NDC NIEUWS NDC Nieuwsbrief, nr. 1, 2006
INHOUDSOPGAVE Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Nieuwsbrief op internet . . . . . . . . . . . .1 Verlof/Bereikbaarheid . . . . . . . . . . . . .1 Duikmedische keuringen . . . . . . . . . . .1 NDC Tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 Veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 NDC-bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 Beknopt NDC Jaaroverzicht 2005 . . . .4 Platform Opleidingen . . . . . . . . . . . . .5 Medisch Platform . . . . . . . . . . . . . . . .5 Inschalingscommissie . . . . . . . . . . . . .7 Branchevereniging IRO bestaat 35 Jaar! Proficiat . . . . . . . . . . . . . . . . .7 Wederzijdse erkenning duikmedische keuring bijna een feit! . . . . . . . . . . . . .7 Voorlopig College van Deskundigen Duik- en caissonsystemen . . . . . . . . . .7 NADO-Pagina’s . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 Ervaringseis Duikarbeid Categorie C . .13 Inschalingprocedure Duikarbeid Categorie C vereenvoudigd . . . . . . . .13 Herregistratie duikerartsen A en B . .13 Opleiding Duikerarts A . . . . . . . . . . .13 Opleiding duikerarts B . . . . . . . . . . .15 Vervolgcursus Arbeid onder Overdruk “Neurologie en Duiken” . . . . . . . . . .16 Voor u gelezen . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Offshore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Opleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Selectiecommissie . . . . . . . . . . . . . . .18 P.R. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Publicaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Cursusprogramma 2006 . . . . . . . . . . .21 Verloren/gestolen certificaten . . . . . .23 Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 Geslaagd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
VAN DE REDACTIE
VERLOF/BEREIKBAARHEID
Het nieuwe jaar begon direct op 2 januari met een opleiding Duikarbeid Categorie A&B. Tevens vonden plaats in de eerste vier maanden van dit jaar: twee selectiedagen, vijf Herhalingsopleidingen MAD-A, één volledige Opleiding Duikploegleider en ging de tweede opleiding Duikarbeid Categorie A&B op 18 april van start. Daarnaast gingen de werkkamers van het Voorlopig College van Deskundigen in retraite voor één periode van drie dagen en één van twee dagen. Hetgeen resulteerde in de officiële aanbieding van de Beoordelingsrichtlijn voor het Onderhoudssysteem van Duik- en Caissonmaterieel aan het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Naast het Bestuur vergaderden ook het Platform Opleidingen en het Medisch Platform in de afgelopen periode.
NATIONAAL DUIKCENTRUM Bereikbaarheid Het NDC werkt met een kleine bezetting: de directeur, de cursuscoördinator, die ook nog vaak op cursusbezoek, in vergadering of anderszins buiten de deur werken, en twee parttime secretaresses. De beste tijd om te bellen is op werkdagen van 10.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 15.00 uur Spreekt u in op het antwoordapparaat, dan bellen wij terug (wel ook het telefoonnummer inspreken!) en ook de e-mail wordt regelmatig beantwoord. Verlof Het kantoor van het NDC NDC is gesloten op
NIEUWSBRIEF OP INTERNET
• Bevrijdingsdag 5 mei; • Hemelvaartsdag 25 mei en 26 mei • Tweede Pinksterdag 5 juni
De volledige Nieuwsbrief wordt tevens integraal in pdf.format geplaatst op onze site www.ndc.nl Ook op onze site vindt u onder “Laatste Nieuws” tussentijdse nieuwsberichten, alsmede informatie over cursusdata en aantal beschikbare plaatsen, inschaling, de bijgewerkte lijst met duikerartsen, wie is geslaagd etc. De huidige Nieuwsbrief zal in de komende tijd dunner worden, met korte berichten die verwijzen naar achtergrond informatie, relevante websites etc.
1
DUIKMEDISCHE KEURINGEN DUIKMEDISCH CENTRUM VAN DE KONINKLIJKE MARINE - DMC Voor duikongevallen kunt u het DMC bereiken op: • tijdens kantooruren via telefoonnummer 0223 653076 • bij geen gehoor, en bij spoedeisende gevallen ook buiten kantooruren via het bekende alarmnummer 0223 658220
Wachttijden Er zijn momenteel voor de duikmedische keuringen wachttijden, te weten: • Inkeuring zes weken; • Herkeuring vier weken; Het advies luidt “Regel op tijd uw keuring”.
raakte het (losgekomen) bordes in onbalans. Daardoor viel een man voorover van een hoogte van drie meter. Hij kwam terecht tussen allerlei obstakels. De man droeg geen valbeveiliging en liep een hoofdwond en gekneusde ribben op. Bron: SodM
Telefonisch spreekuur DMC Het DMC houdt telefonisch spreekuur van maandag tot en met donderdag van 13.00 tot 14.00 uur. Telefoon 0223 653076
STAATSTOEZICHT OP DE MIJNEN VEILIGHEID EN GEZONDHEID INFORMATIE
EXPERTISECENTRUM ARBO UNIE Voor de inkeuring voor een NDC Opleiding kunt u zich voortaan ook laten keuren bij het Expertiscentrum Arbeid onder Overdruk van de Arbo Unie te Vlissingen, telefoon 0113-886710 ACHTERWACHT Dr. S.J. Hoitinga, telefoonnummer 0513 466217 onder vermelding van deelname NDC Opleiding.
NDC TARIEVEN Voor 2006 zijn de tarieven met ruim 2% verhoogd worden. Voor een opgave zie onze website www.ndc.nl
VEILIGHEID ONGEVAL MET COILED TUBING UNIT In september 2005 vond een ongeluk plaats met potentieel dodelijke afloop op een platform op het Nederlands Continentaal Plat. Tijdens afbouwwerkzaamheden van een Coiled Tubing Unit werd een bordes van een topframe, als onderdeel van de Coiled Tubing toren, gedemonteerd. Hierbij werd gebruik gemaakt van niet geëigende hijsmiddelen en onvoldoende aanslagpunten. Doordat het bordes klemde in het frame probeerde men, staande op het te hijsen bordes, het geheel te manipuleren. Door toepassing van onvoldoende hijspunten
BULLETIN
Nr. : 05/05 Datum : december 2005 Onderwerp : Ontwerp, inspectie en onderhoud van reddingsboten Introductie Recentelijk gebeurtenissen op Noorse installaties hebben geattendeerd op de noodzaak voor adequate ontwerp- en fabricageregimes, samen met grondige inspectie- en onderhoudsprocessen van reddingsboten. Twee onafhankelijke gebeurtenissen hebben plaatsgevonden: • Mogelijke ontwerp en fabricage afwijkingen zijn geïdentificeerd in een bepaald type freefall reddingsboot; en • Inspecties van een aantal conventionele, met davit te water gelaten reddingsboten hebben structurele integriteit kwesties in de belastingspaden van meerdere boten onthuld. Beide incidenten zijn als serieuze problemen geïdentificeerd, en hebben tot een volledige stillegging van productie geleid, en gedeeltelijke evacuatie van personen. (Voorlopige) Bevindingen Bij het incident met de freefall reddingsboot zijn barsten in het dak en bovenstructuur geconstateerd, na een routine (test) lancering. Dit heeft tot vragen geleid over de structurele integriteit van deze boten. In afwachting van het onderzoek van de mijnonderneming en de leverancier zijn deze boten uit bedrijf genomen Dit onderzoek is nog gaande. Aandachtspunten De technische integriteit van een reddingsboot moet zeker zijn gesteld, ongeacht of het een freefall reddingsboot is of een met davit te water gelaten reddingsboot. De structurele integriteit en beschikbaarheid van de boten moeten continu zijn gegarandeerd, samen met de prestatie indicatoren die in het veiligheid- en gezondheidsdocument (VG-document) zijn geïdentificeerd voor deze (veiligheidskritische) uit-
2
rusting. De eerste validatie van het ontwerp en fabricage van deze essentiële, veiligheidskritische uitrusting is een belangrijke factor in het verzekeren van de beschikbaarheid hiervan. Tevens moet de continue beschikbaarheid van deze uitrusting worden verzekerd door grondige inspectie-, test- en onderhoudsregimes. Waar er een mogelijkheid bestaat dat moeilijk te detecteren gebreken niet ontdekt worden, bijvoorbeeld corrosie op voor inspectie ontoegankelijke essentiële onderdelen, dan moet het regime daar rekening mee houden. Meer uitgebreidere technieken of frequentere inspecties zijn wellicht noodzakelijk om de beschikbaarheid van reddingsboten voortdurend te verzekeren, en de kwaliteit van het uitgevoerde onderhoud te garanderen. Dit betreft zowel het onderhoud en de inspecties uitgevoerd door mijnondernemingen zelf maar ook dat van specialistische bedrijven. Vervolgactie door ondernemingen Ondernemingen worden geadviseerd om hun onderhoud- en inspectiesystemen en procedures te evalueren om te verifiëren dat de continue beschikbaarheid van reddingsboten is gegarandeerd. Daarbij moeten ondernemingen ervoor zorgen dat deze systemen en procedures voldoende geïmplementeerd zijn en uitgevoerd worden op offshore faciliteiten. Om de trends van de integriteitgerelateerde prestatie indicatoren van de reddingsboten te controleren is het aanbevolen alle onderhoud, inspectie en (lancering) test resultaten/ waarnemingen / bevindingen te registreren in een onderhoudsbeheerssysteem. Ondernemingen worden ook geadviseerd de ontwerp en fabricage specificaties te evalueren, met daarbij speciale aandacht voor de test resultaten van deze freefall reddingsboten, om te verifiëren dat deze boten de werkelijke krachten kunnen weerstaan tijdens het lanceren. Hierbij moet ook de rol van de classificatiebureaus - die nauw betrokken zijn bij de ontwerp beoordeling en begeleiding tijdens de bouw van de boten - meegenomen te worden. Vervolgactie door SodM De beschikbaarheid evenals het juiste onderhoud en inspectie van reddingsboten zijn onderwerpen van het inspectieproject ‘Redding op zee 2006’, een vervolg op het SodM inspectieproject ‘Redding op zee’ dat in 2003/2004 werd uitgevoerd.
Meer informatie Voor meer informatie, zie de links op www.sodm.nl STAATSTOEZICHT OP DE MIJNEN VEILIGHEID EN GEZONDHEID INFORMATIE BULLETIN
Nr.: Datum: Onderwerp:
06/05 december 2005 Beoordelen bedrijfsinterne audits mijnondernemingen
Inleiding: Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft op basis van haar ‘Handhavingsplan 2003-2007’, een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van het uitvoeren van de interne audits bij de mijnondernemingen. Op basis van de norm NEN-EN-ISO 19011:2002, richtlijnen voor het uitvoeren van interne audits is beoordeeld in hoeverre de mijnondernemingen aan deze norm voldoen. Het project is uitgevoerd in de periode januari 2005 tot en met juli 2005. Doel en omvang van het project Het doel van het onderzoek was vast te stellen in hoeverre interne audits als doeltreffend en betrouwbaar instrument wordt gebruikt om beleid van en beheersing door het management van de onderneming te ondersteunen, en om informatie te geven aan de hand waarvan een onderneming haar prestaties kan verbeteren. Tijdens het project zijn er bezoeken gebracht aan 11 mijnondernemingen, waarvan vier bezoeken aan zoutondernemingen. Aandachtspunten De door SodM tijdens het project gehanteerde checklist is gebruikt als middel, om de stand van zaken ten aanzien van de implementatie van audits, volgens de norm NEN-EN-ISO 19011:2002, meetbaar te maken. Per mijnonderneming is hierbij aan de volgende aandachtspunten getoetst. 1. Algemene principes van auditing; 2. Het besturen en beheren van auditprogramma’s; 3. Auditactiviteiten; 4. Bekwaamheid en beoordeling van auditors. Bevindingen: In het algemeen kan gesteld worden dat alle mijnondernemingen een systeem van auditing hebben ingevoerd, als onderdeel van het managementsysteem, gebaseerd op
een internationaal erkende norm. Alle ondernemingen auditen het vg-managementsysteem periodiek en streven om verbeteringen in de organisatie in te voeren. Auditplanningen en auditprocedures zijn bij het merendeel van de ondernemingen aanwezig. De audit voorbereiding, uitvoering, rapportages en opvolging verschillen wel per onderneming.
