Gemeente Raalte Veiligheidsmonitor 2014
Uitgevoerd door: Gemeente Deventer Team Kennis en Verkenning Marieke Hottenhuis Juni 2014
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
I
Conclusies Hieronder leest u per hoofdstuk de belangrijkste conclusies uit dit onderzoek. Inwoners van de gemeente Raalte Het inwoneraantal van Raalte blijft licht dalen Elke twee jaar neemt het aantal 0-17 jarigen af met circa 4%. Daarnaast zien we ook dat het aantal 35-49 elke twee jaar afneemt met circa 7,5-8,5%. Op basis van deze gegevens lijkt het erop dat de jonge gezinnen wegtrekken uit de gemeente. Het aantal 50plussers blijft daarentegen toenemen. De toename van het aantal 50-64 jarigen vlakt iets af, maar de groei van het aantal 65-plussers blijft toenemen. Veiligheidsgevoel Significant meer mensen voelen zich wel eens onveilig. Dit geldt zowel voor in de eigen buurt als in het algemeen. Op gebiedsniveau is de toename van onveiligheidsgevoelens in het algemeen in Raalte buiten ook significant te noemen. De toename van onveiligheidsgevoelens heeft geleid tot een lager rapportcijfer voor de veiligheid in de eigen buurt (7,3), met name in Heino en Raalte buiten. Opvallend is dat de angst voor inbraak is toegenomen de laatste twee jaar: dit is voor driekwart van de mensen die zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt een aanleiding voor deze gevoelens. Voorvallen in de woonbuurt De verschillende genoemde voorvallen (zoals bijvoorbeeld fietsendiefstal, overlast van dronken mensen, zwerfafval en agressief rijgedrag) komen bijna niet tot in beperkte mate voor in de buurt volgens de Raaltenaren. Verloedering en vermogensdelicten komen nog het meest voor met een kengetal van respectievelijk 2,8 en 2,7 op een schaal van 0 tot 10. Beide delictgroepen komen significant vaker voor dan in 2012. Op de vraag welke voorvallen met voorrang aangepakt dienen te worden, wordt inbraak in woningen het meest genoemd. Volgens 9% van de bewoners komt inbraak vaak voor, in voorgaande jaren deelde hooguit 3% deze mening. Alleen hondenpoep, zwerfafval, parkeeroverlast en agressief rijgedrag komen volgens de bewoners vaker voor. Slachtofferschap Hoewel eerder is gebleken dat meer mensen zich wel eens onveilig voelen, is het slachtofferschap niet toegenomen in de laatste twee jaar. Het aandeel slachtoffers blijft rond de 33%. Ook valt op dat inbraak in woningen sterk naar voren komt bij het subjectieve aspect van veiligheid, maar als feitelijk aspect (slachtofferschap) niet (significant) is toegenomen. Het is interessant om deze cijfers naast de actuele gegevens van de politie IJsselland te leggen. Overlast door uitgaande jeugd De ervaren overlast en vernielingen door uitgaande jeugd zijn de laatste twee jaar afgenomen. Dit zien we terug bij zowel de overlast en vernielingen in het algemeen, als bij de op- en uitstapplaatsen van discovervoer. Negatieve ervaringen bij op- en uitstapplaatsen van het discoververvoer spelen iets meer in Heino en het buitengebied, dan in Raalte dorp. Onderhoud openbare ruimte Een kleine meerderheid (±60%) is tevreden over het onderhoud en de kwaliteit van de openbare ruimte. Het meest tevreden is men in Raalte buiten, het meest kritisch is men in Heino. In Raalte buiten is men echter wel kritisch over de verlichting in de buurt. Dit zien we ook in andere gemeenten terugkomen in het buitengebied. Daarnaast is men in dit gebied ook minder tevreden over de speelplekken en overige voorzieningen voor kinderen in de buurt. Ongetwijfeld zal de afstand tot dergelijke voorzieningen een rol spelen.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
II
De gemeente en de politie Een gemiddelde van een 6,8 geeft de tevredenheid van de burgers weer over de gemeente betreffende de leefbaarheid en veiligheid. Dit is niet gewijzigd ten opzichte van 2012. Men is nu wel iets kritischer over de stellingen dat de gemeente de buurt informeert over en betrekt bij de aanpak van de leefbaarheid in de buurt. Ook de waardering van de politie is gelijk gebleven met een 6,9. Daarnaast kon men ook woordelijk de tevredenheid over het totale functioneren van de politie in de gemeente uitspreken. Hieruit blijkt dat 64% van de mensen (zeer) tevreden is en 6% (zeer) ontevreden. Indien men contact heeft gehad met de politie, dan is men over het algemeen tevreden over dit contact. Bij de mensen die ontevreden waren, speelde vooral mee dat zij een bekeuring of een waarschuwing hebben gekregen. Van de mensen die weten dat Burgernet actief is in de gemeente (85%), maakt 44% ook gebruik van Burgernet. Het gebruik is het grootst in Raalte noord en het laagst in Raalte buiten. Opvallend is dat naarmate de leeftijd toeneemt, het gebruik van Burgernet afneemt. Er bestaat een mogelijkheid dat deelname aan burgernet enigszins overschat wordt door de respondenten. Uit cijfers 1 van Burgernet blijkt dat het deelnemerspercentage in Raalte op 15% ligt. Handelen ten tijde van noodsituaties Mocht er sprake zijn van brand, een verkeersongeluk op de weg of een lichamelijk ongeval, dan weten de meeste mensen (±75%) hoe ze moeten handelen. De preventieve informatiebehoefte ten aanzien van deze drie situaties is dan ook minder groot dan bij de andere genoemde noodsituaties. Vooral in situaties van snelverspreidende (dier)ziektes en ongelukken met gevaarlijke stoffen weet men minder goed hoe te handelen en zou men meer informatie willen ontvangen. Het liefst ontvangt men deze informatie in gedrukte vorm van de gemeente, bij voorkeur middels een folder. Iets meer dan de helft van de mensen weet dat er hulpbehoevende mensen in hun straat wonen, 11% weet het niet. De meesten (87%) geven aan dat zij in het geval van een noodsituaties zouden denken aan deze mensen. Circa 80% heeft ook contact met de meer hulpbehoevenden in de straat. Indien er sprake is van onderling contact, dan blijkt dat men ook eerder aan deze mensen zou denken. AED De AED burgeralarmering is bij 42% van de mensen bekend. Van de Raaltenaren die bekend zijn met de AED burgeralarmering heeft 13% zich ook aangemeld. Dit is 5% van alle Raaltenaren. Aan degenen die de burgeralarmering kennen, maar zich hier niet voor hebben aangemeld is gevraagd waarom zij dit niet gedaan hebben. De meest genoemde reden is dat men er nooit over nagedacht heeft.
1
http://www.dichtbij.nl/zaanstreek/regionaal-nieuws/artikel/3488660/deelname-burgernet-zaanstreek-in-beeld-grafiek.aspx
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
III
Samenvatting Het onderzoek Voor u ligt de vijfde editie van de Veiligheidsmonitor van de gemeente Raalte. Deze veiligheidsmonitor gaat in op de ervaring met en beleving van de burgers ten aanzien van de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente. Voor het onderzoek hebben 2.500 Raaltenaren van 18 jaar en ouder, 625 per gebied, in april 2014 een schriftelijke vragenlijst ontvangen. Uiteindelijk zijn 1.006 bruikbare vragenlijsten teruggestuurd. Dit is een respons van 40% en valt lager uit dan in 2012 (47%). Met deze respons is het mogelijk om voor elk gebied (Raalte kern, Raalte noord, Heino en Raalte buiten) uitspraken te doen met een betrouwbaarheid van 90% en een nauwkeurigheid van 5%. Voor de gehele gemeente kunnen we uitspraken doen met een betrouwbaarheid van 95% en een nauwkeurigheidsmarge van 3%. 2. Veiligheidsgevoel Het aandeel mensen dat zich wel eens onveilig voelt is significant toegenomen: 25% van de Raaltenaren voelt zich wel eens onveilig. Met name in Heino en Raalte buiten voelen relatief meer mensen zich wel eens onveilig dan in voorgaande jaren. In Raalte buiten is dit verschil ook significant te noemen. In de tijd zien we dat het aandeel vrouwen dat zich wel eens onveilig voelt verder is toegenomen sinds 2010. Gevoelens van onveiligheid nemen gemeente breed af naarmate de leeftijd toeneemt. Met name de 18-34 jarigen en 35-49 jarigen zich onveiliger voelen dan in voorgaande jaren. Gemeente breed voelt twintig procent zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Ook dit is significant meer dan in voorgaande jaren. Tussen de verschillende gebieden zien we bijna geen verschil. Twaalf procent van de Raaltenaren geeft aan wel eens om te lopen of om te rijden in de eigen buurt om onveilige plekken te vermijden. Dit is vaker het geval in Raalte kern (19%) en Raalte noord (13%) dan in Heino (9%) en Raalte buiten (4%). Opvallend is dat driekwart van de mensen die zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt, bang is voor inbraak. In 2012 ging het nog om de helft van de mensen. Gemiddeld geven de inwoners van de gemeente Raalte een 7,3 voor de veiligheid in de eigen buurt. Dit is significant minder dan in 2012. We zien alleen in Raalte kern een hoger rapportcijfer dan in 2012. In de andere gebieden is sprake van een lager cijfer dan twee jaar geleden. In Heino en Raalte buiten is dit verschil ook significant. 3. Voorvallen in de woonbuurt Voor vermogensdelicten is het kengetal een 2,7, en ligt daarmee bijna een hele punt hoger dan in 2012. Desondanks is de mate van vermogensdelicten met een 2,7 (op een schaal van 0-10) beperkt te noemen. Zowel gemeente breed, als in Raalte noord, Heino en Raalte buiten is de mate van vermogensdelicten significant toegenomen ten opzichte van 2012. Er wordt weinig dreiging ervaren in de gemeente (0,5). Men ervaart vooral dreiging door overlast van dronken mensen op straat. Het kengetal voor overlast is nagenoeg gelijk gebleven met een 1,1. De mate van overlast is hiermee beperkt te noemen. In Raalte buiten speelt ‘stankoverlast door bedrijven’ een grote rol in de mate van overlast. ‘Andere vormen van geluidsoverlast’ en ‘overlast door groepen jongeren’ zijn vooral aan de orde in Raalte kern, Raalte noord en Heino. Ook de mate van verkeersoverlast is niet heel groot in Raalte (2,1). Het is een fenomeen dat in Raalte buiten minder speelt dan in de andere gebieden. In Raalte noord is de mate van verkeersoverlast significant toegenomen. Van alle besproken voorvallen in de buurt komt verloedering (samen met vermogensdelicten) het meest voor met een kengetal van 2,8. In Raalte buiten is minder sprake van verloedering (2,0) dan in de andere gebieden (±3,0). In de hele gemeente is de mate van verloedering toegenomen. Op gemeentelijk niveau is de toename ook significant te noemen, op gebiedsniveau echter niet. Vooral hondenpoep en zwerfafval dragen bij aan de mate van verloedering in de buurt. In voorgaande paragrafen is gevraagd naar de mate waarin bepaalde voorvallen voorkomen in de buurt. Aansluitend is gevraagd aan welke voorvallen men zich het meest ergert. Te hard rijden, hondenpoep en rommel op straat springen er het meest uit. Ook is gevraagd welke voorvallen met voorrang aangepakt dienen te worden in de gemeente. Inbraak in woningen is het vaakst genoemd, gevolgd door zwerfafval en hondenpoep.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
