NEDERLANDS DAGBLAD GEREFORMEERD GEZINSBLAD
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979 - 35e jaargang no. 81%
PvdA wil vertrouwelijke kennisneming RIOD-nota
-
DEN HAAG (ANP) De PvdAfractie lo de Tweede Kamer wil op zo kort mogelijke termijn vertrouwelijke kennisneming door de kamer van net nadere rapport van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (RIOD) over de gedragingen van oud-CDAfractievoorzitter in de kamer, mr. Willem Aantjes in de Tweede Wereldoorlog. Daar dient een commentaar van Aantjes bij gevoegd te worden. De fractie heeft de regering via kamervoorzitter Dolman daarom ge-
vraagd.
De Nederlandse Vereniging van Vleeswarenfabrikanten en de Voedingsbonden van het FNV zijn vandaag in Utrecht in overleg getreden over de door de bonden gestelde looneisen. Rechts de delegatie van de werkgevers en links de werknemers-afgevaardigden.
Vervoersbond FNV niet achter slepersstaking ROTTERDAM [ANP] De Vervoersbonden FNV hebbenzich niet achter de stakingsactie bij de sleep-
vaartbedrijven van Smit Internationale in Rotterdam gesteld. Voorzitter J. Schoër van de vervoersbonden heeft dat gistermiddag na afloop van een langdurige vergadering van het federatiebestuur in Rotterdam meegedeeld. Een van de redenen is volgens Schroer, dat de bonden te maken hebben met de cao, die enkele weken geleden met de directie van Smit Internationale is afgesloten. „Wij hebben juridisch geen poot om op te staan", aldus de federa-
tievoorzitter Na afloop van de vergadering zijn aan de stakende personeelsleden van de sleepdiensten pamfletten uitgereikt, waarin het standpunt van het bestuur .van de vervoers-
bonden wordt uiteengezet. Een officiële oproep „om het werk te hervatten, wordt niet gedaan, maar voorzitter Schroer zei: „De leden zijn mondig genoeg om zelf een passende conclusie uit ons standpunt te trekken". Het bestuur van de vervoersbonden acht zich juridisch met handen en voeten gebonden aan de reeds afgesloten cao. Anders dan in de vleesindustrie hebben de werkgevers de cao voor de sleepdiensten niet opengebroken of met voeten
getreden. Elke vorm van steun aan de actie zou voor de rechter bij voorbaat een verloren zaak zijn, aldus de Vervoersbonden FNV. Een tweede argument om de stakingenniette steunen, isvoor het bestuur het FNV-arbeidsvoorwaardenbeleid. „Daar stonden en
staan we achter omwille van de werkgelegenheid in alle bedrijfstakken", zo staat ih de mededeling aan de stakendesleepboot mensen te lezen. Voorzitter Schroer voegde daar gistermiddag na afloop van de vergadering nog aan toe, dat een loongolf rampzalig zou zijn voor het vakbondsstreven om meer werkgelegenheid te krijgen en de solidariteit van werkenden met niet werkenden zwaar op de proef zou stellen. De vleeswerkgevers hebben tijdens de onderhandelingen over de looneisen van de voedingsbonden die gistermiddag in Utrecht zijn begonnen, een tegenbod gedaan. De werkgevers boden een loonsverhoging van 20 gulden bruto per week met terugwerkende kracht tot 1 januarivan dit jaar. Dit komt neer op een loonsverhoging van 20 gulden bruto per week met terugwerkende kracht tot 1 juli plus een bruto loonsverhoging van 500 gulden ineens. De eisen van de Voedingsh"r ' Fï ren 20 gulden bruto per week vanaf 1 juli en 500 gulden netto ineens en die van de Voedingsbond CNV 40 gulden bruto per week vanaf 1 juli. De vakbonden zijn met dit bod naar hun achterban gegaan, maar volgens een woordvoerder van de Voedingsbond FNV zat het er dik in dat zij het tegenbod zouden
Tevens hebben de socialisten de bijzondere kamercommissie voor de zaak Aantjes komende dinsdagmorgen bijeengeroepen om na te gaan of het kamerdebat, dat diezelfde dag op de agenda staat, wel voldoende is voorbereid. De fractie wil vertrouwelijke kennismaking van het rapport en het commentaar van Aantjes erop om te kunnen oordelen over de weigering van het kabinet het rapport aan de (zie ook pag. 5) .kamer te sturen.
-
Vijf gevallen van cholera in Spanje BARCELONA UPI " Bij het uitbreken van ingewandsstoornissen in de omgeving van Barcelona is in vijf gevallen vastgesteld dat het om cholera
Twee mensen zijn de afgelopen twee weken overleden aan buikgriep, aldus de autoriteiten. In vier steden ten westen van Barcelona is de inwoners aangaat, zo hebben autoriteiten van de geraden water voor gebruik eerst te volksgezondheid gisteren meegedeeld. koken. De verkoop van fruit en groenTwee gevallen kwamen donderdag en ten van boerderijen die langs de rivier twee vrijdag aan het licht in het de Sec staan is verboden. De rivier. iis besmet door organisch en industrieel „Principes de Espana"-ziekenhuis.
Een vijfde patiënt die aan cholera 'afval. leed, is eerder deze week overleden. Sinds eind juli hebben artsen dertien Doodsoorzaak was echter een lever- gevallen van een milde vorm van cholera geconstateerd in Spanje. aandoening.
hun wel en wee en soms op onze daadwerkelijke hulp. Dan is er ook de roeping voor ieder naar zijn gaven om zich op de hoogte te houden van wat er omgaat, en door het lezen van boek en blad zichzelf op te scherpen in het onderscheiden van de geesten. In de vierde plaats mogen we ook nog noemen dat de boog niet altijd gespannen hoeft te staan en dat er ook ruimte mag zijn voor ontspanning in ons
tus. Dat betekent dat de schoolvakanties inmiddels overal achter de rug zijn en dat ook in het bedrijfsleven de normale werkzaamheden niet meer door vakantie-afwezigheid van allerlei mensen verstoord worden. Als volgende week de Tweede-Kamer haar werk hervat, is ook de journalistieke komkommertijd in het binnenlandse nieuws voorbij (in het buitenlandse leven.
nieuws bestaat ze al lang niet meer) en
maken de heidehaantjes en verdronken paarden op de dagbladpagina's weer plaats voor ombuigingsplannen, loyalisten en wat Haagse kringen verder opleveren. Het nieuwe werkseizoen is weer begonnen, zeggen we dan. Voor de meeste mensen betekent dat gelukkig niet, dat ze alle krachten die ze omvangen hebben, moeten inzetten in hun arbeid voor het dagelijks brood. De hedendaagse 40-urige werkweek, die het voorrecht is geworden van de meeste werknemers, laat veel ruimte
over voor andere tijdsbestedingen.
Dat is een goede zaak, want er is ook buiten het dagelijks beroep ved te doen. Allerlei organisaties voor vderlei goede, en principieel noodzakelijke doelen wachten op onze belangstelling en medewerking. Allerld mensen voor wie wij de naaste zijn, hebben aanspraak op het tonen van onze belangstelling voor
-
SAGGEZ (AFP/UPI] De eerder deze week ingezette strijd tegen het Koerdische bolwerk Saggez in Iran is gisteren sterk verhevigd. Golven legerhelikopters bestookten Koerdische posities in en om de bergstad met raketten en machinegeweren. Phantom-straaljagers van Amerikaanse makelij gierden, de geluidsbarrière doorbrekend, laag over de stad, maar bombardeerden niet. Onder dekking van dit geweld voerden legerhelikopters versterkingen aan tot vlakbij de van rode stenen gemetselde muren van de belegerde kazerne in de stad. De soldaten kropen naar de poorten van de kazerne onder dekking van het vuur van zijn verdedigers.
Van Koerdische zijde werd vernomen, dat 's nachts via bergpassen Koerdische versterkingen waren aan-
De gevoerd vanuit de steunpunten MahaVALKENSWAARD (ANP) bad, Baneh en Bukan. Naar schatting Verberkmoes Valuit 17-jarige Desire bevonden zich do .derd; g 2.000 guerTongelreep is in kenswaard derivier de rillastrijders in het gebied van Saqqez. zijn woonplaats in verdronken.
ZOALS ieder deroeping heeft op verantwoorde wijze met zijn geld om te springen, zonder dat een ander hem in preciese percentages kan voorschrijven hoeveel hij voor het één en voor het ander moet uittrekken, zo is het ook met de besteding van onze vrije tijd. Alle vier de genoemde componenten (en misschien nog wd meer) behoren daarin een plaats te krijgen. Maar in welke verhouding, dat zal van allerlei factoren in ieders eigen leven afhangen. Onlangs publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek de resultaten van een onderzoek naar de vrijetijdsbesteding bij de Nederlandse bevolking in 1977. Vele vormen van vrijetijdsbesteding komen daar aan de orde: sportbeoefening, het lezen van boeken, consumptieve vormen van uitgaan, het uit gaansgedrag van de jeugd, doehet-zclven en tuinieren, actieve en
NDvandaag: " KERK/RELIGIE/ ONDERWIJS
Dreigement
2
ZGEB heeft pand in hartje Gent en gaat op zoek naar predikant
-
Zij zijn uitgerust met RPG-7 raket verder in Teheran vernomen. Het leger machinegeweren werpers, mortieren, zond versterkingen naar het nog steeds wapens en automatische van Russidoor Koerden bezette Kouseh Kohrische en Amerikaanse makelij. Hoofdzeh, dat vijf kilometer afligt van de doel van de aanval door het leger kruising van de hoofdwegen. gisteren was een brug over de rivier de In de gevechten bij Saqqez, zo werd Zarineh, zonder welke tanks en verder vernomen, vielen deKoerdische pantservoertuigen de stad niet binnen strijders een ambulance aan, doodden kunnen komen. drie leden van een medisch team en Intussen werd volgens Koerdische namen drie legerofficieren en hun bronnen een ~tweede front" tegen de gezinnen gevangen. Koerden geopend bij Mahabad. De In Kermanshah werden vijf Koerden 64ste Iraanse infanteriedivisie, die vier geëxecuteerd, twee wegens het plegen dagen geleden vanuit het garnizoen van aanvallen op regeringsposities. In Ouroumieh was opgerukt tot 20 Sanandaj kwamen Koerdische sympakilometer ten noorden van Mahabad thisanten van de verboden Koerdische om daar gedurende" twee dagen halt te democratischepartij in botsing met een houden om te worden versterkt met andere groep die de veldtocht van het tanks en zwaar geschut (155 millime- bewindtegen de opstandelingen steunt. ter), rukte gisterochtend onder zware artilleriesteunverder op en maakte het eerste gevechtscontact met de Pechmergas, die Mahabad verdedigen. li_ gevechten bij de kruising van Donderdag nog dreigde de ayatollah hoofdwegen bij Naqadeh, 40 kilomeKhomeiny de Koerdische opstandelingen ermee, dat hij het hele land zou ter ten noordwesten van Mahabad, stortte een legerhelicopter neer, zo werd oproepen om hen te vernietigen als zij zich tegen zijn bewind zouden blijven verzetten. Gisteren stuurde hij veel vrijwilligers naar huis,, omdat zij zijn troepen "voor de voeten zouden lopen.
Ter gelegenheid van het einde van de vastenmaand, de Ramadan, zei Khomeiny voor de televisie tegen de oppositiepartijen als de Koerdische Democratische Partij, die deze week verboden werden: „Wij zagen dat u geen goede mensen bent, dat u niet islamitisch bent en dat u banden had met buitenlanders. Wij hielden u in de
BUITENLAND " Ontwerp-resolutie in
3
VN-veiligheidsraad Carter geen Abraham Kuyper
4 VARIA " Binnenkort rijdt buurtbus in alle elf provincies
" BINNENLAND Staatssecretaris wil
5
hogere bijbetaling prothesen Buitenlands rijbewijs is (nog) rijvaardigheidsbewijs
" BINNEN-EN BUITENLAND
6
Gemeenschappelijke verklaring Oost- en
Westduitse Evangelische kerk
" BINNEN-EN BUITENLAND
7
Een week „incidenten" in Libanon Problemen in Groningen kenmerkend voor PvdA
ECONOMIE 9 " Bedrijf spant kort geding aan tegen stakende
gaten en wij weten dat u verwant bent met elementen van het Pahlevi-bewind (de sjah). Wij weten dat u slechts mensen bent en wij willen u geen vrijheid geven".
havenslepers
.
Ongeveer dertig Koerden bezetten donderdagavond de kerk van Saint Merry in het centrum van Parijs uit protest tegen de „massamoorden in Koerdistan".
De geestelijkheid die aan de kerk verbonden is sprak van „bezetting" omdat de actie zonder toestemming is uitgevoerd, maar omdat het gaat om mensen die op geen andere wijze uitdrukking kunnen geven aan hun
consternatie, zal de politie niet worden ingeschakeld.
Nadat
de
aardappelmeelfabriek
A VEBE te Veendam, drie dagen geleden met de campagne is begonnen, is dit at duidelijk zichbaar in het A.G. Wildervankkanaal. Een sneeuwachtige brei +50 cm drijft op het water. Zo te zien heeft het actiecomité zeker welbestaansrecht..„
Vliegtuigkaper
geeft zich over NICOSIA [ AFP] - Een man die gisteren een Boeing 727 van de Libische luchtvaartmaatschappij „Libyan AirUnes" heeft gekaapt, heeft zich later op de dag overgegeven aan de autoriteiten van Cyprus. Hetvliegtuig werd gekaapt op een vlucht van Tripoli naar Benghazi. Het had 60 passagiers en 9 bemanningsleden aan boord.
Wij en onze vrije tijd WE BELEVEN vandaag alweer de laatste zaterdag van de maand augus-
Hevige strijd woedt rond Koerden-bolwerk Saggez
afwijzen. Het vleesconcern Homburg heeft inmiddels al tijdens de onderhandelingen laten weten, dat het akkoord gaat met de looneisen van het FNV. De 1.100 werknemers van Homburg, verspreid over de vestigingen in Cuyck, Goor Wijhe en Olst gaan dientengevolge het werk weer hervatten.
Hoofdredacteur: J. P. DE VRIES J. C. BOERSEMA Directeur:
palieve cultuurparticipatie, spelletjes, erop uit trekken in de natuur, gebruik van kijk- en luisterapparatuur, noodzakelijke huiselijke bezigheden van man en vrouw en het puur ontspannen oft wel niets-doen. Het vid ons bij deze indeling van vrijetijdsactiviteiten op, dat het deelnemen aan verenigingswerk en het bezoeken van vergaderingen daarin geen plaats heeft gekregen, en het bezoeken en helpen van medemensen evenmin. Valt dat buiten de definitie van vrijetijdsbesteding die hier gehanteerd is, of hebben al die andere zaken zon grote
plaats gekregen in het vrijetijdspatroon, dat deze activiteiten daarbij wegvallen? Dat laatste zou niet zon best teken zijn. En als deze onderzoekers het lezen van boeken als een vorm van vrijetijdsbesteding vermelden, dan is daarmee over de aard van die tijdsbesteding nog maar erg weinig gezegd.
HET RAPPORT van het CBS geeft het beeld weer van de vrijetijdsbesteding van de gehele Nederlandse bevolking. Is het beeld dat daaruit te voorschijn komt, ook óns beeld? Als het ging over de consumptie van brood, zou dat waarschijnlijk wel het geval zijn, want het verschil tussen brood eten door gelovigen en door ongelovigen dat er wel is! zie 1 Kor. 10: 31
-
-
Smith bereid tot terugtrekken uit Rhodesische delegatie JOH AN NESBL KG
-
Ex-premier lan Rhodesische delegatie die
Smith van Rhodesië heeft gisteren in Johannesburg verklaard dat hij bereid is zich terug te trekken uit de delegatie die Rhodesië vertegenwoordigt op de aanstaande conferentie over Rhodesië in Londen, wanneer zijn aanwezigheid de kans op succes bemoeilijkt. Hij voegde hier aan toen dat hem nog niet was gebleken dat zijn aanwezigheid een struikelblok zou kunnen vormen.
tie in
deconferen-
Londen zal bijwonen.
Op een persconferentie in Zuid-Afrika, waar hij een bezoek van acht dagen aflegt, zei lan Smith van plan te zijn op de conferentie de delegatie van het patriottisch front te negeren. „We gaan met de Engelse regering praten en niet met het Patriottisch Front",aldus Smith. De aanwezigheid van het Patriottisch Front (dat door Engeland is uitgenodigd) is overbodig. Opeen vraag of een dergelijk standpunt de onderhandelingen niet zouden doen Smitb, nu ministerzonder portefeuille mislukken, zei Smith dat hij niet aan de in het kabinet van premier Muzorewa, conferentie deelzal nemen waneer zijn is door Muzorewa opgenomen in de aanwezigheid een struikelblok vormt. is voor statistici van deze wereld niet te meten. In het patroon van de vrijetijdsbesteding daarentegen werken geloof en levensovertuiging veel openlijker door. Daar moet het „gij geheel anders" herkenbaar zijn; anders is er iets erg fout. Nu komt dat in de statistie-
Vorige week heeft Saint Merry een andere bezettinggehad: Brazilianen, en een jaar geleden Iraanse studenten die de sjah weg wilden hebben en ayatollah Khomeiny op zijn plaats, wat intussen
is bereikt.
De opstand van Koerden in een groot deel van het noordwesten van Iran begontijdens het afgelopen weekeinde, nadat regeringstroepen eerst een opstand neersloegen, die beperkt was gebleven tot de grensstad Paveh.
In ND-VARIANT vandaag
o.a. aan artikel over Egypte, aan kijkje in een Spaanse arena waar stierenge-
vechten worden gehouden an aan interview mat D. van Driel sr.
Aardbeving in Costa Rica -
GOLDEN (COLORADO) (RTR) Gisterenochtend heeft zich in Costa Rica, ongeveer 50 km ten zuiden van de hoofdstad San José, een krachtige aardbeving voorgedaan, zo meldt het Amerikaanse geologische observatorium in Golden. De kracht van de beving was 6,25 op de schaal van Richter.
biljarten, voetballen, cafébezoek en het Daarin beluisteren we de brood-enbezoek aan dansavonden. De bioscoop spelen-mentaliteit ten voeten uit: het is vooral in trek bij onkerkelijken; ware geluk geeft ons de recreatie. De revue, show, circus, optocht, gymnasBijbel verbindt een lang leven echter tiek en turnen bij rooms-katholieken. aan iets anders: aan de trouwe Bij hervormden, gereformeerden en gehoorzaamheid aan Gods geboden, leden van een ander kerkgenootschap, ook in de besteding van onze vrije die verhoudingsgewijs dus minder tijd tijd, waarin de dienst die God van ken inderdaad tot uiting, zelfs bij de aan deze vrijetijdsbestedingen geven, vraagt, centraal behoort staan. ons te grove indelingen die daar gehanteerd zijn vooral in trek het bespelen van worden. Als de ondervraagden ver- een muziekinstrument, zingen, het be- En dan denken we op dit moment, bij deeld worden in gereformeerden, her- zoek aan een bejaardensocieteit, de aanvang van wat wel genoemd vormden, rooms-katholieken, andere handwerken, verzamelen en tuinieren. wordt het vergaderseizoen, inzonderen geen kerkgenootschap, dan tekenen heid aan onze organisaties op velerlei zich duidelijke verschillen af. Wij teterrein. Ze mogen dan in de CBSkenen daarbij nog aan dat onder „geMEN ZIET: een bont patroon van statistiek niet ter sprake komen, in ons reformeerden" hier 9 pet. van de be- activiteiten, maar toch een duidelijk vrijetijdspatroon horen ze zeker thuis. volking gerekend is, zodat deze term zelfs volgens zulke oponderscheid, De vraag mag gesteld worden of er hier in ruimere zin gehanteerd wordt pervlakkige nog dezelfde dankbaarheid is voor scheidslijnen als zijn hier dan wij in deze krant plegen te doen. getrokken. Er zijn we in het werk van diverse plaatDat heeft uiteraard ook gevolgen voor in het geheel niet in activiteiten bij die wat selijke en landelijke organisaties onteen gereformeerde het beeld van de vrijetijdsbesteding levensstijl passen, maar ook die op vangen hebben als in het begin. En zo van „gereformeerden", want dat zal zichzelf niet verkeerd of zelfs waardeja, uit die dankbaarheid zich dan ook ook binnen deze CBS-categorie uiteenzijn mits we daaraanin ons leven een in ons actieve meeleven? vol lopen. plaats geven Volgens het CBS tekent zich inderdaad verhouding die in een verantwoorde tot wat verder van een verschillend patroon af. De mees- ons gevraagdstaat wordt. DE KLACHT wordt steeds vaker te van de hiervoor genoemde cateDaarbij moet voorop staan dat het gehoord, dat het werk in veel gevallen gorieën vrijetijdsbesteding worden zoveel mogelijk recreëren, ontspannen op steeds dezelfde mensen neerkomt. door hervormden, gereformeerden en en genieten nooit het doel van ons Die geven er misschien wel teveel tijd leden van een ander kerkgenootschap leven kan zijn. In Rotterdam vindt aan, tot van andere velden van relatief weinig bedreven, terwijl rooms- dezer dagen een beurs plaats, onder de aandachtschade bijvoorbeeld hun eigen katholieken en mensen zonder kerkge- naam Casa Nova, waar de belang- gezin. We als eens: er is horen ook wel nootschap er verhoudingsgewijs inten- stelling van de je alles wilt tegenwoordig bezoekers zoveel en als vooral sief aan deelnemen. Houdt deze paral- gericht wordt op wat bij het CBS nalopen, ben je geen avond en geen lel tussen rooms-katholieken en consumptieve vormen zaterdag meer thuis. van vrijetijdsonkerkdijken verband met de schdding besteding heet. In de persinformatie En inderdaad, er is heel veel te doen, tussen het natuurlijke en het geeste- over deze beurs staat o.a. te lezen: en als iemand een weloverwogen lijke leven? Topactivitdten voor room- „Casa Nova wil de weg wijzen naar keuze maakt en in bepaalde sectoren sen en onkerkdijken zijn trimmen, een lang en gelukkig zich krachtig inzet, verdient hij niet leven".
Er zijn nog geen meldingen binnengekomen over slachtoffers of schade. Het
Amerikaanse
observatorium
maakt tevens gewag van een lichte aardbeving op donderdag in Californië. Deze beving, met een kracht van 2,5, werd vooral waargenomen in het gebied van San Francisco.
het verwijt dat men hem op andere vergaderingen nooit ziet. Maar is deze klacht voor velen ook geen excuus om maar helemaal nergens te komen? Een
gereformeerde dagbladredactie weet als weinigen, dat er in het topseizoen haast elke zaterdag wel een landelijke vergadering van een gereformeerde organisatie is. Natuurlijk kan niemand die allemaal aflopen. Maar is daarmee verklaard en goedgepraat dat organisaties met duizenden leden het moeten stellen met honderd of tweehonderd mensen op hun jaarvergadering, waar het bestuur en de spreker zoveel tijd in gestoken hebben? Of is dat geringe bezoek een afspiegeling van gebrek aan activiteit in de hele organisatie? Nee, we zullen de leus van Casa Nova niet overnemen en beweren dat het bezoeken van veel vergaderingen en het deelnemen aan veel verenigingen de weg is naar een lang en gelukkig leven. Maar dat is dan ook niet de
doelstelling van ons leven. Dat doel Is God te dienen met geheel ons hart, met geheel onze ziel en met geheel ons verstand en de naaste als onszelf. Gereformeerde organisaties zijn middelen tot die dienst, die we niet dan tot onze schade kunnen negeren, ook op momenten dat vormen van vrijetijdsbesteding tot eigen genoegen of ontspanning ons misschien meer lokken. Dat ons leven door endere idealen beheerst wordt, zal merkbaar moeten zijn, ook als een enquêteur van het CBS ons naar onze vrijetijdsbestedingen komt vragen.
Commentaar Vluchtelingenactie ZOALS de lezers inmiddels bekend
zal zijn, vindt morgenavond een grote nationale inzamelingsactie plaats ten behoeve van de vluchtelingen uit Vietnam. Dat daar in Zuidoost-Azie sprake is van nood bij honderdduizenden, waarin dringend hulp moet worden geboden, is buiten kijf; daarop is in onze krant ook al vele malen gewezen sedert de communisten geheel Indo-China in hun greep kregen. We merken daarbij nog op, dat geld in dit verband zeker belangrijk is, maar andere vormen van hulp, zoals het opnemen van vluchtelingen in de eigen samenleving, niet minder. De offervaardigheid van morgen mag geen afkoopsom worden voor die plicht van naastenliefde. Overigens zijn wij met de opzet van de actie van morgen minder gelukkig. Zeker, de Schrift verbiedt niet op zondag wel te doen aan de medemens in nood. Maar rechtvaardigt dat het massaal mobiliseren van de bevolking op de zondagavond via de massacommunicatiemiddelen om geld bijeen te brengen? Vanwege het karakter van de dag des Heren was de keuze van een andere dag beter geweest. Ook is wel erg gemakkelijk een beroep gedaan op de kerken om hun gebouwen beschikbaar te stellen, al waarderen we het vertrouwen dat daaruit jegens hen spreekt. Of kerkeraden aan dit beroep onder deze omstandighedengehoor moeten geven, is een zaak van afwegen van voors en tegens. Dat aan een dichte kerkdeur gemakkelijk een verkeerde uitleg kan worden gegeven, is een punt dat daarbij zeker overweging verdient.
EEN ANDERE vraag is, of ieder persoonlijk zich moet laten inschakelen om deze actie tot een succes te maken. In het algemeen gesproken zijn wij niet van oordeel dat christenmensen nimmer finanrieel kunnen en mogen meewerken aan algemene doelen. In dit geval bestaan er echter
zowel bedenkingen tegen de opzet van de actie als een goed alternatief, dat al eerder ter plaatse bezig was en inmiddels brede ervaring heeft opgedaan en over wegen beschikt om de gelden rechtstreeks ten goede te laten komen aan de vluchtelingen uit Vietnam, Laos en Cambodja en daarbij ook wil wijzen op de enige troost die er ook in hun bestaan is. Wij doelen uiteraard op het Comité Hulpverlening Zuidoost-Azie, ook wel bekend als ZOA, te Groningen, postgiro 2914600. Nu dit comité, ondanks zijn lange staat van dienst, door de organisatoren geheel buiten deactie van morgen is gehouden, is er te meer reden om ter gelegenheid van deze nationale actie de kas van deze organisatie een flinke injectie te geven. In de Gereformeerde kerkgebouwen zal men zeker ook wel bereid zijn gelden voor giro 2914600 in ontvangst te nemen, al is men daar verplicht giften zonder nadere aanduiding over te maken naar de nationale actie. Of men in andere kerken gelden voor ZOA kan achterlaten, lijkt ons twijfelachtig. Het eenvoudigste is dan ook de gift zelf per giro over te maken; dan hoeft men ook op zondagavond de straat niet op. Hopelijk lijden de vluchtelingen in Zuidoost-Azie geen schade door de kritiek die we helaas op de opzet van de nationale actie
Bijna drie jaar zijn de vier Zeeuwsvlaamse Gereformeerde Kerken (Axel, Hoek, Terneuzen en Zaamslag) dus al bezig met het voorbereidende werk en ds. J. Verkade (hij is praeses van de kerk te Axel en algemeen adjunct van de ZGEB) geeft toe dat het werk zich niet met een spectaculaire snelheid, ontwikkelt. Maar, legt hij uit, toch geloof ik dat er in die drie jaar veel gebeurd is. U moet bedenken dat wij geen van allen voor dit werk zijn vrijgestdd. Wij zijn in de afgelopen jaren niet als strategen te werk gegaan, maar hebben schoorvoetend en bescheiden onze weg afgelegd. Daarbij zijn we dankbaar voor de reacties uit het land, die ons steeds weer deze kant uitstuwden. Gelukkig werden ook steeds weer deuren geopend. Het begon, zoals gezegd, in oktober 1976, toen de bekende Antwerpenaar J. K. Overbeeke (redacteur van het blad „De Kruisbanier" en diaken in de christelijke gereformeerde gemeente in zijn woonplaats) in een aan alle kerkeraden toegezonden rondschrijven een appel deed op de Gereformeerde Kerken België niet te vergeten. Het gevolg was dat veel zusterkerken de gemeenten in Zeeuws-Vlaanderen om inlichtingen vroegen, terwijl anderen hen opriepen tot actie. Een lange weg van onderzoek, rapporten en vergaderingen volgde, die in juni van dit jaar formeel werd afgesloten met de handtekeningen van de vier kerkeraden onder een akkoord van samenwerking. Daarbij kwamen de vier kerken overeen het evangelisatiewerk in België (krachtens een zakelijke afspraak met o.a. de christelijke gereformeerden vooralsnog in het zuidelijke gedeelte van de stad Gent en het gebied ten zuiden daarvan ter hand te nemen onder de ambtelijke verantwoordelijkhdd van de kerkeraad van Axel. De andere drie kerken zouden als „samenwerkende kerken" gaan optreden. Als uitvoerend orgaan van de kerkeraad van Axel op dit terrdn zou een commissie gaan fungeren, samengesteld uit telkens twee afgevaardigden van de vier kerken, en aangeduid als:
doorP.A. Bergwerff TERNEUZEN/GENT - Het ontginningswerk van de Zeeuwsvlaamse commissie voor gereformeerd evangelisatiewerk in België (ZGEB) met het oog op de opening van een gereformeerde evangelisatiepost voor het zuidelijk gedeelte van de universiteitsstad Gent en het gebied ten zuiden daarvan is een beslissende fase ingegaan. Niet alleen werd besloten tot het huren van een voormalig winkelpand in hartje Gent, dat moet gaan dienen als evangelisatiepost, maar ook ziet de ZGEB, die fungeert als uitvoerend orgaan van de Gereformeerde Kerk te Axel, momenteel uit naar een predikant, die geschikt is het evangelisatiewerk ter hand te nemen. Daarmee is dit werk, waartoe in oktober 1976 reeds de eerste aanzetten werden gegeven, in een stroomversnelling gekomen. Dat hoopt men althans in Zeeuws-Vlaanderen.
Zeeuwsvlaamse evangelisatie gaat nieuwe fase in:
ZGEB heeft pand in hartje Gent en gaat op zoek naar predikant
„Zeeuwsch-Vlaamse Gereformeerde Evangelisatiecommissie voor België", afgekort ZGEB. Verder werden in het akkoord regelingen getroffen m.b.t. de zusterkerken in het land die de Zeeuwsvlaamse kerken met een vaste jaarlijkse bijdrage zouden steunen, de zg. de S.A.K.kerken (steun- en adviesgevende kerken). Bepaald werd o.m. dat de kerk te Axel elk jaar deze kerken in vergadering bijeen zal roepen. Immers, het is niet alleen om hun financiële steun, maar wel degelijk ook om hun adviezen te doen. De samenwerkende kerken verbonden zich uiteraard ook bij te dragen in de kosten van het evangelisatiewerk in België. Dat de vier Zeeuwsvlaamse
kerken dat geld niet alleen kunnen opbrengen, wordt duidelijk wanneer men bedenkt dat deze kerken ook financieel bijdragen a.n het zendingswerk, dat in opdracht van de kerk te 's-Hertogenbosch wordt verricht in Suriname. Wat betreft de verhouding van de „samenwerkende kerken" (voor alle duidelijkheid: dat zijn dus de drie Zeeuwsvlaamse kerken, die met „Axel" samenwerken en dus niet de SAK-kerken) werd in het akkoord overeengekomen dat deze kerken altijd het recht hebben kritiek te oefenen of aanwijzigingen te geven t.a.v. het ZGEB-werk en zich zonodig rechtstreeks te wenden tot de Axelse kerkeraad. Deze kerkeraad is dan gehouden eventuele aanwijzingen van deze kerken op te volgen of anders gear-
V.l.n.r. de predikanten L. W. de Graaff, J. Verkade en H. W > Smit.
Geslaagd
Telefoon: 033-30664 Politieke red.: 070 644138
-
Avond* IcWngend) advertenties: 033 -19692
"
of 033-620460
-
Redactie: 03429 2986 (klachten
"
over bezorging v.p. «Maan tijdans kantooruren)
Abonnementsprij» (bij vooruitbetaling): f 42,05 per kwartaal
Lotte nummert f 0,50 Pottgiro: 979606 Benk: A.8.N., Amersfoort
Rek.no.: 66.32.16.848
gestart moet worden, terwijl er. in eigen land toch ook zoveel terrein braak ligt. Het is een vraag, waarmee de ZGEB zich diepgaand heeft beziggehouden. En dominee Verkade beantwoordt haar als volgt: 'Het verschil tussen Nederland en België is dat in ons land overal getrouwe kerken te vinden zijn. Bijna overal brandt het licht en dat is in België (zeker na 1944, toen het handje vol Gereformeerde Kerken zeer bewust de Vrijmaking over de grewns hield) niet het geval. Bovendien: als je wachten moet tot geheel Nederland beëvangeliseerd is, kom je natuurlijk nooit meer over de grens Nederland is als het ware door het christendom heengekropen. De Nederlander heeft het evangelie bewust over boord gezet. Dat is in België anders: hier is zo ontzettend veel onkunde. Typerend voor Nederland is het bordje aan de deur met 'Aan de deur wordt niet gekocht en bekeerd zijn we ook al. Dat zul je in België niet aantreffen. Toen de jongeren uit de Heemse en Zeeuws-Vlaanderen Johannesevangelièn cv strr.at uitdeelden, zagen we herhaaldelijk mensen die direct gingen lézen. Het is nieuw voor ze. Dat kom je in ons land toch in het geheel niet tegen! Een andere vraag als het gaat om de relatie tussen België en Nederland is of de Belgen niet afgeschrikt zullen worden zodra ze merken met Nederlandse evangelisatiewerkers te doen te hebben. Ds. De Graaff: 'Hoewel we overal vriendelijk worden ontvangen, merk je toch wel eens iets van weerstand tegen de Nederlanders. Daarom is het bijvoorbeeld ook zo belangrijk dat we op de laatste Johannes-evangeliën, die we hebben verspreid,ons nieuwe adres in Gent, Ketelvest 10, konden vermelden. Daarom ook zal de predikant, die we hopen te beroepen, deBelgen een Belg moeten worden. Hij zal feeling moeten hebben voor hun leefwijze en gewoonten en hij zal in België moeten gaan wonen. De vraag overigens of men een predikant zou moeten beroepen of dat men een evangelist (bijvoorbeeld als ouderling van Axel) zou moeten aanstellen is punt van intensieve discussie geweest binnen de ZGEB. Het is een zaak die ook samenhangt met de vraag of we hier te doen hebben met zending of evangelisatie. Maar een punt van overweging was ook dat men iemand zoekt diezodanig theologisch gevormd is dat hij de vele dwaalleren waarmee hij in aanraking
we voor een predikant. Er moet in dit verband ook gewezen worden op het gereformeerd kerkrecht, dat de figuur van de 'evangelist' niet kent. Belangrijk is ook dat een predikant zich onderworpen moet aan kerkelijke examens ter veiligstelling van het Woord dat hij gaat brengen. Overigens zou het wel eens goed zijn wanneer deze kwestie in Beide landen worden geheel beheerst breder verband de aandacht kreeg. door het rooms-katholicisme, terwijl We houden vult ds. Smit aan anderzijds de secularisatie met kracht overigens wel een achterdeur open doorvreet. En zoals in een land als voor het geval het bijvoorbeeld geheel Brazilië het zendingswerk moeilijk is, onmogelijk zal blijken om een predizo zal, benadrukt dominee De Graaff, kant voor het werk te krijgen. Als zich het werk in België niet minder dan iemand zou aanmelden die over moeizaam worden. Ik heb wel eens de 'singuliere gaven' beschikt met het indruk dat men elders in het land nu oog op dit werk zou gedacht worden langzamerhand wel eens resultaat wil aan een predikantschap volgens art. 8. gaan zien op het werk dat tot nu toe DKO. ten aanzien van België verricht is. Maar dan wil ik de mensen er wel van doordringen dat België een erg moeiMaar ook al is de predikant er nog lijk terrein is. Hoewel de meeste Belgen wel nominaal rooms-katholiek niet, de ZGEB is wel voornemens op zijn, is er een ontzettende geestelijke vrij korte termijn samenkomsten te onkunde. Meneer pastoor zet de koers' gaan beleggen (waarschijnlijk voor het eerst tegen kerst) in het nieuwe uit. En zoals jevoor een salarisverhoging een vakbondsman en voor het pand. De nu bestaande 'contacten' bespreken van een reis een reisbureau kunnen danworden uitgenodigd, maar nodig hebt, zo heb je meneer pastoor dat is ook belangrijk met het oog op nodig voor geestelijke zaken. Dat is de 'verontruste' leden van de voormalige gemiddelde instelling. Gereformeerde Kerk te Gent, die nu is We hebben nu twee jaar achter opgegaan in de Protestantse Kerk van België. Er wordt ook aan gedacht de elkaar met medewerking van gereformeerde jongeren uit Heemse en uit winkel een deel van de zaterdag te Zeeuws-Vlaanderen zelf in Gent het bemannen, terwijl de ZGEB zal Johannesevangelie in tijdschriftvorm trachten faciliteiten te verkrijgen om verspreid en ik moet zeggen dat de boeken te mogen verkopen. reacties toch wel bemoedigend zijn. De ZGEB gaat nu van start. Met leder die een bijbel aanvraagt, wordt enthousiasme, maar ook met de door ons bezocht en zo kwamen we nodige nuchterheid. Enthousiasme terecht bij mensen met de meest o.a. over de steun die werk vanuit het uiteenlopende achtergronden: een meIn financieel opzicht disch student, maar ook een pater land ontvangt. de ZGEB al steun toegezegd dominicaan van 83 jaar, een vrijgela- heeft gekregen van kerken met een zielenten gedetineerde, maar ook een ultraaantal dat de dertigduizend overmontanist en een spiritist. Dat spiritisme is overigens ook een groeiende schrijdt. (Op basis van een bedrag van drie gulden per ziel). macht die zich steeds verder uitbreidt. Nuchter is men ook in ZeeuwsNiet alleen in België, maar ook aan Vlaanderen. Ds. De Graaff zegt het déze kant van de grens. zo: „We gaan aan het werk en het zal moeizaam worden. Maar aii het Nederland? bijvoorbeeldwerk na tien jaar een ploegenop rotsen blijkt, dan zullen we ook de De vraag is gewettigd waarom nu zo moed moeten hebben met Paulus het nodig in België met evangelisatiewerk stof van onze voeten te schudden.
-
Beroepen te Voorburg: A. de Snoo
Mussel.
Afscheid en intrede MIDDELBURG
- Ds.
P.
hoopt morgen afschdd te Schell v zijn gemeente te Middelburg intrede in zijn nieuwe gemeente Leeuwarden, is vastgesteld op Gs september. De afscheidsdienst in Middelburg vinn plaats om 17.00uur. Op 9 september ai ds. Schelling in Leeuwarden bevestigd
nemen
zondag
wordenin de morgendienst, die om 9 ja uur aanvangt. Bevestiger is ds. D k Wielenga J. Dzn. De begint om 16.30 uur.
intrededien»
Afscheid ds. Poutsma
-
NIJENGA In verband met gu emeritering zal ds. J. Poutsma op 2 september een afscheidspreek houden De afscheidsdienst, uitgaande van de kerkeraad te Nijenga-Opeinde, _g] worden gehoudenin het gebouw van de Ned. Hervormde gemeente te Nijenw
en begint om 19.00 uur.
Geref. Kerken (syn.) Beroepen te Klundert (wijk B): drs P.H.Lo te Hoogvliet; Beroepen te Uithuizermeeden: R. der Nederlanden te Middenmeer; Beroepen te IJlst: C.G.Waringa, kand. aldaar die dit beroep heeft aangenomen.
Ned. Herv. Kerk Beroepen te Vroomshoop: L.Romein te Boven-Hardinxveld; Beroepen te Hoogvliet-Noord: H. van den Heuvel te Maarssen.
-
Samenkomsten
Waarom niet
Minstens 10particuliere bureaus in ons land
Kinderbescherming onderzoekt praktijken van adoptiebureau onze redactie kerkelijk lang op Irian Jaya heeft geleven) werkt, heeft bij justitie aanDEN HAAG - De directie dacht voor deze zaak gekinderbescherming van het vraagd. (van
Geref. Kerken
zal komen, zal kunnen weerleggen. Hij zal bijvoorbeeld in aanraking kunnen komen met een pater jezuiet. Die sturen ze rustig op je af. Een goede theologische opleiding is dus eigenlijk voorwaarde. Daarom kozen
voorzitter, P. Rooze uit Hoek tweede gaat het altijd nog om zon zes miljoen secretaris en de heer C. J. Dees uit Nederlandsprekende Belgen) in tegenZaamslag is penningmeester. Met de stelling tot overal elders ter wereld predikanten De Graaff, Smit en Vergeen belemmerende factor is. Belankade hadden wij een gesprek. rijk is ook dat we hier te doen hebben In de discussies over de vraag waarom met een land, dat wordt overheerst het evangelisatiewerk in België ter hand door het rooms-katholicisme en dat de genomen zou moeten worden, duikt laatste eeuwen nauwelijks meer in vaak het woord „ereschuld" op. Dat aanraking is geweest met de gereforwoord heeft overigens al een oude meerde religie. En ook nu blijven in geschiedenis, want de gereformeerde dat opzicht grote delen braak liggen. synode van Groningen-1927 sprak er Waarom zou je dan wél ver weg aan al over. De reformatie in de zestiende het werk gaan in Brazilië bijvoorbeeld eeuw begon in detoenmalige zuidelijke en niet dichtbij in België? gumenteerd te weerleggen. Nederlanden en daar, zij het De situatie in Brazilië is overigens De constructie van Axel als „zen- kortstondig. Doorbloeide de zware vervolgingoed vergelijkbaar met die in België. dende kerk" met drie samenwerkende gen van decontra-reformatie werd zij in kerken kwam tot stand nadat op een bloed gesmoord. Duizenden vluchten vergadering van de Zeeuwsvlaamse naar het Noorden en daardoor verkerken met zusterkerken, die zich tot plaatste de reformatie zich naar het moeten oefenen. steun bereid hadden verklaard, in huidige Nederland. Amersfoort in oktober vorig jaar kriJ.P.deV. tiek was geleverd op het conceptInmiddels is de Latijnse naam voor akkoord, dat toen ter tafel lag. Daarin onze Nederlandse Geloofsbelijdenis werd voorgesteld dat de vier kerken de wel „Confessio Belgica" en dominee verantwoordelijkheid voor de te beVerkade aarzelt niet juist óók deze zaroepen evangelisatiepredikant zouden ken naar voren te halen als het gaat om delen. Omdat deze vier kerken echter de vraag of België prioriteit verdient tegelijk een classis vormen zouden zij boven andere landen. „We moeten in zaken van opzicht en tucht min of oppassen dat we met onze zendelingen meer eigen rechter kunnen spelen. niet alleen naar de uiterste einden Gekozen werd daarom nu voor de der aarde lopen terwijl we hetgeen Voor het diploma ziekenverzorgster constructie van Axel als „zendende dichtbij huis is verwaarlozen." slaagde in de Lichtenberg te Amerskerk". Om te voorkomen dat de evanZo zijn er nog wel wat argumenten foort: Janneke Aalbers te Veenengelisatie in België teveel een zaak van te noemen om het werk in België ter daal. Axel alleen zou worden, werd in het hand te nemen. In het eerste rapport akkoord bijvoorbeeld de bepaling dat in opdracht van de vier evangelisaopgenomen dat de voorzitter van de tiecommissies van Zeeuws-Vlaanderen Geslaagd voor het diploma verpleegkundige-A in het ziekenhuis De Axelse kerkeraad niet tevens voorzitter over deze zaak werd geschreven,' werd Sionsberg te Dokkum: letje de Groot. van de ZGEB mag zijn. Voorzitter van er vijviorbeeld op gewezen dat het Belde ZGEB in zijn huidige samenstelling gische volk toch als het „naaste" volk is dan ook de predikant van Terneuzen, beschouwd mag worden, aan wie de Aan de Landbouwhogeschool td Wageningen slaagde voor het examen ds. L.W. de Graaff, secretaris is barmhartigheid van Christus bediend zijn collega van Zaamslag, ds. H. M. en om Christus' wil N-propedeuse: Amka Jongeling. bewezen moet Smit, terwijl de voorzitter van de Axelse worden. En ds. Smit weet ook nog wel kerkeraad ds. J. Verkade algemeen enkele praktische argumenten aan te Ds. L. W. de Graaffopent depost in adjunct is van de ZGEB. De heer dragen. Zo valt er bijvoorbeeld op te het nieuwepand aan deKetelvest 10 H. B. Driessen uit Axel is tweede wijzen dat de taalbarrière hier (en dan in Gent. NEDERLANDS DAGBLAD Puntenburgertaan 91
Postbus 241 3800 AE Amersfoort
2
KERK/RELIGIE EN ONDERWUS
-
NEDERLANDS DAGBLAD Zaterdag 25 augustus 1979
Biak haar een brief schreef waarin hij verzocht een oogje in het zdl te houden tijdens het verblijf van zijn dochtertje van drie jaar in Nederland. De ouders dachten kennelijk dat hun dochtertje weer naar Biak zou terugkeren,aldusde
boden, aldus Flash. De verpleegster is het daar niet mee eens. In „Trouw" van gisteren zd ze: „Ik ken de ouders van
particuliere adoptiebureautjes of an-
dere manieren.
Silpa (het meisje) heel goed. Zij zullen Directeur Jan van Deth van het BIA nooit afstand van een kind doen. De schathet aantal particuliere adoptiebunoodzaak daartoe is trouwens niet ministerie van justitie gaat verpleegster. reautjes op tenminste tien. Meestal is bij Volgens de verpleegster laten de Maar informatie aanwezig, want zij verkeren in goede een onderzoek instellen naar ouders hun werkwijze bureau Flash werd in (die naam de brief doen. Zij moeten daarom vals zijn niet erg bonafide, zegt op Irian Jaya de kinderen naar hij over deze instellingen, die de genoemd) leerde dat het mdsjeen haar voorgelicht". de praktijken van een parti- Nederland gaan in de veronderstelling kinderen de laatste jaren veel uit dat het een tijdelijk uitstapje betreft. In medereizigertjes beslist geen vakantieculier adoptiebureau van de werkelijkheid uitstapje zouden maken, maar geadopIndonesië weghalen. Dat gaat vrij zouden ze hun kinderen vong jaar wciuch in ons land 1.200 eenvoudig, teerd werden, stichting „Flash" in Groes- nooit meer terugzien. Reeds verpleegster. omdat de controle noch in aldus de drie kinderen geadopteerd. Indonesië, noch in dgen land erg streng beek, dat op ontoelaatbare kinderen zouden bij Nederlandse adop- De beheerder van het Groesbeekse buitenlandse beland zijn. Binnenkort adoptiebureau heeft inmiddels meege- Zevenhonderd van hen kwamen bij de is. Het BIA heeft er bij de overheid wijze kinderen uit Irian Jaya tieouders pleegouders terecht via het erkende regelmatig op aangedrongen het adopkomen nog honderd kinderen in deeld dat de kinderen uit Irian Jaya, die Bureau voor Interlandelijke Adoptie teren van buitenlandse kinderen aan naar Nederland zou halen. Nederland aan, aldus deze verpleeg- naar Nederland komen, wezen zijn of (BIA) in Den Haag. De overige strakkere voorschriften te binden en De verpleegster zegt dat ze vrijwijlig ter Een verpleegster, die jaren- ster. worden adoptie afgestaan. vijfhonderd kinderen kwamen in ons particuliere bureautjes het werk zo gealarmeerd is doordat een verpleger in Deze kinderen worden bij bosjes aange- land binnen dankzij bemiddeling van goed als onmogelijk te maken.
