Geld genoeg? Een dure tas. Deel 1A - Inkomsten en uitgaven. (Foto: Stuartpilbrow) Je maakt in deze film kennis met Linda en haar vriendinnen

Geld genoeg? Deel 1A - Inkomsten en uitgaven

(Foto: Stuartpilbrow)

Een dure tas Je maakt in deze film kennis met Linda en haar vriendinnen. Zij worstelen met hun uitgaven. De film komt terug in de lessen van deze module.

Get the Flash Player to see this player.

Wat doe je in dit dossier? Wat is jouw inkomen? Waar geef je geld aan uit?

Eindopdracht: gesprek met een ouder Nu ben je vast nog financieel afhankelijk van je ouders. Maar over een tijd moet je je eigen financiële zaken regelen. Wat kunnen je ouders doen om je daarbij te helpen? Daarover ga je met hen in gesprek. De andere opdrachten in dit dossier bereiden je voor op dit gesprek.

Onderdelen Dit dossier bestaat uit de volgende delen:

Nr. Onderdeel

Beschrijving

Tijdsduur

Hoe hoog of laag is jouw inkomen? Is dat hoger of lager dan gemiddeld? Hoe komt dat?

15 min.

Geld genoeg

Hier kijk je naar je uitgaven. Waar gaat al je geld naartoe? Wat voor geldtype ben jij? Zijn je inkomsten en uitgaven in balans? Hoe zorg je daarvoor?

20 min.

4.

Geldbronnen

Hoe kom je aan geld? Wat betalen je ouders? Waar heb je recht op in een bijbaan? Bestaat gratis geld?

15 min.

5.

Eindopdracht

Een gesprek met je ouders over financiële verantwoordelijkheid.

2. Verschillende inkomens

3.

2 uur.

Waarom doe je dit? In de lessen economie leer je hoe de maatschappij werkt. Maar wat betekent dat nu voor jou? Hoe zorg jij ervoor dat je financieel gezond blijft in moeilijke tijden? Hoe zet je dingen naar je hand? Hoe herken je financiële valkuilen voor jezelf?

Luister naar minister Wouter Bos van Financiën:


Waar doen ze het van?

(foto: Collin Rose)

Een tas voor Linda? Aan het begin van deze les zag je een film. Als je wilt kun je hem hier nog een keer bekijken.


Linda en haar vriendinnen hebben verschillende inkomens. Wie van hen heeft het meeste geld?

Linda Roos Jessica Hoe komt zij aan haar geld?

Wie van de drie meiden heeft het minste geld? Linda Roos Jessica Wat is haar inkomstenbron?

De drie vriendinnen denken verschillend over het kopen van de tas. Bescrhrijf in één zin wat ze daarvan vinden.

Wie?

Zou de tas kopen? Waarom? Ja

Linda

Nee Twijfelt Ja

Roos

Nee Twijfelt Ja

Jessica

Nee Twijfelt

Als je jezelf vergelijkt met de meiden in de film, hoe rijk ben jij dan?

Zet in volgorde: 1. Linda Roos Jessica Ik 2. Linda Roos Jessica Ik 3. Linda Roos Jessica Ik 4. Linda Roos Jessica Ik

Kopen of niet? In de laatste scene van de film twijfelt Linda. Zou ze de tas kopen of niet?

Twijfel je zelf vaak over een dure aankoop? Ja. Ga verder bij 1. Nee. Ga verder bij 2.

1. Zo ja: Wat was de laatste keer dat je twijfelde over het kopen van iets?

Kocht je dat uiteindelijk? Ja Nee

Welke reden gaf daarbij de doorslag?

2. Zo nee: Hoe komt het dat je zelden of nooit twijfelt over dure aankopen?

Inkomstenbronnen

1. Wat krijg je van je ouders per maand? 1a. Krijg je zakgeld? ja nee

Zo ja: 1b. Hoeveel zakgeld krijg je per week? €

1c. Doe bedrag maal 4 om ongeveer het bedrag per maand te weten: €

1d. Krijg je kleedgeld? Ja Nee

1e. Zo ja, hoeveel kleedgeld krijg je per maand? €

2. Wat verdien je met werk? 2a. Heb je een bijbaan? ja nee 2b. Zo ja: wat verdien je per maand? €

2c. Doe je wel eens vakantiewerk? ja nee

Zo ja: 2d. Hoeveel verdien je hier ongeveer elk jaar mee? € 2e. Deel dit bedrag door 12. Dat is wat je gemiddeld per maand aan vakantiewerk verdient: €

3.Overig Heb je nog andere inkomstenbronnen?

Zo ja: 3a. Welke?

3b. Hoeveel geld krijg je hier per jaar van? €

3c. Deel dit bedrag door 12 om een bedrag per maand te krijgen: €

Jouw inkomen Je inkomen per maand Op de vorige pagina heb je deze bedragen ingevuld:

1a. Zakgeld 1b. Kleedgeld 1c. Totaal ouders

€ € Tel op: 1a en 1b

€

2a. Bijbaan 2b. Vakantiegeld

€ €

2c. Totaal werk per maand Tel op: 2a en 2b

€

3. Overig

4. Totaal

€

Tel op: 1c, 2c en 3

€

Heb je genoeg aan je inkomen? Nee, echt niet. Nee. Ik kom altijd net iets tekort. Ik kom er mee rond, maar meer ook niet. Ik houd geld over.

Ga nu naar deze website. Hier kun je zien welk inkomen gemiddeld is voor jouw leeftijd en geslacht.

Vul in: Het gemiddelde inkomen dat bij mijn leeftijd en geslacht hoort is: € Mijn inkomen is €

hoger dan gemiddeld.

Wijk je veel af van het gemiddelde? ja nee

Zo ja, hoe komt dat? (Vergelijk de cijfers van de website met de bedragen die je invulde)

In balans?

(Foto: Christopher, Flickr)

Waar gaat het heen? Schat in wat je elke maand uitgeeft aan de volgende zaken:

Kleding Mobiele telefoon Snacks, frisdrank, snoep Uitgaan, concerten, bioscoop Computer, internet, games Cd's, dvd's Hobby's, clubs Cadeaus, goede doelen Make-up, geurtjes, gel, crèmes Tijdschriften, boeken School Gadgets en apparatuur (mp3-speler, camera) Fiets en openbaar vervoer Overig

Totaal

€ € € € € € € € € € € € € €

€

(Foto: Robert Brook)

Denk je dat je per maand meer of minder uitgeeft dan leeftijdsgenoten? Meer Minder Waarom denk je dat?

Op de volgende pagina ga je controleren of dat echt zo is.

Tekort? Je gaf aan dat je inkomen per maand ongeveer € is. Per maand geef je ongeveer € uit.

Dit betekent dat je per maand ongeveer €

over houdt tekort komt .

Vergelijk je uitgaven met de tabel hieronder.

Vul in: Per maand geef ik €

meer minder uit dan anderen van mijn leeftijd en geslacht.

Wijkt dit veel af?

ja nee

Zo ja: Waar geef je meer of minder aan uit dan leeftijdsgenoten, denk je?

Beter dan de rest? In deze tabellen zie je de gemiddelde inkomsten en uitgaven van jongeren.

Vul de volgende vragen in voor jongeren van jouw leeftijd en jouw geslacht:

Gemiddeld inkomen Gemiddelde uitgaven Gemiddeld tekort per maand

€ € €

Je gaf aan dat jij per maand ongeveer €

.

Vul in: Mijn inkomen en uitgaven zijn beter slechter in balans dan gemiddeld. Geef je zelf een cijfer (0-10) voor hoe je met geld om kunt gaan:

Wat doe jij als je geld tekort komt?

Test Doe de geldtest en ontdek wat voor geldtype je bent.

Wat voor geldtype ben je, volgens deze test? Spaarvarken Rekenmeester Geld-warhoofd Big spender .

Plak hieronder de conclusie van de test:

Met welke dingen in de conclusie ben je het eens?

Met welke dingen in de conclusie ben je het niet eens?

De gouden tip Volgens de test ben jij een . Maak ieronder de opdracht die daarbij hoort.

Big-spender: Ai! Je financiële situatie is zorgelijk. Zoek in de tipmachine de beste tip om geen onnodige uitgaven te doen.

Geld-warhoofd: Je financiële situatie is een puinhoop. Je geeft niet altijd teveel geld uit, maar je hebt geen overzicht. Zoek in de tipmachine de beste tip om meer overizcht te krijgen.

Rekenmeester: We kunnen allemaal nog iets van jou leren! Bedenk een tip die nog niet op in de tipmachine staat. Stuur hem eventueel naar de tipmachine op. Als dit echt niet lukt, zoek dan gewoon een supertip die nieuw voor jou is.

Spaarvarken: Je hoeft niet met geld te strooien, maar je mag het best wel eens uitgeven! Koop iets lekkers voor de hele klas. Als dat echt te ver gaat, mag je ook een tip in de tipmachine zoeken om nog meer geld te verdienen.

Geldbronnen

(Foto: HaPe_Gera)

Financiële opvoeding

Wat wil het Nibud met deze spot duidelijk maken?

Waarom zou deze spot nodig zijn?

Vind je dat jouw ouders jou financieel opvoeden? ja nee

Waarom vind je dat?

Wanneer is iemand goed financieel opgevoed, vind je?

Geld van je ouders Je gaf eerder aan dat je: € zakgeld per maand krijgt. € kleedgeld per maand krijgt.

Waar mag je je geld aan besteden? Heb je daarover afspraken met je ouders?

ja nee

Zo ja:

Waaraan mag je je zakgeld besteden?

Waaraan mag je je zakgeld echt niet besteden?

Wat voor afspraken heb je met je ouders over je kleedgeld?

Bedenk zelf voorbeelden voor deze drie groepen.

Ik vind het normaal dat ik Hier twijfel ik Ik vind het normaal dat mijn over. ouders dit betalen. dit zelf betaal. 1. 2. 3.

In de eindopdracht ga je dit verder onderzoeken.

Bijbanen Werk is voor jongeren aan strenge regels gebonden. Je school mag er niet onder lijden. De regels zijn het strengst als je onder de 15 bent.

Maak de onderstaande opdrachten alleen als je wel eens een bijbaan of vakantiebaan hebt of had.

Test of je bijbaan/vakantiebaan volgens de regels is:

Ik werk alleen tussen 7:00 uur en 19:00 uur.

Ik werk nooit op zondag.

Op een schooldag werk ik 2 uur of minder.

Op een vrije dag werk ik 7 uur of minder.

In een schoolweek werk ik 12 uur of minder.

In vakantieweken werk ik 5 dagen of minder.

In een jaar werk ik hooguit vier vakantieweken.

(Foto: ViZZZual.com)

Als je alle vakjes aan hebt gekruist, dan is voldoet je bijbaan aan de regels. Een minimumloon bestaat alleen voor jongeren van 15 jaar en ouder. Als je 13 of 14 bent, kun je proberen dit minimumloon af te spreken.

Minimumjeugdloon voor 15-jarigen:

Werkweek

36 uur

38 uur

40 uur

Minimumloon

€ 2,66

€ 2,52

€ 2,39

Mijn uurloon is

hoger dan even hoog als lager dan het minimumjeugdloon voor 15 jarigen.

Eindopdracht

Foto: Milca Sekulic

Een gesprek over geld Je gaat een gesprek met een ouder voorbereiden. Dat doe je in groepjes van twee.

Wat niet? Het gesprek is geen onderhandeling. Het gaat niet over de hoogte van je kleedgeld of zakgeld.

Het gesprek is ook geen discussie. Het gaat om de mening van je ouders; niet of je het met hen eens bent.

Wat wel? Het gesprek is een interview. Je ouders vertellen hoe zij over dingen denken. Jij stuurt het gesprek. Je bedenkt de vragen en bepaalt wanneer je naar het volgende onderwerp gaat.

Een interview over inkomen :-)

Op de volgende pagina vind je een stappenplan. Gebruik dit bij de voorbereiding en uitvoering van je interview.

Stappenplan 1. Bedenk welk eindproduct je van het interview wilt maken. Bijvoorbeeld: - Een film - Een geschreven artikel - Een presentatie - Een strip - Of iets anders Overleg hierover met je docent.

2. Bedenk wie zijn ouders of welke ouder je gaat interviewen. Met zijn tweeën hoef je maar één interview te houden. Bedenk welke ouder je gaat interviewen.

3. Maak een afspraak met degene die je gaat interviewen. Zorg dat de geïnterviewde minimaal een uur de tijd heeft. Maak duidelijk dat het geen onderhandeling of discussie is. Je wilt een mening weten.

3. Maak een taakverdeling Wie gaat interviewen? Wat doet de ander tijdens het interview?

4. Maak een lijstje van benodigdheden. Als je wilt filmen heb je natuurlijk een camera nodig. Bij een artikel wil je misschien wel foto's plaatsen. Voor een geluidsopname heb je apparatuur nodig.

5. Regel alle benodigheden.

6. Bedenk de onderwerpen en ongeveer 10 vragen. Gebruik hierbij de lijst op de volgende pagina. Hier vind je voorbeeldvragen bij elk thema. Je kunt eigen vragen bedenken of deze vragen overnemen.

7. Maak afspraken. Wie doet wat tijdens het interview? De zoon of dochter van de geïnterviewde filmt, maakt aantekeningen of foto's. De ander interviewt. Hoe verdeel je de taken na het interview?

8. Bewerk het interview. Bewerk met zijn tweeën het interview tot een mooi filmpje, artikel, geluidsfragment of een mooie presentatie.

9. Presenteren. Eventueel kun je het eindresultaat in de klas presenteren. Maak daarover afspraken met je docent.

10. Uploaden Je kunt het eindresultaat uploaden naar de Young Reporters site.

Onderwerpen en vragen In het gesprek kunnnen de volgende zaken aan bod komen.

Je hoeft natuurlijk niet alle thema's en vragen te behandelen. Kies voor de onderwerpen die je zelf het meest interessant vindt. Kijk nog even op de juiste pagina als je meer wilt weten over een onderwerp.

Pag. 2a

Titel Waar doen ze het van?

Thema's Vinden jouw ouders dat jongeren in het algemeen rijk zijn? Vinden ze dat goed of slecht? Waarom?

2b

Kopen of niet?

Vinden je ouders dat jij wel eens dingen koopt die je niet nodig hebt? Wat vinden ze daarvan? Denken je ouders dat je meer of minder geld hebt dan gemiddeld? (Vergelijk hun mening eventueel met de uitkomsten op pagina 2c).

2c

Jouw inkomen Wat zijn, volgens je ouders, gevaren van teveel zakgeld/kleedgeld? Wat mag je wel en niet doen met je kleedgeld? Wat mag je wel en niet doen met je zakgeld?

2d

Jongens en meisjes

Als er in jullie gezin jongens en meisjes zijn: Maken je ouders verschil in financiële opvoeding? Waarom? Als er geen jongens en meisjes zijn: Zouden je ouders je anders financieel opvoeden als je een jongen/meisje was? Waarom?

3a

3b

Waar gaat dan heen?

Tekort?

Vinden je ouders dat je je geld verstandig uitgeeft? Waarom wel/niet? Wat zou je, volgens hen, beter kunnen doen? Hadden zij achteraf dingen beter kunnen doen in jouw financiële opvoeding? In hoeverre zouden je ouders bijspringen als je schulden maakt? Waarom? Uit de test bleek dat jouw financiën in balans zijn dan gemiddeld.

3c

In balans?

Hadden je ouders dat verwacht? Wat vinden ze daarvan?

Je geeft jezelf een voor hoe je met geld omgaat. Hoe denken je ouders daarover? Volgens de test ben jij een 3d

Test

. Vinden je ouders dat ook? Waarom?

3e

Gouden tip

4a


Als je ouders één ding mochten veranderen in je uitgavenpatroon. Wat zou dat dan zijn? Denken je ouders na over financiële opvoeding? Wat doen ze om jou financieel zelfstandig te maken? Wie is, volgens je ouders, waarvoor verantwoordelijk?

4b

Geld van je ouders

Wat betalen zij? Waar geven ze jou geld voor? Waar willen ze absoluut niet aan meebetalen?

4c

Bijbanen

Welke bijbanen mogen wel en welke bijbanen niet? Wanneer zouden je ouders ingrijpen (soort werk, hoeveelheid werk, enzovoort).

Stel dat je ineens de loterij wint en miljonair bent... 4d

Gratis geld

Zouden je ouders dat goed of slecht voor jou vinden? Waar zouden ze zich zorgen over maken?

Geld genoeg? Deel 1B - Wie bepaalt wat jij wilt?

(Foto: JasonRogersFooDogGir affeBee/Jason)

Een dure tas In deze lessenserie spelen Linda, Roos en Jessica een belangrijke rol. Bekijk de film als je die nog niet in een vorige les hebt bekeken.


Wat doe je in dit dossier? Natuurlijk bepaal jij waar je je geld aan uitgeeft. Maar vrienden, bedrijven en anderen hebben veel invloed op jouw mening. Hoe dat werkt, ontdek je in dit dossier.

Eindopdracht: verleidingen Grote reclameborden langs de weg, spotjes op radio en tv, reclame in de krant, stickers, folders, websites... Bedrijven bedenken de gekste dingen om je aandacht te trekken. Ze zijn allemaal op hetzelfde uit: jouw geld. In dit dossier maak je een reportage over verleidingen. Hoe proberen bedrijven jou te verleiden om juist hun product te kopen? Voor welke reclames ben je gevoelig? Voor welke niet?

De opdrachten in dit dossier bereiden je voor op de eindopdracht.

Onderdelen

Dit dossier bestaat uit de volgende delen:

Nr. Onderdeel 2. Een dure tas

3.

Beschrijving

Tijdsduur

Je zag het begin van deze film al in de inleiding. Hier zie je hoe de film afloopt.

10 min.

De invloed van anderen

Hoe zelfstandig je ook bent, ook jij bent gevoelig voor de mening van anderen. Hier ontdek je hoe dat 20 min. werkt.

Overal reclame

We worden bestookt met reclame. Vaak hebben we 20 min. het niet eens in de gaten. Maar hier ga je er toch op

5.

6.

letten.

Eindopdracht

Maak een reportage over reclame op straat.

Een dure tas

Een tas voor Linda Misschien zag je deze film al in de eerste les van deze module. Bekijk de film nog een keer.


2 uur

In het laatste fragment van de film twijfelt Linda. Zal ze de tas kopen of niet? Wat zou jij doen, als je Linda was? Ik zou de tas kopen Ik zou de tas niet kopen

Leg uit waarom:

Ga er vanuit dat Linda dezelfde keuze maakt als jij. Beschrijf een mogelijk einde voor de film.

Klik nu op de link die bij je keuze hoort:

Ik zou de tas kopen

Ik zou de tas laten liggen

...kopen Zo ging het verder met Linda toen ze de tas kocht:


Is dit einde voor Linda beter of slechter dan jij had bedacht?

Beter Slechter

Want:

Klik hier om verder te gaan. Let op: klik hieronder NIET op volgende.

...laten liggen Zo ging het verder met Linda toen ze de tas kocht:



Beter Slechter

Want:

De invloed van anderen Linda wilde de tas graag hebben. Welke redenen had ze daarvoor? Noem er drie: 1. 2. 3.

Anderen hadden invloed op de beslissing van Linda. Welke invloed had Roos?

Welke invloed had Jessica?

Welke invloed had Bridget?

Wie van deze drie meiden heeft de meeste invloed op Linda, denk je? Roos Jessica Bridget Waarom denk je dat?


(Foto: Robert Turner)

De druk om je aan te passen Je kiest zelf je kleding. Je bepaalt bepaalt zelf wat je doet. Maar daarbij houd je ook rekening met anderen. Vaak doe je dat zonder erbij na te denken. Dat heet sociale druk.

Sociale druk werkt op allerlei manieren. Bijvoorbeeld: x x x

je past je kleding aan. Er zijn waarschijnlijk dingen die je echt niet naar school aan zou doen. je past je gedrag aan. Tegen je vrienden of vriendinnen doe je anders dan tegen je leraar. je let op wat je wel en niet zegt.

Hieronder zie je een voobeeld.

Deze jongeren passen hun kleding aan om urban te zijn. Welke kleding hoort er volgens deze jongeren bij urban?

Bij urban hoort niet alleen kleding. Wat hoort nog meer bij urban, volgens deze jongeren?

Het is heel normaal dat je je gedrag aanpast aan je omgeving. Dat doet iedereen. Misschien zijn er kleren die je thuis wel, maar op school niet aan doet. Je gedraagt je op school ook net even anders dan thuis. Bij je vrienden gedraag je je weer anders.

Als mensen zich helemaal niet aanpassen, krijg je rare situaties Kijk maar naar deze commercial van verzekeraar Delta Lloyd:

Waarom is er sociale druk in deze spot?

Samengevat: Sociale druk betekent dat mensen zich aanpassen aan anderen. Iedereen past zich aan. Iedereen voelt sociale druk. Maar sommige mensen zijn gevoeliger voor sociale druk dan anderen. Zij gaan verder in het aanpassen.

Hoor wie het zegt!

Foto: Huey Yoong

Stel je voor: je staat in de winkel en je ziet een mooie spijkerbroek. Je twijfelt: zul je hem kopen?

Wat zou bij deze beslissing een rol spelen? Zet in volgorde: de belangrijkste boven. 1. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig. Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt. 2. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig.

Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt. 3. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig. Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt. 4. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig. Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt. 5. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig. Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt.

Iedereen is gevoelig voor wat anderen vinden en zeggen. Dat is sociale druk. Maar het maakt veel uit wie iets zegt. Het is belangrijk wat een vriend of vriendin van iets vindt. Ook de mening van een bekend iemand, is voor veel mensen belangrijk.

Sociale druk in reclames In veel reclames speelt sociale druk een rol.

Wat gebeurt er, volgens dit spotje, als je Dubbel Fris drinkt?

Waarom is er sociale druk in dit spotje?

Een van deze mannen gebruikt geen "Andrélon for Men". Hij gebruikt de shampoo van zijn vriendin. Wat gebeurt er daardoor?


Wat doe jij met sociale druk? Iedereen houdt, bewust of onbewust, rekening met sociale druk. Noem drie dingen die je kocht waarbij je, bewust of onbewust, rekening hield met sociale druk. 1. 2. 3.

Kies een van deze aankopen voor de volgende opdrachten. Welke aankoop heb je gekozen?

Bij sociale druk speelt de mening van anderen een rol. Wie waren dat bij deze aankoop?

Waarom vond je het belangrijk wat zij vonden?

(Foto: One From RM/Enrico)

Overal reclame

(Foto: Cangaroojack)

Straatreclame Hier breng je een virtueel bezoek aan Groningen. Je staat op de Grote Markt.

- Sleep met de muis in de foto om naar een andere richting te kijken. - Klik op < en > op de gele lijn om naar andere plaatsen te gaan. - Dubbelklik op een deel van de foto om in te zoomen of gebruik de zoomknoppen linksboven. - Als je niets ziet, komt dat door gedoe met cookies. Klik dan op de link onder het kader.

Klik hier als je niets ziet

Kijk goed rond op de markt van Groningen. Probeer 10 reclames voor producten te vinden. Als het niet op de markt lukt, loop dan een zijstraat in.

Producten: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Waar allemaal? Elke dag zie je veel meer reclame dan je denkt. Vaak is reclame op plekken waar je het niet verwacht.

In deze clip zie je fragmenten uit de games NBA Live 09, Skate 2 en NHL 09. In deze games wordt reclame gemaakt voor zeker negen merken. Noem er vijf. 1. 2. 3. 4. 5.

In al deze games zie je reclame voor de 'Soul'. Dat is een nieuw model van autofabrikant Kia. Zou dit zorgen voor veel extra verkochte auto's, denk je?

ja nee

Waarom denk je dat?

Waar zie je nog meer reclame? Vul de volgende lijst verder aan. 1. In advertentieblokken op tv 2. Op straat 3. In games 4. 5. 6. 7. 8.

Veel van deze reclames merk je nauwelijks op. Hebben de reclames dan toch invloed, denk je? ja nee Want:

Onbewuste invloed Reclames kunnen invloed hebben, zonder dat je het merkt. Onbewuste invloed, heet dat.

Javier Guzman legt uit hoe dat werkt

Onbewuste invloed werkt vooral goed als je een gevoel bij een merk krijgt. Je krijgt dan dat gevoel als je het merk in de winkel ziet. Daarom proberen veel reclames een gevoel op te roepen.

Wat vertelt deze reclame over het product zelf?

Welk gevoel probeert de reclame op te roepen: Wat vertelt deze reclame over het product zelf?

Welk gevoel probeert de reclame op te roepen?

De toekomst van reclame Op internet krijg je soms aangepaste reclames. Ze horen bij zoekwoorden die je gebruikt of sites die je bezoekt. Kan dat nog verder gaan?

Dit is een fragment uit de film Minority Report. Hoofdpersoon John Anderton (Tom Cruise) loopt met veel stress door een winkelcentrum. De commercials zijn niet alleen afgestemd op wie hij is, maar ook op hoe zich voelt.

Zou dit in de toekomst mogelijk zijn, denk je? ja nee Want:

Als dit zou kunnen, is dat dan handig of juist slecht? handig slecht Want:

Eindopdracht

(Foto: Marcin/chdxx)

Verleidingen op straat In groepjes van twee maak je een beeldreportage over reclames op straat. Je maakt één van de volgende eindproducten: x x x

Een film Een fotoreportage met tekst in een presentatie Een andere vorm waarin beelden centraal staan (bijvoorbeeld een website).

Wat niet? Het is niet de bedoeling dat je gewoon zoveel mogelijk reclames fotografeert of filmt. Kies zorgvuldig reclames die bij jouw onderwerp passen.

Wat wel? Kies je één thema. Zoek reclames die daarbij passen. Fotografeer of film ongeveer 10 reclames. Gebruik de reclames om je verhaal te vertellen. Zie verder het stappenplan op de volgende pagina.

(Foto: Viola Renate)

Stappenplan 1. Bedenk welk eindproduct je gaat maken. x x x

Een film Een fotoreportage met tekst in een presenatie Een andere vorm waarin beelden centraal staan (bijvoorbeeld een website).

2. Kies een thema. Rondom welk thema wil je de reclames gaan zoeken? Bekijk daarvoor de kieswijzer op de volgende pagina. De thema's uit dit dossier zijn daarin uitgewerkt. Je mag ook een ander thema kiezen. Overleg dan wel met je docent.

3. Bedenk een vraag bij het thema In de kieswijzer staan voorbeelden van vragen. Als je zelf een thema kiest, moet je ook een vraag bedenken. Waar ga je op letten?

4. Regel een camera

Een fotocamera is zo geregeld. Misschien heb je wel een mobiel die redelijke foto's maakt. Een filmcamera kan wat lastiger zijn. Misschien kun je er een lenen. Als dat echt niet gaat, stap dan toch over op een fotoreportage.

5. Ga op zoek naar reclames en leg ze vast Probeer er wat meer dan 10 te vinden, zodat je er een aantal kunt schrappen.

6. Bedenk de tekst Bedenk wat je wilt vertellen bij elke reclame. Waarom hoort deze in het thema? Waarom hoort deze reclame bij je vraag? Houd de tekst kort!

6. Maak een presentatie of de film Als je een film maakt, spreek de tekst dan later in. Gebruik de tekst die je bij 6 hebt bedacht. Als je een presentatie maakt, zet dan de foto's in de presentatie. Type in enkele trefwoorden wat je wilt vertellen bij elke foto. Maar typ de tekst niet helemaal uit.

7. Presenteren. Presenteer je presentatie of film in de klas. Maak daarover afspraken met je docent.

8. Uploaden Je kunt je film of presentatie uploaden naar de Young Reporters site.

Kieswijzer thema's Onderwerpen uit het dossier: Als thema voor de eindopdracht kun je een onderwerp uit deze les gebruiken. Deze thema's kwamen in de les aan bod. Sociale druk Zoek reclames die sociale druk gebruiken om een product te verkopen. Leg bij elke reclame uit waarom dit sociale druk is.

Onbewuste invloed en gevoel Zoek reclames die veel meer inspelen op een gevoel dan dat ze iets over het product vertellen. Beschrijf bij elke reclame welk gevoel de reclame op probeert de roepen. Waarom is dit gevoel belangrijk bij dit product?

Overal reclame Zoek reclames op plekken waar je deze echt niet zou verwachten. Beschrijf bij elke reclame waarom de adverteerder juist hier een reclame wil.

Je mag ook een heel ander thema kiezen, bijvoorbeeld:

Sterren in reclames Zoek reclames die een bekend persoon gebruiken om een product te verkopen. Bedenk waarom het bedrijf juist deze persoon heeft gekozen. Past hij of zij bij het product? Waarom?

... in reclames Op de puntjes kun je van alles invullen: dieren, kinderen, geweld, natuur, schoonheidsidealen, noem maar op. Wat is de rol hiervan in reclames? Welke producten horen daarbij?

Mannen en vrouwen Hoe worden mannen en vrouwen in reclames neergezet? Wat zijn clichés? Worden die wel eens doorbroken? Zijn er reclames voor mannen en voor vrouwen?

Iets heel anders Vul zelf maar in. Overleg wel met je docent.

Deel 2A - Welk werk wil jij?

(Foto: Fashion_10117)

Wat doe je in dit dossier?

Eindopdracht: collage In dit dossier kijk je in de toekomst. Iedereen heeft een inkomen nodig. De meeste mensen halen hun inkomen uit een beroep. Hoe zie jij dat voor je? Aan het eind van deze les maak je een collage die laat zien hoe jij in de toekomst je geld verdient. Maar eerst is het handig om iets meer te weten over “werk en geld”.

Onderdelen


Nr. Onderdeel

Beschrijving

Tijdsduur

Welke opleiding en welk werk past bij jou? Doe de test. Maar ook: klopt de uitslag van de test wel?

20 min.

Werken aan de toekomst.

Wat is jouw droombaan? Wat is er nodig om die bereiken?

15 min.

5.

Dromen van de toekomst

Wat wil je in de toekomst bereiken? Wat voor vakanties? Wat voor levensstijl? Wat voor huis? Maar je kunt niet alles. Waar kies je voor?

15 min.

6.

Eindopdracht

Maak een collage over jouw leven in de toekomst.

2 uur

Testen voor de 2. toekomst

3.

Testen voor de toekomst

De mooiste baan ter wereld

(Foto: Craig Anderson)

Deze foto is gemaakt op Hamilton Island bij Australië. Het toeristisch bureau van Australië wil graag meer bezoekers naar het eiland trekken. Daarom bedacht het bureau in 2009 een bijzondere actie: Er kwam een vacature voor 'de mooiste baan ter wereld'.De baan? Het promoten van het eiland.

Taken (volgens de clip): - Zwembad schoonmaken - Vissen voeren en snorkelen - Post ophalen (met een vliegtuig) - Eilanden verkennen en daarover een blog bijhouden

Salaris: - 100.000 euro voor 6 maanden.

Voor veel mensen is dit inderdaad de beste baan ter wereld. Vind jij dat ook? ja nee

Waarom (niet)?

Veel mensen schreven dat ze dit werk ook wel gratis wilden doen. Geldt dat ook voor jou? ja nee

Waarom (niet)?

De afloop: Mensen uit de hele wereld reageerden op deze advertentie. De winnaar was Ben Southall uit Engeland. Hij gaat een half jaar lang verslag doen van zijn leven op de eilanden.

Voor het toeristische bureau van Australië was de actie een enorm succes. Waarom? De campagne leverde een hele geschikte kandidaat op. De baan was eigenlijk een grapje maar zorge toch voor veel publiciteit. Met deze campagne kreeg het eiland meer publiciiteit dan met een duurdere, gewone campagne. Met de baan en het salaris maakten ze iemand heel gelukkig.

Op weg naar een droombaan Doe deze test. Beantwoord daarna de vragen onderaan deze pagina.

Welke vijf eigenschappen heb jij volgens de test? Geef ook in je eigen woorden aan wat elke eigenschap betekent. Dit zie je als je over de eigenschap beweegt. Vul tot slot in of je zelf vind dat je deze eigenschap hebt of niet. Voorbeeld: Daar ben ik Eigenschap

%

Dit betekent dat ik:

Sociaal

25%

Rekening houd met andere mensen

Eigenschap

% Dit betekent dat ik:

het mee eens Nee

Daar ben ik Want het mee eens ja

%

%

nee ja nee

Want Ik denk alleen aan mezelf.

ja %

nee ja

%

nee ja

%

nee

In de rechterkolom zie je maximaal 5 opleidingen of banen. Deze passen volgens de test bij jou. De bovenste past (volgens de test) het best. Welke branche/opleiding is dit?

klik op de naam van de branche of opleiding. Je opent een nieuw venster met meerdere filmpjes over deze branche/opleiding. Daarover gaan de vragen op de volgende pagina.

Jouw branche? Via de test op de vorige pagina heb je een venster geopend met filmpjes. Deze filmpjes gaan over .

Bekijk enkele filmpjes om de volgende vragen te beantwoorden. Wat voor banen zijn er mogelijk in deze branche/met deze opleiding? 1. 2. 3.

Wat leer je in de opleiding voor dit werk?

Waar kun je vanuit dit werk naar doorgroeien? 1. 2.

Wat lijkt je leuk aan werk in deze branche/opleiding?

Wat lijkt je minder leuk aan werk in deze branche/opleiding?

(Foto: Shaz Wildcat)

Werken aan de toekomst

(Foto: m00by / Andy)

Waarom werken?

Miriam Verkuilen vertelt:

"Ik werkte als marketingmanager voor een grote uitgeverij. Toen werd ik ziek. Ik kon er niet meer tegen. Ik ontdekte dat het niets voor mij was om de hele dag achter een computer te zitten. Een vriendin zei: ‘Waarom ga je niet iets in het onderwijs doen?’. Ik deed al eens vrijwilligerswerk op een school in Peru. Ik volgde een opleiding voor zij-instromers en nu geef ik al vier jaar kantoorpraktijk op het vmbo.

(Foto: Veritas Lux)

Het eerste jaar was een ramp. Ik was al blij als de stoelen niet door de ramen gingen! Maar gaandeweg ging het beter. Nu geniet ik van mijn werk. Ik vind het heerlijk om jonge mensen te begeleiden, om ze echt te zien groeien. Zo’n diplomauitreiking, dat doet me echt wel wat. Ik verdien nu een stuk minder dan in mijn vorige baan, maar ik zou niet anders meer willen! Als je elke dag met plezier naar je werk gaat, dat is toch het mooiste wat er is?"

Waarom veranderde Miriam Verkuilen van baan?

Wat gebeurde er met haar salaris, toen ze van baan veranderde? Dat ging omhoog Dat bleef gelijk Dat ging naar beneden

Vond ze het gemakkelijk om over te stappen naar een andere baan? ja nee Want

Heeft ze spijt van haar overstap?

ja nee Want

Hieronder zie je een aantal dingen die bij banen horen. Wat vind jij belangrijk? Zet de belangrijkste bovenaan. 1. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 2. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 3. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn

Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 4. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 5. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 6. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 7. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren

Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten

Zijn er nog andere dingen die je belangrijk vindt in een baan? ja nee Zo ja, wat dan?

Hoe belangrijk is het salaris voor jou? Welke situatie zou jij kiezen: Je hebt net genoeg om van te leven. Je werk is superleuk. Je kunt redelijk rond komen. Je werk is wel aardig. Je kunt ruim van je salaris leven. Je werk is niet leuk maar ook niet vervelend. Je verdient heel veel geld. Je werk is niet leuk.

