Gemeente Bladel Uitkomsten controle en overige informatie 2014 Rapportage aan de gemeenteraad 28 mei 2015
‘‘‘‘‘‘t
Y
Building a better working world
Y
Building a better working world
Ernst & Younq Accountants LLP Prof.Dr.Dorgelolaan 12 5613 AM Eindhoven, Netherlands Postbus 455 5600 AL Eindhoven, Netherlands
Tel: +31 88407 1000 rax: +31 88 407 48 01 ey.com
De gemeenteraad van de gemeente Bladel Postbus 11 5530AA BLADEL
Eindhoven, 28mei2015
9WVC3W/SD/kvs/31984577
Uitkomsten controle en overige informatie 2014 Geachte leden van de raad, Het doet ons genoegen u verslag uit te brengen omtrent de uitkomsten van onze accountantscontrole van de jaarrekening van de gemeente Bladel. Wij willen u over de volgende onderwerpen informeren: uitkomsten jaarrekeningcontrole; kwaliteit beheersorganisatie; onafhankelijkheid en controleproces.
De mogelijkheid om een open en eerlijke dialoog met u als lid van de gemeenteraad te voeren, vormt een essentieel onderdeel van het controleproces, evenals van de algehele corporate governance. Wij waarderen deze mogelijkheid om de inzichten de uit onze controle voortkomen met u te kunnen delen,
Wij hebbende kernpunten van ons verslag opgenomen in het hoofdstuk Kern punten.
Het concept van dit verslag is besproken met de portefeuillehouder financiën, de secretaris, het afdelingshoofd bedrijfsvoering en de coördinator financiën. Een afschrift van dit verslag is toegezonden aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Bladel.
Onze controle is gericht op het vormen van een oordeel omtrent de jaarrekening over 2014. Bij de uitvoering van onze controle ondervinden wijde volledige medewerking en ondersteuning van de medewerkers van de gemeente Bladel.
Partners in sp&~7
Ernst & Young Accountants LLP is een li,nited liabi tity partnership opgericht naar het recht san Engeland en Walen en geregistreerd bil Conspanies Houne onder regintratienumtner 0C335594. In relatie tot Ernnt & Voung Acconntantn LIP wordt de t ernl partner gebruikt noor een (nerlegenwoordiger Ven een) nennoot van Ernst & Young Accountants lIP. Ernst & Yonng Acconntantn LIP in ntatntair genestigd Ie Iambeth Palace Road 1. london SEI 7EU. verenigd koninkrijk, keert haar hootdnentiging aan Boonipiet 256. 3011 XZ Rotterdam. Nederland en it geregistreerd bij dek amen Van Koophandel Rotterdam onder nummer 2a432944, Op onze Werkzaamheden zijn algemene voorwaarden san toepassing, waarin een beperking nan de aansprakelijkheid in opgenomen.
Y
BulidIng 8 better working world
Wij stellen het op prijs een en ander persoonlijk toe te lichten of eventuele vragen omtrent deze of andere met de controle verband houdende zaken te beantwoorden. Hoogachtend, Ernst & You .
ccountants LLP
drs. M SHair RA Extern‘untant -
Pagina 3
Inhoudsopgave
Kernpunten
5
Bijlaqen
Uitkomsten jaarrekeningcontrole
8
1 Onafhankelijkheid en controleproces
Kwaliteit beheersorganisatie
21
2 Overzicht controleverschillen
Rechtmatigheidsbeheer
24
~ SiSa-bijlage Totaal aantal pagina’s in dit rapport: 36
Kern unt n
Kernpunten Kernpunten uit onze rapportage
De kernpunten uit onze rapportage kunnen als volgt worden samengevat Uitkom~t~n jaarrekeningcontröle
Eerstejaars audit
Voor u ligt onze eerste verslag van bevindingen als accountant van de gemeente Bladel. In dit verslag lichten wij onze bevindingen naar aanleiding van de door ons uitgevoerde jaarrekeningcontrole toe. Bij de controle hebben wijde medewerking van de Organisatie ontvangen en hebben dit intensieve traject op een bevredigende wijze kunnen afronden. Wij treffen een Organisatie aan welke de financiële huishouding op orde heeft. Wij hebbende jaarstukken zoals opgesteld door de gemeente Bladel gecontroleerd en stellen vast dat de kwaliteit en informatiewaarde van dit stuk goed is.
Conclusie van onze controle
Na afronding van de resterende werkzaamheden, zijn wij voornemens een goedkeurende controleverklaring te verstrekken bij de jaarrekening 2014. Dit betekent dat het jaarverslag en de jaarrekening 2014 zijn ingericht in overeenstemming met het 68V en dein de programmarekening opgenomen balans en toelichting en rekening van baten en lasten een getrouwe weergave zijn van de financiële positie en baten en lasten van de gemeente Bladel. Uit hoofde van onze controle hebben wij een aantal controleverschillen geconstateerd, welke allen zijn gecorrigeerd. Er resteren geen ongecorrigeerde controleverschillen voor de jaarrekening 2014.
De jaarrekening is rechtmatig
Wij zijn na afronding van onze werkzaamheden voornemens bij de jaarrekening van de gemeente Bladel een goedkeurende verklaring af te geven met betrekking tot de rechtmatigheid. Dit betekent dat de baten en lasten en balansmutaties in de jaarrekening 2014 in overeenstemming zijn met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen en de Beleidsregeis toepassing WNT.
Geen bevindingen ten aanzien van de SiSa-bijlage
Wij hebben dein de SiSa-bijlage van de jaarrekening genoemde specifieke uitkeringen gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontrole 2014. Op grond van ons onderzoek hebben wij bij uw specifieke uitkeringen geen fouten en/of onzekerheden geconstateerd die de voor SiSa geldende rapporteringstolerantie overschrijden.
-~
Pagina 6
mengevat Uitkomsten jaarrekeningcontrole
Algemeen beeld
De gemeente Bladel heeft een degelijke financiële positie. Het boekjaar 2014 is afgesloten met een gerealiseerd resultaat ter hoogte van € 1,6 miljoen positief. Mogelijke risico s uit hoofde van het grondbedrijf en de rijksdecentralisaties, welke de gemeente goed in beeld heeft, kunnen gezien de financiële positie toereikend opgevangen worden, maar vragen vanzelfsprekend wel de continue aandacht van de gemeente. De bevindingen, welke uit onze controle voortvloeien zijn met name administratief technisch van aard. We constateren in haar algemeenheid dat de administratieve Organisatie van de gemeente op orde is.
Waardering grondexploitaties
Wij constateren regionaal dat de woningmarkt in 2014 de eerste, voorzichtige, tekenen van herstel laat zien. De markt voor afzet van bedrijfskavels laat dit herstel nog niet zien. Eenzelfde beeld laat het grondbedrijf van de gemeente Bladel ook zien. De gerealiseerde grondverkopen 2014 blijven achter bij de begroting over 2014, echter er zijn ook positieve ontwikkelingen waarneembaar. Uw gemeente heeft voor €4 miljoen aan grondexploitaties (naast de participatie van de gemeente Bladel in de GR Kempisch bedrijvenpark) op haar balans geactiveerd, welke nog goedgemaakt dienen te worden door toekomstige verkopen. De waarde van deze voorraad is dan ook sterk afhankelijk van de verwachte toekomstige verkopen en de nog te maken kosten. Wij hebben tijdens onze controle vastgesteld dat deze schattingen en de daaruit voortvloeiende waardering op deskundige en consistente wijze zijn opgesteld. Wij benadrukken echter wel dat gezien de onzekerheden in de markt en de project specifieke risico’s het noodzakelijk blijft om de grondexpioitaties zeer nauwgezet te blijven volgen. Voor de gemeente Bladel doen deze risico’s zich met name voor bij de projecten Kerkeneind en Egyptische Poort. Vanaf pagina iS gaan wij nader in op uw grondpositie.
