NDC NIEUWS. - zie elders in deze Nieuwsbrief -

NDC NIEUWS NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2006

INHOUDSOPGAVE Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Nieuwsbrief op internet . . . . . . . . . . . .2 Verlof/Bereikbaarheid . . . . . . . . . . . . .2 Duikmedische keuringen . . . . . . . . . . .2 NDC Tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 Refresher Opleiding Duikarbeid Categorie A&B . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 Veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 Sportduiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

WEDERZIJDSE ERKENNING DUIKMEDISCHE KEURINGEN - BIJNA ROND Zowel the Health and Safety Executive, HSE, als het NDC inclusief onze overheid hebben elkaars beleid ten aanzien van de duikmedische keuringen goedgekeurd. Rest alleen nog de ondertekening van de Memorandum of Understanding. Beide landen hebben hun beleid gestoeld op het EDTC-model.

TIP! Vergeet niet regelmatig te kijken op • www.sodm.nl • www.imca-int.com • www.hse.gov.uk • www.mkb.nl • www.staatscourant.nl • www.overheid.nl

- zie elders in deze Nieuwsbrief -

Offshore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

NADO HERSTRUCTURERING

NDC-bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8

De Commissie Herstructurering en het NADO Bestuur hebben op 30 mei hun voorstel Herstructurering NADO gepresenteerd. Het voorstel is goed ontvangen en in de komende maanden wordt gewerkt aan een uitwerking. Naar verwachting kan het concrete plan nog voor het einde van het jaar gepresenteerd worden aan de duikindustrie te weten: met name de duikbedrijven en de zelfstandige duikers.

(DUIK)Wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . .8 Nieuwe arbeidstijdenwet in aantocht . .9 Waarom getrainde proefdieren minder decompressieziekte krijgen. . . . . . . . . .9 Medisch Platform . . . . . . . . . . . . . . .11 Platform Opleidingen . . . . . . . . . . . .11 Inschalingscommissie . . . . . . . . . . . .11 Voorlopig College van Deskundigen Duik- en caissonsystemen . . . . . . . . .12 NADO-Pagina’s . . . . . . . . . . . . . . . . .13 Voor u gelezen . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Kamer van Koophandel opleidingen voor startende ondernemers . . . . . . . .19 Verzekeringen: Arbeidsongeschiktheidsrisico van beroepsduikers . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Opleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 Selectiecommissie . . . . . . . . . . . . . . .21

REFRESHER OPLEIDING VOOR EX-BEROEPSDUIKERS Steeds vaker krijgt het NDC het verzoek van ex-beroepsduikers, die enkele jaren iets anders hebben gedaan, wat te doen om hun duikcertificaat weer geldig te krijgen. Zoals bekend behoudt het duikcertificaat haar geldigheid zolang de houder kan aantonen dat hij in de afgelopen jaar tenminste 30 duiken heeft gemaakt. Voor deze mensen is een Refresher Opleiding Duikarbeid Categorie A&B ontwikkeld. Ook buitenlandse duikers, die bij inschaling tonen wel de juiste opleiding te hebben gevolgd maar niet kunnen aantonen aan de ervaringseis te voldoen, kunnen aan zo’n Refresher Opleiding deelnemen. - zie elders in deze Nieuwsbrief -

P.R. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 Publicaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 Verloren/gestolen certificaten . . . . . .24 Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 Geslaagd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

1

- zie elders in deze Nieuwsbrief -

VAN DE REDACTIE In de periode mei tot en met augustus vonden twee opleidingen plaats: te weten één opleiding Duikarbeid Categorie A&B en één MAD-A Opleiding. Daarnaast werden examens afgenomen voor de Duikploegleideropleiding en werden wervingen voor de komende opleidingen, MAD-A, Duikploegleider, Duikerarts A, Duikerarts B en de herhalingsopleidingen MAD-A opgestart. Helaas moest vanwege het kabinetsbesluit geconstateerd worden dat er een tekort aan duikinstructeurs is

ontstaan, waardoor we genoodzaakt waren de derde opleiding Duikarbeid Categorie A&B van dit jaar te annuleren. Het groene licht werd gegeven voor de Opleiding Duikerarts B zodat de werving opgestart kon worden. Van de wederzijdse erkenning duikmedische keuringen tussen NDC en HSE kon de realisatie in gang

gezet worden. Van ADAS uit Australië kwam een verzoek om te komen tot wederzijdse erkenning hierop is positief gereageerd door het NDC. De Inschalingscommissie kwam 2x bijeen. Een reguliere vergadering en een extra vergadering die op Schiphol Airport werd gehouden.

DUIKMEDISCHE KEURINGEN DUIKMEDISCH CENTRUM VAN DE KONINKLIJKE MARINE - DMC Voor duikongevallen kunt u het DMC bereiken op: • tijdens kantooruren via telefoonnummer 0223 653076 • bij geen gehoor, en bij spoedeisende gevallen ook buiten kantooruren via het bekende alarmnummer 0223 658220 Wachttijden Er zijn momenteel voor de duikmedische keuringen wachttijden, te weten: • Inkeuring zes weken; • Herkeuring vier weken; Het advies luidt “Regel op tijd uw keuring”. Telefonisch spreekuur DMC Het DMC houdt telefonisch spreekuur van maandag tot en met donderdag van 13.00 tot 14.00 uur. Telefoon 0223 653076

Foto: NDC Opleiding Duikarbeid Categorie A&B

EXPERTISECENTRUM ARBO UNIE

VERLOF/BEREIKBAARHEID NATIONAAL DUIKCENTRUM NIEUWSBRIEF OP INTERNET De volledige Nieuwsbrief wordt tevens integraal in pdf.format geplaatst op onze site www.ndc.nl Ook op onze site vindt u onder “Laatste Nieuws” tussentijdse nieuwsberichten, alsmede informatie over cursusdata en aantal beschikbare plaatsen, inschaling, de bijgewerkte lijst met duikerartsen, wie is geslaagd etc. De huidige Nieuwsbrief zal in de komende tijd dunner worden, met korte berichten die verwijzen naar achtergrond informatie, relevante websites etc.

Bereikbaarheid Het NDC werkt met een kleine bezetting: de directeur, de cursuscoördinator, die ook nog vaak op cursusbezoek, in vergadering of anderszins buiten de deur werken, en twee parttime secretaresses.

Voor de inkeuring voor een NDC Opleiding kunt u zich voortaan ook laten keuren bij het Expertiscentrum Arbeid onder Overdruk van de Arbo Unie te Vlissingen, telefoon 0113-886710 ACHTERWACHT Dr. S.J. Hoitinga, telefoonnummer 0513 466217 onder vermelding van deelname NDC Opleiding.

De beste tijd om te bellen is op werkdagen van 10.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 15.00 uur Spreekt u in op het antwoordapparaat, dan bellen wij terug (wel ook het telefoonnummer inspreken!) en ook de e-mail wordt regelmatig beantwoord. Verlof Het kantoor van het NDC is gesloten vanwege de kerstreces gesloten van 22 december 2006 tot en met 3 januari 2007

2

NDC TARIEVEN Voor 2006 zijn de tarieven met ruim 2% verhoogd worden. Voor een opgave zie onze website www.ndc.nl

-OPROEPREFRESHER OPLEIDING DUIKARBEID CATEGORIE A&B In de afgelopen tijd wordt de Inschalingscommissie regelmatig geconfronteerd met duikers, die destijds door ons zijn opgeleid en sinds enkele jaren niet meer werkzaam zijn geweest als duiker. De redenen om een aantal jaren niet te duiken zijn divers: ander werk in het buitenland, vanwege de functie duikploegleider niet meer gedoken, destijds gedwongen door de zzp-problematiek iets anders te gaan doen, etc. Omdat zij niet meer aan de ervaringseis, tenminste 30 duiken in de afgelopen twee jaar, blijken te voldoen, kunnen zij niet zonder meer hun duikwerk voortzetten. Vandaar deze oproep in de Nieuwsbrief. Wellicht bent u zelf geïnteresseerd en/of kent u iemand. Naar verwachting kan de opleiding plaatsvinden wanneer we tenminste zes deelnemers hebben. Er is nog plaats voor 4 deelnemers. Op dit moment weten we nog geen cursustarief. Note: Deze oproep is bedoeld om de behoefte te bepalen. OPZET REFRESHER A&B Doelgroep Duikers met een erkende opleiding Duikarbeid Categorie A of B waarvan de bevoegdheid ingevolge de Arbowetgeving is verlopen. Structuur De Refresher heeft tot doel de kennis en de vaardigheden van de deelnemers vast te stellen. De Refresher is geen opleiding maar een meting. In beperkte mate is er ruimte voor bijscholing. Praktijk: D.m.v. intesten wordt vastgesteld aan welke metingen de deelnemers dienen deel te nemen. Theorie: Theorie wordt per vak bepaald. De duur van de Refresher is, afhankelijk van het niveau van de kandidaten, 2 tot 5 dagen. Toelatingeisen In het bezit van een ongeldig NDC-certificaat Duikarbeid Categorie B (Luchtduiken) afgegeven na deelname aan de opleiding Duikarbeid Categorie B (of bovenbouw) en/of Applicatie-opleiding Luchtduiken en/of een ongeldig HSE Part I certificaat van voor 1998 Note: dit geldt niet voor certificaten afgegeven na een inschaling Bewijs van medische goedkeuring voor beroepsduiken tot 50 mtr diepte, afgegeven door * het Duikmedisch Centrum van de Koninklijke marine te Den Helder. Telefoon: 0223 - 653076; of * het Expertisecentrum van de Arbo Unie te Vlissingen. Telefoon: 0113 - 886710

VEILIGHEID ONGEVALLEN WERKNEMERS IN DE DELFSTOFWINNING IN 2005 In het eerste kwartaal van 2006 zijn de

ongevalcijfers over 2005 beschikbaar gekomen. Geconcludeerd kan worden dat het aantal ongevallen met arbeidsverzuim per miljoen manuren iets is afgenomen, namelijk van 4,7 (2004) naar 3,3 (2005). De laatste vijf jaar schommelt deze ongevalfrequentie rondom de vier. In vergelijking met andere bedrijfstakken een uitstekende score. In 2005 was er sprake van één ongeval met dodelijke afloop (twee doden). Het

3

aantal ernstige ongevallen is in de afgelopen tien jaar niet verminderd. Uit onderzoek van Staatstoezicht op de Mijnen, naar verschillende ernstige ongelukken die in 2005 hebben plaatsgevonden, komen de volgende oorzaken naar voren: • men is er zich onvoldoende van bewust dat vooral routine matig werk risico’s met zich meebrengt; • er wordt te routine matig omgegaan met werkvergunningen; • er wordt te weinig tijd besteed aan de taak risico analyse; • men is onvoldoende alert bij wijziging van werkplannen of personeel; • het personeel beschikte niet over de juiste kennis; • er was sprake van onvoldoende voorlichting aan personeel; • men was niet bekend met de instructie; • gevaren werden onvoldoende ingeschat tijdens werkzaamheden; • was te weinig juist toezicht op de werkzaamheden (op alle niveaus in het veld en op kantoor). Verder blijkt dat in negen van de tien ongevallen het slachttoffer in dienst is van een (onder)aannemer. Samenvattend kan worden gesteld dat de voorbereiding, de samenwerking, de implementatie, de communicatie, naleven van regels en het toezicht beter moet. Wat betreft het naleven van regels hebben alle betrokkenen ook een eigen verantwoordelijkheid. Deze is nader toegelicht in artikel 11 van de Arbeidsomstandighedenwet. Bron: Staatstoezicht op de Mijnen (www.sodm.nl) DUIKEN Voor zover bij het NDC bekend hebben er zich in 2005 geen ernstige duikongevallen c.q. -incidenten voorgedaan. Veiligheid en wetgeving Een actie vanuit de NADO ertoe geleid dat de overheid het beroep duiken niet beschouwt als gevaarlijk maar wel ziet als “hoog risico-arbeid”. Deze actie betrof een brief aan het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Note: Eind 2004 werd vernomen dat onze overheid bezig was met een evaluatie van de Arbowet. Verwacht werd een inperking van de RI&E en sanering van de duikwetgeving. De NADO heeft hierover richting overheid actie ondernomen met als resultaat dat de overheid duikwerk niet omschrijft als gevaarlij-

ke maar wel als hoog risico-arbeid. Begin 2005 werd vernomen dat het Ministerie is gestart met een doorlichtingsoperatie arboregelgeving en dat in deze operatie de inzichten uit de praktijk zullen worden meegenomen. Ook HSE, de Engelse autoriteit The Health and Safety Executive, vermeldt op haar site dat duiken als hoog risico-arbeid wordt beschouwd. In de acht jaar tijd van 1996/1997 - 2003/2004 werden er 24 fatale ongelukken geregistreerd door HSE. Veel van deze geregistreerde ongelukken betroffen sportduikers en -instructeurs. Echter gesteld werd dat vele risico’s enorm verminderd kunnen worden door wet- en regelgeving en training. HSE streeft naar enorme vermindering van duikongevallen en -incidenten in alle takken van de duikindustrie en duiksport. Op de site van HSE kunt u lezen wat HSE heeft ontplooid om dit doel te bereiken. Zie ook www.hse.gov.uk

• Bij 1 ongeval kwam de sportduiker tijdens het duiken onder het ijs in problemen en overleed aan de gevolgen • Bij 3 ongevallen werd de sportduiker vermist. 2 zijn later teruggevonden, 1 is nog steeds vermist • Bij 1 ongeval overleed de sportduiker aan de gevolgen van hartfalen In 2005 zijn 56 meldingen ontvangen van ongevallen, hierbij waren 68 duikers slachtoffer. Van deze 56 meldingen zijn 42 meldingen van een ongeval in Nederland waarbij 54 sportduikers slachtoffer waren en 14 meldingen van een ongeval in het buitenland waarbij 14 sportduikers slachtoffer waren.