Waarom maak je deze keuze?

Jouw droombaan Uit de test kwam: . Maar in zo'n test zitten natuurlijk lang niet alle beroepen en branches.

Als je helemaal vrij mocht kiezen, want zou dan jouw droombaan zijn?

Wat zijn de mooie kanten van dit werk?

Elk werk heeft nadelen. Ook jouw droombaan. Wat zouden nadelen in dit werk kunnen zijn?

(Foto: SassyPanda!/Ammy O.)

Een droomsalaris? Als droombaan koos jij . Was het salaris belangrijk bij jouw keuze voor ?

Ja, heel belangrijk Ja, een beetje Nee, onbelangrijk

Leg uit waarom je het salaris (niet) belangrijk vindt:

De meeste mensen in Nederland verdienen ongeveer € 2.500,- bruto per maand. Wat denk je dat iemand die begint als verdient? Veel meer dan de meeste mensen Iets meer dan de meeste mensen Ongeveer evenveel als de meeste mensen Iets minder dan de meeste mensen Veel minder dan de meeste mensen

Probeer nu te vinden wat iemand die begint als echt verdient. Tips: x x x x

Op Salarischeck van Loonwijzer.nl kun je nagaan wat iemand in een beroep verdient. Je vindt hier alleen gangbare beroepen. Bij voetballers, presentatoren en dergelijke hangt het inkomen erg af van hoe bekend iemand is. Daarvoor is de test niet zo geschikt. Salarissen van bekende mensen vind je in de VIP-sectie van Loonwijzer.nl. Klik aan de linkerkant op de juiste rubriek (voetballers, acteurs, presentatoren enz.). De salarissen van bekende mensen kun je controleren door in Google te zoeken op: inkomen .

Is het gelukt om te vinden wat een

zonder ervaring verdient? ja nee Zo ja: Vul hier het bedrag in: € per maand

Is dit meer of minder dan je dacht? Meer Minder


(Foto: brewbooks / J Brew)

Lifestyle De 'lifestyle' van iemand is hoe hij of zij leeft.

Sommige mensen laten met hun lifestyle graag zien dat zij rijk zijn. Dat kan bijvoorbeeld met een dure auto.

(foto: James & Vilija /James Manners)

Met een auto kun je goed laten zien dat je rijk bent. Het is daarom een statussymbool. Wat zijn nog meer statussymbolen? 1. 2. 3. 4.

Maar levensstijl kan bedriegelijk zijn. Sommige mensen zijn rijk, zonder dat je dat ziet. Andere mensen hebben juist niet zoveel geld, maar zien eruit alsof ze rijk zijn.

Wat hoort bij jouw lifestyle? Noem vier dingen 1. 2. 3. 4.

Een lifestyle om van te dromen? Op 25 juni 2009 overleed Michael Jackson, een van de bekendste popsterren ter wereld. Michael Jackson verdiende honderden miljoenen met zijn muziek. Maar hij gaf zijn geld net zo gemakkelijk weer uit. Op zijn Neverland Ranch had hij een pretpark en een dierentuin.

Lijkt het je fijn om zo te kunnen leven als Michael Jackson? ja nee Want:

Michael Jackson had steeds geldproblemen en schulden. Bij zijn dood was zijn schuld van ongeveer 300 miljoen euro. Michael Jackson verdiende erg veel geld. Hoe kon het dat hij toch zulke schulden had?

Michael Jackson verdiende als kind al veel geld met zingen. Daardoor heeft hij nooit met geld om leren gaan. Hoe hadden de problemen voorkomen kunnen worden?

Een droomhuis

In 2008 werd Villa Leopolda voor ongeveer 500 miljoen euro verkocht. Het is daarmee het duurste huis ter wereld. Hieronder zie je Villa Leopolda:

Grotere kaart weergeven

Klik op het plaatje. Je kunt in- en uitzoomen met de + en de - toetsen op je toetsenbord. Je kunt ook slepen. Zoom uit tot je ziet waar Villa Leopolda ligt. Waar ligt deze villa?

Als je wilt kun je Villa Leopolda hier in 3D bekijken (werkt niet op alle computers).

Waarom is deze villa zo duur, denk je? Geef twee redenen 1. 2.

Veel mensen vinden hun huis heel erg belangrijk. Ze zijn bereid veel andere dingen te laten om een duur huis te betalen. Andere mensen willen juist zo weinig mogelijk geld aan wonen besteden.

Wat zou je zelf belangrijk vinden in een huis?

Groot (veel kamers)

Heel belangrijk Niet zo heel belangrijk Heel belangrijk

Een tuin

Niet zo heel belangrijk

Heel belangrijk Een leuke buurt

Een mooie buitenkant

Niet zo heel belangrijk Heel belangrijk Niet zo heel belangrijk

Ga nu naar www.funda.nl. Zoek een zo goedkoop mogelijk huis, dat aan al je eisen voldoet. Wat is het adres van het huis dat je hebt gevonden?

Waarom heb je juist dit huis gekozen?

Wat kost dit huis? €

(Foto: Seier+seier+seier)

Wat zou jij doen?

Wat zou jij doen als je 25 miljoen in de staatsloterij won?

De kans daarop is maar heel klein:

Je kunt er dus maar beter vanuit gaan dat je geen groot bedrag wint in de staatsloterij. Bijna niemand heeft miljoenen te besteden. Dat betekent dat je keuzes moet maken. Sommige dingen kun je gewoon niet betalen. Bij andere neem je genoegen met een minder model.

Als jij zou moeten kiezen, wat zou je dan het belangrijkste vinden? Zet in de goede volgorde. Het belangrijkste boven. Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan

Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan

Wat is belangrijk? In de vorige opdracht zette je helemaal bovenaan:

Waarom vind je dit het belangrijkst?

Op nummer 2 zette je:

Waarom vind je dat ook heel belangrijk?

Helemaal onderaan zette je: Waarom vind je dat het minst belangrijk?

(Foto: gotplaid? / Lexie)

Van rijk naar arm René en Natasja Froger hebben normaal gesproken een hoog inkomen. In het programma 'Ff geen cent te makken' leefden zij een maand van een bijstandsuitkering.

Hier kijken ze terug.

Wat vonden zij het zwaarst?

Vonden zij het moeilijk om rond te komen in het dagelijks leven? ja nee

Wat hadden zij het meest gemist?

Eindopdracht

(Foto: Rex Roof)

Jouw toekomst Maak een collage over jouw toekomst. In de collage laat je zien hoe je denkt dat je leven er over 15 jaar uitziet. De collage maak je bij voorkeur op papier. Digitaal kan eventueel ook. Overleg hierover met je docent.

Wat wel? Laat zien wat jouw keuzes voor de toekomst zijn. In wat voor huis woon je? Wat voor werk heb je? Wat voor gezin heb je? Wat is jouw levensstijl? Wat hoort daar allemaal bij (auto? uitgaan? eten? drinken? enzovoort). Gebruik de dingen die je in dit dossier tegenkwam. Maar pas op: zoek dingen waarvan je denkt dat ze echt kunnen! Alleen als je al heel goed kunt voetballen en elke dag uren oefent, heb je een kans om voetballer te worden. Laat in de collage dus zien: - Wat je wilt bereiken. - Hoe je dat wilt bereiken. Wat wil je daarvoor gaan doen?

Wat niet?

Plak dus niet zomaar allerlei dingen die je leuk vindt op het papier. Kies alleen dingen waarvan je denkt dat ze echt in plaats in jouw toekomst hebben. Kies ook voor dingen die echt kunnen. Ga er niet vanuit dat je een inkomen van een paar miljoen hebt. Dat kun je wel hopen, maar het is niet heel waarschijnlijk.


Stappenplan 1. Neem een blad papier. Schrijf zoveel mogelijk woorden op die te maken hebben met je leven over 15 jaar. Je kunt daarbij thema's uit dit dossier gebruiken. Maar laat je eigen fantasie de vrije loop. Denk aan:

- Je eigen ontwikkeling. Wat wil je doen en leren? - Wat voor werk doe je dan, denk je? - Reizen, vakanties - Lifestyle. Hoe wil je leven? Wat vind je belangrijk? - Waar wil je wonen? Wat voor huis? Wat vind je belangrijk? - Vrienden, gezin, kinderen, sociaal leven. Heb je daar al een idee over? - Wat wil je in elk geval nog doen? Wat zou je nooit willen doen?

2. Neem nu een leeg A4-tje zonder lijntjes. Zet je naam in het midden. Schrijf er woorden omheen die je voor de collage wilt gebruiken. Waar wil je afbeeldingen bij zoeken? Maak al een beetje een ordening. Wat zet je waar?

3. Vraag nu je docent om een groot blad papier. Een goed formaat is A1. Dat is de helft van een poster van een flap-over. Eventueel kun je de collage ook digitaal maken. Werk dan vanaf deze stap achter de computer. Gebruik een grafisch programma waar je foto's en teksten op een blad kunt plakken en draaien (bijvoorbeeld Paint, Paintshop, Photoshop, Indesign of Fireworks). Als je geen grafisch programma hebt, kan het ook met Powerpoint.

4. Zoek afbeeldingen bij alle woorden die je hebt opgeschreven. Plak ze op het blad. Maak groepen. Plak bijvoorbeeld alle afbeeldingen bij elkaar die te maken hebben met werk.

5. Schrijf bij elke groep afbeeldingen in enkele steekwoorden wat dit is en waarom dit belangrijk is voor jou.

6. Eventueel kun je je collage presenteren voor de klas. Overleg daarover met je docent. Je kunt een foto maken om de collage groot, digitaal te presenteren.

7. Als je je collage digitaal gemaakt hebt of als je er een digitale foto van hebt, kun je de collage uploaden naar de youngreporters website.

Geld genoeg? Deel 2B - Overal verleiding

(Foto: C Ling Fan)

Wat doe je in dit dossier? Dit dossier gaat over de trucks die reclamemakers gebruiken om producten te verkopen. Hoe verleiden ze jou om juist dat ene merk te kopen? Op welke trucks moet je bedacht zijn als je je geld in je zak wilt houden?

Eindopdracht: campagne In de eindopdracht maak je zelf een reclamecampagne voor een product. Je maakt een reclamespot, een folder, een serie posters, een radiocommercial of iets anders. Hierbij gebruik je de reclametrucks die je in dit dossier tegen komt.


Nr. Onderdeel

Beschrijving

Tijdsduur

2.

Sterren in de reclame

Waarom zie je vaak bekende mensen in de reclame? 15 min. Helpt dat? Welke BN'er hoort bij welk product?

3.

Emoties in de reclame

Emoties zorgen dat je producten sneller koopt. Hoe werkt dat? Hoe maken reclamemakers hiervan gebruik?

15 min.

5.

Imago's

Wat is een imago? Hoe krijgt een merk een bepaald imago? Ben jij gevoelig voor het imago van een merk?

15 min.

6.

Eindopdracht

Maak zelf een reclamecampagne voor een procuct.

2½ uur


(Foto: Martijn Kleingeerts / 'Zwolle')

Welke ster? Stel je voor: je loopt met een vriend of vriendin over straat. Jouw vriend/vriendin: “Gave trui!” Jij:“Ja, leuk he? Gekocht bij C&A.”

Daarmee maak je niet heel veel indruk.

C&A weet dat ook. Daarom hebben ze een bekende Nederlander gezocht.

Want als Jan Smit in kleding van C&A loopt, dan willen meer mensen dat misschien wel.

Daarom zie je in reclames vaak bekende Nederlanders.

Wat is in deze spot de belangrijkste eigenschap van Anouk? Gezellig Stoer Goed Betrouwbaar Populair

In de spot lijkt Anouk een klant van ING. Waarom is dat belangrijk? Wat is in deze spot de belangrijkste eigenschap van Jan Smit? Gezellig Stoer Goed Betrouwbaar Populair

Waarom wil C&A juist Jan Smit in deze reclame?

Wat is in deze spot de belangrijkste eigenschap van onderzoeker Maurice de Hond? Gezellig Stoer Goed Betrouwbaar Populair

Waarom wil deze energiemaatschappij juist Maurice de Hond in deze spot?

Zouden deze reclames effect hebben op jou?

Reclame

Door deze reclame zou ik sneller naar dit

Want

bedrijf gaan ja Anouk in de spot van ING

nee ja

Jan Smit in de spot van C&A

Maurice de Hond in de spot van de Nederlandse Energie Maatschappij

nee ja nee

De invloed van de sterren Lees het artikel

Vul hier de naam in van een artiest, sporter of iemand anders die je bewondert:

Waarom bewonder je deze persoon?

Stel je voor dat deze persoon in een reclame zou spelen. Zou je het product dan sneller kopen? ja misschien nee

Leg je antwoord uit:

Jouw merken Wat zijn 'jouw' kledingmerken? (Denk bijvoorbeeld aan merken die je op je profiel in Hyves hebt staan. Als je deze niet hebt: bedenk dan drie merken die je graag draagt.) 1. 2. 3.

Waarom koos je juist voor deze merken?

Worden deze merken gedragen door bekende mensen? ja nee

Zo ja, welke BN'ers? 1. 2. 3.

Had het feit dat bekende mensen deze kleding dragen, invloed op jouw keuze? ja nee Leg je antwoord uit:

(Foto: The Lazy Photographer)


Welke emotie? Bijna alle reclames maken gebruik van een emotie. Ze willen je iets laten voelen. De reclame probeert je te laten lachen, je bang te maken of je te verleiden met een seksueel tintje. Als je iets voelt bij het zien van een reclame, onthoud je de reclame veel beter. Als je het product ziet, voel je de emotie weer. Daardoor ga je het product sneller kopen.

Hieronder zie je voorbeelden. Welke emotie speelt een rol in deze spotjes?

Humor Seksueel Angst Humor

Seksueel Angst

Humor Seksueel Angst

De volgende drie pagina's gaan over deze drie emoties.

Bangmakerij Angst is heel belangrijk in reclames. Veel reclames proberen je een beetje bang te maken. De spotjes zeggen eigenlijk: 'Als je dit product niet koopt, loopt het slecht met je af!'. Durf jij 'nee' te zeggen?

Wat gebeurt er volgens dit spotje als je deze deo niet gebruikt?

Waarom maakt Axe gebruik van angst in dit spotje?

Zouden dit soort reclames met angst goed werken, denk je? ja nee

Want

Bangmakerij in reclames gaat niet altijd goed. Mensen kunnen een product eng, naar of vies gaan vinden. Daarom combineren veel reclames angst met humor. De reclames maken je een beetje bang, zonder dat je het door hebt. Veel verzekeringen doen dat:

Deze reclame is grappig bedoeld. Maar het is ook de bedoeling dat je je zorgen gaat maken. Waarover moet de kijker zich zorgen maken?

Een vrolijke wereld Veel reclames gebruiken humor. Daar zijn twee redenen voor: 1. Humor maakt je blij. Daardoor geloof je gemakkelijker wat een reclame je vertelt. 2. Als je blij wordt van een spotje, word je ook snel blij van het merk.

Dat werkt zo:

1. Je ziet op tv deze reclame.

2. Misschien vind je de reclame grappig. Je krijgt dan een blij gevoel.

3. Als je nu ergens langs de weg dit bord ziet, krijg je direct dat blije gevoel weer.

Over welk product gaat deze reclame?

Wat vertelt deze reclame je over het product zelf? In deze dure animatie zie je de 'Hapiness Factory'.

Vind je de reclamefilm grappig? ja nee

In deze clip zie je de echte fabriek:

Waarom laat dit bedrijf liever de animatie zien dan de beelden uit de echte fabriek?

(Foto: Chris Vick)

Welk gevoel roept het merk Coca-Cola bij je op?

Verfrissend Cool Echt Amerikaans Nep Anders, namelijk:

Wat roept dit gevoel bij je op (je mag meerdere antwoorden geven)? Tv-reclame Bepaalde muziek De manier waarop Coca-Cola geschreven wordt De kleurencombinatie rood/wit Advertenties in kranten en tijdschriften De vorm van een Coca-Cola flesje Iets anders, namelijk:

Verleiding "Sex sells" zeggen ze in de reclame. Met erotiek en de belofte van seks kun je bijna elk product verkopen.

Vaak zie je daarom in commercials sexy vrouwen, die een product aanprijzen. Voor welk product is deze reclame?

Op wie is deze reclame gericht, denk je?

Wat vind je van deze reclame?

Ook zie je vrouwen als een blok voor een man vallen. Dat gebeurt natuurlijk alleen als die man een bepaald product gebruikt. Voor welk product is deze reclame?

Op wie is de reclame gericht, denk je?

Waarom denk je dat?

Denk je dat mannen echt aantrekkelijker worden door dit product? ja nee Waarom (niet)?

Andersom komt niet vaak voor. Je ziet in reclames niet vaak vrouwen met hordes mannen om zich heen. In producten voor vrouwen zie je vooral vrouwelijke modellen. Als je maar product X gebruikt, word je net zo mooi.

Voor welk product is deze reclame?

De slogan in de reclame is: 'Je bent het waard' Wat heeft dat met dit product te maken?

Denk je dat vrouwen door het gebruiken van dit product echt zo mooi worden als de vrouw in deze reclame? ja nee Waarom(niet):

In reclames zie je vooral mooie mannen en mooie vrouwen. Daarover gaat deze clip.

Wat probeert deze clip duidelijk te maken?

Wat vind jij hiervan?

Meer emoties

Er zijn nog veel meer emoties die reclamemakers gebruiken. Voorbeelden zijn: sociale druk, verdriet, boosheid, machteloosheid, ergernis, meevoelen met iemand die zielig is, vrolijkheid, avontuurlijkheid, spanning, opwinding, enzovoort. Vaak zitten er in één spotje meerdere emoties.

Welke emoties vind je in dit spotje? Noem er drie.

1.

2.

3.

Verleiding en andere emoties werken onbewust. Waarschijnlijk geloof je niet echt dat mannen aantrekkelijker worden door een drankje. Waarschijnlijk geloof je niet echt dat vrouwen zo mooi worden als een bekend model, alleen door lippenstift. Maar toch: als je in de winkel staat, denk je onbewust: "Dit merk = sexy". Je grijpt dan vanzelf het bekende, duurdere merk. Gelukkig ben jij de baas. Je hebt een keuze.

Vul hieronder de dikgedrukte letters uit de regels hierboven in:

!!!

Wat betekent deze zin?

Hoe kun je ervoor zorgen dat dit niet gebeurt?

Imago's

Voorkeur Hieronder zie je steeds twee merken.

Ze maken ongeveer dezelfde producten.

Welk merk kies jij?

Google

Microsoft Geen voorkeur

McDonald Burger King Geen voorkeur

Diesel G-Star Geen voorkeur

Calvin Klein

Björn Bo Geen voorkeur

Apple Creative Geen voorkeur

Nike Reebok Geen voorkeur

H&M C&A Geen voorkeur

Gevoel of verstand? De meeste mensen hebben een voorkeur voor bepaalde merken. Waarschijnlijk had jij dat ook bij de vorige opdracht.

Als je overal 'geen voorkeur' hebt geantwoord, ben je echt een uitzondering.

De voorkeur voor een merk heeft veel met gevoel te maken. Je vergelijkt niet alle producten van het ene merk met alle producten van het andere merk. Maar van het ene merk heb je een positief beeld. Van het andere merk heb je dat niet.

Het beeld dat een product bij veel mensen oproept, heet het imago. Het imago van een product heeft invloed op de keuzes die jij maakt. x x x

Soms kies je iets omdat je weet dat het een heel goed product is. Soms ook, kies je iets omdat een merk een goed imago heeft. Soms spelen het imago en de kwaliteit allebei een rol.

Hoe kies jij? Geef dat hieronder bij de verschillende producten aan. 1 = Ik weet vaak niet eens welk merk het is. Het interesseert met niets. 2 = Ik vergelijk producten en kies het beste of het goedkoopste. Ik let een beetje op het merk. 3 = Ik vergelijk producten van een paar merken die ik goed vind. 4 = Ik koop dit product meestal van hetzelfde merk, maar ik kijk ook wel naar andere merken. 5 = Ik koop dit product altijd van hetzelfde merk.

Product

Hoe koop jij dit? 1 2

Cola

3 4 5

Spijkerbroeken

1 2 3 4 5 1 2 Schoenen

3 4 5 1 2

Shirts

3 4 5 1 2

Mobiele telefoon

3 4 5 1 2

Mp3-speler

3 4 5 1 2

Tas

3 4 5 1

Cosmetica

2 3

4 5

Tel de punten bij elkaar op. Wat is het totaal?

(Foto: Rudolf Schuba)

Laat jij je beïnvloeden? In de vorige opdracht had je een score van .

Lees hieronder wat dat betekent.

Score

Uitleg

19 of lager

Het imago van een merk doet jou niets! Jij maakt keuzes met je verstand. Je vergelijkt producten en let alleen op prijs en kwaliteit. Bedrijven geven miljoenen aan reclames uit, maar daar verleiden ze jou niet mee.

19 t/m 29

Je laat je soms verleiden door het imago van merken. Het liefst neem je beslissingen met je verstand. Toch ben je een beetje gevoelig voor alle reclames. In kledingwinkels en supermarkten kies je niet voor één specifiek merk. Maar je kiest wel meestal voor een van de bekende merken.

30 of hoger

Je bent heel gevoelig voor het imago van een merk. Ze zullen jou niet in de C&A of de Aldi zien. Je gelooft dat de bekendste merken ook de beste merken zijn. Daar wil je best voor betalen.

Herken je jezelf in deze beschrijving? ja nee Leg je antwoord uit:

Als een reclame jou wil overtuigen om een product te kopen, wat werkt dan het best? Met duidelijke informatie over een product. Met een cool imago. Met veel emotie. Met een lage prijs. Met iets anders, namelijk:

(Foto: Vincent Teeuwen)

Het imago van jouw merk Vul een merk in dat je goed vindt (het kan het kledingmerk zijn dat je eerder invulde of iets anders).

Wat is het imago van dit merk? Stoer Gezellig Alternatief Grappig Anders, namelijk

Ga nu naar de website van dit merk. Hoe draagt de website bij aan dit imago? Noem drie dingen. 1. 2. 3.

(Www.adidas.com)

Eindopdracht

(Foto: Jon Gos)

Een reclamecampagne In deze opdracht werk je in een groep van twee of drie leerlingen. Je maakt een reclamecampagne voor een product. Dat kan een fantasieproduct zijn. Je mag ook iets nemen dat echt bestaat. Het is in elk geval een product voor jongeren. Eerst denk je na over het imago van het product. Ook bedenk je wie het product zou moeten kopen. Daarna ontwerp en maak je een reclame die bij het product past. Dat kan zijn: x x x x x x

een een een een een iets

serie posters reclamefilmpje radioreclame website folder anders...

De reclame moet aansluiten bij het imago van het product. De reclame moet ook passen bij jongeren.

Gebruik bij je reclamecampagne het stappenplan op de volgende pagina.

(www.lowlands.nl. Een duur reclamebureau ontwierp deze site speciaal voor jongeren. Maar ook jongeren hadden weinige waardering voor de zeer onoverzichtelijke site van Lowlands. Het was moeilijk om informatie te vinden.)

Stappenplan 1. Kies het product waar je een campagne voor gaat maken. Je kunt een fantasieproduct bedenken. Je mag ook een echt bestaand product kiezen.

2. Schrijf de eigenschappen van het product op. Schrijf op: x x x x

Wat de naam is van het product Wat het is Waarvoor het dient Wat er bijzonder aan is

3. Schrijf nu de dingen op die belangrijk zijn voor de campagne: x x

Waarom is dit product beter dan andere producten (of in elk geval: wat ga je daar in de campagne over zeggen)? Wat wordt het imago van het product? (Gebruik eigenschappen als: sexy, avontuurlijk, vriendelijk, stoer, enzovoort.)

5. Bedenk nu wat je het beste kunt maken om je doelgroep te bereiken. Een filmpje? Posters? Een radiospotje? Een folder? Iets anders? Overleg hierover met je docent.

6. Bedenk een slogan. Deze gebruik je in je spotje of op je poster.

7. Bedenk nu wat er op de posters of in het spotje komt. Probeer het imago zo goed mogelijk neer te zetten. Gebruik emotie. Wil je een ster gebruiken? Bedenk dan wie en waarom. Gebruik de slogan.

8. Maak het product. Posters of folders maak je digitaal (bijvoorbeeld in Indesign, Photoshop of Powerpoint). Een spotje kun je filmen met je mobiele telefoon, maar je kunt misschien ook een camera lenen. Houd steeds in de gaten of: x x x

het imago goed overkomt de reclame zegt wat je wilt zeggen de reclame geschikt is voor jongeren

9. Presenteer je reclame aan je klas. Overleg hierover met je docent.

10. Upload je reclame naar de youngreporters website.

Deel 3A - Gemakkelijk geld

(Foto: waldo483 / Matt Waldron)

Wat doe je in dit dossier? Waarom zou je werken voor je geld als het zo voor het oprapen ligt?

Je kunt de wet overtreden, geld winnen, of heel veel geld verdienen in opdracht van handige jongens. Of....toch niet? Dat onderzoek je in dit dossier.

Eindopdracht: een rechtszaak Een verdachte heeft geld verdiend op een manier die niet mag. Er was geen moord of beroving ofzo. Maar helemaal legaal is het ook weer niet. Moet deze verdachte streng gestraft worden, of mag hij/zij zo naar huis? Jij bent de advocaat, de aanklager, de jury of misschien wel de verdachte.

Om je goed voor te bereiden op de rechtszaak moet je eerst veel meer weten over schimmige praktijken om geld te verdienen.


Nr. Onderdeel 2. Hoe ver ga jij?

3.

4.

Beschrijving

Er zijn heel veel manieren om geld te verdienen. Maar 15 min. is het soms wel helemaal legaal? Waar liggen jouw grenzen?

Vaak heel jonge mensen worden ineens miljonair met Speel je rijk! pokeren. Hoe zit dit in elkaar? Is het echt zo gemakkelijk om miljoenen te verdienen?

Grote beloften

Tijdsduur

Via mail krijg je wel eens zo'n aanbieding. Als je meedoet, ben je binnen no-time steenrijk. Natuurlijk is het vaak nep. Maar hoe werkt het dan? En wat als het niet nep is?

15 min.

15 min.

Je speelt de verdachte, een advocaat of een aanklager in een rechtszaak. De verdachte heeft op een illegale 5a. Eindopdracht 20 min. manier geld verdiend. Zorg dat je genoeg informatie hebt om de rechtszaak goed te voeren. In de rechtszaak zelf verdedig je de verdachte of je valt hem juist aan, als je het zelf niet bent. Bij de 5b. Eindopdracht rechtzaken van de andere groepen ben jij de jury. Jij bepaalt of de verdachte schuldig is.

1,5 uur (15 min. per groep)

Hoe ver ga jij?

(Foto: Alexkerhead)

Fiets kopen? Bekijk deze clip.

Deze clip is nagespeeld. Hij is niet echt. Maar het stelen en doorverkopen van fietsen komt wel heel veel voor.

Is er zelf wel eens een fiets van je gestolen? ja nee

Heb je wel eens het aanbod gekregen om een gestolen fiets te kopen? ja nee

Zo ja: heb je die fiets toen gekocht? ja nee

Soms staat een fiets niet op slot. Vind je dat mensen die zo'n fiets stelen straf moeten krijgen? ja nee Leg uit waarom

Vind je dat mensen die een gestolen fiets kopen, straf moeten krijgen? ja nee Leg uit waarom

Soms vinden mensen dat ze een gestolen fiets mogen kopen, omdat hun eigen fiets gestolen is. Ben je het daarmee eens? ja nee Leg uit waarom

Heling

Bekijk de clip. Beschrijf in je eigen woorden wat heling betekent: (Als je er niet uitkomt, kijk dan eens in Wikipedia)

De helers Piet 'Fingers' P. en Black Harry R. houden niet van stelen. Geef een reden waarom zij niet van stelen houden

Toch vinden zij heling juist goed. Geef twee redenen waarom zij heling wel goed vinden.

1. 2.

Deze De clip is natuurlijk grappig bedoeld. Maar helemaal in het begin van de clip zie je een krantenartikel. Dat artikel is wel echt. In dit krantenartikel staat: - Veel mensen vinden stelen slecht. - Veel mensen vinden het kopen en verkopen van gestolen spullen veel minder slecht.

Wat vind jij? Wat vind jij van het verkopen van gestolen spullen? Ik vind dat net zo erg als stelen. Ik vind het wel erg, maar niet zo erg als stelen. Ik vind het niet erg.

Leg uit waarom je dat vindt

Wat vind jij van het kopen van spullen, als je weet dat ze gestolen zijn? Ik vind dat net zo erg als stelen. Ik vind het wel erg, maar niet zo erg als stelen. Ik vind het niet erg.


Je bent een heler als je spullen koopt of verkoopt terwijl je weet dat ze gestolen zijn. Waarom pakt de politie helers aan, denk je?

Deugt je doekoe? Doe deze test. Maak daarna de vragen onder de test.

Maak een korte samenvatting in je eigen woorden van het resultaat van de test:

Loop je, volgens deze test, veel risico? ja nee

Zo ja, waar moet je volgens de test voor oppassen?

Ben je het eens met het resultaat van de test?

ja nee Leg uit waarom

Over de rand Vaak zijn dingen niet helemaal goed of helemaal slecht. Ze zitten er een beetje tussenin.

Het stelt vaak niet veel voor: een beetje hosselen, een handeltje hier, een dealtje daar. Maar als je zelf niet goed nadenkt over wat je wel en niet wilt, dan schuiven je grenzen steeds verder op. Tot een moment dat je niet meer terug kunt.

Dit meisje werkte voor een loverboy van haar 12e tot haar 16e jaar.De loverboy ging heel ver voor geld. Op de YouTube-pagina kun je de reacties op de clip lezen. In veel reacties krijgen de ouders de schuld. Die hadden beter op moeten letten, vinden veel mensen.

Vind jij ook dat het de schuld van de ouders is dat dit meisje slachtoffer werd van een loverboy? ja nee Waarom vind je dat?

Speel je rijk!

(Foto: Jam Adams)

Pokermiljonairs Constant Rijkenberg won op 23 april 2009 zo'n 1,5 miljoen in een pokertoernooi:

Lees ook dit artikel over het toernooi. Gebruik de clip en het artikel om de vragen te beantwoorden.

Hoeveel mensen deden aan het toernooi mee?

Wat was het inschrijfgeld voor elke deelnemer? €

Hoeveel inschrijfgeld betaalden de deelnemers in het totaal? €

Constant vindt de kans erg klein dat hij over een paar jaar al het geld weer kwijt is bij het pokerspel. Ben jij dat met hem eens? ja nee Leg uit waarom

Jakhals Ersin begint zijn verslag met: "Liegen en bluffen zijn geen eigenschappen die je graag terugziet bij je kinderen." Bij pokeren moet je veel liegen en bluffen. Zou je daarom van pokeren een slechter mens van worden, denk je? ja nee Leg je antwoord uit

Constant Rijkenberg was recordhouder. Nooit eerder won een Nederlander zoveel geld in een pokertoernooi. Maar hij hield zijn record niet lang. Lees maar:

Hoeveel geld won Pieter de Korver?

Hoeveel mensen deden mee aan dit toernooi?

Hoeveel inschrijfgeld betaalden de deelnemers per persoon? €

Hoeveel inschrijfgeld ontving de organisatie in het totaal? €

Nog altijd worden de prijzen bij pokertoernooien steeds hoger. Want, hoe hoger de prijs, des te meer aandacht krijgt het toernooi. Hoe kunnen de organisaties van deze toernooien de hoge geldprijzen betalen?

Op tv en internet zie je altijd de winnaars van veel geld. Maar er zijn veel meer mensen die veel geld verliezen. Zij betalen de miljoenen voor de pokermiljonairs!

Internetpoker

Je mag in Nederland maar op één plaats pokeren om geld. Dat is bij casino's van Holland Casino. Pokeren via internet is daarom in Nederland illegaal. Toch is het erg populair. Drie goede Nederlandse pokeraars wonnen zo soms tienduizenden euro's per maand. Op hun website schrijven zij: '...Op het internet is veel te verdienen met pokeren..' '...Maar op de lange termijn verdien je zeker geld....'

Volgens deze drie pokeraars kan bijna iedereen met geduld en discipline geld verdienen met pokeren op internet. Denk je dat dat klopt? ja nee

Leg je antwoord uit

(Voor de volledigheid: op de website van de drie pokeraars staat wel dat je veel boeken moet lezen en jaren moet oefenen voor je echt geld verdient.)

Het juiste antwoord op de vorige vraag is 'nee'. Het is onmogelijk dat bijna iedereen geld wint. Mensen kunnen alleen geld winnen, als anderen verliezen. Iemand moet immers het geld betalen! Maar meestal zie je alleen de winnaars. Mensen vertellen graag dat ze een miljoen wonnen. Ze vertellen niet zo graag dat ze in de schulden zitten.

Heel soms lees je daar iets over. Zoals in dit artikel. Gebruik het artikel om de volgende vragen te beantwoorden:

Hoeveel geld heeft de pokerspeler in het artikel verloren? €

Hij is niet alleen zijn geld kwijt. Waar is hij nog meer bang voor?

Hoeveel pokerverslaafden meldden zich in de week van het artikel?

Zou je zelf gemakkelijk verslaafd kunnen worden aan pokeren? ja nee Waarom denk je dat?

Holland Casino In de meeste landen zijn veel verschillende casino's. In Nederland niet. Er is maar één officiële keten van casino's, dat is Holland Casino. De Nederlandse regering is de belangrijkste eigenaar van het casino.

Met dit soort spotjes, leuke evenementen en concerten probeert Holland Casino mensen te lokken.

Veel mensen vinden dat de regering Holland Casino weg moet doen. Ze vinden het raar dat de regering iets tegen gokverslaving wil doen, maar wel eigenaar is van een casino. Andere mensen vinden het juist goed. De regering kan dan een beetje toezicht houden en zorgen dat mensen niet teveel gokken.

Wat vind jij? Ik vind het goed dat alle casino's van de regering zijn. Ik vind het slecht dat alle casino's van de regering zijn.


In de Nederlandse casino's is het uitkeringspercentage ongeveer 95%. Dit betekent: Van elke euro die mensen inzetten, wordt 95 eurocent weer uitgekeerd als prijs. De overige 5 cent is winst voor het casino.

Als je één keer speelt weet je niet wat er gebeurt. Je kunt winnen of verliezen. Als je vaak speelt, kom je steeds dichter bij de 95% uit. Je raakt dus 5% van je geld kwijt. Vergelijk het met een dobbelsteen: als je 1 keer gooit, weet je niet wat je zult gooien. Als je 1.000 keer gooit, zul je alle zes de cijfers ongeveer even vaak gooien (of de dobbelsteen is niet goed).

Als je bij Holland Casino 1 euro in een fruitautomaat gooit. Hoeveel geld krijg je dan waarschijnlijk terug? € 9,50 € 0,95 Dat kun je niet weten

Als je 1.000 keer 1 euro in het fruitautomaat gooit. Hoeveel geld krijg je dan waarschijnlijk terug? € 9.500,€ 950,€ 9,50 Dat kun je niet weten

Meer spelen

(Foto: Andres Rueda)

Je kunt overal gokken om geld. Er zijn krasloten, spelletjes om geld op internet, fruitautomaten, weddenschappen bij sportwedstrijden en meer.

