FNV LOKAAL DRECHTSTEDEN

FNV LOKAAL DRECHTSTEDEN fnv078

JAARVERSLAG 2012 FNV Lokaal Drechtsteden fnv078 Vakbondscentrum Blaauwweg 545 3328 XN DORDRECHT FNV Lokaal Drechtsteden fnv078 Email [email protected] Web www.fnv078.blogspot.com Twitter @fnv078

FNV Lokaal Drechtsteden fnv078 volgt de lokale en regionale politieke ontwikkelingen op het gebied van werk, inkomen en zorg. FNV Lokaal Drechtsteden geeft gevraagd en ongevraagd advies over deze onderwerpen en organiseert bijeenkomsten. In FNV Lokaal Drechtsteden zijn alle bonden vertegenwoordigd.

JAARVERSLAG 2012 • FNV LOKAAL DRECHTSTEDEN - FNV078

FNV BIJEENKOMST OVER WWNV FEBRUARI 2012 EN DE SHORT STAY FACILITY

2


Inhoudsopgave

INLEIDING

4

1. CRISIS

5

2. LOKALE/REGIONALE POLITIEK

7

4. BEZUINIGINGEN: SOCIALE GEVOLGEN EN ARMOEDE

13

3. FNV(Lokaal) VAKORGANISATIE IN BEWEGING

5. WERKEN MET BEHOUD VAN UITKERING

11

17

6. AFSLUITING

19

SAMENSTELLING FNVLOKAAL DRECHTSTEDEN

19

3


INLEIDING In dit jaarverslag treft u de voor FNV Lokaal Drechtsteden in 2012 meest belangrijke feiten en ontwikkelingen aan.

Het is voor ons een erg bewogen jaar geworden, zoals voor veel mensen in de Drechtsteden die hun baan en inkomsten bedreigd zagen.

Was er in 2011 op de verschillende niveau's – landelijk, regionaal en plaatselijk – al veel onvrede over bezuinigingen c.q. hoe de eindjes aan elkaar te knopen, in 2012 ging de discussie al maar door en intensiveerde zich in hoge mate, vooral in de campagne bij gelegenheid van de landelijke verkiezingen op 12 september.

In dit verband herinneren we aan de opstart van het Platform tegen armoede in de Drechtsteden, de discussie over de Wet Werken naar Vermogen (WWnV) zoals door ons op 9 februari aan de orde gesteld, ons aankloppen bij de (6) besturen van Drechtsteden-gemeenten en Drechtraad om ondanks de zich steeds meer verdiepende sociaal economische crisis alle moeite te doen armoede en stapeling van elementen die armoede bevorderen te voorkomen, het uitbrengen van de Lokale Monitor Werk Inkomen en zorg 2012, het Kunduz akkoord, acties en besluiten van de nieuwe vakbeweging en het Rutte-Asscher regeerakkoord. Door de snel opeenvolgende kabinetten en diverse akkoorden was er sprake van veel onzekerheid en weinig overzicht. Het ene moment was er bijv. sprake van een (strikte) huishoudinkomenstoets, een volgend moment was deze niet meer van toepassing, de ene periode zou de WWnV komen, een ander ogenblik was deze even van de baan en een tijdje later werd ze vervangen door de Participatiewet. Helaas moeten wij constateren dat de vakorganisatie de politiek warrige en harde werkelijkheid niet geheel kan terugdraaien, maar wel deels verzachten. Politieke besluiten en crisisverschijnselen zijn een gegeven. Informeren en aandacht vragen voor de schrijnende actualiteit blijft belangrijk. Daar blijven we druk aan werken.

Th. Lemmens, Secretaris FNV Lokaal Drechtsteden / fnv078 Tel. 078 - 617 52 97 Email [email protected]

