Handboek Productgerichte Milieuzorg

Handboek Productgerichte Milieuzorg

Ploos van Amstel Milieu Consulting Rondven 37 6026 PX Maarheeze Postbus 2682, 6026 ZH Maarheeze tel: 0495 - 590 500 fax: 0495 - 590509 e-mail: [email protected] In opdracht van: De Gezamenlijke vleessector P/a Louis Braillelaan 80 2719 EK Zoetermeer Postbus 61 2700 AB Zoetermeer tel.: 079 - 363 49 00 fax: 079 - 363 49 88 e-mail: [email protected] routebeschrijving

Inhoudsopgave 1. Leeswijzer

3

2. Inleiding

4

3. Doel handboek

4

4. Wat is Productgerichte Milieuzorg

6

5. Waarom een handreiking productgerichte milieuzorg?

6

6. Kern handboek Productgerichte Milieuzorg

7

7. Stappenplan ter realisering PMZ

8

8. Keten van de vleessector en mogelijke projecten

10

9. Praktijkcases

16

2

1. Leeswijzer Het Handboek Productgerichte Milieuzorg is in eerste instantie bestemd voor alle bedrijven werkzaam in de vleessector. Daarnaast kan de handreiking ook worden gebruikt door bedrijven die werkzaam zijn in aanverwante sectoren. Meer specifiek is deze handreiking bestemd voor: •

bedrijven die reeds beschikken over een kwaliteitsen / of milieuzorgsysteem of een aanverwante systematiek.

•

bedrijven die reeds enige ervaring hebben met milieugerichte productontwikkeling (MPO of Ecodesign)

Productgerichte milieuzorg moet in dit kader worden gezien als een aanvulling op bestaande zorgsystemen en tevens als aanvulling op milieugerichte productontwikkeling. Met behulp van de handreiking kunnen bedrijven vaststellen of productgerichte milieuzorg iets voor het eigen bedrijf is en op welke wijze zij hieraan invulling kunnen geven. Het handboek Productgerichte Milieuzorg bevat een stappenplan, hulpmiddelen en mogelijke projectrichtingen. Door heel het handboek staat de ketenbenadering centraal. Ieder bedrijf maakt deel uit van een productketen of vormt op zich een productketen. Een productketen is hierbij een verzameling van bedrijven of bedrijfsonderdelen die samen verantwoordelijk zijn voor de productie, het gebruik en de afdanking van een product (wieg tot graf). De ketenbenadering staat in het handboek centraal omdat bedrijven veelal het eigen deel van de productketen al geoptimaliseerd hebben en verdere verbeteringen hierdoor met name zullen moeten komen uit een slimmere aanpak van de processen in de keten en een betere afstemming tussen de schakels van de productketen.

3

2. Inleiding Het voor u liggende handboek Productgerichte Milieuzorg, wordt benaderd vanuit de ketengedachte. Ketens en ketenbenadering staan centraal in het handboek omdat het tijdperk van milieuzorg binnen alleen de eigen organisatiemuren achterhaald is. Niet langer kan enkel naar de eigen organisatie worden gekeken. Eerste ervaringen laten zien dat er voor een reeks van processen in de keten milieuwinst cq kostenbesparing te realiseren is. De mate waarin besparingen mogelijk zijn hangt af van het bedrijf en haar plaats binnen de keten. Het ketendenken heeft de laatste jaren op allerlei gebieden veel aandacht gekregen. Ook vanuit de zijde van de overheid wordt het ketendenken sterk gestimuleerd. Ketensamenwerking moet leiden tot situaties waarbij de milieuprestatie van de keten als totaal verbetert, waardoor kostenbesparingen voor meerdere schakels ontstaan. In een aantal gevallen kunnen de besparingen echter ook een eenzijdig voordeel opleveren, maar in veel gevallen vertaalt de kostenbesparing zich toch naar de deelnemende schakels in de keten. Samenwerking in de keten moet de kans op suboptimalisatie verkleinen, oftewel aanpassingen in de keten kunnen bijdragen aan een nog optimaler resultaat vanuit de keten gezien. Behalve aanvullende kostenbesparingen zal dit in de meeste gevallen ook tot milieu verbeteringen kunnen leiden. Iedere onderneming, groot of klein, maakt deel uit van een keten. Iedere onderneming heeft behalve een individueel belang ook een ketenbelang. Verdere samenwerking zou een basis kunnen zijn om de keten te versterken.

