VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR
HAMERSTUK
Nummer: 798501-v4
Onderwerp: anti-afhaaksubsidie In D&H: In Cie: In AB: Portefeuillehouder:
AGENDAPUNT 3
11-03-2014 BMZ 01-04-2014 SKK 23-04-2014 Van der Vorm
Steller: Telefoonnummer: Afdeling: Geheim:
Raymond Plaizier (030) 634 5963 Juridische Zaken ja X nee
Voorstel Gelezen het voorstel aan het dagelijks bestuur d.d. 11 maart 2014 (DM 798501-v4), alsmede de notitie ter kennisgeving aan de commissie BMZ d.d. 21 januari 2014 (DM 764462); gelet op het besluit van de Europese Commissie 16 oktober 2013 met nummer C2013/6628 SA.36556 2013/N en de circulaire over de anti-afhaakregeling van de Minister van Infrastructuur & Milieu; voorts gelet op artikel 77 en artikel 122d, lid 5 van de Waterschapswet en artikel 4:21 e.v. van de Algemene wet bestuursrecht; Stelt het college u voor om op grond van artikel 122d, lid 5 van de Waterschapswet aan een tweetal bedrijven een antiafhaaksubsidiebeschikking te verstrekken en te bepalen dat de in het verleden met deze bedrijven gesloten garantie-overeenkomsten onderdeel uitmaken van die beschikking.
Advies commissie X BMZ
SKK
De commissie oordeelt positief over het voorstel en adviseert dit als hamerstuk door te geleiden naar het AB, met als aandachtspunt nogmaals te kijken naar de wijze van behandeling. Hoogheemraad Van der Vorm zegt toe het voorstel aan te passen voor openbare behandeling van de subsidieverstrekking. De uitwerking in de overeenkomsten blijft geheim vanwege de afspraken hierover met de bedrijven.
Reactie college op advies commissie Zoals toegezegd in de commissie wordt de subsidieverstrekking openbaar behandeld door het algemeen bestuur. Het voorstel is tekstueel op enkele punten aangepast om de openbare behandeling mogelijk te maken en tegelijkertijd te voldoen aan de afspraken over geheimhouding met de bedrijven.
793553
-1-
INLEIDING Begin dit jaar is er in de landelijke pers aandacht geweest voor het fenomeen “anti-afhaaksubsidies”. Dit in verband met schriftelijke vragen aan de minister over het verstrekken van een afhaaksubsidie door waterschap Aa en Maas. Op grond van artikel 122d, lid 5 van de Waterschapswet mag een waterschap aan een bedrijf subsidie verlenen voor de geloosde hoeveelheid afvalwater, ter voorkoming dat deze bedrijven “afhaken“ en zelf gaan (voor)zuiveren. Dit afhaken van bedrijven kan consequenties hebben voor het zuiveringsproces en de rendabele benutting van de zuiveringsinstallatie. Ook zal afhaken door het teruglopen van heffingsinkomsten gevolgen hebben voor de tarieven. Een dergelijke vorm van subsidie is aan te merken als staatssteun. De Europese Commissie heeft hiervoor bij besluit van 16 oktober 2013 (C 2013/6628, SA.36556 2013/N) opnieuw toestemming gegeven. De eerdere goedkeuring uit 2002 is voor 10 jaar verlengd. Ons waterschap verleent dergelijke anti-afhaaksubsidies aan een tweetal bedrijven. Hiervoor zijn in het verleden langlopende overeenkomsten gesloten. Voorheen gebeurde dat ook al door de provincie Utrecht. Deze lijn hebben wij voortgezet. In december hebben wij de overeenkomst met een van de bedrijven gewijzigd en verlengd. Wij hebben dat gedaan op de gebruikelijke wijze en de commissie BMZ hierover geïnformeerd. Naar aanleiding van de berichtgeving in de pers hebben wij dat proces nog eens nader bekeken. Daarbij hebben wij geconstateerd dat de uitkomst van de besluitvorming inhoudelijk wel klopt, maar dat het procedureel nog wel bekrachtiging behoeft door het algemeen bestuur. Vandaar dit voorstel om het verlenen van de anti-afhaaksubsidies ook formeel goed af te hechten. Ter toelichting het volgende. Noodzaak subsidiebeschikking Het fenomeen anti-afhaaksubsidie bestaat al tientallen jaren. Ook door onze rechtsvoorganger, de provincie Utrecht, werd deze subsidie al verstrekt. In het verleden is er voor gekozen de subsidie te verstrekken via een privaatrechtelijke overeenkomst. Deze lijn hebben wij voortgezet. In december 2013 hebben wij een van beide overeenkomsten herzien. Sinds 1998 is het onderwerp subsidie echter geregeld in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het is lang onduidelijk geweest of deze regels ook golden voor de anti-afhaaksubsidies. In artikel 4:21 Awb staat namelijk dat het hoofdstuk over subsidies niet van toepassing is op aanspraken die voortvloeien uit een wettelijk voorschrift inzake ‘belastingen’, en daar leek het hier om te gaan. Op 25 augustus 2010 heeft de Raad van State (nr. 200909140) in een procedure aangespannen door waterschap Regge en Dinkel, uitgesproken dat anti-afhaaksubsidies ook onder Awb vallen. Daarmee doet zich de vraag voor of een subsidie, zoals in het verleden steeds gedaan, bij overeenkomst of bij beschikking moet worden verstrekt. In de toelichting bij artikel 4:29 Awb staat dat subsidie alleen mag worden verstrekt via een beschikking. Via overeenkomst is dat verboden, aldus de toelichting. In artikel 4:36 Awb staat dat ter uitvoering van een subsidiebeschikking, wel een uitvoeringsovereenkomst kan worden gesloten. Kortom, eerst een beschikking en dan eventueel een uitvoeringsovereenkomst. Dat betekent dat de gekozen weg, voortbordurend op hoe wij dat in het verleden steeds hebben gedaan, nog een formele extra stap behoeft. Zonder de lopende overeenkomsten te hoeven openbreken, stellen wij u daarom voor aan de betreffende bedrijven een subsidiebeschikking af te geven. De lopende overeenkomsten kunnen dan als uitvoeringsovereenkomst behorend bij de beschikking in stand blijven. Dit is besproken met de betrokken bedrijven. Deze stemmen in met dit voorstel op voorwaarde dat de overeenkomsten niet zullen wijzigen. Een tweetal concept subsidiebeschikkingen treft u hierbij aan.