4


1. CRISIS Malaise

In het Jaarverslag 2011 – zie de bijlage – meldden we dat het laatste kwartaal van 2011 een wei nig florissant beeld te zien gaf: het aantal WW-uitkeringen bleef stijgen, de Wwb/WIJ stopte met dalen, de Nww bleef redelijk stabiel en het aantal ingediende en openstaande vacatures daalde. Ook in 2012 heeft de regionale economie en arbeidsmarkt 1 zich niet aan de economische malaise kunnen onttrekken. Na drie achtereenvolgende kwartalen van bovengemiddelde toename van de WW was de groei in het 4e kwartaal beneden gemiddeld. Over heel 2012 nam de WW in de regio 5 procentpunt meer toe dan landelijk gemiddeld. De Wwb groeide licht en gemiddeld (eind december 4817 personen). Het aantal nieuw ingediende en openstaande vacatures daalde. Het aantal open-staande vacatures ligt inmiddels ruim een kwart onder het niveau van een jaar geleden; in het 4e kwartaal werden in de regio 15% minder vacatures nieuw ingediend dan in dezelfde periode 2011. Per eind december 2012 stond de teller in de regio op 4.736 ww-uitkeringen. De stijging doet zich in alle leeftijdsgroepen voor. Onder jongeren <27 (+37%) en onder 50+++ (+33%) is die over heel 2012 wat hoger dan gemiddeld. Per eind december hadden 387 jongeren <27 en 1.827 ouderen 50+ een ww-uitkering. De regio volgt grosso modo de landelijke ontwikkeling, maar blijft achter bij Rijnmond en WestBrabant. Voor 2013 zijn de economische verwachtingen over de hele linie negatief.

Hervormingen

Het Rijk geeft gemeenten steeds meer taken en verantwoordelijkheden. “De Nederlandse verzorgingsstaat verandert in een verzameling verzorgingssteden. Zorg, arbeid, onderwijs, huisvesting en welzijn liggen steeds nadrukkelijker op het bordje van gemeenten en van burgers zelf” 2. Het kabinet Rutte-Asscher hevelt de begeleiding, ondersteuning en verzorging uit de Awbz per 2015 over naar de Wmo. Vanaf 2014 vervalt bovendien de aanspraak op dagbesteding en wijzigt de aanspraak op persoonlijke verzorging. Het legt de uitvoering van de Participatiewet (vervanging WWnV) vanaf 2015 (voor WWB, voormalig Wajong en Wsw) bij gemeenten. (Hoewel het Sociaal Akkoord van 11 april 2013 ook een rol voorziet voor werkgevers, werknemers en regionale structuren). Het maakt gemeenten per 2015 verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Het gaat hier om de provinciale jeugdzorg, de jeugdbescherming en -reclassering, de jeugd-ggz en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugd. De veranderingen gaan gepaard met forse bezuinigingen. Op de Awbz structureel 1,7 miljard, op de Participatiewet 1,8 miljard. En op de jeugdzorg 450 miljoen. (Zie Divosa 3). Niet alleen komen er nieuwe taken op gemeenten af, de bezuinigingen zijn fors. Gemeenten moeten dus meer gaan doen met minder geld en de eigen kracht van burgers aan gaan spreken.

(Nood)kreten uit de samenleving

FNV Nieuwsbrief van 3 februari 2012 met o.a. artikelen over: “WWnV is rampzalig”, “Brussel wil staken inperken”, “FNV Jong pleit voor nieuw Actieplan Jeugdwerkloosheid”, “Leraren Voortgezet Onderwijs staken massaal” en “Kwartiermakers aan de slag om nieuwe vakbeweging gezicht te geven”. Krantenknipsels uit AD de Dordtenaar van 15/2/12: “Sociale dienst steeds vaker nodig; volgens het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) zal in 20 jaar tijd het aantal (WMO-)hulpvragen tussen de 33 en 50% stijgen; de oorzaak is vooral de vergrijzing” en uit Dordt Centraal van 17/2: “Inkomensgrens (bij de toekenning van een WMO-voorziening) mag niet, gezien een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep; daarom heeft het Drechtstedenbestuur besloten de aanbesteding voor huishoudelijke hulp nu niet door te laten gaan, het contract met de huidige zorgaanbieders tot 31/12/2012 te verlengen en intussen te zoeken naar mogelijkheden om te kijken wat mensen (financieel) zelf kunnen verzorgen”. Afschrift van een brief van NN d.d. 8/2/12 aan de gemeenteraad van Dordrecht inzake proef Baanbrekend Dordrecht van de Sociale Dienst Drechtsteden; hij deelt hierin mee dat zijns inziens 5