De Commissie Duik en Ongevallen Statistiek & Analyse (DOSA) van de Nederlandse Onderwatersportbond (NOB) heeft haar cijfers over 2005 gepubliceerd. DOSA is een non-profit organisatie en betreft een vrijwillige samenwerking tussen vrijwel alle in Nederland vertegenwoordigde duikorganisaties. Daarbij gesteund door reddingsorganisaties, behandelcentra en officiële organisaties. Als doel wordt gesteld het registreren en analyseren van sportduikongevallen om daaruit • Inzicht te krijgen in ongevallen • Trends waarnemen • Verhogen van de duikveiligheid • Ter lering voor alle duikers • Voldoen aan de Arbo

In 2005 werden 34 meldingen van decompressieziekte ontvangen waarbij 46 personen voor decompressieziekte werden behandeld. Herhalingsduiken in combinatie met een geheel ontbrekende duikplanning of een foute duikplanning speelde een grote rol. Sportduikers kwamen op grotere diepte dan de bedoeling was en blijven daar te lang. Bij de enkelvoudige duiken kwamen de sportduikers lucht te kort om de decompressiestops te maken. Oorzaak hiervan was slechte planning van de duik ten opzichte van het getij waardoor de stroming veel sterker was als gedacht. Meer inspanning moest worden geleverd waardoor de luchtvoorraad extra snel op ging. Bij de vakantieduikers speelde naast het maken van herhalingsduiken ook dehydratie een rol. Onvoldoende drinken voor en na de duiken leidde tot verstoring van de vochthuishouding. Bij een enkele sportduiker werd na behandeling een PFO vastgesteld die de waarschijnlijke oorzaak voor de decompressieziekte was. Een terugblik van de meldingen van decompressieziekten over de afgelopen 5 jaar laat een forse stijging zien. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door herhalingsduiken gedurende de vakantie. Dit is een ontwikkeling die DOSA zorgen baart. Tijdens sportduikopleidingen zou aan dit aspect meer aandacht moeten worden besteed.

In 2005 zijn er 5 sportduikers overleden ten gevolge van een sportduikongeval. Van deze 5 sportduikers zijn 4 duikers overleden aan de gevolgen van een duikongeval in Nederland en 1 sportduiker overleed aan de gevolgen van een duikongeval in het buitenland De oorzaken van deze dodelijke duikongevallen zijn:

Bij 18 meldingen van incidenten waren 20 sportduikers betrokken. De ervaring leert dat het aantal meldingen van incidenten maar het topje van de ijsberg is. Veel sportduikers melden incidenten niet omdat zij hiervan het nut niet zien, terwijl we juist zoveel zouden kunnen leren van al de incidenten. Van deze 18 meldingen zijn 15 meldingen van een incident in Nederland

SPORTDUIKEN

4

waarbij 17 sportduikers betrokken waren en 3 meldingen van een incident in het buitenland waarbij 3 duikers betrokken waren. Voor meer informatie: www.nob-nl.nl RECENT ONGEVAL De duiker die sinds 8 juli 2006 werd vermist, is 12 juli dood teruggevonden voor de kust van Goeree-Overflakkee. De 50-jarige man uit Leidschendam is door marineduikers naar boven gehaald. De sportduiker kwam zaterdagmiddag na een wrakduik op ongeveer 25 kilometer voor de kust niet meer naar boven. Een zoekactie met reddingsboten, een douanevaartuig en drie helikopters had geen succes. Het lichaam van de duiker lag op 30 meter diepte vlakbij het wrak waar hij gedoken had. Het stoffelijke overschot is in Scheveningen aan land gebracht. De Waterpolitie heeft de duikuitrusting voor technisch onderzoek in beslag genomen. CURIOSITEIT Belgische artsen zijn stomverbaasd over de Brusselaar Patrick Musimu. De man kan 7,5 minuten onder water blijven en tot 209 meter duiken zonder zuurstoffles. Een normaal mens is allang overleden voor hij zo diep is gekomen. Door bloedingen van de long of aders in de hals die springen. Wat Musimu zo bijzonder maakt, begrijpen we maar voor een klein deel, aldus arts verbonden aan het militair hospitaal te Antwerpen. De 35-jarige Musimu, een fysiotherapeut heeft al een speciale test in het duikersbad Nemo 33 ondergaan. Zijn enorme mentale kracht speelt vermoedelijk een grote rol. De menselijk dolfijn kan door pure concentratie tijdens het duiken de hoofdholtes laten vollopen met water. Naar eigen zeggen ontwikkelde Musimu zijn gave doorslechts drie maanden te oefenen. Het advies luidt: probeer dit niet thuis uit. Bron: NOB

IMCA SAFETY FLASHES Regelmatig treft u in de Nieuwsbrief vertalingen aan van diverse IMCA safety flashes.

Voor degene die niet lid zijn van de IMCA is het tegenwoordig ook mogelijk de Safety Flashes van de IMCA van de IMCA-site te downloaden. www.imca-int.com In 2006 zijn zeven Safety Flashes verschenen over de onderwerpen: • Breathing gas contamination • Fatality - Fall from height in shipyard • Falling object - Load dropped by crane • Hammer dropped from height • Falling object - Grating fell onto pipe deck • Falling object - Failure of lifting appliance • Fatal fall in shipyard • Worker sustained severe facial injuries during vessel maintenance • Hand injury sustained by diver • Recent DP incident onboard a DSV • Fatality - Falling object • Wrist injury sustained during vessel maintenance • Flash fire in field joint coating station • Burns caused by release of steam and boiling water from overheated pump • Hand injury sustained by diver • Isolation of fuel tanks • Near-miss: Missing grating on platform in fuel tank • Recall of Pains Wessex white collision warning hand flares • Near-miss: Potential use of petroleumbased grease in an oxygen-rich environment • Kirby Morgan one-way valves (follow-up to IMCA Safety Flash 09/05 item 1) • Crane incident • Recall due to failure of parts in Dacon Rescue Scoops • Trapped pressure release incident • Serious injury during pipestalk rolling operation • Near-miss involving hyfex fire extinguisher refill kits • Fatal accident with lifting applicance • Small fire caused by toaster in mess room Op deze site staan tevens diverse links naar organisaties die ook veiligheidsnotities uitgeven. Deze zijn interessant voor onze lezers:

Near-Miss - Potential Use of PetroleumBased Grease in an Oxygen-Rich Environment A member has reported a near-miss incident involving the use of hydrocarbonbased grease in an oxygen-rich environment. A diving supervisor had asked an electrician to remove a seized CO2 scrubber motor from a deck decompression chamber (DDC) for repair. The electrician removed the motor to the workshop, where it was dismantled, cleaned and the bearing lubricated with petroleum-based grease. The use of petroleum-based grease on a motor to be used in an oxygen-rich environment (as on a CO2 scrubber in a diving bell) could cause self-ignition and fire, with resulting injuries or fatalities. It was realised that petroleum grease had been used before the motor was refitted. The motor was discarded and a new motor used instead. The following points were noted: • The diving supervisor had not advised the electrician that petroleum-based grease should not be used; • The electrician was unaware that petroleum-based grease was not to be used; • The fact that grease was applied to the bearing was detected and immediately the scrubber motor was discarded. The company involved has made the following recommendations: • Procedures for repair or maintenance of any item should specify special requirements (if any) for that item; • Diving/life support equipment should only be serviced by appropriately experienced and qualified personnel; • Diving/life support equipment should always be checked by appropriately qualified personnel following repair, to ensure all appropriate service and maintenance safety precautions are taken.

Kirby Morgan One-Way Valves FollowUp to IMCA Safety Flash 09/05 item 1 Further to Kirby Morgan Safety Notice #1 of 2005, Kirby Morgan Dive Systems Inc. has issued the attached Product Bulletin #2 of 2006, reporting out that, following recall of one-way valves p/n 555-195 (see IMCA safety flash 09/05 item 1 and Kirby Morgan safety notice #1 of 2005), these valves have all been re-tested and re-certified; and have been proven the be fully functional and fit for their intended purpose. The International Marine Contractors

5

Association These valves now have two date stamps. The stamp on the cylindrical valve body is the original manufactured date. The date on the hexagonal valve seat is the date of the re-test. IMCA PUBLICATIES IMCA has update its protocol for testing the environmental control functions of hyperbaric evacuation systems (HESs), via IMCA Information Note 02/06. The update version of this material reflects experience of members carrying out testing and features revised guidance on the CO2 injection rate to be used for tests. EDTC-PUBLICATIE “MEDICAL ASSESSMENT FOR WORKING DIVERS” De nieuwe uitgave van de European Diving Technology Committee (EDTC) “Medical Assessment for working divers” wordt uitgebracht door de IMCA. De publicatie is bestemd voor de duikerkeuringsartsen die volgens de EDTC-richtlijnen zijn opgeleid. Deel I geeft informatie aan diegene die de medische keuring ondergaat ofwel de EDTC Fitness to Dive Standards. Deel II behandelt voornamelijk de principes van keuren, het menselijk lichaam etc. Dit deel is voornamelijk voor de keuringsarts van belang. Ook de aanbevelingen van recente medische workshops zijn hierin verwerkt. Voor meer informatie: www.imca-int.com & www.edtc.org

OFFSHORE ARBEIDSMARKT Sinds 1982 worden statistieken door de IMCA (en daarvoor zijn voorganger de AODC) bijgehouden. Personeel ingezet op de Noordzee, en de herkomst van dat personeel als percentage van het totaal voor de landen Denemarken, Nederland, Noorwegen en Groot Brittannië (UK). Voor wat betreft het duiken op de Noordzee wordt geconstateerd dat duikactiviteiten over de jaren steeds verder zijn afgenomen, maar dat de afname in de laatste jaren stabiliseert. Gesteld werd dat de in 2005 geldende Arbeidstijdenwet/-besluit offshore het duiken op het NL-plat onaantrekkelijk maakt.

Beroepsduikers nu wél goed verzekerd ! INTRAMAR adviseert sinds 1994 bedrijven die actief zijn in de maritieme- en energie industrie. Voor beroepsduikers zijn in samenwerking met verzekeraars en beroepsorganisaties maatwerk producten ontwikkeld: Aansprakelijkheidsverzekering Arbeidsongeschiktheidsverzekering * Ongevallenverzekering * Ziektekostenverzekering * HOLLAND DIVING INTERNATIONAL Adm. de Ruyterstraat 24 3115 HB Schiedam Haven nr. 550 Tel. +31 (0)10 435 22 22 Fax. +31 (0)10 434 64 21 E-mail: [email protected] www.hollanddivingint.com

* Door het combineren van verzekeringen zijn aantrekkelijke kortingen mogelijk.

