Gemeente Nederweert Uitkomsten controle en overige informatie 2013 Rapportage aan de gemeenteraad

Gemeente Nederweert Uitkomsten controle en overige informatie 2013 Rapportage aan de gemeenteraad

Ernst & Young Accountants LLP Boompjes 258 3011 XZ Rotterdam Postbus 2295 3000 CG Rotterdam

+31 88 407 10 00 +31 88 407 89 70 ey.com

Gemeenteraad van de gemeente Nederweert T.a.v. dhr. W.A. Ernes Postbus 2728 6030 AA NEDERWEERT

Eindhoven, 22 april 2014

Uitkomsten controle en overige informatie 2013 Geachte leden van de raad, Het doet ons genoegen u verslag uit te brengen omtrent de uitkomsten van onze accountantscontrole van de jaarrekening van de gemeente Nederweert. Wij willen u over de volgende onderwerpen informeren: ► uitkomsten jaarrekeningcontrole; ► kwaliteit beheersorganisatie; ► wensen en aandachtspunten; ► onafhankelijkheid en controleproces.

Wij hebben de kernpunten van ons verslag opgenomen in het hoofdstuk Kernpunten.

De mogelijkheid om een open en eerlijke dialoog met u als lid van de gemeenteraad te voeren, vormt een essentieel onderdeel van het controleproces, evenals van de algehele corporate governance. Wij waarderen deze mogelijkheid om de inzichten die uit onze controle voortkomen met u te kunnen delen. Het concept van dit verslag is d.d. 7 april 2014 besproken met de portefeuillehouder financiën, de secretaris en de controller. Een afschrift van dit verslag is toegezonden aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Nederweert.

Onze controle is gericht op het vormen van een oordeel omtrent de jaarrekening over 2013. Bij de uitvoering van onze controle ondervinden wij de volledige medewerking en ondersteuning van de medewerkers van de gemeente Nederweert.

Ernst & Young Accountants LLP is een limited liability partnership opgericht naar het recht van Engeland en Wales en geregistreerd bij Companies House onder registratienummer OC335594. In relatie tot Ernst & Young Accountants LLP wordt de term partner gebruikt voor een (vertegenwoordiger van een) vennoot van Ernst & Young Accountants LLP. Ernst & Young Accountants LLP is statutair gevestigd te Lambeth Palace Road 1, London SE1 7EU, Verenigd Koninkrijk, heeft haar hoofdvestiging aan Boompjes 258, 3011 XZ Rotterdam, Nederland en is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam onder nummer 24432944. Op onze werkzaamheden zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin een beperking van de aansprakelijkheid is opgenomen.

Pagina 2

Wij stellen het op prijs een en ander persoonlijk toe te lichten of eventuele vragen omtrent deze of andere met de controle verband houdende zaken te beantwoorden. Hoogachtend, Ernst & Young Accountants LLP

drs. N.A.J. Silverentand RA

Inhoudsopgave Wensen en aandachtspunten

30

Kernpunten

4

Kernpunten uit onze rapportage

5

Uw specifieke wensen en aandachtspunten 31

Uitkomsten jaarrekeningcontrole

8

Conclusie van de controle Onze analyse van het resultaat 2013 Grondslagen van financiële verslaggeving Aandachtsgebieden en bevindingen in de controle

10 13 16

Onafhankelijkheid en controleproces

32

Onafhankelijkheid Ons controleproces

33 35

19

Kwaliteit beheersorganisatie

24

Interne beheersmaatregelen Rechtmatigheidsbeheer

25 28

Bijlagen 1. SiSa-bijlage Totaal aantal pagina’s in dit rapport: 42

Kernpunten


Pagina 5

Kernpunten

De kernpunten uit onze rapportage kunnen als volgt worden samengevat Uitkomsten jaarrekeningcontrole

Conclusie van onze controle

Na afronding van de resterende werkzaamheden, zijn wij voornemens een goedkeurende controleverklaring te verstrekken bij de jaarrekening 2013. Dit betekent dat het jaarverslag en de jaarrekening 2013 zijn ingericht in overeenstemming met het BBV en de in de programmarekening opgenomen balans en toelichting en rekening van baten en lasten een getrouwe weergave zijn van de financiële positie en baten en lasten van de gemeente Nederweert. Er resteren geen ongecorrigeerde controleverschillen welke uitkomen boven de rapporteringstolerantie van € 25.000.

De jaarrekening is rechtmatig

Wij zijn voornemens om bij de jaarrekening van de gemeente Nederweert een goedkeurende verklaring af te geven met betrekking tot de rechtmatigheid. Dit betekent dat de baten en lasten en balansmutaties in de jaarrekening 2013 in overeenstemming zijn met de door de relevante wet- en regelgeving.

Geen bevindingen ten aanzien van de SiSa-bijlage

Wij hebben de in de SiSa-bijlage van de jaarrekening genoemde specifieke uitkeringen gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontrole 2013. Op grond van ons onderzoek hebben wij bij uw specifieke uitkeringen geen fouten en/of onzekerheden geconstateerd die de voor SiSa geldende rapporteringstolerantie overschrijden.

Belangrijkste controleverschillen

In het hoofdstuk Conclusie van de controle is een overzicht opgenomen van de door ons geconstateerde controleverschillen welke de rapporteringstolerantie overschrijden. Dit betreffen gecorrigeerde fouten.


Pagina 6

Kernpunten

De kernpunten uit onze rapportage kunnen als volgt worden samengevat Financiële positie/kwaliteit van het resultaat

De financiële positie van de gemeente Nederweert is afgelopen jaar licht verslechterd. Het resultaat vóór bestemming bedraagt € 1,3 miljoen negatief waardoor het eigen vermogen is afgenomen naar € 27,4 miljoen. Ook het solvabiliteitsratio is hierdoor licht gedaald, van 67,6% naar 65,9%. Dit percentage indiceert een gezonde vermogenspositie. De risico’s naar de toekomst worden geacht te stijgen. Mede gezien de trend in bovenstaande kengetallen achten wij het noodzakelijk dat, zeker gezien de ontwikkelingen die op de gemeente Nederweert afkomen, ook de komende jaren sterk wordt gestuurd op consolidatie van de financiële positie.

Waardering grondexploitatie kent hoge mate van schattingsonzekerheid

De gemeente Nederweert heeft in 2013 op grondige wijze de realiteitsgehaltes van de grondexploitaties beoordeeld. Hiertoe is een grondige actualisatie van de grondexploitaties per 31 december uitgevoerd. Uit de actualisatie komt een additionele last naar voren van € 0,5 miljoen. De waardering van de grondexploitaties blijft sterk afhankelijk van inschattingen van het college van toekomstige kosten en opbrengsten. Met name met betrekking tot de verwachte eindwaarden van de projecten Hoebenakker (niet in exploitatie genomen), Pannenweg en Tijskesweij kunnen zich nog materiele afwijkingen voordoen. Wel achten wij de huidige waardering op dit moment juist en prudent.

Rechtmatigheid

Door de gemeente Nederweert is verbijzonderde interne controle uitgevoerd. Wij maken ten behoeve van onze controlewerkzaamheden gebruik van de uitkomsten van deze werkzaamheden. Wij merken op dat de tijdige en adequate uitvoering van deze verbijzonderde IC werkzaamheden verbeterd kan worden.


Interne beheersmaatregelen

In onze managementletter 29 november 2013 hebben wij onze bevindingen gerapporteerd inzake de interne beheersmaatregelen. Aanvullend hierop vragen wij de aandacht van het college / directie voor een aantal verbeterpunten welke wij hebben gesignaleerd in het financiële afsluitproces.