• • • • •
De verschillen treden op in: • Documentatie; • Planning audit frequentie, soort audit (intern/ extern), duur, voorbereiding en rapportagevorm; • Uitvoering audit; • Rapportage; • Bewaking (follow-up).
• • • •
Vervolgacties Alle mijnondernemingen dienen opvolging te geven aan de individueel per onderneming geconstateerde bevindingen. Deze zijn per onderneming vastgelegd in individuele rapportages. Tijdens inspecties en onderzoeken zal SodM nader verifiëren in hoeverre voldoende opvolging wordt gegeven aan de in het project geconstateerde bevindingen. De nadruk zal hier voornamelijk liggen op het aantoonbaar opvolgen van actiepunten, die voorkomen onder andere de uitgevoerde interne audits en inspecties.
• • •
• • • •
Breathing gas contamination Fatality - Fall from height in shipyard Falling object - Load dropped by crane Hammer dropped from height Falling object - Grating fell onto pipe deck Falling object - Failure of lifting appliance Fatal fall in shipyard Worker sustained severe facial injuries during vessel maintenance Hand injury sustained by diver Recent DP incident onboard a DSV Fatality - Falling object Wrist injury sustained during vessel maintenance Flash fire in field joint coating station Burns caused by release of steam and boiling water from overheated pump Hand injury sustained by diver Isolation of fuel tanks
Op deze site staan tevens diverse links naar organisaties die ook veiligheidsnotities uitgeven. IMCA PUBLICATIES Recent zijn verschenen: • IMCA D 037: DESIGN for surface supplied mixed gas diving systems; • IMCA D 040: DESIGN for mobile/ portable surface supplied diving systemem. De nieuwe documenten completeren de reeds bestaande DESIGNs IMCA D 023 (air diving systems) en IMCA D 024 (bell diving systems).
IMCA SAFETY FLASHES Regelmatig treft u in de Nieuwsbrief vertalingen aan van diverse IMCA safety flashes. Voor degene die niet lid zijn van de IMCA is het tegenwoordig ook mogelijk de Safety Flashes van de IMCA van de IMCA-site te downloaden. www.imca-int.com De IMCA heeft in 2005 twaalf Safety Notes met in totaal 54 onderwerpen gepubliceerd. In 2006 zijn vijf Safety Flashes verschenen over de onderwerpen:
3
NDC-BESTUUR Het NDC-bestuur kwam op 6 maart en 4 april bijeen. De vergadering van 6 maart betrof de reguliere vergadering. Met name staat hoog op de agenda de toekomstige overeenkomst met de KM inzake de Defensie Duikschool, het samenwerkingsverband tussen de KM en KL op het gebied van duiken. Het Bestuur heeft op advies van het Platform Opleidingen (PO) het examenreglement goedgekeurd (Zie elders in deze Nieuwsbrief). Bij een paar punten werd door het Bestuur kanttekeningen geplaatst. Echter, dit vertraagde de procedure niet. Het Bestuur heeft onder
voorbehoud dat het PO de opmerkingen overnam het reglement goedgekeurd. (Note: het PO heeft de opmerkingen overgenomen). Ook heeft het Bestuur het belang onderstreept van de evaluatieformulieren. Het is belangrijk om in kader van de kwaliteitsbewaking na te gaan hoe onze cursisten de opleiding hebben ervaren. Het invullen van de evaluatieformulieren is uiteraard op vrijwillige basis en mag anoniem. De docenten zijn verzocht om aan het einde van de
opleiding ruimte te creëren voor het invullen en inzamelen van de evaluatieformulieren. Daarnaast heeft het Bestuur vergaderd op 4 april over de toekomst van het NDC. Met name wordt nagegaan in hoeverre de lopende acties waren uitgevoerd en is uitvoerig gesproken over de toekomstige koers. Daarbij wordt steeds duidelijker dat het NDC zich ook zal profileren als makelaar in opleidingen.
WIJZIGING SAMENSTELLING BESTUUR Uitgetreden: Maj. C. de Knegt, Commandant Pontonniersschool heeft de school verlaten voor een functie bij de Staf in Den Haag. Ingetreden: Eltn C. Versteeg Duikcoördinator KL
BEKNOPT NDC JAAROVERZICHT 2005 Jaarlijks moet het NDC als cki (certificatie- en keuringsinstelling) verantwoording afleggen aan het IWI (Inspectie Werk en Inkomen) Ten behoeve van deze rapportage zijn de volgende cijfers door het NDC aan het IWI kenbaar gemaakt. Uitgereikte certificaten in 2005 Omschrijving Uitgereikte Duikarbeid Categorie B door deelname aan Opleiding A&B Uitgereikte Duikarbeid Categorie A door deelname aan Opleiding A Uitgereikte Duikarbeid Categorie B door deelname aan Opleiding B Uitgereikte Duikarbeid Categorie B na inschaling Uitgereikte Duikarbeid Categorie C na inschaling Uitgereikte certificaten DPL waarvan opleiding voor 2005 Uitgereikte certificaten DPL opleiding in 2005 Uitgereikte certificaten DPL Dutch module voor IMCA Supervisors - examen in 2005 Uitgereikte MAD-A na volledige opleiding Uitgereikte MAD-A na herhalingsopleidng Uitgereikte MAD A n.a.v. inschaling en mondeling examen Uitgereikte MAD-B na volledige opleiding Uitgereikte MAD-B na herhalingsopleiding Uitgereikt certificaten DFA geïntegreerd in A-gedeelte Uitgereikte DFA geïntegreerd in MAD A Uitgereikte DFA geïntegreerd in MAD A Herhaling Herregistratie duikerartsen A Uitgereikte COB na deelname opleiding Getuigschriften opleiding Inspecteurs Arbeidsinspectie Getuigschriften Herhalingsopleiding duikerarts A
Ontvangen bezwaren Selectie Inschaling duikarbeid Inschaling duikerarts A Deelname geweigerd wegens verlopen certificaat
Naam certificaat Duikarbeid Categorie B Duikarbeid Categorie A Duikarbeid Categorie B Duikarbeid Categorie B Duikarbeid Categorie C Duikploegleider Duikploegleider
Aantal 23 0 1 10 16 14 18
Duikploegleider Duikmedische begeleiding: MAD A Duikmedische begeleiding: MAD A Duikmedische begeleiding: MAD A Duikmedische begeleiding: MAD B Duikmedische begeleiding: MAD B Diver First Aid Diver First Aid Diver First Aid Duikerarts A Civiele Onderwaterbouw
11 28 160 2 5 21 23 27 160 20 6 12 37 594
Duikerarts A TOTAAL
Geslaagd na herkansing Duikploegleider MAD-A Herhaling
3 4 1 1 (MAD-A)
4
13 1
Certificaat geweigerd Duikploegleider Duikploegleider Duikarbeid Categorie B Duikarbeid Categorie B Duikploegleider Duikploegleider Duikploegleider IMCA Supervisor Duikploegleider IMCA Supervisor MAD A MAD A (inschaling) Inschaling
Nog enkele cijfers 1 (vroegtijdig beëindigd) 1 (vroegtijdig beëindigd) 1 (vroegtijdig beëindigd) 1 (ontheven wegens veiligheid) 1 (moet examen nog doen) 3 (moeten nog herexamen doen)
Ingekomen correspondentie Uitgaande correspondentie Aantal Nieuwsbrieven Verzonden informatiepakketjes per post Gemiddeld bezoekers per maand NDC-site
1087 872 3 275 100
3 (niet geslaagd) 1 (voldoet niet aan gesteld opleidingseis) 1 (wegens ziekte moet examen nog doen) 12 (voldoen niet aan gestelde opleidingseis) 6 (voldoen niet aan opleidings /ervaringseis)
PLATFORM OPLEIDINGEN
EXAMENREGLEMENT
Het PO vergaderde op 15 maart j.l. onder voorzitterschap van Elnt Versteeg bij de Duik- en Demonteerschool te Den Helder.
Vanaf maart is het nieuwe examenreglement in gebruik genomen.
De nieuwe KM-vertegenwoordiger, LTZ 2 OC M. Dorrestijn, werd van harte welkom geheten. De geplande rondleiding werd vanwege de snijdende koude verzet naar een nader te bepalen, in ieder geval in een warmer seizoen. Op de agenda stonden een aantal belangrijke zaken zoals het examenreglement, uitbreiding MAD-A Herhaling, etc. UITBREIDING MAD-A HERHALING De docent-artsen, dr. S.J. Hoitinga en dr P.J. van Ooij hebben gekeken of de huidige MAD-A (Herhalings)Opleiding uitgebreid kan worden met de leerdoelen “Gebruik AED (defibrillator)” en “BHV” (gebruik kleine brandblusmiddelen). Het geniet echter niet de voorkeur om de huidige MAD-A en Herhalingsopleiding MADA qua leerdoelen in te krimpen voor deze uitbreiding. Gedacht wordt aan een aparte opleiding direct na een Herhalingsopleiding. Uiteraard dient e.e.a. uitgewerkt te worden, te weten: • Is er voldoende behoefte hieraan; • Hoe te regelen qua erkenning en certificatie.
Opvallende punten t.o.v. de vorige versie zijn: • Geen afronding meer van cijfers; • Eén examencommissie voor alle opleidingen; • Alle examens dienen binnen zes maanden na laatste cursusdag afgerond te zijn; • Tweemaal herexamen in plaats van vier (naast het reguliere examen); • Examen van de Opleiding Duikarbeid Categorie A&B is verzwaard; • Examen van de Opleiding MAD-A is verzwaard; • Verplichte aanwezigheid van alle lessen is opgenomen in het reglement; • Het gebruik mobiele telefoons is verboden gedurende examens en dient uit het zicht te zijn opgeborgen; • Mondelinge examens van vakken, die normaal schriftelijk worden afgenomen; dienen in het bijzijn van een toehoorder door de examinator te worden afgenomen. Aan deelnemers aan de volledige opleidingen zal een volledig exemplaar uitgereikt worden. Deelnemers aan de herhalingsopleidingen ontvangen alleen de bijlage. Een volledig exemplaar zal op de school aanwezig zijn.
5
MEDISCH PLATFORM Het Medisch Platform kwam bijeen op 12 april ten kantore van het NDC te Delft. De volgende punten stonden onder andere op de agenda: een verzoek om een advies, MAD-B Opleiding, Duikerartsopleidingen en herregistratie duikerartsen, etc. Het Medisch Platform gaat de MAD-B Opleiding inhoudelijk beoordelen. Met name zal het cursusboek inhoudelijk bekeken worden en is er een herzien advies inzake de inhoud van de MAD-B koffer in de maak. De MAD-B deelnemers krijgen laatstgenoemd advies uiteraard automatisch toegezonden. Enkele MAD-B opleiders gaven aan dat ze MAD-B’ers die al een aantal jaren meedraaien niet veel meer kunnen leren. Dit “probleem” is uitgebreid besproken. Ook het NDC Bestuur en de Inschalingscommissie zullen verzocht worden hierover mee te denken.
BEROEPSDUIKEN - IETS VOOR JOU? Je hebt een technische of nautische opleiding op VMBO/MBO niveau, maar je wilt meer... Of je hebt MAVO/HAVO, maar in je vrije tijd ben je altijd aan het sleutelen of klussen... Daarnaast ben je een echte waterrat: je surft, je zwemt of misschien doe je zelfs al aan sportduiken, kortom: het water trekt. Zoek je geen baan van 9 - 5, en ben je graag buiten dan is de beroepsduikeropleiding van het NDC misschien iets voor jou. De Nederlandse duikindustrie zit te springen om handige mensen, die hun boven water talenten onder water verder willen uitbouwen. HOLLAND DIVING INTERNATIONAL Adm. de Ruyterstraat 24 3115 HB Schiedam Haven nr. 550 Tel. +31 (0)10 435 22 22 Fax. +31 (0)10 434 64 21 E-mail:
[email protected] www.hollanddivingint.com
Branden / Lassen Onderwater Video / Foto inspecties Slijpen / Boren / Zagen
Wil je meer weten: schrijf of bel het NDC, Buitenhofdreef 280, 2625 RE Delft, telefoon 015 2512020, internet www.ndc.nl, e-mail
[email protected].
Gecertificeerd door alle grote classificatie bureau’s ISO 9001 VCA en NADO
6
INSCHALINGSCOMMISSIE De leden van de inschalingscommissie kwamen bijeen op 16 februari 2006 te Hedel. In totaal waren 10 duikers uitgenodigd om hun inschalingverzoek mondeling toe te lichten. Uiteindelijk gaven negen gevolg aan de uitnodiging.