Branden / Lassen Onderwater Video / Foto inspecties Slijpen / Boren / Zagen Gecertificeerd door alle grote classificatie bureau’s ISO 9001 VCA en NADO

Het Nieuwe Diep 34 A8 1781 AD Den Helder

6

Telefoon 0223 61 22 22 Fax 0223 61 55 22

E-mail [email protected] Internet www.intramar.nl

Voor uitstroom van zzp-duikers die al hun offshore(duik)papieren hebben wordt dan ook gevreesd. Bron: IMCA en NADO AANVARING Op 2 maart 2006 is een gasproductieplatform (P6-S) door een visserschip aangevaren. Eén van de poten van het platform is daarbij geraakt. De pijp waardoor het gas omhoog komt werd daarbij gelukkig niet geraakt. Het voorval had in dat geval kunnen resulteren in een zeer grote gaslekkage met als resultaat verlies van platform en mensenlevens. De waterpolitie heeft de schipper aangehouden en geverbaliseerd. Aanvaringen komen regelmatig voor. Dergelijke aanvaringen resulteren al gauw in een schadepost van enkele miljoenen euro’s. Om aanvaringen te voorkomen is er op basis van artikel 43 van de Mijnbouwwet, rond de platformen, een veiligheidszone van 500 meter ingesteld. Binnenkort wordt er een aangepast artikel 43 Mijnbouwwet van kracht. Dit aangepaste artikel voorziet in verbodsbepalingen

omtrent de aanwezigheid van mensen en materieel (bijvoorbeeld visnetten) in de veiligheidszone. Als een schip de veiligheidszone zonder toestemming van de operators binnenkomt is er sprake van een ernstige overtreding. SodM heeft de industrie verzocht om alle 500 meter zone schendingen te rapporteren. De KLPD zal bij schending gevraagd worden direct op te treden tegen de overtreders. Bron: Staatstoezicht op de Mijnen (www.sodm.nl) PLATFORMS OP DE NOORDZEE VEROUDEREN Platforms op de Noordzee verouderen. Dat betekent, dat er veel aandacht moet worden besteed aan onderhoud. Veel onderhoud betekent veel transport van personeel. Dat transport moet op flexibele wijze plaats kunnen vinden. Immers, onderhoudsklussen kunnen onverwacht uitlopen in de tijd. Helikopters zijn minder geschikt voor transport van onderhoudspersoneel, omdat zij niet flexibel en kosteneffectief ingezet kunnen worden. NAM Onegas heeft daarom besloten om onderhoudspersoneel met

een boot van en naar platforms te transporteren. Hiervoor is een speciale boot, de Smit Kamara, ingehuurd bij Smit Transport BV. De Kamara heeft 25 bedden voor het offshoreonderhoudspersoneel en 15 bedden voor ondersteunend personeel op de Kamara. Omdat de Kamara ook in GrootBrittannië ingezet zal worden, is een gezamenlijk VG-document volgens het ‘template for MODU safety cases’ bij SodM ingediend. Omdat er nauwelijks ervaring is met deze wijze van transport, zal SodM dit initiatief in de praktijk nauwkeurig volgen. Er zijn strikte afspraken met Onegas gemaakt onder welke condities de Kamara bij een platform kan aanlanden. Deze condities zijn onder andere: zeeziekte, de weersomstandigheden en de conditie van de zee. Voorzien wordt, dat de Kamara ook goed ingezet kan worden voor het transport van mensen en goederen naar nieuwe onbemande platformen, die geïnstalleerd worden voor het winnen van gas uit de kleine velden. Bron: Staatstoezicht op de Mijnen (www.sodm.nl) BIJEENKOMST VAN (OFFSHORE) HOOFDEN VAN MIJNBOUW INSTALLATIES (HMI’S) NOGEPA, de branche-organisatie van de oliemaatschappijen, organiseert van tijd tot tijd bijeenkomsten voor het personeel van oliemaatschappijen. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld om de veiligheid op mijnbouwinstallaties te bevorderen. In maart organiseerde men dergelijke bijeenkomsten voor de HMI’s. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft tijdens deze bijeenkomsten een presentatie verzorgd over onderhoud van installaties. Aan de hand van foto’s en grafieken werden de HMI’s op de hoogte gebracht van de tekortkomingen en mogelijke verbeterpunten. De voornaamste aanbeveling was dat de maatregelen ter voorkoming van het binnendringen van rook in de accommodatie moeten worden verbeterd op de meeste mijnbouwinstallaties (zie ook de vg-informatiebulletin op www.sodm.nl). SodM’s visie op de verantwoordelijkheid van de HMI’s ten aanzien van het toezicht op de werkplek en het initiëren van verbetertrajecten binnen de mijnonderneming kwam ook specifiek aan de orde. Verder werden de bevindingen en leerpunten van het ‘Warffum’ incident, waarbij twee werknemers de dood vonden, door de NAM gepresenteerd. De ervaringen met het recent industriebreed ingevoerde werkvergunningen systeem werd ook in detail

Foto: Duikwerkzaamheden Offshore (GB Diving BV)

7

besproken. SodM heeft vorig jaar aanbevolen om in NOGEPA-verband een leidraad te ontwikkelen voor de offshore steigerbouw. Deze aanbeveling vloeide voort uit het inspectieproject ‘Vallen van hoogte’. Ook de steigerbouwfirma’s hebben deze aanbeveling opgepakt en de ‘Industrie Leidraad Steigerbouw op Mijnbouwwerken’ ontwikkeld. Bron: Staatstoezicht op de Mijnen (www.sodm.nl)

STAATSTOEZICHT OP DE MIJNEN VEILIGHEID - EN GEZONDHEIDS INFORMATIEBULLETIN

Nr.: 02/06 Datum: 10 april 2006 Onderwerp: Project “Onderhoud installaties” Inleiding Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft, op basis van haar ‘Handhavingplan 2003-2007’, het bovengenoemd project tussen maart 2005 en februari 2006 uitgevoerd en afgerond. Doel en omvang van het project: Het doel van het project is het vaststellen in hoeverre de ondernemingen de barrières, die volgens het vg-document c.q. het vgzorgsysteem geïmplementeerd zouden moeten zijn o.a. een onderhoudsmanagementsysteem, daadwerkelijk aanwezig zijn en functioneren. Hiermee wordt bijgedragen aan het voorkomen van ernstige incidenten waarbij meerdere slachtoffers met fatale afloop vallen. Er zijn kantoorbezoeken geweest bij negen mijnondernemingen en er zijn in totaal negen mijnbouwwerken (waarvan 8 mijnbouwinstallaties offshore) geïnspecteerd. Aandachtspunten: Het project richtte zich op zo’n 100 aandachtspunten, geclusterd in de volgende 10 onderwerpen: • Onderhoudsmanagementsysteem • Veiligheidskritische systemen & elementen • Onderhoudscontractor management • VGM-aspecten • Personeel • Tijdelijke reparaties & management of change • Beoordeling & evaluatie • Onderhoudsactiviteiten op de werkplek • Firewater systeem • Firedamper systeem

Bevindingen: Gedurende het hele project heeft SodM geen overtredingen of strafbare feiten (Abevinding) geconstateerd. In het algemeen kan worden gesteld dat zowel de werkgevers als de werknemers zich terdege bewust zijn van de gevaren bij onderhoudswerkzaamheden en dat men continu bezig is met het nemen van initiatieven ter verbetering van de controle over de veiligheid op de arbeidsplaats. Per mijnonderneming zijn er gemiddeld zo’n viertal bevindingen opgebracht waarvoor bij niet opheffen of bij herhaling SodM alsnog een handhavingtraject zal starten (B-bevinding). Verder zijn er per mijnonderneming gemiddeld een dertigtal bevindingen opgebracht die nadere aandacht behoeven (C-bevinding); het betreft hier vooral bevindingen in het kader van het continue verbeteringsprincipe dat ook door alle mijnondernemingen wordt gehanteerd. Alle A/B/C-bevindingen zijn reeds door middel van een inspectiebrief gecommuniceerd naar de individuele mijnondernemingen. In het algemeen kan gesteld worden dat industriebreed de volgende onderwerpen meer aandacht behoeven: 1. Verankering van veiligheidskritische elementen en prestatienormen in het onderhoudsmanagementsysteem; 2. Identificatie van vgm-gevaren, specifiek tijdens onderhoudswerkzaamheden en verbetering van de supervisie tijdens onderhoud; 3. Controle en evaluatie (o.a. trendanalyses) van het uitgevoerde onderhoud in verband met kwaliteitsborging, en communicatie hiervan met het personeel; 4. Identificatie en opvolging van tijdelijke reparaties; 5. Ontwerp en functioneel testen van HVAC firedampers in accommodatie, inclusief rook- & gasdetectie in de inlaatkanalen; 6. De beschikbaarheid en prestatie van brandblussystemen te allen tijden waarborgen. Vervolgacties SodM Naar aanleiding van de per brief verzonden SodM bevindingen, maken de mijnondernemingen een plan van aanpak. SodM beoordeelt dit plan en de implementatie hiervan zal SodM verifiëren tijdens de ‘Nazorg’ inspecties. Vervolgacties mijnondernemingen: De mijnondernemingen worden geadviseerd om de hierboven vijf vermelde

8

onderwerpen binnen hun organisatie extra aandacht te geven. In het kader van uniformiteit binnen de EP-industrie in Nederland en het belang ten aanzien van de directe veiligheid van de werknemers worden de mijnondernemingen wel aangeraden om sommige aspecten van het onderwerp “HVAC firedampers en rook-en gasdetectie inlaatkanalen” industriebreed binnen Nogepa gezamenlijk aan te pakken.

NDC-BESTUUR Het NDC-bestuur kwam op 8 mei en 26 juni bijeen. Het betroffen reguliere vergaderingen waar wederom hoog op de agenda stond de toekomstige overeenkomst met Defensie inzake de Defensie Duikerschool, het samenwerkingsverband tussen de KM en KL op het gebied van duiken. Daarnaast werden het beleid voor de komende jaren nader besproken. Voor de evaluatie en actualisatie van het P.R.-beleid is een Commissie P.R. geïnstalleerd.

(DUIK)WETGEVING WEDERZIJDSE ERKENNING DUIKMEDISCHE KEURINGEN

In de Staatscourant van 26 april j.l. is een wetswijziging gepubliceerd die wederzijdse erkenning duikmedische keuringen tussen het NDC en de Engelse autoriteit HSE, The Health and Safety Executive, mogelijk maakt. Een reguliere commentaarronde duurt zes weken, maar vooruitlopend en de wetenschap dat hier niet al te veel commentaar op verwacht wordt, is direct contact met HSE opgenomen om het heuglijke feit mede te delen. Zowel the Health and Safety Executive, HSE, als het NDC inclusief onze overheid hebben elkaars beleid ten aanzien van de duikmedische keuringen goedgekeurd. Beide landen hebben immers hun beleid gestoeld op het EDTC-model.

Rest alleen nog de ondertekening van de Memorandum of Understanding. HSE heeft aangeboden de Memorandum of Understanding op te stellen.

vidu) deze worden gepubliceerd op de website van de certificerende instelling. De gelijkstelling van buitenlandse certificaten met Nederlandse certificaten voor duikersarts heeft geen financiële gevolgen.

Wetswijziging Arbowet In artikel 6.3a wordt na het vierde lid een lid toegevoegd, luidende: 5. Een certificaat of een ander bekwaamheidsdocument voor duikerartsen dat door een lidstaat van de Europese Unie anders dan Nederland of een andere staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte of de Zwitserse bondsstaat is voorgeschreven en dat naar oordeel van de minister of, indien de minister een certificerende instelling heeft aangewezen, de certificerende instelling, qua vereist niveau van vakbekwaamheid ten minste gelijkwaardig is, wordt gelijkgesteld aan het certificaat, bedoeld in het eerste lid. Duikerartsen In het Arbobesluit, artikel 6.14b, tweede lid, is de mogelijk geschapen om bij ministeriële regeling nadere regels te stellen met de betrekking tot de gelijkstelling van in het buitenland afgegeven certificaten duikerarts met het Nederlandse certificaat duikerarts. Tot op heden was hieraan geen invulling gegeven. Naar aanleiding van een klacht van een buitenlandse duikerarts met betrekking tot de wederzijdse erkenning van duikerartsen en duikerkeuringen, is besloten om alsnog nadere regels te stellen. De door de minister aangewezen instellingen voor de afgifte van het certificaat duikerarts zullen in voorkomende gevallen beoordelen of de systematiek in een land uit de EU, de EER of Zwitserland gelijkwaardig is met de Nederlandse eisen. Hierbij geldt als uitgangspunt dat de opleidings- en keuringseisen in dat land net als in Nederland moeten zijn opgesteld in overeenstemming met “Guidelines for Medical Assessment of Working Divers” van de “European Diving Technology Committee” (EDTC). Het heeft de voorkeur om per land de wederzijdse erkenning te regelen. Hierdoor is een medische keuring uitgevoerd door een Nederlandse duikerarts ook geldig in het desbetreffende land. Mocht de wettelijke systematiek onvoldoende gelijkwaardig zijn dan zal op individueel niveau de gelijkwaardigheid vastgesteld moeten worden. In ieder geval zal na vaststelling van de gelijkwaardigheid (per land of per indi-

WAAROM GETRAINDE PROEFDIEREN MINDER DECOMPRESSIEZIEKTE KRIJGEN.