Hieronder zie je beweringen over gokspelletjes, fruitautomaten en dergelijke. Welke beweringen zijn waar?

Bedrijven maken verlies omdat ze zo'n grote geldprijzen weggeven. Als je maar vaak genoeg speelt, maak je altijd verlies. De kans om te winnen is groter dan de kans om te verliezen. Veel mensen zijn aan dit soort spelletjes verslaafd. Via het internet kun je allerlei handige trucs leren om een fruitautomaat te verslaan.

Grote beloften

Alleen jij kunt helpen Veel mensen krijgen regelmatig dit soort mailtjes in hun mailbox:

Misschien denk je: dat gelooft toch niemand? Maar dat is niet waar. Als een oplichter miljoenen belooft, geloven mensen dat graag. Elk jaar trappen honderden mensen hier weer in.

De schrijvers van de mailtjes vragen niet om geld. Ze bieden juist geld aan. Hoe denk je dat ze hun slachtoffers geld aftroggelen?

Hoe kun je weten dat het verhaal van Solomon Edmond niet echt is?

Hoe kun je weten dat het verhaal van Steve Oman niet echt is?

Welke beweringen zijn waar over dit soort aanbiedingen? Als een aanbod te mooi klinkt om waar te zijn, dan zal het niet waar zijn! Als de mailtjes uit de VS of Europa komen, dan kun je ze wel vertrouwen. Je kunt er vanuit gaan dat zo'n aanbieding altijd oplichterij is. Voor de zekerheid kun je best op zo'n aanbod ingaan. Je kunt er altijd nog uitstappen.

Money mules Dit filmpje waarschuwt tegen het worden van een Money Mule. Meer over Money Mules lees je op deze website.

Wat is de letterlijke vertaling van een money mule?

Beschrijf in je eigen woorden wat een money mule doet

Waarom zullen mensen gebruik willen maken van een money mule?

Welk risico loop je als money mule?

De aanbiedingen per mail (op de vorige pagina) lijken op money mules.

Wat hoort bij wat?

Aanbiedingen per Money mule zijn mail Je krijgt nooit geld op je rekening

Je krijgt nooit geld op je rekening

Je betaalt zelf geld


Banken moeten je bij de politie aangeven.


De aanbieding komt van iemand die je helemaal niet kent.


De aanbieding komt van vage bekenden, De aanbieding komt van vage kennissen of vrienden. bekenden, kennissen of vrienden. Je krijgt geld dat je door moet geven naar een andere rekening.

Je krijgt geld dat je door moet geven naar een andere rekening.

Dingen die te mooi klinken om waar te zijn, zijn ook niet waar! Dat geldt voor money mules en voor de internetaanbiedingen. Als het risico echt klein was, waarom zou iemand dan jou betalen om het risico te lopen?

Fraude Fraude betekent dat iemand zaken anders voorstelt dan ze zijn. Meestal is dat om daar geld aan te verdienen. Dit is een voorbeeld:

Sommige mensen hebben wel bewondering voor iemand die een bank zo om de tuin weet te leiden. Andere mensen vinden Jagmeet Channa gewoon een dief en een crimineel. Wat vind jij van de actie van Jagmeet Channa?

Als jij de kans had om zoveel geld bij een bank achterover te drukken, zou je dat doen? ja nee Leg uit waarom:

Fraude gaat niet altijd over rijke mensen die miljoenen verduisteren. Belastingfraude en uitkeringsfraude gaan om kleine bedragen. De daders zijn heel gewone mensen. Maar de kosten van al die fraude bij elkaar zijn heel hoog.

Dit is nog een voorbeeld van 'kleine fraude':

Wat doen de frauderende studenten om meer geld te krijgen?

Hoeveel euro hebben deze studenten per maand extra? €

Hoeveel studenten plegen deze fraude, volgens de PvdA?

Wat kost deze fraude per jaar? Ongeveer 6,5 miljoen euro Ongeveer 7,7 miljoen euro Ongeveer 65 miljoen euro Ongeveer 77 miljoen euro

Dennis Wiersma, de vice voorzitter van de LSVB, heeft wel begrip voor de fraudeurs. Waarom frauderen de studenten volgens hem?

Vindt Dennis Wiersma dat frauderende studenten boetes moeten krijgen? ja nee Waarom vindt hij dit?

De minister wil de fraude aan gaan pakken. Hij wil ook dat frauderende studenten een boete krijgen. Wat vind jij daarvan?

Frauderende studenten moeten veel harder aangepakt worden. Frauderende studenten hoeven niet harder aangepakt te worden. Waarom vind je dat?

Als je zelf op deze manier kon frauderen, zou je dat dan doen? ja nee Leg uit waarom (niet)

Zwart werk Zwart werken is een vorm van fraude. Vooral bij jongeren komt zwart werk veel voor. 1. Ga naar de webiste CNV-jongeren. (De CNV is een vakbond). 2. Zoek op deze site informatie over zwart werken. 3. Gebruik de informatie om de volgende vragen te beantwoorden Leg in je eigen woorden uit wat zwart werken betekent:

Wat is een voordeel van zwart werk?

Wat zijn drie nadelen van zwart werk? 1. 2. 3.

Zou je zelf bereid zijn om zwart te werken? ja nee

Waarom (niet)?

Mensen die zwart werken, krijgen hoge boetes. Vind je dat terecht? ja nee Waarom (niet)?

Eindopdracht

(Foto: Wikimedia Commons)

Voor de rechter Iemand heeft geld verdiend op een manier die niet helemaal deugt. Hij of zij is gepakt.

Je gaat een rechtszaak voorbereiden en voeren. Daarin ga je kijken of de verdachte gestraft zou moeten worden.

Hieronder zie je de klassenopstelling tijdens de rechtszaak. Klik op de deelnemers om te zien wat zij doen.

Voorbereiding 1. Rolverdeling Je bereid de rechtszaak voor in groepen van 5 personen. Verdeel de rollen. Aan de rechtszaak doen mee: x x x

1 verdachte 2 advocaten 2 aanklagers

Klik op het plaatje op de vorige pagina om te zien wat je in elke rol doet. Als het aantal in je klas niet uitkomt, dan kunnen er een of twee kleinere groepen zijn. Die hebben dan maar 1 advocaat of aanklager. Overleg hierover met je docent.

De rechter tijdens de rechtszaak wordt gespeeld door een andere leerling of door je docent.

2. De zaak Bedenk wat de verdachte heeft gedaan. Let daarbij op de volgende punten: x x x x

De verdachte heeft iets gedaan wat niet helemaal legaal is. De verdachte heeft daarmee geld verdiend. Maak het niet te extreem (bijvoorbeeld iemand is vermoord om geld). De leukste rechtzaken krijg je als je van mening kunt verschillen. Onderaan deze pagina vind je wat voorbeelden. Maar je mag zeker ook zelf iets verdienen. Vul zoveel mogelijk details in. Hoe ging het in zijn werk? Wie waren er bij de zaak betrokken? Enzovoort)

3. De voorbereiding

De twee advocaten zoeken redenen waarom de verdachte geen straf verdient. Misschien werd hij/zij gedwongen of door andere verleid. Misschien had de verdachte geen keuze door grote geldproblemen. Misschien zou iemand anders hetzelfde gedaan hebben.

De twee aanklagers zoeken redenen waarom de verdachte een hoge straf verdient. Misschien heeft hij voor schade bij anderen gezorgd. De wet is er ook niet voor niets. Ga na waaorm het illegaal is, wat de verdachte deed. Wat zou er gebeuren als iedereen dit ging doen?

De verdachte moet tijdens de voorbereiding alle vragen va de advocaten en de aanklagers zo goed mogelijk beantwoorden. Doe dat eerlijk en volledig. De advocaten en aanklagers gebruiken daarnaast het internet om informatie te zoeken.

Voorbeelden & tips Zoek een zaak die niet legaal is, maar ook niet superfout (zoals een moord of een beroving). Bijvoorbeeld: x x x

De verdachte heeft veel geld verdiend met pokeren op internet (dat is illegaal). De verachte heeft gehandeld in nephorloges, nepparfum, of namaak sportkleding. De verdachte heeft geld verdiend aan de verkoop van kopieën van software.

Laat bij voorkeur iemand de verdachte spelen die echt zoiets gedaan heeft. Gebruik dan ook die situatie. Als jullie allemaal altijd heel braaf zijn geweest, bedenk dan een situtatie.

De rechtszaak De hele rechtszaak duurt ongeveer een kwartier. De rechtszaak verloopt zo:

Alles wordt klaargezet. Zie de tekening op pagina 3b. De docent benoemt een rechter of hij/zij speelt zelf rechter.

Beschrijving

Stap

Duur

1

De eerste aanklagers legt uit waar de verdachte van beschuldigd ±2 min. wordt. De aanklager probeert de jury ervan te overtuigen dat het echt vreselijk is, wat de verdachte deed.

2

De eerste advocaat legt uit waarom het helemaal niet erg is wat de verdachte deed. Ook de advocaat probeert de jury te overtuigen.

±2 min. 3 4

±3 min. De tweede aanklager stelt nu vragen aan de verdachte. De verdachte moet eerlijk antwoord geven. De aanklager stelt de vragen zo, dat de verdachte wel toe moet geven dat hij schuldig is. ±3 min.

Nu stelt de tweede advocaat vragen aan de verdachte. De advocaat probeert met de vragen te laten zien dat het allemaal erg meeviel. Nu praat een van de aanklagers rechtstreeks tegen de jury. Hij/zij begint bijvoorbeeld met:

5

±1 min.

'Beste leden van de jury. U ziet dat....' De aanklager somt de belangrijkste redenen nog een keer op. Hij/zij geeft een samenvatting, waaruit blijkt hoe groot de misdaad van de verdachte wel is.

6 7

8

±1 min.

Een van de twee advocaten doet nu hetzelfde. Hij/zij geeft een samenvatting van alle punten en praat rechtstreeks tegen de jury.

De rechter vraagt nu aan de jury een oordeel. De jury stemt. Alle ±1 min. leden die vinden dat de verdachte gestraft moet worden, gaan staan. De anderen blijven zitten. ±1 min.

De rechter vraagt een jurylid dat ging staan om een reactie. Waarom vindt hij/zij dat de verdachte gestraft moet worden? Daarna vraagt de rechter een reactie aan een jurylid dat bleef zitten. Waarom verdient de verdachte geen straf?

De rechter bewaakt het verloop van de rechtszaak. Hij of zij zorgt dat mensen niet te lang praten en iedereen aan het woord komt. De rechter kan daarbij dit lijstje gebruiken:

1. Aanklager pleit (2 min.) 2. Advocaat pleit (2 min.) 3. Aanklager stelt vragen aan verdachte (3 min.) 4. Advocaat stelt vragen aan verdachte (3 min.) 5 Aanklager geeft samenvatting en conclusie (1 min.) 6. Advocaat geeft samenvatting en conclusie (1 min.) 7. Jury stemt (1 min.) 8. Twee leden van jury geven reactie. (1 mn.).

Misschien kan iemand uit de jury de zaak filmen of foto's maken? Het resultaat kun je uploaden naar de youngreporters site.

(Foto: Wikimedia commons)

Geld genoeg? Deel 3B - Wat kost het echt?

Wat doe je in dit dossier? Wat kost het echt? In reclames zie je vaak 'gratis' mobieltjes of andere producten. Maar als het gratis is, wie betaalt het dan? Wat kost het om geld te lenen om iets te kopen?

Misschien heb je daar nu nog niet zoveel mee te maken. Maar vooral als je 18 bent, is het heel eenvoudig om geld te lenen. Het is ook heel verleidelijk.

Soms leen je geld, zonder dat je het door hebt. Hierover gaat dit dossier.

Eindopdracht: Diep in de schulden In een tv-programma is iemand te gast die diep in de schulden zit. Je gaat het programma bedenken en maken. De gast is niet echt, die speel je. Maar zijn of haar verhaal zou wel echt gebeurd kunnen zijn. Daarvoor moet je wel wat weten van leningen en financiële risico's.


Nr. Onderdeel 2.

3.

5.

De prijs van een mobieltje De prijs van krediet

Beschrijving

Tijdsduur

Wat kost nu eigenlijk een ' gratis' mobieltje? Of 15 min. beter: wat kost jouw mobieltje? Wat kost het om geld te lenen, rood te staan of op afbetaling te kopen?

30 min.

Wat zijn de risico's?

Eindopdracht

Maak een tv-programma over iemand die diep in 3 uur. de schulden zit.

De prijs van een mobieltje

Wat kost jouw toestel? Heel vaak zie je aanbiedingen voor telefoonabonnementen met 'gratis' mobieltjes. Soms krijg je zelfs een laptop, een tv-scherm of een spelcomputer bij een abonnement.

Maar hoe zit dat nu echt? Wie betaalt dat gratis mobieltje? Jij natuurlijk. Maar hoeveel betaal je daar dan voor? Zijn mobieltjes met een abonnement echt goedkoper? In dit hoofdstuk onderzoek je dat voor jouw toestel.

Heb je je toestel los gekocht of hoorde het bij een abonnement?

Ik heb mijn toestel los gekocht.

Mijn toestel hoort bij een abonnement

Los toestel - stap 1 Het grote voordeel van een los toestel is dat je precies weet wat je betaalt. Bij een toestel met abonnement is dat veel minder duidelijk. Maar ben je ook voordeliger uit dan met een toestel met abonnement? Dat ga je in deze opdracht onderzoeken.

Welke mobiele telefoon heb je?

Wat kost dit toestel? Vul de prijs in die je hebt betaald. Als je deze niet meer weet, zoek dan op deze site de prijs op. €

Welke provider gebruik je? KPN Debitel Vodafone Telfort T-Mobile Tele 2 Hi Anders

Hoeveel minuten bel je ongeveer per maand?

(Maak een schatting als je dit niet weet)

Hoeveel sms'jes stuur je ongeveer per maand?


Open nu deze pagina. Vink het rondje 'Los abonnement' aan. Neem de gegevens over die je hierboven hebt ingevuld. Laat 'maandbedrag' dus open. Je kunt geen toestel invullen.

Wat kost een abonnement (SIM only) dat goed bij jouw belgedrag past? €

Klopt dit met wat jij betaalt? Ja, dit is (ongeveer) wat ik betaal. Nee, ik betaal meer. Nee, ik betaal minder. Ik weet niet wat ik betaal.

Vink nu het rondje 'Abonnement met GSM' aan. Vul op de onderste regel het toestel in dat je gebruikt. Kies een toestel dat er op lijkt als je toestel er niet bij staat.

Wat kost hetzelfde abonnement met jouw GSM-toestel? €

Wat moet je voor het toestel bijbetalen als je het abonnement afsluit (vul '0' in als het gratis is). €

Hoeveel jaar duurt dit abonnement? 1 2

jaar.

Los toestel - stap 2 Je hebt er voor gekozen om een los toestel te kopen. Hieronder ga je uitrekenen of dat de goedkoopste oplossing is.

1. Een abonnement met toestel zou je kosten.

2. Weet je wat je nu per maand betaalt (aan telefoonkaarten, opwaarderen of je abonnement)? ja

Dat is € . Gebruik dit hieronder als bedrag 2.

nee Een passend abonnement zou € kosten.. Gebruik dit hieronder als bedrag 2.

3. Als je een abonnement met GSM zou nemen, zou je dus per maand extra betalen: - bedrag 2 = € . Dit is bedrag 3.

4. Het contract met GSM duurt

Tijdens je contract betaal je dus voor je toestel:

X 12 x bedrag 3 = € . Dit is bedrag 4.

5. Als je een abonnement met GSM afsluit moet je € extra betalen. Met een abonnement kost het toestel dus + bedrag 4 = € .

6. Jouw toestel kostte los .

7. Wat is in jouw geval nu goedkoper? Een GSM met abonnement of een los toestel met een los abonnement? Een toestel met abonnement Een los toestel met een los abonnement Maakt niets uit

Je gaat nu verder met het volgende hoofdstuk. Klik hier om verder te gaan. Let op: klik NIET op 'volgende'.

Abonnement - stap 1 Bij welke provider heb je een abonnement? KPN Debitel Vodafone Telfort

T-Mobile Tele 2 Hi Anders

Welke mobiele telefoon kreeg of kocht je bij je abonnement?

Voor hoeveel minuten is je abonnement?


Hoeveel sms'jes zitten er in je abonnement?


Open nu deze pagina. Neem de gegevens over die je hierboven hebt ingevuld. Laat 'maandbedrag' dus open.

Wat kost jouw abonnement als je het nu zou afsluiten?

€


Als je het abonnement nu zou afsluiten, wat zou je dan nu voor je toestel bijbetalen? €

Heb je dit ook voor je toestel bijbetaald? Ja, dat betaalde ik (ongeveer) voor het toestel. Nee, ik betaalde meer voor het toestel. Nee, ik betaalde minder voor het toestel. Ik weet niet wat ik voor het toestel betaalde.

Als je niethetzelfde betaald hebt, hoe komt het dan dat de prijs nu anders is?

Voor hoeveel jaar heb je een abonnement? (Als je dit niet weet, neem dan het aantal jaren over dat op de website staat) 1 2 jaar.

Klik nu, in de GSM-vergelijker, op het rondje 'Los abonnement'.

Let op: laat alle andere instellingen staan.

Je ziet nu wat een abonnement zonder toestel kost. Hoeveel betaal je dan voor hetzelfde abonnement? €

Abonnement - stap 2 Je hebt nu alle gegevens om uit te rekenen hoeveel je betaalt voor je toestel. Dat ga je hieronder doen.

1. Weet je wat je per maand voor je abonnement betaalt?

ja

Hoeveel is dat? € . Gebruik dit hieronder als bedrag 1.

nee Nu zou je voor je abonnement € betalen. Gebruik dit hieronder als bedrag 1.

2. Jouw telefoonabonnement zonder toestel kost nu Gebruik dit hieronder als bedrag 2.

3. Per maand betaal je extra voor je toestel: Bedrag 1 - bedrag 2 = € . Gebruik dit hieronder als bedrag 3.

4. Je contract duurt . Tijdens je contract betaal je dus voor het toestel: x 12 x bedrag 3 = € . Dit is bedrag 4.

5. Weet je nog wat je extra voor je toestel betaalde toen je het abonnement nam? ja

Dat was € . Gebruik dit hieronder als bedrag 5.

nee Nu zou je daarvoor € extra betalen. Gebruik dit hieronder als bedrag 5.

6. In het totaal betaal je voor je toestel: Bedrag 4 + bedrag 5 = € .

7. Wat zou je mobiel kosten als je hem los en simlockvrij zou kopen? Dat kun je bijvoorbeeld opzoeken op deze site. Maar niet alle toestellen zijn simlockvrij verkrijgbaar. €

Wat is nu duurder? Een GSM met abonnement of een losse GSM met abonnement? Een abonnement met GSM Een losse GSM met een los abonnement Maakt niets uit

De prijs van krediet

(Foto: Chelsea Oakes)

Geld lenen kost geld Krediet betekent dat een instelling je geld voorschiet. Bijvoorbeeld: - Geld opnemen bij de bank terwijl er niets op je rekening staat. - Betalen met een credit card terwijl je geen geld hebt.

- Iets kopen op afbetaling.

Als je nog geen 18 bent, krijg je meestal geen krediet. Maar als je 18 wordt, verandert dat ineens. Je krijgt krediet: je mag geld lenen, een credit card gebruiken, rood staan en op afbetaling kopen. Voor veel jongeren is dat een grote stap. Dit hoofdstuk gaat over de risico's.

Overigens zijn het niet alleen jongeren die soms teveel krediet opnemen. Leningen hebben de laatste jaren veel problemen veroorzaakt. Sinds vorig jaar moet er daarom een waarschuwing staan bij alle leningen. Dit is de waarschuwing:

Denk je dat dit helpt? ja nee

Waarom denk je dat?

Rood staan

Rood staan = lenen Rood staan is een vorm van geld lenen. Je haalt geld van je rekening terwijl dat geld er niet is. Je leent dat geld van je bank.

Over het geleende geld betaal je rente.

Rood staan = verleidelijk Rood staan is de meest gemakkelijke vorm van geld lenen. Je hoeft geen formulieren te tekenen of een aanvraag te doen. Rood staan gaat zo ongemerkt. Daardoor komt rood staan veel voor. Heel veel mensen weten niet eens hoeveel ze rood staan.

Rood staan is dan wel heel gewoon, maar het is niet goedkoop. - Ga naar de website van de Rabobank - Hoeveel rente betaal je als je 1.000 euro rood staat? %

Kon je het antwoord vinden? Waarschijnlijk ging dat niet gemakkelijk. Banken moeten bekend maken hoeveel rente je betaalt. Maar meestal zijn de tarieven ver weggestopt. Als je ze niet kon vinden: dit zijn de tarieven van juli 2009:

Als je een jaar lang 1000 euro rood staat, hoeveel rente moet je dan betalen? euro.

Hoe groot is je schuld dan na dat jaar? euro.

Na dat jaar betaal je niet alleen rente over de 1000 euro. Je betaalt dan ook rente over de nieuwe en dus hogere schuld. 'Rente op rente' heet dat.

Creditcards

(Foto: Cheon Fong Liew)

Vooral Amerikanen betalen veel met creditcards. Nederlanders pinnen liever. De creditcard is wel heel handig als je dingen op internet of in het buitenland koopt.

Bij veel bankrekeningen ontvang je een creditcard. Je betaalt daarvoor een paar tientjes per jaar. De rente is ook hetzelfde als gewoon rood staan.

De creditcard is in Nederland niet zo populair als in andere landen.

Zal de populariteit toenemen, denk je? ja nee

Waarom denk je dat?

(Foto: SqueakyMarmot /Mike)

De titel van deze Amerikaanse foto is 'Get rid of dept' (kom van je schuld af). Waarom heet deze foto zo?

Op afbetaling

Je ziet iets moois, maar je hebt het geld niet. Terwijl je met grote ogen staat te kijken, komt de winkelier naar je toe. Hij zegt iets als: x x x x

'Wij verkopen ook op afbetaling' 'U kunt ook in termijnen betalen' 'Wij leveren op krediet' 'Wij kunnen uw aankoop financieren'

Al deze dingen betekenen hetzelfde: x x x

Je leent het geld van de winkel. Met dat geld koop je direct hetgene wat je wilt hebben. Je betaalt het geld en de rente in termijnen terug.

Neem nu deze Xbox: Klinkt weinig: een Xbox voor nog geen 6 euro per maand.

Wat kost deze Xbox als je hem in één keer betaalt? €

Als je in termijnen betaalt, hoeveel betaal je dan per maand? €

Hoe lang moet je afbetalen? maanden. Dat is dus jaar.

Hoeveel betaal je dan in het totaal? €

Wat betaal je dus extra omdat je in termijnen betaalt? €

In de financieringsdetails staat de rente: 16%. Toch betaal je meer dan 16% extra. Hoe kan dat?

Lenen van de bank

Deze advertentie stond op de website van de ABN AMRO.

Hoeveel procent rente betaal je hier voor een lening? procent

De familie Berdick vindt het inderdaad tijd voor een nieuw bankstel. Daarom lenen ze € 1.000,- bij de ABN AMRO. Over 5 jaar komt er geld van een spaarrekening vrij. Daarom wil de familie het bedrag na 5 jaar ineens terugbetalen.

Hoeveel denk je dat de familie aan rente zal betalen? (Maak een schatting) €

Hieronder ga je kijken of je schatting klopt.

Na 1 jaar 6,9% van € 1.000 = € Tel daarbij de geleende € 1.000 op. Totale schuld na 1 jaar = €

Na 2 jaar 6,9% van de schuld na 1 jaar € (Dus NIET 6,9% van € 1.000! De familie betaalt ook rente over de rente van het jaar daarvoor: rente op rente). Tel daarbij de schuld na 1 jaar op. Totale schuld na 2 jaar = € .

Na 3 jaar 6,9% van de schuld na 2 jaar € (Door rente op rente wordt de rente steeds hoger!) Tel daarbij de schuld na 2 jaar op. Totale schuld na 3 jaar = €

Na 4 jaar 6,9% van de schuld na 3 jaar € Tel daarbij de schuld na 3 jaar op. Totale schuld na 4 jaar = €


Conclusie Na 5 jaar is de schuld ongeveer 100 200 300 400 500 euro hoger dan de oorspronkelijke lening van € 1000,-. De familie betaalt in het totaal dus ongeveer 6,9 10 20

30 40 50 procent rente.

Is dit hoger of lager dan je schatting? Hoger dan ik schatte Dit is ongeveer wat ik schatte Lager dan ik schatte

Leen bij ons!

Dit soort spotjes ken je vast wel. Het lijkt wel alsof allerlei bedrijven je geld willen lenen: Lenen.nl, Becam, Postkrediet, Frisia Financieringen en meer. In werkelijkheid zijn al deze bedrijven onderdelen van één en dezelfde bank: de DSBbank.

Hoe hoog is de rente bij Becam, volgens het spotje? %

De rente van de ABN AMRO (in de vorige opdracht) was 6,9%. Hoeveel procent is Becam goedkoper? %

De leningen van DSB zijn dus inderdaad (iets) goedkoper. Zit daar dan iets achter?

Wat doet DSB, volgens deze reportage?

Mensen bedreigen met een geweer als ze geen lening af willen sluiten. Verplicht dure verzekeringen afsluiten bij een lening. Mensen hogere leningen aanpraten. Knokploegen sturen naar mensen die niet kunnen betalen.

Wat is de reactie van DSB? Mensen besluiten zelf om een lening te nemen. Mensen zijn daarom zelf verantwoordelijk. De bank wist niet dat mensen zo in de problemen kwamen. Voortaan zal de bank beter opletten. Het is wel de eigen schuld van mensen, maar voortaan zal de bank wat soepeler zijn. De bank biedt zijn excuses en zal het geld voor de verzekeringen terug betalen.

Sommige politieke partijen vinden dat deze spotjes verboden moeten worden. Vind jij dat ook? ja nee Waarom?

Als je het stomme spotjes vindt, ben je niet de enige. Hieronder zie je dezelfde spotjes als bovenaan deze pagina. Maar dan iets anders.

De renterekenaar In het voorbeeld van de bank van de familie Berdick was het al lastig om uit te rekenen hoeveel de rente is. Toch was dat een eenvoudig voorbeeld. Dat komt omdat de familie tijdens de lening niets terug betaalt. Meestal betaal je bij een lening elke maand een bedrag terug.

Met rente, rente op rente en afbetalingen is het heel moeilijk om uit te rekenen wat een lening kost. Gebruik daarom dit Excel bestand. Je hoeft alleen in te vullen:

- Welk bedrag je leent - Wat de rente is - Hoeveel je per jaar aflost

Gebruik het bestand bij de volgende vraag: Petra koopt een videocamera van 269 euro. Ze koopt de camera op afbetaling. De rente is 16% (net als in het voorbeeld van de Xbox) Ze betaalt elke maand € 7,50 euro af. Per jaar dus 90 euro.

Hoeveel jaar moet Petra betalen voor de camera? 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Hoeveel heeft zij dan uiteindelijk betaald? €

Hoeveel betaalde zij bovenop de prijs van de camera? €

Leningen op een rijtje In deze tabel staan alle leningen uit dit hoofdstuk op een rijtje. Vul de tabel in. Lees onder de tabel hoe je elke kolom invult.

Rente in %

Rente in € bij € 5.000,-

Drempel Heel laag Laag

Rood staan op je rekening

%

€

Hoog Heel hoog Heel laag

Rood staan op je credit card

%

€

Laag Hoog Heel hoog

Heel laag Kopen op afbetaling

%

€

Laag Hoog Heel hoog

Gevaar

Veilig Een beetje oppassen Gevaarlijk Heel gevaarlijk Veilig Een beetje oppassen Gevaarlijk Heel gevaarlijk Veilig Een beetje oppassen Gevaarlijk Heel gevaarlijk

Heel laag Lenen bij de bank

%

€

Laag

Een beetje oppassen

Hoog

Gevaarlijk

Heel hoog Heel laag Lenen via internet

%

Laag

€

Veilig

Hoog Heel hoog

Heel gevaarlijk

Veilig Een beetje oppassen Gevaarlijk Heel gevaarlijk

Rente in %: Hoeveel procent rente betaal je? Gebruik de voorbeelden in dit hoofdstuk. Ga steeds even terug naar de juiste pagina om de cijfers op te zoeken.

Rente in € bij € 5.000: Hoeveel rente betaal je in euro's als je € 5.000 euro leent? Ga er vanuit dat je elke maand € 100,- terugbetaalt. (Per jaar dus € 1.200,-). Gebruik voor deze kolom de renterekenaar (het Excelbestand):

Drempel Hoe hoog is de drempel om deze lening af te sluiten? Als je allerlei formulieren in moet vullen of ergens naartoe moet, is de drempel hoog. Je sluit de lening dan niet zomaar ongemerkt af. Als je voor een lening alleen een handtekening hoeft te zetten of helemaal niets hoeft te doen, dan is de drempel laag. Je zit dan aan de lening vast voordat je het in de gaten hebt.

Gevaar

Hoe gevaarlijk is deze lening? Een lening is gevaarlijk als hij een lage drempel heeft. Vooral als hij heel duur is. Een lening is ook gevaarlijk als er allerlei verborgen voorwaarden en extra kosten zijn. Een lening is veilig als je er goed over na denkt. Je moet de tijd hebben om te kijken of je het wel kunt betalen.

Eindopdracht

Foto: Ed Yourdon

Diep in de schulden

In een tv-programma is iemand te gast die diep in de schulden zit. Je gaat het programma bedenken en maken. De gast is niet echt, die speel je. Maar zijn of haar verhaal zou wel echt gebeurd kunnen zijn. Het programma laat zien hoe de gast stapje voor stapje zo diep in de schulden is geraakt.

Je werkt in een groep van 3 of 4 leerlingen.Op de volgende pagina vind je een stappenplan. Gebruik dit bij de voorbereiding en uitvoering van deze opdracht.

Bekijk eventueel dit programma ter inspiratie (je zag het al eerder) Maar je mag het ook heel anders aanpakken.

Stappenplan 1. Bedenk wie in de groep degene gaat spelen die een grote schuld heeft.

2. Bedenk hier een verhaal bij. In deze stap bedenk je zoveel mogelijk achtergronden bij de hoofdpersoon. Schrijf in elk geval op. -Wat zijn of haar naam is. - Wat hij of zij in het dagelijks leven doet. -Wat hobby's zijn. -Waar hij of zij geld aan uitgeeft. -Hoe hij of zij geld verdient. -Hoe hoog de schuld is. -Hoe de schuld is ontstaan. -Hoe de hoofdpersoon zich bij de schuld voelt (misschien vindt hij of zij het helemaal niet erg of juist wel. Misschien geeft hij banken of anderen de schuld). -Wat er nu moet gebeuren.

Tips: - Zorg dat alles wat je bedenkt echt kan. - Schulden ontstaan meestal stapje voor stapje. Niemand gaat ineens 10.000 euro rood staan. - Wat doet degene die de hoofdpersoon speelt in het echt? Probeer daar gebruik van te maken. Als hij of zij in - een supermarkt werkt, laat dan ook de hoofdpersoon in je programma daar werken. Is hij of zij heel sportief? Dan ook de hoofdpersoon. Dat speelt veel gemakkelijker. - Gebruik de voorbeelden van leningen uit de vorige hoofdstukken. 3. Bedenk wat voor soort programma je gaat maken. Dat kan van alles zijn. De hoofdpersoon kan te gast zijn in een praatprogramma of consumentenprogramma. Het kan een reportage worden zoals het voorbeeld op de vorige pagina. Misschien komt er een interviewer op bezoek bij de hoofdpersoon. Of misschien bedenk je iets heel anders.

4. Bedenk wat er in het programma gaat gebeueren. Is het een praatprogramma? Bedenk dan de vragen en de antwoorden. Een reportage? Wat ga je filmen? Waar? Enzovoort. Bedenk ook wie eventuele andere rollen gaat spelen. Misschien is er een interviewer. Misschien laat je vrienden of de 'moeder' van de hoofdpersoon aan het woord (' Vroeger was zijn spaarvarken ook altijd leeg').

5. Speel en film het programma Probeer het er echt uit te laten zien. Speel een scene gerust een keer over.

6. Monteer de film Knip en plak de film tot een mooi geheel. Probeer er de vaart in te houden. Knip langdradige stukken weg. Maak eventueel gebruik van muziek. Het eenvoudigste programma om in te monteren is ' Windows Movie Maker'. Dit zit standaard in Windows.

7. Presenteer de film Maak daarover afspraken met je docent. Presenteer de film aan je klas.

8. Upload de film We willen absoluut zien wat jullie ervan gemaakt hebben! Upload je film naar de Young Reporters site.

Deel 4A - Eigen schuld?

Wat doe je in dit dossier? Wat gebeurt er als je schulden zo hoog zijn, dat je ze niet meer op kunt lossen?

Eindopdracht: een informatiefolder Wat moet je doen als je diep in de schulden zit? Als je het zelf niet meer aan kunt, is er hulp. Maar veel mensen weten die niet op tijd te vinden. Er bestaan wel folders en websites, maar die zijn vaak erg onduidelijk. Hoog tijd dat er een duidelijke folder komt waarin staat wat je moet doen. Die folder ga jij maken.

Onderdelen


Nr. Onderdeel

Beschrijving

2.

Wat gebeurt er als je je schulden echt niet terug kunt 25 min. betalen? Je leest het in dit hoofdstuk.

Van kwaad tot erger

Tijdsduur

3.

Hulp bij schulden

Er zijn organisaties die mensen met schulden helpen. In dit hoofdstuk ontdek je welke organisaties dat zijn 15 min. en hoe ze helpen.

4.

Echte hulp?

Niet alle organisaties willen alleen helpen. Sommige willen vooral winst maken. Daarover gaat dit hoofdstuk.

5.

Eindopdracht

Je maakt een heldere, overzichtelijke folder. Mensen 2 uur. met schulden lezen hierin wat ze kunnen doen.

Van kwaad tot erger

10 min.

Ongewenst bezoek

Wat is het beroep van Ferry Horssen?

Beschrijf in je eigen woorden waar zijn werk uit bestaat.

Welke rekeningen waren niet betaald in de clip? 1.

2.

3.

De meeste mensen hebben weinig waardering voor het beroep van deurwaarder. Ook de tekstreacties op youtube bij deze clip zijn niet erg vriendelijk: x x

"Ik kan me voorstellen dat iemand die alles kwijtraakt en niets meer te verliezen heeft zo'n aasgier voor zijn lelijke smoel slaat." "Die mensen hebben er heel lang voor gewerkt en als ze het niet meer kunnen betalen komen die schoften het allemaal bij je weghalen."

Ben je het met deze reacties eens? ja nee Leg uit waarom (niet)

Het is natuurlijk heel erg als een deurwaarder je huis leeg laat halen. Dat gebeurt niet zomaar ineens. Mensen raken stapje voor stapje, dieper in de schulden. Op de volgende pagina's lees je hoe dat kan gaan.

Stap voor stap Gebruik de teksten achterop de foto's om deze opdrachten te maken.

Welke twee grote bedragen leenden Miryam en Steve en wat deden ze daarmee? € om daarmee € om daarmee

Waardoor konden Miryam en Steve hun leningen niet meer afbetalen?