IV
4. Slachtofferschap Eén op de drie Raaltenaren is in de afgelopen twaalf maanden minimaal één keer slachtoffer geweest van een delict, dit is nagenoeg gelijk aan 2012. We zien in Raalte kern een dalende trend, maar in Heino neemt het slachtofferschap toe sinds 2010. De burgers van de gemeente Raalte zijn in het afgelopen jaar het meest frequent slachtoffer geweest van autodelicten (15%), gevolgd door vernielingen (9%). Het aandeel Raaltenaren dat het afgelopen jaar slachtoffer is geweest van een autodelict (diefstal van/uit auto en vernieling aan auto) is significant toegenomen, het aandeel slachtoffers van een aanrijding is significant afgenomen. Een nieuw type delict waar in dit onderzoek naar gevraagd is, is cybercrime. Het gaat hierbij om verschillende type delicten, waaronder identiteitsfraude, oplichting, hacken en cyberpesten waarvan de respondent of iemand in zijn/haar huishouden slachtoffer is geweest. Zestien procent van de Raaltenaren heeft het afgelopen jaar te maken heeft gehad met één of meerdere vormen van cybercrime. In de meeste gevallen gaat het om hacken of cyberpesten. 5. Preventiemaatregelen De meeste woningen zijn voorzien van extra hang- en sluitwerk (77%) en/of rookmelders (87%). Eén op de drie woningen is voorzien van brandblussers, nog geen tien procent van de woningen in de gemeente heeft een inbraakalarm. Alle genoemde preventiemaatregelen zijn in 2014 in meer woningen aanwezig dan in 2012. 6. Overlast door uitgaande jeugd Eén op de drie Raaltenaren ervaart wel eens overlast door uitgaande jeugd. Gemeentebreed neemt de ervaren overlast door uitgaande jeugd sinds 2010 af. Ook het aandeel inwoners dat vernielingen in de buurt ervaart door uitgaande jeugd is weer afgenomen: van 33% in 2012 naar 26% in 2014. Tevens zien we dat de ervaren overlast en vernielingen bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer is afgenomen tot 10%. 7. Onderhoud openbare ruimte Bijna zestig procent van de Raaltenaren is (zeer) tevreden over het onderhoud van de openbare ruimte. Nog geen twintig procent is echter (zeer) ontevreden. Over de kwaliteit van de openbare ruimte zijn iets meer mensen tevreden: 64%. Nog geen tien procent is ontevreden. Over beide aspecten is men het meest tevreden in Raalte buiten, in Heino is men juist het meest kritisch. Volgens de helft van de Raaltenaren zijn wegen, paden en pleintjes in de buurt goed onderhouden. Dit geldt ook voor het onderhoud van perken, plantsoenen en parken, zij het dat men hierover wel iets kritischer is. Voor twee op de drie mensen is het buiten goed verlicht. Alleen in Raalte buiten is men hier minder tevreden over. In Raalte buiten is men ook minder tevreden over het aanbod van speelplekken en voorzieningen voor kinderen. In Raalte noord is men hier juist beduidend meer tevreden over dan in de andere gebieden. Gemiddeld genomen is 56% tevreden over het aanbod van speelplekken van voor kinderen en 51% is tevreden over de overige voorzieningen voor kinderen in de buurt. 8. De gemeente en de politie Net als in voorgaande jaren kunnen de inwoners van de gemeente Raalte zich het meest vinden in de stellingen ‘de gemeente is bereikbaar voor meldingen en klachten over de leefbaarheid en veiligheid in de buurt’ (41%) en ‘de gemeente heeft aandacht voor het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt’ (35%). In vergelijking met 2012 is men kritischer over de stelling ‘de gemeente informeert de buurt over de aanpak’. Ook over de stelling ‘de gemeente betrekt de buurt bij de aanpak’ is men minder positief dan twee jaar geleden Ook is aan de Raaltenaren gevraagd om aan de hand van een rapportcijfer aan te geven hoe tevreden men is over de gemeente betreffende de leefbaarheid en veiligheid. Gemiddeld gaf men een 6,8, net als in 2012. Tussen de vier gebieden zijn geen grote verschillen zichtbaar. Ruim één op de vier mensen heeft in de afgelopen 12 maanden contact gehad met de politie in de gemeente. De meesten (71%) waren tevreden over het optreden van de politie bij deze gelegenheid, 13% was echter ontevreden. De helft van de mensen die ontevreden waren, hadden bij het laatste contact een bekeuring of een waarschuwing gekregen van de politie. Een niet opgelost probleem is de meest genoemde reden voor de ontevredenheid. Ruim veertig procent van de burgers kent de wijkagent in de eigen omgeving. Hiermee is de bekendheid van de wijkagent sinds 2010 weer toegenomen, om op het niveau van 2008 uit te komen. De wijkagent is het meest bekend in Heino en Raalte Buiten.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
V
Gemiddeld geeft men de politie een 6,9. Dit is vergelijkbaar met 2012 en 2010. Daarnaast kon men ook woordelijk de tevredenheid over het totale functioneren van de politie in de gemeente uitspreken. Hieruit blijkt dat 64% van de mensen (zeer) tevreden is. Van de overigen heeft 29% geen uitgesproken mening, en is 6% (zeer) ontevreden. Mocht men getuige zijn van agressie tegen hulpverleners, dan zouden de meeste mensen in ieder geval de politie bellen (85%) en eventueel ook hulp halen (63%). Twaalf procent van de mensen geven aan dat zij zelf zouden ingrijpen of de boel proberen te sussen, al dan niet afhankelijk van de situatie. Van de mensen die weten dat Burgernet actief is in de gemeente (85%), maakt 44% ook gebruik van Burgernet. Het gebruik is het grootst in Raalte noord en het laagst in Raalte buiten. Opvallend is dat naarmate de leeftijd toeneemt, het gebruik van Burgernet afneemt. Veruit de meesten van alle Raaltenaren vinden Burgernet zinvol: 85%. Tot slot is gevraagd hoe men er tegenover staat om Burgernet ook preventief en/of informatief te gebruiken door alertering per mail. De jongste respondenten staan hier het meest positief tegenover (73%). Maar tegelijkertijd zijn zij ook het meest kritisch (7%). 9. Handelen ten tijde van noodsituaties De Risicokaart Overijssel is een interactieve plattegrond waarop de risicolocaties in de provincie staan weergegeven. Zeven procent van de Raaltenaren geeft aan de Risicokaart te kennen. Op de vraag of men bewust is van de risico’s in de omgeving, antwoord 31% bevestigend. Dertig procent van de Raaltenaren kent de Veiligheidsregio IJsselland. De bekendheid van de Veiligheidsregio neemt af naarmate men ouder wordt. Van de vijftien genoemde noodsituaties, weet men het beste hoe te handelen in het geval van brand, een verkeersongeluk op de weg of een lichamelijk ongeval (±75%). Maar er zijn ook zaken waarbij ten minste 40% van de volwassenen niet weet hoe te handelen, mocht het geschieden. Dit geldt voor noodsituaties zoals snel verspreidende (dier)ziektes en verschillende typen ongelukken met gevaarlijke stoffen. Met name over snel verspreidende ziektes zou men informatie willen ontvangen. Over situaties die relatief vaker voorkomen, zoals brand, lichamelijk ongeval en een verkeersongeluk op de weg blijkt de informatiebehoefte minder groot. Men wil het liefst middels een folder van de gemeente preventief geïnformeerd willen worden over de voorbereiding op een mogelijke noodsituatie, gevolgd door informatie op de website van de gemeente Raalte. We kunnen uit de antwoorden ook afleiden dat men informatie graag op gedrukte wijze ontvangt en dat men de informatie vooral hoopt te ontvangen van de gemeente. Iets meer dan de helft van de mensen (55%) weet dat er hulpbehoevende mensen in hun straat wonen en volgens 34% is dit niet het geval. Elf procent weet het niet. Aan de mensen die aangaven te weten dat er hulpbehoevenden in de straat wonen is vervolgens gevraagd of men ook aan deze mensen zou denken in het geval van een noodsituatie. De meesten (87%) geven aan dat zij dit inderdaad zouden doen. Een enkeling zegt niet aan deze mensen te denken en 12% weet het niet. Circa 80% heeft ook contact met de meer hulpbehoevenden in de straat. Indien er sprake is van onderling contact, dan blijkt dat men ook eerder aan deze mensen zou denken. 10. AED Vanwege de grote bekendheid is dit jaar niet gevraagd naar de bekendheid van de AED, maar of men een reanimatiecursus inclusief AED gevolgd heeft. Eén op de drie Raaltenaren geeft aan een dergelijke cursus gevolgd te hebben. De AED burgeralarmering is bij 42% van de mensen bekend. Van de Raaltenaren die bekend zijn met de AED burgeralarmering heeft 13% zich ook aangemeld. Dit is 5% van alle Raaltenaren. Aan degenen die de burgeralarmering kennen, maar zich hier niet voor hebben aangemeld is gevraagd waarom zij dit niet gedaan hebben. De meest genoemde reden is dat men er nooit over nagedacht heeft, op enige afstand gevolgd door de reden dat men te weinig informatie heeft over de opgave.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
VI
Inhoudsopgave
Conclusies ............................................................................................................................................... II Samenvatting .......................................................................................................................................... IV Inleiding ................................................................................................................................................... 8 Hoofdstuk 1. De inwoners van de gemeente Raalte ............................................................................. 10 Hoofdstuk 2. Veiligheidsgevoel ............................................................................................................. 12 Hoofdstuk 3. Voorvallen in de woonbuurt .............................................................................................. 18 Hoofdstuk 4. Slachtofferschap............................................................................................................... 26 Hoofdstuk 5. Preventiemaatregelen ...................................................................................................... 32 Hoofdstuk 6. Overlast door uitgaande jeugd ......................................................................................... 35 Hoofdstuk 7. Onderhoud openbare ruimte ............................................................................................ 37 Hoofdstuk 8. De gemeente en de politie ............................................................................................... 40 Hoofdstuk 9. Handelen ten tijde van noodsituaties ............................................................................... 45 Hoofdstuk 10. AED ................................................................................................................................ 49
