NDC NIEUWS NDC SYMPOSIUM

NDC NIEUWS NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

INHOUDSOPGAVE Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Nieuwsbrief op internet . . . . . . . . . . . .1 Verlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Duikmedische keuringen . . . . . . . . . . .2 Probleem met Kirby Morgan

NDC SYMPOSIUM Op 12 mei vond het NDC Symposium plaats in het TU Aula Congrescentrum te Delft. Ruim 100 vertegenwoordigers van de duikindustrie waren hierbij aanwezig. Alle lezers van de Nieuwsbrief ontvingen het programma per separate post. In deze Nieuwsbrief kunt u een verslag van dit symposium tegemoet zien.

ademautomaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 Veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 NDC-bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 Platform Opleidingen . . . . . . . . . . . . .6 Medisch Platform . . . . . . . . . . . . . . . .6

VAN DE REDACTIE

Ongevallenregistratie Nederlandse

De vakanties zijn net weer achter de rug en een aantal opleidingen gaan in de komende tijd weer van start. Topdrukte dus.! Het is prettig te kunnen waarnemen dat de interesse voor het beroep Duiken toeneemt, echter zal dit een punt van zorg blijven voor de industrie. De industrie is zich dan ook aan het beraden hoe het tij te keren. Er worden tenslotte regelmatig vacatures gemeld bij het NDC, in het eerste halfjaar van 2005 al 9 vacatures. Het bezoeken van de diverse websites van de NADO-leden leert ons dat er zelfs meerdere vacatures zijn. De plannen omtrent één Defensieduikschool krijgen steeds meer vorm. Besloten is af te zien van één locatie en derhalve zullen zowel Den Helder als Hedel gehandhaafd blijven. Het NDC is momenteel in bespreking met de werkgroep, die met de omvorming is belast. Alle partijen, het NDC, de Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Marine hebben zich er over uitgesproken dat de samenwerking gehandhaafd moet blijven. Inmiddels zijn ieders doelstellingen gepresenteerd en is een eerste intentie uitgesproken. De NADO steunt deze ontwikkeling van harte.

Onderwatersportbond . . . . . . . . . . . . .6 IDSA/IMCA certificering op de plank . .6 Schatting van de blootstelling van beroepsduikers aan micro-organismen in water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 College van Deskundigen Duik- en caissonsystemen . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 NADO-Pagina’s . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 Research . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 NDC Symposium . . . . . . . . . . . . . . . .10 Voor u gelezen . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 Offshore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 Opleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 Selectiecommissie . . . . . . . . . . . . . . .22 NDC Publicaties . . . . . . . . . . . . . . . .22 Verloren/gestolen certificaten . . . . . .23 Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 Geslaagd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

1

NIEUWSBRIEF OP INTERNET De volledige Nieuwsbrief wordt tevens integraal in pdf.format geplaatst op onze site www.ndc.nl Ook op onze site vindt u onder “Laatste Nieuws” tussentijdse nieuwsberichten, alsmede informatie over cursusdata en aantal beschikbare plaatsen, inschaling, de bijgewerkte lijst met duikerartsen, wie is geslaagd etc. De huidige Nieuwsbrief zal in de komende tijd dunner worden, met korte berichten die verwijzen naar achtergrond informatie, relevante websites etc.

VERLOF NATIONAAL DUIKCENTRUM BEREIKBAARHEID Het NDC werkt met een kleine bezetting: de directeur, de cursuscoördinator, die ook nog vaak op cursusbezoek, in vergadering of anderszins buiten de deur werken, en twee parttime secretaresses. De beste tijd om te bellen is op werkdagen van 10.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 15.00 uur Spreekt u in op het antwoordapparaat, dan bellen wij terug (wel ook het telefoonnummer inspreken!) en ook de e-mail wordt regelmatig beantwoord.

Kerstverlof Het NDC is wegens het kerstreces gesloten van 21 december 2005 tot en met 3 januari 2006.

DUIKMEDISCHE KEURINGEN DUIKMEDISCH CENTRUM VAN DE KONINKLIJKE MARINE - DMC Het DMC is wegens het kerstreces gesloten van 23 december tot en met 30 december. In de week van 2 januari tot en met 6 januari is er een beperkte bezetting. Voor duikongevallen draait het DMC gewoon door: • tijdens kantooruren via telefoonnummer 0223 653076 • bij geen gehoor, en bij spoedeisende gevallen ook buiten kantooruren via het bekende alarmnummer 0223 658220

SAFETY ALERT VEILIGHEIDSWAARSCHUWING PROBLEEM MET KIRBY MORGAN ADEMAUTOMAAT Betreft: Regulator assembly Part # 505-069 en Regulator Body, Part # 545-080, in gebruik bij Kirby Morgan helmen en bandmaskers, geproduceerd tussen 01 januari en 01 maart 2005. In sommige van deze units is de buis waarin de inlaatklep (inlet valve) en de hefboomarm (lever arm) zitten, niet goed uitgelijnd waardoor de hefboomarm verschoven is. Is de verschuiving van enige betekenis, dan kan het zijn dat de hefboomarm minder gemakkelijk beweegt, waardoor de ademweerstand groter wordt. Automaten met deze onderdelen moeten uit gebruik genomen worden tot de onderdelen vervangen zijn. Blijkt dat u een automaat met een verschoven herboomarm heeft, dan kunt u die opsturen naar Kirby Morgan en krijgt u een gratis vervangend exemplaar krijgt toegestuurd.

Wachttijden Er zijn momenteel voor de duikmedische keuringen wachttijden, te weten: • Inkeuring zes weken; • Herkeuring vier weken; Het advies luidt “Regel op tijd uw keuring”.

De uitgebreide Engelse tekst kan worden opgevraagd bij het NDC e-mail [email protected] of rechtstreeks te downloaden via de IMCA, www.imca-int.com

Telefonisch spreekuur DMC Het DMC houdt telefonisch spreekuur van maandag tot en met donderdag van 13.00 tot 14.00 uur. Telefoon 0223 653076 Expertisecentrum Arbo Unie Voor de inkeuring voor een NDC Opleiding kunt u zich voortaan ook laten keuren bij het Expertise Centrum te Middelburg, telefoon 0113-886710 Achterwacht Dr. S.J. Hoitinga, telefoonnummer 0513 466217 onder vermelding van deelname NDC Opleiding.

Een duiker moest tijdens de uitvoering van een routine inspectie- en onderhoudsprogramma een thermosensor in een pijp (ter plaats van een “tree”) van een productieplatform vervangen. Toen de duiker de sensor losdraaide uit de thermowell, ontsnapte er gas uit het schroefdraad. Vervolgens bleek dat de thermowell rondom de sensor defect was of was verdwenen, zodat de sensor rechtstreeks blootstond aan de interne druk van de pijpleiding, en de duiker dus iets aan het losmaken was waarachter de druk heerste van het productieplatform. Het betrof een ervaren inspectieteam, en met dit risico was rekening gehouden zodat de werkzaamheden veilig konden worden afgerond. Thermosensors staan over het algemeen niet onder druk, en moderne thermowells zijn over het algemeen betrouwbaar en adequaat. Het gevaar bestaat daarom dat het risico van overdruk onderschat wordt. Echter, de thermowell komt in aanraking met corrosieve vloeistoffen, schurend zand, vibratie, turbulentie etc. Aanbevolen wordt daarom bij het werken aan thermowells steeds rekening te houden met eventuele onverwachte overdruk.

VEILIGHEID IMCA SAFETY FLASHES Gaslek bij verwijderen van thermosensor Een thermowell is een buis in een pijpleiding, aan één kant dicht, en open naar de buitenzijde, waarin de thermosensor is geplaatst. De thermowell staat aan één kant bloot aan de druk in de pijpleiding, de thermosensor niet.

2

Duiker gewond bij implosie van Grimsby drijver Een duiker raakte ernstig gewond aan hand en pols toen een drijver van een visnet implodeerde. De duikers waren bezig op een diepte van 150 meter een visnet van een boorput te verwijderen. Omdat het een bekend gevaar was dat beschadigde drijvers aan de oppervlakte zouden kunnen exploderen (t.g.v. ingesloten water en/of gas) was één van de taken van de duikers het openmaken van de drijvers met een ijzerzaag. Deze methode was bij eerdere soortgelijke operaties reeds 20 maal met succes toegepast. Het zagen was erg vermoeiend voor de duikers en na overleg werd besloten alleen een kleine zaagsnede aan te brengen en dan de drijver met een beitel stuk te slaan. Dit werd aan de oppervlakte getest en dat ging goed. Echter toen dit onder water geprobeerd werd ontstond er een heftige implosie. Het is al jaren bekend dat deze drijvers een gevaar vormen voor oppervlaktepersoneel, echter met gevaar voor onderwater personeel was geen rekening gehouden.

Bij onderzoek bleek dat de duikers zich onvoldoende bewust zijn van de enorme krachten, zelfs bij relatief kleine volumes, die door drukverschillen worden veroorzaakt. Bovendien had men zich niet gerealiseerd dat de brosse (niet-elastische) structuur van de huid van de boei een risico op in stukken breken geeft. Aanbevolen wordt dergelijke boeien op afstand (bijv. ROV) onschadelijk te maken, of ze in hun geheel in een gesloten vat naar boven te halen en te bewaren voor vernietiging aan land. Hand verbrand bij onder water snijden Tijdens het onder water snijden liep een duiker brandwonden op aan zijn hand. Aanbevolen wordt bij gebruik van dergelijke apparatuur er op te letten dat • slangen en kabels in orde zijn zonder zichtbare beschadigingen of slijtage. Koppelingen moeten goed vast zitten en geen zichtbare corrosie vertonen; • alle elektrische aansluitingen waterdicht zijn, bijvoorbeeld door het zorgvuldig intapen met goedgekeurd isolatietape. De tape moet tot tenminste 10 cm aan weerszijden van de aansluiting reiken; • de apparatuur in algehele goede staat van onderhoud verkeert. In geval van twijfel

moet de manager geraadpleegd worden; • defecte onderdelen worden vervangen voordat de apparatuur in gebruik genomen wordt. De verwijderde onderdelen moeten worden gemarkeerd en veilig bewaard, en zo spoedig mogelijk overgedragen voor verdere inspectie / afhandeling; • apparatuur wordt gebruikt en onderhouden volgens de aanwijzingen van de fabrikant. Incident met hefballon Bij een hijsoperatie met een hefballon op 120 meter diepte kwam een LDH (Lay Down Head, gebruikt om een pijpleiding te verankeren) ongecontroleerd omhoog en raakte de saturatieduiker in de rug. Onderzoek leerde dat • de hefballon een grotere capaciteit had dan benodigd voor het gewicht van de desbetreffende LDH = incorrect gebruik van de procedure (waarin gegevens omtrent gewicht van de LDH waren opgenomen) voor wijzigingen tijdens het werk; • het oppervlaktepersoneel niet op de hoogte was gesteld van de afwijking in het gewicht van de LDH = gebrek aan communicatie.