Bestuurlijke aandachtspunten

Onze visie op 2014

Onze controle heeft geresulteerd in het voornemen een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening 2013 te verstrekken. Naast onze certificerende functie hebben wij, vanuit onze natuurlijke adviesfunctie, de gemeente Nederweert het afgelopen jaar over tal van onderwerpen geïnformeerd. Voor het komende jaar vinden wij het, gelet op het voorgaande, belangrijk dat de gemeente Nederweert prioriteit geeft aan de volgende onderwerpen/bevindingen/adviezen:



Pagina 7

Kernpunten

De kernpunten uit onze rapportage kunnen als volgt worden samengevat Bestuurlijke aandachtspunten

Grondexploitaties

Ondanks het feit dat er tekenen van herstel in de woningmarkt waar te nemen zijn blijven gemeenten problemen ondervinden van de stagnatie in de vastgoed en woningmarkt. Uw gemeente heeft voor € 10,7 miljoen aan grondexploitaties op haar balans geactiveerd en tevens € 4,2 miljoen indirect via belangen in de deelneming OBP. Wij hebben tijdens onze controle vastgesteld dat deze waardering materieel juist is. Wij benadrukken echter wel dat gezien de onzekerheden in de markt en de project specifieke risico’s het noodzakelijk blijft om de grondexploitaties zeer nauwgezet te blijven volgen. De gemeente Nederweert onderkent dit gezien de paragraaf weerstandsvermogen, paragraaf grondbeleid en de toelichting in de jaarrekening. Vanaf pagina 16 gaan wij nader in op uw grondpositie.

Rijksbezuinigingen

Vanuit de rijksoverheid wordt er in de komende jaren een grote decentralisatie doorgevoerd, waarbij taken van het rijk en de provincie bij de gemeente komen te liggen. We hebben geconstateerd dat de transitie uw aandacht heeft. U heeft reeds een projectgroep op gesteld om de decentralisatie vorm te geven voor uw organisatie. Met het risico dat de hiermee samenhangende rijksbezuinigingen niet gerealiseerd zullen worden, is rekening gehouden in het weerstandsvermogen. Wij adviseren om de (financiële) gevolgen gedurende de transitieperiode afzonderlijk inzichtelijk te maken en hierover periodiek vanuit de directie aan het bestuur en de Raad te rapporteren. U bent op koers maar er moet nog veel gebeuren. In de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in de jaarstukken zijn de risico’s van de decentralisaties benoemd en, op grond van globale aannames, gekwantificeerd op een bedrag van € 5,9 miljoen. Concluderend stellen wij vast dat de gemeente Nederweert, samen met de andere regiogemeenten, het onderwerp hoog op de agenda heeft staan.

Sturen op financiën

De gemeente Nederweert beschikt over een solide financiële positie. Gemeente Nederweert heeft een aantal majeure projecten gepland, waarmee relatief grote uitgaven gepland zijn. Ook zullen er uitgaven gedaan moeten worden in een aantal grondexploitaties en kunnen eventuele verdere tekorten hierin niet uitgesloten worden. Samen met de decentralisaties en ontwikkelingen in de algemene uitkering betekent dit des te meer dat de basis op orde dient te zijn om adequaat te kunnen anticiperen op deze ontwikkelingen.


Conclusie van de controle

Pagina 9


Controleverklaring Wij zijn voornemens om na afronding van onze laatste werkzaamheden een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening van de gemeente Nederweert over het boekjaar geëindigd op 31 december 2013 te verstrekken. In deze verklaring bevestigen wij dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2013 als van de activa en passiva per 31 december 2013 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties over 2013 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen.

Wij hebben de in de SiSa-bijlage van de jaarrekening genoemde specifieke uitkeringen gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontrole 2013. Op grond van ons onderzoek hebben wij bij uw specifieke uitkeringen geen fouten en/of onzekerheden geconstateerd die de voor SiSa geldende rapporteringstolerantie overschrijden. De jaarrekening en het jaarverslag dienen te worden opgemaakt in overeenstemming met het BBV. Wij hebben vastgesteld dat de jaarrekening 2013 van uw gemeente geen materiële afwijkingen vertoont ten opzichte van de voorschriften van het BBV.

Daarnaast is door ons nagegaan of het jaarverslag de minimale wettelijk voorgeschreven informatie bevat en of de inhoud van dit verslag geen tegenstrijdigheden bevat met de door ons gecontroleerde jaarrekening. Wij hebben vastgesteld dat de inhoud van het jaarverslag niet strijdig is met de jaarrekening. Wij zijn er bij ons oordeel van uitgegaan dat de raad de nu overlegde jaarrekening ongewijzigd vaststelt. Indien er nog wijzigingen worden aangebracht in de definitieve vorm van de jaarrekening dienen wij deze te beoordelen alvorens onze controleverklaring hierbij mag worden opgenomen.

Conclusie van de controle

Pagina 10


Controleverschillen Tijdens onze controle inventariseren wij verschillen tussen enerzijds bedragen, classificaties, presentatie en toelichting van jaarrekeningposten die de gemeente heeft opgenomen of gerapporteerd en anderzijds bedragen, classificaties, presentatie of toelichting zoals die naar onze mening in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dienen te worden opgenomen of gerapporteerd. Onderstaand is een overzicht van de materiële verschillen opgenomen, die zijn geconstateerd tijdens onze controle en welke zijn aangepast door het college. Wij hebben geëvalueerd in hoeverre onderstaande verschillen voortkomen uit een tekortkoming in de interne beheersing. Daarnaast zijn eventuele rechtmatigheidsfouten in dit overzicht opgenomen. Wij hebben geen controleverschillen geconstateerd, welke niet zijn gecorrigeerd in de jaarrekening.

Gecorrigeerde verschillen Post/omschrijving verschil

Bedrag

Volledigheid schulden

€ 39.000

Korte toelichting en effect van deze constatering op de interne beheersing

Referentie in dit verslag

Uit onze controle kwam naar voren dat een tweetal facturen betrekking hadden op boekjaar

n.v.t.

2013, maar in eerste instantie waren verantwoord in boekjaar 2014. Deze facturen zijn alsnog in 2013 opgenomen.

Vordering CJG

€ 20.000

Met betrekking tot de afrekening Centrum voor jeugd en Gezin heeft gemeente Nederweert nog

n.v.t.

een bedrag te ontvangen waarmee in eerste instantie niet was opgenomen. Deze vordering is alsnog verantwoord. Vrijval schuld leerplicht

€ 18.000

Uit hoofde van onze controle constateerden wij dat een bedrag van € 18.000 met betrekking tot

leerplicht/kwalificatieplicht kon vrijvallen ten gunste van het resultaat. Dit is gecorrigeerd.

n.v.t.

Onze analyse van het resultaat 2013

Pagina 11

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Voordelig resultaat nader besproken

Uw begrotingsbeheer

Het saldo van baten en lasten (na bestemming) over het jaar 2013 bedraagt € 1,0 miljoen voordelig ten opzichte van een begroot sluitend saldo van 0. Het resultaat over 2013 ten opzichte van de gewijzigde begroting kan als volgt worden weergegeven:

Bedragen x € 1.000

Gewijzigde begroting

Rekening 2013

Afwijking

€

€

€

Totale lasten

35.011

33.577

1.434

Totale baten

32.941

32.321

(620)

Resultaat vóór

(2.070)

(1.257)

813

2.070

2.265

195

-

1.008

1.008

bestemming Mutaties in reserve Resultaat na bestemming

Het positieve resultaat na bestemming ter hoogte van € 1,0 miljoen positief is onder meer het gevolg van onttrekkingen aan reserves ter hoogte van € 2,3 miljoen. Het resultaat vóór bestemming bedraagt € 1,3 miljoen nadelig. Ten opzichte van de gewijzigde begroting is een afwijking gerealiseerd van € 0,8 miljoen positief. Dit is met name gerealiseerd op programma 3 ‘Zorgzame Leefbaarheid’ en programma 4 ‘Bestuur’. De afwijking op programma 3 betreft voor € 0,3 miljoen een positieve afwijking op bijstandverlening, waarbij de toename van de uitkeringen AWB en WWB minder groot is dan begroot. Daarnaast is er een voordeel gerealiseerd van € 0,1 miljoen op sociaal-cultureel werk, onder andere het gevolg van niet begrote inkomsten. Daarnaast is er een aantal kleinere afwijkingen ter hoogte van € 0,5 miljoen. De afwijking op programma 4 is onder meer het gevolg van een hoger dan geraamde algemene uitkering (begroot: € 13,5 miljoen , gerealiseerd € 13,7 miljoen). Daarnaast is er een aantal kleinere verschillen ter hoogte van € 0,2 miljoen. Op programma 1 ‘Fysieke leefomgeving’ is een nadeel gerealiseerd van € 0,6 miljoen, welk met name voortkomt uit een nadeel op de bouwgrondexploitaties ter hoogte van € 0,7 miljoen. Dit betreffen met name de dotaties aan de voorziening voor verliesgevende exploitaties.


