Gemeente aan de maaltijd

PKN wijkgemeente Damkerk

Hoogezand Sappemeer Kropswolde Beleidsplan 2012 - 2016

Gemeente aan de maaltijd

Beleidsplan 2012 – 2016

versie def maart 2012

1

Verantwoording Dit beleidsplan is namens de kerkenraad voorbereid door: Gerard Pijper Hannie Keizer Jan Wilts Hanneke Keij Leo Spackman Ettie Smeets Pieter Haneman Johan Mulder

(vz. kerkenraad) (moderamen) (predikant) (pastoraat) (jeugdwerk) (gemeente) (gemeente) (kerkrentmeester)

en is daarna in overeenstemming met de kerkorde besproken in het voorjaar van 2012.



2

INHOUDSOPGAVE

BLADZIJDE

Verantwoording

2

1

Profiel 1.1 Beschrijving van de huidige situatie 1.2 Activiteiten die in onze gemeente plaatsvinden 1.2.1 Eredienst 1.2.2 Kerkenraad 1.2.3 Vorming protestantse gemeente Hoogezand-Sappemeer 1.2.4 Diaconaat 1.2.5 Beheer 1.2.6 Pastoraat 1.2.7 Jeugdwerk 1.2.8 Groepswerk 1.2.9 Oecumene 1.2.10 Publiciteit 1.3 Leeftijdsopbouw gemeente

4 4 5 5 5 5 6 6 6 7 7 7 8 9

2

Sterkte/zwakte analyse 2.1 Kansen 2.2 Bedreigingen 2.3 Sterktes 2.4 Zwaktes

11 11 11 11 11

3

Conclusies uit sterkte/zwakte-analyse

12

4.

Visie

14

5

Beleid 5.1 Diaconaat 5.2 Beheer 5.3 Pastoraat 5.4 Vorming protestantse gemeente Hoogezand-Sappemeer

16 16 16 17 18

6

Vervolgstappen

19

7

Tenslotte

20



3

1.

Profiel

1.1 Beschrijving van de huidige situatie De protestantse wijkgemeente Damkerk omvat de kernen Hoogezand-Sappemeer, Foxhol, Kropswolde en Kiel-Windeweer. Zij is de voortzetting van de voormalige hervormde Gemeente Hoogezand-Sappemeer-Kropswolde en één van de twee wijkgemeenten van de protestantse gemeente Hoogezand-Sappemeer. De andere wijkgemeente is de wijkgemeente Ontmoetingskerk, voortzetting van de voormalige gereformeerde kerk Hoogezand-Sappemeer. Beide wijkgemeenten trekken grotendeels gescheiden op. Daarom is deze protestantse gemeente nog een gemeente "in wording". Qua ledenaantal is de wijkgemeente Damkerk in de laatste decennia steeds kleiner geworden. Er zijn nu nog ongeveer 900 leden, waarvan 250 “geboorteleden”, ruim 250 doopleden en 390 belijdende leden. Er is een actieve kerngroep die veel in de gemeente doet: bestuurlijk werk, administratie, kosterstaken, bezoekwerk etc. In het jeugdwerk is het laatste jaar veel geïnvesteerd. Dit heeft tot een herstart van de kindernevendienst geleid. Een bredere opbouw van het jongerenwerk onder leiding van een jeugdwerker is niet geslaagd. De bezoekers van de erediensten bestaan voor een groot deel uit ouderen. Bij bijzondere diensten zijn ook 30’ers, 40’ers en kinderen aanwezig. De leeftijdsopbouw van de gemeente wijkt af van het landelijke gemiddelde. De gemiddelde leeftijd ligt 7,5 jaar hoger. De gemeente kent relatief weinig jeugd. Door deze gemiddeld hogere leeftijd en het gebrek aan jonge instroom daalt het aantal doop- en belijdende leden met gemiddeld 23 leden per jaar. Vanwege de relatief grote groep ouderen zal de afname van het aantal leden de komende jaren sterk merkbaar zijn. De gemeente kan gekenschetst worden als volkskerkachtige gemeente. Er is geen duidelijk profiel en de grenzen van de gemeente zijn vloeiend. De gemeente verenigt in zich zowel een grote groep midden-orthodoxe leden, als vrijzinnig protestanten en evangelisch georiënteerden. Deze werken goed samen met allen die ook buiten deze categorieën vallen. De kerkenraad bestaat uit totaal 22 leden waarvan 6 diakenen, 9 ouderlingen inclusief jeugdouderling, 5 kerkrentmeesters, 1 full-timepredikant en 1 part-timepredikant voor ouderenpastoraat. De kerkenraad staat de komende jaren voor de belangrijke vraag hoe een verdere samenwerking met de wijkgemeente Ontmoetingskerk gestalte kan krijgen.



