Het PaTz project : Een ander focus op palliatieve zorg Dr. Bart Schweitzer, huisarts, projectleider
De Volkskrant 8 oktober 2013
In deze presentatie: 1.Palliatieve zorg in de 21e eeuw, de stand van zaken 2. Het PaTz project in de praktijk
Het wereld sterftecijfer blijft 100%..
Maar zelfs in ontwikkelde landen heeft minder dan 40% toegang tot palliatieve zorg
The Quality of Death Index
Vier kernvragen in de palliatieve zorg: 1. Voor wie?
2. Wanneer?
3. Welke zorg?
4. Waar?
1. Voor Wie?
Een nieuw model van palliatieve zorg? Het 20e eeuw model is vooral gebaseerd op de ‘diagnose doodgaan’ en op het beloop van kanker zoals dat steeds minder vaak voorkomt. Uitdaging van de toekomst is ‘frailty’, langdurige chronische ziekte
Murtagh, F et al. Patterns of dying: palliative care for non-malignant disease. Clinical Medicine, 2004; 4(1): 39-43
2. Wanneer?
3.Welke zorg? Doodgaan is 4-D.. Fysiek
Sociaal
Psychisch
Existentieel Abarshi et al Pall Med 2011 Belangrijkste problemen !
4. Waar ?
14 -->
14
Trends die de kwaliteit van de palliatieve thuiszorg beïnvloeden: • • • • •
Toenemend aantal patiënten Versnippering thuiszorg De ontwikkeling van de huisartsenposten Huisarts als deeltijdbaan Verwachtingen van de samenleving
NHG Standpunt Palliatieve Zorg: over continuïteit • De huisarts streeft naar persoonlijke continuïteit van zorg. (7x24) • Indien niet mogelijk: vervanging door één collega en in laatste instantie door huisartsenpost.
Mee eens ?
DOSSIER KENT
17
Informatieoverdracht over patienten in palliatieve zorg naar de huisartsenpost • Informatie aanwezig in 25% van de contacten • Maar als patient : - in een verzorgingshuis verblijft in 12% - ouder is dan 90 jaar in 10% - een onbekende diagnose heeft in 5% - in de terminale fase is in 29%
Tijdig spreken over het levenseinde..
Palliatieve zorg in de eerste lijn: vooruitgang? Technische mogelijkheden Deskundigheid Samenwerking Continuïteit
Doelstelling PaTZ project: samenwerking Verbetering van de kwaliteit van zorg thuis voor patiënten in de palliatieve fase. Door middel van (opnieuw) samenwerking tussen huisartsen en wijkverpleegkundigen toename van communicatie, coordinatie en competentie. Ondersteund door: Netwerk Palliatieve Zorg AmsterdamDiemen, 1e Lijn Amsterdam, EMGO, IKNL, NHG en V&VN
Resultaten pilot PaTz • Huisartsen en wijkverpleegkundigen: zeer positief • Contact en vertrouwen verbeterde • Beter gecoordineerde palliatieve zorg • Huisartsen maken meer zorgplannen • Vroeger signaleren palliatieve fase
Verschillen in zorg voor patiënten in voor- en nameting van PaTz
2:
PaTz in de praktijk
Vier kernpunten voor erkenning als PaTzgroep: 1. Minimaal 6 bijeenkomsten per jaar van huisartsen en wijkverpleegkundigen 2. Begeleid door een deskundige op het gebied van palliatieve zorg 3. De groep houdt een Palliatief Zorgregister bij 4. De groep neemt deel aan de evaluatie
Werkwijze groepen • • • •
Regiogroepen van huisartsen en wijkverpleegkundigen Tweemaandelijkse bijeenkomsten Deskundige begeleiding Het vijf stappenplan:
1. 2. 3. 4. 5.
Ken jezelf Identificeer Onderzoek Plan Leg vast Onderzoek en evaluatie door het Expertisecentrum Palliatieve Zorg VUmc
Stap 2. Identificeer • De juiste patient voor het palliatieve zorgregister. • Het stadium waarin de patient zich bevindt. • Wie gaat wat doen?
Voorspellen is moeilijk.. • Prognose is onduidelijk
Rainy day thinking
• Denk meer in termen van benodigde zorg • Proactieve zorg ! ‘hope for the best but prepare for the worst’
Surprisequestion Zou het me verbazen als deze patient de komende maanden overlijdt?
Stap 3. Onderzoek • Wat is er medisch nodig? • Wat zijn de persoonlijke vragen van de patient? • Wat hebben de verzorgers van de patient nodig?
Is er spirituele zorg nodig ? Drie vragen : • Wat houdt u in het bijzonder bezig op dit moment? • Waar had u steun aan in eerdere moeilijke situaties? • Wie zou u graag bij u willen hebben? Door wie zou u gesteund kunnen worden?
Zorgdoelen
Stap 4. Plan • • • •
Plan medicatie vooruit en extra hulpverlening. Plan de zorg buiten kantooruren Plan de zorg in de laatste levensdagen. Plan ondersteuning van verzorgers
Stap 5. Evalueer
• Wat ging goed, waar zitten verbeterpunten? • Gebruik het palliatieve zorgregister • Benchmarking, spiegelinformatie
Palliatief Zorgregister naam
diagnose
gebdatum
huisarts wvp
schweitzer mammaca Hodgkin 7-8-1941 schweitzer buurtzorg Larynxca 17-9-1923 ketelaar Term. Nierinsuff19-04-1937 schweitzer buurtzorg longca 11-12-1950 Eekhof cordaan MS 5-6-2027 dirksen cordaan longcarc klc 30-12-1956 dirksen cordaan/ CVA 4-3-1932 schweitzer buurtzorg pancreaskop 23-4-1952 dirksen geen prostaatca 23-3-1930 schweitzer ? endometriumca 4-6-2640 ketelaar geen tumor buik 31-10-1918 ketelaar cordaan
problemen
verzorgersoverdracht? plaats zorg plaats overlijden
ja uitbehandeld, opnieuw ziek ja eet,drinkt slecht echtg. nee cardiaal probl. vriendin? nee alcohol,ontkenning ja ligt op bed ja hersen meta ja dementerend echtg/zoonja echtg/dochtja verst.gehandicapt woongr nee verst. Gehadnicapt verzorgendeja ascites/oedeem benendochter ja benauwd, alleen, angstig
kuria kuria thuis thuis thuis thuis thuis thuis thuis thuis thuis/ st Philadelphia Berkenstede thuis
Veilig netwerk voor het register
• • • •
Initiatief van LHV en NHG Start een groep en nodig collega´s uit Besloten netwerk, beveiligd ivm privacy Ook toegankelijk te maken voor wijkverpleegkundigen
Stand van zaken februari 2014 • PaTz opgenomen bij: Goede voorbeelden – Kennisnetwerk palliatieve zorg. Subsidie aan te vragen via ZonMw • Tijdsinvestering 6 x 1,5 uur/jaar, tijdswinst is groter, maar vooral: meer kwaliteit van zorg! • Kijk op: www.patz.nu Nu 36 groepen, 210 huisartsen, 90 wijkverpleegkundigen, 360.000 patienten