Pagina 12


Analyse van de financiële positie Op basis van een aantal kengetallen constateren wij dat de financiële positie van de gemeente Nederweert in 2013 licht verslechtert, maar dat deze een stabiel en solide karakter heeft. De daling komt voort uit het negatieve resultaat vóór bestemming van € 1,3 miljoen. De solvabiliteit, gedefinieerd als eigen vermogen als percentage van het balanstotaal, daalt van 68,1% op jaareinde 2011 naar 67,6% per jaareinde 2012 en naar 65,9% per jaareinde 2013. Evenals voorgaande jaar beschikt gemeente Nederweert niet over vaste schulden. Hoewel een dalende trend waarneembaar is, beschikt gemeente Nederweert op balansdatum over een gezonde financiële positie.

Van de totale reserves ter hoogte van € 26,4 miljoen is € 6,1 miljoen opgenomen als algemene reserve. Het saldo van deze reserve is ten opzichte van 2012 gedaald met € 0,4 miljoen.

Eigen vermogen neemt af Het eigen vermogen, inclusief het resultaat na bestemming, bedraagt per jaareinde 2013 volgens de jaarrekening € 27,4 miljoen en heeft zich vanaf 2011 als volgt ontwikkeld:

Het resultaat vóór bestemming is beïnvloed door een aantal incidentele baten en lasten. De gemeente Nederweert heeft hieromtrent een overzicht opgenomen in de jaarrekening. Wij merken op dat dit overzicht inclusief mutaties in reserves is. Het saldo tussen incidentele baten en lasten bedraagt € 0,4 miljoen aan incidentele lasten. Opvallende incidentele baten en lasten:

35.000

Bedragen x 1.000

Per saldo is gedurende 2013 € 2,3 miljoen onttrokken aan de reserves. Deze onttrekking (ten gunste van het resultaat) vormt samen met het resultaat voor bestemming (€ 1,3 miljoen negatief) het resultaat na bestemming van € 1,0 miljoen positief.

Kwaliteit van het resultaat

30.000 ►

25.000 20.000 15.000

►

10.000 5.000 0 2011

2012

Algemene reserve Bestemmingsreserve Saldo exploitatie

2013

Incidentele lasten ter hoogte van € 1,4 miljoen uit hoofde van vervangen brugdek brug 15 welke gedekt worden uit onttrekking reserve Ontwikkeling Nederweert (€ 1,2 miljoen) en overige baten € 0,2 miljoen, per saldo derhalve neutraal; afwaarderen van de boekwaarde van ‘De Tweesprong’ ter hoogte van € 0,3 miljoen, welke gedekt wordt uit een onttrekking aan de reserve bijzondere voorzieningen voor € 0,3 miljoen, per saldo derhalve neutraal.


Pagina 13


Financiering

Risicobeheersing

De gemeente Nederweert financiert haar activiteiten in het geheel met eigen vermogen, de gemeente heeft geen externe leningen aangetrokken ter financiering van haar activiteiten. Wel heeft de gemeente een 50% belang in OBP BV/CV, welke wel beschikt over externe financiering.

In het jaarverslag is onder andere de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing opgenomen, welke informatie bevat over de weerstandscapaciteit, de risico’s en het beleid dat hieromtrent gedurende 2013 is gevoerd. Ten aanzien van deze paragraaf constateren wij het volgende:

De gemeente Nederweert werkt met omslagrente, wat betekent dat 4% kapitaallasten worden doorberekend naar de materiele vaste activa en naar de grondexploitaties. Dit levert tevens een bate op, welke wordt ingezet als dekkingsmiddel. Per saldo is dit een neutraal systeem. Per saldo bedragen de externe rentebaten € 0,2 miljoen positief. Voor een nadere beschouwing ten aanzien van uw financieringspositie verwijzen wij u naar de paragraaf Financiering van de jaarrekening 2013. Hierin is tevens opgenomen dat de kasgeldlimiet en de rente risiconorm niet zijn overschreden in 2013. Wij stellen vast dat de gemeente beschikt over relatief omvangrijke liquiditeiten. Op basis van schatkistbankieren dient de gemeente gelden boven het drempelbedrag van 0,75%, indien niet wordt voldaan aan een aantal uitzonderingssituaties, van het begrotingstotaal te parkeren op een rekening courant met het ministerie. Deze rekening courant is inmiddels afgesloten d.d. 6 december 2013. Wij adviseren u de regels met betrekking tot schatkistbankieren vanaf 2014 in acht te nemen.

Afgelopen jaren is door gemeente Nederweert gewerkt aan een verdere professionalisering van het risicomanagement. In 2013 is de nota risicomanagement vastgesteld. Daarnaast heeft er een nulmeting plaatsgevonden waarin de risico’s gemeentebreed zijn geïnventariseerd. Het proces omtrent het risicomanagement is vervolgens geïntegreerd in de P&C-cyclus. Het college is tevens bezig de beheersmaatregelen omtrent de geïdentificeerde risico’s SMART in kaart aan het brengen. Deze doorontwikkeling betreft een meerjarig proces waarbij met name voldoende aandacht dient te zijn voor bewustwording en voldoende structurele borging in de organisatie. De beschikbare weerstandscapaciteit is berekend op € 15,8 miljoen (2012: € 26,8 miljoen). De weerstandscapaciteit bestaat met name uit algemene reserves ter hoogte van € 6,1 miljoen en vrij besteedbare delen van bestemmingsreserves van € 9,0 miljoen. De daling ten opzichte van 2012 wordt veroorzaakt doordat in 2012 ook gerekend werd met de saldi aanwezig in dekkingsreserves. Deze saldi zijn per 31 december 2013 nog steeds aanwezig, echter worden niet meer geacht onderdeel uit te maken van de beschikbare weerstandscapaciteit. Wij achten dit juist. Ook voor het toerekenen van saldi vrij besteedbare delen van bestemmingsreserves aan de weerstandscapaciteit dient zorgvuldig te worden afgewogen of de gemeente hierover vrijelijk kan beschikken zonder structureel nadelig effect op de exploitatierekening.


Pagina 14


De beschikbare weerstandscapaciteit dient te worden afgezet tegen de berekende risico’s. Voor jaareinde 2013 zijn deze risico’s berekend op € xxx waarbij de belangrijkste risico’s zijn: ► Realisatie van de huidige grondexploitaties waarbij het risico is berekend op € 1,1 miljoen; ► Realisatie van bedrijventerrein de Pannenweg waarbij een risico van € 1,3 miljoen is berekend inzake het niet terugontvangen van de geïnvesteerde bedragen; ► Tekorten op de uitvoering van de WMO waarbij het risico is berekend op € 0,5 miljoen Uit bovenstaande blijkt dat de beschikbare weerstandscapaciteit ruimschoots voldoende is ter afdekking van de berekende risico’s. Het ratio is berekend op 4,89 voor 2013 en 3,56 voor 2014, waarbij een ratio van 1 voldoende is.

Gemeente Nederweert heeft echter ook een meerjaren-prognose opgenomen omtrent de ontwikkeling van het weerstandsvermogen. Hieruit komt een beeld naar voren dat de ratio sterk gaat dalen de komende jaren. Vanaf 2015 beweegt het ratio rond 1. Deze daling wordt enerzijds veroorzaakt door afname van het beschikbare weerstandscapaciteit door de inzet van bestemmingsreserves (betreft dekking van uitgaven als gevolg van majeure projecten zoals de randweg, het centrumplan, het programma buitengebied en investeringen in dienstverlening) en anderzijds door een toename van risico’s (belangrijkste betreft risico’s uit hoofde van de decentralisatie berekend op € 5,3 miljoen). Dit beeld benadrukt het belang van de gemeente Nederweert om strak te (blijven) sturen op financiën om zodoende de solide financiële positie te consolideren.

Aanvaardbaarheid van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling Naar onze mening zijn de door het college gekozen waarderingsgrondslagen aanvaardbaar en consistent toegepast met betrekking tot de significante jaarrekeningposten en bijzondere transacties. Dit geldt tevens voor het tijdstip waarop die transacties hebben plaatsgevonden, de periode waarin zij zijn verantwoord en de desbetreffende toelichtingen in de jaarrekening.

