GEREFORMEERD GEZINSBLAD. Joegoslavië. mag van. Rusland. eigen weg" gaan

NEDERLANDS DAGBLAD MAANDAG

GEREFORMEERD GEZINSBLAD

22 AUGUSTUS 1977 33e jaargang no. 7579 ■

Twaalf expeditieknooppunten voor de postverwerking aldus de staatssecretaris, tot maatregelen in verband met de sterk stijgende personeelslasten.

Deze maatregelen

hebben een matigend effect op de tariefontwikkelingen en tevens worden door deze vernieuwingen voorwaarden geschapen voor een betere procesvoering en -beheersing, die beogen de kwaliteit van de dienstverlening te behouden. Bij de herstructurering dient tevens te worden uitgegaan van de plannen van de Ned. Spoorwegen, waarbij een

volledige scheiding tussen personenen goederenvervoer (dus ook post) wordt nagestreefd. Als gevolg hiervan zal het overslaan van post op de reizigersperrons vanaf 1979 niet meer mogelijk zijn.

Werkgelegenheid Staatssecretaris Van Hulten

-

DEN HAAG Staatssecretaris Van Hulten van Verkeer en Waterstaat heeft besloten dat de PTT uitvoering kan geven aan haar plannen tot concentratie van expeditiewerkzaamheden van de post op 12 zogenaamde expeditieknooppunten. Deze knooppunten

zijn of worden gevestigd in Amsterdam, Haarlem, Den Haag, Rotterdam, Roosendaal, Sittard, 's-Hertogenbosch, Utrecht, Arnhem, Zwolle, Leeuwarden en Gro-

Uit sociaal oogpunt is de concentratie gewenst i.v.m. verbetering van de arbeidsmethoden en de werkomstan-

digheden.

Met betrekking tot de werkgelegen-

heid merkt de staatssecretaris op dat de vermindering van arbeidsplaatsen als gevolg van de doelmatigheidsmaatregelen verre overtroffen wordt door de autonome groei van arbeidsplaatsen bij de postdienst. In de eerstkomende jaren wordt een nettogroei van bijna 2000 taken verwacht. Voor de regio Midden- en Oost-Brabant betekenen de concentratieplannen een vermindering van circa 35 arbeidsplaatsen, terwijl in de provincie

Overijssel het aantal taken per saldo

ningen. met ruim 20 terugloopt. Deze beDe staatssecretaris heeft diverse scheiden vermindering van het aantal verzoeken van gemeentebesturen arbeidsplaatsen zal overigens zeer om ook in hun plaats of regio geleidelijk zijn beslag krijgen en niet leiden tot afvloeiing van personeel met een expeditieknooppunt gevestigd te krijgen, afgewezen. Ook het verzoek van de ambtenarenbonden om met name in Twente en Eindhoven een expeditieknooppunl te stichten hetgeen zij nog

volledig dienstverband, of gedwongen verhuizingen. Verder merkt de heer Van Hulten in zijn brief op dat de vestiging van twaalf expeditieknooppunten het investeringsniveau voor gebouwen en terreinen met ruim 68 miljoen vermindert ten opzichte van de bedragen

’

die nodig waren geweest bij een ongewijzigde structuur tot 1990. Wel leidt de nieuwe structuur tot een versnelde bouwactiviteit gedurende de eerstkomende vijfjaar.

„Dienstverlening Op louter technische gronden zouden zes expeditieknooppunten voldoende zijn geweest. Uit een oogpunt van dienstverlening zou evenwel een concentratie in zes plaatsen te veel risico meebrengen. Bij een opzet met twaalf knooppunten is het afbreukrisico praktisch nihil en de dienstverlening volledig veilig gesteld. Vestiging van nog twee knooppunten zou op investeringsbasis neerkomen op een bedrag van één a anderhalf miljoen gulden per arbeidsplaats. ln het slot van de brief zegt de bewindsman mede namens de minister van Sociale Zaken, die ook het deze week gevoerde gesprek met de ambtenarenbonden bijwoonde dat hij van mening is dat het beleidsplan van de PTT inzake de expeditieconcentratie op goede gronden is gebaseerd.

-

-

De economische, technische en sociale aspecten ervan zijn naar de mening van de heer Van Hulten in hun onderlinge samenhang afgewogen en zeker niet in strijd met het regeringsbeleid ter zake van de werkgelegenheidsproblematiek.

-

-

GRONINGEN (ANP) MR. I.H.P. Slaterus is per 1 oktober eervol

ontslag verleend uit zijn functie van officier van justitie in het arrondissement Groningen, onder dankbetuiging voor de door hem in rechterlijke betrekkingen bewezen diensten.

Door het onthullen van een plaquette opende prinses Beatrix de nieuwe sociale werkplaats voor de Bevelanden Tholen en St Philipsland in Goes. Geamuseerd luistert de Prinses naar

ER IS een conflict ontstaan tussen houdt verband met een gewijzigd be- ging via de Algemene Bijstandswet staatssecretaris Meijer (CRM) en de leid inzake de huisvesting van bejaar- werd beëindigd. Niet langer kon een Centrale Raad voor de Gezinsverzor- den. Niet langer wordt het verzorgings- gezin dat de hulp niet kon betalen, ging. Inzet van dat conflict is de vraag tehuis als de ideale opvang gezien. zich melden bij de dienst Sociale zaken hoe met het beschikbare geld op de Dat mag pas aan bod komen als de van zijn gemeente. In plaats daarvan rijksbegroting de beste en de meeste bejaarde of het bejaarde echtpaar niet gingen de stichtingen voor gezinsdienstverlening op het gebied van de meer in staat is zichzelf behoorlijk te hulp tarieven vragen die afgestemd gezinsverzorging kan worden bereikt. verzorgen. Eerdere opneming is niet waren op draagkracht, waarbij met De gezinsverzorging heeft een onmisbare functie in de hedendaagse samenleving. De dames die deze taak uitoefenen, schieten niet alleen te hulp in gezinnen waar de huisvrouw door ziekte uitgeschakeld is, maar ook bij weduwnaars met kinderen of andersoortige onvolledige gezinnen, bij zelfstandig wonende gehandicapten, en vooral bij bejaarden. De laatste categorie is verreweg de belangrijkste geworden: ca. 45 % van alle gezinsverzorgstersuren komt aan bejaarden

— —

in hun eigen belang zij verliezen dan waardevolle bezigheden en kost de samenleving handen vol geld, want verzorgingstehuizen zijn duur. Wanneer de diensten van een bejaardenhelpster eens of tweemaal per week beschikbaar zijn voor het zwaardere werk in de eigen woning, kunnen tal van bejaarden langer zelfstandig blijven. De kostenstijging voor gezinsverzorging kan dus ten dele elders besparingen opleveren.

ten goede.

jnzonderheid

onder het kabinet-Den DESONDANKS is de kostenstijging Uyl is deze werksoort sterk gegroeid, deze sector toch uit de hand gelopen. In het begin van dit jaar zag het eruitgaven aan subsidies op de rijksbegroting zijn in vier jaar tijds verdrie- naar uit dat er een slordige 100 milvoudigd en bedragen nu omstreeks een joen meer nodig zou zijn dan op de miljard gulden. Het aantal arbeids- Rijksbegroting was uitgetrokken. plaatsen in deze sector steeg in dezelfde periode van 60.000 naar 100.000, Wanneer een staatssecretaris met die volledige en gedeeltelijke betrekkingen boodschap naar de minister van financiën gaat, behoeft hij natuurlijk (resp. 25 en 75 *7o) bij elkaar genomen. Ondanks deze groei is er nog niet op een erg vriendelijke ontvangst steeds vraag naar meer hulp en meer te rekenen. Er moest dus iets gedaan subsidie. Op 7 mei j.l. werd nog een worden. demonstratie gehouden onder het motto „Geen beperking, maar uitbreiNu waren er ook vorig jaar al maatding van de gezinsverzorging". regelen getroffen om de uitgaven voor de gezinsverzorging binnen de perken °e sterke groei van de afgelopen jaren te houden. De oneigenlijke bekosti-

pc

name de beter gesitueerden meer moesten bijdragen dan voordien. Maar dat paste in het ideaal van spreiding van inkomen (trouwens ook in onze opvatting dat de overheid niet moet subsidiëren waar het niet nodig is). Tegelijkertijd werd een eind gemaakt

aan de misstand, dat iemand die haar eigen bejaarde ouders af en toe hielp, daarvoor een uurloon kon incasseren bij Sociale zaken, als die ouders wat hun inkomen betreft daarvoor in de termen vielen. Als je zo gemakkelijk geld kunt krijgen, kunnen velen natuurlijk niet de verleiding weerstaan daarvan gebruik te maken. Maar de gedachten is absurd dat zelfs die hulp betaald zou moeten worden op gelijke basis als hulp van een vreemde! Dat vloekt met alle bijbelse noties over de verhouding tussen ouders en kinderen (vgl. Marcus 7 12, 13). Maar al werd de kostenstructuur van de gezinsverzorging door deze maatregelen wel doorzichtiger, de kostenstijging werd er niet door afgebroken. En zo zag staatssecretaris Meijer op grond van de beschikbare rijksmiddelen zich begin dit jaar genoodzaakt een vakaturestop op te kondigen. Openvallende vakatures mochten niet vervuld worden, totdat het financiële

:

" WETENSCHAP Geothermische energie:

5 VARIA " „Arbeidsomstandigheden in metaal zijn ziekte-verwekkend" Eetgewoonten in Europa

Zon- en maanstanden Dinsdag 23 augustus Zon op 06.36 Maan op 16.36

Terwijl Tito voor zijn verdere reis naar Noord-Korea en China rust nam aan het Baikal-meer, vloog zijn gastheer Leonid Brezjnjev naar De Krim terug om zijn vakantie voort te

Kwaliteitsgarantie kan fruitteelt goed doen

ginselen gerangschikt, wier „strikte naleving" de grondslag voor versterking van de betrekkingen tussen Joegoslavië en de Sowjet-Unie alsmede WILHELMINADORP [ZLD] Om hun concurrentiepositie te handhaven tussen beide communistische partijen of te herstellen zullen de Nederlandse vormt. fruittelers vooral gezamenlijk moeten streven naar een betere afzet van hun produkten en een zekere kwaliteitsga-

-

DE

EXPLOSIE van de vraag naar en de kosten van gezinsverzorging deed overheid en particuliere organisaties ook omzien naar wegen om op goedkopere wijze in de behoeften te voorzien. In het verleden was de kostenstijging mede veroorzaakt doordat de gezinsverzorging uit de sfeer van het liefdewerk gebracht was in de zakelijkheid van een beroep, met een cao, met een normale werkweek, met sociale voorzieningen enzovoorts. Niemand zal dat de werksters in deze sector misgunnen, maar het bracht wel problemen mee, want de arbeidsvoorwaarden in ons land zijn kostbaar. Verder was gezorgd voor een goede vakopleiding voor de gezinsverzorgsters en ook daardoor was niet alleen de kwaliteit, maar uiteraard ook de prijs van de dienstverlening opgevoerd. Voor dat alles waren uitstekende motieven, maar nu het werk erdoor onbetaalbaar dreigde te worden, leek het beter de vijand van het goede te worden. Daarom werden plannen ontwikkeld om vrijwilligsters in te scha" kelen. Daarvoor werd gedacht aan (als regel gehuwde) vrouwen, die ten hoogste twaalf uur per week in andere gezinnen werkzaam zouden zijn. Bij die

onder 20.48 onderOl.OO

De atoom-ijsbreker Arktika heeft als eerste schip het geografische punt van de Noordpool bereikt op 17 augustus 4.00 uur [plaatselijke tijd]. Op defoto de atoom-ijsbreker in de Straat van Karsky in maart van dit jaar.

zetten.

beleid weer in evenwicht zou zijn. Deze maatregel wekte veel protesten. Een vakaturestop is namelijk een erg bot middel, omdat het willekeurig werkt: daar waar iemand ontslag neemt, wordt men getroffen doordat men voortaan minder kan doen. De meisjes van de gezinsverzorging kwamen daardoor onder geweldige persoonlijke druk te staan als ze bijv. plannen hadden om in verband met eigen gezinssituatie of huwelijk hun baan op te zeggen.

4

gratis en toch peperduur

sterken en hun samenwerking op alle terreinen uitbreiden. Dit is de kern van het communiqué, dat na afloop van het officiële bezoek van het Joegoslavische staatshoofd en partijleider Josip Broz Tito aan de Sowjet-Unie uitgegeven is.

Het gemeentelijk beleid dient er volgens B en W, verder op gericht te zijn dat Stadskanaal zijn streekfunctie in de gehele Kanaalstreek minstens de uitleg van een van de tingieters in behoudt en waar mogelijk nog verde werkplaats. Rechts staatssecretaris sterkt. Dit om zich staande te kunnen Mertens en in het midden de heer A. houden binnen de concurrerende druk J. A. Veldkamp, technisch directeur van handel in streekcentra als Winvan De Betho. schoten, Veendam en Emmen.

Rumoer in de gezinszorg

Nederlands-Thais

-

plaatselijke middenstand toonde zich groot voorstander van het dempen van het kanaal. Het kanaal wordt nu een recreatieve functie toebedacht.

2

probleem

De Sowjet-Unie en MOSKOU willen hun betrekkingen Joegoslavië op basis van eerbiediging van de wederzijdse soevereiniteit, onafhankelijkheid en niet-inmenging in eikaars binnenlandse aangelegenheden ver-

Het college zet met deze doelstelling een streep onder alle in de loop der jaren gedane voorstellen om het kanaal, zeker in het centrum van de gemeente, te dempen. Met name de

vandaag:

BUITENLAND 3 " Drugs: gemeenschappelijk

gaan

Het communiqué herinnert volgens het Joegoslavische persbureau Tanjoeg aan de Russisch-Joegoslavische verklaringen van 1955 en 1956, die de Balkan-staat zijn „eigen weg" naar het socialisme toezegden. Maar tegelijkertijd worden „de verschillende wegen naar de socialistische opbouw" nog eens afzonderlijk onder de be-

VAN MILL

KERK EN RELIGIE/ ONDERWIJS Opbloei christendom in boeddhistisch Thailand

„eigen weg"

en 19e eeuw gegraven Stadskanaal moet open blijven. Dit schrijft het college van B en W van de gemeente Stadskanaal in een beleidsnota voor een nieuw structuurplan.

Het reeds geruime tijd geleden bij de postdienst in gang gezette vernieuwingsproces steunt op de noodzaak dat het bedrijf in technisch en sociaal opzicht „bij" moet blijven om zijn maatschappelijke functie goed te kunnen blijven vervullen. Met name het zeer arbeidsintensieve karakter van het postbedrijf dwingt,

ND

Rusland

moet open blijven STADSKANAAL - Het voor de ontginning van Hoogeveen in de 18e

eens hebben bepleit in een gesprek op 16 augustus met staatssecretaris Van Hulten en minister Boersma kon niet worden gehonoreerd. De heer Van Hulten heeft één en ander meegedeeld in een brief aan de Vaste Commissie van Verkeer en Waterstaat in de Tweede Kamer.

Directeur: Ir. R. F.

Joegoslavië mag van

Het Stadskanaal

-

Hoofdredacteur. J. P. DE VRIES

rantie.

Ir. A. de Zeeuw, directeur-generaal voor de Landbouw en de voedselvoorziening, zei dit tijdens de viering van het 75-jarig bestaan van het

Dajan in vraaggesprek:

„Israël afhankelijk van de VS" -

TEL AVIV De Israëlische minister relevant is". van Buitenlandse Zaken, Mosje Dajan, heeft in een vraaggesprek gezegd dat de VS in toenemende mate voorstanders zijn van zijn denkbeeld om de bezette westelijke Jordaanoever niet terug te geven maar deze te houden als een gebied waar Arabieren en Joden „een gemeenschappelijke levensstijl" zouden kunnen volgen.

Proefstation voor de fruitteelt in Wilhelminadorp bij Goes. Men vergete niet, aldus de directeurgeneraal, dat zowel op de thuismarkt als op de Westduitse markt het Hij zei in zijn gesprek met het blad Nederlandse produkt moet concurreuit andere „Yedioth exportfruit ren met het Achronoth" dat Washinglanden, waarvan in toenemende mate ton steeds meer ging voelen voor het „Plan-Dajan", volgens hetwelk er de kwaliteit wordt gegarandeerd. Eenmalige vergoeding, zo meende de geen „territoriale verdeling" zou komen van de in 1967 veroverde geheer De Zeeuw, kan zowel afzetbevorderend als kwaliteitsverbeterend bieden. In plaats daarvan, zei hij, zou werken. Kwaliteitsverbetering kan er een „functionele verdeling" koook bereikt worden door een strengere men. De kwestie van soevereiniteit keuring van het fruit, indien daardoor over het gebied bleef in dat plan bevorderd wordt dat te vroeg geplukt onopgelost, zei Dajan. fruit van de markt wordt geweerd en Hij erkende dat Israëls afhankelijkdat het fruit tijdig wordt geruimd. heid van de VS op het gebied van De Nederlandse fruitteelt, zo merkte wapenleveranties en economische de heer De Zeeuw op, verkeert als gehulp te was om het erg lang groot volg van kostenverhoging, overprozonder deze te kunnen uithouden. duktie in de EEG en felle internationale concurrentiestrijd al sinds „Als de VS ons willen fijnmalen, 1967 in een sombere situatie, al maakt kunnen zij dat. Wij kunnen niet de kleine EEG-fruitoogst de vooruit- werkelijk de VS weerstaan, maar ik geloof niet dat deze kwestie nu zichten voor dit oogstjaar gunstig.

arbeidsduur zouden zij niet onder de sociale wetgeving vallen. Hun vergoeding zou daardoor lager kunnen zijn, terwijl sociale lasten niet betaald hoefden te worden. Zij zouden betaald worden door de mensen voor wie zij werkten; de instellingen voor gezinszorg zouden alleen een bemiddelende functie vervullen. Uitgerekend was dat op deze wijze met hetzelfde geld bijna tweemaal zoveel hulp verleend zou kunnen worden. In mei j.l. werd over een dergelijke regeling, alfa-hulp genoemd, overeenstemming bereikt tussen de staatssecretaris en de Centrale Raad voor de Gezinsverzorging. KORTGELEDEN kwam de staatssecretaris echter op deze afspraak terug. Nu stelde hij als voorwaarde voor zijn medewerking, dat de alfa-helpsters wèl volledige sociale voorzieningen zouden genieten en het minimumloon ontvangen. Het zou erop neerkomen dat zij toch in dienst zouden moeten treden bij de instellingen. In plaats van een gediplomeerde gezindsverzorgster zou dan nog maar 1,4 alfahulp betaald kunnen worden, of 1,2 als er ook vakantiegeld en -bijslag zou moeten worden betaald. Daar zagen de instellingen geen gat meer in. De staatssecretaris schijnt het plan toch te willen doorzetten, op basis van vrijwilligheid bij de plaatselijke instellingen. Achtergrond van de ommezwaai van de staatssecretarissen vormen bezwaren van de kant van de vakbeweging en van het ministerie van Sociale zaken tegen de oorspronkelijke regeling. De vakbeweging voelde zich geroepen op te komen voor een volwaardige rechtspositie voor deze arbeidskrachten; het ministerie van Sociale zaken had er bezwaar tegen dat gesubsidieerde instel-

lingen aan arbeidsbemiddeling zouden gaan doen beneden het minimumloon, omdat dit aan koppelbazen ook verboden is.