NIEUWE ARBEIDSTIJDENWET IN AANTOCHT Er gaan minder regels gelden voor het maximale aantal uren dat iemand mag werken en voor nachtarbeid. Verder verdwijnen de aparte regels voor overwerk uit de wet en worden afspraken over pauzes een zaak van werkgevers en werknemers. Deze voorstellen staan in het Wetsvoorstel vereenvoudiging arbeidstijdenwet van minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat in de Tweede Kamer is ingediend. In de nieuwe wet staan vier regels over arbeidstijden: • de maximum werktijd per dienst is 12 uur en 60 uur per week, per vier weken mag een werknemer gemiddeld maximaal 55 uur per week werken en per 16 weken gemiddeld 48 uur; • het aantal pauzes en tijdstippen van de pauzes mogen werkgevers en werknemers zelf bepalen; • de tijden voor nachtdiensten worden verruimd. De wet blijft wel bescherming bieden: een nachtdienst mag maximaal 10 uur bedragen. Ook is er een maximum aan het aantal nachtdiensten; • regels over werken op zondag blijven gehandhaafd. Het wetsvoorstel is deel van het kabinetsbeleid om het aantal regels terug te brengen. Door minder en eenvoudiger regels wordt de internationale concurrentiepositie van Nederland beter. Zeker voor industriële bedrijven, die vaak met ploegendiensten werken, zijn soepeler regels voor arbeidstijden belangrijk om met het buitenland te kunnen concurreren. Daarom beperkt de nieuwe wet zich zoveel mogelijk tot regels die nodig zijn voor de bescherming van de veiligheid, gezondheid en welzijn van de werknemer. Voor meer informatie kijk op www.overheid.nl

9

Door: dr. R.A. van Hulst, Hoofd Duikmedisch Centrum Koninklijke Marine Twee jaar geleden heeft een Noorse groep wetenschappers een studie gepubliceerd naar de relatie tussen fysieke training en risico’s op het krijgen van decompressieziekte. De Noorse wetenschappers onder leiding van Professor Alf Brubakk zijn een gerenommeerde groep die inmiddels talrijke publicaties op hun naam hebben staan, met name over veneuze decompressieziekte en de validering van behandelingstabellen. In hun onderzoek hebben ze proefdieren, in dit geval varkens en ratten, voor een deel extra laten trainen op een loopband en een andere groep op de normale manier laten leven in hun verblijven. Vervolgens zijn beide groepen, zowel de getrainde als de ongetrainde in een recompressiekamer op druk gebracht tot een diepte van 70 mtr en een bodemtijd van 45 min. Aan het einde van de duik zijn de dieren in 15 min. naar de oppervlakte gehaald, als zijnde de decompressie. Naar menselijke maatstaven is zo’n duikprofiel niet mogelijk en leidt dit onherroepelijk tot een dodelijke decompressie ziekte (DCZ). Op basis van hun ervaring met deze proefdieren weten ze dat slechts een klein percentage DCZ oploopt, maar ook dat alle dieren wel een forse “bubble-load” hebben. Dit laatste wordt gemeten door middel van een echo meting van het hart, waarbij het ook mogelijk is om het aantal bellen in de bloedbaan en het hart te meten. Een aantal observaties uit deze proefnemingen waren interessant: als eerste werd gevonden dat inspanning ca 20 uur voor een duik de proefdieren beschermde voor belvorming en dat nagenoeg geen bellen te meten waren in de circulatie en het hart. Ten tweede dat inspanning een half uur voor de duik geen effecten had op de belvorming en de proefdieren niet meer of minder gevoelig maakt voor belvorming en dus ook niet voor decompressieziekte. Dit laatste is extra interessant omdat we altijd dachten dat sporten direct voor een lange diepe duik personen extra gevoelig zou maken voor

Disa Maritime, een nieuwe speler in de markt van de maritieme en civiele dienstverlening, stelt zich graag aan U voor. Disa Maritime is een jong Belgisch bedrijf dat zich toespitst op maritieme noodinterventies, bergingswerkzaamheden en ander duikwerk. In de drie jaar dat het bedrijf bestaat heeft het reeds een degelijke internationale reputatie opgebouwd en is het een niet te miskennen speler geworden in de maritieme wereld. Het werken conform de normen van certificaten zoals ISO9001:2000 en VCA**2004/04 en het aanwerven van ervaren en NDC opgeleide duikers dragen bij tot het afleveren van uitstekend resultaten. Disa Civil is de nieuwste afdeling van Disa Maritime en werd medio 2005 opgericht door John Penson en Marc Dröge welke samen ruim 40 jaar ervaring hebben in de civiele sector. Disa Civil houdt zich voornamelijk bezig met inshore activiteiten zoals onder water betonstorten, lassen en branden, constructie, inspectie, onderhouds- en renovatiewerken. Ook Disa Civil werkt volgens de normen van certificaten zoals ISO9001:2000 en VCA**2004/04. Hun vakbekwame, NDC opgeleide duikers en technische mensen zorgen steeds voor een vlekkeloze uitvoering van uw opdrachten. Disa Maritime / Disa Civil Ketelaarstraat 5c B-2340 Beerse België T +32 (0)14 62 04 11 F +32 (0)14 61 16 88

[email protected] www.disamaritime.com

[email protected] www.disacivil.com

10

DCZ omdat de doorbloeding van spieren en gewrichten de opname van gas zou laten toenemen, wat consequenties kan hebben aan het eind van een duik bij de offgassing, d.w.z. het uitwassen van stikstof. De verklaring voor het eerste fenomeen, d.w.z. het beschermende effect van inspanning 20 uur voor de duik, is dat het lichaam zijn zogenaamde gaskernen kwijtraakt. Dit zijn zeer kleine hoeveelheden gas die als minuscule belletjes (2-4 micrometer) aan de binnenkant zitten van de bloedvaten, met name op de oneffenheden van de “bekleding” van de vaten. Deze gaskernen zijn een soort van condensatiekernen voor eventueel gas (stikstof) dat in de bloedstroom mee stroomt bij duikers in de decompressiefase en zorgen ervoor dat het vrije gas in deze gaskernen gaat zitten die vervolgens snel groeien en loslaten van de bloedvatwand. Op deze manier versterken de aanwezige gaskernen de belvorming in de decompressiefase. Waarom er blijkbaar een “window” is, waarbij inspanning geleverd korter dan 20 uur voor een decompressieduik geen bescherming geeft, is nog niet bekend, maar altijd een goede reden voor verder onderzoek. Puur praktisch en minder academisch is dat regelmatige fysieke inspanning beschermt tegen decompressieziekte, dit is genoeglijk bekend bij de duikers (dit testen we ook met liefde tijdens de jaarlijkse keuring!) en dat inspanning in de laatste 24 uur voor een duik duikers ook niet gevoeliger maakt voor een decompressieziekte, mits deze inspanning niet extreem is.

ken worden en is er een herzien advies inzake de inhoud van de MAD-B koffer in de maak. De MAD-B deelnemers krijgen laatstgenoemd advies uiteraard automatisch toegezonden. Enkele MAD-B opleiders gaven aan dat ze MAD-B’ers die al een aantal jaren meedraaien niet veel meer kunnen leren. Dit “probleem” is uitgebreid besproken. Ook het NDC Bestuur en de Inschalingscommissie zullen verzocht worden hierover mee te denken. Het Medisch Platform is door SCAS, Stichting Certificering Actoren in de Sportgezondheidszorg gevraagd om deel te nemen in het College van Duiksportartsen. In de kabinetsnota “Kansen voor Topsport” stelt het kabinet dat zij het “proces van kwaliteitsverbetering en -borging van de sportmedische zorg” wil ondersteunen. Hierbij wordt onder meer gedacht aan het certificeren van (para)medische functionarissen. SCAS is opgericht met als doel om door het onpartijdig vaststellen van de vakbekwaamheid van personen als mede het onpartijdig vaststellen van de kwaliteit van (opleidings)instituten die zich begeven op het gebied van de sportgezondheidszorg wil/tracht SCAS de kwaliteit van zorg aan sporters te garanderen. KLTZAR dr R.A. van Hulst, Hoofd Duikmedisch Centrum, zal namens het Medisch Platform de bijeenkomsten bijwonen.

De volgende keer zal ik iets uit te leggen over decompressieziekte en de binnenbekleding van bloedvaten, in relatie tot leefgewoonten. PLATFORM OPLEIDINGEN Het PO vergaderde op 4 juli 2006 onder voorzitterschap van Aooi N. Vink bij Staatstoezicht op de Mijnen te Voorburg. MEDISCH PLATFORM Het Medisch Platform kwam bijeen op 12 april ten kantore van het NDC te Delft. De volgende punten stonden onder andere op de agenda: een verzoek om een advies, MAD-B Opleiding, Duikerartsopleidingen en herregistratie duikerartsen, etc. Het Medisch Platform gaat de MAD-B Opleiding inhoudelijk beoordelen. Met name zal het cursusboek inhoudelijk beke-

Een aantal agendapunten betrof een advies richting de Inschalingscommissie. Omdat de Inschalingscommissie zich voor haar werk laat adviseren door het Platform Opleidingen en het Medisch Platform werd bij een aantal punten de behoefte gevoeld om een plenaire vergadering te plannen. Deze vergadering zal in het najaar plaatsvinden.

11

Omdat in de twee opleidingen Duikarbeid van dit jaar vijf uitvallers had, is gekeken of er een trend waargenomen kon worden. Er waren geen overeenkomsten te vinden: Oorzaken waren: • slechte studieresultaten • slechte praktijkresultaten op gebied van veiligheid • slechte praktijkresultaten door gebrek aan conditie • hardnekkige oorontstekingen • zware verkoudheid • blessure opgedaan voor aanvang van de opleiding (deze werd niet als uitvaller geteld)

INSCHALINGSCOMMISSIE De leden van de inschalingscommissie kwamen bijeen op 10 mei 2006 te Hedel. In totaal waren 4 inschalers uitgenodigd hun inschalingsverzoek mondeling toe te lichten. Op 13 juli 2006 vond op Luchthaven Schiphol een extra meeting plaats in opdracht van een buitenlands bedrijf. In totaal kwamen 12 duikers met 17 verzoeken tot inschaling Duikarbeid B (5) en Duikarbeid C (12). Van de vereenvoudigde inschaling Duikarbeid Categorie C hebben in totaal zes duikers gebruik gemaakt. Vier duikers, die hun basisopleiding Duikarbeid Categorie B bij het NDC hadden gevolgd, konden volstaan met toezending van een scan van hun certificaat. Na verificatie bij het opleidingsinstituut (momenteel INPP en The Underwater Centre) kon het certificaat Duikarbeid worden uitgegeven. Ook buitenlandse duikers, die reeds voor de inschalingscommissie zijn verschenen en zich hebben geïdentificeerd kunnen voor vervolg inschalingen soms volstaan met een schriftelijke inschaling. Identificatie, het vergelijk van bewijs en persoon, is essentieel en dient uiteindelijk de duikveiligheid. Gelukkig ervaren de inschalers dit ook zo. Voor de Inschaling Duikarbeid Categorie B wordt gewerkt aan een vereenvoudigde procedure. Van ADAS ligt een verzoek tot wederzijdse erkenning, echter na toezending van onze positieve reactie is tot op heden nog geen reactie ontvangen.

Foto’s: Extra vergadering Inschalingscommissie

voor het betreffende gas.

VOORLOPIG COLLEGE VAN DESKUNDIGEN DUIK- EN CAISSONSYSTEMEN

VOOR U GELEZEN

Eind maart is de Beoordelingsrichtlijn voor het Onderhoudssysteem van Duik- en Caissonmaterieel zoals afgezegend door Het voltallige Voorlopig College van Deskundigen (VCvD) op 22 februari 2006 officieel aan de Directeur Arbeidsomstandigheden van het Ministerie van Sociale Zaken aangeboden. Het is nu wachten op de reactie van onze wetgever in de vorm van wetgeving. In de tussentijd zal onder auspiciën van het NDC in een aparte stichting het College van Deskundigen geïnstalleerd worden.

