Het Europese Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan): positionering van Vlaanderen

Het Europese Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan): positionering van Vlaanderen

Lut Bollen, 19 juni 2012

Overzicht

■ European Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan) : • Beleidscontext • Implementatie op het EU-vlak

■ Relevantie voor Vlaanderen • Positionering van Vlaanderen • Relatie met het Vlaamse innovatiebeleid

2

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie

SET-Plan : Europese beleidskader

 A European Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan)

‘Towards a low carbon future’ 22 november 2007, COM(2007)723 7 oktober 2009, COM(2009)519

Doelstelling : het versnellen van de ontwikkeling en uitrol van koolstofarme technologieën in Europa om de ambitieuze Europese energieen klimaatdoelstellingen te realiseren Nieuwe aanpak : het SET-Plan beoogt een versterkte coördinatie van nationale en regionale onderzoeks-, innovatieactiviteiten en beleid in het domein van energietechnologie (bedrijven, onderzoeksinstituten en overheden) Een beter gecoördineerd antwoord op grote maatschappelijke en economische uitdagingen, zoals energievoorziening….

3


Europese beleidskader Het Europese SET-Plan is de fundamentele technologiepijler van het EU energieen klimaatbeleid : 20-20-20 doelstellingen en de EU 2050 vision ‘low carbon economy’ (80-95 % reductie broeikasgasemissies)

Security of supply

EU energieen klimaatbeleid

SET-Plan technology pillar

Sustainable development

4

Competitiveness


Europese beleidskader Het SET-Plan : de pionier op het vlak van een doorgedreven gezamenlijke en gecoördineerde Europese aanpak (Joint programming)

Europese aanpak via  Joint strategic planning (EC, MS, Industry, Research, finan comm.)  Joint implementation 2 actielijnen European Industrial Initiatives (EIIs) : industrie, lidstaten en EC in PPPPs European Energy Research Alliance (EERA) : coördinatie Europees energieonderzoek

5


Europese beleidskader SET-Plan : 7 EIIs + JTI

European Electricity Grid Initiative EEGI

Joint Technology Initiative Fuel Cells and Hydrogen (JTI FCH)

Smart Cities and Communities Initiative

EERA European Industrial Bioenergy Initiative

SETPlan

Sustainable Nuclear Initiative

European CO2 Capture, Transport and Storage Initiative

Solar Europe Initiative

+ EERA EU Energy Research Alliance

European Wind Initiative

6


Europese beleidskader “Investing in the development of Low Carbon Technologies (SET-Plan)” 7 oktober 2009, COM(2009)519

 Totale investeringsplaatje (publiek-privaat)

Technology Roadmaps European IIs Wind, Solar, Electricity Grid, CCS, Bioenergy, Nuclear, Smart Cities, FCH (FCH outlook 2014-2020)

Technology Roadmaps 2010- 2020  Opgemaakt door de industriële EU technology platforms of netwerken van industriële spelers (Industrial leaderschip)  Marktdoelstellingen, technologische doelstellingen (research, development, demonstration, replication activities), inschatting benodigde publieke en private investering

7


Europese beleidskader SET-Plan Roadmaps EIIs 2010-2020 Technology

Market targets 2020

Total R&D cost

Wind

20% electricity

6 billion

Solar

PV: 12%, CSP 3% electricity

16 billion

Electricity grid

Integrate 35% renewable electricity (distributed and central) in a “smart way”

2 billion

Bio-energy

14% energy mix

9 billion

CCS

Commercially feasible by 2020-2025

13 billion

Nuclear (fission)

First generation-IV prototypes (commercial deployment by 2040)

7 billion

Smart cities

25-30 “Smart cities”

11 billion

FCH

50% used H2 sustainable produced…

6,4 billion

(FCH financial and technological outlook 2014-2020) 8


Europese beleidskader Conclusie : Investing in the development of Low Carbon Technologies (SET-Plan)