Particulier
Het kerkgebouw te Neede, met links een gedeelte van de nieuwe vergaderlokalen.
Vergaderlokalen
Geref. kerk te Neede in gebruik [ van een correspondent)
NEEDE- Dinsdagavond zijn de nieuwgebouwde vergaderlokalen van deGereformeerdeKerk te Neede in een
Jeestelijke bijeenkomst in gebruik genomen.
Voorafwerd een gedenksteen ingemet-
seld door het oudste lid der gemeente, dat daartoe in staat was. De steen draagt het opschrift: „21 aug. 1979 Laat u zelf ook als levende stenen gebruiken voor de bouw van een geestelijk huis. 1 Petr. 2:5." De eigenlijkesamenkomst stond onder leiding van ds. M. te Velde, die in een korte toespraak de betekenis van de tekst op de steen toelichtte. Namens de Commissie van Beheer overhandigde de heer K. de Rijk « sleutels aan ds. Te Velde en sprak daarbij zijn dank uit aan allen die bij de bouw betrokken zijn geweest, in het bijzonder aan de uitvoerders, de firma's Rots, Slaa en Bijvank. Ook door de gemeenteleden was veel hulp verleend, getuige het feit dat ongeveer, 1/5 deel van de kosten in vrije W werden „verdiend". Maar ook « zusterkerken in het land werden in de dank niet vergeten. De spontane financiële hulp van hen ondervonden, om eerst deaankoop van de kerk en nu deze nieuwbouw mogelijk te male wordt als een dankbare vrucht van n« kerkverband gezien, aldus de heer l* RijkNa de opening van de nieuwe «.len »'" werd het woord gevoerd door onr?" meer de oud-predikant ds. F. van DU* die een stukje kerkgeschiedenis w Neede en omgeving schetste, ve verenigingen boden cadeaus ter fraaiing van de lokalen aan. De nee Bijvank zorgde voor een comp'« fotogalerie van alle predikanten die kerk van Neede na 1900 hebben gediend. # De heer G. Karssenberg had de bou met de camera gevolgd en toep resultaat in een film zien, met als de opnamen gemaakt op 2e Pinks dag tijdens de gemeentedag. S 6 ap het erf van een oude Achterhoe
"*.f
boerderij.
NEDERLANDS DAGBLAD - Zaterdag 25 augustus 1979
Ontwerp-resolutie in VN-veiligheidsraad NEW VORK " Kort nadat de ver- van de Palestijnse kwestie in al haar De PLO prees in het debat „het principiële en moedige" standpunt van gadering van de VN-Veiligheids- aspecten. bij De de maar had harde Israëlische ambassadeur Andrew raad over het Midden-Oosten Verenigde Naties, Jehuda Blum, zei dat woorden Young, voor de Amerikaanse regedonderdagavond door voorzitter de onderhavige procedure in de ring. Andrew Young was geschorst, is Vdlighddsraad paste in het kader van Acht voorgaande sprekers in het debat
er een ontwerpresolutie ingediend de, stelselmatige campagne die is waren het maar op één punt eens door hen die de vrede in het geweest: dat duurzame vrede in het over de rechten van de Palestijnen ontketend verwerpen". Midden-Oosten Midden-Oosten moet terugkeren. ontwerp wil voor de PalesHet
tijnen het recht van zelfbeschikking, nationale onafhankelijkheid en soevereiniteit en het recht om terug te keren naar hun haardsteden of, wanneer zij dat verkiezen schadeloosstelling. De resolutie is voortgekomen uit overleg tussen de vertegenwoordigers van Koeweit, Yaccoeb Bisjara, en de leden van de „speciale commissie voor de uitoefening van het onvervreemdbaar recht van het Palestijnse volk", waarvan de vertegenwoordiger van Senegal, Medoun Fail, voorzitter is en die mede-opsteller van het ontwerp is.
Volgens hem willen de tegenstanders van de vrede de Vdlighddsraad „voor hun karretje spannen".
Zehdi Labib Terzi kritiseerde resolu-
tie-242 van de veiligheidsraad omdat er,
niets instaat over de politieke aspiraties van de Palestijnen. Young zei nadat hij de zitting verdaagd had dat hij op een spoedige De Israëlische vertegenwoordiger zei stemming over de ingediende ontwerpverder dat alle bij Camp David resolutie rekent, en dat hij klaarstaat betrokken partijen het erover ens waren met een veto tegen een resolutie die een dat de PLO geen partner in het Palestijnse soevereine staat wil. vredesproces kon zijn en dat „nauwYoung heeft een maand lang geprokeurige bepalingen" werden opgesteld beerd uitstel van het debat te krijgen. om de Palestijnse ingezetenen van Toendat niet lukte heeft hij geprobeerd „ Judea,Sainariaen de strook in Gaza" een stemming op de lange baan te wel bij dat proces te betrekken. schuiven.
„Geen partner"
inbegrepen".
Het ontwerp dst tenslotte dat de Palestijnen als volwaardige partner worden betrokken bij het zoeken naar een recht vaardigeen duurzame vrede in het Midden-Oosten. Het ontwerp zou in de vergadering van afgelopen nacht behandeld worden. Tijdens de donderdagavondvergaaering, die ondanks uitstelpogingen van de VS toch doorgang vond, heeft de Egyptenaar dr. Esmat Abdel Meguid als eerste spreker gezegd dat zijn regering elke poging, internationaal of individueel, steunt, die kan bijdragen tot de verwerkeling van de legitieme rechten van het Palestijnse volk. Hij srak zich uit voor aanvaarding van een resolutie, die deze rechten erkent. „Bij een oplossing van het gehele probleem moet worden uitgegaan van een volledige terugtrekking van Israël uit de in 1967 bezette gebieden en herstel van de onvervreemdbare nationale rechten van het Palestijnse volk", aldus Dr.
Meguid. De Egyptische afgevaardigde zd dat Israël door de ondertekening van de akkoorden van Camp David voor het eerst dé legitieme rechten van het
Palestijnse volk had erkend en beloofd had zich in te zetten voor de oplossing*
Overzicht JIMMY Carter, president van de» machtigste natie ter wereld, blijft de aandacht boeien. Misschien wel juist nu. Aan de vooravond van de verkiezingscampagne ten behoeve van zijn tweede ambtstermijn stellen velen vast dat Carter heeft gefaald. De vraag omtrent het waarom daarvan houdt de gemoederen bezig. Velen zoeken het antwoord in politiek-technische omstandigheden. Het huidige staatshoofd zou eenvoudig te onervaren zijn, het Congres op onjuiste manier aanpakken, te wdnig luisteren naar echt deskundige adviseurs. Anderen daarentegen
zoeken het eerder in Carters
persoonlijke achtergrond. Als „evangelisch moralist" zou hij in feite ongeschikt zijn om een leidende rol in de nu eenmaal keiharde politiek te
vervullen.
Zowel in „Trouw" als het „NRC/ Handelsblad" vindt momenteel een interessante discussieplaats, diewe nu alleen maar even aanstippen. De bekende Amerika-kenner dr. J.W. Schulte Nordholt schreef in „Trouw"
-
SALISBURY [RTR]
Zimbabwe-
Rhodesië heeft bekendgemaakt dat zijn lucht- en grondstrijdkrachten donderdag nog zes aanvallen hebben uitgevoerd op vermeende bases van het Patriottisch Front in het naburige Zambia. Hel schijnt om een van de meest geconcentreerde acties te gaan tegen bases van volgelingen tan Joshua Nkomo.' minder dan drie weken vóór deze zal deelnemen aan de conferentie in Londen over de toekomst van Rhodesië.
-
Het militaire NOUAKCHOTT bewind van Mauretanië heeft aanbe-'
volen het defensieverdrag met Marokko van 1977 te annuleren. Een officiële verklaring werd uitgegeven na een spoedvergadering van het militaire comité waarin het de vredesovereenkomst met het Polisariofront heeft bekrachtigd waaronder Mauretanië afziet van alle aanspraken op de Westdijke Sahara.
Het militaire hoofdkwartier in Salisbury maakte per communiqué bekend dat na de aanval van woensdag ten noordoosten van Loesaka was gevolgd door „een reeks lucht- en grondact.es tegen zes Zipra-Zimbabwe Revolutionair Volksleger) terroristische doelen in Zambia. Onder deze doelen was er een dat bekend staat als de basis Moskou", aldus het communiqué. Bij de guerillastrijd binnen Zimbabwe-Rhodesië zijn 37 mensen omgekomen waardoor het totaal aantal doden in dit land dit jaar is gestegen tot boven de 5.100. Dit heeft het militaire opperbevel in Salisbury meegedeeld. „17 guerillastrijders van het
De betrekkingen met Marokko waren snel bekoeld nadat op 5 augustus dit akkoord met het Polisario was ondertekend. Tien dagen geleden gaf Mauretaniëalle Marokkaanse troepen opdracht het land te verlaten. Het zijn er tussen de zes- en vijftienduizend. Marokko heeft vorige week de streek Tiris el Ghabia van de Westelijke Sahara bezet en omgedoopt in Oeud Addahab, als 37ste provinrie van het Marokkaanse koninkrijk. Dit gebied was door Mauretanië voor het Polisario vrijgegeven.
Lutherse kerken en de gelijkheid vanrassen
officiële cijfers 5.500.
-
Israël bestookt Tyrus met serie brandbommen BEIROET [UPI]
" Gisteren hebben Israël en de daarmee samen opererende rechtse Libanese militie zware artilleriebeschietingen uitgevoerd op de Zuidlibanese havenstad Tyrus en omgeving, zo heeft de Libanese staatsradio Beiroet bekendgemaakt.
veto.
Arabische gebieden, Oost-Jeruzalem
Mauretanië woedend op Marokko
Nieuwe Rhodesische aanvallen op Zambia
Nationalistische Patriottisch Front, negen „collaborateurs" en 11 zwarte burgers", aldus het opperbevel. In 1978 was het aantal doden volgens
Senegal is geen lid van de Veiligheidsraad en het ontwerp kanalleen worden ingediend door een lid van de raad. In dat geval zal het worden getroffen en getorpedeerd door een Amerikaans Het Senegalese ontwerp steunt ook resoluties 242en338van de Veiligheidsraad die hetbestaan van Israël erkennen als een van de landen in het gebied die recht hebben op veilige en erkende grenzen. In het ontwerp wordt bezorgdheid uitgesproken „over detoestand in het Midden-Oosten en de voortdurende bezetting door Israël van de bezette
3
BUITENLAND
Er werden brandbommen gebruikt zodat branden uitbraken in woonwijken. Er zouden zeker twee personen Ambassadeur Andrew Young (r) begroet hier de Israëlische ambassadeur bij om het leven zijn gekomen, terwijl de V.N., Yehuda Blum voorde aanvang van de vergadering van de Veiligheids- zeker tien personen gewond raakten. Het zuiden ligt al een week lang raad. onder een deken van artillerie- en mortiervuur, zodat duizenden mensen al het grootste deel van de week hun huizen niet hebben kunnen verlaten. De Israëlische artillerie beschoot volgens informanten uit het gebied ook grensplaatsen zoals Jarmaq, Kfar Rumman, Rihan en de marktplaats IUPi) Nabatiyeh. De bevolking vlucht zodra PRETORIA " De Britse ambasoplossing voor de crisis in Namibië dit mogelijk is naar het achterland en sadeur, sir James Murray, heeft geVerdere besprekingen met de regezegd dat hij er in geslaagd is het ver- ring zullen worden gevoerd nadat hij dan voornamelijk in de richting van rapport heeft uitgebracht aan de vijf Salda, de hoofdplaats van Zuidtrouwen van de Zuidafrikaanse regering te herwinnen betreffende de be- (de VS, Canada, West-Duitsland, Libanon.
Brits ambassadeur positief over regeling inzake Namibië
doelingen van het Westen voor een Frankrijk en Groot-Brittannië). Een van de voorstellen die Murray vreedzame regeling in Namibië. in Pretoria besprak was dé vorming Murray heeft weken lang be-
Rhoodie krijgt uitstel
sprekingen met regeringsfunctionarissen, onder wie premier Pieter Botha en de ministervan buitenlandse zaken, Roelof Botha, gevoerd in een poging de impasse te doorbreken over verkiezingen voor onafhankelijkheid in Namibië (Zuid-West-Afrika).
PRETORIA [UPI] Een rechter heeft Eschel Rhoodie, voormalig secretaris-generaal van het Zuidafri-
twee
Op een persconferentie voor zijn vertrek naar New Vork, waar hij naar verwachting de contactgroep van de westelijke grote vijf op de hoogte zal brengen van zijn onderhandelingen, zei Murray dat hij er zeker van was dat Zuid-Afrika zou luisteren naar nieuwe voorstellen voor een haalbare
van een gedemilitariseerde zone langs de grens tussen Namibië en Angola waarin VN-militairen zouden patrouilleren. Zuid-Afrika verzette zich tegen de huidige VN-plannen voor een regeling in Namibië die guerrillastrijders van de onafhankelijkheidsbeweging Swapo zouden toestaan militaire bases in Namibië te vestigen en die het mogelijk zouden maken dat guerrilleros ongehinderd Angola binnengaan. Het VN-plan voorzag in verlening van onafhankelijkhdd voor Namibië na algemene verkiezingen waarover een internationale vredesmacht van 7.500 man toezicht zou houden.
bij vooronderzoek
-
kaanse ministerie van voorlichting bij het vooronderzoek voor de rechtbank twaalf dagen uitstel gegeven om zijn verdediging voor te bereiden.
Rhoodie moet terecht staan op beschuldigingen van fraude en dief-
28/7/1979) heeft ook James Fallows,
twee jaar lang Carters voornaamste
speechschrijver, het daarover: „Ik heb Carter nooit een argument zien hanteren of een houding zien aannemen die hem als hypocriet zou ontmaskeren indien het openbaar gemaakt zou worden". Maar ook Fallows mist iets belangrijks bij Carter. „De derde en meest belangrijke gave die hij mist, is de aandrift zichzelf te veranderen van een goed mensin een doeltreffend mens, te leren hoe zijn werk gedaan moet worden. Het leek er vaak op of Carter zich meer bekommerde om het innnemen van het juiste standpunt dan om te leren hoehij datstandpunt in resultaten om moest zetten". Daarmee is het oude probleem opnieuw aangegeven: het is wel mooi een christen als president te hebben, maar wat doe je ermee in de
dat „de spanning tussen Carters principes en zijn praktijk mij mateloos boeit". Na in dit verband de namenvan de Britse staatsman Gladstone en onze politiek? Trouwens, juist in Amerika is Carter dgen Abraham Kuyper te hebben genoemd, constateert hij: „Nog eens geen unicum. De Verenigde Staten een keer -men zou haast denken dat het kunnen bogen op een rijke traditie van in onze ontkerstende tijd niet meer zou Bij bel lezende en biddendepresidenten. voorkomen- zien we een christen- Dezer dagen werden we in dat verband staatsman voor ons....Honderd jaar nog eens getroffen door enkele passalater is er waarachtig nog een voorbeeld ges uit de memoires van ex-president van, een man die begint met de absolute Gerald Ford: „Een tijd om te helen". eis van de Heilige Schrift, die zijn Ford beschrijft daarin wat hij samen inaugurele rede stelt onder de tekst uit met zijn vrouw deed toen alles erop Micha 6 vers 8: „Hij heeft u bekend wees dat hij Nixon als staatshoofd zou gemaakt, o mens, wat goed is en wat de moeten opvolgen: „Betty en ik zijn Here van u vraagt: niet anders danrecht nooit erg demonstratief geweest, maar te doen en getrouwheid lief te hebben, op dat ogenblik moesten we nieuwe en ootmoedig te wandelen met uw kracht putten uit elkaar en uit God. God". Terwijl we daar in het donker lagen En, is de vraag in de discussie dan, is staken we gelijktijdig een hand naar zon politiek, is een beldd dat wil elkaar uiten begonnen hand in hand te uitgaan van Gods Woord, in een door bidden: „Heer geefonskracht,geef ons het kwaad beheerste wereld nog wel wijshdd, leid ons nu we voor de mogelijk? Of, zoals het in de ook door mogelijkheid van een nieuw leven columnist Heldring (NRC/Handels- staan. We beloven dat we ons best
zullen doen, wat er ook gebeurt. U hebt ons geschraagd in het verleden. We vertrouwen op Uw helpende hand in de moeilijkeen zware dagen die voor ons liggen. Wij bidden U dit in Jezus' Naam". Ik besloot met een vers uit het bijbelboek Spreuken: „Vertrouw op de Heer met uw ganse hart en steun op uw eigen inzicht niet. Ken Hem in al uw wegen, dan zal Hij uw paden recht maken".
geslacht zullenzijn uitgeput". Het zaad
in de akker van de werdd zou tot volle bloei moeten komen. En in dat kader riep Kuyper, dat er „geen duimbreed" van ons leven niet onder de soevereiniteit van Christus valt. De Bijbel had alles met de politiek te maken. Maar, kan men zich afvragen, hoe ligt dat bij Carter?
Misschien is in het verleden in dat verband wel eens te gemakkelijk opgemerkt dat de huidige Amerikaanse president een piëtist is, een in zichzelf DAT SCHULTE Nordholt gelijk terugkerend christen, wachtend op het heeft wanneer hij stelt dat de Verenigde einde van de wereld. Misschien werd er Staten een christen als president dan te snel van uit gegaan dat het Carter hebben, staat buiten discussie. We „slechts" ging om de persoonlijke behoeven daar dan ook niet breed op relatie met God, zonder dat hij terug te komen. Op een vraag aan zijn aandacht had voor het als „zoutend zuster Ruth Carter, een evangeliste, wat zout" inwerken op de maatschappehet geloof voor de president betekent, lijke en internationale structuren. Te antwoordde deze eens: „Hij krijgt er gemakkelijk misschienwerd uit het oog een gevoel van richting doort nadat hij verloren dat Carter, ènders dan een naar zijn adviseurs heeft geluisterd en andere „wedergeboren" politicus, Haalles tegen elkaar heeft afgewogen. Het rold Hughes uit lowa, niet uit de helpt hem beslissingen te nemen, ook politiek stapte om te gaan evangelisewanneer deze tegen de publieke opinie ren. Hij wilde als christen het publieke indruisen. Het gaat hem daarom in de leven blijven dienen. Zoals andere eerste plaats om het welzijn van de „Evangelieals", als senator Mark natie". En verder: „Het geeft hem Hat field, dat eveneens willen doen. innerlijkevredeen rust'Mn dit ver band speelt het gebed in het leven van Carter Wie is de „evangelical" Jimmy een belangrijkerol. Tijdens zijn pendelCarter dan? In een in Nederland reis tussen Egypte en Israël gingen de -dachten we- weinig bekend boek, president en zijn vrouw meer dan eens „The Religion of president Carter"' op de knieën. Een houding die ook de van Niels C. Nielsen jr., wordt daar sterke man van de sterkste natie siert. nauwkeuriger informatie over gegeven Toch voelen we, wanneer Schulte dan in het lyrische en véél te Nordholt het over Abraham Kuyper én optimistische boekje dat er bij uitgeJimmy Carter heeft, dat er iets wringt. verij Gideon over Carters geloof is Niet waar? Kuyper, de Calvinist, had gepubliceerd. Bij Nielsen vinden we bijeen program, „óns program". Kuyper voorbeeld de bedenkelijke uitspraak bood een weids perspectief. Hij van Carter, dat „ik niet alles in de ontvouwde een cultuurbeschouwing, Bijbel letterlijk waar acht. Ik geloof waarop later weliswaar correcties niet dat de aarde werd geschapen in konden worden aangebracht, maar die zeven dagen, zoals wij dagen kennen met nadruk enthousiast kon maken. en ik behoud mij het recht voor mijn God laat Zijn plannen met de cultuur- eigen uitleg te geven". Weliswaar ontplooiing niet vallen en het einde van vormt deze uitspraak een afscherming de mensheid zal er niet eerder zijn dan ten opzichte van het het fundamentawanneer ~alle mogelijkheden van de lisme, dat de sterke neiging heeft met afschaduwing van Gods beeld in ons teksten in plaats van met de gehele
„Niet letterlijk"
belzinnig het bestaande apartheidssysteem moeten afwijzen". Het uitvoerend comité van de LWF besloot tot de evaluatie van de resolutie uit 1977 op zijn jaarvergadering, die deze week Joinvilie het Braziliaanse in wordt gehouden.
-
MANAGUA Ondanks allerlei hulp100.000 tot 150.000 oorlogsgewonden, acties en oproepen tot hulpverlening terwilj er maar vierduizend ziekenaan Nicaragua is het met de toestand huisbedden zijn." van de bevolking in dat land maar miDe stichting Medisch Comité Nicaragesteld. Honger gua serabel heeft in de twee maanden van is er aan de orde van de dag en ziekten krijgen de haar bestaan al ongeveer 55.000 gulden van particulieren ontvangen. Een kans welig te tieren. Vooral de kinderen hebben op zeer korte termijn deel hiervan zal worden gebruikt voor voedsel nodig. Dagelijks sterven er de heroprichting van het Nicaraguaantientallen van de honger. De Neder- se Rode Kruis. Dit zal gebeuren in landse arts mevrouw M. Romijn heeft dit geconstateerd tijdens een tiendaags bezoek aan dit, door de oorlog verwoeste land. Volgens mevrouw Komijn, die inmiddels weer is teruggekeerd moet er grootscheepse voedselhulp snel op gang komen. Er lijden zeker 150.000 Nicaraguaanse kinderen aan ondervoeding.
Schrift te werken, maar dé afwijzing van het „letterlijk" gecombineerd met het „recht op een eigen uitleg", lijkt ons toch gevaarlijk. Vast staat wél dat Carter de Bijbel aanvaardt als Openbaring van God, waarin ontvouwd wordt wat de bedoeling van de Schepper met mens en wereld is. lemand schreef eens dat het „onmogelijk is Carters politiek te begrijpen /onder zijn godsdienst te kennen". Die stelling is juist, omdat de Bijbel ook volgens deze Zuidelijke Baptist wel degelijk iets met de politiek te maken heeft. Maar wat houdt dat „iets" voor de president van de Verenigde Staten dan in?
Drie invloeden VOLGENS NIELSEN, die tevens de auteur is van het boek „Solzjenitsyn's Religion", hebben we met betrekking tot het christelijk geloof van Jimmy Carter met drie belangrijke invloeden te maken. In de eerste plaats is van grote betekenis dat Carter -net als bijvoorbeeld Billy Graham- Zuidelijk Baptist is. Vervolgens is \an belang dat ( arter zich natuurlijk niet kan losmaken van een typisch Amerikaanse traditie in het christendom, te weten de overtuiging dat geloof in God nog allerminst tot eenvormigheid tussen christenen behoeft te leiden. En ten slotte is er Carters beïnvloeding door -opmerkelijk genoeg- de „theoloog van het politieke realisme", Reinold Niebuhr. Om met het eersie -het Zuidelijk Baptist zijn- te beginnen, binnen deze gemeenschap wordt sterke nadruk gelegd op persoonlijke bekering, op een „opnieuw geboren" worden. Nu kan niemand de grote betekenis van de „wedergeboorte" ontkennen. Die „omkering van het hart" stond bijvoorbeeld ook centraal in het gesprek dat Christus eens met Nicodémus had: „Tenzij iemand wederom geboren wordt, kan hij het Koninkrijk Gods niet zien" (Joh. 3 vs 3.) Door de wedergeboorte geeft de Heilige Geest principiële vernieuwing van heel het leven (Titus 3 vss). En Hij doet dat door de prediking van het blijvende Woord van God (I Petrus I vs 23). Als Zuidelijk Baptist is Jimmy
Daarin werd gezegd dat ~de kerken (in Zuidelijk Afrika) op basis van het geloof en om de eenheid van de kerk te manifesteren, publiekelijken ondub-
Hulp aan Nicaragua komt slecht op gang
stal. De advocaat van Rhoodie had Nicaragua heeft ook dringend begevraagd. hoefte aan medicijnen en medische om dit uitstel Na de slechts vijf minuten durende apparatuur, aldus de Nederlandse arts. zitting van de rechtbank waarop het „De Nationale Gardisten hebben veel uitstel werd toegekend, werd Rhoodie ziekenhuizen geplunderd en medische weer naar de gevangenis gebracht. apparatuur vernietigd. Het land telt
Carter geen Abraham Kuyper blad) gevoerde discussie is „vertaald": hoe te werken met een absoluteethiek in de politiek, die naar haar wezen altijd betrekkelijk is? Daarbij is men het over één ding inderdaad eens. Er is bij Jimmy Carter sprake van een oprechte hunkering naar nieuwe zuiverheidin de politiek. In de „Haagse Post" (d.d.
Michael Stiglitz, zwager van de in een Russische gevangenis verblijvende dissident Anatoly Shcharansky, tijdens zijn demonstratie ten behoeve van zijn zwager voor het gebouw van de New Yorkse Openbare Bibliotheek in Manhattan. De demonstratieondersteunt het dringende verzoek van Ida Milgromin in Moskou, moeder van Anatoly, die ook de slechte toestand van haar zoon benadrukte.
De JOINVTLLE [BRAZILIË], Lutherse kerken, vooral in Zuidelijk Afrika, moeten op korte tijd rapporteren op welke wijze zij uitvoering gegeven hebben aan het anti-apartheidsbesluit van de algemene vergadering van de Lutherse Wereldfederatie [LWF], Dar es Salam [Tanzania], 1977.
samenwerking met het internationale Rode Kruis. Inmiddels is Blanca Segovia Sandino, enige dochter van de Nicaraguaanse opstandelingenleider uit de jaren dertig Augusto Sandino, die zijn naam gaf aan de guerrillabeweging die de Somozadynastie verdreef en haar inspiratie was, na een ballingschap van achttien jaar in Cuba, in Managua teruggekeerd, arriveerde met haar man en zal zich vermoedelijk in Managua vestigen. Een studentengroepering in Asuncion heeft eergisteren tegen de aanwezigheid van Somoza in Paraguay, geprotesteerd en geëist dat hij wordt uitgeleverd aan Nicaragua.
In 1977 werd gesteld dat de situatie in Zuidelijk Afrika voor de blanke kerken aldaar een „status confessionis" vormt. Onder „normale omstandigheden" kunnen christenen in de verschillende politieke opvattingen hebben, maar „politieke en maatschappelijke systemen kunnen zo onderdrukkend zijn dat het in overeenstemming met de belijdenis is zich hiertegen te verzetten en voor verandering te werken".
In de deze week aangenomen resolutie wordt gezegd dat enerzijds ledenkerken in Zuidelijk Afrika het besluit van 1977 uitvoeren, er anderzijds in kerken praktijken voorkomen die de apartheid ondersteunen, zoals de toelating van christenen van slechts één ras of huidskleur tot het avondmaal.
Het uitvoerend comité heeft zich voorgenomen de ledenkerken zo lang aan het besluit van de algemene
vergadering te herinneren tot alle* ledenkerken de apartheid fundamenteel en in de praktijk hebben afgewezen.
Carter gegrepen door het Bijbelse hoofdgebod God lief te hebben met geheel ons hart, ziel en verstand en de naaste als onszelf (Matth. 22 5.37). Bovendien gelooft hij dat de christen een uitdrukkelijk gebod heeft dit gebod ook in de politiek tot gelding te brengen. Nielsen noemt in dat verband Carters beïnvloeding door de Duitse filosoof en theoloog Paul Tillich. Net als Niebuhr behoort Tillich tot de zgn. neo-orthodoxie, het theologische modernisme dat in de loop van deze eeuw greep heeft gekregen op tal van vanouds orthodoxe kerken. Welnu, Tillich benadrukt sterk dat God in alle levensgebieden daadwerkelijk tegenwoordig is en dat liefde het enige middel is om de in de politiek dominerende krachten als recht en macht samen te binden. In die lijn moeten Carters herhaalde oproepen gelezen worden om eerlijkheid, integriteit, mededogen en liefde in de politiek te laten doorwerken. Van de tweede factor -het kerkelijke indifferentisme- kunnen we voorts vasistellen dat zij Carters principiële belijndheid niet ten goede komt. Door PRESIDENT CAR TER te weinig de nadruk te leggen op de nood/aak van Schriftgetrouwe prediking in de kerk, ontstaat het levens- zondige wereld". Liefde en vriendegrote gevaar dat men ten aanzien van lijkheid kunnen in persoonlijke relastaat en maatschappij vanaf de kansel ties een grote rol spelen, maar in het geheel niet of in de verkeerde wanneer men met staten, met internarichting beïnvloed wordt. Dat Carter tionale structuren te doen heeft, geldt aan dat gevaar niet ontkomen is, dat veel minder. Het is of men" blijkt wel wanneer hij zich herhaaldeKissinger hoort spreken. lijk op modernistische theologen beJimmy Carter zit dus ingewikkelder roept. in elkaar dan men misschien zou Wat de derde beïnvloedingsfactor denken. Hij is niet de utopist en' -Reinhold Niebuhr- betreft, voor ons moralist die er nog nooit van gehoord onderwerp is nu van belang, dat deze heeft dat ethiek het toepassen van Amerikaanse theoloog er de nadruk vaste beginselen in een wisselende, op legt dat men de persoonlijke ethiek maar zondige werkelijkheid is. Jimmy niet zonder meer kan overbrengen op Carter is zonder twijfel een idealist, het leven tussen de naties en staten. wat wil zeggen dat hij door alle' Niebuhr hamert op de verbroken teleurstellingen heen zijn hoop op verhouding tussen God en mens in de betere toekomst niet heeft verloren.' samenleving, op de macht van het Maar tegelijk is het de vraag collectieve egoïsme, die de staat wanneer hij daarbij terugvalt op dwingt om dwangmaatregelen toe te Bijbel, hij de Schrift zichzelf, of door passen die in persoonlijke verhoudineen modernistisch theoloog laat vergen ongeoorloofd zijn. Carter, van klaren. Jimmy Carter is een oprecht wie gezegd wordt dat Niebuhrs boe- mens die belijdt dat Jezus Christus ken voor hem een soort „politieke zijn Verlosser is. Maar een Abraham Bijbel" vormen, zegt dan ook dat het Kuyper is hij niet. Daarvoor is zijn de „droeve taak van de politiek is denken als christen naar alle waarrechtvaardigheid te vestigen in een schijnlijkheid toch veel te verward
v
-
een'
of!
dé
'
NEDERLANDS DAGBLAD
4
VARIA
- Zatßrdag 25 augustus 1979
toen de morgen
kwan
Het weer
TEK. JAAP KRAMER
DOOR
PIET PRINS
Radio en t.v. Radio
Stabieler met meer
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979
opklaringen
HILVERSUM I, na 18.00 uur. lEDER HEEL UUR NIEUWS. 18.11 Dingen van de dag. 19.02 Metropole Orkest. 19.35 Zing zomaar simpel een melodie. 20.03 Orkest Malando. NOS: 20.30 Langs de lijn. sport en muziek. VARA: 22.30-24.00 Wachten op middernacht met Herman Stok.
(van onze weerkundige medewerker)
Er zijn geen aanwijzingen dat er in augustus nog warme zomerse perioden zullen komen. Eind vorige week zag het daar nog even naar uit, maar de warme lucht uit Duitsland kwam niet verder dandicht bij onze oostgrens. Öp dit ogenblik houdt een omvangrijke depressie tussen Schotland en Noorwegen onze gebieden in een koele, onstabiele luchtstroom. Daardoor kan de temperatuur haast niet hoger komen dan 18 a 20 graden; dat is ook voor augustus aan de lage kant. Statistisch gezien is er deze zomer een „tekort aan zon" van rond 130 uur, geen vrienddijke zomer dus.
HILVERSUM II 18.00 Licht verteerbaar. OVERHEIDSVOORLICHTING: 18.40 Uitzending van het Ministerie van Financien. 18.50 Een mondje Frans. 19.30 Aan de rand van de duisternis, hoorspel: 20.22 Concert a la cane. EO: 21.00 Bijbels perspectief. 21.20 Van U wil ik zingen. 21.45 Laat ons de rustdag wijden. 22.20 Op reis door Israël. 22.30 Nieuws. 22.40 Reflector. 23.00 Zaterdagavonduur. 23.55-24.00 Nieuws.
83) Hinne Geertsz verzorgde zijn nieuwe beschermelingen zo goed mogelijk en gaf hun volop te eten. Onderwijl bracht Boudewijn allerlei dingen in de boot. Vooruitzichten: De buienactivitdt neemt af. Er komt, De zon was nu opgegaan en de nevel verdwenen. iets meer zon, maar het blijft te koud Het beloofde een mooie dag te worden. Allen waren bij 17 è 18 graden. Ook volgende week waarschijnlijk een voortduren van het vol goede hoop. Toen, plotseling kwam de smid doodsbleek naar wisselvallige weertype.
binnen stormen. „Er komen soldaten aan!" riep hij opgewonden. ~Ik kan hun pieken en musketten boven het riet zien uitsteken!" Hinne Geertsz rende naar buiten, gevolgd door de anderen. Onmiddellijk zag hij dat Boudewijn gelijk had. Een troep soldaten naderde door het riet. PieROTTERDAM [ANP] De directie ken en geweerlopen waren te zien en zo nu en dan ook een hoofd. van NS en de Rotterdamse raadscomordening en ruimtelijke missie voor Vrouw Haakbusser was doodsbleek geworden en verkeer zijn het erover eens geworde» drukte haar kind, dat weer in slaap was gevallen dat een viersporige Willemstunnel de stijf tegen zich aan. stokoude spoorwegbruggen over de Hinne Geertsz verloor zijn bezinning niet. Zijn nieuwe Maas en de Koningshaven in ogen fonkelden en er was een vastberaden trek op Rotterdam moet vervangen. Rotter-
NS en Rotterdam: viersporige tunnel -
dam voelde eerst meer voor een brug dan een tunnel maar zit nu met NS op een lijn, aldus een NS-woordvoerder gisteren.
zijn gezicht. „Snel in de boot!" riep hij. „We moeten proberen weg te komen eer ze de plas bereiken". Zelf rende hij naar de hut om nog enkele dingen NS wil liever een tunnel dan een brug te halen. Boudewijn deed hetzelfde. omdat brugopeningen de regelmaat in Geen twee minuten later hadden allen hun plaats in het treinverkeer op het drukst bereden de roeiboot ingenomen. Het vaartuig was bijna te baanvak van ons land (RotterdamDordrecht) onmogelijk maken. Al zwaar beladen, nu er zes mensen in zaten, maar ze moesten het er op wagen. Hinne Geertsz stuurde, jaren zijn de huidige, slechts tweesporige bruggen een doorn in het oog. terwijl Boudewijn en Bart Haakbusser aan de riehartelijk dank voor het plakboek met versjes e.d. dat inmiddels reeds een bestemming vond. Met hartelijke groeten,
Ziekenhoekje
OOM NIEK
Beste jongensen meisjes. Deze week zijn er (gelukkig) geen opgaven binnengekomen voor het ziekenhoekje. Ik geef vandaag enkele gedeelten uit brieven door, die ik de laatste tijd ontving.
Correspondentie: Moniëtte van Veen te Bunschoten was zeer verrast door de vele kaarten die zij mocht ontvangen, toen zij met een zware hersenschudding enige weken het bed moest houden. Het is
gelukkig helemaal goed gekomen en na een fijne vakantie mag zij nu weer naar school gaan. Coby Brands te Ulrum heeft ongeveer 200 kaarten ontvangen en een spannend boek van de verrassingsactie, waar ze erg blij mee was. Ze mag nu weer zonder krukken lopen en ze gaat goed vooruit. Jef Heringa te Enschede is kortgeleden weer thuis gekomen na een verblijf van 5 maanden in herstellingsoord „De Ketelaar" te Ellecom. Meer dan 300 kaarten ontving Jef (allemaal ingeplakt) en hij wil daar heel hartelijk voor bedanken. Mej. A. Zuidersma te Groningen wil alsnog graag bedanken voor alle meeleven, ondervonden tijdens haar verblijf in het Acad. Ziekenhuis in Dilgtoord. (Ze is al weer enkele maanden thuis). Arjan Kiften te Ommen schreef mij (voor de vakantie, maar de brief is toen even blijven liggen) dat hij weer mag lopen en dat het erg goed met hem gaat. Wc zijn blij dat de heupoperaties resultaat gehad hebben. Arjan kreeg niet minder dan 1200 kaarten en daar was hij reuze blij mee! Ineke Room te Axel wil ook alsnog bedanken voor de ruim 300 kaarten die ze tijdens haar ziekte mocht ontvangen. Het plakboek van opa Bos heeft een ereplaatsje!
men plaats namen en zo hard mogelijk begonnen te roeien. De boot schoot over het stille water. Het scheen echter dat de soldaten, die nu al heel dicht bij waren, iets van de vlucht hadden bespeurd. Er klonken opgewonden, toornige stemmen. De achtervolgers begonnen te rennen en na enige ogenblikken bereikten de eerste soldaten de oever. „Halt!" In naam des konings!" werd er geroepen. Het enige gevolg was dat de roeiers zich nog wat meer inspanden. De boot had nu bijna de plek bereikt waar een tamelijk brede kreek in de plas uitkwam. Als ze daar in verdwenen, zouden ze na een ogenblik door het riet aan de blikken der achtervolgers onttrokken zijn. Weer klonk een bevel tot stoppen en vlak daarop knalden twee schoten. Een kogel raakte de rand van de roeiboot en verdween toen in het water zonder iemand te verwonden. „Als er geschoten moet worden: dat kan ik ook!" bromde Hinne Geertsz. Hij legde even de roeispaan neer, waar hij de boot mee stuurde, greep zijn geweer, mikte en schoot. Aan de oever had juist een soldaat zijn geweer geheven om opnieuw te vuren. Tegelijk met het schot van de jager klonk een kreet. De soldaat liet zijn geweer vallen. Hinne Geertsz had het hem met ongelooflijke behendigheid uit de handen geschoten! Snel greep hij nu weer de stuurriem. Boudewijn en Bart deden nog een paar krachtige slagen, die het vaartuig in de kreek brachten. (wordt vervolgd)
Binnenkort rijdt buurtbus in alle elf provincies DEN HAAG " In de komende weken voorheen geen openbaar vervoer zullen in alle Nederlandse provincies hadden. buurtbussen rijden. Behalve in de vijf Het Rijk, dat ook de aanschaf van de oorspronkelijke buurtbusgebieden zulbusjes heeft bekostigd, betaalt de len dan in ruim dertig van de door exploitatiekosten van de buuurtbusminister Tuijnman [Verkeer en Water-1 diensten. De provincies regelen de staat] aangewezen nieuwe gebieden invoering van de buurtbussen en de buurtbussen het openbaar vervoer verdere coördinatie. Dit in nauw overleg met de streekvervoerbedrijven verzorgen. en plaatselijke buurtbuscomités. Dat: Nadat in april op Schouwen-Duivenog dit jaar in zoveel plaatsen de land reeds de eerste van de nieuwe serie buurtbus kan gaan rijden is vooral te buurtbussen van start is gegaan, zullen- danken aan het feit dat zich zoveel veelal met het nodige feestvertoon vrijwilligers hebben aangemeld om de eind augustus negen en in september busjes te besturen. Zij vormen de spil nog eens tweeëntwintig buurtbussen buurtbusgebeuren gaan rijden. Het is debedoeling dater in waarom het hele draait, aldus het ministerie van verkeer het najaar zes volgen en dat in de loop van 1980 nog acht gebieden een en waterstaat. buurtbus krijgen. TEHERAN Iran Air zal zich houden Als volgend jaar in alle aangewezen aan de onder het bewind van de sjah gebieden buurtbussen rijden, betekent aangegane verplichting tot het kopen dit dat er in Nederland geen plaats meer van zes toestellen van het type is met meer dan duizend inwoners die „Airbus." De Iraanse maatschappij verstoken is van openbaar vervoer. heeft echter drie van de vijf door haar Zoals bekend is een buurtbus een door bestelde vliegtuigen van het type vrijwilligers bestuurd achtpersoons Boeing 747 afbesteld. Boeing zal geen busje dat volgens een vaste dienstregeschadevergoeding vragen voor de ling rijdt in landelijke gebieden die annulering van de ordei.
-
-
Een slimme boer! Boer Bruintjes, die ik laatst bezocht, had zeven biggetjes gekocht, ze waren enkele weken oud en mager nog, als kachelhout. Ze schreeuwden (van de honger man!) ik werd er werkelijk akelig van. Toch kregen ze geen greintje voer en ik keek vragen naar de boer.
't Was of de man het voelde dat ik iets aan hem te vragen had. Hij trok wat aan zijn pijp en zei: „Vandaag krijgen ze niets van mij!"
HILVERSUM lil lEDER HEEL UUR NIEUWS. NOS: 18.03 De Avondspits met de Nationale Hitparade. NCRV: 19.02 Elpee-pop-special. 21.02 Country Style. 22.02 Weckend-Blues. 23.02-24.00 Jazztime. ZONDAG 26 AUGUSTUS 1979 HILVERSUM I lEDER HEEL UUR NIEUWS NOS: 0.02 Nordring Radio Prize Winnaars. 1.02 Take it easy. 2.02 De NOS-Nacht. VARA: 7.02 Muziek voor de zondagochtend. 8.02 Vroege Vogels. 9.30 Tony van Verre ontmoet JOhan Fabricius (lil). KRO: 10.00 Eucharistieviering. 11.02 Verslag WK-Wielrennen (NOS). 11.04 'n Zondags pak.... voor alledag. AVRO: 12.02 Verslag WKWielrennen (NOS). 12.04 Muzikaal onthaal. 13.02 WK-Wielrennen. (NOS) -13.04 AVRO-magazine. 13.45 Miniatuurtjes. NOS: 14.02 Langs de lijn, sport en muziek. 17.55 Mededelingen en uitgebreid weerbericht. KRO: 18.12 Echo. 18.22 Nouhoorjehetookeensvaneen-
ander. 19.02 Aktie Bootvluchtelingen Giro 999 Den Haag (NOS). 19.12Uit het operette- en musicalalbum. 20.03 Op Vleugels. NCRV: 20.15 ■Zondagavondzang. 20.45 Avondmuziek. TROS: 21.02 Specialiteiten a la carte. NOS: 23.02-24.00 Met het oog op morgen.
HILVERSUM II KRO: 8.00 Nieuws. 8.10 Overweging. 8.20 De hutsgeklutste. 9.30 Humanistisch Verbond. IKON: 10.00 Kerkdienst. 10.45 Wilde Ganzen. 10.50 De andere wereld van zondagmorgen.... NOS: 12.00Suara Maluku. 12.30 Tambu. 13.00 Nieuws. 13.10 Zorg en Hoop. 13.55 Programma voor buitenlandse werknemers. IKON: 17.00Kerkdienst. 17.58 Wilde Ganzen. 18.00 David heeft de reus verslagen, themaprogramma. 18.30 Brood en spelen. NOS: 19.00 Nieuws. 19.02 Aktie Bootvluchtelingen. 19.12 D.w.z. 2'/i uur gesneden of aan een stukje. 119.00 Thuisland? 19.15 Verhaal. 20.00 De Taalshow. 20.30 Vonken onder de as en Onder de Groene Linde. 21.00 Spiegel van België). 21.30 Voor blinden en slechtzienden. 21.40 Weer bij kennis komen. (21.40 Gamma van Alpha en Bèta. 22.10 Het zal mijn lijd wel duren). 22.30 Nieuws. 22.40 Met de rug naar gisteren, dokumentaire. 23.30 Concertgebouw Orkest: klassieke muziek. 23.55-24.00 Nieuws. HILVERSUM 111 lEDER HEEL UUR NIEUWS AVRO: 8.02Ko de Boswachtershow. 8.30 AVRO's Sportpanorama. 9.02 Juist op zondag. 10.02 Pim Jacobs. VARA: 11.02 Het zondagse gezicht van de VARA op drie. TROS: 14.02 Europarade. 16.02 Ferry's Gouwe Ouwe Club. NOS: 17.02 De Nationale Hitparade. 19.02 NOS-Jazz. KRO: 21.02-24.00 Rock-dreams. HILVERSUM IV NOS: 8.00 Nieuws. 8.02 Vroeg klassiek. 9.00 Nieuws. 9.02 Musica religiosa. 10.00 Van het -Nederlands Concertpodium: Gitaarmuziek. 11.00 De Zeven Provinciën. 13.00 Opera-Matinee. 14.00 Nieuws. 14.02 Concerten op de zondagmiddag: Radio Kamer Orkest met viool: klassieke mu-
(ADVERTENTIE)
VROEGER...
was er MOEDER, een christelijk opvoedkundig maandblad, PRINSES, een christelijk damesweekblad DE SPIEGEL, een christelijk geïllustreerd weekblad.
Zoals u weet zijn ze allemaal verdwenen, méér..... als u helpt komen ze weer terug! Niet elk apart, maar samengebundèld in één groot CHRISTELIJK BLAD met de naam
„HORIZON"
ziek. (14.55-15.15 Praten over muziek) 141» 17.00 Musica Nova. °-* MAANDAG 27 AUGUSTUS 1979
HILVERSUM 1, voor 18.00 uur. lEDER HEEL UUR NIEUWS TROS: 0.02 De Nachtwacht. 7.03 Een goedmorgen met Frans van Dusschoten. 8.30 Aki Sport. 9.03 Aan het theaterorgel Eddie Dun»,!? ter. 9.25 La Bamba. 10.02 Attent op jtjïï sentiment. 11.02 Cafe-Chantant. 12.03 rw! House. 12.03 Aktua. 13.20 Raad een lied
,
niet. 14.02 Gerard de Vries draait op verzoet 16.02De tien om kindershow op vakantie.
HILVERSUM II NCRV: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek 7.20 Het levende Woord. 7.30 Nieuws 7* Hier en nu. 8.00 Nieuws. 8.11 Te Deuni Uu damus. 8.30 Nieuws. 8.35 Hier en nu. g5O Onder schooltijd. 9.00 Gymnastiek voor de vroii_ 9.10 Waterstanden. 9.15 Plein Publiek 10_i Onder Schooltijd. 11.00 De wereld zingt lof. 12.00 Boer en tuinder. OVERHEIDSVOo_ LICHTING: 12.16 Bizascoop. NCRV: dedelingen voor land- en tuinbouw. 12.30 Nieuw» 12.36 Hier en nu. 13.00 Nieuws. 13.11 Prj,, Kamerorkest; klassieke muziek. 13.30 schooltijd. NOS: Open School. NCRV: 15J5 Woord in de middag. 15.30 In 't zilver 17 r. Mededelingen. 17.30 Nieuws. 17.36 Hier en m,
001?
12.16^ OndE
HILVERSUM 111 lEDER HEEL UUR NIEUWS. AVRO: 7.02 Het klokje van 7 uur. en dus (8.03 AVRO's Radiojournaal). 9.03 Ha, maandag. 10.03 Arbeidsvitaminen. 11.03 Hollands glorie. 12.03 Popen spelen. (13.03 AVRO's Radiojournaal). 14.03 Showparade. 15.03 Andermans pop. 16.03 Beukers show. 17.03 AVRO's Radiojournaal. 17.10 AVRO's Toppop vandaan vanuit...
die
HILVERSUM IV
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Aubade. 9.00 Nieuws. 9.02 Aan woorden voorbij... 9.10 Laudate. 10.15 Beethoven-cyclus (II): Rotterdams Filharmonisch Orkest met viool: Klassieke muziek. 11.45 Klassieke muziek. 12.00 Nieuws. 12.02 Interval. 14.00 Nieuws. 14.02 Spektakel magazine. 14.30 Kollage van alledaags en zeldzaam. 15.00-17.00 Alice's adventures in Wonderland, spel met muziek.
