april 2003 nummer
2 Habits is een uitgave van de stichting HABION; bouwen aan wonen met zorg
In dit nummer: Oud in Afrika
1
Samen bouwen voor de lokale markt in Odijk
2
Modernisering De Pelkwijk
4
Habion komt naar u toe
5
Maatregelen na legionella Rijk betaalt boetes terug
6 6
Aanpassingen in De Baander
7
Feestelijk Slotevenement
8
‘Cri de coeur’ naar Den Haag
9
Wat is thuis? Geld voor wonen op de boerderij Energieprijzen omlaag Goed/fout
10 10 10 10
Samen met u. Met velen van u
Habion dankt relaties voor jubileumgiften
hebben wij op 6 februari in Nijkerk op
Bouwen voor Oud in Afrika. Gaat
Afrika te geven. Daar is ruim gehoor aan
feestelijke en
Habion ook in Afrika bouwen? Is dat niet wat
gegeven. We willen dan ook iedereen hartelijk
informatieve wijze
ver? En zijn er in Nederland dan geen verbe-
bedanken.’ In totaal is ruim 10.000 euro aan
ons jubileumjaar
teringen meer mogelijk? Alies Vos van Habion
giften binnengekomen. Vos: ‘En wij zelf
afgesloten.
toont lachend de plattegronden van de
hebben 50.000 euro beschikbaar gesteld voor
Een dag waar we
28 woningen die in Afrika gebouwd gaan
de bouw van de woningen voor ouderen in het
met plezier op terugkijken. En u ook hopelijk.
worden. ‘Natuurlijk is er in Nederland genoeg
Keniaanse district Busia.’
Ik hoop hartgrondig dat alle prettige contacten
te doen. Daar werken we elke dag hard aan.
uit de afgelopen periode doorwerken in de
Bijvoorbeeld met ons toegankelijkheidsproject,
Enorm probleem. Aids vormt daar een
komende periode.
waarvoor we ter gelegenheid van ons jubileum
enorm probleem dat de hele samenleving
Inmiddels dienen zich weer de thema’s van
drie miljoen euro uittrekken. Maar met het
ontwricht. Kinderen worden ziek en sterven.
alledag aan. En die zijn wel eens zorgelijk.
oog op 50 jaar Habion willen we meer doen.
Daardoor vallen de traditionele zorg en steun
Bijvoorbeeld als het gaat om de condities voor
Daarbij richten we ons op het buitenland,
weg. ‘Vaak moeten ouderen in hun eigen
het verantwoord scheiden van wonen en zorg.
want in grote delen van de wereld zijn de
levensonderhoud voorzien en krijgen ze
De zorginfrastructuur en de financiering van
omstandigheden voor ouderen erbarmelijk.’
daarbij ook nog eens de zorg over verweesde
welzijnsaspecten zijn daarbij nog absoluut
kleinkinderen. Woonruimte hebben ze echter
onvoldoende geregeld. In deze teruglopende
Jubileumcadeau. Bij het zoeken naar een
economie is voor politici de verleiding groot
passend jubileumcadeau kwamen we al snel
andere prioriteiten te stellen. Maar vergrijzing
terecht bij Stichting Oud in Afrika.
Iedereen profiteert. Habion gaat
is een autonoom proces. Verkeerde keuzes
De stichting houdt zich bezig met onder-
uiteraard niet zelf bouwen. Dat doet de
komen onvermijdelijk als een boemerang terug.
steuning van ouderen in Afrika. Marjo van
plaatselijk actieve organisatie REEP (Rural
Stokkum van Oud in Afrika: ‘Vergrijzing was
Education and Economic Enhancement
In beweging. Ondertussen zitten wij niet stil,
vooral een probleem voor rijke landen. Maar
Programme). Van Stokkum: ‘Het echte
zo zult u merken bij het lezen van deze tweede
de laatste jaren neemt juist in ontwikkelings-
bouwen gebeurt door de plaatselijke
Habits. Het jubileumjaar heeft ons sterk in
landen het aantal ouderen fors toe.’
bevolking met lokaal aangekochte materialen.
beweging gebracht. Niet alleen hebben wij
vaak niet’, vertelt Van Stokkum.
Op die manier profiteert iedereen mee.’
onze organisatie aangepast om u nog beter
Hartelijk bedanken. Huisvesting voor
Uiteraard houden wij u op de hoogte over
van dienst te zijn, ook gaan we aan de slag
ouderen is daarbij een groot probleem. ‘En dat
de voortgang van de bouw via de Habion-
met de resultaten van ons onderzoek ‘Wat is
is juist waar wij in Nederland ons mee bezig
website. Meer informatie over de Stichting
thuis?’. Want we werken allemaal samen met
houden. Passender kan het niet’, vertelt Vos.
Oud in Afrika vindt u op www.oudinafrika.nl.
één doel voor ogen: het creëren van een echt
‘We hebben onze relaties gevraagd om ons als
thuis voor ouderen. Wordt dus vervolgd....
jubileumcadeau een bijdrage voor Oud in
John Vrije, directeur
1
Samen bouwen Bouwpartner. Habions partner in het
Smaakvolle architectuur. Bruin:
(Wozoco), met zorgmogelijkheden op
project is Stichting Rijnheuvel.