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
VII
Inleiding Voor u ligt de vijfde editie van de Veiligheidsmonitor van de gemeente Raalte. Deze veiligheidsmonitor gaat in op de ervaring met en beleving van de burgers ten aanzien van de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente. In dit rapport is onderscheid gemaakt tussen Raalte kern, Raalte noord, Heino en het buitengebied van Raalte. Onder het buitengebied vallen, naast het buitengebied van de gehele gemeente, de kernen Broekland, Heeten, Luttenberg, Mariënheem en Nieuw Heeten. Onder Heino wordt voormalig Heino verstaan, dus met de kernen Liederholthuis en Laag Zuthem. Een volledig overzicht van de gebiedsindeling vindt u in de separate bijlage (bijlage 1). Voor het onderzoek hebben 2.500 Raaltenaren van 18 jaar en ouder, 625 per gebied, in april 2014 een schriftelijke vragenlijst ontvangen. Uiteindelijk zijn 1.006 bruikbare vragenlijsten teruggestuurd. Dit is een respons van 40% en valt lager uit dan in 2012 (47%). De respons per gebied varieert van 45% in Raalte kern tot 37% in Raalte noord. Tabel I.1. Respons naar gebied 2014 45%
2012
2010
2008
48%
47%
55%
Raalte noord
37%
50%
52%
52%
Heino
39%
45%
43%
50%
Raalte buiten
39%
47%
50%
48%
Totaal
40%
47%
48%
51%
Raalte kern
Met deze respons is het mogelijk om voor elk gebied uitspraken te doen met een betrouwbaarheid van 90% en een nauwkeurigheid van 5%. Voor de gehele gemeente kunnen we uitspraken doen met een betrouwbaarheid van 95% en een nauwkeurigheidsmarge van 3%. Net als in voorgaande rapportages worden de resultaten van de vier gebieden zoveel mogelijk met elkaar en met het gemiddelde van de gehele gemeente Raalte vergeleken. Voor de berekening van de gemiddelde uitkomsten zijn de antwoorden gecorrigeerd naar leeftijd en gebied. Op deze manier zijn de respondenten een goede vertegenwoordiging van de gehele gemeente. Tevens worden de uitkomsten vergeleken met de uitkomsten van voorgaande jaren. Leeswijzer Het eerste hoofdstuk van deze monitor geeft een kijk op de bevolkingsopbouw van de gemeente Raalte, waarbij de opbouw naar leeftijdscategorie en gebied is weergegeven. De gegevens gepresenteerd in dit hoofdstuk zijn direct afkomstig van de gemeente, de gegevens in de overige hoofdstukken komen voort uit de enquêtes. Hoofdstuk 2 gaat in op de (on)veiligheidsgevoelens van de bewoners, waarbij onderscheid wordt gemaakt naar overdag en ’s avonds en gevoelens van (on)veiligheid in het algemeen en in de eigen directe omgeving. Ook wordt gekeken naar de redenen voor de ervaren onveiligheidsgevoelens. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op hoe vaak een bepaald voorval of misdrijf voorkomt in de directe woonomgeving volgens de respondent. Er wordt gekeken naar vermogensdelicten, dreiging, (verkeers)overlast en verloedering. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 ingegaan op hoe vaak men in de afgelopen twaalf maanden daadwerkelijk slachtoffer is geweest van bepaalde voorvallen en delicten. In hoofdstuk 5 wordt besproken welke preventiemaatregelen men in huis heeft genomen. Ook wordt gekeken of men deze maatregelen in de afgelopen twaalf maanden heeft genomen of reeds eerder. Het onderwerp ‘overlast door uitgaande jeugd’ is wederom opgenomen in deze veiligheidsmonitor. In hoofdstuk 6 wordt gekeken of overlast wordt ervaren bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer en of er sprake is van vernielingen door uitgaande jeugd.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
8
Hoofdstuk 7 staat in het teken van de waardering van de openbare ruimte. De respondent is gevraagd hoe tevreden hij is over bepaalde aspecten van de openbare ruimte. De vraagstelling is dit jaar anders dan in voorgaande jaren, waardoor een vergelijking in de tijd niet mogelijk is. De waardering van de burgers voor de gemeente en de politie komt aan bod in hoofdstuk 8. Ook onderwerpen als agressie tegen hulpverleners en burgernet zijn meegenomen in dit hoofdstuk. Nieuw in dit onderzoek is het onderwerp risicocommunicatie. Weet men hoe te handelen in het geval van bepaalde noodsituaties en heeft men nog behoefte aan extra informatie ter voorbereiding op mogelijke situaties? Hierover leest u meer in hoofdstuk 9. Tot slot wordt in hoofdstuk 10 ingegaan op de bekendheid van de Automatische Externe Defibrillator (AED).
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
9
Hoofdstuk 1. De inwoners van de gemeente Raalte In mei 2014 telde de gemeente Raalte 36.519 inwoners. Het inwoneraantal blijft licht dalen, zo zien we in tabel 1.1. In Raalte kern wonen de meeste mensen, kort gevolgd door Raalte buiten. In Heino wonen bijna achtduizend mensen, Raalte noord is het ‘kleinst’ met ruim zesduidend inwoners. Raalte noord is het enige gebied waar het aantal inwoners de afgelopen jaren blijft toenemen. In Raalte buiten zien we voor het eerst sinds 2008 een kleine toename van de bevolking.
Tabel 1.1. Aantal inwoners in de gemeente Raalte, naar gebied 2014 2012 11.478 Raalte kern 11.394 5.910 Raalte noord 6.099
2010 11.584
2008 11.617
2005 13.572
5.880
5.857
5.503
7.873
7.883
7.984
8.010
6.962
Raalte buiten
11.153
11.333
11.342
11.546
11.165
Totaal
36.519
36.604
36.790
37.030
37.202
Heino
De ontgroening in de gemeente blijft ook in 2014 doorzetten. Elke twee jaar neemt het aantal 0-17 jarigen af met ongeveer 300. Dit is circa 4% per twee jaar. Daarnaast zien we in tabel 1.2 ook dat het aantal 35-49 elke twee jaar afneemt met 500 à 600, oftewel circa 7,5-8,5%. Op basis van deze gegevens lijkt het erop dat de jonge gezinnen wegtrekken uit de gemeente. Het aantal 50-plussers blijft daarentegen toenemen. De toename van het aantal 50-64 jarigen vlakt iets af, maar de groei van het aantal 65-plussers blijft toenemen. Sinds 2005 is het aantal 50-64 jarigen met 18% toegenomen, het aantal 65-plussers met 21% Tabel 1.2. Aantal inwoners in de gemeente Raalte, naar leeftijdscategorie 2014 2012 2010 0-17 jaar 7.721 8.026 8.318 18-34 jaar 6.306 6.262 6.250 35-49 jaar 7.016 7.605 8.173 50-64 jaar 8.595 8.327 8.072 65 jaar en ouder 6.881 6.383 5.977 Totaal
36.519
36.603
36.790
2008 8.700 6.310 8.743 7.619 5.658
2005 9.445 6.429 8.804 7.067 5.457
37.030
37.202
Voor de peiling zijn alleen inwoners van 18 jaar en ouder benaderd. In tabel 1.3 is daarom een overzicht gegeven van het aantal inwoners van 18 jaar en ouder per gebied. Uit deze tabel blijkt dat het aantal inwoners van 18 jaar en ouder wederom is toegenomen. Echter, we zien in zowel Raalte kern als in Raalte buiten een kleine afname.
Tabel 1.3. Aantal inwoners van 18 jaar of ouder, naar gebied 2014 2012 Raalte kern 9.387 9.431 Raalte noord 4.571 4.363 Heino 6.229 6.151 Raalte buiten 8.611 8.633 Totaal
28.798
28.578
2010 9.513 4.270 6.143 8.546
2008 9.476 4.194 6.082 8.578
2005 9.897 3.879 5.312 8.669
28.472
28.330
27.757
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
10
In Raalte kern wonen, in vergelijking met de andere drie gebieden, relatief veel 65-plussers. Zij zijn de grootste leeftijdsgroep in dit gebied. In de andere drie gebieden bestaat de grootste leeftijdsgroep uit de 50-64 jarigen. In Raalte noord, een relatief nieuwe wijk van circa 20-25 jaar oud, valt met name de beperkte aanwezigheid van de 65-jarigen op. Figuur 1.1 Leeftijdsopbouw per gebied, 2014
In bijlage 2 vindt u een vergelijking van de bevolkingsopbouw met die van voorgaande jaren.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
11
Hoofdstuk 2. Veiligheidsgevoel In dit hoofdstuk staat het veiligheidsgevoel van de inwoners van de gemeente Raalte centraal. Er wordt gekeken of de inwoners zich wel eens onveilig voelen, waarbij onderscheid wordt gemaakt naar gevoelens van onveiligheid in het algemeen, in de eigen woonomgeving en overdag en ’s nachts. Tevens werd gevraagd waardoor men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt en kon men een rapportcijfer geven voor de veiligheid in de buurt. 2.1 Gevoelens van onveiligheid in het algemeen Het aandeel mensen dat zich wel eens onveilig voelt is, in vergelijking met de voorgaande drie metingen, significant toegenomen: 25% van de Raaltenaren voelt zich wel eens onveilig. Met name in Heino en Raalte buiten voelen relatief meer mensen zich wel eens onveilig dan in voorgaande jaren. In Raalte buiten is dit verschil ook significant te noemen. Door het toegenomen aandeel bewoners in Heino en Raalte buiten dat zich wel eens onveilig voelt, zijn de verschillen tussen de vier gebieden kleiner dan voorheen.
Gekeken naar de frequentie van onveiligheidsgevoelens, blijkt dat 8% zich vaak onveilig voelt en dat twee op de drie mensen zich soms onveilig voelen. De overige mensen die zich wel eens onveilig voelen (25%), voelt zich zelden tot nooit onveilig. Meer mensen dan in voorgaande jaren voelen zich vaak onveilig. Het aandeel bewoners dat zich zelden tot nooit onveilig voelt is afgenomen in vergelijking met 2012, maar vergelijkbaar met 2010 en 2005.
Tabel 2.1. Aandeel frequentie onveiligheidsgevoelens in het algemeen 2014
2012
2010
2008
2005
Vaak
8%
3%
2%
5%
6%
Soms
67%
65%
72%
59%
69%
Zelden of nooit
25%
32%
26%
36%
24%
100%
100%
100%
100%
100%
Totaal
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
12
Ruim twee keer zoveel vrouwen als mannen voelen zich wel eens onveilig, zo zien we in tabel 2.2. Voelt 14% van de mannen zich wel eens onveilig, onder de vrouwen geldt dit voor 34%. In elk gebied zien we dit verschil terug. In Heino voelen relatief minder mannen zich wel eens onveilig dan in de andere drie gebieden. In de tijd zien we dat het aandeel vrouwen dat zich wel eens onveilig voelt verder is toegenomen sinds 2010. Deze toename zien we in alle gebieden terug, waarbij de toename in Raalte noord miniem is te noemen. Bij de mannen valt de toename van het aantal mannen dat zich in Raalte buiten wel eens onveilig voelt op.
vrouwen
mannen
Tabel 2.2 Onveiligheidsgevoelens naar geslacht Raalte kern
Raalte noord
Heino
Raalte buiten
Totaal
2014
15%
16%
9%
17%
14%
2012
16%
14%
12%
9%
14%
2010
25%
25%
13%
20%
21%
2008
12%
22%
17%
14%
15%
2005
16%
29%
18%
19%
19%
2014
36%
33%
34%
30%
34%
2012
30%
31%
27%
19%
26%
2010
25%
29%
19%
16%
22%
2008
33%
30%
20%
24%
27%
2005
36%
41%
38%
35%
37%
In tabel 2.3 zien we dat gevoelens van onveiligheid gemeente breed afnemen naarmate de leeftijd toeneemt. We zien dat met name de 18-34 jarigen en 35-49 jarigen zich onveiliger voelen dan in voorgaande jaren (2008-2012). Onder de 65-plussers zien we zelfs een kleine afname in het onveiligheidsgevoel.