4

1.2

Activiteiten

1.2.1 Eredienst Er is wekelijks een eredienst. De wijkgemeente Damkerk hecht waarde aan een verzorgde eredienst waaraan behalve de predikant ook anderen een bijdrage leveren. Een ambtsdrager opent de dienst, een lector verzorgt de schriftlezingen, een diaken doet mee met de voorbeden. Een aantal diensten wordt voorbereid met gemeenteleden. Na elke dienst is er koffiedrinken, vrijwilligers verrichten kosterstaken en verzorgen de koffie. Er is een goede autodienst voor wie slecht ter been is. De kerkzaal beschikt over een ringleiding en voor mensen die slechter gaan zien, is elke week een groteletterliturgie beschikbaar. Er is een taakgroep liturgie en een werkgroep bijzondere diensten. In de kerkzaal is een beamer aanwezig. Het orgel is enige tijd geleden gerestaureerd en wordt bespeeld door kundige organisten. Tien keer per jaar is er een gezamenlijke dienst met de wijkgemeente Ontmoetingskerk, voornamelijk in de zomerperiode. 1.2.2 Kerkenraad De kerkenraad wordt voorgezeten door één der leden, gekozen uit het midden van de kerkenraad. De scriba is een ouderling (met bijzondere opdracht). De kerkenraad vergadert vijf à zes keer per jaar in een goede sfeer. Vanuit het beleidsplan wordt elk jaar een werkplan geformuleerd. Een vast aandachtspunt vormen de ontwikkelingen in de samenwerking met de wijkgemeente Ontmoetingskerk. Omdat deze samenwerking naar verwachting de komende periode intensiever zal worden, wijden we daar een aparte paragraaf aan (1.2.3). 1.2.3 Vorming protestantse gemeente Hoogezand-Sappemeer In 2009 zijn de Ontmoetingskerk en de Damkerk een lichte federatie ("federatie in wording") aangegaan. Zij hebben dat gedaan om elk als zelfstandige protestantse wijkgemeente verder te kunnen gaan. Het leek nl niet gewenst om binnen de PKN op het plaatselijke vlak vast te houden aan de termen ‘hervormde gemeente’ en ‘gereformeerde kerk’.. De onderlinge bestuurlijke verhoudingen waren in die periode gespannen. De gespannen verhoudingen werden mede bepaald door het mislukken van eerdere federatiepogingen. Na eerder (2005) advies van dhr. R. Smit, die als onafhankelijk deskundige bij het proces betrokken is geweest, hebben beide kerkenraden zich van verdere initiatieven tot samenwerking onthouden. In beide gemeenten werd de pijn gevoeld van eerdere mislukkingen om tot samenwerking te komen. De federatie in wording van 2009 heeft aan de praktijk niets veranderd. Beide kerkelijke gemeenten bleven hun eigen koers varen. Toch zijn we ervan overtuigd dat in de toekomst verdergaande samenwerking noodzakelijk en gewenst is. Beide gemeenten hebben met teruglopende ledenaantallen te maken. Op een aantal punten kunnen beide gemeenten elkaar aanvullen: jeugdwerk, pastoraat. Ook diaconale initiatieven kunnen elkaar versterken. Om op termijn de gezamenlijke financiën gezond te houden, is samenwerking ook nodig. Om tot een vruchtbare federatie te komen, moet er een zorgvuldig proces plaatsvinden. Juist omdat er in het verleden over en weer mensen in het Beleidsplan 2012 – 2016


5

samenwerkingsproces beschadigd zijn, is die zorgvuldigheid nodig. We willen het, nu er nieuwe kansen ontstaan, graag goed doen. Een nieuw initiatief zal van het begin af aan gedragen en gestuurd moeten worden door de beide moderamina, als dagelijkse besturen van beide afzonderlijke kerkenraden. Deze moderamina vormen ook de federatiekerkenraad. Deze bestuurlijke verankering kan helpen dat nieuwe initiatieven niet tegenover de afzonderlijke besturen zullen komen te staan. Bij het proces van zorgvuldigheid hoort onzes inziens ook dat de wijkgemeente Ontmoetingskerk rust en ruimte neemt voor de fase waarin zij zich nu bevindt: losmaking van de predikant, de communicatie met de eigen leden die daarbij hoort en het opnieuw stellen van prioriteiten. Wanneer de wijkgemeente Ontmoetingskerk in deze fase de conclusie trekt dat samenwerking met de wijkgemeente Damkerk geïntensiveerd kan worden, is voor de wijkgemeente Damkerk ook het moment aangebroken om met overtuiging verdere samenwerking te stimuleren. 1.2.4 Diaconaat Het werkgebied van de diaconie is de gehele kerkelijke gemeente Hoogezand – Sappemeer. De diakenen hebben zitting in het college van diakenen en in de kerkenraad met bevoegdheden en plichten. De diakenen voeren de volgende taken uit: eredienst: inzameling gaven (bestemmingen zowel plaatselijk, regionaal als daarbuiten (werelddiaconaat)), toelichting verzorgen hierop; meewerken aan voorbeden tafel: verzorging avondmaal, desgewenst ook bij mensen thuis voorlichting: via "KERKNIEUWS" vorming en toerusting diakenen: bijwonen regionale en landelijke bijeenkomsten ondersteuningen: in de vorm van geld, goederen of persoonlijke begeleiding ouderen: kerkomroep en cd van kerkdienst, soms met financiële ondersteuning bloemengroet: zondagse bloemengroet en andere (o.m. 80+) recreatie: bemiddeling bij vakanties voor minder draagkrachtigen 2e autodienst: voor gemeenteleden die zelf niet bij de dokter kunnen komen klussendienst: boodschappen, kleine reparaties e.d. bij gemeenteleden thuis samenwerking andere kerkgenootschappen: beginnende contacten. 1.2.5 Beheer De kerkrentmeesters voeren het financiële beheer, bijgestaan door enkele deskundigen. De administratie gebeurt door vrijwilligers in een eigen kerkelijk bureau. De beheerstaken van de kerkgebouwen worden gecoördineerd door de kerkrentmeesters en uitgevoerd door vrijwilligers. In de afgelopen periode is de kerk gerestaureerd, zijn de bijgebouwen grondig opgeknapt of verbouwd (Vonkzaal) en is het orgel gerestaureerd. Aan de pastorie is een nieuwe studeerkamer gebouwd. Het beheer van de 6 begraafplaatsen valt onder de Stichting Bijzondere Begraafplaatsen Hoogezand-Sappemeer. 1.2.6 Pastoraat Bezoekwerk gebeurt door zo'n 35 contactpersonen. Zij bezoeken nieuw-ingekomenen, zieken en ouderen en brengen bezoeken bij huwelijksjubilea. De contactpersonen krijgen toerusting en wisselen ervaringen uit in twee contactgroepen: oost en west, Beleidsplan 2012 – 2016