Energietransitie enkel mogelijk door  Verhoging publieke financiering  Sterkere coördinatie van activiteiten en financiering van alle lidstaten Oproep van de EC aan de lidstaten  Joint implementation of the European Industrial Initiatives (EIIs)  “according to a variable geometry joint programming approach”  Lidstaten nemen deel aan de voor hen prioritaire industriële initiatieven en onderzoeken cofinancieringsmogelijkheden voor de voor hen prioritaire projecten

9


implementatieproces op EU-vlak Joint Planning Joint Implementation EIIs

10


EU-implementatie : joint planning  European High Level Steering Group in 2008

Gemeenschappelijke strategische planning

 Discussie beleidsdomeinoverschrijdend Energy Research en Energy: twee vertegenwoordigers per lidstaat BE • Energieonderzoeksbeleid : L. Bollen, departement EWI, Vlaamse overheid • Energiebeleid : MP Faucounnier, FOD economie Mandaat : - het systematisch volgen en controleren van de voortgang, oriëntatie geven en bijsturen -de coherentie tss nationale, Europese en internationale inspanningen bevorderen

BE gecoördineerde standpunt : BELSET-platform

11


EU-implementatie : EIIs

Backbone SET-plan : 7 European Industrial Initiatives (EIIs) + JTI HFC •

6 technology driven EIIs (industrial leadership) • Wind Gelanceerd juni 2010 • Solar

• Grids • Nuclear • CCS • Bioenergy

12

Gelanceerd november 2010

•

Smart cities and Communities Initiative (demand side driven) - juni 2011

•

Joint Technology Initiative Hydrogen and Fuel Cells (voorloper EIIs) – mei 2008


EU implementation – EIIs

European Industrial Initiatives (EIIs) Innovatieve PPPPs (publiek-publiek-private partnerships van EC, lidstaten en industrie) “Industry driven Initiatives” Versterking industriële energieonderzoek en innovatie via mobilisatie van de noodzakelijke kritische massa van activiteiten en actoren European Electricity Grid Initiative (EEGI)

13


EU-implementatie : EEGI SET-Plan : EEGI

(ENTSO-E)

European Electricity Grid Initiative EEGI

EERA

(EDSO-SG)

SETPlan

14


EU implementation – EII teams

De EII-teams : gezamenlijke implementatie van de EIIs met de lidstaten Lidstaten nemen deel volgens variabele geometrie Vlaanderen neemt deel

15


EU implementation – EII teams Vlaamse vertegenwoordiging in de EII-teams Nuclear

European Steering Group

EIIs

CCS

BE vertegenwoordiging

EII Solar

EII Bioenergy

JTI HFC

EII Grids

EII Wind

Smart Cities and Communities Initiative

(EEGI)

EII-team EII-team

EII-team

Wind

Solar

Committed Countries Industry representatives

States Representatives Group

EII-team Bioenergy

EC Financing Community (e.g. EIB) RTD Community (e.g. EERA)

Stakeholder Platform

EIIs-teams

16


EU implementation – EII teams EII-teams : basis voor discussie zijn de Technology Roadmaps en Implementation Plans voor de EIIs : Wind, Solar, Electricity Grid, CCS, Bioenergy, Nuclear, Smart Cities, JTI FCH

Technology Roadmaps 2010- 2020 (oktober 2009)  Opgemaakt door de industriële EU technology platforms of netwerken van industriële spelers  Marktdoelstellingen, technologische doelstellingen, inschatting benodigde publieke en private investering

Implementation Plans    

17

3Y uitrolprogramma’s (IPs 2010-2012,…) Research, development and demonstration programmes Prioritaire acties KPIs (SETIS information system, coordination JRC)


EU implementation – EII teams

 discussie EII-teams •

Identificeren van “joint actions” tussen EC en lidstaten in de SETPlan implementation plans • Cofinanciering in EU samenwerkingsverband (welke financieringsinstrumenten ?)