3. Doel Handboek Het handboek heeft tot doel bedrijven in de vleessector te ondersteunen in het proces om samen met andere schakels uit de productketen milieuverbeteringen in kaart te brengen en deze tezamen met kostenbesparingen te verzilveren. De ondersteuning bestaat concreet uit het aanreiken van een bijlagenrapport met daarin opgenomen een stappenplan en diverse hulpmiddelen.

4

In praktijk is gebleken dat milieu en economie vaak hand in hand gaan. Een verbetering op milieugebied resulteert vaak ook in economisch voordeel. ‘Het geld ligt op straat’ en de enige mogelijkheid om het te pakken is door creatief te denken in de productketen en door samenwerking te zoeken met andere bedrijven uit de productketen. De omvang van een bedrijf is hierbij niet bepalend voor de mate van succes.

De ingrediënten, 1) de dagelijkse gang van zaken een keer vanuit een andere invalshoek te bekijken en 2) het open staan voor slimme aanpassingen van bewerkingsprocessen of handelingen of andere hulpmiddelen in de keten zijn nadrukkelijk elementen om een succesvolle verandering tot stand te brengen. Uit praktijkervaringen is gebleken dat o.a.kleinere bedrijven een grote invloed kunnen hebben in de keten doordat dit soort organisaties doorgaans sterk zijn in het bedenken van creatieve oplossingen. Hieronder volgt een voorbeeld van een succesvol geïmplementeerd milieu, - en kostenbesparend ketenproject. Een grondstofleverancier ontwikkelt een nieuw kunststofmateriaal met een hogere stijfheid en sterkte en betere slijt- en krasvastheid. De OV-markt voor stoelen en wandpanelen wordt als potentiële nieuwe markt gezien. De grondstofleverancier weet de vervoersmaatschappijen te interesseren helemaal aan de andere kant van de keten. Daardoor wordt de rest van de keten in beweging gezet: de treinleverancier, de systeemleverancier en het verwerkingsbedrijf.

Dit is een voorbeeld dat gekenmerkt wordt door eenvoud en simplisme. De crux van de aanpassing zit hem in het komen tot een aangepaste grondstof die recht doet aan de processen door heel de productketen. Uiteindelijk levert het concept voor iedere schakel milieubesparing en economische winst op, onder meer door de inzet van minder materiaal, overbodigheid van een metalen frame, gewichtsbesparing bij distributie en gebruik en verhoging van de levensduur.

5

4. Wat is Productgerichte milieuzorg?

Invoering van productgerichte milieuzorg (PMZ) biedt ondernemers de mogelijkheid om milieuvoordeel te combineren met economisch voordeel.

Het motto waar het in de kern om gaat bij productgerichte milieuzorg (PMZ) is daarom:

Pak de keten Milieu is geld Zoek de besparing (dus winst). 5. Waarom een handboek productgerichte milieuzorg? De COV constateerde dat de overheid zag en begreep dat daar waar men op onderdelen tot verdere verlaging van de milieulast zou willen komen dit alleen zou kunnen vanuit samenwerking in de ketens. Ook binnen de bedrijven is samenwerking in de keten ontdekt als manier om een verdere kostenverlaging te realiseren. Ter ondersteuning van haar leden heeft de COV een handboek opgesteld die het bedrijven mogelijk maakt op een laagdrempelige mannier kennis te maken met PMZ. Zoals reeds eerder opgemerkt, zullen veel bedrijven al bezig zijn of bezig geweest zijn met aanpassingen in de keten om zodoende verdere efficiency en/of kostenbesparing door te voeren. Het aangereikte stappenplan in het bijlagenrapport is bedoeld ter ondersteuning van dit soort processen. Voor de meer complexe processen is een systematische benadering verstandig om processen te verkennen, bewaken en daar waar interessant tot aanpassing over te gaan. Deze systematiek kan tevens worden ingebed in eventueel reeds bestaande zorgsystemen. Daar waar men in de industrie een keuzevrijheid heeft in verschillende grondstoffen voor productstromen, zijn deze voor de COV achterban beperkt. Onderscheid kan gemaakt worden in a) Vleesproduktie, bijprodukten etc b) produkten die ondersteunen, zoals verpakking, watergebruik, logistiek etc