‘Het complex is architectonisch zo opgezet
maat. Vraag aan projectmanager
Deze zorgaanbieder, met de heer A. de Jong
dat alle zorgverlening mogelijk is. Het hele
Een extramuraal woonzorgcomplex
Dietward Bruin van Habion naar het
als directeur, constateerde dat Odijk een
gebouw is ‘bedtoegankelijk’ vanaf de
bijzondere karakter van het te bouwen
blinde vlek vormde in de ouderenzorg binnen
hoofdentree tot aan de slaapkamer. Er zijn
Wozoco Hof van Rhijnwijck in Odijk
de gemeente Bunnik. De combinatie van
brede, afgesloten galerijen. Met de diverse
en hij raakt meteen enthousiast.
lokale marktkennis van Rijnheuvel en de
toegankelijkheidsvoorzieningen en
‘Het bestaat uit zelfstandige
expertise van Habion op het gebied van
domoticatoepassingen kan de bewoners zelfs
woonappartementen met alle
woonvormen voor ouderen en landelijke
verpleeghuiszorg worden geboden.’
mogelijkheden voor zorg door de
regelgeving, leidt nu tot een gezamenlijk
Behalve een doordachte en smaakvolle
aanwezigheid van een complete
ontwikkeld woonzorgconcept. Het Wocozo zal
architectuur bieden de ruime appartementen
zorginfrastructuur, met gemeen-
bestaan uit 20 luxe koopwoningen en
alle wooncomfort van deze tijd. Ze zijn
schappelijke ruimtes en lounge.’
30 huurappartementen in een zowel duurder
ontworpen volgens de kwaliteitsnormen van
als goedkoper segment.
Habion en de uitgangspunten van Woonkeur. ‘Dat betekent dat tot in detail rekening is
Vernieuwend. Het vernieuwende
gehouden met de wensen en behoeften
zorgconcept sluit aan op die van de twee
van de bewoners en de woningen een
bestaande zorgcentra van Rijnheuvel. Het
zeer luxe afwerkingsniveau hebben.’
nieuwe complex is bedoeld voor senioren die
2
zelfstandig willen en kunnen wonen, maar wel
Grondprijs. Met de bouw is een
een zorgbehoefte hebben. Dat kan overigens
investeringsbedrag gemoeid van € 9.000.000,-.
ook de behoefte zijn aan een meer veilige en
Realisatie is overigens mogelijk, omdat de
beschermde omgeving. Zij kunnen in het
gemeente het belang inzag van de nieuwe
Wocozo verzorgd, zelfstandig, veilig en
voorziening voor zijn oudere inwoners.
comfortabel wonen. Het is de bedoeling dat
Om die reden week het af van de eerder
Rijnheuvel indien nodig 7 dagen maal 24 uurs
vastgestelde grondprijs. Het is de bedoeling
zorg per week levert.
dat de bouw na de zomer start.
Bijzonder wonen vraagt bijzondere voorzieningen Om verzorgd zelfstandig en comfortabel wonen mogelijk te maken, krijgt het gebouw een aantal bijzondere voorzieningen, zoals: - bedtoegankelijk vanaf hoofdentree tot aan de slaapkamer - beddenlift - scootmobielruimte - zorginfrastructuur (kantoorruimte zorgverlening, slaapwacht, receptie, etc.) - lounge van zo’n 120 m2 voor alle bewoners - logeergelegenheid - ruimtes voor bijvoorbeeld internet of fitness - atrium (overdekte buitentuin) - domoticatoepassingen - politiekeurmerk - video-intercom- en zorgsysteem
Koop en huur Het Wocozo bestaat uit: - 20 koopwoningen tussen de 115 en 120 m2 en één van 140 m2. Koopprijs-indicatie: € 250.000,-; - 15 appartementen van 95 m2 in de duurdere huursector van € 550,- per maand; - 15 woningen van 80 tot 85 m2 in de goedkopere huur van € 410,-. De wooneenheden zijn verdeeld over drie verdiepingen. In het midden bevindt zich een overdekt atrium. Zowel de koop- als huurwoningen krijgen een eigen hoofdentree, voorzien van een toegangscontrole. De galerijen zijn gesloten. Dietward Bruin op de toekomstige bouwplaats in Odijk.
voor lokale markt
Artist impression van de nieuwbouw.
3
complex voor ouderen.’ Uiteindelijk heeft Habion het ministerie weten te overtuigen dat het zonde van het geld is om de goed geoutilleerde algemene ruimtes te slopen. Plessius: ‘We zijn samen naar de directeur Verpleeg -, Verzorgings- en Thuiszorg geweest op het ministerie om onze zaak te bepleiten. Natuurlijk betekent dat wel, dat we de komende decennia niet hoeven aan te kloppen voor die algemene ruimtes. Het gewone deel van onderhoud en aanvulling hebben we binnen het LTHP in de reguliere exploitatie opgenomen. Daar is het Bouwcollege ook mee akkoord gegaan.’
Meer vrijheid. Plessius en Habion zijn overtuigd van hun argumentatie. ‘Een grote zaal is natuurlijk prachtig, maar negentig procent van de tijd zitten bewoners in hun appartement. Daar verblijven ze. Door deze constructie besteed je het geld zo dat ouderen er ook het meest aan hebben. Door de eigen keuken en logeermogelijkheden bijvoorbeeld, vergroot je
Modernisering De Pelkwijk samen vechten voor je bouwplannen
de individuele vrijheid en keuzemogelijkheden van ouderen. Hun kwaliteit van leven neemt door de extra ruimte en kamers exponentieel toe.’