Pagina 7
itkom ten ja rre enin controle
Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze ana’yse van het resultaat 2014
Voordelig resultaat nader besproken Het gerealiseerde resultaat over het jaar 2014 bedraagt € 1,6 miljoen voordelig ten opzichte van een begroot saldo van € 1,3 miljoen positief. De jaarrekening 2013 sloot met een positief saldo van €0,7 miljoen. Een belangrijk onderdeel van het resultaat 2014 bedraagt de uitkering van de wvk-groep van € 1 miljoen. Het resultaat over 2014 ten opzichte van de gewijzigde begroting kan als volgt worden weergegeven. Bedragen x
€ 1.000 Totale lasten Totale baten
Gewijzigde begroting
Rekening 2014
Afwijk Ing
43.169
41.034
2.135
43.977
42.259
(1.718)
485
336
(149)
1.293
1.561
268
Gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten Mutaties in reserve Gerealiseerde resultaat
Uw begrotingsbeheer op orde De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van begroting zijn uitgebreid toegelicht in het programmaverslag en de toelichting op de programmarekening. De jaarrekening laat zowel op het niveau van de lasten als op het niveau van baten een onderschrijding zien ten opzichte van de gewijzigde begroting. Deze afwijking manifesteert zich met name op het programma milieu en leefomgeving.
De onderschrijding op dit programma wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het achterblijven van het activiteitenniveau binnen de grondexploitaties. Deze begrotingsafwijking had reeds in een eerder stadium door begrotingswijzigingen verwerkt kunnen worden.
Kwaliteit van het resultaat Het gerealiseerde resultaat bedraagt € 1,6 miljoen positief. Dit resultaat wordt deels gevormd door mutaties in reserves. Het gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten houdt geen rekening met mutaties in reserves. Dit resultaat bedraagt € 1,2 miljoen voordelig, ten opzichte van een begroot resultaat van € 0,8 miljoen positief. Ten opzichte van de gewijzigde begroting is hierop derhalve een positieve afwijking van € 0,4 miljoen gerealiseerd. Onderstaand benoemen wijde belangrijksteafwijkingen die hebben geleid tot dit voordeel: op het programma-onderdeel “recreatie en toerisme/agrarische bedrijvigheid” is een voordeel gerealiseerd van € 154.000. Dit betreft met name de verkoop van gronden ter hoogte van € 121.000; op het programma-onderdeel “maatschappelijke participatie” is een voordeel gerealiseerd van €311.000. Dit betreft met name minder lasten dan begroot gerealiseerd inzake de BUIG en BBZ (voordeel € 147.000) en zijn minder uitgaven gerealiseerd voor hulp in het huishouden en woningaanpassingen dan begroot (voordeel € 234.000); op het programma-onderdeel “bestuur” is een voordeel gerealiseerd van € 589.000. Dit betreft onder andere lagere lasten BAG en hogere vervolgopbrengsten belastingen (€ 86.000), renteresultaat (€ 63.000), lagere lasten ambtelijkapparaat (€ 55.000) en voordeel op bestuursorganen (€ 114.000). Wij merken op dat nadere details over bovenstaande af wijkingen zijn toegelicht in het jaarverslag en jaarrekening.
Pagina 9
Onze analyse van de financiële positie
Analyse van de financiële positie De gemeente Bladel kent op balansdatum een adequate financiële positie. Wel merken wij opdat de gemeente Bladel de maatschappelijk nut investeringen activeert, alsmede hoge bijdragen kent in activa van derden. Per 31 december 2014 bedragen deze investeringen respectievelijk € 4,3 miljoen en €7,1 miljoen. Deze dienen derhalve in toekomstige jaren ook nog afgeschreven te worden ten laste van uw vermogen. Daarnaast blijven financiële risico’s aanwezig in de rijksdecentralisaties en ook de ontwikkelingen op de gron& en vastgoedmarkt. Wij concluderen dat uw financiële positie op dit moment voldoende is om deze toekomstige risico’s te kunnen opvangen, maar dat de financiële ontwikkelingen op de voet gevolgd dienen te worden. Eigen vermogen neemt toe Het eigen vermogen, inclusief het gerealiseerde resultaat, bedraagt per jaareinde 2014 volgens de jaarrekening € 15,1 miljoen en heeft zich vanaf 2012 als volgt ontwikkeld. 16.000
Bedragen x €1.000
14.000 12.000 10.000
Van de totale reserves ter hoogte van € 13,5 miljoen is € 3,7 miljoen (2013: € 3,0 miljoen) opgenomen als algemene reserve. Per saldo is uw vermogenspositie gedurende 2014 met € 1,2 miljoen toegenomen. Enerzijds is per saldo €0,3 miljoen onttrokken aan de reserves. Deze onttrekking (ten gunste van het resultaat) vormt samen met het gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten (€ 1,2 miljoen voordelig) het gerealiseerde resultaat van € 1,6 miljoen voordelig. Uw vermogen neemt dus toe met het gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten. Solvabiliteit De totale vermogenspositie wordt onder andere tot uitdrukking gebracht door middel van het solvabiliteitspercentage. Dit percentage wordt bepaald door het eigen vermogen te delen door het balanstotaal. Het huidige solvabiliteitspercentage voor uw gemeente bedraagt 26% (2013: 25%). Dit percentage ligt daarmee lager dan het landelijke gemiddelde van ongeveer 34%. Hiermee verband houdend is het langlopend vreemd vermogen relatief hoog (€ 32,3 miljoen, 56% van balanstotaal). In combinatie met de eerdere opmerking over investeringen in maatschappelijk nut en bijdragen in activa van derden (totaal € 11,4 miljoen) maakt dat bij afwegingen omtrent de ambities van de gemeente de impact op de financiële positie adequaat betrokken dient te worden.
8.000 6.000 4.000 2.000 0 2012 Algemene reserve saldo exploitatie
2013 Bestemming sreserve
2014
Pagina 10
Financiering De gemeente Bladel is deels gefinancierd met langlopend vreemd vermogen. Deze schulden bedragen per jaareinde 2014€ 32,3 miljoen ten opzichte van €25,1 miljoen per jaareinde 2013. In 20 4 heeft u n totaal één langlopende leningen afgesloten met een totale waarde van € 10 miljoen. Dit betreft een lening voor tien jaar tegen een rente van 2,20%. Deze lening is aangetrokken om enerzijds reguliere aflossingen te financieren (€ 2,8 miljoen) en anderzijds ter financiering van investeringen. Voor een nadere beschouwing ten aanzien van uw financieringspositie verwijzen wij u naar de paragraaf Financiering in de jaarstukken 2014. Vanaf 2014 dient In de toelichting op de balans ten aanzien van schatkistbankieren het volgende te worden vermeld: Het drempelbedrag voor het begrotingsjaar waarover verantwoording afgelegd wordt. Voor ieder kwartaal van het jaar dient het bedrag aan middelen toegelicht te worden dat “buiten de schatkist” is gehouden. Wij hebben vastgesteld dat bovenstaande adequaat is toegelicht in de jaarrekening. In de financiële kaderstelling houdt u rekening met gedifferentieerde rentetarieven, welke variëren tussen 3,5% tot 5%. WU raden u aan om een eenduidige rekenrente te hanteren, welke de financieringslasten van de gemeente Bladel weerspiegelen. De externe rentelast over 2014 bedraagt 3,4%. Deze ligt derhalve aan de onderkant van uw omslagrente. Wij hebben vernomen dat voor 2015 de rente inmiddels is aangepast naar 4%. Ten aanzien van de naleving van de renterisiconormen het kasgeldlirniet merken wij op dat de gemeente Bladel zich aan de wettelijke normen heeft gehouden, zoals ook toereikend is toegelicht in de paragraaf Financiering.