Televisie Zaterdag 25 augustus 1979
Nederland I 13.00-13.0Suur: Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) 15.30 uur: Journaal (NOS) 15.32 uur: Kocka, het konijn met de geruite oren, kinderprogramma (VARA)
15.39 uur: 16.10 uur:
De film van Ome Willem, gevarieerd kinderprogramma (VARA) Captain Caveman,
(VARA)
CHRISTELIJK GEZINSBLAD VOOR NEDERLAND
16.20 uur: Een wereld vol trucs: programma
De heroprichting van,, MOEDER" heeft intussen plaats gevonden!In de beide eerste, prachtig geïllustreerde, nummers gaat het o.a. over: OOK JIJ HOORT ER BIJ (het kind in de kerk) DE PSYCHISCHE ONTWIKKELING VAN HET KIND DAANTJE ZOU NAAR SCHOOL TOE GAAN... (Over de identiteit van dechristelijke school) HOE GAAN WIJ IN HET CHRISTELIJK ONDERWIJS MET DE BIJBEL OM? DE OUDERS EN DE LAGERE SCHOOL PROBLEMEN VAN JONGEREN VAN EN VOOR DE KINDEREN IN SEPTEMBER wordt een begin gemaakt met de heroprichting van „PRINSES" met o.a. de rubrieken: ■ KLEDING EN MODE HAKEN, BREIEN EN BORDUREN GEZONDE VOEDING BLOEMEN EN PLANTEN IN HUIS EN TUIN Christenen kunnen veel, als ze de handen maar ineen slaan, zoals blijkt uit het bestaan van dit dagblad! Dat kên ook gelden voor „Horizon"! Geeft u dus op als abonnee! De abonnementsprijs bedraagt f 50,- per jaar. b,j vooruitbetaling te voldoen Zolang de voorraad strekt ontvangt u ook nog de reeds verschenen nummers. S.v.p. postzegels ter waarde van f 1.70 bijsluiten. Een Proefnummer kan voorlopig NIET worden aangevraagd!
16.43 uur: 17.15-17.45 uur: 18.00-18.05 uur:
-
--
■*"■«
Ja, noteert u mij als abonnee. Het abonnementsgeld voor een geheel jaar zal ik bij vooruitbetaling voldoen, na bericht uwerzijds.
Naam: Adres: Postcode: Woonplaats:
(Niet vergeten (Prov.:
s.v.p.) )
Adres: Maandblad „HORIZON" Postbus 555-1200 AN Hilversum.
N.D.
met goochelaars (VARA) Apeneiland, natuur film (VARA)
Pop op de zaterdagmiddag(VARA)
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) De Fabeltjeskrant (NOS) Journaal (NOS) Een beestenboel, tekenfilmserie (KRO) KRO's Wereldcircus (KRO) De kleine Willem Ruis Show. (KRO) Sanford en Zoon, tv-serie (KRO) Journaal (NOS) Session: muziekprogramma (KRO) Algemene Loterij Nederland (KRO)
18.50 uur: 18.55 uur: 18.59 uur: 19.30 uur: 20. 15 uur: 21.00 uur: 21.37 uur: 21.55 uur: 22.40 uur: 22.50-22; 5S uur:
Journaal (NOS)
Nederland II 11.00-11.40 uur: W. K. Wielrennen (NOS)
12.50-
W.K. Wielrennen (NOS)
-13.30 uur: 14.30-15.15 uur: 16.15 uur:
W.K. Wielrennen (NOS) Studio Spon extra: Wielrennen en
-
atletiek (NOS)
18.00-18.05 uur:
Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) Journaal (NOS) Bassx- en Adriaan, jeugdserie (TROS) Geef 'r de ruimte, tv-serie (TROS) Journaal (NOS) Te land, ter zee en in de lucht,
18.55 uur: 18.59 uur: 19.20 uur:
20.00 uur:
20.27 uur:
amusementsprogramma (TROS)
21.55 uur: Aktua TV (TROS) 22.05 uur: 23.00 uur: 8.05-24.00 uur:
Hawaii Five O, tv-serie (TROS) Journaal (NOS)
Admiraal Hornblower: een boeiende omnibus
Wesi-lndie" heeft hij derang van vice- heeft afgespeeld, toen Napoleon een genkomen, geen vloeken en lasterinadmiraal. Homblower is dan een veel poging waagde om over te steken naar gen. Die maken dat we vaak een boek rijper persoonlijkheid, maar nog steeds Engeland. Dat leerde jevroeger en ook moeten afwijzen, hoewel het verhaal dezelfde scherpe zeeman, die precies dat die poging mislukte, maar de auteur overigens te waarderen valt. Ik wil niet hei tijdstip aanvoelt, waarop hij een keni precies de situatie van de moeibeweren dat er geenen kei grof woord i n „Waarom?" zo vroeg ik wat ontsteld, lijkheden van de ingang van de haven dit werk drieste onderneming kan uilvoeren. voorkomt, maar dat kun je bij „Wel", zei de boer, „da's gauw verteld Ik heb beide romans mei veel ple/ier van Brest. Daar situeert hij zijn roman. zeelieden, in oorlogshandelingen gemag, „het is iets dat u weten gelezen. Niet alleen omdat I oresier zo Wal Homblower daar op zijn vooruit wikkeld, wel (.. S. KORESTER is een beroemde ik voer ze om de andere dag!" verwachten. Ik kan dit Engelse auteur. Hij werd in het laatste boeiend schrijft, maar ook omdat je geschoven post presteen is adembeboek Wie aanbevelen. van spanning jaar van de vorige eeuw geboren. door liet lezen van die eerste roman nemend. Bovendien schrijft hij geestig. houdt, wie de oorlogen uit de historie Natuurlijk keek ik toen erg raar, maar 't boertje was ook nog niet klaar Hoewel hij medicijnen ging studeren, vooral een goed inzicht krijgt in wat er Hel belangrijkste vind ik wel, dat we in graag beter wil leren kennen, kan hier gaf hij /ijn studie op omdat zijn liefde zich in hel begin van de vorige eeuw deze roman geen grove, vuile taal tehij lachte slim: „Vindt u dat gek? zijn hart ophalen. Hij hoeft er zich niet Zo krijg ik juist doorregen spek!" voor het schrijven van romans hem voor te schamen. Winston Churchill, geheelin beslag nam. Al meteen sloegen die toch wel niet veel tijd voor ontMej. M. J. v.d. Linden te S. Nog /ijn Niek van Noort romans in. Maar grote roem spanning heeft gekend, werd door de behaalde hij vooral met zijn serie boeken van Forester geweldig geboeid. PIET PRINS heeft nog weer een der geestige ontknoping gezorgd. ~C aptain Horalio Homblower", verHij zei van deze boeken: „Homblower halen over een zeeman die in de nieuw deel toegevoegd aan de rij Daar ga ik niets over vertellen, want vind ik bewonderenswaardig, buitenNapoleontische oorlogen meesireed. prachtige verhalen over Snuf en zijn die is zo, dat je hem moei „ondergewoon boeiend en onderhoudend". vrienden. We het gaan" verhaal door het boek zelf ie lezen. hebben die uileindelijk de rang van admiraal indertijd in het Ned. Dagblad kunnen knap jeugdboek, waar we blij Een De vertaling is van de hand van Drs. J. bereik ie en die in de adelstand werd lezen als feuilleton. We zijn blij dat we mee zijn. ten vraag heeft het hele P van der Veere. Hoewel de vertaling verheven. Door /ijn prachtige behet nu als een uitgave van „De boek-door mij door hel hoofd gegoed is, vind ik die wel iets aan de schrijving van het karakter van de/e Vuurbaak" kunnen bespreken. speeld. Deze: lussen welke Snuf-verdeftige, geleerde kant. Ik vermoed dat zeeman en de boeiende manier van Het is knap dat de auteur loch weer halen past dit boek? Hier zijn de drie I oresier zijn romans niet voor een vertellen, werd Foresier een van de een heel nieuw verhaal heeft kunnen vrienden nog op school en het verhaal select publiek gelezen schreef. Als ik dan lees. auteurs van zijn land. De schrijven, dat geheel afwijkt van de begint met het feit UTRECHT De Nederlandse Spoor- eind juni. Ook de vraag naar die mees! dat ze alle drie „Hij had de bui gezien die het schip totale oplage van de Hornblowervorige. Deze maal is het een boek over herfstvakantie hebben. Toch wegen meiden een recordbelangxtelling jaarkaarten en openbaar-vervoerkaarhebben omhulde en op de actie ervan geantiromans, alleen in het Engelse taal- de beantwoording van een uitdaging we het al meegemaakt voor de nieuwe NS-kortingskaart ten blijft groot, aldus de NS-woorddal Berius' cipeerd", of ~<_.( was geen tijd voor gebied, overschrijdt de 8 miljoen. van „Oom Bob", een familielid van vader bewerkt moest worden, zijn waarmee men tegen betaling van een voerder. De jaarkaarten en openbaarmorbide Hei ivpische zelfbespiegeling", is dal de auteur zijn Torn, die uit Noord-Amerika is /oon vrij te geven van hei werk op de of „hij vast bedrag roet flinke kortingen op vervoerkaarten zijn bedoeld voor „gewone" kaartjes de trein kan meer frequent (praktisch dagelijks) romans niei in chronologische volgorde teruggekeerd en zich met opzet nogal boerderij om met zijn vrienden op moest 'nexit maken" dan heb ik toch de schreef. Telkens bestudeerde hij weer minachtend uitliet over „die slappe vakantie ie gaan. Maar dat doet aan gedachte dat dit met weinig moeite in pakken. Hoewel de kortingskaart pas sporende klanten, de kortingskaart iets van de geheimen van de zee, door jeugd van tegenwoordig". Nu, de nei verhaal en het goede ervan niets gewoon Nederlands had vertaald kunin oktober ingaat rijn er nu al 6100 van mikt op de reiziger die regelmatig nen worden. tochten ie maken met schepen van de vrienden met hun trouwe makker. il. verkocht. NS verwacht dat er binnen maar niet dagelijks de trein pakt. Snuf, besluiten om die oom eens ie „De grond Overigens: een prachtige omnibus, Mede Briise op van het feit dat dit Vuurbaak" gaf het keurig uit. marine of met Amerikaanse een paar dagen in totaal tienduizend laten zien dat wel soort steeds ze echt iets LXwaard nog oorlogsbodems. kaarten als broodjes illustraties van Jaap Kramer zijn, om gelezen en herlezen te Daarbij gaven zijn kaarten aan de man zijn gebracht. aandurven. Zo ontstaat het plan van 'oals we die van hem gewend zijn: worden. wordt verkocht houden NS vast aan studies van historische zeeslagen en de prognose dat dit jaar het reizigerstochten hem telkens nieuwe slof. In die voettocht naar het kasteeltje, waar veurig en verzorgd. NS sluiten niet uit dat er begin vervoer met een procent of vijf zal deze omnibus lezen we twee romans. In die rijke oom zich gevestigd heeft. H.SI. H.Slings oktober al evenveel kortingskaarten toenemen, een vervoersgroei die sinds Piet Prins heeft er een kostelijk N.a.v. ..Snuf en de verre voetreis". de eerste is Homblower nog een luiteN.a.v. „Admiraal zijn verkocht als NS-jaarkaarten en de jaren 73/74 (de oliecrisis) Homblower verhaal van gemaaki. Vol spannende Mjj niet meer 12,90 (voor leden van de ler zee. met veel pech; laier wordt openbaarvervoerkaarten. omnibus" Prijs 32,50. bevattende avonturen, waar de jongens bij beDaarvan is gehaald. Begin juli kwamen NS al nant W\. 11,001 Auteur: Piet Prins. hij kapitein ter zee. „Met volle zeilen" en „Homblower in zijn er in totaal momenteel bijna met die vervoersprognose op trokken worden buiten hun schuld. I itsave van „De de Vuurbaak", GroIn de 40.000 verkocht. 12.000 meer dnn nronnen. tweede roman „Homblower in Bovendien heeft hij voor een bijzonWest-lndië" auteur: C. S. Forester, ningen. I 'iteever: Elsevier Nederland.
Nieuwe boeken
-
-
Hetzevende boek over Snuf
Recordbelangstelling voor
nieuwe kortingskaart NS
Atletiek in Montreal
World Cup (Canada).
Zondag 26 augustus 1979 Nederland I 13.00-13.05 uur: Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) Vesper (I) (IKON)
17.00 uur: 17.30-17.32 uur: 18.00-18.05 uur:
Wüde Ganzen. Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) Aktie Bootvluchtelingen (NOS) Journaal (NOS) Hdio Dolly, musical speelfilm (TROS) Kieskeurig (TROS) Nationale Taptoe Breda '79 (TROS) Een vreemde wereld, een vreemde
19.00 uur:
-
tekenfilmserie
19.10 uur: 19.15 uur: 21.35 uur: 22.05 uur: 22.45 uur:
sport (4) (TROS)
23.10uur:
Journaal (NOS)
23.15-
-24.00 uur: World Cup Atletiek (NOS) Nederland II 9.20-
-10.15 uuren 11.15-12.00 en 13.00-14.00 uur: 14.45-
W.K. Wielrennen (NOS)
-
I7.oouur: Studio Spon Extra (NOS) 18.00 uur: Journaal (NOS) 18.05 uur: Studio Sport I (NOS) 18.30 uur:
18.45 uur: 19.00 uur: 19.IOuur. 19.35 uur: "20.40 uur:
20.40 uur: 20.45 uur:
20.50 uur:
21.20 uur:
De avonturen van Beertje Colargol.
(NOS) Natte His (NOS) Aktie Bootvluchtelingen (NOS) Waar hoor ik thuis? (12) (NOS) Studio Sport II (NOS) Vijf minuten bedenktijd (HUMANISTISCH VERBOND) 20.45 uur:
Journaal (NOS) Monty Pythons Flying Circus (VPRO) Hollywood at last, filmreportage
(VPRO) 22.10 uur: Atom Spies, gedramatiseerde docu23.40-23.45 uur:
mentaire(VPRO)
Journaal (NOS)
-
-
’’
’
In het kort
-
U I RECHT (ANP) De NS-directie wil op korte termijn maatregele" treffen om de vervoerscapaciteit °P het traject Amsterdam-Enkhuizen sterk uit te breiden. De uitbreiding van de vervoerscapaciteit is vooral van belang op het traject ZaandamHoorn. Gezien de te verwachten toeneming van het aantal inwoners van Hoorn is op dat traject de maximale capaciteit al volgend J-3*
, bereikt. ln de huidige dienstregeling kent o lijn Amsterdam-Enkhuizen een hau> uurdienst met in de spits een kwartierdienst.
NEDERLANDS DAGBLAD - Zaterdag 25 augustus 1979
5
BINNENLAND
Staatssecretaris Veder-Smit wil hogere bijbetaling prothesen -
UTRECHT [ANP] Staatssecretaris Dat advies bepleitte een uitbreiding „mede om financiële redenen" uit- den. Het netto-honorarium gaat met al functionerende projekt stervensbe- activiteiten van de twee stichtingen op Veder-Smit [volksgezondheid) is het van het pakket kunst- en hulpmidde- gaat naar een aangepaste regeling 2,1 procent omhoog tot 49,28 gulden, geleiding in het verpleeghuis Antonius elkaar af te stemmen. de vergoeding praktijkkosten met 4,5 IJsselmonde. met de Ziekenfondsraad eens dat er len (prothesen, hoortoestellen, orthobinnen de ziekenfondsverzekering. De in Noordwolde gevestigde stichprocent tot 20,88 gulden en de een uitbreiding nodig is van het pedisch schoeisel en dergelijke). In zorg ting AmsterStichting „Besluithuis noorden des lands" pensioenbijdrage De Terminale procent 2,1 met tot pakket „kunst- en hulpmiddelen" dat 1978 kostte het bestaande „pakket" bezig gaan die zich wil houden heeft de Ziekenfondsraad deze week dam, gulden ingeschreven zieken6,27 per voor ziekenfondsrekening kan worden de ziekenfondsen ongeveer 114 mil-
Huisartsen
verstrekt. Maar ze wil er alleen mee' joen gulden. Aan eigen bijdragen zijn vergadering van deze week akkoord gaan als de meerkosten, die betaalden de verzekerden zelf 72,5 In heeft de Ziekenfondsraad de overeenvoortvloeien uit een nieuwe regeling miljoen komst bekrachtigd die de organisaties Een meerderheid van de Ziekenfondworden gedekt uit een hogere opvan ziekenfondsen en huisartsen voor brengst van de bijbetalingen. Dit raad adviseerde vorig jaar ook overheveling van het uitgebreide pakket het jaar 1979 hebben afgesloten. Deze blijkt uit een „nadere adviesaanvrage kunst- en hulpmiddelen naar de overeenkomst komt neer op een kunst- en hulpmiddelen" die de AWBZ. Omdat de AWBZ een volksverhoging van het bruto-abonnements staatssecretaris vorige week aan de verzekering is, zou dat zonder meer al honorarium met 2,7 procent tof Ziekenfondsraad heeft verstuurd. Dit tot een kostenstijging leiden. De 76,43 gulden per bij de huisarts naar aanleiding van een advies dat de staatssecretaris heeft de raad nu laten ingeschreven ziekenfondsverzekerde, raad anderhalf jaar geleden al heeft weten dat ze voor die overheveling uitgaande van een zogenaamde uitgebracht. niets voelt en dat haar voorkeur „normpraktijk" van 2600 verzeker-
.
MEVR. MR.
A. VEDER-SMIT
Toch onderdak EINDHOVEN [ANP] " Ruim honderd eerstejaarsstudenten van de Technische Hogeschool in Eindhoven zullen tijdelijk worden ondergebracht in een voormalige luchtmachtkazerne. Het ministerie van defensie heeft de Stichting Studentenvoorzieningen Eindhoven toestemming gegeven om het Peter Zuid-kamp in Veldhoven voorlopig voor dat doel te ge-
bruiken. De noodvoorziening is nodig omdat enkele honderden eerstejaarsstudenten in Eindhoven en omgeving geen kamer kunnen vinden. De Stichting Studentenvoorzieningen begint volgende week met het opknappen van de kazerne. De week daarop kunnen de studenten in de barak terecht. Ze moeten wel zelf bed en meubilair meenemen.
Eversdijk nieuwe
fractiesecretaris CDA
- Drs. H. Eversdijk [45] uit het Zeeuwse Hein kenszand wordt per 1 oktober secretaDEN HAAG [ANP]
ris van de CDA-fractie in de Tweede Kamer. Eversdijk, die afkomstig is uit de CHU, volgt in die functie Kleisterlee op, die deze week bedankte, omdat hij het te druk kreeg. Kleisterlee blijft wel lid van het CDA-fractiebestuur. In 1971 werd Kleisterlee secretaris van de vroegere KVP-fractie, in 1977 van de CDAfractie. Eversdijk zit sinds juni 1977 in de Tweede Kamer.
’
De Rotterdamse stichting „Voorbij de laatste Stad" krijgt over een periode van vijf jaar een subsidie van maximaal 4,2 miljoen gulden voor het
met stervensbegeleiding van patiënten die in hun eigen omgeving kunnen blijven en hun familieleden, zowel als
met op een aparte afdeling van een verpleeghuis op te nemen patiënten, komt in principe ook voor subsidie in aanmerking. Maar de Ziekenfondsraad wacht met een definitieve beslissing tot deze Stichting een concreet
voorstel heeft ingediend. Er komt een begeleidingscommissie
die onder meer tot taak krijgt, de
(van
onze binnenlandredactie)
-
DEN HAAG Het aanvragen van een rijksbijdrage in de studiekosten van schoolgaande kinderen kan de moeite lonen, zeker nu na het wegvallen van de dubbele kinderbijslag voor kinderen die na 1 januari 16 jaar zijn geworden, een toeslag is ingevoerd die kan oplopen totf 1400per jaar. De toeslag voor 16- en 17-jarige scholieren wordt uitgekeerd aan ouders voor wie het wegvallen van de meervoudige kinderbijslag een te grote financiële aderlating zou betekenen. Dat wegvallen is een gevolg van een per I januari van dit jaar doorgevoerde wijziging van de kinderbijslagwet. De hoogte van de toeslag is gekoppeld aan het inkomen van de ouders en hun kindertal; de rijksbijdrage wordt hoger naarmate het inkomen daalt of het gezin kroostrijker is. Voor dit jaar wordt het belastbaar inkomen over 1978 in aanmerking genomen (dat is niet hetzelfde als bruto of netto inkomen). Daarbij wordt ook gekeken naar het inkomen van de vrouw. Bij het bepalen van het kindertal wordt uitgegaan van het aantal afhankelijke kinderen per 31 december 1978. Bij een belastbaar inkomen van 17000 bedraagt de toeslag deze toeslag komt bovenop de gebruikelijke studiekostentoelage f 1400 (het maximum), ongeacht het aantal kinderen. Met een belastbaar inkomen van 32000 en één kind bedraagt de toeslag 120, evenhoog als het bedrag waar een gezin recht op heeft
-
’
-
’’
"
met zeven
Raad van State geeft Zd-Holland ongelijk:
„Buitenlandsrijbewijs is (nog) rijvaardigheidsbewijs
geen bezwaar tegen
non-Israël-verklaring
-
DEN HAAG [ANP] Staatssecretaris Smit-Kroes [verkeer] meent dat er
kinderen en een belastbaar
inkomen van
’
47000. Met diezelfde zeven kinderen en een belastbaar inkomen van 32000 heeft men nog recht op het maximum van 1400. De grens die de hoogte van de toeslag bepaalt, schuift op als er meer kinderen van 16 jaar in het gezin zijn. Volgend jaar kan het ook gaan om een 16- en een 17-jarig kind. In een dergelijk geval schuift de inkomens14.600 grens met niet minder dan op. Ouders met een 16-jarige tweeling en 5 andere kinderen kunnen dus met een inkomen van 46.600 nog reke1400. nen op de extra toeslag van toeslag 16-jarigen De voor behoeft niet apart te worden aangevraagd als al een studietoelage is aangevraagd. Ouders die nu tot de ontdekking komen dat ze weliswaar niet voor de al bestaande regeling in aanmerking komen, maar wel voor de nieuwe moeten wel een aanvraag indienen. De onderwijsinstellingen beschikken over nadere informatie. Ook het aanvraagformulier is verkrijgbaar bij de schooladministratie. Aanvragen die na 30 november a.s. worden ingediend worden niet in behandeling genomen. Een uitzondering geldt voor het geval dat het gaat om een kind dat na 30 november 16 jaar wordt of pas die datum wordt toegelaten tot de gekozen opleiding. In dergelijke gevallen krijgt men een maand respijt.
geen termen aanwezig zijn om de afgifte door de KLM van de zogenaamde non-Israëlverklaringen te verbieden. Zij zegt dit in antwoord op vragen van de Pvd A-kamerleden Rienks en Van Thijn.
’
’
’
’ ’
PSP verontwaardigd over steun Philips aan Zuid-Afrika
-
gevraagd, haar ook „steun te verlenen. Deze stichting zegt eveneens stervensbegeleiding" als doelstelling te hebben. Verder wil ze blijkens haar statuten bereiken dat „het sterven en het menswaardige uitgaan van het leven kan worden ervaren". Nauwverbonden met dit „Besluithuis is de huisarts J. K. Bruinink, die een bekend voorstander is van euthanasie. De ziekenfondsraad besloot dat verzoek om steun voor te leggen aan de commissie verstrekkingen.
Mevrouw Smit-Kroes:
Leeftijdstoeslag studiekosten 16-jarigenkan moeite lonen
EINDHOVEN (ANP) De PSP-fractie in de Eindhovense gemeenteraad vraagt net college van B en W om zijn afschuw en verontwaardiging uit te spreken over de steunverlening van Philips aan Zuid-Afrika. De PSP reageert hiermee op de „zwarte lijst" die de VN-commissie voor de rechten van de mens in Genève heeft gepubliceerd en waarop de namen van bedrijven staan die steun verlenen aan Zuid-Afrika. Op die lijst komt ook Philips voor. De PSP-fractie wil dat B en W maatregelen nemen tegen Philips. De PSP denkt daarbij onder meer aan het op(van onze binnenlandredactie) met een reisje naar Egypte, Ghana, Inschorten van het periodiek overleg donesië, Libanon, Mexico en zelfs de tussen B en W van Eindhoven en de DEN HAAG Een reisje naar een Verenigde Staten, om er een paar te raad van bestuur van Philips. noemen. land waar rij-examinatoren bereid Niet dat in al deze landen alleen corde adspirant-automobilist voor rupte rij -examinatoren wonen; soms het rij-examen iaten slagen als er stellen de eisen die aan de kandidaat na een meter of tien rijden nog worden gesteld naar Nederlandse niets voor. Voor mensen geen botsing heeft plaatsgevon- maatstaven die hier hun zenuwen niet de baas den, biedt ook de inwoners van de kunnen worden kan dat een uitkomst provincie Zuid-Holland weer even zijn. Maar het valt niet te verwachten dat de regering voor mensen met exaperspectieven. De Afdeling Rechtspraak van de Raad van State menvrees een uitzondering wil of kan maken. Sneu voor deze categorie, heeft uitgesproken dat de provin- maar de heksenketel die het hedenciale griffie in Den Haag ten on- daagse verkeer vormt, vereist nu eenrechte geweigerd heeft buitenland- maal goedopgeleide chauffeurs en dat se „schertsrijbewijzen" in te wis- zijn mensen die „even" zijn overgewipt naar Egypte om rij-examen te selen voor het bekende rosé padoen over het algemeen niet. Op de piertje dat over het algemeen griffie in Den Haag is men dan ook slechts na de nodige inspanningen helemaal niet blij met het besluit van de Raad van State. De schrale troost en investeringen te verkrijgen is. die men kan bieden is dat men al doende leert en dat gaat wellicht ook Overigens moeten degenen die zich op voor slecht opgeleide chauffeurs. Al op deze wijze onvoldoende of heleblijft het te hopen dat die niet door maal niet voorbereid in het snelverschade en schande wijs worden. Daarkeer willen storten wel opschieten, voor is het verkeer toch teveel een want de minister van verkeer en waterzaak van leven en dood. CA. VAN DIS staat heeft plannen om aan deze ongewenste situatie een einde te maken. Het zal de circa 450 Zuidhollanders die tot dusver tevergeefs bij de griffie in de Residentie aanklopten met hun buitenlandse „souvenir" een zorg aJn; in de loop van de volgende week kunnen zij in het bezit zijn van een DEN HAAG Evenals het Verbond overheid op het nationaal " inkomen geldig Nederlands rijbewijs. van Nederlandse Ondernemingen volgend jaar zal worden vergroot en [VNO] keert ook het Nederlands dat er voor de bedrijven en werkneMaar om te voorkomen dat het Ne- Christelijk Werkgeversverbond mers in de particuliere sector een derlandse wagenpark straks helemaal NCW zich tegen eet» verzwaring van, minder klein deel van het nationaal wordt bemand door chauffeurs die de collectieve lastendruk. Op grond inkomen beschikbaar zal zijn dan in hun rijvaardigheid hebben laten toet- van berichten in de pers over de 1979. In het hedendaagse spraakgesen door examinatoren in een land die het kabinet voor het bruik: de particuliere sector komt op waar het rijexamen hooguit een kei- plannen, de mm-nullijn te zitten. niisattractie of een dubbele bron van volgend jaar zou hebben, vreest het Dat zou inhouden dat het op inkomsten voor de betrokken exami- NCW verhoging van de indirecte matiging van de collectieve lastendruk natoren is, gaat de verantwoordelijke belastingen, verzwaring van de sociale gerichte beleid van Bestek '81 na een bewindsman door middel van een wij- premiedruk en vermindering van de jaar al weer wordt losgelaten en dat ziging van het wegenverkeersreglement financiële steun om investeringen te wijzen wij af, aldus voorzitter S.J. daar een stokje voor steken. Daarmee stimuleren. van Eijkelenburg van het NCW bereikt hij overigens niet alleen een gisteren op een persconferentie. „Niet grotere veiligheid op de weg, maar De verhoging van de indirecte belas- alleen omdat een dergelijke koerswij°ok het behoud van de werkgelegen- tingen en van de sociale premiedruk, ziging het onder meer uit de krachtige heid voor de Nederlandse rijinstrucdie het kabinet in de zin zou hebben, exportgroei blijkende economische teurs die door het verhogen van de tazullen volgens de berekeningen van herstel in de kiem zou smoren, maar rieven het adspirant automobilisten het NCW de collectieve lastendruk ook omdat zij het eenvoudig niet steeds aantrekkelijker maken het hamet 1,5 a 2 procent doen stijgen. Dat realistisch vinden van de werknemers len van het riibewiis te combineren zou betekenen, dat het beslag van de te verlangen, dat rij genoegen nemen
-
fondspatiënt. Tijdens dezelfde vergadering ging de raad zonder hoofdelijke stemming akkoord met het voorstel van zijn commissie verstrekkingen, uit de AWBZ subsidies te verlenen voor twee projekten op het gebied van stervensbegeleiding.
Een plaatje dat we u niet wilden ontderland te Lochem viswedstrijden gebij houden. Eind deze week werden houden tussen politici en persmensen. de Politieschool van Noord-Oost Ne- Hier vist staatssecretaris mevr. Haars
van justitie met een groep politiemensen als ruggesteuntje blijmoedig voort.
Kamerlid Patijn wil opheldering over RIOD-rapport inzake Aantjes -
DEN HAAG [ANP] Het Tweede Kamerlid Patijn van de Partij van de Arbeid, voorzitter van de bijzondere kamercommissie-Aantjes, heeft grote vragen bij de weigering van de regering om de inhoud van een rapport van het Rijks Instituut voor Oorlogsdocumentatie [RIOD] inzake mr. Aantjes, bekend te maken aan de Tweede Kamer. Hij wil dat aanstaande dinsdag minister Pais opheldering van zaken moet geven. Eergisteren lieten minister-president Van Agt, minister Pais [onderwijs] en minister De Ruiter [justitie] het RIOD-bestuur weten zijn „verweerschrift" niet aan de Kamer ter inzage te geven.
Reden voor ditbesluit was volgens de
bewindslieden het feit
dat de onderzoekers (De Jong en Van der Leeuw) in hun beschouwingen feiten uit hun eerdere rapport (dat tot Aantjes
vertrek uit de politiek leidde) betrekken, die noch door de commissie van
drie noch door de bijzondere kamercommissie zijn onderzocht omdat dit niet tot de taak van die commissies behoorde.
Volgens de regering geeft het RlODrapport, waaraan de titel „ons rapport inzake mr. W. Aantjes, getoetstaan de door de commissie van drie en de bijzondere kamercommissie bijeengebrachte gegevens" werd gegeven, niet een evenwichtig beeld. Volgens de. drie ministers zijn de in het „verweerschrift" van RIOD gedane beschouwingen „uiteraard buiten de orde in een geschrift dat beoogt de eigen vaststellingen van de onderzoekers te toetsen aan de resultaten van het werk van de genoemde commissies". Temeer daar het geschrift voor een belangrijk deel hiermee is gevuld, lijkt dit bezwaarlijk voor de totstandkoming van een
de taakomschrijving van de commissie.
-
DEN HAAG (ANP) Naar de mening raites dat moet worden uitgevoerd van kamerleden van de CDA- en SGPom in moeilijkheden geraakte jachten fractie in de Tweede Kamer moeten er en andere pleziervaartuigen uit de, wettelijke regelingen komen voor het nesten te helpen.
kustvisserij. De betrokken kamerleden, de heren De Boer, Couprie en Frinking van het CDA en van Dis van de SGP-frac-
tie, verwijzen in hun vragen aan de ministers Tuijnman (verkeer) en Scholten (defensie) naar het tragisch verloop van de Fastnet-zeilrace en ook herinneren zij aan de enorme toename van het aantal hulp- en reddingsope-
■
Volgens de kamerleden gaat het hier om een terrein, waar en aan de bouw en de uitrusting van de schepen en aan de bekwaamheid van de bemanningen en aan het niveau van de voorbereiding van te ondernemenreizen weinig dan wel vrijwel geen eisen worden gesteld. De kamerleden stellen zich op het standpunt, dat wettelijke voorzieningen noodzakelijk zijn, omdat enerzijds duideijk mensenlevens in het geding (kunnen) zijn en omdat anderzijds duidelijk mensenlevens in het gebonden zijn aan het in standhouden van de voor de hulpverlening noodzakelijke voorzieningen.
Christelijke werkgevers: blijf van koopkracht af met
een vermindering van de koopis het niet realis-
Om de spanningen op de arbeidste verminderen, moet er voltisch te verwachten, dat bij de huidige gens de christelijke werkgevers verspanningen op de arbeidsmarkt een sterkt worden gestreefd naar om-, herkoopkrachtverlaging van de werkne- en bijscholing. Ook pleiten zij voor mers is te verwezenlijken. Er is een gericht beleid om de voor bepaalnamelijk bijna geen enkele sector in de groepen (vrouwen, ouderen, jongehet bedrijfsleven meer, die geen tekort ren en etnische minderheden) beaan vakbekwame werknemers heeft. staande werkloosheidsproblemen aan Ei is geen werkloosheid meer onder te pakken. het produktiepersoneel, aldus de NCW-voorzitter. De NCW-voorzitter had geen goed woord over voor de ondernemers in De christelijke werkgevers menen de vleeswarenindustrie, die „om opdat, nu het financieringstekort van de portunistische redenen" zo snel voor rijksoverheid dit jaar zal meevallen, de looneisen zijn gezwicht. Ten aanhet niet nodig is dat de regering zien van de arbeidssituatie in de havens maatregelen neemt om het financiezei hij te verwachten dat deze door ringstekort in 1980 verder te verlagen. goed overleg geregeld zal kunnen Ook vinden zij dat de overheidsmidworden. Gezien de opstelling van de delen voor het stimuleren van de vakbonden aangaande de moeilijkheinvesteringen niet mogen worden aan- den in de vleeswarenindustrie en de getast. havens gelooft de heer Van Eiikelen-
kracht. Bovendien
De ministers vinden verder dat De Jong en Van der Leeuw in hun stuk „stellingen beschrijven waarvan noch de juistheid, noch de onjuistheid kan worden of is vastgesteld".
Staatssecretaris: Vliegtarieven mogen omhoog -
SCHIPHOL [ANP] Met uitzondering van de trajecten op een aantal Europese bestemmingen heeft de staatssecretaris van verkeer en waterstaat, mevrouw drs. N. Smit-Kroes, de tariefsverhogingen voor het luchtvervoer van passagiers en vracht goedgekeurd. Dit heeft een woordvoerder van het ministerie van verkeer en waterstaat meegedeeld. De tariefverhogingen gaan 1 september in.
Patijn noemt de thans gevolgde procedure niet begrijpelijk en vraagt zich met name af, waarom het RIOD nu een tweedereactie moet geven waar het rijksinstituut reeds eerder gelegenheid heeft gehad om te reageren op de In tegenstelling tot wat de KLM, in inhoud van in het bijzonder het navolging van de lATA luchtvaartevenwichtig beeld, menen de bewinds- enschedé-rapport in de zaak-Aantjes. maatschappijenhadgevraagd, heeft de lieden. Ze vinden de werkwijze van De Naar de mening van het PvdA-kamerstaatssecretaris op de trajecten tussen Jong en Van der Leeuw bovendien lid is er geen enkele reden het voor Schiphol en Engeland, lerland, de „incorrect ten opzichte van mr. komende dinsdag uitgeschreven AanScandinavische landen, West-Duitstjes-debat in de Tweede Kamer uit te landen Parijs, een tariefverhoging van Aantjes, aan wiens uitdrukkelijk verzoek om het onderzoek niet te stellen, ook niet nu het aanvullend ruim zes procent toegestaan, in plaats beperken tot zijn gedragingen, de RIOD-rapport niet naar de Tweede van de tien procent waarom was commissie van drie niet heeft kunnen Vamer wordt doorgezonden. gevraagd. voldoen". Dat laatste vloeit voort uit
Kamerleden: zeezeilen wettelijk regelen zeilen op zee, in het Waddengebied of op het IJsselmeer. In schriftelijke vragen herinneren zij in dit verband aan het bestaan van dergelijke regelingen voor de kustvaart en voor de
De drie ministers hebben het RlODbestuur gevraagd mr. Aantjes een exemplaar van het geschrift te sturen opdat deze kan reageren.
De (omstreden) verklaring is een bij zendingen behorend document, waarin de KLM verklaart dat goederen vervoerd naar een Arabische bestemming geen tussenlanding zullen maken op een Israëlische luchthaven. Dit document,, dat de KLM al sinds de jaren verstrekt, wordt door de autoriteiten van bepaalde Arabische landen vereist, zo bljkt uit het antwoord. Zonder een dergelijk document worden de betreffende zendingen in deze landen niet toegelaten. In haar antwoord wijst de staatssecretaris erop, dat ook andere luchtvaartmaatschappijen desgevraagd deze verklaring afgeven.
markt
Fractie tegenover studiecommissie
CDA verdeeld over vestiging van tactische kernwapens (van
onze politieke redactie)
pelijke instituten van ARP, CHU en KVP, zou Nederland deze waDEN HAAG CDA-Tweede pens op zijn grondgebied moeten Joop Kamerlid de Boer, die deel toelaten, wanneer de NAVO daaruitmaakt van de defensiecommis- toe besluit ab antwoord op de door sie van zijn fractie, heeft afwijzend deRussen ontwikkelde SS-20 raket. gereageerd op een meerderheidsstandpunt van een studiecommisDoor deze gebeurtenissen blijkt opsie uit zijn partij over de eventuele nieuw dat er in het CDA diepgaande vestiging op Nederlands grondge- verschillen van mening bestaan over bied van tactische kernwapens. de rol die de kernbewapening zou Volgens de CDA-studiecommissie moeten spelen in het Nederlandse „Vrede en Veiligheid", onder voor- defensiebeleid. Weliswaar volgt de CDA Tweede Kamerfractie tot zitterschap van H. J. Neuman in- toe unaniem het anti-kernwapen-nu gesteld door de drie wetenschap- standpunt dat is ontwikkeld door De Boer en zijn collega Frinking, Maar dit leidt voortdurend tot politieke spanningen met leden van het kabinet en met name ook met defensieminister W. Scholten, die ook lid is van het CDA. Het ontwerp-rapport van de commissie-Neuman, dat waarschijnlijk volgende week zal worden vastgesteld, betekent een steun in de rug voor minister Scholten.
-
-
Vorige week nog bleek uit een artikel van Frinking in „Politiek perspectief" en uit schriftelijke vragen van De Boer (samen met Van der Stoel (PvdA) en Brinkhorst (D'66) dat de CDA-fractie tegen een westers antwoord op de SS-20 in de vorm van nieuwe tactische wapens is. De Boer c.s. reageerden toen kritisch op uitspraken van minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken) dat Nederland zich niet zou verzetten tegen welk. NAVO-besluit terzake dan ook. In november vinden daarover in
de Nucleaire Planninggroep van de NAVO besprekingen plaats. Eventuele invoering van het nieuwe wapenS. J. VAN EIJKELENBURG systeem betekent dat deze op Westburg niet dat er een nationale loongolf duits en Nederlands grondgebied gezal ontstaan. vestigd zouden moeten worden.
6
VARIA
-
NEDERLANDS DAGBLAD Zaterdag 25 augustus 1979
Gemeenschappelijke verklaring Oosten Westduitse Evangelische kerk -
BERLIJN [ANP] Voor de eerste maal sinds hun organisatorische scheiding in 1969 hebben de Evangelische Kerken in de DDR en in West-Duits-
land een gemeenschappelijke verklaring uitgegeven. Aanleiding voor deze verklaring is de 40e verjaardag van bet uitbreken van de Tweede Wereldoorlog op 1 september 1939.
Het schrijven, dat vrijdag 24 augustus te Oost-Berlijn en Hannover is bekend gemaakt, roept de kerken in beide Duitse staten op bewust te rijn van hun bijzondere verantwoordelijkheid voor de vrede en zich in te zetten voor een consequente opvoeding tot vrede. Het document sluit aan bij de zgn. verklaring van Stuttgart uit 1945, waarin de Evangelische Kerk in Duitsland haar schuld bekende, en bij de laatste gemeenschappelijke verklaring uit 1968, waarin de Duitsers werden opgeroepen de vrede als de belangrijkste basis van hun gemeenschap te beschouwen. Door de Duitse aanval op Polen in september 1939 ontbrandde een oorlog, waarbij bijna alle volkeren en staten van de wereld betrokken raakten, aldus de verklaring die is ondertekend door de bisschoppen Schoen-
herr (Oost-Berlijn) en Lohse (Hannover), de voorzitters van de beide kerken. In deze oorlog zijn oorlogsmisdaden en de vernietiging van het Europese jodendom door mensen van ons volk gepleegd. De Tweede Wereldoorlog behoort niet tot het verleden. Nog steeds rouwen mensen om vele miljoenen doden, de tegenstellingen tussen de volkeren zijn erdoor verdiept, de politieke spanningen en het wantrouwen vergroot. De oorlog heeft echter ook het verlangen naar een politieke ordening versterkt die een wereldwijde vrede mogelijk zou maken. De Duitse verantwoordelijkheid voor
ging van Nederlandse Ziekenfondsen AMSTELVEEN [ANP] De Vereni-
en het Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie zijn het na vijf jaar onderhandelen en dreigende conflicten uiteindelijk eens geworden over een gewijzigde tariefstructuur, een nieuwe modelovereenkomst en voorschriften en richtlijnen voor de beoordeling vin aanvragen voor fysiotherapie. De Ziekenfondsraad heeft de overeenkomst deze week bekrachtigd.
Bij de beslissingen over de overeenkomst heeft een rol gespeeld, dat de overeenkomst een proeftijd heeft van twee jaar en dat de resultaten van de MINISTER GARDENIERS proefregeling weer aan de commissie overeenkomsten zullen worden voorgelegd. Bovendien is de ingangsdatum van de overeenkomst gewijzigd van 1 april 1978 in 30 september 1979. Dat is HAARLEM [ANP] " Gedeputeerde mede gebeurd op aandrang van (volksgeStaten van Noord-Holland en B en W staatssecretaris Veder-Smit zondheid) en minister Van Aardenne van Amsterdam vinden het voorne(economische zaken). men van minister Gardeniers van CRM om met ingang van 1 januari 1980 de subsidiëring van het experiment radio „Stad Amsterdam* te beëindigen onaanvaarbaar. Dit blijkt uit een notitie van GS aan .de commissie culturele zaken uit de provinciale staten van Noord-Holland.
regionale omroep. Gedeputeerde Staten en B en W van Amsterdam zullen over dat standpunt nog nader overleg plegen met de betrokken staten- en raadsfracties.
In het kort PARIJS (DPA)
- De 4»-uurstaking
van machinisten bij de Franse spoorwegen is gisteren beëindigd. De meeste treinen rijden weer normaal. De 30.000 machinisten waren in staking gegaan om kracht bij te zetten aan hun eis dat de huidige regeling van twee machinisten per trein wordt
In september
gevraagd voor vakantie voor twee personen (liefst met telefoon) in de omgeving van de
stad Groningen Brieven onder nr. 6251 Postbus 241, 3800 AE Amersfoort
-
was met 400 vacatures, was zeer september worden op vier plaatsen tevreden over de belangstelling. De banenmarkten gehouden: Sittard, werkgevers vonden het ook prettig dat Amersfoort, Utrecht en Leiden. Voor zij op deze wijze direct in contact oktober staan Enschede en Alkmaar kwamen met geïnteresseerden, die op het programma.
natuur vrij vanaf 8 september
-
pOSttXJS 97 DBM HtnTOO
,
tel. .052872374 nier
'
-op
zondag
"
I VW^.
Zoekt u in het voor- of in Heerde of Maarn of een
CARAVAN
in Brunssum of Kamperland? Belt u eens met de Gereformeerde
Reisvereniging
05200-19506
vakantie !
I/ / /w"lt v \\vMI\l \\l «weke».ka» // Qrre """^
««" ove>
_WfLOCARNO Fr.l»
>
over at
VVC>Nlrg<__N
CAOA\«Args_TeNITE M ven_(
f, Igooer
>""■"_
oer.
w_ek
_n_e
SUISSE -SOLEL-» g 7 Oen nerXOQ 'T Hooaivin —m\
POStD_s te*
: 2374
06,97
rket
op
.Ondeg
I I
_^^^
H|
'm
Nederlandse Hunebedden
heeft een volledig ingerichte
mmm,.
Pracht wandelgebied Vanaf 1 september 79 t/m 22 december '79 f 200,- per week Tevens zeer geschikt voor wintersport
Prijzen op aanvraag Tel. 05700-11517 na 18.00 uur
grensgebied Fr.-Dr. (Boyl) veel natuur, rust en ruimte Mw. Schaper
05280-71766 Te huur gevraagd: EEN HUISJE voor 7 personen verwarming, elektrisch met en stromend water voor de periode van 4-4 t.m. 7-4-1980 Midden van Gelderland en niet te ver van kerk Brieven onder nummer 6245
Postbus 241, 3800 AE Amersfoort Ameland te huur STENEN BUNGALOW en nieuwe STACARAVAN met 2 slaapkamers, gaskachel enz.
Tel. 05180-1206 Voor rust en natuurliefhebbers te huur: ingerichte vrijstaande luxe PRIVÉ BUNGALOWS 3 si. kamers, Park
Te huur, luxe vrijstaande
CHALET
Zwitserland
Inl. en doe. 033-801611
aanbod
Te huur nieuw te Kirchberg, 6 km vanaf Kitzbühel Ingericht voor 4 pers.
Marterhaar,
bosrand. Ruinen (Dr.) Robijn, Koekange. Tel.
05288-314
b.g.g. 05280-65592
Weduwe zoekt contact met een WEDUWNAAR tussen 60 en 65 jaar. Geref. Vrijgem. Binnen Verb. Brieven onder nummer 6249, Postbus 241. 3800 AE Amersfoort.
Vraag en
APPARTEMENT
geheel compleet
I
in Wallis,
-
GROEPSACCOMMODATIE
Oostenrijk-Tirol
HUISJE
.
Volledig ingericht Tel. 070 875441
m-«A_--m > «mihmu»
—
Z.W. Drentheen
\ \\
voor nazomer herfst of kerst tel. 070-873792
VAKANTIEWONING in Midden-Duitsland prachtige omgeving
te huur.
op parken in
, Jl ,
Gids voor de
Camping Bergzicht
_^_^_^_m
I
I
Te huut compleet inger. luxe BUNGALOWS
/'
voorzien van cv. en t.v.
degen VT»*ïtossf2___ r%3ss^
tel. 05920-40931
IJ ■/
VAKANTIEBUNGALOWS
C. G. Bos: „WU GELOVEN ALLEN MET HET HART EN DE BELUDEN MET MOND..."; de Ned. Geloofsbelijdenis behandeld in vragen en antwoorden; 2de herziene uit1,20 porto. 3,65 + gaaf, Offsetdruk Bredewold, Stationsweg 49, Wezep. Td. 05207-3390, postrek. 4193030.
’ ’
Kreidler, Zündapp en Yamaha ONDERDELEN b.v. uitlaten vanaf 15,-, banden Michelin/25,—, sportbudiseats 49,50, carburateurs, cilinders enz. Veurink. De Leiding 15, Witharen gem. Ommen.
