H ET
g r o t e
INTERVIE W
Geert-Jan van der Snoek algemeen directeur ndc mediagroep tekst Wim Danhof fotografie Rogier Bos
Stormachtig. Dat was en is het begin van NDC mediagroep als de weer verzelfstandigde krantentak van het ontvlochten NDC I VBK De Uitgevers. We schrijven februari 2013: men neemt een wat naar binnen gekeerde uitgeverij met een gestaag slinkende kasstroom. Men voegt toe een nog te bepalen proces van strategische herpositionering om toekomstig succes te kunnen afdwingen in een (regionale) mediasector waarin zelfs vijf jaar vooruitkijken onmogelijk is. Benodigd: een leider met verstand van media, die dwars door de storm een duidelijke koers kan uitzetten en die kan bouwen; waar nodig de zeilen snel bijzettend. Oplossing: oud-marine officier Geert-Jan van der Snoek, met een track record in het herpositioneren en bouwen van cross mediale (media)bedrijven.
In zijn maidenspeech in het paardensportcentrum in Drachten schetste Geert-Jan van der Snoek tegenover het voltallige personeel een zorgwekkend beeld van de financiële situatie van de verzelfstandigde NDC mediagroep, voor en meteen na de overname. De afkorting NDC staat overigens voor ‘Noordelijke Dagblad Combinatie’ en verwijst naar de belangrijkste merken uit het uitgebreide portfolio (zie pagina 18): Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant en - sinds de overname per 1 juli - het Friesch Dagblad.
ingevuld. Eind juni kwam het sociale plan gereed, dat gedupeerden optimaal begeleid in ‘van werk naar werk’ trajecten (opleidingen, stageplaatsen en persoonlijke begeleiding).
ontstaan en dat we steeds snel kunnen inspelen op de veranderende wensen van de consumenten.”
018
Welke investeringen in technologie heeft u voor ogen? “We hebben geïnvesteerd in een In uw eerste personeelstoespraak nieuw advertentiesysteem dat voor 31 december 2013 moet zijn geïmmaakte u een massaontslag plementeerd en waar onze werkbekend. Ooit ergens zo’n wijze en -processen op worden entree beleefd? “Nee. Deze reorganisatie was hard aangepast. Het systeem heeft zich nodig om de kosten en de inkom- al in de markt bewezen en ondersten van NDC mediagroep meer in steunt de salesforce optimaal bij de verkoop van crossmediale packages. balans te krijgen én om ruimte te creëren voor noodzakelijke investe- Op 31 december haal ik het oude ringen in nieuwe competenties en systeem letterlijk met een stekker uit het stopcontact.” In februari verkeerde NDC I VBK in nieuwe technologie. In ieder geval gaan we 50 van die 250 en dus ook NDC mediagroep op “Per 1 juli 2014 wordt er tevens de rand van een faillissement. Die FTE’s opnieuw invullen, met gewerkt met een nieuw redactiesysituatie was in mei nog niet wezen- nieuwe competenties. We hebben ook mensen van buiten het bedrijf steem met daarin één inzichtelijke lijk veranderd, betoogde Van der ‘basisbak’ met content die kan Snoek in Drachten. De krantentak nodig, met een frisse blik, en met worden gedeployed naar alle mediawas voorheen de moneymaker bin- bewezen competenties in onder kanalen. Het systeem biedt veel andere het digitale en creatieve nen NDC I VBK, wat niet onbenieuwe mogelijkheden in print, domein. Daarnaast komt er een straft bleef: het was tevens de actief ontwikkel- en beoordelings- maar vooral ook in de digitale noodzakelijke melkkoe voor het omgeving. Denk bijvoorbeeld aan Van der Snoek trad in mei 2013 moederbedrijf, dat veel geld nodig traject voor onze medewerkers. het plaatsen van