Grondslagen van financiële verslaggeving

Pagina 15


Schattingsprocessen binnen de jaarrekening Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor het maken van schattingen bij het opmaken van de jaarrekening. Als accountant van de raad beoordelen wij deze door het college gemaakte schattingen. Wel hebben wij een beschouwing ten aanzien van de belangrijkste schattingen opgenomen.

Sensitiviteit schattingen hoog, door onzekere (externe) omstandigheden Sensitiviteit schattingen is gemiddeld Sensitiviteit schattingen ligt laag

Belangrijke schattingen

Waardering grond en gebouwen inclusief afschrijvingen

Beoordeling 2012

Beoordeling 2013

Toelichting

De gemeente Nederweert beschikt over een bedrag van € 8,1 miljoen aan gronden, terreinen en gebouwen. Wij achten de waardering hiervan juist en in overeenstemming met het BBV, waaronder de notitie vastgoed.

Waardering van uw deelnemingen en langlopende vorderingen

Onder de financiële vaste activa is de kapitaalverstrekking aan OBP BV/CV opgenomen ter hoogte van € 4,2 miljoen. De waardering is sterk afhankelijk van macro-economische ontwikkelingen.

Waardering van de bouwgrondexploitaties en de niet in exploitatie

Gemeente Nederweert beschikt (vooralsnog) over een relatief

genomen gronden (NIEGG)

beperkt aantal risicovolle grondexploitaties, maar verdere tekorten

op onder andere Tiskesweij, Anselberg en de NIEGG Hoebenakker zijn niet uit te sluiten. Waardering van de debiteuren

De debiteuren worden gewaardeerd op nominale waarde minus een voorziening voor mogelijke oninbaarheid.

Beoordeling toereikendheid van uw voorzieningen

De aanwezige voorzieningen betreffen onderhoudsegalisatievoorzieningen en voorzieningen voor risico’s en verplichtingen.

Aandachtsgebieden en bevindingen in de controle

Pagina 16


Inleiding Deze paragraaf geeft een uiteenzetting van de werkzaamheden en bevindingen ten aanzien van de belangrijke aandachtsgebieden in de controle die nog niet eerder in dit verslag zijn toegelicht.

Waardering grondexploitaties De waardering van de grondexploitaties was een significant risico in onze controleaanpak, vanwege de mate van schattingsonzekerheid voortkomend uit de huidige economische situatie. Wij hebben het proces rondom de totstandkoming van de waardering op haar effectieve werking getest. Wij constateren dat de gemeente Nederweert haar grondexploitaties integraal heeft herijkt per 31 december 2013, waarbij de vraag-aanbod analyse wordt ondersteund door een onderzoek dat in voorgaande jaar is uitgevoerd. Op basis hiervan is door het college een objectief beeld van de waardering gekregen. Wij achten de waardering aanvaardbaar en vinden de veronderstellingen redelijk.

De post voorraad van de gemeente Nederweert is als volgt te specificeren: Bedragen x € 1.000

31 december 2012

31 december 2013 €

€

Onderhanden werk

9.116

10.877

Niet in exploitatie genomen gronden

1.625

1.625

35

2

(1.380)

(1.846)

9.396

10.658

Overige gronden hulpstoffen Voorziening dekking verliessaldi Totaal


Pagina 17


Zoals uit het voorgaand overzicht blijkt dat de grondexploitaties nader onder te verdelen zijn naar overige gronden hulpstoffen, nog niet in exploitatie genomen bouwgronden en het zogenaamde onderhanden werk. Deze onderverdeling is afhankelijk van de formele status van de grondexploitatie: ► De gronden waar de raad geen stellig voornemen heeft deze te ontwikkelen dienen te worden geclassificeerd als overige grond en hulpstoffen. Er is sprake van onderhanden werk op het moment dat er een vastgesteld exploitatieplan aanwezig is, waarbij de bestemming van de gronden definitief is vastgelegd. ► Als er nog geen vastgesteld exploitatieplan is, maar de raad heeft wel het stellige voornemen de gronden op afzienbare termijn te ontwikkelen, dan dienen de betreffende gronden te worden gepresenteerd als bouwgronden die nog niet in exploitatie zijn genomen. Hierbij is er dus nog geen zekerheid over de wijze waarop de bouwgrond in eigendom van de gemeente geëxploiteerd gaat worden. Hiernaast vindt u een visuele risicobeoordeling van de belangrijkste grondexploitatieprojecten van de gemeente Nederweert Dit betreffen zowel in exploitatie genomen projecten, niet in exploitatie genomen projecten als projecten welke zijn ondergebracht in BV/CV constructies (in dit geval de Pannenweg).

[ Grondexploitatiewaardering

Ons oordeel over het risicoprofiel van de grondexploitatie

Hoog

Midden

Laag

Toelichting

Hoebenakker fase 1

<1>

Merenveld

<2>

Tiskesweij

<3>

Hoebenakker - NIEGG

<4>

Pannenweg

<5>

Totalen

1. Hoebenakker betreft een relatief omvangrijk project waarin nog veel grondverkopen te realiseren zijn. Risico wordt beperkt door de positieve verwachting omtrent eindwaarde. 2. Merenveld betreft een relatief omvangrijk project waarin nog veel grondverkopen te realiseren zijn. Risico wordt beperkt door de positieve verwachting omtrent eindwaarde. 3. Tiskesweij betreft een relatief kleinschalig project. Dit project is echter reeds verliesgevend en er is weinig concrete belangstelling . 4. Betreft niet in exploitatie genomen grond. Realisatie is tevens afhankelijk van realisatie Hoebenakker fase 1. Besluit om geen rente meer bij te schrijven verlaagt het risicoprofiel. 5. Pannenweg is ondergebracht in BV/CV constructie. Winstverwachting staat onder druk door tegenvallende grondverkopen. De grondexploitatie wordt herzien waarbij wijzigingen verder effect kunnen hebben op de winstverwachting.


Pagina 18


Gehanteerde parameters en aannames Wij hebben de parameters zoals gehanteerd door de gemeente Nederweert getoetst. Dit betreffen zaken als gehanteerde rentevoet, opbrengstenstijging en kostenstijging. Deze zijn gelijk gebleven aan voorgaande jaar. De rente voet bedraagt 4%, de toegepaste opbrengstenstijging 0% en kostenstijging 1,5% . Deze vallen binnen de acceptabele bandbreedtes en zijn conservatief te noemen. De grondprijzen worden binnen de regio vergeleken met buurgemeenten. Op basis van deze analyse concludeert de gemeente dat de gehanteerde prijzen marktconform zijn.

Resultaten grondexploitaties Het resultaat van het grondbedrijf over 2013 is negatief. Er zijn geen winstnemingen geweest. Op basis van de geactualiseerde berekeningen is een additionele dotatie aan de voorziening verliesgevende exploitaties gedaan ten laste van het resultaat van € 467.000. Dit betreffen met name de projecten Anselberg en Tiskesweij. Geconstateerd wordt dat met name de verkopen van kavels in de kleine kernen op dit moment moeizaam verloopt. Daarnaast werd tot en met 2012 rente bijgeschreven op het aan OBP BV/CV verschafte kapitaal en risicobijdrage. Vanwege de verslechterde situatie met betrekking tot de exploitatie van de Pannenweg, heeft het college besloten vanaf 2013 geen rente meer bij te schrijven op deze post. Hierdoor wordt een bedrag van € 178.000 additioneel ten laste van het resultaat gebracht. Wij achten deze handelwijze juist.

Reserve grondexploitatie De gemeente Nederweert beschikt over specifieke reserves grondexploitatie ter hoogte van € 4,2 miljoen (woningbouw en industrieterreinen). De risico’s van de grondexploitaties welke niet reeds zijn voorzien, zijn geactualiseerd per 31 december en blijken uit de ‘slecht weer’ scenario’s. Eventuele verdere tekorten van de grondexploitaties zullen opgevangen moeten worden door de algemene reserve, welke per 31 december 2013 € 1,6 miljoen bedraagt. De risico’s, zoals opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen, zijn voor de grondexploitaties inclusief Pannenweg berekend op € 2,5 miljoen. Dit betekent dat er voldoende weerstandscapaciteit beschikbaar is om de geïdentificeerde risico’s af te dekken. Vanwege de slechtere economische omstandigheden en het wisselend beeld rondom verwachte verkopen, geeft Nederweert aan dat de komende tijd verder wordt gebruikt voor een algehele evaluatie van de grondexploitaties. Wij onderschrijven dit belang.