Naar onze mening is bij deze stellingname,volledig het bijzondere karakter van de alfa-hulp uit het oog verloren. De sociale wetgeving is een uitstekende voorziening om te voorkomen dat mensen in nood komen. Het minimumloon is een belangrijke waarborg dat iemand van zijn werk ook kan leven. Maar in dit geval gaat het om mensen voor wie dit alles reeds gewaarborgd is via het inkomen van hun echtgenoot. Ziekte of werkloosheid behoeven zij niet te duchten en er zijn geen anderen van hun inkomen afhankelijk; het heeft meer het karakter van een extraatje. Moet hun dan toch de volle rechtspositie van een werknemer worden opgedrongen? In het standpunt van de vakbeweging en Sociale zaken, overgenomen door staatssecretaris Meijer, herkennen we de geest van de tijd, die de rechten van de mens centraal stelt. Die rechten moeten zelfs verzekerd worden wanneer de betrokkenen ze niet strikt nodig hebben. Hulp verlenen waar hulp nodig is, voor een beloning van beneden het gebruikelijke arbeidsloon ligt, wordt niet toegestaan. Dan laat men nog liever die nood ongelenigd voortbestaan, of men legt nog zwaardere lasten op de gehele bevolking om die hulp te bekostigen. Op deze manier geen sociale voorzieningen juist a-sociaal werken!

HET IS wel eens goed terug te denken aan de voorgeschiedenis van de gezinshulp. Waardoor is de behoefte daaraan zo explosief gegroeid? Omdat

In een ander vraaggesprek, met het

dagblad „Ma'Artv", herhaalde minister Dajan dat het beginnen van een dialoog tussen de VS en de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie in strijd zou zijn met Washingtons schriftelijke belofte aan Israël en een slechte ommekeer in het Amerikaanse standpunt zou zijn.

Leegstaand

hotel gekraakt -

GRONINGEN Een groep leden van „het krakers-kollektief Groningen" heeft het voormalige hotel Elzinga aan de Carolieweg in Groningen gekraakt. Het hotel staat al enige jaren leeg. Het gebouw telt veertig kamers. De kraakactie is bedoeld om kamerloze jongeren onder dak te helpen, maar vooral ook als „krachtig protest" tegen de leegstand van bewoonbare panden, hoewel „er een schrikbarendekameren woningnood is". in onze samenleving de spontane hulp steeds meer is teruggedrongen. In het

verleden bleven bejaarden bij hun kinderen of kinderen bij hun bejaarde ouders wonen en daarmee was hun verzorging verzekerd; dit komt vandaag nog maar sporadisch voor. We hebben het te druk, onze huizen zijn te klein, en de vrouwen nemen liever een betaalde baan. De „grootfamilie" die opelkaar aangewezen was, heeft plaats gemaakt voor het gezin met familie op afstand. Aan deze verandering zijn pluspunten verbonden, maar zeker ook schaduwzijden. Naast de familie stonden ook de buren voor elkaar garant waar hulp nodig was. Maar ook dat is, zeker in de grotere plaatsen, verleden tijd. Men kent

soms zijn buren niet eens, laat staan dat men iets weet over behoefte aan

hulp. leder leeft voor zichzelf. Zelfs binnen de kerkelijke gemeenschap valt deze klacht te beluisteren. Verder is onze samenleving steeds meer materialistisch ingesteld geworden. Op liefde werk wordt neergezien; alles moet betaald worden. Deze maatschappelijke ontwikkeling heeft de professionalisering van de gezinsverzorging in de hand gewerkt. Deze dienst is vandaag uit de samenleving niet meer weg te denken. De kosten ervan zijn zo hoog, dat hulp van enigszins lange duur uit een doorsnee inkomen niet valt te betalen. Anderzijds zijn er vele vrouwen die in hun eigen huishouding tijd over hebben,

die als huisvrouw voldoende ervaring hebben, en die om het geld geen baan hoeven aan te nemen. Wat is er logischer dan hen voor deze taak in te schakelen? Laten we toch oppassen voor een sociaal klimaat, waarin voor het verhelpen van werkelijk sociale noden geen ruimte meer is.

2

NEDERLANDS DAGBLAD Maandag 22 augustus 1977

KERK-RELIGIE-ONDERWIJS

Opbloei

Gezamenlijk bulletin Nederlandse hogescholen

-

en universiteiten EINDHOVEN [ANP]

christendom in

-

De voor-

lichtingsdiensten van dertien Nederlandse hogescholen en universiteiten zijn gestart met de gezamenlijke uitgave van een bulletin genaamd „Onderzoek". Het tweemaandelijks verschijnend bulletin beoogt de persmedia en andere geïnteresseerden te atttenderen op het wetenschappelijk onderzoek dat aan deze instellingen plaatsvindt.

boeddhistisch

Elk bulletin is gewijd aan één of twee bij voorkeur actuele thema's. Het jongste nummer staat in het teken van de werkloosheid in Nederland en de

B. Hartog neemt na 47 jaar afscheid van het onderwijs [van een correspondent]

Bruchterveld en van verschillende

gereformeerde basisschool te bergentheim de heer B. Hartog en zijn echtgenote, was er 's avonds op dezelfde dag, 12 augustus, een vergadering door het schoolbestuur belegd, waarop de leden van de schoolvereniging officieel afscheid namen van de heer Hartog en tevens het nieuwe schoolhoofd, de heer H.W. Hindriks, geïstalleerd werd.

worden, klinkt telkens de dankbaar-

andere scholen. In de toespraken die receptie devergadering aan het adres van tijdens BERGENTHEIM " Na de het scheidende schoolhoofd gericht voor het scheidende hoofd van de heid door voor het werk dat de heer Hartog heeft mogen verrichten. De plaatselijke predikant ds. W. Pouwelse wenste de heer Hartog, wiens gezondheid momenteel te wensen overlaat, zijn oude vitaliteit terug om ook straks als ambtsdrager in de kerk te Bergentheim zijn werk te mogen verrichten.

Geref. kerken Adressen

-

ROUVEEN Het toekomstige ad*, van ds. H. Scholte is: Beukenlaan Rouveen; tel. U5226-523.

ROZENBURG

- Adres

ds.

a.

Rozenbur"v*

Houdt: Nassaustraat 3, tel. 01819-16340. Adres quaestor WEZEP

-

Harderwijk, tevens contactadresclassk vrZ militairen van de Margrietkazerne- F Korevaar, de Meidoorn 37, ettn (wegens vernummering).

w

Nadat het bestuur enkele geschenken Dagopleiding public aan de heer en mevrouw Hartog heeft Christelijke kerk in Binai-vluchtelingendorp in Thailand, waar kinderen bezig voedingsmiddelentechnologie. „OngereforHartog heeft het heer De overhandigd als blijk van grote waarderzoek" is verkrijgbaar bij alle voorzijn met bijbelstudie. gediend, meerde 47 onderwijs jaar lichtingsdiensten van de universiteiten dering, werd het nieuwe hoofd der waarvan 20 jaarte Bergentheim. In die school door het overhandigen van een relations, en hogescholen. Bergenheimse periode, zo zei de bijbel geïnstalleerd. De voorzitter van protestanten geschat op 40.000, terwijl wordt in sommige kringen gezien dat (van onze redactie kerkelijk leven) van het schoolbestuur, de het schoolbestuur wenste de heer voorzitter er zon 100.000Roomskatholieken in men zijn eigen predikanten moet van der Veen, heeft de heer Hindriks „de kracht en de wijsheid van en voorlichting rekening heer G. lopende BRUSSEL Op de onderhouden. Op dit moment ontTerwijl bepaalde het overwegend boeddhistische ThaiTHAILAND Hartog onder600 Verbondskinderen de Here toe, om samen met het overige land zijn. Het land telt in totaal 45 vangen veel kerkelijke leiders vrijwel van de betalinsbalans van België en groeperingen links-georiënteerde stuheeft u de kracht Here „De personeel de jeugd der kerk te miljoen inwoners. Men is bezig zich volledige financiële steun vanuit het Luxemburg is in mei een tekort van wezen. denten aan verschillende universiteidit werk in grote getrouwgegeven om (158,7 miljard miljoen 2,3 op onderwijzen in de leer der zaligheid.' de feestelijke Tijdens de festiviteiten frank buitenland. ten in Thailand wegvluchten om zich voor te bereiden EINDHOVEN [ANP] Op de school verrichten", aldus de heid mogen te met een vergeleken gulden) ook ontstaan herdenking volgend jaar, jaar verwachting als het 150 zal naar volgend bij de communisten in de jungle te Hoger Economisch en Adminj. voor de Amerikaanse evangelist dr. Billy batig saldo van 3,7 miljard frank voorzitter. voegen en tegen de Thaise regering jaar geleden zal zijn dat het christenstratief Onderwijs in Eindhoven stut dom in Thailand voet aan de grond Graham naar Thailand komen. Ook (255,8 miljoen gulden) in mei van het Aanwezig waren op de vergadering gaan vechten, is er aan de andere kant 1 augustus volgend jaar een dagopvorige jaar. De eerste vijf maanden ook de inspecteur van het lager een opbloei van het christendom te kreeg. Nog steeds is men sterk onder de 77.000 Indochinese vluchteleiding public relations, reclame tt overschot onderwijs, de heer Zeldenrust, de locozien onder de studenten. Over het afhankelijk van zendingsorganisaties. lingen, die momenteel in Thailand van het jaar leverden een voorlichting. De opleiding is door verblijven, wordt door de christenen van 1,2 miljard frank (82,8 miljoen burgemeester van degemeente Hardenalgemeen groeit het aantal Thaise staatssecretaris Klein [onderwijs] bij Toch komen er steeds meer stemmen gewerkt. Naast materiële hulp brengt gulden) op vergeleken met 6,5 miljard berg W. Berenst, afgevaardigden van christenen sedert vier jaar vrij sterk. van experiment aan de Eindhowijze miljoen gulden) in 1976. de kerkeraad (448,5 evangelie Bergentheim name hen. frank van en zelfstandige koers. Met onder men ook het Op dit moment wordt het aantal om een Er zal geen NAIROBI [Reuter] vense school toegewezen., De proef zd Oegandese koffie naar de Keniase vier jaar duren. havenstad Mombassa meer worden vervoerd, zolang de Keniase spoorHet bestuur van het Nederlands wegen geen afdoende maatregelen Genootschap voor public relations hebben getroffen tegen de groot- had al eerder bij het ministerie op een scheepse diefstallen. Dit heeft een dergelijke opleiding aangedrongen. spoorwegfunctionaris in Nairobi meeDe vereniging van voorlichtingsambgedeeld. tenaren ondersteunden deze aanvraag.

Thailand

reclame

-

-

-

Geen vervoer van

Oegandese koffie

doorKenia

-

Situatie Evangelische kerk West-Duitsland stabiliseert -

De grote HANNOVER [ANP] protestantse van de meerderheid christenen in de Bondsrepubliek Duitsland houdt vast aan de doop, bevestiging en kerkelijke begrafenis, terwijl het aantal kerkelijke huwelijksbevestigingen vooral in de steden verder terugloopt. Het aantal christenen dat uit de Evangelische kerk treedt, is in 1975 met ongeveer een kwart verminderd tegenover het jaar daarvoor. Tegelijkertijd heeft de deelname aan het godsdienstige leven zich gestabiliseerd. De kerken aan-

Kerken DDR willen meer contact met Nederland

-

AMERSFOORT [ANP] De officiële kerkelijke lijn in de DDR is: je als christenen kritisch op te stellen niet naast, maar in de samenleving. „Een verblijdende ontwikkeling, waarmee dekerken in dat land het zich bepaald niet gemakkelijk maken, want de staat vindt sociaal en zeker politiek engagement vanuit het geloof maar een verdachte zaak". Dit rapporteerde ds. F. Mooi, secretaris van de Hervormde provinciale kerkvergadering in Groningen onder meer aan de Raad van kerken. Met nog vier andere delegatieleden bracht hij onlangs een tegenbezoek aan de DDR, nadat enkele jaren geleden een Oostduitse delegatie ons land had bezocht. De delegatiekon waarnemen „dat de kerk met ware vindingrijkheid en grote tact deze opstelling, die als een uitdaging wordt ervaren, probeert waar te maken." Dit geldt dan met name de grote Evangelische kerk. Over de R.-k. kerk, die acht procent van de bevolking uitmaakt, meldde dr. W. Rood, adjunct-secretaris van de Nederlandse bisschoppenconferentie onder meer dat het aantal roepingen sterk afneemt en. ook veel priesters, in verband met celibaatkwesties, vertrekken. Dit in tegenstelling met andersluidende berichten. Aan de zogeheten Europacommissie zal de Raad van kerken vragen na te gaan hoe de contacten met de DDR het beste voortgezet kunnen worden. Er is daar vooral belangstelling om groepen pastores/theologen met ons land uit te wisselen die bijvoorbeeld een studieproject zouden kunnen volgen.

-

NEW VORK (ANP) In de Verenigde Staten is het indexcijfer voor de industriële produktie (1967 100) de vorige maand (gecorrigeerd voor het seizoen) met 0,5 procent gestegen tot 139 na een verbetering van 0,7 procent in juni.

-

NEDERLANDS DAGBLAD Bergstraat 49, Amersfoort

Postbus 241 Telefoon (033) 3 05 64 (klachten o\er bezorging

s.v.p. alleen tijdens kantooruren)

's Avonds (dringend)

Redactie: 34879 Advertentie: 19692 Abonnementsprijs (bijvooruitbetaling): f 38,80 per kwartaal.

Losse nummers f 0,50. Postgiro: 979505

Bank: A.B.N. Amersfoort, rek. no.: 553216848

Hij zei dat er sinds 8 augustus geen koffie uit Oeganda naar de kust is vervoerd. Voor Oeganda betekent de maatregel een zware slag, aangezien dit land het merendeel van zijn buitenlandse deviezen krijgt van de koffieproduktie. Oeganda levert twee pet van de wereldproduktie. Sinds de koffieprijs de afgelopen zes maanden is verdubbeld, is de omvang van de koffiediefstallen in Kenia reusachtig toegenomen, niet alleen bij het vervoer naar Mombassa, maar ook uit de depots op de plantages en zelfs 's nachts van de struiken.

gesloten bij de Evangelische kerk in Duitsland [de EKD] telden eind 1975 in de Bondsrepubliek en West-Berlijn ongeveer 27,2 miljoen leden. Deze gegevens staan in de statistieken over het kerkelijk leven in 1975, uitgegeven door het kerkelijk secretariaat van de EKD in Hannover.

Driekwart van alle kinderen, van wie tenminste één van de ouders lid is van de Evangelische kerk, werd gedoopt. 99 procent van de kinderen, wier beide ouders lid van de kerk zijn, werd in 1975 kerkelijk gedoopt. De evangelische christenen houden nog sterker vast aan de bevestiging en kerkelijke begrafenis. In 1975 werden 403.000 jongerenbevestigd, dat waren bijna alle jongeren van 14 jaar, die voor bevestiging in aanmerking kwamen. Ongeveer 358.000 evangelische christenen werden „kerkelijk begraven," 94 procent van alle protestantse sterfgevallen. Het aantal kerkelijke huwelijken liep terug van 108.000 in 1974 tot 107.000 in 1975. In 1975 traden 168.000 leden uit de kerk tegenover 216.000 in 1974. Hoewel men de cijfers van 1976 nog niet heeft, kan er volgens het evangelisch sekretariaat van uit gegaan worden, dat het aantal Uittredingen verder zal teruglopen. Gemiddeld 1,5 miljoen evangelischen of 5,5 procent van de kerkleden bezocht de zondagse kerkdienst. In totaal 7,1 (in 1974: 6,8) miljoen deelnemingen aan het avondmaal werden geteld. Na een aanzienlijke teruggang van dit aantal in de jaren van 1968 tot 1971 worden de Westduitse protestanten weer wat „kerkser".

Tijd van „zelfstandige" scholen voor HBO voorbij HEERLEN [ANP] " De tijd van op verwachten dat een aparte commissie zichzelf functionerende scholen voor zeer binnenkort met het noodzakelijke

Hoger Beroepsonderwijs [HBO] is inventarisatiewerk zal starten. De' voorbij. Dit zei de staatssecretaris voor ,Heerlense school voor diëtiek ie&ix onderwijs en wetenschappen, dr. G. van devijf in Nederland) moet bij deze Klein woensdagmiddagin Heerlen toen samenwerking zeker betrokken worhij het nieuwe schooljaarvan de hogere den. Uitgaande van stelling dat negentig beroepsopleiding voor diëtiek aan de procent van de de vwo-afgestudeerden scholengemeenschap Wachtendonk amper zestig procent van de havoen opende. gediplomeerden naar het hoger onderVolgens hem moeten niet alleen de wijs gaat, benadrukte dr. Klein dat dit centrale overheid maar ook de schoolhoger onderwijs aanzienlijkuitgebreid besturen en de regionale plus de locale moet worden. overheden de consequenties van deze Niettemin zei hij problemen te voorstellingaanvaarden en gaan inzien dat zien omdat een toenemend aantal er op enkele plaatsen in Nederland studenten geen uitgesproken studieexperimenten zullen moeten worden voorkeur aan de dag legt, mede als toegepast. gevolg van een beperkt vakkenpakket. Daarom bepleitte dr. Klein een veel Zeer speciaal in Zuid-Limburg waar grotere flexibiliteit en doorstromingsmogelijkheid bij het hoger beroepszeker op medisch terrein de wenselijkheid van samenwerking geboden is onderwijs. sinds de oprichting van de achtste Niet iedereen blijkt na het eerste jaar medische faculteit. Dr. Klein zei te belangstelling te hebben voor de

*

Ziekenhoekje De uiterlijke mens HET ONDERWIJS DAT de Heere in Zijn Woord aan de gemeente, aan ons allen biedt is altijd gericht op, wijst altijd naar Jezus Christus, de Heere, de enige volkomen Heiland. Voor het evangelie dat die Heiland "predikt, moeten wij veel over hebben, omdat wij door het evangelie ongekende rijkdom ontvangen. Dat evangelie is meer dan waard om daarvoor te lijden en te strijden, want het leidt ons zeker tot de overwinning. Daarom verliezen wij de moed niet, ook niet in onze dagen, nu het werk voor en in het Koninkrijk Gods veel wordt weerstaan. Het leven als christen en de arbeid in christelijke, dat is Schriftuurlijke zin, vindt vaak tegenkanting en wordt dikwijls waardeloos geacht. De blijdschap van het geloof moet heel wat overwinnen om staande te kunnen blijven. Wat is er in de loop der eeuwen veel verongelijking, smaad, bitterheid, minachting, achteruitzetting, soms hevige vervolging of zelfs de dood getrotseerd worden. Het evangelie van Gods genade in Christus en de rijke inhoud daarvan wekt weerstand op bij de natuurlijke mens, juist omdat het een evangelie van genade is. Maar dit alles kan en mag geen oorzaak zijn van vertragen en versagen, van het verliezen van de moed, de christelijke moed, de moed des geloofs. Geen oorzaak om er nu maar moedeloos bij te gaan neerzitten en in stilte of hardop te zeggen: het helpttoch allemaal niets, waarvoor spannen wij ons in, waarvoor maken wij ons druk. Als dat onze levensinstelling is, dan zouden wij er blijk van geven weinig vertrouwen te hebben in de kracht van het evangelie; in de grote overwinningsmacht van Jezus Christus in en over het volle mensenleven en wereldleven, weinig vertrouwen ook in het verslagen zijn van de satan.