tags bij artikelen Door investeringen in mensen en had om haar schulden af te lossen aan als algemeen directeur en op basis van inzichten in het leesin technologie worden we een en de rente te betalen. ziet volop kansen om van mediabedrijf dat snel en wendbaar gedrag. Bovendien worden - mede NDC mediagroep binnen kan mee bewegen met de continu door deze basissystemen - onze Een pittige binnenkomer enkele jaren weer een succes processen veel eenvoudiger, worden veranderende markt. Daar hoort Slecht nieuws kun je maar beter te maken. “Wij werken toe naar een model meteen en eerlijk melden: Van der bijvoorbeeld ook een betere mix bij wij veel flexibeler én worden onze consumenten en klanten directer tussen interne medewerkers en waarbij je unplugt uit de regio, Snoek zou gaan toewerken naar en sneller bediend. freelancers, en tussen mannen en een nieuwe, flexibele en slagvaarwanneer je je abonnement of Verder zullen we dit jaar nog de dige mediaorganisatie, waarin voor vrouwen. Van belang is dat de lidmaatschap op de producorganisatie weer dynamisch wordt nieuwe, massaal gedownloade 250 van de 750 FTE’s geen plaats ten en diensten van de NDC tablet app van het Dagblad van het in opbouw, competenties en culmeer was. 50 FTE’s worden in de mediagroep opzegt. Niemand Noorden als blauwdruk hanteren komende maanden echter opnieuw tuur; dat er weer loopbaanpaden wil dat.”
019
Van belang is dat de organisatie dynamisch wordt in opbouw, competenties en cultuur
het verandertempo ligt zo hoog, dat er simpelweg geen ruimte is voor interne focus en politiek spel
020
weekbladen. De dagbladen blijven aparte, losstaande titels die in eigenheid aansluiten op hun lezersgroep; kranten waarin de lezers zich moeten herkennen en elke dag relevant nieuws vinden. Relevantie voor de lezers is essentieel, gestaafd door continu lezersonderzoek. De voor de ontwikkeling van een lezers hebben de regie, wij moeten nieuwe tablet app voor de Leeuoptimaal de rol bekleden die zij van warder Courant en het Friesch ons verlangen. Regionaal nieuws Dagblad, en waar mogelijk voor wordt voor ons nog belangrijker. onze weekbladen.” Bij nationaal en internationaal “Deze investeringen in technologie nieuws wordt delen het devies. Dergelijke artikelen worden alleen en personeel zijn hard nodig. Wij lopen fors achter omdat hierin - bij nog door verschillende journalisten geproduceerd wanneer ze expliciet gebrek aan middelen - de laatste jaren onvoldoende is geïnvesteerd. en aantoonbaar regionale kleuring behoeven. Een voorbeeld is het Uitzondering vormt de nieuwe drukpers in 2010; of deze investe- verslag van een nationale voetbalwedstrijd als Groningen-Cambuur ring van het toenmalige manageof - binnen Leeuwarden - de ment verstandig was, is voor mij irrelevant. Er staat nu in ieder geval verslaggeving door het Friesch Dagblad en de Leeuwarder een fantastisch samenstel van pers Courant over de gemeenteraad.” én logistiek, dat we ook ter beschikking stellen aan derden.” Wat is uw visie op een toekomstbestendig businessmodel Ook de redactionele structuur voor NDC mediagroep? van NDC mediagroep wordt “Uitgevers proberen nog steeds om veranderd, kwam in het nieuws. dat traditionele dagbladproduct “Klopt. Er komt één redactionele door de strot van de lezer te organisatie met één redactieraad, één redactiestatuut, centrale staven duwen, maar de daling van betaalde krantenoplagen gaat door. en diensten en één algemeen We gaan echt minder papieren hoofdredacteur: Evert van Dijk, voormalig adjunct-hoofdredacteur kranten lezen. Alhoewel er in mijn van Nieuwsblad van het Noorden. visie altijd een papieren krant zal Onder hem fungeren de bestaande blijven bestaan. De lezer heeft echt hoofdredacteuren van de drie dag- de regie, niet de uitgever. Die lezer wil relevantie en betrokkenheid, bladmerken en - separaat - de
