hbo-bachelor Informatica Hogeschool NCOI 4 december 2012 NVAO uitgebreide Toets nieuwe opleiding

hbo-bachelor Informatica Hogeschool NCOI

4 december 2012 NVAO uitgebreide Toets nieuwe opleiding

Paneladvies

1

Samenvattend advies

3

2

Werkwijze panel

5

3

Beschrijving van de opleiding 3.1 Algemeen 3.2 Profiel instelling 3.3 Profiel opleiding

6 6 6 6

4

Opleidingsbeoordeling 4.1 Beoogde eindkwalificaties 4.2 Programma 4.3 Personeel 4.4 Voorzieningen 4.5 Kwaliteitszorg 4.6 Toetsing 4.7 Afstudeergarantie en financiële voorzieningen 4.8 Toedeling aan Croho-domein 4.9 Algemene conclusie over de kwaliteit van de opleiding 4.10 Aanbevelingen

8 8 10 15 17 18 20 22

Overzicht oordelen

24

5

pagina 2

22 23

Bijlage 1: Samenstelling panel

25

Bijlage 2: Programma locatiebezoek

27

Bijlage 3: Overzicht van bestudeerde documenten

29

Bijlage 4: Lijst met afkortingen

31

NVAO | Hogeschool NCOI hbo-bachelor Informatica | 4 december 2012

1 Samenvattend advies In deze samenvatting geeft het panel zijn voornaamste overwegingen en conclusies over de kwaliteit van de nieuwe opleiding hbo-bachelor Informatica van Hogeschool NCOI. Deze nieuwe opleiding is in september 2011 begonnen. Er zijn daarom nu al studenten die deze opleiding volgen. Het panel vond de informatieve waarde van het dossier van de opleiding tamelijk beperkt. De gesprekken tijdens het locatiebezoek bleken onmisbaar te zijn om een goed zicht op de kwaliteit van de opleiding te krijgen. De doelstelling van de opleiding studenten op te leiden tot het vervullen van de brugfunctie tussen techniek en bedrijfsprocessen is volgens het panel zinvol. De eindkwalificaties zijn voldoende verankerd, doordat ze ontleend zijn aan de landelijke domeinbeschrijving Bachelor of ICT van de HBO-Raad. Wel vindt het panel de eindkwalificaties op een aantal punten te ambitieus geformuleerd. De opleiding dient deze realistischer te verwoorden. Mede door de afstemming van de eindkwalificaties op de Dublin-descriptoren en de HBOkernkwalificaties is het bachelorniveau daarvan aangetoond. De opleiding komt qua inhoud overeen met andere informatica-opleidingen in Nederland en daarbuiten, en heeft daarbinnen het eigen profiel met de genoemde brugfunctie gekozen. Het beroepenveld heeft in de vorm van de raad van advies een waardevolle rol gespeeld bij het tot stand brengen van het beroepsprofiel en de eindkwalificaties. De functies die de opleiding voor de afgestudeerden beoogt, zijn realistisch. De opleiding heeft de eindkwalificaties in het programma verwerkt. De studenten brengen in een behoorlijk aantal door hen uit te voeren opdrachten de theorie in de praktijk. De raad van advies heeft een actieve rol bij het realiseren van de aansluiting van het programma op de beroepspraktijk. De literatuur die voorgeschreven is, voldoet. Het panel raadt de opleiding overigens wel aan het belang van praktijkgericht onderzoek in het programma te vergroten en ook de bedrijfskundige leerstof meer op het vakgebied van de informatica af te stemmen. De aandacht voor belangrijke, nieuwe ontwikkelingen als cyber crime, cyber security en cloud computing is voldoende. Het programma is samenhangend. Het didactisch concept sluit goed aan bij de studenten die in de beroepspraktijk werkzaam zijn. De werkvormen bieden de studenten de mogelijkheden om hun leerproces vorm te geven. De opleiding voldoet aan de wettelijke toelatingseisen. De eisen rond de werkomgeving en de praktijkbegeleider die aan de toelating worden gesteld, zijn adequaat geformuleerd. De opleiding zou volgens het panel deze voorwaarden wel strikter moeten toetsen, omdat nu niet zeker is dat daaraan voldaan is. Het verlenen van vrijstellingen gebeurt deugdelijk. De studenten worden in staat gesteld de studie in het gewenste tempo te doorlopen. Wel ervaren de studenten de studie als zwaar, omdat ze werk en studie moeten combineren. De opleiding biedt studenten met een functiebeperking genoeg faciliteiten. De omvang van het programma van 240 EC en de nominale studieduur van vier jaar zijn conform de wet. Het panel beschouwt het personeelsbeleid van de opleiding als gedegen. De procedures rond werving en selectie en beoordeling van de docenten, ontwikkelaars en beoordelaars voldoen. Wel zou het panel graag zien dat niet alleen de raad van advies maar ook de academic board (wetenschappelijke adviesraad van de hogeschool) bij de beoordeling van de kerndocenten wordt betrokken. Ook zouden de onderwijsgevenden mogelijkheden moeten hebben om onderzoek te doen, te publiceren en mogelijk ook te promoveren.

pagina 3


Verder zou de opleiding de samenhang in het docententeam moeten vergroten. De capaciteiten van de onderwijsgevenden zijn naar behoren, zoals ook bleek in het gesprek dat het panel met een aantal van hen heeft gevoerd. Er zijn voldoende personen met een mastergraad. De studenten oordelen positief over de docenten. De opleiding beschikt over voldoende personeel en de groepsgrootte is gunstig. De opleiding neemt gepaste maatregelen bij een groepsgrootte van minder dan acht studenten. De locaties van de opleiding zijn voorzien van de benodigde faciliteiten. De studenten kunnen via het informatiesysteem E-Connect over logistieke informatie beschikken en contact onderhouden met de docenten. De studiebegeleiding is niet onvoldoende maar wel bescheiden. Het systeem van kwaliteitszorg van de opleiding is naar het oordeel van het panel degelijk. De opleiding heeft streefdoelen geformuleerd en houdt evaluaties onder studenten en docenten om hun tevredenheid te meten. Het systeem van kwaliteitszorg kent een sluitende cyclus om verbeteringen uit te voeren. De betrokkenheid van de studenten bij de kwaliteit is voldoende, al kan deze volgens het panel wel beter gestructureerd worden. De examencommissie werkt volgens de wet en kwijt zich naar behoren van haar taken. Wel moet deze commissie haar taken zo weinig mogelijk delegeren. De docenten zijn in de vorm van evaluaties en enquêtes bij de opleiding betrokken. Bij de afgestudeerden wordt een evaluatie afgenomen. Het beroepenveld spreekt in de vorm van de raad van advies regelmatig met de opleiding. De regels voor de toetsing en beoordeling zijn goed vastgelegd en de examencommissie waarborgt de kwaliteit van de toetsing en beoordeling. De scheiding die de opleiding heeft doorgevoerd tussen het opstellen van de toetsen, het doceren en het beoordelen van de toetsen, vergroot de betrouwbaarheid van de toetsing en beoordeling. Door het contact van de portfoliobegeleider met de praktijkbegeleider heeft de opleiding genoeg zicht op de opdrachten die in de praktijk gemaakt worden. De procedures rond het plan van aanpak en de beoordeling van de afstudeerscriptie zijn stevig genoeg om het niveau te verzekeren. Het panel acht de afstudeergarantie naar behoren en beschouwt de financiële spankracht van de instelling als voldoende om deze opleiding te ontwikkelen en te verzorgen. Het panel adviseert de NVAO om positief te besluiten ten aanzien van de kwaliteit van de nieuwe opleiding hbo-bachelor Informatica van Hogeschool NCOI. Den Haag, 4 december 2012 Namens het panel ter beoordeling van de uitgebreide Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Informatica van Hogeschool NCOI,

prof.dr. G. Dedene (voorzitter)

pagina 4


drs. W.J.J.C. Vercouteren RC (secretaris)