Tabel 2.3. Onveiligheidsgevoelens naar leeftijdsklasse 2014
2012
2010
2008
2005
18-34 jaar
33%
23%
24%
22%
37%
35-49 jaar
30%
21%
25%
27%
33%
50-64 jaar
23%
20%
20%
20%
25%
65 jaar en ouder
14%
17%
17%
12%
18%
Totaal
25%
20%
21%
21%
29%
Desgevraagd geeft 41% van de mensen aan wel eens bang te zijn om slachtoffer te worden van criminaliteit.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
13
2.2 Gevoelens van onveiligheid in de eigen buurt De respondenten is ook gevraagd of men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt. Gemeentebreed voelt twintig procent zich wel eens onveilig in de eigen buurt. Ook dit is significant meer dan in voorgaande jaren. Tussen de verschillende gebieden zien we bijna geen verschil. Alleen in Raalte kern voelt een fractie meer zich wel eens onveilig in de eigen buurt. In Raalte buiten zien we de grootste toename ten opzichte van 2012: van 7% naar 19%. In de andere gebieden is de toename circa vier procentpunt.
Mensen die zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt hebben ook de vraag voorgelegd gekregen hoe vaak zij zich onveilig voelen. Een enkeling voelt zich vaak onveilig, 68% voelt zich soms onveilig. De overige dertig procent voelt zich zelden tot nooit onveilig in de eigen buurt. Dit zijn er meer dan in voorgaande jaren.
Tabel 2.4. Aandeel frequentie onveiligheidsgevoelens in de eigen buurt 2014
2012
2010
Vaak
3%
4%
2%
Soms
68%
79%
76%
Zelden of nooit
30%
17%
22%
100%
100%
100%
Totaal
Twaalf procent van de Raaltenaren geeft aan wel eens om te lopen of om te rijden in de eigen buurt om onveilige plekken te vermijden. Dit is vaker het geval in Raalte kern (19%) en Raalte noord (13%) dan in Heino (9%) en Raalte buiten (4%). Men kon ook aangeven waardoor men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt (figuur 2.3). Opvallend is dat driekwart van de mensen die zich wel eens onveilig voelen in de eigen buurt, bang is voor inbraak. In 2012 ging het nog om de helft van de mensen. Weinig verlichting (37%) volgt op grote afstand als reden voor onveiligheidsgevoelens in de buurt, evenals rondhangende jongeren (28%) en verkeer (25%). Het aandeel mensen dat zich wel eens onveilig voelt in de buurt door de afwezigheid van anderen op straat is verdubbeld tot 12%.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
14
Tot slot kon men aangeven welke locatie in de directe omgeving de meeste onveiligheidsgevoelens oproept en waarom. Deze reacties zijn terug te lezen in bijlage 3.
2.3 Gevoelens van onveiligheid overdag Voelde in voorgaande jaren hooguit 2,5% van de respondenten zich overdag wel eens onveilig in de eigen woning, in 2012 is dit aandeel verdubbeld tot 5% of in 2014 nog iets te stijgen tot 7%. Op gebiedsniveau loopt dit uiteen van 5% in Raalte noord tot 8% in Heino. Overdag op straat voelt een gelijk aandeel zich wel eens onveilig. Dit is opvallend te noemen, omdat in voorgaande jaren meer mensen zich overdag op straat dan overdag in de woning onveilig voelden. In Raalte buiten voelen de meeste mensen zich wel eens onveilig overdag op straat (10%). In dit gebied is tevens sprake van een toename ten opzichte van twee jaar eerder. In Heino zien we juist een (kleine) afname.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
15
2.4 Gevoelens van onveiligheid ‘s avonds Dertig procent van de Raaltenaren voelt zich ’s avonds wel eens onveilig in de eigen woning (figuur 2.5). In Raalte noord geldt dit voor de minste mensen, in Heino juist voor de meesten. In dit laatste gebied zien we zelfs een toename van 22% (2012) naar 33% (2014). In alle gebieden zien we dat het aandeel mensen dat zich ’s avonds wel eens onveilig voelt in de woning blijft toenemen sinds 2008.
Wordt specifiek de vraag gesteld of men zich wel eens onveilig voelt als men ’s avonds alleen thuis is, dan reageert een iets kleiner aandeel (25%) hierop bevestigend. Het beeld per gebied komt overeen met het beeld in figuur 2.5. ’s Avonds op straat voelt één op de drie mensen zich wel eens onveilig, dit is gelijk aan 2005 maar meer dan in de overige jaren. Met name Raalte buiten trekt de aandacht in figuur 2.6. Het aandeel mensen dat zich hier ’s avonds wel eens onveilig voelt op straat is toegenomen van 24% naar 36% in de laatste twee jaar. In de andere gebieden is dit aandeel personen gelijk gebleven.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
16
In tabel 2.5 wordt ook onderscheid gemaakt naar leeftijd en geslacht. De jongste respondenten (18-34 jaar) voelen zich net als in voorgaande jaren het meest onveilig ’s avonds, zowel in de eigen woning als op straat in de eigen buurt. Bij de 65-plussers zien we dat minder mensen dan in 2012 zich ’s avonds onveilig voelen. Bij de andere leeftijdscategorieën is juist sprake van een toename. Tevens zien we in tabel 2.5 dat zowel meer mannen als vrouwen zich ’s avonds onveilig voelen. Uitzondering zijn echter de onveiligheidsgevoelens ’s avonds op straat bij vrouwen. Tabel 2.5. Aandeel inwoners dat zich 's avonds wel eens onveilig voelt, naar leeftijd en geslacht in eigen woning 2014 2012 2010 2008 2005 2014 Leeftijd 18-34 jaar 41% 29% 20% 9% 27% 43% 35-49 jaar 28% 20% 20% 16% 16% 36% 50-64 jaar 29% 21% 15% 14% 23% 32% 65 jaar en ouder 23% 27% 16% 16% 26% 24%
op straat 2012 2010
2008
2005
34% 29% 28% 30%
35% 32% 28% 17%
22% 24% 31% 21%
39% 36% 33% 29%
Geslacht mannen vrouwen
20% 38%
15% 30%
15% 30%
10% 17%
12% 27%
27% 39%
20% 38%
27% 30%
18% 30%
22% 42%
Totaal
30%
24%
18%
13%
21%
33%
30%
28%
25%
34%
Desgevraagd geeft 40% van de Raaltenaren aan dat ze ’s avonds wel eens niet open doen, omdat ze dat niet veilig achten. Dit komt in Raalte kern (46%) en Heino (41%) vaker voor, dan in de andere twee gebieden (34%). 2.5 Rapportcijfer veiligheid in de buurt Gemiddeld geven de inwoners van de gemeente Raalte een 7,3 voor de veiligheid in de eigen buurt. Dit is significant minder dan in 2012. We zien alleen in Raalte kern een hoger rapportcijfer dan in 2012. In de andere gebieden is sprake van een lager cijfer dan twee jaar geleden. In Heino en Raalte buiten is dit verschil ook significant.