Van zon levensinstelling mogen wij niet willen weten.

KOMT ER ONGENOEGEN, strijd,

moeite, verwijdering, verbreking van vriendschapsbanden en nog zoveel meer, het maakttenslotte niets uit, wij gaan voort, door goed gerucht en

kwaad gerucht, opmarcherend achter de triumferende Christus aan. Zeker, dat kan veel kosten Inderdaad! Dat moeten wij maar niet gering achten. Dat is alleen maar te volbrengen in het geloof dat Christus voortgaat. Daarom verliezen wij de moed niet. Waarom niet? Kunnen wij er dan tegenop? Kunnen wij de strijd aan? Zij wij onoverwinnelijk?? Ja, dat zijn wij. Maar er is één maar. Dat gaat zo maar niet. Want in en door die strijd, zegt de Schrift ergens, wordt de uiterlijke mens verdorven, vervalt deze van dag tot dag. De uiterlijke mens. Wat is dat? Is dat ons lichaam? Is dat wat van de mens

zichtbaar is? Nee, de uiterlijke mens, dat is de mens, zoals hij hier in dit aardse strijdtoneel optreedt. Zoals wij in die strijd staan en handelen. Zoals wij er door de geloofsstrijd vaak verfromfraaid en gehavend uitzien en er te voorschijn komen. Zoals bijvoorbeeld Paulus, die zoveel om Christus' wil heeft doorgemaakt. Zoals de kerkmensen uit de loop der tijden, die aan de kant kwamen te staan, die van goed en bloed beroofd werden, die voor de leeuwen werden geworpen, die aande verachting en de haat werden prijsgegeven, die met smaad en schande werden overladen, voor wie de brandstapels rookten en de schavotten klikten, aan wie de goederen, de rechtmatige bezittingen der kerk, werden ontroofd, die arm en berooid

steeds weer van voren af aan moesten beginnen.

Is dit alles erg? Och, het is maar, hoe men het opvat. We mogen veel verliezen, we houden oneindig veel meer: Laat dan de uiterlijke mens worden verdorven van dag tot dag, de innerlijke mens wordt toch vernieuwd van dag tot dag. M. Janssens,

Den Ham.

Kaartenkring

gekozen studierichting. Anderen studeren af in een richting, die achteraf niet de juiste blijkt te zijn. Daarom, aldus dr. Klein moeten er correctiemogelijkheden aanwezig zijn en dienen

de hogere beroepsopleidingen intensief te gaan samenwerken om de keuzeproblemen van de studenten te helpen oplossen. Wezenlijk voor de samenwerking noemde hij dat er een flexibelere opvang komt van studenten opdat zij een helderder beeld krijgen van alternatieve opleidingsmogelijkheden waarheen zij moeten kunnen overstappen, indien die niet aan de eigen school

voorhanden zijn. In dit verband zei dr. Klein het niet goed te kunnen begrijpen dat zoveel negatieve bezwaren worden aangedragen tegen algemene hogere opleidingen. Temeer niet omdat hij een groot vraagteken plaatst bij het gegeven als zou de maatschappijeen voorkeur voor het traditionele diploma blijven uit-

De heer J. van Eekeren

Jadestraat 31 Groningen

De heer Van Eekeren, die 43 jaar is, kan al enkele jaren niet meer werken. Hij heeft al verschillende malen in het ziekenhuis gelegen voor longembolie en een maagoperatie. Ook nu ligt hij weer in het ziekenhuis, maar we geven zijn huisadres maar op, daar niet bekend is hoe lang hij in het ziekenhuis moet blijven. Hij is lid van de Chr. Geref. kerk, maar meeleven van onze kant met hem en zijn gezin zal veel goeds doen.

Mej. Hofsink p.a. fam. J. H. Hofsink 45456, Crescant Drive ('hilliwack

Canada

B.C.

- V" 2 P 1 G 8

Opgaven te zenden aan Redactie Nederlands Dagblad-Gereformeerd Gezinsblad, postbus 241 te Amersfoort, met vermelding: Kaartenkring. Deze week weer zes zieken die in aanmerking komen voor het ont-

Dit meisje heeft al eens eerder in de Kaartenkring gestaan. Ze is zwaar gehandicapt en ze hoopt 30 augustus 22 jaar te worden. Ze wordt elders verpleegd, doch op haar verjaardag is ze bij haar ouders thuis. Met kaarten is vangen van post. We maken een verze erg blij (50 cent port voor luchtdeling over de provinciën, waarmee post). Laten we haar een goede vermen rekening kan houden voor het jaardag geven. geval zes kaarten in één week wat veel mocht zijn. Speciaal voor de overige provinciën: De heer W. Bos Speciaal voor de Noordelijke provinW.Z. Kamer 82 ciën: Ziekenhuis „De Lichtenberg"

Mevr. R. Heijs-van der Vinne Ceintuurbaan 103

Roden-Noord

Bij een auto-ongeluk werden mevr. Heijs, haar man en kinderen gewond. De heer Heijs en de twee kleine kinderen kwamen er nog goed af, maar mevr. Heijs werd ernstig gewond, hoofdwonden, ribben gebroken en bekkenbreuk. Het ongeluk kwam door een verkeerde manoeuvre

van een andere auto. Mevr. Heijs is weer thuis, maar ze zal zeer lange tijd plat moeten liggen, in de hoop dat alles goed komt. Graag wat post ter bemoediging en afleiding.

Amersfoort

Deze broeder heeft een ongeluk gehad. Hij is met zijn fiets gevallen en heeft een beenbreuk opgelopen. Hij ligt al 11 weken in het ziekenhuis en komt helaas nog niet thuis, daar hij niet geopereerd kan worden. Het moet met rust genezen. Laten we hem met wat post verblijden. Dat zal hij heel erg fijn vinden. Mevr. G. Klukkert-Katers Zaal 52

Diaconessenhuis Naarden

spreken. Dit kan bijna niet, aldus dr. Klein, gezien de spanningen tussen de arbeidsmarkt en het hoger beroepsonderwijs. Voor bepaalde functies gelden specifieke beroepskennis, maar voor vele beroepen daarentegen een algemeneopleidingop kwalitatief goed

niveau. Tevens besteedde hij aandacht aan part-time hogerberoepsonderwijs voor diegenen die pas later hun keuze bepalen. Dr. Klein zei te verwachten dat in 1978 het algemeen part-time hoger beroepsonderwijs zal starten in de vakkenNederlands , Engels, economie en wiskunde. Tenslotte sprak hij de hoop uit dat nauwere samenwerking tussen scholen voor hoger beroepsonderwijs en verkleining van een verschil tussen dit en het wetenschappelijk onderwijs zullen leiden tot betere mogelijkheden voor belangstellenden om een opleiding te volgen die aansluit bij hun interesse en hun geschiktheid.

Deze mevrouw is al jaren aan huis gebonden en ze is nu wegens bloedvaatvernauwing in het ziekenhuis opgenomen. Medeleven zal haar heel goed doen. Zij gaat in vertrouwen op Christus haar weg. Graag van ouderen en jongeren een kaart, of, zo dat kan, een bezoekje. Thelma Bakker Koningin Emmakliniek

Westvleugel

„Meer en Bosch",

Achterweg 5 Heemstede Thelma lijdt aan epilepsie en ze moet voor onbepaalde tijd in Heemstede

verblijven. Ze komt uit Zwijndrecht. Zondag 28 augustus wordt ze 18 jaar en ze zal het leuk vinden om kaarten te ontvangen. Laat de jeugd niet achterblijven met het sturen van post. Wat zal ze dan een fijne verjaardag hebben!

Uit de Kaartenkring

John Thorne (Z-Afrika) bij Raad van kerken

-

AMERSFOORT (ANP) De Raad van kerken heeft gisteren in zijn midden rev. John Thorne ontvangen. Hij is de nieuwe secretaris-generaal van de Zuidafrikaanse Raad van kerken, een kleurlingendominee, voor wie John Rees, zijn blanke voorganger, enkele maanden geleden plaats maakte. Voorzitter van deze Raad is ds. Sam Buti van de zwarte Nederduits Gereformeerde kerk. Hij verklaarde over zijn Raad, dat het „gevaarlijk is daarin zitting te hebben". „Als ik naar mijn land terugga weet ik>niet of en hoe lang ik buiten de gevangenis zal blijven, zei hij, want onze Raad wordt als een vijand van de regering gezien. Herhaaldelijk komt het voor dat leden van de Raad worden gearresteerd, huisarrest krijgen, dan wel in de gevangenis belanden. leef in een gecompliceerd spanningsveld|*zei hij verder. Bekend is de spanning blank-zwart. Die blijkt echter weg te kunnen vallen in onze Raad van kerken. Maar dat maakt de Raad dan weer verdacht bij die zwarten die niet (meer) van blank-zwarte samenwerking willen weten", aldus Thorne. Hij dankte voor de morele steun ook uit Nederland bij de strijd om raciale gelijkstelling en sprak van toenemende spanningen die zijn inziens op een burgeroorlog uit zullen lopen als er geen wonder gebeurt.

toe een poosje op zijn in het in-

valide-wagentje.

A.A. Basoski

VerzorgerKaartenkring

Vakantiekampen „Dit Koningskind" Er is nog mogelijkheid tot opga* van deelname voor onderstaat»

kamp.

27 augustus tot 2 september verst geh. Ruinen nog een aantal plaatsen. Opgave graag z.sp.m. aan het Landelijk Bureau, Vlasakkerweg 1, Pos bus 276, Amersfoort. Tel. 033-3471»-

Vakantiekring

Mevr. A. Zwaan uit Bussurn bedankt voor de vele kaarten die ze mocht Het adres van het secretariaat ■*" ontvangen. „Ik heb nog nooit zo iets mevrouw M. Smit-Rosema, Rmg*« in mijn leven ondervonden, zoveel Kruiskamp 66b, 3814-Amersfoon. post te krijgen.", zo schrijft ze. Ze tel. 033-22479; b.g.g. mejuffrouw *" kan niet ieder persoonlijk bedanken. A. van Popta, tel. 033-29810. Het meeleven heeft haar zeer diep ontroerd, maar ook héél goed gedaan! Penningmeester: J. Knol, Koning Hartelijk dank. Wilhelminasingel, tel. gironummer t.n.v. J. Knol, Mevr. M. Nijenboer-Bosch uit EindBankrekening: RabobanK hoven bedankt allen hartelijk die op 53.18.07. Stichting VaK» haar 82e verjaardag op 26 juni Waddinxveen t.n.v. medeleven hebben getoond hetzij door tiekring; rekn. nr. 36.68.05.819een kaart of een andere blijk. Het was -„Oase" te Hasselt voor haar een weldaad zo de gemeenschap der heiligen weer eens te mogen De „Oase" heeft dit seizoen ervaren van de broeders en zusters uit ligplaats HASSELT, v. Branden»" alle streken van het land. straat t/o no. 14. H Voor het politiebureau aan de nMevr. G. Homan-v.d.Veen te Zuidrechtsai hom kreeg kaarten uit alle delen van W. v.d. Vechtlaan gaat uwaarop volgt u de pijlen het land. Heel hartelijk dank. Ze zal dan gegeven „Oase". wel in het „Zonnehuis" moeten blijven, daar iemand alleen haar niet kan verzorgen. Als ze zich goed gevoeld mag ze af en

01828-3»^'

-

DAGBLAD Maandag 22 augustus 1977

3

RINNEN-FN BUITENLAND

Russische ex-soldaat in [Van onze correspondent] drugshandel in BANGKOK - Illegale steeds een nog is

ppium en heroïne

dagelijkse realiteit

in Thailand, onjanks het strenge optreden van de piaise narcotica-politie. Elke dag «elden de plaatselijke kranten over yieiiwe arrestaties van drugshandela-

Vierhonderdduizend verslaafden

Drugs: gemeenschappelijk Nederlands-Thaisprobleem

ren.

De belangrijkste oorzaak van de vele "rrestaties in het kader van de handel drugs in dit land In drugs is het feit dat zijn te verkrijgen, omdat eenvoudig to vee| verdovende middelen in het land "elf worden verbouwd en bewerkt.

in Noord-Oost-Thailand hoeveelheden hasj vergrote worden duwd, die door de Amerikanen in je tijd dat ze daar grote bases hadden werd aangeprezen als de beste hasj

Vooral

-

.

.

van de gehele wereld. Ofschoon de Amerikanen hun bases lang hebben ontruimd, worden reedsvandaag de dag tientallen tonnen sok hasj uit noord-oost-Thailand naar de Verenigde Staten en Europa gesmok-

keld.

Opium en heroïne zijn hoofdzakejjk verkrijgbaar in het noorden van en de vele drugshandelaren Thailandhun vrijheid riskeren omdat blijven iet de beste methode is om snel veel Md te verdienen. Opium uit de „Gouden Driehoek", hei noordelijke deel van Thailand, is kan de beste kwaliteit. Enkele honderden tonnen van deze opium worUen bewerkt in heroïnefabrieken en veertig ton heroïne wordt geleverd aan drugsverslaafden vanhier ijn Thailand zelf (momenteel geschat

VS beschuldigd van oorlogsmisdaden

1970, 25 kg in 1973 en 171 kg in 1976. Cijfers gedurende de eerste drie maanden van 1977 toonden al 130 kg heroïne en 5000 kg hasj, zei hij. MIAMI [UPI/AFP] De justitiële Al met al kost de hasj-problematiek autoriteiten in de VS hebben een zaak de Thaise en Nederlandse regering aanhangig gemaakt om het Ameriveel hoofdbrekens en het blijkt erg kaanse staatsburgerschap te ontnemen moeilijk deze problematiek effectief aan een voormalig Russisch soldaat

-

aan te pakken. Wat de Thaise regering betreft, zij heeft niet alleen te maken met de moeilijkheid van het opsporen van de drugshandelaars, maar ook met het behandelen van grote aantallen verslaafden die niet in ziekenhuizen kunnen worden opgenomen, omdat de capaciteit van deze instellingen dat niet toelaat. Een aantal particulieren helpt de regering echter momenteel met de opvang van deze verslaafden. Zon driehonderd km ten noorden van Bangkok is door monniken een opvangcentrum ingericht om verslaafden op te vangen en te behandelen. Het centrum wordt geleid door deze Boeddhistische monniken, met aan

het hoofd Phra Chamroon Panchandra, een onderscheiden Magsaysay, die ook de abt is van de BoeddhisJonge drugsverslaafden in behandeling in het centrum in Saraburi in Thailand. tische tempel waar het centrum geves-

die ervan wordt beschuldigd tijdens de tweede wereldoorlog in een vernietigingskamp de Nazi's te hebben geholpen duizenden Joden te vermoorden. Het gaat om de 69-jarige in de Oekraïne geboren Feodore Demwanowich Fedorenko die teruggetrokken leeft midden in de Joodse gemeenschap van Miami Beach in Florida. De zaak zou uiteindelijk kunnen leiden tot zijn deportatie en berechting als oorlogsmisdadiger in West-Duitsland. In 1970 zou hij het Amerikaanse burgerschap hebben gekregen. In de officiële aanklacht wordt Fedorenko er onder andere van beschuldigd in 1949 valse informatie onder meer dat hij Pool zou zijn in te hebben plaats van Oekraïner verstrekt om een visum voor de VS te krijgen. Stond Fedorenko van september 1942 tot augustus 1943 aan het hoofd van Oekraïnse bewakers in het concentratiekamp Treblinka in Polen, waar, naar men meent, in totaal ruim-250.000 Joden om het leven zijn gekomen.