Risicobeheersing In het jaarverslag is onder andere de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersinq opgenomen, welke informatie bevat over de weerstandscapaciteit, de risico’s en het beleid dat hieromtrent gedurende 2014 is gevoerd. Ten aanzien van deze paragraaf constateren wij het volgende. De beschikbare weerstandscapaciteit binnen de gemeente Bladel stijgt ten opzichte van 2013 van € 3,0 miljoen naar € 3,7 miljoen per jaareinde 2014. De stijging wordt met name veroorzaakt door de winstuitname van de grondexploitatie in 2014. In de berekening van de weerstandscapaciteit wordt alleen rekening gehouden met de algemene reserve. Er wordt geen rekening gehouden met componenten als onbenutte belastingcapaciteit, stille reserves of bepaalde bestemmingsreserves. Wij achten dit voorzichtig. De belangrijkste risico’s, welke onderkend worden, betreffen: risico’s uit hoofde van de grondexploitaties ter hoogte van € 0,8 miljoen; risico’s uit hoofde van beheerskosten KBP ter hoogte van €0,2 miljoen; risico’s in de ontwikkeling van de algemene uitkering ter hoogte van €0,3 miljoen. risico op nabetaling op contract Attero ter hoogte van €0,1 miljoen. Wij merken opdat geen rekening is gehouden met eventuele nadelige financiële effecten van de decentralisaties. Op basis van bovenstaande berekent het college het ratio weerstandsvermogen op 1,35 ten opzichte van 1,2 over 2013. Het college concludeert op basis hiervan dat de gemeente voldoende weerstandscapaciteit heeft om de onderkende risico’s op te vangen. Wij achten deze conclusie juist. Pagina 11
Onze analyse van de gehanteerde grondslagen
Aanvaardbaarheid van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling Naar onze mening zijn de door het college gekozen waarderingsgrondslagen aanvaardbaaren consistenttoegepast met betrekking tot de significante jaarrekeningposten en bijzondere transacties. Dit geldt tevens voor het tijdstip waarop die transacties hebben plaatsgevonden, de periode waarin zij zijn verantwoord en de desbetreffende toelichtingen in de jaarrekening. Onderstaand gaan wij nader in op dein de jaarrekening 2014 doorgevoerde wijzigingen en bijzondere posten. Stelselwijziging Notitie riolering In november 2014 heeft de commissie BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) een notitie uitgebracht ten aanzien van de classificatie van de rioolreserveen de egalisatiereserveafvalstoffenheffing Vanwege recente jurisprudentie heeft de commissie gesteld dat resultaten uit hoofde van de riolering en afvalstoffen enkel op een reserve afgewikkeld kunnen worden indien dit efficiencyvoordelen betreffen. In andere gevallen, zoals resultaten vanuit tariefegalisatieen vertraging in investeringen/onderhoud, moeten uiteindelijk ten gunste komen van de riolerings-/afvalstoffentaken en zijn tot die tijd middelen van de burger. Deze middelen dienen volgens de wetgever in de jaarrekening als voorziening gepresenteerd te worden. Wij hebben vastgesteld dat de gemeente Bladel een nadere analyseten aanzien van deze reserves heeft uitgevoerd. Conclusie van deze analyse is dat de middelen niet overwegend uit efficiencyvoordelen voortvloeien en derhalve als voorziening gepresenteerd dienen te worden. We hebben vastgesteld dat de gemeente BIadel deze stelselwijziging conform de instructie van de wetgever juist in de jaarrekening heeft verwerkt.
Pagina 12
Onze analyse van uw be’angrijkste schattingen
Schattingsprocessen binnen de jaarrekening Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor het maken van schattingen bij het opmaken van de jaarrekening. Als accountant van de raad beoordelen wij deze door het college gemaakte schattingen. Wel hebben wij een beschouwing ten aanzien van de belangrijkste schattingen opgenomen.
Sensitiviteit schattingen hoog, door onzekere (externe) omstandigheden Sensitiviteit schattingen is gemiddeld .
.
Sensitiviteit schattingen ligt laag
Belangrijke schattingen
Beoordeling 2014
Toelichting
Waardering grond en gebouwen inclusief afschrijvingen
Waardering tegen actuele waarde is bij gemeenten niet van toepassing. Wel dient de gemeente vast te stellen dat haar activa is gewaardeerd volgens de aanwijzingen die de commissie BBv onder andere in haar notitie Waardering Vastgoed heeft gedaan. Wij hebben uit hoofde van onze geen indicaties voor afwaarderingen aangetroffen.
Waardering van uw deelnemingen en langlopende vorderingen
De gemeente Bladel beschikt over financiële vaste activa. Betreft met name aandelenkapitaal in BNG van € 157.000, langlopende vordering HNG ter Daarnaast betreft dit met name bijdragen in activa van derden ter hoogte van € 7,1 miljoen. Wij achten het waarderingsrisico beperkt.
Pagina 13
Belangrijke schattingen
Beoordeling 2014
Toelichting
Waardering van de bouwgrondexploitaties en de niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG)
De crisis in de woning- en vastgoedmarkt blijft aanhouden, inherent hieraan is dat het risicoprofiel van de gemeentelijkegrondbedrijven hoog blijft. Wij constateren dat de schattingen binnen de grondexploitaties van de gemeente Bladel op een prudente wijze tot stand komen en dat daarbij voorzichtige uitgangspunten gehanteerd worden. Dit neemt niet weg dat een aantal exploitaties, zoals Kerkeneind en Egyptische poort als meer risicovol aan te merken zijn waarbij de verwachte uitkomsten nog kunnen afwijken.
Waardering van de debiteuren
Wij hebbende waardering van de debiteuren beoordeeld. De gemeente Bladel treft adequate voorzieningen voor eventuele oni nbaarheid.
Beoordeling toereikendheid van uw voorzieningen
Beoordeling van de risico’s ten aanzien van de niet uit de balans blijkende verplichtingen
fl
Wij hebbende toereikendheid van de voorzieningen beoordeeld. De gemeente Bladel treft adequate voorzieningen voor risico’s en verplichtingen die op een betrouwbare wijze zijn in te schatten. Er Spelen geen specifieke risico’s, anders dan genoemd in de jaarstukken. Hierbij kan gedacht worden aan de gewaarborgde geldleningen en risico op naheffing Attero.