Uniek project. Door de Habion-constructie ontstonden drie geldstromen: de normale
Creativiteit, samenwerking, doorzettingsvermogen en overtuigingskracht. Dat zijn de wapens waarmee Habion en
Makkelijk is het niet altijd geweest, de
huiskamer, slaapkamer, logeerkamer, een vanaf
bouwsubsidie van het Bouwcollege; de extra
afgelopen jaren, geeft Dick Plessius toe.
de galerij bereikbare berging. Met ruimte en
gelden van de algemene ruimtes en een
Het krijgen van groen licht voor modernisering
mogelijkheden genoeg voor alle vormen van
onrendabele investering van Habion. Martin
van zorgcentrum De Pelkwijk in Winterswijk
zorg. In totaal tegen de 80 m aan.’ Waarmee
Schuurman, financieel adviseur van Habion:
Zorgcombinatie Marga Klompé slag
heeft erg veel tijd en energie gekost. En eerlijk
voortaan de zorg naar de mensen gebracht kan
‘Dat laatste is natuurlijk ook van belang
hebben geleverd voor de bouw van
2
gezegd heeft hij zich ook wel eens geërgerd
worden en niet andersom.
geweest voor het Bouwcollege. Voor ons als
95 intramurale appartementen van
aan de starre interpretaties van de bouwregels
‘Je voorkomt dat ouderen ‘een carrière’ langs
bouwers is onrendabel investeren hier zinvol,
maar liefst 75 tot 80 vierkante meter.
door het ministerie. ‘Het was ook moeilijk uit te
allerlei zorginstellingen moeten doorlopen.’
omdat we inspelen op toekomstige zorg-
‘Die omvang past niet in de bouwregels, maar uiteindelijk hebben we het Bouwcollege weten te overtuigen’, vertelt een tevreden
ontwikkelingen. In het uiterste geval zijn ze ook
leggen aan bewoners en medewerkers: later ingediende bouwplannen waren al in
Kwalitatief goed. Op papier een fantastisch
zonder zorgcomponent te verhuren. Maar daar
uitvoering, maar van De Pelkwijk was er al die
plan. Maar een en ander speelt zich wel af in
gaan we niet van uit.’ Het volume speelt ook een
tijd alleen maar een maquette...’
directeur Dick Plessius van
de periode dat het Bouwcollege 45 m als norm
rol, aldus Schuurman. ‘Dat maakt de investering
hanteerde. Plessius: ‘Habion was overtuigd van
haalbaar. Vandaag de dag geeft het Bouw-
2
Zorgcombinatie Marga Klompé in
Van kamer naar woning. De Pelkwijk is
het project en wilde het echt van de grond
college geen toestemming meer voor zulke grote
Groenlo. ‘Want door deze Habion-
één van de in totaal 11 verpleeg- en woonzorg-
krijgen.’ De oplossing is gevonden in de
intramurale bouwvolumes op één locatie. In die
centra van zorgcombinatie Marga Klompé.
algemene ruimtes en de zorginfrastructuur. Die
zin is het een uniek project. Ik denk ook niet dat
Het Habion-gebouw is er één zoals velen uit de
zijn in de oude situatie niet verweven met het
deze constructie elders toe te passen is.’
jaren ’70. Traditioneel opgezet: kleine zit/slaap-
woondeel, maar staan daar in een ‘apart
kamer, kleine natte cel, smalle gang, geen
gebouw’ tegenaan gebouwd. Ze zijn zo
In ons voordeel. De directeur van Zorg-
ruimte voor tilmiddelen, enzovoorts. Vandaar
gesitueerd dat ze straks ‘los te knippen’ zijn van
combinatie Marga Klompé is blij met de inzet
dat eind jaren negentig met Habion gesproken
het woondeel. ‘Habion heeft De Pelkwijk altijd
van Habion. ‘En de tijdsgeest heeft in ons
werd over de zorgverlening in de toekomst. ‘We
erg goed onderhouden. Die algemene ruimtes
voordeel gewerkt. De overheid wil meer
constructie kunnen we meer kwaliteit neerzetten.’
wilden naar een thuiszorgachtige omgeving.
zijn dan ook kwalitatief goed en behoeven
kwaliteit in zorg, meer ketenzorg, meer keuze-
Bewoners en leiding intensief
Met appartementen die meer richting een
weinig investering. Habion heeft toen
mogelijkheden en meer privacy in de zorg.
betrokken bij de bouwplannen.
kleine woning gaan: een eigen keuken, een
voorgesteld het geld voor de algemene ruimtes
Het kan allemaal straks in de nieuwe Pelkwijk.’
te investeren in wonen.’ Dat was in eerste instantie niet bespreekbaar voor het
Veilige werkomgeving. Architecten-
Bouwcollege. Habion en Marga Klompé lieten
bureau Wentink heeft De Pelkwijk zo
het er echter niet bij zitten. Op grond van
ontworpen dat er drie vleugels ontstaan rond
argumenten en berekeningen bleven beide
een atrium. Het geheel krijgt een kleinschalige
partners volhouden. ‘Wij konden aantonen dat
uitstraling, met overzichtelijke units. Plessius:
we voor hetzelfde geld een drie tot vier maal
‘Het wordt een beschutte en beschermende
kwalitatief betere voorziening kunnen bouwen.’