3

Het bedrijf heeft de volgende aanbevelingen opgesteld: • duikeroperaties met hefballonnen moeten altijd worden uitgevoerd in overeenstemming met de procedures als vastgesteld door het bedrijf; • het gewicht van ankers moet bekend zijn of worden berekend voor de desbetreffende operatie; • in de procedures van een operatie met een hefballon moeten de gewichten, berekende gewichten en berekeningsmethoden worden vermeld. Bijna ongeval: umbilical doorgesneden door schroef van lift boat Bij een routine duikoperatie in 7,7 meter water werd de umbilical van de duiker in de schroef van een zgn. lift boat getrokken. De boot lag op zes meter van de duiker, en was opgeheven tot 60 cm boven het wateroppervlak, waarbij schroef en roer nog onder water staken. Volgens standaard procedure was de schroef vastgezet met een grote pijpschroefsleutel, een ketting, een moerbalk en een blokkering. Om onbekende reden werkte deze borging niet, zodat de aandrijfas de schroef langzaam kon draaien. De schroef greep de umbilical van de duiker en de duiker werd naar de schroef

Duik Combinatie Nederland b.v. Aannemer van onderwaterwerk DCN beschikt over ruim 40 jaar ervaring in het uitvoeren van: - werkzaamheden t.b.v. onderwaterbeton - werkzaamheden onder verhoogde luchtdruk - werkzaamheden t.b.v. grote infrastructurele waterbouwkundige projecten - werkzaamheden met habitats en kofferdammen - duikwerkzaamheden - milieu werkzaamheden onderwater

HOLLAND DIVING INTERNATIONAL Adm. de Ruyterstraat 24 3115 HB Schiedam Haven nr. 550 Tel. +31 (0)10 435 22 22 Fax. +31 (0)10 434 64 21 E-mail: [email protected] www.hollanddivingint.com

Per eind oktober 2000 is DCN betrokken geweest bij het aanbrengen van meer dan 2 miljoen M3 onderwaterbeton op ruim 450 projecten

Branden / Lassen Onderwater Video / Foto inspecties Slijpen / Boren / Zagen Gecertificeerd door alle grote classificatie bureau’s ISO 9001 VCA en NADO

Aannemer van onderwaterwerk GB Diving is een

GB Diving is aannemer van werken

internationaal bedrijf dat is gespecialiseerd

in de volgende vier specifieke werkgebieden:

in werkzaamheden onder water en maritieme dienstverlening. De onderneming is gevestigd te Rotterdam en werkt wereldwijd.

• • • •

Offshore Remote Operated Vehicles (ROV) Inshore Maritieme dienstverlening

GB Diving BV Brielselaan 69 Rotterdam (Havennr. 1357) Postbus 2598, 3000 CN Rotterdam  +31 (0)10 423 90 00  +31 (0)10 484 65 80  [email protected]  www.gbdiving.com

4

Duik Combinatie Nederland b.v Celsiusstraat 9, 6003 DG Weert Postbus 10371, 6000 GJ Weert Tel : 0031 (0) 495 - 45 76 79 Fax : 0031 (0) 495 - 53 59 71 Email : [email protected]

getrokken. In minder dan een minuut werd 20 meter umbilical naar binnen getrokken voordat hij werd doorgesneden. Op dat moment was de duiker nog maar 6 meter van de schroef verwijderd. De duiker is ongedeerd gebleven. Het bedrijf heeft de volgende maatregelen genomen: • voor aanvang van een duikoperatie zal voortaan op de aandrijfstang van de schroef een speciaal op maat gemaakte beugel met hangslot worden bevestigd die niet los kan raken; • bij duikwerkzaamheden moet een lift boat voortaan zo ver worden opgeheven dat schroef en roer boven de waterspiegel uitsteken; • er moet een specifieke risicoanalyse gemaakt worden waarbij zowel de duikploeg als de bemanning van het schip betrokken moet worden. Cameron hogedruk accumulator Safety Alert Betreft • Subsea Production Control System with Subsea Accumulator Module (SAM) • Subsea Intervention or Workover Control System (IWOCS) with Subsea Accumulator Module (SAM) Een medewerker van Cameron is bij werkzaamheden aan een dergelijke accumulator dodelijk verongelukt. De oorzaak is nog in onderzoek. Heeft u een dergelijk product en moet het uit elkaar gehaald worden, doe dit NIET zelf maar neem contact op met uw Cameron-leverancier. Kongsberg Maritime RTP transponder Technical Bulletin Betreft: akoestische onderwater transponders, merk Kongsberg Maritime, types RPT316, RPT319 en RPT324. Gebleken is dat sommige van deze transponders incorrect in elkaar zijn gezet, waardoor het overdrukventiel niet goed werkt. Alle transponders moeten uit gebruik worden genomen en opgestuurd aan Kongsberg, met inachtneming van door Kongsberg opgestelde veiligheidsprocedures. Voor meer informatie www.kongsberg.com O2-lekkage snijbrander Tijdens werkzaamheden op de zeebodem op 27 meter diepte merkte een duiker dat zijn snijbrander zuurstof lekte. Het lek zat in het handvat waar de zuurstoftoevoer en het handvat aan elkaar zijn bevestigd. De brander werd getest aan het oppervlak

en bleek in orde. Onder water op diepte lekte hij echter nog steeds waarna de duik werd beëindigd. Bij onderzoek bleek dat het klephuis van de zuurstoftoevoer niet goed genoeg in het handvat paste dat hij boven water niet lekte, maar dat op diepte de toegenomen druk voldoende was om lekkage te veroorzaken langs de trekker/ handvat unit. Aanbevolen wordt alle O2snijbranders voor gebruik op lekkage te controleren. Als er sprake is van lekkage handel dan als volgt: • druk met de hand op het klephuis op de plaats waar het in het handvat en draai tegelijkertijd één van de schroeven aan; • controleer dat de groef van het zuurstofklephuis op lijn is met de schroef door in het handvat te kijken via het schroefgat van de schroef aan de andere kant van het handvat; • draai de andere schroef aan en test op lekkage; • alle snijbranders moeten vóór gebruik op lekkage worden getest. Bijna-ongeval: volgelopen duikerhelm Tijdens een duikoperatie liep een Kirby Morgan Superlite 17B vol water. Het gebeurde op 3 meter en de duiker kon zich in veiligheid brengen op zijn reserve ademgasvoorziening. Uit onderzoek bleek dat de helm aan de achterkant was losgekomen van de nekdam, en dat het scharnieroog aan de achterzijde was losgekomen van de uitlijnbus (alignment sleeve) van de helm. Bij juiste uitlijning zou de uitlijnbus door het scharnieroog gestoken moeten zijn. In dit geval zat de helm alleen aan de voorzijde nog vast, en bleef op zijn plaats door de verbinding met de “oorringen” op het harnas. Uit onderzoek bleek dat de helm los kon komen doordat bij het aankleden van de duiker de helm niet correct was uitgelijnd met het nekdam juk. Dit moet makkelijk te zien zijn geweest, wat betekent dat de procedure voor de predive check kennelijk onvoldoende was. De volgende aanbevelingen worden gedaan: • De duikploegleiders moeten de procedure voor het aankleden van hun duikers en de bijbehorende checks controleren om zich er van te vergewissen dat zowel de check door de duiker zelf als de “buddy check” goed bekend zijn en nauwkeurig worden gevolgd door zowel de duikers als het oppervlaktepersoneel;

5

• De controle van de duikuitrusting moet mondeling gecommuniceerd worden tussen de duiker en degene die hem aankleedt, en naar de duikploegleider, en dit moet worden aangetekend in het logboek; • Duikers moeten er aan herinnerd worden dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor veiligheidschecks van hun uitrusting, voorzover mogelijk. Een deskundig persoon (normaal gesproken een andere duiker) moet voorafgaand aan de duik daadwerkelijk met zijn handen controleren dat de helm correct is vastgemaakt op de nekdam. De fabrikant van de helm, Kirby Morgan heeft verwezen naar de procedures in het handboek voor de desbetreffende helm. Inmiddels is er bij Kirby Morgan een zgn. “yoke strap” KMDSI Part #505-134 verkrijgbaar, dat op alle Superlites 17A en B kan worden gemonteerd. Deze yoke straps zitten inmiddels standaard op alle nieuwe Superlite 17 helmen.

NDC-BESTUUR Het NDC-bestuur kwam bijeen op 9 mei en 11 juli 2005. Op 9 mei werd de begroting voor 2005 in definitieve vorm gepresenteerd en goedgekeurd. In de begroting werd aandacht gevraagd voor de door de overheid gedelegeerde taakstelling inzake de inschaling van buitenlandse certificaten. De verzoeken tot inschaling nemen veel tijd in beslag en zijn daardoor niet kostendekkend. Ruim tweederde van de verzoeken gaat gepaard met veelvuldig telefonisch overleg en/of uitgebreide vragen per e-mail. De aanvragers spreken meestal geen Nederlands, en vaak zelfs nauwelijks Engels of Duits. Sommigen willen vooraf zeker weten dat ze het certificaat zullen krijgen, maar daar is nu juist de Inschalingscommissie voor. Ook tweederde van de afwijzingen gaat gepaard gaan met extra, soms boze telefoongesprekken, waarna een bezwaarprocedure volgt met alle bijkomende werkzaamheden van dien. Het Bestuur is hiervan doordrongen en en-petit-comité zal naar een andere oplossing gezocht gaan worden.

De Adhoc Kascommissie heeft haar controle van de financiële administratie over het boekjaar 2004 gepresenteerd en na enige uitleg laten weten dat zij de administratie goedkeurt. De brief van de Chef Defensiestaf, Gen. D.L. Berlijn, werd met instemming ontvangen. Berlijn onderschrijft daarin het nut van het huidige samenwerkingsverband en acht het van belang dat het NDC gekend blijft in het proces oprichting “Joint Diving School”. Inmiddels hebben eerste gesprekken met Defensie plaatsgevonden. Benadrukt werd dat Civiel Duikend Nederland zo min mogelijk ruis moet ondervinden van de overgang naar de Defensie Duikschool.

PLATFORM OPLEIDINGEN Het PO vergaderde 5 april jl. onder voorzitterschap van Elnt Versteeg. De adviezen die na de vorige vergadering door het NDC Bestuur waren overgenomen worden nu verwerkt in de opleidingen. Verder is uitgebreid gesproken over de overheveling van duikminuten van A naar B, zoals geadviseerd is door de IDSA.

ONGEVALLENREGISTRATIE NEDERLANDSE ONDERWATERSPORTBOND De DOSA (Duik Ongevallen Statistiek en Analyse) deelde in haar jaarverslag over 2004 mede dat het aantal incidenten en ongevallen met sportduikers in Nederland, maar ook van Nederlandse sportduikers in het buitenland is afgenomen in vergelijking met 2003. In 2004 zijn er in totaal 61 (2003: 76) meldingen binnengekomen. Het ging daarbij om 47 (2003: 45) ongevallen waarbij medische behandeling noodzakelijk was en 14 (2003: 22) incidenten waarbij de duiker met een hoger risico dan normaal werd geconfronteerd. In totaal waren bij de ongevallen en incidenten 82 (2003: 96) slachtoffers betrokken. Zes (2003: 9) van hen zijn overleden, vijf in Nederland en één in het buitenland.

De voorgenomen manier om dit te bereiken was het ontwikkelen van een certificeringsprogramma met een overgangsregeling, gebaseerd op de IDSA opleidingsstandaard. Dit zou er toe leiden dat de IMCA het IDSA-certificaat zou accepteren, en de IDSA-scholen deze certificaten zouden afgeven. Inmiddels zijn IDSA en IMCA tot de overtuiging gekomen dat deze plannen niet binnen de gestelde tijd gerealiseerd kunnen worden, met name vanwege de gesignaleerde weerstand bij sommige belanghebbende partijen. Zowel IMCA als IDSA zijn er van overtuigd dat draagvlak vanuit alle partijen essentieel is voor het welslagen van het programma. IDSA en IMCA hebben gezamenlijk besloten de verdere ontwikkeling van het programma stil te leggen, en zich te beraden hoe nu verder te gaan. Beide organisaties geloven nog steeds in het doel, een internationale erkend duikercertificaat. In de tussentijd zullen IMCA en IDSA doorgaan met de dialoog met de belanghebbende partijen.