2 Werkwijze panel De NVAO heeft een panel vastgesteld met volgende samenstelling: – prof.dr. G. Dedene, gewoon hoogleraar Beleidsinformatica, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, KU Leuven (voorzitter); – ing. A.A. Vreven MSc, ICT-deskundige en free-lance consultant (panellid); – prof.dr. J.M. Pieters, hoogleraar Toegepaste Psychologie en voorzitter vakgroep Curriculumontwerp en Onderwijsinnovatie, Universiteit Twente (panellid); – R.P. Verbij BSc, student wo-ma Technische Informatica, Universiteit Twente (student-lid). Het panel werd bijgestaan door drs. G.H. Lansink, beleidsmedewerker NVAO en procescoördinator, en drs. W.J.J.C. Vercouteren RC, secretaris. Bij de toetsing heeft het panel het Beoordelingskader voor de uitgebreide Toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2010, nr 21523) in acht genomen. Het panel heeft zich aan de hand van de door de opleiding verstrekte documenten op de beoordeling voorbereid. Op 29 oktober 2012 is het panel bij elkaar geweest. Tijdens deze bijeenkomst zijn de eerste bevindingen van het panel besproken en nadere vragen geformuleerd voor de aanvrager. Een deel van deze vragen is vervolgens naar de aanvrager gestuurd met het verzoek de antwoorden op deze vragen, evenals een aantal aanvullende bijlagen, voorafgaand aan het locatiebezoek bij het panel aan te leveren. In bijlage 3 van dit paneladvies is een overzicht opgenomen van documenten die het panel heeft ontvangen. Naar aanleiding van de aanvullende informatie heeft het panel per e-mail aanvullende vragen en opmerkingen uitgewisseld. Deze vragen zijn door de secretaris geïnventariseerd en zijn als input gebruikt voor het locatiebezoek. Op 8 november 2012 heeft het panel een bezoek afgelegd bij NCOI. Tijdens dit bezoek is het panel in verschillende gespreksrondes van nadere informatie voorzien en zijn de vraagpunten aan de orde gesteld en in discussie gebracht. Het programma van het locatiebezoek is toegevoegd in bijlage 2. Tijdens het locatiebezoek is het panel in de gelegenheid gesteld om aanvullend op het reeds plaatsgevonden gesprek nog andere vertegenwoordigers van het werkveld telefonisch te spreken. Het panel heeft daar evenwel geen gebruik van gemaakt. Na afloop van het locatiebezoek heeft het panel de bevindingen onderling besproken en vertaald naar voorlopige conclusies. De secretaris heeft op basis hiervan een conceptadvies opgesteld dat aan de panelleden is voorgelegd voor commentaar. Vervolgens heeft het panel dit concept van commentaar voorzien, waarna de definitieve tekst is vastgesteld. Uiteindelijk zijn aan de hand van de uitkomsten daarvan beargumenteerde oordelen per standaard en een eindoordeel over de kwaliteit van de opleiding als geheel gegeven. Dit heeft geresulteerd in een definitief paneladvies aan de NVAO op 4 december 2012.

pagina 5


3 Beschrijving van de opleiding 3.1

Algemeen Instelling: Opleiding: Varianten: Afstudeerrichtingen: Locaties: Studieomvang (EC): Sector:

3.2

Hogeschool NCOI hbo-bachelor Informatica deeltijd, duaal Functioneel beheer, Contract- en demandmanagement, Technische informatica Almere, Amsterdam, Arnhem, Breda, Den Haag, Eindhoven, Rotterdam, Utrecht, Zwolle 240 EC Techniek

Profiel instelling Hogeschool NCOI is een onderdeel van NCOI Opleidingsgroep. Deze richt zich op de werkenden in Nederland en biedt voor hen ruim 1.000 opleidingen aan. NCOI Opleidingsgroep maakt gebruik van meer dan 1.200 freelance docenten die werkzaam zijn in geheel Nederland. Het hoofdkantoor van de instelling staat in Hilversum. Daar zijn 240 eigen medewerkers in de planning, organisatie en ontwikkeling van de opleidingen werkzaam. Hogeschool NCOI heeft de status van rechtspersoon voor hoger onderwijs. Hogeschool NCOI maakt gebruik van de infrastructuur van NCOI Opleidingsgroep. Deze omvat onder meer de afdeling advies & voorlichting die studenten advies geeft over het door hen te lopen opleidingstraject, de afdeling docentenmanagement die belast is met de werving, selectie, ontwikkeling en inzet van docenten, en het examenbureau dat zorgt voor de planning, uitvoering en beoordeling van de schriftelijke en mondelinge examens.

3.3

Profiel opleiding De opleiding hbo-bachelor Informatica is voor Hogeschool NCOI een nieuwe opleiding. De opleiding is geen nieuwe opleiding voor Nederland. Er zijn zeventien bekostigde hogescholen en één rechtspersoon voor hoger onderwijs die deze opleiding aanbieden. De eindkwalificaties zijn geformuleerd in termen van de competenties waarover de afgestudeerden dienen te beschikken. Deze competenties zijn de volgende: – Analyseren. Analyseren van processen, producten en informatiestromen in hun onderlinge samenhang en de context van de omgeving, en opstellen van functionele specificaties. – Adviseren. Formuleren van een onderbouwd advies voor de herinrichting van processen en/of informatiestromen en voor een nieuw te ontwikkelen of aan te schaffen ICT-systeem op basis van een analyse en in overleg met stakeholders, daarbij aspecten als financiën, tijd, organisatie(verandering), haalbaarheid en risico’s en mogelijkheden voor outsourcing betrekkend. – Ontwerpen. Ontwerpen van een ICT-systeem op basis van specificaties, in samenhang met een analyse en binnen de gestelde kaders voor kwaliteit, testen, beveiliging, doorlooptijd, budget, en exploitatie en beheer.

pagina 6


– Realiseren. Bouwen van een ICT-systeem op basis van functioneel en technisch ontwerp en binnen de gestelde kaders voor kwaliteit, testen, beveiliging, doorlooptijd, budget, en exploitatie en beheer. – Beheren. Vormgeven van exploitatie en beheer van ICT-systemen en zorg dragen voor invoeren, testen, integreren en in bedrijf stellen van een nieuw(e release van een) ICTsysteem. Verlenen van diensten die zijn overeengekomen (in een service level agreement) binnen gestelde kaders voor kwaliteit en financiën. In samenhang met ontwerp en realisatie zorgen voor het onderhoud van ICT-systemen. – Zelfsturende competentie. Het op adequate wijze sturen en regelen van de eigen ontwikkeling ten aanzien van het professionele optreden. – Sociaal-communicatieve competentie. Het op adequate wijze intern en extern op alle niveaus communiceren, zowel schriftelijk als mondeling. Het programma van de opleiding is als volgt opgebouwd: Fasen/modulen Fase 1 Systeemontwikkeling Ontwerpen en programmeren Acceptatietesten en testmanagement Werkplekbeheer en kantoorautomatisering IT-architectuur Netwerktechniek en -beheer Eindopdracht fase 1 Beroepscompetentieontwikkeling 1 Fase 2 Bedrijfskundig management voor ICT Virtualisatie Dataopslag, -strategie en –management ICT-strategie Eindopdracht fase 2 Beroepscompetentieontwikkeling 2

60 EC 12 EC 12 EC 12 EC 12 EC 6 EC 6 EC

Fase 3 Projectmanagement en communicatie Projectmanagement en organisatie Keuzeprogramma (minor) Beroepscompetentieontwikkeling 3

60 EC 12 EC 12 EC 24 EC 12 EC

Fase 4 Afstuderen Beroepscompetentieontwikkeling 4/stage

60 EC 30 EC 30 EC

Totaal opleiding

pagina 7

Studiepunten 60 EC 8 EC 8 EC 8 EC 8 EC 8 EC 8 EC 6 EC 6 EC


240 EC

4 Opleidingsbeoordeling Van toepassing is het Beoordelingskader voor de uitgebreide Toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2010, nr 21523). Het kader wordt gebruikt als de instelling niet beschikt over een positief oordeel over de instellingstoets kwaliteitszorg. De beoordeling is gericht op zeven vragen: 1. Wat beoogt de opleiding? 2. Met welk programma? 3. Met welk personeel? 4. Met welke voorzieningen? 5. Hoe wordt de kwaliteit geborgd? 6. Hoe wil de opleiding dit toetsen? 7. Zijn er voldoende financiële middelen? Deze zeven vragen zijn vertaald in zeven onderwerpen en 16 standaarden. Over de standaarden geeft het visitatiepanel een gemotiveerd oordeel op een tweepuntschaal: onvoldoende of voldoende. Vervolgens geeft het panel een gemotiveerd eindoordeel over de kwaliteit van de opleiding als geheel, ook op de tweepuntschaal. Bij de beoordeling worden de volgende definities gehanteerd. Deze definities hebben zowel betrekking op de scores van de standaarden als op de scores van de opleiding in totaal. Basiskwaliteit De kwaliteit die in internationaal perspectief redelijkerwijs verwacht mag worden van een bachelor- of masteropleiding binnen het hoger onderwijs. Onvoldoende De opleiding voldoet niet aan de basiskwaliteit. Voldoende De opleiding voldoet aan de basiskwaliteit. Indien een opleiding niet volledig nieuw is of omgevormd wordt, worden bij de oordeelsvorming ook de gerealiseerde eindkwalificaties betrokken.