woonomgeving met een stevig aanbod van zorg.’ Hij wijst op de voordelen van een
Zonde van het geld. Bovendien past de
dergelijk wooncluster voor de zorgverlening
Habion-oplossing in toekomstige woonzorg-
vergeleken met kleine wooneenheden
ontwikkelingen. ‘Je krijgt nu volwaardige,
versnipperd door de wijk. ‘Zorgverlening tot
levensloopbestendige appartementen, met alle
het niveau van verpleeghuiszorg wordt dan
zorgvoorzieningen. Het zijn eigenlijk extra-
wel erg duur.
murale appartementen in een intramurale
4
setting. Afhankelijk van ontwikkelingen als
We zullen ergens een tussenvorm moeten
scheiding van wonen en zorg en PGB, zijn later
vinden tussen de grote centra van vroeger en
de appartementen eventueel los te maken van
de versnippering over de wijk. Die trend zie je
de algemene ruimtes en als zelfstandige
al. Bovendien heb ik ook te maken met de
wooneenheden te verhuren. Het nieuwe
ARBO-wet als ik ’s nachts mijn medewerkers
gebouw ademt ook niet meer de sfeer van een
over straat ergens heen moet sturen. Ik vind
intramurale voorziening uit. Zowel van binnen
dat je zo moet bouwen dat er ook een veilige
als van buiten wordt het een appartementen-
werkomgeving voor je medewerkers ontstaat.’
Jacques Wartna (West) en Lex Roders (Oost) staand in de richting van hun respectievelijke werkgebied.
Habion komt naar u toe! Hoe kan Habion haar klanten nog
De functie van regiomanager is nieuw binnen
op het gebied van nieuwbouw, renovatie,
beter van dienst zijn? Door naar ze
Habion. Sinds kort zijn de bedrijfsactiviteiten
technisch beheer, financiën. Onze relaties
van Habion ingedeeld in twee regio’s:
hebben dus niet meer te maken met
oost en west. De twee regiomanagers, die
verschillende afdelingen binnen Habion.
toe te gaan en goed te luisteren. ‘Minimaal eenmaal per jaar zullen we de zorginstellingen bezoeken om te praten over beleidszaken, lokale ontwikkelingen, nieuwe
deel uitmaken van Habions managementteam, zijn voortaan hét aanspreekpunt voor de
De nieuwe afdeling Strategie & Markt voorziet
instellingen.
de klantenteams van strategische informatie
initiatieven en afstemming’, vertellen Lex Roders en Jacques Wartna, respectievelijk regiomanager Oost en West van Habion.
en bereidt het marktgericht voorraadbeleid ‘Voorheen hadden we vooral contact bij
van Habion voor.
bouwplannen of onderhoud. Je praat dan minder over algemene en lokale ontwikkelingen,
Nieuwe naam
zowel in de zorg als in de huisvesting.
Is Jacques Wartna geen nieuwe naam voor
Het uitwisselen van gedachten hierover is
veel relaties, Lex Roders wellicht nog wel.
echter wel belangrijk. Bovendien kunnen we
Hij is per 1 januari werkzaam bij Habion.
nu structureler onder de aandacht brengen wat
Drs. A.J. Roders (Master of Real Estate)
de meerwaarde van Habion kan zijn.’
heeft bij een landelijke corporatie ruime ervaring opgedaan met ouderenhuisvesting.
Klantenteams Iedere plaatselijke zorginstelling waarmee
Binnen regio Oost is verder ing. Richard de
we samenwerken heeft voortaan zijn eigen
Lange (zie foto hiernaast) aangetrokken als
klantenteam. In zo’n team zitten deskundigen
projectmanager nieuwbouw en renovatie.
5
Habion kritisch over protocol ‘Maatregelen na constatering legionella vaak onnodig’ De maatregelen die zorgcentra moeten
Dat schrijft Habion in een brief aan politiek
Andere gezondheidsrisico’s
treffen bij overschrijding van de
Den Haag. In die brief pleiten wij ervoor in
Door het huidige protocol kunnen bovendien
toegestane hoeveelheid legionella-
het nog vast te stellen Waterleidingbesluit
andere gezondheidsrisico’s ontstaan,
nauwkeurig te kijken naar de gang van zaken
vult directeur Jan Dreschler van Zorgcentrum
bij normoverschrijding.
Aelsmeer aan. In zijn zorgcentrum werd in
bacteriën zijn in een aantal gevallen onnodig en erg belastend voor bewoners.
januari een lichte overschrijding
Veiligheid voorop
geconstateerd. ‘De GGD adviseerde om de
huidige protocol geen
Aanleiding zijn twee voorvallen in onze
waterleiding te desinfecteren en opnieuw te
rekening houdt met de
Dat komt omdat het
huizen, waarbij de norm van 100 kolonie-
bemonsteren, maar ondertussen weer
hoeveelheid aange-
vormende eenheden legionellabacteriën per
gewoon in gebruik te nemen.’
troffen bacteriën in
liter werd overschreden. ‘Ook voor ons geldt
de waterleiding.