Pagina 14
Aandachtsgebieden en bevindingen in de controle
Inleiding Deze paragraaf geeft een uiteenzetting van de werkzaamheden en bevindingen ten aanzien van de belangrijke aandachtsgebieden in de controle die nog niet eerder in dit verslag zijn toegelicht
Grondexploitatiewaardering
Midden
Waardering grondexploitaties De waardering van de grondexploitaties was een significant risico in onze controleaanpak, vanwege de mate van schattingsonzekerheid voortkomend uit de huidige economischesituatie. Wij hebben het proces rondom de totstandkoming van de waardering op haar effectieve werking getest. Wij achten de waardering aanvaardbaar en vinden de veronderstellingen redelijk. Wij brengen nadrukkelijk bij u onder de aandacht dat wijde grondexploitaties hebben beoordeeld op basis van de huidige bekende situatie en economische ontwikkelingen. De vastgoedmarkt is momenteel een markt met veel onzekerheden. De uitkomsten van onze beoordeling moeten ook in dat licht worden bezien. In het kader van de controle van de jaarrekening van de gemeente Bladel hebben wijde grondexploitaties gecontroleerd. De post voorraad van de gemeente Bladel is als volgt te specificeren. Bedragenx€ 1.000
31december2014
Ons oordeel over het risicoprotiëlvan de grondexploitatie
31december2013
Niet in exploitatie genomen gronden
2.295
5.036
Onderhanden werk
1.695
(296)
Totaal
3.9,0
4.7
Toelichting
Stokekkers De Biezen fase 1 Latestraat/de Le, lçerkeneind Eqyptische poort
Hierboven vindt u een visuele risicobeoordeling van de belangrijkste grondexploitatieprojecten van de gemeente Bladel. Dit betreffen zowel in exploitatie genomen projecten als niet in exploitatie genomen projecten (Eqyptische poort). Toelichting risicoprofiel grondexploitatie 1. Stokekkers betreft project waarbij nog € 1,7 miljoen aan grondverkopen te realiseren zijn, momenteel heeft dit project een positieve verwachte netto contante waarde. 2. De Biezen fase 1 betreft een project waarbij nog € 0,8 miljoen aan grondverkopen te realiseren zijn, momenteel heeft dit project een positieve verwachte netto contante waarde. 3. Latestraat/de Lei betreft een project waar nog € 0,7 miljoen aan grondverkopen te realiseren zijn, welke lastig realiseerbaar worden geacht. Momenteel heeft dit project een positieve verwachte netto contante waarde. Pagina 15
4. Kerkeneind betreft een nieuw project waar nog € 4,2 miljoen aan grondverkopen te realiseren zijn. Momenteel wordt een negatieve netto contante waarde verwacht, welke volledig is voorzien in de jaarrekening. 5. Egyptische poort betreft een toekomstige woonbouwlocatie nabij het sportcomplex waarbij ook de ontwikkeling van een activiteitencentrum en horeca faciliteiten gepland staan. Het project heeft nog geen bestemmingsplan. Momenteel is het college bezig om de gevolgen hiervan in kaart te brengen ten aanzien van de samenwerkingsovereenkomst. Wanneer deze in exploitatie genomen wordt, worden € 6,4 miljoen aan grondverkopen verwacht. In exploitatie genomen projecten (onderhanden werken) De boekwaarde van dein exploitatie genomen projecten zijn op hoofdlijnen als volgt te specificeren. Bedragen x € Stokekkers De Biezen fase Latestraat/de Le Kerkeneind Eqyptische poort Overige Totaal
1.000
31 december 2014
31 december 2013
(487)
(501)
(630)
348
336
319
2.692
Bij de controle van de balansposten inzake de lopende grondexploitaties is de cruciale vraag: wordende geactiveerde kosten in de toekomst terugverdiend? Waardering vindt hierbij in beginsel plaats tegen de kostprijs. Indien echter blijkt dat een aankoop of projectontwikkeling verliesgevend is, dient een voorziening getroffen te worden voor het verwachte tekort. Bij de beoordeling van de waardering van de bouwgrondexploitaties vormende herziene exploitatieopzetten een essentieel object van onderzoek. Stokekkers Het project Stokekker-s betreft de realisatie van een woningbouwproject. De nog te realiseren grondverkoopopbrengsten zijn geraamd op € 1,7 miljoen. De verwachte netto contant waarde bedraagt ultimo 2014€ 1,2 miljoen positief. Momenteel bent u in gesprek met een ontwikkelaar, welke de gronden binnen het project volledig zal afnemen. De ruime verwachte positieve netto contante waarde zorgt voor een aanzienlijke risicobuffer waardoor wij dit project als laag risicovol classificeren. De Biezen fase 1 Ten aanzien van dit project heeft de gemeente in 2014 voor € 2,2 miljoen aan verkopen gerealiseerd. Het betreft de realisatie van een woningbouwproject. Gezien de forse “negatieve” boekwaarde is er in 2014 voor € 0,8 miljoen winst genomen welke € 0,2 miljoen hoger ligt dan de begrote winstneming. De nog te realiseren grondverkopen bedragen
1.365
1.275
€ 0,8 miljoen. De verwachte netto contante waarde bedraagt in 2014 van €0,9 miljoen. Ten aanzien van de verwachte verkopen heeft u reeds een
714
3.299
overeenkomst gesloten waarin de grondafname verzekerd.inzake De ruime verwachte positieve netto contante waarde en deis zekerheid de
4.70
afname van de gronden zorgt voor een aanzienlijke risicobuffer waardoor wij dit project als laag risicovol classificeren.
Pagina 16
Latestraat/de Lei Het project Latestraat/de Lei betreft de realisatie van woningbouw in Netersel. De nog te realiseren grondverkopen bedragen € 0,4 miljoen. De verwachte netto contante waarde is nagenoeg nihil. De verkopen staan gefaseerd in de tijd gepland. Er is momenteel nagenoeg geen interesse getoond in de betreffende kavel. Hierdoor ontstaat een renterisico wanneer overgegaan dient te worden met het uitfaseren van dit project. Gezien het resultaat op dit project nihil is, zal een verdere uitfasering direct leiden tot een verlieslatend project. Om deze reden achten wij het project gemiddeld risicovol classificeren. Kerkeneinci Dit betreft een woningbouwlocatie, welke in 2014 in exploitatie is genomen. De verkopen zijn jaarlijks gelijk gefaseerd tot en met 2025. In deze periode verwacht u € 3,8 miljoen verkopen te realiseren. De verwachte netto contante waarde bedraagt € 0,4 miljoen negatief. Momenteel is er geringe interesse getoond in de verschillende kavels. Wij achten de huidige inschatting van de geplande verkopen de ‘best guess” situatie. Gezien de negatieve netto contante waarde en de omvang van de nog te realiseren opbrengsten achten wij dit project zeer risicovol. Wij raden u aan om dit project nauwgezet te blijven volgen om risico’s in een vroegtijdig stadium te ondervangen.
Niet in exploitatie genomen gronden De niet in exploitatie genomen gronden bestaan binnen de gemeente Bladel hoofdzakelijk uit het project Egyptische poort. De boekwaarde van dit project blijft in 2014 nagenoeg stabiel op € 1,4 miljoen. Wij stellen vast dat voor dit project de raad een reëel en stellig voornemen heeft uitgesproken om deze in de nabije toekomst te ontwikkelen. Op basis hiervan kan dit project worden gewaardeerd op haar toekomstige bestemming De huidige boekwaarde van deze gronden bedraagt €22 per m De huidige marktwaarde van deze gronden wordt ingeschat op € 103 per n~ Deze inschatting is gebaseerd op de exploitatieberekening welke voortkomt uit de gesloten overeenkomst met de projectontwikkelaar, welke zorg draagt voor de afname van de gronden. Deze prijs is ruimschoots voldoende om de huidige boekwaarde van de gronden terug te kunnen verdienen. .
.
Wij merken op dat het bestemmingsplan nog niet is vastgesteld. Ten aanzien van de huidige overeenkomst met de ontwikkelaar brengt dit risico’s met zich mee. Wij raden u aan om het project en de geldende Overeenkomst nauwgezet te volgen, zodat eventuele risico’s in een vroegtijdig stadium ondervangen kunnen worden.
Pagina 17
Controle op de aanbestedingen Door het college is over boekjaar 2014 een uitgebreide inkoopanalyse opgesteld. Hiervan is voor de gehele inkoopmassa over 2014 getoetst of voldaan is aan de Europese en interne aanbestedingsrichtlijnen. Deze laatste vloeit voort uit opname van het interne inkoop- en aanbestedingsbeleid 2013 in het vastgestelde normenkader. De totale inkopen van de gemeente Bladel over 2014 bedragen € 10,9 miljoen. Wij constateren dat vanuit de inkoopanalyse op de inkopen geen onrechtmatigheden resteren. Wel hebben wij inkopen geconstateerd, welke achteraf alsnog zijn gerepareerd door het schrijven van een inkoopstrategie of door accordering door het college. Dit betreffen inkopen voor een totaalbedrag van €487.000. Voor een bedrag van € 47.000 is het niet duidelijk of de aanbestedingsregels zijn gevolgd. Dit bedrag hebben wij opgenomen in ons overzicht van (niet gecorrigeerde) controleverschillen. Zoals opgenomen in onze managementletter, hebben wij een aantal belangrijke bevindingen geconstateerd rondom het inkoop- en aanbestedingsproces. Wij stellen vast dat het college dit onderkent en voortvarend aan het werk is om de interne beheersing rondom het inkoopproces verder te versterken.