’
’
De extra uitgebreide INBOEDELVERZEKERING dekt ook _eng- en schroeischade. Informeer er naar. Makelaars- en assurantiekantoor „Harsevoort" Rheezerweg 44,7771 TG Hardenberg Heemse. Tel. 05232 1490. lid N.B.v.A.
-
-
Jongeman 41 jaar, zoekt kennis-
making jonge VROUW, leeftijd 30-40 jaar. Brieven onder nr. 6248, Postbus 241, 3800 AE Amersfoort. bRGADLRIMG voor werkers en belangstellenden in de kindere\ angel._.ane. Inleiding: Het gebed in de kinderevangelisatie. Inleiding: Ds. P. H. v.d. Laan. Plaats: De Kandelaar, Heiligen♦
bergerweg, Amersloort. Aan-
vang 10.00 uur. Komt allen! I sept. a.s.
Bestel nu: HET VULR BLIJF T BRANDEN. De geschiedenis van de Gereformeerde kerken in Nederland, van 1944-1979. Verschijnt medio september / 29,90. G. Riemer, Boekverkooper te Ermeloo. Tel. 03417-2405». Gebruikte PIANO'S veel keus v.a. / 950,—, gebruikte ORGELS veel keus v.a. / 595.—. Levering onder garantie. Eigen service. Kuipers Muziekhuis, Leens. Tel. 05957-1531.
MANNELIJKE Gevraagd: PARTTIME-HULP voor op de markt. Tel. 03499-1602 b.g.g. 3287. Zie 24-8-79.
Zojuist verschenen: Charles de Wolff speelt op de orgels van de St. Michaelskerk te Zwolle en van de St. Maartenskerk te Oud-Karspel beroemde KLASSIEKE ORGELWERKEN, o.a. Choral no. 3 van César Frank, Suite Gothique van Leon Boêllmanen J. S. Bach. Prijs/21,50. Alleen verkrijgbaar bij „De Bronnenkoning", Jadestraat 22, 9743 HG Groningen. Telefoon 050-714043.
Te koop gevraagd voor pas opgericht koor: een in goede staat verkerende 2de hands PIANO. Brieven onder nr. 6250, Postbus 241, 3800 AE Amersfoort. Nette en serieuze jongeman zoekt langs deze voor hem onsympathieke weg een VRIEND. lemand die ook moeilijk kontakten kan leggen. Leeftijd tot ongeveer 35 jaar en Geref. vrijgemaakt bin. verband. Brieven onder nr. 6235, Postbus 241, 3800 AE Amersfoort. Uit voorraad leverbaar: DE STATENBIJBEL met volledige kanttekeningen in één deel naar de beste uitgave van de gebr. Keur. 29x35 cm, 1274 blz. gebonden in kunstleer 240,00, binnenkort 275.00. Idem met koperen sloten 365,00, bin375,00. Uitgevoerd nenkort in echt leder met koperen hoeken en sloten 790,00, binnenkort 850,00.
’’ ’ ’ ’ ’
Voor hen die studeren of gaan stuA^^^^k M II deren aan:
W HOGESCHOOL, UNIVERSITEIT,
Jf W %
Nieuwe boeken
eo
PENSION
Het gehele jaar geopend. Dalmsholterweg 6, Ommen. Tel. 05291-1208.
RECREATIEBUNGALOW 6è7pers.,3sl. k. koelk., cv., kl.t.v. douche/toilet, open haard tel.; rondom prachtige
o»
te huur 4 ó 5 pers. twee
aan de voet van de duinen vrij vanaf 1 september
Spier (Drenthe) te huur, vrijgelegen luxe
"_,-_.""
Otterio Hoge Veluwe
Zoutelande „Walcheren", te huur
RECREATIEBUNGALOW Vrij na 1 september Tel. 02155-12531
-
Volgens Leenman kan hierbij een passage in de sociale paragraaf van de arbeidsovereenkomst bij de PTT van toepassing zijn, waarin staat dat ..gedwongen ontslagen in betekenenBONN (DPA) Het donderdag de mate het gevolg van de organisatie verwachte voorlopige besluit over en spreiding kunnen zijn". opslag van radio-actief afval van De bonden vinden dat de PTT zkh Westduitse kerncentrales voor de hiermee op glad ijs begeeft door het komende 20 jaar is opnieuw uitgegedwongen ontslag, dat in het huidige steld. Na een beraad van uren sociaal beleid niet voorkomt, wel te gingen afgevaardigden vanenkele de Bondsintroduceren bij reorganisatie en regering en de regeringen van de spreiding. De bonden vinden het deelstaten uiteen zonder bovendien een kwalijke zaak dat de ming bereikt te hebben. overeenstem-
onder ///m \WNpEERREIZEN lexfcng per \\\Ywekkijndige r/fll I courtngcer / / 1\ neer // \luxe
Lage Vuursche te huur
UTRECHT [ANP] De ambtena. PTT de dreiging van gedwongen renbonden ABVA, KABO en CMHA ontslag open houdt op het moment [Centrale voor Middelbare en Hogen dat het bedrijf een enquête onder de Ambtenaren] hebben het overleg met werknemers gaat houden, waarin de PTT-directie opgeschort. De bononder meer aan de orde komt of zij den zijn er boos over, dat de PTT bij hun fuctie ondanks de spreidings-
De bonden gaan zich nu met hun leden beraden over verder te nemen stappen. Mogelijk zullen zij hun leden adviseren niet aan de enquête mee te werken.
.
over onze
Banenmarkt in Haarlem succes
Nederlands Huisartseninstituut, Mariahoek 4, Utrecht. daardoor beter geïnformeerd konden Gezien het grote belang van ontdekworden dan bij contacten via de king van borstkanker in een vroeg stadium, lijkt het me belangrijk dea arbeidsbureaus. mogelijkheid om aan informatie over Voor Turkse belangstellenden was een Turkse tolk aanwezig Werklozen borstzelfonderzoek te komen, aan de die staan ingeschreven bij een van de lezeressen door te geven. arbeidsbureaus in Haarlem en omgeA.S. deRoode-Broekema, ving hadden een speciale uitnodiging ontvangen om naar de banenmarkt te Enschede. gaan. Vooral in de ochtenduren is hiervan druk gebruik gemaakt. In
Geheel centraal verwarmd. Zeer geschikt voor reünies en uitwisselingsweekends.
naseizoen een
vallen.
je kans
Groot!
bil
Bung. park „Ravijnzicht" GasseltelDr.) Ruime, gezellige VAK. BUNGALOWS voor jong en oud in rustige bosrijke omg. vraag folder met prijslijst tel. 05999-4560
folders op aanvraag pension en verhuurbedrijf „Oase" tel. 01186-1481, Noordendoffert, Zoutelande
den.
en KABO.
jongelui..!
midweek- en weekendarrangementen f 150,
Eergisteren werd detekst van de motie, die een uitvloeisel vormt van de internationale contactdag tussen Belgische en Nederlandse vissers welke
van de werknemers, zo stellen ABVA
water, waarbij haar grotestaart voor extra stabiliteit zorgt. De eerste lessen deed zij staande op een stuk „piepschuim ", maar nu is ze de kunst van het waterskiën alaardig meester.
VAKANTIEWONINGEN
De Belgische en Nederlandse visserij hebben zich in
plannen willen blijven volgen of eventueel een andere functie willen gaan vervullen. Met zon dreiging op de achtergrond kan de enquête nooit een juist bedd geven van de wensen
lij
Twiggy" een jong eekhoorntje, dat uit het nest was gevallen en door een inwoner van Sanford b geadopteerd, mag met ~plezier waterskiën. Getrokken door een model-motorbootje, dat radiografisch wordt bestuurd koerst Twiggy door het
w^
respondent in een artikel over Bon kankeronderzoek onder meer de zj „In elk geval dient het van de borsten door de huis-m intensief onderwezen en gestirnuleer te worden." Nog niet bij elke arts hierover een folder klaar. Er zijn vo» zover ik kan nagaan, twee folders h omloop: 1 „Borstonderzoek", gratis verkrii» baar bij de Rutgersstichting, Hertoginnelaan 201, 2517 ES Den Haag, tel. 070-454600. 2 „Zelfonderzoek van de borsten" door huisartsen aan te vragen
zelfonderzrJl
HUIS MET TUIN
vorige week in Breskens werd gehougehandhaafd. De spoorwegen willen den, door Belgische en Nederlandse in de toekomst slechts een machinist vissers goedgekeurd tijdens een vergadering die in Kruiningen werd gehouper trein.
monde van directeur-generaal Leenman weigert toe te zeggen dat er b(i de spreiding en reorganisatie van de centrale directie van de PTT [waarbij een groot aantal PTT-ers naar het noorden van het land moet verhullen] geen gedwongen ontslagen zalen
Onlangs schreef uw wetenschapsco,
-
/
KRUININGEN
Bonden schorten overleg met PTT-directie op
Borstkanker
-
Nederlandseen Belgische vissers bundelen krachten
Via de motie wordt er bij de twee regeringen op aangedrongen dat het georganiseerde bedrijfsleven meer bij het EEG-beleid wordt ingeschakeld en dat er meer rekening wordt gehouden met de bedrijfseconomische situatie van de visserij. Ook zouden de respectieve overheden zelf de bedrijven meer moeten betrekken en consulteren als ze hun eigen visserijbeleid bepalen. Daarnaast willen de Belgische en Nederlandse vissers onderling tot nauwere samenwerking komen.
df*" !_w bc**""
de werkelijke „arbeidsinbreng" van fysiotherapeuten en heilgymnasten-masseurs beter tot haar recht te laten komen. Tot nu toe gold HAARLEM [ANP] Bedrijven die er voor alle verrichtingen een uniform, donderdag hebben deelgenomen aan tarief, ongeacht de ermee gemoeide de banenmarkt in de Haarlemse tijd en inspanning. De nieuwe tarieven Kennemersporthal, verkeerden na afzijn gebaseerd op een na moeizaam loop in de overtuiging dat vele van de onderhandelen als redelijk aangenoaangeboden vacatures vervuld zullen men tijdsduur voor de verschillende worden. Bedrijven met een gering verrichtingen. aantal vacatures verklaarden dat zij al De overeenkomst houdt ook in, dat geheel voorzien zijn. n de fysiotherapeuten een behoorlijke de twaalf In uur dat de markt registratie gaan bijhouden van de 12.500 mensen was, hebben geopend patiënten, de namen van de verwijkijkje genomen om er zich te laten een zende artsen, de aard van de hulp en en over de 4.500 vacatures het aantal behandelingen, om de informeren Hoogovens, solliciteren. te ziekenfondsen in staat te stellen tot eventueel die op de markt vertegenwoordigd een goede controleop hun declaraties.
-
"*
na«_!*"
adres van de steller-Hier afgedrukte a punten behoeven niet noodzakelijk stemming van de redactie te hebben dactie behoudt zich voor bijdragen t» geren die zich naar haar oordeel buiten de confessionele basis van de k en te uitvoerige inzendingen (meer dan w woorden) te bekorten.
Eekhoorn op watersportvakantie
In de nieuwe overeenkomst is ge-
„Stad"onaanvaardbaar"
een gezamenlijke motie gewend tot de regering van beide landen en de provinciale besturen van Zeeland en Vlaanderen. De vissers vinden, dat ze onvoldoende worden betrokken bij het EEG-visserijbeleid.
heeft.
poogd,
„Beëindiging van subsidie
middelen gefinancierd. Over het stopzetten van deze financiering zal de minister op 6 september gaan overleggen met het Amsterdamse gemeentebestuur, GS van Noord-Holland en het bestuur van „Stad Amsterdam". Gedeputeerde Staten zijn van mening dat net niet op de weg van het provinciaal bestuur ligt om bij te dragen in een financiering van een
Deze rubriek is ocstetna voor reactie wat men in de krant gelezen De ken dienen voorzien te zijn van
het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog is zonneklaar, aldus de verklaring. De schuldvraag dwingt ons tot het overdenken van ons eigen aandeel. Reeds de verklaring van Stuttgart (1945) heeft gepoogd de gevolgen van de oorlog te verwerken. „Die verklaring heeft het ons mogelijk gemaakt mee te werken in de oecumenische beweging, die sinds haar oprichting een instrument van de vrede is geweest. In en met de oecumenische gemeenschap kunnen thans over politieke tegenstellingen bruggen van vertrouwen geslagen worden, aldus de gemeenschappelijke verklaring van de beide Duitse kerken.
Nieuwe tariefstructuur voor fysiotherapeuten
Dit ondanks het feit, dat de commissie overeenkomsten van de Ziekenfondsraad van de nieuwe honoreringsstructuur een kostenstijging van ongeveer achttien procent verwacht. Uitgangspunt bij de onderhandelingen was, dat de nieuwe structuur geen kostenverhogend effect zou mogen hebben.
Radio „Stad Amsterdam" wordt momenteel volledig uit de omroep-
Ingezonden
INSTELLING VOOR HOGER BEROEPSONDERWIJS bestaat de mogelijkheid tot deelname aan een
süjdertenziektekosteriverzekering volledige verzekering tegen kosten van: ziekenhuis- en sanatcwm-opname specialistische behandeling huisartsenhulp en medicijnen en diverse andere vergoedingen
— — —
De premie van 1-9-79 tot 1-9-'BO bedraagt f 422,
-
Informatie en documentatie bij:
MAKELAARS EN ASSURANTIEKANTOOR G. J. VOS 8. V., Oudestraat 115, Postbus 35, 8260 AA Kampen Telefoon (05202) 14545, 's avonds (05202) 18514.
ledere Nederlander wordt geacht de Hunebedden te kennen. Of althans enkele ervan. Die kennis zal overigens niet veel verder gaan bij de meesten, dan de wetenschap dat het gaat om stapels grote stenen ergens in Drente, stammend uit voorhistorische tijden, toen met primitieve middelen aangelegd als begraafplaats der doden, thans toeristische trekpleister, picnicplaats en klauteroord voor de jongeren, eventueel achtergrond voor groens- en familiefoto's. Die kennis is nogal gering, dat huid gebruik aanvechtbaar. Dat althan kan blijken uit een nieuw deeltje in < Fibulareeks van uitgeverij Fibula-va Dishoeck, geschreven door drs. R. I J. Klok, een auteur wiens voortre lijke Archeologisch reisboek voo Nederland ik een paar jaar gelede met waardering aangekondigd heb „Hunebedden inNederland" heefta ondertitel „Zorgen voor morgen' Klok heeft namelijk met dit uitvoer geïllustreerde bock twee bedoelingen "In de eerste plaats een korte beschri ving van alle 53 bekende Hunebedden in Nederland (die trouwens niet al meer bestaan en ook niet allemaal i
Drente
liggen).
"In de tweede plaats wil hij m beleidsplannen voor de bewaring van deze archeologische monumenten komen. Hij ergert zich- namelijk aan picniccen bij een Hunebed en is ban voor de vandalistische gedragingen waarmee dat meestal gepaard gaa Daarom stelt hij voor een 19-tal Hunebedden in hun meest karakteri tieke vorm, eventueel gerestaureerd o van een gerestaureerde omgevm voorzien, voor het publiek toegank lijk te maken en de rest min of meer verscholen te bewaren.
Op zich is voor Kloks idee* misschien best wat te zeggen. Want e is, zo laat hij zien, al het nodige met en rondom onze Hunebedden ver keerd gegaan. In zijn systematisch beschrijving van alle Hunebedden e de geschiedenis van het onderzoek va elk daarvan, geeft hij dienaangaand heel wat ellendige staaltjes. Maar voo de leesbaarheid van het hier aanj kondigen boek heeft die dubbel bedoeling vervelende gevolgen, of beleidsnota in een haast ambtelij» stijl en bijpassend taalgebruik wort afgewisseld met en opgevolgd doorcc beschrijving van alle Hunebedden d« naar type geordend, van Pre<jT plaatsaanduiding, vorm, toestano beschrijving en zeer kort gehoude geschiedenis worden voorzienresultaat is een niet geringe mate, onleesbaarheid. Wie zich daar dow worstelt komt overigens achter veel wetenswaardigs. Als een soo Hunebedden-encyclopedie dus #e* bruikbaar. Of als een fietsgids oo" Drente. Maar niet bepaald een sp*^ nend leesboek, helaas. Want illustratiemateriaal is schitterend.
"
jee
Drs. R. H. J. Klok,
De Schans 5, telefoon (03210) 4545, Postbus 60, 8250 AB Dronten.
Hunebedden
morj£
Nederland. Zorgen voor Fibula-van Dishoeck, Haarlem, 1" 158 blz., geil!.,/ 26,50 1*
Dr.GJ.S-*
-
Balten eisen recht van zelfbeschikking
"Grootste verandering die China doormaakt"
China overweegt combinatie geleide en vrije economie PEKING (Reuter) - Teneinde de produktie beter af te stemmen op de behoeften v«n de bevolking overweegt China zijn geleide economie te combineren met een vrije-markte-economie. Dit heeft de Chinese vice-
vice-premier
Vooral voor de buitenlandse markt is
dat het geval. De „modernisering op socialistische grondslag" is naar de mening van Li de grootste verandering die China doormaakt. Mao-Tse-Toeng was er tegen, maar een regering heeft geen overlevingskans als zij niets doet
Moskou een verklaring uitgegeven waarin zij eisen dat de gevolgen van het „Duits-Russische pact" ongedaan worden gemaakt en de Litouwers, Estlanders en Letten het recht van zelfbeschikking wordt toegekend.
beslissingen. Hij ontkende niet dat centrale macht en ordening nodig is, maar een spreiding van beslissingen op het gebied van produktvervaardiging, financiën en opstelling van plannen is volgens hem zeer wenselijk.
binnen- als in het buitenland een aanvaardbaar produkt op de markt te kunnen brengen. „Vaak hebben wij kritiek op bet kapitalisme omdat bet zich blind staart op economische ontwikkelingen. Maar als wij geen goede ordening van de economie kunnen bewerkstelligen, blijkt dat ook bet socialisme het niet allemaal even scherp ziet", zei Li. Volgens de Chinese
-
MOSKOU [AFP] Vijfenveertig burgers van de Oostzeestraten hebben in
heden krijgen bij het nemen van
premier, Li Xiannian, verklaard tegenover journalisten. Volgens hem moeten fabrieken en bedrijven kunnen concurreren om zowel in het
produceert zijn land vaak maar in het wilde weg zonder de behoeften van de consument te kennen.
„Ideologie niet genoeg"
Li zei verder dat politieke en ideologischevorming vanalle lagen van aan verbeteringvan de economie en niet om de kan voldoen aan de behoeften van het de bevolking niet voldoende ismensen De Chinezen te motiveren. volk, aldus Li. Pogingen om onze geleideeconomie te moeten ook normaalkunnen eten, een paren aan een vrije economie zullen op behoorlijk leven kunnen leiden en in moeilijkheden stuiten, zo zei de staat zijn hun levensstandaard te verbeteren. Politiek blijft belangrijk, vice-premier. Een probleem bijvoorbeeld is hoe de maar:alsjemeerdoet, krijg je meer, als cenrale en plaatselijke autoriteiten aan je minder doet krijg jeminder en als je zo verklaarde te zetten tot initiatieven.Li hoopt dat de niet werkt krijg je niets, Li. centrale autoriteiten accepteren dat De Chineseregering is bezig het volk te hun mindere collega's meer bevoegdinspireren, maar tot nu toe heeft dit weinig resultaat opgeleverd. Daarom heeft zij een nieuwe politiek voorgesteld om de nationale economie aan te passenen te hervormen, zo betoogde de vice-premier. Wel moeten we oppassen dat we niet teveel de westerse wereld nabootsen, zoals de Sowjet-Unie dat heeft gedaan in de jaren vijftig. Andere landen kunnen ons veel leren, maar wat we leren moeten we leiden in de banen zoals die in China liggen, aldus Li.
Indiase oppositiepartij roept op tot staking NEW DELHI [RTR]
- De
Indiase
Janata-partij [oppositie] heeft de eerste schoten gelost in de verkiezingscampagne en op een bijeenkomst China is niet van plan om vrijhandelsopgeroepen tot staken uit protest zones in te voeren. Wel moet de tegen, wat genoemd werd, een samenvan exportgoederen in de produktie zwering om haar leider Jagjivan Ram plaatsen langs de Chinese kust worden het premierschap te onthouden. zo zei Li. Er zijn verschillende vergroot, Partijfunctionarissen vroegen de samenwerking mogelijk manier van 30.000 deelnemers aan de bijeenkomst zoondernemingen, een dag te staken uit protest tegen het met buitenlandse het van gezamenlijk als bouwen besluit van president Reddy tussenfabrieken, bestellingen plaatsen bij tijdse verkiezingen te houden in plaats bedrijven in het buitenland, het van Ram te vragen een regering te goederen aan de leveranverkopen van vormen. voor grondstoffen ciers van die goedeproduceren volgens de methoren, en Inmiddels is een commissie van drie, den die kopers van goederen hebben onder leiding van een oud-minister ontworpen. van justitie gevormd om voor de Li verklaarde verder dat China Janata-partij te onderzoeken of de buitenlandse bedrijven een redelijk president verwijderd kan worden. Een rendement zou moeten garanderenvan verwijdering van de president eist hun investeringen. echter een tweederde meerderheid in Ook is China bereid te lenen in het beide huizen van het parlement en de buitenland. Chinese ondernemingen Janata is in beide in de minderheid. mogen leningen afsluiten bij buitenDe congrespartij van oud-premier landse bedrijven en banken. Indira Gandhi heeft het besluit om „Maar", zei Li, „buitenlandse lenintussentijdse verkiezingen te houden, gen betekenen schuld aan het buitentoegejuicht, maar zij heeft kritiek op land en we willen- niet zulke grote het feit dat de president aan premier schulden hebben, dat we ze niet meer* Charan Singh heeft gevraagd met zijn kunnen terugbetalen". China beschikt kabinet aan te blijven tot de verkiezinechter over voldoende olie, lang niet gen. alle reserves zijn ontdekt. Bovendien De regering-Singh stapte afgelopen hebben we steenkool en andere grondmaandag op na 24 dagen aan de stoffen in overvloed, zo zei de Chinese vice-premier. macht te zijn geweest.
Samenwerking
INDIRA GANDHI
UNCSTD raakt in totale impasse -
WENEN [AFP] De VN-conferentie over
wetenschap
technologie
en
voor ontwikkelingslanden is in een impasse geraakt. De bijeenkomst van een commissie die de betrekkingen tussen de industrielanden en de ontwikkelingslanden bespreekt, werd zonder resultaten afgebroken.
„We zitten in een crisis", zo zei de
Tunesier Mahmoud Mestiri als woordvoerder van de „groep van 77" (120 ontwikkelingslanden). „Na vier dagen hebben we nog geen enkel resultaat bereikt" aldus Mestiri. In een persverklaring heeft de „groep van 77" laten weten ontdaan te zijn over het feit dat de voorstellen van de derde wereld bij de industrielanden geen gehoor hebben gevonden. De ontwikkelingslanden verwijten de industrielanden een vertragingstechniek te hanteren.
Dit jaargeen tekort op de betalingsbalans
-
DEN HAAG [ANP] De lopende rekening van de betalingsbalans zal dit jaar, in tegenstelling tot de aanvanke-
lijke verwachtingen, geen tekort meer te zien geven. Dit zal het Centraal Planbureau in de Macro-Economische Verkenning 1980 voorspellen.
Aanvankelijk
had het
Centraal
Planbureau voor dit jaar een tekort van 1,5 miljard gulden op de lopende
rekening van de betalingsbalans verwacht, nadat deze in 1978 was
afgesloten met een tekort van 2,5 miljard gulden. Dit jaar zal de betalingsbalans in evenwicht zijn. Er zal geen tekort zijn, maar ook geen overschot. Deze verbetering zal een resultaat zijn van de krachtige stijging van de Nederlandse uitvoer. Het Centraal Planbureau verwacht niet, dat de uitvoerstijging in de tweede helft van dit jaar even groot
De tekst van de verklaring werd in handen gegeven van Westerse correspondenten in de Sowjetrussische hoofdstad ter gelegenheid van de veertigste verjaardag van de ondertekening op 23 augustus 1939 van het verdrag tussen het Derde Rijk en de Sowjet-Unie door Joachim von Ribbentrop en Wiatsjeslav Molotov. De Balten kregen de steun van vijf
autochtone Russiche dissidenten, onder wie Andrei Sacharov. De Russische ondertekenaars van de verklaring (Malva Landa, Victor Nekipelov, Tatiana Vielikanova, Arina Ginzburg en Sacharov) voegen er hunnerzijds aan toe dat de Oostzeestaten door de Sowjet-Unie werden ingelijfd door middel van een militaire bezetting en zonder dat de betrokken
volkeren werden geraadpleegd. Zij veronderstellen dat de zelfbeschikking dezer volkeren verkregen kan worden door een volksraadpleging (de sowjetrussische regering zegt dat de inlijving van de oostzeestaten op basis van vrijwilligheid gebeurde). A. W. Passon, één van de drie nederlandse militairen die tijdens een botsing met Palestijnen in Zuid-Libanon gewona raakte, hier in hetRambam-ziekenhuis in Haifa.
Israëlische overval in Zuid-Libanon
-
TEL AVIV [UPI/AFP] Israëlische militairen hebben in de nacht van woensdag op donderdag het grensplaatsje Braachith in het zuiden van Libanon overvallen, zo heeft het militaire opperbevel in Tel Aviv meegedeeld. Een Israëlische legerarts sneuvelde en twee militairen werden
gewond.
In Braachith werden twee huizen opgeblazen die als vertrekpunt van
Palestijnse guerrillastrijders werden beschouwd, en er werd een hoeveelheid wapens in beslag genomen. Een
officieel VN-communiqué zei dat de overval is gepleegd in de sector van het lerse contingent van Unifil.
Een Israëlische woordvoerder sprak zou zijn tussen Unifil en de Israëlische commando's. De woordvoerder zei dat in een ander incident Noorse troepen zeven gewapende Palestijnse guerrillastrijders hebben gevangen die woensdagnacht hun gebied probeerden binnen te dringen.
tegen dat er geschoten
-
NEW VORK (AFP) De Russische danser Alexander Godoenov mag in de VS blijven, zo heeft de Amerikaanse immigratiedienst bekendgemaakt. Hij had donderdag asiel gevraagd toen hij zich met het Bolsjoiballet op toernee in New Vork bevond.
(ADVERTENTIE)
■i^ÊWmv ,1 I
Hltifrlf
H
i__fl
Zo maar een week „incidenten" in Zuid-Libanon onze binnenlandreouctie) AMERSFOORT Deze week raakten enkele Nederlandse militairen in Libanon gewond bij de uitoefening van hun taak als lid van de VNvredesmacht in dat land. Het was niet de eerste keer dat Nederlanders het slachtoffer werden van de wijze waarop de partijen in het Libanese conflict hun meningsverschillen plegen uit te vechten. Desondanks is het gebruikelijk in zon geval te spreken van een incident. Maar dat woord heeft in het Nederlandse Unifilgebied langzamerhand een geladen betekenis gekregen. Want vrijwel elk „incident" betekent geweld of dreiging met geweld. Dat het daarbij om een hele andere orde van grootte gaat dan een steekpartij op de kermis blijkt uit de lijst van incidenten die ons elke week via de voorlichtingsgroep van adjudant Ter Horst en kapitein Korthuis vanuit Haris bereikt. De lijst spreekt voor zichzelf. Voor zover het uit de incidentenlijst niet duidelijk wordt: in de verslagperiode (9-14 augustus) werden er door de bij het conflict betrokken partijen circa 750 granaten afgevuurd en ongeveer 2000 kogels. „Slechts" een deel daarvan kwam in het Unifilgebied terecht. 9 augustus, Haris: De bewoners van Haris hebben toen De "bewoners van Haris hebben een een brief overhandigd vun de BC ontmoeting met vertegenwoordigers waarin deze stelde dat UNIFIL het van de DFF. De gestelde eisen zijn: gebied bewaakt en dat het dragen van 1. Vorm een burgerwacht, DFF zal de wapens door burgers is verboden. wapens leveren 9 augustus, Riskinayah: 2. Ga PLO infiltraties tegen en verjaag Bij het inrichten van een nieuwe post ze uit het gebied op een heuvel in AMR 182287 wordt 3. Treedt toe tot Vrij Libanon door gewapende elementen op NederAntwoord uiterlijk 12 augustus 10.00 landers geschoten met ongeveer 1000 uur. geweer- en mitrailleurpatronen. De Nederlanders vuren ongeveer 500 schoten terug. Ondanks dit werd niemand geraakt. De post werd door gewapende elementen overvallen en de 13 soldaten werden afgevoerd. Na onderhandelingen werden zij teruggestuurd naar Dutchßatt. De post werd vluchtelingen. later 1 km naast de geplande locatie (van
-
ßnntl,lMChtelinaen uit Vietnam. i ■ n K_ *j *% Meer geld voor meer hulp aan meer ■■■■I Wij willen meer Helpt u ons. Alstublieft.
helpen.
uw b'Jdrage op gironummer 29.14.600, J^MJB tn.v.Stort Stichting Comité Hulpverlening Zuid-Oost-Azië, F'^^^KJBPostbus . _ 1527, tel. 050-777428 9701 BM Groningen i:
,p^%
,H________
_______a___l
___._
Hoe moeten vertegenwoordigers van een politieke partij functioneren? Moeten provincies en gemeenten door afspiegelingscolleges of door meerderheidscolleges bestuurd worden? Aan welk beleid zou de Naast een beperkt aantal vooral gro- PvdA van vandaag het meeste belang moeten hechten? Is dat de werktere gemeenten kende Groningen in de gelegenheid of zijn dat zaken van milieubeheer, welzijn en emancipaperiode 1974-1978 als enige provincie tie? Het zijn zaken die " ondanks de schijn van het tegendeel in ons land een links meerderheidscollege, gedomineerd door leden van de Partij van de Arbeid innerlijk verdelen.
doorJ.W. van Houdt
-
de PvdA. In provinciale staten steunde dat college op de kleinst mogelijke meerderheid: 28 zetels voor links tegen
ingericht.
9 augustus, Kustweg:
In het kort
-
-
Fractieleider
kwijt. Vervolgens maakte de meerderheid van de fractie gebruik van de, na de „democratis'eringsgolf" van de tweede helft van de jaren zestig, in de partij ingevoerde regels van fractiedwang en streven naar linkse meerderheidscolleges. De meeste medestanders van Tamminga legden zich morrend neer bij deze gang van zaken. Hij hield slechts oud-vakbondsvrouw Ina Martens en de sympathieke oud-wethouder uit Nieuweschans Brouwer als medestanders over. Dat bleek echter net genoeg om de pogingen van de rest om een
Tussen 16.30 en 17.00 uur worden door de DFF 13 geweerschoten afgevuurd op 7-148. Geen schade 8
augustus,
Tyre pocket:
Door gewapendeelementen wordt een
alleen rijdend UN voertuig gestolen.
9 augustus, Normaintcoy: Door gewapende elementen wordt weer een UN voertuig gestolen
1 1 augustus, Normaintcoy: Voor de derdekeer wordt er weer een UN voertuig gestolen. Naqoura: Tussen 20.00 en 20.30 worden een 25-tal lichtfakkels door een onbekend vliegtuig langs de kust afgeworpen. Door gewapendeelementen wordt met luchtafweergeschut vanuit de Tyre pocket op het vliegtuig gevuurd. 12 augustus, Naqoura: "Te 16.40 uur worden vanaf Jabal el Kabir een 10-12 schoten gelost op een UN helicopter die een zieke burger, vanuit Irish Batt naar Naqoura brengt. Geen schade 13 augustus, post 7-1: Tussen 05.45 en 06.30 worden vanuit N ri 14 mortiergranaten afgevuurd die allen binnen een straal van 100 meter vallen van ditkamp. Een valt middenin
hetkamp, scherven doordein aanbouw Geen persoonlijke
zijnde prefab. ongelukken.
13 augustus, Tyre pocket: Te 11.00 uur worden 8 burgers in Tyre pocket gekidnapt. Geen verdere bijzonderheden bekend. De drie dezeweek gestolen voertuigen werden allen teruggevonden, een was reeds in camouflagek leuren overgeschilderd. Alleen enkele wapens, wat munitie, een aantal scherfvesten en persoonlijke bezittingen zijn nog weg. Op 14 augustus valt een rijdende patrouille van de Nigerianen te 23.00 uur in een hinderlaag van gewapende elementen in het gebied van Ni Batt; I soldaatwordt gedood, 3 worden zwaar
's Avonds laat wordt door een achflal personen een huis 200 m Zuid van post 7-8 overvallen. De bewoners worden buiten aan de bomen vastgebonden enhet huis volledig opgeblazen. 13 augustus, post 7-8: Te 11.10 uur worden door de DFF een .aantal vuurstoten met zware mitrailleur afgevuurd ri 7-18. Geen schade gewond. post 7-14 B:
In dat licht bezien zijn de toestanden in de provincie Groningen, die industrialisatie van het Eemshavengedeze week door het uitstoten van drie Statenleden uit de partij opnieuw bied krijgt niet de benodigde aanin de schijnwerpers zijn geplaatst kenmerkend voor de gehele Partij dacht; en de kanalen in Oost-Groninblijven maar doorstinken. van de Arbeid. Daarnaast zijn er natuurlijk ook specifiek provinciale gen situatie, Deze waarvan men aan het problemen, waardoor het juist in Groningen tot deze uitbarsting is ge- Groninger Martinikerkhof nu al zat is, kan natuurlijk niet nog twee-enkomen.
Problemen in Groningen zijn kenmerkend voor PvdA
27 voor de andere vertegenwoordigde partijen. Dit betekende voor de 22 leden van de PvdA vier jaar lang een zich volledig onderwerpen aan de lijn van de fractie. Er was geen enkele voor welk afwijkend standpunt ruimte zal zijn als in de eerste helft. dan ook. Niettemin zal de uitvoer toch over het Dat de PvdA in Groningen die situahele jaar genomen een aanzienlijke tie vier jaar lang volhield mag een gehouden. Zeer tegen de zin van verbetering vertonen. De stijging van wonder neten. Zoals ook elders in de „plattelanders" als de nu uitgestoten Tamminga, die toen weliswaar als fracde invoer zal daarbij achterblijven. partij naar voren kwam waren er imtieleider mocht fungeren maar als mers ook in de Groninger Statenfracdoor de meerwerkgelegenheidsman tie twee stromingen vertegenwoordigd. van derheid de fractie in het gareel De oudere garde, die zuiver de arbei- werd gehouden. Na vier jaar hadden dersbeweging van weleer vertegenwoorTamminga en zijn medestanders gedigde. Daarnaast een groep jongeren, die was voortgekomen uit kringen van noeg van deze wijze van werken. Tijlinkse studenten en welzijnswerkers. dens en na de verkiezingen voor de ROTTERDAM (ANP) Een jonge- De eerste groep beklemtoonde het gro- Staten vorig jaar bepleitten zij een colman heeft door een overval op een te belang van de werkgelegenheid lege op bredere basis, minder door de uitzendbureau aan de 's-Gravendijk- waaraan al het andere ondergeschikt „stadse" vleugel van de PvdA beheerst en met meer aandacht voor de wal in Rotterdam 53.000 gulden gemaakt zou buitgemaakt. De dader is spoorloos. tweede groep moeten worden. De werkgelegenheid. Doel van Tamminga, bekommerde zich meer die in de nieuwe 25 man tellende om een schoon milieu, extra subsifractie zeker acht medestanders had, diegelden in de welzijnssector en emanDEN HAAG (ANP) De schiet- cipatie was een „coalitie" met de 15 man stervan de vrouw. kelder onder het hoofdbureau van Dat alles leverde per saldo een terug- ke CDA-fractie. is week Haag in deze Politie Den oplast van de korpsleiding voorlopig houdend beleid op ten aanzien van zagesloten. Hiertoe is besloten nadat een ken als de industrialisatie van het Eemsonderzoek had uitgewezen dat er door havengebied en de werkgelegenheid in Tamminga probleemgebied als Oost-Groninhad buiten de waard gereonvoldoende ventilatie te veel lood- een gen is. De stad Groningen, die ook kend. Eerst raakte hij ten gunste stof bleef hangen. Politie-arts P. Slikker heeft bij zes van de acht door links werd bestuurd, werd door van de uit de stad afkomstige „welschietinstructeurs een te hoog loodge- de provinciede hand boven het hoofd zijnsman" R. Vos het fractieleiderschap
halte in het bloed ontdekt.
7
BINNEN- EN BUITENLAND
NEDERLANDS DAGBLAD Zaterdag 25 augustus 1979
ke manier dan ook bij de collegevorming te betrekken. In feite was door deze gang van zaken de provincie Groningen onbestuurbaar geworden. Tamminga en de zijnen riepen namelijk om het hardst niet te handelen in strijd met het verkiezingsprogram van de PvdA in Groningen. Niettemin werden zij door de meerderheid van de fractie buiten de
deur gezet omdat zij zich hadden onttrokken aan de fractiediscipline. In de Staten vormden Tamminga, Martens en Brouwer toen een eigen fractie onder de naam „Verontruste PvdASocialisten" (VPSi. Gelet op de getalsverhoudingen was
te stemmen. Men moet nu steeds proberen aan te tonen waar het beleid afwijkt van de door de socialisten ontworpen paden. Dat blijkt uit een uiterst moeilijke opgave. Anderzijds was en is de VPS, tenminste tot het moment van de uitspraak van de
beroepscommissie-Burger inzake het voorstel tot uitstoting van de drie dissidenten, welhaast gedwongen ook inderdaad het PvdA-program uit te voeren.
half jaar voortduren. Afgezien van allerlei voor de betrokken VPS-statenleden ongunstige neveneffecten, lijkt de situatie voor het Groninger college van Gedeputeerde Staten wel iets te verbeteren, wanneer Tamminga c.s. inderdaad uit de partij worden gestoten. Zij hebben dan de handen immers iets meer vrij en kunnen zich zo sterker richten op een beleid waarin de werkgelegenneidsbevordering in de provincie Groningen meer centraal staat. De wipfunctie die het GPV dan in de Staten heeft, hoeft voor het collega dan niet ongunstig te zijn. Temeer daar deze partij bij herhaling heeft gezegd het beleid zakelijk te zullen beoordelen. Een ander voordeel van de situatie zou dan zijn dat het GPV een verdere verslechtering van het beleid in de welzijnssector kan tegenhouden. In het geval dat de commissie-Burger Tamminga c.s. in het gelijk stelt zou, naar onze mening, de PvdA als grootste fractie zijn verantwoordelijkheid moeten hernemen. De breuk helen en een reorganisatie van het college van Gedeputeerde Staten tot een zuiver afspiegelingscollege lijkt dan in de gegeven situatie het beste.
Zolang deze situatie voortduurt is het Groninger provinciebestuur te vergelijken met een schip zonder roer. Elk voorstel met enige politieke lading is links meerderheidscollege te vormen, gedoemd te worden verworpen. Het is tegen te kunnen houden. Samen met het college van gedeputeerde staten als met een demissionair kabinet: CDA (15 zetels) en VVD (8 zetels) sindsdien verplicht aan alle wensen men kan op de winkel passen, maar werd, zij het na veel hangen en wurvan Tamminga c.s. tegemoet te kovoor de rest gebeurt er niets. Ruzie Men kan toch moeilijk volhouden dat gen en twee weken later dan in de anmen. Men kondigde dan ook aan het over de wijze van inning van de milieu- dat een „afwijking in de leer zou zijn, dere provincies, een afspiegelingscol- beleid van het vorige linkse college heffing (nadat de kroon de Groninger temeer waar de PvdA zich in de lege-zonder-program gevormd. De voort te zetten. methode met een zogenaamde hard- andere provincies ook heeft neergetwee leden tellende fractie van het Maar de PvdA kan het natuurlijk heidsclausule, waardoor de laagstbelegd bij een dergelijke situatie. Beter GPV kwam op de wip te zitten. CDA niet maken met de door de VPS taalden vrijstelling konden krijgen, ten halve gekeerd dan ten hele en VVD weigerden deze fractie op weivoorgeschreven collegevoorstellen in heeft vernietigd) duurt voort; de gedwaald!
8
-
NEDERLANDS DAGBLAD Zaterdag 25 augustus 1979
Verloofd:
GREETJE HEKMAN
familieberichten
en
JACOB DEN AREND Dankbaar en blij uit Vaders hand ontvangen, Zijn kind om voor te zorgen tot Zijn
Verloofd
eer
VAN DEN AKKER
Harderwijk Overhandstraat 8,
en
Pernis
GEERT VAN DER LAAN
Wij hebben ons verloofd
JANNIE
EVERTJE (Evelien) B.MESSINK R. MESSINKKANIS
22 augustus 1979 Zuidlaarderbrink 145, 7812 GC Emmen De God van het Verbond verblijdde ons met een zoontje en broertje
25 augustus 1979 Herman de Manstraat 32,
Hesselterbrink 79,
ALFRED DAMHOF
7812 CB Emmen Varseneresweg 3, 7731 RA Ommen
en
25 augustus 1979 B. L. van Aduardsingel 18, 9831 RH Aduard
24 augustus 1979 Hoofdweg 117, Froombosch Emmalaan 66, Haren
IDA BUURSEMA
AAFKO OUDEKERK
en
en
JENNY VAN TONGEREN
DOROTHEA ELISABETH NIEUWENHUIZEN
GAIKE DE BOER
delen u mee dat zij D.V. vrijdag 31 augustus om half drie in het gemeentehuis te Hengelo (Ov.) gaan trouwen.
delen u mee, ook namens onze ouders, dat wij, zo de Here wil, op donderdag 30 augustus a.s. om 14.30 uur in het stadhuis te Haarlem gaan trouwen.
zijn dankbaar en blij, ute kunnen meedelen, dat wij meJ stemming van onze ouders, zo de Here wil, vrijdag 7 55-," ber 1979 om 15.30 uur in het Gemeentehuis te gaan trouwen.
U kunt ons feliciteren van zes tot acht uur 's avonds in restaurant „Het Hulsbeek", Bornesedijk 100, Oldenzaal.
Ds. J. Geersing.
Hengelo (Ov.), Stadionlaan 192
Ark Gé, Zijkanaal C, Spaarndam Eksterlaan 171, Haarlem
Gods zegen over ons huwelijk willen wij vragen op zondag 2 september, in het midden van de gemeente, om half tien in de Gereformeerde Kerk (vrijgem.) te Hengelo (Ov.), Stadionlaan 1.
In deze dienst hoopt voor
te gaan
de Weleerwaarde Heer
Piet Paaltjensstraat 8
Ons toekomstig adres is: Stadionlaan 192, 7552 VE Hengelo (Ov.)
en
(Jos)
FENNYBLOEM
Wij geven u, mede namens onze ouders kennis van ons
L. EKEMA K. EKEMA-HAMMINGA
Freddy Ciska
22 augustus 1979 Dijk 55, 9626 AR SchUdwolde en blij ontvingen
Dankbaar
wij uit Gods Vaderhand
PETRA WILLEMIEN
delen u, ook namens hun ouders, mee dat zij D.V. op donderdag 6 september 1979 om drie uur in het gemeentehuis van Bedum trouwen.
Kerkelijke bevestiging 's avonds om zeven uur in de Martynakerk, door de Weleerwaarde Heer Ds. H. W. Ophoff.
Receptie vanaf half negen in het Thedemagebouw, Thedemastraat 18, Bedum. Augustus 1979
OOST-PIETERS Alies
Stationsweg 38
De Zwaan 10 Voorlopig adres: Noordwolderweg 124, daarna Noordwolderweg 1, Noordwolde, post Zuidw. (Gr.)
WOUTER VAN DER STELT
9791 KH Ten Boer
Wij delen u mede, ook namens onze ouders, dat wij D.V. gaan trouwen op vrijdag 7 september 1979 om 14.30 uur in het Gemeentesecretarie te Hoogvliet, Middenbaan 41.
Gereformeerde Kerk „De Hoeksteen", Middenbaan 75, waarin zal voorgaan ds. H. W. Noordman.
U kunt ons feliciteren van 20.30 tot 22.00 uur in de zaal van „De Antwoordkerk", Kruisnetlaan 200, Hoogvliet-Zalmplaat.
CORNELIS ANTON C. VAN DEN DOOL A. E. M. VAN DEN DOOLDISSELKOEN
Fleur 14, PoortugaaJ Troubadourlaan 6, Hoogvliet Ons toekomstig adres is:Bechstede 22-36,4463 BK Goes
en de kinderen 22 augustus 1979 Leeweg 22, De Lier Met dank aan God en grote blijdschap geven wij u kennis van de geboorte van onze zoon en ons broertje
REIN ARD HAAN en
geven u mede namens wederzijdse ouders, kennis van hun voorgenomen huwelijk, waarvan de voltrekking D.V. zal plaatsvinden op vrijdag 31 augustus om 14.30 uur in het gemeentehuis te Heerh ugowaard.
(Rien)
MARINUS ADRIAAN JANDE VRIES JANNY DE VRIES-DEKKERS
In deze dienst hoopt voor te gaan de Weleerwaarde Heer Ds. E. Woudt predikant te Den Helder.
Henk 23 augustus 1979
Koraalstraat 17, Swifterband
Receptie van 20.30 tot 22.00 uur in het „Trefpunt", Dorpsstraat 41, Broek op Langedijk. Hidalgolaan 21, Heerh ugowaard
Dankbaar en blij ontvingen wij uit Gods hand een dochter en zusje.
Ons adres wordt: Meerkoetstraat 28, 3312 RP Dordrecht
Wij noemen haar
JAN KOOIJKER
(Jantine) BERTOORT GREET GORT-NIJHUIS
WUbert
Roland Pieter 24 augustus 1979 't Veer 26», 9351 DH Leek
Receptie vanaf 17.00 tot 18.00 uur in de bowlingboerderij in Nijverdal.
ROB VAN HOUWEUNGEN
en
FEMMY BUITENHUIS
25 augustus 1979 B.W. laan 78C, Amersfoort Wortrnanstraat 628, Kampen
Wij zijn blij, mede namens onze ouders, u te kunnen mededelen dat wij D.V. 7 september 1979 gaan trouwen in het gemeentehuis te Staphorst om 1 5.00 uur.
Gemeenteweg 94, Staphorst
Augustus 1979
Schreiershoek 6 Toekomstig adres: Spaarbankstraat 15, 8262 PA Kampen
EVERT LEEFLANG en
ANELLA TAMERIUS delen u met vreugde mee dat zij met instemming van hun ouders naar de orde van God in het huwelijk hopen te treden. De huwelijksvoltrekking zal zo de Here wil plaatsvinden op donderdag 6 september a.s. om 14.00 uur in het stadhuis te Leiden.
Wij willen een zegen over ons huwelijk vragen in een kerkdienst, uitgaande van de Geref. Kerk (vrijgem.) te Zuidhom, welke begint om 19.00 uur. In deze dienst hoopt voor te gaan de Weleerwaarde Heer Ds. C. v.d. Berg.
Ons feest begint om 21.00 uur. Wij verzoeken u vriendelijk om dan aanwezig te zijn in het Stadspark Paviljoen „'t Schuttershof" te Groningen. ,i,-i<__j September 1979 Thorbeckelaan 32, 3705 KM Zeist Hazenlaan 8, 7004 BL Doetinchem Hoofdstraat 20,9801 BZ Zuidhom
Een zegen
over ons huwelijk vragen wij 's avonds in een dienst des Woords van de Geref. kerk (vrijgem.) te Rouveen, Esdoornlaan 1. In deze dienst welke om 19.30 uur begint, hoopt voor te gaan ds. A. de Jager te Anna Paulowna.