Het NDC is ooit onder de vleugels van de IRO opgericht door de toenmalige directeur/oprichter, de heer J.P.H. Huijskens. De IRO heeft dan ook sinds het begin een vertegenwoordiger binnen het NDC Bestuur. Het NDC wenst Ir H.P. de Boer, directeur IRO, en zijn team nog vele succesvolle jaren toe.
De inschalingscommissie heeft tevens besloten op een aantal punten de inschaling van het Duikcertificaat Duikarbeid Categorie C te vereenvoudigen (Zie elders in deze Nieuwsbrief). Tevens is gevolg gegeven aan een verzoek van ADAS (Australian Diver Accreditation Scheme) om te komen tot wederzijdse erkenning. Dit hield in dat ADAS de benodigde informatie over onze opleidingseisen heeft ontvangen. Onze Inschalingscommissie had al het cursusmateriaal, de standaards en het programma van ADAS bestudeerd en was tot de conclusie gekomen dat de eisen gelijk zijn aan onze wettelijke eisen. Dit houdt echter niet in dat een duiker met een ADAS-certificaat zonder meer op het NL-plat/grondgebied aan de gang kan gaan. Hij dient nog wel een verzoek tot inschaling te doen. Er zal onder andere gekeken worden bij welk instituut hij zijn opleiding heeft genoten en zijn papieren en logboeken worden gecontroleerd. Bijvoorbeeld voldoet de aanvrager aan de in onze wet gestelde ervaringseis. Het is ook altijd mogelijk dat de aanvrager in het bezit is van een ingeschaald ADAScertificaat en dan is de afspraak (die overigens nog niet is vastgelegd) met ADAS dus niet zonder meer van toepassing.
BRANCHEVERENIGING IRO BESTAAT 35 JAAR! PROFICIAT De IRO, toen nog genoemd de Industriële Raad voor de Oceanologie, is opgericht in 1971. Tot 1991 opereerde de IRO als Stichting met donateurs en sinds 1991 als Vereniging met leden. In hoofdzaak promoot en exporteert de IRO know-how en expertise van haar 300 leden. De leden zijn bedrijven die actief zijn als toeleveranciers van de olie- en gaswinning en hun dienstverlening varieert van advisering tot bouwen.
WEDERZIJDSE ERKENNING DUIKMEDISCHE KEURING BIJNA EEN FEIT! Engeland is met ingang van hun nieuwe wetgeving in 1997 gestopt met de erkenning van buitenlandse artsen. In 2000 was de laatste lopende erkenning afgelopen, en vanaf die datum worden in Engeland alleen nog keuringen van Engelse HSE-artsen geaccepteerd. Belangrijke reden daarvoor was dat onder het oude regime de Engelse overheid wereldwijd veel controlewerk verrichtte op kosten van de Engelse belastingbetaler, terwijl dit in veel gevallen niet aan de Engelse belastingbetaler ten goede kwam. Bovendien vonden sommige regeringen het een belediging dat een buitenlandse mogendheid op hun grondgebied aan hun onderdanen eisen stelde en dat nog wilde controleren ook. Staatstoezicht bleef (tot 2003) de HSEkeuringen accepteren, maar kon zelf geen stappen nemen voor wederzijdse erkenning. Reden daarvoor: men was bezig de oude Mijnwet over te hevelen naar de Arbowetgeving. Nieuwe Mijnwetregels mochten daarom niet meer worden gemaakt (wetgevingsmoratorium).
Anticiperend hierop hebben mw Zwiers van het NDC en dr Maas van Staatstoezicht op de Mijnen reeds in de loop van 2002 gesprekken gevoerd over wederzijdse erkenning met HSE. Het NDC oefende continue druk uit om de trage procedures bij HSE te bespoedigen en de wederzijdse erkenning af te ronden. Begin 2004, na langdurig overleg tussen dr Maas en artsen van HSE, is meegedeeld dat er medisch-inhoudelijk geen bezwaren zijn. Toen de bal op Nederlands grondgebied lag waren de rollen omgedraaid. Dat wil niet zeggen dat er niets gebeurde, maar er bleek een wetswijziging nodig te zijn en die komt er. Het concept van de wettekst is voor commentaar aan het NDC toegezonden en het Medisch Platform heeft geconstateerd dat dit voorstel het beoogde doel haalt. De wettekst is nu ter goedkeuring ingediend. Naar verwachting maakt een wetswijziging eind mei wederzijdse erkenning met HSE mogelijk. Inmiddels is vernomen dat HSE de NL-keuringen wel accepteert, dit is overigens niet officieel bevestigd.
VOORLOPIG COLLEGE VAN DESKUNDIGEN DUIK- EN CAISSONSYSTEMEN STAND VAN ZAKEN De werkkamers I & II kwamen bijeen in twee sessies, te weten: op 16, 17 en 18 januari te Amsterdam en op 31 januari en 1 februari te Vught. Dat de laatste loodjes het zwaarst wegen werd hier bevestigd. Het uiteindelijke resultaat is een document van ruim 70 pagina’s waar naar verwachting iedere discipline uit de duikbranche mee uit de voeten kan.
Onder de oude Arbowet was de medische keuring niet verplicht, en werden er dus ook geen eisen aan keuringen en keuringsartsen gesteld. Het begrip “duikmedische keuring” bestond niet onder de oude Arbowet, en erkenning van iets dat niet bestaat is niet mogelijk.
Het voltallige Voorlopig College van Deskundigen (VCvD) kwam vervolgens bijeen op 22 februari 2006 bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te Den Haag om het eindresultaat officieel goed te keuren.
Pas op 1 januari 2003, toen de overheveling van de Mijnwet naar de Arbowet gereed was en de nieuwe duikwetgeving in Nederland van kracht werd, werd de duikmedische keuring voor alle beroepsduikers in Nederland verplicht.
In totaal is het Voorlopig College 17 maal bijeen geweest. Het aantal bijeenkomsten van de werkkamers bedraagt voor Werkkamer-I Duiksystemen; 10 bijeenkomsten, voor Werkkamer-II Caissonsystemen;
7
9 bijeenkomsten, verder hebben beide kamers 14 dagen intensief gezamenlijk vergaderd en hebben enkele klein-comité bijeenkomsten plaatsgevonden. Daarnaast hebben nog 8 bilaterale besprekingen met RPS en/of het Ministerie plaats gevonden. In totaal zijn 105 mandagen besteed aan: - Voorbereiden, bijwonen en notuleren van 17 bijeenkomsten van het VCvD. - Bijwonen en uitwerken van in totaal 19 bijeenkomsten van de beide werkkamers - Bijwonen en uitwerken van in totaal 3 bijeenkomsten in petit comité - Bijwonen van in totaal 8 bilaterale besprekingen - Bijwonen en uitwerken van 14 gezamenlijke bijeenkomsten - Vergaren van de nodige kennis om de regeling tot stand te doen komen - Opstellen en uitwerken van de nodige wijzigingen in de regel - Technische inhoudelijke afstemming van de regeling - Opstellen van definitieve regeling zoals die nu voorligt Eind maart is de Beoordelingsrichtlijn voor het Onderhoudssysteem van Duik- en Caissonmaterieel officieel aan de Directeur Arbeidsomstandigheden van het Ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid aangeboden. Het is nu wachten op de reactie van onze wetgever in de vorm van wetgeving. In de tussentijd zal onder auspiciën van het NDC in een aparte stichting het College van Deskundigen geïnstalleerd worden. De leden van het Voorlopig College van Deskundigen zijn inmiddels van harte bedankt voor hun inzet en hun expertise. BEOORDELINGSRICHTLIJN De richtlijn bevat de eisen aan het onderhoudssysteem dat een werkgever moet hebben geïmplementeerd voor al het materieel dat wordt gebruikt bij werkzaamheden onder overdruk. De grote risico’s verbonden aan het gebruik van ondeugdelijke of niet in goede staat verkerend materieel hebben aanleiding gegeven tot deze verplichte certificering. Bij het van kracht worden van deze richtlijn mogen werkzaamheden onder overdruk nog slechts verricht worden door een werkgever of zelfstandige die in het bezit is van het certificaat Duik- en Caissonmaterieel.
De BRL - D&C is vastgesteld door het Voorlopig College van Deskundigen Duiken Caissonmaterieel. Het Voorlopig College is breed samengesteld met onder andere (branche)vertegenwoordigers uit de duikindustrie, de caissonbouw, de brandweer, de marine en de rijksoverheid.
te komen tot een werkbare invulling van het doel waarvoor deze regeling is opgesteld: het beperken en beheersen van de risico’s, verbonden aan het werken onder overdruk.
In artikel 6.15 van het Arbobesluit wordt voorgeschreven dat bij arbeid onder overdruk, met inachtneming van de stand van de techniek en rekening houdend met de specifiek te verrichten arbeid, werknemers deugdelijk en in goede staat verkerend materieel ter beschikking wordt gesteld. Het wettelijk verplichte certificaat dient er toe dat te bewerkstelligen. Met artikel 6.15a in het Arbobesluit wordt invulling gegeven aan deze verplichting.
De NVVK (Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde) heeft het NDC verzocht deel te nemen in de Normcommissie “Persoonlijke beschermingsmiddelen”. In de beleidscommissie “Arbeid”, die onder meer de voornoemde normcommissie aanstuurt, is de bezorgdheid uitgesproken over de beperkte deelname van de eindgebruikers. Daarom heeft de normcommissie besloten om de beroepsverenigingen actiever bij het normalisatieproces te betrekken. De normcommissie bestaat onder andere uit de volgende onderdelen, de stuurgroep en de productgerelateerde werkgroepen, waarvan sommige weer projectgroepen hebben voor specifieke onderwerpen zoals ademhalingsbescherming duikapparatuur.
In december 2002 is het Arbobesluit aangevuld met specifieke artikelen voor duikarbeid. Deze artikelen zijn overgenomen uit de Mijnwetgeving. Vanuit de systematiek die Staatstoezicht op de Mijnen hanteerde, werd met artikel 6.15a bepaald dat elk duiksysteem apart gecertificeerd moet worden. Tijdens de totstandkoming van deze richtlijn is gebleken dat dit niet uitvoerbaar is. Vooral de grote aantallen en de uitwisselbaarheid van componenten binnen systemen, maken het praktisch onmogelijk om elk systeem apart te certificeren. Daarom is gekozen om niet elk afzonderlijk duik- of caissonsysteem te certificeren, maar de onderhoudsystematiek. In deze systematiek zit besloten de registratie van het gebruik en onderhoud van componenten, de minimale onderhouds- en keuringseisen aan het te gebruiken Duik- en Caissonmaterieel, de technische eisen aan de componenten van deze systemen en de competenties van de personen die het onderhoud plegen, eventuele keuringen uitvoeren en zorgen voor het samenstellen van het Duik- en Caissonmaterieel. De door de Minister van SoZaWe aangewezen instelling voor het afgeven van certificaten behorende bij deze richtlijn controleert de organisatie op de aanwezigheid en het functioneren van (de onderdelen van) het onderhoudssysteem. De controle vindt door middel van steekproeven plaats. De aselecte keuze van de steekproef garandeert een representatief beeld van het onderhoudssysteem en draagt daarmee bij aan de zekerheid van deugdelijk en in goede staat verkerend materieel. Met deze certificatieregeling is gekozen om vanuit de praktijk
NORMCOMMISSIE
Namens het NDC en met name namens het College van Deskundigen is positief gereageerd op deze uitnodiging.
WETGEVING JAARPLAN ARBEIDSINSPECTIE 2006 De Arbeidsinspectie (AI) heeft haar Jaarplan in januari gepresenteerd. Het jaarplan is gebaseerd op een risico gestuurde prioriteitenstelling per taakveld. Deze prioriteiten bepalen in belangrijke mate de inzet en de aandacht van de AI bij de aanpak en uitvoering van de handhavingactiviteiten. Bij de uitvoering van haar jaarplan zoekt de AI zoveel mogelijk samenwerking met relevante organisaties en partijen. Zo worden bijvoorbeeld vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties geconsulteerd. Daar waar zinvol en efficiënt is wordt in projecten samengewerkt met andere inspectiediensten in de vorm van het afstemmen van de activiteiten of het gezamenlijk inspecteren van bedrijven. Hiermee wordt ingespeeld op de wens om de toezichtlast voor de bedrijven te verminderen en het voorkomen dat die bedrijven worden geconfronteerd met tegenstrijdig vervolg op pagina 12
8
Met bovenstaande regels is het niet mogelijk om een efficiënt rotatieschema te hanteren. Dit bemoeilijkt de planning voor het bedrijf en brengt verdere onrust in het
onbestendig arbeidstijdpatroon van de werknemer. Het verzoek ging vergezeld van een uitgebreid voorstel.