793553
-2-
Bekrachtigen overeenkomst De commissie BMZ hebben wij op 21 januari 2014 geïnformeerd over het afsluiten van de overeenkomst met een van de bedrijven. Formeel dient deze overeenkomst nog door u te worden bekrachtigd. Op grond van artikel 77 Waterschapswet is het AB hiertoe het bevoegde gezag. Door in te stemmen met de subsidiebeschikking, wordt de betreffende overeenkomst, die deel uitmaakt van de beschikking, alsnog door u bekrachtigd.
ARGUMENTEN 1. De Europese Commissie staat toe dat anti-afhaaksubsidies worden verstrekt tot uiterlijk 2023. Beide subsidiebeschikkingen en overeenkomsten zijn in overeenstemming met het besluit van de Europese Commissie. 2. Het verstrekken van de subsidie is in het belang van het waterschap en de ingezetenen. Indien de betreffende bedrijven zelf gaan voorzuiveren dan heeft dat gevolgen voor de werking van de betreffende RWZI’s en voor de zuiveringstarieven. 3. De afdeling Bestuursrechtspraak heeft in 2010 uitgesproken dat op de anti-afhaaksubsidies de subsidiebepalingen uit de Algemene wet bestuursrecht van toepassing zijn. Subsidie dient te worden verstrekt door middel van een beschikking. Een uitvoeringsovereenkomst is toegestaan. 4. Op grond van de artikelen 77 en 122d, lid 5 van de Waterschapswet is het AB het bevoegde gezag om de anti-afhaaksubsidie te verlenen. Met het verlenen van de subsidiebeschikking bekrachtigt het AB alsnog de gesloten overeenkomst.
RELATIE MET ORGANISATIEMISSIE, COLLEGEPROGRAMMA OF ANDERE BELEIDSDOCUMENTEN DIT VOORSTEL SLUIT AAN BIJ HET PROGRAMMA SCHOON WATER.
FINANCIËLE CONSEQUENTIES Het verlenen van de subsidiebeschikkingen heeft geen financiële consequenties. In het verleden zijn met de betreffende bedrijven langlopende contracten afgesloten. De daarin gemaakte afspraken blijven overeind, met dien verstande dat de berekeningswijze voor een van de bedrijven is gewijzigd. Het bekrachtigen van die betreffende overeenkomst heeft wel financiële gevolgen. In de commissie BMZ van 21 januari 2014 hebben wij u gemeld dat de effecten van de nieuwe uitvoeringsovereenkomst worden gerapporteerd in Burap 2014-1 en dat de financiële consequenties worden verwerkt in de eerste begrotingswijziging van 2014.
KANTTEKENINGEN De in het verleden gesloten overeenkomsten kunnen in principe tussentijds worden opgezegd. In de overeenkomst staat een mogelijkheid om deze te beëindigen als regelgeving is veranderd waardoor dergelijke overeenkomsten niet meer zijn toegestaan. De overeenkomst kan eventueel ook met wederzijds goedvinden worden gewijzigd.
UITVOERING De subsidiebeschikkingen moeten worden gemeld aan het Ministerie van I&M, die in opdracht van de Europese Commissie een registratie van gesubsidieerde bedrijven bijhoudt.
COMMUNICATIE In januari is het fenomeen anti-afhaaksubsidie in het nieuws geweest, omdat waterschap Aa en Maas een subsidie heeft verleend. Ook zijn er Kamervragen gesteld aan de minister.
793553
-3-
Het verstrekken van de anti-afhaaksubsidie is op zich openbaar. In het verleden is geheimhouding afgesproken met de betreffende bedrijven. Deze afspraak tot geheimhouding wordt gerespecteerd. Om die reden zijn de subsidiebeschikkingen en de overeenkomsten geheim.
BIJLAGE(N) nee X ja, namelijk: - (ongedateerde) circulaire anti-afhaakregeling minister Infrastructuur en Milieu (DM 810858) - besluit van de Europese Commissie 16 oktober 2013 met nummer C2013/6628 SA.36556 2013/N (DM 810863) - subsidiebeschikking (DM 798077) (geheim) - subsidiebeschikking (DM 798111) (geheim) - garantieovereenkomst (DM 778384) (geheim) - garantieovereenkomst (DM 810768) (geheim)
TER INZAGE X nee ja, namelijk
Dijkgraaf en hoogheemraden, dijkgraaf, P.J.M. Poelmann secretaris-directeur J. Goedhart
793553
-4-