In 2004 zijn de contacten met andere organisaties verstevigd om tot een zo goed mogelijke registratie te komen. Hierbij moet naast de duikorganisaties ook gedacht worden aan het reddingswezen en de behandelcentra voor duikongevallen. SCHATTING VAN DE BLOOTSTELLING VAN BEROEPSDUIKERS AAN MICRO-ORGANISMEN IN WATER

MEDISCH PLATFORM Op 12 april kwam het Medisch Platform bijeen onder voorzitterschap van de heer W. Maas, arts. De MP-leden zijn bezig met het opstellen van de Terms of References. In elk geval behoort het tot de taak om de inhoud van de Opleiding Duikerarts A&B vast te stellen en te bewaken. De KM heeft laten weten dat het Duikmedisch Centrum van de KM capaciteit heeft om de Duikerarts B opleiding te gaan verzorgen. Het Medisch Platform zal zich gaan buigen over de revisie van het MAD-B cursusboek. Tevens wordt daarin meegenomen een herzien advies van de inhoud van de koffer van de MAD-B’er.

IDSA/IMCA CERTIFICERING OP DE PLANK IMCA (International Marine Contractors Association) en IDSA (International Diving Schools Association) hebben aangekondigd dat, ondanks de goede voortgang van de besprekingen in de afgelopen 18 maanden, zij gezamenlijk hebben besloten hun plannen voor een internationaal door IMCA erkend en vereist IDSA duikercertificaat voorlopig stil te leggen. Beide organisaties zitten goed op één lijn voor wat betreft het doel: het verschaffen van een internationale opleidingsstandaard waardoor duikers internationaal inzetbaar zijn, erkend door alle belanghebbende partijen (duikers, opdrachtgevers, overheid, scholen en andere organisaties).

6

Eind maart werd het rapport “Schatting van de blootstelling van beroepsduikers aan micro-organismen in water” door RIVM aan de NADO aangeboden. Berekend werd dat beroepsduikers een hoge kans lopen op infectie door ziekteverwekkende micro-organismen in oppervlaktewater dat sterk fecaal verontreinigd is door vogels en afvalwaterlozingen. Aanbevolen wordt derhalve om in dergelijk water een duikershelm te dragen. Het onderhavige onderzoek had als doel om de blootstelling aan ziekteverwekkende micro-organismen in oppervlaktewater bij beroepsduikers te schatten. Daartoe werd een enquête naar 25 bedrijven met 233 beroepsduikers verzonden, waarop 35 duikers reageerden. Geschat werd dat, afhankelijk van het type water, beroepsduikers gemiddeld 4,8 tot 12 ml water per duik en 24 tot 240 ml water per jaar inslikken. Ze slikken meer in tijdens duiken in zout dan

in zoet water. Geschat werd dat daardoor tenminste een per honderdduizend duikers per jaar het risico loopt op een infectie door wateroverdraagbare ziekteverwekkende micro-organismen. Dit is weliswaar laag, maar dit infectierisico kan in sterk fecaal verontreinigd water tientallen tot honderdtallen hoger zijn. Er werd een sterke aanwijzing gevonden dat veel minder water wordt ingeslikt bij het gebruik van een duikershelm dan van een bandmasker of scuba-uitrusting. Het verdient de aanbeveling om in de RI&E een evaluatie op te nemen van de mate van fecale verontreiniging. Afhankelijk van de omstandigheden wordt in de RI&E-evaluatie rekening gehouden met de microbiologische kwaliteit van het water. Het hier gepresenteerde onderzoek was gericht op blootstelling aan ziekteverwekkende micro-organismen en niet op andere vormen van verontreiniging in het water en daarmee verbonden risico’s. Het rapport kunt u downloaden van de website van het RIVM www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten

COLLEGE VAN DESKUNDIGEN DUIK- EN CAISSONSYSTEMEN Het College van Deskundigen geeft invulling aan de (toekomstige) wettelijke verplichting tot certificering van duikermaterieel. Het betreft certificering van het onderhoudssysteem van het bedrijf. In detailbladen is vastgelegd welke veiligheidskritische onderdelen op welke wijze en hoe vaak moeten worden geïnspecteerd, beproefd en gecertificeerd. Op 11 mei werd tijdens het NDC symposium de opzet in grote lijnen gepresenteerd. In de komende maanden worden de laatste details ingevuld. Eind december moet het project gereed zijn om aan te bieden aan het Ministerie. Naar verwachting zal dan ook meer bekend worden over de invoering.

NADO VERGADERINGEN Het NADO-bestuur vergaderde op 2 mei en 4 juli 2005. De leden vergaderden op 2 mei j.l. De verkiezing van het Bestuur stond op de agenda. Conform het roulatieschema stellen jaarlijks een aantal bestuursleden hun zetel vacant. In principe zijn aftredende leden terstond herkiesbaar. Echter de voorzitter, de heer Struik, had aangekondigd zich niet meer herkiesbaar te stellen. Omdat er geen voordrachten voor zijn opvolging waren, en de NADO herstructureringsplannen heeft is besloten tot de volgende oplossing. De vicevoorzitter C. Raijmakers wordt interimvoorzitter en laat zich daarbij begeleiden door een actief bestuurslid. Adri Lokker, die jarenlang namens de berging in het NADO Bestuur heeft gezeten, werd bereid gevonden deze functie op zich te nemen. De leden waren content met deze tussentijdse oplossing. Het door het Bestuur ontwikkelde herstructureringsplan werd op 2 mei besproken tijdens de Algemene Ledenvergadering. Men stond er niet afwijzend tegenover. Het Bestuur gaat dan ook verder met de uitwerking van de plannen en hoopt voor het einde van het jaar een definitief plan te kunnen presenteren. Op dit moment wordt een enquête gehouden onder de leden om na te gaan wat zij vinden van de huidige NADO en wat zij in de toekomst anders zouden willen. Aan het eind van de ledenvergadering werd afscheid genomen van Piet Struik, maar niet voordat laatstgenoemde beloofde de NADO-Kerstreceptie bij te wonen, alwaar officieel afscheid van hem genomen zal worden. De nieuwe interim-voorzitter C. Raijmakers benadrukte dat Piet Struik heel veel inspanningen heeft verricht om te komen tot een oplossing van de zzp-problematiek. Hij zei dat men de invloed van de duikindustrie in de uiteindelijke oplossing niet moet onderschatten. Hij memoreerde hierbij de brandbrief van de NADO

7

aan Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de kamervragen die op initiatie van de NADO werden gesteld en de bijeenkomst met minister De Geus dat uiteindelijk resulteerde in een antwoord op onze problematiek. HOGER BEROEP Het Hoger Beroep vond plaats op 23 maart 2005. Even een terugblik: De destijds gedane uitspraak van de rechter te Roermond bevatte twee elementen, nl.: 1e gezien de beslissing van het UWV om verzekeringsplicht vast te stellen voor de door DCN ingehuurde zelfstandige duikers: deze beslissing is correct en er wordt dan ook geacht dat er een gezagsverhouding bestaat tussen DCN en de zelfstandige duikers. Tegen dit punt heeft DCN op verzoek van de NADO beroep aangetekend; en 2e er is sprake van een bestendige gedragslijn om de zelfstandige duikers niet als verzekerd aan te merken (namelijk omdat dat in de jaren daarvoor nooit expliciet aan de branche kenbaar is gemaakt). Mede gezien de concurrentievervalsende effecten die kunnen ontstaan is de beslissing van het UWV in strijd met het gelijkheidsbeginsel. Tegen dit laatste punt is UWV in beroep gegaan. Mr Van Hees, de adviseur van DCN, is eerst ingegaan op dit laatste punt. Van de zijde van het UWV werd naar voren gebracht dat er in 1997 gesprekken zijn geweest tussen NADO en LISV (rechtsvoorganger van UWV) en dit zou moeten aangeven dat er nooit een bestendige gedragslijn zou zijn geweest, omdat LISV geen toezeggingen had gedaan. De rechter in Roermond daarentegen vond, en dat werd versterkt door mr Van Hees naar voren gebracht, dat juist het feit dat die gesprekken tussen LISV en NADO er waren geweest, op verzoek van de NADO, die immers juist een uitspraak wilde hebben, aantonen dat er wel een bestendige gedragslijn was geweest, nl. dat de duikbedrijven al die jaren niet werden geconfronteerd met premieplicht en dat ondanks die gesprekken er nooit een uitspraak werd gedaan tot het moment van onderzoek bij DCN.

Als klap op de vuurpijl kwam daar nu bij de onderzoeken vorig jaar bij twee andere NADO-leden. In beide gevallen werd geen verzekeringsplicht vastgesteld. Zelfs in één geval werd een schriftelijke verklaring door UWV afgegeven, die onomstotelijk aangaf dat er geen verzekeringsplicht aanwezig was en dat de betrokken duikers als zelfstandigen werden beschouwd. De tegenpartij was hierdoor werkelijk verbluft omdat ze niet op de hoogte waren van deze uitspraak, die gedaan was door hun eigen organisatie. De rechters toonden zich daarover dan ook nogal verstoord, omdat ze dat behoorlijk klungelig vonden. Het lijkt dan ook weinig waarschijnlijk dat het UWV hier haar gelijk zou krijgen. Voor wat betreft de eerste kwestie is mr Van Hees ingegaan op het feit dat de overeenkomst tussen de zelfstandige en de opdrachtgever toch vooral gezien moet worden als een zgn. overeenkomst van opdracht en dat de gezagsverhouding ontbreekt, maar dat er alleen een instructiebevoegdheid bestaat die van een andere orde is dan de gezagsrelatie, omdat de instructiebevoegdheid met name terug grijpt naar veiligheidsbewaking wat op zich ook weer gestoeld is op wettelijke regels, afkomstig uit de Arbowetgeving. Het is natuurlijk onzeker in hoeverre de rechter hierin meegaat, maar de jongste opstelling van het UWV in de laatste onderzoeken zou hierbij natuurlijk ook kunnen helpen. De uitspraak in deze zaak kwam rond 5 mei. Duidelijk is geworden dat de CRvB de uitspraak van de Rechtbank Roermond in al zijn onderdelen heeft bevestigd. Dit betekent (heel in het kort weergegeven) dat de zogenoemde zelfstandige duikers door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen terecht zijn aangemerkt als verzekerd voor de werknemersverzekeringen; en dat DCN ten onrechte is aangeslagen wegens het ontbreken van een branchebrede onderzoeksmethode en gestructureerde benadering van de branche. Kortom: strikt genomen is er wel sprake geweest van verzekeringsplicht, maar het UWV had niet mogen handelen zoals zij heeft gedaan. Zij handelde immers in strijd met het gelijkheidsbeginsel.

FISCALE LASTENVERLICHTING Zoals te lezen valt in de uitspraak heeft de CRvB aangesloten bij eerdere jurisprudentie die zij rondom dit juridisch onderwerp had gevormd. In feite ligt de uitspraak van de CRvB ook in lijn met datgene dat wij verwacht hadden. Al met al denk ik dat voor DCN en vooral voor de duikbranche een prima resultaat is bereikt door het gevaar van premieheffingen en boetes achteraf (voor mogelijk de hele branche) af te wenden. Gezien de nieuwe ZZP-wetgeving en de bredere strekking van de VAR sinds 1 januari jl. verwacht men ook niet dat alsnog tot verzekeringsplicht geconcludeerd zal gaan worden voor de toekomst, althans niet zolang de zelfstandige duikers een geldige VAR kunnen overleggen en die uiteraard is verkregen op basis van de juiste gegevens.