6

Voor a) worden behalve voor speciale programma’s of wettelijke eisen veelal geen aanvullende eisen gesteld aan de grondstof voor vlees. Voor b) kan men veel eenvoudiger, dit is weliswaar afhankelijk van de hoeveelheid volume dat een bedrijf afneemt en afhankelijk van de vraag of er collectieve afspraken gemaakt zijn, als bedrijf afspraken maken met een leverancier. Als men dit zou willen, kunnen leveranciers verplicht gesteld worden om milieugegevens voor hun producten beschikbaar te stellen. Als voorbeeld kan hier gewezen worden naar de vrachtwagenbouwer DAF die van al haar leveranciers eist dat ze milieugegevens beschikbaar stellen. Daarnaast kan worden gekeken naar een optimale inzet van deze hulpmiddelen en processen. Met behulp van het handboek kunnen bedrijven meer oog krijgen voor Productgerichte Milieu Zorg en daar waar mogelijk aanpassingen doorvoeren. Tevens kan in de vervolgfase het stappenplan uit het bijlagenrapport worden gebruikt om te bezien of dit geïntegreerd kan worden in bedrijfsspecifiek productgericht milieuzorgsysteem. Het volledige stappenplan is te vinden in sectie 2 van het bijlagenrapport, en dient te worden gezien als naslagwerk en hulpmiddel bij het daadwerkelijk uitwerken van product gericht milieubeleid.

6. Kern handboek Productgerichte Milieuzorg Het handboek Productgerichte Milieuzorg zoals ontwikkeld voor de leden van de COV heeft tot doel bedrijven kennis te laten maken met PMZ, ze te ondersteunen bij het vormgeven van het traject om productgerichte milieuzorg in de bedrijfsvoering te integreren als dat past, en minstens zo belangrijk, heeft het handboek tot doel te stimuleren nadrukkelijk naar de keten te kijken. Door inzicht in de totale milieuprestatie van een product of de samenhangende processen, wordt het interessant te onderzoeken waar aanpassingen tot het hoogste (milieu)rendement leiden, als aanpassingen vanuit het bedrijf of de keten gezien interessant zijn.

7

Het verder kijken dan naar de eigen schakel, vergt voor zover dit niet reeds het geval is een andere manier van werken. Structurele communicatie, samenwerking en afstemming zijn hierbij van essentieel belang. Samenwerking en afstemming vragen om openheid. Dit aspect van openheid vraagt vertrouwen om te voorkomen dat anderen met specifieke informatie aan de haal zouden kunnen gaan. Alhoewel voorzichtigheid is geboden in het samenspel van partijen in de keten zullen toch voldoende relevante zaken op tafel moeten komen wanneer men interessante aanpassingen in de keten wil realiseren. Bedrijven kunnen als zij dat willen PMZ niet alleen voor milieu en economische maar ook voor sociale en ethische aspecten inzetten. Ook het zaken doen met milieubewuste bedrijven draagt bij aan de eigen milieuprestaties. Iedereen in een keten kan dus resultaat boeken, zelfs als het voordeel in eerste instantie elders in de keten lijkt te liggen.