Pagina 19


Specifieke projecten

In exploitatie genomen projecten De boekwaarde van de in exploitatie genomen projecten zijn op hoofdlijnen als volgt te specificeren. Bedragen x € 1.000

31 december 2012

31 december 2013 €

€

Merenveld

1.828

2.212

Hoebenakker fase 1

3.820

4.663

Tisjkesweij

1.537

1.850

625

379

Totaal in exploitatie

7.810

9.104

Pannenweg (kapitaal)

4.161

4.161

Overige projecten

Bij de controle van de balansposten inzake de lopende grondexploitaties is de cruciale vraag: worden de geactiveerde kosten in de toekomst terugverdiend? Waardering vindt hierbij in beginsel plaats tegen de kostprijs. Indien echter blijkt dat een aankoop of projectontwikkeling verliesgevend is, dient een afwaardering voor het tekort te worden genomen. Bij de beoordeling van de waardering van de bouwgrondexploitaties vormen de herziene exploitatieopzetten een essentieel toetsingsinstrument.

Merenveld Merenveld betreft een woningbouwlocatie waarin nog ruim 38.000 m2 grond verkocht dient te worden. Hiermee worden opbrengsten verwacht van € 8,6 miljoen. Het project loopt nog tot en met boekjaar 2024. De verwachte netto contant waarde verbetert in Merenveld van € 2,6 miljoen positief naar € 3 miljoen positief. Dit is het resultaat van een kritische analyse van de kosten van bouw en woonrijpmaken, waarbij toekomstige kosten zijn verlaagd, en de aanpassing van de fasering waarbij in een eerder stadium het break-even punt wordt bereikt. Vanwege het verwachte toekomstige positieve resultaat, is het risicoprofiel van deze grondexploitatie (vooralsnog) gemiddeld. Eventuele tegenvallers kunnen immers in eerste instantie worden opgevangen door het positieve resultaat. Hoebenakker fase 1 Hoebenakker fase 1 betreft een woningbouwlocatie waarbij nog € 10,6 miljoen aan opbrengsten gerealiseerd dienen worden. Het project loopt tot en met 2022, waarna de verwachting bestaat dat het resterend deel dat nu een niet in exploitatie genomen grond betreft gerealiseerd gaat worden. De verwachte netto contante waarde is positief, maar daalt wel van € 1.6 miljoen naar € 1,2 miljoen. Daarnaast constateren wij dat een aantal opgenomen bijdrages nog onzeker zijn, waardoor het verwachte resultaat nog verder kan dalen. Gemeente Nederweert geeft aan dat uit hoofde van de afgesloten bouwclaimovereenkomst het komende jaar relatief veel grondverkopen worden verwacht. Vanwege het verwachte toekomstige positieve resultaat, achten wij het risicoprofiel van deze grondexploitatie (vooralsnog) gemiddeld.


Pagina 20


Tiskesweij Dit betreft een woningbouwlocatie in Nederweert-Eind. Het betreft een relatief beperkte grondexploitatie waarbij per jaareinde 2013 nog € 2,7 miljoen opbrengsten te realiseren zijn. De verwachte netto contante waarde bedraagt € 154.000 negatief, waarbij in voorgaande jaar nog een positief resultaat werd verwacht van € 115.000. In afgelopen jaren zijn de verkopen tegengevallen, waarbij door de Raad besloten is om de uitgifteprijzen te verlagen. Dit verklaart tevens de verslechtering in de verwachte netto contant waarde. Voor het verwachte tekort is een voorziening gevormd. Indien in 2014 de verkopen wederom achterblijven op de begroting, zal dit leiden tot additionele verliezen. Deze constatering in combinatie met de beperkte omvang van het project achten wij het risicoprofiel van dit project gemiddeld. Pannenweg De Pannenweg betreft de realisatie van een bedrijventerrein. Dit project is ondergebracht in OBP BV/CV, waarbij gemeente Nederweert een belang heeft van 50%. Circa 40% van de grondverkopen is nog te realiseren, waarbij in 2013 geen verkopen zijn gerealiseerd. De grondexploitatie is eind 2013 opnieuw geactualiseerd. De verwachte winstuitkering voor de gemeente Nederweert is hierbij gedaald van € 7 miljoen per jaareinde 2012 naar € 5,3 miljoen per jaareinde 2013, waarvan 50% aan Nederweert toekomt. De verslechtering is met name het gevolg van de aanpassing van de fasering van de grondverkopen, waarbij de einddatum is opgeschoven van 2018 naar 2022 en waarbij in 2014 en 2015 geen grondverkopen zijn gepland. Op basis van de huidige berekeningen ontvangt gemeente Nederweert haar volledig geïnvesteerde vermogen van € 4,2 miljoen terug. De daling van de verwachte winstuitkering betekent echter wel dat de buffers om eventuele

verdere verslechteringen op te vangen zeer beperkt is. Hierdoor is besloten om vanaf 2013 geen rente meer bij te schrijven op deze grondexploitatie. Hierdoor wordt deze rente ten laste van het jaarrekeningresultaat gebracht, hierdoor stijgen (structureel) de lasten met € 178.000. In 2014 wordt de grondexploitatie verder herzien. Er dient een nieuwe financiering te worden afgesloten binnen OBP BV/CV. Ook worden gronduitgifteprijzen opnieuw getaxeerd. Deze ontwikkelingen kunnen een negatieve impact hebben op de verwachte winstuitkering. Wel is besloten om nieuwe impulsen te geven aan acquisitie. Gemeente Nederweert heeft in de jaarrekening deze onzekerheden op adequate wijze toegelicht. Wij merken nog op dat wij, op het moment van onze controle, in tegenstelling tot voorgaande jaren, niet konden beschikken over definitieve jaarrekeningen met controleverklaringen. Dit is het gevolg van de onzekerheden met betrekking tot de financiering. Wij hebben aan de hand van de ontvangen informatie desondanks een goed beeld kunnen krijgen van de financiële situatie van de BV/CV.


Pagina 21


Niet in exploitatie genomen projecten

Rechtmatigheid aanbestedingen

De gemeente Nederweert beschikt over één niet in exploitatie genomen project. Dit betreft Hoebenakker fase 2 & 3. Dit project heeft een boekwaarde van € 1,6 miljoen, waarbij een voorziening is getroffen van € 73.000. Het college geeft aan dat dit project in ontwikkeling wordt gebracht na afronding van het in exploitatie genomen project Hoebenakker. Dit reëel en stellig voornemen is bekrachtigd door de raad. De verwachte grondverkopen bedragen € 4,4 miljoen.

In het kader van de verbijzonderde interne controle heeft de gemeente Nederweert een inkoopanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse komen geen onrechtmatigheden naar voren. Wij hebben een review op deze werkzaamheden uitgevoerd en onderschrijven deze conclusie.

Het college heeft in 2013 besloten om geen rente meer toe te voegen aan deze exploitatie. Wij adviseren om, op basis van de actuele situatie in 2014, deze niet in exploitatie genomen gronden nader te onderzoeken en detailberekeningen op te stellen om de huidige berekening te ondersteunen. Eventuele tegenvallers in dit project leiden direct tot verliezen welke ten laste komen van het jaarrekeningresultaat. Het maximale risico op dit project kan berekend worden op € 1,4 miljoen, zijnde een eventuele afwaardering van dit project naar agrarische waarde.

Verbonden partijen Gemeente Nederweert heeft een aantal verbonden partijen in de vorm van vennootschappen en gemeenschappelijke regelingen. De kapitaalverstrekkingen aan de deelnemingen bedraagt € 4,8 miljoen (conform voorgaande jaar) en bestaan met name uit de kapitaalverstrekking aan OBP BV/CV. De resterende kapitaalverschaffing betreft met name de deelnemingen welke resteren na verkoop van het Essent belang. Hieraan is ook een lening van € 1 miljoen (2012: € 1,6 miljoen) aan verstrekt. Tenslotte beschikt Nederweert nog over belangen in WML, BNG, AVL nazorg en grootboek inschrijving nationale schuld. Gemeente Nederweert heeft de ontwikkelingen met betrekking tot haar verbonden partijen weergegeven in de paragraaf verbonden partijen. Wij constateren dat de paragraaf niet alle verplichte informatie bevat, met name informatie omtrent de financiële positie en het resultaat over het boekjaar wordt niet structureel verantwoord. Wij achten de informatiewaarde van de paragraaf verbonden partijen dan ook voor verbetering vatbaar. Wel hebben wij hebben de informatie opgenomen in de paragraaf verbonden partijen in onze oordeelsvorming betrokken. Op basis van deze informatie concluderen wij dat de verbonden partijen van gemeente Nederweert, met uitzondering van het belang in OBP BV/CV, een beperkt risicoprofiel hebben.