Wat deden Miryam en Steve allemaal toen ze geen geld meer hadden om rekeningen te betalen? 1.

2. 3. 4.

Toen Miryam en Steve hun huis verkochten, hielden ze daar geen geld aan over. Hun schuld werd nog 10.000 euro hoger. Leg uit hoe dat kan.

De schulden van Miryam en Steve hebben ook invloed op vriendschappen. Wat gebeurde er met hun vrienden?

Wat vind je van het financiële gedrag van Miryam en Steve? Onverantwoordelijk! Ze leven een beetje riskant, maar niet heel erg. Ze leven normaal. Ze hebben alleen veel pech. Ze zijn heel voorzichtig. Ze hebben alleen heel veel pech. Leg uit waarom je dat vindt

Zou dit verhaal jou ook kunnen overkomen, denk je? ja nee

Waarom (niet)

Tot slot: Het verhaal van Miryam en Steve is een voorbeeld. Er zijn heel veel mensen die op deze manier in de schulden zijn gekomen. Kijk bijvoorbeeld eens op schulden.punt.nl. Hier lees je een lang, soortgelijk verhaal. In de reacties van mensen op die site lees je nog veel meer dergelijke verhalen.

Beslag op je spullen Als je schulden niet terug kunt betalen, kan een deurwaarder beslag leggen op je spullen. Op deze website lees je daar alles over. Je kunt deze of andere sites gebruiken bij het maken van onderstaande opdrachten.

Wat doet een deurwaarder als hij beslag legt op je spullen? Hij neemt alle spullen mee. Hij maakt een lijst van alle spullen. Hij sluit alle ruimten in een woning af. Wat doet de deurwaarder als je daarnaa de schulden nog niet terug betaalt?

Sommige mensen proberen de deurwaarder te slim af te zijn. Ze gebruiken een van de volgende trucs. Leg uit waarom deze trucs niet werken. 1. De deurwaarder niet binnen laten. Dit werkt niet omdat:

2. Zelf snel je spullen verkopen voordat de deurwaarder dat kan doen. Dit werkt niet omdat:

Kan de deurwaarder spullen van je ouders meenemen als je nog thuis woont en schulden hebt? (Tip: kijk opdeze website) ja nee

Op welke spullen mag een deurwaarder geen beslag leggen?

Computer Televisie Bed Beddengoed Kleren in een kast Kleren die je aan hebt Eten en drinken voor vier weken Koelkast Auto Fiets

Baas over je loon De laatste stap die een deurwaarder kan nemen, is beslag leggen op je loon. Een deel van je salaris of uitkering gaat dan direct naar het bedrijf waarbij je een schuld hebt.

Je werkgever moet hier aan meewerken.

De deurwaarder mag niet je hele inkomen in beslag nemen. Je mag altijd 90% van de bijstandsnorm houden.

De bijstandsnorm per maand is: Jonger dan 21

Ouder dan 21

Voor alleenstaanden

€ 212,55

€ 615, 16

Voor alleenstaanden met een of meer kinderen

€ 458,61

€ 861,22

Voor twee mensen die samenwonen (samen)

€ 425,11

€ 1.230,32

Voor mensen die samenwonen en kinderen hebben € 671,17

€ 1.230,32

Eerder in dit hoofdstuk, op pagina 2c, las je het verhaal van Miryam en Steve. Ook op hun inkomen is beslag gelegd. Een deel van hun inkomen gaat dus direct naar bedrijven waar ze schuld hebben.

Hoeveel geld houden zij nog over om alles van te betalen? Klik hier voor een tip. €

Vind je het terecht dat een deurwaarder beslag op iemands inkomen kan leggen? ja nee Waarom vind je dat?

Bureau Krediet Registratie Om te voorkomen dat mensen steeds nieuwe schulden maken, is er het BKR in Tiel. BKR staat voor Bureau Krediet Registratie.

Gebruik de website van het BKR om de volgende vragen te beantwoorden. Gebruik de zoekfunctie rechtsboven in de site om de antwoorden te vinden.

Wie staan er geregistreerd bij het BKR? Bijna iedereen met een lening tussen de € 500,- en de € 125.000,Iedereen die ooit zijn schulden niet op tijd heeft betaald. Iedereen die op dit moment achter is met betalen.

Sommige mensen in het bestand van het BKR hebben de code 'A'. Wat betekent dat? Iemand betaalt altijd trouw terug. Iemand is achter met betalen. Iemand was ooit achter met betalen, maar nu niet meer. Iemand heeft een extreem hoge schuld.

Andere mensen hebben de code 'H'. Wat betekent dat?

Iemand betaalt altijd trouw terug. Iemand is achter met betalen. Iemand was ooit achter met betalen, maar nu niet meer. Iemand heeft een extreem hoge schuld.

Als je een lening wilt afsluiten of iets op afbetaling wilt kopen, dan kijken bedrijven of je geregistreerd staat bij het BKR. Soms zullen ze de lening weigeren. Wanner zullen ze dat doen? Als je in het bestand van het BKR staat Als je een code A hebt bij het BKR Als je een code H hebt bij het BKR

Deze tekst stond op een website van een bedrijf waar je leningen kunt afsluiten:

Leg uit waarom deze tekst niet klopt

Hulp bij schulden

De kredietbank Enkele woorden in deze clip: x x x x

Instelling: een bureau of een organisatie. Schuldenaar: iemand die schulden heeft. Schuldeiser: iemand die nog geld krijgt van een schuldenaar. Saneren: gezond maken.

Hoe heet de instelling in Utrecht die mensen met schulden helpt?

Hieronder zie je drie manieren die de instelling gebruik om mensen te helpen. Zoek de juiste uitleg bij elke manier. De kredietbank maakt afspraken met de schuldenaar en de schuldeiser. Bemiddelen tussen schuldenaar en schuldeiser

De kredietbank betaalt de schuld af. De schuldenaar moet nu de schuld bij de kredietbank aflossen. De kredietbank houdt toezicht op de uitgaven van iemand met schuld. De kredietbank maakt afspraken met de schuldenaar en de schuldeiser.

Budgetten beheren


De schuld overnemen

De kredietbank betaalt de schuld af. De schuldenaar moet nu de schuld bij de kredietbank aflossen. De kredietbank houdt toezicht op de uitgaven van iemand met schuld.

Wat is de gemiddelde situatie van de mensen die bij de kredietbank komen? Mensen hebben gemiddeld 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000

euro schuld bij 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 verschillende schuldeisers.

Hoe zou het komen dat mensen vaak bij heel veel verschillende bedrijven shulden hebben?

Wat is volgens Hidde Brink de top 5 van schulden? 1. 2. 3. 4. 5.

Niet alleen Utrecht heeft een kredietbank. Er zijn er veel meer in Nederland. Alle gemeentelijke kredietbanken vind je op www.gkb.nu.

Wat is voor jou het dichtsbijzijnde adres van een bank voor schuldhulp?

Schulden de baas

Schuldsanering betekent dat je je financiële situatie weer gezond maakt. Hoe doe je dat als je schulden hebt? Dat staat in de folder 'Hulp bij schulden' van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Gebruik deze folder bij de volgende opdrachten.

1. Kijk in de folder onder 'Uw schulden in kaart brengen'. Hier staat: 'De eerste stap is altijd zelf aan de slag gaan en uw financiële situatie.' Wat doe je dan precies?

Leg uit waarom deze stap zo belangrijk is als je schulden hebt

2. Kijk in de folder onder 'Wat als het u zelf niet lukt?' Soms lukt het mensen niet om zelf een oplossing te vinden.

Waar moeten deze mensen volgens de folder naartoe?

Iemand met schulden krijgt een 'schuldhulpverlener' toegewezen. Wat doet de schuldhulpverlener?

3. Kijk in de folder onder 'Hoe treft u een schuldenregeling?' Wanneer moet je volgens de folder een regeling voorstellen aan schuldeisers?

De schuldhulpverlener helpt bij zo'n regeling. Als de schuldeisers hiermee instemmen, dan heb je een akkoord. Hoe heet zo'n akkoord? mannelijk akkoord bemannelijk akkoord minnelijk akkoord beminnelijk akkoord

Dit akkoord houdt in: Je betaalt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 jaar lang een afgesproken bedrag terug. Daarna ben je van je schulden af.

4. Een schuldenaar kan niet altijd een regeling afsluiten met de schuldeisers. Soms willen de schuldeisers dat niet. Soms houdt de schuldenaar zich niet aan de regeling.

De rechter wijst dan een bewindvoerder aan. Dat is iets anders dan een hulpverlener. De bewindvoerder wordt de baas over het inkomen van de schuldenaar.

Kijk in de folder onder 'Wat doet de bewindvoerder?' Wat mag een bewindvoerder allemaal doen? De auto van de schuldenaar verkopen. Vertrouwelijke informatie aan schuldeisers geven. De caravan van de schuldenaar verkopen. De post van de schuldenaar openen. Het bed van de schuldenaar verkopen.

Echte hulp?

(Screenshot spotje Giant Leasing)

De BKR-toetsing

Als je een lening afsluit of iets op afbetaling koopt, doen de meeste bedrijven een 'BKRtoetsing'. Dat betekent dat ze controleren of je een achterstand met betalen hebt. Je hebt dan een code A bij het BKR.

Als je een code A hebt bij het BKR, krijg je meestal geen nieuwe lening. Vind je dit terecht? ja nee Waarom (niet)

Toch zijn er bedrijven waar je met een code A wel op krediet kunt kopen:

Deze autohandelaar meldt duidelijk in de clip dat er geen BKR-toetsing is. Welke klanten zal dat vooral aanspreken?

Het spotje zegt dat je ook een auto kunt kopen als je deze eigenlijk niet kunt betalen. Veel mensen vinden dit soort spotjes slecht. Ze zouden mensen in problemen brengen. Vind jij dat ook?

ja nee Leg uit waarom je dat vindt

Hulp met winst

In dit dossier maakte je kennis met sociale krediekbanken van gemeenten. Als je schulden hebt, krijg je ook aanbiedingen van commerciële bedrijven voor schuldsanering. Deze bedrijven willen mensen misschien wel helpen, maar ze willen vooral ook zelf geld verdienen.

Enkele voorbeelden: www.teveelschulden.nl www.jcvdl.nl www.hulp-bij-aflossen.nl

Hoe zullen deze bedrijven geld verdienen aan de schuldsanering?

Soms gaat het helemaal mis. Mensen die het al moeilijk hebben, komen dan in nog grotere problemen:

Wat kun je het beste doen als je schulden hebt?

Naar de gemeente gaan. Daar krijg je de beste hulp. Een bedrijf op internet zoeken. Daar zijn de wachttijden het kortst. Een bedrijf zoeken dat een goede aanbieding heeft.

Leg je antwoord uit

Eindopdracht

Een informatiefolder In dit dossier heb je onderzocht wat je moet doen als je in de schulden zit. Veel mensen weten dat niet. Ze schamen zich ook en durven niet zomaar te melden.

Je zag eerder al de folder van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Je kunt hem hier downloaden:

Helaas is deze folder best moeilijk om te lezen. Het is tijd dat er een betere, duidelijke informatiefolder komt die iedereen snapt. Daar ga jij voor zorgen. Dat doe je in een groepje van 3 leerlingen.

Het is niet de bedoeling dat je domweg teksten plakt en kopieert. Maak zelf korte, duidelijke teksten die iedereen snapt. Zorg er ook voor dat de folder mooi uit ziet. Gebruik het stappenplan op de volgende pagina.

Stappenplan 1. Bedenk wat er in je folder komt De folder bestaat uit drie of meer onderdelen: 1. Een stappenplan voor mensen met schulden. In dit plan zien zij stap voor stap wat ze moeten doen. 2. Een woordenlijst. Hier leg je alle lastige woorden uit die met schulden te maken hebben. In de lijst komen woorden als schuldenaar, schuldeiser, bewindvoerder, schuldhulpverlener. Je kunt er vast nog veel meer bedenken. 3. Voeg nog minimaal één onderdeel toe. Dit onderdeel bedenk je zelf. Het kan een lijst zijn met handige adressen, een verhaal over iemand met schulden of iets heel anders. 4. Als je wilt mag je meer dan drie onderdelen opnemen. Ook de overige onderdelen bedenk je zelf. 2. Maak een taakverdeling Wie gaat wat doen? Misschien gaat één iemand de informatie zoeken voor de woordenlijst en schijft een ander het stappenplan. Bedenk goed wie welke taken krijgt. Schrijf dat op.

3. Zoek de informatie Ga nu op zoek naar de informatie voor alle onderdelen.

x

x x

Voor het stappenplan kun je beginnen op de website www.zelfjeschuldenregelen.nl. Maar neem dit niet helemaal over want het is niet erg duidelijk. Vooral stap 3, 4 en 5 kunnen beter. Je kunt ook de vier stappen op de pagina 'Schulden de baas' gebruiken. Hier kun je zelf nog stappen aan toevoegen. Voor de woordenlijst zoek je de uitleg van woorden. Veel woorden vind je op de pagina's van dit dossier. Je kunt woorden natuurlijk ook opzoeken in een online woordenboek, zoals www.vandale.nl. Voor de onderdelen die je zelf bedenkt, zoek je zelf de informatie op internet.

4. Schrijf de inhoud Schrijf de inhoud voor elke pagina van de folder. Zet niet teveel tekst op elke pagina. Zorg dat het allemaal goed te lezen is.

5. Maak de folder op Zorg nu dat de folder mooi wordt. Dat kan in Word, maar het is beter om een grafisch programma te gebruiken. (Bijvoorbeeld Indesign, Publisher of Photoshop). Vraag je docent wat er op school is. Maak ook een mooie voor- en achterkant.

6. Print de folder uit

7. Uploaden Je kunt de digitale folder (als afbeeldingen) eventueel uploaden naar de Young Reporters site. Sla je werk op onder 'Financiën'.

Geld genoeg? Deel 4B - Meer of minder?

(Foto's: Colin Howley, Tulio Bertorini)

Wat doe je in dit dossier? De meeste mensen willen graag meer verdienen, zodat ze meer geld hebben om meer dingen te kopen. Maar is dat allemaal wel nodig? Kan het ook met minder? Of word je dan ook minder gelukkig?

Eindopdracht: Waar gaat het om? Je maakt een poster over dingen die voor jou belangrijk en onbelangrijk zijn.

De poster gaat over dingen waar je geld aan en dingen die niets kosten.


Nr. Onderdeel 2. Lifestyle

Beschrijving

Tijdsduur

Wat is een lifestyle? Waarom is een lifestyle belangrijk? Wat is het verband tussen je lifestyle en 15 min. wie je bent?

Kan het met minder?

Kun je gelukkig worden door minder geld uit te geven? Hoe werkt dat dan?

15 min.

4.

Gelukkig van geld?

Maakt geld gelukkig?

15 min.

5.

Eindopdracht

Maak een poster over de dingen die voor jou belangrijk zijn.

1½ uur

3.

Lifestyle

(Foto: Simon Aughton)

Verschillende stijlen Lifestyle is de manier waarop je leeft. Jouw stijl.

Hieronder zie je twee foto's. De lifestyle die je op de foto's ziet, is anders. Geef onder elke foto drie dingen waarvan je denkt dat ze bij deze lifestyle passen. (Denk bijvoorbeeld aan: luxe, dure merkkleding, popfestivals, rijk, kamperen, enzovoort.) Foto 1

Foto 2

(Foto: Austin Humphreys)


1. 1. 2. 3.

2. 3.

Identiteit en lifestyle Je eigen identiteit is wie je bent. Jouw identiteit is uniek. Niemand is precies hetzelfde als jij. Je identiteit laat je zien door je lifestyle: hoe je leeft, wat je hebt, welke kleding je draagt en wat je doet. Jouw lifestyle is niet helemaal uniek. Er zijn meer mensen met ongeveer dezelfde lifestyle. Mensen laten met hun lifestyle zien bij welke groep ze horen. Of bij welke groep ze willen horen.

Welke kenmerken horen waarbij? Identiteit: Lifestyle: Wie jij bent Kun je zien Bepaalt bij welke groep je hoort Uniek Hoe je leeft

Wie jij bent Kun je zien Bepaalt bij welke groep je hoort Uniek Hoe je leeft

Hieronder zie je 10 dingen die bij lifestyle horen. Geef aan hoe belangrijk jij ze voor je lifestyle vindt. Zet een 1 achter de belangrijkste, een 2 achter wat daarna komt, enzovoort. Nummer: De muziek waar je naar luistert De kleding die je draagt De vrienden die je hebt Accessoiers (zonnebril, sieraden, petje)

Schoolspullen (tas, agenda) Brommer, fiets Hoeveel geld je hebt Inkomen en huis van je ouders Wat je eet en drinkt Sporten die je doet en hobby's die je hebt

Beschrijf hieronder jouw lifestyle:

(Foto: Marjolein Kaatsma)

Mode en lifestyle In de zomer van 2008 waren Crocs heel populair. Ze waren duur en veel mensen liepen ermee. In de zomer van 2009 waren ze uit. Ze verdwenen uit de winkels. Het bedrijf dat ze maakt zit in de problemen.

Hoe kan het dat Crocs in één jaar heel populair zijn en een jaar daarna niet meer?

Mode is heel belangrijk om je lifestyle te laten zien. Bepaalde mode hoort bij een bepaalde lifestyle. Een hardrocker zal geen Crocs aan doen. Ook al zijn ze in de mode.

Welke kleding past bij jouw lifestyle? Noem drie kledingstukken. 1.

2. 3.

Cabaratier Javier Guzman praat over nieuwe schoenen:

Iets wat in de mode is, kan volgens deze cabaratier niet uniek zijn. Waarom niet?

Schoenen die je zelf ontwerpt. Zouden veel mensen die willen kopen, denk je? ja nee Waarom denk je dat?

Laten zien wat je hebt

(Foto: Cayetano)

Als je veel geld hebt, kun je dat met je lifestyle laten zien.

Je kunt bijvoorbeeld een mooie auto kopen. Een auto is een statussymbool: je kunt er goed mee aan mensen laten zien dat je rijk bent.

Noem nog twee statussymbolen 1. 2.

Maar pas op! Niet alles wat je ziet is echt. Bij de foto bovenaan deze pagina stond: 'This is the car that we rented'. De auto was gehuurd! Helemaal links op de onderstaande foto zie je een van de oprichters van Google. Hij is steenrijk, maar loopt meestal in een eenvoudige spijkerbroek en een donker Tshirt.

Sommige mensen die niet rijk zijn, steken zich in de schulden om toch dure statussymbolen te kopen. Waarom zouden ze dat doen, denk je?

Er zijn veel mensen met een lifestyle die ze eigenlijk niet kunnen betalen.

Dat is een oorzaak van veel financiële problemen!

Kan het met minder?

(Foto: lant_70)

Materialistisch? Iedereen in Nederland consumeert. Iedereen doet mee aan de consumptiemaatchappij. Maar voor de een zijn status en bezit belangrijker dan voor de ander.

Volgens dit artikel zijn veel jongeren materialistisch. Wat betekent dat het artikel?

Andere jongeren zijn juist heel idealistisch. Wat betekent dat volgens het artikel?

Maak een keuze. Wat ben je zelf: Heel materialistisch Behoorlijk materialistisch Een beetje materialistisch Een beetje idealistisch Behoorlijk idealistisch Heel idealistisch Leg uit waarom je dit van jezelf vindt

Volgens het artikel zijn er meer materialistische dan idealistische jongeren. Klopt dat voor de jongeren die jij kent? ja nee

Consumeren Je hoort wel eens dat we in een consumptiemaatschappij leven. Dat betekent dat consumeren in onze maatschappij heel belangrijk is. x x x x x x x

We denken veel na over dingen die we willen hebben. We laten graag aan anderen zien wat we hebben. De spullen die we hebben, bepalen voor een deel onze identiteit. De meeste mensen willen alsmaar meer: een steeds groter huis, een groter auto, enzovoort. We kopen vaak nieuwe dingen die we helemaal niet echt nodig hebben. We vervangen dingen die nog helemaal niet versleten zijn (kleding, meubels, enzovoort). Om meer te kunnen kopen, wil bijna iedereen meer verdienen.

Je kunt het ook korter zeggen. We leven in een consumptiemaatschappij omdat heel veel mensen idealistisch materialistisch zijn.

In een consumptiemaatschappij wonen veel mensen in mooie huizen met luxe dingen. Maar een consumptiemaatschappij heeft ook nadelen.

Welke nadelen horen bij een consumptiemaatschappij? Doordat we veel consumeren komen er veel afvalstoffen in het milieu. Er zijn heel veel grondstoffen nodig om al die spullen te maken. Er is heel veel energie nodig om alle spullen te maken en te vervoeren. Het is heel ingewikkeld om alle spullen te maken. Om goekope spullen te maken, worden mensen in sommige landen uitgebuit. Mensen en bedrijven denken vooral aan hun eigen belang. Als iedereen veel consumeert dan is dat slecht voor de economie. Er is veel stress doordat mensen veel werken om alle dure spullen te betalen. Mensen steken zich in schulden om ook dure dingen te kunnen kopen.

Consuminderen De consumptiemaatschappij heeft nadelen. Veel mensen vinden die nadelen zo groot, dat het volgens hen anders moet. Maar hoe dan? Je kunt natuurlijk niet zomaar stoppen met consumeren.

Sommige mensen doen het anders. Ze gaan consuminderen. Bekijk daarover deze clip

Mar Oomen (van het blad 'Genoeg') legt in de clip uit wat consuminderen is Wat is dat precies? (Kijk deze site als je er niet uitkomt)

Kim Welling vond een oud kastje bij het grof vuil. Ze heeft er weer iets moois van gemaakt. Zou ze met deze kast net zo blij zijn als met een kast uit de winkel? Wat denk je? Ze is waarschijnlijk blijer met deze kast. Maakt niet veel uit. Waarschijnlijk zou ze blijer zijn met een kast uit de winkel. Waarom denk je dat?

In de rest van het interview zegt Kim Welling dat zij het leuk vindt om op deze manier geld te besparen.

Het geeft haar een kick om niet onnodig geld uit te geven. Zou jij daar ook blij van worden? Ja, heel erg Misschien een beetje Echt niet! Leg uit waarom

Consuminderen is niet helemaal hetzelfde als gewoon bezuinigen. Bezuinigen betekent alleen dat je geld bespaart. Bij consuminderen gaat het erom dat je met minder ook echt fijn leeft.

Zoek het juiste woord bij elke beschrijving: consumeren Je doet de dingen die je wilt. Maar je doet ze op een goedkopere, creatieve manier.

Je doet of koopt dingen niet. terwijl je ze eigenlijk wel wilt. Zo bespaar je geld.

consuminderen bezuinigen consumeren consuminderen bezuinigen consumeren

Je koopt in de winkel gewoon waar je zin in hebt.

consuminderen bezuinigen

Zuinig zonder moeite Het gezin in deze clip doet veel dingen om te besparen.

In de clip zie je veel manieren om geld te besparen. Ze zijn allemaal ook nog goed voor het milieu.

Vul hieronder 10 bespaartips uit de clip in. Zet achter elke bespaartip of je het een goed idee vindt of dat je het juist nooit zou doen. Tip

Zou jij dit doen? Goed idee!

1.

Dit zou ik echt nooit doen! Goed idee!

2.


3.


4.


5.


6.


7.

Dit zou ik echt nooit doen!

Gelukkig van geld?

(Foto: OakleyOriginals)

Winkelverslaafd Als je iets koopt, dan voel je je even gelukkig. Mensen kunnen daar verslaafd aan raken. Iemand die winkelverslaafd is, noem je een shopaholic. Dat kan heel ver gaan.

Je denkt misschien dat dit verhaal niet echt is. Maar dan vergis je je. Dit is het journaal van die dag (in het Engels)

Deze vrouw had een extreme vorm van winkelverslaving. Leg in je eigen woorden uit wat 'winkelverslaving' betekent.

Waar kwam de winkelverslaving van deze vrouw vandaan?

Winkelverslaving ontstaat doordat mensen zich eventjes gelukkig voelen als ze iets kopen. Iedereen heeft dit gevoel, maar het gevoel is niet bij iedereen even sterk. Mensen bij wie dit gevoel heel sterk is, zijn gevoelig voor winkelverslaving. Hoe is dat bij jou? Ik word heel erg blij van het kopen van dingen. Ik word behoorlijk blij van het kopen van dingen.

Ik word een beetje blij van het kopen van dingen. Ik word nooit blij van het kopen van dingen.

Veel mensen gaan vooral dingen kopen als ze zich ellendig voelen. Hoe is dat bij jou? Als ik me ellendig voel ga ik vaak dingen kopen. Als ik me ellendig voel, dan wil ik wel dingen kopen. Maar ik doe het niet (altijd). Als ik me ellendig voel, dan wil ik geen dingen kopen.

Ben je gevoelig voor winkelverslaving, denk je? Ja. Ik moet echt oppassen. Een beetje. Maar ik maak het nooit te gek. Helemaal niet.

Waarom werken?

Hierboven zie je drie mensen die ander werk gingen doen. Klik op de foto's om hun verhaal te lezen.

Waarom is Maarten blij met zijn nieuwe werk?

Waarom is Peter blij dat hij geen manager meer is?

Waarom is Miriam ander werk gaan doen?

Deze drie mensen gingen alle drie minder verdienen in hun werk. Ze vonden andere dingen belangrijker. Wat zou voor jou een reden kunnen zijn om naar een andere baan te gaan met een lager salaris?

De verkeerde kleur Deze clip is in het Engels. Het Amerikaanse meisje MacKenzie krijgt een verjaardagscadeau. Maar eigenlijk had ze liever een blauwe.

Hoe zou je zelf reageren als je een splinternieuwe cabriolet zou krijgen in de verkeerde kleur? De kleur zou mij echt niet interesseren. Ik zou eigenlijk liever een andere kleur hebben, maar toch heel blij zijn met de auto. Ik zou rustig vragen of we de auto nog om mogen ruilen in de winkel. Ik zou net zo boos worden als MacKenzie.

Het is niet erg waarschijnlijk dat je het laatste antwoord hebt gekozen. Hoe zou het komen dat MacKenzie wel zo reageert?

Uiteindelijk kreeg MacKenzie alsnog de blauwe auto. De rode probeert ze te verkopen. De titel van deze clip is dan ook: "MacKenzie gets what MacKenzie wants": MacKenzie krijgt wat zij wil.

Is het fijn om, net zoals MacKenzie, te krijgen wat je wilt? ja nee Waarom vind je dat? Je kunt niet altijd je zin krijgen. Iedereen wordt wel eens teleurgesteld. Zou MacKenzie daarmee om kunnen gaan, denk je? ja nee Waarom denk je dat?

Op YouTube staan pagina's vol reacties bij deze clips. De meeste mensen schelden op MacKenzie. Maar sommige mensen vinden haar juist zielig. Ze is verpest door haar vader, vinden zij. Wat vind jij? MacKenzie is ondankbaar. Haar vader probeert alleen aardig voor haar te zijn. MacKenzie is een slachtoffer. Haar vader zou strenger moeten zijn. Iets anders, namelijk: Denk je dat je gelukkiger wordt als je veel van je ouders krijgt? ja Nu wel, maar later niet

Nu niet, maar later wel Nee Leg je antwoord uit

Geld maakt niet gelukkig?

De titel van deze pagina is eenspreekwoord. Je hoort het vaak zeggen. Wat betekent dit spreekwoord?

Ben je het met deze uitspraak eens? ja nee Waarom (niet)?

Mensen zeggen vaak 'geld maakt niet gelukkig'. Maar eigenlijk is het spreekwoord anders. Klik op de drie vraagtekens achter de titel. Dan zie je het juiste spreekwoord. Het woord dat erbij komt, maakt de betekenis anders.

Wat betekent het spreekwoord nu?

Vind je dat het spreekwoord nu wel klopt? ja nee Waarom (niet)?

Eindopdracht

Waar gaat het om? Je maakt een poster over dingen die voor jou belangrijk en onbelangrijk zijn. Het gaat vooral over de dingen waar je geld aan uitgeeft. Maar ook dingen die niets kosten, mogen op de poster.

Op de poster komen drie rubrieken:

1. Dingen die je nu belangrijk vindt: waar geef je nu je geld aan uit? Wat zou je nu willen kopen en doen? 2. Dingen die je belangrijk vindt voor de toekomst: waar zou je echt niet zonder willen leven? 3. Dingen die je niet belangrijk vindt. Dingen waar anderen veel geld aan uitgeven, terwijl jij ze onzin vindt.

Op de volgende pagina vind je een stappenplan. Gebruik dit stappenplan bij het maken van de poster.

Kinderen, een mooie inrichting, vakanties...... Heel belangrijk of juist helemaal niet?

Stappenplan 1. Maak een indeling

Neem een vel kladpapier (A4). Gebruik dit in de breedte. Maak drie kolommen: - Nu belangrijk - Belangrijk in de toekomst - Niet belangrijk Je papier ziet er nu ongeveer zo uit:

2. Maak keuzes a. Onder nu belangrijk komen dingen die je nu heel belangrijk vindt: - Waar geef je nu (veel) geld aan uit? - Wat zou je nu onmiddelijk kopen als je het geld er voor had? - Waar zou je nu misschien zelfs geld voor lenen? - Zijn er dingen die je heel belangrijk vindt en die niets met geld te maken hebben? b. Onder straks belangrijk komen dingen die in de toekomst belangrijk zijn: - Waar zou je echt nooit op willen bezuinigen? - Wat heb je echt nodig om gelukkig te zijn? - Waar zou je misschien zelfs geld voor willen lenen?

- Zijn er dingen die je voor je toekomst heel belangrijk vindt en die niets met geld te maken hebben?

Schrijf alleen dingen op die voor jou echt belangrijk zijn. Bijvoorbeeld: iedereen wil wonen. Dus je zult zeker geld uitgeven aan een huis. Maar ga je zover dat je heel hard wilt werken om je hypotheek te betalen? Of heb je liever lage lasten en eenvoudig huis? Dan hoort een huis niet in deze kolom. c. Onder niet belangrijk komen dingen waar jij niet veel geld voor over hebt. - Waar geven anderen veel geld aan uit, terwijl jij ze onzin vindt? - Waar zou je nooit geld voor lenen, terwijl anderen dat wel doen? - Waar zou je onmiddelijk op bezuinigen als je wat minder geld hebt? 3. Deel een poster in Neem een groot vel papier. Daarop maak je dezelfde indeling in drie kolommen als het A4-tje. Het resultaat is dus hetzelfde als het plaatje bij stap 1.

4. Zoek afbeeldingen Zoek afbeeldingen bij de dingen die je op het kladpapier hebt geschreven. Let op de grootte: hoe belangrijker je iets vindt, hoe groter de afbeelding is. Als je geen goede, grote afbeeldingen kunt vinden, kun je ook meerdere kleintjes gebruiken. De afbeeldingen kun je vinden op internet, maar ook in tijdschriften en kranten. Je mag ook zelf foto's of tekeningen maken.

5. Maak de poster Plak de afbeeldingen in de juiste kolommen op de poster. Schrijf er eventueel iets bij als de afbeelding niet duidelijk is. Maar schrijf geen hele verhalen. Gebruik hooguit een paar woorden om duidelijk te maken wat er op de foto's staat.

6. Presenteren? Uploaden? Je docent zal enkele leerlingen vragen om de poster te presenteren. Als je wilt, kun je er een digitale foto van maken. Je kunt deze uploaden naar de Youngreporters website.

Workspace Codename Future

Mijn Opdrachten

pagina 1 van 2

Afgeronde Opdrachten

Stappenplan 1. Bedenk welk eindproduct je van het interview wilt maken. Bijvoorbeeld: - Een film - Een geschreven artikel - Een presentatie - Een strip - Of iets anders Overleg hierover met je docent. 2. Bedenk wie zijn ouders of welke ouder je gaat interviewen. Met zijn tweeën hoef je maar één interview te houden. Bedenk welke ouder je gaat interviewen.

1. 2. 3. 4. 5.

Vooraf Waar doen ze het van? In balans? Geldbronnen Eindopdracht a. Eindopdracht b. Een gesprek over geld c. Stappenplan d. Onderwerpen en vragen

Open pagina / geheel in Word Problemen met openen in Word ! = Nieuwe feedback

3. Maak een afspraak met degene die je gaat interviewen. Zorg dat de geïnterviewde minimaal een uur de tijd heeft. Maak duidelijk dat het geen onderhandeling of discussie is. Je wilt een mening weten. 3. Maak een taakverdeling Wie gaat interviewen? Wat doet de ander tijdens het interview? 4. Maak een lijstje van benodigdheden. Als je wilt filmen heb je natuurlijk een camera nodig. Bij een artikel wil je misschien wel foto's plaatsen. Voor een geluidsopname heb je apparatuur nodig. 5. Regel alle benodigheden. 6. Bedenk de onderwerpen en ongeveer 10 vragen. Gebruik hierbij de lijst op de volgende pagina. Hier vind je voorbeeldvragen bij elk thema. Je kunt eigen vragen bedenken of deze vragen overnemen. 7. Maak afspraken. Wie doet wat tijdens het interview? De zoon of

http://www.workspace6.nl/ws7/School/Lessen/LeerlingLessen.php?opdrachtid=6E83C... 13-4-2010


pagina 2 van 2

dochter van de geïnterviewde filmt, maakt aantekeningen of foto's. De ander interviewt. Hoe verdeel je de taken na het interview? 8. Bewerk het interview. Bewerk met zijn tweeën het interview tot een mooi filmpje, artikel, geluidsfragment of een mooie presentatie. 9. Presenteren. Eventueel kun je het eindresultaat in de klas presenteren. Maak daarover afspraken met je docent. 10. Uploaden Je kunt het eindresultaat uploaden naar de Young Reporters site.

Vorige

Opslaan

Volgende

Opslaan & Sluiten

http://www.workspace6.nl/ws7/School/Lessen/LeerlingLessen.php?opdrachtid=6E83C... 13-4-2010

Geld genoeg? Deel 1A - Inkomsten en uitgaven

(Foto: Stuartpilbrow)

Een dure tas Je maakt in deze film kennis met Linda en haar vriendinnen. Zij worstelen met hun uitgaven. De film komt terug in de lessen van deze module.


Wat doe je in dit dossier? Wat is jouw inkomen? Waar geef je geld aan uit?

Eindopdracht: gesprek met een ouder Nu ben je vast nog financieel afhankelijk van je ouders. Maar over een tijd moet je je eigen financiële zaken regelen. Wat kunnen je ouders doen om je daarbij te helpen? Daarover ga je met hen in gesprek. De andere opdrachten in dit dossier bereiden je voor op dit gesprek.


Nr. Onderdeel

Beschrijving

Tijdsduur

Hoe hoog of laag is jouw inkomen? Is dat hoger of lager dan gemiddeld? Hoe komt dat?

15 min.

Geld genoeg

Hier kijk je naar je uitgaven. Waar gaat al je geld naartoe? Wat voor geldtype ben jij? Zijn je inkomsten en uitgaven in balans? Hoe zorg je daarvoor?

20 min.

4.

Geldbronnen

Hoe kom je aan geld? Wat betalen je ouders? Waar heb je recht op in een bijbaan? Bestaat gratis geld?

15 min.

5.

Eindopdracht

Een gesprek met je ouders over financiële verantwoordelijkheid.

2. Verschillende inkomens

3.

2 uur.