U bent 's avonds vanaf 21.00 uur van harte welkom in zaal „Huberts", Oude Rijksweg 460 te Rouveen. Augustus 1979 Klaas Kloosterweg 12, Staphorst Celestraat 18, Zwolle Leliestraat |, Rouveen
-
Toekomstig adres: Gemeenteweg 381, Staphorst (Beugelen)
Corantijnstraat 94 Vijf Meilaan 26
samen-
WIM VAN DEN HUL en
GERDA DE GROOT u, met instemming van onze ouders, kennis van ons voorgenomen huwelijk, waarvan de voltrekking zal plaatsvinden D.V. donderdag 6 september 1979 om 12.45 uur in het „ZeisterSlot", Zinzendorflaan 1, Zeist.
Kerkelijke bevestiging hebben wij aangevraagd in een dienst des Woords, uitgaande van de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt, van Reenenweg 15, Zeist om 19.00 uur, waarin hoopt voor te gaan de Weleerwaarde Heer Ds. A. Veldman. Gelegenheid tot feliciteren van 20.30-22 00 uur. in „De Stal" van Restaurant „De Lage Vuursche", Dorpsstraat 2. Lage
MAARTEN VAN BEVEREN
Mede namens onze ouders delen wij u mee, dat wij, zo de Here wil, gaan trouwen, donderdag 6 september 1979 om 13.30 uur in het stadhuis te Middelburg. Gods zegen over ons huwelijk willen wij vragen in een kerkdienst, die uitgaat van de Gereformeerde Kerk, Klein Vlaanderen 75 te Middelburg. In deze dienst, die begint om 19.00 uur, hoopt voor te gaan ds. L. J. Joossete Urnuiden.
ons feliciteren van 20.45 tot 22.15 uur in Restaurant „De Abdij", Abdijplein te Middelburg en op maandag 10 september van 19.30 tot 21.00 uur in Café „Balk", De Gast 39 te Zuidhom. U kunt
Toekomstig adres: Koperwiek 54,9801 JH Zuidhom
<&
Ons huwelijk wordt kerkelijk bevestigd om half vier in de Noorderkerk, Akkerstraat 2 te Groningen, door ds. J. A. van de Velden. De receptie wordt gegeven in de Coendersborg, Coendershaag 1, Helpman. U kunt ons daar feliciteren van half zes tot zeven uur.
<&
f>§>
J.BEETSMA
|> _
Den Haag: S. BEETSMA Drachten: S. WEENING-BEETSMA J. WEENING Johannes Hinke Grietje en Wietze Annechien Huizen: S. BEETSMA J. BEETSMA-VAN DER WEYDE Alice Grietje Jannette Janita Henrica Willemien Sjoerdje Sjieuwke
«>
m.
cX
Ons adres wordt: Schipperstraat 3, 9804 PN Noordhom
«^
PIETER KAREL VAN DEN BERG en
cJC
££ gf
JANTIEN HEKMAN
Wij willen Gods zegen vragen over ons huwelijk in een dienst des Woords welke gehouden zal worden in de Geref. Kerk Busken Huetlaan 2 te Harderwijk.
In deze dienst die om 19.00 uur begint hoopt voor te gaan de Weleerwaarde Heer Ds. A. van Houdt. U kunt ons feliciteren van 20.30 tot 21.30 uur in het Restaurant „Tima", Oranjelaan 11 te Harderwijk. Rivierenlaan 127, Rozenburg Plantageweg 2, Brielle Voorlopig adres: Rivierenlaan 127, 3181 DP Rozenburg
Hartelijk dank aan allen, die er aan hebben meegewerkt, dat de herdenkingsdag van ons 25-jarig huwelijk, een dag is geworden, waarop wij met dankbaarheid mogen terugzien. J. JONKER C. JONKER-WIERINGA en kinderen
Wegnaar Rhijnauwen 43, Utrecht Couwenhoven 83.23, Zeist
Gaickingahof9, Zuidhom
<3
$ $ /S
.
gk
Prunusstraat 36
j
35 jaar geleden in het huwelijk verbond.
&
101
<
G. BEETSMA-DE VRIES
gjT
Groningen
<
en
<Sp
Augustus 1979
.
Je5.26:4 Op 24 augustus hebben wij dankbaar herdacht dat de HEERE onze ouders en grootouders
«/
Wij zijn dankbaar u te kunnen mededelen, dat wij D.V. 6 september a.s. om half drie gaan trouwen in het Cultureelcentrum d'Oosterpoort te Groningen. (Dit in verband met verbouwing van het stadhuis).
Korenlaan 34, Bennekom
Toekomstig adres: Arnold Koningstraat 819, Ede
Deventer
Koperwiek 54, Zuidhom Seissingel 12, Middelburg
De voltrekking hiervan zal plaatsvinden om 12.30 uur op het stadhuis te Harderwijk.
Toekomstig adres: Courantijnstraat 94, 2315 VT Leiden
Vuursche.
Ons toekomstig adres is: Landstraat 18,7413 RB
<
< <
i
Augustus 1979 Lijsterstraat 19,
(
Drachten
/
<
delen u mee, ook namens onze ouders, dat wij, zo de Here wil, op donderdag 30 augustus 1979 gaan trouwen.
Leiden
Büj en dankbaar aan God, die onze levensweg heelt gevoegd, geven wij
U kunt ons feliciteren van 20.15 tot 21.45 uur in „'t Go. rechthuis", Hortuslaan 1 te Haren (Gn.).
■
Wij gaan wonen aan de Thorbeckelaan in Zeist
Invasiestraat
Gods zegen over ons huwelijk vragen we in een kerkdienst die uitgaat van de Gereformeerde Kerk (vrijg.) te Zuidlaren Deze dienst, waarin Ds. K. Verlind, missionair predikant te Paramaribo, hoopt voor te gaan, begint om 18.45 uur in de Kandelaarkerk, Schipborgerweg 45A te Zuidlaren.
PAULINAJOOSSE
HINKEKUPERUS
en JELLY HEINS
Kampen Spaarbankstraat 15
te Zuidlaren.
Gagelweg 7, Haren (Gn.) Helperweststraat 6*, Groningen
HERMAN FELS
Juli 1979
zal gaan ds. F. Mul.
HENK VISSCHER
24 augustus 1979 Beatrijspad 17, Amersfoort
Gods zegen over ons huwelijk vragen wij in een dienst des Woords, die om 19.00 uur wordt gehouden in de Eudokiakerk, Wederiklaan 54, Kampen. In deze dienst hoopt voor te gaan de Weleerwaarde Heer Ds. P. Lok.
6 augustus 1979
en
DIKVEDDER
De voltrekking van ons huwelijk zal plaatsvinden om 15.00 uur in het stadhuis te Kampen.
Ons huwelijk wordt kerkelijk bevestigd om 14.45 uur in de Gereformeerde kerk (vrijgem.) te Lemelerveld, waarin voor
TRUUS
en
God dankend delen wij u, ook namens wederzijdse ouders mede, dat wij, zo de Here wil, op 30 augustus 1979 in het huwelijk hopen te treden.
Op deze dag kunt u ons feliciteren van 20.30-22.30 uur in Restaurant „Bellevue", Steenstraat 59 te Leiden.
Toekomstig adres: Reinaldstraat 51,6883 HK Velp
JEANETMOLEMA
SARINA WILLEMSEN
D.V. te gaan trouwen om 14.00 uur in het gemeentehuis te Raalte.
Verloofd:
Verloofd:
U kunt ons feliciteren van 19.30 tot 21.00 uur in de „Kandelaar", Hoofdweg 32, Schildwolde.
instemming van onze ouders, trouwen op 7 september 1979 om 13.00 uur in het gemeentehuis te Zuidhom.
JANNETTE VAN DE BURGT
hopen
Haersterveerweg 19, Zwolle Handellaan 46, Zwolle
VANDERLUGT
Gods zegen over ons huwelijk zal worden gevraagd in een dienst des Woords die gehouden zal worden in de Gereformeerde Kerk te Schildwolde, Hoofdweg 34, om 16.00 uur. In deze dienst zal voorgaan Ds. J. C. Post.
met
Omdat wij begeren deze heilige staat in de naam van God te beginnen, zal Zijn zegen gevraagd worden in een dienst van het Woord uitgaande van de Gereformeerde Kerk, Herengracht 70, Leiden. In deze dienst die om 19.00 uur aanvangt, hoopt voor te gaan de Weleerwaarde Heer Ds. N. H. Gootjes.
wij
en
HILDEJANTINE
Wij zijn dankbaar u te kunnen meedelen, dat wij, minstemming van onze ouders, D.V., op donderdag 6 sen. tember 1979 om 13.15 uur gaan trouwen in het gemeentehÜ_
en
Sumatralaan 51, Zwijndrecht
Op 30 augustus a.s.
delen u, ook namens wederzijdse ouders, mede dat zij zo de Here wil op vrijdag 7 september 1979 om 13.30 uur in de Fraelemaborg te Slochteren in het huwelijk treden.
muiden.
De kerkelijke bevestiging zal plaatsvinden om 19.00 uur in de Gereformeerde kerk (vrijgem.) te Broek op Langedijk, Dorpsstraat 73.
Lisette
HOUKJE DAM
GERRIT ANTONIWIBBELINK
U kunt ons feliciteren van 20.30 uur tot 21.45 uur in het Hervormd centrum „De Zaaier", Dorpsweg 38a, Ussel-
MIEKEDEVOS
GREETJE BODDEÜS
Zo deHere wil, gaan wij
en
De kerkelijke bevestiging zal plaatsvinden om 19.00 uur in de
Wij gaan wonen: Capella 12, Hoogeveen
en
Toekomstig adres: Joh. Vermeerstraat 18, Terneuzen
ALBERT KRANGHAND
Ureterp.
en
Toekomstig adres:Kooistraat 27,9995 PV Kantens
Colossenzen 3:14
U kunt ons feliciteren van 20.15 uur in het Dorpshuis
JOHANNES BARKMEYER
Celsiusstraat 5, Terneuzen Gerard van der Nissestraat 2, Zaamslag
En doet bij ditalles deliefde aan, alsden band dervolmaaktheid.
Groningen
broertje
Augustus 1979
Een zegen over ons huwelijk willen wij vragen, in een dien_ uitgaande van deGeref. Kerk vrijgem. te Ureterp. In deze dienst, die begint om 19.00 uur, hoopt voor te "_», de Weleerwaarde Heer Ds. J. Bomhof.
WIM WILDEBOER
Kolpendestraat 15, Kantens Hoofdweg 81, Schildwolde
en
22 augustus 1979 Stadsweg 90,
De HEERE verblijdde ons met de voorspoedige geboorte van een zoontje en
Gods zegen over ons huwelijk willen wij vragen in een dienst, die uitgaat van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) te Zaamslag, Terneuzensestraat 32. In deze dienst, die om 19.30 uur begint, hoopt voor te gaan de Weleerwaarde Heer Ds. H. M. Smit.
-22.00 uur.
ALIEN BORN
Tijdelijk: R.K. Ziekenhuis,
teTerneuzen.
U bent van harte welkom tijdens onze receptie in Restaurant „De Kraag", Terneuzensestraat 89, Zaamslag, van 20.45-
Bedum
A.OOST A.
voorgenomen huwelijk, waarvan de voltrekking zal plaatsvinden D.V. op 7 september a.s. om 13.00 uur in het stadhuis
"
Beetsterz*? I
Goudenregenstraat 35, Hoogeveen Tsjerkeleane 29, Ureterp
Toekomstig adres: Oude Kanonsdijk 52, 7205 AR Zutphen
JOHANNES
EVERT
en
Gods zegen over ons huwelijk zal gevraagd worden in een dienst des Woords, uitgaande van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) te Haarlem, Parklaan 34. In deze dienst hoopt voor te gaan ds. T. O. G. M. Bosma. Aanvang 15.15 uur. De receptie wordt gehouden van 17.30 tot 19.00 uur in een van de zalen van de Ned. Hervormde Kerk, Ramplaan 108 te Overveen.
KEES SMIT ANNEKE SCHUITVLOT
HENK HAAN
SIPKE CNOSSEN
ROLF OOSTRA
_
%
1954
1979
<
?£
Als de Here wil, herdenken we zondag 2 september a.s. dat onze ouders
<
%>
J. A. v. GENT
%$.
Psalm 121
4|
<
/
st
en
X
A. M. v. GENT-v. SNIPPENBERG
<*
S*
25 jaar geleden zijn getrouwd.
<
5Jx &
We hopen dat de Here hen op hun verdere levensweg nog lang voor elkaaren voor ons wil bewaren.
§S
% i*v
Barendrecht: Dordrecht/Langerak:
TEUSenANJA
HETTYenARIE
t Gorinchèm/Giessen: JAN en ANNEKE <
Gorinchem: JACO
C<\
Z?
, C
<
*jsb
Wilt u onze ouders feliciteren, dan bent u van harte welkom op maandag 3 september a.s., van 19.30 tot 21.30 in gebouw „De Heul" (bij Johanneskerk), Nieuwe Hoven 143 te Gorinchem. {
«^
St. Hubertuslaan 2, 4205 ZB Gorinchem
g£
&
SJ>
j^ÉRLANDS DAGBLAD - Zaterdag 25 augustus 1979
9
ECONOMIE
Drabbe (FNV): looneis niet te rechtvaardigen
Bedrijf spant kort geding aan tegen stakende havenslepers (van
trekken, er een loongolf zal ontstaan, die „rampzalig" is voor ons land.
onze sociaal-economische redactie)
-
aanleg om het inhalen van een structurele achterstand in de lonen. Dat die achterstand moest worden ingehaald, daar zijn zowel de vakbonden als de werkgevers het over eens. Bij het afsluiten van de cao in de vleeswarenindustrie enkele maanden geleden hebben de werkgevers en vakbonden afgesproken, dat er een onderzoek naar de loonstructuren zou komen, dat op 1 oktober zou moeten
De directies van Smit Internationale Havensleepdienst en Smit Vos hebben gisteren een kort geding aange- Moeilijkparket spannen tegen hun stakende werknemers, nadat zij geweigerd hadden Overigens erkent Drabbe dat de het werk te hervatten. in de havens in een vervoersbonden Het geding zal vanmorgen om tien uur dienen. De sleepvaartbe- moeilijk vaarwater zitten, omdat ze drijven zullen de rechter vragen hun werknemers te sommeren weer aan vaak onder druk van tal van, meestal het werk te gaan. De Smit-directies hebben de vervoersbonden donder- communistisch geïnspireerde, actiegroepen moeten opereren. Daardoor worden afgerond. Die afspraken van dagmiddag laten weten niet te willen ingaan op de eis van vijftig gul- is de situatie per traditie woelig. Dit enkele maanden geleden zijn vervolden erbij, die de stakende havenslepers hadden gesteld. Evenmin jaar ritten vakbonden echter in een gens doorkruist, toen individuele wiJde de directie praten met het actiecomité, dat de staking had uitge- extra lastig parket. De cao voor de vleeswarenbedrijven op eigen houtje roepen. De Vervoersbond CNV heeft zich tegen de staking uitge- havensleepdiensten waar nu zon met geld gingen strooien om aan deining om is is dan wel rond, maar werknemers te komen. Dat werd op sproken en heeft baar leden geadviseerd het werk te hervatten.
ROTTERDAM/UTRECHT
-
-
een gegeven moment de voedingsbonden te dol en men wilde de al havengebied, is dat nog lang niet het afgesloten cao openbreken om de geval. Een principe-akkoord tussen wildgroei in de lonen, die in de bonden en werkgevers werd door de bedrijfstak dreigde te ontstaan, een leden als onvoldoende adgewezen en halt toe te roepen en de zaak via de bonden werden naar de onderhan- verhoging van de cao-lonen recht te delingstafel teruggestuurd. In de in- breien. „Men kan de bonden niet dustriële sector is wat het Rotterdamse verwijten dat ze nu met looneisen havengebied betreft in de chemische komen, looneisen die bovendien qua en de olie-industrie de situatie nog omvang alleszins redelijk zijn", aldus [Van onze soe. econ. redactie] steeds explosief. Ook daar is de vrede Drabbe. „De oorzaak van de problenog lang ligt niet men in de vleeswarenindustrie aan het cao-front AMERSFOORT Na het personeel getekend. De vakbeweging in de zonder meer bij de werkgevers zelf. regio geven eigenlijk heeft dus al met al Dat ze ook met zoveel in de vestigingen in Assen en Weert, Rotterdamse nogal wat problemen. „Maar als we woorden zelf toe". hebben gistermorgen ook de werkneachter deze eisen van de havenslepers" mers van de Coveco-bedrijven in gaan staan, is het hek van de dam", Als gevolg van de staking van de Borculo, I wello en Wierden [met bijRotterdamse havenslepers lagen er na 1.500 man personeel] het werk aldus Drabbe. gistermiddag zon veertien grote sche- neergelegd. Daarmee ligt het hele pen voor Hoek van Holland te Coveco-concern plat. Ook het persowachten. Voor zover mogelijk werden neel van de vleesbedrijven Hendrix in ze één voor één binnengeloodst. „Het Dmten [350 man] en het zusterbedrijf gaat echter langzamer dan normaal", In de vleeswarenindustrie gaat het aldus het havenbedrijf, „maar van Wagemans in Deventer [250 man] volgens de FNV-bestuurder in eerste grote stagnatie is geen sprake". De hebben gisteren het bijltje erbij neerkleinere schepen varen gewoon op gegooid. Daarmee hadden in totaal ongeveer 4.000 werknemers [een derde eigen kracht de haven binnen. van het totaal] het werk in de vleeswarenindustrie neergelegd. met de naven-cao, die geldt voor de meeste andere werknemers in het
De Smit-directies weigerden op de voor te kunnen stellen, dat de stakingseis in te gaan, omdat er vorige Vervoersbonden FNV achter de acties sleepbootwerknemers maand een cao is afgesloten met de van de stakende gaan waarin o.m. een zouden staan". De bonden loonsverhoging van 4,80 per week moesten hierover gisteren een besluit nemen. Volgens Drabbe is de looneis ofwel 360 gulden op jaarbasis is van de Rotterdamse stakers „op geen overeengekomen, en een meerderheid van het personeel zich vóór dit enkele manier te rechtvaardigen". onderhandelingsresultaat heeft uitge- „Ze beroepen zich geheel ten onrechte sproken. Een woordvoerder van de op de situatie in de vleeswarenVervoersbond CNV, die overigens industrie". In deze sector is de looneis volgens weinig leden heeft onder het sleepbootpersoneel, noemde de eis van de Drabbe wel te rechtvaardigen, „omstakers „onredelijk hoog". Ook hij dat daar individuele werkgevers de wees erop dat er reeds een cao is cao-afspraken aan hun laars hebben afgesloten, die door een meerderheid gelapt en op hun eigen houtje extra lonen zijn gaan betalen. Maar bij de van de leden is goedgekeurd. havensleepbootdiensten is de situatie totaal anders. Daar ligt een door de vakbonden goedgekeurde cao, waar de werkgevers zich keurig aan houden", aldus Drabbe. De FNV-beFNV-loonbestuurder Drabbe ver- stuurder vreest dat als de wilde stakers klaarde donderdagavond „zich niet in Rotterdam aan het langste eind
vervoersbonden*
Vleesindustrie voor een derde platgelegd -
„Niet gerechtvaardigd"
Vleeswarenindustrie
Pamfletten
De Nederlandse Vereniging van Vleeswarenfabrikanten heeft de FNV
Ook gistermorgen zijn aan de poorverschillende Rotterdamse
gistermorgen een
ten van
telex
gestuurd,
waarin stond dat haar onderhande-
havenbedrijven weer pamfletten verspreid, waarin de havenarbeiders werden opgeroepen om in navolging van de sleepbootbemanningen het werk neer te leggen. De pamfletten werden uitgedeeld door leden van de Actiegroep Rotterdamse Havenarbeiders van het oud-CPN-raadslid Van der
lingsdelegatie „bereid en gemachtigd is, overleg te voeren over de wijze waarop de 20 gulden bruto per week verwerkt gaat worden", en dat zij „bereid en gemachtigd is de eenmalige looneis van 500 gulden netto voor
iedere werknemer in de vleeswarenindustrie in bespreking te nemen". Zanden, die ook de sleepbootstaking Het Coveco-concern heeft de bonden leidt. Vooral bij het havenbedrijf gisteren uitgenodigd voor een gesprek Kroonvlag was de actiegroep zeer in het geval het landelijk overleg zou actief. Rond het middaguur was er mislukken. „Als uitgangspunten voorzover bekend echter nog bij geen daarbij worden de voorwaarden van enkel Rotterdams havenbedrijf sprake FNV en CNV niet bij voorbaat als een van acties. belemmering beschouwd", aldus de De Vervoersbond CNV liet gister-
—
per
bonden. Het personeel van het gemeentelijk slachthuis in Utrecht heeft geweigerd 144 varkens van het door een staking getroffen vleeswarenconcern Coveco „naar de slachtbank te leiden". Volgens de vakbond handelt het Utrechtse slachthuis dagelijks circa 110 varkens van Coveco af. Een eerste lading van 160 varkens kon bij de Utrechtse slachters dan ook nog wel door de beugel, maar het tweede transport varkens besloot men na enig overleg te weigeren.
Van Ommeren in de lift -
AMSTERDAM [ANP] Op een net als Wall Street teruglopend Damrak heeft Van Ommeren gisteren bij hervatting van de handel een vaste stemming te zien gegeven. De koers ging, mede beïnvloed door de winststijgingen !..j de collega's Pakhoed en Nedlloyd met 3 omhoog naar 216. Nedlloyd zelf deed het kalm aan met een tachtig cent hogere opening op 87,30, terwijl Pakhoed onveranderd op 56 werd geadviseerd. Het derde scheepvaartconcern op de beurs Kon. 1 op Boot, daalde met bijna
’
’’
105,60.
De vakbonden hebben de regerings-
waarnemer
-
J. A. M. Molkenboer, directeur-generaal voor industrie van het ministerie van economische zaken " een aantal voorwaarden aangeboden voor inpassing in het definitieve contract. Het ministerie en de vakbonden zullen op 5 september opnieuw bijeenkomen om hierover te Praten. Op 19 september volgt een vergadering in Amsterdam van de raad van commissarissen van Volvo Car Nederland, waarin de overheid en DSM als aandeelhouders eveneens zitting hebben. Ook dan zal uitvoerig de zo belangrijk geachte organisatiestructuur van het bedrijf °P middellange termijn ter sprake komen. Verwacht wordt dat het contract inzake de nieuwe steunverlening nog eind september zal worden
«etekend.
De voorwaarden van de vakbonden
''«helzen dat het contract van 1975
niet meer zonder
'
advieskoersen (aanverkoopprijzen) voor buitenlands bankpapier vandaag geldend in Amsterdam luiden: Amerikaanse dollar 1.96-2.06 Engelse pond 4.35 4.65 Belgische fr. (100) 6.45 6.75 Duitse mark (100) 108.00-111.00 'Ital. lire (10.000) 23.25-26.25 Portugese esc. (100) 3.80-4.80 Canadese dollar 1.68-1.78 Franse fr. (100) 46.00-49.00 Zwitserse fr. (100) 120.00-123.00 Zweedse kroon (100) 45.75-48.75 Noorse kroon (100) 38.25-41.25 Deense kroon (100) 36.25-39.25 Oostenr. sch. (100) 14.89-15.19
gen. „Met deze cijfers voor ogen, bestaat de kans dat een deel van de hoofdvestiging in Helmond verdwijnt en ook de fabriek in Bom moet inkrimpen", aldus Van Os. Hij vond het *yperend dat op het ogenblik de afdeling inkoop in Helmond al geen informatie meer krijgt uit het moederbedrijf. „De kaarten lijken geschud". Vakbondsbestuurder Van der Steenhoven (Industriebond FNV) zei, dat
.
-
(Volvo Car Nederland blijft een eigen divisie), wordt gehandhaaft en toegepast; dat de hoofddirectie haar been verantwoordelijkheid behoudt; dat de president-directeur w«r een Nederlander wordt; dat de raad van commissarissen volgens Nederlandse regels wordt samengesteld en dat de know-how niet in Zweden Spaanse esc. (100) w°rdt gebundeld. 2.88-3.18 'Griekse drachme (100) 4.90 6.15 Finse mark (100) 51.00-54.00 Joegosl. dinar (100) 9.25-11.50 lers pond 4.00-4.30 ..Vertrek van het rr'nagement uit Z.Afr. Rand 2.10-2.30 Nederland (100) 24.00 42.00 Zwedenis rampzalig Indon. Rupiahnaar v°°r Volvo Car, want de ontwikkering
voegdheden
-
Voorwaarden
-
’
De heer Molkenboer gaf te kennen dat de ontwikkeling van een nieuwe personenauto van Volvo in Nederland De klaarblijkelijke grote interesse niet los kan worden gezien van de van de Zweden voor de Nederlandse ontwikkeling in Zweden zelf. Er zijn kennis verklaart Van der Steenhoven nu eenmaal raakpunten. Volgens hem uit het feit, dat in Zweden op grote zijn in de overeenkomst met AB schaal „de klad" is gekomen in de Volvo echter garanties ingebouwd dat verkoop van de grote nieuwe en het ontwikkelingswerk voor tenminste tweedehands Volvo-modellen. „De 75 procent in Nederland zal ge343 is plotseling voor hen erg belang- schieden. rijk geworden", aldus de Industriebond FNV-bestuurder. Sinds 1974 (het jaar waarin de OTTAWA De Canadese exportontoverheid aandeelhouder werd van wikkelingsmaatschappij zal China een Volvo Car) heeft ons land 658 krediet van twee miljard dollar geven miljoen gulden in het bedrijf gepompt voor het aankopen van in Canada en Zweden 350 miljoen gulden. De gebouwde machinerieën.
Problemen in Zweden
de 343"
van de nieuwe middenklasse personenauto zal dan zeker daar verdergaan", aldus bestuurder G. van Os van de unie BLHP na afloop van het gesprek in Den Haag. Volgens hem is het huidige 343-model, vanwege de steeds betere verkopen van essentieel belang voor de Zweedse fabriek, ln Nederland maken zon 6.000 werknemers dit jaar 90.000 auto's en in Zweden produceren 23.000 werknemers 200.000 voertui-
Vreemde valuta De en
onder geen enkele voorwaarde Nederland tot uitsluitend assemblage-afdeling mag degraderen. Ook zal volgens hem op alle mogelijke manieren moeten worden voorkomen dat de werkgelegenheid in Helmond en in Bom op de tocht komt te staan.
-
Beurs Amsterdam
Akzo ABN AMRO Dordtsche Heineken Hein. Hold Hagemcijer Hoogovens HVA KNSM KLM Kon.Ohe Nat. Ned. Ommeren Philips Robeco Rolinco
VK
/
LN
30-7
£_
’’’ , _ ’’ ’’ 53^ ’’ ’’ _ ’’ ’’ — ’’ ’’’ ’ ’’ 3
/
72iQ
J37'._
f 7250
M,Q
lw>2o M
77
76.30
85
33 -(,
/ /
29,80
54;..
/ 5450 32igo 54,50
106,50 / 106,90 107,80 / 107,148 14770 n530 Hs iBo 213, / 218,—
24.-
16950 ]42,_
24.10
169,50 M2._
Rorento
Nedlloyd Unilever
86,50
/ 129.—
Handel md. div. Ahold Amev Berkel Bols
Bredero VB
Buhrm. Telt.
Ceteco Ennia Fokker
Fr. Gr. Hyp. Gelder
Gist-Broc.
Grinten
’’ ’ 87^30 lil,—
/
’’’ ’’’ ’’ ’’’
Bank/
99,50 65,70
Ul,— Hole«
) 129,—
/ 91,30 /
’’
90,— 97,40 98,50
/ 66,30
255.- ’255,64,40
/
64,—
197,60 ’197,— 141,— ’140,80 27,90 27,30 95,94.50 36,70 36,20 43,40 43.— 156,- f 154.50
’’’ ’
’ ’
’
HBG IHC Holland iniern. Muller Kon. Bijenkorf Kon. Papier Meneba Naarden Ned. Kredietb. NMB Ogem Holding Pakhoed Holding RSV Slavenb. Bank VMFStork VNU Wereldhave Wessanen Westl. Utrecht
'
/ t / I
,
'
/
1
' / /
'
/
/ I / /
/
_
136,-
A
132.— 92> )9i 50 21,60 21,90 3730 / 37,50 71,50 7150 40,30 39.20 52,80 52,80 / 19, 19,
'
59,'—
'' _ 58^90
/
Md'.VT '237!—
' ' 48^60
22,40 22,30 56,— / 55,50 46!_0 46J0 244,— '244,—
50]—
’
/
96,90 / 96,— 118,20 '118,—
53,20 / 54,— 363.- / 364,50
Marktberichten IN DE VISHAL UMUIDEN, 23 augustus 1979. AAN DE DONDERDAGMARKT WERD AANGEVOERD: 1555 kg tong; 30 kisten tarbot en griet; 460 kisten kabeljauw; 108 kisten schelvis; 292 kisten wijting; 315 kisten schol; 291 kisten schar; 77 kisten makreel en 125 kisten diversen. PRIJZEN IN GULDENS. Per 1 kg: tarbot 20,80-19,40; grote tong 21,73-21,57; grootmiddel tong 18,59-16,49; kleinmiddel tong 16,71-15,94; tong één 15,13-14,50; tong twee 13,46-12,98. Per 40 kg: horsmakreel 41-16; rode poon één 170-120; rode poon twee 160-100; mullets 364; poontjes 35-24; steenbolk 46-41; bot 24; tongschar 185; tarbot 452-224; griet 349-212; kabeljauw twee 132; kabeljauw drie 142-130; kabeljauw vier 134-120; kabeljauw twee 132; kabeljauw drie 142-130; kabeljauw vier 134-120; kabeljauw vijf 134-57; schelvis één 146; schelvis twee 120; schelvis drie 110-108; schelvis vier 78-57; schol één 128; schol twee 130-124; schol drie 140-86; schol vier 78-57; wijting drie 59-41; makreel twee 27-21,80 schar 67-27; hammen met kop 204-130; witte kool vis drie 94.
VEEMARKT
-
ZWOLLE Aanvoer 6249 stuks, waarvan 2345 runderen, 211 graskalveren, 896 nuchtere kalveren, 2423 schapen en lammeren 318 varkens, 33 geiten en 23 paarden. Prijzen in guldens per stuk: neurende en versgekalfde koeien 1600-2675, neurende vaarzen 1550-2550, neurende pinken 1450-2250, slachtkoeien en vaarzen 1550-2540, guste vaarzen 1200-1750, guste pinken 1175-1700, graskalveren 925-1275, nuchterekalveren 320-585, vette schapen 185-230. geiten 40-85, lammeren 105-210, vette lammeren 225-270, slachtvarkens 260-550. Prijzen in guldens per kilogram geslacht gewicht: slachtkoeien 5,15-7,10, worstkoeien 4,40-5,40 en stieren 6,00-7,40. Prijzen per kilogram levend gewicht: vette kalveren 4,75-5,60, nuchtere kalveren 1,45-1,95. Overzicht: (resp. handel en prijzen): ge bruiksvee kalm stabiel: guste koeien goed prijshoudend: pinken rustig onveranderd: varkens willig hoger: graskalveren rustig onveranderd: vette kalveren kahn staand: nuchtere kalveren vlug hoger en slachtkoeien vlot vast.
-
-
-
-
-
Ingrepen bij Van Gelder inWormer Wapenveld -
en
AMSTERDAM [ANP] In verband met de slechte gang van zaken in de papierdivisie, waar in enkele sectoren onaanvaardbaar grote verliezen worden geleden, ziet de raad van bestuur van Van Gelder Papier zich gedwongen enkele maatregelen te treffen. In Wormer zullen binnenkort een papiermachine en een asbestmachine en in Wapenveld één van de vier papiermachines uit bedrijf moeten worden genomen, zo heeft de raad van bestuur bekendgemaakt. Uit de reorganisaties zal een teruggang van het personeelsbestand voortvloeien. Met de bedrijfsdirecties is overleg aan de gang in hoeverre deze ontwikke-
Vrijdag 24 augustus 1979
Actieve aandelen
’
Bij de internationale waarden bleven de verschuivingen nogal beperkt. Wel 'moest Hoogovens bij de opening zeventig cent prijsgeven van de winst van donderdag en belandde daarmee op 33. Philips en Kon. Olie waren een dubbeltje beter, AKZO verloor tien cent, terwijl Unilever onveranderd op 129 begon. Van de cultures verloor Dcli 2 op 109,50, waar tegenover dertig cent winst op 54,30 stond voor HVA. KLM en Heineken moesten ook enig; terrein prijsgeven, maar Nat. Nederlandentrok een halve gulden aan op 115.80. Van de banken bleef AMRO vakbonden vrezen overigens dat de nu Bank de beleggers iets meer waard. De miljoen verleende steun van 155 gulden door de Nederlandse overheid Maaistoiiusuimarkt was fractioneel in de komende jaren een „repeterend beter. bedrag" zal worden (de ontwikkeling van een opvolger van de 343 kost naar schatting 750 miljoen).
morgen weten met ongenoegen te NIEUWOLDA (ANP) Een inwoner hebben kennis genomen van de op- uit Nieuwolda (Gr.) is in de nacht van roep om het werk neer te leggen. De donderdag op vrijdag verongelukt op Actiegroep gebruikt, aldus het CNV, de Geereweg tussen Nieuwolda en sterk misleidende en valse argumenten Midwolda. De man is met zijn auto om de werknemers in de haven tot door nog onbekende oorzaak tegen acties te bewegen. een bom gebotst.
’ Vakbonden willen waarborgen tegen uitkleding Volvo ’ ’ ’ „Zweden kan DEN HAAG De vakbonden hebben donderdag in Den Haag in een gesprek met vertegenwoordigers van het ministerie van economische zaken over de definitieve voorwaarden voor steunverlening door de overheid (155 miljoen gulden) aan Volvo Car opnieuw hun bezorgdheid uitgesproken over de toekomstige organisatiestructuur van het personen autobedrijf. In het voorlopige contract voor de steunverlening is volgens de bonden niets terug te vinden over «Ut belangrijke aspect Het gevaar dreigt nu dat de moederconcern AB Volvo het hele management uit Nederland naar Zweden haalt, waardoor alle bevoegdheden «i verantwoordelijkheden voor de Nederlandse tak van Volvo verloren zullen gaan.
eisen verder loopt.
telexboodschap van Coveco aan de
-
Sleepbootbemanningen postten op de Willemskade in Rotterdam omdat zij hun ca tot loonsverhoging van f 50, week ingewilligd willen zien. Door de staking ondervonden veel (zee)schepen oponthoud.
Stakers bij Homburg in Cuyk doden de tijd met een spelletje kaart, terwijl zij en de andere leden van het personeel (in totaal 800 man) wachten hoe het met de actie voor hun loon
ling kan worden opgevangen door natuurlijk verloop, overplaatsingen, herscholing e.d., alsmede door de vraag in hoeverre het in de papier-cao vastgelegde streven om gedwongen ontslagen te vermijden in stand kan blijven.
In verband met de aanzienlijke
verliezen in de fabriek te Wormer zal uiterlijk medio 1980 voor het overblijvende deel van deze fabriek een oplossing moeten zijn gevonden. Voor de fabriek Wapenveld lijkt onder gunstige omstandigheden en via het uitvoeren van een aantal bescheiden inves-
teringen voor de rest van de fabriek een toekomst in de komende jaren te zijn weggelegd. Een woordvoerder van de Industriebond FNV zei desgevraagd, dat de vakbond pas een oordeel over de plannen van Van Gelder wil geven, als het bedrijf eerst met meer gegevens komt, die de noodzaak van stopzetting van de machines in Wormer en Wapenveld aantonen. „Pas als die noodzaak is aangetoond, valt er te praten over de personele consequenties", aldus de vakbondswoord-
voerder. Een groep deskundigen gaat de
voorgenomen maatregelen van Van Gelder ten aanzien van de
vestiging in Wormer „kritisch" onderzoeken. Deze deskundigen
zijn afkomstig van de gemeente Zaanstad, de provincie NoordHolland, het Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Waterland en Wormer. Aan de hand van de resultaten van dit onderzoek willen de plaatselijke en regionale besturen de overheid inschakelen om de „ernstige economische en sociale gevolgen van de maatregelen van Van Gelder te voorkomen". Volgens een woordvoerder van de gemeente Zaanstad staan er dit jaar 140 ontslagen op stapel en begin 1981 nog eens tachtig tot negentig.
-
10
-
NEDERLANDS DAGBLAD Zaterdag 25 augustus 1979
NAAICURSUS
Al zou mijn vlees en mijn hart bezwijken, mijns harten rots en mijn erfdeel is God voor eeuwig. Psalm 73:26
I familieberichten
MODEVAKSCHOOL OMMEN
Sv
Blij en dankbaar zijn wij, dat wij u kunnen berichten dat onze ouders en grootouders
|>
H. BUITENHUIS
maandag 3 september a.s. 25 jaar geleden zijn
«/ getrouwd. «V Dat de Here hen nog vele jaren voor elkaar en voor ons wil sparen, is de wens van hun kinderen §^> en kleinkinderen.
3v
Swifterbant: JAN en RIA Ronald Swifterbant: BERTHA en HERMAN Geralda Bergentheim: ALBERT GERARD HENK RUDY GERT CARLIEN
5f ST
<5?
S_S
i^ & §£ &
|s gr
17.30 uur in zaal Binnemars, Nieuweweg 4te
Bentinckslaan 76,
Hoogeveen.
$| }| S|
En ik hoorde een stem uit de hemel zeggen: Schrijf, zalig de doden, die in de Here sterven, van nu aan. Ja, zegt de Geest, dat zij rusten van hun moeiten, want hun werken volgen hen na. Openbaring 14:13
De Heere heeft op Zijn tijd tot Zich genomen lieve broer, zwager en oom
J|
Met dank aan de Here die hen voor elkaar en voor §^ ons spaarde, delen wij u mee dat onze ouders en grootouders
ns>
_
'^
'& i|>
SC
<& <&
ELISABETHBOERSMA-RUBINGH
<8
U kunt hen feliciteren 's avonds van 20.00-21.00 uur in het Boschhuis, Hereweg 95 te Groningen.
<§>
£&
3^
|/
Ü&
«|>
§S «k
kleinkinderen:
>g
Dalfsen: JANNIE en BIENSE Jacco, Klaas, Hilda, Etlis en Marisa Bedum: Hans en Janneke Armelies, Els en Lieneke, Klaas-Hans, en Hanneke Bedum: BENNIE en ANNECHIEN Anja, Klaas, Sietse, Liesbeth, Ina, Bernard en Richard Groningen: MARINUS en WIETSKE Martin Bedum: RIA en PIET Betty, Marjan, Zwannie en Arme Groningen: TINEKE en WIM Ruthger en Ellen
jg
vS
onze
| «
vraagt voor haar 3-klassige kleuterschool per 1 januari 1980, een
a
Inlichtingen bij en sollicitaties binnen 10 dagen aan de hoofdleidster mej. T. Dijkstra, Tuinfluiterstraat 33, ö Ommen, tel. 05291-3125 (huis) 05291-2456 (school). '
K
|
24 augustus 1979 Hoogeveen
__és_t j_fl__cï_!»
*!Bfifc^
|>
CATRIEN SAATHOF-SHnkman
<| j|
j|
ys
vieren.
§£
WIES en MARK FRITS en ANNETTA PETER LUIT
CV
<£>
«§> §$>
<^ö
Gb. DE GROOT B. DE GROOT-VINKE
Wortmanstraat 374, 8265 AP Kampen
g> Sv ,24 augustus 1979 ST Auwemalaan 93, g* 9352 NB Leek
Dit feit hebben wij in familiekring herdacht.
>&^&&&&&&&&&&&^&_&&^ Allen die met ons meeleefden en/of belangstelling toonden na het heengaan van mijn man, onze vader en grootvader,
Fam. T. S. Busstra van: 't Goylaan 63' naar Julianaweg 21681 S 3525 VL Utrecht
Verhuisd Mevr. S. P. van Duijvenbode-
Adriaanse van Narcisstraat 8 naar Berliozhof 77
Terneuzen SSggg_a_séggBSëSg.ge.
Verhuisd
■A. SCHILSTRA-IJNTEMA Kinderen en kleinkinderen
Trijntje Boddeüs van: Hoofdweg 81
Schildwolde
Augustus 1979
naar: De Vlijt 18
van Ostadestraat 26, 8932 KB Leeuwarden-Huizum
Bedum
Voor de vele blijken van medeleven tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn geliefde vrouw en onze lieve moeder
Verhuisd
H. J. VAN LENTHE
Van Suriname naar Nederland
en kinderen Augustus
Familie JC. de Krakervan Abbema per 1 september
1979
Voetsteeg 14, 7722 KV Dalfsen
Spa"Je
-
Reis 132, Tenerife, van 21 september 5 oktober f 1.230,- (excl. verzekering en brandstoftoeslag) Reisleider: mr. P. A. C. Schilder te Assen. Bij de reis naar Lugano van 17-28 september zijn nog een paar plaatsen vrij. Reis 137, 0.1.v. mevr. J. MacLean-Baard, f 935,-.
boerderijtje
REISVERENICINc] j GEREFORMiERDE POSTBUS
Zie,man en Borgdorff b.v. Polhaarweg 4, Dalfsen Tel. 05293-3352 b.g.g. 05200-32047 G. W. Zielman makelaar in o.g. lid N.B.M.
131-8000AC ZWOLLE TEL0520019506*
Rentewijzigingen. Door ontwikkelingen op de kapitaalmarkt heeft postgiro en rijkspostspaarbank onlangs de hypotheekrente kunnen verlagen. En - eerlijk is eerlijk - het is nu ook noodzakelijk dat per 24 augustus 1979 enige rentetarieven voor beleggingsbewijzen en spaardeposito's worden aangepast Dit zijn de nieuwe condities met ingang van 24 augustus 1979:
BELEGGINGSBEWIJZEN Beleggingsbewiizen zijn waardepapieren, die u voor f 1000,- of f 5000- per stuk kunt kopen. Om vervolgens te kunnen profiteren van wat wordt genoemd 'rente op rente. Het rente-percentage dat geldt op 't moment aankoop, blijft gedurende de hele looptijd van van (De rentevergoeding op vóór 24 augustus kracht. afgegeven beleggingsbewijzen blijft dus ongewijzigd). De looptijd kunt u zelf vaststellen op 340f5 jaar. Het gestorte bedrag plus de gekweekte rente komen aan het eind van de looptijd vrij. Dit zijn de condities die gaan gelden voor beleggingsbewijzen gekocht vanaf 24 augustus 1979. LOOPTIJD AANKOOPBEDRAG OPBRENGST
3JR. f 1.000.-
f5.000f R CYV\
A. DIJK
wÊ
■31
4JR. f 1.000-
betuigen wij onze hartelijke dank.
>^m\
Verhuisd
ALLE SCHILSTRA willen wij hierbij hartelijk danken.
Tel. 05957-1531.
voorzien van cv., met garage, enkele schuren en 660 m 2 grond is rustig gelegen aan viswater, op circa 1 km van het dorp. Ind. Royale hal, woonkamer met open keuken, toilet, badkamer met ligbad, ruime bijkeuken en 3 royale slaapkamers, waarvan 1 op de begane grond en 2 op de verdieping.
Voor Rotterdam en omliggende gemeenten.
m.i.v. 1 september
n*
I
KUIPERS MUZIEKHUIS, LEENS
I
ipan^^ Makelaars en Ass. kant.
I
jS
« & K
Dit solide geheel verbouwde
DAG EN NACHT BEREIKBAAR
<^ <&
WEIJNAND
De nieuwste modellen staan in voorraad bij:
WAPENVELD
maakt.
/£
<|
o
delSol
<<§
JANSAATHOF
rt_
In het naseizoen heeft de GRV een reis naar het Spaanse eiland Tenerife op het programma staan. We logeren in het plaatsje Puerto de la Cruz aan de noordkust van het eiland. Het hotel waar we verblijven is Casa Alle kamers hebben een badkamer en een balkon.
Vi
|>
_____
._._____&
Jm|
Hartelijk dank ook mede namens onze kinderen, voor alle felicitaties, bloemen en cadeaus die wij op vrijdag 20 juli (de dag waarop wij ons 25-jarig huwelijksfeest mochten vieren) ontvangen hebben. geU hebt mede deze dag voor ons als een onvergetelijke
STUIVINGASTRAATI4 Tel. 010-202651 Rotterdam
|P jgr
■'.
<3ï
A?
I
I ÓmmmmmmiL
y*
voor elkaar gespaard en bewaard heeft mochten wij 24 augustus 1979 het zilveren bruiloftsfeest
Wm-
>W
Omdat de Here onze ouders
Spreker Dhr. H. Drost Onderwerp:,, Godsdienstige beleving van verstandelijk gehandicapte".
«
LEIDSTER
5C
ten.
vermelden?
A. STEENBERGEN P. STEENBERGEN G. STEENBERGEN-HOLTERMAN en kinderen
jS
9782 EA Groningen
abonneenummer
| | |
<£?
>g
—-I_^^^
%
Ommen
\JS
}|
altijd uw
oud 77 jaar, echtgenoot van H. T. Terpstra.
>g
«r Canadalaan 11,
|/
&
Afdeling Drachten.
ledere belangstellende is van harte welkom de gespreksavond die gehouden zal worri0" D.V. op 31 augustus 1979. Tijd: 7.45 uur. Plaats: Geref. Kerk De Hoeksteen te Drach.
van abonnementsgeld
Het bestuur van de Gereformeerde Schoolvereniging te Ommen e.o.
f
JACOB STEENBERGEN
*jg
Hun dankbarekinderen en
<_p «* <S^
v§
KLAAS BOERSMA
%S hun 40-jarig huwelijksfeest hopen te vieren op «S D.V. donderdag 30 augustus a.s.
|C
>|
__ -— —_
~rmamm—~— "■^-«—
Het afdelingsbestuur Drachten e
|
Xs? /»
1979
Eben-Haèzer
1939
}
Gelegenheid tot condoleren van 13.00-13.30 uur. Aanvang van de samenkomst 13.30 uur.
#&&&&&&&&&&&&&&&&&&& |j>
»
■ *-
-
A? )2 <<£ Jg
S|
p
betaling
U kunt zich opgeven vanaf 17 augustus bij de lerares: Aly Dijk, Korenbloemstraat 33, tel. D5291 3938 waar de lessen ook worden gehouden.
7902 GH Hoogeveen
<&
bij
-
24 augustus 1979
n%
Xp
Marienberg.
H. T. STEENBERGEN-TERPSTRA JOHAN en RIET THEA
De begrafenis is bepaald op dinsdag 28 augustus a.s. om 14.00 uur vanuit „De Schutse", Schutstraat 147,
!§T Gelegenheid tot feliciteren 3 september van 16.00-
fv
*2 n|
<§>
Brink weg 13, 7691 PE Bergentheim
JACOB STEENBERGEN
>^
<| 2
jg G. BUITENHUIS-HOFSTEDE gr
<8 Aj
o
Wiltu
aangesloten bij de Stichting Modevakscholen in Nederland. Geeft, bij voldoende deelname, een cursus in knippen en naaien voor eigen kleding en kinderkleding (ook patronen naar eigen maat). De cursus wordt gegeven op: ckxKJenJagmiddag 14.00 tot 16.00 uur ckxxlerdagavond 19.00 tot 21.00 uur.