NADO VERGADERINGEN De gepresenteerde toekomstplannen van de NADO ALV zijn goed ontvangen door de leden op 14 december 2005. Inmiddels is de Commissie Herstructurering bezig met de uitwerking van de nieuwe plannen, die op 30 mei a.s. aan de leden gepresenteerd zullen worden. De NADO heeft bij Staatstoezicht op de Mijnen middels een brief de problematiek onder ogen gebracht die de industrie ondervindt bij het toepassen van de Arbeidstijdenwet/-Besluit bij duikwerkzaamheden op het Nederlands Continentaal Plat in de mijnbouwsector. Deze problematiek betreft zowel het bedrijfsleven als ook de werkzame ZZPers en werknemers. Om tot een beter werkbare oplossing te komen is er een voorstel tot stand gekomen. Het voorstel is in goed overleg tot stand gekomen en wordt gedragen door zowel de bedrijven (vertegenwoordigd door de NADO) en de vakorganisatie (vertegenwoordigd door de CNV Bedrijvenbond). Wanneer we de duikwerkzaamheden ten behoeve van de mijnbouwsector offshore beoordelen dan zien we een aantal specifieke omstandigheden die zich duidelijk onderscheiden ten opzichte van algemene werkzaamheden. Algemene werkzaamheden vinden het gehele jaar plaats en is een continu proces. Daarbij wordt er volgens een vastgesteld roulatieschema in (vaste) ploegen gewerkt. Duikwerkzaamheden echter heeft een hoge mate van discontinuïteit, is seizoensgebonden, afhankelijk van het getij en wordt sterk beïnvloed door de weersomstandigheden. De problematiek waarvoor het voorstel is ontwikkeld doet zich vooral voor bij het plannen van de werkzaamheden vooral met betrekking tot de regels: • het maximaal arbeid verrichten van 21 dagen in 6 weken • rust periode elders van 14 dagen in elke periode van 6 weken waarvan ten minste 7 dagen aaneengesloten.
NADO-LEDEN PER 01/01/06 Baars-CIPRO Harm Bonsink Duik- en Reparatiebedrijf Diver Underwater Contractors B.V. DUC Diving B.V. Duik Combinatie Nederland (DCN) B.V. Duik & Bergingsbedrijf Europa GB Diving B.V. Heuvelman Ibis B.V. Holland Diving International B.V. B.V. Aannemingsbedrijf De Klerk Smit Salvage B.V. W. Smit B.V. Duik- en Bergingsbedrijf Subcom B.V. UMC International Plc Duik- en Bergingsbedrijf Visschers B.V. Duikerwerken Vos & Peperkamp Wals Diving Wijsmuller Salvage B.V. MKB-NEDERLAND
www.baars-cipro.nl Telefoon: 038 - 3866864 www.diverbv.com www.ducdiving.com www.dcndiving.com www.duikbedrijfeuropa.nl www.gbdiving.nl www.heuvelman-ibis.nl www.hollanddivingint.com www.deklerkbv.nl www.smit.com www.wsmit.com www.subcom.nl www.umc.co.uk www.visschersdiving.nl Telefoon: 023 - 5331601 www.walsdiving.nl www.svitzerwijsmuller.com SER: WETSVOORSTEL CONCURRENTIEBEDING ONDUIDELIJK
Zie ook de site van www.mkb.nl VEREENVOUDIGING ARBEIDSTIJDENWET De Ministerraad is akkoord gegaan met het wetsvoorstel van minister De Geus inzake vereenvoudiging Arbeidstijdenwet. De behoefte van ondernemingen aan flexibiliteit en maatwerk is in het wetsvoorstel een belangrijk aandachtspunt. Het voorstel houdt een vereenvoudiging in waarmee Nederland meer tegemoet komt aan de minder vergaande regelgeving in de Europese richtlijn inzake arbeidstijden. Er zullen minder beperkte regels gelden voor het maximale aantal uren dat iemand mag werken en ook voor nachtarbeid. Verder verdwijnen de aparte regels voor overwerk en worden afspraken over pauzes een zaak van werkgevers en werknemers. Wellicht kan de nieuwe wet op 1 januari 2007 ingaan.
9
Het wetsvoorstel tot wijziging van het concurrentiebeding is op een aantal punten onduidelijk. Hierdoor kan de rechtszekerheid voor werkgever en werknemer in het gedrang komen. Dit concludeert de SER in een ontwerpadvies aan de Eerste Kamer. Het voorstel beoogt de belangen van de werkgever en werknemer meer in evenwicht te brengen. De hoofdpunten zijn: werkgever en werknemer moeten het concurrentiebeding schriftelijk overeenkomen; het beding mag maximaal één jaar duren; in het beding staat omschreven om welke werkzaamheden en welk geografisch gebied het gaat; en de werkgever betaalt na afloop van de arbeidsovereenkomst een billijke vergoeding voor elke maand dat het beding geldt. Een beding waarbij de werkgever de werknemer verbiedt na zijn ontslag klanten van zijn oude baas te benaderen (het relatiebeding), valt buiten het concurrentiebeding.
Hydrex is een internationaal bedrijf met een wereldwijde reputatie als marktleider op gebied van onderwater scheepsherstelling en -onderhoud. We beschikken over een uitgebreide groep van technici en duikers die problemen en defecten aan schepen en offshore installaties waar ook ter wereld gaan oplossen. Om onze groei te versterken zijn wij op zoek naar
DUIKERS met een HSE Part III of Part I certificaat om in vast dienstverband voor Hydrex te werken. Wij hebben geen titels voor u, alleen hard werk, lange werkuren, veeleisende klanten en dit alles in moeilijke situaties. Wie deel wil uitmaken van ons team moet daarom kunnen produceren en resultaten behalen. De beloning wordt dan ook in functie hiervan gesteld. CV en sollicitatiebrief t.a.v. Ann Rombaut - Hydrex n.v., Haven 29, 2030 Antwerpen.
[email protected] - www.hydrex.be
Producent & voorraadhouder van
& E-mailadres
[email protected]
HBS GROUP Oranjestraat 61-63 Telefoon (0184) 415247
BV
PRODUCTIE-
EN HANDELSBUREAU SLIEDRECHT BV Oranjestraat 61-63 3361 HP Sliedrecht Telefoon (0184) 415247 Fax (0184) 411940 E-mailadres
[email protected]
3361 HP Sliedrecht Fax (0184) 411940
10
ZELFSTANDIGE ONDERNEMERS EN DGA’S EN DE ZORGVERZEKERINGSWET
TWAALF OVERHEIDSMAATREGELEN DIE IN 2006 OP ONDERNEMERS AFKOMEN
De introductie van de Zorgverzekeringswet per 1 januari 2006 heeft belangrijke financiële gevolgen voor zelfstandig ondernemers (zzp’ers, freelancers etc) en de directeur grootaandeelhouders (DGA’s). Een belangrijk deel van deze groep blijkt in 2006 fors meer premie betalen dan voorzien. De uitingen in de media door MKBNederland hierover heeft ertoe geleid dat een aantal fracties Kamervragen aan de Ministers Zalm en Hoogervorst heeft gesteld. Eind april vergadert de Vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de voortgang Zorgverzekeringswet. MKB-Nederland zal dan ook haar notitie over dit onderwerp schriftelijk aan de Vaste Commissie doen toekomen. Verder vormen de bevindingen uit de notitie input voor de discussies over lastverlichting voor ondernemers en bedrijven.
In 2006 worden ondernemers geconfronteerd met in ieder geval 12 nieuwe/veranderde overheidsmaatregelen. In een Praktijkinfo heeft MKBNederland voor haar leden op een rij
gezet wat de belangrijkste regels zijn die veranderen en zo mogelijk hoe ondernemers hiermee om kunnen gaan en waar nadere informatie te vinden is.
Punten zijn: Auto van de zaak naar loonbelasting:
www.belastingdienst.nl
Elektronische aangifte loonheffingen:
www.belastingdienst.nl
Financieel instrumentarium EZ verandert:
www.minez.nl
Levensloopregeling in werking:
www.minszw.nl & www.levensloopwijzer.szw.nl
Onroerende zaakbelasting (OZB) met vaste maxima:
www.tweedekamer.nl
Ontslagrecht een WW veranderen:
www.minszw.nl
Pensioenregelingen aanpassen:
www.belastingdienst.nl
VUT- en prepensioen gewijzigd:
www.belastingdienst.nl & www.minszw.nl
OVERHEID.NL
Wet WALVIS in werking:
www.belastingdienst.nl
Minister Pechtold heeft aangekondigd dat in 2006 alle wet- en regelgeving van de overheid te vinden moet zijn op www.wetten.overheid.nl. Dat geldt dan voor de wet- en regelgeving van rijk, de provincie, de(deel)gemeenten en het waterschap. De minister wil hiermee overheidsinformatie toegankelijker maken voor burgers en bedrijven.
Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) van kracht:
www.minszw.nl & www.uwv.nl
Werkeloosheidwet (WW) gaat veranderen:
www.minszw.nl
Zorgverzekeringswet van kracht:
www.denieuwezorgverzekering.nl
DURE VERMELDING IN INTERNETGIDSEN Ondernemers worden steeds vaker benaderd door verkopers voor een naamsvermelding in bedrijven- en telefoongidsen op internet. MKB-Nederland en het Steunpunt Acquisitiefraude raden ondernemers aan om alert te reageren. Soms gaat het om aanbiedingen die veel kosten en niets opleveren.
NIEUWE PRAKTIJKVOORBEELDEN OP WEBSITE
MKB-Nederland heeft een groot aantal succesvolle praktijkvoorbeelden ten behoeve van arbo, verzuim en reïntegratie verzameld. Ze zijn te bekijken via www.arbo.mkb.nl/Praktijkvoorbeelden. BESTELLEN IMCA-PUBLICATIES Duikbedrijven aangesloten bij de Vereniging NADO kunnen tegen een speciaal tarief IMCA-publicaties en logboeken (rov, inspection, diver, supervisor) bestellen via het NDC. Voorbeeld Kosten logboek: e 30,94 inclusief BTW en verzendkosten.