Waarom doe je dit? In de lessen economie leer je hoe de maatschappij werkt. Maar wat betekent dat nu voor jou? Hoe zorg jij ervoor dat je financieel gezond blijft in moeilijke tijden? Hoe zet je dingen naar je hand? Hoe herken je financiële valkuilen voor jezelf?

Luister naar minister Wouter Bos van Financiën:


Waar doen ze het van?

(foto: Collin Rose)

Een tas voor Linda? Aan het begin van deze les zag je een film. Als je wilt kun je hem hier nog een keer bekijken.


Linda en haar vriendinnen hebben verschillende inkomens. Wie van hen heeft het meeste geld?

Linda Roos Jessica Hoe komt zij aan haar geld?

Wie van de drie meiden heeft het minste geld? Linda Roos Jessica Wat is haar inkomstenbron?

De drie vriendinnen denken verschillend over het kopen van de tas. Bescrhrijf in één zin wat ze daarvan vinden.

Wie?

Zou de tas kopen? Waarom? Ja

Linda

Nee Twijfelt Ja

Roos

Nee Twijfelt Ja

Jessica

Nee Twijfelt

Als je jezelf vergelijkt met de meiden in de film, hoe rijk ben jij dan?

Zet in volgorde: 1. Linda Roos Jessica Ik 2. Linda Roos Jessica Ik 3. Linda Roos Jessica Ik 4. Linda Roos Jessica Ik

Kopen of niet? In de laatste scene van de film twijfelt Linda. Zou ze de tas kopen of niet?

Twijfel je zelf vaak over een dure aankoop? Ja. Ga verder bij 1. Nee. Ga verder bij 2.

1. Zo ja: Wat was de laatste keer dat je twijfelde over het kopen van iets?

Kocht je dat uiteindelijk? Ja Nee

Welke reden gaf daarbij de doorslag?

2. Zo nee: Hoe komt het dat je zelden of nooit twijfelt over dure aankopen?

Inkomstenbronnen

1. Wat krijg je van je ouders per maand? 1a. Krijg je zakgeld? ja nee

Zo ja: 1b. Hoeveel zakgeld krijg je per week? €

1c. Doe bedrag maal 4 om ongeveer het bedrag per maand te weten: €

1d. Krijg je kleedgeld? Ja Nee

1e. Zo ja, hoeveel kleedgeld krijg je per maand? €

2. Wat verdien je met werk? 2a. Heb je een bijbaan? ja nee 2b. Zo ja: wat verdien je per maand? €

2c. Doe je wel eens vakantiewerk? ja nee

Zo ja: 2d. Hoeveel verdien je hier ongeveer elk jaar mee? € 2e. Deel dit bedrag door 12. Dat is wat je gemiddeld per maand aan vakantiewerk verdient: €

3.Overig Heb je nog andere inkomstenbronnen?

Zo ja: 3a. Welke?

3b. Hoeveel geld krijg je hier per jaar van? €

3c. Deel dit bedrag door 12 om een bedrag per maand te krijgen: €

Jouw inkomen Je inkomen per maand Op de vorige pagina heb je deze bedragen ingevuld:

1a. Zakgeld 1b. Kleedgeld 1c. Totaal ouders

€ € Tel op: 1a en 1b

€

2a. Bijbaan 2b. Vakantiegeld

€ €

2c. Totaal werk per maand Tel op: 2a en 2b

€

3. Overig

4. Totaal

€

Tel op: 1c, 2c en 3

€

Heb je genoeg aan je inkomen? Nee, echt niet. Nee. Ik kom altijd net iets tekort. Ik kom er mee rond, maar meer ook niet. Ik houd geld over.

Ga nu naar deze website. Hier kun je zien welk inkomen gemiddeld is voor jouw leeftijd en geslacht.

Vul in: Het gemiddelde inkomen dat bij mijn leeftijd en geslacht hoort is: € Mijn inkomen is €

hoger dan gemiddeld.

Wijk je veel af van het gemiddelde? ja nee

Zo ja, hoe komt dat? (Vergelijk de cijfers van de website met de bedragen die je invulde)

In balans?

(Foto: Christopher, Flickr)

Waar gaat het heen? Schat in wat je elke maand uitgeeft aan de volgende zaken:

Kleding Mobiele telefoon Snacks, frisdrank, snoep Uitgaan, concerten, bioscoop Computer, internet, games Cd's, dvd's Hobby's, clubs Cadeaus, goede doelen Make-up, geurtjes, gel, crèmes Tijdschriften, boeken School Gadgets en apparatuur (mp3-speler, camera) Fiets en openbaar vervoer Overig

Totaal

€ € € € € € € € € € € € € €

€

(Foto: Robert Brook)

Denk je dat je per maand meer of minder uitgeeft dan leeftijdsgenoten? Meer Minder Waarom denk je dat?

Op de volgende pagina ga je controleren of dat echt zo is.

Tekort? Je gaf aan dat je inkomen per maand ongeveer € is. Per maand geef je ongeveer € uit.

Dit betekent dat je per maand ongeveer €

over houdt tekort komt .

Vergelijk je uitgaven met de tabel hieronder.

Vul in: Per maand geef ik €

meer minder uit dan anderen van mijn leeftijd en geslacht.

Wijkt dit veel af?

ja nee

Zo ja: Waar geef je meer of minder aan uit dan leeftijdsgenoten, denk je?

Beter dan de rest? In deze tabellen zie je de gemiddelde inkomsten en uitgaven van jongeren.

Vul de volgende vragen in voor jongeren van jouw leeftijd en jouw geslacht:

Gemiddeld inkomen Gemiddelde uitgaven Gemiddeld tekort per maand

€ € €

Je gaf aan dat jij per maand ongeveer €

.

Vul in: Mijn inkomen en uitgaven zijn beter slechter in balans dan gemiddeld. Geef je zelf een cijfer (0-10) voor hoe je met geld om kunt gaan:

Wat doe jij als je geld tekort komt?

Test Doe de geldtest en ontdek wat voor geldtype je bent.

Wat voor geldtype ben je, volgens deze test? Spaarvarken Rekenmeester Geld-warhoofd Big spender .

Plak hieronder de conclusie van de test:

Met welke dingen in de conclusie ben je het eens?

Met welke dingen in de conclusie ben je het niet eens?

De gouden tip Volgens de test ben jij een . Maak ieronder de opdracht die daarbij hoort.

Big-spender: Ai! Je financiële situatie is zorgelijk. Zoek in de tipmachine de beste tip om geen onnodige uitgaven te doen.

Geld-warhoofd: Je financiële situatie is een puinhoop. Je geeft niet altijd teveel geld uit, maar je hebt geen overzicht. Zoek in de tipmachine de beste tip om meer overizcht te krijgen.

Rekenmeester: We kunnen allemaal nog iets van jou leren! Bedenk een tip die nog niet op in de tipmachine staat. Stuur hem eventueel naar de tipmachine op. Als dit echt niet lukt, zoek dan gewoon een supertip die nieuw voor jou is.

Spaarvarken: Je hoeft niet met geld te strooien, maar je mag het best wel eens uitgeven! Koop iets lekkers voor de hele klas. Als dat echt te ver gaat, mag je ook een tip in de tipmachine zoeken om nog meer geld te verdienen.

Geldbronnen

(Foto: HaPe_Gera)


Wat wil het Nibud met deze spot duidelijk maken?

Waarom zou deze spot nodig zijn?

Vind je dat jouw ouders jou financieel opvoeden? ja nee

Waarom vind je dat?

Wanneer is iemand goed financieel opgevoed, vind je?

Geld van je ouders Je gaf eerder aan dat je: € zakgeld per maand krijgt. € kleedgeld per maand krijgt.

Waar mag je je geld aan besteden? Heb je daarover afspraken met je ouders?

ja nee

Zo ja:

Waaraan mag je je zakgeld besteden?

Waaraan mag je je zakgeld echt niet besteden?

Wat voor afspraken heb je met je ouders over je kleedgeld?

Bedenk zelf voorbeelden voor deze drie groepen.

Ik vind het normaal dat ik Hier twijfel ik Ik vind het normaal dat mijn over. ouders dit betalen. dit zelf betaal. 1. 2. 3.

In de eindopdracht ga je dit verder onderzoeken.

Bijbanen Werk is voor jongeren aan strenge regels gebonden. Je school mag er niet onder lijden. De regels zijn het strengst als je onder de 15 bent.

Maak de onderstaande opdrachten alleen als je wel eens een bijbaan of vakantiebaan hebt of had.

Test of je bijbaan/vakantiebaan volgens de regels is:

Ik werk alleen tussen 7:00 uur en 19:00 uur.

Ik werk nooit op zondag.

Op een schooldag werk ik 2 uur of minder.

Op een vrije dag werk ik 7 uur of minder.

In een schoolweek werk ik 12 uur of minder.

In vakantieweken werk ik 5 dagen of minder.

In een jaar werk ik hooguit vier vakantieweken.

(Foto: ViZZZual.com)

Als je alle vakjes aan hebt gekruist, dan is voldoet je bijbaan aan de regels. Een minimumloon bestaat alleen voor jongeren van 15 jaar en ouder. Als je 13 of 14 bent, kun je proberen dit minimumloon af te spreken.

Minimumjeugdloon voor 15-jarigen:

Werkweek

36 uur

38 uur

40 uur

Minimumloon

€ 2,66

€ 2,52

€ 2,39

Mijn uurloon is

hoger dan even hoog als lager dan het minimumjeugdloon voor 15 jarigen.

Eindopdracht

Foto: Milca Sekulic

Een gesprek over geld Je gaat een gesprek met een ouder voorbereiden. Dat doe je in groepjes van twee.

Wat niet? Het gesprek is geen onderhandeling. Het gaat niet over de hoogte van je kleedgeld of zakgeld.

Het gesprek is ook geen discussie. Het gaat om de mening van je ouders; niet of je het met hen eens bent.

Wat wel? Het gesprek is een interview. Je ouders vertellen hoe zij over dingen denken. Jij stuurt het gesprek. Je bedenkt de vragen en bepaalt wanneer je naar het volgende onderwerp gaat.

Een interview over inkomen :-)

Op de volgende pagina vind je een stappenplan. Gebruik dit bij de voorbereiding en uitvoering van je interview.

Stappenplan 1. Bedenk welk eindproduct je van het interview wilt maken. Bijvoorbeeld: - Een film - Een geschreven artikel - Een presentatie - Een strip - Of iets anders Overleg hierover met je docent.

2. Bedenk wie zijn ouders of welke ouder je gaat interviewen. Met zijn tweeën hoef je maar één interview te houden. Bedenk welke ouder je gaat interviewen.

3. Maak een afspraak met degene die je gaat interviewen. Zorg dat de geïnterviewde minimaal een uur de tijd heeft. Maak duidelijk dat het geen onderhandeling of discussie is. Je wilt een mening weten.

3. Maak een taakverdeling Wie gaat interviewen? Wat doet de ander tijdens het interview?

4. Maak een lijstje van benodigdheden. Als je wilt filmen heb je natuurlijk een camera nodig. Bij een artikel wil je misschien wel foto's plaatsen. Voor een geluidsopname heb je apparatuur nodig.

5. Regel alle benodigheden.

6. Bedenk de onderwerpen en ongeveer 10 vragen. Gebruik hierbij de lijst op de volgende pagina. Hier vind je voorbeeldvragen bij elk thema. Je kunt eigen vragen bedenken of deze vragen overnemen.

7. Maak afspraken. Wie doet wat tijdens het interview? De zoon of dochter van de geïnterviewde filmt, maakt aantekeningen of foto's. De ander interviewt. Hoe verdeel je de taken na het interview?

8. Bewerk het interview. Bewerk met zijn tweeën het interview tot een mooi filmpje, artikel, geluidsfragment of een mooie presentatie.

9. Presenteren. Eventueel kun je het eindresultaat in de klas presenteren. Maak daarover afspraken met je docent.

10. Uploaden Je kunt het eindresultaat uploaden naar de Young Reporters site.

Onderwerpen en vragen In het gesprek kunnnen de volgende zaken aan bod komen.

Je hoeft natuurlijk niet alle thema's en vragen te behandelen. Kies voor de onderwerpen die je zelf het meest interessant vindt. Kijk nog even op de juiste pagina als je meer wilt weten over een onderwerp.

Pag. 2a

Titel Waar doen ze het van?

Thema's Vinden jouw ouders dat jongeren in het algemeen rijk zijn? Vinden ze dat goed of slecht? Waarom?

2b

Kopen of niet?

Vinden je ouders dat jij wel eens dingen koopt die je niet nodig hebt? Wat vinden ze daarvan? Denken je ouders dat je meer of minder geld hebt dan gemiddeld? (Vergelijk hun mening eventueel met de uitkomsten op pagina 2c).

2c

Jouw inkomen Wat zijn, volgens je ouders, gevaren van teveel zakgeld/kleedgeld? Wat mag je wel en niet doen met je kleedgeld? Wat mag je wel en niet doen met je zakgeld?

2d

Jongens en meisjes

Als er in jullie gezin jongens en meisjes zijn: Maken je ouders verschil in financiële opvoeding? Waarom? Als er geen jongens en meisjes zijn: Zouden je ouders je anders financieel opvoeden als je een jongen/meisje was? Waarom?

3a

3b

Waar gaat dan heen?

Tekort?

Vinden je ouders dat je je geld verstandig uitgeeft? Waarom wel/niet? Wat zou je, volgens hen, beter kunnen doen? Hadden zij achteraf dingen beter kunnen doen in jouw financiële opvoeding? In hoeverre zouden je ouders bijspringen als je schulden maakt? Waarom? Uit de test bleek dat jouw financiën in balans zijn dan gemiddeld.

3c

In balans?

Hadden je ouders dat verwacht? Wat vinden ze daarvan?

Je geeft jezelf een voor hoe je met geld omgaat. Hoe denken je ouders daarover? Volgens de test ben jij een 3d

Test

. Vinden je ouders dat ook? Waarom?

3e

Gouden tip

4a


Als je ouders één ding mochten veranderen in je uitgavenpatroon. Wat zou dat dan zijn? Denken je ouders na over financiële opvoeding? Wat doen ze om jou financieel zelfstandig te maken? Wie is, volgens je ouders, waarvoor verantwoordelijk?

4b

Geld van je ouders

Wat betalen zij? Waar geven ze jou geld voor? Waar willen ze absoluut niet aan meebetalen?

4c

Bijbanen

Welke bijbanen mogen wel en welke bijbanen niet? Wanneer zouden je ouders ingrijpen (soort werk, hoeveelheid werk, enzovoort).

Stel dat je ineens de loterij wint en miljonair bent... 4d

Gratis geld

Zouden je ouders dat goed of slecht voor jou vinden? Waar zouden ze zich zorgen over maken?

Geld genoeg? Deel 1B - Wie bepaalt wat jij wilt?

(Foto: JasonRogersFooDogGir affeBee/Jason)

Een dure tas In deze lessenserie spelen Linda, Roos en Jessica een belangrijke rol. Bekijk de film als je die nog niet in een vorige les hebt bekeken.


Wat doe je in dit dossier? Natuurlijk bepaal jij waar je je geld aan uitgeeft. Maar vrienden, bedrijven en anderen hebben veel invloed op jouw mening. Hoe dat werkt, ontdek je in dit dossier.

Eindopdracht: verleidingen Grote reclameborden langs de weg, spotjes op radio en tv, reclame in de krant, stickers, folders, websites... Bedrijven bedenken de gekste dingen om je aandacht te trekken. Ze zijn allemaal op hetzelfde uit: jouw geld. In dit dossier maak je een reportage over verleidingen. Hoe proberen bedrijven jou te verleiden om juist hun product te kopen? Voor welke reclames ben je gevoelig? Voor welke niet?

De opdrachten in dit dossier bereiden je voor op de eindopdracht.

Onderdelen


Nr. Onderdeel 2. Een dure tas

3.

Beschrijving

Tijdsduur

Je zag het begin van deze film al in de inleiding. Hier zie je hoe de film afloopt.

10 min.


Hoe zelfstandig je ook bent, ook jij bent gevoelig voor de mening van anderen. Hier ontdek je hoe dat 20 min. werkt.

Overal reclame

We worden bestookt met reclame. Vaak hebben we 20 min. het niet eens in de gaten. Maar hier ga je er toch op

5.

6.

letten.

Eindopdracht

Maak een reportage over reclame op straat.

Een dure tas

Een tas voor Linda Misschien zag je deze film al in de eerste les van deze module. Bekijk de film nog een keer.


2 uur

In het laatste fragment van de film twijfelt Linda. Zal ze de tas kopen of niet? Wat zou jij doen, als je Linda was? Ik zou de tas kopen Ik zou de tas niet kopen

Leg uit waarom:

Ga er vanuit dat Linda dezelfde keuze maakt als jij. Beschrijf een mogelijk einde voor de film.

Klik nu op de link die bij je keuze hoort:

Ik zou de tas kopen

Ik zou de tas laten liggen

...kopen Zo ging het verder met Linda toen ze de tas kocht:



Beter Slechter

Want:

Klik hier om verder te gaan. Let op: klik hieronder NIET op volgende.

...laten liggen Zo ging het verder met Linda toen ze de tas kocht:



Beter Slechter

Want:

De invloed van anderen Linda wilde de tas graag hebben. Welke redenen had ze daarvoor? Noem er drie: 1. 2. 3.

Anderen hadden invloed op de beslissing van Linda. Welke invloed had Roos?

Welke invloed had Jessica?

Welke invloed had Bridget?

Wie van deze drie meiden heeft de meeste invloed op Linda, denk je? Roos Jessica Bridget Waarom denk je dat?


(Foto: Robert Turner)

De druk om je aan te passen Je kiest zelf je kleding. Je bepaalt bepaalt zelf wat je doet. Maar daarbij houd je ook rekening met anderen. Vaak doe je dat zonder erbij na te denken. Dat heet sociale druk.

Sociale druk werkt op allerlei manieren. Bijvoorbeeld: x x x

je past je kleding aan. Er zijn waarschijnlijk dingen die je echt niet naar school aan zou doen. je past je gedrag aan. Tegen je vrienden of vriendinnen doe je anders dan tegen je leraar. je let op wat je wel en niet zegt.

Hieronder zie je een voobeeld.

Deze jongeren passen hun kleding aan om urban te zijn. Welke kleding hoort er volgens deze jongeren bij urban?

Bij urban hoort niet alleen kleding. Wat hoort nog meer bij urban, volgens deze jongeren?

Het is heel normaal dat je je gedrag aanpast aan je omgeving. Dat doet iedereen. Misschien zijn er kleren die je thuis wel, maar op school niet aan doet. Je gedraagt je op school ook net even anders dan thuis. Bij je vrienden gedraag je je weer anders.

Als mensen zich helemaal niet aanpassen, krijg je rare situaties Kijk maar naar deze commercial van verzekeraar Delta Lloyd:

Waarom is er sociale druk in deze spot?

Samengevat: Sociale druk betekent dat mensen zich aanpassen aan anderen. Iedereen past zich aan. Iedereen voelt sociale druk. Maar sommige mensen zijn gevoeliger voor sociale druk dan anderen. Zij gaan verder in het aanpassen.

Hoor wie het zegt!

Foto: Huey Yoong

Stel je voor: je staat in de winkel en je ziet een mooie spijkerbroek. Je twijfelt: zul je hem kopen?

Wat zou bij deze beslissing een rol spelen? Zet in volgorde: de belangrijkste boven. 1. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig. Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt. 2. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig.

Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt. 3. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig. Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt. 4. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig. Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt. 5. Je ouders vinden het een mooie, degelijke broek. Een oudere broer of zus vindt de broek gaaf. Een jonger broertje of zusje vindt de broek prachtig. Een zanger of zangeres die jij bewondert draagt dit soort broeken. De broek is van een merk waar je je goed bij voelt.

Iedereen is gevoelig voor wat anderen vinden en zeggen. Dat is sociale druk. Maar het maakt veel uit wie iets zegt. Het is belangrijk wat een vriend of vriendin van iets vindt. Ook de mening van een bekend iemand, is voor veel mensen belangrijk.

Sociale druk in reclames In veel reclames speelt sociale druk een rol.

Wat gebeurt er, volgens dit spotje, als je Dubbel Fris drinkt?


Een van deze mannen gebruikt geen "Andrélon for Men". Hij gebruikt de shampoo van zijn vriendin. Wat gebeurt er daardoor?


Wat doe jij met sociale druk? Iedereen houdt, bewust of onbewust, rekening met sociale druk. Noem drie dingen die je kocht waarbij je, bewust of onbewust, rekening hield met sociale druk. 1. 2. 3.

Kies een van deze aankopen voor de volgende opdrachten. Welke aankoop heb je gekozen?

Bij sociale druk speelt de mening van anderen een rol. Wie waren dat bij deze aankoop?

Waarom vond je het belangrijk wat zij vonden?

(Foto: One From RM/Enrico)

Overal reclame

(Foto: Cangaroojack)

Straatreclame Hier breng je een virtueel bezoek aan Groningen. Je staat op de Grote Markt.

- Sleep met de muis in de foto om naar een andere richting te kijken. - Klik op < en > op de gele lijn om naar andere plaatsen te gaan. - Dubbelklik op een deel van de foto om in te zoomen of gebruik de zoomknoppen linksboven. - Als je niets ziet, komt dat door gedoe met cookies. Klik dan op de link onder het kader.

Klik hier als je niets ziet

Kijk goed rond op de markt van Groningen. Probeer 10 reclames voor producten te vinden. Als het niet op de markt lukt, loop dan een zijstraat in.

Producten: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Waar allemaal? Elke dag zie je veel meer reclame dan je denkt. Vaak is reclame op plekken waar je het niet verwacht.

In deze clip zie je fragmenten uit de games NBA Live 09, Skate 2 en NHL 09. In deze games wordt reclame gemaakt voor zeker negen merken. Noem er vijf. 1. 2. 3. 4. 5.

In al deze games zie je reclame voor de 'Soul'. Dat is een nieuw model van autofabrikant Kia. Zou dit zorgen voor veel extra verkochte auto's, denk je?

ja nee

Waarom denk je dat?

Waar zie je nog meer reclame? Vul de volgende lijst verder aan. 1. In advertentieblokken op tv 2. Op straat 3. In games 4. 5. 6. 7. 8.

Veel van deze reclames merk je nauwelijks op. Hebben de reclames dan toch invloed, denk je? ja nee Want:

Onbewuste invloed Reclames kunnen invloed hebben, zonder dat je het merkt. Onbewuste invloed, heet dat.

Javier Guzman legt uit hoe dat werkt

Onbewuste invloed werkt vooral goed als je een gevoel bij een merk krijgt. Je krijgt dan dat gevoel als je het merk in de winkel ziet. Daarom proberen veel reclames een gevoel op te roepen.

Wat vertelt deze reclame over het product zelf?

Welk gevoel probeert de reclame op te roepen: Wat vertelt deze reclame over het product zelf?

Welk gevoel probeert de reclame op te roepen?

De toekomst van reclame Op internet krijg je soms aangepaste reclames. Ze horen bij zoekwoorden die je gebruikt of sites die je bezoekt. Kan dat nog verder gaan?

Dit is een fragment uit de film Minority Report. Hoofdpersoon John Anderton (Tom Cruise) loopt met veel stress door een winkelcentrum. De commercials zijn niet alleen afgestemd op wie hij is, maar ook op hoe zich voelt.

Zou dit in de toekomst mogelijk zijn, denk je? ja nee Want:

Als dit zou kunnen, is dat dan handig of juist slecht? handig slecht Want:

Eindopdracht

(Foto: Marcin/chdxx)

Verleidingen op straat In groepjes van twee maak je een beeldreportage over reclames op straat. Je maakt één van de volgende eindproducten: x x x

Een film Een fotoreportage met tekst in een presentatie Een andere vorm waarin beelden centraal staan (bijvoorbeeld een website).

Wat niet? Het is niet de bedoeling dat je gewoon zoveel mogelijk reclames fotografeert of filmt. Kies zorgvuldig reclames die bij jouw onderwerp passen.

Wat wel? Kies je één thema. Zoek reclames die daarbij passen. Fotografeer of film ongeveer 10 reclames. Gebruik de reclames om je verhaal te vertellen. Zie verder het stappenplan op de volgende pagina.

(Foto: Viola Renate)

Stappenplan 1. Bedenk welk eindproduct je gaat maken. x x x

Een film Een fotoreportage met tekst in een presenatie Een andere vorm waarin beelden centraal staan (bijvoorbeeld een website).

2. Kies een thema. Rondom welk thema wil je de reclames gaan zoeken? Bekijk daarvoor de kieswijzer op de volgende pagina. De thema's uit dit dossier zijn daarin uitgewerkt. Je mag ook een ander thema kiezen. Overleg dan wel met je docent.

3. Bedenk een vraag bij het thema In de kieswijzer staan voorbeelden van vragen. Als je zelf een thema kiest, moet je ook een vraag bedenken. Waar ga je op letten?

4. Regel een camera

Een fotocamera is zo geregeld. Misschien heb je wel een mobiel die redelijke foto's maakt. Een filmcamera kan wat lastiger zijn. Misschien kun je er een lenen. Als dat echt niet gaat, stap dan toch over op een fotoreportage.

5. Ga op zoek naar reclames en leg ze vast Probeer er wat meer dan 10 te vinden, zodat je er een aantal kunt schrappen.

6. Bedenk de tekst Bedenk wat je wilt vertellen bij elke reclame. Waarom hoort deze in het thema? Waarom hoort deze reclame bij je vraag? Houd de tekst kort!

6. Maak een presentatie of de film Als je een film maakt, spreek de tekst dan later in. Gebruik de tekst die je bij 6 hebt bedacht. Als je een presentatie maakt, zet dan de foto's in de presentatie. Type in enkele trefwoorden wat je wilt vertellen bij elke foto. Maar typ de tekst niet helemaal uit.

7. Presenteren. Presenteer je presentatie of film in de klas. Maak daarover afspraken met je docent.

8. Uploaden Je kunt je film of presentatie uploaden naar de Young Reporters site.

Kieswijzer thema's Onderwerpen uit het dossier: Als thema voor de eindopdracht kun je een onderwerp uit deze les gebruiken. Deze thema's kwamen in de les aan bod. Sociale druk Zoek reclames die sociale druk gebruiken om een product te verkopen. Leg bij elke reclame uit waarom dit sociale druk is.

Onbewuste invloed en gevoel Zoek reclames die veel meer inspelen op een gevoel dan dat ze iets over het product vertellen. Beschrijf bij elke reclame welk gevoel de reclame op probeert de roepen. Waarom is dit gevoel belangrijk bij dit product?

Overal reclame Zoek reclames op plekken waar je deze echt niet zou verwachten. Beschrijf bij elke reclame waarom de adverteerder juist hier een reclame wil.

Je mag ook een heel ander thema kiezen, bijvoorbeeld:

Sterren in reclames Zoek reclames die een bekend persoon gebruiken om een product te verkopen. Bedenk waarom het bedrijf juist deze persoon heeft gekozen. Past hij of zij bij het product? Waarom?

... in reclames Op de puntjes kun je van alles invullen: dieren, kinderen, geweld, natuur, schoonheidsidealen, noem maar op. Wat is de rol hiervan in reclames? Welke producten horen daarbij?

Mannen en vrouwen Hoe worden mannen en vrouwen in reclames neergezet? Wat zijn clichés? Worden die wel eens doorbroken? Zijn er reclames voor mannen en voor vrouwen?

Iets heel anders Vul zelf maar in. Overleg wel met je docent.

Deel 2A - Welk werk wil jij?

(Foto: Fashion_10117)

Wat doe je in dit dossier?

Eindopdracht: collage In dit dossier kijk je in de toekomst. Iedereen heeft een inkomen nodig. De meeste mensen halen hun inkomen uit een beroep. Hoe zie jij dat voor je? Aan het eind van deze les maak je een collage die laat zien hoe jij in de toekomst je geld verdient. Maar eerst is het handig om iets meer te weten over “werk en geld”.

Onderdelen


Nr. Onderdeel

Beschrijving

Tijdsduur

Welke opleiding en welk werk past bij jou? Doe de test. Maar ook: klopt de uitslag van de test wel?

20 min.

Werken aan de toekomst.

Wat is jouw droombaan? Wat is er nodig om die bereiken?

15 min.

5.


Wat wil je in de toekomst bereiken? Wat voor vakanties? Wat voor levensstijl? Wat voor huis? Maar je kunt niet alles. Waar kies je voor?

15 min.

6.

Eindopdracht

Maak een collage over jouw leven in de toekomst.

2 uur

Testen voor de 2. toekomst

3.

Testen voor de toekomst

De mooiste baan ter wereld

(Foto: Craig Anderson)

Deze foto is gemaakt op Hamilton Island bij Australië. Het toeristisch bureau van Australië wil graag meer bezoekers naar het eiland trekken. Daarom bedacht het bureau in 2009 een bijzondere actie: Er kwam een vacature voor 'de mooiste baan ter wereld'.De baan? Het promoten van het eiland.

Taken (volgens de clip): - Zwembad schoonmaken - Vissen voeren en snorkelen - Post ophalen (met een vliegtuig) - Eilanden verkennen en daarover een blog bijhouden

Salaris: - 100.000 euro voor 6 maanden.

Voor veel mensen is dit inderdaad de beste baan ter wereld. Vind jij dat ook? ja nee

Waarom (niet)?

Veel mensen schreven dat ze dit werk ook wel gratis wilden doen. Geldt dat ook voor jou? ja nee

Waarom (niet)?

De afloop: Mensen uit de hele wereld reageerden op deze advertentie. De winnaar was Ben Southall uit Engeland. Hij gaat een half jaar lang verslag doen van zijn leven op de eilanden.

Voor het toeristische bureau van Australië was de actie een enorm succes. Waarom? De campagne leverde een hele geschikte kandidaat op. De baan was eigenlijk een grapje maar zorge toch voor veel publiciteit. Met deze campagne kreeg het eiland meer publiciiteit dan met een duurdere, gewone campagne. Met de baan en het salaris maakten ze iemand heel gelukkig.

Op weg naar een droombaan Doe deze test. Beantwoord daarna de vragen onderaan deze pagina.

Welke vijf eigenschappen heb jij volgens de test? Geef ook in je eigen woorden aan wat elke eigenschap betekent. Dit zie je als je over de eigenschap beweegt. Vul tot slot in of je zelf vind dat je deze eigenschap hebt of niet. Voorbeeld: Daar ben ik Eigenschap

%

Dit betekent dat ik:

Sociaal

25%

Rekening houd met andere mensen

Eigenschap

% Dit betekent dat ik:

het mee eens Nee

Daar ben ik Want het mee eens ja

%

%

nee ja nee

Want Ik denk alleen aan mezelf.

ja %

nee ja

%

nee ja

%

nee

In de rechterkolom zie je maximaal 5 opleidingen of banen. Deze passen volgens de test bij jou. De bovenste past (volgens de test) het best. Welke branche/opleiding is dit?

klik op de naam van de branche of opleiding. Je opent een nieuw venster met meerdere filmpjes over deze branche/opleiding. Daarover gaan de vragen op de volgende pagina.

Jouw branche? Via de test op de vorige pagina heb je een venster geopend met filmpjes. Deze filmpjes gaan over .

Bekijk enkele filmpjes om de volgende vragen te beantwoorden. Wat voor banen zijn er mogelijk in deze branche/met deze opleiding? 1. 2. 3.

Wat leer je in de opleiding voor dit werk?

Waar kun je vanuit dit werk naar doorgroeien? 1. 2.

Wat lijkt je leuk aan werk in deze branche/opleiding?

Wat lijkt je minder leuk aan werk in deze branche/opleiding?

(Foto: Shaz Wildcat)

Werken aan de toekomst

(Foto: m00by / Andy)

Waarom werken?

Miriam Verkuilen vertelt:

"Ik werkte als marketingmanager voor een grote uitgeverij. Toen werd ik ziek. Ik kon er niet meer tegen. Ik ontdekte dat het niets voor mij was om de hele dag achter een computer te zitten. Een vriendin zei: ‘Waarom ga je niet iets in het onderwijs doen?’. Ik deed al eens vrijwilligerswerk op een school in Peru. Ik volgde een opleiding voor zij-instromers en nu geef ik al vier jaar kantoorpraktijk op het vmbo.

(Foto: Veritas Lux)

Het eerste jaar was een ramp. Ik was al blij als de stoelen niet door de ramen gingen! Maar gaandeweg ging het beter. Nu geniet ik van mijn werk. Ik vind het heerlijk om jonge mensen te begeleiden, om ze echt te zien groeien. Zo’n diplomauitreiking, dat doet me echt wel wat. Ik verdien nu een stuk minder dan in mijn vorige baan, maar ik zou niet anders meer willen! Als je elke dag met plezier naar je werk gaat, dat is toch het mooiste wat er is?"

Waarom veranderde Miriam Verkuilen van baan?

Wat gebeurde er met haar salaris, toen ze van baan veranderde? Dat ging omhoog Dat bleef gelijk Dat ging naar beneden

Vond ze het gemakkelijk om over te stappen naar een andere baan? ja nee Want

Heeft ze spijt van haar overstap?

ja nee Want

Hieronder zie je een aantal dingen die bij banen horen. Wat vind jij belangrijk? Zet de belangrijkste bovenaan. 1. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 2. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 3. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn

Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 4. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 5. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 6. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten 7. Veel geld verdienen Goede sfeer, leuke collega's Nieuwe dingen leren

Creatief bezig zijn Actief bezig zijn Belangrijk zijn voor anderen Zelf je werk kunnen inrichten

Zijn er nog andere dingen die je belangrijk vindt in een baan? ja nee Zo ja, wat dan?

Hoe belangrijk is het salaris voor jou? Welke situatie zou jij kiezen: Je hebt net genoeg om van te leven. Je werk is superleuk. Je kunt redelijk rond komen. Je werk is wel aardig. Je kunt ruim van je salaris leven. Je werk is niet leuk maar ook niet vervelend. Je verdient heel veel geld. Je werk is niet leuk.

Waarom maak je deze keuze?

Jouw droombaan Uit de test kwam: . Maar in zo'n test zitten natuurlijk lang niet alle beroepen en branches.

Als je helemaal vrij mocht kiezen, want zou dan jouw droombaan zijn?

Wat zijn de mooie kanten van dit werk?

Elk werk heeft nadelen. Ook jouw droombaan. Wat zouden nadelen in dit werk kunnen zijn?

(Foto: SassyPanda!/Ammy O.)

Een droomsalaris? Als droombaan koos jij . Was het salaris belangrijk bij jouw keuze voor ?

Ja, heel belangrijk Ja, een beetje Nee, onbelangrijk

Leg uit waarom je het salaris (niet) belangrijk vindt:

De meeste mensen in Nederland verdienen ongeveer € 2.500,- bruto per maand. Wat denk je dat iemand die begint als verdient? Veel meer dan de meeste mensen Iets meer dan de meeste mensen Ongeveer evenveel als de meeste mensen Iets minder dan de meeste mensen Veel minder dan de meeste mensen

Probeer nu te vinden wat iemand die begint als echt verdient. Tips: x x x x

Op Salarischeck van Loonwijzer.nl kun je nagaan wat iemand in een beroep verdient. Je vindt hier alleen gangbare beroepen. Bij voetballers, presentatoren en dergelijke hangt het inkomen erg af van hoe bekend iemand is. Daarvoor is de test niet zo geschikt. Salarissen van bekende mensen vind je in de VIP-sectie van Loonwijzer.nl. Klik aan de linkerkant op de juiste rubriek (voetballers, acteurs, presentatoren enz.). De salarissen van bekende mensen kun je controleren door in Google te zoeken op: inkomen .