Pagina 22


Wet normering topinkomens Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingevoerd. Op basis van deze wet is de bezoldiging van topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector in dienstverband en bij ontslag wettelijk gemaximeerd.

Voor de bezoldiging van topfunctionarissen geldt naast de maximering een publicatieverplichting in de jaarrekening. Dit geldt eveneens voor bezoldiging van niet-topfunctionarissen indien zij de maximale bedragen van topfunctionarissen overschrijden. In het kader van de jaarrekening 2013 heeft u een analyse uitgevoerd van de topfunctionarissen binnen uw organisatie. Tevens heeft u vastgesteld of er functionarissen zijn die een hogere bezoldiging dan de gestelde maxima kennen. Deze informatie heeft u opgenomen in de toelichting op de jaarrekening. Wij hebben de juistheid en volledigheid van deze toelichting gecontroleerd.

SiSa Wij hebben de in de SiSa-bijlage van de jaarrekening genoemde specifieke uitkeringen gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontrole 2013. Op grond van ons onderzoek hebben wij bij de specifieke uitkeringen zoals opgenomen in bijlage 2 geen fouten en/of onzekerheden geconstateerd die de voor SiSa geldende rapporteringstolerantie overschrijden. Onze controleaanpak hierbij hebben wij in het hoofdstuk Onafhankelijkheid en controleproces nader toegelicht. De SiSa-bijlage dient door uw gemeente samen met een aantal andere verplicht voorgeschreven

verantwoordingsstukken voor 15 juli a.s. elektronisch bij het CBS te worden aangeleverd. Door middel van een voorgeschreven tabel dienen wij te rapporteren over onze bevindingen ten aanzien van de in de jaarrekening opgenomen SiSa-bijlage. In bijlage 2 bij dit rapport zijn deze bevindingen in de voorgeschreven tabel opgenomen. U kunt deze tabel hanteren ten behoeve van verzending naar het CBS.



Pagina 24


Algemeen Bij de planning en uitvoering van de controle van de jaarrekening 2013 van de gemeente hebben wij de interne beheersmaatregelen, welke onderdeel uitmaken van de administratieve organisatie van uw gemeente, in onze overwegingen betrokken. Wij hebben de opzet, het bestaan en de werking van interne beheersmaatregelen onderzocht voor zover wij dit in het kader van de jaarrekening noodzakelijk achten en niet met het doel om een oordeel over de effectiviteit van de interne beheersing te geven. Wij steunen voor de volgende processen op uw interne beheersing, hetgeen betekent dat wij minder uitgebreide werkzaamheden per jaareinde behoeven te verrichten. Wij hebben geen onderzoek naar de effectiviteit van de interne beheersing verricht, anders dan dat relevant is voor onze jaarrekeningcontrole.

Positie verbijzonderde interne controle In onze managementletter d.d. 29 november 2013 constateerden wij achterstanden met betrekking tot de uitvoering van de verbijzonderde interne controle en SISA. Wij constateren dat inmiddels alle werkzaamheden met voldoende diepgang hebben plaatsgevonden, echter waren de uitkomsten van deze werkzaamheden niet allen beschikbaar bij aanvang van onze jaarrekeningcontrole. Wij achten het traject van de uitvoering van de verbijzonderde interne controle voor verbetering vatbaar, Belangrijke aandachtspunten voor de uitvoering van de verbijzonderde interne controles zijn de deskundigheid en objectiviteit. De medewerkers belast met de uitvoering dienen bekend te zijn met de uitgangspunten van controleleer en dienen een onafhankelijke positie in de organisatie in te nemen. Tevens dienen ze niet het eigen werk te controleren en dient zorgvuldigheid in acht genomen te worden als het gaat om planning, uitvoering en vastlegging van de werkzaamheden.

Wij stellen vast dat gemeente Nederweert de uitvoering van de verbijzonderde interne controle heeft gedecentraliseerd. Werkzaamheden vinden veelal in de lijn plaats. Deze positionering van de verbijzonderde interne controle kan het risico met zich meebrengen dat de onafhankelijkheid niet is gewaarborgd en dat functionarissen niet over voldoende deskundigheid beschikken om controlewerkzaamheden uit te voeren. Een dergelijke positionering brengt met zich mee dat er sterke sturing dient plaats te vinden van een centrale verbijzonderde IC functionaris. Dit kan ingevuld worden door een strakke regiefunctie van deze functionaris waarbij deze aan de voorkant instructies uitvaardigt en steekproeven uitzet, gedurende het proces overleg voert over de status, voortgang en eventuele issues en na afronding van de controles steekproefsgewijs vaststelt dat de controles met voldoende kennis en diepgang zijn uitgevoerd. Voor wat betreft boekjaar 2013 is de verbijzonderde interne controle met voldoende diepgang uitgevoerd. Waar noodzakelijk hebben wij additionele steekproeven uitgevoerd om voldoende zekerheid te verkrijgen over de werking van de processen.


Pagina 25


Bevindingen interne beheersing In onze managementletter 2013, uitgebracht aan het college op 28 november 2013, hebben wij onze bevindingen en aanbevelingen van onze tussentijdse controle 2013 opgenomen. In deze managementletter hebben wij aangegeven welke zaken vóór de jaarrekeningcontrole 2013 opgepakt zouden moeten zijn. Hier is door de organisatie invulling aan gegeven. Wij hebben in onze controle geen zaken geconstateerd welke een prioriteit Hoog hebben en daarmee van belang voor de raad zijn. Wij hebben geconstateerd dat de voortgang van de aanbevelingen van zowel uw eigen interne controle als de controle door ons als accountant zichtbaar door uw organisatie worden gevolgd.

Financiële afsluitproces Het financiële afsluitproces betreft het proces om vanuit de financiële administratie te komen tot een verantwoordingsdocument, in dit geval de jaarstukken 2013. Wij stellen vast dat dit proces op een voldoende niveau functioneert, maar dat er (nog) wel verbeterpunten bestaan waarbij we met name de tijdige en adequate uitvoering van de verbijzonderde interne controle het belangrijkste verbeterpunt betreft.

Automatisering In het kader van de controle van de jaarrekening brengt de accountant ook verslag uit omtrent zijn bevindingen met betrekking tot de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking. Onze controle was niet primair gericht op het doen van een uitspraak omtrent de continuïteit en betrouwbaarheid van (delen van) de geautomatiseerde gegevensverwerking en wij hebben daartoe ook geen opdracht van het management ontvangen. Om de betrouwbaarheid van de gegevensverwerking te borgen vindt jaarlijks een toetsing plaats op en rondom de IT-systemen. Hiervoor hebben wij de algemene IT beheersmaatregelen getest voor applicaties die van materieel belang zijn voor de jaarrekeningcontrole: ► Key2financien; ► GWS 4Aall (sociaal domein); ► Pims4All. De jaarrekeningcontrole heeft geen tekortkomingen in de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking aan het licht gebracht. In het hoofdstuk aandachtspunten voor de raad gaan wij nader in op uw aandachtspunt aangaande de continuïteit van de geautomatiseerde organisatie.