11
Bestelwijze: schriftelijke opdracht. Het NDC heeft een beperkte voorraad, waardoor bij drukte de uitvoering van een opdracht twee tot drie weken kan duren.
vervolg van pagina 8
geachte regels. Het jaarplan wordt digitaal verspreid via het Internet www.arbeidsinspectie.nl. De vernieuwing van de Arbeidsomstandighedenwet, die op stapel staat, is een duidelijke breuk met het verleden. Niet alleen worden er meer verantwoordelijkheden (en kansen) bij werkgevers en werknemers en hun organisaties gelegd, maar ook de AI zal in haar aanpak daarop scherp in moeten spelen. Dat maakt het nog noodzakelijker om maatwerk in het toezicht te leveren per branche en per bedrijf. Hoewel de feitelijke invoering van de nieuwe Arbowet nog niet in 2006 haar beslag zal krijgen, moet de AI ervoor zorgen klaar te zijn voor deze ingrijpende verandering. De Arbeidstijdenwet zal worden vereenvoudigd. Ook op dit terrein is het wetgevingsproces nog in volle gang. De kabinetsplannen in het kader van het “Programma Andere Overheid” die de burgers en bedrijven betere dienstverlening en minder administratieve en toezichtlasten moet brengen, gaat ook aan de AI niet voorbij. Over werken onder overdruk meldt het Jaarplan het volgende. Begin citaat = Op grond van ex artikel 6.17 van het Arbobesluit is het melden van duikarbeid verplicht. De indruk bestaat dat de wettelijke verplichtingen steeds beter worden nageleefd. In overeenstemming met het gestelde in artikel 6.17 Arbobesluit worden alle meldingen beoordeeld op volledigheid, betrouwbaarheid en actualiteit. Indien het noodzakelijk wordt gevonden zal de AI een inspectie ter plaatse uitvoeren. = einde citaat. Brandweer De brandweer heeft in Nederland ongeveer 500 brandweerkorpsen. Dit aantal is mede afhankelijk van het aantal gemeenten en neemt gestadig af door gemeentelijk herindelingen. Bij de korpsen werken in totaal ongeveer 26.000 medewerkers. Ongeveer 80% van het brandweerpersoneel is vrijwilliger. Voor 2006 is een inspectieproject gepland dat zich richt op de veiligheidsaspecten tijdens het uitvoeren van de repressieve brandweertaak. De specifieke onderwerpen zijn toezicht en duikarbeid. In 1999/2000 is een inspectie uitgevoerd, waarbij bezoeken plaatsvonden bij 118 gemeentelijke brandweerkorpsen en enkele regionale brandweerorganisaties. De nadruk bij die inspecties lag op de beleidsvoering en de repressieve taakbelas-
ting. In dit project is een groot aantal overtredingen geconstateerd. In de follow-up van dit project wordt voorzien in een project na ongeveer 5 jaar om na te gaan of structureel ARBO-beleid vorm heeft gekregen in deze sector, die gekenmerkt wordt door zwaar en gevaarlijk werk met veel fysieke en psychosociale belasting. Ook de ontwikkeling van het aantal ernstige ongevallen baart zorgen. Voldoende aanleiding om in 2006 een inspectieproject te plannen, aldus de Arbeidsinspectie. KEURINGSDIENSTEN VOOR ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN WERKEN VOLDOENDE SAMEN
Keuringsdiensten voor onder andere duikers en liften stemmen voldoende af over de wijze waarop zij hun keuringen uitvoeren. De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft hen verplicht om daarover te overleggen. De diensten geven aan het overleg belangrijk te vinden en uitvoering te geven aan de afspraken die ze daar maken. Dat blijkt uit het rapport ‘Werken aan samenwerking; een onderzoek naar de invulling van de overlegverplichting van certificatie- en keuringsinstellingen’ van de Inspectie Werk en Inkomen dat recent is gepubliceerd. De inspectie concludeert dat alleen de samenwerking bij de certificering van hijskranen en van kraanmachinisten nog niet goed verloopt. De staatssecretaris heeft de keurders van hijskranen naar aanleiding van een eerder rapport van de inspectie al aangespoord om dat te verbeteren (‘Hoog spel’, maart 2005). Verder concludeert de inspectie dat er bij de meeste werkvelden nog flinke verbeteringen mogelijk zijn in de werkvorm. Zo zijn bij veel werkvelden de afspraken niet openbaar. Factoren die belangrijk blijken te zijn voor een goede samenwerking zijn de deskundigheid van de deelnemers, gedeelde belangen en een actieve betrokkenheid van SoZaWe bij de start van de samenwerking. Op verschillende werkvelden heeft de staatssecretaris van SoZaWe certificatie- en keuringsinstellingen benoemd die controleren of er veilig wordt gewerkt. Ze doen dat door certificaten te verlenen aan bedrijven of personen die volgens bepaalde normen werken. Naast certificaten voor duikers, liften, hijskranen en kraanmachinisten gaat het ook om arbodiensten, drukapparatuur, machines en toezichthouders asbestverwijdering. De instellingen concurreren met elkaar om keuringsopdrachten. Het overleg
12
tussen de instellingen moet ervoor zorgen dat de keuringen op dezelfde manier plaatsvinden en dat de kwaliteit van de keuring en certificatie niet in het geding komt. Het rapport is beschikbaar op www.iwiweb.nl GEDOOGBELEID IS VOORBIJ Vorig jaar rapporteerde het NDC al dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid haar beleid heeft aangescherpt en het NDC zelfs had verzocht de betrokkenen expliciet op de hoogte te stellen van de hieronderstaande punten. Omdat het NDC nog regelmatig vragen hierover krijgt, worden de punten hier herhaald: • SoZaWe erkent de duikmedische inkeuringen van voor 2003 niet. Dit betekent in de praktijk: de eerste keuring/inkeuring die is uitgevoerd door een arts die niet op de voormalige lijst van Staatstoezicht op de Mijnen voorkomt, is niet geldig. • Is men te laat met de herkeuring dan moet men weer een volledige inkeuring bij een erkende Duikerarts B ondergaan. Het eerste punt houdt voor een grote beroepsgroep, zoals de brandweerduikers, in dat hun eerste keuring niet geldig is. Derhalve adviseert het NDC zorg te dragen voor een inkeuring door een erkende duikerarts B. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de brandweerkorpsen destijds middels een schrijven op de hoogte gebracht. DUIKSPORT IN DE OOSTERSCHELDE In de Staatscourant nummer 75 van 18 april 2006 is een herzien besluit Beoefenen van de duiksport in de Oosterschelde gepubliceerd. Dit artikel is in feite het finale moment waarop nu formeel het duiken in de Oosterschelde weer is toegestaan. Na het verdwijnen van de Zeelandvergunning trad het Binnenvaart Politiereglement in werking (BPR). Daarin was echter niets geregeld m.b.t. het duiken. Formeel was vanaf 1 januari 2004 duiken in Zeeland verboden. De Nederlandse Onderwatersport Bond en Rijkswaterstaat hebben een Vrijstelling (status AMvB) opgemaakt en die is op 18 april in de Staatscourant gepubliceerd. Voor de Zeelandbrug komt nog een apart besluit.
ERVARINGSEIS DUIKARBEID CATEGORIE C Vorig jaar heeft het NDC Bestuur op advies van de Inschalingscommissie besloten de ervaringseis van het certificaat Duikarbeid Categorie C aan te passen. Het certificaat is twee jaar geldig. De oude ervaringseis luidde als volgt: Na die twee jaar blijft dit certificaat geldig, zolang de houder kan aantonen dat hij in de afgelopen twee jaar tenminste 30 dagen in saturatie heeft doorgebracht of 20 duiken met de droge duikklok, of een gelijkwaardige combinatie van deze beide heeft uitgevoerd. Omdat het erg moeilijk is op het Nederlandse Plat aan deze eis te voldoen heeft de Inschalingscommissie en het Bestuur van het Nationaal Duikcentrum besloten de ervaringseis aan te passen. De ervaringseis is nu als volgt: Dit certificaat is geldig voor 24 maanden na de datum van uitgifte en behoudt zijn geldigheid zolang de houder kan aantonen dat hij in de voorafgaande 24 maanden, minimaal 10x een bellrun uit een droge duikklok heeft gemaakt, waarbij minimaal 5x is opgetreden als bellman en waarbij minimaal 5x een lock-out is gemaakt. Als men niet aan deze ervaringseis kan voldoen blijft als enige optie over een Refresher Course bij een door de Inschalingscommissie erkende opleidingsinstituut. Momenteel is de Refresher Course van INPP erkend.
dat de Closed Bell Opleidingen door INPP, ADAS en The Underwater Centre voldoen aan de eisen zoals gesteld in onze wetgeving. Reden om de procedure te vereenvoudigen. Aanvragers met een certificaat van voornoemde opleidingsinstituten krijgen nadat zij een verzoek tot inschaling doen daar uitgebreid bericht over omdat er diverse situaties zich kunnen voordoen. In een notendop: Recent de opleiding gedaan: Aanvrager kan bij het NDC langskomen om zijn originele papieren, identiteitsbewijs, logboek en certificaten te tonen. Het NDC verifieert bij het opleidingsinstituut of de gegevens kloppen. Daarna kan uitreiking van het certificaat plaatsvinden. Opleiding in het grijze verleden gedaan: Het NDC verifieert bij het opleidingsinstituut of de gegevens kloppen. Aanvrager kan bij het NDC langskomen om zijn originele papieren, identiteitsbewijs, logboek en certificaten te tonen. Er dient een logboekonderzoek plaats te vinden. De aanvrager kan bij het NDC zelf kopieën van zijn logboek maken. De pagina’s zullen aan de leden van de Inschalingscommissie voor goedkeuring worden aangeboden. Na goedkeuring kan uitreiking van het certificaat plaatsvinden. Het voordeel is dat de aanvragers niet meer afhankelijk zijn van de vergaderdata van de Inschalingscommissie. De inschalingscommissie sluit niet uit dat voor de Inschalingprocedure certificaat Duikarbeid B eenzelfde procedure ontwikkeld kan worden. Deze vereenvoudigingen kunnen inhouden dat in de toekomst de inschalingscommissie haar vergaderfrequentie van 4x per jaar naar 2x per jaar zal terugschroeven.
reeds werkzaam waren als keuringsarts, zich laten inschalen. Andere bedrijfsartsen konden na deelname aan de Opleiding Duikerarts A een verzoek tot registratie als gecertificeerde duikerarts indienen. Een registratie als gecertificeerd keuringsarts geldt voor twee jaar. Daarna dient de keuringsarts herregistratie aan te vragen. Eind 2005 vond dit voor de eerste maal plaats. Onder andere dienden keuringsartsen A bij hun aanvraag tot herregistratie aan te tonen dat zij jaarlijks tenminste 10 herkeuringen hebben verricht en in de afgelopen twee jaar tenminste hebben deelgenomen aan één herhalingsopleiding verzorgd door een door de Minister aangewezen instelling. Uiteraard is ook van belang dat zij in het bezit zijn van een geldige registratie als bedrijfsarts. Wat betekent dit nu voor de duikindustrie. Voornoemde leidt tot veranderingen in de lijst van keuringsartsen. Het kan inhouden dat uw keuringsarts ervoor heeft gekozen geen herregistratie aan te vragen en/of dat zijn verzoek tot herregistratie is afgewezen omdat hij niet aan de in de wet gestelde eisen voldoet. De herregistratie van duikerartsen A en B is afgerond. Twee afwijzingen leidden tot het indienen van een bezwaar bij de Commissie van Bezwaar van het NDC. Uiteindelijk werden de twee betrokken artsen in de gelegenheid gesteld hun registratie te handhaven tot de eerstvolgende verdiepingscursus/herhalingsopleiding Duikerarts A Derhalve luidt het advies de lijst van het NDC te raadplegen. Zie www.ndc.nl Heeft u geen internet dan kunt u bellen naar het NDC, telefoon: 015 2512020
OPLEIDING DUIKERARTS A HERREGISTRATIE DUIKERARTSEN A EN B INSCHALINGPROCEDURE DUIKARBEID CATEGORIE C VEREENVOUDIGD De Inschalingscommissie heeft reeds de trainingsstandaards van enkele opleidingsinstituten bestudeerd. De Inschalingscommissie heeft tot op heden geconstateerd
Het is al weer drie jaar geleden dat een wetswijziging in werking trad en dat keuringsartsen zich als gecertificeerde duikerarts moesten laten registreren. De overgangsregeling duurde een jaar. Gedurende dat jaar mochten keuringsartsen, die op basis van hun opleiding, kennis en ervaring
13
De Duikmedische Applicatieopleiding Duikarbeid onder Overdruk voor (bedrijfs)artsen wordt dit jaar gegeven op de 1, 8, 15, 22 en 29 november in De Biltsche Hoek te De Bilt. De opleiding heeft als algemeen doel antwoorden te geven op vragen rond het beheersen en voorkomen van risico’s in de arbeidsomstandigheden van personeel dat onder overdruk werk verricht. Specifiek
{advertentie}
Van de Zuidvliet via Zierikzee naar de Zuidpool Toen Kees Noordhoek in 1933 zijn scheepvaartbedrijf voor vervoer over water oprichtte in 1948 en de verbinding van Kats naar Katseveer onderhield met het pontje de Zuidvliet, had hij nooit gedacht dat de naam Noordhoek een wereldwijd begrip zou worden en er zelfs duikers van Noordhoek tot op de Zuidpool actief zouden zijn. Vanaf het begin in 1960 van het grootste waterbouwkundig constructiewerk in de wereld, het Nederlandse Deltaplan, was Noordhoek betrokken bij de onderwater activiteiten van dit project. Dit heeft geleid tot een inbreng in een breed scala van grotere en kleinere projecten op het gebied van (civiele) onderwaterwerken. Hiermee is ook de basis gelegd voor een langdurige en prettige relatie met de verschillende directies van Rijkswaterstaat. Inmiddels is Noordhoek uitgegroeid tot een bedrijf dat is opgedeeld in 3 divisies, inshore, offshore en systeembouw. De inshore divisie, Noordhoek Diving Company B.V. bestrijkt de binnenlandse markt en heeft buiten Rijkswaterstaat vele civiele aannemers als klant. In de praktijk komt het neer op de inzet van duikpersoneel en materieel op regie-basis ofwel het aannemen van complete bestekken, waar in het onderwaterwerk een zware rol speelt. Een specialisme is het werk aan de kademuren. Noordhoek inspecteert, inventariseert, onderhoudt en repareert waar nodig. Op dit moment worden projecten verspreid over het gehele land uitgevoerd, van Texel tot aan Vlissingen. Daarnaast leggen de experts van Noordhoek zich toe op de tunnelbouw. Noordhoek speelde een belangrijke rol bij de aanleg van tunnels verspreid over geheel Europa. Het meest recente
TUP Diving System® aan boord van de DSV DPII Noordhoek Singapore.
voorbeeld is de HSL tunnel onder de Dordtse Kil, waarbij duikers de installatie van de prefab tunnel elementen begeleidde. Noordhoek Offshore B.V. verleent diensten ten behoeve van de olie- en gaswinning in Nederland maar ook ver daarbuiten. Vanuit de basis in Zierikzee worden teams aangestuurd die hun werkzaamheden over de gehele Noordzee uitvoeren en op projectbasis in Sakhalin, West-Afrika, de Middellandse Zee en de Zuidpool. Noordhoek zet voor de projecten het schip de DPII DSV Noordhoek Singapore in, in combinatie van teams van duikers, ROV’s, Survey en project specifieke experts. De aangeboden diensten kunnen ook ingezet worden Noordhoek Offshore B.V.