4.1 4.1.1

Beoogde eindkwalificaties Standaard 1 De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen. Bevindingen De opleiding heeft de eindkwalificaties opgesteld door landelijke profielen te raadplegen, door een analyse te maken van de eindkwalificaties van andere opleiders en door overleg te plegen met het voor deze opleiding relevante beroepenveld.

pagina 8


Het uitgangspunt voor de beoogde eindkwalificaties van de opleiding is het snijvlak van business en informatica. De afgestudeerden worden met name opgeleid als een schakel tussen de business en de techniek en dienen zich hierbij vooral te richten op de software en de infrastructuur, gezien vanuit de bedrijfsprocessen. De afgestudeerden dienen te beschikken over competenties als analyseren, onderzoeken en ontwerpen. Daarnaast dienen zij in staat te zijn tot het programmeren en het beheren van software en de infrastructuur. De afgestudeerden dienen een brug te slaan tussen de techniek en de bedrijfsprocessen om de techniek goed op deze processen af te stemmen. De opleiding heeft vervolgens de eindkwalificaties opgesteld waaraan de afgestudeerden moeten voldoen. Deze eindkwalificaties zijn ontleend aan de domeinbeschrijving Bachelor of ICT die door de HBO-I stichting van de HBO-Raad is vervaardigd. In de eindkwalificaties, die in paragraaf 3.3 van dit rapport volledig zijn weergegeven, zijn de beroepscompetenties analyseren, adviseren, ontwerpen, realiseren en beheren, en de algemene competenties zelfsturing en sociaal-communicatieve vaardigheden opgenomen. De opleiding heeft de eindkwalificaties vergeleken met die van de andere hbobacheloropleidingen Informatica in Nederland en ook met die van vergelijkbare opleidingen in het buitenland. Naast deze grote overeenkomsten met de opleidingen in Nederland en daarbuiten vertoont, legt zij meer dan andere opleidingen de nadruk op het tactisch management van het technologiegebruik in relatie met de business en de linking-pinfunctie die de afgestudeerden in dat verband moeten vervullen. Het beroepsprofiel en de eindkwalificaties heeft de opleiding in nauw overleg met de raad van advies van de opleiding opgesteld. Deze raad van advies is samengesteld uit vertegenwoordigers van het relevante beroepenveld. De raad heeft een belangrijke toetsende rol als het gaat om de afstemming van de doelstellingen van de opleiding op de eisen van de beroepspraktijk. Voor de ontwikkeling van deze opleiding was uit de leden van de raad van advies een denktank samengesteld. De opleiding heeft de eindkwalificaties vergeleken met de Dublin-descriptoren en ook met de generieke HBO-kernkwalificaties. Deze vergelijking toont de overeenstemming van de eindkwalificaties met beide kaders. De afgestudeerden van de opleiding worden opgeleid om functies te vervullen als ICTbeheerder, ICT-consultant, (functioneel) systeembeheerder, databasespecialist, netwerkbeheerder, applicatiebeheerder, servicemanager, projectmanager en ICT-manager. Overwegingen De opleiding heeft naar het oordeel van het panel de eindkwalificaties op een verantwoorde wijze tot stand gebracht. Het beroepsprofiel geeft de doelstelling van de opleiding goed weer. Het profiel van de opleiding in de zin van het opleiden van studenten tot het vervullen van de brugfunctie tussen techniek en bedrijfsprocessen komt daarin goed tot uitdrukking. Wel acht het panel de eindkwalificaties in relatie tot het tactisch management dat wordt onderwezen op een aantal punten te ambitieus geformuleerd. Het panel ziet de afgestudeerden op korte termijn niet een rol spelen op het strategisch niveau binnen een organisatie en ziet de afgestudeerden ook geen complexe problemen in onvoorspelbare situaties oplossen waarnaar de opleiding in haar teksten verwijst. Naar het oordeel van het panel zou de opleiding de eindkwalificaties realistischer dienen te formuleren.

pagina 9


Dat de eindkwalificaties ontleend zijn aan de landelijke domeinbeschrijving, zorgt in de ogen van het panel voor een stevige verankering daarvan in het domein, zoals dat door de landelijke geledingen wordt gezien. Het panel heeft de relatie die de opleiding heeft gelegd tussen de eindkwalificaties en de Dublin-descriptoren alsmede de HBO-kernkwalificaties waargenomen en acht mede op grond daarvan het bachelorniveau van de eindkwalificaties voldoende aangetoond. De opleiding heeft een zinvolle vergelijking gemaakt met andere opleidingen in Nederland en daarbuiten. Zowel de overeenkomsten met andere opleidingen als de profilering van deze opleiding zijn daardoor goed tot uitdrukking gebracht. Het panel acht de rol die het beroepenveld in de vorm van de raad van advies vervult bij het tot stand brengen en valideren van het beroepsprofiel en de eindkwalificaties waardevol. De functies die de afgestudeerden kunnen vervullen, komen het panel als realistisch voor. Conclusie: voldoende

4.2 4.2.1

Programma Standaard 2 De oriëntatie van het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en/of de beroepspraktijk. Bevindingen Een groot deel van het programma vindt in de beroepspraktijk plaats. De studenten maken achtereenvolgens praktijkopdrachten binnen: - de afzonderlijke modulen; - moduleopdrachten ter afsluiting van een aantal van de modulen bij wijze van tentamen; - eindopdrachten ter afronding van de drie eerste fasen van de opleiding; - portfolio- of competentieopdrachten, en - een afstudeeropdracht aan het einde van de opleiding. Al deze opdrachten voeren de studenten in de beroepspraktijk uit. De duale studenten doen dat in hun eigen werkomgeving. De deeltijdstudenten voeren de opdrachten tijdens hun stage uit. In de praktijkopdrachten, de moduleopdrachten en de eindopdrachten worden de studenten geacht de verbinding te leggen tussen de aangeboden theorie en de beroepspraktijk, en dienen zij de theorie in de praktijk toe te passen. De portfolio- of competentieopdrachten zijn bedoeld om vast te stellen of de studenten de gewenste beroepshouding ontwikkelen. In de afstudeeropdracht verwerken de studenten de theorie uit de literatuur in een opdracht uit de praktijk. De raad van advies van de opleiding, waaraan ook onder standaard 1 is gerefereerd, geeft de opleiding vooraf adviezen over de aansluiting van het programma op de beroepspraktijk en gaat ook na of haar adviezen zijn opgevolgd. De opleiding schrijft literatuur voor in de vorm van boeken. Daarnaast biedt de opleiding readers aan waarin ook artikelen op het vakgebied zijn opgenomen. Actuele artikelen stelt de opleiding ook beschikbaar op de online leeromgeving. De opleiding beoordeelt elk jaar de aangeboden literatuur en past deze, indien gewenst, aan.

pagina 10


Hogeschool NCOI heeft een directeur Onderzoek en Internationalisering aangesteld en heeft een academic board in het leven geroepen. De genoemde directeur is een hoogleraar en de academic board bestaat ook uit hoogleraren. De directeur en de academic board beogen relevante onderzoeksthema’s aan te reiken en het praktijkgerichte onderzoek binnen de opleidingen te bevorderen. De studenten worden in de gelegenheid gesteld binnen één van de gekozen thema’s een onderzoek te doen. Overwegingen Het panel acht het aandeel van de beroepspraktijk in de opleiding ruim voldoende. De studenten worden in de vorm van de uiteenlopende opdrachten ertoe aangezet de theoretische kennis die zij opdoen, met de praktijk te verbinden, deze kennis in de praktijk toe te passen en de gewenste beroepshouding te ontwikkelen. De raad van advies vervult in de ogen van het panel een actieve rol bij het realiseren van de aansluiting van het programma op de eisen van de beroepspraktijk. Het panel is te spreken over de literatuur die de opleiding voorschrijft. Het acht deze zowel inhoudelijk als qua niveau in overeenstemming met de eisen van het programma. Hogeschool NCOI heeft stappen gezet om het praktijkgerichte onderzoek te stimuleren. De aansluiting daarvan met de opleiding is echter nog niet gerealiseerd. Het panel raadt de opleiding daarom aan het belang van praktijkgericht onderzoek in het programma van de opleiding te vergroten. Conclusie: voldoende 4.2.2