Beheersing onderhoudsvoorziening wegen Bij de controle op de materiële vaste activa en de onderhoudsvoorziening wegen hebben we geconstateerd dat het onderscheid tussen groot onderhoud en mv steringen niet in alle gevallen eenduidig wo dt toegepast. Investeringen dienen onder het BBV te worden geactiveerd en afgeschreven terwijl groot onderhoud ten laste van de voorziening gebracht kan worden. Deze uitsplitsing kan nu niet geheel zuiver worden uitgevoerd, waardoor ook enige onzekerheid bestaat over de juiste hoogte van de onderhoudsvoorz ien ing. Daarnaast houdt u rekening met een component voor klein onderhoud in de onderhoudsvoorziening wegen. Deze component mag volgens het BBV niet voorzien worden en dient direct ten laste van de exploitatie te worden verantwoord. Van deze component hebben wij voor boekjaar 2014 vastgesteld dat deze geen effect heeft op het exploitatieresultaat. Beide opmerkingen worden door de gemeente voor het boekjaar 2015 herzien. De interne beheersing omtrent het vormen en onttrekken van de onderhoudsvoorziening wegen zal worden aangescherpt. Verbonden partijen De gemeente Bladel kent een aantal verbonden partijen. Het gevoerde beleid rondom deze partijen heeft de gemeente nader toegelicht in de paragraaf Verbonden partijen. De regelgeving rond de inhoud van deze paragraaf is door de commissie BBV in 2014 nader aangescherpt. Hierbij dient over de partijen tevens actuele financiële informatie over boekjaar 2014 weergegeven te worden. Wij constateren dat de gemeente Bladel niet in alle gevallen beschikt over deze actuele financiële informatie. Dit heeft te maken met de timing, niet alle verbonden partijen beschikken reeds over jaarcijfers. WU achten de inhoud van deze paragraaf echter in lijn met de aangescherpte regelgeving hieromtrent. Pagina 18
Wij hebbende (financiële) risico’s, welke de gemeente Bladel loopt bij deze verbonden partijen uit hoofde van onze jaarrekeningcontrole nader beoordeeld. Wij achten de risico’s, welke de gemeente Bladel loopt bij haar verbonden partijen beperkt. De verbonden partij met inherent het hoogste risicoprofiel betreft de Gemeenschappelijke Regeling Kempisch Bedrijvenpark. Op basis van ontvangen informatie en de informatie opgenomen in de paragraaf wordt een positief resultaat verwacht op de einddatum van de hierin opgenomen grondexploitatie. Wethouderspensioenen De gemeente Bladel heeft een voorziening voor wethouderspensioenen opgenomen ter hoogte van € 1,1 miljoen. Dit is in lijn met het BBV. Deze voorziening dient jaarlijks actuarieel geactualiseerd te worden. Wij stellen vast dat de berekeningen voor de wethouderspensioenen door de gemeente Bladel zelf worden uitgevoerd. Wij constateren hierbij afwijkingen in de toepassing van de actuariële uitgangspunten, alsmede een te hoge rekenrente. Op basis hiervan heeft in de definitieve jaarrekening een additionele dotatie plaatsgevonden van € 0,6 miljoen waardoor de voorziening € 1,7 miljoen bedraagt. Wij achten deze voorziening toereikend voor de onderliggende verplichtingen. Wij adviseren het college om de voorziening jaarlijks te actualiseren aan de hand van de actuariële berekeningen.
Pagina 19
Wij hebben dein de SiSa-bijlage van de jaarrekening genoemde specifieke uitkeringen gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontro$e 2014. De hierbij geconstateerde fouten en onzekerheden dienen op grond van het Bado in het verslag van bevindingen te worden opgenomen indiende navolgende rapporteringstolerantie per specifieke uitkering wordt overschreden: € 12.500 indien de omvangbasis kleiner dan of gelijk aan € 125.000 is; 10% indiende omvangbasis groter dan € 125.000 en kleiner dan of gelijk aan € 1.000.000 is; € 125.000 indien de omvangbasis groter dan € 1.000.000 is. Op grond van ons onderzoek hebben wij bij de specifieke uitkeringen geen fouten en/of onzekerheden geconstateerd die de voor SiSa geldende rapporteringstolerantie overschrijden. De SiSa-bijlage dient door uw gemeente samen met een aantal andere verplicht voorgeschreven verantwoordingsstukken voor 15juli a.s. elektronisch bij het CBS te worden aangeleverd. Door middel van een voorgeschreven tabel dienen wij te rapporteren over onze bevindingen ten aanzien van de in de jaarrekening opgenomen SiSa-bijlage. In bijlage 3 bij dit rapport zijn deze bevindingen in de voorgeschreven tabel opgenomen. U kunt deze tabel hanteren ten behoeve van verzending naar het CBS.
Wet normering topinkomens Per 1januari2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingevoerd. Op basis van deze wet is de bezoldiging van topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector in dienstverband en bij ontslag wettelijk gemaximeerd. Voor de bezoldiging van topfunctionarissen geldt naast de maximering een publicatieverplichting in de jaarrekening. Dit geldt eveneens voor bezoldiging van niet-topfunctionarissen, indien zijde maximale bedragen van topfunctionarissen overschrijden. In het kader van de jaarrekening 2014 heeft u een analyse uitgevoerd van de topfunctionarissen binnen uw organisatie. Tevens heeft u vastgesteld of er functionarissen zijn die een hogere bezoldiging dan de gestelde maxima kennen. Deze informatie heeft u opgenomen in de toelichting op de jaarrekening. Wij hebbende juistheid en volledigheid van deze toelichting gecontroleerd en hebben vastgesteld dat de toelichting voldoet aan de daaraan te stellen eisen.
Pagina 20
w lit it eheer or an Mie
Kwaliteit beheersorganisatie Interne beheersmaatreqelen
Algemeen Bij de planning en uitvoering van de controle van de jaarrekening 2014 van de gemeente hebben wijde interne beheersmaatregelen, welke onderdeel uitmaken van de administratieve Organisatie van uw gemeente, in onze overwegingen betrokken. Wij hebbende opzet, het bestaan en de werking van interne beheersmaatregelen onderzocht, voor zover wij dit in het kader van de jaarrekening noodzakelijk achten en niet met het doel om een oordeel over de effectiviteit van de interne beheersing te geven. Wij steunen voor de meeste processen op uw interne beheersing, hetgeen betekent dat wij minder uitgebreide werkzaamheden per jaareinde behoeven te verrichten.
Wij hebben geconstateerd dat de voortgang van de aanbevelingen van zowel uw eigen interne controle als de controle door ons als accountant door uw organisatie gevolgd worden.