-

-

„Aantalgemeenten hanteert garantie-regeling als wapen" HOEVELAKEN

-

„lk krijg hoe

langer hoe meer de indruk dat de handelwijze van een aantal gemeenten een schrikreactie is op de sterke stijging van de prijzen van bestaande huizen. Zij willen de garantieregeling als wapen hanteren. Maar een paar schadegevallen mogen toch geen aanleiding zijn tot paniek. Ik vind het treurig dat nu de kleine man tussen de wal en het schip dreigt te raken".

van de directeur van het Bemiddelend Orgaan van het bouwfonds, de heer A. Poot, op de neiging van een aantal gemeenten om zwaardere eisen te stellen als zij een garantie op een hypothecaire lening moeten geven. (Een Bemiddelend Orgaan adviseert de gemeente inzake deze garanties.) In Dit

is

het commentaar

nogal wat plaatsen worden mensen die met name een al bestaand huis willen kopen, met deze ontwikkeling geconfronteerd. Maar er zijn ook gemeen-

die moeilijker doen bij garantieaanvragen voor nieuwe woningen, De meeste van deze verslaafden zijn jonger dan 22 jaar. De monniken die hen tigd is. voorals als er sprake is ven een behandelen gebruiken daarbij onder meer de plaatselijk aanwezige geneesDe verslaafden die hier worden bezogenaamde ingroei-hypotheek. krachtige kruiden. handeld zijn zowel Thailanders als Het gevolg van deze ontwikkeling is ook mensen uit buurlanden en sinds drugsverkeer van Azië naar Europa te Het afgelopen jaar steeg het aantal de start van het centrum, ongeveer gemakkelijk te schetsen: een groeiend aantal mensen ziet met lede ogen het worden). patiënten tot 5623, inclusief 92 jongetien jaar geleden, zijn er al meer dan vurig begeerde eigen huis de neus De heer Van Dongen, de Nederland- ren, van onder de vijftien, 290 veertigduizend mensen behandeld. In voorbij gaan terwijl het Rijk zich op se ambassadeur in Thailand, vertelde vrouwen, 307 leden van bergstammen de beginjaren kwamen er niet veel kortgeleden op een drugs-conferentie en 25 buitenlanders. Op het moment verslaafden voor een behandeling velerlei fronten inspant de aankoop EINDHOVEN (ANP) De Eind- van een eigen huis zoveel mogelijk te in Bangkok dat het aantal verslaafden zijn er drie duizend verslaafden in het naar het centrum, totdat enkele jaren Eninstens gemeentepolitie heeft een bevorderen. „Eén van de maatregelen hovense in Nederland gegroeid is van vijfdui- centrum in behandeling. geleden de naam van het klooster in handel in bustaidtabletten onder- daarvoor was de afschaffing van de zend in 1973 tot zon tien a vijftienHij zei bij die gelegenheid ook dat de het nieuws kwam als winnaar van de schept. Vier personen zijn aange- tien procent eigen geld. Maar door de t»p 400.000 gevallen), in de Verenigde duizend gevallen in 1976. Deze cijfers inbeslagname van hasj gegroeid is van Magsaysay-prijs, een onderscheiding houden en 4200 van dit pepstaten, en in Europa (hoofdzakelijk betreffen alleen de gevallen van verbeduchtere houding van tal van 258 kg in 1970 tot bijna 5750 kg in „voor de hulp aan anderen". Sedert middel in beslagtabletten genomen. Bustaidgedistribueerd, harddrugs, dat slaafden aan zo vertelde 1973 en bijna 10.000 kg in 1976. De Via Nederland die tijd kwamen jaarlijks enkele tabletten worden gerekend tot de gemeenten worden bepaalde groepen huiskopers nu toch weer gedwongen bezig is de belangrijkste schakel voor de ambassadeur. inbeslagname van heroïne was nul in duizenden verslaafden naar de tempel. harddrugs. een spaarkapitaaltje op tafel te leggen.

LAAT 'M NAKIJKEN

-

Slechthorenden niet altijd geholpen met hoortoestel -

UTRECHT [ANP] Dat veel bejaar- lawaaierige omgeving groter wordt. In den een hekel hebben aan het dragen decibels uitgedrukt is het gehoorvan hoorprothesen is geen wonder, verlies in lawaai ongeveer eenderde want hoortoestellen hebben maar een van het totale gehoorverlies (gehoorbeperkt nut. De teleurstellende er- verlies in stilte). varingen met gehoorapparaten zullen Een hoortoestelkan alleenverlies van moeten leiden tot een betere voorlich- gehoor in een stille omgeving comting over en een voorzichtiger voorpenseren. Het kan niet een ongunstige schrijven van hoorprothesen. Prof. , .spraak-lawaaiverhouding" verbetedr. ir. R. Plomp, hoofd van de af- ren, integendeel: die verhouding wordt deling audiologie van het instituut volgens prof. Plomp zelfs nog iets voor zintuigfysiologie TNO in Soés- ongunstiger door technische tekortterberg, stelt dit in een beschouwing in komingen van het toestel. Hij zegt, dat een hoortoestel voor het tijdschrift voor sociale geneeskungehoorverliezen tot ongeveer 35decibel de. geen zin heeft, omdat die vooral het Mensen worden als slechthorend be- gevolg zijn van het type slechthorendschouwd als zij een gehoorverlies heid dat leidt tot het minder goed hebben van meer dan 24 decibel. verstaan van spraak in een roezeDegenen met een gehoorverlies van moezige of lawaaierige omgeving. Bij. niet meer dan 35 decibel hebben over verliezen van 35 decibel of meer begint LONDEN [Reuter] Aan Britse het algemeen voornamelijk problemen ook een gesprek in een rustige schoolkinderen zal worden gevraagd met het verstaan van spraak in om- omgeving moeilijkheden op te leveren Moeder-python kronkelt hier bezorgd om haar eieren op het moment dat haar kleine pythons ter wereld komen en uitsluitend voor dit type doofheid bomen te planten in een poging het gevingslawaai. hulp Dit tafereel werd dezer dagen in de dierentuim van Stockholm op de gevoelige plaat vastgelegd. bieden. Van de twintigjarigen is volgens kan het toestel bomenbestand weer op peil te brenprof. Plomp ongeveer één procent gen. Prof. Plomp concludeert, dat het | In de laatste 25 jaar hebben ruim 20 „auditief gehandicapt" en het per- hoortoestel hoorverliezen slechts gemiljoen bomen in Groot-Brittannië centage verdubbelt zich per tien leef- deeltelijk kan compenseren en dat het TEHERAN [ANP/Reuter] stond tot dusverre bekend als de De Grootste raffinaderij bet loodje gelegd door droogte, ziekte tijdsjaren. Bij de 65-jarigen is het voor het voornaamsteprobleem van de in grootste raffinaderij ter wereld. olieraffinaderij ongeveer 24 procent. In totaal gaat het meeste slechthorenden, het moeilijk of Abadan in het en stedelijke ontwikkeling. zuiden van uitgebreid Iran is om circa 7,5 procent van de bevolen is nu staat nu in Iran nietkunnen verstaan bij aanwezigheid de grootste ter Ongeveer zestig procent van de king, een groep, waarvan de helft zo heeft wereld, de Een bomen-commissie, ingesteld van stoorgeluiden, geen nut heeft. produktie van de raffinaderij in Abadoor de regering, heeft in een brief ouder is dan 67 jaar. Omdat de combinatie van de twee National Iranian Oil Company capaciteit zal dan zijn vergroot van dan wordt geëxporteerd, in hoofdzaak [NIOC], het staatsoliebedrijf van 400.000 Elk gehoorverlies is een combinatie typen gehoorverlies bij iedereenanders aan alle scholen van het land gevraagd tot 600.000 vaten (van 159 via een groep internationaal werkende Iran, bekendgemaakt. „typen": het zwakker horen kan zijn, pleit prof. Plomp ervoor, het zoveel bomen te planten als mogelijk van twee liter) per dag. oliemaatschappijen. Deze onderneis. Ook wordt de kinderen gevraagd van zowel spraak als lawaai en een aanpassen van een hoortoestel altijd Ter vergelijking diene dat de raffinamingen proberen af te komen van hun bestaande bomen „te adopteren", vervorming, die de verhouding tussen vooraf te laten gaan door bepaling van Op 23 september zullen nieuwe ge- derij in Pernis bij Rotterdam een in 1973 met de NIOC gesloten overspraak en lawaai ongunstiger maakt, het gehoorverlies voor spraak bij wat hetzelfde betekent als onderhoudeelten na proeven officieel in gebruik capaciteit heeft voor de verwerking eenkomst voor het gebruik van de den en beschermen. waardoor het gehoorverlies in een stoorlaw aai. worden genomen. De verwerkings- van 530.000 vaten per dag. Pernis raffinaderij.

Britse regering

vraagt

schoolkinderen bomen te planten -

-

Persschouw Kan Zuid-Afrika atoombom maken?

fabriceren. Volgens betrouwbare

bronnen schijnt dit een ultracentrifuge-procedé te zijn. Hierdoor zou Zuid-Afrika een van de belangrijkste leveranciers van verrijkt uranium voor kernwapens kunnen worden.

Onderlinge ruzies

in Eritrea

-

Onafhankelijke bronnen bevestigen berichten over een reeks muiterijen en arrestaties binnen het Eritrese Bevrij- Symptomatisch voor het wederzijds dingsfront, tot nu toe de grootste be- wantrouwen is de twijfel, door het

ELF uitgesproken over de overwinning van het ELF bij Keren, de bergvestiging die de Britten in juli 1941 na vijf dagen strijd op de Italianen hadgestraft zijn. den veroverd. Het Ethiopische garDe Eritreërs weten dat zij hun onafnizoen te Keren was reeds lange tijd hankelijkheid het best kunnen berei- gedemoraliseerd. Waarnemers veronken door zich snel te verenigen, maar derstellen dat een effectieve psycholoworden verlamd door wat zij be- gische oorlogvoering van het EPLF en> schouwen als de beslissende fase van een tendentie tot accomodatie geleid hun strijd. Zij vragen zich af of de hebben tot de betrekkelijk gemakkeRussische presentie in Ethiopië hun lijke verovering van Keren. streven niet zal verijdelen. Ook baart

*""

een lanceerbasis te bouwen, met om atoomwapens te ontwikkelen". "« doel om Zuid-Afrika af te schrik- Maar gevraagd of hij wist of Zuidcn van het gebruik van kernwapens. Afrika hier ook mee bezig was ant°ovendien zou Zuid-Afrika meer van woordde hij: „Ik zou dat hier niet Westen en vooral van de Ver- zeggen als ik ervan op de hoogte "ef e"'gde Staten geïsoleerd raken. was". Hij gaf toe dat de andere lanan Zuid-Afrika met zijn grote den er weinig tegen zouden kunnen "fanmm-reserves is bekend dat het doen, wanneer Pretoria zou beginnen n eigen methode heeft ontwikkeld met de ontwikkeling van atoomm verrijkt uranium voor kernwapens wapens."

-

vrijdingsbeweging. Dissidente troepen zouden Ramadan Abdel Kadr en andere leden van de revolutionaire raad gedood hebben en daarna streng

Regelmatig duiken er geruchten op dat Israël technische hulp aan ZuidAfrika levert in ruil voor latere levering van verrijkt uranium voor een lange periode. Volgens Westelijke bronnen is hierin een kern van waar-

D« laatste tijd doen geruchten de heid aanwezig, maar details zijn niet zijn er niet te conro"de, dat Zuid-Afrika binnenkort bekend. Ook berichten dat Zuid-Korea en zou beginnen met proeven met een troleren Taiwan met Zuid-Afrika onderhana'oombom. Ook het Russische pers- deld hebben over kernwapens. Alle bureau Tass kon over deze zaak het genoemde landen hebben wel als geen ander melden. De „Internatio- meenschappelijk kenmerk dat zij omD« Herald Tribune" ging in een ringd zijn door vijanden en kernart,kel >»»der op deze zaak in: wapens nodig menen te hebben als laatste verdedigingsmiddel. ..Volgens sommige Amerikaanse deskundigen zou Zuid-Afrika binnen Kn jaar in staat kunnen zijn om een Maandag jl. gaf het persagentschap atoombom te testen. Zij beschikken Tass het bericht dat Zuid-Afrika echter niet over voldoende informaties treft voor kernwaom de juistheid van de Russische be- voorbereidingen pens; het voegde daar de waarschudingen te toetsen dat Zuid-Afrika wing aan toe dat dit ernstige gevolgen re eds op het punt staat om proeven zou kunnen hebben. De Sowjet-Unie met kernwapens te nemen; het is niet was bereid om samen met andere 'e zeggen of dit propaganda of waarlanden de toetreding tot de atoomclub heid is. voor Zuid-Afrika te blokkeren; er Een eventuele kernproef in Zuid- werd niet gezegd hoe. Afrika zou onmiddellijk reakties opr °epen van zwart-Afrikaanse landen In een recent vraaggesprek vern een of meer van deze landen zou- klaarde de Engelse minister van en dan een verzoek aan de Sow- buitenlandse zaken Owen dat Zuidkunnen richten om in hun Afrika „stellig de mogelijkheid had p-Unie and

gesprekken gewagen hun leiders van op elkaar gematigd en zich formeel de mogelijkheid van een burgeroorlog voor eenheid uitgesproken, zij het op in Angolese stijl of erger om hun elkaar uitsluitende voorwaarden. geschillen op te lossen.

In verband met de strijd in het noorden van Ethiopië kan men de laatste tijd veel horen spreken over de

„Eritrese

bevrijdingsbewegingen". Dat deze bewegingen één front vormen tegenover Addis Abeba, is echter schijn. „The Guardian" deed een boekje open over de verdeeeldheid in Eritrea:

„De Eritrese bevrijdingsbewegingen behalen thans indrukwekkende militaire overwinningen, maar hun stemming is verre van optimistisch. Zelfs de harde strijd in Ogaden, waar Ethiopische troepen gebonden worden door Somalische guerrillastrijders, wordt als een gemengde zegen beschouwd. Naarmate ze groter overwinningen behalen geraken de bevrijdingsbewegingen steeds meer bevreemd van elkaar. In persoonlijke

de verandering in de houding van Soedan zorgen; Soedan schijnt thans Het ELF schat dat Keren verdedigd meer voor autonomie van Eritrea te door 8.000 man troepen, terwijl voelen dan voor totale onafhankelijk- werd het EPLF van 4.000 man spreekt. heid. Het ELF vermoedt dat het volksbeDiplomatieke waarnemers hebben vrijdingsfront een laag aantal heeft aanwijzingen gevonden van een Soeopgegeven om te ontkomen aan een danese voorkeur voor toenadering tot overeenkomst tot deling van de buitEthiopië en voor een compromis gemaakte wapens en ammunitie. Beitussen Ethiopië en de Eritrese bede bewegingen zijn voor hun militaire vrijdingsbewegingen. Parijse bronnen bevoorrading nl. afhankelijk van wat melden echter dat Saoedi-Arabië tij- zij op Ethiopiërs buitmaken, Zo de dens het bezoek van president Nimeiri aan Riadh economische hulp aan bitter is de rivaliteit, dat de verdenking dat het EPLF een akSoedan heeft toegezegd in ruil voor koord is geuit gesloten had met de Dergue in een meer resolute oppositie tegen Addis lijkt ver gezocht, Abeba. Dit Ethiopië. maar de Ethiopische regeringspropaWoordvoerders van het Eritrese altijd toleranter beVolksbevrijdingsfront, dat radikaler ganda heeft zich toond het „progressieve" tegenover en meer gedisciplineerd is, hebben Volksbevrijdingsfront dan tegenover ontkend dat hun beweging de hand „reactionaire" diens rivalen. heeft in onenigheid in het ELF. Zij voorspellen dat het niet lang zal duren voordat de meeste troepen van deze De huidige operatie van het ELF tebeweging over zullen lopen. Van gen het 6.000 man sterke Ethiopische ELF-zijde wordt daarentegen vergarnizoen te Agordat wordt, naar men klaard dat binnen het EPLF zoveel denkt, even sterk bepaald door het oppositie leeft, dat ongeveer 700 verlangen de EPLF-overwinning bij dissidenten gearresteerd zijn. Keren te evenaren als door militaire ln de afgelopen jaren hebben de noodzaak, aangezien dit garnizoen in rivaliserende bewegingen hun kritiek elk geval al ingesloten is.

Duitse „witte benzine"

ten

-

te

De harde praktijk is dan: geen eigen geld, geen eigen huis. Daarmee wordt de klok een lelijk stuk teruggezet", aldus de heer Poot De gemeenten vinden dat zij met de garantielening te veel risico gaan lopen. Als een eigenhuizer zijn verplichtingen niet kan nakomen, kan zijn woning door de kredietverstrekker worden verkocht. De verkoopsom zal in veel gevallen lager zijn dan het nog uitstaande hypotheekbedrag. In die gevallen passen de gemeenten het verschil bij, waarbij zij weer de helft van de schade bij het Rijk kunnen declareren. „Maar het aantal schadegevallen is te verwaarlozen. Die bedraagt nog niet één promille per jaar van het aantal gemeentelijke garanties", zo betoogt 80-direkteur Poot.

Waarom is Moskou tegen de neutronenbom? Voor- en tegenstanders van de ont-

wikkeling van de neutronenbom in de Verenigde Staten schreeuwen om het hardst. In het buitenland waren het onder meer de Russen die fel tegen het nieuwe wapen protesteerden. In „The Christian Sciende Monitor" werd aangegeven waarom de Sowjet-Unie zo fanatiek tekeer gaat: „Met de escalatie van haar campagAmerikaanse neutronen-

ne tegen de

bom tracht Moskou te bereiken: a. dat president Carter zich bedenkt voordat hij het besluit tot volledige produktie van deze bom afkondigt; b. dat het Pentagon en het militairindustriële complex de voornaamste mikpunten van kritiek worden, nu het Kremlin heeft besloten de persoonlijke aanvallen op de president te staken; c. dat tussen Washington en zijn NAVO-partners, met name de Bondsrepubliek, een wig wordt gedreven; d. dat de Sowjet-Unie zich de werkelijke kampioen van de vrede kan betonen in een tijd waarin verschillende andere buitenlands-politieke doeleinden van hetKremlin wat op de achtergrond zijn geraakt; e. dat oprechte bezorgdheid over een nieuwe sprong voorwaarts in de Amerikaanse technologie wordt gewekt."

Volgens een Westelijke diplomaat is de campagne overwegend propaganda omdat de Russen aan hun eigen neutronenbom werken, al hebben ze vermoedelijk een flinke achterstand. De escalatie van de campagne kwam op 30 juli, toen Tass een belangrijk

van slechte kwaliteit DUSSELDORF [ANP]

- Meer dan

een kwart van de „witte benzine" in de aan Nederland grenzende Duitse Noordrijnland-Westfalen deelstaat voldoet niet aan de kwaliteitsnormen. Dit is komen vast te staan na een onderzoek dat op last van de overheid van Noordrijnland-Westfalen is uitgevoerd bij een groot aantal „witte pompen".

De overheid raakte gealarmeerd -nadat bij een aantal steekproeven bleek dat de kwaliteit nogal eens te wensen overliet. Dit leidde tot een bliksemonderzoek, waarbij in de afgelopen dagen meer pompen werden gecontroleerd dan anders in een heel jaar. Vooral de „witte pompen" in de buurt van grote winkelcentra blijken vaak slechte bezine te verkopen. Het is niet duidelijk waar deze inferieure benzine vandaan komt. De pompen die merkbenzine verkopen en ook de zogenaamde vrije pompen die meestal merkbezine verkopen, bleken over het algemeen wel aan de eisen te voldoen. Over de omvang van het marktaandeel van de „knoeiers" valt voorlopig nog niets te zeggen. Eerst zullen de voorlopige conclusies van het rapport op hun waarde worden beoordeeld. Maar volgens het ministerievan arbeid en sociale zaken van de deelstaat zal dat nog wel enige weken

duren.