Graag attenderen wij u op de site van de Staatscourant www.sdu.nl en dan met name Aanbestedingen.

STAATSCOURANT

KLEUR BEKENNEN Per 1 juli 2006 gelden nieuwe normen voor de kleuren waarin cilinders dienen te worden gespoten. Er is dan een standaard norm (NEN EN 1089-3) ‘Verplaatsbare gasflessen - Identificatie van gasflessen / Kleurcoderingen’ van kracht. Dit nieuwe kleursysteem wijkt af van de tot nu toe nog in Nederland gebruikte kleurcode. De cilinder moet zich in kleur onderscheiden van cilinders gebruikt voor industriële toepassingen. Daarnaast moet de cilinder worden voorzien van een gevarensticker

Ademlucht Schouder RAL 9010 wit met daaronder een band RAL9005 zwart Cilindrisch gedeelte RAL 9010 wit Zuurstof (O2) Schouder RAL 9010 wit Cilindrisch gedeelte RAL 9010 wit Helium/zuurstof (O2) Schouder RAL 9010 wit met daaronder een band RAL 8008 bruin Cilindrisch gedeelte RAL 9010 wit Helium Schouder RAL 8008 bruin Argon Schouder RAL 6001 donkergroen De kleur van het cilindrisch gedeelte is niet vastgelegd in de norm en men kan deze daarom vrij kiezen. De uitzonderingen hierop zijn cilinders voor gassen en gasvervolg op pag. 19

12

NADO VERGADERINGEN De eerste Algemene Ledenvergadering “Nieuwe Stijl” heeft op 30 mei 2006 plaatsgevonden in de Biltsche Hoek te De Bilt. Ir. J.M. Baars heeft namens de Commissie Herstructurering en het NADO Bestuur de nieuwe plannen gepresenteerd. De herstructureringsplannen zijn goed ontvangen. Hier in het kort zijn presentatie. De doelstelling van de NADO is de belangenbehartiging van de Nederlandse duikindustrie. Dit levert twee vraagstukken op te weten: definieer de Nederlandse duikindustrie en definieer belangenbehartiging. (1) De Nederlandse duikindustrie kan omvatten: zij die omzet genereren met duiken (bedrijven en zelfstandige duikers), zij die omzet genereren via duiken (toeleveranciers), opdrachtgevers en zij die duikwerk zonder winstoogmerk uitoefenen. (2) De term belangen kan omvatten: (a) creëren en onderhouden van een goed imago door streven naar veiligheid, kwaliteit en betrouwbaarheid. (b) Het onderhouden van een gezonde duikpopulatie door vergrijzing tegen te gaan en te zorgen voor nieuwe aanwas van duikers en het sturen in soort, kwantiteit en kwaliteit van opleidingen. (c) Het sturen in en betrokken zijn bij relevante beslismomenten op gebied van (arbo)wetgeving, belastingen, P&O-aangelegenheden, verzekeringen en certificering. (3) Voordeel voor leden boven nietleden wordt als secundair belang gezien. Voordeel kan gezien worden in collectiviteitvoordeel, gezamenlijke inspanning bij probleemoplossing, snelle beschikbaarheid over cruciale informatie, betere toegang tot opgeleide duikers. Ook dient de opdrachtgever zich te realiseren dat

hij er voordeel bij heeft om in zee te gaan met een NADO-lid in plaats van een niet-NADO-lid. Derhalve moet in het streven hiernaar de huidige en toekomstige voordelen voor de opdrachtgever verduidelijkt worden. Ook de opzet van vergaderen Nieuwe Stijl werd goed ontvangen. Gelijkgestemde, zoals bedrijven en zelfstandige duikers, kunnen bijvoorbeeld 4x per jaar vergaderen en één of twee keer per jaar een plenaire vergadering bijwonen. Deze plenaire vergaderingen kunnen dan meer in het teken staan van gezamenlijke belangen/problemen, informatief en informeel. Ook het belang van commissies wordt onderkend. Commissies zijn belangrijk om de betrokkenheid van leden te vergroten en om beter de kennis van de afzonderlijke leden in te zetten voor een grotere doel. Nu de Commissie Herstructurering het groene licht heeft om haar plannen verder uit te werken zal gestreefd worden naar de presentatie van een concreet plan aan de branche nog voor het einde van dit jaar. We houden u op de hoogte. ARBEIDSTIJDENWET/-BESLUIT OFFSHORE Zoals in de vorige Nieuwsbrief vermeld heeft de NADO een verzoek tot aanpassing van de Arbeidstijdenwet/-Besluit bij duikwerkzaamheden op het Nederlands Continentaal Plat in de mijnbouwsector ingediend bij Staatstoezicht op de Mijnen. Het voorstel is in goed overleg tot stand gekomen en wordt gedragen door zowel de bedrijven (vertegenwoordigd door de NADO) en de vakorganisatie (vertegenwoordigd door de CNV Bedrijvenbond). Tijdens de NADO Algemene Ledenvergadering is de brief besproken en werd door de opsteller van de brief, het bestuurslid Domstorff, duidelijk gemaakt hoe belangrijk deze aanpassing is en dat de aanpassing de geconstateerde uitstroom van duikers op het

13

Nederlandse Plat moet stoppen. Juist nu het tekort aan duikers zo voelbaar wordt. NADO-JAARVERSLAG 2005 Het verslagjaar 2005 stond voornamelijk in het teken van de deelname door de Duiktechnische Commissie van de NADO in het Voorlopig College van Deskundigen Duik- en Caissonsystemen. De heer Mentink, één van de NADO-vertegenwoordigers in het College, heeft de NADO regelmatig gerapporteerd over de stand van zaken. Aan het einde van het verslagjaar vond het achterbanberaad plaats. Voor de NADO-leden is met name van belang dat het toekomstig Nederlandse systeem aansluit bij de IMCA-richtlijn en het VCA-systeem. Omdat de NADO ruim vertegenwoordigd was binnen het College is het gelukt om met dit belang rekening te houden. Mocht de wet met ingang van 1 november 2006 inwerking treden, dan hebben de NADO-leden ruimschoots de tijd gehad zich voor te bereiden op deze nieuwe wetgeving. Geheel in tegenstelling tot voorgaande jaren werd geconstateerd dat de duikbedrijven geen andere problemen ervoeren dan de reguliere bedrijven in het mkb. Er waren derhalve geen redenen om rechtstreeks of via het Nationaal Duikcentrum of MKB-Nederland de overheid en/of andere instanties te benaderen om specifiek naar de branchegerelateerde problemen te kijken. Dit leidde echter tot een kritische kijk op het reilen en zeilen binnen de NADO, hetgeen uiteindelijk resulteerde in de installatie van de Commissie Herstructurering. Verder stonden in 2005 op de agenda • De noodzaak om te komen tot wederzijdse erkenning duikmedische keuringen tussen Nederland en Engeland • Het SER-advies betreffende de evaluatie Arbowet • Invoering VAR-verklaring Zelfstandige zonder personeel • Arbeidstijdenwet/-besluit

De strijdbijl tegen de oneigenlijke concurrentie werd deels begraven. De nadruk kwam meer te liggen op informatievoorziening. Tenslotte gaat het niet ten koste van een marktaandeel. De NADO voelt zich echter gedreven tot actie omdat de NADO de duikveiligheid hoog in vaandel heeft staan. Een verhoogde risico tot incidenten leidt daarnaast tot een imagoverslechtering van de duikindustrie. In totaal werden een drietal brieven verzonden In het verslagjaar werd gesteld dat de vergrijzing en de aanwas van nieuwe duikers, en met name de desinteresse voor het beroep duiken, punten van zorg waren. Derhalve ontstond het idee om de vooropleidingeis aan te passen, waardoor hopelijk de werving zal verbeteren. Te weten: de VMBO kader techniek of nautische richting of vergelijkbare opleiding en werkervaring te wijzigen in VMBO kader/beroepsgericht met tenminste belangstelling in techniek. Verwacht wordt dat dit pas in 2007 resultaat gaat opleveren. Na invoering zal dit ook te zijner tijd moeten resulteren in een evaluatie. De NADO heeft derhalve in 2005 wederom e 5000,- ter beschikking gesteld aan het NDC voor de werving van duikerpersoneel BIJEENKOMSTEN Het Bestuur kwam in totaal 7 keer bijeen. In totaal vonden vier reguliere Algemene Ledenvergaderingen plaats. Op 7 december vond een extra Algemene Ledenvergadering plaats in het kader van het achterbanberaad. Een week eerder hadden de leden het concept mogen ontvangen. De helft van de leden had gebruik gemaakt van de uitnodiging om commentaar te schriftelijk dan wel mondeling te geven. De vergaderopkomst op 7 december was goed te noemen. Een aantal leden sprak openlijk haar waardering uit voor de inzet van de leden van het College. De voorzitter van het Voorlopig College, de heer Cees Barten, toonde met zijn presentatie het voor-, huidig en natraject en benadrukte dat er erg veel werk is verzet door de twee werkkamers: te

weten: Werkkamer I Duiksystemen en Werkkamer II Caissonsystemen. De heer Barten sloot af met de mededeling dat hier een werkbaar systeem ligt dat de veiligheid op de werkplek verhoogd, hetgeen ook de doelstelling van de minister en de industrie is. AANZET TOT HERSTRUCTURERING Omdat de opkomst van de reguliere Algemene Ledenvergaderingen afnam, werd gevreesd dat de leden geen toekomst meer zagen in een collectief en geen behoefte meer hadden aan overleg. Soms overheerste het individuele belang hetgeen leidde tot oeverloze discussies. Vergadermoeheid leek ingetreden. Ook werd geconstateerd dat de hele wereld in de loop der jaren een verandering had ondergaan, maar de brancheorganisatie NADO niet. De NADO opereerde nog steeds vergelijkbaar met 20 jaar terug. Dat wil overigens niet zeggen dat de NADO niet veel bereikt had. Zelfs het tegenovergestelde is waar. Een inventarisatie gaf aan dat de NADO in die afgelopen 20 jaar goed werk had verricht. Door de komst van een nieuwe generatie duikers en marktontwikkelingen voelde de NADO de noodzaak om zichzelf kritisch te bekijken. Middels een enquête werden de leden verzocht om mee te denken over een andere koers en/of aan te geven wat hen in de huidige opzet beviel. In totaal heeft 72% van de leden gereageerd. Het Bestuur presenteerde de resultaten van de enquête aan de leden op 5 september 2005. De reacties wezen uit dat de behoefte om met gelijkgestemden apart te vergaderen niet zo groot was. Ook gaf men aan niet vergadermoe te zijn, maar er waren geen al te grote problemen en omdat de economie in een dip zat werden alle zeilen bijgezet om het bedrijf draaiende te houden. Ook gaven bedrijven aan dat ze een tekort aan duikerpersoneel hadden, waardoor deelname aan vergaderingen minder prioriteit kreeg. Ruim de helft van de leden gaf aan behoefte te hebben aan overleg met de zzp-duiker (zelfstandige zonder personeel). Het idee om de zpp-ers een NADO-lidmaatschap aan te bieden,