6

ondersteund door de predikant. Een ouderenbezoekgroep brengt daarboven nog extra ouderenbezoeken. De beide predikanten en bezoekouderlingen vormen samen het pastoraal team, voor het gerichte pastoraat. Eén predikant is met name in het ouderenpastoraat werkzaam. Groothuisbezoek gebeurt tweejaarlijks. 1.2.7 Jeugdwerk De jongeren beschikken over een eigen ruimte, de JOPsoos, in het Damkerkcomplex. Kindernevendienst is er eens per maand en in de advent en veertigdagentijd wekelijks. Elke week is er oppas voor kinderen van 0 tot 6 jaar. Rond Pasen wordt, bij voldoende deelname, catechese gegeven aan kinderen uit de groepen 6, 7 en 8 van de basisschool. 1.2.8 Groepswerk De volgende groepen zijn actief:  inloopochtend, elke week, vaste groep vrijwilligers en bezoekers  maaltijdgroep, eens in de 6 weken op vrijdagavond, ongeveer 65 bezoekers  geloven rond de veertig, gespreksgroep, ongeveer 10 deelnemers  gespreksgroep "Voor Anker"  ouderenavond en ouderenreis (samen met de Ontmoetingskerk)  leerhuis, eens per maand, ongeveer 20 deelnemers  gemeenteavonden (2 x per jaar)  pastoraal schilderen (tweejaarlijks)  groothuisbezoek (tweejaarlijks)  museumexcursie (jaarlijks)  thema-avonden (Damthema's), jaarlijks  pastorale toerusting, gebeurt ongeveer 5 keer per jaar bij de beide groepen contactpersonen afzonderlijk en 1 keer per jaar samen, waarvoor ook de ouderenbezoekers worden uitgenodigd en de leden van het pastoraal team. 1.2.9 Oecumene Contacten met maatschappelijke organisaties ontbreken of hebben een incidenteel karakter. Plaatselijk leidt de wijkgemeente een wat onopvallend bestaan. Met de nieuwe activiteit "Damthema's" wordt geprobeerd een wat breder publiek aan te spreken in samenwerking met andere maatschappelijke organisaties. De predikant neemt deel aan het plaatselijke voorgangersoverleg, dat twee à driemaal per jaar bijeenkomt. Samen met de parochie H.H Martinus en Willibrordus HoogezandSappemeer en de baptistengemeente west, wordt getracht het contact met de Turkse Orhan Gazi moskee in de Mansholtstraat te versterken. Deze drie kerkgemeenschappen zijn met Humanitas en Kwartier Zorg en Welzijn verkennende besprekingen gestart over op levens- en zingevingsvragen gerichte ouderenzorg. Bijzonder is dat onze gemeente nog steeds een uitwisselingscontact heeft met de Evangelisch-Lutherse gemeente van Lambrechtshagen in Duitsland (voormalige DDR). Jaarlijks is er tweemaal een ontmoeting.



7

1.2.10 Publiciteit Er is een kerkblad "KERKNIEUWS" dat 9 maal per jaar verschijnt. "KERKNIEUWS" is ook in gesproken vorm beschikbaar en in grote letterformaat. Jaarlijks verschijnt een ABC-gids waarin alle groepen en activiteiten vermeld staan. De ABC-gids bevat ook een overzicht van namen, telefoonnummers en e-mailadressen van de leden van de kerkenraad en andere groepen en commissies. Er is een website, www.damkerk.nl. Elke week verschijnt voor de kerkgangers een deurschrift met een orde van dienst en mededelingen. Een rooster van kerkdiensten verschijnt nagenoeg wekelijks in de Regiokrant.



8

1.3

Leeftijdsopbouw Gemeente

De leeftijdsopbouw van een bevolking heeft normaliter de vorm van een piramide en een gelijke verdeling in mannen en vrouwen: door de vergrijzing is deze vorm in Nederland al enigszins gewijzigd zoals u ziet in onderstaande grafiek:

Leeftijdsopbouw

Doopleden Bel. leden

Overige leden

Totaal

0- 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 en ouder

13 41 39 23 31 31 42 17 12 3

0 0 3 8 26 53 113 96 66 21

5 14 9 7 27 18 51 40 48 7

18 55 51 38 84 102 206 153 126 31

Totalen

252

386

226

864



9

De leeftijdsopbouw van onze gemeente wijkt dus sterk af van het landelijke gemiddelde, veel ouderen en weinig jonge mensen. Deze scheve verhoudingen hebben, bij ongewijzigd beleid, grote consequenties voor de toekomst en dus ook voor dit beleidsplan. Klassen

Past.