OAE-top over crisis westelijke Sahara

-

GABON [UPI] De organisatie van Afrikaanse eenheid zal een van 5 tot 10 oktober een speciale top wijden aan de crisis in de westelijke Sahara, zo is in Gabon bekendgemaakt. De top wordt gehouden in de Zambiaanse hoofdstad Lusaka. Sinds Spanje anderhalf jaar geleden afstand deed van de Sahara hebben Marokko en Mauretanië het gebied onderling verdeeld. Maar sindsdien voert het nationalistische Polisariofront met steun van Algerije een guerrilla in het gebied. Algerije, Marokko en Mauretanië zijn in principe akkoord gegaan met het beleggen van een OAE-top over de kwestie.

ongetekend commentaar in het t.v.

nieuwprogramma uitzond. Dit commentaar werd op 31 juli in de Prawda opgenomen. Kennelijk doelend op Carters aanstaande beslissing verklaarde Tass, dat de Sowjet-Unie hoopte dat gezond verstand en politiek realisme in Washington zou prevaleren. Het denkbeeld dat de bom slechts een tactisch wapen is werd van de hand gewezen. Tass contrasteerde tevens Washingtons accentuering van humaniteit en moraliteit met een bom die „alleen mensen doodt". De campapgne was reeds geïntensiveerd nadat Amerika op 7 juli had bevestigd dat een ondergrondse proef was uitgevoerd, kennelijk in Nevada. Sinds Carters redevoering over de Amerikaans-Russische betrekkingen, gehouden op 21 juli te Charleston, hebben de Russen echter hun harde persoonlijke kritiek op hem gestaakt. Zelfs toen Tass-commentator Kornilow op 29 juli een rapport over een half jaar Carter-bewind uitgaf, sprak hij alleen over de regering als geheel. Deze regering had naar zijn zeggen weinig of niets gedaan om de ontspanning te bevorderen of de barrières tegen de Amerikaans-Russische handel weg te nemen.

In één opzicht bevestigde dit Tasscommentaar de visie der Westelijke diplomaten, nl. in de uitspraak dat de besprekingen over strategische bewapeningsbeperking pas op de plaats maakten. Op 7 september zullen de ministers van buitenlandse zaken te Wenen hun overleg hervatten. Tenslotte publiceerde Tass op 31 juli een lange analyse over de Westduitse reactie op de neutronenbom. Tot de Westduitsers werd de waarschuwing gericht dat hun land het eerste zou zijn dat in een „atoomwoestijn" herschapen werd, wanneer een nucleaire oorlog zou uitbreken. Dit is de meest recente poging om verdeeldheid in de NAVO te zaaien."

schaarste. We moeten zuinig zijn met energie en op de kleintjes gaan letten, want de voorraden raken uitgeput. Dat wil in werkelijkheid zeggen dat de gemakkelijkst bereikbare uitgeput raken. De techniek is namelijk „LA TEN WE zuinig zijn met wat we hebben... " Deze tot energievoorraden onuitputtelijke bronnen om ons matigheid oproepende slagzin confronteert ons via krant, nog steeds niet in staat de wijze te exploiteren. radio en televisie bijna dagelijks met de algemene energie- heen op een economisch verantwoorde (Van

4

WETENSCHAP

-

NEDERLANDS DAGBLAD Maandag 22 augustus 1977

onze wetenschapscorrespondent)

Onderzoek naar kanker en borstvoeding (Van onze wetenschaps-

correspondent)

Geothermische energie:

DE VRAAG IS vaak gesteld of er een verband bestaat tussen het ontwikkelen van borstkanker

gratis en toch peperduur

bij vrouwen en de wijze waarop zij hun baby's voeden. Statistisch materiaal wijst erop dat moeders, die hun baby's de borst geven, minder risico lopen op het ontwikkelen van kwaadaardige borsttumoren dan vrouwen die de voorkeur geven aan uitsluitend flesvoe-

ERNO huurt plaatsje in Space Shuttle [Van onze wetenschapscorrespondent]

ERNO Raumfahrttechnik GmbH in Bremen is de eerste Europese instelling, die wetenschappelijke experimenten gaat uitvoeren in de gewichtloosheid en het bijna absolute vacuüm van de interplanetaire ruimte. ERNO ontwikkelt en bouwt in opdracht van de European Space Agency [ESA] het Spacelab, dat na 1979 in het laadruim van een Space Shuttle in de ruimte moet worden gebracht.

Het is een vreemde zaak dat de wereld regelrecht op een energiecrisis afstevent, terwijl op 150 miljoen kilometer boven onze hoofden een onuitputtelijke schone kernfusiereactor staat met een voor aardse begrippen oneindige capaciteit: de zon. De techniek is echter niet bij machte de gigantische hoeveelheden stralingsenergie, die de aardeonderschept om tezetten in nuttig arbeidsvermogen. Hetzelfde geldtvoor het aardlichaam zelf. De aardbol is een fantastische haard van gloeiend heet magma, die bedekt wordt door een uiterst dunne koele korst. Op veel plaatsen is die korst gebroken of gebarsten en komt de hitte uit de onderliggende lagen aan de oppervlakte.

Energieverlies door uitstraling Het binnenstevan deaarde is meer dan een reusachtige klomp gloeiend tot wit heet materiaal, die langzaam afkoelt. De aardkern of barysfeer is nog nooit wetenschappelijk onderzocht, maar zeker is dat de zeer hoge temperaturen voortkomenuitde hitte, dieontstaat uit het radio-actieve verval van onstabiele isotopen uranium, thorium en kalium. Berekeningen tonen aan dat de hete aarde met haar koele buitenste laag dicht bij het thermische evenwicht is, waarbij de hoeveelheid warmte, die de aardevia dekoele korst uitstraalt, even groot is als de hoeveelheid warmte, die in het binnenste wordt opgewekt. De hoeveelheid warmte die de aarde over haar oppervlak uitstraalt is berekend op dertig miljard Watt. Dat is slechts een tienduizendste deel van de warmte, die de aarde van de zon ontvangt. De moeilijkheid om de aardwarmte niet door uitstraling verloren te laten gaan, maar in plaats daarvan effectief te benutten, schuilt in de grote oppervlakte, waarover de aardenergie is uitgesmeerd: 63 milliwatt per vierkante meter. Dit is uiteraard een gemiddelde waarde. Inde praktijk kunnen in de actieve vulkanische gebieden zoals in IJsland, Japan, Nieuw-Zeeland, Rusland en Amerika, de extreme gebieden worden gevonden, waar de uitstraling van aardwarmte het grootste is. Maar even doorrekenend in gemiddelden, betekent het dat de hoeveelheid energie die de aarde uitstraalt enorm is, maar de grote oppervlakte van het uitstralingsgebied de winning ervan technisch erg moeilijk, zoniet onmogelijk maakt. Met een opbrengst

Houdt u van hout? [Van onze wetenschapscorrespondent ]

Vooruitlopend op de Spacelab-experimenten wil ERNO al van de allereerste Space Shuttle-vluchten in de ruimte gebruik maken. Tussen maart 1979 en maart 1980 zal een verzegeld experimentenpakket met een gewicht van rond de 400 kilogram tijdens de proefvlucht van de eerste Space Het kaartje geeft aan waar de breukvlakken zich in de aardkorst bevinden en Shuttle-orbiter mee naar boven worwaar het de moeite waard is te onderzoeken of geothermische energie kan den genomen. De proeven behelzen het TEXUSworden gewonnen. project (Technological Experiments opbrengst van de aarde als geheel, zal geperst, condenseert en stroomt met Under Zero g conditions) en richten voornamelijk op de groei van de energiemijnbouw zich moeten con- een hoge temperatuur via geïsoleerde zich kristallen onder absolute gewichtlooscentreren in de extreme gebieden, dus leidingen naar huizen en fabrieken. heid. De resultaten van dit vroege daar waar de aardkorst dun en Mooier kan het bijna niet, want in de zijn weer van beruimte-onderzoek vulkanisch is. IJsland is het klassieke meeste geothermische gebieden langs lang voor ontwikkeling van deverdere voorbeeld van een land dat in grote de vulkanische breuklijnen van het Spacelab. mate profiteert van de geothermische aardoppervlak is deze grondwaterdyenergie. Er k,an ?() gs|N& ««GTOWkt namiejc n\£Y(mwm\ Paat/gj^nionworden van het geyserverschy n-^el, voorstelbare hoeveelheden aardene^waarbij hetf'grondwater 'dienst doet als gie door uitstraling verloren. Wanneer warmtewisselaar. die natuurlijke energiebronnen zouEven onder het aardoppervlak heb- den worden benut, zou het wereldvan gemiddeld 63 milliwatt per vierben de rotsen in IJsland een constante energieprobleem weliswaar nog lang kante meter is een oppervlak ter temperatuur van meer dan duizend niet zijn opgelost, maar zou er wel aan grootte van een voetbalveld nodig om graden Celsius, waardoor grote hoeeen energieverkwisting op grote schaal voeldoende energie op te brengen voor veelheden stromend grondwater in de een einde komen. het laten branden van een half dozijn poreuze aardlagen in zeer korte tijd gloeilampen. tot het kookpunt worden verhit. Uitgaande van de nogal ongunstige De stoom wordt voortdurend met [Van onze wetenschapscorrespondent] gemiddelde waarde voor de warmtegrote kracht naar de oppervlakte De techniek om de beschikbare geothermische energie te winnen vormt ZEER OPMERKELIJK is de onthet grootste probleem om aan het verdekking, die dezer dagen op het loren gaan van deze warmte een halt gebied van de kankerbestrijding is toe te roepen. Pogingen, die in het gedaan door dr. Clarence D. Cone, verleden al zijn ondernomen om de hoofd van het Moleculair Biologisch hitte even onder de aardkorst te gaan Laboratorium van het Amerikaanse benutten, zijn doorgaans niet erg succesvol geweest. Er zijn op diverse Veterans Administration" Hospital Center in Hampton. Cone heeft kans plaatsen boringen verricht en watergezien het mechanisme van celdelingen leidingen aangebracht om tot een ondercontrole te krijgen, wat betekent soort kunstmatige geysers te komen. op dat basis van zijn uitvinding Water uit bronnen of rivieren zou aan één kant via een buizenstelsel onder de woekerweefsels tot staan kunnen worgrond gepompt kunnen worden en via den gebracht en dat zelfs vernietigde een uitlaat in verhitte vorm weer aan zenuwcellen hersteld kunnen worden. het oppervlak gehaald kunnen wor- Dr. Cone werkt in opdracht van den. Met de hitte, die dat water NASA's Langley Research Center en ondergronds heeft opgenomen, zouhoudt zich bezig met het onderzoek den dan turbines aan het draaien naar het gedrag van levende cellen gebracht kunnen worden voor de onder invloed van kosmische straling. opwekking van electriciteit. In theorie ziet zon gesloten warmteuitwisselingssysteem er aardig uit, maar in de praktijk lukt het maar Cone heeft chemische stoffen ontzelden. Heel vaak bevinden zich in dat dekt en omschreven, die celdelingen vulkanische grond corrosie-agressieve kunnen blokkeren of stimuleren. mineralen, zoals zwavel, die het met Daarbij heeft hij een eerste aanzet gemoeite ondergronds aangebrachte geven tot het ontwikkelen van een buizensysteem aantasten en binnen methode, waarmee celdelingen onder enkele maanden onbruikbaar maken. controle kunnen worden gebracht. In Bovendien neemt het verhitte water feite heeft Cone het mechanisme veel van deze agressieve materialen doorgrond waarmee celdelingen in een mee naar de oppervlakte, waar dan de gezond lichaam worden uitgevoerd en turbines worden aangetast. Tot nu toe binnen normale perken worden geis het, los van het ideale geother- houden. mische eiland IJsland, in ongeveer Dit mechanisme wordt geregeld door twaalf landen gelukt geothermische concentraties positieve sodium- en krachtcentrales te exploiteren, maar kaliumionen enerzijds en negatieve de exploitatie is kostenintensief, on- chloride-ionen anderzijds. Wisselwerdanks het feit dat de hitte zelf gratis en Het Caribische eiland St. Lucia is vulkanisch actief en biedt mogelijkheden tot onuitputtelijk is. De afnemers van de kingen tussen deze ionen zorgen voor de winning van geothermischeenergie. Met Britse hulp wordt hier een centrale gewonnen hitte betalen duur voor verschillen in elektrische potentialen op de celmembranen. Verandering gebouwd, die goed zal zijn voor 10 megawatt elektrische energie. deze energie. van deze potentialen heeft celdeling

Onuitputtelijke energiebron weinig aantrekkelijk

ding. Dat wil echter niet zeggen dat borstvoedsters geen borstkanker kunnen krijgen, maar nieuwe gegevens wijzen er weer op dat vrouwen die hun baby's uitsluitend met de rechterborst voeden het minste risico lopen. Drie medische specialisten, de Chinezen Roy Ing en J. H. L. Ho en de Brit Nicholas Petrakis, die werken aan methoden ter voorkoming van kanker, hebben een uitvoejrig onderzoek achter de rug naar de voedingsgewoonten bij een groot aantal Chinese families, die hun leven grotendeels doorbrengen orxhandelsschepen. De vrouwen in deze families voeden hun baby's om de een of andere reden uitsluitend met de rechterborst. Uit het jarenlange onderzoek kwam naar voren dat 73 van deze vrouwen borstkanker kregen tussen 1958 en 1975. In 46 gevallen ontwikkelde de ziekte zich in de linkerborst en in de overige ge-27 gevallen in de rechterborst. De onderzoekers hebben geen reden om aan te nemen dat het onbenut laten van de linkerborst iets met de kankerontwikkeling zelf te maken heeft. Wat overblijft is het sterke vermoeden dat de voedingsgewoonten de rechterborst een bescherming geeft tegen kankerontwikkeling. Dit beschermingseffect was vooral duidelijk merkbaar bij vrouwen, die borstkanker kregen na hun 55ste jaar. Ongeveer de helft van de 39 patiënten onder de 55 jaar had kanker in de linkerborst, terwijl acht van de tien tumoren bij vrouwen van 55 jaar en ouder zich hadden ontwikkeld in de

linkerborst.

Dit betekent volgens de onderzoe-

kers, dat borstkanker bij jonge vrouwen anders van aard is dan bij oudere vrouwen en dat borstvoeding alleen bescherming biedt tegen borstkanker op latere leeftijd. Hoe het mogelijk is dat borstvoeding kanker kan voorkomen is moeilijk te beantwoorden. Dierproeven hebben slechts indirecte aanwijzingen opgeleverd.Zogende dieren kregen daarbij een kankerverwekkende chemische stof toegediend, terwijl één zijde van de borst werd afgeschermd. Tumoren

ontstonden daarbij merendeels in de afgeschermde borsthelft. Waarschijnlijk zorgt de melkstroom ervoor dat de kankerverwekkende stof wordt geëlimineerd.

kankerbestrijding tot gevolg, terwijl het gelijkblijven

daarvan de celdeling verhindert. In weefselcultures heeft Cone met micro-elektroden vastgesteld dat hij naar willekeur celdelingen en celdelings-remmingen kan bewerkstelligen door het aanleggen van miniatuur elektrische spanningsvelden over de celwanden. Spanningen van -70 tot -90 millivolt blokkeren de deling van de cel, terwijl kleinere spanningen van -10 tot -20 millivolt de deling opwekken. Cone heeft diverse methoden ontwikkeld om de miniatuur spanningen over de celwanden aan te leggen. Een daarvan is het omgeven van een aantal, cellen (bijvoorbeeld het begin van een tumor) met een vloeistofoplossing waarin concentraties positieve en negatieve ionen de op gang gekomen ongecontroleerde celdelingen blokkeren.

Belangrijk is ook dat Cone bij zijn

methoden tot cellenmanipulatie de

cellen zelf intact laat. Maar het allerbelangrijkste van de ontdekking is dat nu het mechanisme wordt begrepen waarmee cellen tot deling worden aangezet en dat methoden kunnen worden ontwikkeld om ongeremde celdelingen te stoppen. In theorie betekent dit ook dat zenuw- en hersencellen, die zich na hun ontwikkeling niet meer delen en vermenigvuldigen, weer tot celdeling kunnen worden aangezet, bijvoorbeeld bij hersenletsels. Tot nu toe is altijd gedroomd van zogenaamde cellenactiveerders, die

hersenletsels

kunnen herstellen en veroudering van hersencellen met de

daarbij behorende seniliteit kunnen

voorkomen.

TH Eindhoven houdt congres over voedingsmiddelen

VANAF maandag 22 augustus wordt in het Universiteitscentrum De Uithof, Heidelberglaan 2, Transitorium [Van onze wetenschapscorrespondent] II te Utrecht een interessante tentoonstelling gehouden over de anatomie of VAN 21 TOT 23 september zal aan de inwendige structuur van stammen de Technische Hogeschool Eindhoven van bomen en struiken. een internationaal congres gehouden worden over de keuze van produkten Die inwendige structuren vertonen en processen in de voedingsmiddeleneen grote variatie, waardoor het industrie. Op de eerste dag van dit mogelijk is een houtsoort te herken- congres zullen circa 200 vertegennen. De houtanatomie speelt ook een woordigers van de Europese voedingsrol bij het moderne taxonomisch (leer middelenindustrie, waaronder multider systematiek) onderzoek als een nationale ondernemingen als van de kenmerken op grond waarvan Unilever en General Foods, Nestlé, samen men tot onderlinge verwantschap van met deskundigen op het gebied van geslachten soorten of besluit. warenwetgeving, universitaire onderop De expositie is werkdagen geopend van 9 tot 17 uur en op zaterdag zoekers en vertegenwoordigers van de consument discussiëren over de wisvan 14 tot 17 uur.

selwerking tussen de voedingsmiddelenindustrie en de ontwikkelingen in de maatschappij.