Standaard 3 De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de beoogde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen De opleiding heeft in de vorm van een tabel de relatie gelegd tussen de eindkwalificaties en de modulen van het programma. Volgens deze tabel zijn alle eindkwalificaties in het programma verantwoord. De opleiding maakt voor elk van de modulen gebruik van studiewijzers. In deze studiewijzers zijn de leerdoelen, de leerinhoud, de studielast, de voorgeschreven literatuur, de werkvormen en de toetsvormen opgenomen. De leerdoelen van de modulen sluiten aan op de eindkwalificaties. In de eerste fase van het programma zijn de modulen vooral gewijd aan de technische aspecten van de informatica. De modulen van de tweede fase gaan vooral in op de bedrijfsmatige aspecten van het vakgebied. De derde fase is bestemd voor modulen met als onderwerpen communicatie, beïnvloeding en projectmanagement. Daarnaast is een groot deel van de derde fase bedoeld voor de minor die de studenten de mogelijkheid biedt zich te specialiseren. De opleiding biedt als minoren aan Functioneel beheerder, Contract- en demandmanagement, Digitale communicatie, Internetmanagement en webdesign, Management en verandering, Kwaliteits- en procesmanagement en Technische informatica. In de vierde fase voeren de studenten hun afstudeerproject uit. Zij kunnen afstuderen in de afstudeerrichtingen Functioneel beheer, Contract- en demandmanagement, en Technische

pagina 11


Informatica. In elke fase werken de studenten in hun portfolio- of competentieopdrachten aan hun beroepshouding. De leerstof wordt met een opklimmende graad van complexiteit aangeboden. Aan het einde van de modulen, de fasen en het gehele programma voeren de studenten opdrachten uit die de leerstof van achtereenvolgens de modulen, de fasen en het programma beogen te integreren. De studenten met wie het panel heeft gesproken, omschreven het programma als samenhangend. De opleiding besteedt aandacht aan nieuwe ontwikkelingen op het vakgebied, zoals cyber crime, cyber security, cloud computing, modelleren van enterprise architectuur, gebruik van patterns, virtualisatie en ketengericht testen. Overwegingen De opleiding heeft de eindkwalificaties in het programma op een verantwoorde wijze in het programma verwerkt. Alle eindkwalificaties zijn in het programma opgenomen en vertaald naar de leerdoelen en de leerinhouden van de modulen. Aldus sluit de leerstof goed aan op de eindkwalificaties. Het programma is in de ogen van het panel samenhangend. De opbouw van de fasen is logisch consistent. Ook besteedt de opleiding voldoende aandacht aan de integratie van de leerstof en aan de opklimmende moeilijkheidsgraad. Dat de studenten het programma als samenhangend ervaren, sterkt het panel in deze mening. Het panel vindt de aandacht in het curriculum voor de bedrijfskunde te algemeen van aard. De bedrijfskundige leerstof zou meer op het vakgebied van de informatica afgestemd moeten zijn. Het panel is positief gestemd over de mate waarin de opleiding aandacht besteedt aan nieuwe ontwikkelingen op het vakgebied. Onderwerpen als cyber crime, cyber security en cloud computing worden in het programma behandeld. Conclusie: voldoende 4.2.3

Standaard 4 De vormgeving van het programma zet aan tot studeren en biedt studenten de mogelijkheid om de beoogde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen Het didactisch concept van de opleiding is opgebouwd uit een drietal bouwstenen, te weten het Actief Leer Principe, de leertheorie van Kolb en het beroepsgericht opleiden. Het Actief Leer Principe gaat ervan uit dat studenten het meeste leren door handelingen te verrichten en daarop te reflecteren. De opleiding doorloopt de vier fasen uit de leertheorie van Kolb. In het beroepsgericht opleiden worden de studenten in staat gesteld in de beroepspraktijk te leren. De opleiding maakt gebruik van drie werkvormen die in een onderlinge samenhang de leeromgeving van de studenten vormen. Dat zijn de bijeenkomsten, de werkomgeving van de studenten en de online leeromgeving. De studenten volgen colleges tijdens de bijeenkomsten. Daarin draagt de docent kennis en inzichten over, worden cases behandeld en vinden discussies tussen studenten plaats. De studenten dienen zich voorafgaand aan de bijeenkomsten voor te bereiden en een opdracht te maken, die zij vinden in de online

pagina 12


leeromgeving. De online leeromgeving stelt de studenten in staat hun portfolio bij te houden en met andere studenten en docenten over de leerstof van gedachten te wisselen. In de werkomgeving voeren de studenten opdrachten uit waarin zij de kennis en inzichten uit de bijeenkomsten verbinden met de beroepspraktijk. Overwegingen De opleiding beschikt volgens het panel over een didactisch concept dat goed aansluit op de studenten, omdat zij overwegend werkzaam zijn in de beroepspraktijk en veel waarde hechten aan de wisselwerking van theorie en praktijk. De werkvormen die de opleiding inzet, sluiten in de ogen van het panel aan op het didactisch concept. Deze werkvormen bieden de studenten voldoende mogelijkheden om hun leerproces vorm te geven. Conclusie: voldoende 4.2.4

Standaard 5 Het programma sluit aan bij de kwalificaties van de instromende studenten. Bevindingen De opleiding geeft voorlichting aan aankomende studenten over de inhoud, structuur en studielast van het programma. Alvorens zij aan de opleiding beginnen worden de studenten ingelicht over de inhoudelijke en organisatorische aspecten van het programma. De aankomende studenten zijn gewoonlijk werkende personen met een gemiddelde leeftijd van tussen 30 en 35 jaar. Studenten met een diploma van HAVO, VWO of MBO-4 worden tot de opleiding toegelaten. Daarnaast moeten de studenten over minstens twee jaar relevante werkervaring beschikken. Studenten die ouder zijn dan 21 jaar en niet aan de formele eisen voldoen, dienen eerst een HBO-deelprogramma van een jaar te volgen alvorens zij aan de opleiding kunnen beginnen. De studenten die de duale variant van de opleiding volgen, dienen te beschikken over een relevante werkomgeving. De opleiding gaat na of dat het geval is. Ook dient de student een deskundige praktijkbegeleider te hebben die in staat en bereid is om de opdrachten in de praktijk te begeleiden. De praktijkbegeleider moet beschikken over vakdeskundigheid, senioriteit en ervaring met het begeleiden of coachen. Mocht de student niet over een relevante werkomgeving te beschikken, dan kan de student zich inschrijven voor de deeltijdvariant van de opleiding. De student dient in dat geval een stageadres te vinden waar hij of zij de vereiste opdrachten in de beroepspraktijk kan uitvoeren. De opleiding voert een toelatingsonderzoek uit waarin zij toetst of aan de verschillende, hier genoemde voorwaarden is voldaan. De studenten hebben recht op de vrijstelling van modulen. Vrijstellingen worden verleend op grond van diploma’s en op grond van elders verworven competenties. In het eerste geval hanteert de opleiding een lijst met standaardvrijstellingen. In de tweede situatie vindt een vergelijking plaats tussen de verworven competenties en de leerdoelen. Het aantal verleende vrijstellingen is in de praktijk zeer beperkt.

pagina 13


Overwegingen De opleiding voldoet aan de wettelijke toelatingseisen. De aanvullende eisen die aan de toelating worden gesteld op het punt van de relevante werkomgeving en de praktijkbegeleider komen het panel als relevant voor. Het onderscheid tussen de duale variant en de deeltijdvariant komen daarbij voldoende tot uitdrukking. Wel zou volgens het panel de opleiding deze zaken strikter moeten toetsen. Het is nu niet altijd zeker dat aan de voorwaarden voldaan is. De informatievoorziening aan geïnteresseerde studenten is volgens het panel in orde. Het beleid ten aanzien van het verlenen van vrijstellingen alsmede de uitvoering daarvan acht het panel deugdelijk. Conclusie: voldoende 4.2.5

Standaard 6 Het programma is studeerbaar. Bevindingen De studenten die de duale variant volgen en de studenten die de deeltijdvariant volgen, doorlopen hetzelfde programma. Het onderscheid is dat de duale studenten de opdrachten in de eigen werkomgeving uitvoeren, terwijl de deeltijdstudenten dat tijdens hun stage doen. De duale studenten hoeven geen stage te lopen. De opleiding heeft de studielast over de modulen en de fasen van het programma verdeeld. De studenten worden geacht de opleiding binnen zes jaar te voltooien. De studenten hebben twee tentamenmogelijkheden per jaar. De nominale studiebelasting wordt door de opleiding geraamd op 38 uur per week, voor de helft bestaande uit niet-werkplekgebonden activiteiten en voor de andere helft uit activiteiten die op de werkplek worden uitgevoerd. Het aantal contacturen is drie per week, los van de interactie via de online leeromgeving. De studenten met wie het panel heeft gesproken, ervaren het programma als zwaar. De studielast is gewoonlijk tussen 10 uur en 20 uur per week met pieken tot 30 uur per week. Deze uren komen bovenop de uren die de studenten aan hun reguliere werkzaamheden besteden. De locaties waar de opleiding wordt gegeven, zijn toegankelijk voor mindervalide studenten. Studenten met een functiebeperking kunnen de tentamens in een aangepaste vorm afleggen. Overwegingen De opleiding biedt de studenten voldoende mogelijkheden om de studie in het gewenste tempo te doorlopen. De studielast is evenwichtig verdeeld over de perioden. Dat neemt niet weg dat de studie als zwaar wordt ervaren door de studenten. Dat heeft te maken met de omstandigheid dat de studenten werk en studie combineren. De opleiding biedt studenten met een functiebeperking voldoende faciliteiten. Conclusie: voldoende

pagina 14


4.2.6

Standaard 7 De opleiding voldoet aan wettelijke eisen met betrekking tot de omvang en de duur van het programma. Bevindingen Het programma van de opleiding telt in totaal 240 EC en heeft een nominale studieduur van vier jaar. Overwegingen De omvang van het programma is met 240 EC in overeenstemming met de wettelijke eisen. De nominale studieduur bedraagt vier jaar en komt daarom ook overeen met de wettelijke studieduur. Conclusie: voldoende