Tabel 2.6. Rapportcijfer voor veiligheid in de buurt, naar gebied 2014
2012
2010
2008
2005
Raalte kern
7,4
7,3
7,4
7,5
7,2
Raalte noord
7,3
7,5
7,5
7,4
7,5
Heino
7,2
7,5
7,4
7,3
7,4
Raalte buiten
7,2
7,6
7,4
7,8
7,3
Totaal
7,3
7,5
7,4
7,5
7,3
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
17
Hoofdstuk 3. Voorvallen in de woonbuurt In het vorige hoofdstuk is gekeken naar de eigen (on)veiligheidsgevoelens van de Raaltenaren. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar hoe men de veiligheid in de eigen woonbuurt beoordeelt aan de hand van specifieke voorvallen. Gevraagd is hoe vaak men denkt dat bepaalde voorvallen en misdrijven voorkomen in de buurt. De delicten en voorvallen worden geclassificeerd volgens de wijze van het voormalige Grotestedenbeleid. Op basis van kengetallen is onderscheid gemaakt naar vermogensdelicten, dreiging, overlast, verkeersoverlast en verloedering. Deze groepen delicten krijgen een kengetal dat ligt tussen de 0 en 10, waarbij een 0 betekent dat het betreffende delict (bijna) nooit in de buurt voorkomt en een 10 betekent dat het vaak voorkomt. De scores op de afzonderlijke delicten zijn opgenomen in bijlage 4. In bijlage 5 zijn daarnaast de scores opgenomen met onderscheid naar woonlocatie (binnen of buiten de bebouwde kom). 3.1 Vermogensdelicten Het kengetal voor vermogensdelicten is samengesteld uit de volgende voorvallen en misdrijven: fietsendiefstal; diefstal uit auto’s; beschadiging/vernieling aan of diefstal van auto’s; inbraak in woningen. Voor vermogensdelicten is het kengetal in 2014 een 2,7, en ligt daarmee bijna een hele punt hoger dan in 2012. Vermogensdelicten komt samen met verloedering (§3.5) het meeste voor in de gemeente. Desondanks is de mate van vermogensdelicten met een 2,7 beperkt te noemen. In Raalte noord en Heino is er vaker sprake van vermogensdelicten dan in de andere gebieden, aldus de bewoners. Zowel gemeente breed, als in Raalte noord, Heino en Raalte buiten is de mate van vermogensdelicten significant toegenomen ten opzichte van 2012.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
18
3.2 Dreiging De volgende voorvallen en misdrijven maken het kengetal voor dreiging op: bedreiging; overlast van dronken mensen op straat; mensen die op straat worden lastiggevallen; geweldsdelicten; drugsoverlast; tasjesroof. In onderstaande figuur zien we dat er weinig dreiging wordt ervaren in de gemeente. In Raalte kern en Raalte noord ervaart men iets meer dreiging dan in de andere twee gebieden. Men ervaart vooral dreiging door overlast van dronken mensen op straat. Daarnaast draagt ook drugsoverlast bij aan de mate van dreiging in Raalte kern en Raalte noord. In Heino en Raalte buiten speelt dit niet. De overige voorvallen komen bijna niet voor volgens de bewoners. Ook in voorgaande jaren was dit het geval.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
19
3.3 Overlast Het kengetal voor overlast (exclusief verkeersoverlast) is samengesteld uit de volgende voorvallen en misdrijven: andere vormen van geluidsoverlast (dan van verkeer); overlast van groepen jongeren; overlast door omwonenden; stankoverlast door verkeer; stankoverlast door bedrijven (incl. winkels en horeca). In figuur 3.3 zijn de kengetallen voor overlast weergegeven. In deze figuur is te zien dat het kengetal voor overlast nagenoeg gelijk is gebleven met een 1,1. De mate van overlast is hiermee beperkt te noemen. Wederom is in Raalte kern de mate van overlast het grootst (1,5), zij het dat de mate ervan wel is afgenomen. Raalte noord volgt op korte afstand met een 1,3. In de laatste twee gebieden ligt het kengetal voor overlast op 0,9. In Raalte buiten speelt ‘stankoverlast door bedrijven’ een grote rol in de mate van overlast. ‘Andere vormen van geluidsoverlast’ en ‘overlast door groepen jongeren’ zijn vooral aan de orde in Raalte kern, Raalte noord en Heino.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
20
3.4 Verkeersoverlast Het kengetal voor verkeersoverlast is samengesteld uit de volgende voorvallen en misdrijven: agressief rijgedrag automobilisten; agressief rijgedrag brommers/scooters; agressief rijgedrag fietsers; verkeersconflicten of bijna-ongelukken; aanrijdingen; parkeeroverlast; parkeeroverlast van evenementen; geluidsoverlast van verkeer. Ook de mate van verkeersoverlast is niet heel groot in Raalte (2,1). Het is een fenomeen dat in Raalte buiten minder speelt dan in de andere gebieden. In Raalte noord is de mate van verkeersoverlast significant toegenomen. De mate van verkeersoverlast wordt gemeentebreed vooral veroorzaakt door agressief rijgedrag van zowel automobilisten als brommers en scooters. Dat laatste speelt echter bijna niet in Raalte buiten. Daarnaast draagt verkeersconflicten in Raalte noord en Heino bij aan de mate van verkeersoverlast.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
21
3.5 Verloedering Tot slot in deze reeks worden de kengetallen voor verloedering gepresenteerd. Het kengetal voor verloedering is samengesteld uit de volgende voorvallen en misdrijven: bekladding van muren of gebouwen; vernieling van bushokjes of telefooncellen; zwerfafval op straat of in het naastgelegen groen; hondenpoep op straat. Van alle besproken voorvallen in de buurt komt verloedering (samen met vermogensdelicten) het meest voor met een kengetal van 2,8. In Raalte buiten is minder sprake van verloedering dan in de andere gebieden. In de hele gemeente is de mate van verloedering toegenomen. Op gemeentelijk niveau is de toename ook significant te noemen, op gebiedsniveau echter niet. Net als voorgaande jaren draagt ‘hondenpoep op straat’ het meest bij aan de mate van verloedering in Raalte kern en Heino, gevolgd door ‘zwerfafval’. In Raalte noord en Raalte buiten is dit juist net andersom. In Raalte noord was er in het verleden echter meer hondenpoep dan zwerfafval.
Met betrekking tot ‘zwerfafval op straat of in het naastgelegen groen’ en ‘hondenpoep op straat’ is ook gekeken naar de persoonlijke ervaring met deze voorvallen op gebiedsniveau en op het niveau van binnen of buiten de bebouwde kom. In tabel 3.1 op de volgende pagina is te zien dat volgens één op de vier burgers zwerfafval in de buurt vaak voorkomt. Dit speelt minder binnen de kernen van Heino en Raalte buiten. Van de mensen wonend binnen de bebouwde kom deelt één op de vijf deze mening. Hondenpoep daarentegen is iets dat vooral speelt binnen de bebouwde kom, met name in Raalte kern en Raalte noord.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
22
Tabel 3.1. Ervaring met zwerfafval of hondenpoep, naar gebied zwerfafval op straat of in naastgelegen groen Raalte kern
Raalte noord
Heino
Raalte buiten
Totaal
2012
(bijna) nooit 24%
soms 46%
2010
33%
36%
29%
2008
23%
38%
34%
2005 2012
33% 34%
36% 39%
2010
38%
2008
25%
2005
(bijna) nooit 25%
soms 43%
2%
24%
44%
32%
1%
5%
16%
49%
32%
3%
26% 27%
5% 1%
16% 29%
19% 42%
37% 29%
3% 1%
38%
23%
1%
18%
52%
27%
2%
39%
34%
2%
21%
52%
28%
.
2012
29% 37%
39% 41%
31% 20%
1% 2%
43% 30%
41% 42%
38% 25%
1% 3%
2010
44%
38%
16%
3%
37%
48%
12%
3%
2008
23%
54%
23%
1%
30%
47%
23%
.
2005 2012
43% 43%
44% 40%
11% 16%
1% 1%
37% 55%
39% 29%
20% 13%
1% 2%
2010
40%
34%
24%
2%
52%
35%
11%
2%
2008
38%
39%
22%
2%
46%
38%
16%
1%
2005 2012
43% 34%
42% 42%
12% 23%
2% 2%
3% 36%
38% 39%
9% 24%
4% 2%
2010
38%
36%
24%
2%
35%
43%
21%
2%
2008
27%
43%
28%
3%
28%
46%
25%
1%
2005
37%
40%
20%
3%
31%
41%
25%
3%
33%
44%
22%
1%
27%
45%
28%
1%
42%
44%
12%
2%
28%
47%
24%
1%
37%
34%
28%
2%
74%
14%
7%
5%
Binnen de bebouwde kom (incl. Raalte kern en Raalte noord) Binnen de bebouwde kom (excl. Raalte kern en Raalte noord) Buiten de bebouwde kom
hondenpoep op straat
vaak weet niet/n.v.t. 28% 2%
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
vaak weet niet/n.v.t. 30% 2%
3.6 Ergernissen Voor het eerst is over een aantal soortgelijke voorvallen als uit de voorgaande paragrafen gevraagd of men zich er ook aan ergert in de buurt. De grootste ergernissen zijn te hard rijden, hondenpoep en rommel op straat. Vooral te hard rijden speelt in Heino sterker dan in de andere gebieden. Voor alle genoemde voorvallen geldt dat dit in Raalte buiten (veel) minder speelt dan in de twee dorpen Raalte en Heino. Enige uitzondering is hinder van horecagelegenheden, dit speelt in Raalte noord het minst.
Figuur 3.6 Ergernissen in de buurt Te hard rijden 75% Hondenpoep 74% Rommel op straat 66% Agressief gedrag in het verkeer 49% Straatmeubilair dat vernield is 42%
Parkeerproblemen 42% Bekladde muren of gebouwen 36% Drugsgebruik of drugshandel 30% Rondhangende jongeren
28% Dronken mensen op straat 26% Mensen die op straat worden lastiggevallen 23% Overlast door buurtbewoners 22% Hinder van horecagelegenheden 11% 0% Raalte kern
10%
Raalte noord
20%
30%
Heino
40%
50%
Raalte buiten
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
60%
70%
80%
90% 100%
Totaal
24
3.7 Aanpak voorvallen en verbetervoorstellen Men kon aangeven welke drie voorvallen, die genoemd zijn in voorgaande paragrafen van dit hoofdstuk, met voorrang aanpakt dienen te worden in de gemeente. Het ging hierbij om de aanpak van het probleem in de hele gemeente, niet alleen in de eigen buurt. De voorvallen en misdrijven die het vaakst zijn genoemd zijn opgenomen in tabel 3.2. Volgens de Raaltenaren dient inbraak in woningen met voorrang aangepakt te worden: 44% van de mensen heeft dit voorval genoemd. In voorgaande jaren diende zwerfafval nog met voorrang worden aangepakt.
Tabel 3.2. Voorvallen en misdrijven die met voorrang aangepakt moeten worden
2014
2012
2010
Inbraak in woningen
44%
32%
17%
Zwerfafval op straat of in het naastgelegen groen
38%
42%
37%
Hondenpoep op straat
37%
39%
23%
Agressief rijgedrag automobilisten
25%
30%
23%
Vernieling van auto's
23%
10%
7%
Aan de inwoners van de gemeente Raalte is tevens gevraagd of men verbeterpunten heeft voor voorvallen en misdrijven die aan de orde zijn geweest. Bijna veertig procent van de inwoners heeft aangegeven verbetervoorstellen te hebben, hiervan heeft 16% een verbetervoorstel ingediend voor agressief rijgedrag van automobilisten en 14% voor hondenpoep op straat. Zwerfafval en verkeersconflicten volgen met 12%. In bijlage 6 vindt een overzicht met de genoemde verbetervoorstellen.
Tabel 3.3. Voorvallen en misdrijven met veelgenoemde verbetervoorstellen Agressief rijgedrag automobilisten
16%
Hondenpoep op straat
14%
Zwerfafval op straat of in het naastgelegen groen
12%
Verkeersconflicten
12%
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
25
Hoofdstuk 4. Slachtofferschap In dit hoofdstuk wordt gekeken of men zelf slachtoffer is geweest van een delict. Om antwoord te krijgen op deze vraag is aan de bewoners de vraag voorgelegd of en hoe vaak zij de afgelopen twaalf maanden slachtoffer zijn geweest van een bepaald delict. Er is onderscheid gemaakt naar: inbraak, autodelicten, fiets- en brommerdiefstal, overige diefstal, vernieling, aanrijdingen en geweldsdelicten. Ook hebben de respondenten de vraag voorgelegd gekregen of zij in hun directe omgeving zijn geconfronteerd met huiselijk geweld. 4.1 Algemeen Eén op de drie Raaltenaren is in de afgelopen twaalf maanden minimaal één keer slachtoffer geweest van een delict, dit is nagenoeg gelijk aan 2012. We zien in Raalte kern een dalende trend, maar in Heino neemt het slachtofferschap toe sinds 2010. Veertig procent van de Heinoërs is in het afgelopen jaar slachtoffer geweest van een delict.
Maken we onderscheid naar leeftijdsklasse en geslacht, dan zien we geen noemenswaardige verschillen ten opzichte van 2012. Enige verschil zijn de 35-49 jarigen. Het slachtofferschap onder deze bewoners is significant toegenomen naar 39%. We zien sinds 2008 weer voor het eerst dat het slachtofferschap afneemt naarmate de leeftijd toeneemt. Tabel 4.1. Aandeel inwoners dat de afgelopen twaalf maanden slachtoffer is geweest van een delict, naar leeftijd en geslacht 2014
2012
2010
2008
2005
18-34 ja a r
45%
46%
43%
50%
61%
35-49 ja a r
39%
30%
33%
42%
48%
50-64 ja a r
30%
31%
43%
38%
43%
65 ja a r en ouder
24%
26%
36%
31%
41%
Ma nnen
33%
33%
41%
42%
47%
Vrouwen
34%
33%
36%
40%
49%
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
26
De burgers van de gemeente Raalte zijn in het afgelopen jaar het meest frequent slachtoffer geweest van autodelicten (15%), gevolgd door vernielingen (9%). Het aandeel Raaltenaren dat het afgelopen jaar slachtoffer is geweest van een autodelict (diefstal van/uit auto en vernieling aan auto) is significant toegenomen, het aandeel slachtoffers van een aanrijding is significant afgenomen.