De stelling zal worden verdedigd, dat uiteindelijk de maatschappij en in het bijzonder de consument bepaalt welke produkten de industrie zal produce-

ren. Maatschappelijke veranderingen als bijvoorbeeld de toename van het

aantal vrouwen in het arbeidsproces, zullen leiden tot nieuwe produkten die, met hoge kwaliteit, zeer snel kunnen worden bereid; gemakshalve zo mogelijk in de eigen verpakking. De invloed van de consument neemt toe: direct via de consumentenorga-

nisaties en indirect via de politieke invloed op de wetgevende overheid. Aan de schijnbaar tegenstrijdige eisen van de consument voor verse levensmiddelen die zonder toevoegingen toch lang houdbaar moeten zijn, zal tegemoet gekomen kunnen worden door een uitbreiding van het aantal gekoelde of diepgevroren produkten. Hogere kwaliteitseisen kunnen worden gehonoreerd door de introductie van nieuwe lage ternperatuur-processen. De „koude distributie" zal in betekenis groeien. De groeiende zorg voor de wereldenergie-huishouding heeft geleid tot een aantal studies over de hoeveelheid energie die gemoeid is met het op tafel

brengen van voedsel. In sommige ge-

Ter attentie TELEVISIE

Vanoudshad het stukje Engels "Norfolk heet ( ook bij Nede-rU* tegenwoordig gewaardeerd ij?' kantiegebied) het

aanzien

Nieuw succes bij

Geothermische centrales

Radio en tv.

pen voedingsmiddelen blijkt de noodvallen is hiervoor het tienvoudige van zaak van een toenemende automatisede calorische waarde van het voe- ring. In tegenstelling tot de situatie bij dingsmiddel nodig. Door de keuze van andere takken van de voedingsmiddenieuwe processen en/of verpakkingen lenindustrie is in het bijzonder voor de kan deze verhouding gunstig worden vleesindustrie de relatieve betekenis beïnvloed. van de arbeidskosten sinds 1947 nauwelijks gedaald. Dit wordt in verOm economische redenen wordt een band gebracht met de huidige probleverdere concentratie van de voedings- men in deze bedrijfstak. middelenindustrie voorzien, waarbij wellicht de producenten een gedeelte Het congres wordt gehouden onder van de distributieketen gaan beheerauspiciën van de Europese Federatie sen. Hierdoor kan de rol van de voor Chemische Techniek (werkgroep groothandelaar afnemen. Uit een Voeding). Voorzitter is prof. dr. ir. H. analyse van de historische bijdrage H. A. C. Thijssen, buitengewoon van de factor arbeid in de directe hoogleraar fysische technologie aan produktiekosten van een aantal groe- de T.H: Eindhoven.

zandig heidegied. Door de v-^ m intussen erg veel veranderd. Er

*

1^

dennenbossen ! sommige stukjes van

weilanden en

Norfolk

aan de kust als verder

naar!

binnenland, zijn nog onaangJ zodat zich een rijk dierenlevenj

ontwikkelen. Vanavond zendtde NCRV eena,

dereeks „Surival" uit, diedekiju dit gebied en zijn bijzondere be-w laat kennismaken. De makers niet alleen de dieren die op hun kwamen, zij spraken ook met woordigers van instituten die te hebben met de bescherming en insta. houding van de aanwezige f-^ Daarbij bleek dat ook het „ge-*^ publiek zich het lot van de dio aantrekt en dikwijls best bereid helpende hand toe te steken. (ntiHn 19.30 uur.)

0!

fiiT

ven-J?

n^

Radio RADIO HILVERSUM I

MAANDAG 22 AUGUSTUS NA 18 H 18.00 (S) Daar waar de molens staan Nws. 18.41 (S) Lectuur op tafel. 19,0jJ Ronduit, muziekprogr. 19.40 (S) Bijbèk spectief. 20.00 (S) Zomermaandag, gevaj«o|3 progr. 21.15 (S) Avondoverdenking, yi 21.30 (S) Internationaal Koorfestival.: Voor blinden en slechtzienden. 21.55 Tambu, informatie en verzoekplaten voot« tillianen in Nederland. 22.25 Bond Naam. 22.30 Nws. NCRV 22.40 (S) Vak» met een C. VOO: 22.55 (S) taforraafa*, met actualiteiten. 23.55 Nws. RADIO HILVERSUM 2 MAANDAG~22 AUGUSTUS NA 18 Ul) 18.00 Nws. 18.11 Hier en Nu. 18.40' Muziek in vrije tijd. een programma vootziekamateurs. 19.45 (S) Populaire klassiek 20.00 Nws. 20.05 Avondoverdenking. 201 (S) Klassieke muz. 21.35 (S) Literama. 221 (S) Utopie, waar ligt dat? verhaal. 22.40: Pocrama. NOS 23.00 Met het oogop mot» 23,55 Nws. RADIO HILVERSUM 3 MAANDAG 22 AUGUSTUS NA 18 Li: NOS 18.03 De vacaturebank. 18.10 NOS-maal. AVRO 19.03 (S) Het stenen t. perk. 20.02 Radiojournaal. 20.05 (S) Sa*t clean Dreammachine. 21.02 (S) De nep uur-jazz-show. 22.02Radiojournaa. 22.05: Blues, ballads & beat. 22.05 Mededeling 23.02 (S) Candlelightshow. 0.02 U diojournaal. EO 1.02 (S) Truc light. T*ADIO HILVERSUM 1 DINSDAG I ■AUGUSTUS VOOR 18 UUR AVRO.tft Nws. 07.02 (S) AVRO-klok. (07.30 Nel 07.41 Radiojournaal) 08.30 Nws. 08.36G*.: nastiek voor de huisvrouw. 08.45 Dj Groenteman. 08.50 Morgenwijding. 09.00i!i De platenkeuze van Willem Strietman. NP 09.30 Spiegel van België. AVRO 10.00R* Lawaaipapegaai. 10.10 Arbeidsvitamine ((10.30 Nws. 10 33 Radiojournaal). 11.305 Rondom Twaalf. 12.26 Mededelingen m land- en tuinbouw.- 12.30 Nws. 12.41 F. diojournaal. 12.55Knipperlicht. 13.25Be» plein 5. 13.30 'n Middagje AVRO. 15J] Nws. 17.00 Voor ons gemaakt (dooroosjjj kraakt). OVERHEIDSVOORL. Hl Staatsrechtelijke alternatieven voor de Nede landse Antillen. 17.30 Nws. 17.32 M diojournaal. 17.45 Toppers van toen. I RADIO HILVERSUM 2 DINSDAG 1 AUGUSTUS VOOR 18 7.11 Ochtendgymnastiek. 7.20 Het lev*! woord. 7.25 Badinerie. 7.54 Ovenwm 8.00 Nws. 8.1 1 Echo. 8.30 Aubade. letter M. Informatief progr. (9.30 raat. Informatie voor schippers. 9.35 *WH standen). 10.30Ik sta hier niet voorde W te praten. 11.00Nws. 11.30Ouder wade»': allemaal. 12.00 Vijf tellen van nu. |2>* OVERHEIDSVOORLICHTING. Ter* 13.00Nws. 13.1 1 Echo. 13.40Vreemdelinr mijn Vaders Huis. Herinneringen van mis*' narissen. 14.00 Lange vingers. IntroduW rogr. over schoolradio. 15.00 In de «** kamer. 16.00 Nws. 16.03 Muzikaal spit* NOS 17.00 Het zal mijn tijd wel duBM formatief progr. 17.20 Eurolight. Lichtt* 17.40 Informatie uit deregio. 17.55 M***i lingen. i RADIO HILVERSUM 3 DINSDAG AUGUSTUS VOOR 18 UUR VARA m 07.00-08.00 actualiteiten via Dinge n v*4 dag). 07.02 (S) Gesodemeurders. 09.030 Pep op drie. 1 1.03 (S) Drie draait op ven* 12.03 (S) VARA' zoekplaatje. 14.03 Spitsbeeld. (14.45 Engels popnws. 15.45N* uit New Vork). 16.03 (S) Willem van Be* kom. 17.30 (S) Alfred Lagarde. J Radio hilversüm 4 dinsdag " augustus voor 18 uur tros: 07» Nws. 07.02 (S) Capriccio. 09.00 Nws. W' Aktua-klankbeeld. 09.30 (S) Van hem*; veire. 10.00(S) Opus tien tot twaalf. I2w Intermezzo. 13.00 (S) De meest verW» klassieke tien. 13.30Koren en korpsen, l . (S) Nws. 14.02 (S) Om de kunst. 14.*" Guitariteiten. 15.00 (S) Bekantorium.

ul

1 zJ

UURKRO7.OONJ

9.00DJ Scheert

-

»

__

Televisie Nederland 1 (VARA):

18.45 uur Fabeltjeskrant (NOS). 18.55 uur: Journaal (NOS). 19.04 uur Apeneiland. 19.45 uur: Un singe en hiver (speelfilm). 21.35 uur: Journaal (NOS). 21.50 uur Familieportret. 22.45 uur: Journaal (NOS).

Nederland 2 (AVRO): 18.45 uur: Fabeltjeskrant (NOS). 18.55 uur: Journaal (NOS). 19.05 uur: Toppop. 20.00 uur Journaal (NOS). 20.25 uur Gemini Man. 21.15 uur: Land zonder drempels. 21.40 uur: Zomerkwis. 22.40 uur: Televizier Magazine. 23.20 uur: Den Haag vandaag 23.35 uur: Journaal (NOS).

'^,

WIERINGERMEER (ANP) jarige J.L.M, van der VevL;< Middenmeer is bij het terrein van de Coöp*l

werkzaamW^

.

Noordelijke Handelsverening com het leven gekomen. man, in dienst van een aaSy7jpP bedrijf uit Wieringerwerf, (\ het golfplaten dak van een kwam negen meter lager v^j betonnen vloer terecht. HÜ

Wi^

**^\m

1-^t

ter plaatse.

NEDERLANDS DAGBLAD - Maandag 22 augustus 1977

5

VARIA

Twijfels over bouw van nieuwe stadhuis

„Arbeidsomstandigheden in Voor de jeugd metaal zijn ziekteverwekkend" onder redactie van Niek

-

[ANP] Elk jaar ROTTERDAMNederland in duizenden lopen weer meer of minder metaalbewerkers eenop, doordat zij ernstige huidziekte bij voortduring werk in tijdens hun zogenaamde aanraking komen met snij- of koelvloeistoffen. Meestal gaat het om een betrekkelijk onschuldige uitslag, die er echter wel voor zorgt dat in die bedrijfstak drie a vierhonverloderdduizend mandagen per jaar gevallen Maar ook komen ren gaan. voor vermoedelijk enkele tientallen per jaar van huidkanker met als ergste vorm scrotumkanker, die meestal [50 tot 70 procent] de dood ten gevolge

dan mannen, huidkanker kregen. Mede daardoor is elk Brits metaalbedrijf nu wettelijk verplicht ervoor te zorgen dat zijn arbeiders beschermende kleding dragen, dat zij hun kleding op tijd verschonen e.d. Op de muren moeten grote opschriften zijn aangebracht, die de werknemers waarschuwen voor de gevolgen van nalatigheid. Ook in Zweden en de Verenigde Staten bestaan dergelijke voorschrif-

heeft. Deze cijfers noemt ir. M. J. C. Matthijsen van het metaalinstituut TNO in Apeldoorn. Hij is tot de conclusie gekomen dat er in de Nederlandse bedrijven nog vrijwel niets gedaan wordt om de metaalbewerkers in totaal 335.000 te beschermen tegen de kwalijke invloeden van snij- of koelvloeistoffen. Deze stoffen dienen om te voorkomen dat er tijdens het boren, draaien, freezen e.d. een te grote warmte ontstaat. Ir. Matthijsen vindt de situatie in Nederland des te schrijnender, omdat er in het buitenland, met

-

-

name Groot-Brittannië, wel strenge

veiligheidsmaatregelen genomen worden. Al aan het einde van de vorige eeuw ontdekten Britse geleerden dat de zogenaamde spinnersziekte (scrotumkanker) te wijten was aan het feit, dat een spinner voortdurend met het onderlijf tegen zijn machine geleund stond, waardoor zijn kleding ter plaatse steeds weer besmet werd met smeerolie. Deze ontdekking leidde tot de wetenschap dat bepaalde oliën kankerverwekkend zijn. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd men daar in Groot-Brittannië nogmaals mee geconfronteerd, doordat veel vrouwelijke metaalbewerkers (oorlogsindustrie), die een teerdere huid hebben

van het TNO op te volgen. De kleinere denken, aldus ir. Matthijsen, alleen aan de kosten. Hij legde uit, dat het vervangen van een bepaalde schadelijke component het eindprodukt een paar dubbeltjes per liter duurder kan maken.

Arbeidsinspectie

Besmetting

Ir. Matthijsen was niet erg positief over de houding van de arbeidsinspectief ten aanzien van de snij- of

Naast het vermogen een huidziekte te verwekken zijn de koel- of snijvloeistoffen nog in een ander opzicht gevaarlijk. Sommige bevatten stoffen, waarin bepaalde bacteriën uitstekend gedijen. Oo die manier kunnen besmettelijke ziekten op het werk worden doorgegeven, ln de Verenigde Staten heeft men het meegemaakt, dat een hele fabriek binnen een paar dagen stil kwam te liggen, doordat alle werknemers een keelaandoening hadden gekregen. In Nederland zijn er volgens ir. Matthijsen nog maar enkele bedrijven, die proberen hun werknemers tegen de gevaren van snij- of koelvloeistoffen te beschermen. Ir. Matthijsen bevestigt dat er inderdaad vloeistoffen zijn, die voor zover nu bekend geen schadelijke effekten hebben. Hij waarschuwde echter wel voor een overgroot optimisme, omdat soms pas na vele jaren blijkt wat een stof kan aanrichten. Zo is de incubatietijd van scrotumkanker tien tot vijftien jaar, dat volgens Matthijsen één van de redenen is, waarom veel mensen moeite hebben te geloven dat het in contact komen met. een vloeistof zulke gevolgen kan hebben. Over de fabrikanten van de vloeistoffen in Nederland zijn er ongeveer dertig heeft men op het metaalinstituut TNO een tweeledig oordeel. De grote (Shell, BP) zouden veel zorg aan

-

koelvloeistoffen. In de gesprekken,

oplopen.

die hij met vertegenwoordigers van de ze dienst had, zou gezegd zijn, dat men weliswaar op de hoogte was van de gevaren, maar dat er niet voldoende personeel was om daaraan iets te doen. Dit mede omdat snij- of koelvloeistoffen maar één van de problemen zouden betreffen en niet eens de belangrijkste. Dr. A. Wink van het ministerie van

worden.

Rechts varen op de Rijn bepleit

meernaar debank

-

DEN HAAG [ANP] In de eerste helft van dit jaar heeft de Nederlandse bevolking aanzienlijk meer gespaard dan iii de eerste helft van het vorig jaar. Volgens gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek stegen de spaartegoeden van de Nederlandse bevolking in de eerste helft van 1977 met 6,2 miljard gulden.

In de zelfde periode van het vorig jaar bedroeg de stijging van de spaartegoeden 3,6 miljard gulden, ln deze cijfers zijn de bedragen aan bijgeschreven rente niet inbegrepen. Deze bedroegen in de eerste helft van dit

jaar 2,8 miljard gulden tegen 2,6 miljard gulden in de eerste helft van het vorig jaar. Met inbegrip van de bijgeschreven rente bedroegen de besparingen in de eerste helft van dit jaar 5,1 miljard gulden tegen 9,8 miljard gulden in de eerste helft van het vorig jaar. Einde juni jl. bedroegen de spaartegoeden in totaal 73,1 miljard gulden. Een jaar eerder was dit 65,1 miljard gulden.

-

DUISBURG [DAP] Deskundigen reeds proeven genomen met het rechts van het verbond van de Westduitse varen op het traject Emmerich-Duisbinnenscheepvaart in Duisburg zijn burg en in het berggebied tussen St. ■van oordeel dat op de Rijn voortaan Goar en Lorch. Uit deze proeven is tot rechts gehouden dient te worden dusver gebleken, dat het aantal ojjgeevenals op de wegen het geval is. Het vallen in 1976 met ongeveer 50 pet. is zig-zag varen zou vermeden moeten verminderd vergeleken met 1972, niettegenstaande het geweldig geworden. stegen verkeer op de Rijn en de in 1976 soms catastrofaal lage waterTot dusver heeft de regel gegolden, stand. dat stroomopwaarts gaande vaartuigen de snellere stroomafwaarts gaanWASHINGTON (AFP) De natiode schepen met een blauwe vlag nale balletgroep van Cuba zal in het aangeven of zij aan bakboord dan wel voorjaar van 1978 voorstellingen geaan stuurboord moeten passeren, al ven in Washington en New Vork, zo naar gelang de stroming en de heeft Martin Feinstein, directeur van verkeerssituatie. Maar met het oog op het cultureel centrum van New Vork, het toenemende gebruik van steeds meegedeeld. Het bezoek van het ballet snellere en grotere schepen en scheepsvindt plaats in het kader van het regroeperingen vinden de „schippers", cente verdrag tussen de Verenigde dat deze regeling uit de tijd is. Staten en Cuba over culturele uitwisDe afgelopen drie jaar zijn overigens selingen.

-

raadslid meent, dat in de huidige tijd, die gekenmerkt wordt door onder meer schaarste aan energie, juist de overheid het voorbeeld moet geven door zuinig met energie om te springen. Volgens hem zou een ~e-nergie-verspillend" gebouw als het nieuwe stadhuis daarin slecht passen.

De tellende eekhoorn

-

zijn echte BONN In West-Duitsland heeft de EEKHOORNTJES „hamsteraars". Ze verstoppen voed- verwerkende industrie gedurende de eerste zes maanden van 1977 gemidselvoorraadjes op verschillende plaatsen in het bos. Het is alleen maar zo deld 88 procent van haar produktiejammer dat de diertjes later vaak niet meer weten, waar ze iets verstopt hebben... Het eekhoorntje op de tekening heeft op tien plaatsen in het bos eikels begraven. Nu heeft hij honger en hij gaat op zoek naar voedsel. Hij springt het bos in en komt (na de eerste sprong) bij de plaats terecht waar vier eikels verstopt zijn. Hij graaft ze op en maakt daarna nog vijf sprongen over de (witte) weggetjes. Op dezelfde weg mag hij voor de tweede keer niet komen! Na deze sprongen totaal zes keer dus is hij bij de uitgang (onderaan). Hij heeft precies 20 eikels gevonden. Hoe springt het eekhoorntje?

-

Noord-Brabant telt nu twee miljoen inwoners

-

DEN BOSCH [ANP] Het inwonerstal van Noord-Brabant is onlangs gestegen tot twee miljoen. Eén van de belangrijkste gevolgen daarvan is dat hel aantal Statenleden bij de verkiezingen volgend jaar met vier zal worden uitgebreid tot 79. Bij de stichting van de provincie Noord-Brabant in 1814 woonden er 348.891 mensen. Bij de eerste algemene volkstelling in 1830 was dat aantal toegenomen tot een half miljoen. In 1937 woonden er al een miljoen mensen in Brabant. Nu, veertig jaar daarna, is dat aantal verdubbeld.

o.m.

j.1., 4e kolom, schrijft u

.

voor schoolverlaters die werkloos bleven. Voorzover ons bekend is daar weinig van terechtgekomen".