14

werd afgewezen omdat de belangen van bedrijven en zzp-ers te afwijkend zijn. Niet afwijzend werd gereageerd op het idee om zzp-ers zich te laten organiseren eventueel onder de vlag van de NADO. Aan het einde van het verslagjaar werd zelfs duidelijk dat een meerderheid van de leden hiervan de noodzaak inzag. Daarnaast werd ook een behoefte geconstateerd aan overleg met andere branchegenoten zoals de toeleveranciers en/of opdrachtgevers. Een delegatie van het Bestuur wisselden samen met de heren Kapitein en Van den Essenburg van gedachten over het resultaat van de enquête en welke koers de NADO moest gaan varen. Op 14 december presenteerde het Bestuur een eerste aanzet van de herstructurering. De nieuwe ideeën werden goed ontvangen en leidde tot de installatie van de Commissie Herstructurering die de edele taak kreeg de ideeën verder uit te werken. Ir. J.M. Baars gaf aan dat hij deze kar wel wilde trekken. RELATIE NADO - NDC De Stichting Nationaal Duikcentrum Nederland “NDC” werd in 1985 opgericht. Het NDC stelt zich tot doel: de behartiging van de belangen van de Nederlandse duikwereld. Vrijwel gelijktijdig werd de Stichting NADO opgericht met als doelstelling, de belangenbehartiging van de Nederlandse duikbedrijven. Beide rechtspersonen zijn ontstaan uit eenzelfde behoefte van de industrie destijds. Omdat het streven van die industrie was te komen tot duikwetgeving was het niet onbelangrijk om er dan ook voor zorg te dragen dat de eigen wetgeving ook in het eigen land uitvoerbaar was. Ofwel biedt jonge mensen de mogelijkheid om in hun eigen taal in hun eigen land een opleiding te volgen. Omdat er teveel belangen waren en voorspeld kon worden dat enkele belangen in strijd met elkaar konden komen, is besloten tot splitsing in een onafhankelijk orgaan, het NDC en een brancheorganisatie, de NADO. De rest is bekend. Het NDC is tegenwoordig krachtens

beschikking van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid d.d. 16 december 1994 bevoegd tot het afgeven van certificaten duikerarts, duikarbeid, duikploegleider en duikmedische begeleiding als bedoeld in artikel 20 Arbeidsomstandighedenwet en artikelen 6.14B en 6.16 Arbeidsomstandighedenbesluit. Het NDC is een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) en adviseert gevraagd en ongevraagd onze overheid en industrie. Het advies van het NDC beperkt zich voornamelijk tot de Arbowetgeving en heeft ten doel het verhogen van de duikveiligheid. Om haar doelstelling te bereiken verstrekt het NDC gevraagd en ongevraagd, advies aan overheid, bedrijfsleven en opdrachtgevers, etc. In het Algemeen Bestuur van de stichting NDC zitten vertegenwoordigers van de overheid, het bedrijfsleven, de vakverenigingen en sportduikers. De NADO bekleedt twee van de twaalf zetels in het Bestuur van het NDC en participeert in de diverse commissies. Daarnaast verzorgt het NDC het Secretariaat van de NADO. Naast wat men regulier van een secretariaat kan verwachten, zoals het verzorgen van de in- en uitgaande correspondentie, telefoon, vergaderingen voorbereiden en notuleren van alle vergaderingen, bewaken van acties, bereikbaarheid wordt vooral waarde gehecht aan timesharing. De informatievoorziening en -vergaring is zowel in het belang van het NDC als de NADO. Ook draagt de NADO op deze manier bij in de totstandhouding van het NDC. Voordeel van het NDC: onafhankelijke advisering, onafhankelijke toegang overheid, directe contacten overheid en andere gerelateerde branches, meedenken over wetgeving en invloed op kwaliteit opleidingen. Tijdens een discussie werd een toekomstige situatie zonder NDC geschetst: gewaarschuwd werd voor het gevaar van decentralisatie van opleidingen, hetgeen leidt tot opleidingen volgen in het buitenland, inhuisopleidingen, diverse layouts van certificaten hetgeen leidt tot verwarring en fraude. Ook internationaal werd het ervaren als een slechte

P.R. dat kan leiden tot imagoverlies in het buitenland. Ook het individueel belang door de duikbedrijven wordt onderkend. Een niet onbelangrijk punt is het feit dat het NDC de werving en selectie doet van het duikerpersoneel. De NADO-leden toegang tot de selectie en opleiding om personeel te werven en alleen de NADO-leden krijgen de namen van de cursisten toegezonden. Dit is een directe besparing voor een bedrijf. Zeker als men zich realiseert dat een reguliere advertentie in bijvoorbeeld het AD e 11.000,— kost.

MKB-NEDERLAND Zie ook de site van www.mkb.nl WIA EN WGA Met de invoering van de Wet en Inkomen naar Arbeidsvermogen (VIA) op 1 januari 2006 kunnen werkgevers ervoor kiezen het financiële risico voor het dragen van de lasten van de WGAuitkering van hun werknemers, bij het UWV onder brengen of eigenrisicodrager zijn. Als een werkgever voor 1 januari 2006 al eigenrisicodrager voor de

WAO was en op 1 januari 2006 nog steeds, is de werkgever automatisch eigenrisicodrager WGA geworden, mits de werkgever zich daarvoor niet heeft afgemeld. Kleinschalige arbeidsorganisaties zijn in 2006 nog verplicht verzekerd bij het UWV. Zij kunnen pas per 2007 voor kiezen eigen risicodrager te zijn. Bedrijven hebben tot 1 oktober de tijd om aan te geven of ze per 1 januari 2007 eigenrisicodrager willen zijn of dat zij bij het UWV blijven, en andersom. Voor meer informatie: www.werkennaarvermogen.nl GEAGEERD TEGEN Kinderopvang MKB Nederland is boos op Minister De Geus van Sociale Zaken omdat hij vanaf 2007 de werkgeversbijdrage kinderopvang verplicht gaat stellen. Om de nieuwe regeling te financieren betalen vanaf 1 januari 2007 alle werkgevers in Nederland een opslag op de WW-premie. Dit betekent een verhoging van de loonkosten. Eigen risico WGA Werkgevers kunnen er vanaf 2007 voor kiezen het risico van de regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsongeschikten (WGA) van hun werknemers

NADO-LEDEN PER 01/01/06 Baars-CIPRO Harm Bonsink Duik- en Reparatiebedrijf Diver Underwater Contractors B.V. DUC Diving B.V. Duik Combinatie Nederland (DCN) B.V. Duik & Bergingsbedrijf Europa GB Diving B.V. Heuvelman Ibis B.V. Holland Diving International B.V. B.V. Aannemingsbedrijf De Klerk Smit Salvage B.V. W. Smit B.V. Duik- en Bergingsbedrijf Subcom B.V. UMC International Plc Duik- en Bergingsbedrijf Visschers B.V. Duikerwerken Vos & Peperkamp Wals Diving Wijsmuller Salvage B.V.

15

www.baars-cipro.nl Telefoon: 038 - 3866864 www.diverbv.com www.ducdiving.com www.dcndiving.com www.duikbedrijfeuropa.nl www.gbdiving.nl www.heuvelman-ibis.nl www.hollanddivingint.com www.deklerkbv.nl www.smit.com www.wsmit.com www.subcom.nl www.umc.co.uk www.visschersdiving.nl Telefoon: 023 - 5331601 www.walsdiving.nl www.svitzerwijsmuller.com

zelf te dragen. Dit dan wel voor een periode van tien jaar. Te lang voor kleine ondernemers vindt MKB-Nederland. Spaarloon moet blijven MKB-Nederland is tegen het plan van CDA en PvdA om het spaarloon af te schaffen. Werknemers worden dan min of meer gedwongen mee te doen aan de levensloopregeling. MKB-Nederland vindt dat de levensloopregeling niet werkt. Ondernemers hebben een groot probleem als een van hun werknemers langdurig met verlof gaat. Werkgever aansprakelijk voor verkeersovertredingen werknemer De werkgever is aansprakelijk voor verkeersovertredingen van een werknemer. Dit blijkt uit een uitspraak van het Haagse Gerechtshof op 12 mei in een zaak die AbvaKabo en een werknemer van TPG Post hadden aangespannen tegen het postbedrijf. MKB-Nederland is uitermate verbaasd over het oordeel, dat volledig voorbijgaat aan de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer. SPECTACULAIRE BELASTINGVERLAGING MKB IN 2007 MKB-Nederland is zeer te spreken over het nieuwe wetsvoorstel Werken aan winst 2007, dat de ministerraad op 24 mei naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het voorstel bevat een pakket lastenverlichtende maatregelen voor het bedrijfsleven. Het gaat een stuk verder dan aanvankelijk was angekondigd. Bedrijven met een jaarwinst tot 25.000 euro betalen in 2007 20 procent vennootschapsbelasting. Voor bedrijven met een fiscale winst tussen 5.000 en 60.000 euro gaat het tarief verder omlaag met 1,5 procent. Hiertoe wordt een extra opstapje in de vennootschapsbelasting geïntroduceerd van 23,5 procent. De eerder aangekondigde winstvrijstelling in de inkomstenbelasting. De eerder aangekondigde winstvrijstelling in de inkomstenbelasting wordt opgetrokken van 9 tot 10 procent. Deze extra belastingverlagingen zijn bijna exclusief gericht op het midden- en kleinbedrijf. Het pakket wordt gefinancierd door een verhoging van het algemene tarief in de vennootschapsbelasting van 25 naar 25,5 procent.

Het kabinet introduceert volgend jaar eveneens de zogenaamde octrooibox, een extra laag belastingtarief van 10 procent ten behoeve van de ontwikkeling en exploitatie van kennis. De introductie van de (mkb-vriendelijke) octrooibox ziet MKB-Nederland als een echte investering in de kenniseconomie. MKB-Nederland gaat ervan uit dat de al licht ingezette economische groei met deze maatregelen volgend jaar verder zal worden versterkt. WERKGEVERS EN WERKNEMERS MOGEN ARBOBELEID ZELF INVULLEN

Werkgevers en werknemers krijgen vanaf volgend jaar meer ruimte om samen het eigen arbobeleid in te vullen. Dat staat in een voorstel voor een nieuwe Arbeidsomstandighedenwet dat staatssecretaris Van Hoof (Sociale Zaken) vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. In de nieuwe wet komen zo min mogelijk Haagse regels bovenop de regels van de Europese Unie. MKB-Nederland heeft hier eerder voor gepleit. De nieuwe arbowet biedt branches en werkgevers meer vrijheid om tot maatwerk te komen. De overheid schrijft niet meer tot in detail voor aan welke eisen ondernemingen moeten voldoen. Wel komen er zogenoemde ‘doelvoorschriften’: omschrijvingen van het beschermingsniveau tijdens het werk. Hoe werkgevers en werknemers de doelen bereiken, kunnen ze per sector regelen. Vakbonden en werkgeversorganisaties kunnen daartoe arbocatalogi samenstellen waarin ze omschrijven welke middelen op de werkvloer noodzakelijk zijn. Omdat werkgevers en werknemers het arbobeleid samen invullen, verwacht Van Hoof dat het meer draagvlak krijgt binnen de onderneming. Als de arbocatalogi begin 2007 nog niet af zijn, kunnen werknemers en werkgevers bij het vormgeven van het arbobeleid terugvallen op de regels van de overheid. De nieuwe arbowet moet voor ondernemers financieel voordeliger uitvallen. Of dit echt tot vermindering van administratieve lasten leidt, moet nog blijken. MKB-Nederland zal erover waken dat de arbocatalogi niet tot meer regeldruk leidt.

16

EU-LANDEN AKKOORD MET DIENSTENWET

Vrijwel alle EU-landen hebben ingestemd met een Europese wet die het makkelijker maakt om diensten te verlenen over de landsgrenzen. In veel Europese landen bestaat nu nog een wirwar aan regels voor allerlei dienstverleners. De nieuwe wet maakt daar in een klap een eind aan. Beroepseisen zijn verboden als die in feite buitenlandse dienstverleners buiten de deur houden. Het oorspronkelijke voorstel van oudEU commissaris Bolkestein ging veel verder. Hij schafte simpelweg alle nationale beroepsregels af voor buitenlanders. Dienstverlenende bedrijven in alle branches hoefden zich alleen te houden aan de eisen in hun eigen land. Daar was veel protest tegen, onder meer van vakbonden die vreesden dat bedrijven zich massaal zouden vestigen in lidstaten met weinig regels. Nederland is er samen met Luxemburg en acht landen uit het voormalige Oostblok in geslaagd het liberale karakter van de wet te herstellen. Uiteindelijk gingen alle EU-landen ermee akkoord dat ze al hun bestaande en nieuwe nationale beroepsregels doorsturen naar Brussel, zodat iedereen kan zien of ze in strijd zijn met de nieuwe afspraken. MKB-Nederland is blij met deze aanvulling. Lidstaten hebben de mogelijkheid om belemmeringen op te werpen als de veiligheid of openbare orde in het geding is. Een bedrijf dat oneigenlijk gebruik vermoedt, hoeft nu niet een jarenlange juridische procedure te starten. De betreffende landen moeten zelf hun belemmeringen melden en beargumenteren. LAGERE ZORGPREMIE VOOR DGA’S Ondernemers met een bv betalen vanaf volgend jaar minder ziektekostenpremie. De inkomensafhankelijke premie voor directeur-grootaandeelhouders (dga’s) gaat omlaag van 6,5 naar 4,4 procent. Ze komt daarmee op hetzelfde niveau als de premie voor zelfstandige ondernemers. MKB-Nederland heeft bij het kabinet ernstig aangedrongen op deze aanpassing en is blij met de toezegging van de ministers De Geus (Sociale Zaken) en Hoogervorst.