4.3 4.3.1

Personeel Standaard 8 De opleiding beschikt over een doeltreffend personeelsbeleid. Bevindingen Het personeel dat aan de opleiding is verbonden, bestaat uit de opleidingsmanager, de kerndocenten, ontwikkelaars, docenten, portfoliobegeleiders en beoordelaars. Van deze is alleen de opleidingsmanager in vaste dienst, terwijl de overige functionarissen freelance aan de opleiding zijn verbonden. De instelling heeft voor elk van deze functies een profiel opgesteld. Zoals onder standaard 15 hieronder zal worden uiteengezet, zijn de functies voor een belangrijk deel het gevolg van de scheiding tussen ontwikkelen, doceren en beoordelen die de opleiding hanteert. De werving- en selectieprocedure voor elk van de genoemde functies is gebaseerd op vooraf vastgestelde criteria. Het gaat daarbij niet alleen om vakinhoudelijke expertise maar ook ervaring in de beroepspraktijk en didactische vaardigheden. Docenten volgen verplicht een basisopleiding tot docent. De raad van advies van de opleiding toetst regelmatig de capaciteiten van de kerndocenten. Met de overige docenten wordt jaarlijks door de een HR-medewerker van de afdeling docentenmanagement een persoonlijk voortgangsgesprek gevoerd. Daarin komen ook de resultaten van de evaluaties onder studenten aan de orde. De docenten worden geacht om minstens een score van 8 in deze evaluaties te halen. In dat geval worden zij bij voorrang ingezet. De opleiding biedt de docenten geen scholingsfaciliteiten, omdat zij ervan uit gaat dat de docenten de benodigde vakkennis bezitten en deze ook zelf bijhouden. De opleiding organiseert bijeenkomsten waarop de genoemde functionarissen bij elkaar komen. Dat gebeurt aan het begin van het studiejaar voor allen, in het vakgroepoverleg voor de docenten, tijdens de kalibreersessies voor beoordelaars en in een tweetal aparte bijeenkomsten per jaar voor docenten.

pagina 15


Overwegingen Het panel beschouwt het personeelsbeleid van de opleiding als gedegen. De procedures rond werving en selectie en beoordeling van de kerndocenten, docenten, ontwikkelaars en beoordelaars waarborgen de gewenste kwaliteiten bij deze stafleden. Wel zou het panel graag zien dat niet alleen de raad van advies maar ook de academic board bij de beoordeling van de kerndocenten betrokken is. Ook pleit het panel ervoor om de onderwijsgevenden mogelijkheden te bieden onderzoek te doen, te publiceren en mogelijk ook te promoveren. Verder zou de opleiding de samenhang in het docententeam moeten vergroten. Conclusie: voldoende 4.3.2

Standaard 9 Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Bevindingen Van het kernteam van kerndocenten, ontwikkelaars, docenten en beoordelaars heeft 68 % (17 van 25) een opleiding op wo-masterniveau afgerond. Doordat in het proces van werving en selectie de criteria betreffende vakinhoudelijke kennis en ervaring in de beroepspraktijk gehanteerd worden, beschikken de onderwijsgevenden over voldoende capaciteiten op dat gebied. De opleiding biedt hen een didactische training aan, mochten zij deze vaardigheid in mindere mate hebben. De studenten met wie het panel heeft gesproken, oordelen positief over de vakkennis van de docenten en het actuele karakter ervan. Overwegingen Het panel beoordeelt de capaciteiten van het personeel als meer dan voldoende. Het percentage stafleden met een mastergraad is naar behoren. Het panel is zeer te spreken over de docenten met wie een gesprek gevoerd is tijdens het locatiebezoek. De mening van de studenten over de docenten sterkt het panel in dat oordeel. Conclusie: voldoende

4.3.3

Standaard 10 De omvang van het personeel is toereikend voor de realisatie van het programma. Bevindingen De interne capaciteit aan ondersteunende medewerkers van Hogeschool NCOI wordt afgestemd op het totaal aantal te ondersteunen opleidingen waaronder deze opleiding. De personen die belast zijn met het ontwikkelen en het verzorgen van het onderwijs zijn freelance aan de opleiding verbonden. De opleiding zorgt voor het aantrekken van het aantal onderwijsgevenden dat benodigd is.

pagina 16


De groepsgrootte varieert van 8 tot 20 studenten. Als er minder dan 8 studenten zouden zijn, dan worden groepen van verschillende locaties samengevoegd of wordt studenten een e-learning alternatief geboden. Overwegingen Het panel heeft er vertrouwen in dat de opleiding zal beschikken over een voldoende aantal medewerkers in de ondersteuning van de opleiding en ook over voldoende personen die het onderwijs kunnen ontwikkelen en verzorgen. Het panel vindt de groepsgrootte van tussen 8 en 20 zeker aanvaardbaar en vindt ook dat de opleiding gepaste maatregelen neemt bij een groepsgrootte van minder dan 8 studenten. Conclusie: voldoende

4.4 4.4.1

Voorzieningen Standaard 11 De huisvesting en de materiële voorzieningen zijn toereikend voor de realisatie van het programma. Bevindingen De opleiding wordt verzorgd op verschillende locaties in Nederland. Volgens de gegevens van de opleiding zijn deze locaties alle voldoende uitgerust om het onderwijs te kunnen geven. De locaties hebben onder meer leslokalen met audiovisuele hulpmiddelen, catering, een goede bereikbaarheid en parkeerfaciliteiten. De studenten worden geacht zelf over toegangsapparatuur voor het internet te beschikken door middel van de aanwezige Wi-Fifaciliteit. Er is geen eigen bibliotheek. Hogeschool NCOI maakt gebruik van een op maat gemaakt informatiesysteem dat de bedrijfsprocessen ondersteunt en zorgt voor de planning, registratie en controle van deze processen. De studenten hebben via de opleiding toegang tot publicaties van onder meer Forrester en Gartner. De studenten krijgen daarnaast eveneens via de opleiding toegang tot een universitaire bibliotheek. Overwegingen Het panel acht de locaties waar de colleges worden gegeven, voorzien van de benodigde faciliteiten. Het baseert zich daarbij op een beschrijving van de beschikbare voorzieningen, en het gegeven dat het geen klachten heeft vernomen van studenten en/of stafleden. Het informatiesysteem van Hogeschool NCOI is toereikend voor de ondersteuning van de opleiding. Conclusie: voldoende

4.4.2

pagina 17

Standaard 12 De studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten bevorderen de studievoortgang en sluiten aan bij de behoefte van studenten.


Bevindingen De studenten hebben via de het digitale informatiesysteem E-Connect toegang tot onder meer de studiewijzers, de roosters en de door hen behaalde cijfers. Daarnaast wordt langs die weg de online leeromgeving (OLO) beschikbaar waar zij met docenten en medestudenten discussies kunnen voeren, de bijeenkomsten kunnen voorbereiden en aanvullend lesmateriaal kunnen raadplegen. De opleiding verwacht van de studenten dat zij zelf hun studie plannen en hun studievoortgang bewaken. Daarnaast kunnen de studenten zich wenden tot de docenten met vragen over de vakinhoudelijke kanten van het programma. Iedere student heeft een studieadviseur toegewezen gekregen waarmee de student een gesprek kan voeren. Daarin kunnen ook problemen in de studievoortgang aan de orde komen. Overwegingen Het panel acht de informatievoorziening voor de studenten in orde. De studenten kunnen in de vorm van het informatiesysteem E-Connect over alle benodigde informatie over het programma beschikken. De studiebegeleiding is in de ogen van het panel enigszins aan de bescheiden kant. Het panel kan echter de opstelling van de opleiding (‘het initiatief is aan de student’) wel billijken gezien het soort studenten dat zich over het algemeen voor opleidingen als deze inschrijft: veelal werkende studenten met een sterke motivatie en een hoge mate van zelfstandigheid. Conclusie: voldoende

