
Eisen waaraan de kleur moet voldoen verwoorden.
- Egaliteit - Overeenstemming met proefstaal - Verhouding prijs-kwaliteit
Aantonen met stalen.
Soorten echtheden verwoorden, de proeven en de beoordeling toelichten.
- Soorten echtheden: licht-, was-, water-, wrijf-, strijk-, bleek-, zweet-, droogkuis- en waterechtheid
Beproefde weefselstalen tonen.
Verfparameters toelichten.
- Temperatuur - Verfvlot - Verduur - Zout
Eenvoudige verfproef uitvoeren om invloed van de parameters aan te tonen.
Verfprincipes toelichten.
- Continu verven - Discontinu verven - Semi-continu verven ...
45
Doel van verven verwoorden.
Textieltechnieken 2de graad TSO
Textielchemie D/2000/0279/083
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
Bindingsmogelijkheden tussen vezel en kleurstof toelichten.
Adsorptie, neerslag, synthese, reactie, ionische binding, oplossing en polymerisatie
Verftechnieken (machines en proces) toelichten.
- Verven van vezels - Verven van garens in strengvorm - Verven van garens in bobijnvorm - Verven van garens op garenbomen - Verven van weefsels op volle breedte - Verven van weefsels in reepvorm - Speciale technieken (multicolor, differential dyeing, spacedyeing)
Video's met betrekking tot het verven van vezels, garens en weefsel; documentatiemap aanleggen van verfmachines.
Indeling van de drukmethodes noteren.
- Directe druk - Transfertdruk - Etsdruk - Reservedruk
Diverse bedrukte weefselstalen aan de leerlingen bezorgen en kleven op een weefselkaart.
Druktechnieken (machines en proces) toelichten.
- Zeefdruk - Rotatiefilmdruk - Speciale druktechnieken
Map aanleggen van drukmachines.
6
DRUKKEN
46
7
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
APPRETBEWERKINGEN
Textieltechnieken 2de graad TSO
Doel van appreteren verwoorden.
Doel
Indeling van appretbewerkingen noteren.
- Nat- en droogappretuur - Mechanische nabehandelingen - Chemische nabehandelingen die appret op weefsel achterlaat - Chemische nabehandelingen die geen appret op weefsel achterlaten
Textielchemie D/2000/0279/083
De belangrijkste mechanische en chemische nabehandelingen toelichten.
8
- Mechanische groep: drogen, kalanderen, ruwen, scheren - Chemische groep: bleken, sterken, waterdicht maken
WATER, ZEEP EN WASMIDDELEN
47
Doel van zepen verwoorden.
Indeling van stoffen naar oplosbaarheid
Hydrofiele en hydrofobe stoffen onderscheiden.
Onderscheid
Chemisch reinigen toelichten.
Proces
Oppervlaktespanning toelichten.
Oppervlaktespanning
Onderscheid tussen zepen, detergenten en wasmiddelen toelichten.
Onderscheid
Waswerking toelichten.
Proces
Diverse weefselstalen bedelen aan de leerlingen en kleven op een weefselkaart.
Textieltechnieken 2de graad TSO