Aantal eenheden

Totaal

(€)

%

%

aantal

bedrag

0-

50

89

€

3.109,00

20,7

3,2

51 -

100

109

€

8.629,00

25,4

8,9

101 -

200

101

€ 16.056,00

23,5

16,6

201 -

300

52

€ 13.531,00

12,1

14,0

301 -

500

41

€ 15.690,00

9,6

16,2

501 - 1.000

25

€ 17.210,00

5,8

17,8

1.000 >

12

€ 22.610,00

2,8

23,3

429

€ 96.835,00

100

100

%

%

Aantal

Bedrag

Totaal

Naar leeftijd Geboortejaar

Aantal

Bedrag

< 1921

29

€

3.605,00

6,8

3,7

1921 - 1930

82

€ 17.942,00

19,1

18,5

1931 - 1940

105

€ 29.643,00

24,5

30,6

1941 - 1950

97

€ 22.475,00

22,6

23,2

1951 - 1960

53

€ 13.359,00

12,4

13,8

1961 - 1970

43

€

6.059,00

10,0

6,3

1971 >

20

€

3.752,00

4,7

3,9

€ 96.835,00

100

100

Totaal

429

Uit bovenstaande tabel blijkt dat de gemeenteleden van 80 jaar en ouder ruim 22% van de inkomsten uit vrijwillige bijdragen inbrengen. Wij zullen dus bij de vijfjaarlijkse prognose rekening moeten houden met een terugloop in inkomsten c.q. uitgaven. Ook op andere gebieden zal de vergrijzing merkbaar zijn, te noemen zijn: 1. 2.

minder kandidaten beschikbaar voor vacatures waardoor afname kerkelijke activiteiten

De kerkenraad zal zich op basis van de huidige kerkelijke activiteiten beraden over de noodzakelijke kerntaken van onze wijkgemeente.



10

2

Sterkte/zwakte analyse

2.1 Kansen  Er is vraag naar geloof en spiritualiteit in de samenleving  Kleine gemeente geeft nieuwe mogelijkheden en kansen  Fuseren van gemeenten biedt mogelijkheden om knelpunten op te lossen  Als gemeente naar buitentreden geeft kansen. 2.2 Bedreigingen  Individualisering  Samenleving ontkerkelijkt en maakt dat taken die vroeger door kerken werden uitgevoerd nu verzelfstandigd zijn (kerk is niet nodig)  Onwetendheid en soms ongeïnteresseerdheid ten aanzien van het kerkelijk leven. 2.3 Sterktes  Interne organisatie staat  Damkerk met Vonkzaal, moderne keuken en toiletten, goed uitgerust  Bereidheid open te zijn naar anderen  Kennis en ervaring in huis in omgang met scharnierpunten in het leven  Kennis en ervaring in omgang met levensvragen  Verbinding met traditie (kennis van Bijbel en geschiedenis)  Pastorale aandacht voor elkaar /gemeenschap. 2.4 Zwaktes  Keerzijde van een sterke organisatie: weinig ruimte voor nieuwe initiatieven  Verschillende families haken af; ons aanbod spreekt niet of onvoldoende aan  Overzicht kerntaken ontbreekt  Leeftijdsopbouw is een omgekeerde piramide  Financiën op langere termijn onzeker  Niet goed in staat kern van ons geloven te laten zien aan anderen buiten onze gemeente.



11

3

Conclusies uit sterkte/zwakte-analyse

Als we bovenstaande goed op ons in laten werken dan moeten er drie problemen opgelost worden, nu of in de nabije toekomst. De eerste twee zijn 1. teruglopende financiën opvangen 2. rekening houden met de ratio tussen leeftijdsopbouw en aandeel van vrijwilligers in het werk Deze beide problemen liggen in de sfeer van de voorwaarden. Ze vormen voorwaarden voor het uitvoeren van de kerntaken. De kerntaken van een kerkelijke gemeente zijn van oudsher: * eredienst * pastoraat en diaconaat * vorming (catechese; geloofsonderricht aan jongeren en volwassenen). In het uitoefenen van de kerntaken komt het derde probleem in beeld: 3. helderheid en vertrouwen versterken over de eigen identiteit. Om aan deze problemen te werken noemen we drie mogelijkheden, hieronder staan ze in schema. Scenario federatie met de Ontmoetingskerk van aanbod naar vraag samenwerking met derden

oplossing voor ratio leeftijd: vrijwilligers financiën identiteit

te verwachten knelpunten 1. financieel beleid 2. gebouwen breken met vertrouwd concept ratio lft:vrijw imago kerk; financiën concentratie op eigen organisatie

termijn

onzekerheden

begin: niet eerder dan over 2 jaar kan nu geïnitieerd worden kan nu geïnitieerd worden

ontwikkelingen in de Ontmoetingskerk weinig ervaring met concept bereidheid derden, en in eigen kring