Over NDC mediagroep NDC mediagroep is uitgever van Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant en - per 1 juli 2013 - het Friesch Dagblad. De gezamenlijke betaalde oplage is 210.000, met een bereik van 614.000. Verder worden bijna 30 gratis weekbladen en 40 lokale nieuwssites in Friesland, Groningen, Drenthe, de kop van Overijssel en Flevoland uitgegeven. NDC mediagroep geeft daarnaast (onder meer) enkele thema-magazines uit en landelijke sportmanagementspellen zoals Coach van het Jaar en Formule 1 Teammanager. Tevens organiseert het bedrijf veel evenementen, waaronder de tweede woonbeurs van Nederland, heeft het een eigen ticketing office en worden lezersreizen georganiseerd. De zelfstandige NDC mediagroep ontstond in februari 2013 vanuit NDC I VBK. Deze organisatie had een schuld van circa 180 miljoen euro door een dodelijke cocktail van megalomane ambities van vroegere bestuurders, een te zware investering in een nieuwe drukpers in 2010 en een economische crisis die niet slechter getimed kon zijn. Langdurige pogingen om het bedrijf als geheel te verkopen mislukten. Vervolgens werd besloten tot ontvlechting door verkoop van de drie uitgeefdivisies: de divisie Algemene Boeken VBK (met meer dan tien uitgeverijen) ging per 31 oktober 2012 via een management buy-out als VBK Uitgevers verder. De educatieve uitgeverij ThiemeMeulenhoff bleef onverkoopbaar en kwam per 3 januari 2013 noodgedwongen in handen van huisbankier ING Corporate Investments. De krantendivisie ging per 11 februari zelfstandig verder als NDC mediagroep. De drie eigenaren zijn twee noordelijke stichtingen, FB Oranjewoud en Je Maintiendrai, en - wederom - ING. Dankzij de verkoop van de boekentak, de educatieve tak en NDC mediagroep daalde de schuld van NDC I VBK. Inmiddels zijn alle activiteiten van NDC I VBK stopgezet en is de onderneming uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel. Geert-Jan van der Snoek (48) trad 21 mei 2013 aan als algemeen directeur van NDC mediagroep. De oud-marine officier en bedrijfskundig jurist - met een jarenlang track record op het gebied van het management van bedrijven, verandermanagement en consultancy in onder meer de media-industrie - kondigde in zijn maidenspeech een reorganisatie aan waarbij 250 van de 750 banen verloren gingen.
vooral in de regio. Die behoefte kunnen wij invullen, als enige regionale dagbladuitgever die actief is in Noord-Nederland. Daartoe moeten wij echter ons waardeaanbod op een andere manier invullen en organiseren. Ik geloof sterk in de bindende kracht en de eigenheid van de consument en de door haar gevormde - en steeds wisselende - communities. In NoordNederland zijn communities relatief sterk ontwikkeld. Er heerst een sfeer van nuchterheid, eigenheid en een noordelijke autoriteit. Het Noorden is daarbij een coöperatieve ideologie - waarmee veel is gewonnen - nooit vergeten. Het delen is niets nieuws, er is juist in het Noorden nog steeds een hechte gemeenschap waarbinnen tal van gelijkgestemden elkaar weten te vinden om elkaar te zien en de dialoog aan de gang te houden.”