4.2 Inbraak In alle gebieden is het aandeel slachtoffers van inbraak toegenomen, zij het niet significant.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
27
4.3 Autodelicten Onder autodelicten vallen: autodiefstal, diefstal uit de auto en vernieling van de auto. In Heino is het aandeel slachtoffers van autodelicten significant toegenomen tot 21%. Dit is beduidend meer dan in de andere drie gebieden waar 10-13% van de bewoners geconfronteerd is met diefstal van/uit de auto of vernieling van de auto. Ook in Raalte buiten zien we een toename van het slachtofferschap, in Raalte kern is juist sprake van een afname. Beide ontwikkelingen zijn echter niet significant.
4.4 Fiets- en brommerdiefstal In Raalte kern en Heino neemt het aantal slachtoffers van fiets- en brommerdiefstal af sinds 2010, in Raalte noord en Raalte buiten zijn juist meer fietsen en/of brommers gestolen dan in voorgaande jaren.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
28
4.5 Overige diefstal Het stelen van bijvoorbeeld een portemonnee of tasje waarbij geen gebruik is gemaakt van geweld valt onder ‘overige diefstal’. Maar ook diefstal uit de tuin, onderdelen van een fiets of bijvoorbeeld geld uit een kleedkamer worden hiertoe gerekend. Zes procent van de Raaltenaren heeft het afgelopen jaar hiermee te maken gehad. We zien in alle gebieden een lichte toename van dit type slachtofferschap.
Figuur 4.6 Aandeel slachtoffers overige diefstal, naar gebied 6% Raalte kern 6% Raalte noord
2014 2012
7% Heino
2010 2008
6% Raalte buiten
2005
6% Totaal 0%
5%
10%
15%
20%
25%
4.6 Geweldsdelict Twee procent van de Raaltenaren is het afgelopen jaar slachtoffer geworden van een geweldsdelict. Het gaat hierbij om straatroof (met geweld), bedreiging met lichamelijk geweld en mishandeling.
Figuur 4.7 Aandeel slachtoffers geweldsdelicten, naar gebied 3%
Raalte kern 2%
Raalte noord
2014 2012
3%
Heino 0%
Raalte buiten
2%
Totaal
0%
5%
10%
15%
20%
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
25%
29
4.7 Huiselijk geweld Aan de inwoners van Raalte is ook de vraag voorgelegd of ze in de afgelopen twaalf maanden wel eens geconfronteerd zijn met huiselijk geweld. Het gaat hier niet perse om huiselijk geweld in het eigen huishouden, maar ook om huiselijk geweld in de directe omgeving (familie, buren, kennissen, collega’s en dergelijke). Drie procent van de Raaltenaren geeft aan in de afgelopen twaalf maanden geconfronteerd te zijn met huiselijk geweld. Op de vraag of men zelf slachtoffer is geweest van huiselijk geweld in de laatste twaalf maanden, zegt zo’n 1% dat dit het geval is. Dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Op de vraag of men het meldpunt huiselijk geweld kent, heeft tweederde van de inwoners instemmend geantwoord. Dit zijn er meer dan in voorgaande jaren toen ongeveer 55% van het bestaan van het steunpunt huiselijk geweld op de hoogte was .
4.8 Vernielingen Vernielingen vinden meer plaats in Raalte kern, Raalte noord en Heino dan in Raalte buiten. In Raalte kern hebben minder mensen het afgelopen jaar te maken gehad met vernielingen, in Raalte noord juist meer.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
30
4.9 Aanrijdingen Het aandeel slachtoffers van aanrijdingen is significant afgenomen. De afname zien we vooral terug in Raalte kern en Raalte buiten, in beide gevallen significant. In de andere twee gebieden is het slachtofferschap nagenoeg gelijk gebleven.
Figuur 4.8 Aandeel slachtoffers van een aanrijding, naar gebied 5% Raalte kern 8% Raalte noord
2014
2012
9% Heino
2010
2008
3% Raalte buiten
2005
6% Totaal 0%
5%
10%
15%
20%
25%
4.10 Cybercrime Een nieuw type delict waar in dit onderzoek naar gevraagd is, is cybercrime. Het gaat hierbij om verschillende type delicten, waaronder identiteitsfraude, oplichting, hacken en cyberpesten waarvan de respondent of iemand in zijn/haar huishouden slachtoffer is geweest. In figuur 4.9 zien we dat 16% van de Raaltenaren het afgelopen jaar te maken heeft gehad met één of meerdere vormen van cybercrime. In de meeste gevallen gaat het om hacken of cyberpesten. De 65-plussers (5%) zijn beduidend minder vaak slachtoffer van een vorm van cybercrime dan de inwoners tot 65 jaar (±20%).
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
31
Hoofdstuk 5. Preventiemaatregelen Men kan verschillende preventiemaatregelen nemen in de eigen woning ter voorkoming van bepaalde misdrijven en voorvallen. In dit hoofdstuk staat de vraag centraal ‘welke preventiemaatregelen heeft u genomen?’. In onderstaande figuur ziet u dat de meeste woningen voorzien zijn van extra hang- en sluitwerk (77%) en/of rookmelders (87%). Eén op de drie woningen is voorzien van brandblussers, nog geen tien procent van de woningen in de gemeente heeft een inbraakalarm. Alle genoemde preventiemaatregelen zijn in 2014 in meer woningen aanwezig dan in 2012.
Figuur 5.2 geeft het aandeel Raaltenaren weer die hun woning hebben voorzien van extra hang- en sluitwerk, waarbij onderscheid is gemaakt naar gebied. In Raalte kern en Raalte noord zijn relatief de meeste woningen voorzien van extra hang- en sluitwerk. Alleen in Heino is het aandeel woningen met extra hang- en sluitwerk niet toegenomen de afgelopen twee jaar. Het aandeel inwoners dat de woning in de afgelopen twaalf maanden heeft voorzien van extra hang- en sluitwerk ligt rond de 10%.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
32
Het aandeel inwoners met een woning voorzien van een inbraakalarm is aanzienlijk lager dan het aandeel inwoners met extra hang- en sluitwerk. Ongeveer acht procent van de woningen is voorzien van een inbraakalarm. In Heino geven de meeste mensen dat hun woning voorzien is van een inbraakalarm.
Het gebruik van rookmelders in de woning is wederom toegenomen. Bijna negentig procent van de woningen is voorzien van een rookmelder. Alle gebieden laten een toename zien van het aandeel woningen met een rookmelder, met name Heino.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
33
Eén op de drie woningen is voorzien van één of meerdere brandblussers (figuur 5.5), dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. In Raalte kern zien we een afname van het aantal woningen met een brandblusser, in de andere gebieden juist een toename.
Het Politiekeurmerk Veilig wonen is een veiligheidsinstrument dat bijdraagt aan de sociale veiligheid in onder andere de woning. Burgers kunnen maatregelen (laten) treffen om in aanmerking te komen voor het keurmerk. Op de vraag of de eigen woning voorzien is van het Politiekeurmerk Veilig wonen antwoordde 20% instemmend. Binnen de gemeente Raalte zijn er grote (significante) verschillen in het aandeel woningen met zo’n keurmerk (figuur 5.6). In Raalte kern en Raalte noord is 22 tot 33% van de woningen voorzien van het Politiekeurmerk, in Heino en Raalte buiten gaat het om hooguit respectievelijk 19% en 12% van de woningen. Opvallend is dat we in Raalte buiten een afname zien van het aantal woningen met een politiekeurmerk.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
34
Hoofdstuk 6. Overlast door uitgaande jeugd Wederom is het onderwerp ‘overlast door uitgaande jeugd’ opgenomen in deze veiligheidsmonitor. Aan de respondenten zijn vragen gesteld over ervaren overlast bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer en over vernielingen door uitgaande jeugd. In bijlage 7 zijn de uitkomsten van dit onderwerp naar woonlocatie (binnen of buiten de bebouwde kom) opgenomen. 6.1 Uitgaande jeugd Eén op de drie Raaltenaren ervaart wel eens overlast door uitgaande jeugd. De bewoners in Raalte buiten ervaren minder overlast dan in de andere gebieden. In Raalte noord is de ervaren overlast toegenomen, in de overige gebieden juist afgenomen. Gemeentebreed neemt de ervaren overlast door uitgaande jeugd sinds 2010 af.
Ook het aandeel inwoners dat vernielingen in de buurt ervaart door uitgaande jeugd is weer afgenomen: van 33% in 2012 naar 26% in 2014. In Raalte kern en Raalte buiten worden beduidend minder vernielingen ervaren dan in voorgaande jaren. Alleen in Raalte noord is de dalende trend gestopt het afgelopen jaar.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
35
6.2. Overlast door discovervoer Tien procent van de Raaltenaren ervaart wel eens overlast bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer. Dit is in Heino en Raalte buiten iets vaker aan de orde dan in Raalte kern en Raalte noord.
Het aandeel inwoners dat het idee heeft dat er vernielingen voorkomen in hun buurt bij op- en uitstapplaatsen van discovervoer is iets afgenomen tot 10%. In Raalte buiten en Heino is het aandeel mensen dat vernielingen ervaart nog altijd iets hoger dan in de andere gebieden.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
36
Hoofdstuk 7. Onderhoud openbare ruimte Een apart onderdeel in deze veiligheidsmonitor is het onderhoud en de kwaliteit van de openbare ruimte. Over specifieke onderdelen is de Raaltenaar gevraagd naar de mate van tevredenheid ten aanzien van deze onderdelen. In dit hoofdstuk worden de uitkomsten per onderdeel gepresenteerd. De antwoordcategorieën ‘zeer tevreden’ en ‘tevreden’ zijn samengevoegd tot één categorie (tevreden) vanwege een duidelijker overzicht, dit geldt eveneens voor ‘niet tevreden’ en ‘geheel niet tevreden’ (niet tevreden). De antwoordcategorie ‘weet niet/geen mening’ is in dit hoofdstuk buiten beschouwing gelaten. Doordat de gestelde vragen dit jaar anders zijn dan in voorgaande jaren, is geen vergelijking in de tijd mogelijk. 7.1 Algemene tevredenheid Bijna zestig procent van de Raaltenaren is (zeer) tevreden over het onderhoud van de openbare ruimte. Nog geen twintig procent is echter (zeer) ontevreden. De overige 25% is niet tevreden, maar ook niet ontevreden. Het meest tevreden is men in Raalte buiten, in Heino is men juist het meest kritisch.