toelichting Voor een federatie met de Ontmoetingskerk zijn we afhankelijk van de ontwikkelingen aldaar. Thans is een intern proces gaande van heroriëntatie nu een procedure van losmaking is gestart en de predikant vrijgesteld is van haar werkzaamheden. Dat betekent dat samenwerking niet direct prioriteit zal hebben. Er zijn voordelen bij dit scenario: we kennen elkaar en de landelijke kerk heeft modellen klaar liggen waarmee je zo aan het werk kunt om de federatie vorm te geven. Een ander voordeel is dat de leeftijdsopbouw van de Ontmoetingskerk anders is dan die van de Damkerk: er zijn relatief minder ouderen en de leden zijn gemotiveerd om deel te nemen aan het kerkelijk leven. Bezwaren: in de regel is het wel een arbeidsintensief proces dat de aandacht bij andere zaken vandaan haalt. De vraag is ook welke impact het heeft op onze eigen sterke punten en of hiermee het probleem van teruglopende financiën opgelost kan worden. Beleidsplan 2012 – 2016


12

Van aanbod naar vraag. Net als de meeste kerkelijke gemeenten zijn we gewend om vanuit een aanbod te werken. Het is de moeite waard om te onderzoeken of we ook de vraagkant wat meer in beeld kunnen krijgen. Dit kan door bijvoorbeeld met een vast 'rompaanbod' te komen en met een aanvullend aanbod dat alleen op verzoek gegeven wordt. Onderzocht kan ook worden om voor dit aanbod een bepaalde vergoeding te laten betalen. Een voorbeeld van dit aanvullend aanbod: wie niet bijdraagt betaalt nu € 200,= voor een uitvaart, dat dekt bij lange na de kosten niet. In hoeverre kunnen we het uitvaartaanbod (dat altijd reactie op een vraag is) kostendekkend maken en wellicht ook voor meer vragen toegankelijk maken. Voordeel: hiermee kan financiële terugloop gedeeltelijk opgevangen worden. Maar om dit in te voeren is veel wijsheid en vernuft nodig en een helder beeld van de kerntaken bij alle betrokkenen. Tegelijk biedt een beperkte vorm van marktoriëntatie ook een kans de eigen identiteit te profileren: je moet zeggen dat je er bent en wie je bent en wat je kunt bieden. De derde mogelijkheid is samenwerking met derden. Te denken valt aan andere kerken of maatschappelijke instellingen. In de huidige situatie gebeurt er veel dubbel werk door verschillende partijen. Als we echt willen moeten we over de grenzen heenkijken. Samenwerking is wel altijd afhankelijk van goede contacten en een betrouwbare inzet. Daarin moet je investeren, anders kan het niet. Ook hier geldt: het is de moeite waard om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn. Een vraag is wat dit betekent voor de gemeente als gemeenschap en de Damkerk als centrum van ons kerkelijk leven. Voordelen: je kunt vrijwilligers in één poule delen, en financieel? Nadeel: mensen zijn het niet gewend. De eigen identiteit wordt niet scherper maar gaat deel uitmaken van een gedeelde identiteit. Onderzoek en indien mogelijk opzet hiervan zal eerst arbeidsintensief zijn en veel overleg vragen. In dit concept kunnen de predikanten als professionele werkers wat meer bij de organisatie en wat minder bij de uitvoering betrokken worden. En ten vierde: er is vast meer mogelijk, ook een combinatie van het één en het ander wellicht. In alles is het belangrijk de betrokkenheid van de eigen leden te koesteren en voorop te houden dat wijzelf niet de inhoud van onze boodschap vormen, maar dat dat de Messias is, zijn weg in de wereld en in hem Gods betrokkenheid op mensen.



13

4.

Visie

Om onze visie te formuleren kiezen we drie uitgangspunten. Maar voorop stellen we dat we ons herkennen in de Visienota van de Protestantse Kerk in Nederland. We geven een kort citaat dat de weg wijst naar onze uitgangspunten Het gaat niet om wat wij nog geloven of wat wij niet meer geloven. Het gaat om wat ons wordt geschonken: het leven dat ons wordt gegeven, verzoening die ons wordt aangereikt, God zelf. We leven van genade. Niet wat iemand bedacht of gepresteerd heeft, geeft de doorslag. Maar wat ons als pure verrassing in Jezus wordt geschonken. Dat delen we. Dat gebeurt op zondag of op andere momenten, als de Schrift opengaat en brood en wijn worden gedeeld onder broeders en zusters. Zo worden we ingewijd in het rijk van God. (blz. 14 - 16) Onze uitgangspunten vinden we in het volgende: 1. Het eerste uitgangspunt komt uit de sterkte-zwakte analyse. Daar vallen twee dingen op. Ten eerste dat de mensen die de wijkgemeente vormen, in staat zijn activiteiten goed te organiseren en te begeleiden en er open voor staan dat anderen dan leden daarin meedoen. Ten tweede: wat de voorzieningen betreft: Damkerk en Vonkzaal zijn goed onderhouden en geoutilleerd. Initiatieven die goed lopen, rusten vaak op deze twee pijlers. Een voorbeeld daarvan is de eigen maaltijdgroep "samen aan tafel". Uit de conclusies van de sterkte-zwakte analyse blijkt verder dat we een beter zicht op onze identiteit nodig hebben. 2. Het tweede uitgangspunt dat kan helpen om onze visie te formuleren is de wens die op de beleidsdag 2010 van de kerkenraad is uitgesproken. Die wens is om een open en gastvrije gemeente te zijn waar mensen welkom zijn op zondag, maar evengoed door de week bij laagdrempelige activiteiten. 3. En het derde uitgangspunt vinden we in onze bron, de Schrift. We gaan te rade bij Paulus' eerste brief aan de Korintiërs. Een gemeente, die een minderheid vormt in een grote stad en die bestaat uit mensen met verschillende sociale en godsdienstige achtergronden, komt bij elkaar aan tafel. Daar komen de verschillen letterlijk boven tafel, maar de tafel blijkt ook te kunnen verbinden, mensen bij elkaar te kunnen brengen. De tafel is de plek waar gastvrijheid beoefend kan worden. In het brood dat gedeeld wordt, is Jezus herkenbaar. Wanneer we het centrale punt aanwijzen waar deze drie wegen samenkomen, dan kunnen we dat