4.5 4.5.1

Kwaliteitszorg Standaard 13 De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Bevindingen Hogeschool NCOI hanteert het kwaliteitszorgsysteem ISO 9001 en is volgens dat systeem gecertificeerd. Voor de opleiding is dit systeem ook van toepassing. De opleiding heeft een aantal streefdoelen opgesteld waaronder een afstudeerpercentage van 70 % binnen vier jaar en een gemiddelde tevredenheid van studenten over docenten van 8,0. De opleiding laat elke module tweemaal per jaar door de studenten evalueren, tijdens de module en na afloop daarvan. Daarnaast wordt het bijbehorende tentamen geëvalueerd. Eén keer per jaar vindt een panelgesprek met studenten plaats. Ook de docent evalueert de module. Als de resultaten van deze evaluaties tegen zouden vallen, nemen de afdelingen die daarvoor verantwoordelijk zijn, maatregelen ter verbetering. Het management ziet daarop toe. Overwegingen De opleiding beschikt volgens het panel over een gedegen systeem voor kwaliteitszorg. Binnen dat systeem heeft de opleiding een aantal streefdoelen geformuleerd, die zowel ambitieus als haalbaar zijn.

pagina 18


De opleiding houdt met een behoorlijke frequentie evaluaties onder zowel studenten als docenten om hun tevredenheid over het geboden onderwijs en de faciliteiten te meten. De opleiding heeft een sluitende cyclus om verbeteringen in te zetten en uit te voeren. Conclusie: voldoende 4.5.2

Standaard 14 Bij de interne kwaliteitszorg zijn de opleidings- en examencommissie, medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Bevindingen Zoals ook onder standaard 13 naar voren is gebracht, zijn de studenten zowel in de vorm van evaluaties als in de vorm van panelgesprekken bij de kwaliteit van de opleiding betrokken. De opleiding kent geen wettelijke verplichting tot het instellen van een opleidingscommissie. De examencommissie werkt in overeenstemming met de wet en ziet toe op de kwaliteit en het niveau van de toetsing en beoordeling. Onder de commissie functioneert onder meer het examenbureau dat de afgenomen tentamens analyseert. De opleiding houdt eenmaal per jaar een tevredenheidsenquête onder de docenten. De docenten evalueren ook de door hen gegeven module. Een jaar na afstuderen meet de opleiding de tevredenheid en de loopbaanontwikkeling van de afgestudeerden. De opleiding houdt één keer per jaar een enquête onder de praktijkbegeleiders om hun tevredenheid te meten. De raad van advies houdt namens het beroepenveld zicht op de aansluiting van het programma op de eisen van de beroepspraktijk. De raad komt tweemaal per jaar bijeen om over dit onderwerp met de opleiding te spreken. Overwegingen De betrokkenheid van de studenten bij de kwaliteit van de opleiding is volgens het panel voldoende. De commissie is wel van mening dat de betrokkenheid van studenten bij het vormgeven en evalueren van het onderwijs beter gestructureerd kan worden, ook al geldt er geen wettelijke verplichting tot het instellen van een opleidingscommissie. De examencommissie werkt volgens de wet (zie ook standaard 15) en kwijt zich naar behoren van haar taken. Wel dient de examencommissie haar taken zo weinig mogelijk te delegeren. De docenten zijn door middel van evaluaties en enquêtes bij de opleiding betrokken. Dat geldt ook voor de afgestudeerden; bij hen wordt een evaluatie afgenomen. Het beroepenveld spreekt in de vorm van de raad van advies en academic board met enige regelmaat met de opleiding. Conclusie: voldoende

pagina 19


4.6 4.6.1

Toetsing Standaard 15 De opleiding beschikt over een adequaat systeem van toetsing. Bevindingen De opleiding beschikt over een examencommissie. Deze bestrijkt het domein Techniek en ICT waartoe deze opleiding behoort en ziet toe op de kwaliteit van de toetsing en ook op het eindniveau van de studenten. Dat gebeurt onder meer door het aanwijzen van examinatoren of beoordelaars en door het steekproefsgewijze controleren van de kwaliteit en het niveau van de toetsen. Om dat zorgvuldig te kunnen doen, zijn vakdeskundigen op het gebied van de opleiding lid van de examencommissie. Ook gaat de examencommissie na afloop van een examen na of het gemiddelde en de spreiding van de cijfers aanleiding geven om de cesuur aan te passen. De regelingen en voorschiften volgens welke de examencommissie werkt, zijn vastgelegd in de onderwijs- en examenregeling. Deze kent een algemeen deel voor de gehele Hogeschool NCOI en een opleidingsspecifiek deel. Elk van de modulen wordt afgesloten met een schriftelijk examen of een moduleopdracht. De schriftelijke tentamens zijn zowel multiple-choicetentamens als open-vragententamens. De moduleopdrachten zijn opdrachten die de studenten in de beroepspraktijk, gewoonlijk de organisatie waar ze werkzaam zijn, uitvoeren en waarin zij dienen aan te tonen dat zij de leerstof van de module beheersen en in het kader van de opdracht kunnen toepassen. Binnen de modulen maken de studenten ook nog twee zogenoemde praktijkopdrachten. Dat zijn in de beroepspraktijk uit te voeren opdrachten waarin ze de relatie tussen de theorie van de module en de praktijk leggen en aantonen de theorie naar de praktijk te vertalen. Deze opdrachten leveren gewoonlijk 1/3 van de studiepunten van de module op. Daarnaast voeren de studenten portfolio- of competentieopdrachten uit. Deze zijn eerder op de houding van de studenten gericht en daarin laten de studenten zien over de gewenste, bij het beroep behorende competenties te beschikken. Daarenboven voeren de studenten aan het einde van elk van de drie fasen waarin de opleiding verdeeld is, een eindopdracht uit. Daarin dienen zij aan te tonen de leerstof van de gehele fase te beheersen en deze in de beroepspraktijk te kunnen toepassen. De opleiding hanteert een strikte scheiding tussen het opstellen van de toetsen, het doceren en het beoordelen van het gemaakte werk van de studenten. Het opstellen van de toetsen is in handen van de ontwikkelaar. Hij of zij werkt aan de hand van de leerdoelen van de module en van de leerdoelen van de lessen die tot de module behoren. Ook maakt de ontwikkelaar gebruik van het toetsplan en stelt hij of zij toetsmatrijzen op om de dekking van de leerstof in de toets te bewaken. De door de ontwikkelaar opgestelde toetsen worden inhoudelijk gecontroleerd door de meelezer en worden toetstechnisch bekeken door de opleidingsmanager. De door de studenten gemaakte toetsen worden nagekeken door vakinhoudelijke beoordelaars. Deze werken aan de hand van antwoordmodellen. De docenten doceren weliswaar maar zijn niet betrokken bij het opstellen van de toetsen noch bij het beoordelen daarvan, dit met uitzondering van de praktijkopdrachten die deel uitmaken van de module. De opleiding hanteert deze strikte scheiding om de betrouwbaarheid van de toetsing en beoordeling te waarborgen.

pagina 20


Bij het vullen van het portfolio en het maken van de portfolio- of competentieopdrachten worden de studenten begeleid door de portfoliobegeleider. Deze portfoliobegeleider onderhoudt overigens ook het contact met de praktijkbegeleider van de student. Op deze wijze waarborgt de opleiding dat de studenten die de moduleopdrachten en eindopdrachten inleveren deze opdrachten inderdaad zelf hebben gemaakt. Het portfolio wordt beoordeeld door portfoliobeoordelaars. Deze zijn niet de portfoliobegeleider. Ook hier geldt de scheiding tussen onderwijs en toetsing. De studenten dienen een voldoende voor het portfolio te hebben om te kunnen slagen. Aan het einde van de opleiding schrijven de studenten hun afstudeerscriptie. Zij moeten dan op basis van de studie van relevante literatuur een vraagstuk uit de beroepspraktijk behandelen en tot een oplossing brengen. De studenten dienen het plan van aanpak voor hun scriptie goedgekeurd te krijgen, alvorens ze aan de scriptie kunnen beginnen. De student dient niet alleen een rapport in te leveren maar ook een mondelinge verdediging van de uitgevoerde opdracht te houden. De beoordeling van de afstudeerscriptie is in handen van de scriptiebegeleider en een tweede beoordelaar. Zij beoordelen aan de hand van een beoordelingsformulier. Bij de afstudeerzitting is de werkgever van de student aanwezig. Leden van de raad van advies van de opleiding voeren een steekproefsgewijze controle op de kwaliteit van de afstudeerscripties uit. Overwegingen In de onderwijs- en examenregeling zijn de regels voor de toetsing en beoordeling goed vastgelegd. De examencommissie kwijt zich volgens het panel goed van haar taak om de kwaliteit en het niveau van de toetsing en beoordeling te waarborgen. Het panel staat positief tegenover de scheiding die de opleiding heeft doorgevoerd tussen het opstellen van de toetsen, het doceren en het beoordelen van de door de studenten gemaakte toetsen. Door deze scheiding kan de opleiding inderdaad een betrouwbare toetsing en beoordeling waarborgen. Het panel heeft vastgesteld dat deze scheiding zowel bij de tentamens en opdrachten als bij de beoordeling van het portfolio is doorgevoerd. Doordat de portfoliobegeleider contact heeft met de praktijkbegeleider van de student op diens werkplek zijn er volgens het panel voldoende zekerheden dat de door een student ingeleverde praktijk-, module- en eindopdrachten inderdaad door de betreffende student zijn gemaakt. Het panel acht de procedures rond de afstudeerscriptie stevig genoeg om het niveau daarvan te verzekeren. De student dient zijn of haar plan van aanpak voor te leggen en de beoordeling van de scriptie is in handen van twee beoordelaars die zowel het schriftelijk werk als de mondelinge verdediging beoordelen. Het panel heeft tijdens zijn bezoek kennis kunnen nemen van voorbeelden van tentamenvragen en van afstudeerwerk van verwante opleidingen binnen NCOI. Het heeft daarvan een positieve indruk gekregen. Conclusie: voldoende