OVERHEID.NL Minister Pechtold heeft aangekondigd dat in 2006 alle wet- en regelgeving van de overheid te vinden moet zijn op www.wetten.overheid.nl. Dat geldt dan voor de wet- en regelgeving van rijk, de provincie, de(deel)gemeenten en het waterschap. De minister wil hiermee overheidsinformatie toegankelijker maken voor burgers en bedrijven.

KABINET WIL VANAF VOLGEND JAAR OPEN GRENZEN VOOR POLEN Als het aan staatssecretaris Van Hoof (Sociale Zaken) en het kabinet ligt, mogen Polen en inwoners van andere Oost-Europese landen vanaf 1 januari 2007 onbelemmerd aan het werk in Nederland. Met ingang van 1 mei van dit jaar vervalt de arbeidsmarkttoets. Werkgevers moeten dan nog wel een tewerkstellingsvergunning halen bij het CWI, maar ze hoeven niet meer eerst te kijken of ze in Nederland of de ‘oude’ EU-landen een geschikte kandidaat kunnen vinden. De procedure wordt hiermee verkort van minimaal 10 weken tot maximaal 2 weken. Van Hoof wilde aanvankelijk 1 mei de grenzen al opengooien, maar hij kreeg daarvoor niet voldoende steun in het kabinet. De periode tot 1 januari gebruikt de staatssecretaris om maatregelen te nemen tegen oneerlijke concurrentie. Zo mag de Arbeidsinspectie werkgevers die het minimumloon ontduiken, direct beboeten. Daarnaast gaan de Arbeidsinspectie en de Belastingdienst nauwer samenwerken om zwartwerk tegen te gaan. MKBNederland is verbaasd en teleurgesteld dat het openen van de grenzen wordt uitgesteld. Als de Arbeidsinspectie naar behoren zou functioneren, is een extra voorbereidingstijd niet nodig. Het kabinet had eerder kunnen beginnen om maatregelen te nemen tegen oneerlijke concurrentie. Bovendien zijn de sociale partners zelf verantwoordelijk voor de naleving en handhaving van de eigen CAO. Een aantal partijen is al bezig om daaraan vorm en inhoud te geven. De organisatie voor het midden- en kleinbedrijf is wel blij dat de arbeidsmarkttoets vervalt. Daardoor kunnen werkgevers

buitenlandse krachten sneller aannemen. VERBOD OP AFKOOP WETTELIJKE VAKANTIEDAGEN

Werkgevers mogen wettelijke vakantiedagen niet meer afkopen. Als werknemers ze in een bepaald jaar niet benutten, moeten zij die het volgende jaar alsnog opnemen. Deze uitspraak deed het Europese Hof in Luxemburg in een zaak die de FNV had aangespannen naar aanleiding van een folder van het Ministerie van Sociale Zaken. Daarin adviseerde het ministerie werkgevers om overschotten aan vakantiedagen af te kopen. MKB-Nederland vindt de uitspraak een beperking van de vrijheid van werkgever en werknemer om samen een oplossing te vinden. In de praktijk zal het echter in de meeste gevallen geen groot probleem zijn. De meeste werkgevers zitten er niet op te wachten om vakantiedagen uit te betalen. Bovendien maken vrijwel alle werknemers de twintig wettelijke vakantiedagen op. Over de bovenwettelijke vakantiedagen kunnen werkgever en werknemer wel afspraken maken over eventuele afkoop PECHTOLD WIL NU OOK ÉÉN INSPECTEUR VOOR TOEZICHT INSPECTIES

Minister Pechtold van Bestuurlijke Vernieuwing stelt binnenkort een taskforce in die de mogelijkheid gaat onderzoeken van de komst van één inspecteur, die het toezicht verzorgt van de verschillende inspecties van het Rijk, gemeenten en provincies. MKBNederland heeft eerder actief gelobbyd door de introductie van deze inspecteur, waarmee ondernemers met een gezicht te maken krijgen: is er iets aan de hand dan komt de specialist. MKB-Nederland heeft destijds om deze inspecteur als vertegenwoordiger van verschillende inspecties verzocht. Dit heeft geleid tot een motie van het Kamerlid Aptroot, die is overgenomen door een meerderheid van de Tweede Kamer. BESTELLEN IMCA-PUBLICATIES Duikbedrijven aangesloten bij de Vereniging NADO kunnen tegen een speciaal tarief IMCA-publicaties en log-

17

boeken (rov, inspection, diver, supervisor) bestellen via het NDC. Voorbeeld Kosten logboek: e 30,94 inclusief BTW en verzendkosten. Bestelwijze: schriftelijke opdracht. Het NDC heeft een beperkte voorraad, waardoor bij drukte de uitvoering van een opdracht twee tot drie weken kan duren.

NOORDHOEK VOOR AL UW WERK OP EN ONDER WATER

INSHORE EN OFFSHORE

NOORDHOEK Industrieweg 23-29, Postbus 200, 4300 AE Zierikzee Tel. 0111 45 60 00 Fax 0111 45 60 01 E-mail: [email protected] www.noordhoek.net

Producent & voorraadhouder van

& E-mailadres [email protected]

HBS GROUP Oranjestraat 61-63 Telefoon (0184) 415247

BV

PRODUCTIE-

EN HANDELSBUREAU SLIEDRECHT BV Oranjestraat 61-63 3361 HP Sliedrecht Telefoon (0184) 415247 Fax (0184) 411940 E-mailadres [email protected]

3361 HP Sliedrecht Fax (0184) 411940

18

vervolg van pag. 12

mengsels voor medische toepassing en voor inhalatiedoeleinden (de zogenoemde ademgassen). Hiervan wordt het cilindrisch gedeelte wit gespoten. Dit om een duidelijk onderscheid te maken met de gassen voor industriële toepassingen. Het cilindrisch gedeelte van persluchtcilinder voor duiken is hier weer van vrijgesteld. Deze mogen ook een andere kleur hebben, zolang deze maar niet verward kan worden met een kleurcodering van een verplichte cilindrische kleurcode. Bron: www.nob-nl.nl of www.nen.nl SAFETY NOTICE M.B.V. D9 EN D6 DUIKINSTRUMENTEN

Op 9 juni 2006 heeft Suunto Finland een belangrijke Safety Notice aangekondigd m.b.t. D9 en D6 duikinstrumenten. Suunto heeft een software bug constateerd in de D9 en D6. De software bug kan een incorrecte duiktijd registreren onder zeldzame gelegenheden die kunnen leiden tot een risico voor de duiker. Voor meer informatie: www.suunto.com ARBEIDINSPECTIE JAARVERSLAG 2005 In het jaarverslag is een aantal voorbeelden gegeven van de wijze waarop de Arbeidsinspectie (AI) een bijdrage levert aan het bereiken van maatschappelijke effecten, op terreinen waarop de AI verantwoordelijk is voor de handhaving. Steeds meer worden daarom inspanningen verricht in de follow-up van inspectieprojecten, teneinde zelfwerkzaamheid te stimuleren en zo het naleven van de wetgeving te bevorderen. Dit past tevens goed in één van de belangrijke nieuwe ontwikkelingen waaraan door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de sociale partners wordt gewerkt: de vernieuwing van de Arbowet. Deze zal een aantal fundamentele veranderingen voor de wijze waarop het arbobeleid in Nederland wordt vormgegeven, teweeg brengen. Bedrijven en instanties krijgen meer verantwoordelijkheden, maar tegelijkertijd ook meer mogelijkheden om zelf invulling te geven aan (middel)oplossingen op sectorniveau. Hierop anticiperend is de AI, via de ontwikkeling van een op de nieuwe situatie aangepast inspectiebeleid, medio 2005 met de voorbereidingen gestart. Er zijn ook andere ontwikkelingen die ‘de wereld van het toezicht opschudden’. In 2005 is de nieuwe, van kabinetswege opgestelde,

Kaderstellende Visie op Toezicht gepubliceerd. Hierin zijn, naast toespitsing op categorieën van toezicht, en de drie al bestaande kernpunten van het inspectiebeleid - onafhankelijk, professioneel en transparant - drie nieuwe kernpunten voor het toezicht geïntroduceerd: selectief, slagvaardig en samenwerkend. Wat het kernpunt samenwerking betreft: aan de inspanningen die de AI zich al langer getroostte, om meer inhoud aan de samenwerking met andere inspectiediensten en overheden te geven, is in 2005 met nog meer intensiteit inhoud gegeven. Dit heeft er in het verslagjaar in geresulteerd, dat reeds binnen 50 % van de inspectieprojecten op het terrein van de arbeidsomstandigheden, sprake was van vormen van samenwerking met andere inspectiediensten. Dit naast de inmiddels vanzelfsprekende en geïnstitutionaliseerde vormen van samenwerking op het terrein van de aanpak van arbeidsmarktfraude: via het opereren in z.g. interventieteams en via informatie-uitwisseling met de diverse betrokken instanties. Daarnaast bestaat er de al langer van toepassing zijnde samenwerking met andere (overheids)instanties op het terrein van het Besluit Risico’s Zware Ongevallen en de major hazard control, die verder is geïntensiveerd met onder andere gezamenlijke inspecties. In het jaarverslag wordt (mede vanuit de ambitie om, als publieke- en toezichthoudende organisatie, optimaal transparant te zijn) zo concreet mogelijk uiteengezet, wat de AI heeft gepresteerd, wat dat aan direct resultaat heeft opgeleverd en - waar dat mogelijk is wat het effect daarvan op de doelgroepen is geweest. Het Jaarverslag kunt u downloaden van www.arbeidsinspectie.nl

KAMER VAN KOOPHANDEL OPLEIDINGEN VOOR STARTENDE ONDERNEMERS Voor meer informatie kijk op www.kvk.nl/seminars. Startersbijeenkomsten voor: • Start een eigen bedrijf; • Starten als freelancer (zzp) • Starten als parttime ondernemer • Starten door bedrijfsovername • Starten met een uitkering

19

VERZEKERINGEN: ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSRISICO VAN BEROEPSDUIKERS Intramar bericht dat hun initiatief om betere acceptatievoorwaarden te bedingen voor het verzekeren van het arbeidsongeschiktheidsrisico van beroepsduikers tot succes heeft geleid. De aanvankelijke scepsis bij verzekeraars bleek vooral te berusten op een verouderd inzicht in de (statistische) gegevens over deze beroepsgroep. Met behulp van gegevens die werden opgevraagd bij onder andere het NDC, de NADO, Beroepsduiker.nl, een aantal individuele duikondernemingen en bij Staatstoezicht op de Mijnen werd het risicoprofiel door Intramar geactualiseerd. Bovendien heeft uitgebreide informatie over o.a. safety protocollen en de verplichte periodieke keuringen bijgedragen aan een herziening van het acceptatiebeleid met een zeer positieve uitwerking. De instellingen en bedrijven die hieraan hebben meegewerkt zijn we dan ook zeer erkentelijk en het is onze overtuiging dat de industrie zichzelf hiermee een goede dienst bewijst. Voor de beroepsduikers is dit belangrijk nieuws. Als gevolg hiervan kan Intramar hen vanaf heden een aanmerkelijke betere dekking aanbiedend, ten een lagere premie dan tot dusver het geval was. Zo kan men zich verzekeren op basis van Beroepsarbeidsongeschiktheid en is de eindleeftijd verhoogd. Er wordt verder geen onderscheid meer gemaakt tussen duiken op zee of duiken in binnenwateren. Het risico wordt ondergebracht bij een gerenommeerde Nederlandse verzekeraar met een goede reputatie op het gebied van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Voor meer informatie en/of aanvraag van een offerte kijk op www.intramar.nl of bel naar 0223 - 612222 (Rick Neijnhoff) (Redactie: dit bericht is een ingezonden stuk van Intramar. Het NDC heeft de offerte inhoudelijk niet getoetst)

Diploma uitreiking 2006 Duikarbeid CAT. B.