Over de kwaliteit van de openbare ruimte zijn iets meer mensen tevreden: 64%. Nog geen tien procent is ontevreden. Wederom zijn de bewoners in Raalte buiten het meest positief en de bewoners in Heino het meest kritisch.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
37
7.2 Tevredenheid op onderdelen Volgens de helft van de Raaltenaren zijn wegen, paden en pleintjes in de buurt goed onderhouden. Twintig procent denkt hier echter minder positief over. Tussen de gebieden zien we een redelijke overeenstemming. Uitzondering is het aandeel (zeer) tevreden mensen in Raalte noord (61%) en Heino (43%).
Het onderhoud van perken, plantsoenen en parken is volgens 45% (zeer) goed. Eén op de vier Raaltenaren denkt hier echter anders over. We zien in Heino minder mensen die uitgesproken tevreden zijn en in Raalte noord juist meer mensen die uitgesproken ontevreden zijn.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
38
Desgevraagd geeft twee op de drie mensen aan dat het buiten in de buurt goed verlicht is. Dit geldt echter in mindere mate in Raalte noord. Het aandeel mensen dat het met deze stelling eens is is nagenoeg een groot als het aandeel dat het er niet mee eens is (±40%).
Iets meer dan de helft van de bewoners is van mening dat er in de buurt goede speelplekken zijn voor kinderen. Met name in Raalte noord is men hierover te spreken. In Raalte buiten is men minder positief over het aanbod van goede speelplekken voor kinderen in de buurt.
In figuur 7.7 zien we een vergelijkbaar beeld als in figuur 7.6 betreft de voorzieningen voor kinderen in de buurt. In Raalte noord is men het meest positief, in Raalte buiten het minst.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
39
Hoofdstuk 8. De gemeente en de politie In voorgaande hoofdstukken is de burger bevraagd naar hun veiligheidsbeleving en waardering van de leefbaarheid in de eigen woonomgeving. In dit hoofdstuk worden de burgers gevraagd hun mening ten aanzien van de uitvoerende instanties weer te geven. Daarnaast is er in dit hoofdstuk aandacht voor burgernet en agressie tegen hulpverleners. 8.1 De gemeente De respondenten kregen meerdere stellingen voorgelegd over de gemeente, waarvan zij konden aangeven in hoeverre zij het ermee eens waren. De antwoordcategorieën ‘helemaal mee eens’ en ‘mee eens’ zijn samengevoegd tot één antwoordcategorie vanwege de leesbaarheid, dit is ook gedaan met de antwoordcategorieën ‘mee oneens’ en ‘helemaal mee oneens’. Een overzicht van de antwoorden van de voorgaande jaren en per gebied is opgenomen in bijlage 9. Net als in voorgaande jaren kunnen de inwoners van de gemeente Raalte zich het meest vinden in de stellingen ‘de gemeente is bereikbaar voor meldingen en klachten over de leefbaarheid en veiligheid in de buurt’ en ‘de gemeente heeft aandacht voor het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt’. Dertig procent van de mensen kan zich niet vinden in de stellingen ‘de gemeente informeert de buurt over de aanpak van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt’ en twintig procent niet in ‘de gemeente betrekt de buurt bij de aanpak van leefbaarheid en veiligheid in de buurt’. In vergelijking met 2012 is men kritischer over de stelling ‘de gemeente informeert de buurt over de aanpak’. Was in 2012 nog 27% het met deze stelling eens, nu is dit afgenomen tot 18%. Daarnaast gaf toentertijd 19% aan zich niet te kunnen vinden in deze stelling, nu is dat 30%. Ook over de stelling ‘de gemeente betrekt de buurt bij de aanpak’ is men minder positief dan twee jaar geleden. Kon toen 23% zich in de stelling vinden, nu is dat 17%. Het aantal mensen dat het niet met de stelling eens is, is daarnaast toegenomen van 21% naar 28%.
Ook is aan de Raaltenaren gevraagd om aan de hand van een rapportcijfer aan te geven hoe tevreden men is over de gemeente betreffende de leefbaarheid en veiligheid. Gemiddeld gaf men een 6,8, net als in 2012. Tussen de vier gebieden zijn geen grote verschillen zichtbaar.
Tabel 8.1. Rapportcijfer voor de gemeente betreft de leefbaarheid en veiligheid, naar gebied 2014 6,9
2012 6,8
2010 6,8
2008 6,9
Raalte noord
6,8
6,9
6,8
6,8
Heino
6,7
6,7
6,7
7,0
Raalte buiten
6,8
6,8
6,6
7,9
Totaal
6,8
6,8
6,7
7,1
Raalte kern
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
40
8.2 De politie Contact met de politie Ruim één op de vier mensen (28%) heeft in de afgelopen 12 maanden contact gehad met de politie in de gemeente. In de meeste gevallen betrof het laatste contact een melding (29%) of een aangifte (18%). Ook is er contact geweest vanwege een praatje met de politie (10%), een vraag om hulp, advies, informatie of vergunningen (8%), een waarschuwing of controle door de politie (8%) of een bekeuring (7%). De meesten (71%) waren tevreden over het optreden van de politie bij deze gelegenheid, 13% was echter ontevreden. De helft van de mensen die ontevreden waren, hadden bij het laatste contact een bekeuring of een waarschuwing gekregen van de politie. Een kwart had aangifte of een melding gedaan. Een niet opgelost probleem is de meest genoemde reden (36%) voor de ontevredenheid, op afstand gevolgd door de redenen dat men te lang moest wachten op de politie of dat de politie helemaal niet kwam (18%) en een onverschillige houding van de politie (18%). De helft van de mensen (46%) was over iets anders minder tevreden, maar het is niet bekend waarover precies. De wijkagent Ruim veertig procent van de burgers (44%) kent de wijkagent in de eigen omgeving. Hiermee is de bekendheid van de wijkagent sinds 2010 weer toegenomen, om op het niveau van 2008 uit te komen (42%). De wijkagent is het meest bekend in Heino (60%) en Raalte Buiten (49%). In Raalte kern (29%) en Raalte noord (39%) blijft de bekendheid achter in vergelijking met de andere twee gebieden. Functioneren van de politie De respondenten zijn zestien stellingen voorgelegd over het functioneren van de politie. In de volgende drie figuren zijn de resultaten hiervan weergegeven. Om en nabij de 15% van de mensen kon niet reageren op de stellingen over het functioneren van de politie in de buurt. Daarnaast bleek dat circa 40% neutraal reageerde op de stellingen: zij waren het er niet mee eens, maar ook niet mee oneens. Van de overige 40-45% zijn de meesten het eens met de stellingen in figuur 4.2. Men voelt zich serieus genomen door de politie, de politie biedt de burgers bescherming en ze reageert op problemen in de buurt. Echter, het contact met de burgers in de buurt blijft een beetje achter.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
41
Volgens de helft van de Raaltenaren zie je de politie te weinig in de buurt. Bijna dertig procent is van mening dat de politie te weinig aanspreekbaar is en volgens 23% heeft de politie te weinig tijd voor allerlei zaken. Wel zijn er meer mensen die vinden dat de politie snel komt als je ze roept, dan mensen die deze mening niet delen. Circa 35-45% van de mensen reageerde neutraal op de vier stellingen. In bijlage 10 is onderstaande figuur uitgewerkt naar gebied.
Tot slot zien we in figuur 8.4 nog een aantal stellingen over het algemene functioneren van de politie. De helft van de mensen is van mening dat de politie zijn uiterste best doet als het er echt om gaat. Minder dan 5% is hier uitgesproken negatief over. Ook als het er echt om gaat, dan is de politie er voor je volgens 43% van de Raaltenaren. Enkelen (3%) hebben dit vertrouwen niet. En voor 39% is de politie makkelijk te benaderen. Over de overige stellingen is men minder uitgesproken positief of negatief.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
42
Algemene tevredenheid De respondenten konden op twee manieren hun tevredenheid over de politie in de gemeente aangeven. Allereerst, net als voorgaande jaren, via een rapportcijfer. Gemiddeld geeft men de politie een 6,9. Dit is vergelijkbaar met 2012 en 2010. Daarnaast kon men ook woordelijk de tevredenheid over het totale functioneren van de politie in de gemeente uitspreken. Hieruit blijkt dat 64% van de mensen (zeer) tevreden is. Van de overigen heeft 29% geen uitgesproken mening, en is 6% (zeer) ontevreden. Tabel 8.2. Rapportcijfer tevredenheid politie in de gemeente, naar gebied 2014 6,7
2012 6,8
2010 6,8
2008 6,9
Raalte noord
6,9
7,1
6,9
6,7
Heino
7,0
6,9
6,8
8,0
Raalte buiten
7,0
7,1
7,1
8,8
Totaal
6,9
7,0
6,9
7,5
Raalte kern
Opvallend is dat niet iedereen die uitgesproken heeft (zeer) ontevreden te zijn over het functioneren van de politie, een onvoldoende als rapportcijfer heeft gegeven. Andersom geldt dat er meer mensen zijn die de politie een onvoldoende geven dan dat er mensen zijn die uitspreken ontevreden te zijn. 8.3 Agressie tegen hulpverleners De afgelopen jaren verschijnen er steeds vaker berichten in het nieuws over agressie tegen hulpverleners. Het lijkt erop dat agressie en geweld tegen hulpverleners zijn toegenomen. Dat geldt niet alleen voor hulpverleningsdiensten maar ook voor gemeenteambtenaren. Aan de mensen in dit onderzoek is gevraagd wat zij zouden doen als zij getuigen zijn van bedreiging of mishandeling van een hulpverlener. De meeste mensen zouden in ieder geval de politie bellen en eventueel ook hulp halen. Twaalf procent van de mensen geven aan dat zij zelf zouden ingrijpen of de boel proberen te sussen, al dan niet afhankelijk van de situatie. Twee procent geeft toe dat zij niets zouden doen. De meeste genoemde reactie onder ‘anders’ is het maken van foto’s van de situatie.
Figuur 8.5 Reactie bij agressie tegen hulpverleners politie bellen
85%
hulp halen
63%
aangifte doen
45%
zelf ingrijpen/sussen
12%
ik doe niets
2%
anders, namelijk
4% 0%
20%
40%
60%
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
80%
100%
43
8.4 Burgernet Sinds 2011 is Burgernet ook actief in de gemeente Raalte. Burgernet is een middel van de gemeente en politie om burgers direct te betrekken bij het vergroten van de veiligheid in de gemeente. De meeste Raaltenaren weten dat Burgernet ook in de gemeente Raalte actief is. Concreet gaat het om 85% van alle inwoners. In twee jaar tijd is de bekendheid van Burgernet niet gegroeid, in 2012 wist namelijk 84% dat Burgernet ook actief is in Raalte. Kijken we naar de bekendheid van Burgernet in de vier gebieden, dan zien we dat men in Raalte kern en Raalte noord beter op de hoogte is dan in Heino en Raalte buiten. Ook in 2012 bleef Heino enigszins achter. Maken we onderscheid naar leeftijd, dan blijkt dat de 18-34 jarigen minder goed op de hoogte zijn (74%) dan de andere leeftijdsgroepen (85%-90%). Van de mensen die weten dat Burgernet actief is in de gemeente, maakt 44% ook gebruik van Burgernet. Het gebruik is het grootst in Raalte noord (51%) en het laagst in Raalte buiten (39%). Opvallend is dat naarmate de leeftijd toeneemt, het gebruik van Burgernet afneemt (zie figuur 8.6).