dat veiligheid van bewoners voorop staat’,
Bij haar advies hield de dienst rekening met
stelt regiomanager Jacques Wartna van
de mate van overschrijding, het feit dat het om
Habion nadrukkelijk. ‘Alleen hanteren wij in
een gecontroleerde groep gebruikers ging en
Nederland een veel strengere norm dan onze
de risico’s voor de hygiëne als bewoners
buurlanden. Daardoor worden we voor
zich langere tijd niet kunnen douchen.
onnodige kosten geplaatst. Als alle zorgcentra in Nederland de maatregelen treffen die wij
Sterkere rol GGD
nu hebben moeten treffen, kost dat tientallen
VROM besliste tot ergernis van Dreschler en
miljoenen euro’s. Dat gaat ten koste van
Wartna anders. Het ministerie eiste dat de
huisvesting en zorg.’
waterleiding 48 uur na te zijn gedesinfecteerd opnieuw bemonsterd zou worden.
Variatie in maatregelen
Jan Dreschler: ‘Door het huidige protocol kunnen zelfs andere gezondheidsrisico’s ontstaan.’
Volgens de regiomanager moeten de te
Pas een week later, als de uitslag goed zou
nemen maatregelen afhankelijk zijn van de
zijn, mocht er weer gedoucht worden. Wartna:
mate van overschrijding. De maatregelen
‘Blijkbaar heeft het advies van de GGD geen
kunnen dan variëren van het goed volgen van
waarde voor het ministerie.
de installatie en na verloop van tijd het
Wij pleiten voor een sterkere rol van de GGD
leidingwater herbemonsteren tot helemaal
in het protocol. De dienst staat tenslotte voor
buiten gebruik nemen en desinfecteren.
de volksgezondheid in ons land.’
Rijk betaalt boetes terug Bezwaar
woningen een relatief groot beslag op de
tien miljoen euro terug aan boetes.
Daarmee is een onzekere periode voor veel
huursubsidiegelden. Vandaar dat zij,
Die waren in het subsidiejaar 1998-
zorgcentra afgesloten. Immers, gezien hun
ondersteund door Habion, bezwaar tegen de
specifieke doelgroep, leggen de zorg-
prestatienormering aantekenden. De Raad van
instellingen als verhuurders van aanleun-
State oordeelt nu dat de bepaling in strijd is
Het ministerie van VROM betaalt ruim
1999 onterecht opgelegd voor de overschrijding van de prestatienormering huursubsidie.
met het Europees Verdrag tot bescherming
Bovendien zullen voor de
van de Rechten van de Mens.
subsidiejaren daarna geen nieuwe
Gestraft
boetes worden opgelegd.
De prestatienormering leidde tot kromme situaties, heeft ook Gijs Koedood, directeur van Stichting WoonCompas/ZorgCompas in Rotterdam, ervaren. ‘Door sloop en vervanging van goedkope huur met lage huursubsidie, ging mijn gemiddelde huursubsidie per woning omhoog. En kreeg ik een boete van ruim 18.000 euro. Ik werd dus eigenlijk gestraft, omdat ik aan woningverbetering deed.’
Gevolgen Had de Raad van State anders beslist dan had dat grote gevolgen kunnen hebben voor het toewijzingsbeleid van instellingen. Iemands inkomen zou dan een veel grotere rol gaan spelen. Joke Abbring, manager Strategie en Markt van Habion: ‘Het inkomen van een toekomstige bewoner mag nooit het belangrijkste criterium vormen voor de toewijzing van een aanleunwoning. Iemands zorgbehoefte moet belangrijker zijn.’ Gijs Koedood: ‘Ik werd dus eigenlijk gestraft,
6
omdat ik aan woningverbetering deed.’
Mevrouw Cornelissen-Hieltjes mag als eerste de nieuwe entreedeur openen.
Sesam open u! ‘Sesam open u!’ Mevrouw Wentink moet er
Onlangs heeft Habion draaideur-automaten op
Meepraten. Voor de bewoners is het
‘Wij konden onze wensen aangeven en mee-
zelf om lachen. De bewoonster van zorg-
de deuren bevestigd, drempels van toegangs-
complex nu toegankelijker en comfortabeler.
praten over oplossingen. Dat ging prima.’
deuren verlaagd, de lift voorzien van spiegel
En dat is nou net de bedoeling van het
en sensorlijsten (bewegingsmelder) en een
toegankelijkheidsprogramma van Habion.
Vanzelf dicht. Overigens is het niet alleen
stoeltje. Reden voor een feestje met alle
We investeren in drie jaar tijd in totaal drie
prettig dat de deuren zich nu automatisch
bewoners, kinderen van de naastgelegen
miljoen euro in onze gebouwen en complexen
openen. ‘Het is ook fijn dat ze nu vanzelf
basisschool en tientallen oranje ballonnen.
om tal van obstakels weg te nemen.
dicht gaan! Vroeger viel de deur niet altijd
De eerste die door de zich automatisch
Ongeveer driekwart van het programma is
in het slot. Dat was geen prettig gevoel,
openende deur stapte, was mevrouw
inmiddels uitgevoerd. Dat gebeurt in goed
zeker ’s nachts niet. Dit is veel veiliger’,
Cornelissen-Hieltjes, de oudste bewoonster
overleg, beaamt ook mevrouw Wentink.
aldus mevrouw Wentink.
complex De Baander in Terborg hoeft niet meer allerlei toeren uit te halen om de entreedeur en de drie toegangsdeuren naar de galerijen handmatig te openen.
van De Baander. En daarmee vormde de entreedeur geen lastig obstakel meer.