De nieuwe voorstellen voor fiscale lastenverlichting die eind april zijn gepresenteerd - en ingaan per januari 2006 houden volgens EIM meer rekening met de belangen van het mkb. De huidige voorstellen komen neer op een herstructurering van de winstbelasting. MKB-NEDERLAND VEEGT VLOER AAN MET NIEUWE LEASEREGELING

Het Europees Parlement heeft tekstvoorstellen gedaan voor wijziging van de Richtlijn Arbeidstijden. Voor de offshore industrie zijn drie punten van belang 1. amendementen 5, 9 en 10 die samen genomen lijken te betekenen dat alle tijd offshore, ook niet-oproepbare rusttijd, als arbeidstijd moet worden aangemerkt; 2. amendement 7, waardoor de mogelijkheid van de opt-out verdwijnt; 3. amendementen 8 en 16 waardoor compensatie voor overuren onmiddellijk ná die overuren moeten worden opgenomen. Punten 1 en 3 zouden het einde betekenen van de tot nu toe normale offshore werktijden. IMCA en andere offshore branche organisaties lobbyen voortdurend en zullen dit blijven doen. In juni werd dit onderwerp in de Europese Raad van lidstaten besproken, met als resultaat dat het voorlopig op de plank is gelegd. Het is echter zaak alert te blijven en de IMCA zal dat zeker ook blijven doen.

MKB-Nederland wil dat het kabinet de regeling voor privé-gebruik van de leaseauto die volgend jaar ingaat, weer terugdraait. De werkgever krijgt de taak loonbelasting in te houden over het privé-gebruik van de leaseauto door werknemers. Nu valt dit nog onder de inkomstenbelasting en doet de Belastingdienst dit. Volgens MKB-Nederland betekent de nieuwe regeling een verzwaring van de administratieve lasten voor ondernemers. En dat terwijl het kabinet juist belooft die lasten te verlichten. Een groter probleem nog vindt MKBNederland dat de werkgever verantwoordelijk wordt gesteld voor het privégedrag van de werknemer, waarop hij bovendien geen invloed heeft. Als een werknemer - bewust of onbewust - de fiscus niet meldt dat hij meer dan 500 privé-kilometers in een jaar heeft gereden en dat komt later uit, dan krijgt de werkgever een naheffingsaanslag loonbelasting plus een boete. De bewijslast voor privé-gebruik ligt straks dus op zijn bord. De nieuwe regeling dwingt ondernemers zo bijna om zich te mengen in het privé-leven van hun medewerkers. Dat is niet alleen ethisch onwenselijk, het is ook onmogelijk, aldus de ondernemersorganisatie. In een brandbrief roept MKB-Nederland het kabinet op snel met een oplossing te komen. Ze heeft zelf twee suggesties: of herstel van de oude situatie waarin leaseauto’s onder de inkomstenbelasting vallen, of het risico van fouten en boetes neerleggen waar het hoort. Bij werknemer en belastinginspecteur dus.

MKB-NEDERLAND

WAO/WIA

Zie ook de site van www.mkb.nl

Op de valreep voor de stemming in de Tweede Kamer hebben de coalitiepartij-

VOORSTEL EU RICHTLIJN ARBEIDSTIJDEN OP DE PLANK

8

RESEARCH en na wekenlang gesteggel eind juni een compromis bereikt over de uitvoering van de nieuwe WAO (WIA). In 2006 blijft die in handen van het UWV. Verzekeraars mogen pas een jaar later meedoen. MKB-Nederland vindt dit plan zeker niet het meest ideale, maar blijkbaar is het politiek gezien het meest haalbare. De mkb-organisatie is altijd net als de andere sociale partners - voorstander geweest van uitvoering door private verzekeraars. Op hoofdlijnen gaat het kabinet door met het wetsvoorstel van minister De Geus. Helemaal geen akkoord was een slechte zaak geweest. Voor meer informatie: www.werkennaarvermogen.nl

De plannen zijn deels een gevolg van een uitspraak van het Europese Hof, dat stelt dat preventie in Nederland te weinig bedrijfsintern is geregeld. Sinds 1998, het jaar waarin de nieuwe Arbeidsomstandighedenwet het licht zag, zijn alle werkgevers verplicht een contract af te sluiten met een arbodienst. Hiervoor komt een alternatief. Het kabinet volgt met de nieuwe wet een advies van de Sociaal-Economische Raad. Meer vrijheid en meer maatwerk is daarbij het uitgangspunt.

De centrale werkgevers- en werknemersorganisaties hebben 20 mei unaniem besloten om de voorstellen van minister De Geus van sociale zaken voor een nieuwe WAO voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA) naar de prullenbak te verwijzen. Sociale partners hebben de minister ook een brief gestuurd over de voorgestelde premieverdeling in de WGA.

Praktijkinfo Reïntegratie en verhaal Tevens verscheen in de afgelopen tijd een praktijkinfo, die is gewijd aan de inspanningen van de werkgever bij ziekte van een werknemer met een tijdelijk arbeidscontract. Meer specifiek gaat het om de situatie dat deze Het UWV moet beoordelen of de werkgever voldoende heeft gedaan om zijn medewerker weer aan de slag te krijgen. Dit wordt getoetst aan de hand van een reïntegratieverslag. Vindt het UWV dat er onvoldoende is gedaan dan heeft het UWV het recht het ziekengeld dat het UWV deze werknemer uitkeert en werkgeversdelen van de premies te verhalen.

NIEUWE PRAKTIJKVOORBEELDEN OP

BESTELLEN IMCA-PUBLICATIES

WGA

WEBSITE

MKB-Nederland heeft een groot aantal succesvolle praktijkvoorbeelden ten behoeve van arbo, verzuim en reïntegratie verzameld. Ze zijn te bekijken via www.arbo.mkb.nl/Praktijkvoorbeelden. PRAKTIJKINFO’S De leden van de NADO hebben een exemplaar van beide praktijkinfo’s van MKB Nederland over dit onderwerp per e-mail toegezonden gekregen. Liberalisering arbodienstverlening. Wijzigingen in de Arbowet per 1 juli 2005 De Arbowet wordt per 1 juli 2005 op een aantal onderdelen ingrijpend gewijzigd. Het betreft drie onderwerpen: de liberalisering van de arbodienstverlening, het verplicht instellen van een preventiemedewerker in ondernemingen, en de toetsing van de risico-inventarisatie en -evaluatie.

Duikbedrijven aangesloten bij de Vereniging NADO kunnen tegen een speciaal tarief IMCA-publicaties en logboeken (rov, inspection, diver, supervisor) bestellen via het NDC. Voorbeeld Kosten logboek: e 30,94 inclusief BTW en verzendkosten. Bestelwijze: schriftelijke opdracht. Het NDC heeft een beperkte voorraad, waardoor bij drukte de uitvoering van een opdracht twee tot drie weken kan duren.

ADEMGASOPBRENGST VAN “OCTOPUS” SYSTEEM

De Engelse overheidsinstelling HSE liet een onderzoek uitvoeren door QinetiQ Ltd. naar de ademgasopbrengst van het zgn. Octopussysteem. Het Octopussysteem wordt vaak gebruikt als reserve ademgasvoorziening bij SCUBA. Hieronder volgt een vertaling van enkele opvallende conclusies en aanbevelingen. Conclusies De studie concludeert dat enkelvoudige ademsystemen die aan de eisen van de EN 250 voldoen, niet automatisch ook voldoen aan die eisen in een octopusopstelling, en zelfs een slechtere opbrengst kunnen geven, die verhoudingsgewijs nog slechter wordt naar gelang de diepte en ventilatiesnelheid. Door ongelijke ademgasopbrengst is het mogelijk dat de ene duiker op het systeem geen problemen heeft, en zelfs niet merkt dat de andere duiker verminderde ademgasopbrengst heeft. Van vitaal belang voor de totale opbrengst is de kwaliteit van de eerste trap. Hoe beter die kwaliteit, hoe beter de opbrengst. Aanbevelingen Voor de reserve ademgasvoorziening heeft een volledig onafhankelijke ademgasvoorraad en -automaat de voorkeur. Gebruikt men toch een octopussysteem dan wordt aanbevolen dat • De gebruiker zich realiseert dat CEgemarkeerde ademgassystemen geschikt geacht kunnen worden voor gebruik op zichzelf, maar dat de ademgasopbrengst niet zeker is wanneer zij worden aangesloten op een octopussysteem; • Octopussystemen moeten gebaseerd zijn op een hoge kwaliteit (en wellicht duurdere) eerste trap; • Octopussystemen moeten worden samengesteld met kleppen (demand valves) van gelijke opbrengst; • Het gebruik van ouder model kleppen, versleten kleppen en andere slecht functionerende kleppen wordt afgeraden. Het uitgebreide rapport (Engelstalig) kan worden besteld bij HSE Books, Sudbury, UK, www.hsebooks.co.uk

vervolg op pagina 17

9

VERSLAG VERSLAG NDC NDC SYMPOSIUM SYMPOSIUM DE DE DUIKINDUSTRIE DUIKINDUSTRIE ANNO ANNO 2005 2005 Het NDC Symposium “De duikindustrie anno 2005” vond plaats op 12 mei jl. in de Aula van de TU Delft. Er waren ruim 100 deelnemers. De powerpointpresentaties vindt u op www.ndc.nl via de startpagina. INLEIDING DOOR DE VOORZITTER C.J. Barten, voorzitter van het NDC-bestuur heette de aanwezigen welkom, in het bijzonder de leden van de Raad van Advies, de leden van de werkgroepen en commissies van het NDC, cursisten en oud-cursisten, en last but not least een aantal speciale genodigden. Op 21 mei 2005 a.s. is het precies 20 jaar geleden dat de notariële akte tot oprichting van de Stichting Nationaal Duikcentrum werd gepasseerd. Een aantal mensen hebben in die vroege jaren het NDC hebben helpen opbouwen; Jan Hers, mede-oprichter en jarenlang bestuurslid; Wim Vriens, bestuurslid van het eerste uur; Wim Hijdra, eerste voorzitter van het Platform Opleidingen, Ben Crul, eerste voorzitter van het Platform Medische Zaken, Epi Tekke en Piet Struik, mijn voorgangers als voorzitter van het NDC bestuur. Helaas konden zij niet allemaal aanwezig zijn. Aan degenen die er wel zijn: Wim Vriens en Epi Tekke een bijzonder hartelijk welkom.