De Heere nam op 77-jarige leeftijd tot Zich onze lieve man en vader
_0
C
Buizerdstraat 8 7523 VVD Enschede
rio DJK.
irwV tI.UUU,-
f5.00-
SPAARDEPOSITO'S. Spaardeposito's zijn rekeningen met dagaf schriften, waarop u bedragen vanaf f 1000- voor eén of meer jaren kunt vastzetten tegen hoge rente. Het gestorte bedrag komt vrij zcdra de looptijd is verstreken, maar over de jaarlijks bijgeschreven rente kunt u steeds direkt beschikken, Ook in dit geval geldt dat de op 't moment van storting geldende rente niet meer verandert tijdens de looptijd. De rentevergoeding op vóór 24 augustus 1979 gestorte spaardeposito's blijft dus
c ono o o
Dit zijn de condities die gaan gelden voor spaardeposito's gestort vanaf 24 augustus 1979.
VASTE RENTE
03/o/
?, ccfo? 9V4% f ?1.556,35
LOOPTIJD VASTE RENTE
1
°ngewl (was
9
f 7.781,75 9 1/4%i»ds9
..)
Via onderstaande bon kunt u nadere informatie thuisgestuurd krijgen. U kunt ook bellen: 020-5912173 (afd. Beleggingsbewijzen), 020-5912138 (afd. Spaardeposito's),
"
,
jR.
2JR.
. 4JR' 3JR
SJR. 6JR.
7fc% .„_«_*__. 8 %,ongewWJ) 8 1/4% (ongew^sd) ongev"^a' 83/4% longew^gd) ~,
'
9V4%iwas9^%) 9V4%( was9'?%)
f
-:-
r
--
"1
.-paaraeposuo D Beteggingsbewnzen u Spaardeposito's oeieggingsDewijzen D
ongewijzigd.
f 1.268,48 BV4%,on gew, f 6.342,40 BV4%,ongew, f 1.398,68 83/4%(ongew) f
■
MEER INFORMATIE?
t
Naam:
.
'
Straat:
'
PPStkode/PlaatS:
'
,
l
.
**-_*-
.
, f A bon in Kruis uw wens(en) aan en stuur deze _w,,n een envelop zonder postzegel naar: Administratiekantoor postgiro en n|kspostspaarbank, Weesperzijde 190,1097 DZ Amsterdam,
*
I l (
j
postgiro en rijkspostspaarbank
J
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET NEDERLANDS DAGBLAD
NDVARIANT
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979
Egypte Egypte was eens het land van de legendarische farao's, die pyramiden lieten bouwen die tot de zeven wereldwonderen gingen behoren en nog jaarlijksduizendentoeristen trekken. Egypte was het land met een kennis en wijsheid, waarvan Stefanus in zijn verdedigingsrede voor de JoodseRaad (Hand. 7 vs. 22) afzonderlijk melding maakt. Egypte was en is het land van de Nijl, centrum van rijke beschavingen. Egypte betekent geschiedenis, cultuur, politiek middelpunt van het tegenwoordige Midden-Oosten. Egypte is het land van Faroek, Nasser en Anwar Sadat. Egypte, een land dat niemand over het hoofd kan zien. Dat land, het middelpunt van het Midden-Oosten, werd onlangs bezocht door redacteur-buitenland A. Kamsteeg. Toch zij het opmerkelijk genoeg niet de bekende punten die achteraf de grootste indruk blijken te hebben gemaakt. Het is niet Cairo, de miljoenenmetropool, die met zijn musea en Al Azhar universiteit zowel cultureel als islamitisch centrum bij uitstek is. Het is niet het doorbuitenlanders overstroomde Luxor, dat met zijn prachtige tempels aan een rijk verleden doet denken. Niet de machtige Assouandam, eens haard van spanning tussen Oost en West. Niet het departement van buitenlandse zaken met minister Boutros-Ghali, van waaruit wereldpolitiek wordt bedreven. Nee, wanneer jena een kleine week, Egypte weer achter je laat, herinner je je in de eerste plaats het boerenleven op het platteland. Je denkt dan met het meeste genoegen terug aan die lange dag in de Nijldelta, aldus Kamsteeg. Lees zijn artikel op pag. 8. Op de foto een beeld uit datboerenleven: Uur na uur sjokt de geblinddoekte os rond om het Egyptische land van water te kunnen voorzien. Deze vorm van irrigatie is nog wat primitief, maar er wordt hard gewerkt om tot ingrijpende modernisering te komen.
-
-
Kunst in Kampen
-
Wie in de komende dagen een bezoek aan Kampen brengt en dat zullen, als devoortekenen niet bedriegen, vele van de ND-abonnees zijn doet er goed aan een bezoekje te brengen aan Burgwal 96. Daar is Galerie 3 te vinden. In dit ~kunsthuis" exposeert tot 7 september Daan van Driel ar. Op pag. 2 vertelt deze gereformeerdekunstenaar vandaag zijn verhaal aan ND-medewerker G. J. Nijhof. Hetis nuttig dit interview te lezen vóór u de Kamper galerie binnenstapt. Het geeft namelijk veel achtergrondinformatie over het leven en denken van deze artiest, die in de oorlog één van de eerste koppen van het illegale Trouw ontwierp.
-
Stierengevechten Duizenden zijn weer naar Spanje geweest of gaan er naartoe. Zomerzonzoekers of overwinteraars. Ook Nederlanders. Er komt ook sherry, of Jerez, vandaan. En we vereenzelvigen Spanje met stierengevechten of corridas. Er wordt wel aan getwijfeld of de stierengevechten van zuiver Spaanse oorsprong zijn. Ook Grieken en Romeinen kennen iets dergelijks. We zullen eens gaan kijken óf ze echt van Spaanse oorsprong zijn, en hoe „Spaans" het ertoe gaat. Zie pag. 6.
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979
INTERVIEW
ND-VARIANT
2
Notities bij een tentoonstelling in Kampen doorG.J.Nijhof
Er ligt een tekening, die gemaakt werd toen het jochie elf jaarwas. Dat was in Axel. En als je die tekening ziet dan zeg je: die is gemaakt door een grote kerel met een behoorlijke kijk op tekenen. De elfjarige verraadt zich hooguit doordat de datering onder de'tekening verlucht is met een bloemversiering die slaat als een tang op een varken. Het varken is dan de tekening, waarop men een vermoeid uitgezakte man ziet slapen. Vermoeid en uitgezakt. Zichtbaar. En dat wijst op de aanwezigheid van talent. Ook hangt er een ingelijste tekening van een dertienjarig jochie: En ook daar verbaas je je over. De kleine Daan van Drie/ had het al vroeg. Dat is heel duidelijk. Wat moet er van zon jongen worden en wat is er van hem geworden nu hij de zeventig al is gepasseerd? Wat heeft hij met zijn gaven gedaan? Het antwoord is deels te vinden in Galerie 3 aan de Burgwal 96 te Kampen, waar tot en met zeven september een tentoonstelling is van werken van Daan van Driel Sr. te Amsterdam. Het andere deel van het antwoord hopen we hier te geven. Interviewen is een vorm van portretteren. En hetportretteren van een portrettist als de onderhavige is een nietonaangename bezigheid, wat moge blij-
ken.
Het gesprek met de heer Van Drie! vindt plaats in een grote huiskamer boven de galerie. Het huis wordt bewoond door één van de zonen van de kunstenaar, die met nog twee broers de aanzet gegeven heeft tot het openen van een tentoonstellingsruimte, waarin christelijke kunst en kunstenaars centraalstaan. Het verhaal begint in Axel, ZeeuwschVlaanderen. Naast het tekenen speelt het Christelijk Nationaal Vakverbond een zekererol in het leven van de jongeVlaming: We laten hem zelf aan het woord: „Ik wilde met mijn talent een groot ideaal dienen. Van jongsaf kwam ik door één van mijn broers in aanraking met het CNV, en de bestuursleden van de CNV kwamen vroeger in Axel logeren. Het ging toen allemaal heel eenvoudig. Ik geraakte er nauw bij betrokken. Ik heb toen ik later in Amsterdam kwam geprobeerd te leven van mijn tekenstift en mijn penseel. Mijn grote ideaal was een grote beweging dienen. Bij het CNV was er weinig inzicht in de waarde van propaganda, zeker van propaganda in beeld. En daar heb ik mij op geworpen. Bij sommige bonden lukte dat, maar bij andere ging dat veel moeilijker". Toen u in Amsterdam kwam had u toen al een lekenopleidingachter de rug? Ik had toen mijn lagere akte tekenen behaald. Daar heb ik in Zeeland voor gestudeerd na mijn LTS-opleiding, en daar heb ik examen voor gedaan in Den Haag, toen ik negentien jaar was. En dat ging in één keer goed. Dat ging vlot. En toen ben ik via Eindhoven, waar toen die grote werkloosheid kwam, toen Philips daarzijn debacle beleefde het personeel viel terug van vijfentwintigduizend man tot twaalfduizend man en wij deden daar reclamewerk uitbesteed werk en dat atelier kon toen al
- -
-
-
-
-
Daan van Driel Sr.:
Portret van een portrettist -
gauw niet meer functioneren toen ben ik via Eindhoven maar naar Amsterdam "vertrokken. Dat was eigenlijk mijn ideaal al sinds mijn jeugd. Daar ben ik verder gaan studeren, maar ik kon daar de draad van de studie pas weer opnemen na vijftien, nee, al langer, twintig jaar. Ik heb dat in de avonduren moeten doen omdat ik overdag mijn scholen had, MULOscholen. Ik had mijn lagere akte. Ik gaf ook les aan de LTS en ik stond vanwege mijn lagere akte te boek als „onbevoegd". En dat zat me dusdanig dwars, dat ik toen geprobeerd heb een avondopleiding voor MO-tekenen te volgen. Ik heb gedurende een jaar of drie die cursus gevolgd. Ik had mijn schoollessen die elke dag de volle tijd vroegen en dan 's avonds van zeven tot tien die studie. Aan MO-B ben ik niet meer toegekomen. Ik was al blij dat ik MO-A had gehaald. Het was voor mij gewoon een wonder dat ik die gelegenheid had gekregen. Die late gelegenheid".
Gereformeerde kunst U hebt bij door u gekbuden lezingen en in gesprekken herhaaldelijk laten blijken dat u er ook een kunstzinnige visie op nahoudt. Hoe kijkt u aan tegen de gereformeerde kunst-ontwikkeling? „Daar kijk ik met grote belangstelling tegenaan en voor een deel natuurlijk ook met grote teleurstelling. Want het is zo: ik ben lid geweest van de Bond van Christen-Kunstenaars. Maar dat was toen in het raam van de christen-literatoren van die tijd, met „Ontmoeting" en zo. Van Rijnsdorp dus, en Van Doorne. Dat karakter van die literaire christelijke kring was natuurlijk nogal bont. Ik zou haast zeggen:
van uiterst links tot uiterst rechts. En die Bond van Christen-kunstenaars heb ik nogeens een voorstel gedaan om het te noemen een Bond van Calvinisten Kunstenaars. Maar dat ondervond zoveel tegenstand, dat
lukte niet. Die Bond van Christen Kun-
stenaars is een poosje ingecorporeerd gebij het CNV, maar dat heeft niet zo lang geduurd. Ook is er van de literaire activiteiten, waarbij ook het tijdschrift „Ontmoeting" behoorde, niet zoveel terecht gekomen. Dan is er ook in Vrijgemaakte kring mede onder leiding van prof. Rookmaaker en Hekstra en Roorda een initiatief geweest. We kregen een gereformeerd literaire beweging met het tijdschrift „Ruimte". Dat is dus nu ook ter ziele en wat dat betreft levert de aanblik van de ontwikkeling van het christelijk kunstenaarschap en met name van het gereformeerde kunstenaarschap toch wel een teleurstellende indruk, wanneer je zo naar de ontwikkeling kijkt. Al geloof ik wl dat er een opleving is. Ik heb laatst in een kleinere kring verschillende beeldende kunstenaars horen betreuren dat er zo weinig samenbinding is. Thijs Buit en Van der Scheer en verschillende tekenleraren uit Groningen en Willem L. Meijer. Die was er ook bij. Er zijn dus potenties aanwezig om toch wel wat meer ontwikkeling te krijgen, dacht ik. weest
-
-
-
En de grote vraag was daar in die kleine kring ook eigenlijk: Hoe krijgen we iets meer verband. En unaniem vonden wij en we hadden hier toen dat gesprekje " dat deze galerie toch wel een aanzet zou kunnen zijn tot wat samenbinding. Samenbundeling. Er zijn hier ook verschillende lezingen gehouden. Door Mare de Klijn bijvoorbeeld. Dat is dan een buitenverbandkunstenaar die hier les komt geven aan de kunstacademie. Hij heeft hier ook al geëx-
-
poseerd en komt uit de kring van Rookmaaker voort. En wat het Nederlands Dagblad betreft, als er een tentoonstelling in Utrecht was, werd daar uitgebreid op geattendeerd. Dan is er dat gesprek geweest met prof. Schilder, Thijs Buit en Libbe Venema, maar ik zou haast zeggen: helaas " is daar kritiek op gekomen van die tekenleraar De Jong o.a. in Radix' Mark de Klijn heeft in „Beweging", het blad van de calvinistische wijsgeren, nogal geopponeerd tegen Meijers aanvallen op „de" modernekunst. En daar vond ik heeft Mark de Klijn wel een belangrijk artikel over geschreven.
-
-
-
Moderné beelding Zelf sta ik door mijn ontwikkeling en mijn studie een leven lang en ook door de nabijheid van het Stedelijk Museum en de ontwikkeling in Amsterdam sceptisch tegenover de stelling: „Moderne kunst: revolutie". Ik heb er toch wel moeite mee om dat te onderschrijven. Omdat ik op die
-
-
avondopleiding in Amsterdam vooral ook uitingen heb gezien van moderne beelding ook in abstracte richting waarvan je toch zo op zijn tijd met een zeker heimwee kon zeggen: „Hé, welke mogelijkheden worden daar aangeboord, die je toch ook wel zou willen gebruiken". Ik heb daar beneden op deze expositie ook wel een paar staaltjes van. Heel merkwaardig was in dit verband bijvoorbeeld de opmerking van een leraar die bij het tekenen van een stilleven zei: „Nou, je tekent gewoon maar wat daar staat, er zit geen visie in". Nu was het hier ook niet om gewoon natekenen te doen, maar het stilleven werd verondersteld een aanzet te zijn tot een visie. Tot het zien van vlakken, van verrassen-
-
-
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979
ND-VARIANT 3
INTERVIEW
„...atoTk maar iets kan uitbeelden van de rijkdom dfe dB Har», gelegd hooft In da gewone varach»_ng van een gewoon mens on van een btoom. En daar heb ie
de lichtval. En dat moest je dan verwer-
ken tot min of meer een abstracter geheel, persoonlijk verantwoord, maar wel degelijk gebruik makend van wat de moderne kunstenaar heeft ontwikkeld. En ik heb wel eens in een lezinkje over moderne kunst, bijvoorbeeld in de Wijngaard heb ik dat gedaan gezegd: „mensen, we kunnen wel veel kritiek hebben op de moderne kunst, bijvoorbeeld op Mondriaan, maar u woont hier in een huis, en velen van ons wonen in huizen, die sterk doen denken aan de schilderijen van Mondriaan. Horizontaal, vertikaal, blokken. En uit zulk soort blokkendozen is De Wijngaard opgebouwd. En u profiteert hier van een prachtig licht en van verrassende ruimten, die helemaal tot in de hoeken uitgebuit zijn". En ik geloof sterk, dat wat prof. Schilder ook ergens zegt: dat de kunstenaar dus ook de moderne kunstenaar de mogelijkheden heeft te ontsluiten die de Here gelegd heeft in materialen en in alle mogelijke moderne materialen, die in de moderne bouwkunst heel sterk gebruikt worden. Denk maar aan onze vele kerkgebouwen, waar men daar ook gretig gebruik van heeft gemaakt. De Tituskapel in Amsterdam is een puur modern voortbrengsel van de moderne opvattingen in de bouwkunst. Maar zou jekunnen zeggen dat die voortbrengselen ten opzichte van de oude kunst vermagerd zijn door bijvoorbeeld de armoede van deze tijd?
aan upu _. iujk mijn nanaen arm vol.
-
-
-
Ja, dat zou je wel kunnen zeggen. Maar onze opvattingen zijn mee geleid door die ontwikkelingen. We maken toch gebruik van al die moderne mogelijkheden. Daarbij zeg ik dan, dat ikzelf er zo weinig gebruik van heb gemaakt. Van het aanboren van die mogelijkheden, zoals ik bijvoorbeeld een kunstenaar als Venema dat zie doen. Zoals hij een deel van die moderne kunst gebruikt, daar een eigen karakter in brengt en daareen bepaalde lijn in ontwikkelt.
Mensen en bloemen Ik heb mijzelf eerst gevormd in de richting van het „dicht bij de natuur blijven". Ik heb een grote drang om in bewondering te raken over een mens en over een bloem en over wat ik zo voor mijn ogen waarneem in bloemen en mensen. Dat heeft mij en daar getuigt deze tentoonstelling ook wel van geconcentreerd op het ideaal: Als ik maar iets kan uitbeelden van de rijkdom die de Here gelegd heeft in de gewone verschijning van een gewoon mens en van een bloem. En daar heb ik dan eigenlijk mijn handen aan vol. Want er moet tijd voor zijn. En tussen mijn werken voor de Kerk, het doorworstelen van twee kerkbreuken, tweemaal een kerkstrijd, het on-" derherder zijn van de kudde, van de gedat alles geeft mij wel een reden meente om ontzaggelijk blij te zijn met het feit dat ik deze tentoonstelling kan houden. Werk dus, dat ontstaan is tussen gezin, kerk en school door. Daardoor ben ik niet verder gekomen in die modernere beelding.
-
-
U
heeft er dus wel naar
gezocht?
Of
althans: het heeft u wel geboeid. Ik zou
niet willen dat dit interview ontaardde in een polemiek met Willem L. Meijer of iets van die strekking, maar iets meer duidelijkheid over wat u straks gezegd heeft, lijkt wel wenselijk. U hebt enige moeite met de stelling „Moderne kunst: revolutie", maar ik neem aan dat u die boeken van Meijer wel gelezen hebt en op zijn minst een stuk begrip hebt voor wat hij neerschrijft.
Ja, zeker. Zeker! Ik heb ook vrij veel aanraking gehad met de moderne kunstenaars en ik heb ook tentoonstellingen gezien. Ik heb de toelichtingen gelezen in het Stedelijk Museum. Zo gebeurde het, dat alles letterlijk in de hoek gesmeten lag, wat oud was, toen het nieuwe kwam. Er zijn daar toen tentoonstellingen geweest, waarvan „opruiming van het oude" het hoofdthema was. Ik heb dat gevolgd met leen duidelijke indruk van: Hier gaat de hel op een kier open. U hebt dus ook ervaren dat de opbloei van die hele moderne beweging eigenlijk gepaard is gegaan met een stuk vijandigheid tegen de traditionele kunst?
Dat is zeker. Dat is duidelijk. Maar ik heb toch iedere keer weer versteld gestaan van de voor mij toch positieve dingen die daar dwars doorheenkwamen.
kunstenaar. En dan komt daar vlak achter
-wij,heerdieNijhof - voor mij de vraag: „En dan wel in deze puinhoop - die door deze man op zon geweldige manier is aangewezen " die troost mogen zien. Wij krijgen elke zondag in de schoot geworpen: Wij zijn verlost, God heeft ons wel-
U hebt veel lezingen gehouden over Rem-
brandt. U hebt weleens gesproken over moderne kunst. U hebt ook veel waardering voor Vincent van Gogh. U spreekt altijd vanuit een sterke bewogenheid. U kent de kritiek op Van Gogh. Hoe staat u daar tegenover?
Van Gogh heeft een diepe indruk op mij gemaakt toen ik leefde in enigszins overeenkomstige sociale omstandigheden. Ik heb sterk door Van Gogh geleerd dat de kunst niet langer alleen maar schoonheidsontroering voor mij was, wat je bij Jozef Israëls c.s. zo duidelijk kon aanwijzen: de weemoed om het schone hè, maar dat de kunst ook nog iets anders is dan schoonheid brengen, namelijk: het leven raken. Zoals Van Gogh in sociale bewogenheid het ploeteren van die mensen daar om hem heen, die daar met hun handen de aardappels uit de grond klauwden, zag. Dat is voor Van Gogh een zaak geweest die hem aangreep. En hij is op zijn knieën in zijn eigen ellende, je zou kunnen zeggen: moedwillige ellende, ergens want hij had mooi in de kunsthandel van zijn oom daar had hij een fijne verkoper kunnen zijn, zijn bedje was gespreid Maar hij was gegrepen door en gegrepen dus als kunstenaar door wat hij doen moest. En dat vind ik één van die wonderlijke dingen, wat prof. Schilder ook gezegd heeft over dat cultuurmandaat. Bij de werkelijke kunstenaars heeft mij dat diep getroffen, ook bij de wereldse kunstenaars. Dat er een „moeten" is. En als iemands leven daar-
-
-
-
-
van getuigd heeft, dan is dat Van Goghs leven geweest". Mag ik even verder gaan op dit punt? Ik heb namelijk myn vragen op het gebied van " zeg maar: de huilende mens. De mens van de zondeval, de mens van de etlende. Veelal merk je in de kunst of dat nu muziek is of schilderkunst dat tranen het werk bepalen. Dat schilders met tranen schilderen. Dat doet Van Gogh ook. Maar is het niet zo, dat de bewogenheid ontstaat doordat wy in die tranen een herkenningspunt hebben tot streling van ons zelfmedelijden en dat die streling zich zou kunnen schuiven vóór onze zondeschuld en het besef daarvan?
-
-
Ja. Ik heb verschillende keren een lezing over Van Gogh beëindigd met: „Hij wees aan schriftuurlijk, dat durf ik gerust te zeggen -: Het leven is geen vrede alhier. En hij heeft verschrikkelijke lagen in zijn geestestoestand doorleefd. Hij heeft zich letterlijk kapot gewerkt in zijn gedrevenheid. Hij heeft voor ons besef dicht bij de Here gestaan, toen hij in de Borinage meende het evangelie te kunnen verkondigen. Hij is alweer getroffen geweest door de sociale ellende. Hij is langzamerhand al worstelend met zijn rug naar de Here toe gaan staan. Dat lees ik in zijn levensverhaal. En toen heb ik gezegd: en dan tenslotte het smartelijke van het niet meer zien opgericht in de puinhopen van dit leven de enige troost van het kruis. En dat is het meest aangrijpende in het leven van zon
-
gedaan. Waar blijven wij nu met ook maar enigszins zo intens te getuigen van de verlossing en van de ruimte die wij in dit teven mogen hebben. En dan zeg ik tegen mijzelf: Waar blijf ik ab kunstenaar. Met mijn ook gedreven uitbeelding. En dan verontschuldig ik mijzelf wel vaak met te zeggen: ja, maar ik heb minstens een kwart van mijn leven doorgebracht in vergaderzalen met kerkeraadsvergaderingen met die voor mij altijd nog ontzettende worsteling tegen medebroeders om de waarheid vast te houden. Ondertussen heb ik ook een kwart van mijn leven uitgeschreven, door heet van de naald, na zulke kerkeraadsvergaderingen thuisgekomen, op te schrijven wat er gebeurd is die avond. Hoe de fase van de kerkstrijd was. Ik heb inmiddels stapels van die dagboeken, waarvoor ook wel wat aandacht begint te komen, waar ik blij om ben. Ik ben al blij, wanneer ik het leven, zoals zich dat aan mij voordoet, kan betrappen. Bij dat schrijven ga ik veel dieper. Maar het is dezelfde drang die je naar het penseel of naar de pen doet grijpen. En iets van: Er mag geen dag voorbij gaan, of ik wil er iets uit vasthouden. Hoe dan ook. Omdat elke dag een wonder is. En dat gaat bij het ouder worden nog sterker spreken. Het is dat eenvoudige regeltje: Dankbaar voor elke dag mij hier gegeven. En dan deze tentoonstelling. Ik heb dat nooit durven dromen". (De tentoonstelling in Galerie 3, Burgwal 96 te Kampen is te bezichtigen tot en met 7 september a.s. De openingstijden zijn: maandag 10-14 uur, woensdag tot en met zaterdag 15-18 uur en donderdag 19-21 uur.)
raïfcSN'
hulp
WMWMM
PMjMIMBMjPta
rnaa,scha
PPell ke problemen
/
bijv
* B
HMÉHMpPnMMiw
WÊ^fmMaWff^tmMtiß
opvoedmgs- en jeugdproblematiek
De Coöperatieve Rabobank „Pernis" W.A. zoekt voor spoedige indiensttreding,
van de met-gehuwde moeder en haar kind.
problemen
assurantie-adviseur
Onze maatschappelijk werk bureaus zijn telefonisch, in ieder geval op de volgende tijden bereikbaar. Rayon Noord
(buitendienst) Van deze functionaris wordt ver- ervaring in het schadewacht, dat hij na een korte
Groningen (rayonbureau) Hoornsediep 146
Rayon Midden
dagelijks van 9.00-12.00 u. tel. 050-261650
.
Zwolle
(rayonbureau) ' dagelijks Eekwal 2
inwerkperiode in staat is, met een grote mate van zelfstandigbeid en deskundigheid de assurantieportefeuille van de bank, samen met debinnen-
.
van 9.00- 12.00 u. tel. 05200-24142
rrr", Marthalaans
Spakenburg
maandags
Prinses Margrietstraat 20
van 16.30 -18.30 u.
I juuuuuuuuuuuomjumuuuuuuuuuui
l
h
«
'
_B.g.a.g.a.m.gA
o
geld en goede raad
/ -^
Gereformeerde Scholengemeenschap Zwolle
11
(Prof. dr.
11
Aan bovengenoemde school is per heden behoefte aan een
S. Greijdanusschool met afd. voor Mavo/Havo /Atheneum) Zwolle Postbus 393/P. Steynstraat 14 tel. (05200J-42700/34726.
-
|
*
-
,
i l
°* ° °
Dr. H. Bavinckschool, Flevolaan 9, Spakenburg ontstaat per 1 januari a.s. ean vacature, doordat één van de onderwijzeressen wegens huwelijk het
j
DOCENT
»
11
Nederlands 15 uur (brugklassen), 3e graads
]
Sollicitanten dienen belijdend lid te zijn van één der Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) in Nederland.
x
.1 »
team gaat verlaten.
e
Z
Het bestuur van de Vereniging voor Gereformeerd Onderwijs te Bunschoten-Spakenburg roept daarom sollicitantenop voor de functie van
l
I
zo mogelijk met ervaring.
Inlichtingen over bovenstaande vacature worden gaarne verstrekt door de rector van de school, drs. A. Poortinga, Ravelstraat 23 te Zwolle. Tel. school: (05200)42700; thuis: (05200)38742.
i
I
Sollicitaties zo spoedig mogelijk, uiterlijk 4 september a.s. te zenden aan de secretaresse van de Gereformeerde Schoolvereniging,,Zwolle e.0.", mevr. drs. G. Pel-Evink, Markt 29,7731 DB Ommen.
i
1
»
> Nader informatie: de school werkt een
— Aan van 11 \ !
enthousiast en jong team vaste leerkrachten en 3 parttimers | —De school is leer- en hospiteerschool van de j P.A. te Amersfoort Diploma Geref. Onderwijs wordt beloond |
—
■
■
'
l J
i ' doktersassistente I 1
l
»
I i \ l [
.
i
Hypotheken op woonhuizen en boerderijen. Financiering van auto's, caravans, trekkers, vee, machines enz.
voor 2 Vi dag per week.
i
Schriftelijke sollicitaties richten aan dhr. H. S. Spijker, de Ruyterstraat 45, Hoek van Holland, voor 31 augustus a.s. Tel. 01747-2627.
Z
i ■
j
TE KOOP
wagen geheel gestoffeerd. Ommen, telefoon 05291 2143, b.g.g. 1313.
-
1 1
\ '
6 persoons vouwcaravan | LaßoHeMe maxi. l 1 y Voorzien van nieuw doek k.s. 202. < Voortent 5 x 2.60 mr g i Incl. bankstel - eethoek - koelkast - v l op water en elektra, | i aansluiting en voortent <
Wilhelminastr. 37, Dalfsen, Tel. (05293)-2838
I
Gevraagd:
I
GELDIVISTA
_j j
l
>
Sollicitanten kunnen eventueel inlichtingen verkrijgen bij het hoofd van de school, Dhr. ! CA. Nelemans, Flevolaan 8, Spakenburg. i Tel. 03499-1685 en dienen hun sollicitaties te j zenden aan genoemd bestuur administratie| adres: Pr. Margrietstraat 17, Spakenburg.
I J
" 1 % |
onderwijzei.es)
■
Rabobank B
s
Aan de i i
-ii
gaarne ontvangen door de directie van de Rabobank, postbus 603, 3195 ZG Pernis.
11 j
SPAKENBURG
ii
Wij bieden een zelfstandige functie met goede perspectieven, De arbeidsvoorwaarden, waaronder een premievrije pensioenregeling, zijn uitstekend te noemen,
"
BUNSCHOTEN-SmKENBURG
-
\
van 14.00-17.00 u. tel 034991408
_<_V—^ j VOÖR~I N ONDERWIJS) ! GEREFORMEERD
Leeftijd 20 tot 30 jaar.
Schriftelijke sollicitaties worden
goede contactuele en - commerciële eigenschappen
donderdags
\A,^a_k <x/
verzekeringsbedrijf,
gerichte
Crabethstraat 3
Bezoeken na telefonische afspraak |
■i.
kandidaat met:
goede algemene ontwikkeling, - aangevuld met een
vakopleiding.
van 900' 120° utel. 01820-20355
■
i
breiden.
Gouda (rayonbureau) dagelijks
Zuid-West
|
dienstmedewerker te beheren en verder uit te Gedacht wordt aan een
dinsdag Xl m donderdag van9.oo-H.oou. te! 053-313357
En«irh#»_rf*>
Rayon
Rabobank Pernis
9 huweli|ks- en gezinsmoeilijkheden
s£v& 2mÏI
W
bl'
<j
Z
CONTACTDAG CCGG De contactcommissie Gereformeerde garnizoenskerken acht het van groot belang dat onze Gereformeerde militairen en a.s. militairen voorzien van zo veel mogelijk „goede" informatie hun diensttijd gaan ver-
vullen. Daartoe heeft de commissie op 22 september a.s. weer een contactdag voor militairen en a.s. militairen (al dan niet vergezeld van hun meisje /verloofde) georganiseerd. Zowel schriftelijke als telefonische aanmelding is mogelijk bij de 2e secretaris van de commissie: P. Hooijmeijer, Graaf Adolfstraat 47, 2983 HA Ridderkerk, tel. 01804-17879. De aanmeldingstermijn sluit op zaterdag 15 september a.s. De contactdag zal gehouden worden in de Martuskerk te Amersfoort Copemicusstraat 18, aanvang 10.30 v.m.
I
f1 | | I |
I I
25 AUGUSTUS 1979
ND-VARIANT 5
OPINIE
Een antiek stadje
Herleefd verleden
HET GEBEURDE op een zomermorgen om precies te zijn: op 24 augustus van het jaar 79, gisteren precies negentien eeuwen geleden.
Kanttekeningen
Eerst 'm het begin van de achttiende eeuw werdPompeji herontdekt en in 1748 begonnen de opgravingen, die tot op de huidige dag voortduren, thans met inschakeling van de modernste middelen en methoden. Momenteel is ongeveer driekwart van destad blootgelegd. Wie Pompeji 'bezoekt, ziet prachtige dingen en ook schokkende taferelen. Er zijn zeerfraaie wandschilderingen en schitterende kunstvoorwerpen, rijke woningen,
Het stadje Pompeji lag fleurig en veilig aan de Golf van Napels, op ongeveer vijf km afstand van de Monte Somma, de grote berg die heel de omgeving beheerst. Van de ongeveer 15.000 inwoners was een deel vooral weigestelden voor de zomerse hitte uitgeweken naar koelere oorden, maar slechts een kleine minderheid kon zich die weelde veroorloven.
-
-
Pompeji hadzijn welvaart vooral te danken aan de schier overdadige vruchtbaarheid van de omgeving, het vlakke Campanie met zijn duizenden olijfbomen, en aan de wijngaarden die tegen de berghellingen gelegen waren. Zelfs in deze warme augustusdagen was er nog genoeg te doen in de stad. De werkende klasse werd meest gevormd door de slaven. Daarboven stond de groep van de vrijgelatenen. Zij waren vaak opzichters, administrateurs, rentmeesters, winkeliers enzovoort. Sommigen van hen waren tot grote rijkdom gekomen. De echt voorname lieden werkten niet. Hun rijkdom en aanzien was gefundeerd op het bezit van grond die door anderen werd bewerkt en beheerd. Zij bezaten als inwoners van Pompeji het Romeins burgerrecht, leefden er goed van en interesseerden zich voor kunst, filosofie en vooral voor politiek. Uit hun kring werden ook de stadsbestuurders gekozen. De leden van het stadsbestuur móésten wel rijk zijn, want met politiek viel geen geld te verdienen: ze kostte alleen maar geld! Van een bestuurder werd verwacht dat hij brood en spelen voor het volk uit eigen zak bekostigde, stadsverfraaiingen aanbracht, de goden vereerde met offers en, natuurlijk, de zaken van de stad goed beheerde. Liet hij de financiën van Pompeji in het honderd lopen, dan was hij daarvoor persoonlijk aansprakelijk! Democratisch was Pompeji niet, veeleer aristocratisch. De meeste vrije mannen hadden wel het actiefkiesrecht (het recht om te stemmenj, maar het passief kiesrecht (het recht om gekozen te worden), kwam enkel aan de rijke burgers toe. Stadsbestuurder was een echte erebaan, die hoog aanzien bracht. Daarom waren er toch altijd kandidaten in overvloed, bij de verkiezingen, die meestal eenmaal in de vier jaar werden gehouden.
Sprekende muren KRANTEN EN drukwerk kende men nog niet, maar de temperamentvolle en openhartige stadsbewoners wisten hun politieke (en andere) gevoelens toch wel schriftelijk uit te dragen: Duizenden huizen in Pompeji waren bekalkt met opschriften, ontboezemingen, aansporingen en politiekepropaganda. In juli 79 waren net weer verkiezingen gehouden. De muren getuigden ervan. Men kan nu nog 1900 jaar later! meer dan tweeduizend politieke leuzen en aanbevelingen ontcijferen. De gewone man leefde met „depolitiek" even hartstochtelijk mee als met de gladiatorenge-
-
vechten. Neg staan ze er, deslagzinnen: „KIEST GAIUS JULIUS POLIBIUS HU ZORGT VOOR GOED BROOD"
Op een andereplaats:
„KIEST MARCUS CASELLIUS MARCELLUS HIJ ZAL PRACHTIGE SPELEN GEVEN"
-
ZO HEEFTZE eeuwenlang gelegen, tot men zelfs haarplaats niet meerkende.
slavenverblijven, werkplaatsen, pleinen, straten met verhoogde trottoirs, een verrassend moderne aanbliksoms.
door P. Jongeling
Maar schokkend zijn de menselijke ge-
stalten, vereeuwigd a.h. w. in het uur van Brood en spelen... Er is in negentien eeuwen niet zo erg veel veranderd in de politiek. De humor ontbrak niet. Een stadsburgerkalkte op een muur:
„IK STEM ERVOOR DAT DE GEMEENTEKAS VERDEELD WORDT WANT ONZE GEMEENTE HEEFT EEN GROTE HOOP GELD" Pompeji was welvarend, en ook alleszins godsdienstig. Er waren prachtige tempels. De voornaamste en meest vereerde godheid was degodin Venus. De stad had een prachtig amfitheater, waar gladiatoren op leven en dood streden en waarin ook*dierengevechten plaats vonden. Niet minder verzot was het publiek op detoneelstukken die in het stadstheater werden opgevoerd. Vooralkluchtspelen waren geliefd. Er waren ook heel wat bordelen in Pompeji. Eén van de op de muren gekalkte leuzen vertolkt vermoedelijk de opvatting van een groot deel derbevolking:
„MEN MOET GENIETEN WANT ER BESTAAT NIETS BETERS OP DEZE WERELD"
Grenzen aan de tolerantie RUIMDENKEND was men in Pompeji, ook op religieus gebied: tempels, offerplaatsen, goden en godinnen in overvloed. Een rijke pluriformiteit en brede verdraag-
zaamheid. Maar er waren grenzen. Dat hebben de eerste christenen ondervonden. Ze zijn er al geweest in Pompeji, in het jaar 79. De meesten waren wellicht slaven. Men heeft, toen de stad na vele eeuwen weer gedeeltelijk werd opgegraven, een vertrek gevonden, vermoedetijk een soort schaftlokaal van slavenarbeiders, waar een honende caricatuur op de binnenmuur is gekrast: een kruis waaraan een ezel is vastgenageld! Dat was in de antieke heidense tijd DE manier om de gekruisigde Christus te honen. Aan de voet van het kruis ziet men een geknielde figuur die de handen smekend opheft naar de ezel.
Onderschrift: „ALEXANDROS AANBIDT ZIJN GOD" Religieuze ruimte voor iedereen, maar dechristenen waren aller afschrapsel... Men heeft ook op een muur een inscriptie gevonden van iemand die het Oude Testament kende. Een opschrift dat klinkt als een dreigende alarmkreet. Er staat:
„SODOM EN GOMORRA" Misschien haastig neergeschreven in het -uur dat Pompeji tenonder ging in vuur en zwavel? Wij weten het niet. Maar nóg staat daar de waarschuwing.
Een haastig verderf MEN WIST AL wel in het jaar 79, dat de Monte Somma eigenlijk een vulkaan was. Geleerden hadden dat enige jarentevoren vastgesteld.
Een uitgedoofde vulkaan, geloofde ieder. De laatste uitbarsting was al duizend jaren geleden. Nee, er was geen gevaar... Wel was er in het jaar 63, ruim zestien jaar geleden, een zware aardbeving geweest, die ernstige verwoestingen had aangericht. De herbouw van de stad was krachtig aangevat, maar in 79 nog niet geheel voltooid. Half augustus kwamen er een paar lichte aardschokken, die heel weinig schade aanrichtten. Geen reden tot verontrusting meende men. Tot op die morgen van de 24 1 augustus. Omstreeks 10 uur in de ochtend zagen de bewoners van Pompeji plotseling een grote, pijnboomvormige aswolk boven de Monte Somma. Terwijlhetpubliek zich nog afvroeg wat dit betekende, begon op de stad een fijne asregen, vermengd met puimstenen, neer te vallen. De hemel werd verduisterd: nacht in de middag. Opnieuw kwamen er aardschokken. Verstikkende zwaveldampen maakten weldra het ademhalen bijna onmogelijk. De enorme lavaprop die eeuwenlang de
kilometers diepe kraterpijp van de vulkaan heeft verstopt, was losgeraakt en werd door de zich daaronder bevindende gloeiende gasmassa's duizenden meters de lucht in geslingerd. De brokken vielen ook op Pompeji. Boven de vlammendeberg brak een zwaar onweer los, gepaard met enorme regenval. Lava, as en puimsteen veranderden in een gigantische modderstroom die het nóg dichter bij de vulkaan gelegen Herculaneum bedolf onder een twintig meter dikke laag. Na het verdwijnen van de geweldige lavaprop stortten de stenen wanden van de kraterpijp in. Ook deze steenmassa werd door de ontketende vulkaan uitgebraakt en mijlen ver weggeslingerd. Daarna volgden opnieuw puimsteen, zwaveldampen en tenslotte een witte asregen, die heel het toneel van dood en verderf als
met een sneeu wlaag bedekte.
De bewoners van Pompeji, totaal overrompeld door de catastrofe, hebben geprobeerd het vege lijf te redden. Sommigen vluchtten de stadspoorten uit in de richting van Herculaneum. Zij liepen de doodtegemoet.
Anderen dachten aan de aardbeving van zestien jaar geleden. Toen hadden de meeste keldergewelven het gehouden. Dus verscholen ze zich, met hun familie en slaven, in de veiligste ruimte van hun woning.
Het baatte allemaalniets. Muren scheur-
den, plafonds stortten in, verstikkende gassen drongen overal door, as en stenen regenden drie dagen lang neer en begroeven de gedoemde stad onder een laag van
zes meter dikte.
de dood.
As en puimsteen, meters dik, zijn in de loop der eeuwen één versteende, hoewel niet keiharde massa geworden. Daarin bedolven lagen de menselijke gestalten. Zij zijn geheel verteerd. Zo ontstonden holten in de versteende massa. Vindt men bij de opgravingen zon holte, dan wordt die volgegoten met dik vloeibaar gips. Men wacht tot het gips hard geworden is, pelt dan heel voorzichtig de omringende as weg en ziet de man of vrouw van negentien eeuwen geleden haarscherp voor zich: Vrouwen die getracht hebben nog snel haar juwelen en sieraden in veiligheid te brengen en verstikt zijn terwijl ze daarmee bezig waren. Mannen, vrouwen en kinderen die in eikaars armen zijn gestorven.
In één uur is Pompeji, de rijke stad, verwoest....
Indien gij u niet bekeert... POMPEJI WAS een heidense, goddeloze stad. Waren haar bewoners grotere zondaars dan alle anderen?
„Of meent gij, dat die achttien, op wie de toren van Siloam viel en die er door gedood werden, schuldiger waren dan alle andere mensen, die in Jeruzalem wonen? Neen, zeg Ik u, maar als gij u niet bekeert, zult gij allen evenzo omkomen", (Lucas 13:4 en 5). De ingestorte kraterpijp van de Monte Somma heeft zich in het jaar 79 verwijd tot een gat met een doorsnee van zes
km. Daaruit is een nieuwe vulkaankegel opgerezen: de Vesuvius. Er zijn ook later, tot in onze dagen toe, wel uitbarstingen van de Vesuvius geweest, maar geen ramp als die van negentien eeuwen geleden. Diep in de aardkorst gloeit het vuur, en in de allerkleinste stofdeeltjes schuilen gigantische krachten. In de aardkorst zitten langs de randen van de continenten enorme scheuren, die soms, als de aarde beeft, iets verraden van de alles overtreffende spanningen in het binnenste van
onze planeet.
Als God in Zijn lankmoedigheid die krachten niet in toom hield, dan zouden ze nu al vernietigend losbreken. Het mèg nog niet, al is er, nu hier, dan daar soms een voorafschaduwing, ons ter waarschuwing. Het vuur wacht op de JongsteDag. Er is één plaats van behoud.
„ Want op de berg Sion en te Jeruzalem zal ontkoming zijn, zoals de HERE gezegd heeft; en tot de ontkomenen zullen zü behoren, die de HERE zal
roepen"
(Joel 2:32").
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979
door N. van Loo
ND-VARIANT
REPORTAGE
6
Duizenden zijn weer naar Spanje geweest of gaan er naartoe. Zomerzonzoekers of overwinteraars. Ook Nederlanders. Er komt ook sherry, of Jerez, vandaan. En we vereenzelvigen Spanje met stierengevechten of corridas. Er wordt wel aan getwijfeld of de stierengevechten van zuiver Spaanse oorsprong zijn. Ook Grieken en Romeinen kenden iets dergelijks. We zullen eens gaan kijken óf ze echt van Spaanse oorsprong zijn, en hoe,, Spaans" het ertoe gaat.
La corrida de toros
De corrida wordt als een echt Spaans volksvermaak gezien. Evenwel, in Frankrijk, Portugal en Mexico komt dit „spel" ook voor. Maar de gevechten zijn daar veel minder wreed. Tijdens de rodeo's in het Westen van de Verenigde Staten wordt ook met een stier gevochten. Daarbij vloeit geen druppel bloed. Ondanks de wreedheid hebben zeer beschaafde en gevoelige naturen grote bewondering voor de behendigheid van de picadores en matadores. Echter, het afslachten van een stier, die eerst onwillig is om te vechten maar ertoe moet worden opgehitst, schijnt hun gevoelsleven weinig te beroeren. Evenmin dat de wijze van doden uiterst wreed is. Het doet ons wel vreemd aan dat geen torero zal verzuimen tot de Maagd Maria te bidden voor hij de op heidense cultus gebaseerde strijd gaat beginnen. Een dynamische, ruimtelijke kunst noemt men wel zon onverkwikkelijk gevecht, dat overigens wel tot in de kleinste bijzonderheden aan vaste regels is gebonden. In de Middeleeuwen was het voor de ridders een „sportief* tijdverdrijf hun vechtlust bot te vieren en hun vechtkunst te oefenen in een strijd te paard tegen stieren. Het gewone volk mocht toezien, of hun heren helpen. Toen de adel, waarschijnlijk onder Franse invloed, zich er niet langer aan bezondigde, maakte het gewone volk zich van deze „sport" meester. Zonder regel of voorschrift ging men binnen een getimmerde omheining de stier te lijf met alles waarmee ze maar slaan of steken konden. Toen kwamen er stierenvechters met meer begrip voor stijl en orde. Ze beïnvloedden de anderen. Ze gingen de mode bepalen en de stijl van de gevechten. Gedost in de sierlijke kledij van de jonkers aan het hof voerden ze als imitatieridders de strijd tegen de stier, het symbool van kracht, of van het dreigende gevaar. Spanje is de eeuwen door het toneel geweest van harde gevechten. Zo ontstonden, summier weergegeven, de corridas, waarvan nu vooral de buitenlandse toeristen genieten! Nu wèl aan regels gebonden. Zelfs aan zeer strenge regels. Maar niet terwille van het slachtoffer. Alleen maar om de spanning, dus het plezier, te vergroten. We zullen dat nog nader zien.
Als ridders uitgedost Er bestaat geen officiële opleiding tot de bevechter van „el toro", de stier. Het zit hun in het bloed. Het vak wordt geleerd in alle grote steden waar een arena is. Dat is nu vooral in de toeristencentra. Daar zijn fokkerijen èn abattoirs! Jonge helpers in de arena spelen het spel met elkaar. De een imiteert de stier met horens in de hand. De ander bestrijdt de imitatiestier. Je zou erom kunnen lachen, als om het spel van jonge katjes. Maar het spel van een katje is het voorspel van het vangen van een muis, het doden van een vogeltje. Het jongensspel is het voorspel van het doden van de stier. Geen officiële opleiding dus. Alle bekende toreros zijn selfmade men. Ze komen uit de lagere bevolkingsgroepen. Misschien is het daardoor dat ze zich graag uitdossen met de opzichtige kleding van de vroegere ridders. Het publiek ziet ook graag bonte kleuren. In de kleine arena's van de stierenfokkerijen leren deze „ridders" de danspasjes met andere collega's, abattoirknechtjes. En de kunst van het doden leren ze, heel ordinair, in het slachthuis. Het is merkwaardig dat het woord „matador" oorspronkelijk heel gewoon „doder" of torero,
,
Het stierengevechteen Spaans volksvermaak?
„doodslager" betekent. En nóg wel die
betekenis heeft. Het doden is vakwerk, slagerswerk. Honderden malen heeft de aanstaande matador in het slachthuis geoefend. Daar leert hij hoe hij het getreiterde, gemartelde,
uitgeputte dier door een goedgeplaatste zwaardstoot «nel kan doden; hoe hij he; hart kan bereiken en de aorta doorsnijden Maar voor het zover i5...!