Wij hebben geen onderzoek naar de effectiviteit van de interne beheersing verricht, anders dan dat relevant is voor onze jaarrekeningcontrole. Positie verbijzonderde interne controle De positie van de verbijzonderde interne controle is op dit moment een belangrijk onderwerp van gesprek in de gemeentesector. Wij hebben onze bevindingen hieromtrent opgenomen in onze managementletter d.d. 9januari 2015. Deze is in de vergadering van 11december2014 toegelicht aan functionarissen van de afdeling bedrijfsvoering. Bevindingen interne beheersing In onze managementletter 2014, uitgebracht aan het college op 9januari2015, hebben wij onze bevindingen en aanbevelingen van onze tussentijdse controle 2014 opgenomen. In deze managementletter hebben wij aangegeven welke zaken v66r de jaarrekeningcontrole 2014 opgepakt zouden moeten zijn. Hier is door de organisatie invulling aan gegeven. Wij hebben in onze controle geen zaken geconstateerd, welke een prioriteit Hoog hebben en daarmee van belang voor de raad zijn. Pagina 22
Automatisering In het kader van de controle van de jaarrekening brengt de accountant ook verslag uit omtrent zijn bevindingen met betrekking tot de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevens er erking. Onze controle was niet primair gericht op het doen van een uitspraak omtrent de continuïteit en betrouwbaarheid van (delen van) de geautomatiseerde gegevensverwerking en wij hebben daartoe ook geen opdracht van het management ontvangen. Om de betrouwbaarheid van de gegevensverwerking te borgen, vindt jaarlijks een toetsing plaats op en rondom de IT-systemen. Hiervoor hebben wijde algemene IT-beheersmaatregeren getest voor applicaties die van materieel belang zijn voor de jaarrekeningcontrole. Deze toetsing vindt plaats bij de Gemeenschappelijke Regeling Samenwerking Kempengemeenten, waaraan de automatisering is uitbesteed. Wij merken opdat de gemeente Bladel momenteel geen zogenaamde third party mededeling ontvangt van de GR Samenwerking Kempengemeenten. In een dergelijk mededeling bevestigt de GR dat er geen materiële tekortkomingen zijn geconstateerd in de automatisering. Wij begrijpen dat hieraan wordt gewerkt om deze wel te implementeren. De jaarrekeningcontrole heeft geen materiële tekortkomingen in de continuiteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking aan het licht gebracht. In onze managementletter aan het college hebben we enkele aanbevelingen ten aanzien van de interne controleop de automatisering gedaan.
Pagina 23
Recht ati hei
eh~er
Rechtmatigheidsbeheer
Onze bevindingen in het kader van rechtmatigheid Wij hebben bij de controle over 2014 de rechtmatigheid getoetst conform de bepalingen van het Bado en het controleprotocol van de gemeente Bladel. Bij onze controle hebben wij aandacht gegeven aan de volgende onderwerpen: • het rechtmatigheidsbeheer; • de naleving van het voorwaardencriterium; • de begrotingsrechtmatigheid; • de kredieten; • mutaties in de reserves; • het misbruik-en-oneigenlijl~-gebruikcriterium~ de niet-financiële beheershandelingen. Begrotingscriterium Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium toetsen wij of het budgetrecht van de gemeenteraad is gerespecteerd. Wij beoordelen b~ onze controle de overschrijdingen ten opzichte van de begrote lasten per programma. Dit betreffen enkel de lasten omdat hierop een beoordeling en rapportering van de accountant wordt gevraagd vanuit de Kadernota Rechtmatigheid. De raad autoriseert de begroting (en begrotingswijzigingen)en geeft daarmee toestemming voor de uitvoering van het beleid en de daarvoor benodigde middelen. Het is de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders om begrotingsafwijkingen tijdig te signaleren en te rapporteren aan de raad. Door een goede inrichting van de planning-en-controlcyclus zorgt het college er voor dat de begroting en budgetten worden bewaakt en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen tijdig worden gemeld aan de gemeenteraad, zodat deze tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen.
Indien desondanks budgetten worden overschreden en niet meer gedurende het jaar kunnen worden voorgelegd aan de raad, is strikt genomen sprake van een onrechtmatigheid. Deze overschrijdingen hoeven echter niet in alle gevallen te worden meegewogen in het accountantsoordeel. Voor een juiste oordeelsvorming is van belang in hoeverre de begrotingsoverschrijding past binnen het door de gemeenteraad geformuleerde beleid. Deze wordt gecompenseerd door hogere opbrengsten of kostenoverschrijdingen bij openeinderegelingen. Deze overschrijdingen dienen te worden weergegeven in de jaarrekening en kunnen door het vaststellen van de jaarrekening alsnog door de raad worden geautoriseerd. Wij zijn nagegaan of de financiële beheershandelingen tot stand zijn gekomen binnen de grenzen van de door de raad geautoriseerde begroting. Wij constateren de volgende overschrijdingen op lastenniveau ten opzichte van de gewijzigde begroting. grotingsafwijking
Veiligheid totaal € 60(4%)
Bestuur totaal 335(7%)
Algemene deklungsmiddelen en middelenbeheer totaal €419 (440%)
Kostenoverschrijdingen grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten en/of passend zijn binnen bestaand beleid. Kostenoverschrijdingen grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten en/of passend zijn binnen bestaand beleid. Kostenoverschrijdingen grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten en/of passend zijn binnen bestaand beleid.
Pagina 25
In de toelichting op de staat van baten en lasten is door het college een analyse van de overschrijdingen opgenol-nen. De overschrijdingen zijn toereikend toegelicht en passen binnen bestaande beleid of worden gecompenseerd door hogere baten binnen het programma. Wij verwijzen naar hoofdstuk 6 van de jaarrekening. Volledigheidshalve merken wij op dat overschrijding op algemene dekkingsmiddelen wordt veroorzaakt door een overschrijding op de kostenplaatsen en de overschrijding op bestuur door de noodzakelijke dotatie aan de voorziening wethouderspensioenen. Het college stelt uw gemeenteraad voor genoemde overschrijdingen te autoriseren in het kader van de vaststelling van de jaarrekening 2014. Vooruitlopend hierop zijn wij hiervan reeds uitgegaan bij het vormen van ons oordeel over de (begrotings)rechtmatigheid. Kredieten Wij zijn nagegaan of de investeringen tot stand zijn gekomen binnen de grenzen van de door de raad geautoriseerde kredieten. Wij constateren geen overschrijdingen op investeringsniveau ten opzichte van de gevoteerde kredieten.
Mutaties reserves De mutaties in de reserves conform de exploitatierekening kunnen als volgt worden gespecificeerd.
Dotat’
1 715
Rekening 2014 1546
169
485 (1 210)
336 (1 546)
149 336
es Onttrekkingen Per saldo
Aan de afwijkingen liggen raadsbesluiten ten grondslag inzake de gehanteerde systematiek. De rechtmatigheid is door ons vastgesteld.
Pagina 26
Wet Markt en Overheid Uw gemeente is vanaf 1juli2014 verplicht om aan de Wet Markt en Overheid te voldoen. Deze wet is bedoeld om concurrentievervalsing door de overheid te voorkomen. Uw gemeente heeft hierop geanticipeerd door middel van het uitvoeren van een inventarisatie waarbij mogelijk concurrerende activiteiten in kaart zijn gebracht. Uit deze inventarisatie is gebleken dat voor een aantal economische activiteiten geen doorberekening van de integrale kosten plaatsvindt. Uw raad heeft door middel van een raadsvoorstel bevestigd dat deze activiteiten in het algemeen belang plaatsvinden, waardoor uw gemeente voldoet aan de vereisten van de wet. Wel constateren we dat dit raadsbesluit niet tijdig (véôr 1juli2014) is genomen, maar op 1juli2014 zelf. In de Kadernota Rechtmatigheid is echter aangegeven dat de accountant dit niet als financiële onrechtmatigheid behoeft te wegen en kan volstaan met een formele opmerking in haar accountantsverslag, welke wij bij deze maken. Misbruik en oneigenlijk gebruik In de externe en interne regelgeving zijn diverse bepalingen opgenomen die erop zijn gericht om misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen. Uw gemeente heeft de toets op het misbruik en oneigenlijk gebruik neergelegd in interne controleplanrien. De uitkomst van deze toets heeft niet geleid tot bevindingen die invloed hebben op de rechtmatigheid van baten en lasten en balansmutaties.