Dit Symposium wil u allen laten zien wat er in de afgelopen 20 jaar is bereikt op het gebied van opleidingen, medische begeleiding, research en techniek, hoe divers de beroepsduikwereld is, en wat in de nabije toekomst aan nieuwe ontwikkelingen is te verwachten. Twintig jaar geleden, in 1985, toen de Stichting NDC werd opgericht, waren het moeilijke tijden. De economie was op een dieptepunt, door de lage olieprijs stagneerden de activiteiten op de Noordzee, de Oosterscheldewerken waren afgerond en door bezuinigingen werden

10

nieuwe waterbouwkundige werken uitgesteld. Door strenge buitenlandse wetgeving op het gebied van opleiding en medische begeleiding in met name Engeland en Noorwegen was de buitenlandse markt vrijwel afgesloten. Tijd voor actie, en die werd genomen. Voortrekkers uit industrie en overheid staken de koppen bij elkaar, en het NDC was het resultaat. Het NDC ging voortvarend aan de slag. De opleidingen en de duikmedische begeleiding werden ter hand genomen en de overheid kwam met wetgeving. De jongste ontwikkeling is de verplichting tot certificering van het duik- & caissonsystemen, die naar verwachting in 2006 zal worden ingevoerd, zodat straks voor de duiker veilig en deugdelijk materieel is gewaarborgd. Eén ding is niet veranderd: in al die activiteiten was, en is, de rol van het NDC initiërend, organiserend en faciliterend. De uitvoering gebeurt door deskundige organisaties in het veld. Het NDC-Bureau zelf is dan ook een slanke organisatie: een directeur, een cursuscoördinator, en twee parttime secretaresses. Hoewel bij de oprichting de medische begeleiding van beroepsduikers de hoogste prioriteit had, was het item twee op de lijst, de opleiding van duikers, dat als eerste resultaat gaf. Reeds in november 1986 werden de eerste applicatiecursussen gegeven en in 1987 stemde de Koninklijke Landmacht ermee in om op reguliere basis burgers tot duiker op te leiden. Tot grote vreugde van Staatstoezicht op de Mijnen, de toezichthouder op het duikwerk in de olie- en gaswinning, die vrijwel meteen daarna, in 1988, de opleiding verplicht stelde. Internationale erkenning volgde in 1989. Inmiddels is het NDC ontwikkeld van een enthousiast particulier initiatief tot een door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangewezen instelling bevoegd tot de afgifte van certificaten duikarbeid. Een stuk erkenning, zo’n aanwijzing, maar het brengt ook de nodige verplichtingen met zich mee voor wat betreft waarborgen rond de certificering. NDC-certificaten kunnen op twee manieren worden verkregen, door inschaling en door opleiding. CERTIFICERING VAN DUIKARBEID

De eerste presentatie betrof de waarborgen rond certificering in het algemeen, en de inschaling in het bijzonder en werd gehouden door de directeur van het NDC, Sijtsche Zwiers. Zwiers is jurist en is sinds januari 1985 bij de stichting werkzaam. Zij is van alle nog actief bij het NDC betrokkenen de langstzittende. CURSUSBEWAKING EN ORGANISATIE Inschaling is één manier om een certificaat te verkrijgen. Wat veel vaker voorkomt, onze “core business” als het ware, is het verstrekken van certificaten op grond van een (met succes afgeronde!) opleiding. Hierover ging de tweede presentatie gehouden door Carin Bot, cursuscoördinator. Ook Carin draait al weer een hele tijd mee bij het NDC, sinds november 1990 om precies te zijn. Het NDC organiseert opleidingen in samenwerking met verschillende instanties. Kwaliteitsbewaking is daarbij van groot belang, zowel de kwaliteit van de opleiding als van het eindproduct. Het NDC heeft daarvoor verschillende methoden, zoals cursusbezoeken en cursistenevaluaties. Doel is dat de eindgebruiker er van op aan kan dat een persoon met een NDC-certificaat het bij dat certificaat vastgelegde niveau ook daadwerkelijk heeft gehaald. Met een moderne term: wysiwyg - what you see is what you get! Sinds die eerste opleidingen in 1986 is er het inmiddels wereldberoemde opleidingsvaartuig RV 50 aangeschaft, en heeft de Arbowetgeving met zijn verplichte Risico-Inventarisatie & -Evaluatie, de RI&E, ook voor de duikeropleidingen bij de Koninklijke Landmacht zijn intrede gedaan.

Presentatie Ir. J.M. Baars, Baars-CIPRO BV

Presentatie dhr. M. kocken, duikafdeling Brandweer Amsterdam NVBR

11

Presentatie dhr. K. Segaar, Tursas Consulting

ONDER WATER WERKEN MET LEERLINGEN Werken met leerlingen is een bijzonder risico, en Maj de Knegt vertelde hoe de duikerschool van de Landmacht daar mee om gaat. Maj. Kees de Knegt, is commandant van de Pontonniersschool van de Koninklijke Landmacht, tevens namens de Landmacht lid van het bestuur van het NDC. Met name bij praktijkopleidingen wil je enerzijds zo goed mogelijk de praktijk nabootsen, terwijl je anderzijds werkt met leerlingen, wat een speciale verplichting schept voor wat betreft de veiligheid. NDC en duikerschool samen zijn er goed in geslaagd de juiste balans te vinden. Waar komen ze terecht, de duikers die door het NDC worden opgeleid. Dat is heel divers: de traditionele indeling van de industrie in offshore, binnenwater, berging begint te vervagen: offshore bedrijven werken in het binnenwater, bergingsbedrijven in de offshore, en ga zo maar door. DUIKWERK IN DE BERGING De volgende spreker, Capt. H.A. Kamsteeg, is manager operations van Smit Salvage BV, tevens bestuurslid van de NADO, de Nederlandse Associatie van Duikondernemingen. Eigenlijk is het een voorganger van de NADO, de Vereniging van Bergingsbedrijven, die de aanzet heeft gegeven tot de oprichting van zowel de NADO als het NDC, onder de bezielende leiding van de toenmalige voorzitter en illustere voorganger van de heer Kamsteeg, Willem Moerkerk, directeur van wat tegenwoordig Smit Salvage heet. Smit Salvage is sinds jaar en dag bekend als dé specialist op het gebied van berging, en Bert Kamsteeg vertelde op boeiende wijze over de specifieke uitdagingen die men tegenwoordig in de berging tegenkomt, en de oplossingen die men daarbij hanteert. FUNDERINGSONDERZOEK ONDER WATER Het duikbedrijf van de volgende spreker is veel korter op de markt. Ingenieur Jeroen Baars, directeur-eigenaar van Baars CIPRO BV volgde nog tijdens zijn studie aan de TU te Delft de duikeropleiding van het NDC, en vond met zijn duikpapieren op zak een gat in de markt als een soort van onder water ingenieursbureau. Het NDC spant zich al 20 jaar in voor de opleiding, de medische begeleiding, en het materieel van de beroepsduikers. En de industrie vaart daar wel bij: een gereguleerde markt met deugdelijk gekeurde en goed opgeleide duikers. Maar heeft er ook iemand aan de belangen voor de beroepsduikers zelf gedacht? WAT IS ER BEREIKT VOOR DE BEROEPSDUIKER De volgende spreker was Robert Vlietman. Hij vertegenwoordigt de CNV bedrijvenbond in het NDC bestuur. Hij heeft tevens de functie van secretaris in het NDC bestuur. Hij vertelde wat er in de afgelopen 20 jaar zoal voor de beroepsduiker is bereikt. Daarbij gaf hij aan dat het NDC niet alleen de lange termijn in het oog houdt, maar ook, waar dit op korte termijn pijnpunten bij de duikers zelf oplevert, het NDC bestuur tevens probeert die pijn te verzachten. PRESENTATIE PROMOTIE-ONDERZOEK NAAR GEDRAG VAN LUCHTEMBOLIËN IN DE HERSENEN De laatste de laatste presentatie voor de pauze werd gegeven door KLTZAR Dr Rob van Hulst, hoofd van Duikmedisch Centrum van de Koninklijke Marine in Den Helder, over zijn promotie-onderzoek naar het gedrag van luchtemboliën in de hersenen.

Presentatie drs. A.D. Vos, hoofd archeologisch duikteam en wetenschappelijk onderzoeker NISA

Presentatie van Maj. C. de Knegt, Commandant Pontonnierschool Koninklijke Landmacht

12

Presentatie dhr. G.J.G.M. van der Putten, arts, Arbo Unie Expertisecentrum

DMC en NDC hebben een samenwerkingsovereenkomst voor wat betreft de keuring en medische begeleiding van duikers. De eer voor het promotie-onderzoek komt Doctor van Hulst alleen toe, de rol van het NDC bestond slechts uit een kleine financiële bijdrage. Wanneer straks, ten gevolge van de uitkomsten van het onderzoek van Doctor van Hulst her en der hyperbare behandelcentra verrijzen voor behandeling van postoperatieve patiënten, dan is dat dus vooral de verdienste van doctor van Hulst! Het is goed te weten dat de duikgeneeskunde heeft bijgedragen aan een betere behandeling van niet alleen duikers, maar van alle mensen die een operatie hebben ondergaan. VERPLICHTE DUIKERKEURING WAAROM EN HOE

De eerste spreker na de pauze was Walter Maas, arts. Hij is medisch adviseur van Staatstoezicht op de Mijnen en tevens bestuurslid van het NDC en voorzitter van het Medisch Platform van het NDC. Walter Maas is nauw betrokken geweest bij de invoering van de Arbowetgeving voor wat betreft medische begeleiding en duikerkeuringen. Walter Maas benadrukte vooral dat aan de verplichting tot een duikmedische keuring niet te tornen valt: het gaat tenslotte om mensenlevens. Met de verplichte medische keuring van beroepsduikers veranderde er in de duikindustrie niet eens zo heel veel. Vanaf het begin is

voor deelname aan een NDC duikeropleiding een bewijs van medische goedkeuring verplicht geweest, offshore was het sowieso al verplicht, en de meeste werkgevers zouden er niet over denken een duiker ongekeurd onder water te sturen. Met ingang van 2003 werd echter niet alleen de medische keuring verplicht voor alle beroepsduikers en overdrukwerkers, er kwam ook een verplichte certificering van de artsen die de keuringen uitvoeren, en er werden eisen gesteld aan de keuringen.

DUIKERKEURINGEN IN DE PRAKTIJK

De volgende spreker, Tjeerd van Rees Vellinga, arts bij het Expertise Centrum van de

