Palliatieve zorg
Bernarda Heslinga, huisarts, kaderarts palliatieve zorg palliatief consulent
Jordanië 2011
Jordanië 2011
Palliatieve zorg, de WHO definitie 2002: Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard.
Jordanië 2011
Jordanië 2011
start palliatieve fase
dood
palliatie in de stervensfase
ziektegerichte palliatie
symptoomgerichte palliatie
palliatieve zorg voortschrijdende ziekte in de tijd Jordanië 2011
nazorg Nazorg rouw rouw
Essenties van palliatieve zorg:
Anticiperen Multidimensioneel: somatisch, psychisch, sociaal
en spiritueel
Jordanië 2011
Mw F.D, 20-7-1965
sociale situatie gezonde echtgenoot (deurwaarder), zoon (1995) bekend met astrocytoom, na chemo en ok panhypopit , zeer slecht ziend en PDDNos kenmerken, gezonde dochter (2001) mw (ex kraamverzorgster) werkt in de zorg met verstandelijk gehandicapten de moeder van mw is overleden tgv mammacarcinoom in beide mammae
Jordanië 2011
2007 Mw 5-3-2007 su :tumor in haar linker borst. Mammapoli > gemodificeerde radicale mastectomie ivm ductaal
carcinoom gr II doorsnede 5 cm met okselkliertoilet 15 van de 15 klieren pos! (ER neg, PR neg, Her2 neu pos) Adjuvante radiotherapie: verbranding huid > grote wond die meermalen daags later eenmaal daags gespoeld moet worden Adjuvante chemotherapie (4x adriamycine/cyclofosfamide en daarna 4x taxol/herceptin, herceptin voor 12 mnd)
Jordanië 2011
Tijdens chemotherapie en alle zorg om de wond
wordt de zoon 6 weken stereotactisch bestraald in Groningen ivm tumoraangroei
Jordanië 2011
Onder de chemo neigt de huid nauwelijks tot genezing Thuiszorg, huisarts en specialist bemoeien zich met mevrouw Wie heeft de regie?
Jordanië 2011
Jordanië 2011
Januari 2008 Na veel overleg tussen huisarts, thuiszorg en
wondspecialist wordt het röntgenulcus gesloten met een myocutane latissimus dorsi lap door de plastisch chirurg Herceptin gaat door maar stopt in september omdat de ejectiefractie van het hart afneemt
Jordanië 2011
Tijd om te herstellen, vakantie te plannen
…………………..
Jordanië 2011
Oktober 2009
Mw krijgt in het weekend (herfstvakantie) hevige pijn in haar rechter bovenbuik, is misselijk en moet braken De dokter van de CHPA komt: Wat nu?
Jordanië 2011
Misselijkheid en braken
www.pallialine.nl Opbouw elke richtlijn: Inleiding – Voorkomen – Ontstaanswijze – Oorzaken Diagnostiek - Beleid en behandeling – Stappenplan – Samenvatting - Referenties
Jordanië 2011
Misselijkheid en braken
Mogelijke oorzaken? Wat doet u aan diagnostiek? Wat is uw beleid?
Jordanië 2011
Onder verdenking van galstenen wordt mevrouw naar de chirurg ingestuurd Mw blijkt cholestatische leverfunctiestoornissen te hebben tgv multipele levermeta’s Mw is dus niet meer te genezen, inzet van de behandeling is levensverlenging en verhoging van kwaliteit van leven
Jordanië 2011
Mw wordt behandeld met chemotherapie
(vinolrebine icm herceptin) Met echtgenoot gesprekken op de praktijk, hij heeft weinig medewerking op zijn werk, via bedrijfsarts en huisarts krijgt leidinggevende inzicht
Jordanië 2011
Veel gesprekken thuis over levenseinde en
wensen met mw alleen, samen maar ook met de kinderen, mw wil graag de regie houden en wil tzt euthanasie
Jordanië 2011
Jordanië 2011
De zoon die doordeweeks in Bartimeus (Zeist)
verblijft is erg bang dat hij niet bij het overlijden van zijn moeder kan zijn Hij bespreekt zelf met zijn eigen oncoloog in Groningen zijn eigen prognose De dochter meldt dat ze na het overlijden van haar moeder niet elke dag naar iemand anders wil
Jordanië 2011
In juli 2010 meldt mw dat ze last heeft van een duf gevoel, een soort hoofdpijn in de ochtend en soms wat licht in het hoofd, ook heeft ze iets minder eetlust en heeft ze soms moeite om haar evenwicht te bewaren. Ze loopt met een iets verbreed gangspoor.