• Marine & Shipping Services • TUP Diving System® • Onderwater Engineering • Inspectie, Reparatie en Onderhoud • Constructie en Installatie • Trenching en Festooning • Pijpleiding survey, reparatie en protectie • ROV Services • Ontmanteling en verwijdering • Bergings assistentie • Lucht, mixed gas en saturatie duiken • Onderwater reparatie • Survey en positionering
14
onafhankelijk van ons schip, een en ander in overleg met de opdrachtgever. Seatec Underwater Systems B.V. is de specialist op het gebied van ontwerp en fabricage van componenten voor de scheepsbouw en baggerindustrie. De bundelingvan deze gebieden in een organisatie maakt het mogelijk om wereldwijd de grote projecten op het gebied van onderwaterwerken uit te voeren. In 2005 heeft Noordhoek het 45 jarig bestaan en het 40 jarig jubileum van directeur Leen Noordhoek gevierd met medewerkers en relaties. Deze festiviteiten werden luister bij gezet door de ontwikkeling en de succesvolle in gebruikname van Transfer Under Pressure Diving System TUP Diving System®. Inmiddels is dit systeem een jaar operationeel en heeft zich op het gebied van veiligheid, kosten besparing en comfort voor de duiker ruimschoots bewezen. Zo bewijst Noordhoek zich wederom als een innovatief bedrijf dat veiligheid voor mens en millieu op de eerst plaats heeft staan in combinatie met een een efficiënte aanpak van onderwaterwerk. (www.noordhoek.net)
Noordhoek Diving Company B.V.
• Duik Services • ROV Services • Duik Support en Constructie schepen • Civiele werken • Kabels en Leidingen • Tunnel Werkzaamheden • Survey en Inspectie • Milieu Werkzaamheden • Berging • Shipping en Maritiem support • Project Management, Engineering en Testing
Seatec Underwater Systems B.V.
• Mechanisch, Hydraulisch, Elektronisch en Software Ontwerp • Monitoring Systemen, Onderdelen en Componenten (Dipper Master) • ROV Systemen • Systemen voor kabel leggen en ingraven • Onderwater gyro’s, lampen, Compensatoren, Doorvoeren en Aansluitkasten • Bagger, Kraan, Dipper en Graafmachine Instrumentatie • Hydraulische Aandrijvingen • Zuiganker Pomp Systemen • Fabricage en Testen • Service en Onderhoud.
richt de opleiding zich op het verrichten van het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek van personen die werken onder overdruk. Leerdoelen: • de specifieke eisen en criteria toepassen bij arbeidsgezondheidskundig onderzoek van werknemers die werken onder hyperbare omstandigheden (keuren t.b.v. duiken, offshore-werk); • een globaal overzicht bieden van de verschillende instanties, instellingen en organisaties die, zowel nationaal als internationaal, betrokken zijn bij hyperbare arbeid; • een (globaal) overzicht geven van de fysiologie waaraan een werknemer (duiker/caissonwerker) wordt blootgesteld, zoals de fysische fenomenen (hydrostatische druk, gewichtloosheid) als ook de effecten van de verschillende gassen (fysiologisch en exogeen); • hyperbare fysiologische arbeidsomstandigheden vertalen naar het kader waarbinnen aanstellingskeuring en periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek dienen plaats te vinden; • de specifieke inhoudelijke eisen toepassen in het begeleiden en adviseren van werknemers en werkgevers, betrokken bij werkzaamheden onder hyperbare omstandigheden; • aangeven wanneer zij moeten overleggen met c.q. verwijzen naar een specialistisch centrum werkzaam in het vakgebied. Bij het met goed gevolg doorlopen van de opleiding ontvangt de deelnemer het certificaat Arbeid onder Overdruk. Voor bedrijfsgeneeskundigen geeft dit certificaat recht op registratie als duikerarts Categorie A. Deze registratie is krachtens de Arbowet verplicht voor het keuren van beroepsduikers en caissonwerkers.
OPLEIDING DUIKERARTS B In september 2006 gaat het NDC in samenwerking met het Duik Medisch Centrum van de Koninklijke Marine de opleiding starten voor duikerarts B. De opleiding geschiedt conform de richtlijnen van het EDTC en de Arbowetgeving. De inhoud
van de opleiding is uitgebreid besproken met de leden van het Medisch Platform van het NDC. De opzet is zodanig dat de deelnemers ca. acht weken stage lopen op het DMC. Deze periode is ook op te delen in bijvoorbeeld vier perioden van twee weken, dit in overleg met de opleider dr RA van Hulst, HDMC. De deelnemer, in het bezit van een registratie Gecertificeerd Duikerarts A, wordt tijdens de Opleiding belast met de dagelijkse duikerkeuringen, telefonisch spreekuur en duikmedische adviezen. Verder zijn er een aantal terugkomdagen waar de diverse duikerartsen B in opleiding, les krijgen van de duikerartsen van het DMC. In het praktische deel van de opleiding zitten een aantal praktijkdagen waarbij duikongevalscenario’s worden geoefend in en rondom de recompressiekamer. Verder is een praktijkweek duiken met professionele duikapparatuur in de opleiding opgenomen. Voorwaarde voor de oefeningen in recompressiekamer en het praktijk duiken is een duikmedische goedkeuring. De diverse opleidingsonderdelen worden bijgehouden door cursist in samenwerking met de opleider in een verrichtingenboek dat verstrekt zal worden door DMC/NDC. De diverse opleidingsonderdelen worden beoordeeld een en ander zal worden vastgelegd in het examenreglement. Aan het eind van de opleiding zal een korte presentatie worden gegeven door de cursist ter overstaan van HDMC, Hoofd Duik Opleiding Koninklijke Marine en een vertegenwoordiger van het NDC Medisch Platform. INFORMATIE Voor de inhoudelijke aspecten kunt u contact opnemen met Hoofd Duik Medisch Centrum, dr RA (Rob) van Hulst (0223-653214), voor administratieve zaken met mevr C (Carin)Bot, Nationaal Duik Centrum (015-2512020).
Duur: Toelatingseisen
ERVARINGSEIS Krachtens de Arbeidsomstandighedenregeling art. 6.3 lid 3 is het certificaat Duikerarts B twee jaar geldig. Ter vernieuwing van de registratie als gecertificeerd duikerarts B zijn nodig continue ervaring op duikmedisch gebied, en deelname aan en/of participatie in een cursus of congres. Hierbij valt te denken aan: Ervaring • Inkeuringen van beroepsduikers (vlgs Bijlage IXA bij art. 6.7 van de Arboregeling) • Duikmedische behandelingen • Overige hyperbare behandelingen • Duikmedische begeleiding van duiken/of caissonprojecten • Duikmedische publicaties in wetenschappelijke tijdschriften, etc. Cursussen / congressen Deelname aan en/of participatie in congressen van de • European Underwater Biomedical Society - EUBS • Underwater Hyperbaric Medical Society - UHMS etc. Het Medisch Platform zal hierover een officieel advies doen uitgaan. AANMELDEN Middels aanmeldingsformulier ERKENNING & ACCREDITATIE De Stichting Nationaal Duikcentrum is krachtens beschikking van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid d.d. 16 december 1994 bevoegd tot het afgeven van certificaten duikerarts, duikarbeid, duikploegleider en duikmedische begeleiding als bedoeld in artikel 20 Arbeidsomstandighedenwet en artikelen 6.14B en 6.16 van het Arbeidsomstandighedenbesluit.
8 weken (in overleg met HDMC) Registratie gecertificeerd duikerarts A Bewijs van medische goedkeuring tot 50 mtr diepte door het Duikmedisch Centrum van de Koninklijke marine te Den Helder of de Arbo Unie te Vlissingen. Naar verwachting e 4500,- exclusief reis- en verblijfskosten.
Kosten
15
Het is de intentie acccreditatie bij Accreditatie Bureau Sociale Geneeskunde (ABSG) voor 30 tot 40 uur aan te vragen.
MAD-B’ers kunnen bij interesse als toehoorder de cursus bijwonen. Voor meer informatie: Arbo Unie, telefoon 0113-886710
CERTIFICAAT EN REGISTRATIE Bij het met goed gevolg doorlopen van de opleiding ontvangt de deelnemer het certificaat Arbeid onder Overdruk B inclusief vermelding op de lijst van geregistreerde keuringsarts B (de arts dient in het bezit te zijn van een geldige bedrijfsartsregistratie). Registratie geschiedt voor een periode van twee jaar, en kan na een daartoe strekken verzoek steeds met twee jaar worden verlengd wanneer men aantoont voldoende kennis (door bijscholing) en ervaring op het desbetreffende gebied te hebben bijgehouden.
VOOR U GELEZEN Op www.arbeidsinspectie.nl Geplaatst op de site per 1 januari 2006 Tunnelboormachine niet voorzien van een 2e onafhankelijke personenschutsluis. Tijdens een inspectie op een tunnelboorlocatie is vastgesteld dat de tunnelboormachine (TBM) niet voorzien was van een 2e onafhankelijke personenschutsluis. Naar aanleiding van deze vaststelling heeft de Arbeidsinspectie een preventieve stillegging voor het verrichten van overdrukwerkzaamheden als handhavinginstrument toegepast.
VERVOLGCURSUS ARBEID ONDER OVERDRUK “NEUROLOGIE EN DUIKEN” Dit betreft een postacademische nascholing voor NDC geregistreerde duikerartsen en andere gespecialiseerde artsen op 11 oktober 2006 verzorgd door de Arbo Unie Expertisecentrum voor Arbeid onder Overdruk Het programma is in voorbereiding. De duikerartsen zullen automatisch bericht ontvangen. Leerdoelen: • Kennis van de richtlijnen EDTC; • Kennis van zenuwstelsel, beschouwing functie CZS en perifere zenuwstelsel; • Inzicht in opbouw van het zenuwstelsel van uit embryologische betekenis voor de praktijk (sclerotoom dematoom myotoom, viscerotoom); • Kennis en inzicht in de meeste relevante neurologische ziektebeelden; • Kennis van neurologisch onderzoek, aandachtspunten en valkuilen; • Kennis van neurologische afwijkingen ten gevolge van arbeid onder overdruk (invloed stikstofbellen, stikstof, zuurstof) • Kennis van epilepsie en duiken, keuringsrichtlijnen en de interpretatie in de praktijk; • Casuïstiek in vivo: duikongevallen, actief oefenen van het diagnostisch proces
Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk. Het doel van het overleg was om door middel van een constructieve dialoog een aantal punten van zorg aan de orde te brengen en te zoeken naar gezamenlijke initiatieven om de offshore veiligheid te verbeteren. Tijdens het overleg is over de volgende onderwerpen van gedachten gewisseld: • Werkplek toezicht, integriteit / onderhoud mijnbouwinstallaties, vergrijzing, hijsoperaties en putbeveiliging gerelateerd • Reduceren van administratieve lasten • Gezamenlijke ontwikkeling van veiligheid en gezondheid gerelateerde proen reactieve prestatie indicatoren. In het bijzonder het delen en uitwisselen van nationale standpunten ten aanzien van veiligheid- en gezondheidsgerelateerde punten van zorg / verbeterinitiatieven werd door de deelnemende organisaties als één van de belangrijkste winstpunten ervaren. Samenvattend kan worden geconcludeerd dat gezamenlijke internationale toezichthouders / brancheorganisatie bijeenkomsten een goede stimulans kunnen leveren ter verbetering van veiligheid en gezondheid gerelateerde aspecten in de offshore industrie.