gemeente aan de maaltijd noemen. Een schema treft u op de volgende bladzijde aan.



14

In schema - mensen en hun mogelijkheden; - gebouw; - antwoord op vraag naar identiteit

"daarom broeders en zusters, wees gastvrij voor elkaar wanneer u samenkomt voor de maaltijd" (1. Kor. 11, 33)

wij willen een open en gastvrije gemeente zijn

gemeente aan de maaltijd

Met dit korte statement "gemeente aan de maaltijd", vatten we onze visie samen. We menen dat veel van de bestaande activiteiten bij deze kernzin passen. Of het nu letterlijk gaat om de maaltijd op vrijdagavond, of om het koffiedrinken na de dienst, of het nu gaat om een goed gesprek bij de huiskamertafel of een leergesprek of een vergadering aan de tafel in de consistoriekamer. En bovenal, in het hart van ons gemeente-zijn, wordt de tafel van de Heer aangericht en worden wij gevoed met brood en wijn van het avondmaal. Wanneer we verder naar de conclusies uit de sterkte-zwakte analyse kijken (hoofdstuk 3) dan biedt het concept 'gemeente aan de maaltijd' helderheid over onze identiteit. Het biedt bovendien mogelijkheden om met partners samen te werken, het vraagt geen bijzondere financiële inzet en is ook in te brengen in toekomstige federatiebesprekingen. We menen ook dat dit statement ons kan inspireren en op nieuwe ideeën kan brengen voor de komende tijd. Hoe kunnen we in ons pastoraat mensen aan tafel bijeen laten komen, welke rol kan de diaken - dienaar aan tafel - daarbij hebben en hoe kunnen we deze activiteiten kerkrentmeesterlijk blijven faciliteren. De grote lijnen die we in hoofdstuk 5 (Beleid) uiteenzetten zijn allemaal getrokken vanuit deze kern: wij vormen een gemeente aan de maaltijd.



15

5

Beleid Algemeen

Op een aantal terreinen wordt het beleid zoals dat in hoofdstuk 1 omschreven staat, voortgezet. Dit geldt met name op het terrein van de eredienst, het groepswerk en de maatschappelijke contacten. Nieuwe accenten of versterking van bestaande op het terrein van diaconie, beheer en pastoraat worden hieronder genoemd. Een aparte paragraaf wordt ook gewijd aan de federatie (5.4). 5.1 Diaconaat De diaconie voelt zich verantwoordelijk voor haar taak en hecht eraan gemeenteleden daarbij te betrekken in het besef dat ieder gemeentelid een diaconale taak heeft. Het is het voornemen om het huidige beleid (zie 1.1.4) voort te zetten. Extra aandacht zal uitgaan naar twee punten. In de eerste plaats naar het verder uitbouwen van de contacten, die reeds voorzichtig zijn aangegaan met diaconieën van andere kerkgenootschappen. We willen graag komen tot een gezamenlijke aanpak en ook partner zijn van de voedselbank, "samen aan tafel" (Vredekerk), en projecten voor thuis- en daklozen. En in de tweede plaats willen we kijken naar een verantwoorde aanwending van het eigen vermogen als het beroep dat op de diaconie gedaan wordt, de inkomsten van collecten en rentes overstijgt. Hier is een begin mee gemaakt. 5.2 Beheer De CvK is al enige jaren doende de administratieve werkzaamheden te verminderen door de resultaten- en jaarrekening steeds meer te vereenvoudigen. Hierdoor worden de werkzaamheden voor de vrijwilligers verminderd en met een vergrijzende gemeente is dat een positief signaal naar de mening van de CvK. Op langere termijn zullen de inkomsten afnemen zodat het maximaal genereren van inkomsten prioriteit heeft. Gebleken is dat het rendement op pachtgronden de afgelopen jaren (ten opzichte van andere beleggingen) sterk achterbleven. Neem daarbij ook nog eens in rekening de kosten van beheer dan is het voor de langere termijn niet gewenst deze gronden op dezelfde wijze te blijven exploiteren. De CvK is van mening dat, indien zich een mogelijkheid voordoet tot verkoop van gronden (verkoop kan uitsluitend als aan zekere wettelijke eisen wordt voldaan) en tot afkoop erfpacht (het rendement is laag) over te gaan tot verkoop respectievelijk afkoop. De inkomsten uit verkoop worden op deposito bij banken gezet volgens het beleggingsplan van de CvK. Instemming door de kerkenraad met dit beleidsplan houdt tevens in een mandaat voor de CvK om pachtgronden respectievelijk erfpacht in voorkomende gevallen te verkopen c.q. af te kopen. Voor de komende jaren wordt ernaar gestreefd de begraafplaatsen over te dragen aan de overkoepelende stichting. Dit houdt in dat nadat 25 jaar geleden de bestuurlijke verantwoordelijkheid werd overgedragen nu eveneens de gronden worden overgedragen aan de Bijzondere Stichting Begraafplaatsen Hoogezand-Sappemeer. Voor deze visie zijn een aantal redenen aan te dragen:  door vergrijzing van de gemeente zijn er ook steeds minder kerkelijke vrijwilligers te vinden voor bestuurlijke taken; Beleidsplan 2012 – 2016