Meer tijd. ‘Zulke eenvoudige aanpassingen zijn van groot belang voor bewoners’, vertelt Dick Kornegoor, bouwkundige van Habion en verantwoordelijk voor de aanpassingen in Terborg. Mevrouw Wentink: ‘Door het lichtoog in de lift te vervangen door een sensorlijst hebben we meer tijd om in en uit te stappen. Zeker met een rollator is dat wel zo prettig. Bewoners komen nu niet meer tussen de deuren.’
Mevrouw Wentink van De Baander is vanzelfsprekend ook van de partij bij de feestelijke opening samen met bewoners en kinderen van de naastgelegen basisschool.
7
Slotevenement met blik op de toekomst Feest vieren doe je samen, ‘Het leuke is dat ik
Informatief. Honderden relaties zorgden in
Monteiro, spetterende Latijns-Amerikaanse
‘Hart van Holland’ voor een gezellige sfeer.
muziek en dans en met Margriet Eshuis, die
lang niet meer gesproken heb.’ En dat was
Onder leiding van presentatrice Violet
met haar band voor een feestelijk slot zorgde.
zoveel bekende gezichten zie, mensen die ik ook een van de doelen van het evenement
Falkenburg werd aan de hand van korte
waarmee Habion op 6 februari in Nijkerk haar
gesprekjes het onderzoek ‘Wat is thuis?’
Vooruit kijken. Niet alleen bouwen, maar
jubileumjaar afsloot. Een evenement waarmee
gepresenteerd. Gevolgd door korte
ook feest vieren doe je samen. Directeur
informatieve discussies over actuele
John Vrije: ‘We zijn blij dat zoveel relaties
ontwikkelingen op het gebied van ouderen-
gevolg hebben gegeven aan onze uitnodiging.
huisvesting en -zorg. Informatief was ook
Ons evenement verstevigt de band met hen en
de visuele presentatie van Habions
draagt bij aan het vertrouwen dat we in elkaar
toegankelijkheidsprogramma met een extra
hebben.
investering van 3 miljoen Euro.
Door ook de resultaten van ons onderzoek
we wilden verrassen en inspireren. Met alle gelegenheid om te ontspannen en te ontmoeten. En gezien de vele enthousiaste reacties na afloop zijn we daar in geslaagd.
‘Wat is thuis?’ mee te geven, kijken we
Feestelijk programma. Maar er was
meteen vooruit naar verdere samenwerking.
natuurlijk ook tijd voor ontspanning, met
Want we willen samen bouwen aan
acteur Henk van Ulsen, zangeres Antje
vernieuwing.’
Een uitgebreid entertainment programma met onder andere Margriet (House for Sale) Eshuis,
8
Antje (Aïda) Monteiro, acteur Henk van Ulsen, dans en percussie door Unidos en natuurlijk ook veel informatie en discussie onder leiding van presentatrice Violet Falkenburg.
‘Ons zorgstelsel is te zorggericht en heeft geen oog voor het welbevinden van ouderen. Meer geld voor de welzijnscomponent stimuleert niet alleen hun welbevinden, maar drukt uiteindelijk ook de kosten.’ Dat stelt Jan van Mossel, algemeen directeur / lid van de Raad van Bestuur van Stichting Zorg en Dienstverlening ’94 in Assen. In een open brief aan de landelijke politiek wijst hij op de noodzaak van een nieuwe, brede zorgvisie. ‘Want het kan niet zo zijn dat in ons rijke land ouderen geen menswaardig leven hebben. Ethisch is dat niet verantwoord.’
‘Cri de coeur’ naar Den Haag Zorgdirecteur Jan van Mossel: ‘Ouderen hebben ook recht op een menswaardig leven.” Wordt de ouderenzorg dan niet helemaal onbetaalbaar? ‘Ik ben er van
betaald wordt voor de zorguren die we
vind ik dat de scheiding tussen wonen, zorg en
de medische hoek. Ik begrijp dat wel:
leveren. Terwijl die niet inplanbare 24-
welzijn ook niet te groot moet worden.’
die lobby is heel machtig. ‘Welzijn’
overtuigd dat als ouderen meer aandacht
uurszorg wel aanwezig moet zijn. Dus voor de
klinkt ook al soft.
krijgen, ze minder snel afzakken naar
intramurale zorg krijgen we wèl een dagtarief
Hoe moet je dan bouwen?
Het gevolg is dat er ‘meteen pleisters
zwaardere zorg. Uiteindelijk zal het dus minder
en voor woonzorgcomplexen niet, terwijl
‘Gedifferentieerd. Per wijk of dorp een
geplakt worden’. Maar wat heeft een
duur hoeven te zijn. Het geeft medewerkers
hetzelfde van ons verwacht wordt, omdat ook
complex met woonruimtes variërend van
90-jarige aan alleen een (para)-
ook meer lucht. Die werken vaak heel hard en
zorgteams beschikbaar moeten zijn voor niet
45 tot 80, 100 vierkante meter. Zodat bewoners
medisch team om het bed?
met hart en ziel. Maar ze krijgen te weinig
inplanbare 24-uurs zorg.’
kunnen kiezen en intern kunnen wisselen.