Jordanië 2011
Is dit alarmerend? Waar denkt u aan? Doet u diagnostiek?
Jordanië 2011
CT hersenen: hersenmeta li cerebellair van 4,4 x
1,2 cm met oedeem eromheen Mw heeft moeite om de regie nu uit handen te
geven: “Ik wil niet kaal en opgezwollen de kist in.” “Laat mij maar gaan.” Ze is ook bang dat ze niet meer kan denken straks Wie heeft nu de regie?
Jordanië 2011
Jordanië 2011
Hersenmetastasen
Wat zijn de behandelopties?
Jordanië 2011
Dexamethason Resectie Radiotherapie: stereotactisch of volledige
schedelbestraling Chemotherapie Z.n. epilepsie bestrijding en/of pijnbestrijding Voorlichting, emotionele en praktische ondersteuning patiënt en naasten
Jordanië 2011
Mw start na overreding door huisarts met
dexamethason om zo tijd te winnen Er volgen gesprekken met oncoloog en radiotherapeut, helaas is stereotactische bestraling niet mogelijk, mw krijgt een volledige schedelbestraling
Jordanië 2011
Na afloop van de bestraling is mw erg moe, ligt
hele dagen op de bank en heeft last van oorsuizen Mw lijdt onder het energietekort en helaas lijdt haar gezin daar ook onder
Jordanië 2011
Jordanië 2011
Moeheid
Oorzaak? Diagnose? Prognose? Wie heeft nu de regie?
Jordanië 2011
De huisarts start dexamethason, eerst als
proefbehandeling en bij aanslaan volgt afbouw naar de laagst mogelijke dosering, uiteraard is er overleg met de oncoloog Gesprekken over euthanasie en einde leven gaan door, zowel met mw als met echtgenoot en gezin
Jordanië 2011
Prognose is van belang in het kader van de
begeleiding van het hele gezin Mw hoopt de kerstdagen nog te halen Palliatie is naast de aandacht voor het proces
richting dood ook ruimte scheppen om nog te kunnen leven
Jordanië 2011
Jordanië 2011
Maart 2011 Mw is toenemend moe, doodmoe soms, en heeft
lichte geheugenstoornissen De tumor in haar cerebellum lijkt wat gegroeid, de dexamethason is weer wat verhoogd Mw denkt na over opnieuw RT maar is bang voor de bijwerkingen, wil geen palliatieve chemo meer
Jordanië 2011
Einde komt in zicht, gesprekken gaan nu over
kwaliteit van sterven en wanneer is het moment voor euthanasie Mw laat haar dochter van 10 zelfstandig boodschappen doen en heeft tussendoor “normale “ conflicten met haar, dit kost veel energie
Jordanië 2011
Juni 2011 Meer druk gevoel in hoofd, dronkemansgang mn in
de ochtend, DOODmoe, veel vage klachten pijn rug dove gevoelens benen MRI : groei meta cerebellum met massawerking en begin hydrocephalus
Jordanië 2011
Mw besluit om nu geen therapie meer te willen maar af te wachten hoe het gaat, benadrukt geen lijdensweg te willen en zelf de regie te willen voeren, ze geeft aan nog steeds euthanasie te willen Gezin is emotioneel maar respecteert haar keuze, zo ook haar behandelaars
Jordanië 2011
Mw bereidt in overleg met haar echtgenoot, die nu
volledig voor haar zorgt, haar einde voor. Met de begrafenisondernemer wordt de uitvaart, kaarten en het plekje op de begraafplaats vastgesteld. De kinderen worden voorbereid en krijgen een taak hierin.
Jordanië 2011
Jordanië 2011
Terminale situatie minder DOEN meer LATEN vooral er ZIJN
MAATWERK voor patiënt én naasten
Jordanië 2011
De euthanasieprocedure wordt in gang gezet. De
scen-arts komt langs en kan zich erin vinden. Er wordt een datum gekozen en de kinderen worden erop voorbereid. Op 10 juli 2011 overlijdt mw F-D, nu 45 jaar oud, in bijzijn van echtgenoot en kinderen d.m.v. euthanasie.
Jordanië 2011
Het rouwen door mw zelf in gang gezet, gaat door
Jordanië 2011