Rechtmatigheidsbeheer

Pagina 26


Onze bevindingen in het kader van rechtmatigheid In paragraaf Rechtmatigheid van hoofdstuk Ons controleproces hebben wij de gehanteerde kaders voor onze rechtmatigheidscontrole nader toegelicht. Buiten hetgeen reeds eerder is gemeld, hebben wij geen bijzonderheden geconstateerd in het kader van rechtmatigheid. In het vervolg van deze paragraaf geven wij onze bevindingen bij deze onderwerpen. Het controleprotocol, inclusief het normenkader is op 8 oktober 2013 door uw raad vastgesteld. Het normenkader is intern bij uw gemeente vertaald in interne controleprotocollen, waarna voor de geïdentificeerde risico’s de getroffen beheersingsmaatregelen in kaart zijn gebracht. De werking van deze maatregelen is met voldoende diepgang getoetst en de uitkomsten hiervan zijn voor de processen met een duidelijke audittrail vastgelegd. Zoals reeds aangegeven in de managementletter kan de beheersing voor een aantal processen nog in bepaalde mate verbeterd worden. Wij constateren dat de gemeente Nederweert hiermee aan de slag is en deze verbeteringen veelal de komende jaren wil gaan realiseren. Ondanks deze aanbeveling zijn wij van mening dat de gemeente Nederweert voor het boekjaar 2013 een deugdelijk rechtmatigheidsonderzoek heeft uitgevoerd.

De begrotingsoverschrijdingen zijn goed toegelicht Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium toetsen wij of het budgetrecht van de gemeenteraad is gerespecteerd. In hoofdstuk Ons controleproces van deze rapportage lichten wij de controleaanpak en de verantwoordelijkheden van college, raad en accountant nader toe.

In onderstaande tabel hebben wij per programma een samenvatting Onderdeel Gewijzigd Rekening gegeven vanprogrammarekening de overschrijdingen van de lasten op de begroting. Afwijking e 2013 begroting

Programma 2: Levensvatbare bedrijvigheid

€ * ‘000

€* ‘000

€* ‘000

265

313

48

Zoals uit bovenstaande blijkt is er op één programma een overschrijding ten opzichte van de gewijzigde begroting geconstateerd, programma 2. Op het product Nutsbedrijven zijn lasten gerealiseerd van € 134.000, terwijl € 47.000 was begroot. De overschrijding wordt veroorzaakt door de aanleg van glasvezel. Voor de aanleg is een onkostenvergoeding ontvangen, zodat de overschrijding van de lasten wordt gecompenseerd door hogere baten. Deze overschrijding ten opzichte van de begrote lasten zijn door het college in de beleidsverantwoording toereikend toegelicht. Het college stelt uw gemeenteraad voor genoemde overschrijding te autoriseren in het kader van de vaststelling van de jaarrekening 2013. Vooruitlopend hierop zijn wij hiervan reeds uitgegaan bij het vormen van ons oordeel over de (begrotings)rechtmatigheid.

Rechtmatigheidsbeheer Kwaliteit beheersorganisatie

Misbruik en oneigenlijk gebruik In de externe en interne regelgeving zijn diverse bepalingen opgenomen die erop zijn gericht om misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen. Uw gemeente heeft de toets op het misbruik en oneigenlijk gebruik neergelegd in interne controleplannen. De uitkomst van deze toets heeft niet geleid tot bevindingen die invloed hebben op de rechtmatigheid van baten en lasten en balansmutaties.

Niet-financiële beheershandelingen vallen buiten de scope van rechtmatigheidscontrole Handelingen en beslissingen van niet-financiële aard vallen buiten de scope van de rechtmatigheidscontrole door de accountant. De accountant toetst deze handelingen en beslissingen niet inhoudelijk door gegevensgericht onderzoek. Volstaan wordt in dit kader met het beoordelen van het interne systeem van risicoafwegingen. Binnen dit systeem moeten voorwaarden zijn geschapen om risico’s goed te kunnen beoordelen en in de tijd te kunnen volgen. Wij hebben ons een beeld gevormd over de wijze van totstandkoming van de inventarisatie van de risico’s en de getrouwe weergave van de hieruit mogelijk voortvloeiende financiële gevolgen in de paragraaf Weerstandsvermogen van het jaarverslag. Daarnaast hebben wij gericht geïnformeerd naar de lopende procedures waarbij de gemeente betrokken is, teneinde indicaties te verkrijgen over de eventuele risico’s op dit vlak. Op grond hiervan beschikken wij niet over aanwijzingen die een nader onderzoek naar de (financiële) gevolgen noodzakelijk maakt.

Pagina 27


Onafhankelijkheid

Pagina 29


Inleiding De onafhankelijkheid van de accountant behoort tot het fundament van zijn beroep. In de maatschappelijke discussie over kwaliteitsverbetering van de controle speelt de onafhankelijkheid van accountants een belangrijke rol. Het Nederlandse parlement heeft in dit kader met ingang van 2013 een wettelijke regeling ingevoerd inzake een strikte scheiding van controle en advies, alsmede vanaf 2016 verplichte kantoorrotaties bij OOB’s (Organisaties van Openbaar Belang). Hiermee loopt Nederland vooruit op Europese regelgeving, waarover in december 2013 een akkoord is bereikt dat minder ver gaat dan de Nederlandse wet. Kern van het Europees Barnierakkoord is een verbod op bepaalde non-auditdiensten, een limiet op de levering van toegestane non-auditdiensten tot 70% van de audit fee en kantoorrotatie eens in de tien jaar welke periode na een nieuwe tender met tien jaar verlengd kan worden. Ook de Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants (NBA) heeft de onafhankelijkheidsregels voor zijn leden verder aangescherpt. Met de nieuwe Verordening inzake Onafhankelijkheid (ViO) zijn de regels vanaf 2014 strikter dan de Code of Ethics en wordt een kader gecreëerd dat verder gaat dan internationaal gebruikelijk is. Zo geeft de NBA een meer expliciete uitleg aan bedreigingen van de onafhankelijkheid die voortvloeien uit de perceptie van het publiek.

Belangrijkste wijzigingen in de ViO De belangrijkste wijzigingen in de ViO hebben betrekking op: ► een nadere toetsing van geschenken en uitingen van gastvrijheid vanaf een grens van € 100. Dit geldt zowel voor ontvangen als verstrekte geschenken en uitingen van gastvrijheid; ► een verbod van sponsoring van een assurancecliënt ter verkrijging van naamsbekendheid;

►

►

het afschaffen van het onderscheid tussen een opdracht tot controle van de jaarrekening en andere assurancediensten (bijvoorbeeld controle van een MVO-verslag). De oude regels kenden nog een lichter regime voor andere assurancediensten; de introductie van het begrip gelieerde derde dat de reikwijdte van het verbod op het leveren van adviesdiensten aan andere entiteiten binnen de groep bij OOB’s inperkt. Relaties met zustervennootschappen worden buiten beschouwing gelaten. Daarnaast vallen moedervennootschap(pen) wel onder het begrip gelieerde derde, ongeacht het materiële belang.

De strikte scheiding tussen controle- en adviesdiensten was al van kracht voor OOB’s vanaf 1 januari 2013 en kantoorroulatie is verplicht voor financiële jaren van OOB’s vanaf 2016.

Impact nieuwe regels relatie gemeente Nederweert en EY Bovenstaande regels zijn slechts deels van toepassing op de gemeente Nederweert in relatie tot onze functie als accountant van de raad vanwege het feit dat een overheidsorganisatie zoals een gemeente zich niet kwalificeert als een OOB. Wij hebben vanzelfsprekend alle aspecten geanalyseerd die onze onafhankelijkheid gedurende het jaar zouden kunnen bedreigen. Daar waar onafhankelijkheidsregels dit vereisen, hebben wij aanvullende waarborgen ingevoerd.

Ons controleproces

Pagina 30


Wat is de reikwijdte van onze opdracht Conform de aan ons verleende opdracht hebben wij de jaarrekening 2013 van de gemeente Nederweert gecontroleerd. Deze jaarrekening is onder verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders opgesteld. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel te geven over de jaarrekening, als bedoeld in artikel 213, tweede lid, van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) en het door de raad vastgestelde controleprotocol. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Onze controleaanpak in het kort Onze controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet ten doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de

gemeente. In hoofdstuk Aandachtsgebieden en bevindingen in de controle hebben wij u inzicht gegeven in de significante risico’s, onze controleaanpak en bevindingen ten aanzien van de jaarrekeningcontrole. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het college van burgemeester en wethouders van de gemeente heeft gemaakt en een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

De met u afgesproken goedkeurings- en rapporteringstoleranties Op grond van het Bado stelt de raad de goedkeuringstolerantie vast die de accountant bij zijn jaarrekeningcontrole dient te hanteren. Het normenkader en de goedkeuringstolerantie zijn op 8 oktober 2013 vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders en vervolgens ter besluitvorming/kennisgeving gebracht van de raad. Op grond van de jaarrekening 2013 bedraagt de goedkeuringstolerantie voor fouten afgerond € 344.000 (1%) en voor onzekerheden € 1.032.000 (3%). Als de goedkeuringstolerantie niet wordt overschreden, kan een goedkeurende controleverklaring afgegeven worden.