Die zorg dient aanvullend te zijn.
mogelijkheden en middelen. Laten we die dus
Het gaat immers om lichaam en geest.
dan maar in de kou staan? Het is juist
Liefdevol contact en aandacht zijn net
belangrijk die welzijnscomponent
Dus zorginstellingen kunnen beter niet extramuraliseren? ‘We moeten in
zo belangrijk, zo niet belangrijker.’
professioneel en in samenhang met de
ieder geval uitkijken dat we door het
Het is ook meetbaar gebleken dat de
zorg- en wooncomponent op te zetten. ’
grootschalig scheiden van wonen en zorg niet
‘De AWBZ benadert de zorg te veel uit
Mensen moeten zelf keuzes kunnen maken. Woonruimte moet je niet koppelen aan de zorgbehoefte. Behalve bij complexe PG-zorg.’
de kip met de gouden eieren slachten.
Dat past toch ook in het huidige beleid? ‘Ik vind dat te veel beleid erop
Er blijft immers ook behoefte aan intramurale
gericht is dat iedereen maar zelfstandig thuis
voorzieningen. Nu dreigt de financiering van
moet blijven wonen. Neem de echtparen-
aandacht krijgt, voel je eerder en
Er moeten dus met het zorgkantoor productieafspraken over het geven van aandacht worden gemaakt?
instellingen uitgehold te worden, terwijl de
kamers. Als straks de echtgenoot of
meer pijn. Het gaat erom dat we
Ja. De welzijnscomponent moet opgenomen
vergrijzing en de zorgbehoefte alleen maar
echtgenote geïndiceerd is, krijg je de kosten
ouderen een menswaardig bestaan
worden binnen de afspraken met het
zullen toenemen.
van de partner niet vergoed. Moet die dan
bieden. Het gaat toch om de kwaliteit
zorgkantoor. Dat is in een nieuwe, brede
De overheid mag van ons wel vragen dat we
zelfstandig thuis achterblijven? En als in een
van leven.’
gecombineerde welzijns- en zorgvisie te
extramuraal bouwen, maar dan moeten alle
ander geval de partner komt te overlijden,
regelen. In die nieuwe visie gaan
financieringscomponenten mee. Want
moet de overblijvende partner de zorginstelling
Alleen wordt aandacht niet gefinancierd en zorg wel. ‘Daar
(para)medische zorg en welzijn hand in hand.
ouderen die extramuraal wonen, zijn in wezen
dan verlaten? Die is dan misschien 82 jaar en
Waarbij we in eerste instantie uitgaan van
niet anders dan intramurale bewoners.
verblijft ook al jaren in een beschermende
gaat het om, ja. De AWBZ betaalt
wat mensen wel kunnen, vervolgens wat de
Hoogstens is er nog meer behoefte aan
omgeving.’
alleen de zorgverlening. Als zorg-
mantelzorg kan doen en pas daarna de
differentiatie in woningen.’
instelling maken we productie-
professional. Ouderen zijn veel mondiger
afspraken met het zorgkantoor.
geworden. We moeten af van het idee dat wij
Dus als we ouderen aandacht geven
zorgvraag afneemt als meer aandacht kan worden gegeven. Als je niet afgeleid wordt door activiteit en geen
als zorgaanbieders wel weten wat goed voor
Betekent dat dat u als zorginstelling in uw bestaan bedreigd wordt?
En zo horen we niet om te gaan met onze ouderen, schrijft u in uw brief. Heeft u al reacties gehad? ‘Ja. De brief
in plaats van zorg, doen we ons zelf
ze is. Medewerkers in de zorg moeten als het
‘Waar wij bezorgd over zijn is dat er niet
gaat rond. Ook bij collega’s. Dat is goed.
financieel te kort. Aandacht geven
ware naast de oudere staan en ondersteunen.
genoeg geld komt om een bepaalde
Kijk, we hebben het hier over een relatief
moet ook gefinancierd worden.
Het hele apparaat moet ondersteunend zijn.’
basisorganisatie overeind te kunnen houden
kleine groep ouderen. Zes procent van de
en om ook nieuwe wegen in te slaan. Het is
ouderen zal aangewezen blijven op een
Van wat er al wordt uitgetrokken voor welzijn binnen de modernisering van
Zoals bij extramurale woonvormen?
van belang dat we ons meer bezig houden met
zorgvoorziening in intramurale setting.
de AWBZ, moet straks de helft van de
‘Ook daar is het welbevinden belangrijk,
kwaliteit van zorg, op basis van een gezonde
En 94% blijft zelfstandig thuis. Laten we dus
gemeenten komen. Zoals het er nu
anders vereenzamen ouderen en neemt de
bedrijfsvoering. De overheid moet gewoon
ook goed omgaan met deze paar procent
naar uit ziet zonder dat die extra
zorgvraag toe. Het probleem daar is bovendien
meer geld uittrekken, anders stokt het
ouderen in onze samenleving. Het gaat om
gelden ervoor komen.’
dat extramurale verzorgingshuiszorg alleen
scheiden van wonen en zorg. Los daarvan
kwaliteit van leven.’