Niet-financiële beheershandelirigen vallen buiten de scope van rechtmatigheidscontrole Handelingen en beslissingen van niet-financiële aard vallen buiten de scope van e echtmatigheidscontrole door de accountant. De accountant toetst deze handelingen en beslissingen niet inhoudelijk door gegevensgericht onderzoek. Volstaan wordt in dit kader met het beoordelen van het interne systeem van risicoafwegingen. Binnen dit systeem moeten voorwaarden zijn geschapen om risico’s goed te kunnen beoordelen en in de tijd te kunnen volgen. Wij hebben ons een beeld gevormd over de wijze van totstandkoming van de inventarisatie van de risico’s en de getrouwe weergave van de hieruit mogelijk voortvloeiende financiële gevolgen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing van het jaarverslag. Daarnaast hebben wij gericht geïnformeerd naar de lopende procedures waarbij de gemeente betrokken is, teneinde indicaties te verkrijgen over de eventuele risico’s op dit vlak. Op grond hiervan beschikken wij niet over aanwijzingen die een nader onderzoek naar de (financiële) gevolgen noodzakelijk maakt.
Pagina 27
ijla e
Onafhankelijkheid en controleproces Bijlage 1
On a than k e ij k h e id De onafhankelijkheid van de accountant behoort tot het fundament van zijn beroep. In de maatschappelijke discussie over kwaliteitsverbetering van de controle speelt de onafhankelijkheid van accountants een belangrijke rol. Vanaf 1januari2014 is op alle assurance opdrachten onder Nederlands recht de Verordening inzake Onafhankelijkheid (ViO) van toepassing. Een aantal belangrijke punten uit de ViO die we hieronder hebben opgenomen, betreffen: langdurige betrokkenheid; samenloop van dienstverlening; geschenken en giften. Een strikte scheiding tussen controle- en adviesdiensten was al van kracht voor OOB’s (organisaties van openbaar belang) vanaf 1januari2013 en kantoorroulatie is verplicht voor financiële jaren van OOB’s vanaf 2016. Daarnaast kent de Europese verordening vanaf controlejaar 2016 striktere onafhankelijkheidseisen, maar ook nadere bevestigingen over onafhankelijkheid ter communicatie aan interne toezichthouders. Impact nieuwe regels op relatie gemeente Bladel en EY Langdurige betrokkenheid Om alle schijn van afhankelijkheid te vermijden, kunnende externe accountant en (senior) managers in het team maximaal zeven achtereenvolgendejaren in het team actief zijn. Daarna zullen zij intern roteren. Dit betekent dat een andere accountant van EY de werkzaamheden van de huidige partner overneemt. Gezien het feit dat de controle van de gemeente Bladel voor ons een nieuwe opdracht betreft, hebben wij geen mogelijke issues uit hoofde van langdurige betrokkenheid.
Wij brengen u tijdig op de hoogte van belangrijke teamwisselingen. Intern beschikken wij over interne overdrachtsprocedures, zodat u geen hinder ondervindt van een teamwisseling. Sarnenloop van dienstverlening Ten aanzien van OOB’s is de combinatie van wettelijke controles en overige dienstverlening volledig verboden, met uitzondering van met name genoemde overige assurance-diensten. Voor niet-OOB’s is bepaald dat samenloop is geoorloofd als de non-assurance-dienst niet van materiële invloed is op het assurance-object. Als er wel materiële invloed is geldt in beginsel een verbod, behalve wanneer de non-assurance-dienst niet: subjectief of niet-routinematig is; of een verwerkingswijze in het assurance-object ten gevolge heeft waarvan het assurance-team twijfelt of deze verwerkingswijze passend is; of leidt tot een bedreiging uit hoofde van belangenbehartiging. Geschenken en giften Zoals met u is overeengekomen, informeren wij u hierbij over de door ons ontvangen respectievelijk verstrekte geschenken en persoonlijke uitingen van gastvrijheid boven € 100. Bevestiging Wij hebben alle aspecten geanalyseerd die onze onafhankelijkheid gedurende het jaar zouden kunnen bedreigen. Daar waar onafhankelijkheidsregels dit vereisen, hebben wij aanvullende waarborgen ingevoerd. Wij kunnen u bevestigen dat zowel als organisatie en als controleteam onafhankelijk zijn van de gemeente Bladel.
Pagina 29
Verantwoordelijkheid Conform de aan ons verleende opdracht hebben wij de jaarrekening 2014 van de gemeente Bladel gecontroleerd. Deze jaarrekening is onder verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders opgesteld. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel te geven over de jaarrekening, als bedoeld in artikel 213, tweede lid, van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) en het door de raad vastgestelde controleprotocol. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Controleaanpak en -uitvoering Onze controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaan,heden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet ten doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de gemeente,
In hoofdstuk Aandachtsqebieden en bevindingen in de controle hebben wij u inzicht gegeven in de significante risico’s, onze controleaanpak en bevindingen ten aanzien van de jaarrekeningcontrole. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het college van burgemeester en wethouders van de gemeente heeft gemaakt en een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Onze controleaanpak is onder andere gericht op het in kaart brengen van de voor de jaarrekening van belang zijnde risico’s. Op basis van onze gesprekken met het management en de raad over de belangrijke financiële en operationele ontwikkelingen is een aantal punten met een verhoogd risico voor de jaarrekening 2014 onderkend: waardering grondexploitaties; waardering van vastgoed; waardering overige activa schattingen en toelichtingen in de jaarrekening, waaronder de voorzieningen; verbonden partijen; rechtmatigheid, met name ook rondom aanbestedingen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Pagina 30
De met u afqesproken goedkeurings- en rapporteringstoleranties Op grond van het Bado stelt de raadde goedkeuringstolerantie vast die de accountant bij zijn jaarrekeningcontrole dient te hanteren. De goedkeuringstolerantje heeft de raad opgenomen in het controleprotocol. Dit controleprotocol inclusief het door het college van burgemeester en Wethouders opgestelde normenkader is door de raad vastgesteld in de vergadering van 3 november 2011 voor 2011 en opvolgende jaren. Het normenkader voor het boekjaar 2014 is op 17 maart 2015 vastgesteld door het college. Op grond van de jaarrekening 2014 bedraagt de goedkeuringstolerantie voor fouten afgerond €422.000 (1% van de lasten) en voor onzekerheden € 1.266.000 (3% van de lasten). Als de goedkeuringstolerantieniet Wordt overschreden, kan een goedkeurende controleverklaring afgegeven Worden. Deze goedkeuringstolerantie is een kwantitatief criterium. De uiteindelijke oordeelsvorming is echter altijd een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve afwegingen. Het rapporteringsbedrag, de maatstaf die geldt voor het rapporteren van fouten en onzekerheden, is door de raad bepaald op € 50.000.
Fouten in de jaarrekening (% lasten) Onzekerheden in de controle (% lasten)
Frauderjsjco’s Onze controle dient zodanig te worden gepland en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang als gevolg van fouten of fraude bevat (Standaard 240 De verantwoordelijkheden van de accountant met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële overzichten). Door de beperkingen die inherent zUn aan een controle, bestaat er een onvermijdbaar risico dat sommige afwijkingen in de financiële overzichten niet zullen worden ontdekt, zelfs wanneer de controle naar behoren is gepland en uitgevoerd overeenkomstig de Standaarden.