16



door ontkerkelijking is er steeds minder een taak weggelegd voor de gemeente deze taak op zich te nemen. Overdracht van deze eeuwenoude verplichting welke de kerk op zich heeft genomen vereist zorgvuldige voorbereiding en overeenstemming. In afgelopen decennia is in een aantal gevallen (geschat enkele tientallen) met gemeenteleden ‘eeuwig durend beheer/grafonderhoud’ (lees tot aan de dag van de (weder)komst van Christus) overeengekomen. Voor alle duidelijkheid: deze verantwoordelijkheid is niet overdraagbaar maar blijft bij de gemeente. Voor de kosten die hieraan verbonden zijn stelt de CvK voor hiervoor de inkomsten aan te wenden van open grafplaatsen.. Door de wereldwijde financiële crisis, is zorgvuldig beheer van gelden voor elke kerkelijke gemeente nog meer van belang geworden. De CvK heeft, mede gebaseerd op het depositogarantiestelsel van DNB dit jaar een begin gemaakt met meer spreiding van de geldmiddelen. Kort gezegd garandeert de overheid tot maximaal € 100.000,= per rekeninghouder bij faillissement van een bank. Naast spreiding van de middelen is een duidelijk en transparant beleggingbeleid noodzakelijk. Het beleid zal ook in de toekomst een defensief karakter dragen, d.w.z. geen aandelen of andere risicovolle beleggingen en obligaties zullen een maximale looptijd kennen. Het beleid zal eind 2011 definitief door de CvK worden vastgesteld. 5.3 Pastoraat In het pastoraat willen we ons concentreren op overgangsmomenten in het leven. Dat zijn geboorte, volwassenwording, ziekte, overlijden, verhuizing, ingrijpende gebeurtenissen. Mensen die in een dergelijke fase verkeren moeten weten wat het aanbod is. Voor een aantal fasen is dat duidelijk: bijvoorbeeld overlijden, doop. Voor andere veel minder. In de komende tijd willen we eraan werken het aanbod vast te stellen en helder te maken voor de gemeenteleden. We willen verder kijken hoe we mensen kunnen motiveren om hun pastorale vragen zelf kenbaar te maken. Kortom: hoe kunnen we vraag en aanbod op een doelmatige manier bij elkaar brengen. Ook wie niet bij de kerkelijke gemeente zijn ingeschreven kunnen een beroep doen op het pastorale aanbod. Waar mogelijk zal een gepaste vergoeding worden gevraagd. Het basisaanbod wordt gedragen door een netwerk van wijkcontactpersonen, ouderenbezoekers en door de leden van het pastorale team die makkelijk en direct te benaderen zijn (e-mail, telefoon) en kunnen ingaan op vragen van gemeenteleden. De wijkcontactpersonen hebben 10-20 pastorale eenheden onder hun hoede. Het pastorale team is er voor de hele gemeente. Bij de predikanten is veel expertise aanwezig. Ds. Hop is gespecialiseerd en ervaren in ouderenpastoraat, Ds Wilts verzorgt het overige pastoraat. In het pastoraat sluiten zij aan bij overgangsmomenten in het mensenleven. Bezoekouderlingen hebben elk hun eigen ervaring en vorming, onder meer in ouderenbezoek, omgang met zieke mensen, specifieke kennis van de situatie in H-S, spiritualiteit. In een enkel geval hebben zij ook een theologische opleiding.



17

De contactpersonen kunnen door de korte lijnen de vraag inventariseren en een eerste aanbod doen. Dat betekent dat er al met al een breed aanbod gedaan kan worden. In schema bestaat het basisaanbod uit niveau 1:

contacten vraag: contact

aanbod 1 wijkcontactpersonen

niveau 2:

aanbod 2 ouderenbezoekers

gericht pastoraat vraag: overgangsmomenten

aanbod 1 ouderenpastoraat

aanbod 2 overig pastoraat

aanbod 3 bezoekouderlingen

5.4 Vorming protestantse gemeente Hoogezand-Sappemeer De komende jaren zullen we de samenwerking met de wijkgemeente Ontmoetingskerk intensiveren. We stellen ons voor dat we - volgens de modellen van de Protestantse Kerk in Nederland - daarvoor een stappenplan maken waarin we aangeven op welke terreinen en in welke volgorde de samenwerking verder gestalte kan krijgen. Beide gemeenten hebben ook al een geschiedenis waarin oude wijkgemeenten hebben moeten leren samenwerken. Die geschiedenis heeft ons geleerd dat er veel aandacht nodig is om de samenhang in de samenwerkende delen te bewaren en te versterken. Dit is een proces dat aandacht vraagt. Aandacht is ook nodig voor de weerstanden in beide gemeenten die te maken hebben met de pijn uit het verleden. De kerkenraad acht het uitspreken en het waar mogelijk helen daarvan een belangrijk onderdeel voor het slagen van verdere samenwerking. Voor de wijkgemeente Damkerk is het van belang dat er een breed draagvlak voor de samenwerking komt. De kerkenraad is er van overtuigd dat het initiatief en leiding geven aan dit stappenplan in handen dient te zijn van het gemeenschappelijk moderamen van beide wijkgemeenten. Gezamenlijke doelen formuleren, korte lijnen in de besluitvorming en



18

bewaking van de voortgang zijn hierin kernelementen. We gaan ervan uit dat dit beleidsplan ons ook inspireert in de verdere samenwerking.



19

6.

Vervolgstappen "gemeente aan de maaltijd"

Vanuit (1) de visie dat we een open en gastvrije gemeente willen zijn met 'poreuze grenzen" en vanuit (2) de wil om tot verdere samenwerking met de wijkgemeente Ontmoetingskerk te komen, staat ons het volgende te doen: 1. activiteiten wijkgemeente Damkerk die met "open en gastvrije gemeente" te maken hebben, veerkrachtig en vitaal houden. Zij maken deel uit van de inbreng van de wijkgemeente Damkerk in het federatieproces. 2. verkenning starten met moderamen Ontmoetingskerk over gedeeld perspectief voor één gemeente. ad 1 In de toekomstige samenwerking willen we de huidige beleidsaccenten in het concept 'gemeente aan de maaltijd' van harte delen. Kenmerkend voor de wijkgemeente Damkerk zijn de volgende accenten: * pastoraal accent: gedifferentieerde aandacht voor persoonlijk pastoraat (contactwerk door contactpersonen en gericht pastoraat door pastoraal team) en aandacht voor gezamenlijke activiteiten zoals maaltijdgroep en groothuisbezoek waarin leden elkaar (beter) kunnen leren kennen. * diaconaal accent: aandacht voor kleinschalige initiatieven waarbij gemeenteleden (en anderen) praktische hulp krijgen (mee naar het ziekenhuis of de woningbouwvereniging; hulp bij kleine klusjes in en om huis) * accent in eredienst: kerkgangers betrekken bij de dienst: opening, lectoraat, voorbeden, bloemendienst; aansluiting bewaren bij de liturgische praktijk van de Protestantse Kerk in Nederland (Dienstboek, Nieuwe Liedboek dat in 2013 verschijnt). * maatschappelijk accent: de kerkelijke gemeente zichtbaarder maken in de lokale samenleving door een aanbod te doen dat ook buiten de eigen kring relevant is. Dit aanbod wordt ondersteund door de expertise van de wijkgemeente. Het richt zich ook op levensvragen van mensen die niet kerkelijk georganiseerd zijn. De wijkgemeente werkt hierin samen met maatschappelijke partners zoals: bibliotheek, moskee, Kwartier Welzijn en Zorg, andere kerkgenootschappen in H-S en anderen. * beheersaccent: financiën goed op orde houden: meerjarenraming, reserveren, onderzoeken in hoeverre vergoeding voor geleverde diensten haalbaar en wenselijk is. ad 2 Kernpunt in het federatieproces is hoe we op termijn gezamenlijk tot één beleidsplan kunnen komen. Daarin moeten onder andere de volgende onderdelen een plek krijgen:  wat formuleren we als kerntaken voor de gezamenlijke gemeente  financieel (in)zicht toekomst komende 5 jaren en solide begrotingsbeleid  pastoraat: pastoraal plan voor de hele gemeente  predikantsformatie voor federatie  diaconaat: gezamenlijk diaconaal beleid ontwikkelen  gezamenlijke activiteiten verder uitwerken  kerkgebouwen: van twee naar één? welke weg daar naar toe? Beleidsplan 2012 – 2016


20



zalencentra Brandpunt en Vonkzaal: wat doen we hiermee?

Het initiatief en de leiding in deze gesprekken liggen bij het moderamen en de federatiekerkenraad. Mocht de vorming van deze nieuwe gemeente echter op korte termijn niet tot de mogelijkheden behoren, dan is het noodzakelijk dat de wijkgemeente Damkerk, mede gelet op het financiële perspectief voor de komende jaren, aan plannen gaat werken om financieel gezond te blijven. Leidend hierbij is de financiële prognose van de CvK t/m 2016 (zie bijlage)

7

Tenslotte

Nadat kerkenraad en gemeente met dit beleidsplan ingestemd hebben, adviseert de werkgroep de kerkenraad verdere uitwerking en concretisering van dit beleidsplan ter hand te (laten) nemen.

Is de hartslag van het leven niet de liefde van de Heer? Liefde draagt hen meer en meer, die in dienst van Hem zich geven. Alle dingen hebben tijd, maar Gods liefde eeuwigheid. Gezang 426:1 (Liedboek voor de Kerken ) [geciteerd in de Visienota van de PKN]



21



22

Gemeente aan de maaltijd

Recommend Documents