EC-financieringskanalen als hefboomfinanciering • •

18

Zevende kaderprogramma voor onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (FP7 2007-2013) wordt in belangrijke mate afgestemd op de SET-Plan prioriteiten

•

FP7 2013 Energiewerkprogramma en call : call topics dragen bij aan de implementatie van de SET-Plan Industrial Initiatives (EEGI,…)

•

Horizon 2020 (2014-2020) Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie

EU implementation – EEGI European Steering Group

EU network of TSOs + DSOs (ENTSO-E and EDSO-SG) European Electricity Grid Initiative EEGI

ETP SmartGrids Strategic Research Agenda 2035 Chairman Steering Committee Prof. Ronnie Belmans

EEGI-team : Vlaamse vertegenwoordiging

B EEGI : BE platform TSOs + DSOs

Smart Grids Flanders

(Hubert Lemmens, Elia) 19


EU implementation – EERA De European Energy Research Alliance (EERA)  Alliantie van toonaangevende energieonderzoeksinstituten in Europa (oktober 2008)  Lancering pan-Europese energieonderzoeksprogramma’s en gemeenschappelijk gebruik van onderzoeksinfrastructuur  13 Joint Research Programmes :  Photovoltaic, Wind Energy, Smart Grids, Geothermal, Carbon Capture and Storage, Materials for Nuclear, Bioenergy, Concentrated Solar Power, Ocean Energy, Smart Cities, Advanced Materials and Processes for Energy Applications, Energy Storage, Fuel Cells and Hydrogen

 EERA executive committee : Belgische vertegenwoordiging BERA (BERA = alliantie van energieonderzoeksinstituten en –groepen binnen BE, 2011)

 www.eera-set.eu 20


SET-Plan : Positionering van Vlaanderen en het Vlaamse innovatiebeleid

21


EWI studieopdracht 2010

2010 : EWI- studieopdracht “Energietechnologie in Vlaanderen en Europese opportuniteiten”  EC-oproep aan de lidstaten voor de “joint implementation EIIs”  Focus : De technologiesterkten met significant economisch potentieel voor Vlaanderen in het domein van de hernieuwbare energietechnologie en de intelligente netwerken in kaart brengen en analyse van de Europese opportuniteiten in het kader van het SET-Plan

 Beleidsrelevante analyse : richtinggevend voor het innovatiebeleid in energietechnologie

22


EWI studieopdracht 2010

2010 : EWI- studieopdracht “Energietechnologie in Vlaanderen en Europese opportuniteiten”

 Studie : betrokkenheid van Vlaamse stakeholders, de Vlaamse innovatieplatformen “Generaties” en “Smart Grids Flanders”  Workshops met strategische partners :  analyse technologiespecifieke roadmaps, implementation plans en identificatie Vlaamse prioritaire samenwerkingsdomeinen

 Voorzitters workshop = EII-team vertegenwoordigers (begeleiding consortium 3E en VITO)

23


EWI studieopdracht 2010 Conclusies  Innovatief draagvlak voor hernieuwbare energie in Vlaanderen  Identificatie van potentiële R,D&D samenwerkingsdomeinen in het EU SETPlan met meerwaarde voor Vlaanderen  Hoe kan het Vlaamse innovatieinstrumentarium strategisch aangewend worden voor het cofinancieren van Europese energietechnologieprojecten ? Of Europese financiering als hefboomfinanciering voor het versterken van Vlaamse energietechnologieprioriteiten en het Vlaams economisch weefsel ?  Studieopdracht geen eindpunt maar een belangrijke, proactieve stap in de structurering en oriëntering van de beloftevolle energietechnologiecluster in Vlaanderen.