Is het gelukt om te vinden wat een

zonder ervaring verdient? ja nee Zo ja: Vul hier het bedrag in: € per maand

Is dit meer of minder dan je dacht? Meer Minder


(Foto: brewbooks / J Brew)

Lifestyle De 'lifestyle' van iemand is hoe hij of zij leeft.

Sommige mensen laten met hun lifestyle graag zien dat zij rijk zijn. Dat kan bijvoorbeeld met een dure auto.

(foto: James & Vilija /James Manners)

Met een auto kun je goed laten zien dat je rijk bent. Het is daarom een statussymbool. Wat zijn nog meer statussymbolen? 1. 2. 3. 4.

Maar levensstijl kan bedriegelijk zijn. Sommige mensen zijn rijk, zonder dat je dat ziet. Andere mensen hebben juist niet zoveel geld, maar zien eruit alsof ze rijk zijn.

Wat hoort bij jouw lifestyle? Noem vier dingen 1. 2. 3. 4.

Een lifestyle om van te dromen? Op 25 juni 2009 overleed Michael Jackson, een van de bekendste popsterren ter wereld. Michael Jackson verdiende honderden miljoenen met zijn muziek. Maar hij gaf zijn geld net zo gemakkelijk weer uit. Op zijn Neverland Ranch had hij een pretpark en een dierentuin.

Lijkt het je fijn om zo te kunnen leven als Michael Jackson? ja nee Want:

Michael Jackson had steeds geldproblemen en schulden. Bij zijn dood was zijn schuld van ongeveer 300 miljoen euro. Michael Jackson verdiende erg veel geld. Hoe kon het dat hij toch zulke schulden had?

Michael Jackson verdiende als kind al veel geld met zingen. Daardoor heeft hij nooit met geld om leren gaan. Hoe hadden de problemen voorkomen kunnen worden?

Een droomhuis

In 2008 werd Villa Leopolda voor ongeveer 500 miljoen euro verkocht. Het is daarmee het duurste huis ter wereld. Hieronder zie je Villa Leopolda:

Grotere kaart weergeven

Klik op het plaatje. Je kunt in- en uitzoomen met de + en de - toetsen op je toetsenbord. Je kunt ook slepen. Zoom uit tot je ziet waar Villa Leopolda ligt. Waar ligt deze villa?

Als je wilt kun je Villa Leopolda hier in 3D bekijken (werkt niet op alle computers).

Waarom is deze villa zo duur, denk je? Geef twee redenen 1. 2.

Veel mensen vinden hun huis heel erg belangrijk. Ze zijn bereid veel andere dingen te laten om een duur huis te betalen. Andere mensen willen juist zo weinig mogelijk geld aan wonen besteden.

Wat zou je zelf belangrijk vinden in een huis?

Groot (veel kamers)

Heel belangrijk Niet zo heel belangrijk Heel belangrijk

Een tuin

Niet zo heel belangrijk

Heel belangrijk Een leuke buurt

Een mooie buitenkant

Niet zo heel belangrijk Heel belangrijk Niet zo heel belangrijk

Ga nu naar www.funda.nl. Zoek een zo goedkoop mogelijk huis, dat aan al je eisen voldoet. Wat is het adres van het huis dat je hebt gevonden?

Waarom heb je juist dit huis gekozen?

Wat kost dit huis? €


Wat zou jij doen?

Wat zou jij doen als je 25 miljoen in de staatsloterij won?

De kans daarop is maar heel klein:

Je kunt er dus maar beter vanuit gaan dat je geen groot bedrag wint in de staatsloterij. Bijna niemand heeft miljoenen te besteden. Dat betekent dat je keuzes moet maken. Sommige dingen kun je gewoon niet betalen. Bij andere neem je genoegen met een minder model.

Als jij zou moeten kiezen, wat zou je dan het belangrijkste vinden? Zet in de goede volgorde. Het belangrijkste boven. Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan

Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan Een mooi huis Goede verzekeringen Veel verre vakanties Een mooie auto Elke dag luxe eten en drinken Vaak uitgaan

Wat is belangrijk? In de vorige opdracht zette je helemaal bovenaan:

Waarom vind je dit het belangrijkst?

Op nummer 2 zette je:

Waarom vind je dat ook heel belangrijk?

Helemaal onderaan zette je: Waarom vind je dat het minst belangrijk?

(Foto: gotplaid? / Lexie)

Van rijk naar arm René en Natasja Froger hebben normaal gesproken een hoog inkomen. In het programma 'Ff geen cent te makken' leefden zij een maand van een bijstandsuitkering.

Hier kijken ze terug.

Wat vonden zij het zwaarst?

Vonden zij het moeilijk om rond te komen in het dagelijks leven? ja nee

Wat hadden zij het meest gemist?

Eindopdracht

(Foto: Rex Roof)

Jouw toekomst Maak een collage over jouw toekomst. In de collage laat je zien hoe je denkt dat je leven er over 15 jaar uitziet. De collage maak je bij voorkeur op papier. Digitaal kan eventueel ook. Overleg hierover met je docent.

Wat wel? Laat zien wat jouw keuzes voor de toekomst zijn. In wat voor huis woon je? Wat voor werk heb je? Wat voor gezin heb je? Wat is jouw levensstijl? Wat hoort daar allemaal bij (auto? uitgaan? eten? drinken? enzovoort). Gebruik de dingen die je in dit dossier tegenkwam. Maar pas op: zoek dingen waarvan je denkt dat ze echt kunnen! Alleen als je al heel goed kunt voetballen en elke dag uren oefent, heb je een kans om voetballer te worden. Laat in de collage dus zien: - Wat je wilt bereiken. - Hoe je dat wilt bereiken. Wat wil je daarvoor gaan doen?

Wat niet?

Plak dus niet zomaar allerlei dingen die je leuk vindt op het papier. Kies alleen dingen waarvan je denkt dat ze echt in plaats in jouw toekomst hebben. Kies ook voor dingen die echt kunnen. Ga er niet vanuit dat je een inkomen van een paar miljoen hebt. Dat kun je wel hopen, maar het is niet heel waarschijnlijk.


Stappenplan 1. Neem een blad papier. Schrijf zoveel mogelijk woorden op die te maken hebben met je leven over 15 jaar. Je kunt daarbij thema's uit dit dossier gebruiken. Maar laat je eigen fantasie de vrije loop. Denk aan:

- Je eigen ontwikkeling. Wat wil je doen en leren? - Wat voor werk doe je dan, denk je? - Reizen, vakanties - Lifestyle. Hoe wil je leven? Wat vind je belangrijk? - Waar wil je wonen? Wat voor huis? Wat vind je belangrijk? - Vrienden, gezin, kinderen, sociaal leven. Heb je daar al een idee over? - Wat wil je in elk geval nog doen? Wat zou je nooit willen doen?

2. Neem nu een leeg A4-tje zonder lijntjes. Zet je naam in het midden. Schrijf er woorden omheen die je voor de collage wilt gebruiken. Waar wil je afbeeldingen bij zoeken? Maak al een beetje een ordening. Wat zet je waar?

3. Vraag nu je docent om een groot blad papier. Een goed formaat is A1. Dat is de helft van een poster van een flap-over. Eventueel kun je de collage ook digitaal maken. Werk dan vanaf deze stap achter de computer. Gebruik een grafisch programma waar je foto's en teksten op een blad kunt plakken en draaien (bijvoorbeeld Paint, Paintshop, Photoshop, Indesign of Fireworks). Als je geen grafisch programma hebt, kan het ook met Powerpoint.

4. Zoek afbeeldingen bij alle woorden die je hebt opgeschreven. Plak ze op het blad. Maak groepen. Plak bijvoorbeeld alle afbeeldingen bij elkaar die te maken hebben met werk.

5. Schrijf bij elke groep afbeeldingen in enkele steekwoorden wat dit is en waarom dit belangrijk is voor jou.

6. Eventueel kun je je collage presenteren voor de klas. Overleg daarover met je docent. Je kunt een foto maken om de collage groot, digitaal te presenteren.

7. Als je je collage digitaal gemaakt hebt of als je er een digitale foto van hebt, kun je de collage uploaden naar de youngreporters website.

Geld genoeg? Deel 2B - Overal verleiding

(Foto: C Ling Fan)

Wat doe je in dit dossier? Dit dossier gaat over de trucks die reclamemakers gebruiken om producten te verkopen. Hoe verleiden ze jou om juist dat ene merk te kopen? Op welke trucks moet je bedacht zijn als je je geld in je zak wilt houden?

Eindopdracht: campagne In de eindopdracht maak je zelf een reclamecampagne voor een product. Je maakt een reclamespot, een folder, een serie posters, een radiocommercial of iets anders. Hierbij gebruik je de reclametrucks die je in dit dossier tegen komt.


Nr. Onderdeel

Beschrijving

Tijdsduur

2.


Waarom zie je vaak bekende mensen in de reclame? 15 min. Helpt dat? Welke BN'er hoort bij welk product?

3.


Emoties zorgen dat je producten sneller koopt. Hoe werkt dat? Hoe maken reclamemakers hiervan gebruik?

15 min.

5.

Imago's

Wat is een imago? Hoe krijgt een merk een bepaald imago? Ben jij gevoelig voor het imago van een merk?

15 min.

6.

Eindopdracht

Maak zelf een reclamecampagne voor een procuct.

2½ uur


(Foto: Martijn Kleingeerts / 'Zwolle')

Welke ster? Stel je voor: je loopt met een vriend of vriendin over straat. Jouw vriend/vriendin: “Gave trui!” Jij:“Ja, leuk he? Gekocht bij C&A.”

Daarmee maak je niet heel veel indruk.

C&A weet dat ook. Daarom hebben ze een bekende Nederlander gezocht.

Want als Jan Smit in kleding van C&A loopt, dan willen meer mensen dat misschien wel.

Daarom zie je in reclames vaak bekende Nederlanders.

Wat is in deze spot de belangrijkste eigenschap van Anouk? Gezellig Stoer Goed Betrouwbaar Populair

In de spot lijkt Anouk een klant van ING. Waarom is dat belangrijk? Wat is in deze spot de belangrijkste eigenschap van Jan Smit? Gezellig Stoer Goed Betrouwbaar Populair

Waarom wil C&A juist Jan Smit in deze reclame?

Wat is in deze spot de belangrijkste eigenschap van onderzoeker Maurice de Hond? Gezellig Stoer Goed Betrouwbaar Populair

Waarom wil deze energiemaatschappij juist Maurice de Hond in deze spot?

Zouden deze reclames effect hebben op jou?

Reclame

Door deze reclame zou ik sneller naar dit

Want

bedrijf gaan ja Anouk in de spot van ING

nee ja

Jan Smit in de spot van C&A

Maurice de Hond in de spot van de Nederlandse Energie Maatschappij

nee ja nee

De invloed van de sterren Lees het artikel

Vul hier de naam in van een artiest, sporter of iemand anders die je bewondert:

Waarom bewonder je deze persoon?

Stel je voor dat deze persoon in een reclame zou spelen. Zou je het product dan sneller kopen? ja misschien nee

Leg je antwoord uit:

Jouw merken Wat zijn 'jouw' kledingmerken? (Denk bijvoorbeeld aan merken die je op je profiel in Hyves hebt staan. Als je deze niet hebt: bedenk dan drie merken die je graag draagt.) 1. 2. 3.

Waarom koos je juist voor deze merken?

Worden deze merken gedragen door bekende mensen? ja nee

Zo ja, welke BN'ers? 1. 2. 3.

Had het feit dat bekende mensen deze kleding dragen, invloed op jouw keuze? ja nee Leg je antwoord uit:

(Foto: The Lazy Photographer)


Welke emotie? Bijna alle reclames maken gebruik van een emotie. Ze willen je iets laten voelen. De reclame probeert je te laten lachen, je bang te maken of je te verleiden met een seksueel tintje. Als je iets voelt bij het zien van een reclame, onthoud je de reclame veel beter. Als je het product ziet, voel je de emotie weer. Daardoor ga je het product sneller kopen.

Hieronder zie je voorbeelden. Welke emotie speelt een rol in deze spotjes?

Humor Seksueel Angst Humor

Seksueel Angst

Humor Seksueel Angst

De volgende drie pagina's gaan over deze drie emoties.

Bangmakerij Angst is heel belangrijk in reclames. Veel reclames proberen je een beetje bang te maken. De spotjes zeggen eigenlijk: 'Als je dit product niet koopt, loopt het slecht met je af!'. Durf jij 'nee' te zeggen?

Wat gebeurt er volgens dit spotje als je deze deo niet gebruikt?

Waarom maakt Axe gebruik van angst in dit spotje?

Zouden dit soort reclames met angst goed werken, denk je? ja nee

Want

Bangmakerij in reclames gaat niet altijd goed. Mensen kunnen een product eng, naar of vies gaan vinden. Daarom combineren veel reclames angst met humor. De reclames maken je een beetje bang, zonder dat je het door hebt. Veel verzekeringen doen dat:

Deze reclame is grappig bedoeld. Maar het is ook de bedoeling dat je je zorgen gaat maken. Waarover moet de kijker zich zorgen maken?

Een vrolijke wereld Veel reclames gebruiken humor. Daar zijn twee redenen voor: 1. Humor maakt je blij. Daardoor geloof je gemakkelijker wat een reclame je vertelt. 2. Als je blij wordt van een spotje, word je ook snel blij van het merk.

Dat werkt zo:

1. Je ziet op tv deze reclame.

2. Misschien vind je de reclame grappig. Je krijgt dan een blij gevoel.

3. Als je nu ergens langs de weg dit bord ziet, krijg je direct dat blije gevoel weer.

Over welk product gaat deze reclame?

Wat vertelt deze reclame je over het product zelf? In deze dure animatie zie je de 'Hapiness Factory'.

Vind je de reclamefilm grappig? ja nee

In deze clip zie je de echte fabriek:

Waarom laat dit bedrijf liever de animatie zien dan de beelden uit de echte fabriek?

(Foto: Chris Vick)

Welk gevoel roept het merk Coca-Cola bij je op?

Verfrissend Cool Echt Amerikaans Nep Anders, namelijk:

Wat roept dit gevoel bij je op (je mag meerdere antwoorden geven)? Tv-reclame Bepaalde muziek De manier waarop Coca-Cola geschreven wordt De kleurencombinatie rood/wit Advertenties in kranten en tijdschriften De vorm van een Coca-Cola flesje Iets anders, namelijk:

Verleiding "Sex sells" zeggen ze in de reclame. Met erotiek en de belofte van seks kun je bijna elk product verkopen.

Vaak zie je daarom in commercials sexy vrouwen, die een product aanprijzen. Voor welk product is deze reclame?

Op wie is deze reclame gericht, denk je?

Wat vind je van deze reclame?

Ook zie je vrouwen als een blok voor een man vallen. Dat gebeurt natuurlijk alleen als die man een bepaald product gebruikt. Voor welk product is deze reclame?

Op wie is de reclame gericht, denk je?

Waarom denk je dat?

Denk je dat mannen echt aantrekkelijker worden door dit product? ja nee Waarom (niet)?

Andersom komt niet vaak voor. Je ziet in reclames niet vaak vrouwen met hordes mannen om zich heen. In producten voor vrouwen zie je vooral vrouwelijke modellen. Als je maar product X gebruikt, word je net zo mooi.

Voor welk product is deze reclame?

De slogan in de reclame is: 'Je bent het waard' Wat heeft dat met dit product te maken?

Denk je dat vrouwen door het gebruiken van dit product echt zo mooi worden als de vrouw in deze reclame? ja nee Waarom(niet):

In reclames zie je vooral mooie mannen en mooie vrouwen. Daarover gaat deze clip.

Wat probeert deze clip duidelijk te maken?

Wat vind jij hiervan?

Meer emoties

Er zijn nog veel meer emoties die reclamemakers gebruiken. Voorbeelden zijn: sociale druk, verdriet, boosheid, machteloosheid, ergernis, meevoelen met iemand die zielig is, vrolijkheid, avontuurlijkheid, spanning, opwinding, enzovoort. Vaak zitten er in één spotje meerdere emoties.

Welke emoties vind je in dit spotje? Noem er drie.

1.

2.

3.

Verleiding en andere emoties werken onbewust. Waarschijnlijk geloof je niet echt dat mannen aantrekkelijker worden door een drankje. Waarschijnlijk geloof je niet echt dat vrouwen zo mooi worden als een bekend model, alleen door lippenstift. Maar toch: als je in de winkel staat, denk je onbewust: "Dit merk = sexy". Je grijpt dan vanzelf het bekende, duurdere merk. Gelukkig ben jij de baas. Je hebt een keuze.

Vul hieronder de dikgedrukte letters uit de regels hierboven in:

!!!

Wat betekent deze zin?

Hoe kun je ervoor zorgen dat dit niet gebeurt?

Imago's

Voorkeur Hieronder zie je steeds twee merken.

Ze maken ongeveer dezelfde producten.

Welk merk kies jij?

Google

Microsoft Geen voorkeur

McDonald Burger King Geen voorkeur

Diesel G-Star Geen voorkeur

Calvin Klein

Björn Bo Geen voorkeur

Apple Creative Geen voorkeur

Nike Reebok Geen voorkeur

H&M C&A Geen voorkeur

Gevoel of verstand? De meeste mensen hebben een voorkeur voor bepaalde merken. Waarschijnlijk had jij dat ook bij de vorige opdracht.

Als je overal 'geen voorkeur' hebt geantwoord, ben je echt een uitzondering.

De voorkeur voor een merk heeft veel met gevoel te maken. Je vergelijkt niet alle producten van het ene merk met alle producten van het andere merk. Maar van het ene merk heb je een positief beeld. Van het andere merk heb je dat niet.

Het beeld dat een product bij veel mensen oproept, heet het imago. Het imago van een product heeft invloed op de keuzes die jij maakt. x x x

Soms kies je iets omdat je weet dat het een heel goed product is. Soms ook, kies je iets omdat een merk een goed imago heeft. Soms spelen het imago en de kwaliteit allebei een rol.

Hoe kies jij? Geef dat hieronder bij de verschillende producten aan. 1 = Ik weet vaak niet eens welk merk het is. Het interesseert met niets. 2 = Ik vergelijk producten en kies het beste of het goedkoopste. Ik let een beetje op het merk. 3 = Ik vergelijk producten van een paar merken die ik goed vind. 4 = Ik koop dit product meestal van hetzelfde merk, maar ik kijk ook wel naar andere merken. 5 = Ik koop dit product altijd van hetzelfde merk.

Product

Hoe koop jij dit? 1 2

Cola

3 4 5

Spijkerbroeken

1 2 3 4 5 1 2 Schoenen

3 4 5 1 2

Shirts

3 4 5 1 2

Mobiele telefoon

3 4 5 1 2

Mp3-speler

3 4 5 1 2

Tas

3 4 5 1

Cosmetica

2 3

4 5

Tel de punten bij elkaar op. Wat is het totaal?

(Foto: Rudolf Schuba)

Laat jij je beïnvloeden? In de vorige opdracht had je een score van .

Lees hieronder wat dat betekent.

Score

Uitleg

19 of lager

Het imago van een merk doet jou niets! Jij maakt keuzes met je verstand. Je vergelijkt producten en let alleen op prijs en kwaliteit. Bedrijven geven miljoenen aan reclames uit, maar daar verleiden ze jou niet mee.

19 t/m 29

Je laat je soms verleiden door het imago van merken. Het liefst neem je beslissingen met je verstand. Toch ben je een beetje gevoelig voor alle reclames. In kledingwinkels en supermarkten kies je niet voor één specifiek merk. Maar je kiest wel meestal voor een van de bekende merken.

30 of hoger

Je bent heel gevoelig voor het imago van een merk. Ze zullen jou niet in de C&A of de Aldi zien. Je gelooft dat de bekendste merken ook de beste merken zijn. Daar wil je best voor betalen.

Herken je jezelf in deze beschrijving? ja nee Leg je antwoord uit:

Als een reclame jou wil overtuigen om een product te kopen, wat werkt dan het best? Met duidelijke informatie over een product. Met een cool imago. Met veel emotie. Met een lage prijs. Met iets anders, namelijk:

(Foto: Vincent Teeuwen)

Het imago van jouw merk Vul een merk in dat je goed vindt (het kan het kledingmerk zijn dat je eerder invulde of iets anders).

Wat is het imago van dit merk? Stoer Gezellig Alternatief Grappig Anders, namelijk

Ga nu naar de website van dit merk. Hoe draagt de website bij aan dit imago? Noem drie dingen. 1. 2. 3.

(Www.adidas.com)

Eindopdracht

(Foto: Jon Gos)

Een reclamecampagne In deze opdracht werk je in een groep van twee of drie leerlingen. Je maakt een reclamecampagne voor een product. Dat kan een fantasieproduct zijn. Je mag ook iets nemen dat echt bestaat. Het is in elk geval een product voor jongeren. Eerst denk je na over het imago van het product. Ook bedenk je wie het product zou moeten kopen. Daarna ontwerp en maak je een reclame die bij het product past. Dat kan zijn: x x x x x x

een een een een een iets

serie posters reclamefilmpje radioreclame website folder anders...

De reclame moet aansluiten bij het imago van het product. De reclame moet ook passen bij jongeren.

Gebruik bij je reclamecampagne het stappenplan op de volgende pagina.

(www.lowlands.nl. Een duur reclamebureau ontwierp deze site speciaal voor jongeren. Maar ook jongeren hadden weinige waardering voor de zeer onoverzichtelijke site van Lowlands. Het was moeilijk om informatie te vinden.)

Stappenplan 1. Kies het product waar je een campagne voor gaat maken. Je kunt een fantasieproduct bedenken. Je mag ook een echt bestaand product kiezen.

2. Schrijf de eigenschappen van het product op. Schrijf op: x x x x

Wat de naam is van het product Wat het is Waarvoor het dient Wat er bijzonder aan is

3. Schrijf nu de dingen op die belangrijk zijn voor de campagne: x x

Waarom is dit product beter dan andere producten (of in elk geval: wat ga je daar in de campagne over zeggen)? Wat wordt het imago van het product? (Gebruik eigenschappen als: sexy, avontuurlijk, vriendelijk, stoer, enzovoort.)

5. Bedenk nu wat je het beste kunt maken om je doelgroep te bereiken. Een filmpje? Posters? Een radiospotje? Een folder? Iets anders? Overleg hierover met je docent.

6. Bedenk een slogan. Deze gebruik je in je spotje of op je poster.

7. Bedenk nu wat er op de posters of in het spotje komt. Probeer het imago zo goed mogelijk neer te zetten. Gebruik emotie. Wil je een ster gebruiken? Bedenk dan wie en waarom. Gebruik de slogan.

8. Maak het product. Posters of folders maak je digitaal (bijvoorbeeld in Indesign, Photoshop of Powerpoint). Een spotje kun je filmen met je mobiele telefoon, maar je kunt misschien ook een camera lenen. Houd steeds in de gaten of: x x x

het imago goed overkomt de reclame zegt wat je wilt zeggen de reclame geschikt is voor jongeren

9. Presenteer je reclame aan je klas. Overleg hierover met je docent.

10. Upload je reclame naar de youngreporters website.


Mijn Opdrachten

pagina 1 van 2


Stappenplan 1. Neem een blad papier. Schrijf zoveel mogelijk woorden op die te maken hebben met je leven over 15 jaar. Je kunt daarbij thema's uit dit dossier gebruiken. Maar laat je eigen fantasie de vrije loop. Denk aan: - Je eigen ontwikkeling. Wat wil je doen en leren? - Wat voor werk doe je dan, denk je? - Reizen, vakanties - Lifestyle. Hoe wil je leven? Wat vind je belangrijk? - Waar wil je wonen? Wat voor huis? Wat vind je belangrijk? - Vrienden, gezin, kinderen, sociaal leven. Heb je daar al een idee over? - Wat wil je in elk geval nog doen? Wat zou je nooit willen doen?

1. 2. 3. 4. 5.

Vooraf Testen voor de toekomst Werken aan de toekomst Dromen van de toekomst Eindopdracht a. Eindopdracht b. Jouw toekomst c. Stappenplan

Open pagina / geheel in Word Problemen met openen in Word ! = Nieuwe feedback

2. Neem nu een leeg A4-tje zonder lijntjes. Zet je naam in het midden. Schrijf er woorden omheen die je voor de collage wilt gebruiken. Waar wil je afbeeldingen bij zoeken? Maak al een beetje een ordening. Wat zet je waar? 3. Vraag nu je docent om een groot blad papier. Een goed formaat is A1. Dat is de helft van een poster van een flap-over. Eventueel kun je de collage ook digitaal maken. Werk dan vanaf deze stap achter de computer. Gebruik een grafisch programma waar je foto's en teksten op een blad kunt plakken en draaien (bijvoorbeeld Paint, Paintshop, Photoshop, Indesign of Fireworks). Als je geen grafisch programma hebt, kan het ook met Powerpoint. 4. Zoek afbeeldingen bij alle woorden die je hebt opgeschreven. Plak ze op het blad. Maak groepen. Plak bijvoorbeeld alle afbeeldingen bij elkaar die te maken hebben met werk. 5. Schrijf bij elke groep afbeeldingen in enkele steekwoorden wat dit is en waarom dit

http://www.workspace6.nl/ws7/School/Lessen/LeerlingLessen.php?opdrachtid=ACA4... 13-4-2010


pagina 2 van 2

belangrijk is voor jou. 6. Eventueel kun je je collage presenteren voor de klas. Overleg daarover met je docent. Je kunt een foto maken om de collage groot, digitaal te presenteren. 7. Als je je collage digitaal gemaakt hebt of als je er een digitale foto van hebt, kun je de collage uploaden naar de youngreporters website.

Vorige

Opslaan

Volgende

Opslaan & Sluiten

http://www.workspace6.nl/ws7/School/Lessen/LeerlingLessen.php?opdrachtid=ACA4... 13-4-2010

Deel 3A - Gemakkelijk geld

(Foto: waldo483 / Matt Waldron)

Wat doe je in dit dossier? Waarom zou je werken voor je geld als het zo voor het oprapen ligt?

Je kunt de wet overtreden, geld winnen, of heel veel geld verdienen in opdracht van handige jongens. Of....toch niet? Dat onderzoek je in dit dossier.

Eindopdracht: een rechtszaak Een verdachte heeft geld verdiend op een manier die niet mag. Er was geen moord of beroving ofzo. Maar helemaal legaal is het ook weer niet. Moet deze verdachte streng gestraft worden, of mag hij/zij zo naar huis? Jij bent de advocaat, de aanklager, de jury of misschien wel de verdachte.

Om je goed voor te bereiden op de rechtszaak moet je eerst veel meer weten over schimmige praktijken om geld te verdienen.


Nr. Onderdeel 2. Hoe ver ga jij?

3.

4.

Beschrijving

Er zijn heel veel manieren om geld te verdienen. Maar 15 min. is het soms wel helemaal legaal? Waar liggen jouw grenzen?

Vaak heel jonge mensen worden ineens miljonair met Speel je rijk! pokeren. Hoe zit dit in elkaar? Is het echt zo gemakkelijk om miljoenen te verdienen?

Grote beloften

Tijdsduur

Via mail krijg je wel eens zo'n aanbieding. Als je meedoet, ben je binnen no-time steenrijk. Natuurlijk is het vaak nep. Maar hoe werkt het dan? En wat als het niet nep is?

15 min.

15 min.

Je speelt de verdachte, een advocaat of een aanklager in een rechtszaak. De verdachte heeft op een illegale 5a. Eindopdracht 20 min. manier geld verdiend. Zorg dat je genoeg informatie hebt om de rechtszaak goed te voeren. In de rechtszaak zelf verdedig je de verdachte of je valt hem juist aan, als je het zelf niet bent. Bij de 5b. Eindopdracht rechtzaken van de andere groepen ben jij de jury. Jij bepaalt of de verdachte schuldig is.

1,5 uur (15 min. per groep)

Hoe ver ga jij?

(Foto: Alexkerhead)

Fiets kopen? Bekijk deze clip.

Deze clip is nagespeeld. Hij is niet echt. Maar het stelen en doorverkopen van fietsen komt wel heel veel voor.

Is er zelf wel eens een fiets van je gestolen? ja nee

Heb je wel eens het aanbod gekregen om een gestolen fiets te kopen? ja nee

Zo ja: heb je die fiets toen gekocht? ja nee

Soms staat een fiets niet op slot. Vind je dat mensen die zo'n fiets stelen straf moeten krijgen? ja nee Leg uit waarom

Vind je dat mensen die een gestolen fiets kopen, straf moeten krijgen? ja nee Leg uit waarom

Soms vinden mensen dat ze een gestolen fiets mogen kopen, omdat hun eigen fiets gestolen is. Ben je het daarmee eens? ja nee Leg uit waarom

Heling

Bekijk de clip. Beschrijf in je eigen woorden wat heling betekent: (Als je er niet uitkomt, kijk dan eens in Wikipedia)

De helers Piet 'Fingers' P. en Black Harry R. houden niet van stelen. Geef een reden waarom zij niet van stelen houden

Toch vinden zij heling juist goed. Geef twee redenen waarom zij heling wel goed vinden.

1. 2.

Deze De clip is natuurlijk grappig bedoeld. Maar helemaal in het begin van de clip zie je een krantenartikel. Dat artikel is wel echt. In dit krantenartikel staat: - Veel mensen vinden stelen slecht. - Veel mensen vinden het kopen en verkopen van gestolen spullen veel minder slecht.

Wat vind jij? Wat vind jij van het verkopen van gestolen spullen? Ik vind dat net zo erg als stelen. Ik vind het wel erg, maar niet zo erg als stelen. Ik vind het niet erg.


Wat vind jij van het kopen van spullen, als je weet dat ze gestolen zijn? Ik vind dat net zo erg als stelen. Ik vind het wel erg, maar niet zo erg als stelen. Ik vind het niet erg.


Je bent een heler als je spullen koopt of verkoopt terwijl je weet dat ze gestolen zijn. Waarom pakt de politie helers aan, denk je?

Deugt je doekoe? Doe deze test. Maak daarna de vragen onder de test.

Maak een korte samenvatting in je eigen woorden van het resultaat van de test:

Loop je, volgens deze test, veel risico? ja nee

Zo ja, waar moet je volgens de test voor oppassen?

Ben je het eens met het resultaat van de test?

ja nee Leg uit waarom

Over de rand Vaak zijn dingen niet helemaal goed of helemaal slecht. Ze zitten er een beetje tussenin.

Het stelt vaak niet veel voor: een beetje hosselen, een handeltje hier, een dealtje daar. Maar als je zelf niet goed nadenkt over wat je wel en niet wilt, dan schuiven je grenzen steeds verder op. Tot een moment dat je niet meer terug kunt.

Dit meisje werkte voor een loverboy van haar 12e tot haar 16e jaar.De loverboy ging heel ver voor geld. Op de YouTube-pagina kun je de reacties op de clip lezen. In veel reacties krijgen de ouders de schuld. Die hadden beter op moeten letten, vinden veel mensen.

Vind jij ook dat het de schuld van de ouders is dat dit meisje slachtoffer werd van een loverboy? ja nee Waarom vind je dat?

Speel je rijk!

(Foto: Jam Adams)

Pokermiljonairs Constant Rijkenberg won op 23 april 2009 zo'n 1,5 miljoen in een pokertoernooi:

Lees ook dit artikel over het toernooi. Gebruik de clip en het artikel om de vragen te beantwoorden.

Hoeveel mensen deden aan het toernooi mee?

Wat was het inschrijfgeld voor elke deelnemer? €

Hoeveel inschrijfgeld betaalden de deelnemers in het totaal? €

Constant vindt de kans erg klein dat hij over een paar jaar al het geld weer kwijt is bij het pokerspel. Ben jij dat met hem eens? ja nee Leg uit waarom

Jakhals Ersin begint zijn verslag met: "Liegen en bluffen zijn geen eigenschappen die je graag terugziet bij je kinderen." Bij pokeren moet je veel liegen en bluffen. Zou je daarom van pokeren een slechter mens van worden, denk je? ja nee Leg je antwoord uit

Constant Rijkenberg was recordhouder. Nooit eerder won een Nederlander zoveel geld in een pokertoernooi. Maar hij hield zijn record niet lang. Lees maar:

Hoeveel geld won Pieter de Korver?

Hoeveel mensen deden mee aan dit toernooi?

Hoeveel inschrijfgeld betaalden de deelnemers per persoon? €

Hoeveel inschrijfgeld ontving de organisatie in het totaal? €

Nog altijd worden de prijzen bij pokertoernooien steeds hoger. Want, hoe hoger de prijs, des te meer aandacht krijgt het toernooi. Hoe kunnen de organisaties van deze toernooien de hoge geldprijzen betalen?

Op tv en internet zie je altijd de winnaars van veel geld. Maar er zijn veel meer mensen die veel geld verliezen. Zij betalen de miljoenen voor de pokermiljonairs!

Internetpoker

Je mag in Nederland maar op één plaats pokeren om geld. Dat is bij casino's van Holland Casino. Pokeren via internet is daarom in Nederland illegaal. Toch is het erg populair. Drie goede Nederlandse pokeraars wonnen zo soms tienduizenden euro's per maand. Op hun website schrijven zij: '...Op het internet is veel te verdienen met pokeren..' '...Maar op de lange termijn verdien je zeker geld....'

Volgens deze drie pokeraars kan bijna iedereen met geduld en discipline geld verdienen met pokeren op internet. Denk je dat dat klopt? ja nee

Leg je antwoord uit

(Voor de volledigheid: op de website van de drie pokeraars staat wel dat je veel boeken moet lezen en jaren moet oefenen voor je echt geld verdient.)

Het juiste antwoord op de vorige vraag is 'nee'. Het is onmogelijk dat bijna iedereen geld wint. Mensen kunnen alleen geld winnen, als anderen verliezen. Iemand moet immers het geld betalen! Maar meestal zie je alleen de winnaars. Mensen vertellen graag dat ze een miljoen wonnen. Ze vertellen niet zo graag dat ze in de schulden zitten.

Heel soms lees je daar iets over. Zoals in dit artikel. Gebruik het artikel om de volgende vragen te beantwoorden:

Hoeveel geld heeft de pokerspeler in het artikel verloren? €

Hij is niet alleen zijn geld kwijt. Waar is hij nog meer bang voor?

Hoeveel pokerverslaafden meldden zich in de week van het artikel?

Zou je zelf gemakkelijk verslaafd kunnen worden aan pokeren? ja nee Waarom denk je dat?

Holland Casino In de meeste landen zijn veel verschillende casino's. In Nederland niet. Er is maar één officiële keten van casino's, dat is Holland Casino. De Nederlandse regering is de belangrijkste eigenaar van het casino.

Met dit soort spotjes, leuke evenementen en concerten probeert Holland Casino mensen te lokken.

Veel mensen vinden dat de regering Holland Casino weg moet doen. Ze vinden het raar dat de regering iets tegen gokverslaving wil doen, maar wel eigenaar is van een casino. Andere mensen vinden het juist goed. De regering kan dan een beetje toezicht houden en zorgen dat mensen niet teveel gokken.