13

Arbo Unie, tevens lid van het Medisch Platform van het NDC, vertelde wat de nieuwe regelgeving voor impact heeft gehad op de dagelijkse keuringspraktijk. Zijn presentatie gaf de nodige stof tot nadenken voor het Medisch Platform. MEDISCHE BEGELEIDING VAN CAISSONWERK Caissonwerk is geen duikwerk en hoort dus strikt genomen niet op dit symposium thuis. Echter caissonwerk heeft met duikwerk gemeen de verhoogde druk waaronder gewerkt wordt. En caissonwerk en duikwerk vallen beide onder dezelfde wetgeving “Werken onder overdruk” zij het met een paar extra artikelen voor het werken “ondergedompeld in een vloeistof ” zoals dat zo mooi heet. Bovendien is caissonwerk op dit moment met een aantal grote waterbouwkundige werken een groeimarkt. Reden genoeg dus om er hier toch aandacht aan te besteden. Ben van der Putten, eveneens arts bij het Expertisecentrum van de Arbo Unie hield een presentatie over de medische begeleiding van caissonwerkers. DUIKWERK IN DE DIERENTUIN Er wordt op meer plaatsen gedoken dan alleen bij de duikbedrijven. De volgende drie presentaties laten zien waar er nog meer gedoken wordt. Te beginnen in de dierentuin. George Houthoff van Diergaarde Blijdorp vertelde over het waarom, wanneer en hoe van beroepsduiken in de dierentuin, en de twee extra risicofactoren: dieren en publiek. Met name de dieren leverden daarbij mooie plaatjes op. ARCHEOLOGISCH WERK ONDER WATER In ons voorlichtingsmateriaal aan duikers-in-spé vertellen wij altijd dat alles wat je boven water kan doen, ook onder water gebeurt. Dus tja, waarom niet ook archeologische opgravingen? Drs Arent Vos, wetenschappelijk onderzoeker en hoofd van het archeologische duikteam van het NISA doet zijn veldwerk onder water. Wrakduiken als beroep, wie heeft daar niet van gedroomd? Bij het NISA doen ze het niet voor het goud, maar voor de wetenschap. Het was fascinerend om te zien hoeveel geschiedenis daar beneden verborgen ligt en hoeveel informatie je er eeuwen later nog uit kunt halen. DUIKEN BIJ DE BRANDWEER De volgende spreker was Michiel Kocken, van de Brandweer Amsterdam. Het lijkt misschien niet vanzelfsprekend dat er bij de brandweer gedoken wordt, maar er zijn bij de diverse brandweerkorpsen in totaal zo’n 1200 duikers actief zijn. De primaire taak is het redden van levens in geval mensen ongewild te water raken. De brandweer heeft een eigen Ministerie met voor wat betreft de opleidingen eigen regelgeving. Het raakpunt met de duikindustrie is de medische keuringen en de certificering van duikermaterieel. En, natuurlijk: als de brandweer andere dingen onder water wil doen dan het redden van levens, dan vallen ze net zoals wij allemaal volledig onder de Arbowet. Michiel Kocken vertelde over de specifieke risico’s en de daarvoor gevonden oplossingen van het duiken bij de brandweer. CERTIFICERING DUIK- EN CAISSONSYSTEMEN - CERTIFICATIESCHEMA Het laatste onderwerp van de dag was de certificering van duikermaterieel. In het nieuwe Arbobesluit van 2003 staat al het artikel 6.15a dat certificering van duik- en caissonsystemen verplicht stelt. Dit artikel werd niet meteen ingevoerd. Waarom niet? Omdat de eisen waarop gecertificeerd zou moeten worden, nog niet waren vastgelegd. Om die eisen vast te stellen is er een College van Deskundigen ingesteld, bestaande uit 30 personen uit alle geledingen van de beroepsduikwereld. Alan van Ballegooijen is manager van RPS Certificatie, de organisatie die is opgetreden als zgn. “penvoerder” van dit College van Deskundigen. Pas daags vóór het symposium, op 11 mei 2005, heeft de laatste vergadering van dit College plaatsgevonden, en Alan van Ballegooijen presenteerde op welke wijze in de toekomst de certificering zal gaan plaatsvinden, zoals vastgelegd in het zgn. Certificatieschema. Door te kiezen voor de certificering van het onderhoudssysteem, is er een wijze van certificeren gevonden, die recht doet aan enerzijds de wens van de overheid om de kwaliteit en veiligheid van duik- en caissonapparatuur te borgen, en anderzijds de beroepsduikerwereld in al zijn diversiteit de gelegenheid te geven zijn materieel zo te kiezen en te onderhouden, dat dit haalbaar en betaalbaar blijft. CERTIFICERING DUIK- EN CAISSONSYSTEMEN - EISEN AAN MATERIEEL Kees Segaar van Tursas Consulting, vertelde aan de hand van een presentatie opgesteld door hemzelf samen met Garry Pittoors over de inhoudelijke kant: welke eisen er zoal gesteld gaan worden. Alle leden van het College hebben hun bijdrage geleverd, maar Kees Segaar en Garry Pittoors hebben er allebei wel heel veel tijd en deskundigheid in gestoken.

14

Met de keuze voor certificering van het onderhoudssysteem een wijze van certificeren is gevonden, die alle partijen recht doet: enerzijds de overheid, die de kwaliteit en veiligheid van duik- en caissonapparatuur wil borgen, en anderzijds de duikwereld, die voldoende flexibiliteit moet hebben zodat zij hun materieel zo kunnen kiezen en te onderhouden, dat dit haalbaar en betaalbaar blijft. Maar het allerbelangrijkste, en dat moet nog maar eens gezegd worden, dat is de veiligheid van de apparatuur. Want daar gaat het tenslotte om: om die duiker, die caissonwerker, die voor zijn overleven van zijn apparatuur afhankelijk is. Na een korte gelegenheid voor vragen werd de avond afgesloten met een borrel en een buffet aanschieten.

Duikschool te Hedel

15

NOORDHOEK VOOR AL UW WERK OP EN ONDER WATER

INSHORE EN OFFSHORE ISO 9001 versie 2000 en VCA Gecertificeerd

duikerwerken Vos en Peperkamp bv - diving services sedert 1960 gespecialiseerd in duiktechnische hulpverlening aan scheepvaart, industrie, waterbouw- en offshore projecten NOORDHOEK

2033 TG HAARLEM (HOLLAND) Leonard Springerlaan 232 TELEFOON 023-5331601, 0255-517567 - TELEFAX 023-5331601 b.g.g. 06-22413484

Industrieweg 23-29, Postbus 200, 4300 AE Zierikzee Tel. 0111 45 60 00 Fax 0111 45 60 01 E-mail: [email protected] www.noordhoek.net

16

vervolg van pagina 9

DUIKEN IN VERONTREINIGD WATER Duiken in verontreinigd water levert vele risico’s, waar duikers liever niet bij stilstaan. In het H2OPS magazine zet Steve Barsky een aantal risico’s op een rijtje. Hieronder volgt een korte Nederlandse samenvatting. Biologische verontreiniging Biologische vervuiling komt het meeste voor. Er zijn drie groepen van belang; bacteriën, protozomen en virussen. Zij komen o.a. via het riool in het oppervlaktewater. Bij zware regen lopen de riolen over en kan het oppervlaktewater nog wekenlang verontreinigd zijn. De E-colibacterie veroorzaakt zeer heftige diarree. Is de E-colibacterie aanwezig, dan zijn er meestal ook andere bacteriën in de buurt, zoals de cholera-, de vibrio vulnificus en de aeromonas bacteriën. Vibrio vulnificus komt in het lichaam door de mond of door open wonden en kan dodelijk zijn. Cholera komt op dezelfde wijze in het lichaam en overleeft zelfs in zeewater. Een Aeromonasinfectie is dodelijk als hij niet goed wordt behandeld. Van de protozome Acanthamoeba komen er acht voor in vervuild water. Ze veroorzaken ontsteking van het ruggenmerg en zijn alle dodelijk. Giardia vindt men in bijna alle wateren, en veroorzaakt pijn in de ingewanden, diarree en hoge koorts. Van de virussen tenslotte is Hepatitis A de bekendste. Het overleeft in zoet en zout water en veroorzaakt leverontsteking. Chemische verontreiniging Chemische verontreiniging wordt niet alleen veroorzaakt door lekkages bij ongevallen en rampen, er is ook voortdurende verontreiniging van een lager niveau, zoals pesticiden en kunstmest. In bijna alle havens vindt men verfresten van scheepswanden (anti-fouling). Deze bevatten zgn. TBT’s om aangroei van pokken en mossels e.d. te remmen. TBT’s lossen op in vet, en werken in op het centrale zenuwstelsel, bloed, lever, nieren en huid. Er zijn aanwijzingen dat hier een stapeleffect optreedt: op den lange duur zijn ook lage doses schadelijk. Het duurt erg lang voordat TBT afbreekt en ook de afbraakproducten zijn schadelijk. PCB’s zijn inmiddels verboden, maar zijn nog op veel plaatsen in het milieu aanwezig. Duikers moeten ook bedacht zijn op creosoot, dat vaak gebruikt wordt op houten palen. Creosoot kan brandwonden veroorzaken. Sommige chemicaliën zijn zo gevaarlijk dat geen enkele duiker erin zou moeten werken, zoals o.a.:

acetyanhidrine, dichloorpropaan, perchloorethyleen, acrylonitryl, epichlorhydrine, styreen, carbotretrachloride, ethylbenzeen, thrichloorethyleen, cresol, methylchloride, xyleen, chlordaan, methylparathion. Recentelijk is kanker bij duikers in verband gebracht met duiken in vervuild water. Bij duikers van de Israëlische Marine, die sinds 1948 in de met zware metalen vervuilde rivier de Kishon werken, komt veel meer kanker voor dan bij een controle groep. Welke stof precies de oorzaak is is niet bekend, maar de relatie is duidelijk aanwezig. Aanbevelingen Duik niet in verontreinigd water tenzij je precies weet welke verontreinigingen er in zitten. De beste bescherming is een gevulkaniseerd rubber droogpak met aansluitende helm en droge handschoenen. Denk er om dat er geen enkel pak bestaat dat tegen álle verontreinigingen beschermt. Een Constant Volume-helm wordt algemeen zeer veilig gevonden vanwege de overdruk in de helm. Een gewone “demand” duikerhelm kan ook gebruikt worden, mits de ademgasvoorziening is voorzien van een uitlaatklep die voorkomt dat er vervuilende stoffen in terugvloeien in het systeem. De aansluiting tussen de helm en het pak is een kritiek punt. De helm moet snel en goed aansluiten, liefst direct op het pak, maar de sluiting moet ook goed afdichten en goed vastzitten. Het moet zo zijn ontworpen dat er weinig of geen vervuilende stoffen tussen de helm en het pak opgesloten blijven zitten wanneer ze na de duik losgemaakt worden. Voor het losmaken van de helm moet de afsluiting worden afgespoeld en/of ontsmet. Het pak moet een glad en non-poreus oppervlak hebben. Het mag geen vervuilende stoffen absorberen of insluiten. Voor biologisch verontreinigd water is een gevulkaniseerd rubber droogpak het meest geschikt. De handschoenen moeten voorzien zijn van binnen- en buiten manchetringen, met een harde binnenring en rubber buitenring die daar overheen schuift. Voor chemische verontreiniging is het belang welke stof het betreft en of het pak daartegen bestand is. Sommige fabrikanten geven tabellen uit, waarin per stof is aangegeven hoe lang het tegen die stof bestand is. “Permeation time” geeft aan hoe lang het duurt voor de chemische stof zich door het materieel heen vreet. De aanvaardbare blootstellingstrijd wordt bepaald door het “zwakste” materiaal van je uitrusting. Let op, fabrikanten testen meestal op nieuwe

17

spullen. Gebruikte materiaal kan dus (veel) eerder doorlekken. Voor meer informatie: het boek Diving in High Risk Environments, www.hammerheadpress.com, en Diving in Contaminated Waters van de IMCA, [email protected] Bron: H2Ops Mei 2005 JOJO-DUIKEN MINDER ONVEILIG DAN GEDACHT

De aquacultuur in Tasmanië behoorde jarenlang tot de duikindustrieën met het hoogste aantal decompressieziekten ter wereld. Dit werd altijd geweten aan het jojo-duiken dat in die tak van industrie veel voorkomt. Australische onderzoekers hebben aangetoond dat binnen een breder systeem van goede duikprocedures, jojo-duiken niet zo riskant is als eerder aangenomen. Jojo-duiken is het steeds op en neer duiken tussen de werkdiepte en de oppervlakte. In een onderzoek in samenwerking tussen Dr David Smart, medical co-director van het Royal Hobart Hospital en Corry Van Den Broek van Defence & Development te Toronto, Canada (het voormalige DCIEM) werden bij de duikers stikstofbellen gemeten d.m.v. Dopplertests. Nadat meer dan 100 duikers waren gemonitord concludeerden de onderzoekers dat de belvorming niet toeneemt door jojo-duiken, mits de duikers zich aan de duiktabellen houden en mits zij niet sneller opkomen dan 18 meter per minuut. Door de verbeterde duikprocedures is in de in de afgelopen 12 jaar in de Tasmaanse aquacultuur het aantal gevallen van decompressieziekte gedaald met 98%. “Was dat percentage gelijk gebleven, dan zouden wij nu zo’n 150 gevallen van decompressieziekte per jaar hebben. We behandelen nu een of twee duikers per jaar” aldus Dr. David Smart. Bron: H2Ops Mei 2005