Uit de onlangs verschenen circulaire van de staatssecretaris over deze zaak moge U blijken, dat a- het 1.b.0. (w.o. het lager technisch onderwijs) de mogelijkheid van een extra vierde leerjaar (populair wel aangeduid als vijfde leerjaar) kent;

b- de officiële doelstelling van dit wtra vierde leerjaar, waarvan in 1976-

-1977 bij het Ito meer dan 10.000 leerlingen gebruik maakten, is verbetering/wijziging van de profilering volgens het eerste examen (in de ge-Beven omstandigheden zal het extra Vlerde leerjaar echter ook wel gebruikt worden als extra praktijkjaar e.d.); c- de Staatssecretaris een beleidsnoti-

le heeft aangekondigd over meer onderwijsvoorzieningen in het be-

roepsonderwijs

voor 16-18 jarigen, "et laat zich denken dat deze ondervoorzieningen bijv. zullen oplei-

is

voor aankomend vakman, daarop ook de opleidingen in het *ader van het (primaire) leerlingwezen Qch richten.

L. F. Venderbos, plv.dir. VO/LMBbijhet

min. van Onderwijs en Wetenschappen, Den Haag

Dit is de maquette van het nieuwe Euromotel Amsterdam, met 158 kamers in de eerste fase, dat omstreeks Pasen 1978 geopend zal worden.

Kinderfietsen hebben vaak veel gebreken

-

AMSTERDAM [ANP] Fietsen van kinderen verkeren vaak, .in zeer slechte staat". Slechte remmen, banden en verlichting behoren tot de mankementen die niet zelden bij controles worden aangetroffen.

Dit constateert de Stichting Fiets in een beschouwing over het fietsgedrag van kinderen. „Het is geen uitzondering als bij controles op scholen zeventig tot tachtig procent van de fietsen mankementen vertonen", aldus de stichting.

Zij vindt het „misplaatse zuinigheid", wanneer ouders denken dat een kind geen goede fiets waard zou zijn. De ouders moeten hun kinderen bewust maken van de noodzaak hun rijwielen goed te onderhouden, aldus de stichting.

-

DEN HAAG (ANP) Mevrouw A. T. de Leeuw-Mertens uit Baarn is met ingang van 16 oktober benoemd tot burgemeester van Eemnes. Zij is thans nog wethouder van de gemeente Baarn voor de PvdA.

Aardbeien

door A. Alkema DAAR HET WEER de tijd wordt

om aardbeien te planten willen we deze week ons artikeltje aan de volkstuiners wijden. De aardbei behoort tot de grote plantenfamilie van Rosaceae of roosachtigen waartoe 120 geslachten en 3600 soorten behoren. Zo zijn o.a. de roos, de meidoorn, appels, peren,

lijsterbes, cotoneaster, vuurdoorn, spiraea, allen rosaceaeën. Al behoren ze dan tot verschillende geslachten van de familie. We keren tot onze aardbei terug. De tijd van planten van deze heerlijke vrucht is aangebroken. Voor het planten gaan we de grond goed bewerken en bemesten. Het verdient aanbeveling om per 10 m 2een pak turfmolm en een 39 kg compost door de grond te werken, vooral niet diep onderspitten, want het is juist begonnen om de planten snel in deze verbeterde grond te laten bewortelen. Dus eerst spitten, indien nodig en daarna de turfmolm en de compost met een hark dóór de grond werken. Naast deze artikelen geven we dan nog wat gemengde kunstmest 12-10-18 per m 2 1kg. Ook deze kunstmest goed door de grond werken. Dan kunnen we gaan planten. Liefst verplanten we als de grond wat vochtig is en bij donker weer. Is dit niet mogelijk dan moeten we de grond vooraf vochtig maken en direct na het planten de planten flink aangieten. We kunnen beter in één keer per plant een flinke hoeveelheid geven b.v. 1 liter als elke dag een beetje, daarmee bederft men de grond en komt het water niet flink aan de wortel. Bij het planten van aardbeiden moet men er vooral op letten, dat de plant precies even diep komt als ze gegroeid is. Dieper planten geeft nadeel doordat het hart van deplant dan in de grond komt en vaak met grond bedekt wordt waardoor ze slecht groeien. Worden

NOS-berichtgeving gijzelingen ging over de gehele wereld HILVERSUM [ANP] In totaal 32 landen in alle delen van de wereld hebben tijdens de gijzelingen bij De Punt en in Bovensmilde bij de dagelijkse nieuwsuitwisseling tussen de journaaldiensten over de gehele aardbol aanbiedingen van het NOSjournaal overgenomen.

Daarnaast waren in die periode van 23 mei tot en met 11 juni van dit jaar in ons land twintig buitenlandse televisie-organisaties met eigen teams aan het werk, waarvoor door het NOS-journaal en de technische dienst van de NOS hetzij vanuit Hilversum of Assen hetzij vanaf de beide gijzelingslocaties meer dan driehonderd lijnverbindingen naar het

buitenland werden verzorgd. Die buitenlandse organisaties hadden ruim honderd man in ons land gestationeerd, van wie alleen al vijftig De totale zendtijd van de naar het buitenland verzonden onderwerpen, dus zowel die van de NOS als die van de buitenlandse maatschappijen, bedroeg 49 uur en 30 minuten. Daarbij kwam het voor, dat door de tijdsverschillen dekijkers op andere continenten (vooral in Amerika, Japan en Hongkong) eerder kennis konden nemen van de beelden dan de Nederlandse televisiekijkers. Eén en ander blijkt uit een rapport van de heer E. van Westerloo, hoofd van het NOS-journaal. In Nederland werd door het NOSjournaal gedurende die drie spannende weken in totaal 1020 minuten (17 uur) gewijd aan de berichtgeving over de gijzelingen. Daarvan werden 500 minuten in de normale zendtijd van het journaal opgenomen, waarmee 60 procent van het totaal aan

hoofdartikel van zaterdag 13

..Ook in Nederland zijn trouwens wel plannen in deze richting geweest. Zo hebben sommige lts'en geprobeerd een vijfde leerjaar te starten

instituut verwacht een verdere achter-

uitgang. Vooral in de sectoren olie, chemie en staal wordt een belangrijk deel van de capaciteit ongebruikt gelaten. Bij de fabrieken van kapitaalgoederen en verbruiksgoederen gaat het aanzienlijk beter.

Amerikanen.

Vijfde leerjaar l.b.o. In het

capaciteit benut, aldus het Instituut voor Economisch Onderzoek in Berlijn. In het vierde kwartaal van 1976 was het nog 91,5 procent. Het

-

I ngezonden augustus

’

aanzienlijk hoger liggen dan wat op dit moment in de utiliteitsbouw als aanvaardbaar wordt gezien. Het

sociale zaken, waaronder de arbeids-

zich in Nederland ooit een geval van scrotumkanker als gevolg van werken met koelvloeistoffen 'heeft voorgedaan. Tenslotte wees hij erop, dat de zogenaamde. MAC-commissie, mede ingesteld naar aanleiding van de ontdekking dat asbest een vorm van longkanker kan veroorzaken, al volgend jaargereed hoopt te zijn met een advies aan de minister van sociale zaken betreffende kankerverwekkende stoffen, die in de industrie gebruikt

’

tuin en plant

Het Am-

Van de Ven vraagt ook opening van zaken over de energiekosten (onder meer voor de air-conditioning) van het toekomstige stadhuis. Deze zouden

inspectie ressorteert, noemde dit bezij-

den de waarheid. Volgens hem let de dienst er wel degelijk op, dat de werknemers in metaalbedrijven voldoende beschermd worden tegen de vloeistoffen. Hij erkende dat zeer veel metaalbewerkers één of ander exceem oplopen en ook dat er wel eens een geval van huidkanker wordt geconstateerd, maar zei niet te geloven dat

-

Hij wil weten of het juist is, dat de door Amsterdam gevraagde uitbreiding (met een extra verdieping) van het stadhuis een aanzienlijk grotere bouwsom vergt dan de tot dusver bekende 250 miljoen. Volgens zijn inlichtingen zouden de totale kosten daardoor tot ongeveer 500 miljoen

-

Nederlanderbrengt wat

AMSTERDAM [ANP]

sterdamse gemeenteraadslid F. van i< n Ven [PPR] heeft geen vertrouwen, dat het Rijk definitieve toestemming zal geven voor de bouw van het nieuwe stadhuis in de hoofdstad. Zijn „wantrouwen" komt voort uit het beleid van de regering inzake energievraagstukken en de uitgaven van lagere overheden. Dit blijkt uit mondelinge vragen, die het raadslid B. en W wil stellen.

de samenstelling van hun produkten besteden en ook bereid zijn adviezen

ten.

-

in Amsterdam

van Noort

reguliere zendtijd werd gevuld. De overige 520 minuten kwamen voor rekening van twaalf extra uitzendingen gedurende de.eerste drie en de laaste twee dagen van het gebeuren in Drenthe. Voor de verslaggeving waren vrijwel permanent vijftig redacteuren, verslaggevers, cameramensen en regisseurs in touw, onder wie een aantal verslaggevers van actualiteitenrubrieken, die vanaf de eerste tot en met de laatste dag aan de journaaluitzendinigen zijn blijven meewerken. Uiteraard was er in die drie weken ook veel „techniek" op de been. Permanent waren vier elektronische eenheden in werking: twee bij detrein bij De Punt, één bij de school in Bovensmilde en één in het beleidscentrum in Assen. Ook was de Haagse studio in verband met de berichtgeving uit de crisiscentra dag en nacht bezet en waren twee elektronische eenheden voortdurend paraat op de vliegvelden Schiphol en Eelde. Bovendien waren steeds naast de elektronische camera's zeven filmcamera's

beschikbaar voor eventuele opname.

ze te ondiep geplant

ook slecht en is er in de winter ook kans dat ze opvriezen wat ook een slechte oogst tot gevolg heeft.

DE PLANTAFSTANDEN zijn 65 è 70 cm. tussen de rijen en op de rij 40 cm. Bij een soort die wat meer loof maakt, want dat is bij diverse soorten verschillend, zal men de grootste afstand moeten nemen tussen de rijen. De soortenkeus is vrij moeilijk, omdat er zoveel goede soorten zijn. Enkele zeer goede wil ik hierbij noemen. Voor vroeg: Regina, voor laat: Tamella, Gorella en Senga Sengana. Voor doordragende aardbeien is de Rabunda de beste. Als u zelf niet over goed en gezond plantmateriaalbeschikt is aankoop van geselecteerd materiaal aan te bevelen. Aardbeiden hebben n.l. te lijden van diverse virusziekten, die de opbrengst zeer nadelig kunnen beïnvloeden. Na het planten nog wat turfstrooisel aanbrengenis aan te bevelen omdat de structuur van de grond beter blijft en het wieden met de hand in het voorjaar gemakkelijker. In het voorjaar de grond niet bewerken tussen de rijen.

geheimzinnige decode Vervolgverhaal voor de jeugd

door Coen Hartman 92)Ze liepen nu recht tegenover

de loods. Nu ze wat dichterbij waren zagen ze dat die er tamelijk vervallen uitzag. Sommige van de zwart geteerde planken zaten los en hier en daar ontbraken dakpannen. Een regenpijp was halverwegeafgebroken en de scharnieren van de grote dubbele deur waren bruin van het roest. „Als die grote deuren open zijn, kan er gemakkelijk een vrachtauto naar binnen", zei Henk, „Zie je dat er in die linkerdeur nog een kleine deur zit? Maar ramen zie ik nergens, jij wel?" „Misschien aan de achterkant", ver-

onderstelde Dick, „binnen moet het licht toch ergens vandaan komen". Hij keek achterom. „Als we doorlopen tot de kade en dan een stukje naar

links gaan, dan staat de loods tussen ons en het hek in. Dan kan vanaf de Brielselaan niemand ons zien en als er iemand het terrein op komt, kunnen we altijd nog achter de rommel tegen

die zijmuur wegkruipen". Henk keek zn vriend vol bewondering aan. Dat was nou precies Dick. Die dacht altijd verder dan hij. Hij antwoordde niet en even later stonden ze aan de kade van de Maashaven. Het witte zeeschip was aan de overkant bezig aan de kade af te LEIDEN [ANP] Medewerkers van meren en als ze naar links keken, het Rijksmuseum van Natuurlijke zagen ze in de verte nog nèt de smerige Historie te Leiden zijn voor een rode boot, die door de sleepbootjes biologisch-oceanografische expeditie tot op de Maas was getrokken. Het naar het gebied rond de Canarische schip voer nu op eigen kracht rustig in eilanden-vertrokken. de richting van de Nieuwe Waterweg en de Noordzee. Een langgerekte Dit heeft de marinevoorlichtingssombere stoot op de zware scheepsdienst meegedeeld. Deze expeditie zal hoorn rolde als afscheidsgroet over de worden gemaakt met het nieuwe rivier. oceanograflsch vaartuig van de Het was druk op het water. Binnenkoninklijke marine H.M. Tydeman. vaartschepen en sleepboten maakten Dit schip is speciaal voor oceanoeen flinke snor voor de boeg en als er graflsch onderzoek ontworpen. een gepasseerd was, weerkaatste de Het onderzoek van het Rijksmuseum zon met duizend glinsteringen in het van Natuurlijke Historie betreft in de kielzog. eerst plaats de fauna van de zeebo„Fantastisch, wat een mooi gedem, verschillende diersoorten krijgen zicht!" zei Dick uit de grond van zijn jaarlijkse wijnconsumptie 3, 5 en 7 de aandacht. Vooral wordt bestudeerd hart. Henk draaide zich om en keek liter, in Nederland 10 liter. met diepte, weer naar de loods links achter hem. Italianen, Portugezen, Grieken en het voorkomen in relatie afstand van de kust, zeestroming en „Zie je dat, Dick aan deze kant zitten fransen eten relatief veel verse groenvoedselrijkdom. De laatste jaren is ramen in het dak. Nu hebben we drie ten, resp. 155, 149, 139en 113 kilo per duidelijk geworden dat de scheepvaart kanten van de loods gezien. Misschien hoofd per jaar, tegen de Nederlander door het overboord zetten van afval zitten er aan de achterkant wel gewone 90 kilo. een aanzienlijke invloed op de diepramen, waar we doorheen kunnen Canadezen en Denen gebruiken 48 kijken". Ook dit zeefauna zou kunnen hebben. kilo witte suiker per hoofd per jaar, zal tijdens de onderwerp expeditie een Grieken slechts 17. Het Nederlandse van studie zijn. (wordt vervolgd) cijfer van 43 kilo wijkt slechts weinig af van het gemiddelde van de andere landen. gedaald in Eieren worden het meest gegeten in Per 100.000 inwoners bedroeg het DEN HAAG In het tweede kwarde Verenigde Staten en West-Duitsland: 17 per hoofd per jaar, Portuge- taal van dit jaar zijn er 815 faillis- aantal faillissementen over het eerste zen staan onder aan de lijst met 7, sementen uitgesproken. Dat is 7,5 halfjaar 12,2 tegen 12,4 in het eerste Nederlanders nemen met 11 een tus- procent minder dan in het tweede halfjaar 1976. Het hoogst was dit senpositie in. kwartaal van het vorig jaar [881]. De verhoudingscijfer in Zuidwest-Neder(Zld) namelijk 16,4 (vorig jaar van het tweede kwartaal land Nederlanders eten slechts 2kilo boter maandcijfers 9,91) gevolgd door Zuid-Nederland (zuiver vet) per jaar, tegen Finnen waren resp. 255, 287 en 273 tegen (N-Br. en Limb.) met 13,5 (vorig jaar 12, leren 10, Belgen 9, Fransen 8, vorig jaar 291, 268 en 322. Dit heeft 13,3). Daarna volgde West-Nederland Engelsen en Denen 7 en Duitsers 6. het Centraal Bureau voor de Statistiek (Utr., N-H. en Z-H.) met 13,0 (13,3), Toch staat Nederland met een totaal bekendgemaakt op grond van voorlo- terwijl Noord-Nederland (Gr., Fr. en aan vetten en olièn (zuiver vet) met pige cijfers. Voor het eerste halfjaar Dr.) en Oost-Nederland (Ov en Gld.) 31 kilo aan de top, gevolgd door was het aantal [1686] vrijwel gelijk met resp. 10,5 en 9,2 (vorig jaar 10,0 Belgen met 26 en Portugezen en aan dat van het eerste halfjaar van en 10,8) de gunstigste cijfers te zien Denen met 25 kilo per hoofd per jaar. 1976 [1705]. gaven.

Oceanografisch onderzoek rond

Canarische eilanden -

Eetgewoonten in Europa -

DEN HAAG [A\P| ln hei Europa \un de MgM zijn de Italianen en Kransen de grootste wijndrinkm, de leren de grootste aardappel- en vleeseters en bovendien de grootste melkdrinkers, en gebruiken Nederlanders de grootste hoeveelheden olie en vet. Dit blijkt uit hel jaarboekje van het bureau voor de statistiek van de Europese gemeenschappen, ledere Nederlander gebruikt per jaar 31 kilo oliën en vetten, een cijfer dat in geen enkel ander land. ook die welke niet bij de gemeenschap /ijn aangesloten en ler vergelijking worden aangehaald, wordt overtroffen. Italianen eten per iaar 125 kilo graan in de vorm van meel en 6 kilo rijst. Nederland blijft niet resp. 64 en 4 kilo hier ver onder, maar kussen blijken jaarlijks 156 kilo graan te verorberen. In West-Europa zijn de Portugezen met 15 kilo per jaar per hoofd de grootste rijsteters. Japan springt er met een consumptie van 92 kilo per jaar ver uit. De leren /iin in het Europa van de

negen de grootste aardappeleters met 127 kilo per jaar, gevolgd door Belgen en Luxemburgers met 107 kilo. Nederland staat mei 83 kilo op de zevende plaats, na Engelsen (99 kilo), Fransen (94 kilo) en Duitsers (92 kilo). Italianen eten slechts 37 kilo aardappels per jaar.

leren zijn ook de grootste vleeseters (101 kilo per jaar) en drinken meer verse melk - 207 liter dan enig ander volk in de gemeenschap. In Italië komt het minste vlees op tafel 65 kilo (in Nederland 72 kilo, het op twee na

-

-

-

laagste cijfer, na Denemarken met 7d). Uit hel overzicht blijkt dat Amerikanen meer vlees eten dan wie ook 108 kilo en Tinnen hebben het absolute record melkdrinken 258 liter per jaar. Ter vergelijking: Japanners eten het minste vlees, 25 kilo per jaar, gevolgd door de Russen met 38 kilo. fransen en Italianen drinken jaarlijks 103 liter wijn, Portugezen 83, Spanjaarden 61 en Luxemburgers 40. In Noorwegen, Finland en Zweden waar alcoholica duur zijn, bedraagt de

-

-

-

dan groeien ze

Aantal faillissementen tweede kwartaal

-

6

-

NEDERLANDS DAGBLAD Maandag 22 augustus 1977

Tamilieberichten i

ELS VAN DER WAL

\

|

en

GERRIT GUNNINK

weg op den Here en vertrouw op ~ Wentel uwHem en Hij zal het maken

(Ps.37:S)

■>

9

20 augustus 1977

Leeuwarden, Johan de Walestraat 10 Kampen, Spoorkade 14 Hattem, Hollewand77

l

i

f

i!