OFFSHORE STAATSTOEZICHT OP DE MIJNEN Sinds juni 2005 verschijnen regelmatig Nieuwsbulletins op de site van Staatstoezicht op de Mijnen, www.sodm.nl Internationaal overleg ter verbetering van de offshore veiligheid In het kader van het Nederlandse voorzittersschap van de ‘North Sea Offshore Authorities Forum’ (NSOAF) heeft Staatstoezicht het mandaat gekregen om gezamenlijk met de vertegenwoordigers van de offshore industrie (de brancheorganisaties) en collega toezichthouders een overleg betreffende offshore veiligheid te organiseren. In dit kader is in Scheveningen medio november onder gezamenlijk voorzitterschap van NOGEPA en het Staatstoezicht op de Mijnen de ‘First Joint NSOAF - E&P Industry Trade Associations Meeting’ georganiseerd. Dagvoorzitters dhr. J. de Jong, SodM en dhr. J. Gerstenlauer, NOGEPA (foto SodM. Aan dit eerste gezamenlijke overleg is deelgenomen door de collega toezichthouders en nationale brancheorganisaties van
16
OPLEIDINGEN DUIKARBEID CATEGORIE A&B Op 2 januari ging de eerste opleiding Duikarbeid Categorie A&B van start met zes militaire deelnemers en zes burgers. Deze opleiding was in tegenstelling tot voorgaande jaren, niet gevrijwaard van problemen. Eén militaire deelnemer moest vanwege een duikmedische afkeuring in de tweede week de opleiding staken. Twee deelnemers kregen tijdens de Zeelandweken te horen dat ze op het gebied van de duikveiligheid onvoldoende scoorden en dus niet in aanmerking kwamen voor het certificaat. Eén burgerdeelnemer was net met de hakken over de sloot. Al met al vergde deze opleiding veel van onze instructeurs en leerlingen. Uiteindelijk konden op 21 maart toch nog elf deelnemers hun diploma in ontvangst nemen.
Op 18 april is de tweede opleiding Duikarbeid Categorie A&B van dit jaar van start gegaan met 12 burgerdeelnemers. Of er nog een derde opleiding komt is nog even de vraag. Hoe graag we het ook zouden willen het kabinetsbesluit om militairen te sturen naar Afghanistan gooit roet in het eten. MEDISCHE ASPECTEN VAN HET DUIKEN A De MAD-A Opleiding van februari werd wegens gebrek aan belangstelling verplaatst naar 8 mei 2006. Inmiddels zit deze opleiding vol en zal dus gaan draaien met 12 cursisten. In de eerste helft van 2006 stonden vijf
MAD-A Herhalingsopleidingen op het programma. In totaal namen 55 cursisten deel aan deze opleidingen. DUIKPLOEGLEIDER Van 13 tot en met 17 februari 2006 vond de Opleiding Duikploegleider plaats. Hieraan namen 7 cursisten deel. Alle deelnemers hebben reeds het examen gedaan en zijn geslaagd voor het examen. De eerstvolgende Opleiding Duikploegleider staat gepland op 6 oktober 2006. INSPECTIEDUIKER Vanwege gebrek aan belangstelling voor de
17
opleiding en de verplichtingen elders van de docent is besloten de (Herhalings) Opleiding Inspectieduiker niet in het cursusprogramma op te nemen. Echter waren er vier duikers die vorig jaar reeds in aanmerking kwamen voor de herhalingsopleiding en toen ook al te horen kregen dat het niet doorging. In overleg met Lloyd’s en Veritas is toen besloten deze vier een ontheffing te verlenen tot eind 2005. Nu wederom geen herhalingsopleiding verzorgd kon worden heeft intensief overleg plaatsgevonden met Lloyd’s, Veritas en enkele bestuursleden. Ook Staatstoezicht op de Mijnen werd van de problematiek op de hoogte gesteld. Staatstoezicht op de Mijnen heeft haar zorg hierover geuit. De oliemaatschappijen dienen iedere vijf jaar een Certificate of Fitness te tonen van hun
platforms. De basis van dit certificaat ligt bij de Inspectieduiker. Echter die Inspectieduiker krijgt amper de gelegenheid om zijn ervaring bij te houden en wordt dan daar ook niet voor beloond. Dit heeft tot gevolg een gebrek aan interesse voor een Opleiding Inspectieduiker. Gesteld werd dat zowel het NDC als Lloyd’s als Veritas met goede argumenten dienden te komen op basis waarvan verlenging werd verleend. Uiteindelijk werden de vier inspectieduikers in de gelegenheid gesteld een regulier theorie-examen te doen inclusief een logboekonderzoek. Alle vier voldeden aan de gestelde eisen en slaagden voor het examen. Hun certificaat is verlengd tot en met de eerstvolgende herhalingsopleiding met een maximum van twee jaar.
INTERESSE IN EEN OPLEIDING Nadere informatie vindt u in onze uitgebreide brochures inclusief het aanmeldingsformulier.
Of zie onze vernieuwde site www.ndc.nl Voor plaatsing op de verzendlijst kunt u bellen naar Telefoon 015 2512028
twee selecties plaats. In totaal namen 16 selectanten hieraan deel, waarvan • Acht het bericht ontvingen te zijn toegelaten tot de opleiding A&B; • Twee het bericht ontvingen te zijn toegelaten tot de opleiding A; • Eén het bericht ontving te zijn toegelaten voor de opleiding A onder voorbehoud dat hij eerst een opleiding sportduiken volgt; • Vier het bericht ontvingen te zijn afgewezen; • Eén de selectie op eigen verzoek heeft gestaakt.
SELECTIECOMMISSIE In het eerste kwartaal van 2006 vonden
Bestuurslid Arthur Palache (NOB-vertegenwoordiger) krijgt aan boord van de RV 50 uitleg van Bert Analbers.
18
P.R. DUIKVAKER Op 4&5 februari vond in Utrecht de Sportduikbeurs Duikvaker plaats. Vanuit de stand van Duikvak heeft het NDC ca. 400 flyers uitgereikt aan bezoekers van deze beurs. De veertiende editie van de beurs Duikvaker heeft 8.965 bezoeker getrokken. In 2005: 8.763. Maar liefst 90% van de ondervraagde bezoekers heeft de informatie gevonden waar hij of zij naar op zoek was. Duikvak is een brancheorganisatie voor en met bedrijven die in welke vorm dan ook met recreatief duiken te maken hebben. De volgende bedrijven zijn aangesloten bij Duikvak: groothandels, importeurs, detailhandels, duikwinkels, duikscholen, verenigingen, reisbureaus en touroperators. Voor meer informatie: www.duikvak.nl PERS Het gratis dagblad Metro was uitgenodigd om een bezoek te brengen aan de Opleiding Duikarbeid Categorie A&B tijdens de Zeelandweken. Helaas lukt het de journaliste niet om zich vrij te maken. Het NDC is wel verzocht informatie te verstrekken. NDC-bestuurslid namens de NOB, Arthur Palache, heeft de Opleiding bezocht en zal de Metro de benodigde gegevens verstrekken
PUBLICATIES NDC Graag verwijzen wij u voor onze publicatie naar onze vernieuwde site www.ndc.nl DERDEN
Vernieuwd Handboek Damwandconstructies De eerste druk dateert uit 1993. Het handboek is sindsdien niet ingrijpend gewijzigd. In de vierde druk zijn de laatste ontwikkelingen op het gebied van regelgeving, zoals Eurocodes 3 en 7 verwerkt. Ook is een
grotere plaats ingeruimd voor numerieke modellen, zoals de eindige-elementenmethode. Ook nieuwe inzichten op het gebied van het inbrengen van damwanden en de invloed daarvan op de omgeving zijn opgenomen. Zie www.cur.nl Leidraad bestrijding waterongevallen door de brandweer Editie 2004 - De Leidraad Bestrijding waterongevallen door de brandweer, editie 2004, is de opvolger van de gelijknamige CCRB-leidraad uit 2000. De wijzigingen in Arboregelgeving en de lessen die we hebben geleerd van (bijna)ongevallen, zijn een belangrijke input geweest voor deze nieuwe leidraad. Het is een deskundigenadvies en geeft vanuit een vakinhoudelijke uitwerking aan, hoe de bestrijding van waterongevallen door de brandweer op regionaal en gemeentelijk
niveau op een veilige en verantwoorde wijze kan worden vormgegeven. Er zijn meerdere manieren om vorm te geven aan de bestrijding van waterongevallen. De leidraad schrijft dan ook niets dwingend voor. De leidraad wordt, als deskundigenadvies, ondersteund door zowel het ministerie van BZK als de VNG. Het document is te downloaden van de site www.nvbr.nl. Model Werkinstructie Duiken Brandweer De werkinstructies duiken hebben tot doel de veiligheid bij de inzet van brandweerpersoneel te waarborgen en daarmee tevens te voldoen aan de eisen van de Arbeidsomstandighedenwet. Het model kan aangepast worden aan de eigen situatie. Het document is te downloaden van de site www.nvbr.nl.
Duiken in de geschiedenis Auteur: R. Vreijsen In deze uitgave wordt in historisch perspectief ingegaan op de diverse ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan bij pogingen van de mens om dieper in het water door te dringen. Hiertoe is de uitgave verdeeld in elf hoofdstukken. De eerste tien beschrijven ieder een specifieke ontwikkeling die zoveel mogelijk chronologisch wordt behandeld. Het elfde en laatste hoofdstuk zijn puur chronologisch van aard en behandelen een groot aantal onderwerpen in volgorde van ontwikkeling, maar dan door middel van mixmaal enkele beknopte zinnen. Per hoofdstuk is een literatuurlijst opgenomen. Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2
Vrij duiken Duikklokken en caissons Hoofdstuk 3 Helmduiken Hoofdstuk 4 Atmosfeerpakken Hoofdstuk 5 SCUBA Hoofdstuk 6 Meer over SCUBA en haar gevolgen Hoofdstuk 7 De geschiedenis van decompressieziekten Hoofdstuk 8 Onderwaterhabitats Hoofdstuk 9 Duikmachines Hoofdstuk 10 Onderzeeërs Hoofdstuk 11 De evolutie van het duiken Al met al een aanrader voor een ieder die
19
beroepsmatig en/of in de hobbysfeer met duiken bezig is. Voor meer informatie: www.divenow.nl of www.duikvak.nl of www.nob-nl.nl
Duik Combinatie Nederland b.v. Aannemer van onderwaterwerk DCN beschikt over ruim 40 jaar ervaring in het uitvoeren van: - werkzaamheden t.b.v. onderwaterbeton - werkzaamheden onder verhoogde luchtdruk - werkzaamheden t.b.v. grote infrastructurele waterbouwkundige projecten - werkzaamheden met habitats en kofferdammen - duikwerkzaamheden - milieu werkzaamheden onderwater Per eind oktober 2000 is DCN betrokken geweest bij het aanbrengen van meer dan 2 miljoen M3 onderwaterbeton op ruim 450 projecten
DUIKWERK? De leden van de Nederlandse Associatie van Duikondernemingen zullen u graag helpen!