Wat vind jij? Ik vind het goed dat alle casino's van de regering zijn. Ik vind het slecht dat alle casino's van de regering zijn.


In de Nederlandse casino's is het uitkeringspercentage ongeveer 95%. Dit betekent: Van elke euro die mensen inzetten, wordt 95 eurocent weer uitgekeerd als prijs. De overige 5 cent is winst voor het casino.

Als je één keer speelt weet je niet wat er gebeurt. Je kunt winnen of verliezen. Als je vaak speelt, kom je steeds dichter bij de 95% uit. Je raakt dus 5% van je geld kwijt. Vergelijk het met een dobbelsteen: als je 1 keer gooit, weet je niet wat je zult gooien. Als je 1.000 keer gooit, zul je alle zes de cijfers ongeveer even vaak gooien (of de dobbelsteen is niet goed).

Als je bij Holland Casino 1 euro in een fruitautomaat gooit. Hoeveel geld krijg je dan waarschijnlijk terug? € 9,50 € 0,95 Dat kun je niet weten

Als je 1.000 keer 1 euro in het fruitautomaat gooit. Hoeveel geld krijg je dan waarschijnlijk terug? € 9.500,€ 950,€ 9,50 Dat kun je niet weten

Meer spelen

(Foto: Andres Rueda)

Je kunt overal gokken om geld. Er zijn krasloten, spelletjes om geld op internet, fruitautomaten, weddenschappen bij sportwedstrijden en meer.

Hieronder zie je beweringen over gokspelletjes, fruitautomaten en dergelijke. Welke beweringen zijn waar?

Bedrijven maken verlies omdat ze zo'n grote geldprijzen weggeven. Als je maar vaak genoeg speelt, maak je altijd verlies. De kans om te winnen is groter dan de kans om te verliezen. Veel mensen zijn aan dit soort spelletjes verslaafd. Via het internet kun je allerlei handige trucs leren om een fruitautomaat te verslaan.

Grote beloften

Alleen jij kunt helpen Veel mensen krijgen regelmatig dit soort mailtjes in hun mailbox:

Misschien denk je: dat gelooft toch niemand? Maar dat is niet waar. Als een oplichter miljoenen belooft, geloven mensen dat graag. Elk jaar trappen honderden mensen hier weer in.

De schrijvers van de mailtjes vragen niet om geld. Ze bieden juist geld aan. Hoe denk je dat ze hun slachtoffers geld aftroggelen?

Hoe kun je weten dat het verhaal van Solomon Edmond niet echt is?

Hoe kun je weten dat het verhaal van Steve Oman niet echt is?

Welke beweringen zijn waar over dit soort aanbiedingen? Als een aanbod te mooi klinkt om waar te zijn, dan zal het niet waar zijn! Als de mailtjes uit de VS of Europa komen, dan kun je ze wel vertrouwen. Je kunt er vanuit gaan dat zo'n aanbieding altijd oplichterij is. Voor de zekerheid kun je best op zo'n aanbod ingaan. Je kunt er altijd nog uitstappen.

Money mules Dit filmpje waarschuwt tegen het worden van een Money Mule. Meer over Money Mules lees je op deze website.

Wat is de letterlijke vertaling van een money mule?

Beschrijf in je eigen woorden wat een money mule doet

Waarom zullen mensen gebruik willen maken van een money mule?

Welk risico loop je als money mule?

De aanbiedingen per mail (op de vorige pagina) lijken op money mules.

Wat hoort bij wat?

Aanbiedingen per Money mule zijn mail Je krijgt nooit geld op je rekening

Je krijgt nooit geld op je rekening







De aanbieding komt van vage bekenden, De aanbieding komt van vage kennissen of vrienden. bekenden, kennissen of vrienden. Je krijgt geld dat je door moet geven naar een andere rekening.

Je krijgt geld dat je door moet geven naar een andere rekening.

Dingen die te mooi klinken om waar te zijn, zijn ook niet waar! Dat geldt voor money mules en voor de internetaanbiedingen. Als het risico echt klein was, waarom zou iemand dan jou betalen om het risico te lopen?

Fraude Fraude betekent dat iemand zaken anders voorstelt dan ze zijn. Meestal is dat om daar geld aan te verdienen. Dit is een voorbeeld:

Sommige mensen hebben wel bewondering voor iemand die een bank zo om de tuin weet te leiden. Andere mensen vinden Jagmeet Channa gewoon een dief en een crimineel. Wat vind jij van de actie van Jagmeet Channa?

Als jij de kans had om zoveel geld bij een bank achterover te drukken, zou je dat doen? ja nee Leg uit waarom:

Fraude gaat niet altijd over rijke mensen die miljoenen verduisteren. Belastingfraude en uitkeringsfraude gaan om kleine bedragen. De daders zijn heel gewone mensen. Maar de kosten van al die fraude bij elkaar zijn heel hoog.

Dit is nog een voorbeeld van 'kleine fraude':

Wat doen de frauderende studenten om meer geld te krijgen?

Hoeveel euro hebben deze studenten per maand extra? €

Hoeveel studenten plegen deze fraude, volgens de PvdA?

Wat kost deze fraude per jaar? Ongeveer 6,5 miljoen euro Ongeveer 7,7 miljoen euro Ongeveer 65 miljoen euro Ongeveer 77 miljoen euro

Dennis Wiersma, de vice voorzitter van de LSVB, heeft wel begrip voor de fraudeurs. Waarom frauderen de studenten volgens hem?

Vindt Dennis Wiersma dat frauderende studenten boetes moeten krijgen? ja nee Waarom vindt hij dit?

De minister wil de fraude aan gaan pakken. Hij wil ook dat frauderende studenten een boete krijgen. Wat vind jij daarvan?

Frauderende studenten moeten veel harder aangepakt worden. Frauderende studenten hoeven niet harder aangepakt te worden. Waarom vind je dat?

Als je zelf op deze manier kon frauderen, zou je dat dan doen? ja nee Leg uit waarom (niet)

Zwart werk Zwart werken is een vorm van fraude. Vooral bij jongeren komt zwart werk veel voor. 1. Ga naar de webiste CNV-jongeren. (De CNV is een vakbond). 2. Zoek op deze site informatie over zwart werken. 3. Gebruik de informatie om de volgende vragen te beantwoorden Leg in je eigen woorden uit wat zwart werken betekent:

Wat is een voordeel van zwart werk?

Wat zijn drie nadelen van zwart werk? 1. 2. 3.

Zou je zelf bereid zijn om zwart te werken? ja nee

Waarom (niet)?

Mensen die zwart werken, krijgen hoge boetes. Vind je dat terecht? ja nee Waarom (niet)?

Eindopdracht

(Foto: Wikimedia Commons)

Voor de rechter Iemand heeft geld verdiend op een manier die niet helemaal deugt. Hij of zij is gepakt.

Je gaat een rechtszaak voorbereiden en voeren. Daarin ga je kijken of de verdachte gestraft zou moeten worden.

Hieronder zie je de klassenopstelling tijdens de rechtszaak. Klik op de deelnemers om te zien wat zij doen.

Voorbereiding 1. Rolverdeling Je bereid de rechtszaak voor in groepen van 5 personen. Verdeel de rollen. Aan de rechtszaak doen mee: x x x

1 verdachte 2 advocaten 2 aanklagers

Klik op het plaatje op de vorige pagina om te zien wat je in elke rol doet. Als het aantal in je klas niet uitkomt, dan kunnen er een of twee kleinere groepen zijn. Die hebben dan maar 1 advocaat of aanklager. Overleg hierover met je docent.

De rechter tijdens de rechtszaak wordt gespeeld door een andere leerling of door je docent.

2. De zaak Bedenk wat de verdachte heeft gedaan. Let daarbij op de volgende punten: x x x x

De verdachte heeft iets gedaan wat niet helemaal legaal is. De verdachte heeft daarmee geld verdiend. Maak het niet te extreem (bijvoorbeeld iemand is vermoord om geld). De leukste rechtzaken krijg je als je van mening kunt verschillen. Onderaan deze pagina vind je wat voorbeelden. Maar je mag zeker ook zelf iets verdienen. Vul zoveel mogelijk details in. Hoe ging het in zijn werk? Wie waren er bij de zaak betrokken? Enzovoort)

3. De voorbereiding

De twee advocaten zoeken redenen waarom de verdachte geen straf verdient. Misschien werd hij/zij gedwongen of door andere verleid. Misschien had de verdachte geen keuze door grote geldproblemen. Misschien zou iemand anders hetzelfde gedaan hebben.

De twee aanklagers zoeken redenen waarom de verdachte een hoge straf verdient. Misschien heeft hij voor schade bij anderen gezorgd. De wet is er ook niet voor niets. Ga na waaorm het illegaal is, wat de verdachte deed. Wat zou er gebeuren als iedereen dit ging doen?

De verdachte moet tijdens de voorbereiding alle vragen va de advocaten en de aanklagers zo goed mogelijk beantwoorden. Doe dat eerlijk en volledig. De advocaten en aanklagers gebruiken daarnaast het internet om informatie te zoeken.

Voorbeelden & tips Zoek een zaak die niet legaal is, maar ook niet superfout (zoals een moord of een beroving). Bijvoorbeeld: x x x

De verdachte heeft veel geld verdiend met pokeren op internet (dat is illegaal). De verachte heeft gehandeld in nephorloges, nepparfum, of namaak sportkleding. De verdachte heeft geld verdiend aan de verkoop van kopieën van software.

Laat bij voorkeur iemand de verdachte spelen die echt zoiets gedaan heeft. Gebruik dan ook die situatie. Als jullie allemaal altijd heel braaf zijn geweest, bedenk dan een situtatie.

De rechtszaak De hele rechtszaak duurt ongeveer een kwartier. De rechtszaak verloopt zo:

Alles wordt klaargezet. Zie de tekening op pagina 3b. De docent benoemt een rechter of hij/zij speelt zelf rechter.

Beschrijving

Stap

Duur

1

De eerste aanklagers legt uit waar de verdachte van beschuldigd ±2 min. wordt. De aanklager probeert de jury ervan te overtuigen dat het echt vreselijk is, wat de verdachte deed.

2

De eerste advocaat legt uit waarom het helemaal niet erg is wat de verdachte deed. Ook de advocaat probeert de jury te overtuigen.

±2 min. 3 4

±3 min. De tweede aanklager stelt nu vragen aan de verdachte. De verdachte moet eerlijk antwoord geven. De aanklager stelt de vragen zo, dat de verdachte wel toe moet geven dat hij schuldig is. ±3 min.

Nu stelt de tweede advocaat vragen aan de verdachte. De advocaat probeert met de vragen te laten zien dat het allemaal erg meeviel. Nu praat een van de aanklagers rechtstreeks tegen de jury. Hij/zij begint bijvoorbeeld met:

5

±1 min.

'Beste leden van de jury. U ziet dat....' De aanklager somt de belangrijkste redenen nog een keer op. Hij/zij geeft een samenvatting, waaruit blijkt hoe groot de misdaad van de verdachte wel is.

6 7

8

±1 min.

Een van de twee advocaten doet nu hetzelfde. Hij/zij geeft een samenvatting van alle punten en praat rechtstreeks tegen de jury.

De rechter vraagt nu aan de jury een oordeel. De jury stemt. Alle ±1 min. leden die vinden dat de verdachte gestraft moet worden, gaan staan. De anderen blijven zitten. ±1 min.

De rechter vraagt een jurylid dat ging staan om een reactie. Waarom vindt hij/zij dat de verdachte gestraft moet worden? Daarna vraagt de rechter een reactie aan een jurylid dat bleef zitten. Waarom verdient de verdachte geen straf?

De rechter bewaakt het verloop van de rechtszaak. Hij of zij zorgt dat mensen niet te lang praten en iedereen aan het woord komt. De rechter kan daarbij dit lijstje gebruiken:

1. Aanklager pleit (2 min.) 2. Advocaat pleit (2 min.) 3. Aanklager stelt vragen aan verdachte (3 min.) 4. Advocaat stelt vragen aan verdachte (3 min.) 5 Aanklager geeft samenvatting en conclusie (1 min.) 6. Advocaat geeft samenvatting en conclusie (1 min.) 7. Jury stemt (1 min.) 8. Twee leden van jury geven reactie. (1 mn.).

Misschien kan iemand uit de jury de zaak filmen of foto's maken? Het resultaat kun je uploaden naar de youngreporters site.

(Foto: Wikimedia commons)

Geld genoeg? Deel 3B - Wat kost het echt?

Wat doe je in dit dossier? Wat kost het echt? In reclames zie je vaak 'gratis' mobieltjes of andere producten. Maar als het gratis is, wie betaalt het dan? Wat kost het om geld te lenen om iets te kopen?

Misschien heb je daar nu nog niet zoveel mee te maken. Maar vooral als je 18 bent, is het heel eenvoudig om geld te lenen. Het is ook heel verleidelijk.

Soms leen je geld, zonder dat je het door hebt. Hierover gaat dit dossier.

Eindopdracht: Diep in de schulden In een tv-programma is iemand te gast die diep in de schulden zit. Je gaat het programma bedenken en maken. De gast is niet echt, die speel je. Maar zijn of haar verhaal zou wel echt gebeurd kunnen zijn. Daarvoor moet je wel wat weten van leningen en financiële risico's.


Nr. Onderdeel 2.

3.

5.

De prijs van een mobieltje De prijs van krediet

Beschrijving

Tijdsduur

Wat kost nu eigenlijk een ' gratis' mobieltje? Of 15 min. beter: wat kost jouw mobieltje? Wat kost het om geld te lenen, rood te staan of op afbetaling te kopen?

30 min.

Wat zijn de risico's?

Eindopdracht

Maak een tv-programma over iemand die diep in 3 uur. de schulden zit.

De prijs van een mobieltje

Wat kost jouw toestel? Heel vaak zie je aanbiedingen voor telefoonabonnementen met 'gratis' mobieltjes. Soms krijg je zelfs een laptop, een tv-scherm of een spelcomputer bij een abonnement.

Maar hoe zit dat nu echt? Wie betaalt dat gratis mobieltje? Jij natuurlijk. Maar hoeveel betaal je daar dan voor? Zijn mobieltjes met een abonnement echt goedkoper? In dit hoofdstuk onderzoek je dat voor jouw toestel.

Heb je je toestel los gekocht of hoorde het bij een abonnement?

Ik heb mijn toestel los gekocht.

Mijn toestel hoort bij een abonnement

Los toestel - stap 1 Het grote voordeel van een los toestel is dat je precies weet wat je betaalt. Bij een toestel met abonnement is dat veel minder duidelijk. Maar ben je ook voordeliger uit dan met een toestel met abonnement? Dat ga je in deze opdracht onderzoeken.

Welke mobiele telefoon heb je?

Wat kost dit toestel? Vul de prijs in die je hebt betaald. Als je deze niet meer weet, zoek dan op deze site de prijs op. €

Welke provider gebruik je? KPN Debitel Vodafone Telfort T-Mobile Tele 2 Hi Anders

Hoeveel minuten bel je ongeveer per maand?


Hoeveel sms'jes stuur je ongeveer per maand?


Open nu deze pagina. Vink het rondje 'Los abonnement' aan. Neem de gegevens over die je hierboven hebt ingevuld. Laat 'maandbedrag' dus open. Je kunt geen toestel invullen.

Wat kost een abonnement (SIM only) dat goed bij jouw belgedrag past? €


Vink nu het rondje 'Abonnement met GSM' aan. Vul op de onderste regel het toestel in dat je gebruikt. Kies een toestel dat er op lijkt als je toestel er niet bij staat.

Wat kost hetzelfde abonnement met jouw GSM-toestel? €

Wat moet je voor het toestel bijbetalen als je het abonnement afsluit (vul '0' in als het gratis is). €

Hoeveel jaar duurt dit abonnement? 1 2

jaar.

Los toestel - stap 2 Je hebt er voor gekozen om een los toestel te kopen. Hieronder ga je uitrekenen of dat de goedkoopste oplossing is.

1. Een abonnement met toestel zou je kosten.

2. Weet je wat je nu per maand betaalt (aan telefoonkaarten, opwaarderen of je abonnement)? ja

Dat is € . Gebruik dit hieronder als bedrag 2.

nee Een passend abonnement zou € kosten.. Gebruik dit hieronder als bedrag 2.

3. Als je een abonnement met GSM zou nemen, zou je dus per maand extra betalen: - bedrag 2 = € . Dit is bedrag 3.

4. Het contract met GSM duurt

Tijdens je contract betaal je dus voor je toestel:

X 12 x bedrag 3 = € . Dit is bedrag 4.

5. Als je een abonnement met GSM afsluit moet je € extra betalen. Met een abonnement kost het toestel dus + bedrag 4 = € .

6. Jouw toestel kostte los .

7. Wat is in jouw geval nu goedkoper? Een GSM met abonnement of een los toestel met een los abonnement? Een toestel met abonnement Een los toestel met een los abonnement Maakt niets uit

Je gaat nu verder met het volgende hoofdstuk. Klik hier om verder te gaan. Let op: klik NIET op 'volgende'.

Abonnement - stap 1 Bij welke provider heb je een abonnement? KPN Debitel Vodafone Telfort

T-Mobile Tele 2 Hi Anders

Welke mobiele telefoon kreeg of kocht je bij je abonnement?

Voor hoeveel minuten is je abonnement?


Hoeveel sms'jes zitten er in je abonnement?


Open nu deze pagina. Neem de gegevens over die je hierboven hebt ingevuld. Laat 'maandbedrag' dus open.

Wat kost jouw abonnement als je het nu zou afsluiten?

€


Als je het abonnement nu zou afsluiten, wat zou je dan nu voor je toestel bijbetalen? €

Heb je dit ook voor je toestel bijbetaald? Ja, dat betaalde ik (ongeveer) voor het toestel. Nee, ik betaalde meer voor het toestel. Nee, ik betaalde minder voor het toestel. Ik weet niet wat ik voor het toestel betaalde.

Als je niethetzelfde betaald hebt, hoe komt het dan dat de prijs nu anders is?

Voor hoeveel jaar heb je een abonnement? (Als je dit niet weet, neem dan het aantal jaren over dat op de website staat) 1 2 jaar.

Klik nu, in de GSM-vergelijker, op het rondje 'Los abonnement'.

Let op: laat alle andere instellingen staan.

Je ziet nu wat een abonnement zonder toestel kost. Hoeveel betaal je dan voor hetzelfde abonnement? €

Abonnement - stap 2 Je hebt nu alle gegevens om uit te rekenen hoeveel je betaalt voor je toestel. Dat ga je hieronder doen.

1. Weet je wat je per maand voor je abonnement betaalt?

ja

Hoeveel is dat? € . Gebruik dit hieronder als bedrag 1.

nee Nu zou je voor je abonnement € betalen. Gebruik dit hieronder als bedrag 1.

2. Jouw telefoonabonnement zonder toestel kost nu Gebruik dit hieronder als bedrag 2.

3. Per maand betaal je extra voor je toestel: Bedrag 1 - bedrag 2 = € . Gebruik dit hieronder als bedrag 3.

4. Je contract duurt . Tijdens je contract betaal je dus voor het toestel: x 12 x bedrag 3 = € . Dit is bedrag 4.

5. Weet je nog wat je extra voor je toestel betaalde toen je het abonnement nam? ja

Dat was € . Gebruik dit hieronder als bedrag 5.

nee Nu zou je daarvoor € extra betalen. Gebruik dit hieronder als bedrag 5.

6. In het totaal betaal je voor je toestel: Bedrag 4 + bedrag 5 = € .

7. Wat zou je mobiel kosten als je hem los en simlockvrij zou kopen? Dat kun je bijvoorbeeld opzoeken op deze site. Maar niet alle toestellen zijn simlockvrij verkrijgbaar. €

Wat is nu duurder? Een GSM met abonnement of een losse GSM met abonnement? Een abonnement met GSM Een losse GSM met een los abonnement Maakt niets uit

De prijs van krediet

(Foto: Chelsea Oakes)

Geld lenen kost geld Krediet betekent dat een instelling je geld voorschiet. Bijvoorbeeld: - Geld opnemen bij de bank terwijl er niets op je rekening staat. - Betalen met een credit card terwijl je geen geld hebt.

- Iets kopen op afbetaling.

Als je nog geen 18 bent, krijg je meestal geen krediet. Maar als je 18 wordt, verandert dat ineens. Je krijgt krediet: je mag geld lenen, een credit card gebruiken, rood staan en op afbetaling kopen. Voor veel jongeren is dat een grote stap. Dit hoofdstuk gaat over de risico's.

Overigens zijn het niet alleen jongeren die soms teveel krediet opnemen. Leningen hebben de laatste jaren veel problemen veroorzaakt. Sinds vorig jaar moet er daarom een waarschuwing staan bij alle leningen. Dit is de waarschuwing:

Denk je dat dit helpt? ja nee

Waarom denk je dat?

Rood staan

Rood staan = lenen Rood staan is een vorm van geld lenen. Je haalt geld van je rekening terwijl dat geld er niet is. Je leent dat geld van je bank.

Over het geleende geld betaal je rente.

Rood staan = verleidelijk Rood staan is de meest gemakkelijke vorm van geld lenen. Je hoeft geen formulieren te tekenen of een aanvraag te doen. Rood staan gaat zo ongemerkt. Daardoor komt rood staan veel voor. Heel veel mensen weten niet eens hoeveel ze rood staan.

Rood staan is dan wel heel gewoon, maar het is niet goedkoop. - Ga naar de website van de Rabobank - Hoeveel rente betaal je als je 1.000 euro rood staat? %

Kon je het antwoord vinden? Waarschijnlijk ging dat niet gemakkelijk. Banken moeten bekend maken hoeveel rente je betaalt. Maar meestal zijn de tarieven ver weggestopt. Als je ze niet kon vinden: dit zijn de tarieven van juli 2009:

Als je een jaar lang 1000 euro rood staat, hoeveel rente moet je dan betalen? euro.

Hoe groot is je schuld dan na dat jaar? euro.

Na dat jaar betaal je niet alleen rente over de 1000 euro. Je betaalt dan ook rente over de nieuwe en dus hogere schuld. 'Rente op rente' heet dat.

Creditcards

(Foto: Cheon Fong Liew)

Vooral Amerikanen betalen veel met creditcards. Nederlanders pinnen liever. De creditcard is wel heel handig als je dingen op internet of in het buitenland koopt.

Bij veel bankrekeningen ontvang je een creditcard. Je betaalt daarvoor een paar tientjes per jaar. De rente is ook hetzelfde als gewoon rood staan.

De creditcard is in Nederland niet zo populair als in andere landen.

Zal de populariteit toenemen, denk je? ja nee

Waarom denk je dat?

(Foto: SqueakyMarmot /Mike)

De titel van deze Amerikaanse foto is 'Get rid of dept' (kom van je schuld af). Waarom heet deze foto zo?

Op afbetaling

Je ziet iets moois, maar je hebt het geld niet. Terwijl je met grote ogen staat te kijken, komt de winkelier naar je toe. Hij zegt iets als: x x x x

'Wij verkopen ook op afbetaling' 'U kunt ook in termijnen betalen' 'Wij leveren op krediet' 'Wij kunnen uw aankoop financieren'

Al deze dingen betekenen hetzelfde: x x x

Je leent het geld van de winkel. Met dat geld koop je direct hetgene wat je wilt hebben. Je betaalt het geld en de rente in termijnen terug.

Neem nu deze Xbox: Klinkt weinig: een Xbox voor nog geen 6 euro per maand.

Wat kost deze Xbox als je hem in één keer betaalt? €

Als je in termijnen betaalt, hoeveel betaal je dan per maand? €

Hoe lang moet je afbetalen? maanden. Dat is dus jaar.

Hoeveel betaal je dan in het totaal? €

Wat betaal je dus extra omdat je in termijnen betaalt? €

In de financieringsdetails staat de rente: 16%. Toch betaal je meer dan 16% extra. Hoe kan dat?

Lenen van de bank

Deze advertentie stond op de website van de ABN AMRO.

Hoeveel procent rente betaal je hier voor een lening? procent

De familie Berdick vindt het inderdaad tijd voor een nieuw bankstel. Daarom lenen ze € 1.000,- bij de ABN AMRO. Over 5 jaar komt er geld van een spaarrekening vrij. Daarom wil de familie het bedrag na 5 jaar ineens terugbetalen.

Hoeveel denk je dat de familie aan rente zal betalen? (Maak een schatting) €

Hieronder ga je kijken of je schatting klopt.

Na 1 jaar 6,9% van € 1.000 = € Tel daarbij de geleende € 1.000 op. Totale schuld na 1 jaar = €

Na 2 jaar 6,9% van de schuld na 1 jaar € (Dus NIET 6,9% van € 1.000! De familie betaalt ook rente over de rente van het jaar daarvoor: rente op rente). Tel daarbij de schuld na 1 jaar op. Totale schuld na 2 jaar = € .

Na 3 jaar 6,9% van de schuld na 2 jaar € (Door rente op rente wordt de rente steeds hoger!) Tel daarbij de schuld na 2 jaar op. Totale schuld na 3 jaar = €



Conclusie Na 5 jaar is de schuld ongeveer 100 200 300 400 500 euro hoger dan de oorspronkelijke lening van € 1000,-. De familie betaalt in het totaal dus ongeveer 6,9 10 20

30 40 50 procent rente.

Is dit hoger of lager dan je schatting? Hoger dan ik schatte Dit is ongeveer wat ik schatte Lager dan ik schatte

Leen bij ons!

Dit soort spotjes ken je vast wel. Het lijkt wel alsof allerlei bedrijven je geld willen lenen: Lenen.nl, Becam, Postkrediet, Frisia Financieringen en meer. In werkelijkheid zijn al deze bedrijven onderdelen van één en dezelfde bank: de DSBbank.

Hoe hoog is de rente bij Becam, volgens het spotje? %

De rente van de ABN AMRO (in de vorige opdracht) was 6,9%. Hoeveel procent is Becam goedkoper? %

De leningen van DSB zijn dus inderdaad (iets) goedkoper. Zit daar dan iets achter?

Wat doet DSB, volgens deze reportage?

Mensen bedreigen met een geweer als ze geen lening af willen sluiten. Verplicht dure verzekeringen afsluiten bij een lening. Mensen hogere leningen aanpraten. Knokploegen sturen naar mensen die niet kunnen betalen.

Wat is de reactie van DSB? Mensen besluiten zelf om een lening te nemen. Mensen zijn daarom zelf verantwoordelijk. De bank wist niet dat mensen zo in de problemen kwamen. Voortaan zal de bank beter opletten. Het is wel de eigen schuld van mensen, maar voortaan zal de bank wat soepeler zijn. De bank biedt zijn excuses en zal het geld voor de verzekeringen terug betalen.

Sommige politieke partijen vinden dat deze spotjes verboden moeten worden. Vind jij dat ook? ja nee Waarom?

Als je het stomme spotjes vindt, ben je niet de enige. Hieronder zie je dezelfde spotjes als bovenaan deze pagina. Maar dan iets anders.

De renterekenaar In het voorbeeld van de bank van de familie Berdick was het al lastig om uit te rekenen hoeveel de rente is. Toch was dat een eenvoudig voorbeeld. Dat komt omdat de familie tijdens de lening niets terug betaalt. Meestal betaal je bij een lening elke maand een bedrag terug.

Met rente, rente op rente en afbetalingen is het heel moeilijk om uit te rekenen wat een lening kost. Gebruik daarom dit Excel bestand. Je hoeft alleen in te vullen:

- Welk bedrag je leent - Wat de rente is - Hoeveel je per jaar aflost

Gebruik het bestand bij de volgende vraag: Petra koopt een videocamera van 269 euro. Ze koopt de camera op afbetaling. De rente is 16% (net als in het voorbeeld van de Xbox) Ze betaalt elke maand € 7,50 euro af. Per jaar dus 90 euro.

Hoeveel jaar moet Petra betalen voor de camera? 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Hoeveel heeft zij dan uiteindelijk betaald? €

Hoeveel betaalde zij bovenop de prijs van de camera? €

Leningen op een rijtje In deze tabel staan alle leningen uit dit hoofdstuk op een rijtje. Vul de tabel in. Lees onder de tabel hoe je elke kolom invult.

Rente in %

Rente in € bij € 5.000,-

Drempel Heel laag Laag

Rood staan op je rekening

%

€

Hoog Heel hoog Heel laag

Rood staan op je credit card

%

€

Laag Hoog Heel hoog

Heel laag Kopen op afbetaling

%

€

Laag Hoog Heel hoog

Gevaar

Veilig Een beetje oppassen Gevaarlijk Heel gevaarlijk Veilig Een beetje oppassen Gevaarlijk Heel gevaarlijk Veilig Een beetje oppassen Gevaarlijk Heel gevaarlijk

Heel laag Lenen bij de bank

%

€

Laag

Een beetje oppassen

Hoog

Gevaarlijk

Heel hoog Heel laag Lenen via internet

%

Laag

€

Veilig

Hoog Heel hoog

Heel gevaarlijk

Veilig Een beetje oppassen Gevaarlijk Heel gevaarlijk

Rente in %: Hoeveel procent rente betaal je? Gebruik de voorbeelden in dit hoofdstuk. Ga steeds even terug naar de juiste pagina om de cijfers op te zoeken.

Rente in € bij € 5.000: Hoeveel rente betaal je in euro's als je € 5.000 euro leent? Ga er vanuit dat je elke maand € 100,- terugbetaalt. (Per jaar dus € 1.200,-). Gebruik voor deze kolom de renterekenaar (het Excelbestand):

Drempel Hoe hoog is de drempel om deze lening af te sluiten? Als je allerlei formulieren in moet vullen of ergens naartoe moet, is de drempel hoog. Je sluit de lening dan niet zomaar ongemerkt af. Als je voor een lening alleen een handtekening hoeft te zetten of helemaal niets hoeft te doen, dan is de drempel laag. Je zit dan aan de lening vast voordat je het in de gaten hebt.

Gevaar

Hoe gevaarlijk is deze lening? Een lening is gevaarlijk als hij een lage drempel heeft. Vooral als hij heel duur is. Een lening is ook gevaarlijk als er allerlei verborgen voorwaarden en extra kosten zijn. Een lening is veilig als je er goed over na denkt. Je moet de tijd hebben om te kijken of je het wel kunt betalen.

Eindopdracht

Foto: Ed Yourdon

Diep in de schulden

In een tv-programma is iemand te gast die diep in de schulden zit. Je gaat het programma bedenken en maken. De gast is niet echt, die speel je. Maar zijn of haar verhaal zou wel echt gebeurd kunnen zijn. Het programma laat zien hoe de gast stapje voor stapje zo diep in de schulden is geraakt.

Je werkt in een groep van 3 of 4 leerlingen.Op de volgende pagina vind je een stappenplan. Gebruik dit bij de voorbereiding en uitvoering van deze opdracht.

Bekijk eventueel dit programma ter inspiratie (je zag het al eerder) Maar je mag het ook heel anders aanpakken.

Stappenplan 1. Bedenk wie in de groep degene gaat spelen die een grote schuld heeft.

2. Bedenk hier een verhaal bij. In deze stap bedenk je zoveel mogelijk achtergronden bij de hoofdpersoon. Schrijf in elk geval op. -Wat zijn of haar naam is. - Wat hij of zij in het dagelijks leven doet. -Wat hobby's zijn. -Waar hij of zij geld aan uitgeeft. -Hoe hij of zij geld verdient. -Hoe hoog de schuld is. -Hoe de schuld is ontstaan. -Hoe de hoofdpersoon zich bij de schuld voelt (misschien vindt hij of zij het helemaal niet erg of juist wel. Misschien geeft hij banken of anderen de schuld). -Wat er nu moet gebeuren.

Tips: - Zorg dat alles wat je bedenkt echt kan. - Schulden ontstaan meestal stapje voor stapje. Niemand gaat ineens 10.000 euro rood staan. - Wat doet degene die de hoofdpersoon speelt in het echt? Probeer daar gebruik van te maken. Als hij of zij in - een supermarkt werkt, laat dan ook de hoofdpersoon in je programma daar werken. Is hij of zij heel sportief? Dan ook de hoofdpersoon. Dat speelt veel gemakkelijker. - Gebruik de voorbeelden van leningen uit de vorige hoofdstukken. 3. Bedenk wat voor soort programma je gaat maken. Dat kan van alles zijn. De hoofdpersoon kan te gast zijn in een praatprogramma of consumentenprogramma. Het kan een reportage worden zoals het voorbeeld op de vorige pagina. Misschien komt er een interviewer op bezoek bij de hoofdpersoon. Of misschien bedenk je iets heel anders.

4. Bedenk wat er in het programma gaat gebeueren. Is het een praatprogramma? Bedenk dan de vragen en de antwoorden. Een reportage? Wat ga je filmen? Waar? Enzovoort. Bedenk ook wie eventuele andere rollen gaat spelen. Misschien is er een interviewer. Misschien laat je vrienden of de 'moeder' van de hoofdpersoon aan het woord (' Vroeger was zijn spaarvarken ook altijd leeg').

5. Speel en film het programma Probeer het er echt uit te laten zien. Speel een scene gerust een keer over.

6. Monteer de film Knip en plak de film tot een mooi geheel. Probeer er de vaart in te houden. Knip langdradige stukken weg. Maak eventueel gebruik van muziek. Het eenvoudigste programma om in te monteren is ' Windows Movie Maker'. Dit zit standaard in Windows.

7. Presenteer de film Maak daarover afspraken met je docent. Presenteer de film aan je klas.

8. Upload de film We willen absoluut zien wat jullie ervan gemaakt hebben! Upload je film naar de Young Reporters site.


Mijn Opdrachten

pagina 1 van 2


Stappenplan 1. Bedenk wie in de groep degene gaat spelen die een grote schuld heeft. 2. Bedenk hier een verhaal bij. In deze stap bedenk je zoveel mogelijk achtergronden bij de hoofdpersoon. Schrijf in elk geval op.

1. 2. 3. 4.

Vooraf De prijs van een mobieltje De prijs van krediet Eindopdracht a. Eindopdracht b. Diep in de schulden c. Stappenplan

Open pagina / geheel in Word Problemen met openen in Word

-Wat zijn of haar naam is. - Wat hij of zij in het dagelijks leven doet. -Wat hobby's zijn. -Waar hij of zij geld aan uitgeeft. -Hoe hij of zij geld verdient. -Hoe hoog de schuld is. -Hoe de schuld is ontstaan. -Hoe de hoofdpersoon zich bij de schuld voelt (misschien vindt hij of zij het helemaal niet erg of juist wel. Misschien geeft hij banken of anderen de schuld). -Wat er nu moet gebeuren.

! = Nieuwe feedback

Tips: - Zorg dat alles wat je bedenkt echt kan. - Schulden ontstaan meestal stapje voor stapje. Niemand gaat ineens 10.000 euro rood staan. - Wat doet degene die de hoofdpersoon speelt in het echt? Probeer daar gebruik van te maken. Als hij of zij in - een supermarkt werkt, laat dan ook de hoofdpersoon in je programma daar werken. Is hij of zij heel sportief? Dan ook de hoofdpersoon. Dat speelt veel gemakkelijker. - Gebruik de voorbeelden van leningen uit de vorige hoofdstukken.