pagina 21


4.7 4.7.1

Afstudeergarantie en financiële voorzieningen Standaard 16 De instelling geeft aan studenten de garantie dat het programma volledig kan worden doorlopen en stelt toereikende financiële voorzieningen beschikbaar. Bevindingen Hogeschool NCOI heeft in zijn aanvraagdossier een afstudeergarantie aan de studenten afgegeven met een duur van zes jaar. Deze termijn hangt samen met de geldigheidsduur van de afgelegde tentamens die ook zes jaar is. Na die periode moeten de studenten opnieuw een tentamen afleggen. NCOI Opleidingsgroep heeft aan de directie van de NVAO een document ter beschikking gesteld waaruit de financiële situatie van deze instelling kan worden afgeleid. Bestudering van dat document heeft uitgewezen dat de instelling over voldoende financiële middelen beschikt om de opleiding te kunnen ontwikkelen en verzorgen. Overwegingen Het panel acht de afstudeergarantie naar behoren. Het panel beschouwt de financiële spankracht van de NCOI Opleidingsgroep voldoende om deze opleiding te ontwikkelen en te verzorgen. Conclusie: voldoende

4.8

Toedeling aan Croho-domein De opleiding heeft de volgende motivering gegeven voor indeling van de voorgenomen opleiding in het Croho: “De opleiding HBO is ontwikkeld op basis van het landelijke beroepsprofiel voor Informaticaopleidingen van de HBO-i raad. In samenspraak met het beroepenveld heeft NCOI gekozen voor een eigen profilering voor haar opleiding Informatica. De NCOI-opleiding HBO Bachelor Informatica is een opleiding die is gericht op de IT-professional die zich vanuit de techniek verder wil ontwikkelen tot IT-manager op bachelorniveau. De opleiding heeft haar wortels in de techniek, en in de basis van de opleiding is sprake van een ICT-technische vakinhoud van modules en portfolio (zie programmabeschrijving in de aanvraag). Om op bachelorniveau goed te kunnen functioneren, moet naast aandacht aan state of the art ontwikkelingen op IT-gebied ook aandacht worden besteed aan aspecten die direct verband houden met de bedrijfsvoering ofwel het management. Van de NCOI Informaticus wordt verwacht dat hij bij zijn analyses en adviezen rekening houdt met de doelen die de organisatie zich heeft gesteld. Een indeling in het domein ‘ICT’ ligt voor de hand, zij het dat het CROHO-register dit domein niet kent. De opleiding Informatica wordt, zoals gebruikelijk is bij andere IT-opleiders, ondergebracht in het domein ‘Techniek’. “ Op grond van de aangereikte informatie en motivering acht het panel toedeling van de voorgenomen opleiding aan het Croho-domein Techniek passend.

pagina 22


4.9

Algemene conclusie over de kwaliteit van de opleiding Het panel heeft alle standaarden beoordeeld als voldoende. Daarom is het panel van oordeel dat de kwaliteit van de opleiding als geheel voldoende is.

4.10

Aanbevelingen Het panel heeft de volgende aanbevelingen aan de opleiding: – De eindkwalificaties realistischer te formuleren om deze in overeenstemming te doen zijn met het daadwerkelijk te bereiken niveau van de afgestudeerden. – Het praktijkgerichte onderzoek te bevorderen en een belangrijker plaats binnen het programma te geven. – De bedrijfskundige theorie binnen het progamma minder algemeen te maken en meer toe te spitsen op het vakgebied van de informatica. – De voorwaarden rond de werkomgeving en de praktijkbegeleider strikter te toetsen bij de toelating van studenten. – Niet alleen de raad van advies maar ook de academic board een taak te geven bij het vaststellen en bevorderen van de kwaliteit van de kerndocenten. – De docenten in de gelegenheid te stellen toegepast onderzoek te doen, te publiceren en te promoveren. – De samenhang in het docententeam te bevorderen. – Zorg te dragen voor een meer structurele betrokkenheid van studenten bij het vormgeven en evalueren van het onderwijs. – Te blijven bewaken dat de examencommissie haar werkzaamheden volgens de wettelijke bepalingen uitvoert.

pagina 23


5 Overzicht oordelen

Onderwerp

Standaarden

1 Beoogde eindkwalificaties

1. De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen

V

2 Programma

2. De oriëntatie van het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en/of de beroepspraktijk

V

3. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de beoogde eindkwalificaties te bereiken

V

4. De vormgeving van het programma zet aan tot studeren en biedt studenten de mogelijkheid om de beoogde eindkwalificaties te bereiken

V

5. Het programma sluit aan bij de kwalificaties van de instromende studenten

V

6. Het programma is studeerbaar

V V

7. De opleiding voldoet aan wettelijke eisen met betrekking tot de omvang en de duur van het programma 8. De opleiding beschikt over een doeltreffend personeelsbeleid

V

9. Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma

V

10. De omvang van het personeel is toereikend voor de realisatie van het programma

V

11. De huisvesting en de materiële voorzieningen zijn toereikend voor de realisatie van het programma 12. De studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten bevorderen de studievoortgang en sluiten aan bij de behoefte van studenten

V

13. De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen 14. Bij de interne kwaliteitszorg zijn de opleidings- en examencommissie, medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld van de opleiding actief betrokken

V

6 Toetsing

15. De opleiding beschikt over een adequaat systeem van toetsing

V

7 Afstudeergarantie en financiële voorzieningen

16. De instelling geeft aan studenten de garantie dat het programma volledig kan worden doorlopen en stelt toereikende financiële voorzieningen beschikbaar