7. Stappenplan ter realisering PMZ Het uitvoeren van een PMZ-project vergt een gestructureerde aanpak. Onderstaand is een stappenplan weergegeven wat hierbij als leidraad kan dienen. Per stap is aangegeven welke activiteiten in een systematische benadering aan de orde zouden moeten komen. Een uitgebreide toelichting is opgenomen in het bijlagenboek waarin ook 9 bijpassende hulpmiddelen zijn opgenomen

Stappenplan in hoofdlijnen Het stappenplan PMZ bestaat uit een viertal stappen die op hun beurt weer zijn onderverdeeld in een aantal activiteiten, namelijk:

8

Stap

Activiteit

1. voorbereiding

• • • • • • • • • •

voor het eerst met PMZ aan de slag draagvlak management kader + hoofdlijnen proefproject projectleider PMZ-werkgroep projectplannen startproduct milieudoorlichting verbetertrajecten analyse proefproject • evaluatie

3. Implementatie

•

doorvoeren verbeteropties

4. Borging

•

inventariseren relevante afdelingen inventariseren relevante taken opstellen procedures / instructies

2. uitvoeren projectplan

• •

Toelichting stappenplan Voor eenvoudige aanpassingen die minder ingrijpen in de processen kan men met een simpeler stappenplan volstaan. Zodra er echter overwogen wordt om tot behoorlijke aanpassingen in processen in de keten of producten van toeleveranciers te komen is het aan te raden om een gestructureerd stappenplan te doorlopen. Een zeer belangrijk aspect als men voor het eerst met PMZ begint betreft bij stap 1. de voorbereiding, het analyseren van de mogelijkheden. Heeft men één of meer mogelijkheden in kaart dan is het minstens zo belangrijk om draagvlak te krijgen bij het management. Omdat het draagvlak bepalend is voor het uiteindelijke succes, zijn de wezenlijke aspecten om het draagvlak te creëren op een rij gezet die als kapstok voor een presentatie kunnen dienen. Een tweede belangrijk punt betreft de projectplannen uit stap 1 bij de voorbereiding. In deze stap wordt namelijk vastgelegd welke partijen/schakels uit de productketen zullen worden benaderd voor samenwerking en optimalisatie in de productketen. Tot slot is uiteraard de implementatie zeer belangrijk. Hiermee wordt immers de basis gelegd voor de te realiseren milieutechnisch en economische winst.

9

Het ontwikkelde PMZ-systeem dient niet als eindproduct te worden gezien maar veeleer als startpunt. Een ‘definitief’ productgericht milieuzorgsysteem moet groeien aan de hand van opgedane praktijkervaringen en nieuw verkregen inzichten. Productgerichte milieuzorg vergt een continue kritische blik op de werkzaamheden zoals deze binnen de productketen worden uitgevoerd en tevens een permanente samenwerking met de ketenpartners.

8. Keten van de vleessector en mogelijke projecten Een productketen is een dynamisch netwerk van afspraken en relaties tussen bedrijven onderling. Om de mogelijkheden van efficiencyverhoging en nieuwe zuinige werkwijzen te leren kennen, is na een gedegen voorbereiding ten eerste inzicht in de structuur en verhoudingen van de specifieke keten waartoe men behoort noodzakelijk. Om vast een aantal mogelijke projecten te kunnen benoemen is in figuur 1 de algemeen gebruikelijke keten voor organisaties in de vleesbranche in beeld gebracht. De gebruikelijke keten van bedrijven in de vleessector is relatief complex en divers door de vele partijen aan de ‘productie’ kant van de keten en door het feit dat het in deze keten bederfelijke goederen betreft. Bovendien heeft elke stap in de keten meerdere afzetkanalen van producten en bijproducten zodat er dwars,- en parallel ketens op de hierboven weergegeven keten ontstaan. Zoals in figuur 1 aangegeven, is er voor het gros van de bedrijven in de vleesbranche tussen elke stap in hun specifieke keten een transportstap aanwezig. Transport is dan ook een zeer belangrijke factor in de keten van de sector vlees. Door het transport en het logistieke systeem achter het transport aan te pakken kunnen ingrijpende winsteffecten door de hele keten gerealiseerd worden op zowel energie alsook op financiële kosten. Transport is dus de factor bij uitstek om als gezamenlijk ketenproject te onderzoeken op de aanwezige winstmogelijkheden. Richtingen waarin gedacht kan worden zijn onder andere richtingen waarmee in vele sectoren al grote winsten worden behaald zoals een hogere beladingsgraad van vrachtwagens, functionelere transport routes en just in time management.