Verloofd:

JANNA SALOMONS en

I

''

i

I

!

WIM SIKKENS Groningen, 20 augustus 1977 Jozef Israëlsplein 8 Amethiststraat 12/

E. VAN BREDEN-Koopman

6

bonden.

*

Dat de Here hen nog lang voor elkaar en voor ons mag sparen, is de wens van hun dankbare kinderen en kleinkinderen.

TABE en RIKA Alinda Siebrand JANNY en ANNE Henk Elise SIEB en HENRIET Marcel Petra JACOB en JANNY Kunna en Talo

-

-

Dollard 315, Zwolle

-

! (

Wij hebben ons verloofd

i

<

THEA SCHOLTENS en

BEREND POUWELS (

& 9

%toe.

J

&

17W>

|>

1

' BJ^>*^% ■"Uil

1

-

van Limburg

Stirumstraat 2 Uithuizermeeden,

-

22-8-52

20 augustus 1977

i

Wij danken God dat wij vandaag met

'"'i

BurgeBronsstraat meester 25

OPEEN

ADVERTENTIE

(

ONDER NUMMER SCHRIJFT

(

©

T. BLAAUBOER-Schurer

I

DAT U HET

i

JUISTE NUMMER OP UW BRIEF ZET

<j

s

ZWANIE en GERT BETTY en RIEKELT PETER

i

%

zijn wij er als vakmensen om uw kledingzorgen weg te nemen.

i

DAMES en HEREN

Wij vieren dit feest in eigen kring.

%

Breezand (N.H.), augustus 1977

%

Narcissenstraat 37

i

Tenslotte

f |>

Rectificatie Douwe en Henny

Werkman Korenbloemweg 18 Haren

TWEEDMANTELS WINTERMANTELS BONTMANTELS

9

( ~*sy* *ssms^* e*©*-®*» -=h«)«<2>^

f Vraag en aanbod

HERENKOSTULMS OVERJASSEN

i

Vraag bij ons, geheel vrijblijvend, informatie aan over de aanschaf van de korte verklaring. Een serie die uitsluitend geschikt is als voorstudiemateriaal, en tevens voor gebruik in het gezin. G. Riemer, boekverkooper te Ermeloo. tel. 03417-2405*

Aldert van der Ploeg Janny van der Ploeg-

gelegenheidskleding ook blauwe kostuums

Bos Klaas van: Helperwestsingel 15 Groningen naar: Schermerweg 34

Joz. Israëlsstraat 30

Groningen, Tel. 133810

\^r

' 1 Riitetfudieloelagen tegemoetkomingen in destudiekosten voor het hoger beroepsonderwijs (hbo.) en het wetenschappelijk onderwijs (w.0.)

voor vrijwel al het overige volledige dagonderwijs na de lagere school

studiekosten mogelijk zijn. worden voor het studiejaar 1977-1978 extra verruimd

voor studiejaar 1977-1978 nog geenaanvraag heeft ingediend en op " Wie grondvan het onderstaande nu wel in e Srk et»mlf« 0i?7 un een 7n alsnog 15 september uiterlijkrisLi 1977 aanvraag indienen Een aanvraagformulier qJdurS hSfu°dSl^ S,S dle 1977"1978 bSocwïl bezocht zal worden hetstudies 1Q77 IQ7« wie voot net

,0t

a

'

.W.evoorhetstudie.aarW-WSwe.a,

Z%Z^T!eTerz'oeSl

etl

n

-

ministerie

tormulieren w.n lormuiieren bii het ministerie Dinnen h/nn" zi\r\. dij net ontvangt de aanvrager een beslissing, die gebaseerdis op de verruimde normen

De globale inkomensgrenzen tot waar in het algemeen voor het studiejaar 1977-1978 rijksstudietoeiagen toegekend kunnen worden zün voor yj de ouders wonenae wonende studentenstudenten. f 34 000 voor °P k^ers wonende studenten: "«"■«>-.-.. f4050Deze bedragen zijn van toeoassina bn 9eZ,nnen student hbo of w.o en geen andere kinderen zjjn er meef aanv ade studenten o-*" -iggen de grenzen

_ -

-

mirél^aa^age'de *

££"£*

eventuele andere metvan

a^sssïï _ _n

Als het ou<-er\qk belastbaar inkomen over 1976 de Qrenzen aan7l p n|., k nupr ze "ieTt aanzienlijk over. .-hWM» * S aanbevelenswaardig een aanvraag in ,'te ye* dienen. Naast de benodigde -formulieren ontvangt de aanvrager dan automatisch een gedetailleerde beschrijving van alle overige voorwaarden en rekenregels De hoogte van derijksstudietoelagevoor het studiejaar 1977-1978 kan variëren van: f 100,- tot f 6.010- voor bij deouders wonende studenten; en van f 100,- tot f 8.790,- voor op kamers wonende studenten (ln bePaalde gevallen kunnen boven deze bedragen nog extra vergoedingen verstrekt

tfnll?

-

.„„ DnhiiLratio ./on Publikatie van haat het „,-„,„.„„„ ministerie van Onderwijs en Wetenschappen.

S

worden)

Tegemoetkomingen in de Studiekosten D°or de extra

van de inkomensgrenzen komen ouders van scholieren eerder voor een tegemoetkQmjng jn aanmerkjng dan is aangegeven in mededelingen diezij wellicht via de scholen of bij al verstrekte formulieren hebben ontvangen.. De inkomensgrenzen tot het SChoo'aar 7 978tegemoetkomingen toegekend kunnen worden zijn:

J

verruimingen

"^w? 19J J 9*"**" "«

* —"-S

-asaass _ Lis

- aanspraak kunnen maken ;op een zr» tegemoetkoming »

leeriina

in dereiskosten

als ac uitwonena isilwm de lee^ng uitwonend is t Jl 700.-

Bovengenoemde inkomensgrenzen (gebaseerd op het ouderlijk belastbaar inkomen over 1976) zijn van toepassing, als er n het 9ez,n één afhankelijk kind is. Voor elk afhankelijk kind méér moeten deze bedragen metf 780,- verhoogd worden Een tegemoetkoming kan variëren van: "f 170*~tot f 520,- voor thuiswonende leerlingen, eventueel te verhogen met een tegemoetkoming in de reiskosten; en van - f 450,- tot f 2.970,- voor uitwonende leerlingen

*

VOOR NIEUWBOUW en AUTOSCHADE Berkel Z.H. lndustriewee 35. TEL(01891 J3232)3258

Rotterdam na 6 uur T€L: WIM 22M661202025

V%ASSBBAANKK„Zuidhom 22IE^" ,de

T

"

Inl Vitlv

in- en verkoop:

hooi .n s.-o

A. MUILWIJK

HORDIJK

'

Komplete

"

,

T """*"1

±=^^==

rp^f-m» i'-Li TEL: (0189112644.

Folkingestraat Groningen TEL: (060 13446112 ei28 '«■*».

VANBOVEN

-^AS> \)HIII(f nTT^TTTPTTI |E3i2fiii3

PALLETS

een BRUIDSREPORTAGE op rolletjes.

,2 t„Bt

A

I WU-MW^^m WWT ; :^M M

KOUDEKERKE (Zld.)

tel 01185 1681

HÉ

■ |A M\ HlpPlNr^rimiii UB

■

Inl. en gratis dokumentatie postbus 2, Oosterend Texel tel. 02223 661.

-

Prachtige boscamping met bungalows, verwarmd zwemfcarf, midgetgolf, speeltuin.

Fam. Haan, Hellendoorn.

-

TEL. 05485 212

_^

en BanketbikM „DE ZEEUW" Fa H. v. d. Breggen

Berkd.

_

TEL: 22*

ddiiit

zake,i 'k

"HUI I drukwerk

'3t^2

oude ki)k in 'l »groningen » 050-127/.»

landmeetkundTM archit* aannemers ***

ten, ingenieurebureau,

Vraagt onze uitgebreide brochure. POSTBUS 15 TELEFOON 03499 1966

- SPAKENBURG

"

I ..SLEUTELCENTRALEe

¥X/-

WM

sleutels

" 1 een nieuwe

ÜOOUnee

>,

- naampje*

Westersingel 5

<3rorÜSSSIJ —"

TEL: 133*-";

ÏL/ilkcW t *m*umiMw*^.M»-**,*' _,

Z^«"-~—-^S

"°""° ÏZSSS'&r 1'o"^^ voora/uvvbouwprobleme" tho» iisin-wr"

III ffa_ NEDERLANDS DAGBLAD I g J»

A dverteer in de TELEFOON-GIDS van het

moderne kaarten voor een verloving, huwelijk of gebOOrte? ook voof

Wü verrichten voor oa Rijk gemeen,eo.

00K U KUNT ZELF EEN KLASSIEK

ELEKTRONISCH ORGEL BOUWEN.

Recreatieoord „DE GOUDEN BERGEN"

voor al uw bouwmaterialen

jêÊêêêêL

aannemingsbedrijf 9 2 2 0

.BfITW

£&». ::r,o^ -363 r boo^ JJilil hei v«s*e buro oor tijdelijkwerk! ■jffflß

UlLll__

fTCTBj

Bloemist- en bloemenhande _—— Peizerweg 95, Groninger Terrein groenteveilm! TEL: OSW6OOB

Heerenstraat 20.

Berkel en Rodenrijs.

°P ka nbOUWkeuk-ls me veelkomfortentopkwahte,t. installatie ook verwarming, sanitair en DH2.. ND. lezers op alles 10% korting.

n ■»#" B.V. VBH

Brood-

FOTO BUTER

Binnendamseweg 50. (nesenburg. TEL: (01846) 2367.

~,ot

Hoofdkantoor: Emmen, tel. 05910-12425, met vestigingen in APe|. Assen en ROTTERDAM, Kralingseweg 407, tel. 010-128023, b -9 9- de heer J. P. van Santen, telefoon 010-211694.

-

~

—

ca

NATIONAAL EN INTERNATIONAAL VERHUISBEDRIJFTp

TEL. 05206 2541 * TEL. 05270 5700

Filiaal Emmeloord, Zeeasterstraat 21,

3 aar

—

mt

* ART

u

j

HEKMAN ZONEN B.V.

.. __

NAGELHOUT HOUTBEDRIJF vo.c«rd

"»

—————— .

ROLDERSTR. 22 24, ASSEN. TEL: 05920-14291. b.g.g. 14167.

Hattem, Hessenweg 70, Postbus 22

d

a JL Zmder^ Hoofdzaal

V IT D V ODL" \ï VERKOPEN

pi

huisorgell

Voor Hout, Bouwmaterialen en goedkopekeukens SLAAGT UZEKER BIJ:

M

TEN WOLDE

ir» *-****-■ POSt " rLCUK

KERKORGELS

**9&

cons

liUlLl

jfjm^^^yj^^JJ

-pH

W"

Verf. Glas.Behang.

r»rn?T

VTVT^^ff^^T^l JW^^ljm^T^lrJJfM^ ■WwH'm'iTtTiTMEE

Haagje 32. Hoogeveen. TEL: 105280162864.

lf

I ït^^'lX

■^^^^■^^■^^—m^^^^^^^^^^»

Behanghandel

"""'ZtoW

vanderWOflO

*^at*^^^ila!*S. aZS^SSZaa

05940-3071

Zeemanstraat 19, Nieuwerkerk a/d Ussel TEL: (01803) 3656

Verf- en

|É Aodehuis

HATTEM. Kerkstraat 6. TEL: 06206 2754 Heren- en jongenskleding. HATTEM. Kerkstraat 36 TEL: 05206 293* Dames-en meisieskleding

TEL: 05940-3431 TEL: 05903 1418 TEL

DANIËL HOUTMAN

CTDI IIfED OInIJIVCn

I

kw
""■""*"■

ADVERTEREN

PIANO'S ORGELS Repareren Moderniseren

ER

STRIJK Verf Op Van

ALKMAAR

r \n\et.\\i

Rijksstudietoeiagen

CARROSSERIEFABRIEK W. G. VAN STEENIS

VERHUISD:

VERHUUR

Voor het opgeven van abonnementen, advertenties, enz.

Deze gids wordt 1 x

j-T" l"""-,'l, é^_£J 1 '

TELEFOON DAGBLAD Imii iii GIDS NEDERLANDS i ii i

HABUBANK Hoofdkam, te Zuidhom, Hanekemalaan 1, Bijkantoor te Aduard, Abdijstraat 3, Bijkantoor te Noordhom. Langestr. 77.

11

i

""

MM

mar

im

Blauwe Reiger 11, Bunschoten, tel. 03499-15931 De heer W. van Twillert Irenestraat 38, Spakenburg, tel. 03499 - 2042 Mevrouw Volk-van Randen Rostocklaan 14, Bussurn, tel. 02159 - 44159 De heer J. de Graaf Vaartweg 8, Eemdijk De heer D. Medema De Kupstraat 26, Hilversum, tel. 02150 - 54171

%ES^^

.

GEREFORMEERD GEZINSBLAD

voor Herfst en Winter Mantels voor de overgang

SPAKENBURG De heer K. Koelewijn

HILVERSUM

Bewijsnummers, alleen op aanvraag, f 0,75

MAATWERK

Agentschappen Nederlands Dagblad

EEMDI JK

Fouten ontstaan bij het telefonisch opgeven van advertenties geven geen recht op herplaatsing.

Er zijn nog steeds mensen zonder abonnement. U kunt daar verandering inbrengen. Het Nederlands Dagblad

d

?

Tel. 348441

Komt u maar kijken

BUSSUM

ZATERDAG-BIJLAGE ND-VARIANT: dinsdag 11.00 uur.

,

Zonder postzegel sturen naar: Levo, Antwoordnummer 79, Arnhem

>

en

hun 25-jarig huwelijksfeest mogen vieren.

*|

9

|

(

LET U ER DAN VOORAL OP

onze ouders

,

voor

E Stuur mij nadere informatie over » de opleiding vakdiploma cafébedrijf. ',

Naam: Adres: Plaats:

,'

f

C. J. BLAAUBOER

.<

I|

INDIEN U

22-8-77

ZAKENADVERTENTIES: 2 dagen plaatsing 1.1.00 uur.

Voor telefonisch opgegeven advertenties kan niet worden ingestaan. Bij daardoor ontstane vergissingen volgt geen gratis herplaatsing.

y

V

FAMILIEBERICHTEN: 1 dag voor plaatsing 11.00 uur (overlijdensberichten nog later met telefonische opgave).

Vor inlichtingen en sollicitaties: J. Bakker, hoofd der school, Kon. Julianaweg 72 te Scheerwoide (Post Steenwijk) Telefoon: 05217-353

Vul de bon in en wij sturen u per omgaande X^ documentatie over de cursusvoorwaarden U kunt deze ook telefonisch aanvragen. Tel: 085-617623 of f" 615992

9

Sluitingstermijn opgave advertenties

N.W. Overijssel.

V

|

tuiging willen dienen. bij voorkeur Geref. (vrijgem.)

loord. Scheerwoide ligt dicht bij het plassengebied van

Vul de bon in

»

iw<2>*> *HSM2T* <-**aSm&*- ■^«H«<2J^-^^w®l^«^*ie^ c,<<S)»ie)

Bergentheim, Fliersdijk 9

f

losse mm-prijs 49 cent per mm. bij jaarkontrakt belangrijke kortingen, vraag informatie.

Aanstelling geschiedt aanvankelijk tijdelijk met kans op vast. Goed geoutilleerde drie-mansschool Goede verbindingen met Steenwijk en Emme-

De lessen (waarvoor u geen speciale vooropleiding nodig heeft) worden uitsluitend door bevoegde leraren van hotelscholen gegeven. Levo is het enige instituut, dat uitsluitend van deze ervaren vakmensen gebruik maakt om u degelijk op uw examen voor te bereiden. En: het diploma is erkend door het Ministerie van Economische Zaken.

«NHEM

21 augustus 1977 Bedumerweg 50, Onderdendam

-

Bevoegde leraren

9

Zakenadvertenties

/ij het christelijk onderwijs uit

Groningen, Den Haag. Haarlem, Harderwijk, Heerenveen, Heerlen, Hoogeveen, Leeuwarden, Lievelde, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tiel, Utrecht en Zwolle.

®

FAMILIE- EN VERENIGINGSBERICHTEN 50 cent per mm. Vraag en aanbod tot 20 woorden f 8,20 elk woord meer 26 cent. Brieven onder nummer f 1,65 extra.

- voor klas 1 en 2 - bevoegd voor j en r dat - van sollicitanten wordt verwachtover-

>

Zoom, Breda, Emmen, Goes, Gorinchem,

f£

per 1 juni 1977

ONDERWIJZERES

Er is altijd wel een cursusplaats bij u in de buurt: de avondlessen starten op 3 oktober in Alkmaar, Almelo, Alphen a/d Rijn, Amersfoort, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Bergen op

"£

Advertentietarieven

daarna een

/Cursusplaatsen

f|

herdacht, dat het 30 jaar geleden was, dat zij door de band van het huwelijk aan elkaar werden ver-

:

Het bestuur van bovengenoemde school vraagt met ingang van 15 november 1977 of zo spoedig

I

S. VAN BREDEN en

\

Kampen, Broederweg 8

f ®

Gods zegeningen, hebben wij op de dag des Heren met onze ouders en grootouders

voor het officiële

cafébedrijf

£

5 Dankbaar voor al

SCHEERWOLDE Chr. Nat. School Kon. Julianaweg 70

vakdiploma

&*6>»> *a<SmS>!a* tJ®*®*** *AsM(3h> ■v<^oV>e<<s)»i(3Vss-v«ê)«©

Wij hebben ons verloofd:

Mondelinge avondopleiding

f*'*33'* S°SSSI^ ÏÜLn "11207120890

aat 3

0

p^-.

V

KTjI UÜU yoor T Bel °f

nadere formatie

m-TM^^i

langs

'vergunning voor uitzending in alle beroepen

j

Tsï\ 12421 \Wa\\a^^^Zf