24


SET-Flanders 2011….. 2011 : SET-Flanders oefening  Verfijning en verdieping EWI-studieopdracht  Umicore, Niko, 3E, Agoria, UGent, KUL, IMEC, VITO en de innovatieplatformen Generaties en Smart Grids Flanders  Een energietechnologie innovatieagenda voor Vlaanderen  Ingebed en afgestemd op het Europese SET-Plan

 Excelleren = inzetten op innovatie in energietechnologie als hefboom naar Vlaamse economie en versterking van het industriële weefsel (stevig groeipotentieel in tewerkstelling in zowel diensten als maakindustrie)

 SET-Flanders als concrete input naar het Vlaamse innovatiebeleid (innovatieregiegroep groene energie) 25


Vlaamse innovatiebeleid

Toekomstproject Vlaamse Regering (2006) Vlaanderen in Actie (ViA)  Tegen 2020 wil Vlaanderen tot de top 5 van de Europese regio’s behoren  Een economisch duurzame en sociaal ware samenleving  Bijdrage van Vlaanderen tot Europa 2020-strategie  7 doorbraken  De open ondernemer  De lerende Vlaming

 Innovatiecentrum Vlaanderen    

26

Groen en dynamisch stedengewest Slimme draaischijf van Europa Warme samenleving Slagkrachtige overheid


Vlaamse innovatiebeleid ViA doorbraak invulling Concept nota “Innovatiecentrum Vlaanderen” (mei 2011)  Stroomlijning van het strategische wetenschaps- en innovatiebeleid  Focus op de grote maatschappelijke en economische uitdagingen (challengedriven innovation) – meerwaarde innovatiebeleid  6 Innovatieknooppunten : koppeling van technologiesterkten met maatschappelijke en economische uitdagingen  Technologiesterkten : VRWI technologische verkenningsoefening identificeerde in 2006 zes strategische cluster (Cluster “Energie en milieu”) (VRWI : Vlaamse Raad voor Wetenschap en Innovatie)

 Innovatieknooppunt Groene energie 27


Vlaamse innovatiebeleid

Grote maatschappelijke en economische uitdagingen

Tranformatie door innovatie

Eco-innovatie

Groene energie

Groene mobiliteit

zorginnovatie

Sociale innovatie

Innovatieknooppunten (VRWI speerpunten) Innovatieregiegroep Groene energie, 2012

Samenwerkingsprojecten en initiatieven Solide basis : fundamenteel onderzoek, strategisch basisonderzoek, infrastructuur, HR, eocsysteem 28


Vlaamse innovatiebeleid Innovatieregiegroep groene energie (iRG groene energie)  Strategische innovatieagenda voor de middenlange termijn  Focus : hernieuwbare energieproduktie, Slim elektriciteitsnetwerk, energie-efficiëntie bij bedrijven en in gebouwen  Platform voor samenwerking en aansturing van experten : bedrijfswereld, kenniscentra, vakorganisaties, middenveldorganisaties, overheid  Betrokken actor : Smart Grids Flanders  Referentiekader : het Europese Strategic Energy Technology Plan  SET-Flanders document : essentiële strategische input voor de iRGinnovatieagenda  Eindrapport iRG Groene Energie : september 2012 29


INFO + contact

EEGI-topics in het FP7 2013 Energiewerkprogramma en call

 Publicatie Werkprogramma + call : 10 juli 2012  Information Day on the 2013 Energy calls : 4 July, Brussels •

registration on the event website: http://ec.europa.eu/research/conferences/2012/energy_infoday/infoday_ener gy_en.htm

•

30

registration until 20 June


INFO + contact  Vlaams contactpunt voor 7KP energie : Anne De Brabandere (IWT-Vlaanderen) [email protected] www.europrogs.be  Vlaams-Europees verbindingsagentschap (VLEVA) http://www.vleva.be  Programmacomitévertegenwoordiger 7KP Energie, Europese stuurgroep SET-Plan : Lut Bollen [email protected] www.ewi-vlaanderen.be

31


Thank you Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) Koning Albert II-laan 35 bus 10, 1030 Brussel www.ewi-vlaanderen.be | [email protected]

Het Europese Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan): positionering van Vlaanderen

Recommend Documents