VOOR U GELEZEN METAMORFOSE NEDERLANDSE KRIJGSMACHT

De Nederlandse krijgsmacht bevindt zich momenteel in een reorganisatie. Door het

wegvallen van oude vijanden (Sovjet-Unie) en op ruime schaal toepassen van IT-middelen bleek een grondige transformatie nodig. Voor deze drastische strategiewijziging in het defensiebedrijf was het noodzakelijk de autonome “divisiestructuur” van marine, landmacht en luchtmacht aan te passen. Met name is eenheid in beleid ook van belang. Zo worden nog dit jaar de functies van de bevelhebbers van de drie afzonderlijke krijgsmachtsonderdelen met hun staven opgeheven. In plaats daarvan zal een gezamenlijke defensiestaf worden gevestigd in Den Haag. Onze krijgsmacht zal dan op de dezelfde manier zijn getransformeerd als onze partners in NAVOverband. De Joint Diving School is een onderdeel hiervan. STROOM UIT STROMING De stroming in zee veroorzaakt door op- en afgaande tij, vormt een veel productievere bron van schone energie dan de wind. In Noorwegen heeft men deze wetenschap al omgezet in de praktijk. Op de zeebodem in de zeestraat bij Kvalsundet staat een windmolenachtige generator die elektriciteit opwekt uit de getijdenstroming. De testen met het prototype zijn afgerond. De installatie gedraagt zich zoals van tevoren werd verwacht. Voor meer informatie: www.e-tidevannsenergi.com JAARVERSLAG STAATSTOEZICHT OP DE MIJNEN

plan 2002-2007. Alle strategische initiatieven liggen op schema. SodM heeft actief deelgenomen aan een drietal pilotprojecten van het PAO-project “samen op inspectie”. Het PAO-project heeft ten doel de inspectiedruk op de oliemaatschappijen terug te brengen. In 2004 zijn er door SodM 163 inspecties uitgevoerd waarin (delen van) de Arbeidsomstandighedenwetgeving zijn meegenomen. Op basis van deze inspecties zijn er 78 bevindingenbrieven uitgegaan, twee preventieve stilleggingbeschikkingen opgesteld, twee procesverbalen gemaakt en drie boeterapporten opgesteld. Ook in het kader van de Arbeidstijdenwet/arbeidstijdenbesluit werden controles uitgevoerd. Er werden 10 bevindingenbrieven verzonden. In twee gevallen moest ondanks de waarschuwingen een procesverbaal worden opgemaakt ten gevolge van het feit dat sommige werknemers beduidend meer werkten dat de toegestane 15 dagen in 21 dagen. In 2004 zijn er in de delfstofindustrie 12,0 miljoen uren gemaakt zonder dodelijke ongevallen. Het aantal ongevallen met ziekteverzuim per miljoen manuren is toegenomen van 4,3 (2003) naar 4,7 (2004). In vergelijking met andere bedrijfstakken is het aantal ongevallen uiterst laag. Op het gebied van duiken zijn geen incidenten en/of opmerkingen geplaatst in het jaarverslag. Voor meer informatie: www.sodm.nl

Het jaarverslag biedt een overzicht van de activiteiten van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in 2004. Tevens laat het verslag zien hoe het SodM invulling heeft gegeven aan de strategische keuzes die vastgelegd zijn in het “Strategisch beleids-

Tabel 1: Personeel ingezet bij ROV-operaties op de Noordzee, 2000 - 2003

Tabel 2: Personeel ingezet bij ROV-operaties per Noordzee-sector, 2000 - 2003

18

OFFSHORE TOENAME ACTIVITEIT OP NOORDZEE In het derde nummer van Offshore Visie lazen wij dat de offshore-activiteiten op het Nederlandse Plat weer toenemen. Met name werd vermeld dat bij het logistieke servicecentrum te Den Helder het een komen en gaan is van bevoorradingsvaartuigen. Op de Paleiskade zijn in de afgelopen tijd allerlei nieuwe faciliteiten aangelegd om de bevoorradingsactiviteiten nog verder te optimaliseren. Daarnaast is de dreigende sluiting van Den Helder Airport definitief afgewend en kan de stad zich eindelijk verder ontwikkelen tot één van de voornaamste servicecentra voor de offshore-industrie van Noordwest-Europa. NOORDZEE STATISTIEKEN Deze statistieken worden door de IMCA (en daarvoor zijn voorganger de AODC) bijgehouden sinds 1982, met uitzondering van een periode van twee jaar in de jaren 90. Onderstaande tabellen laten over de periode 2000 t/m 2003 achtereenvolgens zien de aantallen personeel ingezet op de Noordzee, en de herkomst van dat personeel als percentage van het totaal voor de landen Denemarken, Nederland, Noorwegen en Groot Brittannië (UK). Het betreft personeel daadwerkelijk aan het werk op de drie peildagen. Personeel dat ziek is, met verlof of anderszins afwezig wordt niet meegeteld. Uit de getallen blijkt dat in 2002 en 2003 relatief weinig ROV-personeel is ingezet ten opzichte van voorgaande jaren. Voor wat betreft duiken wordt geconstateerd dat duikactiviteiten over de jaren steeds verder is afgenomen, maar dat de afname in de laatste jaren stabiliseert.

Tabel 3: Personeel ingezet bij duikoperaties op de Noordzee, 2000 - 2003

Tabel 4: Alle duikers ingezet bij duikoperaties per Noordzee-sector, 2000 - 2003

Figuur 1: Al het ingezet personeel

Tabel 5: Alle Luchtduikers ingezet bij duikoperaties per Noordzee-sector, 2000 - 2003

Figuur 2: Luchtduikers

19

Producent & voorraadhouder van

&

Thermische Ultrathermische Brandgereedschappen voor gebruik onder en boven water

PRODUCTIE-

EN HANDELSBUREAU SLIEDRECHT BV Oranjestraat 61-63 3361 HP Sliedrecht Telefoon (0184) 415247 Fax (0184) 411940 E-mailadres [email protected]

20

Tabel 6: Alle Bellduikers ingezet bij duikoperaties per Noordzee-sector, 2000 - 2003

Figuur 3: Bellduikers

IMCA VEILIGHEIDSSTATISTIEKEN 2004 Deze statistieken worden bijgehouden door de IMCA onder zijn leden wereldwijd. Doel van deze statistieken is bij te houden hoe de IMCA-leden op dat gebied presteren, en om een maatstaf te geven voor de individuele leden.

Verloren uren t.g.v. persoonlijke ongevallen x 1.000.000 Totaal aantal gewerkte uren Voor 2004 waren deze cijfers als volgt: Overall Lost Time Frequency Rate (LTIFR) Totaal aantal ongevallen met tijdverlies

De IMCA gaat uit van het zgn. Verloren Tijd Frequentie Cijfer: de Overall Lost Time Freqency Rate (LTIFR) en de Offshore Lost Time Frequency Rate (offshore LTIFR). Het Verloren Tijd Frequentiecijfer wordt berekend als volgt:

Offshore Lost Time Frequency Rate

1,13

............................................................................................................................

..................................................................................................................................

164 1,64

........................................................................................................................................................

Onshore Lost Time Frequency Rate ..........................................................................................................................................................0,61 Spreiding (één na hoogste - één na laagste)

12,4-0,58

..........................................................................................................................

OPLEIDINGEN Op 27 mei j.l. konden 12 deelnemers van de Opleiding Duikarbeid Categorie A&B hun diploma in ontvangst nemen. De opleiding verliep voorspoedig. Eén militaire deelnemer, die een aantal duiken moest inhalen, werd ontheven omdat hij niet alert genoeg was en derhalve geconstateerd moest worden dat hij niet aan de gestelde normen in het kader van de duikveiligheid voldeed. Tijdens bezoeken aan deze opleiding viel op dat de sfeer onder de leerlingen zeer goed was en er werd heel wat afgelachen. In de komende tijd gaan een aantal opleidingen van start, zoals de

Diploma-uitreiking 27 mei 2005

21

MAD-A Opleiding van 12 september tot en met 22 september. Er staat een duikploegleideropleiding gepland van 7 november tot en met 11 november 2005. Ook zullen een vijftal herhalingsopleidingen MAD-A van start gaan. INTERESSE IN EEN OPLEIDING Nadere informatie vindt u in onze uitgebreide brochures inclusief het aanmeldingsformulier. Of zie onze vernieuwde site www.ndc.nl Voor plaatsing op de verzendlijst kunt u bellen naar Telefoon 015 2512028

SELECTIECOMMISSIE Er vond één selectiedag plaats op 15 juli. In totaal namen 12 selectanten hieraan deel, waarvan: • acht het bericht ontvingen te zijn toegelaten tot de opleiding; • twee een herkansing krijgen; • twee werden afgewezen op praktijkproeven.

NDC PUBLICATIES HUILGRENS Het boek “Huilgrens - memoires van een duiker bij Marine en Landmacht” door Rob Rademaker. Lees en kijk mee: van koperen helm tot Superlite, van Biems tot “Moeder van alle duikvaartuigen”, van mijnen ruimen tot stappen in Brouwershaven, van witte dolfijn tot vigmoon. Het boek bestaat uit twee delen in één band (paperback formaat 24 x 17 cm), waarin ruim 200 verhalen op Robs geheel eigen wijze verteld, meer dan 200, deels unieke historische foto’s, alsmede een aantal illustraties van Robs eigen hand. NIEUWE UITGAVE NDC TABELLEN Vanaf heden is verkrijgbaar de tweede herziene druk van de NDC decompressietabellen. Zowel inhoudelijk als qua vormgeving is het nodige veranderd.

Vormgeving • het boek is nog steeds losbladig, echter om de kosten beperkt te houden is gekozen voor een vereenvoudigde uitgave • het papier is wel scheurvast, maar de drukinkt is niet watervast • het formaat is handzamer geworden Inhoud • Toegevoegd zijn stroomdiagrammen voor de noodprocedures. • De toelichting voor het gebruik is aangepast en verduidelijkt naar aanleiding van vragen en opmerkingen uit de praktijk, onder eindredactie van Prof. Dr. W. Sterk. • Het hoofdstuk “Behandeling van duikerziekten” is aangepast aan moderne inzichten: Tabel 5 wordt niet langer gebruikt als behandelingstabel, maar alleen nog preventief; voor de behandeling van luchtembolieën wordt niet meer Tabel 6a gebruikt, maar Tabel 6, eventueel met verlengingen. De tabellen zelf zijn ongewijzigd gebleven. Kosten: het NDC tabellenboek kost e 73,78 inclusief 6% BTW en verzendkosten. WERKINSTRUCTIE & LIJNSIGNALEN Het P-blad Duikarbeid ging uitgebreid in op de inhoud van de Werkinstructie en de Lijnsignalen. Toen het Besluit Arbeid onder overdruk werd opgenomen in het Arbobesluit verdween deze meer gedetailleerde regelgeving. In de toelichting op de Arbobeleidsregel werd echter al aangegeven dat het NDC hierover een publicatie zou doen verschijnen. Deze publicatie is nu gereed. Basis was de tekst van het P-blad Duikarbeid. De tekst werd aangepast aan de nieuwe wetgeving en deskundig commentaar werd verwerkt. Voor de lijnsignalen is gebruik gemaakt van de lijnsignalen zoals die geleerd worden tijdens de NDCduikeropleiding. Aan de tekst is toegevoegd een advies inzake de certificering van de duikmedisch begeleider (welk advies inmiddels door de wetgeving is overgenomen), alsmede adviezen inzake de inhoud van de EHBO-koffer. Het boekje is zowel in de Nederlandse taal als de Engelse taal beschikbaar en kan op de gebruikelijke wijze besteld worden (zie elders in deze Nieuwsbrief) en kost e 19,03 inclusief BTW en verzendkosten.