Figuur 8.6 Gebruik Burgernet 18-34 jaar
56%
35-49 jaar
50%
50-64 jaar
42%
65 jaar en ouder
31% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Veruit de meesten van alle Raaltenaren vinden Burgernet zinvol: 85%. Een enkeling (2%) geeft aan Burgernet niet zinvol te vinden, de overige 14% weet het niet. Met name in Heino kan men wat minder goed hierover een mening vormen. Tot slot is gevraagd hoe men er tegenover staat om Burgernet ook preventief en/of informatief te gebruiken door alertering per mail. Dus niet bij heterdaad acties zoals nu gebeurt, maar ook bij zaken die al zijn geweest, om daarna te vragen om informatie door te geven. In figuur 8.6 zien we dat de jongste respondenten hier het meest positief tegenover staan (73%). Maar tegelijkertijd zijn zij ook het meest kritisch (7%). Hoe ouder men wordt, hoe lastiger men het vindt om hier een uitgesproken mening over te hebben.
Figuur 8.7 Houding informatie Burgernet per mail 73%
18-34 jaar
7% 69%
35-49 jaar
5% 68%
50-64 jaar
2% 57%
65 jaar en ouder
2% 0%
10%
20%
30%
positief
40%
50%
60%
70%
80%
negatief
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
44
Hoofdstuk 9. Handelen ten tijde van noodsituaties Een nieuw onderwerp in dit onderzoek is het handelen ten tijde van noodsituaties. Weet men hoe te handelen in een dergelijke situatie en heeft men behoefte aan meer informatie over de handelingsmogelijkheden? En zou men in een zo’n situatie ook denken aan buren die zich minder goed kunnen zelfstandig kunnen redden? 9.1 Bekendheid Risicokaart en Veiligheidsregio De Risicokaart Overijssel is een interactieve plattegrond waarop de risicolocaties in de provincie staan weergegeven. Zeven procent van de Raaltenaren geeft aan de Risicokaart te kennen. De kaart is vooral bekend bij de jongere inwoners van de gemeenten: 12% van de 18-34 jarigen kent de applicatie. Bij de andere leeftijdscategorieën schommelt dit rond de 5%. Op de vraag of men bewust is van de risico’s in de omgeving, antwoord 31% bevestigend. Een nagenoeg gelijk aandeel geeft aan zich te weinig bewust te zijn van de risico’s in de omgeving en de laatste 39% is zich hier niet bewust van. Met name de 35-49 jarigen zeggen zich niet bewust te zijn van de risico’s in de omgeving (46%) en de 18-4 jarigen geven aan ‘te weinig’ (36%). Nederland is opgesplitst in 25 veiligheidsregio’s, waaronder Veiligheidsregio IJsselland. In elke regio werken gemeenten, brandweer, geneeskundige hulpverlening en politie samen. De gemeente Raalte maakt deel uit van de Veiligheidsregio IJsselland. Dertig procent van de Raaltenaren kent de Veiligheidsregio IJsselland. De bekendheid van de Veiligheidsregio neemt af naarmate men ouder wordt: Van de 18-34 jarigen kent 43% de Veiligheidsregio, onder de 35-64 jarigen is dit 28% om verder af te nemen tot 20% onder de 65-plussers. 9.2 Handelingsperspectief en informatiebehoefte bij noodsituaties
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
45
Van de vijftien genoemde noodsituaties, weet men het beste hoe te handelen in het geval van brand, een verkeersongeluk op de weg of een lichamelijk ongeval (zie figuur 9.1). Voor de meeste overige situaties geldt dat circa 30% gedeeltelijk weet wat te doen. Maar er zijn ook zaken waarbij ten minste 40% van de volwassenen niet weet hoe te handelen, mocht het geschieden. Dit geldt voor noodsituaties zoals snel verspreidende (dier)ziektes en verschillende typen ongelukken met gevaarlijke stoffen. Men kon vervolgens aangegeven over welke situaties men meer informatie zou willen, zodat men beter weet hoe te handelen in het geval van de betreffende situatie in de omgeving. Met name over snel verspreidende ziektes zou men informatie willen ontvangen, op enige afstand gevolgd door een groot aantal zaken (figuur 9.2). Over situaties die relatief vaker voorkomen, zoals brand, lichamelijk ongeval en een verkeersongeluk op de weg blijkt de informatiebehoefte minder groot. Men wil het liefst middels een folder van de gemeente preventief geïnformeerd willen worden over de voorbereiding op een mogelijke noodsituatie, gevolgd door informatie op de website van de gemeente Raalte. We kunnen ook uit figuur 9.3 afleiden dat men informatie graag op gedrukte wijze ontvangt en dat men de informatie vooral hoopt te ontvangen van de gemeente. Leeftijd is amper van invloed op de voorkeur voor informatie via een folder van de gemeente. Bij informatie via de gemeentelijke website zien we wel dat dit medium minder populair is onder de 65-plussers. Dit kanaal is door 8% van deze groep genoemd, bij de andere leeftijdsgroepen ligt dit rond de 50%.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
46
Figuur 9.3 Preventief informatiekanaal folder van de gemeente
58%
website gemeente Raalte
48%
folder van de Veiligheidsregio
34%
brief van de gemeente
32%
lokale krant
32%
app op smartphone/tablet
27%
landelijke radiozender
20%
lokale radiozender
19%
brief van de Veiligheidsregio
18%
brief van het Waterschap
17%
website van de Veiligheidsregio
13%
Facebookpagina van de gemeente
9%
bijeenkomst
6%
Twitteraccount van de gemeente
5%
anders, namelijk
3%
Twitteraccount van de Veiligheidsregio
2%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
9.3 Hulpbehoevenden tijdens noodsituaties Aan de respondenten is tevens gevraagd of er bij hun in de straat mensen wonen die zich tijdens een noodgeval minder goed kunnen redden. Het gaat hierbij om ouderen, gehandicapten, zwangere vrouwen of menen die tijdelijk beperkt zijn. Het gaat hierbij niet om mensen die in een instelling wonen. Iets meer dan de helft van de mensen (55%) weet dat er hulpbehoevende mensen in hun straat wonen en volgens 34% is dit niet het geval. Elf procent weet het niet. In Raalte kern en Heino geven de meeste mensen aan dat er mensen in de straat wonen die zichzelf niet kunnen helpen, respectievelijk 63% en 60%. In Raalte noord juiste de minste met 31%. In deze wijk geeft echter ook 15% aan het niet te weten. Leeftijd blijkt niet van invloed te zijn op de resultaten. Aan de mensen die aangaven te weten dat er hulpbehoevenden in de straat wonen is vervolgens gevraagd of men ook aan deze mensen zou denken in het geval van een noodsituatie. De meesten (87%) geven aan dat zij dit inderdaad zouden doen. Een enkeling (1%) zegt niet aan deze mensen te denken (6% in Raalte noord) en 12% weet het niet (19% in Raalte noord). Kijken we naar leeftijd, dan zien we dat de 35-49 jarigen opvallen: hiervan geeft 80% aan aan deze mensen te denken en 18% weet het niet. Circa 80% heeft ook contact met de meer hulpbehoevenden in de straat. Dit is in Raalte buiten (90%) vaker het geval dan in Heino (85%), Raalte kern (79%) en Raalte noord (65%). Ook de 18-34 jarigen (87%) en 65-plussers (84%) hebben vaker contact, dan de 35-64 jarigen (78%). Indien er sprake is van onderling contact, dan blijkt dat men ook eerder aan deze mensen zou denken. Tot slot is voor een aan aantal noodsituaties gevraagd wie een rol heeft bij het in veiligheid brengen van mensen die zichzelf minder goed kunnen redden in een dergelijke situatie. Men kon meerdere antwoorden geven.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
47
In het geval van niet kunnen bellen/internetten, extreem winter- en zomerweer en brand geeft de helft van de respondenten aan dat zijzelf en de andere buren een rol hebben bij het in veiligheid brengen van hun buren. De respondenten zien de hulpverleningsdiensten vooral als verantwoordelijke als er sprake is van brand, snel verspreidende ziekte, geen of vervuild kraanwater, en ongelukken met gevaarlijke stoffen.
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
48
Hoofdstuk 10. AED In dit laatste hoofdstuk van de veiligheidsmonitor staat de Automatische Externe Defibrillator (AED) centraal. In 2010 en 2012 gaf bijna iedereen aan wel eens gehoord te hebben van dit apparaat (97%). In beide onderzoeken gaf driekwart van deze mensen aan enkele (52%) of zelfs alle apparaten (22%) weten te hangen in de gemeente Raalte. Vanwege de grote bekendheid is dit jaar niet gevraagd naar de bekendheid van de AED, maar of men een reanimatiecursus inclusief AED gevolgd heeft. Eén op de drie Raaltenaren geeft aan een dergelijke cursus gevolgd te hebben. Het zijn vooral de mensen tot 65 jaar die deze cursus gevolgd hebben: ±38% tegenover 17% van de 65-plussers. De AED burgeralarmering is bij 42% van de mensen bekend. De 50-64 jarigen (48%) zijn hiermee het meest bekend, gevolgd door de 18-34 jarigen (45%), 35-49 jarigen (41%) en tot slot de 65-plussers (35%). Daarnaast blijkt men in Heino (54%) en Raalte buiten (46%) hiermee bekender te zijn dan in Raalte dorp (±33%). Ook blijkt de bekendheid van de burgeralarmering groter te zijn onder de mensen die een reanimatiecursus hebben gevolgd (63%) dan onder de mensen die dit niet hebben gedaan (32%). Van de Raaltenaren die bekend zijn met de AED burgeralarmering heeft 13% zich ook aangemeld. Dit is 5% van alle Raaltenaren. Aan degenen die de burgeralarmering kennen, maar zich hier niet voor hebben aangemeld is gevraagd waarom zij dit niet gedaan hebben. De meest genoemde reden is dat men er nooit over nagedacht heeft, op enige afstand gevolgd door de reden dat men te weinig informatie heeft over de opgave.
Figuur 10.1 Reden niet aangemeld burgeralarmering nooit over nagedacht
40%
onvoldoende informatie
26%
geen tijd/ veel buiten raalte
17%
angst
4%
beperking / te oud
2%
anders, namelijk
17% 0%
10%
20%
30%
Veiligheidsmonitor Gemeente Raalte 2014
40%
50%
49