g r o t e
competenties die essentieel zijn in het digitale tijdperk. Op al die gebieden innoveren we nu. In vergelijking met veel andere (traditionele) dagblad-uitgeefconcerns kunnen we fenomenaal snel innoveren vanwege onze geringere grootte en platte structuur, de oprechte intentie van onze medewerkers om nu echt door te pakken en de manier waarop we de verandering intern organiseren. We kunnen daardoor sneller op andere businessmodellen overstappen die beter aansluiten bij wat de consument echt wil. Het Hoe kan NDC - na het ontslag tempo ligt zo hoog, dat er simpelvan honderden medewerkers - die weg geen tijd is voor interne focus relevantie en betrokkenheid beter en politiek spel zoals bij andere dan voorheen invullen? dagblad-uitgeefconcerns. Ik denk Er werkten hier veel teveel mensen dat we Nederland gaan verrassen ten opzichte van de voortgebrachte met wat we hier met elkaar, in output, helaas was dat een onomkorte tijd, voor elkaar gaan krijstotelijk feit. In afgeslankte vorm gen.” worden we veel flexibeler en kunnen we ons qua arbeidsproductivi- Hoe wilt u dat waardeaanbod teit zeker weer meten met bedrijanders invullen en organiseren? ven als De Persgroep, NRC Media Het krantenabonnement blijft en HDC mediagroep. Daarnaast belangrijk, maar is niet meer zaligwas de organisatie naar binnen makend. Vergelijk het met een gekeerd, uit balans en ontbreken er supermarkt: is het hoogste doel dat
INTERVIE W
klanten met een vol karretje afrekenen? Nee, de strategie is gericht op het bieden van een totaalbeleving waardoor klanten steeds weer op die ene plek terugkomen, ongeacht hoeveel ze in hun karretje stoppen. Wij moeten onze klanten niet alleen in dat ene krantenabonnement willen gieten, maar aantrekkelijke bundels van content en nieuw te ontwikkelen diensten samenstellen, waarbij de klant bepaalt wat en hoeveel hij afneemt.” “Misschien moet onze digitale content wel helemaal niet zozeer achter een alomvattende paywall, zodat we ons bereik kunnen vergroten onder lezers en niet-lezers van de papieren krant. Daardoor hebben we meer in te brengen bij adverteerders, maar wordt bovendien de relevantie van ons nieuws voor onze consumenten groter. Ook kunnen we binnen dat grotere bereik gedefinieerde communities creëren die we in aanraking brengen met onze bredere content én dienstverlening. NDC moet met
relevante content een bron van inspiratie zijn; het soort inspiratie waarvoor ik via een abonnement wil betalen. De relevantie van het abonnement van morgen wordt gemarkeerd door het punt waarop de lezer via dat abonnement aanhaakt of uitchecked bij zijn eigen gemeenschap of subcultuur. Lezers erbij houden kan alleen als we dat abonnement gebruiken om - met respect voor de redactionele formule - de deur voor hen te openen naar een pakket relevante diensten en producten met groeipotentie.” Welke nieuwe dienstverlening heeft u voor ogen? “Wij gaan de komende jaren nieuwe concepten ontwikkelen in samenwerking met andere partijen. Ik denk aan bijvoorbeeld TV-themakanalen in samenwerking met de regionale omroepen of - noem nog eens wat - kortingspakketten voor een museumbelevering. Het combineren van verblijf in het Noorden, bezoek aan musea, informatie rondom deze musea en aanverwante diensten. Dus nadrukke-
021
H ET
wij werken toe naar een model waarbij abonnees zelf hun bundels kunnen vaststellen
lijk ook voor consumenten van buiten het Noorden. Maar denk ook aan het faciliteren van relevantie en gemak voor leden of abonnees door gezamenlijke inkoop van energie, daarin dus samenwerkend met een energieplatform. Niet voor de korting, maar om daarmee weer gezamenlijk - als community - te kunnen delen en investeren in duurzame zonne-energie en dat weer gezamenlijk te kunnen aanleveren aan het energienetwerk, en zo verder. Door en met elkaar!”