10

Project-items

Project-items

?

? Fokkerij Fokkerij

vervoer vervoer transport transport Mesterij Mesterij

energie energie

Bijkomende komende Bij stromen stromen

transport transport Slachterij Slachterij transport transport

verpakking verpakking

water water

VleesVleesverwerking verwerking transport transport Retail Retail

opslag opslag

Consument Consument

Figuur 1: De algemeen gebruikelijke productketen van bedrijven en projectitems in de vleessector.

11

Vervoer:

vervoer

Hogere beladingsgraad van vrachtwagens Als men bedenkt dat in de praktijk bij de meeste transporteurs de maximale beladingsgraad 60 % is dan lijkt het vanzelfsprekend om als organisatie de eigen beladingsgraad tegen het licht te houden. Toch denken organisaties vaak dat ze efficiënt en optimaal beladen en besteden daarom vaak weinig extra aandacht aan deze logistieke component. In een standaard rekenmodel, gebaseerd op cijfers van het CBS en een aantal geschatte cijfers, is berekend dat in Nederland (met een totaal geslacht gewicht van 3.278.590.000 kg) gezamenlijk 8% transportbesparing te behalen is als de beladingsgraad verbetert van 60% naar 65%. Om op organisatie niveau inzichtelijk te ma ken wat een verbetering in de eigen beladingsgraad procentueel als transportbesparing oplevert is bijlage 5 in het bijlagenboek een eenvoudig hulpmiddel. Korte en snelle transportroutes Onterecht wordt ook aan de logistieke component ‘korte en snelle transportroutes’ vaak weinig aandacht besteed. Reden hiervoor is dat veel organisaties het te behalen voordeel onderschatten. Maar als men bedenkt dat een bedrijf als DHL Nederland Express met 4,2 miljoen klanten en 75.000 voertuigen enorme transportwinsten boekt door dagelijks de kortste en snelste route langs tientallen plaatsen te vinden. Dan kun je redelijkerwijs aannemen dat er in de totale vleesketen, met ± 400.000 transportbewegingen per jaar voor het slachten in Nederland, ook aanzienlijk bespaard kan worden door dagelijks de kortste en snelste routes te nemen. Daarnaast toont onderzoek van SenterNovem simpelweg aan dat minder transportbewegingen in de voedings,- en genotmiddelen sector tot een besparing van 250.000 GJ per jaar moet kunnen leiden. Just in time management Een populaire methode om de voorraad zo laag mogelijk te houden is just in time-management. Just in time bevoorrading kan in de vleessector worden toegepast door de verkoop- en bestelgegevens sneller en efficiënter door de keten te laten gaan. Zo wordt de doorlooptijd van de levering van het vlees korter, de producten in het schap verser en de uitval lager. Op de kosten van voorraadbeheer, ruimte, koeling etc. kan hierdoor flink worden bespaard. Ook kan de tijd die beschikbaar komt worden gebruikt om andere logistieke componenten door heel de keten te optimaliseren.