20

MEDISCHE ASPECTEN VAN HET DUIKEN A

OPLEIDINGEN DUIKARBEID CATEGORIE A&B Op 18 april is de tweede opleiding Duikarbeid Categorie A&B van dit jaar van start gegaan met 12 burgerdeelnemers. Helaas moest wederom geconstateerd worden dat de uitval hoog was. Een cursist bleek tijdens de eerste duikproeven zeer matig te scoren. Uiteindelijk leidde dit tot achterstand en kwam de duikveiligheid in het geding. Een andere cursist tobde in de tweede week met oorpijn. Na een tweede oorontsteking en een tweede duikverbod bleek dat er te veel praktijklessen waren gemist zodat dit leidde tot ontheffing uit de opleiding. Een kandidaat werd in de laatste twee weken geconfronteerd met een sinusverstopping waardoor hij zijn diepen duiken niet kon afmaken. Een kandidaat voor het B-gedeelte liet voor aanvang weten dat hij last had van een hardnekkige blessure en dat de arts hem had aangeraden het rustig aan te doen. Ofwel in de 12de week waren van de 12 kandidaten nog 8 kandidaten in de running. Op 7 juli vond de diploma-uitreiking plaats. In totaal konden toch nog 10 kandidaten (Duikarbeid B: 7 en Duikarbeid A: 3) hun diploma in ontvangst nemen. Dit bood ruimte voor twee inschalingsverzoeken van ex-duikers, die vanwege ander werk niet meer voldeden aan de wettelijke ervaringseis. Echter toen de contacten gelegd werden, bleek het niet mogelijk om het op korte termijn te realiseren. De derde opleiding van dit jaar zal niet doorgaan vanwege het kabinetsbesluit om militairen te sturen naar Afghanistan. Uiteraard is dit binnen het NDC Bestuur uitgebreid besproken en is er uitgebreid gediscussieerd over mogelijkheden en naarstig gezocht naar oplossingen. De teleurstelling bij geïnteresseerden en de NADO was groot. Ook desinteresse voor het beroep Duiken baart ons zorgen. De selecties van de afgelopen tijd leverden slechts vier cursisten op. Ook te weinig om een opleiding te verzorgen. Vandaar dat het Bestuur een Commissie P.R. heeft geïnstalleerd om het P.R.-beleid onder de loep te nemen.

In de eerste helft van 2006 stonden vijf MAD-A Herhalingsopleidingen op het programma. In totaal namen 55 cursisten deel aan deze opleidingen.

P.R.

De werving voor de komende herhalingsopleidingen is opgestart en inmiddels zijn 6 van de 7 opleidingen vol.

Het NDC zal deelnemen aan de Wereldhavendagen op 1, 2 en 3 september in Rotterdam.

De eerstvolgende MAD-A Opleiding vangt aan op 13 november 2006.

Het Bestuur heeft de Commissie P.R. geïnstalleerd om het P.R.-beleid van het NDC nader te evalueren en te actualiseren. In de Commissie hebben zitting de heren Ing. A. Palache en C.A.C Domstorff.

DUIKPLOEGLEIDER Van 13 tot en met 17 februari 2006 vond de Opleiding Duikploegleider plaats. Hieraan namen 7 cursisten deel. Alle deelnemers hebben reeds het examen gedaan en zijn geslaagd voor het examen.

Ideeën zijn welkom en als u deelneemt aan een evenement en graag de flyer van het NDC wilt hebben om bezoekers nader te informeren dan kunt u bij het NDC een stapel flyers aanvragen.

De eerstvolgende Opleiding Duikploegleider staat gepland van 2 oktober - 6 oktober 2006. INTERESSE IN EEN OPLEIDING Nadere informatie vindt u in onze uitgebreide brochures inclusief het aanmeldingsformulier. Of zie onze vernieuwde site www.ndc.nl Voor plaatsing op de verzendlijst kunt u bellen naar Telefoon 015 2512028

PUBLICATIES NDC Graag verwijzen wij u voor onze publicatie naar onze vernieuwde site www.ndc.nl DERDEN

SELECTIECOMMISSIE Op 29 juni vond een Selectie plaats. In totaal namen hieraan 12 kandidaten deel, waarvan: • Vier zijn toegelaten tot de opleiding A&B; • Vijf in aanmerking komen voor een herkansing; • Drie zijn afgewezen; Omdat de meeste selectanten tijdens het interview de indruk gaven weinig kennis van de duikmarkt te hebben kregen zij het advies zich beter te verdiepen in het beroep duiken. De NADO-leden zijn inmiddels verzocht hieraan hun medewerking te verlenen. Veel leden hebben gevolg gegeven aan dit verzoek.

21

Vernieuwd Handboek Damwandconstructies De eerste druk dateert uit 1993. Het handboek is sindsdien niet ingrijpend gewijzigd. In de vierde druk zijn de laatste ontwikkelingen op het gebied van regelgeving, zoals Eurocodes 3 en 7 verwerkt. Ook is een grotere plaats ingeruimd voor numerieke modellen, zoals de eindige-elementenmethode. Ook nieuwe inzichten op het gebied van het inbrengen van damwanden en de invloed daarvan op de omgeving zijn opgenomen. Zie www.cur.nl

Duik Combinatie Nederland b.v. Aannemer van onderwaterwerk DCN beschikt over ruim 40 jaar ervaring in het uitvoeren van: - werkzaamheden t.b.v. onderwaterbeton - werkzaamheden onder verhoogde luchtdruk - werkzaamheden t.b.v. grote infrastructurele waterbouwkundige projecten - werkzaamheden met habitats en kofferdammen - duikwerkzaamheden - milieu werkzaamheden onderwater Per eind oktober 2000 is DCN betrokken geweest bij het aanbrengen van meer dan 2 miljoen M3 onderwaterbeton op ruim 450 projecten

Duik Combinatie Nederland b.v Celsiusstraat 9, 6003 DG Weert Postbus 10371, 6000 GJ Weert Tel : 0031 (0) 495 - 45 76 79 Fax : 0031 (0) 495 - 53 59 71 Email : [email protected]

BEROEPSDUIKEN - IETS VOOR JOU? Je hebt een technische of nautische opleiding op VMBO/MBO niveau, maar je wilt meer... Of je hebt MAVO/HAVO, maar in je vrije tijd ben je altijd aan het sleutelen of klussen... Daarnaast ben je een echte waterrat: je surft, je zwemt of misschien doe je zelfs al aan sportduiken, kortom: het water trekt. Zoek je geen baan van 9 - 5, en ben je graag buiten dan is de beroepsduikeropleiding van het NDC misschien iets voor jou. De Nederlandse duikindustrie zit te springen om handige mensen, die hun boven water talenten onder water verder willen uitbouwen. Wil je meer weten: schrijf of bel het NDC, Buitenhofdreef 280, 2625 RE Delft, telefoon 015 2512020, internet www.ndc.nl, e-mail [email protected].

22

CURSUSPROGRAMMA 2e helft 2006 Medische Aspecten van het Duiken A 06 / 02

13 november tot en met 24 november

Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 06

11 en 12 september

Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 09

25 en 26 september

Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 10

9 en 10 oktober

Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 07

6 en 7 november

Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 08

18 en 19 december

Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 11

18 en 19 december *)

Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 12

20 en 21 december *)

Civiele Onderwaterbouw 06 / 01

23 oktober tot en met 10 november

Duikploegleideropleiding 06 / 02

2 oktober tot en met 6 oktober

Dutch Module Engelse duikploegleiders te Delft of Aberdeen

27 oktober

IMCA Module Nederlandse duikploegleiders te Delft

9 november

Diving Safety Course 06 / 02

1 november

Selectie 06 / 03

18 mei

Selectie 06 / 04

29 juni

Selectie 06 / 05

28 september

Selectie 06 / 06

30 november

Opleiding Duikerarts A te De Bilt

1, 8 15, 22, 29 november **)

Herhalingsopleiding Duikerarts B

Individueel op afspraak **)

Medische Aspecten van het Duiken B

Individueel op afspraak

Voor meer informatie over cursusplaatsen en/of data www.ndc.nl De opleidingen worden verzorgd door de Pontonniersschool in Hedel, tenzij anders vermeld. *) = door dr. S.J. Hoitinga van Med Prevent Bedrijfshulpverlening BV, cursuslocatie elders in Nederland (Akersloot of De Bilt) **) = door artsen van het Duikmedisch Centrum van de Koninklijke Marine te Den Helder, cursuslocatie midden Nederland

23

VERLOREN/GESTOLEN CERTIFICATEN Bij het NDC is de bijgewerkte lijst verkrijgbaar van verloren/gestolen NDC-certificaten. Ook bij het NDC is verkrijgbaar de bijgewerkte lijst van verloren/gestolen HSE-certificaten. Ook hier geldt: certificaten met de op die lijst staande nummers zijn ongeldig. Bent u uw certifica(a)ten kwijt, meldt dit dan schriftelijk aan het NDC. Noem daarbij de oorzaak van het kwijtraken. Bij opgave van gestolen certificaten dient bij voorkeur een kopie van het proces verbaal bijgevoegd te zijn. U kunt tevens, indien gewenst, een verzoek doen voor nieuwe certificaten. Vergeet het juiste aantal pasfoto’s niet. Het NDC zal het oude registratienummer ongeldig verklaren en een nieuw registratienummer uitreiken. Per certificaat wordt e 67,83 aan administratiekosten en e 15,00 voor het nieuwe certificaat in rekening brengen. Genoemde bedragen zijn inclusief BTW en dienen vooraf na ontvangst van de rekening te zijn voldaan.

Betondag “Leven met Water, Nederland in 2025” Donderdag 16 november 2006, De Doelen te Rotterdam De Betondag 2006 heeft als thema “Leven met Water, Nederland in 2025”. De subtitel die daaraan is gekoppeld is: “Beton maakte het mogelijk”. Er is veel discussie gaande over hoe tot in de verre toekomst om te gaan met onze vriend en vijand: HET WATER. En met de titel spreken we onze verwachting uit dat beton daarbij een niet weg te denken rol speelt. Of beter, gezegd dat heeft gedaan, omdat we het geheel in Backcasting doen, heeft beton die rol al gespeeld. Naar verwachting zal ze die rol ook in de toekomst blijven spelen. De constructies waarbij beton een rol speelt, zijn soms vanwege positieve behoefte en soms vanwege een negatieve wens gerealiseerd. Immers we moeten ons tegen de aanvallen van water beschermen, maar gebruiken water ook als onze bondgenoot. Informatie: www.betondag.nl

UITGEREIKTE CERTIFICATEN DUIKPLOEGLEIDER van mei 2006 - augustus 2006 P.J.S. Bosman, M.F. de Groot, B.C.J. Hensen en M.P. Sitsen HERHALINGSOPLEIDING MEDISCHE ASPECTEN VAN HET DUIKEN B In 2006 B. van der Elst, J.F. Martina, C.J.W.M. van Rooij, H. Raaijman, M.T.W.J. van Rijswijk, M. Scheurwater, F Schrijver, W.G.E. Vanelverdinghe, J.P. Vink en T.S. van Wettum

Voornoemde geldt alleen voor certificaten uitgereikt door het NDC. GESLAAGD WEBSITE

AGENDA Waterbouwdag Over Leven in de Delta: Veiligheid - Milieu - Ruimte - Techniek Donderdag 12 oktober 2006, De Flint, Amersfoort. De Waterbouwdag van 2006 heeft als thema: ‘Over Leven in de Delta’. Deltagebieden zijn de dichtstbevolkte en welvarendste gebieden in de wereld, maar tevens zeer kwetsbaar. De bewoners moeten zich beschermen tegen overstromingen vanuit zee en rivieren. De bloei van de economie vereist een perfecte infrastructuur. Ook de natuur, die van groot belang is voor een gezond leefklimaat, vraagt in een dicht bevolkte delta zorgvuldige aandacht. Ingenieurs, die ontwerpen en bouwen aan delta’s moeten met al deze aspecten rekening houden. Informatie: www.cur.nl

Zodra de resultaten van een examen bij het NDC bekend is worden de gegevens geplaatst op de website: www.ndc.nl SELECTIE (TOEGELATEN TOT DE OPLEIDING A&B d.d. 29 juni 2006 M.R.G.A.J. Balkenende, J. Botte, D. Lanser en J.K.E. ten Napel

COLOFON Bureau NDC Buitenhofdreef 280 2625 RE DELFT

Telefoon: 015 - 251 2020 Telefax: 015 - 251 2021

OPLEIDING DUIKARBEID CATEGORIE A d.d. 1 juni 2006 G. Kaandorper en J. Snoek OPLEIDING DUIKARBEID CATEGORIE A&B d.d. 7 juli 2006 J.S. van Kleef, D. Lankhuyzen, G. Lievens, N. Noteboom , R. Raaijman, F.O. Vahrenhorst, G.J. Wielinga, R. Wijnen en H.Visser

24

Advertenties: 1/4 pagina A 170,00 1/2 pagina A 260,00 1 pagina A 350,00 Redactionele bijdragen kunt u zenden aan Bureau NDC.

Grafische verzorging: LnO drukkerij/uitgeverij Zierikzee