Buitenhofdreef 280 2625 RE Delft
Telefoon Telefax Internet E-mail
015 2512022 015 2512021 www.ndc.nl/nado
[email protected]
20
Duik Combinatie Nederland b.v Celsiusstraat 9, 6003 DG Weert Postbus 10371, 6000 GJ Weert Tel : 0031 (0) 495 - 45 76 79 Fax : 0031 (0) 495 - 53 59 71 Email :
[email protected]
CURSUSPROGRAMMA 2006
Opleiding Duikarbeid Cat. A&B 06 / 02
18 april tot en met 7 juli
Opleiding Duikarbeid Cat. A&B 06 / 03
7 augustus tot en met 13 oktober
Medische Aspecten van het Duiken A 06 / 01
8 mei tot en met 19 mei
Medische Aspecten van het Duiken A 06 / 02
13 november tot en met 24 november
Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 05
11 en 12 september
Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 06
6 en 7 november
Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 07
18 en 19 december
Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 08
wordt nader kenbaar gemaakt
Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 09
wordt nader kenbaar gemaakt
Herhalingsopleiding MAD-A 06 / 10
wordt nader kenbaar gemaakt
Civiele Onderwaterbouw 06 / 01
23 oktober tot en met 10 november
Duikploegleideropleiding 06 / 01
13 tot en met 17 februari
Duikploegleideropleiding 06 / 02
2 oktober tot en met 6 oktober
Dutch Module Engelse duikploegleiders te Delft of Aberdeen
27 oktober
IMCA Module Nederlandse duikploegleiders te Delft
9 november
Diving Safety Course 06 / 02
1 november
Selectie 06 / 03
18 mei
Selectie 06 / 04
29 juni
Selectie 06 / 05
28 september
Selectie 06 / 06
30 november
Opleiding Duikerarts A te De Bilt
1, 8 15, 22, 29 november
Herhalingsopleiding Duikerarts A te Middelburg
11 oktober
Voor meer informatie over cursusplaatsen en/of data www.ndc.nl De opleidingen worden verzorgd door de Pontonniersschool in Hedel, tenzij anders vermeld. *) = door dr. S.J. Hoitinga van Med Prevent Bedrijfshulpverlening BV, cursuslocatie elders in Nederland (Akersloot of De Bilt) **) = door artsen van het Duikmedisch Centrum van de Koninklijke Marine te Den Helder, cursuslocatie midden Nederland
21
landse Onderwatersport Bond (ongeveer 26000 leden) werden benaderd om via het internet een enquête in te vullen met vragen over duiken en gezondheidsklachten, waarop 482 duikers reageerden. Berekend werd dat het gemiddeld jaarlijks ingeslikte volume water door duiken in open zee 18 ml, in kustwater 116 ml, in recreatiewater 231 ml en in zwembaden 338 ml bedroeg. Op basis daarvan werd geschat dat de risico’s op infectie door ziekteverwekkende micro-organismen in fecaal verontreinigd water enkele tot tientallen procenten hoog kunnen zijn, zelfs per enkele duik. Het ingeslikte volume water per duik met een volgelaatsmasker is tien keer lager dan met een gewoon duikmasker. Slechts 20% van de duikers meldde geen enkele van de gevraagde gezondheidsklachten te hebben gehad. Meer dan de helft van de duikers meldde oorklachten, ongeveer 40% meldde diarree, 30% luchtwegklachten, 27% huidklachten, 27% misselijkheid, 17% braken en 14% oogklachten. Het ingeslikte volume per duiken met een volgelaatsmasker ligt een factor 10 lager dan duiken met een gewoon duikmasker (m.u.v. duiken in zwembaden). Desondanks kunnen in fecaal verontreinigd water infectierisico’s nog steeds onaavaardbaar hoog zijn.
“GEVAARLIJKE” ZEEDIEREN Auteurs: John Sertons en Jos Groenen
In 2001 verscheen het boek “gevaarlijke zeedieren”. Het Nederlandstalige boek laat met prachtige en indrukwekkende foto’s zien weke mogelijk gevaarlijke zeedieren er zijn en hoe verwondingen eruit zien. Het gaat om wat hen gevaarlijk maakt, hoe eerste hulp toegepast kan worden en wat er aan preventie gedaan kan worden. Het boek was een overtuigend succes!. Het kreeg de Wetenschapsprijs van de NOB en werd onder andere als standaardwerk voor elke ziekenboeg aangeschaft door de Koninklijke Marine. Het boek “Gevaarlijke Zeedieren” is een onmisbare handleiding voor duikers en waterrecreanten, maar ook voor aquariumhouders en hulpverleners.
Voor meer informatie: www.cosmiczebra.com
De gehele eerste druk was in korte tijd uitverkocht en om aan de blijvende vraag te voloden, is nu een volledig herziene uitgave uitgebracht. Deze herziene uitgave heeft meer dan 300 (waarvan 150 nieuwe) prachtige foto’s en indrukwekkende foto’s van zeedieren en verwondingen. Daarnaast heeft het boek een compleet nieuwe lay-out en een luxe hardcover gekregen. De tekst is inhoudelijk verbeterd en geactualiseerd.
Verondersteld wordt dat duikers vaker en intensiever dan zwemmers contact hebben met water, dat bovendien niet onder de zwemwaterrichtlijn valt, waardoor duikers meer aan ziekteverwekkende micro-organismen oppervlakte water kunnen worden blootgesteld en derhalve een hoger gezondheidsrisico lopen.
Schatting van de blootstelling van sportduikers aan micro-organismen in water RIVM-rapport 330000009 Op grond van geschatte hoeveelheden water, die sportduikers inslikken tijdens duiken, werd berekend dat zij een hoge kans (enkele tot tientallen procenten) lopen op infecties door ziekteverwekkende microorganismen in fecaal verontreinigd oppervlaktewater. Beschermende kleding en volgelaatsmaskers zijn aanbevolen, omdat ze de blootstelling van de huid aan het water en de hoeveelheden ingeslikt water reduceren.
Sportduikers die lid zijn van de Neder-
22
Beroepsduikers duiken vaker in open zee dan sportduikers, daarnaast ook vaker in (sterk) fecaal verontreinigd water. Per duik slikken beroepsduikers in open zee gemiddeld 5,0 ml water in en sportduikers 6,3 ml. In kustwater is dat 1,6 ml tot 6,2 ml water per duik en 8,0 ml voor beroepsresp. sportduikers. In zoet oppervlakte water gaven de beroepsduikers aan gemiddeld 1,7 ml tot 4,5 ml water per duik in te slikken. Uit deze vergelijking tussen beroeps- en sportduikers lijken er geen grote verschillen te bestaan in de volumes water die per duik worden ingeslikt, maar geeft het wel de indruk dat sportduikers in het algemeen toch wat meer water inslikken dan beroepsduikers. Vergeleken met de schattingen van het jaarlijks infectierisico op C-jejuni en enterovirussen door beroepsduikers (onderzoek in 2005) zijn de schattingen van sportduikers in open zee en kanalen/rivieren voor sportduikers 10 tot 100 maal lager dan voor beroepsduikers, voor kust - en Deltawerken 10 keer lager tot gelijk en voor recreatieplassen ongeveer gelijk. Deze verschillen worden vooral bepaald door de duikfrequentie die voor beroepsduikers veelal
hoger ligt dan voor sportduikers. De sportduikers meldden vaker huidklachten dan de beroepsduikers, hetgeen verklaart zou kunnen worden uit het feit beroepsduikers volledige gesloten pakken dragen en sportduikers niet. Voor meer informatie: www.rivm.nl
T.B. Vergonet, A. van der Vlies en J.S. van der Zee. d.d. 13 en 14 februari 2006 T.J. van Bergeijk, R. van der Kraan, L. Kranendonk, N.H. Pleizier, J.C. van de Pol, R. Spuybroek, K.J. Vermeulen, H.J. Wijgerse en J. Zeller
GESLAAGD WEBSITE Zodra de resultaten van een examen bij het NDC bekend is worden de gegevens geplaatst op de website: www.ndc.nl
VERLOREN/GESTOLEN CERTIFICATEN
SELECTIE (TOEGELATEN TOT DE OPLEIDING A)
Bij het NDC is de bijgewerkte lijst verkrijgbaar van verloren/gestolen NDC-certificaten. Ook bij het NDC is verkrijgbaar de bijgewerkte lijst van verloren/gestolen HSE-certificaten. Ook hier geldt: certificaten met de op die lijst staande nummers zijn ongeldig.
d.d. 3 februari en 9 maart 2006 R. Braam, G.Kaandorp en L.P.W. Kruissen
Bent u uw certifica(a)ten kwijt, meldt dit dan schriftelijk aan het NDC. Noem daarbij de oorzaak van het kwijtraken. Bij opgave van gestolen certificaten dient bij voorkeur een kopie van het proces verbaal bijgevoegd te zijn. U kunt tevens, indien gewenst, een verzoek doen voor nieuwe certificaten. Vergeet het juiste aantal pasfoto’s niet. Het NDC zal het oude registratienummer ongeldig verklaren en een nieuw registratienummer uitreiken. Per certificaat wordt e 67,83 aan administratiekosten en e 15,00 voor het nieuwe certificaat in rekening brengen. Genoemde bedragen zijn inclusief BTW en dienen vooraf na ontvangst van de rekening te zijn voldaan. Voornoemde geldt alleen voor certificaten uitgereikt door het NDC.
SELECTIE (TOEGELATEN TOT DE OPLEIDING A&B) d.d. 3 februari en 9 maart 2006 G.C. Heijne, R.L. Kenter, D. Lankhuyzen, G. Lievens, T. Otten, O.T. Pfister, F.O. Vahrenhorst en H. Visser
Advies Bouwvak 2006 Regio Noord: 31 juli tot en met 18 augustus Regio Midden: 24 juli tot en met 11 augustus Regio Zuid: 17 juli tot en met 4 augustus Betondag 16 november 2006, De Doelen te Rotterdam
d.d. 18 en 19 april 2006 Ir J.M. Baars, C.F.G.E.M. van der Burgh, A.A. Dolgenicin, D. de Graaff, C.G.L. Jongbloed, M. Laterveer, J.C. Nijsse, B.F.F. Peelen, D. Smit, A.P.R. Thijsen, M. van der Veer en F. Vermeersch VERLENGING INSPECTIEDUIKER
OPLEIDING DUIKARBEID CATEGORIE A&B
In februari 2006 M. Dorshorst, O. de Jong, M. Megens en F. Schrijver
d.d. 17 maart 2006 J. Beer, D.H. Bosman, A.R.Brinkman, A.M. Fernandes, E.J. van der Heijden, J.J. van Heijningen, M. Hellenthal, R.N. Kriek en N. Visser
UITGEREIKTE CERTIFICATEN DUIKPLOEGLEIDER
OPLEIDING DUIKARBEID CATEGORIE A d.d. 10 februari 2006 D. Spanjer OPLEIDING DUIKARBEID CATEGORIE B d.d. 17 maart 2006 M.A.L. Verstraeten HERHALINGSOPLEIDING MEDISCHE ASPECTEN VAN HET DUIKEN A
AGENDA
d.d. 20 en 21 maart 2006 B.J.H.M. Analbers, A.J.M. van Boekel, B. Does, B.H.W. Janssen, F.H. Jonker, M.W.J. Nieuwenhuis, A.C.M. Pijpers, S.G. Rhebok, M. van Rijswijk, W.A.E. Vanelverdinghe en M. Werkman
d.d. 23 en 24 januari 2006 C. Bos, D. Broers, J.L. van Dalen, M.B.W. Deckers, J. van Dongen, H.M. Ingenbleek, J. van de Meeberg, R.L.J.M. Mulkens, G. Romijn en H.P. Visschers d.d. 26 en 27 februari 2006 M. Dorshorst, J.A. Foks, R. Groot, J.J. Juch, J.J. Kenter, R.J.H. Kok, C.A.M. Ligtenberg, G. van der Meer, M. Scheurwater, J.J. Swan, V. Tomassen,
23
Van november 2005 - april 2006 J.P. ten Cate, H. Cuylits, E.H. Dixon, M. Girdlestone, W. Irvine, J. McCarthy, L. van der Meijden, A.M. de Pagter, N.A. Scott, A.R. Seekles en G. van Son HERHALINGSOPLEIDING MEDISCHE ASPECTEN VAN HET DUIKEN B In 2006 J.F. Martina, C.J.W.M. van Rooij, M.T.W.J. van Rijswijk, M. Scheurwater, F Schrijver, W.G.E. Vanelverdinghe, J.P. Vink en T.S. van Wettum
COLOFON Bureau NDC Buitenhofdreef 280 2625 RE DELFT
Telefoon: 015 - 251 2020 Telefax: 015 - 251 2021
Advertenties: 1/4 pagina A 170,00 1/2 pagina A 260,00 1 pagina A 350,00 Redactionele bijdragen kunt u zenden aan Bureau NDC.
Fotoreportage NDC Opleiding Duikarbeid Categorie A&B. Met dank aan Michael Hellenthal.
24
Grafische verzorging: LnO drukkerij/uitgeverij Zierikzee