022
“Wat het ook wordt, het moet altijd gaan om concepten die relevant zijn voor (groepen) mensen in - veelal - de noordelijke regio. Een abonnement op de Leeuwarder Courant wordt dan zoveel meer dan alleen het abonnement op de krant. Je kunt er - op de LC-site goedkoper mee afrekenen voor een museum, goedkoper óf anders energie door inkopen of toegang krijgen tot dat regionale themakanaal over die ene hobby. Doe je dán je hele (nieuwe) abonnement weg, dan unplug je uit je eigen regio; als consument, maar dus ook als adverteerder. Dat wil toch nie-
mand? En natuurlijk kun je ook delen van dat abonnement los inkopen tegen een lager, vast bedrag, bijvoorbeeld per maand. Vergelijk het met Spotify: dat klapt er helemaal doorheen en wordt een concurrent van iTunes. Zeg je Spotify op, dan ben je als gebruiker je basis kwijt, de playlists die je hebt samengesteld; jouw toegang tot een mondiale muziekdatabase, maar ook tot de playlists van je vrienden en gelijkgestemden.” “Wij willen kortom toewerken naar een model waarbij abonnees zelf hun bundels kunnen vaststellen, en waarbij het totale voordeel uiteraard het grootst wordt bij een totaalabonnement op alles wat wordt aangeboden, inclusief de papieren krant. Andersom wordt het financiële effect dan minder zwaar wanneer een klant alleen het abonnement op de papieren krant opzegt, en andere delen van de bundel blijft afnemen. Een belangrijk bijkomstig effect is dat de beoogde nauwere samenwerking met partners nieuwe advertentiemogelijkheden opent in tijden dat de inkomsten uit het platte adverteren teruglopen.” Hoe gaat u al die samenwerkingen qua personele inzet van de grond krijgen? “Je hoeft als uitgeverij lang niet alles zelf te doen. Wij moeten gewoon de dingen die we doen,
beter gaan doen. Wij mobiliseren onze specialismen in een samenwerking met relevante partners die op hun beurt hun expertise inbrengen. Zo creëer je synergie. Als wij bijvoorbeeld samenwerken met webshops, bieden wij ons bereik aan en informeren wij onze lezers via onze kranten, internetomgeving of apps, en regelen wij eventueel de ticketing. Maar we gaan niet zelf het voorraadbeheer en de uitlevering van fysieke producten doen, en ook geen reisbureau starten. Dat vergt immers andere expertise en een andere dynamiek.” Nog iets belangrijks onbesproken? “Ja. NDC mediagroep komt uit het noorden en is voor het noorden én de rest van Nederland. Neem onze populaire site ‘Game & Co’ met reviews en kritieken over gameproducten. Daarmee kunnen we een veel hoger bereik creëren, in heel Nederland. En waarom zou onze bijzonder succesvolle beurs Wonen & Co in Groningen - de op één na grootste woonbeurs van Nederland - niet ook in een andere stad kunnen plaatsvinden? Wij willen de komende jaren een veel flexibelere, beweeglijker organisatie worden. Focus en samenwerking zijn het credo. Wat hierbij fundamenteel van belang is, is onze relevantie voor lezers, consumenten en klanten. Elke dag weer!” mf
NAAM Geert-Jan van der Snoek LEEFTIJD 48 HOBBY’S Watersport, duursporten, hockey en schaatsen AUTO Privé een Volvo V70 van 17 jaar oud, maar wel een uniek exemplaar; ik heb hem in Duitsland uiteindelijk gevonden PERSOONLIJKE SITUATIE Getrouwd, gelukkig nog altijd met dezelfde vrouw en dat blijft wat ons betreft ook zo. We hebben een zoon Floris van 11 en een dochter Mies van 9. We oriënteren ons op een woonplek in Noord-Nederland, waar we zeker naartoe verhuizen FAVORIET GERECHT De Indonesische toko FAVORIETE VAKANTIE Terschelling, voor het strand, de duinen en eilander mentaliteit en - onder andere - het kitesurfen. Kitesurfen is - net als vliegeren of schaatsen - een technische sport waarbij het aankomt op ‘fingerspitzengefühl’ en risicomanagement. Als je weet wat je doet, kun je de gevaren minimaliseren EN VERDER Ik heb veel affiniteit met duurzaamheid en investeer hierin een stuk tijd en kennis, als toezichthouder of commissaris. Bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van een duurzame industriële mestdrooginstallatie of een high tech programma voor opslag van waterstof in vloeibare vorm. De vraag hoe wij anders in onze energie gaan voorzien dan via vervuilende en eindige fossiele brandstoffen, vind ik van ultiem maatschappelijk belang