Zorgvuldig gefokte stieren Niet alle stieren zijn vechtlustig. Voor dit spektakel kan men natuurlijk alleen zeer agressieve dieren gebruiken. De vechteigenschap wordt door de moeder doorgegeven. Op de fokkerijen selecteert en kruist "men om een zo vechtlustig mogelijke stier te fokken. De meeste fokkerijen bevinden zich in Castilië en Andalusië. Het selecteren betreft zowel mannelijke als vrouwelijke fokdieren. Beide worden op dapperheid getest. Elke fokker heeft een eigen kleine arena. Daar worden fokdieren door een veehoeder, gewapend met een speer, opgewacht. Die speer is uiteraard geen show. Als de koe of de stier voldoende agressief reageert op de prikken met de speer, dan wordt deze als fokdier geaccepteerd. Stierkalfjes, die het resultaat zijn van deze fok, worden na één jaar gebrandmerkt en geregistreerd naar afstamming en eigenschappen. Het stiertje mag nog een jaar in vrede grazen. Dan wordt het getest. Niet in een arena, maar in het vrije veld, om te voorkomen dat het een herinnering aan de arena zou overhouden. Want dan zou het later, als het bittere ernst wordt, wel eens kunnen weigeren het strijdperk te betreden. Enige ruiters vallen het stiertje aan en verwonden het met een lange speer met een lichte, ijzeren punt. Valt het stiertje dan niet aan, dan is het bestemd voor het slachthuis en wordt het vet gemest. Toont het zich wèl agressief, dan wordt het nog drie jaar leven gegund, om daarna in een opgedrongen strijd afgemaakt te worden, tot vermaak van duizenden toeschouwers. Door speciaal voer wordt de agressiviteit vergroot. En als het vijf jaar is, mag het stiertje, dan stier geworden, zijn leven verdedigen met als enige kans: te sterven.
Het gevecht We houden het sober. Dan is het al erg genoeg. Het gevecht bestaat uit drie fasen, keurig volgens het reglement. De voorstelling mag niet langer duren dan twintig minuten. Men neemt aan dat de stier het spel zou doorkrijgen als het langer duurde. Hij zou zijn aanvallen niet meer richten op de rode doek, de muletta, maar op de man erachter. Een koe is slimmer en zou het spelletje gauwer doorhebben. Daarom dus een stier, en daarom slechts twintig minuten, zuiver volgens koele berekening. ledereen kent het gezegde: „Het werkt als een rode lap op een stier", maar het is merkwaardig dat een stier kleurenblind is. Vroeger was de muletta dan ook wit.
Eerste fase van het gevecht De stier die uit de donkere poort plotseling in het felle licht komt, vertoont doorgaans weinig neiging tot vechten. Hij wil terug naar de beschermende duisternis. Door het dier te irriteren met zwaaiende doeken, die dan voor de fleurigheid rood zijn, wordt het dier tot rennen en aanvallen geprikkeld. Het draait tenslotte als een tol om zijn kwelgeest heen, dievrijwel stilstaat. Na een poosje staat de stier óók stil. De matador verlaat dan rustig de arena. Hij heeft zo kans gekregen te ontdekken hoe de stier reageert. Dit was slechts kennismaking en inleiding. Daarna komen de twee picadores, aanvallers te paard. Aangezien de stier nog nooit met de arena had kennisgemaakt, moest hij eerst opgehitst worden. Maar nu wil hij wèl aanvallen. Paarden kent hij maar al te goed. Daarmee heeft hij tijdens de fokperiode, tijdens de „vooroefeningen" slechte en pijnlijke ervaringen opgedaan. De eerste picador probeert nu met zijn
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979
ND-VARIANT 7
lust toe heeft, kan een stuk naar keuze ervan kopen. En dan is de volgende stier aan de beurt om de „Plaza de Toros" te betreden. Ook weer met tegenzin!
zware speer de nekspier te verwonden. Dat is om het gevaar voor de matador, die straks de dodelijke stoot moet toebrengen, te verkleinen. Met een onbeschadigde nekspier zou de stier te sterk en dus te gevaarlijk zijn. Het getergde dier kan intussen zo onstuimig aanvallen, dat paard en ruiter omvergeworpen worden. Vanwege de zware bepantsering moeten ze beiden overeind geholpen worden, terwijl anderen de stier
Ishet wel zo Spaans? We hebben al gezien dat het niet zo zeker is dat de stierengevechten van Spaanse oorsprong zijn. Ze komen zeker niet alleen in Spanje voor. Maar wie zijn de toeschouwers? In 1567verbood paus Pius V de gelovigen op straffe van excommunicatie stierengevechten bij te wonen. In 1595 werd het verbod beperkt tot kloosterlingen. Het kwaad was niet te keren. Nü vormen toeristen het belangrijkste deel van de toeschouwers. In 1954 waren er een miljoen toeristen. Er werden toen 208 corridas gehouden, hoofdzakelijk langs de
afleiden.
Het paard wordt zelfs onder de buik beschermd door een soort zware matras. Een gekwelde en gemartelde stier kan het publiek wel aanzien, maar een opengereten paardebuik niet. Deze bescherming is wettelijk verplicht. Daarna probeert de tweede picador de nekspier van de stier verder te vernielen met een speer van wel 2,60 m. Door verzwakking laat het slachtoffer de kop hangen. Dat is nodig, want de matador moet straks over de kop heen tussen de schouderbladen zijn degen in het hart van de stier stoten. Zo is het voorgeschreven. Als een stier de kop Her omhoog zou houden zou het niet mogelijk zijn. Een ooggetuige zei hiervan: „Verwond, verzwakt en angstig heb ik ze (de stieren) als aangereden koeien naar de uitgang zien
kust. Eerste fase: de picador op zijn zwaar gepantserd paard probeert de nekspieren van de stier te kwetsen om zo het dier te verzwakken.
zoeken".
De verwonding mag niet te ernstig zijn. Dat hoort ook tot deregels van het „spel". Immers, de „show" moet kunnen doorgaan. Het spectaculaire slot mag niet ontbreken! Dat is de voornaamste spelregel. Dat is pas de eerste fase.
Nederlanders!
Fase twee Nu moeten de banderillas geplaatst worden. Dat zijn houten staven van 70 cm lengte met veelkleurige papieren linten omwikkeld, en voorzien van stalen weerhaken van vier centimeter lengte. De banderillas worden paarsgewijze door de banderillos in de reeds geteisterde nekspieren geplaatst. Soms door de matador zelf. Hij gaat dan de aanvallende stier tegemoet. Als deze dreigt zijn vijand op de horens te nemen, springt hij met een hoge sprong opzij en plaatst twee korte speren over de horens heen in de halsspier. Dat is zo in het abattoir geleerd. Hiervoor is grote behendigheid nodig, en moed, om niet te zeggen doodsverachting. Dit is voor de toeschouwers een hoogtepunt van de show.
Einde tweedefase: de banderillas (met haken) zijn geplaatst in de reeds geteisterde nekspieren; nu kan de grote doder in zijn schitterend gewaad de matador de arena binnentreden.
-
-
De laatste fase Nu moet de matador de doodsteek gaan geven. Door het zwaaien van de muletta, de rode doek, wordt de stier tot uitputtende bewegingen geprikkeld, terwijl de haken van de banderillas in de nekspieren hem voortdurend pijn doen. Als het verzwakte en gekwelde dier eindelijk niet meer op de muletta reageert, als het stilstaat, dan komt hèt hoogtepunt. De matador neemt nu de lange, enigszins gebogen degen, 85 cm lang. Over de horens heen moet de stoot worden geplaatst, terwijl hij met de rode doek in de linkerhand de stier afleidt, zodat deze dan de kop laag houdt, gericht op de doek. Dat is hèt moment! Ook het gevaarlijke moment! Want al maakt de matador daarbij een vlugge stsp opzij, het is tóch nog mogelijk dat de kop van de stier plotseling omhoog schiet, zodat de stierenvechter dodelijk wordt verwond. Dan houdt het publiek de adem in. Velen houden hun fototoestellen al klaar om het grote moment, de laatste degenstoot, op de gevoelige plaat vast te leggen. Maar als de matador op de horens wordt genomen wat ieder jaar wel eens gebeurt dan wordt er óók door velen afgedrukt. En vele toeristen, ja heus, toeristen!, gaan als hun vakantie om is naar huis met de meest sensationele foto van hun leven. Wordt echter de stier gedood, wat in verreweg de meeste gevallen het eind van de voorstelling is, dan wordt het kadaver door muilezels naar het abattoir gesleept. Wie er
-
In 1965 was dat respectievelijk 15 miljoen en 620. In 1972 waren er officieel 1011 stierengevechten. Het aantal groeit met het aangroeien van de toeristenstroom. In het laatstgenoemde jaar werden er 6.751 stieren gedood en 183 paarden. Van 1900 tot 1960verloren gemiddeld per jaar vijf stierenvechters het leven. In 1979 worden er 40 miljoen toeristen verwacht. Inde toeristencentra bestaat het publiek in de arena hoofdzakelijk uit vreemdelingen. Vooral langs dekust van de Middellandse Zee. Daaronder zijn ook Ik heb ze gesproken, die het toch wel eens gezien wilden hebben! Hunreactie was: dat nooit weer! Maar dat hadden ze toch kunnen weten! lemand vertelde mij, dat hij na het doden van drie stieren het niet langer meer kon aanzien en daarom weggegaan was. Bij de uitgang zaten oude mannetjes te wachten op zulke mensen die het niet de hele voorstelling konden volhouden en bedelden om de nog maar half gebruikte kaartjes. Van iemand die het goed kan weten hoorde ik dat het vooral oude mannen zijn die belust zijn op het bijwonen van de corrida. Dat jongeren veel minder de tribunes bevolken. De goedkoopste plaatsen zijn doorgaans bezet door het gewone volk. De meeste en duurste heel vaak door buitenlanders. Waar het toerisme toeneemt, neemt het aantal corridas toe. Het is een commerciële aangelegenheid, voor een groot deel een zaak van toeristenindustrie.
's Lands wijs, 's lands eer?
-
Begin derdefase: nog een laatste irritatie en uitputting. Misschien neemt de gekwelde stier in een uiterste inspanning de matador op de horens. Meestalbuigt hij de machtige kop om de genadestoot te ontvangen. Straks hangt hij schoongemaakt aan de vleeshaken. Er is een snellere manier om te slachten. En minder wreed.
Een beoordeling van deze „voorstellingen" lijkt me overbodig. Ik heb willen volstaan met een beknopte, sobere weergave. Dat spreekt mijns inziens duidelijk genoeg. Dat 's lands wijs hier 's lands eer zou zijn, zal niemand van ons beamen. Overigens behoeven we ons er niet op te beroemen dat wij zoiets niet hebben, zolang nog zoveel Nederlanders het „toch wel eens gezien willen hebben". Een Spaans^ volksvermaak? hebben we gevraagd. Voor een deel wel. Maar nü minstens evenzeer of meer een toeristische attractie. En dan te bedenken dat er ook veel Spanjaarden niét naar een stierengevecht gaan, omdat ze vinden dat de dieren zo lijden. Al geen enkele vakantieganger nu eens naar zon wrede show ging kijken, dat zou al een reusachtige verbetering betekenen. Zou het ook niet een vruchtbaar onderwerp van gesprek kunnen zijn? Maar dan in de eerste plaats met andere vakantiegangers! En natuurlijk niet het „toch wel eens gezien willen bebben." La Corrida, een spel van behendigheid en wreedheid.
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979
Egypte, middelpunt
van het Midden-Oosten -
door
A. Kamsteeg
-
CAÏRO Bezoeken aen Syrië en Jordanië mogen dan om meer dan één reden erg boeiend zijn, wanneer je toestel 's avonds laat landt op Heliopolis, het grote internationale vliegveld even buiten Caïro, leef je toch in de stellige verwachting dat pas nu het hoogtepunt aanbreekt van een politieke reis door een deel van de Arabische wereld. Hoe kan het ook anders? Egypte was eens het land van de legendarische farao's, die pyramiden lieten bouwen die tot de zeven wereldwonderen gingen behoren en nog jaarlijks duizendentoeristen trekken. Egypte was het lend met een kennis en wijsheid, waarvan Stefanus in zijn verdedigingsrede voor de Joodse Reed (Hand. 7 vs. 22) afzonderlijk melding maakt. Egypte was en is het land van de Nijl, centrum van rijke beschavingen. Egypte betekent geschiedenis, cultuur, politiek middelpunt van het tegenwoordige Midden-Oosten. Egypte is het land van Faroek, Nasser en Anwar Sadat Egypte, een lend datniemand over het hoofd kan zien.
-
Toch zijn het opmerkelijk genoeg niet de bekende punten die achteraf blijken de grootste indruk te hebben gemaakt. Hel is niet Cairo, de miljoenenmetropool, dal met zijn musea en Al Azhar universiteit zowel cultureel als islamitisch centrum bij uitstek is. Het is niet het door buitenlanders overstroomde Luxor, dat met zijn prachtige tempels aan een rijk verleden doet denken. Niet de machtige Assouandam, eens haard van spanning tussen Oost en Wesl. Niet hel departement van
buitenlandse zaken met minister BoutrosCihuli, van waaruit wereldpolitiek wordt bedreven. Nee, wanneer je na een kleine week, Egypte weer achter je laat, herinner je je in de eerste plaats het boerenleven op het platteland. Je denkt dan met het meeste genoegen terug aan die lange dag in de Nijldelta. En je begrijpt nu beter waarom Anwar Sadat in zijn autobiografie juist het Egyptische dorpsleven als de ziel van zijn volk beschouwt.
WANNEER je, samen met enkele Egyptische studenten, de Nijldelta inrijdt, heb jenatuurlijk al een indruk waarom het gaat. Je weet datEgypte in feite één groot stuk woestijn is van één miljoen vierkante kilometer, met slechts één levensader: de Nijl: Je weet dat in de delta van deze rivier circa 95 pet. Van de totale bevolking van -schrik niet-40 miljoenzielen woont. Cairo iser met zijn 10miljoen inwoners uiteraard het onoverzichtelijke centrum van. Maar iedereen kan je vertellen dat de doorsnee Egyptenaar niet de stadsbewoner, maar integendeel de landbouwer is. De Egyptische boer vormt, ook volgens Sadat, de belichaming van de waarden en idealen waarop de staat zou moeten worden gebouwd. Sadat bewondert in de Egyptische boer dat deze niet verstrikt is geraakt in de worsteling om materieel gewin en macht, de boer daarentegen is integer gebleven. Hij weet zich verbonden door „banden van broederschap, samenwerking en liefde" met deander. Hij stijgt innerlijk uit boven jaloersheid,haat en egoïsme, waardoor het grote stadsleven maar al te vaak wordt beheerst. „Uiterlijk succes", schrijft Sadat, „vervreemdt een man van zichzelf. Zelfvervreemding is een synoniem van zelfverloochening, is het ergste dat een mens kan overkomen, omdat het leidt tot een verlies van innerlijk licht en, onvermijdelijk, tot verlies van zijn inzichten. Zijnonvermogen om de weg vooruit te zien maakt hem een gevangene van zichzelf, isoleert hem van alles buiten de engheid van zijn „eigen ik" en als gevolg daarvan vernietigt het zijn plaats onder de
mensheid". Nu, wat de journalist in de Nijldelta ervaart, is echt. Je voelt de
verbondenheid
van de landbouwer met zijn grond. Je tast in het rusteloos rondsjokken van de os aan de waterput, iets van de onwrikbaarheid van juist dit boerenbestaan. Je ontdekt dat de man die, na jaren, zijn oude strijdmakker terugziet, wérkelijk verheugd is; dat vriendschap hier inderdaad de jaren doorstaat! Je proeft dat het verlangen naar vrede echt is en dat Sadat één hunner als de vredestichter wordt beschouwd. Je merkt dat -de Egyptische landbouwer, zijn vuile kleren en armelijke woning ten spijt, in de eerste plaats zijn waardigheid heeft behouden.
-
-
Vijandige macht BEZOEKEN aan Syrië en Jordanië zijn mede hierom voor een christenjournalist interessant, omdat hij er in zoveel opzichten aan de Bijbel wordt herinnerd. opnieuw: ten aanzien van Egypte Maar De Egyptische boer wordt in Sadats memoires geroemd vanwege zijn ongekunsteld- geldt dit in versterkte mate. Egypte komt heid en verbondenheid met de waarden die in het leven van werkelijke betekenis zijn. als het ware van het eerste tot het laatste Op enkele uren rijden van de miljoenenmetropool Cairo ontmoet men hem in de Nijl- Bijbelboek in ons gezichtsveld. De naam delta. Het contrast met deEgyptische hoofdstadkan haast niet groter zijn. duikt al op in Genesis 10 wanneer de
zonen van Cham worden opgesomd. Het zijn Kusch, Mizraïm (d.i. het Hebreeuwse woord voor Egypte), Put en Kanaan (vs. 6). Vermeld wordt voorts dat uit onder andere Mizraïm ook de Filistijnen zijn voortgekomen (vs. 13). Inmiddels bepaalt de afstamming van Cham tevens de heilshistorische plaats van het Egypte in de oude bedeling. De zonde van Cham, die als zoon van Noach, de geschiedenis van vóór de zondvloed zeer goed kende, was immers ten diepste dat hij niet als „doorgever" in de lijn- naar Christus wilde leven. En weliswaar wordt de vloek dan met nadruk over Chams zoon Kanaan uitgesproken deKanaanieten worden onderworpen aan de andere zonen van Cham en aan die van Sem en Jafeth -, maar dat neemt niet weg, dat ook de nakomelingen van „dienstbaar Mizraïm (Egyptenaren) worden aan het heilig zaad" (vgl. I de Wolff in Geschiedenis der Godsopenbaring; deel I; blz. 205).
-
Egypte komt al vroeg tot een hoge trap van culturele ontwikkeling. Die ontwikkeling vindt plaats tussen circa 4350 vóór Christus (de periode waarin de zondvloed gedateerd wordt) en ongeveer 1950 vóór Christus, wanneer Abram wordt geboren. Deze is, zoals de Bijbel zegt, een Hebreeër, lid van een volk waarvan de Egyptische historiebeschrijving vermeldt dat het nogal eens onder de farao's heeft gediend. Zo werden er volgens een document uit de tijd van Ramses II (1290-1224 vóór Chr.) Hebreeërs ingezet bij bouwwerkzaamheden in Egypte. Hoe dit verder zij, Egypte komt in het eerste Bijbelboek al spoedig naar voren als instrument van de boze. In Genesis 12 wordt namelijk beschreven dat Abram naar Egypte trekt, omdat er in Kanaan
een zware hot Egypte staat korenschuur a der besluit daal Maar Abram 1 Egypte nogal schuldig maakt uiterlijk is en kennelijk gewil
■
neemt
Abram
maatregelen. D De staatsmacb satan gebruikt
losse schroevd band tussen
worden verbrol de grote antitht tot in het b
-
terugvindt. „B getuigen) zal lil stad, die g«
Sodom en Egy! Zo gaat het vooralsnog dot aanvankelijk onderkoning Jo wij ons dan i
waarin de Hyk
Dat waren seffl
infiltratie en fl sche heersers I
periode * nieuwe type bro deze
ingevoerd. Er
tussen het Np
De verdrijving]
vindt
omstred
plaats ten koste groot
deel van
Er komt een » „Jozef niet gek' volgens de
<*" handboek van
ND-VARIANTpag.B/ 9
Egypte is het land van de piramides. Op de foto de Grote Sfinx en de Cheops
Piramide.
werkt met de werelddictator, die in Rome aan de macht zal komen. Jammer genoeg voor „de koning van het Zuiden" (Egypte) neemt de „koning van het Noorden" dat niet, waarna beiden met elkaar in botsing komen (vs. 40). En, schrijft Lindsey dan in 1972: „Vindt u al wat meer stukjes van deze fascinerende profetische legpuzzel? Het Egyptische plan om Arabieren en zwarte Afrikanen in een „derde wereldmacht" te verenigen, schijnt te bevestigen wat de profeten eens zeiden". Geen wonder dan ook dat Lindsey anno 1979 weinig vertrouwen kan hebben in de blijvende waarde van het Egyptisch-Israëlische vredesverdrag. Van gereformeerde zijde is deze opvatting meer dan eens bestreden. Ds. Tj. Boersma wijst er in zijn „De Bijbel is geen puzzelboek" op, dat „terwijl het in het hele hoofdstuk (Daniël 11) ging over de strijd tussen de Ptolemaeën (Egyptische dynastie) en de Seleuciden (Syriërs), het volgens Lindsey vanaf vs. 40 plotseling gaat over het moderne Egypte en het moderne Rusland". „Volstrekte willekeur", oordeelt deze predikant. Ds. D. K. Wielenga benadrukt in zijn „Het boek der waarheid" (de triomfen van de Allerhoogste in het boek Daniël) dat het ook in Daniël gaat om de beschrijving van „één aanhoudende agressie tegen de dienst des Heren, tegen de ware religie, tegen het evangelie der genade, tegen de bediening der verzoening; het is de tomeloze haat tegen het bloed van het Lam". Wanneer het HeiligeLand in Daniël 11 terecht komt in de maalstroom van de strijd tussen de volken, gaat het er in de Nieuwtestamentische bedeling om de waarschuwing aan de gemeente van Christus: u zult het moeten ontgelden. Omdat volgens de bijbel niet de moderne staat Israël, maar Jezus Christus de steen des aanstoots zal zijn „voor Joden een aanstoot, voor heidenen een dwaasheid" (1 Cor. 1 vs. 23) gaat het er inderdaad ook met betrekking tot het moderne Egypte om, hoé positie gekozen wordt ten opzichte van de komende Vredevorst. Heel concreet betekent dit dat het nog maar de vraag is welke ontwikkeling meer recht heeft op onze belangstelling: de toenadering van Anwar Sadat tot de staat Israël of diens positieve opstelling ten aanzien van de christelijke (koptische) minderheid in zijn land, een onderwerp waarop wij nog afzonderlijk hopen terug te komen.
-
Anwar Sadat lange regering van Cheops hebben naar berekening 100.000 mensen iedere dag 800 ton kalksteen moeten hakken en in zoeken. blokken van 2Vi tot 5 ton zonder specie zich in muurvast op elkaar moeten stapelen. 'enroof Maar al die kennis en macht gebruiken de De situatie waarin de Israëlieten in die Jon van farao's tegenover de levende God. Jannes Egypte tijd onder de heerschappij van de en Jambres (vgl. 2 Tim. 3 vs. 8) „staan de t heeft, Egyptenaren leven, kan moeilijk somber waarheid tegen" en weten onder sataniirzorgs- genoeg worden geschetst. Psalm 105 zegt sche werking zelfs staven in kruipende Kkend. er iets van wanneer van de Egyptenaren krokodillen te veranderen (Ex. 7 vs. 12). loor de vermeld wordt dat zij Gods volk haatten Egypte tegenover Israël, dat is en blijft ofte op en listig tegen hen handelen (vs. 25). het alles overheersende thema door alle welijks- Stenensjouwers worden ze ten behoeve eeuwen heen. Het wegtrekken van zon I moet van vestingmuren waarachter de farao, drie miljoen mannen, vrouwen en kindezijn militaire voorraden kan opslaan met ren uit het door tien plagen geteisterde iets van gezegd het oog op de oostelijke grensverdediEgypte wordt ook later, in de nieuwe nbaring ging. Bij massa's worden de gehate bedeling, van grote betekenis. Israël .wee Hebreeërs langs de Nijl gestationeerd om wordt uit het diensthuis van de zonde » grote er zware irrigatiewerken te verrichten. Ze geleid. En nog steeds belijdt de christelijwordt moeten in de leemgroeven zwoegen. ke kerk dat Gods kinderen van hun vs. 8). Maar omdat dit volk ondanks alle ver- zonden gezuiverd worden door „de drukking maar blijft groeien, moeten besprenging van het dierbare bloed van ! dood vervolgens alle jongetjes bij de geboorte de Zoon van God, die onze Rode Zee is, 1 wordt worden gedood. De farao, volgens de door welke wij moeten heengaan, om aan door Egyptische ideologie een godenzoon, stelt de tirannieën van de farao, welke is de Uen dat zijn macht frontaal tegenover het volk duivel, te kunnen ontkomen, en om te 'vinden van de ware God. Opnieuw strijdt de kunnen ingaan in het geestelijke land «geren, draak tegen de kerk-vrouw (uit Open- Kanaan" (vgl. art. 34 van de Ned. Gedie via baring 12). loofsbelijdenis). EgyptiDe farao's genieten inmiddels interna*n. In tionale faam. Hadden zij al niet in het «en en zgn. Oude Rijk (2700-2300 v. Chr.) de bedeling "aarden beroemdste bouwwerken van de mensheid tot stand gebracht: de pyramiden? VOLGENS schrijvers als Hal Lindsey De grootste wordt tijdens de regering van vormt Egypte nog steeds een „strategisch «ders" farao Cheops opgericht. Df pyramide is punt in het profetische landschap" (De fcristus 144 meter hoog en omvat een oppervlakte Planeet die aarde heette; blz. 69). Aan de "neen van meer dan vijf hectaren, waarop dus hand van met name Daniël 11 wordt één zowel de kathedralen van Florence en en ander door hem geconcretiseerd. «ht die Milaan, de St. Pieter van Rome als de Egypte zal volgens Lindsey eens de herWestminster Abdij en de St. Paulskatheleefde staat Israël aanvallen. Daar regeert «Jbelse draal van Londen zouden kunnen staan. op dat moment dan een valse messias, een Weren, Gedurende de waarschijnlijk 23 jaar Jood waarschijnlijk, die nauw samen-
broken.
als de aartsva-
Thotmes de Eerste, een krachtig vorst onder wie Mozes wordt geboren. Diens dochter, Hatsjepet, is degene die Mozes vervolgens adopteert. We leven dan omstreeks 1525 vóór Christus.
"
Nieuwe
tanden
!-u8):
ANWAR Sadat beheerst momenteel zonder twijfel het moderne Egypte. In eigen land lijkt hij op het eerste gezicht een- nauwelijks omstreden figuur. Veel meer dan eens de sjah van Iran, houdt de president van de Verenigde Arabische Republiek zich aan de islamitische wetten. Hij citeert zelfs verzen uit de Koran om het vredesstreven met Israël te rechtvaardigen. Een manoeuvre die hem wel op een reprimande in de in Amman (Jordanië) verschijnende „Jordan Post" kwam te staan: „De Islam vraagt van de moslims niet een vernederende vrede met de vijand te sluiten. De islam roept daarentegen op de vijanden te bestrijden totdat zij hun wapens neerleggen en de rechten van de volken die zij onderdrukken, herstellen... Het geloof in deze vrede zou Sadat er wel eens toe kunnen brengen zijn geloof in de Koran zelf te verliezen". Mede door de overweldigende steun die Sadat via volksraadplegingen van het Egyptische volk kreeg, voelt het staatshoofd zich thans echter sterk genoeg om waarschuwingen uit te delen aan die moslimgroeperingen die het met dergelijke commentaren eens zijn en zich daarover openlijk zouden willen uitspreken. Tijdens een reis door de Nijldelta in april van dit jaar verklaarde Sadat als het ware de oorlog aan de fundamentalistische moslims die de „macht van de staat willen ondermijnen". Hij waarschuwde „de dwalende studenten en professoren" aan bepaalde universiteiten dat hij hen voor de rechter zou dagen, als zij op „onbehoorlijke wijze" uiting zouden geven aan hun oppositie tegen zijn beleid. De oppositie van bijvoorbeeld de moslimbroeders concentreert zich op twee ontwikkelingen. Net als de ayatollah Khomeiny in Iran zijn zij verontwaardigd over de toenemende westerse invloed op de samenleving. Niet voor niets richtte
volksoproer van 1977 zich op nachtclubs en bioscopen, die als uitingen van westerse decadentie worden gezien. De tweede zaak die verzet oproept bij de fundamentalisten is zoals gezegd het vredesverdrag met Israël, dat als verraad aan zowel het islamitisch geloof als de Arabische solidariteit wordt beschouwd. Maar meer dan de sjah in Iran, is Sadat in Egypte een populair man. Harde onderdrukkingspraktijken met martelingen en al, kent het land niet. En bovendien is de massa van de bevolking de last van permanente oorlogvoering zo langzamerhand méér dan zat. Per slot van rekening wordt bijna de helft van het nationale inkomen aan het leger besteed. Deze vermoeidheid van de Egyptenaren is goed te verklaren. Veel gezinnen hebben een gesneuvelde zoon te betreuren en in economische opzicht behoort het land nog steeds tot de armste landen van het Midden-Oosten. De vele ontwikkelingsplannen die er aan het einde van een betrekkelijk periode succesvolle moesten (1956-1964) werden ontworpen, de mist wel ingaan als gevolg van de rampzalige Zesdaagse Oorlog en de daaropvolgende jaren van „geen vrede, geen oorlog". Toen Sadat in december 1970 de plotseling overleden Nasser opvolgde, werd hij dan ook met een trieste erfenis opgezadeld. Politiek en economisch zat Egypte in het slop. De opvolging van Nasser door Sadat bracht zij het geleidelijk ingrijpende veranderingen. De uitwijzing van de vele Sowjet-adviseurs uit zijn land (zomer 1972), het resultaat van de Yom Kippoeroorlog van oktober 1973 en de toenadering tot de Verenigde Staten vormden de aanzet tot zijn spectaculairste politieke prestatie: het doorbreken van de impasse met betrekking tot Israël. Het voornaamste economische besluit betrof vervolgens de sterke liberalisering van de staatshuishouding, waarbij een meer op economische groei en privé-investeringen gerichte ontwikkeling werd nagestreefd. Aan buitenlandse investeringen werd voortaan een belangrijke plaats toebedeeld. Deze „open deur" politiek, de heropening van het Suezkanaal èn de vrede met Israël zouden de voornaamste impulsen moeten geven voor hernieuwde opbouw van het land. Onder andere uit de financiële verslagen van het Internationale Monetaire Fonds (IMF) wordt in dit verband echter duidelijk dat Egypte, wil het de ontwikkeling continu en stabiel laten verlopen, zwaar afhankelijk is van steun uit het buitenland. Tot voor kort was dat geen groot probleem. Sadat had met het hyperrijke Saoedi-Arabië een vruchtbare relatie opgebouwd, die Cairo zon twee miljard gulden per jaar opleverde. Maar het vredesakkoord met Israël heeft de orthodoxe oliesjeiks in Riad boos gemaakt, waardoor er nu krachtiger dan voorheen, een beroep op de Verenigde Staten, West-Duitsland en Japan moet worden gedaan. Dat laatste betekent dan weer dat de toch al gigantische schuldenlast geschat op 11,8 miljard dollar opnieuw wordt verzwaard. Optimistische en sceptische gevoelens strijden in Egypte momenteel om de voorrang. Optimisme, omdat het land geleid wordt door een man met visie en grote moed. Scepsis, omdat al die dingen die in de Egyptische samenleving in de loop der jaren zijn misgelopen, onmogelijk binnen afzienbare tijd kunnen worden rechtgetrokken. De gewone man moet nog steeds rondkomen met 90 gulden per maand. De huren zijn afgrijselijk hoog. De inflatie bedraagt maar liefst 40 pet. Bovendien is er veel te weinig ruimte voor de snel groeiende bevolking. Men verwacht dat er in het jaar 2000 nog 16 miljoen mensen zullen zijn bijgekomen. En die moeten allemaal worden samengepropt langs het vruchtbare strookje Nijl. De regering geeft steeds hogere premies aan boeren en stedelingen om zich in nieuw gecreëerde landbouwgebieden te vestigen. De grond wordt dan tegen zeer voordelige prijs in eigendom gegeven. Er staan in dat verband uiterst ambitieuze plannen op stapel om grote woestijngebieden te ontginnen teneinde er zowel nieuwe landbouwgebieden als nieuwe steden te kunnen aanleggen. Maar voor dat alles is geld, is stabiliteit, is vooral vrede nodig. En vrede is in Egypte een begrip, waaraan men nog maar net is begonnen te wennen. het
-
-
-
-
-
-
""^ aaaaaaaaaaaaaaaawamam PIANO'S - VLEUGELS - ELECTRONISCHE ORGELS
________________________1___.....^ MH.ii^H^al^HBa^MBa^II^Ha^^^_______|
___j___|ai
HHfflR. DE GRAAF fPffffll
Gaatu verhuizen? Wilt u dan mms een week van voren ons een
ZWOLLE, HANEKAMP 4-8, TEL. 05200-35587 STEMMEN * ONDERHOUD * VERHUUR
.
wijzigd
__
W^HinßHnnnßfiß I*i «oir» /CD \ /r\ I f** CA I O («O. UIZ \VL/l H-I»l^K<^U«TniU_lOlEl VL/LUL/V0... ■kA^_éynd*__Ai_iUf |
1
*t Smuk* ».n.urb»k
IU j_,
HET JERUZALEM BORDUURBOEK door ANN ROTH. Een boek
nenvanJeruzal em^Een bandwerkboek
l-chjg
II u*MM**mmmmm^ammumm'
Sttfl
borduurpaüï
met 18
GELOVEN EN BE-
LIJDEN. Toelichting op de Ned. Geloofsbelijdenis door DS. C. G. BOS. 2 dln, samen 220 blz.
MJ*^*^^*^^^ .*_
EINSTEIN EN HET HEELAL door NIGEL CALDER. T.g.v. de herdenking van Einstein's 100ste geboortedag »« dit boek in klare taal de markante ideeën v.d. rela«viteitsleer uiteen. 178 blz.. geïll. Geb. / 24,50, tot 30/9/79 M9.75. Van E.NSTE.N zelf nog leverbaar:
.
V^r\ I V^
256■ blz^
.
„ „,„, ; aia»--aJükjii»aaa-'a^ai „ UIT HET GELOOF door DS' ,£E^ E£^? ELD. JOH. FRANCKE. Schetsenbundel over de brief aan de j
dostenen
te Rome. 2e dr. 44 blz. f 10,75. Gewezen zy ook op PROF. DR H. J JAGER: Enige opmerkingen over de bnef aan de Romeinen. Collegedictaat. 304 bfz. f 22,00, PROF. DR. J. VAN ,BRUGGEN:
. ~ „.,Z . V"_ _5SSb_?l? w°.Tnenr^~__
t».
.
„
n .___
fri *r r_f». «?5rT?S? 8fr 'mm"9'
« i-aenuai.j.
io. iwdiz. übd.
__
iu,uu.
- 1966) heeft zich grote verdienste verworven door zijn vele publicaties, waarin DS. J. G. FEENSTRA
(1888
hij de kennis van Schrift en Belijdenis bij het Geref. volk probeerde te vergroten. Zijn verklaring van de N.B.G. is thans helaas uitverkocht. Wel kunnen we nog leveren: De Dordtse leerregels toegelicht 254 blz. f 24,50, Barth of Dordt De dialektische theologie. 68 blz. f 2,90; De Heilige Geschiedenis. Dl. I.O.Test. 144 blz.. dl. II N. Test. 88 blz. (Overzicht met vragen) Samen /6.00; De zekerheid des geloofs 48 blz. / 2,75 en Leer en leven. Een eenvoudig doch instructief dogmatisch leesboek. Achtereenvolgens wordt gehandeld over: De Openbaring Gods, over God, de Drieëenheid Gods, de Raad Gods. De verordinering, de schepping, de engelen, de schepping van de mens, de voorzienigheid Gods, de zonde, de leer der verbonden, de Middelaar v.h. genadeverbond, de weg des Heils, De Kerk, de Sacramenten, de Heilige Doop, het Heilige Avondmaal, de leer der laatste dingen. 316 blz. f 12,50.
ALBERT PLESMAN MIJN VADER. Albert Plesman jr. vertelt hierin over het leven van zn vader, de pionier -van de luchtvaart en oprichter van de K.L.M. 216 blz., geïll. f 25,00.
_
FOKKER, BOUWER AAN DE WERELDLUCHTiMtjll J __.■_- '~ VAART door THIJS POST-3__| MA. T.g.v. het60-jarig bestaan v.d. Ned. Fokker-fabrieken wordt in dit boek in woord en beeld de bewogen geschiedenis van Fokker verhaald: Anthony Fokker, de Fokker-fabrieken en de vliegtuigen, die in de produktiehallen het licht zagen, van „Spin" tot F 28. 160 blz., rijk geïll. f 24,90. Van dezelfde auteur nog leverbaar: Vermetele vliegende Hollanders. Het laat zien hoeveel goeds het kleine Nederland aan de ontwikkeling v.d. wereldluchtvaart bijdroeg. Zelfde formaat. 168 Wz., rijk geïll. / 24,90.
|^fc^^
l^^m^kX \mW W^\A\ „tttj^n mnt>'\l-\
_■"
—
'
F^No-kn£ D"^^"J^ EVOLUTIEPROCES. PROF. R. W. BROEK
««*
Ek
t
\_k
Here Jezus Chnstus in de wereld. \_l \Jjf Onder red. van DS. G. ZOMER met bijdr. van de predikanten P. Lok, W. Tnemstra, M. J. C. Blok, C. J. Smelik, D. K. Wielenga, G. Zomer. D. Berghuis, P. Schelling, C. J. Breen, J. J. Geb. Arnold en Prof. Dr. L- Doekes. Resp. / 16.75,228 Wz. Gb. f 18,90,224 blz. Geb. / 19,90.
>OU,*
tuelle Redlichkeit und Gottesglaube vereinbaren laszt") M 160 S. ca. f 10,00. Het nieuwe VOORKEURBOEK & J. W. OOMS ZORGEN OM GEERTJE Deze Omnibus yan 506 blz bevat de boeken*"oen om Geertje. Ons
pr.js
Ajf\
'^I^M^l! J^ £ V^m£.. S_!?^^^^^S?S^^ spo ?"» "■* °^?<.f-,.K??1 DE „De "«Poo"B^* V"9?^"***"
Hl F' ENTER'
ft****"***^
Kan
np WERELD, wppfi ïnußlunt n irn i/nucwnc T T LCV i cv/cim I\wMfMtlV-Jt lUI
Na 67: REISGIDSEN ITALIE: W. VOSS GERLING ZukWtal ië/IDEM: Ital. Adriatische zee/H. GÖRZ: lt» leense Rlvièra/W. DE KREUK: Noord-ltalië/M. GR,;. ROD: Italië/M. SMEDTS: Zuid-ltalië/IDEM: Noord lt» Hé/VAN GOOR: Italiaanse Rivièra. Samen ruim 100 bb., geïll. A . No:
De J^JKTSl^^^^jS
S_! e,VOS B9/ ES *"?' Ffamivragen en ;Si__SÏ? Ned. ftJ^SSLSTLtLSri; Gel. Belijdenis antwoorden. Kan galden. DrieT boeiende in !*,*%%" dS!rvï*i2enbijdebespreking*dever" tondl en,g.ng.72blz./3,65. izrir? 29,90. K Norma e , n XS^v ?" H KOMENDE INw DE dedfTZ^n / 12,40. ' /G?**T_v<X /-JC I fSvv\ lIV MENDE IN HEERLIJKHEID. Een TWEE POSTHUUM UlT*Vyl //^^ trilogie over het komen van onze lt GEGEVEN ROMANS VAN in
adresb»
toezenden
’
J§|
V°°r"
>m __£-
J-w- OOMS: (zie de uitvoe-
pp
BP^^
Wz./ 13,90.
BABOESJKA BLIJFT IN IVANOVKA door WILLY
.
BAKKER-HUIZINGA. Eveneens een nieuwe Vuurbaakbeklemmend beeld derft vh_ leven n and. 166 bz. r 15,75. van Chnstenen in Rus
Ti2rw n^T
DE TOET FAN DE REINBÓGE. Fryske folksforha|en doQf YRE PO ORTINGA. 400 blz. Geb. (versch. aug. 79) Intekenprijs / 27,50, wordt t.z.t. f 37,50.
JK\ \H fiiJrèjk
.
CWCIU OD UCT
„.»„
eiCTe
dO°r *» "EJJ"f N°^ D^ EJHetS. ..***f r4ST\_LIW wad, broedplaats van vogels en kraamK®«_~_£ nut*,
tf iHbU K.AMKA.
en WHtW5 kamer van vissen. Aan de werkers op op \j,)J tl , aanu de Waddenzee en hun invloed dit bedreigde gebied wordt in dit prach." tig geïllustreerde boek gestalte gegeven 176 Wz. met
1» fotos.
waarvan^l6
m kleur. Geb. f 29,50 tot
31 augustus slechtsf 19,50.
"
OPRUIMINGSPAKKETTEN a f 25,00 (dat is voor ca. de helft van de normale prijzen!): nO 51 TOEKOMST A. J. JÖRG: Wat gaat ons de toekomst aan? Zes oriëntaties t.a.v. de naaste toekomst/K. SCHOLDER: Grenzen aan de toekomst/ j. poiRIER c.s.: Vooruitgangsgeloof houdt toekomstonderzoek tegen. Ca. 575 blz. No. 52: HENGELSPORT: Sportvissen in zoet water/ Veel vangen jong beginnen/ A. VAN ONCK: Succesvol vissen/IDEM: Moeilijk vissen, toch vangen/ID. Fijne kneepjes voor de hengelaar + 3 andere hengelsportboekjes. Samen ruim 700blz. No. 53: ONDERZEE: F. G. A. WOUDSTRA: Tussen zeesterren en amphora's. Handboek van de theorie en praktijk van het duiken/A. COOPER: De vissen van de wereld. Samen 700 blz. geïll. No. 54: TECHNIEK. M. A. ROTHMAN: Van stoom tot robot/Hoe werkt dat? Informatie verklaard in woord en beeld/D. RIETBERGEN & L. STEUN: Computers. Moderne slaven i.e. nieuwe tijd. Samen ca. 575Wz., geïll. nO 55; CHR. DUITSE ROMANS. H. SCHAFER: Die doppelte Mutprobe/A. v. KRUSENSTJERNA: | m Kreuz Hoffe und siege ich/K. BACK: Drei Fraulein en der Jungfernbrücke/E. VAN OERTZEN: Und wolten das Richtige tun/DR. ROESSLE (Red.): Ein fröhllch Herz. Samen ca. 1200 blz. No. 56: ANTIEKE OUDHEID. C. W. CERAM: Götter, Graber und Gelehrte/A. TOMAS: Wij zijn niet de eersten. Raadsels van de antieke wetenschap/M. KERKLAAN, S. DONDERS, T. WEILER: Wie zijn toch die .mensen? Samen 855 blz., geïll.
.
i =,„***<»,.
ïSUSSStTxAcSNArs^TiSSs
Verplegen verplicht. Een andere verpleegkunde? Waa.. «n, wat en hoe dan?/Welvaart welzijn en klinische iu.:_j
-_,""" VAN VROEGER voor JOHAN VRIENDEN CAVIER. Ben n,euwe Vuurbaak-roman, waarover Hans Werkman L!6^ "J^*"9 schreef in de vor'9e ND-Variant. 108
ïï^h^ÜJf "n
„.
. GEZONDHEIDSZORG. PROF. DR. F. J BUrrENDUK c.s.: Taal en gezondheid/LISA ROBINSON . p,vcho bii de «emleai" van _ri*k«v No
_o.
.<
>gezondheidszorg/Structuurnota f*« c/lft Wl.,
JH
rige bespreking in het N.D. van 20.8.79): De schilder van de Bierkaai. Levensroman van Paulus Potter. 304 blz. Geb. f 27,50 en De val van de vesting, spelend in deAlblasserwaard. 168 blz. Geb. / 16,90.
'
MAN: Van stenen tafelen tot computer. Relig. ach tergronden van het evolutieproces/PROF. DR. K. LO RENZ: De weerzijde van de spiegel. Over de evolut» van de menselijke kennis. Samen 450 blz.
.
...
"
r„ ft „ji,„ijo ,„„ (jezondneidszorg
No. 62: KATHOLICA. KARD. G. M. GARRONE: Wat moeten wij geloven?/H. P. A. VAN EIJK: Dur-
ven te geloven. Getuigenis uit een jonge kerk/H. A. A. MOURITS: En toch kerk. Gesprekken over kerk en kerk zijn in onze tijd/S. G. MACKIE: Kerkelijk ambt in overgang. Theol. opleiding i.e. veranderende wereld. Samen ruim 800 Wz. No. 63: PSYCHIATRIE. DR. M. OOSTERLEE: Psychiatrische dagbehandeling. Bijdr. t.e. oriëntatie omtrent de consequenties van hispitalisatie-en behandelingsbeleid i.d. psychiatrie/DR. W. J. SCHUDEL: Op genomen.... opgegeven? Een exploratief onderzoek n.h. gebruik van de bedden in psych. ziekenhuizen/ HEN VANMONT: Een lange hete zomer i.h. gekken-
huls (roman),
'T*
NoW<X>RD EN TAAL (R.k. studies): De weg van het Woord. Bundel opstellen over Gods Woord mensenwoorden, op gedragen aan F. v. Trigt/L. MON
"*
iH
DEN SJ.: Een taal waarin wij God verstaan. Over de denkbaarheid v.h. chr. geloven/Het woord op zijn plaats gezet Visuele en auditieve media, literatuut en rollenspel i.d. schoolcatechese. Samen bijna 600 blz. No gg. fV-ROMANS. F. FULLER: Peyton placa' j poWELL- Sam/L SANDS & J FINCH- Sam op vrijerevoeten. Samen ruim 900 blz No gg. NARC OTICA. R. MOORE: De Franse sch» KEL Strjjd tegen „„o^/5. O'CALLAGHAN- Hoi> .j^ Woernen van Mao {opium)/R. NEVILLE: Play power. Ontdekkingsreis door de internat, underground Samen 750 bb. No. 67: KINDEREN. E. ELL: Waarom kinderen jok ken, koppen en gappen/H. ANDRIESSEN: De groei van het geweten/A. HEILIGER: Angst. Oorzaken en gevolgen van angstgevoelens bij kinderen. Samen 460
„,
D,z-
No. 68: MODERNE MUZIEK. J. BULTERMAN: The Ramblers story/Met zang van VERA LYNN, een autobiografie/Over Dylan. Interviews en artikelen, samenst. C. Mc. GREGOR/JOHNNY CASH PERSOONLIJK, Zijn «Qen verhaal in zijn eigen woorden. Samen 730 blz.,
S01"11-
No. 69: COMPUTERS. L. G. DIJKMAN: Computers, Oriëntatie 1,2,3/ A. GOUDVIS: Eenvoudige computerkunde/D. RIETBERGEN/L. STEYN: Computers. Mo°*me slaven in een nieuwe tijd/H. MATUSOW: Beest 'n bedrijf. Handl. van de guerrilla tegen de computer Kantoorcomputers. Samen ruim 900 blz. No. 70: SEXUALITEIT. J. HOEVENAARS: Moeder daar zit ze! Over liefde, verliefdheid en Jiefde op het eerste gezicht/ JOS FRENKEN: Afkeer van sexualiteit/ E. DE JONGHE: Sëxpol en totale revolutie. Totaal ruim 600 blz.