12

Bijkomende stromen:

Bijkomende stromen

energie

Verder zijn er in de keten tal van andere onderwerpen die de moeite van het uitwerken in ketenprojecten waard zijn. Zo hebben uiteraard alle bedrijven uit de vleesketen te maken met bijkomende stromen, direct afkomstig van het vlees, afvalwater maar ook verpakkingsafval (voor zover het gebruik van retourkratten niet interessant is). Behalve de bijstromen, slachtbijprodukten en afvalwater (slib) kan er afhankelijk van de plaats in de keten ook nog sprake zijn van verpakkingsafval. Energie: Op energiegebied zijn er meer besparende projecten te bedenken dan alleen het inkorten van de transportketen. Het produceren van duurzame producten het gebruiken van duurzame energie en het inrichten van duurzame bedrijventerreinen zijn allen mogelijkheden van energie en kosten besparing. Per thema moet worden bekeken waar de energiebesparing het best kan worden gerealiseerd, intern, extern of gezamenlijk. De laatste jaren groeit de aandacht voor besparing buiten de eigen organisatie, omdat bedrijven meer en meer hun interne processen al geoptimaliseerd hebben. Onderzoek en praktijkervaring geven echter aan dat grote winsten (zowel energetisch als economisch) haalbaar zijn, zodra bedrijven samenwerking zoeken met partners binnen hun productketen of met bedrijven die letterlijk (bijvoorbeeld op bedrijventerreinen) en figuurlijk (vergelijkbare of aansluitende grondstoffen, hulpmiddelen) dichtbij de eigen organisatie staan.

water

Water: Veel water wordt verbruikt in de schakels mesterij, slachterij en gedurende het transport. Het water wordt vooral ingezet bij de reinigingsprocessen door de keten. Appendix 5 is opgenomen (zie bijlagenboek) om de huidige situatie te inventariseren en rekening te houden met de milieuwetgeving door het invullen van checklist, met als doel waterbesparing te realiseren in de sector.

13

verpakking

Verpakking: De verpakkingen vormen in de vleessector een sterk milieubelastende factor. Vanuit het oogpunt van product gerichte milieuzorg is het thema verpakkingen dan ook een zeer belangrijk item. Een voorbeeld van een innovatief verpakkingsidee is die van Coca Cola. De 1 ½ liter PET-flessen van Coca Cola werden standaard vervoerd in de gebruikelijke plastic kratten die relatief zwaar zijn en veel plek innemen. Bovendien moesten ze in supermarkten uitgepakt worden en in de schappen worden gezet. Deze kratten zijn vervangen door veel lichtere trays die zijn vormgegeven op een wijze dat de trays gewoon in de supermarkt aan de consument getoond kunnen worden. Deze vernieuwing biedt materiaal winst, logistieke winst en minder handling bij de supermarkten. Soms lijkt een verbeteridee heel succesvol te kunnen worden maar blijkt dit uiteindelijk toch niet het geval te zijn. Een voorbeeld: De wasserijbranche wilde het verpakkingsgewicht reduceren door de schone was niet meer te verpakken in plastic zakken. Maar voor invoering bleek dat wanneer er geen verpakking om het wasgoed zat de was sneller vies raakte, en dus vaker gewassen moest worden wat milieubelastender is door het extra zeepgebruik. Verbeterpunten dienen dus altijd integraal worden bekeken, want een besparing op het ene punt kan leiden tot extra milieubelasting op het andere punt. Bijlage 6 uit het bijlagenboek biedt aanknopingspunten voor verbeterprojecten inzake de verpakkingen.

opslag

Opslag: Om de kosten en energie die gepaard gaan met de opslag van bederfelijke goederen in de hand te houden kan men just in time management (verder) invoeren. Just in time management is een populaire methode om de voorraad zo laag mogelijk te houden. Just in time bevoorrading kan in de vleessector worden toegepast door de verkoop- en bestelgegevens sneller en efficiënter door de keten te laten gaan. Zo wordt de doorlooptijd van de levering van vlees korter, de producten in het schap verser en de uitval lager. Kosten van voorraadbeheer, ruimte, koeling etc. kunnen hierdoor bespaard worden maar de ruimte (lees: tijd) die hierdoor beschikbaar komt kan ook worden gebruikt om andere logistieke componenten door heel de keten te optimaliseren. Het risico hierbij is dat er vaker (met halflege vrachtwagens) gereden wordt omdat de voorraad zo laag mogelijk gehouden wordt. Alle verbeterpunten dienen dus altijd integraal worden bekeken, omdat een besparing op het ene punt kan leiden tot extra milieubelasting op het andere punt.