Ons controleproces

Pagina 31


Deze goedkeuringstolerantie is een kwantitatief criterium. De uiteindelijke oordeelsvorming is echter altijd een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve afwegingen. De rapporteringstolerantie, de maatstaf die geldt voor het rapporteren van fouten en onzekerheden, is door de raad bepaald op € 25.000. Goedkeuringstolerantie

Goedkeurend

Beperking

Oordeelonthouding

Afkeurend

Fouten in de

< 1%

> 1 < 3%

-

> 3%

jaarrekening

(% lasten) Onzekerheden in de controle (% lasten)

< 3%

> 3 < 10%

> 10%

-

Belangrijke aandachtsgebieden in de controle Onze controleaanpak is onder andere gericht op het in kaart brengen van de voor de jaarrekening van belang zijnde risico’s. Op basis van onze gesprekken met de ambtelijke organisatie, het college en de gemeenteraad over de belangrijke financiële en operationele ontwikkelingen is een aantal punten met een verhoogd risico voor de jaarrekening 2013 onderkend.

Aan de volgende punten werd extra aandacht besteed bij het nader uitwerken van onze controleaanpak: ► financiële positie en kwaliteit resultaat; ► schattingen en toelichtingen in de jaarrekening; ► waardering grondexploitaties; ► rechtmatigheid; ► Wet normering publieke topinkomens; ► verbonden partijen;

Begrotingsbeheer Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium toetsen wij of het budgetrecht van de gemeenteraad is gerespecteerd. Voor een juiste oordeelsvorming is het van belang in hoeverre de begrotingsoverschrijding past binnen het door de gemeenteraad geformuleerde beleid en/of wordt gecompenseerd door hogere opbrengsten. Wij beoordelen bij onze controle de overschrijdingen ten opzichte van de begrote lasten per programma. Dit betreffen enkel de lasten omdat hierop een beoordeling en rapportering van de accountant wordt gevraagd vanuit de Kadernota Rechtmatigheid. Het is de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders om begrotingsafwijkingen tijdig te signaleren en te rapporteren aan de raad. Het is de verantwoordelijkheid van de raad om hier dan tijdig een besluit over te nemen.

Ons controleproces

Pagina 32


Het is de verantwoordelijkheid van de accountant om de begrotingsrechtmatigheid van de lasten en investeringen te toetsen. Dit doen wij onder andere door: ► vast te stellen of begrotingsafwijkingen tijdig zijn gesignaleerd en zijn omgezet in een begrotingswijziging ter autorisatie aan de raad; ► vaststellen of kostenoverschrijdingen leiden tot een onrechtmatigheid, welke meegewogen moet worden in het accountantsoordeel of niet. Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid hoeven niet te worden meegewogen in het accountantsoordeel.

Rechtmatigheid Wij hebben bij de controle over 2013 de rechtmatigheid getoetst conform de bepalingen van het Bado en de controleverordening van de gemeente Nederweert. Bij onze controle hebben wij aandacht gegeven aan de volgende onderwerpen: ► het rechtmatigheidsbeheer; ► de naleving van het voorwaardencriterium; ► de begrotingsrechtmatigheid; ► het misbruik-en-oneigenlijk-gebruikcriterium; ► de niet-financiële beheershandelingen.

Verplichtingen inzake Single information en Single audit (SiSa) Uw gemeente is op grond van wettelijk voorschrift verplicht de verantwoordingsinformatie voor de met name benoemde specifieke uitkeringen hieromtrent op te nemen in een bijlage bij de jaarrekening op basis van een door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voorgeschreven model. Bij de controle van deze bijlage betrekken wij de door het ministerie van Binnenlandse Zaken en

Koninkrijksrelaties hiervoor gegeven aanwijzingen (Circulaire Single information Single audit 2013, waarin onder andere opgenomen de Nota verwachtingen accountantscontrole 2013). De hierbij geconstateerde fouten en onzekerheden dienen op grond van het Bado in het verslag van bevindingen te worden opgenomen indien de navolgende rapporteringstolerantie per specifieke uitkering wordt overschreden: ► € 12.500 indien de omvangbasis kleiner dan of gelijk aan € 125.000 is; ► 10% indien de omvangbasis groter dan € 125.000 en kleiner dan of gelijk aan € 1.000.000 is; ► € 125.000 indien de omvangbasis groter dan € 1.000.000 is. In bijlage 1 van dit verslag rapporteren wij hierover.

Ons controleproces

Pagina 33


Frauderisico’s Onze controle dient zodanig te worden gepland en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang als gevolg van fouten of fraude bevat (Standaard 240 De verantwoordelijkheden van de accountant met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële overzichten). Door de beperkingen die inherent zijn aan een controle, bestaat er een onvermijdbaar risico dat sommige afwijkingen in de financiële overzichten niet zullen worden ontdekt, zelfs wanneer de controle naar behoren is gepland en uitgevoerd overeenkomstig de Standaarden. Onze controlewerkzaamheden omvatten mede de volgens Standaard 240 vereiste werkzaamheden, zoals brainstorming, het verzamelen van informatie met het oog op het vaststellen van en reageren op het risico van fraude en het uitvoeren van bepaalde werkzaamheden gericht op het risico van het doorbreken van interne beheersmaatregelen door het college, met inbegrip van inzage in journaalboekingen, beoordeling van schattingen en evaluatie van zakelijke redenen voor significante ongebruikelijke transacties. De primaire verantwoordelijkheid voor het voorkomen en ontdekken van fraude berust zowel bij de gemeenteraad als bij het college. Het is van belang dat het college, onder toezicht van de gemeenteraad, sterk de nadruk legt op het voorkomen van fraude, waardoor de gelegenheden tot het plegen van fraude kunnen afnemen, alsmede op het ontmoedigen daarvan, waardoor personen ervan kunnen worden weerhouden om fraude te plegen omwille van de waarschijnlijkheid dat die wordt ontdekt en bestraft.

Naleving wet- en regelgeving Wij informeren de gemeenteraad over fraude en illegale handelingen waarbij het hoger kader is betrokken en over fraude en illegale handelingen (of deze nu door het hoger kader of door andere werknemers zijn veroorzaakt) die een onjuistheid van materieel belang in de jaarrekening tot gevolg hebben.

Samenwerking met de ambtelijke organisatie Wij hebben ten behoeve van onze controlewerkzaamheden adequate ondersteuning ondervonden van de ambtelijke organisatie.

Bijlagen

SiSa-bijlage

Pagina 35

Bijlage 1

Het is volgens de nota verwachtingen accountantscontrole voorgeschreven dat wij de geconstateerde fouten en onzekerheden per regeling rapporteren door middel van onderstaande verplichte tabel. Deze tabel dient door uw gemeente samen met een aantal andere verplicht voorgeschreven verantwoordingsstukken voor 15 juli aanstaande elektronisch bij het CBS te worden aangeleverd. Nummer specifieke uitkering conform SiSa-bijlage 2013

Specifieke uitkering

Fout of onzekerheid

Financiële omvang in euro’s

Toelichting fout/onzekerheid

D9

Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2014

Geen

€0

n.v.t.

E11B

Nationaal samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit

Geen

€0

n.v.t.

E27B

Brede doeluitkering Verkeer en vervoer

Geen

€0

n.v.t.

E29

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten kaderrichtlijn water

Geen

€0

n.v.t.

G1

Wet sociale werkvoorziening 2013

Geen

€0

n.v.t.

G1A

Wet sociale werkvoorziening 2012

Geen

€0

n.v.t.

G2

Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB

Geen

€0

n.v.t.

G3

Besluit Bijstand verlening Zelfstandigen

Geen

€0

n.v.t.

G5

Wet Participatiebudget

Geen

€0

n.v.t.

Gemeente Nederweert Uitkomsten controle en overige informatie 2013 Rapportage aan de gemeenteraad

Recommend Documents