3. Bedenk wat voor soort programma je gaat maken. Dat kan van alles zijn. De hoofdpersoon kan te

http://www.workspace6.nl/ws7/School/Lessen/LeerlingLessen.php?opdrachtid=6BDD... 13-4-2010


pagina 2 van 2

gast zijn in een praatprogramma of consumentenprogramma. Het kan een reportage worden zoals het voorbeeld op de vorige pagina. Misschien komt er een interviewer op bezoek bij de hoofdpersoon. Of misschien bedenk je iets heel anders. 4. Bedenk wat er in het programma gaat gebeueren. Is het een praatprogramma? Bedenk dan de vragen en de antwoorden. Een reportage? Wat ga je filmen? Waar? Enzovoort. Bedenk ook wie eventuele andere rollen gaat spelen. Misschien is er een interviewer. Misschien laat je vrienden of de 'moeder' van de hoofdpersoon aan het woord (' Vroeger was zijn spaarvarken ook altijd leeg'). 5. Speel en film het programma Probeer het er echt uit te laten zien. Speel een scene gerust een keer over. 6. Monteer de film Knip en plak de film tot een mooi geheel. Probeer er de vaart in te houden. Knip langdradige stukken weg. Maak eventueel gebruik van muziek. Het eenvoudigste programma om in te monteren is ' Windows Movie Maker'. Dit zit standaard in Windows. 7. Presenteer de film Maak daarover afspraken met je docent. Presenteer de film aan je klas. 8. Upload de film We willen absoluut zien wat jullie ervan gemaakt hebben! Upload je film naar de Young Reporters site.

Vorige

Opslaan

Volgende

Opslaan & Sluiten

http://www.workspace6.nl/ws7/School/Lessen/LeerlingLessen.php?opdrachtid=6BDD... 13-4-2010

Deel 4A - Eigen schuld?

Wat doe je in dit dossier? Wat gebeurt er als je schulden zo hoog zijn, dat je ze niet meer op kunt lossen?

Eindopdracht: een informatiefolder Wat moet je doen als je diep in de schulden zit? Als je het zelf niet meer aan kunt, is er hulp. Maar veel mensen weten die niet op tijd te vinden. Er bestaan wel folders en websites, maar die zijn vaak erg onduidelijk. Hoog tijd dat er een duidelijke folder komt waarin staat wat je moet doen. Die folder ga jij maken.

Onderdelen


Nr. Onderdeel

Beschrijving

2.

Wat gebeurt er als je je schulden echt niet terug kunt 25 min. betalen? Je leest het in dit hoofdstuk.

Van kwaad tot erger

Tijdsduur

3.

Hulp bij schulden

Er zijn organisaties die mensen met schulden helpen. In dit hoofdstuk ontdek je welke organisaties dat zijn 15 min. en hoe ze helpen.

4.

Echte hulp?

Niet alle organisaties willen alleen helpen. Sommige willen vooral winst maken. Daarover gaat dit hoofdstuk.

5.

Eindopdracht

Je maakt een heldere, overzichtelijke folder. Mensen 2 uur. met schulden lezen hierin wat ze kunnen doen.

Van kwaad tot erger

10 min.

Ongewenst bezoek

Wat is het beroep van Ferry Horssen?

Beschrijf in je eigen woorden waar zijn werk uit bestaat.

Welke rekeningen waren niet betaald in de clip? 1.

2.

3.

De meeste mensen hebben weinig waardering voor het beroep van deurwaarder. Ook de tekstreacties op youtube bij deze clip zijn niet erg vriendelijk: x x

"Ik kan me voorstellen dat iemand die alles kwijtraakt en niets meer te verliezen heeft zo'n aasgier voor zijn lelijke smoel slaat." "Die mensen hebben er heel lang voor gewerkt en als ze het niet meer kunnen betalen komen die schoften het allemaal bij je weghalen."

Ben je het met deze reacties eens? ja nee Leg uit waarom (niet)

Het is natuurlijk heel erg als een deurwaarder je huis leeg laat halen. Dat gebeurt niet zomaar ineens. Mensen raken stapje voor stapje, dieper in de schulden. Op de volgende pagina's lees je hoe dat kan gaan.

Stap voor stap Gebruik de teksten achterop de foto's om deze opdrachten te maken.

Welke twee grote bedragen leenden Miryam en Steve en wat deden ze daarmee? € om daarmee € om daarmee

Waardoor konden Miryam en Steve hun leningen niet meer afbetalen?

Wat deden Miryam en Steve allemaal toen ze geen geld meer hadden om rekeningen te betalen? 1.

2. 3. 4.

Toen Miryam en Steve hun huis verkochten, hielden ze daar geen geld aan over. Hun schuld werd nog 10.000 euro hoger. Leg uit hoe dat kan.

De schulden van Miryam en Steve hebben ook invloed op vriendschappen. Wat gebeurde er met hun vrienden?

Wat vind je van het financiële gedrag van Miryam en Steve? Onverantwoordelijk! Ze leven een beetje riskant, maar niet heel erg. Ze leven normaal. Ze hebben alleen veel pech. Ze zijn heel voorzichtig. Ze hebben alleen heel veel pech. Leg uit waarom je dat vindt

Zou dit verhaal jou ook kunnen overkomen, denk je? ja nee

Waarom (niet)

Tot slot: Het verhaal van Miryam en Steve is een voorbeeld. Er zijn heel veel mensen die op deze manier in de schulden zijn gekomen. Kijk bijvoorbeeld eens op schulden.punt.nl. Hier lees je een lang, soortgelijk verhaal. In de reacties van mensen op die site lees je nog veel meer dergelijke verhalen.

Beslag op je spullen Als je schulden niet terug kunt betalen, kan een deurwaarder beslag leggen op je spullen. Op deze website lees je daar alles over. Je kunt deze of andere sites gebruiken bij het maken van onderstaande opdrachten.

Wat doet een deurwaarder als hij beslag legt op je spullen? Hij neemt alle spullen mee. Hij maakt een lijst van alle spullen. Hij sluit alle ruimten in een woning af. Wat doet de deurwaarder als je daarnaa de schulden nog niet terug betaalt?

Sommige mensen proberen de deurwaarder te slim af te zijn. Ze gebruiken een van de volgende trucs. Leg uit waarom deze trucs niet werken. 1. De deurwaarder niet binnen laten. Dit werkt niet omdat:

2. Zelf snel je spullen verkopen voordat de deurwaarder dat kan doen. Dit werkt niet omdat:

Kan de deurwaarder spullen van je ouders meenemen als je nog thuis woont en schulden hebt? (Tip: kijk opdeze website) ja nee

Op welke spullen mag een deurwaarder geen beslag leggen?

Computer Televisie Bed Beddengoed Kleren in een kast Kleren die je aan hebt Eten en drinken voor vier weken Koelkast Auto Fiets

Baas over je loon De laatste stap die een deurwaarder kan nemen, is beslag leggen op je loon. Een deel van je salaris of uitkering gaat dan direct naar het bedrijf waarbij je een schuld hebt.

Je werkgever moet hier aan meewerken.

De deurwaarder mag niet je hele inkomen in beslag nemen. Je mag altijd 90% van de bijstandsnorm houden.

De bijstandsnorm per maand is: Jonger dan 21

Ouder dan 21

Voor alleenstaanden

€ 212,55

€ 615, 16

Voor alleenstaanden met een of meer kinderen

€ 458,61

€ 861,22

Voor twee mensen die samenwonen (samen)

€ 425,11

€ 1.230,32

Voor mensen die samenwonen en kinderen hebben € 671,17

€ 1.230,32

Eerder in dit hoofdstuk, op pagina 2c, las je het verhaal van Miryam en Steve. Ook op hun inkomen is beslag gelegd. Een deel van hun inkomen gaat dus direct naar bedrijven waar ze schuld hebben.

Hoeveel geld houden zij nog over om alles van te betalen? Klik hier voor een tip. €

Vind je het terecht dat een deurwaarder beslag op iemands inkomen kan leggen? ja nee Waarom vind je dat?

Bureau Krediet Registratie Om te voorkomen dat mensen steeds nieuwe schulden maken, is er het BKR in Tiel. BKR staat voor Bureau Krediet Registratie.

Gebruik de website van het BKR om de volgende vragen te beantwoorden. Gebruik de zoekfunctie rechtsboven in de site om de antwoorden te vinden.

Wie staan er geregistreerd bij het BKR? Bijna iedereen met een lening tussen de € 500,- en de € 125.000,Iedereen die ooit zijn schulden niet op tijd heeft betaald. Iedereen die op dit moment achter is met betalen.

Sommige mensen in het bestand van het BKR hebben de code 'A'. Wat betekent dat? Iemand betaalt altijd trouw terug. Iemand is achter met betalen. Iemand was ooit achter met betalen, maar nu niet meer. Iemand heeft een extreem hoge schuld.

Andere mensen hebben de code 'H'. Wat betekent dat?

Iemand betaalt altijd trouw terug. Iemand is achter met betalen. Iemand was ooit achter met betalen, maar nu niet meer. Iemand heeft een extreem hoge schuld.

Als je een lening wilt afsluiten of iets op afbetaling wilt kopen, dan kijken bedrijven of je geregistreerd staat bij het BKR. Soms zullen ze de lening weigeren. Wanner zullen ze dat doen? Als je in het bestand van het BKR staat Als je een code A hebt bij het BKR Als je een code H hebt bij het BKR

Deze tekst stond op een website van een bedrijf waar je leningen kunt afsluiten:

Leg uit waarom deze tekst niet klopt

Hulp bij schulden

De kredietbank Enkele woorden in deze clip: x x x x

Instelling: een bureau of een organisatie. Schuldenaar: iemand die schulden heeft. Schuldeiser: iemand die nog geld krijgt van een schuldenaar. Saneren: gezond maken.

Hoe heet de instelling in Utrecht die mensen met schulden helpt?

Hieronder zie je drie manieren die de instelling gebruik om mensen te helpen. Zoek de juiste uitleg bij elke manier. De kredietbank maakt afspraken met de schuldenaar en de schuldeiser. Bemiddelen tussen schuldenaar en schuldeiser


Budgetten beheren


De schuld overnemen

De kredietbank betaalt de schuld af. De schuldenaar moet nu de schuld bij de kredietbank aflossen. De kredietbank houdt toezicht op de uitgaven van iemand met schuld.

Wat is de gemiddelde situatie van de mensen die bij de kredietbank komen? Mensen hebben gemiddeld 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000

euro schuld bij 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 verschillende schuldeisers.

Hoe zou het komen dat mensen vaak bij heel veel verschillende bedrijven shulden hebben?

Wat is volgens Hidde Brink de top 5 van schulden? 1. 2. 3. 4. 5.

Niet alleen Utrecht heeft een kredietbank. Er zijn er veel meer in Nederland. Alle gemeentelijke kredietbanken vind je op www.gkb.nu.

Wat is voor jou het dichtsbijzijnde adres van een bank voor schuldhulp?

Schulden de baas

Schuldsanering betekent dat je je financiële situatie weer gezond maakt. Hoe doe je dat als je schulden hebt? Dat staat in de folder 'Hulp bij schulden' van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Gebruik deze folder bij de volgende opdrachten.

1. Kijk in de folder onder 'Uw schulden in kaart brengen'. Hier staat: 'De eerste stap is altijd zelf aan de slag gaan en uw financiële situatie.' Wat doe je dan precies?

Leg uit waarom deze stap zo belangrijk is als je schulden hebt

2. Kijk in de folder onder 'Wat als het u zelf niet lukt?' Soms lukt het mensen niet om zelf een oplossing te vinden.

Waar moeten deze mensen volgens de folder naartoe?

Iemand met schulden krijgt een 'schuldhulpverlener' toegewezen. Wat doet de schuldhulpverlener?

3. Kijk in de folder onder 'Hoe treft u een schuldenregeling?' Wanneer moet je volgens de folder een regeling voorstellen aan schuldeisers?

De schuldhulpverlener helpt bij zo'n regeling. Als de schuldeisers hiermee instemmen, dan heb je een akkoord. Hoe heet zo'n akkoord? mannelijk akkoord bemannelijk akkoord minnelijk akkoord beminnelijk akkoord

Dit akkoord houdt in: Je betaalt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 jaar lang een afgesproken bedrag terug. Daarna ben je van je schulden af.

4. Een schuldenaar kan niet altijd een regeling afsluiten met de schuldeisers. Soms willen de schuldeisers dat niet. Soms houdt de schuldenaar zich niet aan de regeling.

De rechter wijst dan een bewindvoerder aan. Dat is iets anders dan een hulpverlener. De bewindvoerder wordt de baas over het inkomen van de schuldenaar.

Kijk in de folder onder 'Wat doet de bewindvoerder?' Wat mag een bewindvoerder allemaal doen? De auto van de schuldenaar verkopen. Vertrouwelijke informatie aan schuldeisers geven. De caravan van de schuldenaar verkopen. De post van de schuldenaar openen. Het bed van de schuldenaar verkopen.

Echte hulp?

(Screenshot spotje Giant Leasing)

De BKR-toetsing

Als je een lening afsluit of iets op afbetaling koopt, doen de meeste bedrijven een 'BKRtoetsing'. Dat betekent dat ze controleren of je een achterstand met betalen hebt. Je hebt dan een code A bij het BKR.

Als je een code A hebt bij het BKR, krijg je meestal geen nieuwe lening. Vind je dit terecht? ja nee Waarom (niet)

Toch zijn er bedrijven waar je met een code A wel op krediet kunt kopen:

Deze autohandelaar meldt duidelijk in de clip dat er geen BKR-toetsing is. Welke klanten zal dat vooral aanspreken?

Het spotje zegt dat je ook een auto kunt kopen als je deze eigenlijk niet kunt betalen. Veel mensen vinden dit soort spotjes slecht. Ze zouden mensen in problemen brengen. Vind jij dat ook?

ja nee Leg uit waarom je dat vindt

Hulp met winst

In dit dossier maakte je kennis met sociale krediekbanken van gemeenten. Als je schulden hebt, krijg je ook aanbiedingen van commerciële bedrijven voor schuldsanering. Deze bedrijven willen mensen misschien wel helpen, maar ze willen vooral ook zelf geld verdienen.

Enkele voorbeelden: www.teveelschulden.nl www.jcvdl.nl www.hulp-bij-aflossen.nl

Hoe zullen deze bedrijven geld verdienen aan de schuldsanering?

Soms gaat het helemaal mis. Mensen die het al moeilijk hebben, komen dan in nog grotere problemen:

Wat kun je het beste doen als je schulden hebt?

Naar de gemeente gaan. Daar krijg je de beste hulp. Een bedrijf op internet zoeken. Daar zijn de wachttijden het kortst. Een bedrijf zoeken dat een goede aanbieding heeft.

Leg je antwoord uit

Eindopdracht

Een informatiefolder In dit dossier heb je onderzocht wat je moet doen als je in de schulden zit. Veel mensen weten dat niet. Ze schamen zich ook en durven niet zomaar te melden.

Je zag eerder al de folder van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Je kunt hem hier downloaden:

Helaas is deze folder best moeilijk om te lezen. Het is tijd dat er een betere, duidelijke informatiefolder komt die iedereen snapt. Daar ga jij voor zorgen. Dat doe je in een groepje van 3 leerlingen.

Het is niet de bedoeling dat je domweg teksten plakt en kopieert. Maak zelf korte, duidelijke teksten die iedereen snapt. Zorg er ook voor dat de folder mooi uit ziet. Gebruik het stappenplan op de volgende pagina.

Stappenplan 1. Bedenk wat er in je folder komt De folder bestaat uit drie of meer onderdelen: 1. Een stappenplan voor mensen met schulden. In dit plan zien zij stap voor stap wat ze moeten doen. 2. Een woordenlijst. Hier leg je alle lastige woorden uit die met schulden te maken hebben. In de lijst komen woorden als schuldenaar, schuldeiser, bewindvoerder, schuldhulpverlener. Je kunt er vast nog veel meer bedenken. 3. Voeg nog minimaal één onderdeel toe. Dit onderdeel bedenk je zelf. Het kan een lijst zijn met handige adressen, een verhaal over iemand met schulden of iets heel anders. 4. Als je wilt mag je meer dan drie onderdelen opnemen. Ook de overige onderdelen bedenk je zelf. 2. Maak een taakverdeling Wie gaat wat doen? Misschien gaat één iemand de informatie zoeken voor de woordenlijst en schijft een ander het stappenplan. Bedenk goed wie welke taken krijgt. Schrijf dat op.

3. Zoek de informatie Ga nu op zoek naar de informatie voor alle onderdelen.

x

x x

Voor het stappenplan kun je beginnen op de website www.zelfjeschuldenregelen.nl. Maar neem dit niet helemaal over want het is niet erg duidelijk. Vooral stap 3, 4 en 5 kunnen beter. Je kunt ook de vier stappen op de pagina 'Schulden de baas' gebruiken. Hier kun je zelf nog stappen aan toevoegen. Voor de woordenlijst zoek je de uitleg van woorden. Veel woorden vind je op de pagina's van dit dossier. Je kunt woorden natuurlijk ook opzoeken in een online woordenboek, zoals www.vandale.nl. Voor de onderdelen die je zelf bedenkt, zoek je zelf de informatie op internet.

4. Schrijf de inhoud Schrijf de inhoud voor elke pagina van de folder. Zet niet teveel tekst op elke pagina. Zorg dat het allemaal goed te lezen is.

5. Maak de folder op Zorg nu dat de folder mooi wordt. Dat kan in Word, maar het is beter om een grafisch programma te gebruiken. (Bijvoorbeeld Indesign, Publisher of Photoshop). Vraag je docent wat er op school is. Maak ook een mooie voor- en achterkant.

6. Print de folder uit

7. Uploaden Je kunt de digitale folder (als afbeeldingen) eventueel uploaden naar de Young Reporters site. Sla je werk op onder 'Financiën'.

Geld genoeg? Deel 4B - Meer of minder?

(Foto's: Colin Howley, Tulio Bertorini)

Wat doe je in dit dossier? De meeste mensen willen graag meer verdienen, zodat ze meer geld hebben om meer dingen te kopen. Maar is dat allemaal wel nodig? Kan het ook met minder? Of word je dan ook minder gelukkig?

Eindopdracht: Waar gaat het om? Je maakt een poster over dingen die voor jou belangrijk en onbelangrijk zijn.

De poster gaat over dingen waar je geld aan en dingen die niets kosten.


Nr. Onderdeel 2. Lifestyle

Beschrijving

Tijdsduur

Wat is een lifestyle? Waarom is een lifestyle belangrijk? Wat is het verband tussen je lifestyle en 15 min. wie je bent?

Kan het met minder?

Kun je gelukkig worden door minder geld uit te geven? Hoe werkt dat dan?

15 min.

4.

Gelukkig van geld?

Maakt geld gelukkig?

15 min.

5.

Eindopdracht

Maak een poster over de dingen die voor jou belangrijk zijn.

1½ uur

3.

Lifestyle


Verschillende stijlen Lifestyle is de manier waarop je leeft. Jouw stijl.

Hieronder zie je twee foto's. De lifestyle die je op de foto's ziet, is anders. Geef onder elke foto drie dingen waarvan je denkt dat ze bij deze lifestyle passen. (Denk bijvoorbeeld aan: luxe, dure merkkleding, popfestivals, rijk, kamperen, enzovoort.) Foto 1

Foto 2

(Foto: Austin Humphreys)


1. 1. 2. 3.

2. 3.

Identiteit en lifestyle Je eigen identiteit is wie je bent. Jouw identiteit is uniek. Niemand is precies hetzelfde als jij. Je identiteit laat je zien door je lifestyle: hoe je leeft, wat je hebt, welke kleding je draagt en wat je doet. Jouw lifestyle is niet helemaal uniek. Er zijn meer mensen met ongeveer dezelfde lifestyle. Mensen laten met hun lifestyle zien bij welke groep ze horen. Of bij welke groep ze willen horen.

Welke kenmerken horen waarbij? Identiteit: Lifestyle: Wie jij bent Kun je zien Bepaalt bij welke groep je hoort Uniek Hoe je leeft

Wie jij bent Kun je zien Bepaalt bij welke groep je hoort Uniek Hoe je leeft

Hieronder zie je 10 dingen die bij lifestyle horen. Geef aan hoe belangrijk jij ze voor je lifestyle vindt. Zet een 1 achter de belangrijkste, een 2 achter wat daarna komt, enzovoort. Nummer: De muziek waar je naar luistert De kleding die je draagt De vrienden die je hebt Accessoiers (zonnebril, sieraden, petje)

Schoolspullen (tas, agenda) Brommer, fiets Hoeveel geld je hebt Inkomen en huis van je ouders Wat je eet en drinkt Sporten die je doet en hobby's die je hebt

Beschrijf hieronder jouw lifestyle:

(Foto: Marjolein Kaatsma)

Mode en lifestyle In de zomer van 2008 waren Crocs heel populair. Ze waren duur en veel mensen liepen ermee. In de zomer van 2009 waren ze uit. Ze verdwenen uit de winkels. Het bedrijf dat ze maakt zit in de problemen.

Hoe kan het dat Crocs in één jaar heel populair zijn en een jaar daarna niet meer?

Mode is heel belangrijk om je lifestyle te laten zien. Bepaalde mode hoort bij een bepaalde lifestyle. Een hardrocker zal geen Crocs aan doen. Ook al zijn ze in de mode.

Welke kleding past bij jouw lifestyle? Noem drie kledingstukken. 1.

2. 3.

Cabaratier Javier Guzman praat over nieuwe schoenen:

Iets wat in de mode is, kan volgens deze cabaratier niet uniek zijn. Waarom niet?

Schoenen die je zelf ontwerpt. Zouden veel mensen die willen kopen, denk je? ja nee Waarom denk je dat?

Laten zien wat je hebt

(Foto: Cayetano)

Als je veel geld hebt, kun je dat met je lifestyle laten zien.

Je kunt bijvoorbeeld een mooie auto kopen. Een auto is een statussymbool: je kunt er goed mee aan mensen laten zien dat je rijk bent.

Noem nog twee statussymbolen 1. 2.

Maar pas op! Niet alles wat je ziet is echt. Bij de foto bovenaan deze pagina stond: 'This is the car that we rented'. De auto was gehuurd! Helemaal links op de onderstaande foto zie je een van de oprichters van Google. Hij is steenrijk, maar loopt meestal in een eenvoudige spijkerbroek en een donker Tshirt.

Sommige mensen die niet rijk zijn, steken zich in de schulden om toch dure statussymbolen te kopen. Waarom zouden ze dat doen, denk je?

Er zijn veel mensen met een lifestyle die ze eigenlijk niet kunnen betalen.

Dat is een oorzaak van veel financiële problemen!

Kan het met minder?

(Foto: lant_70)

Materialistisch? Iedereen in Nederland consumeert. Iedereen doet mee aan de consumptiemaatchappij. Maar voor de een zijn status en bezit belangrijker dan voor de ander.

Volgens dit artikel zijn veel jongeren materialistisch. Wat betekent dat het artikel?

Andere jongeren zijn juist heel idealistisch. Wat betekent dat volgens het artikel?

Maak een keuze. Wat ben je zelf: Heel materialistisch Behoorlijk materialistisch Een beetje materialistisch Een beetje idealistisch Behoorlijk idealistisch Heel idealistisch Leg uit waarom je dit van jezelf vindt

Volgens het artikel zijn er meer materialistische dan idealistische jongeren. Klopt dat voor de jongeren die jij kent? ja nee

Consumeren Je hoort wel eens dat we in een consumptiemaatschappij leven. Dat betekent dat consumeren in onze maatschappij heel belangrijk is. x x x x x x x

We denken veel na over dingen die we willen hebben. We laten graag aan anderen zien wat we hebben. De spullen die we hebben, bepalen voor een deel onze identiteit. De meeste mensen willen alsmaar meer: een steeds groter huis, een groter auto, enzovoort. We kopen vaak nieuwe dingen die we helemaal niet echt nodig hebben. We vervangen dingen die nog helemaal niet versleten zijn (kleding, meubels, enzovoort). Om meer te kunnen kopen, wil bijna iedereen meer verdienen.

Je kunt het ook korter zeggen. We leven in een consumptiemaatschappij omdat heel veel mensen idealistisch materialistisch zijn.

In een consumptiemaatschappij wonen veel mensen in mooie huizen met luxe dingen. Maar een consumptiemaatschappij heeft ook nadelen.

Welke nadelen horen bij een consumptiemaatschappij? Doordat we veel consumeren komen er veel afvalstoffen in het milieu. Er zijn heel veel grondstoffen nodig om al die spullen te maken. Er is heel veel energie nodig om alle spullen te maken en te vervoeren. Het is heel ingewikkeld om alle spullen te maken. Om goekope spullen te maken, worden mensen in sommige landen uitgebuit. Mensen en bedrijven denken vooral aan hun eigen belang. Als iedereen veel consumeert dan is dat slecht voor de economie. Er is veel stress doordat mensen veel werken om alle dure spullen te betalen. Mensen steken zich in schulden om ook dure dingen te kunnen kopen.

Consuminderen De consumptiemaatschappij heeft nadelen. Veel mensen vinden die nadelen zo groot, dat het volgens hen anders moet. Maar hoe dan? Je kunt natuurlijk niet zomaar stoppen met consumeren.

Sommige mensen doen het anders. Ze gaan consuminderen. Bekijk daarover deze clip

Mar Oomen (van het blad 'Genoeg') legt in de clip uit wat consuminderen is Wat is dat precies? (Kijk deze site als je er niet uitkomt)

Kim Welling vond een oud kastje bij het grof vuil. Ze heeft er weer iets moois van gemaakt. Zou ze met deze kast net zo blij zijn als met een kast uit de winkel? Wat denk je? Ze is waarschijnlijk blijer met deze kast. Maakt niet veel uit. Waarschijnlijk zou ze blijer zijn met een kast uit de winkel. Waarom denk je dat?

In de rest van het interview zegt Kim Welling dat zij het leuk vindt om op deze manier geld te besparen.

Het geeft haar een kick om niet onnodig geld uit te geven. Zou jij daar ook blij van worden? Ja, heel erg Misschien een beetje Echt niet! Leg uit waarom

Consuminderen is niet helemaal hetzelfde als gewoon bezuinigen. Bezuinigen betekent alleen dat je geld bespaart. Bij consuminderen gaat het erom dat je met minder ook echt fijn leeft.

Zoek het juiste woord bij elke beschrijving: consumeren Je doet de dingen die je wilt. Maar je doet ze op een goedkopere, creatieve manier.

Je doet of koopt dingen niet. terwijl je ze eigenlijk wel wilt. Zo bespaar je geld.

consuminderen bezuinigen consumeren consuminderen bezuinigen consumeren

Je koopt in de winkel gewoon waar je zin in hebt.

consuminderen bezuinigen

Zuinig zonder moeite Het gezin in deze clip doet veel dingen om te besparen.

In de clip zie je veel manieren om geld te besparen. Ze zijn allemaal ook nog goed voor het milieu.

Vul hieronder 10 bespaartips uit de clip in. Zet achter elke bespaartip of je het een goed idee vindt of dat je het juist nooit zou doen. Tip

Zou jij dit doen? Goed idee!

1.


2.


3.


4.


5.


6.


7.

Dit zou ik echt nooit doen!

Gelukkig van geld?

(Foto: OakleyOriginals)

Winkelverslaafd Als je iets koopt, dan voel je je even gelukkig. Mensen kunnen daar verslaafd aan raken. Iemand die winkelverslaafd is, noem je een shopaholic. Dat kan heel ver gaan.

Je denkt misschien dat dit verhaal niet echt is. Maar dan vergis je je. Dit is het journaal van die dag (in het Engels)

Deze vrouw had een extreme vorm van winkelverslaving. Leg in je eigen woorden uit wat 'winkelverslaving' betekent.

Waar kwam de winkelverslaving van deze vrouw vandaan?

Winkelverslaving ontstaat doordat mensen zich eventjes gelukkig voelen als ze iets kopen. Iedereen heeft dit gevoel, maar het gevoel is niet bij iedereen even sterk. Mensen bij wie dit gevoel heel sterk is, zijn gevoelig voor winkelverslaving. Hoe is dat bij jou? Ik word heel erg blij van het kopen van dingen. Ik word behoorlijk blij van het kopen van dingen.

Ik word een beetje blij van het kopen van dingen. Ik word nooit blij van het kopen van dingen.

Veel mensen gaan vooral dingen kopen als ze zich ellendig voelen. Hoe is dat bij jou? Als ik me ellendig voel ga ik vaak dingen kopen. Als ik me ellendig voel, dan wil ik wel dingen kopen. Maar ik doe het niet (altijd). Als ik me ellendig voel, dan wil ik geen dingen kopen.

Ben je gevoelig voor winkelverslaving, denk je? Ja. Ik moet echt oppassen. Een beetje. Maar ik maak het nooit te gek. Helemaal niet.

Waarom werken?

Hierboven zie je drie mensen die ander werk gingen doen. Klik op de foto's om hun verhaal te lezen.

Waarom is Maarten blij met zijn nieuwe werk?

Waarom is Peter blij dat hij geen manager meer is?

Waarom is Miriam ander werk gaan doen?

Deze drie mensen gingen alle drie minder verdienen in hun werk. Ze vonden andere dingen belangrijker. Wat zou voor jou een reden kunnen zijn om naar een andere baan te gaan met een lager salaris?

De verkeerde kleur Deze clip is in het Engels. Het Amerikaanse meisje MacKenzie krijgt een verjaardagscadeau. Maar eigenlijk had ze liever een blauwe.

Hoe zou je zelf reageren als je een splinternieuwe cabriolet zou krijgen in de verkeerde kleur? De kleur zou mij echt niet interesseren. Ik zou eigenlijk liever een andere kleur hebben, maar toch heel blij zijn met de auto. Ik zou rustig vragen of we de auto nog om mogen ruilen in de winkel. Ik zou net zo boos worden als MacKenzie.

Het is niet erg waarschijnlijk dat je het laatste antwoord hebt gekozen. Hoe zou het komen dat MacKenzie wel zo reageert?

Uiteindelijk kreeg MacKenzie alsnog de blauwe auto. De rode probeert ze te verkopen. De titel van deze clip is dan ook: "MacKenzie gets what MacKenzie wants": MacKenzie krijgt wat zij wil.

Is het fijn om, net zoals MacKenzie, te krijgen wat je wilt? ja nee Waarom vind je dat? Je kunt niet altijd je zin krijgen. Iedereen wordt wel eens teleurgesteld. Zou MacKenzie daarmee om kunnen gaan, denk je? ja nee Waarom denk je dat?

Op YouTube staan pagina's vol reacties bij deze clips. De meeste mensen schelden op MacKenzie. Maar sommige mensen vinden haar juist zielig. Ze is verpest door haar vader, vinden zij. Wat vind jij? MacKenzie is ondankbaar. Haar vader probeert alleen aardig voor haar te zijn. MacKenzie is een slachtoffer. Haar vader zou strenger moeten zijn. Iets anders, namelijk: Denk je dat je gelukkiger wordt als je veel van je ouders krijgt? ja Nu wel, maar later niet

Nu niet, maar later wel Nee Leg je antwoord uit

Geld maakt niet gelukkig?

De titel van deze pagina is eenspreekwoord. Je hoort het vaak zeggen. Wat betekent dit spreekwoord?

Ben je het met deze uitspraak eens? ja nee Waarom (niet)?

Mensen zeggen vaak 'geld maakt niet gelukkig'. Maar eigenlijk is het spreekwoord anders. Klik op de drie vraagtekens achter de titel. Dan zie je het juiste spreekwoord. Het woord dat erbij komt, maakt de betekenis anders.

Wat betekent het spreekwoord nu?

Vind je dat het spreekwoord nu wel klopt? ja nee Waarom (niet)?

Eindopdracht

Waar gaat het om? Je maakt een poster over dingen die voor jou belangrijk en onbelangrijk zijn. Het gaat vooral over de dingen waar je geld aan uitgeeft. Maar ook dingen die niets kosten, mogen op de poster.

Op de poster komen drie rubrieken:

1. Dingen die je nu belangrijk vindt: waar geef je nu je geld aan uit? Wat zou je nu willen kopen en doen? 2. Dingen die je belangrijk vindt voor de toekomst: waar zou je echt niet zonder willen leven? 3. Dingen die je niet belangrijk vindt. Dingen waar anderen veel geld aan uitgeven, terwijl jij ze onzin vindt.

Op de volgende pagina vind je een stappenplan. Gebruik dit stappenplan bij het maken van de poster.

Kinderen, een mooie inrichting, vakanties...... Heel belangrijk of juist helemaal niet?

Stappenplan 1. Maak een indeling

Neem een vel kladpapier (A4). Gebruik dit in de breedte. Maak drie kolommen: - Nu belangrijk - Belangrijk in de toekomst - Niet belangrijk Je papier ziet er nu ongeveer zo uit:

2. Maak keuzes a. Onder nu belangrijk komen dingen die je nu heel belangrijk vindt: - Waar geef je nu (veel) geld aan uit? - Wat zou je nu onmiddelijk kopen als je het geld er voor had? - Waar zou je nu misschien zelfs geld voor lenen? - Zijn er dingen die je heel belangrijk vindt en die niets met geld te maken hebben? b. Onder straks belangrijk komen dingen die in de toekomst belangrijk zijn: - Waar zou je echt nooit op willen bezuinigen? - Wat heb je echt nodig om gelukkig te zijn? - Waar zou je misschien zelfs geld voor willen lenen?

- Zijn er dingen die je voor je toekomst heel belangrijk vindt en die niets met geld te maken hebben?

Schrijf alleen dingen op die voor jou echt belangrijk zijn. Bijvoorbeeld: iedereen wil wonen. Dus je zult zeker geld uitgeven aan een huis. Maar ga je zover dat je heel hard wilt werken om je hypotheek te betalen? Of heb je liever lage lasten en eenvoudig huis? Dan hoort een huis niet in deze kolom. c. Onder niet belangrijk komen dingen waar jij niet veel geld voor over hebt. - Waar geven anderen veel geld aan uit, terwijl jij ze onzin vindt? - Waar zou je nooit geld voor lenen, terwijl anderen dat wel doen? - Waar zou je onmiddelijk op bezuinigen als je wat minder geld hebt? 3. Deel een poster in Neem een groot vel papier. Daarop maak je dezelfde indeling in drie kolommen als het A4-tje. Het resultaat is dus hetzelfde als het plaatje bij stap 1.

4. Zoek afbeeldingen Zoek afbeeldingen bij de dingen die je op het kladpapier hebt geschreven. Let op de grootte: hoe belangrijker je iets vindt, hoe groter de afbeelding is. Als je geen goede, grote afbeeldingen kunt vinden, kun je ook meerdere kleintjes gebruiken. De afbeeldingen kun je vinden op internet, maar ook in tijdschriften en kranten. Je mag ook zelf foto's of tekeningen maken.

5. Maak de poster Plak de afbeeldingen in de juiste kolommen op de poster. Schrijf er eventueel iets bij als de afbeelding niet duidelijk is. Maar schrijf geen hele verhalen. Gebruik hooguit een paar woorden om duidelijk te maken wat er op de foto's staat.

6. Presenteren? Uploaden? Je docent zal enkele leerlingen vragen om de poster te presenteren. Als je wilt, kun je er een digitale foto van maken. Je kunt deze uploaden naar de Youngreporters website.

Geld genoeg? Een dure tas. Deel 1A - Inkomsten en uitgaven. (Foto: Stuartpilbrow) Je maakt in deze film kennis met Linda en haar vriendinnen

Recommend Documents