_^^_"\ /^ Jk f^^^^^^^^^lf BOEKHANDEL *^B? 19 BEN DOORNBOS BV II -■■■V? Ml iGmiiwr&frUmL ' " 111 *A za?k_ ~fV__^^
OUDEKIJK IN 'T JATSTRAAT 59 9712 EC GRONINGEN POSTBUS 1406,9701 BK GRONINGEN. TELEF. 050-13404) DAGELIJKSE VERZENDING PER POST OF VERVOERSBEDRI-
ZATERDAG 25 AUGUSTUS
ND-VARIANT
HOBBY
1979
Een klankdiafestival
Welke filmcamera moetik kopen? FILM/FOTO
11
Steeds meer Nederlanders laten zich bij de keuze van een filmcamera voor super-8 films van tevoren duidelijk informeren door Consumentenbond, Stichting Bevordering Amateurfotografie of door organisaties gericht op amateurfilmgebied. De voorlichting die bij de foto- en filmhandel aanwezig is omtrent nieuwe super-8 camera's, al of niet met geluid, filmprojectoren en de tientallen soorten accessoires, blijkt steeds beter en uitvoeriger te zijn. De meeste gedrukte voorlichting is aanwezig in de Nederlandse taal en de detaillist blijkt vaak zelf een enthousiast vakman op smalfilmgebied. Het hoeft vandaag niet meer voor te komen dat iemand op de dag voor zijn vakantie nog even een filmcamera koopt, juist in het vakantieseizoen wanneer het personeel in een fotowinkel het al extra druk heeft. Want vakanties vormen een opvallend grote piek wat het filmen en fotograferen betreft. Een beginnend filmer doet er goed aan enkele vuistregels in acht te nemen, voordat hij tot de aankoop van een camera besluit. Een beginnend filmer kan beter geen „occasion" of een camera tegen dumpprijs kopen, maar een nieuwe camera bij een erkende fotowinkelier waar hij zijn recht kan doen gelden op goede voorlichting vooral over de diverse merken en mogelijkheden en op een uitvoerige demonstratie van de camera van zijn keuze. Zon winkelier zal hem tevens in raad en daad terzijde staan bij het maken van de eerste films. Vóór aanschaf is het, goed als men zich afvraagt of men de camera koopt om louter vakantiefilmpjes en familiereportages te maken of dat men van het filmen zijn hobby wil maken waarin men later meer tijd (en geld) wil steken. In het eerste geval heeft men het meeste plezier aan een camera die handig en ge-
-
De meeste vakanties zitten er weer op. De scholen
zijn begonnen. De vakantiefoto's en -films zijn bij de fotograaf ingeleverd. De resultaten daarvan worden met spanning afgewacht. Wat gebeurt er met het vakantie-fotowerk nadat het een paar keer is beke-
ken?
Verdwijnt het dan, volgens goed vaderlands gebruik, in de onvolprezen
feeten voorzien vertoond dezelfde opname beschikkan worden. ken.
schoenendoos?
Het familie-album zal de De vakantie-herinnerindiamaker op het eerste gegen verdienen een betere zicht toch wat problemen opleveren. En ook het nabehandeling. Foto's kunnen in een album tot een komen van de vakantiemooi verhaal worden sabelofte, „ik stuur een afmengevoegd en met dia's druk", lijkt moeilijk. Toch is een leuke serie samen te heeft de diamaker een bestellen welke eventueel, langrijk voordeel boven de fotomaker: hij kan zowel met behulp van een bandrecorder, automatisch en over dia's als over afdrukvan muziek en geluidsef- ken en vergrotingen van makkelijk is met veel automatische functies. Een camera van het type XL is aan te bevelen omdat deze veel minder eisen stelt aan het aanwezige licht en vaak dure filmzonnen overbodig maakt. Bij de overwegingen omtrent merk en model van de camera let men op de lens en de zoommogelijkheden, de zoeker en de mogelijkheid deze voor het eigen oog bij te regelen, de handgreep en het „lekker liggen" van de camera in de hand (maar ook op de mogelijkheid de camera stevig op statief te zetten), op de aanwezige informatie (hoeveel films kan men bijv. met één stel batterijen „verschieten"), op de duidelijkheid en uitvoerigheid van het instruktieboekje, op de
-
Het enige dat hij daarvoor
hoeft te doen is de dia, waarvan een afdruk of vergroting wordt gewenst, bij zijn fotohandelaar in te
leveren. Deze zal, middels
een laboratorium, ervoor zorgen dat de dia-enthousiast na een paar dagen in het bezit is van zïjn kleurenafdrukken.
-
van de meeste mogelijkheden nauwelijks gebruik zal maken. Bovendien leert de praktijk dat het filmen met geluid lang zo moeilijk niet is als het vakkundig toepassen van dure extra's op een camera. Als vuistregel mag gelden: wie een camera voor plezier en vakantie koopt, kiest uit de vele modellen handige, automatische geluidscamera's. Wie er een echte hobby van wil maken, zal op de beeldmogelijkhedenvan de camera te letten.
-
De belangrijkste regel is: wie van tevoren de tijd neemt om zich goed te laten informeren, zal later méér plezier hebben aan zijn filmcamera dan de „haastkoper".
mogelijkheden om automatische belichtingen e.d. met de hand te regelen en op het gemak waarmee de camera snel tevoorschijn gehaald en in bedrijf gezet kan worden. Sinds de forse opkomst van het filmen met geluid is het al bijna geen vraag meer of een beginnend filmer nog een stomme camera zou moeten aanschaffen. De ervaring van veel aankomende filmers leert dat men liever een geluidscamera heeft dan een camera die het uiterste geeft aan zoommogelijkheden van de lens en andere snufjes. Een zoomlens met veel mogelijkheden maakt een camera naar verhouding vrij duur, terwijl de doorsnee-filmer als regel
NOVITEITENVRIJETIJD Ze mogen overigens maximaal 12 uur per dag „belicht" worden. AEG-Telefunken deelde ons desgevraagd nog mede dat de adviesprijs van de nieuwe „Flora-Set" 135,70 (mcl. btw.) bedraagt. De vormgeving is op de foto te zien.
’
Nieuwe catalogus van Skil
-
in een boekwerkje van 52 Skil heeft pagina's A-4 formaat een volledig overzicht gegeven van het produktieprogramma van de Nederlandse fabriek te Breda. Het is een indrukwekkende catalogus geworden, met goede zwart/wit foto's en duidelijke, korte teksten. Alle machines en hulpstukken voor de industrie en voor de doe-het^zelver-zijn op overzichtelijke wijze (door middel van genummerde tabellen) in deze uitgave opgenomen. De^catalogus is onderverdeeld in maar liefst 27 groepen, waaronder hamers (rotohamers en roto-set-hamers), klopboor-, boor- en schroefboormachines, elektrische schroevedraaiers, cirkel-, decoupeer-, kettingzagen, haakse slijpmachines, vlak- en bandschuurmachines, schaafmachines, bovenfrezen, etc. Waar niet verkrijgbaar gratis aan te vragen bij Skil Nederland BV, Konijnenberg 60, 4825 BD Breda.
-
-
Plantenstraler AEG-Telefunken.brengt een nieuwe plantenstraler van Osram op de Nederlandse markt, voorzien van een speciale ontladingslamp van 80 W, die weinig warmte uitstraalt. In een persbericht deelt de Duitse fabrikant ons o.m. mede dat het licht van de lamp zodanig is ontwikkeld dat het de groei van de planten bevordert, zonder de nadelige gevolgen die „gewoon" lamplicht veroorzaakt. De „Flora-. Set verbruikt heel weinig stroom en moet ongeveer een meter boven de planten
hangen.
-
Planten die te weinig daglicht krijgen op t donkere plaatsen in huis doen het onder de. lamp, aldus de fabrikant, uitstekend.
-
Velgen weer als nieuw spuiten Wie pas een nieuwe auto heeft, poetst veel meer dan de eigenaar van een auto die al „een dagje ouder" is. Maar zo zorgvuldig als het koetswerk in glanzende staat gehouden kan worden, de velgen van de wielen vormen op zekere dag een probleem. Zelfs met chroom-poetsmiddelen is er dan weinig meer aan te doen. We hebben dat zelf ook meermalen ondervonden. Wat je ook probeert, de velgen zijn plotseling niet meer schoon te krijgen. Vooral de randen (vlakbij de band) worden lelijk, ondanks een wekelijkse wasbeurt. Voornaamste oorzaak van de aangetaste wielvelgen zijn de staalslijpsels van de remschijven. Telkens als er geremd wordt, zetten deze slijpsels zich (met nat en vuil) op de velgen vast en zij veroorzaken
onherroepelijk corrosie.
Holts heeft er wat op gevonden en vanaf heden kan ook het „onderstel" van de auto er weer „als nieuw" uitzien. In een spuitbus (met een inhoud die voldoende is
voor vijf wielen, dus mcl. het reserve-wiel) introduceert deze fabrikant een taaie spuitverf op polyurethaan-basis. Naar keuze in staal- of zilverkleur. Het eerste produkt heet „Steelwheels", het tweede
„Silverwheels". Steelwheels geeft een fraaie zijdeglans (staalkleur) en Silverwheels droogt mat op in een kleur die op een magnesium-legering lijkt.
Beide nieuwe produkten hebben roestwerende werking.
een
Vanzelfsprekend moeten de wielen worden verwijderd (en eerst grondig schoongemaakt worden) voor ze bespoten worden. De banden afdekken met krantenpapier en eventueel met kleefband. De gebruiksaanwijzing staat (in het Engels) op de spuitbus. Voor nog geen twee tientjes zijn de velgen weer mooi en „als nieuw". Verkrijgbaar bij garages en in winkels waar mer auto-accessoires verkoopt.
DRUKWERK!
jonge medewerker bouwkundige opleiding op H.T.S.of M.T.S. niveau. Zijn taak zal bestaan uit het uitwerken van technische gegevens voor de productie en het onderhouden van het contact met opdrachtgevers. Hierbij zullen commerciële ambities zeker van belang zijn. Woonruimte is eventueel aanwezig. schriftelijke Uw sollicitatie kunt u richten aan met een
noorman Is er voor, om uw
drukwerk met ouderwets vakmanschap te verzorgen. gespecialiseerd in zowel handels-, als familiedrukwerk. deskundig advies, uitgebreide offertes.
B
1
M Jf^_^
mS \ \
drukkerij jan noorman
' JOH.HOIWEUNG
ADVIESBURO KERKSTRAAT 33-37, BLEISWIJK Tel. 01892 5922
f* I Grool
Komkommer.
televisie
-YPEY-
Sla. Plantenkwekerij.
Volledige Verzorgde Verhuizing
TEL: (01827) 2560
Reisleidster: Mevr. J. MacLean-Baard, Rot-
jj
Heeft voor u
PRIMA RUND- KALFS- EN VARKENSVLEES.
Tevens een keur van fijne VLEESWAREN A-straat 3 Groningen Tel. (050) 122476 Paterswoldseweg 306 251979
Zuidsmgei
10. Berkel. (01891) 4300.
PRIETO
Hoofdkam, te Zuidhom. Hanckemalaan I, Bijkantoor te Aduard, Abdijstraat 3,
S
TEL 05940-3431 TEL 05903-418 TEL 05940-3078
Bijkantoor te Noordhom, Langestr. 77.
VERHUIZEN? Boersma! Speciaal piano- en orgtllranspon Bergplaats «oor inboedels
UW BRILLENSPECIALIST
optiek
"Mi*
1111 Ih
Leverancier alle ziekenf. Drachten. TEL 14881. Noorderpromenade 38. Sliedrecht. TEL 2608. Burg. Winklerplein 12.
(gereformeerde iV. reisvereimiging
POSTBUS 131-8000AC ZWOLLE TEL0520019506*
Voor uw autoschade RENKEMA AUTO-, UITJ)EUK- en SPUITBEDRIJF
GRONINGEN.
Hoendiep 247, Hoogkerk. Tel:
TEL: (050)771657.
Hotel „DREYEROORD"
Bijblijven met het SS)
.
OOSTERBEEK (Arnhem). TEL: (085) 333169 Het hotel waar mevrouw zich „UIT" en mijnheer zich „THUIS" voelt.
t.
l PnniCPL ÜUUIoUn _fnaLlji-H i-iLaLéaia_ ll ivantoorcemnim D D.V. li .t1ii.t
Havenstraat 25-35 Hilversum TEL (036) 47238-47000 Afvoert kleine en
't GROTE KANTOOR. Complete installaties: meubelen, reken- boekhoud- en foKxopicermachines. Ook alles voor dagelijks gebruik.
»»OEDE»ENST»AAT 25
ZWOLLE, DItZHWIOMENADE 105
K^lKï t\_ Alles voor ivv 1 vin ._! iTi
Tuincenlrum Bloemsierkuns'
Dagelijkse bezorging W A .—^B P^^^W^^^^TTÏ^Ï^Ï^l "■k< IJ geheel Rijnmond
MH^l.i
(0501
565312
"
Si fIS m i
BAARN DRAKENBURGERWEG
566141
Herenkostuums en alle herenkleding Speciaalzaak R. Beintema
Zuiderbuurt 23, Drachten
Tel. 05120-12290 Maandags gesloten
v oor goedkoop hout, keukens en kasten Hobby markt
,BRTTJE_ *
-
stadsweg 36 ten boer tel.: 05902 2302
*■■■' 111 lI I I I I I 111 l Adverteer in de TELEFOON-GIDS van het
Róftimelaar M m . ., 1
Tel. 1282. Zuidwolde (Or.)
Aanleg en onderhoud van electrische en sanitaire installaties. Levering van Radio's T. V. Wasmachines elc.
vooral uw BANKZAKEN naar de RABOBANK „Zuidhom"
I
dagelijks gebruikt.
TEL: 2150 ZUIDHORN
TEL: C5O 128095 Etoctro-Technisch Bureau.
DEVENT
Warenhuis Drupsteen voor alles wat u
ELECTRICITEIT- en LOODGIETERSBEDRIJF radio
LONDEN
SLAGERIJ VAN DER ZEE
Gebr. v.d. LUGT en Zn. 261. Hofweg, Rotterdam 8 TEL. (0189113300, b.g.g. 2295.
TEL
G.J.VOSB.V.
,
kwartaal.
J. V. KRUIT, Middelweg 23A
J. V. Kmit Tomaten,
Inlichtingen makelaars- en assurantiekantoor
vrij uit op bussen of treinen met de ondergrond-
Minimum
Vooreen
I
ruimte.
Moordrecht:
gids wordt 1 x P.w. afgedrukt ven 20 h°°9 iMrBb°nn
/95,- met tekst. 400 soorten, ook v.a. relatiegeschenken. Vraag folder bij Ballpointcentrale, Pb. 1,4128ZV Lexmond z.h. (03474 H 1325. ook 's avonds
Oude Bovendijk
Nw. Ebbingestraal 6, Groningen
JJ
N
Hoe bestaat het, 1000 BALLPOINTS
-_.
in verf en behang en 1001 andere artikelen. Verl. Hereweg 7, Groningen. TEL: 252858
Van derBreggen Bakkerij De Zeeuw B.V. Fa. H. v. d. Breggen Heerenstraat 20, Berkel. TEL 2236.
CTNL
D23
PIJPKER
Royale HOEKWONING. Zeer geschikt voor groot gezin. Ind. 0.a.: ruime woonkamer met serre; 6 si. kamers, badkamer en veel berg-
-
■■■■
BOUWKUNDE
ZWOLLE, Sophiastraat:
Van 29 oktober 2 november a.s. gaan we naar LONDEN. Maandag 29 oktober vertrekken we met de dagboot vanuit Hoek van Holland naar Harwich en vandaar met de trein naar LONDEN, waar we dan om ongeveer 21.00 uur aankomen In het London Park Hotel. Alle kamers hebben een douche of bad. Dit hotel ligt vlak bij het kloppende hart van Londen, met de ondergrondse slechts 5 minuten. Vrijdag 2 november vertrekken we na het ontbijt vanuit Londen en gaan per boot van Harwich naar Hoek van Holland. De verzorging is op basis van Halfpension. In de reissom is begrepen een zogenaamd ~Go as You please ticket". Hier kunt u 3 dagen lang
f""^ Deze TELEFOON GIDS NEDERLANDS DAGBLAD d!K__i/ | I I I I ■ ■■■II I
si.kamers.
JJ2LaJLJ abonnee I
De Gereformeerde Emigratiestichting wil U van van dienst zijn bij voorlichting en begeleiding, v. Lennepstraat 24, Zwolle. Tel. 05200 - 39760.
I
woonkamer, keuken, douche, 4
Win een nieuwe
EMIGRATIEPLANNEN?
|
Mooie EINDWONING op goede stand met siertuin. Bev. o.a.
Vischpoortstraat 25, Elburg. Tel. 05250 3111. Oudestraat 115, Kampen. Tel. 05202 -14545.
Postbus 78.3800 AB AMERSFOORT
II
O
T HARDE, Lavastraat:
-
DEKKER NATUURSTEEN
nw.st. jansstr.58/60,9711VK groningen, tel. 050-121024
i
TB kOOp:
Voor ons bedrijf zoeken wij een
NEDERLANDS DAGBLAD
111 l
I
II
lil
II
Uitstekend gesitueerde helft van dubbele villa met garage, berging en tuin, voorzien van c.v. gas. Het uitzicht is geheel vrij. Indeling: entree, toilet, kelderkast, moderne keuken, royale L-vormige woonkamer, verd.: 3 slaapkamers, badkamer met ligbad en 2etoilet, zolder met vaste trap en 2 slaapkamers. Voor-, zij- en achtergevel voorzien van thermopane beglazing. Goede staat van onderhoud. In overleg leeg te aanvaarden.i
j
Vraagprijs: f 346.000.- k.k.
TON VAN BERGEN makelaar in onroerende goederen-lid NBM Hamersveldseweg80, Leusden-e. Telefoon 033-41700.
j
ZATERDAG 25 AUGUSTUS
1979
Schaken door: mr. W. Boersema
Metaallaan 22, 9743 BZ Groningen
Onderstaande studie van Richter is interessant omdat het laat zien dat met twee paarden tegen loper winst mogelijk is; volgens de theorie zijn deze stellingen remise.
Wit speelt en wint. De matvoering is als volgt. 1. Lel-b4f;Ke7-d8 2. Pg7-e6f;KdBxeB 3. Pe6-c7
ND-VARIANT 13
ONTSPANNING
Kriskrasraadsel 703
Hieronder vindt ude omschrijving van negenentwintig woorden. Tussen () het aantal let-
ters van elk gevraagd woord. Hebt u ze alle gevonden, dan vormen de beginletters een Fries spreekwoord, met de betekenis: met geduld komt het terecht.
.
1 zeer oud (7) 2. zeebeer (7) 3. electronenbuis met drie electroden (6) 4. brief (7) 5. in het midden (7) 6. klein mannetje (6) 7. welgevoed (8) 8. klederbewaarplaats (9) 9. distelachtigeplant (8) 10. grote boor met dwarsstang (8) 11. gemiddeld (7) 12. rechterlijk college in Oud-Athene (6) 13. in zeer kleine stukjes verdelen (8) 14. knippend maken (10) 15. het inleggen (6) 16. twisten (8) 17. hand van een anker (5) 18. van het rechte pad afraken (8) 19. schrijnend, hartverscheurend (7) 20. laken, afkeuren (6) 21. recht van vergelding (5) 22. wijze van doen, van handelen (6) 23. aan de persoon of de zaak zelf toebehorende (5)
dammen
24. heerlijke drank (6) 25. tweewielig, licht, open rijtuig voor één paard (6) 26. vordering krachtens recht of macht (3) 27. vrijgeborene, niet slaaf (4) 28. voortplanting binnen een kleine groep (7) 29. aanstonds, meteen, dadelijk (6) Oplossing
kriskrasraadsel
Balans
702:
1. handig; kei; 2 ijskast; kan 3 vervullen; 4 steigeren; 5 bond; turen; 6 luister; en 7 ontsteken; 8 kwatrijnen; 9 zwaan; bleu; 10 ijk; ad; harem. Op de sterretjes: knisteren. Andere naam voor Jerusalem: Davidsstad. Het gezegde: Hij is in zijn hum.
Balansen van het leven worden afgesloten en vaak ziet men verbijsterd en ontzet hoe van de rijkdom weinigen genoten
omdat steeds op de schulden
Oplossing ladderraadsel nr. 544:
werd gelet.
1 hullen; 2 fijntje; 3 afkoop; 4 stoere; 5 allons; 6 kornet; 7 specht; 8 streek; 9 getikt; 10 skelet; 11 lustre; 12 paella; 13 copula; 14 dapper; 15barnen; 16efeten; 17 droeve; 18 beraad; 19 finaal; 20 addict; 21 eervol; 22 azalea; 23 juweel; 24 molest; 25 nadien; 26 oploop. Het spreekwoord: Hij kent het klappen van de zweep.
Niek van Noort
Wit wint een stuk terug maar zijn paard dreigt wel op a 8te vallen. door: F. van Leeuwen Zuidsingel 93 1241 El
3. —; KeB-d7 4. Pc 7x 8; Kd7-c6 5. Lb4-a5
a
Kortenhoef
Na 5. Lb4-c5 komt LdB 5. —; Kc6-b7 6. PaB-b6; Kb7-a6
7. Pcl-b3; Lf6-d8 8. Pb6-c8!
TWEE NIEUWE OPGAVEN VOOR DE LADDERWEDSTRIJD.
De pointe. Na 8. Kc4-c5 volgt pat door 8. —; LdB-c7 9. Kcs-c6; Lc7xb6 10. Las x b6. 8. —; LdB xas 9. Pb3-c5 mat
s a
Opgave 144
Een schitterende studie.
M%
______!
IH zwart 12 schijven op:
4.7.10.13.19.20.23.24.
wit 12 schijven op:
17.21.22.27.33.34.36.
26.28.29.31.
38.39.40.43.47.
Mw
MM
Auteur: A. J. Beemer, Hilversum. Opgave 144~A
Nr. 706 van D. H. Brummelman
Wit: Kh3; Dd2; Ths; Th7; La4; LhB; Pf3; Pfs, pi. b4; d3en f6. Zwart: Ke6; La 7; Lbl; Pb6; Pc4; pi. c 7en h6. Wit speelt en geeft
mat in twee zetten.
Telt voor 3 punten.
Oplossingen gaarne vóór woensdag 12 september a.s. aan Metaallaan 22, 9743 BZ
Groningen.
NB. De inzendtermijn is weer teruggebracht tot ruim twee weken. De oplossing van nr. 702 luidt: 1. Tb3-d3 met de dreiging 2. Dbl-b7 mat.
Mogelijkheden zijn: 1. —; La2-b3 2. Pdl-c3
1. —;Ta3-b3 2. c2-c4 i. -; g7-g6 2. e2-e4 1. -; g7-g5 2. Pdl-e3 mat.
zwart 8 schijven op:
4.8.9.16.30.31.34.40.
wit 9 schijven op: 15.18.19.20.21.23.28.32. 45. Auteur: H. C. de Waard, Zeist.
Het werk van onze vaste leveranciers staat weer borg voor een uurtje (!) heerlijke damontspanning. Beide eerste publicaties eindigen in een finesse. Een correcte oplossing van opgave 144 levert 3 punten op; 144 A goed opgelost 2. Slechts één oplossing geldt voor de ladder.
RECTIFICATIE opgave 143A. Abusievelijk stond in de cijferstand voor zwart 22.23 vermeld; dit moet natuurlijk 27.28. zijn!
SCHAAKKLUB OP SCHOOL. DE KRANT WEEK EEN SCHMKRUBRIEK.
fi=l:l*
Nederlands Dagblai V 1979/80
Verantwoordoßjke baan voor —n jonge administrateur Bij het Nedertand» Dagblad in Amersfoort komt binnenkort de plaats vrij van het hoofd voor de administratie. Wij roepen daarom sollicitanten op voor de functie van
1 WINTERSPORTPROGRAMMA
SKI-, LANGLAUF EN WANDELREIZEN 601 i SAAS-ALMAGELL, Wallis, Zwitserland 1675-1900 me- f 1.120,-ter, 16 dagen halfpension van 21 december 5 januari verblijf in Hotel Larchenheim, kamers met faciliteiten 602 GERLOS, Tirol, Oostenrijk 1246 2200 meter, 16 dagen f 870.-halfpension van 18 januari 2 februari, verblijf in Haus Haberl, kamers met koud en warm stromend water. De maaltijden worden gebruikt in Hotel Alpina. 603 GALTÜR, Tirol, Oostenrijk 1584 2200 meter, 16 dagen f 1.030,-halfpension van 8 23 februari, verblijf in Frühstückpension Leo Walter, kamers met koud en warm stromend water met op de etages een aantal douches, die vrij te gebruiken zijn. Het hele huis is gecontracteerd door de GRV. De maaltijden worden in Hotel Ballunspitze gebruikt. 604 GERLOS, Tirol, Oostenrijk 1246 2200 meter, 16 dagen f 895.-halfpension van 1 16 februari, verblijf in Haus Haberl, kamers met koud en warm stromend water. De maaltijden worden gebruikt in Hotel Alpina. 605 SAAS-ALMAGELL Wallis, Zwitserland 1675 1900 me- f 995.-ter, 16 dagen halfpension van 8 23 februari, verblijf in Hotel Larchenheim, kamers met faciliteiten. De reisleiders worden nog nader bekend gemaakt. Bovenstaande reizen worden per D-nachttrein uitgevoerd. Bij halfpensionreizen (geen lunch) is bij de GRV wel de lunch op de zondagen en op de dag van aankomst en vertrek begrepen. De genoemde prijzen zijn inclusief ligwagentoeslag en vervoer vanaf en naar ieder station in Nederland. De prijzen zijn exclusief premie reisverzekering en bijdrage restitutiefonds. De reisverzekering wordt door ons automatisch afgesloten.
-
-
-
-
-
-
administrateur Hij heeft een verantwoordelijke baan. Aan de ene kant is hij de procuratiehouder die direct onder de directie meewerkt aan het financiële beleid en aan de andere kant geeft hij leiding aan de afdeling administratie. Een combinatie van deze taken in één persoon leidt tot een goed functionerende administratie. Deze vertrouwensfunctie biedt alleruimte voor een jongeen energieke administrateur, die tevens door zijn belangstelling voor de automatisering, hiervoor de verantwoordelijkheid
draagt.
Wij verwachten dan ook dat hij een goede opleiding heeft, waarbij wij denken aan HEAO of SPD,
-
-
-
* " tevens beschikt over ervaring in het bedrijfsleven.
-
Verdere inlichtingen kan hij ontvangen van de directie, na 19.00 uur, te bereiken onder nummer 033-44990. Stuur uw sollicitatiebrief aan de directie van het Nederlands Dagblad, Postbus 241, 3800 AE Amersfoort met in de linkerbovenhoek de vermelding „Sollicitatie".
ardanta«. Algemene Nederlandse
WfIMTERMÏNITRIPS
Begrafenisverzorgingen verzekeringmaatschappij.
WINTERBERG, Hochsauerland, Duitsland We verblijven in Winterberg van maandag t/m zaterdag. Vertrek Arnhem ±. 10.30 uur, aankomst Winterberg rond 15.30 uur. Vertrek uit Winterberg ±. 14.00 uur, aankomst Arnhem rond 19.30 uur. We verblijven in Hotel Haus Waltenberg, kamers met faciliteiten. De reis is op basis van half-
MEDEDELING In verband met de
enorme groei van het aantal verzekerden in de noordelijke provincies hebben wij een bijkantoor geopend op het adres:
pension.
611 21 -26 januari
TOLBERTERSTRAAT 69 9380 AC LE EK. TeL 05945 2647.
-
f 370.-
Met deze vestiging hopen wij u een nog betere service te kunnen verlenen. Tevens maken wij u er op attent, dat onze inspekteur voor dit rayon, de heer H. Havinga verhuisd is naar bovenvermeld adres.
-612 28januari-2februari -613 4- 9 februari -614 11-16 februari -615 18-23februari
f 370,f 370,f 370.f 370.De reisleiders worden nog nader bekend gemaakt. Voor verdere informatie verwijzen wij u naar het GRV blad dat eind september zat verschijnen
ardanta &
Noord-Esmarkerrondweg 372 Postbus 346 7500 AH ENSCHEDE.
mm*
I GEREFORMEERDE REISVEREIMIGING I POSTBUS 131-8000AC ZWOLLE TEL0520019506*
J
grririnnnririnrg-innnrcoooopwbaa. ar. o-ffbbbbc oobwfl-fl-fl-a~6~B-8-B'B-.rß-B-B-8-s _ w
E
1929 Op 28 augustus 1979 bestaat de vierde school met de Bijbel a/ h Elshofplein te Enschede 50 jaar.
%
l
l "
o
%
1929
J^o
j-fl
i °
% l %
D.V. vrijdagavond 31 augustus zal dit heugelijke feit herdacht worden in de Noorderkerk, Lasondersingel 18, aanvang 19.30 uur. Van 18.00-19.00 uur bestaat er gelegenheid de school te bezoeken. Oud leerlingen en belangstellenden van harte welkom.
l
\
1979
o
\„ o
1979
i
p«««flooaooooBOOflQflBflflBflflBflflBBBflBBBBBBBBflA8AAAAAAA*Afc»
jjta
Een programmaraad
aTen
behoeve van het omroepwerk van de Gereformeerde Omroep Vereniging is een programmaraad opgericht. In deze raad hebben naast enkele programmamakers en technici ook mensen zitting, die verantwoordelijkheid willen dragen voor het profiel van de G.0.V.-programma's. 2ij zijn deskundig op terreinen als theologie, muziek, letteren, journalistiek en onderwijsDe huidige werkzaamheden hebben ertoe geleid dat zich uit de programmaraad enige werkgroepen hebben gevormd ten behoeve van de regelmatige „voeding" dei programma's. Zo zijn er de werkgroepen
Gerrit J. Nijhof, voorzitter van de programmaraad van de G.O.V.
Woordverkondiging en Buitenland. Help mee aan de uitbouw van dit wen* door uop te geven als lid van de Gerefof' meerde Omroep Vereniging, Emmastraati Antwoordnummer 142, 8000 WB Zwolle
I^RDAG 25 AUGUSTUS 1979
Stryd door W. Schmidt
en
overwinning
EEN VERHAAL UIT DE TIJD VAN DE VIKINGEN
Maar 's nachts slopen zij «til Wareham uit, het np van de koning door, en overvielen de ruiters die de itse graaf te hulp waren gekomen en die nu weer onbejd naar huis teruggingen. Nergens dreigde immers"gevaar! bet bereden volk van de koning werd verrast en gedood, or het dolle heen over hun overwinning begaven de Dei zich nu eerst naar Dorset, daarop naar Devon, en nai ten slotte door een vlugge aanval de hoofdstad i Westsaksen in, Escanceaster (het tegenwoordige (er). Door verbinding met zee was het voor de ormannen zeer geschikt als blijvende woonplaats, [ongelukkige koning voelde de zware slag, welke de rwinning van Ealmund verre overtrof, zeer diep. ich was hij niet zó ontmoedigd als vóór de komst van de «se graafmet zijn kleine vloot. De overwinningen van de ien konden worden toegeschreven aan te veel vertrouwen zijn kant en aan de onachtzaamheid van zijn zijde; dat i ten slotte weer goed te maken. Wat hem deed hopen, ;in de grootste duisternis, dat was de weg der redding, Ealmund hem eindelijk door deze eerste zeeslag had jond. Daarom stak hij, toen het vreselijk bericht hem eikte, Ealmund de hand toe en zei met een bewonderensirdig vertrouwen in de toekomst: ~U was verstandiger i ik, en kende de heidenen beter. Maar laten wij niet teloos klagen. God leeft en zal Zijn christenvolk niet aten. Ik zal u zoveel geld meegeven als de Denen mij gelaten hebben en zo God wil, zijn wij over een jaar iderd schepen rijk. Dan hebt u uw zin, en zullen wij de ie vloot van de vijanden rechtstreeks aanvallen. eng aan de uwen mijn groet over, voor de dubbele rwinning die zij behaald hebben. Ik hoop dat de tijd breekt dat ik niet alleen met woorden u kan belonen. ar groet uw kind, uw Aethelburga, bijzonder van mij. is een echte Hengist, haar vader en moeder waardig, helhards begeleiders wisten, toen zij de eerste keer gkwamen, haar scherpschutterskunst niet genoeg te nen, en waren de tweede keer geheel onder de indruk haar dapperheiden doodsverachting in de strijd. Alleen helhard zelfzweeg bij al die lof; ik hoop dat die twee niet ibbeld hebben. Al is die jonge graaf ook wat gmoedig, hij heeft het hart op de rechte plaats en een r^jiend heb ik in heel Westsaksenland niet. Toen hij aanbood dereis voor de tweede maal te maken dacht ik, het slot Hengista wel een grote aantrekkingskracht voor i had. Ik was daar blij om. Mijn huis en het Kentse ingshuis waaruit uw moeder stamt, waren vroeger al *ant. Ik ben, behalve enige kinderen, de laatste spruit het oude West saksische koningsgeslacht, zoals uw helburga de laatste is van de Hengists. Aethelhards der stamt uit mijn huis. Een vereniging tussen die len zou mij zeer welkom zijn. Als God ons" vrede nkt, dan moet gij uw dochter eens meebrengen aan i hof; mijn Ealswitha zou dat aangenaam vinden. lets » er tussen de jongelui zijn voorgevallen; misschien 't de trots van de graaf uw Aethelburga gekwetst. Doch 'g haar nu mijn groeten over, en zodra u kunt, breng f dan bij ons!" Imund verheugde zich meer over de lof aan het adres zijn dochter, dan over de loftuitingen voor hemzelf emd. Hij had haar meer lief dan zichzelf. De gedachte de koning, dat er iets tussen haar en Aethelhard moest voorgevallen, kwam ook hem waarschijnlijk voor, *el hij maar niet kon begrijpen, hoe zij die morgen zo uit elkaar waren geraakt. Daarom antwoordde hij de ing: „Ik heb haar zo opgevoed, dat zij Hengista kan edigen als ik afwezig ben of er misschien niet meer zal Toch zou een man, zoals Aethelhard, mij welkom zijn. Ou haar liever getrouwd willen zien dan als een jonge *at mijn moeder het liefst wil. Ik ben in de verre fek van Kent de enige edelman; toen ik dus Aethelhards tëenheid opmerkte, liet ik hen ongestoord alleen. Dat juist op die morgen, dat de Denen ons overvielen. Ik nog gewaarschuwd voor een wild zwijn. Toen kwam
■
ND-VARIANT 15
FEUILLETON
Aethelburga aangereden, enigszins opgewonden. Zij redde het leven van een jongen, door het zwijn te doden. Daarna werden zij en Aethelhard gevangen genomen. Ik heb de laatste weken nog niet met haar gesproken, en heb van dergelijke dingen ook niet veel verstand. Maar uw uitnodiging neem ik aan. Zo God wil, breng ik het kind spoedig. Doch al ons denken moet nu eerst zijn gericht op de strijd!" „Ja, nu moet er eerst worden gestreden, bloedig en wanhopig", zei de koning met een diepe zucht. „Wonderbaar zijn Gods wegen en ondoorgrondelijk Zijn werken! Zelden heeft een koning zó verlangd naar vrede, als ik met mijn ziek lichaam en mijn genoegen in stille studie, en juist mij heeft God oorlog en altijd weer oorlog bevolen!" Toen sprak de graaf met ontroerde stem: „Volhard, koning! Volhard in de strijd. U bent de laatste hoop van het land! Hoe zwaarder het strijden u valt, hoe meer uw roem zal worden verkondigd in de boeken der geschiedenis en in de harten van uw volk. U bent degene die het dierbare vaderland in de strijd tussen Saksen en Denen redden zal".
HOOFDSTUK X
raakte met zijn achterkant de muur. De torens en muren waren van steen; de huizen en stallen van stevig hout. Van buiten herinnerde deze burcht sterk aan Hengista in het land van Kent. Maar als wij door de hoge, brede middendeur de hal ingaan, zien wij dadelijk, dat hier overvloed en overdaad heerst, terwijl in Ealmunds slot het gebrek geen vreemde was. Tafels en banken waren ook hier slechts ruw, vervaardigd uit zwaar eikehout, maar aan de middentafel, waar de heer des huizes plaatsnam, stonden prachtig gebeeldhouwde stoelen, waarvan de leuningen en zittingen met fijn leer waren bekleed, en met zilver en goud waren versierd. Dat had geen Noorman zo gemaakt, die stoelen waren misschien wel afkomstig van een Frankische of Saksische burcht. De ruwe eikehouten planken van de vloer waren met kostbare vellen of nog kostbaarder tapijten belegd, en de muren waren gewoonweg overladen met allerlei dat buitgemaakt was. Vooral wapens flikkerden in een oneindig aantal aan de wand, van de strijdbijl van de Angelsaksen tot de kromme Damascenerkling van de Spaanse Arabieren. Op de ruw afgewerkte eikehouten tafels prijkten zilveren kandelaars, gouden bekers, en met paarlen omzette vruchtenschalen die kennelijk afkomstig waren van een rijk klooster uit Frankenland. Doch het eten, dat op die heerlijke zomeravond op de tafel van de Jarl staat, onderscheidt zich bijna in niets van de gewone kost van het land. Grof roggebrood, een sappig stuk van een wild zwijn, vis en wat groenten is alles wat hij vóór zich heeft. Het schijnt hem echter goed te smaken. De Noormannen uit die tijd waren nog niet verwend door de fijnere keuken van het Zuiden en daarbij kwam in dit geval nog, dat de bezitter van Arendshorst zijn avondeten met een krachtige dronk kon wegspoelen. Wat daar in zijn gouden beker schittert is niet de flauwe mede die uit zoete honig is gegist, maar vurige wijn uit het Frankenland. De Jarl is zestig, hoewel er niet een grijze haar tussen zijn blonde haren is te vinden. Hij is groot en breedgeschouderd, zoals bijna alle Noormannen. Spijs en drank gedijen blijkbaar goed bij hem, zoals zijn dikkerode wangen duidelijk verkondigen. Zijn ronde ogen, verscholen achter de.
dikke wangen, verradengoedmoedigheid.
Toch had Jarl Sven in zijn jeugd vele gevaarlijke tochten ondernomen. Hij was wijd en zijd bekend als een der sterkste Noormannen. Doordat hij de tweede zoon was en geen land
erfde, was hij voor zeekoning bestemd. Twintig jaar was het dek van zijn schip zijn koninkrijk geweest, terwijl zijn oudste broer Sigurd op Arendshorst zat en zijn graafschap regeerde, totdat de zucht naar avontuur hem te machtig werd; hij trok weg en kwam niet terug. In het Frankenland was hij door het zwaard gevallen. Hij was tweemaal getrouwd geweest; zijn eerste vrouw was kinderloos gestorven; zijn tweede vrouw kon slechts weinige jaren van haar huwelijksgeluk genieten. Zij stamde uit een edel, doch verarmd geslacht; Sigurd had haar getrouwd omdat ze zo mooi was. Al haar familieleden waren in oorlogen omgekomen; zij stond nu alleen op de wereld met haar twee kleine kinderen, een meisje van twee en een jongen, die juist was geboren en die de vader nog niet eens gezien had. De edele Osberga schreide lang om haar verloren echtgenoot, want Sigurd was niet alleen een held, doch ook een goede echtgenoot geweest, die zijn jonge vrouw innig liefhad. En spoedig zou zij al de bitterheid van het lot van een weduwe ondervinden.
Op Arendshorst In een kleine boezem van de uitgestrekte Lümfjord in het noorden van Jutland stond een sterke Noormannenburcht. In deze streek ligt een hoog gedeelte dat tot de zee doorloopt* Op een steil punt van die hoogte had een moedige Jarl zijn burcht gebouwd. Vermetel keken de verweerde en toch nog sterke muren van het roofnest het dal in en op de kleine haven aan de voet van de heuvel. De burcht heette Arendshorst, een naam die goed gekozen was. Zolang hij bestond, hadden dappere vikingen hier gewoond, zeekoningen die van een zeereis vaak meer buit thuisbrachten, dan de hele streek in jaren kon opbrengen. Men kon het de burcht aanzien, dat zijn meester óf veel land, óf veel schepen, of beide bezat. De vesting was niet alleen hoog, doch ook lang en doorgetrokken tot aan de kleine bron, die halverwege de berg uit een rots te Haar zwager Sven bracht de winter gewoonlijk door op de voorschijn kwam. Een brede rijweg, door twee hoge muren 'burc'nt van zijn broer. Sigurd had hem en zijn vrouw begrensd, voerde van de burcht _naar de bron. Voor al Windrida een klein huis naast het zijne gegeven. Nu trok dergelijke burchten was de waterbevoorrading het belangSven eenvoudig de grote woning binnen er} nam mèt de rijkste probleem. voogdijschap over de kinderen van zijn broer bezit van Velen behielpen zich in oorlogstijd met regentonnen, maar diens burcht en landerijen. Osberga, de eigenlijke werden dan door watergebrek gemakkelijk tot overgave meesteres, werd eenvoudig naar de kleinere woning verwegedwongen. Daarom was de Jarl van Arendshorst op deze zen. Wat kon de arme verlaten vrouw ertegen doen? Vader en broers, die wel voor haar zouden zijn opgekomen, waren kleine bron dan ook trotser dan op zijn grootste toren. Aan twee kanten van de binnenplaats bevonden zich de dood en de bewoners van de burcht en uit de omtrek sullen, langs de muren; het woonhuis lag in het midden en durfden niets te beginnen tegen Sven. (wordt vervolgd)
Bim en Bam Bim, roept men, jehebt geen veren,
Beertje Bam speelt met zijn vriendjes Indiaantje, ja... en hoe! Met hun pijlen, boog en speren vallen ze steeds aan: Joehoe!!
Nou, denkt Bim, ik weet wel raad hoor, en hij trekt een handschoen aan.
Op hun hoofdenechte veren, zo zijn ze op het oorlogspad. Zie ze dansen, zie ze springen, heel krijgshaftig, 't lijkt heel wat.
Nee, geen handschoen voor zijn handje, maar voor boven op zijn hoofd. Het staat werkelijk Indianig, kijk maar, als je 't niet gelooft.
Beertje Bim gaat ook een kijken wat er buiten gaande is. Hij wil graag meteen gaan meedoen, maar de Indiaantjes zijn niet mis.
Bam en de Indiaantjes roepen: Ha, jij wordt het opperhoofd.
jijbent dus geen Indiaan.
Laat ons vredespijp gaanroken.
Goed, lacht Bim, dat is beloofd.
'
_______________________________^___________B
tß^M^
HB^^^J;;
i^M^^
.SS^V
■
______
Eencollege ethiek'van prof. dr. K. Schilder in oorlogstijd en kerkstrijd, januari 1943. Uitgegeven ter gelegenheid van de liö-jarige herdenking van de Vrijmaking, met historisch commentaar verzorgd door J. Kamphuis, hoogleraar
kerkgeschiedenis
paperback. 81 pag., J UK— (WV-prijs j 8.50) met gratis
inlegblad
K. Schilder als gevangeneen onderduiker W. (j. de Vries
b 0 nrw.n Kennen.
la ja)
"
Mf\(\ _flA\K\.
paperback. ->
M/ <^\ M^ JAw V\ f ___ft/^A\1 ll
__.
'
1
1
„,..,,
, ,
Fp ♦},«.,♦-- in *.en theater TWhau in UaChaU
H. Knoop
,
Fpn onf r(iprpnf) boek. u^k Ha nn7P ..ten ontroerend dat in7(inriprhpiH inzonderheid onze jongeren moeten lezen, opdat zij niet vergeten. Het
boek is tegelijk interessant omdat het de kerkstrijd in Nederland in de <x>rlog kent. Gelijk bekend was ds. Kn.K.p. collega en vriend van K. Schilder, een vurige volgeling van hem. Een document van kerkelijke en geestelijke strijd is dit boek geworden, dat men met i_sot.t lets t
i
I 1
" N
fl Sv
MMa^PW1 fi^b______
fb" —'VHB^AJif JMfJIJiI
.''^B^* 'flBnK
'
.fl /' _H '^^r ,▼ / J mwÈÉËÊÊÈÊm&%/ ÉS
\\' tVW. V. /]\
/
<%■; «
Klfcfl |Éfll Wg I
fl Groot gewin W. P. Balkenende
Am
„Ik noem het boek een gereformeerde roman. Daar dat de ur lal,een leven van t leden van de tekent, gereformeerde mensena?,« gereformeerde kerk in een bepaalde plaats, maar dat hij weloverwogen de tijd van de V njmaking, de strijd ln de kerk tijdens die benauwde oorlogsjaren er in verwerkt."
* "lf'
h^
nif
(Nederlands Dagblad)
gebonden. 228pag.. f 24.90
... .
-.
dit boek„Werd er maar méér over de 'lijdende kerk'geschreven. Als ik zo goed zou kunnen schrijven als Willy Bakker-Huizinga, dan waren er van mijn hand al zeker '0n erwerp
\
F
■
:^l j
Johari Cavier
1
1 WW**£Ï*
beginvaneen
nieuwe romanreeks!
na lezing van
fr
_______
it
Vriendmvaa vroeger
boeken: het veelbelovende
'Baboesjka blijft in Ivanovka' voert ons naar de U.S.S.R. en geeft ons een beeld van het leven van christenen onder een totalitair, communistisch regiem. Dat beeld is beklemmend, maar ook bemoedigend, omdat temidden van verdrukking en vaak uitzichtsloze situaties Gods nabijheid een sterkerealiteit blijkt te zijn. De heer A. van der Bijl, bekend van de organisatie 'Kruistochten' (Stichting 'De akker is de wereld'), schreef ons
"" ,^^m
i
-?
___■'
oeiangrijKe
/ ' :i":-
-c-i*" ",^-||„
gesclu-even
. ~
Een historisch document: een rede die prof. dr. K. Schilder heeft gehouden in 1951 voor de jeugd van de kerk over haar oecumenische taak (op pinkstermaandag voor de bond van geref. meisjesverenigingen). Deze grammofoonplaats werd m 1969 uitgegeven bij gelegenheidvan de 20-jarige
_ ''
_^Ji
.,
Meteen na de verschijning veel gevraagd!
IV w* aak*-—
1
,
rede van Prof. Dr. K. Schilder
la
i?^^^'!?
, taak. -LiT W oecumenische
:_:.
ni^*-
1
B'.^B
_P_ri -^aaMMwmf fl
.
Iw_fav_
Al[l "--" „„„UITGEVERIJ DE VUURBAAK Bl __________■
thmm^ ,Bdm^Ml^ f 1^ "'
Jid
" '■'
omdat wij uit de hier gepubliceerde correspondentie de persoon van K. S. in een periode van voor hem. voor ons volk en voor de gereformeerde kerken zeer
. moe
fl^
herdenking van de Vrijmaking.
„Wij zijn dankbaar voor de verschijning van dit boek.
aron mJ ten \leren grote m ,^;forl
___ ___
>*Wf
l^^_^___v_?^^^Hl
j(
i
A
i /
Ml\[ \\\
M\/ )fl\ /Sm\ï)^
-
Dit boek confronteert de lezer met het probleem van de homoseksualiteit en de homofilie. Hans Werkman schreef hierover in het Nederlands Dagblad van 18 augustus '79 (De Variant): „Toen ik het uit had, had ik het idee dat ik een dik boek had gelezen. Toch telt het maar 108 bladzijden. In ditkorte bestek zegt de auteur zoveel en komt hij tot zon doorzichtige weergavi "n h«* dat hij voor deze roman koos, dat ik na het P[ot:bl,eem n ro"an ze d? ¥ l alledaagse kabbelende lez,? culturele beekje van de gereformeerde kring opeens in een stroomversnelling. De verschijning van dit boek van een gereformeerde auteur ,s een gebeurtenis, paperback, 108 pag., f 13,75 (WV-prijs: f 12, *)
dfct
tre^
—
* De desbetreffende reductiebon wordt aan de Vrienden van de Vuurbaak toegestuurd met het nieuwe informatieblad in september a.s.
Al onze uitgaven zijn verkrijgbaar bij de boekhandel
m\l^ uitgeverij de vuurbaak BV Postbus 189, 9700 AD Groningen 050-183450
X