Pagina 31
Onze controlewerkzaamheden omvatten mede de volgens Standaard 240 vereiste werkzaamheden, zoals brainstorming, het verzamelen van informatie met het oog op het vaststellen van en reageren op het risico van fraude en het uitvoeren van bepaalde werkzaamheden gericht op het risico van het doorbreken van interne beheersmaatregelen door het college, met inbegrip van inzage in journaalboekingen, beoordeling van schattngen en evaluatie van zakelijke redenen voor signif icante ongebruikelijke transacties. De primaire verantwoordelijkheid voor het voorkomen en ontdekken van fraude berust zowel bi) het college. Het is van belang dat het college, onder toezicht van de gemeenteraad, sterk de nadruk legt op het voorkomen van fraude, waardoor de gelegenheden tot het plegen van fraude kunnen afnemen, alsmede op het ontmoedigen daarvan, waardoor personen ervan kunnen worden weerhouden om fraude te plegen omwille van de waarschijnlijkheid dat die wordt ontdekt en bestraft. Naleving wet- en regelgeving Wij informeren de gemeenteraad over fraude en illegale handelingen waarbij het hoger kader is betrokken en over fraude en illegale handelingen (of deze nu door het hoger kader of door andere werknemers zijn veroorzaakt) die een onjuistheid van materieel belang in de jaarrekening tot gevolg hebben.
Pagina 32
Overzicht controleverschjllen Bijlage 2
Controleverschillen Het hieronderopgenomen overzicht met ongecorrigeerde controleverschillen is verstrekt aan het college en is als bijlage bij de Bevestiging bij de jaarrekening gevoegd. Wij hebben de ongecorrigeerde verschillen met het college besproken. Wij zijn van mening dat verschillen zoveel mogelijkdoor het college moeten worden gecorrigeerd, echter wij kunnen instemmen met de overwegingen van het college om deze verschillen niet te corrigeren, aangezien deze bedragen niet materieel zijn voor het inzicht van de jaarrekening. De geconstateerde fouten van per saldo nihil en onzekerheden ter hoogte van €47.000 zijn lager dan de door u vastgestelde controletolerantie van respectievelijk € 422.000 en € 1.266.000.
De kwalitatieve factoren die hierbij in overweging zijn genomen, zijn: het effect op het resultaat voor en na bestemming; het effect op de balansposten, inclusief het eigen vermogen; het effect op significante toelichtingen, individuele items, subtotaal of totaal in de jaarrekening. Wij lichten de ongecorrigeerde verschillen nader toe.
Post/omschrijving van de toelichting
Wij hebbende rechtmatigheid van de aanbestedingen gecontroleerd. Wij hebben hierbij onzekerheden geconstateerd voor een bedrag van €47.000.
Bedrag In €
Referentie in dit verslag
Pagina 18
Pagina 33
Tijdens onze controle inventariseren wij verschillen tussen enerzijds bedragen, classificaties, presentatie en toelichting van jaarrekeningposten die de gemeente heeft opgenomen of gerapporteerd en anderzijds bedragen, classificaties, presentatie of toelichting zoals die naar onze mening in overeenstemming niet het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten dienen te worden opgenomen of gerapporteerd.
Post/omschrijving verschil
€
Dotatie voorziening dubieuze debiteuren
201.000 nadelig
vrijval voorziening sporthal
Onderstaand is een overzicht van de materiële verschillen opgenomen, die zijn geconstateerd tijdens onze controle en welke zijn aangepast door het college. Wij hebben geëvalueerd in hoeverre onderstaande verschillen voortkomen uit een tekortkorning in de interne beheersing. Tevens is een overzicht opgenomen van de onjuistheden die wij tot aan de datum van dit verslag hebben gesignaleerd en niet door de gemeente zijn gecorrigeerd.
Effect van deze constatering op de interne beheersing De huidige debiteurenpositie bevat meerdere “oude” vorderingen. Op basis van onze analyse hebben we vastgesteld dat deze posten niet meer inbaar worden geacht door de Organisatie. Om deze reden dienen de posten (hoofdzakelijk vorderingen voor verstrekte bouwleges) voorzien te worden. Dit is aangepast in de definitieve jaarrekening, wij adviseren het college de inbaarheid van de vordering nauwgezet te volgen.
187.000 voordelig
In 2014 heeft de gemeente de onderhoudsvoorziening voor de voormalige sporthal vrij laten vallen ten gunste van de investering in de nieuwe sporthal. Deze vrijval ten gunste van de het nieuwe actief is niet toegestaan. De voorziening dient derhalve direct vrij te vallen ten gunste van het resultaat. Dit is aangepast in de definitieve jaarrekening.
Onder uitputting gemeentefonds
59.000 voordelig
Uit de laatste nieuwsbrief van PAUW blijkt dat de gemeente Bladel een onder uitputting van het gemeentefonds van vijf punten kan verwachten. In de conceptjaarrekening is reeds rekening gehouden met deze onder uitputting. Wij begrijpen dit en achten dit prudent. Echter, vanuit de geldende wet- en regelgeving komt naar voren dat deze onder uitputting pas in 2015 gerealiseerd mag worden. Dit is aangepast in de definitieve jaarrekening.
Meeneemregeling participatiebudget ten onrechte op balans
25.000 voordelig
In de conceptjaarrekening wordt nog rekening gehouden met een schuld ten aanzien van de meeneemregeling voor het participatiebudget. voor de onderdelen re-integratie en inburgering geldt dat deze middelen vanaf 2015 vrij besteedbaar zijn door de gemeenten. Om deze reden kan de opgenomen schuld vrijvallen ten gunste van het resultaat. Dit is aangepast in de definitieve jaarrekening.
Referentie in dit verslag n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
ina 34
Post/omschrijving verschil
Restitutie bouwleges
Voorziening wethouderspensioenen
€
Effect van deze constatering op de interne beheersing
23.000
Over 2014 heeft de gemeente Bladel te veel bouwleges ontvangen ter hoogte van € 23.000. Dit bedrag dient
nadelig
terugbetaald te worden. Dit is aangepast in de definitieve jaarrekening.
613.000 nadelig
Wij hebben geconstateerd dat de voorziening wethouderspensioenen niet toereikend was. Op basis hiervan heeft een additionele dotatie plaatsgevonden van € 613.000, welke in de definitieve jaarrekening is verwerkt.
Referentie in dit verslag
Pagina 19
Wij adviseren het college de voorziening wethouderspensioenen jaarlijks actuarieel te laten bepalen. Diverse herrubriceringen
Wij hebben uit hoofde van onze controle diverse posten geïdentificeerd, welke niet juist in de balans waren verwerkt, maar welke geen resultaateffect hebben. Deze posten zijn in de definitieve jaarrekening aangepast en op de juiste wijze verwerkt. Daarnaast hebben wij een aantal bevindingen gedaan met betrekking tot de naleving van het BBV, Ook deze bevindingen zijn aangepast in de definitieve jaarstukken. In totaliteit achten wij het financiële afsluitproces binnen de gemeente Bladel toereikend.
Pagina 35
SiSa-bijlaqe Bijlage 3
Het is volgens de Nota verwachtingen accountantscontrole 2014 voorgeschreven dat wijde geconstateerde fouten en onzekerheden per regeling rapporteren door middel van onderstaande verplichte tabel. Deze tabel dient door uw gemeente samen met een aantal andere verplicht voorgeschreven verantwoordingsstukken voor 15juli aanstaande elektronisch bij het CBS te worden aangeleverd. Nummer specifieke uitkering conform SiSa-bijlaqe 2014
Specifieke uitkering
Fout of onzekerheid
Financiële omvang in euro’s
Toelichting fout/onzekerheid
D9
Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2015 (OAB)
0
0
n.v.t.
G1
Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemeente 2014
0
0
n.v.t.
G1A
Wet sociale werkvoorziening (Wsw) totaal 2013
0
0
n.v.t.
02
Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_totaal 2013
0
0
n.v.t.
G2A
Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_gemeente 2014
0
0
n.v.t.
G3
Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeente 2014
0
0
nv.t.
Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_totaal 2013 05
Wet Participatiebudget(WPB)_gemeente 2014
n.v.t.
GSA
Wet Participatiebudget (WPB)_totaal 2013
n.v.t.
Pagina 36