V

3 Personeel

4 Voorzieningen

5 Interne kwaliteitszorg

Algemene conclusie

V = voldoende O = onvoldoende

pagina 24

Oordeel


V

V

V

Bijlage 1: Samenstelling panel Het panel bestond uit de volgende personen: – prof.dr. G. Dedene, gewoon hoogleraar Beleidsinformatica, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, KU Leuven (voorzitter); – ing. A.A. Vreven MSc, ICT-deskundige en free-lance consultant (panellid); – prof.dr. J.M. Pieters, hoogleraar Toegepaste Psychologie en voorzitter vakgroep Curriculumontwerp en Onderwijsinnovatie, Universiteit Twente (panellid); – R.P. Verbij BSc, student wo-ma Technische Informatica, Universiteit Twente (student-lid). Prof.dr. Guido Dedene is gewoon hoogleraar Beleidsinformatica aan de faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen aan de Katholieke Universiteit te Leuven, Belgie. Daarnaast heeft hij een leerstoel "Ontwikkeling van Informatie- en Communicatiesystemen" aan de Universiteit van Amsterdam. Ook doceert hij regelmatig aan de Vlerick Leuven Gent Management School. Hij is mede-oprichter van het Inno.com Institute en verricht omstandig onderzoek op het vlak van Enterprise Architectuur, ICT-gebaseerde Services en Proces/Data Discovery. Hij is promotor van verschillende onderzoeksleerstoelen aan de KU Leuven en is zeer actief in de samenwerking met de bedrijfspraktijk. Ing. Guus Vreven MSc is na het behalen van zijn HTS-diploma (scheeps)werktuigbouwkunde in 1968 werkzaam geweest als beroepsofficier bij de Koninklijke Marine en heeft vervolgens een breed scala van functies in de ICT vervuld. Zo is hij projectleider Politieinformatiesystemen RCC Apeldoorn en hoofd systeemontwikkeling van het Landbouw Administratie en Rekencentrum (LARC) te Deventer geweest. Tijdens zijn studie Computer Science aan de University of Michigan van 1980-1982 was de heer Vreven werkzaam bij Burroughs Corporation als projectleider voor de Nederlandse versie van een financieel/administratief pakket voor het MKB. De heer Vreven is lid (geweest) van diverse internationale werkgroepen, waaronder X-Open, OSF, voorzitter permanent working group on e-business and retailbanking. Hij is 25 jaar part time docent bedrijfskundige informatica geweest in de AMBI-opleidingen en is tevens docent geweest bij de Nederlandse Politie Academie, en de MBA-opleidingen van Nijenrode en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Voor Rabobank Nederland is hij werkzaam geweest als projectmanager, senior consultant software engineering en directeur ICT-strategie. Zijn vakpublicaties omvatten een tiental ICT-boeken en meer dan 40 artikelen. De heer Vreven is inmiddels gepensioneerd maar nog actief als free-lance consultant. Prof.dr. Jules M. Pieters is hoogleraar Toegepaste Psychologie met bijzondere aandacht voor leren en instructie aan de Universiteit Twente. Tot 1 februari 2012 was hij als voorzitter van de vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie verbonden aan de Faculteit Gedragswetenschappen en was hij tevens wetenschappelijk directeur van het Instituut voor de Universitaire Lerarenopleiding ELAN. Hij geeft leiding aan het onderzoekprogramma Curriculum, Docent & Innovatie, Ruud Verbij BSc is student Technische Informatica aan de Universiteit Twente, specialisatie beveiliging. Tijdens zijn studententijd heeft hij zich een jaar fulltime ingezet als functionaris externe betrekkingen voor zijn studievereniging. Daarnaast is hij drie jaar lid van de onderwijsevaluatiecommissie van zijn opleiding geweest, en heeft hij twee jaar zitting gehad in de opleidingscommissie van zijn opleiding. Naast zijn inzet voor het onderwijs was hij ook

pagina 25


zes jaar op rij betrokken bij de voorlichting van zijn opleiding. Sinds september 2010 is hij werkzaam als student in het studentenpanel voor Toets Nieuwe Opleidingen voor de NVAO. Alle panelleden en de secretaris hebben een onafhankelijkheids- en geheimhoudingsverklaring ingevuld en ondertekend. Het panel werd bijgestaan door drs. G.H. Lansink, beleidsmedewerker NVAO en procescoördinator, en drs. W.J.J.C. Vercouteren RC, secretaris.

pagina 26


Bijlage 2: Programma locatiebezoek Het panel heeft een bezoek gebracht aan de locatie van de opleiding op 8 november 2012.

Locatie: Utrecht

pagina 27

08.15 uur – 09.30 uur

Ontvangst en voorbereiding panel (besloten)

09.30 uur – 10.00 uur

Gesprek faculteitsbestuur en onderwijsinstituut drs. Eric Verduyn, directeur onderwijs, José Smit BBA, manager Hogeschool NCOI, drs. Eric Pardon MMI, manager Business School en Inhoud & Accreditaties

10.15 uur – 11.00 uur

Gesprek opleidingsmanagement Titia Verdenius MSc.en Hans Pruszner BBA, opleidingsmanagers, ir. Hans Vink, programmaontwikkelaar en kerndocent, Robert Korsloot, ontwikkelaar, ing. Chrit Sliepen, ontwikkelaar

11.15 uur – 11.45 uur

Gesprek vertegenwoordigers werkveld prof. Wim van Grembergen Phd., lid denktank/raad van advies, drs. Gos Hein van der Wouw, lid denktank/raad van advies, ir. Hans Nieuwenhuis MBA, lid denktank/raad van advies

11.45 uur – 12.15 uur

Gesprek vertegenwoordigers kwaliteitszorg en Examencommissie Justus van Ebbenhorst Tengbergen BBA, kwaliteitsmanager en toetsdeskundige, ir. Erik Mols, lid domein examencommissie Techniek & ICT, ing. Frans Timmer MBA RI, lid domein examencommissie Techniek & ICT

12.15 uur – 13.00 uur

Lunch (besloten)

13.00 uur – 13.30 uur

Rondleiding in electronische leeromgeving drs. Eric Verduyn, directeur onderwijs, Justus van Ebbenhorst Tengbergen BBA, kwaliteitsmanager

13.30 uur – 14.15 uur

Gesprek docententeam Annet Luyendijk, drs. Karel van Schie, ing. Marcel Gelsing, drs. Louis van der Meché, Marc Castricum DBA, drs. Marco Dufour

14.30 uur – 15.00 uur

Gesprek studenten Hennie van Leeuwen, Ralph Visser, Arno van Graas

15.00 uur – 15.30 uur

Overleg panel


pagina 28

15.30 uur – 15.45 uur

Tweede gesprek vertegenwoordigers opleidingsmanagement José Smit, BBA, manager Hogeschool NCOI, drs. Eric Pardon MMI, manager Business School en Inhoud & Accreditaties, Justus van Ebbenhorst Tengbergen BBA, kwaliteitsmanager en toetsdeskundige, Titia Verdenius MSc. en Hans Pruszner BBA, opleidingsmanagers

15.30 uur – 17.00 uur

Overleg panel (besloten)

17.00 uur

Korte terugkoppeling door panelvoorzitter naar opleiding


Bijlage 3: Overzicht van bestudeerde documenten Informatiedossier opleiding/instelling - Informatiedossier uitgebreide toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Informatica - Domeinspecifiek kader en eindkwalificaties van opleiding - Overzicht van programma - Programmabeschrijving fase 1 - Onderwijs- en examenregeling 2012/2013 - Overzicht van in te zetten personeel - Overzicht van contacten met het werkveld - Antwoorden van opleiding op aanvullende vragen van panel Documenten, beschikbaar gesteld tijdens locatiebezoek Algemeen - Programma audit 8 november 2012 - Lijst met aantallen studenten - Lijst met studenten met vrijstelling - Brief NVAO 29 oktober 2012 - Document Accreditatie onder voorwaarden, aanvullende vragen, november 2012 - Document Accreditatie onder voorwaarden, juli 2012 Kwaliteitsborging - Handboek Onderwijs en Examinering - Handboek ISO – in separate map - Notitie toelichting kwaliteitszorg en examencommissie - Rapportage examencommissie - Notulen domein examencommissies - Vrijstellingen - Onderwijs- en examenregeling (OER) 2012 – 2013 - Studiegids HBO Bachelor Informatica 2012-2013 (inclusief opleidingsspecifiek onderwijs- en examenreglement) - Formulier module evaluatie studenten (inclusief vragen over studiebelasting) - Vragenformulier studenttevredenheidsonderzoek - Verbetermatrix Toelating - Toelatingsbeleid - Notitie toelichting toelating (proces) - Studentformulieren toelating - blanco documenten - Diagnostische wiskundetoets (toelating technische opleidingen) - Toelatingscriteria (inclusief werkplek en stage) - Format vastleggen toelating in CRM-systeem Olympus

pagina 29


Portfolio - Portfolio – studentversie (ICT) - Instructie bijeenkomst portfoliobegeleiding fase I - Presentatie portfoliobijeenkomst - Handleiding portfoliobegeleider - Formulier contactmomenten portfoliobegeleider - Instructie praktijkbegeleider - Formulier feedback praktijkbegeleider - Beoordelingswijzer opleidingsportfolio - Beoordelingscriteria opleidingsportfolio - Beoordelingsformulier opleidingsportfolio Documenten die de opleiding na het locatiebezoek heeft toegezonden - Toetsmatrijs module ICT-Strategie - Examen module ICT-Strategie - Antwoordmodel ICT-Strategie - ICT-trends in programma - Programmabeschrijving fase 2 - Jaarrekening instelling

pagina 30


Bijlage 4: Lijst met afkortingen

pagina 31

ba

bachelor

Croho

Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs

EC

European Credits conform het European Credit Transfer System

hbo

hoger beroepsonderwijs

ma

master

NVAO

Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie

wo

wetenschappelijk onderwijs


Het paneladvies is tot stand gekomen in opdracht van de NVAO met het oog op uitgebreide toetsing van de nieuwe opleiding hbo-bachelor Informatica van Hogeschool NCOI.

Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) Parkstraat 28 Postbus 85498 | 2508 CD DEN HAAG T 31 70 312 23 30 F 31 70 312 23 01 E [email protected] W www.nvao.net

Aanvraagnummer

pagina 32

000580


hbo-bachelor Informatica Hogeschool NCOI 4 december 2012 NVAO uitgebreide Toets nieuwe opleiding

Recommend Documents