22

BOEKJE DUIKWETGEVING Ten behoeve van de lessen wetgeving heeft het NDC de Nederlandse duikwetgeving gebundeld. Dit boekje is op bestelling verkrijgbaar. Wijzigingen worden regelmatig in de publicatie verwerkt. Inmiddels is de nieuwste versie, waarin verwerkt de wijziging beleidsregels van de Arbeidsomstandighedenwetgeving van oktober 2003, zowel in de Nederlandse als Engelse taal beschikbaar. Deze nieuwste versie is gedateerd november 2003. Het kan op de gebruikelijke wijze besteld worden (zie elders in deze Nieuwsbrief) en kost e 25,18 inclusief BTW en verzendkosten. BESTELKODE NDC PUBLICATIES (Bedragen zijn inclusief BTW en administratie- en verzendkosten) • Boek Huilgrens Bestelkode: Huilgrens Bedrag: e 29,50 (bij een bestelling van > 10: e 22,50 excl. Verzendkosten) • NDC-decompressietabellen losbladig Bestelkode: Tabellen Bedrag: e 73,78 • Arbopublicatie “Werkinstructie & lijnsignalen” Bestelkode: Werkinstructie Bedrag: e 19,03 • Arbopublicatie “Work instruction” Bestelkode: Work instruction Bedrag: e 19,03 • Boekje Duikwetgeving Bestelkode: Duikwetgeving Bedrag: e 25,18 • Boekje Arbo Act & Diving Regulations Bestelkode: Diving Regulations Bedrag: e 25,18 • Cursusboek Duikploegleider Bestelkode: Cursusboek Duikploegleider Bedrag: e 116,60 • Cursusboek Civiele Onderwaterbouw Bestelkode: Cursusboek Civiele Onderwaterbouw Bedrag: e 109,71 • Cursusboek Medische Aspecten van het Duiken A (DuikEHBO) Bestelkode: Cursusboek MAD-A Bedrag: e 112,36 • Geplastificeerde kaart “ongeluk met een hogedruk waterspuit” Bedrag: e 11,66 Bestelkode: Kaart Hogedrukspuit • DVD Werken onder water Bedrag: e 10,00 Bestelkode: DVD werken onder water

VERTALINGEN CERTIFICATEN Van het Certificaat Duikarbeid Categorie B / Deel I zijn vertalingen verkrijgbaar in het Engels, Deens, Duits en Frans. Van het Certificaat Duikarbeid Categorie A is een vertaling in het Frans verkrijgbaar. Van het Certificaat Civiele Onderwaterbouw is een vertaling in het Engels verkrijgbaar. Van het Certificaat MAD-A zijn vertalingen verkrijgbaar in Engels, Frans en Duits. Van het Certificaat Duikploegleider zijn vertalingen verkrijgbaar in Engels en Frans. Exemplaren van de vertalingen kunt u gratis opvragen bij het NDC, telefoon: 015 2512020. (Alleen voor NDC cursisten, NADO-leden en donateurs NDC).

OOK TE BESTELLEN NIET-NDC PUBLICATIES Directe mailing Diving Safety Memo’s en andere Safety Notes. Per jaargang Bestelkode: DSM (eventueel jaargang noemen) Bedrag: e 20,53 IMCA-logboek (diver, rov, inspection, supervisor) Bestelkode: Logboek (diver of rov of inspection of supervisor) Bedrag: e 57,42 24e druk van het Oranje Kruis Boekje Bestelkode: EHBO-boekje Bedrag: e 27,67 BESTELWIJZE: Door overmaking van het genoemde bedrag op Postbanknummer 672666 ten name van het NDC onder vermelding van de bestelkode en het adres waarheen de publicatie gezonden moet worden. De bedragen zijn inclusief BTW en verzendkosten. Wanneer u drie weken na de overmaking nog niets van ons heeft ontvangen, dan wordt u verzocht contact op te nemen met het NDC. Het komt voor dat uw adres niet op het door het NDC ontvangen bank/giroafschrift wordt vermeld. I.v.m. de wet op de persoonsregistratie etc. mogen banken uw adres niet meer aan derden verstrekken.

VERLOREN/GESTOLEN CERTIFICATEN Bij het NDC is de bijgewerkte lijst verkrijgbaar van verloren/gestolen NDC-certificaten. Ook bij het NDC is verkrijgbaar de bijgewerkte lijst van verloren/gestolen HSE-certificaten. Ook hier geldt: certificaten met de op die lijst staande nummers zijn ongeldig. Bent u uw certifica(a)ten kwijt, meldt dit dan schriftelijk aan het NDC. Noem daarbij de oorzaak van het kwijtraken. Bij opgave van gestolen certificaten dient bij voorkeur een kopie van het proces verbaal bijgevoegd te zijn. U kunt tevens, indien gewenst, een verzoek doen voor nieuwe certificaten. Vergeet het juiste aantal pasfoto’s niet. Het NDC zal het oude registratienummer ongeldig verklaren en een nieuw registratienummer uitreiken. Per certificaat wordt e 67,83 aan administratiekosten en e 15,00 voor het nieuwe certificaat in rekening brengen. Genoemde bedragen zijn inclusief BTW en dienen vooraf na ontvangst van de rekening te zijn voldaan. Voornoemde geldt alleen voor certificaten uitgereikt door het NDC.

AGENDA METS 2005: Marine Equipment Trade Show op 15, 16 en 17 november in Amsterdam RAI. www.metsrade.com Betondag 2005 op 17 november in De Doelen te Rotterdam. www.betonvereniging.nl

INTERNET UW SPECIALE AANDACHT VOOR Normen persoonlijke beschermingsmiddelen: http://europa.eu.int./com/enterprise/newapproach/standardization/harmstds/reflist/ppe. html treft u aan de publicatie van de titels en referentienummers van de Europese geharmoniseerde normen krachtens de

CURSUSPROGRAMMA 2005 - 2e helft Opleiding Duikarbeid Cat. A&B 05 /03 Medische Aspecten van het Duiken A 05 /02 Herhalingsopleiding MAD-A 05 /11 te De Bilt Herhalingsopleiding MAD-A 05 /07 Herhalingsopleiding MAD-A 05 /08 Herhalingsopleiding MAD-A 05 /12 te De Bilt Herhalingsopleiding MAD-A 05 /09 Civiele Onderwaterbouw 05 /01 Civiele Onderwaterbouw 05 /02 Duikploegleideropleiding 05 /02 UK-module voor NL-duikploegleiders NL-module voor IMCA-supervisor Diving Safety Course 05 /02 Selectie 05 /05 Selectie 05 /06 Selectie 05 /07 Selectie 05 /08 Herhalingsopleiding Duikerarts A

5 september tot en met 18 november 12 september tot en met 22 september 22 en 23 september 31 oktober en 1 november 21 en 22 november 24 en 25 november 5 en 6 december 7 november tot en met 25 november 7 november tot en met 11 november en 28 november tot en met 9 december 7 november tot en met 11 november 22 september 2005 28 oktober 2 december 15 juli 28 september 20 oktober 1 december 6 oktober

De opleidingen worden verzorgd door de Pontonniersschool in Hedel, tenzij anders vermeld. *) = door dr. S.J. Hoitinga van Med Prevent Bedrijfshulpverlening BV, cursuslocatie elders in Nederland (Akersloot of De Bilt) **) = door artsen van het Duikmedisch Centrum van de Koninklijke Marine te Den Helder, cursuslocatie midden Nederland

23

richtlijn 89/686/EEG betreffende “persoonlijke beschermingsmiddelen”. Duikmedisch en/of duikmedische keuringsrichtlijnen EDTC: www.edtc.nl Nederlandse Vereniging van Duikgeneeskunde: www.duikgeneeskunde.nl CNV-site Veilig en gezond werken www.veiligengezondwerken.nl www.cnvhavens.tk Belangrijke informatie van en over het CNV en/of wat voor haar leden van belang is te vernemen. In ieder geval interessant voor met name alle werknemers in de havens en in de duikindustrie. Voor de duikers is een eigen pagina ingericht.

G.G. Hartmann, M. Jansen, A.L.P. Janssens, S. Medved, D.B.W. van Schaijk, M. van Ommeren, M.D. Quint, W. Rosbergen, R.M. Vegter en M. Visser. GESLAAGD SELECTIE (TOEGELATEN TOT DE OPLEIDING A&B) d.d. 15 juli De heren D.H. Bosman M. van Gennip, M.A.H.J. Heuvelink, F. van Houwelingen, J.S. van Kleef, J.J. Litjens, P.M. Statema en B.G.J. Verstraten. OPLEIDING DUIKARBEID CATEGORIE A&B d.d. 27 mei 2005 De heren A.P. Alkema, A.A.A.P. Floor,

BEROEPSDUIKEN - IETS VOOR JOU? Je hebt een technische of nautische opleiding op VMBO/MBO niveau, maar je wilt meer... Of je hebt MAVO/HAVO, maar in je vrije tijd ben je altijd aan het sleutelen of klussen... Daarnaast ben je een echte waterrat: je surft, je zwemt of misschien doe je zelfs al aan sportduiken, kortom: het water trekt. Zoek je geen baan van 9 - 5, en ben je graag buiten dan is de beroepsduikeropleiding van het NDC misschien iets voor jou. De Nederlandse duikindustrie zit te springen om handige mensen, die hun boven water talenten onder water verder willen uitbouwen.

VOLLEDIGE OPLEIDING MEDISCHE ASPECTEN VAN HET DUIKEN B In 2005 De heren M.T.W.J. van Rijswijk, T.S. van Wettum en W.G.E. Vanelverdinghe. HERHALINGSOPLEIDING MEDISCHE ASPECTEN VAN HET DUIKEN B In 2005 De heren D. Broers, B. van der Elst, J.A. Foks, J.F. Martina, N.H. Pleizier, H. Raaijman, C.J.W.M. van Rooij, M. Scheurwater, P. Schol, F. Schrijver en J.P. Vink. UITGEREIKTE CERTIFICATEN DUIKPLOEGLEIDER Duikploegleider van mei 2005 tot en met juli 2005 De heren R.C. Beard, N.P. Ballinger, B.H.W. Janssen, R. Kramer, J. Reynart en C.M. Snoek.

COLOFON Bureau NDC Buitenhofdreef 280 2625 RE DELFT

Telefoon: 015 - 251 2020 Telefax: 015 - 251 2021

Advertenties: 1/4 pagina A 167,50 1/2 pagina A 255,00

Wil je meer weten: schrijf of bel het NDC, Buitenhofdreef 280, 2625 RE Delft, telefoon 015 2512020, internet www.ndc.nl, e-mail [email protected].

Redactionele bijdragen kunt u zenden aan Bureau NDC.

Grafische verzorging: LnO drukkerij/uitgeverij Zierikzee

24