14

Logistieke optimalisering kan voor bedrijven met een beperkte opslag interessant zijn. Om niet in de problemen te geraken door problemen in de bevoorrading, is opslag in de buurt interessant. Hierdoor kan beter op aanpassingen in de produktie ingespeeld worden. Voor het bedrijf ontstaat een optimalere situatie doordat zij de grondstoffen onder handbereik heeft en ze pas in rekening gebracht worden vanaf het moment dat de voorraad wordt aangesproken.

Algemeen

Algemeen: Zoals men in de voorbeelden ziet is het bij de uitwerking van verbeterideeën zeer van belang dat deze altijd integraal worden bekeken, omdat een besparing op het ene punt kan leiden tot extra milieubelasting op het andere punt. Het aandragen van mogelijke ketenprojecten ter optimalisatie van de milieubelasting in de vleessector is relatief eenvoudig, het overtuigen van de vleessector tot daadwerkelijke uitwerking en invoering ervan des te mo eilijker. Het is hierin van belang te erkennen dat zolang individuele organisaties in de vleessector aarzelend tegen ketenprojecten aankijken er velen milieuvoordelen onbenut zullen blijven.

15

9. Praktijk cases Ter introductie van ketenprojecten zijn in sectie 4 van het bijlagenrapport twee uitgebreide praktijk cases uit de vleessector van ketenprojecten op het gebied van transport opgenomen. Verder is in sectie 4 een praktische verpakkingstool opgenomen. Op de volgende bladzijde wordt daarvan een voorzet gegeven.

Werken aan milieuvriendelijk verpakken De verpakkingen vormen in de vleessector een milieubelastende factor. Vanuit het oogpunt van product gerichte milieuzorg is het thema verpakkingen dan ook een item wat verder onderzocht kan worden. Sinds 1997 moeten alle bedrijven voldoen aan de Ministeriële Regeling voor Verpakking en Verpakkingsafval, welke in 2005 is opgevolgd door een algemene maatregel van bestuur. In appendix 4 ‘Verpakkingstool voor de vleessector’ zijn details, hulpmiddelen en aanknopingspunten terug te vinden voor een analyse van het slim omgaan met verpakkingsmateriaal (minder en mogelijk meer specifiek). Met behulp van de verpakkingstool wordt verder het functioneel denken over verpakkingen gestimuleerd en is de score op de verschillende verpakkingseisen door bedrijven in kaart te brengen.

16

In de tool komen een aantal functionele eisen of prestatie indicatoren integraal aan bod, te weten: •

Wetgeving

•

Kosten

•

Logistiek

•

Productbescherming

•

Productpresentatie

•

Gebruikscomfort

•

Veiligheid

•

Hygiëne

•

Milieu

Om tegemoet te komen aan de ministeriele regeling verpakkingen en verpakkingsafval, is het van belang dat bij het herwaarderen en aanpassen van oude verpakkingen of het op de markt brengen van nieuwe verpakkingen, evenredig rekening wordt gehouden met het milieuaspect. Het uiteindelijke doel van de verpakkingstool is;: organisaties een handvat te bieden waarmee zij in staat zijn: 1. De huidige verpakkingsmaterialen te herwaarderen aan de hand van de gestelde prestatie indicatoren. 2. Alternatieve verpakkingsmaterialen te vergelijken rekening houdend met de wet- en regelgeving. 3. Rekening houdend met de wet- en regelgeving en de daaruit voortvloeiende milieueisen gehanteerde verpakkingen continu te verbeteren. Voorbeelden van milieubesparende verpakkingsoplossingen: • Door vlees met zo min mogelijk lucht te verpakken of door gebruik te maken van Modified Atmosphere Packaging, wordt de benodigde hoeveelheid transportenergie per eenheid product verlaagd. • Door op de verpakking de exacte bereidingstijd aan te geven wordt het energieverbruik per eenheid product verlaagd.

17