9
Meer weten over
Energieprijzen omlaag
Partnership is niet voor niets een van onze
De energieprijzen voor zorginstellingen
centrale waarden. Maar ook dat intramurale
en huurders van aanleunwoningen
centra voorzien in de emotionele behoefte
kunnen volgend jaar – afhankelijk van het
aan sociaal contact.
gebruik – zo’n 10 tot 15 procent omlaag. Dat is het gevolg van een overeenkomst
Verbeteringen. De uitslagen zijn voor ons
tussen WoonEnergie en EnergyXS voor
ook aanleiding voor verbeteringen.
de levering van groene en grijze stroom
Zoals architecten meer nadruk laten leggen
en gas. EnergyXS garandeert de klanten
op praktische indelingen en gebruikers-
van woningcorporaties dat de tarieven
comfort. We zullen hen aanspreken op hun
voor groene stroom, grijze stroom en gas
creativiteit. Misschien geen balkon als
vanaf 1 januari 2004 altijd zullen behoren
dat financieel niet haalbaar is, maar een
tot de top drie van beste aanbiedingen in
Frans balkon? Geen apart toilet, maar
Nederland.
misschien wel een optionele wand? En hoe
Presentaties van de resultaten,
Onze koers. Opvallend is eigenlijk dat het
verzoeken om meer informatie,
thuisgevoel nooit een serieus onderzoeks-
publicaties in kranten en vakbladen.
kunnen we in onze ontwerpen de
WoonEnergie is een initiatief van Aedes
mogelijkheden voor sociale contacten nog
in samenwerking met een aantal
beter faciliteren?
woningcorporaties waaronder Habion. Uiteraard zullen wij alle zorginstellingen
thema is geweest. Vandaar ongetwijfeld ook
Rond de tafel. Corporaties, zorgaanbieders,
waarmee wij samenwerken per brief
Eerlijk gezegd zijn wij een beetje
de belangstelling voor de resultaten.
architecten, ontwerpers, interieuradviseurs,
nader informeren over de mogelijkheden
verrast en zeer verheugd over de
Op de site www.watisthuis.nl leest u meer
alle betrokken partijen zullen hun verant-
voor de eigen instelling en voor de
belangstelling voor ons onderzoek
huurders van hun aanleunwoningen.
over de uitkomsten. Bijvoorbeeld dat ‘thuis’
woordelijkheid moeten oppakken. Habion gaat
‘Wat is thuis?’. Blijkbaar delen velen
vooral is het contact hebben met andere
dan ook met hen rond de tafel zitten. Want wij
onze visie dat het ook van belang is
mensen; dat comfort nog belangrijker is dan
zien het als onze maatschappelijke opdracht
ruimte en dat bewoners invloed willen hebben
om voorwaarden te scheppen waardoor een
op licht en donker, warm en koud.
kwetsbare groep in onze samenleving zich
thuis voelen gaat verder dan alleen
De onderzoeksresultaten steunen onze koers
echt thuis kan voelen.
een dak boven je hoofd.
op een aantal punten. Bijvoorbeeld dat alleen
om naar ouderen zelf te luisteren, om een echt thuis te creëren. Want je
door samenwerking met zorg- en welzijns-
Wilt u meer weten, kijk dan op de website
instellingen een echt thuis te realiseren is.
www.watisthuis.nl of neem contact met ons op.
Geld voor wonen op boerderij Habion heeft onlangs € 5.000,gesponsord aan de Stichting Wonen van Senioren op Boerderijen (WSB). De stichting wil het gebruik van
Colofon
vrijkomende boerderijen voor het bewonen door senioren bevorderen. Dat doet ze onder meer door de wens onder senioren om in een appartement op een boerderij te wonen,
Habits nummer 2, april 2003
in kaart te brengen. Verder maakt de stichting zich sterk voor het behoud
´Habits´ is een uitgave van Habion, een
van de boerderij als beeldbepalend
landelijk werkende stichting, die al 51 jaar
cultuurelement in het landschap
woonruimte voor ouderen met een zorgvraag
(zie ook www.stichtingwsb.nl).
ontwikkelt, realiseert en technisch beheert. Habion is eigenaar van 72 verzorgings- en verpleeghuizen en zo’n 4000 aanleunwoningen in 66 gemeenten gespreid in heel Nederland. © Habion 2003 De financiële steun past in de belangstelling die Habion heeft voor de mogelijkheden van
goed/fout
Reactie-adres: Wilhelminalaan 3 Postbus 244
kleinschalige woonzorgvormen op boerderijen. ‘Wij zijn met een drietal pilot
In het vorige nummer van Habits stond in
3730 AE De Bilt
projecten op dit gebied bezig’, vertelt Joke
het artikel ‘Verzorgingshuizen laten geld
Telefoon (030) 220 47 04
Abbring, manager Strategie en Markt.
liggen’ een fout. De verkorte WZV-
Fax (030) 220 04 60
‘Het past in onze wens om ouderen zoveel
procedure biedt eens per 12 maanden een
Email
[email protected]
mogelijk keuzevrijheid te geven door diverse
bedrag van € 1.815,- per verzorgingsplaats
Internet www.habion.nl
woonvormen aan te bieden.’
in plaats van per verzorgingshuis. Concept en productie: Luminus Communicatie, Nieuwegein Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/of vermenigvuldigd zonder
Joke Abbring: We gaan voor keuzevrijheid.
toestemming van de uitgever.