“de proef met Baanbrekend Dordrecht totaal mislukt is” en “dat hij van de medewerkers (van Baanbrekend) begrijpt dat de mensen 3 maanden goedkoop bij grote werkgevers worden ingezet en er bijna nooit een baan uit voortkomt” en (geacht worden) “na die periode opnieuw te moeten beginnen, hetgeen op zijn minst niet erg sociaal is”. Kranteknipsels uit de Dordtenaar van 18/2/12 waarin: “Wethouder (vd Burgt): bij armoede niet steeds opnieuw met billen bloot (door gebruik van hetzelfde intakeformulier door Stichting Leergeld, Schuldhulpmaatje, voedselbank en kledingbank zij het dat volgens Jannie vd Loos ook nadelen kunnen kleven aan het hanteren van dezelfde kriteria.)” Het andere kranteknipsel gaat er over dat voedselbanken steeds minder aangeleverd krijgen van de centrale Voedselbank in Rotterdam. (steeds meer bedrijven kopen zuinig in waardoor deze minder overhouden!!). Kranteknipsel uit de Dordtenaar van 8/3 inzake het verloop van de Drechtraadvergadering (sociaal): “Toch een inkomenstoets; Drechtraad vreest willekeur sociale dienst. Wethouder Aaike Kamsteeg: “het woord willekeur klinkt zo negatief”. Ten behoeve van verder overleg zal de wethouder eerst meer informatie toesturen.

Artikel in financieel Dagblad 13/3 met als kop: “Twee honderd gemeenten dreigen in grote financiële problemen te komen door de introductie van de nieuwe Wet Werken naar Vermogen” (WWnV). De grootste problemen worden verwacht in 2015. Dit stelde de VNG in aanloop naar de hoorzitting in de 2e Kamer over de nieuwe wet. Artikel in AD De Dordtenaar van 27/3/12: “Voedselbank op slot. Dordrecht kan niet langer alle gezinnen helpen”; er is sprake van een wachtlijst en “Ondertussen is de inzameling in de stad al volop gaande om ondervoeding en zelfs échte honger te voorkomen”. Artikel in AD De Dordtenaar van 3/4 over “Gehandicaptenraad: Zwijg over inkomen” m.b.t. keukentafelgesprekken met mensen met een handicap in Hendrik Ido Ambacht door SDD-medewerkers; de keukentafelgesprekken zijn verbloemde bezuinigingen en inkomenstoets, al ontkent de SDD dit. Uit Dordt Centraal van 27/4: “Dordt houdt geld over”. Het betreft een bedrag van 10,3 miljoen euro uit besparingen en bezuinigingen en een aantal grote financiële meevallers zoals uitstaande leningen die vrij vielen, minder cliënten bij de SDD en een OZB voordeel over 2009/2010. Uit Dordt Centraal van 27/6/12 met als kop: “Weinig zicht op Sociale Dienst”. Vaak is het niet duidelijk hoe het geld besteed wordt dat voor re-integratie bedoeld is. Dit blijkt uit een rapport van de Rekenkamercommissie Dordrecht.

In het kader van de campagne “Sociale Woestijn” een oproep van de ABVAKABO mee te doen aan activiteiten tegen het Kunduz akkoord door pamfletten uit te delen, in gesprek te gaan met mensen, ze te wijzen op de websites van de bonden enz.; pamfletten zijn verkrijgbaar bij de kantoren van de grote bonden. Ook zijn personen van regionale actie comités in te schakelen. Verzoek om mee te helpen bij het uitdelen van pamfletten op stations (o.a. R’dam Alex en Slinge, Breda, Roosendaal en Bergen op Zoom) en andere acties tegen Kunduz op 8 sept. in Schiedam (Stadserf vanaf 12.00 uur), op 10 sept. in R’dam (Schouwburgplein) en op 8 en 9 sept. in Bergen op Zoom (binnenstad).

Uit AD de Dordtenaar (ca 24/10) met als kop: “Sociale dienst strenger; eerst kijken naar wat mensen zelf nog kunnen”. Vanaf Januari komt er een medewerker over de vloer die naar de persoonlijke situatie kijkt. In totaal gaat het om 7500 mensen (oude en nieuwe gevallen). Dat de Drechtraad nog akkoord moet gaan lijkt een formaliteit. Kranteknipsels uit AD de Dordtenaar van 2/11 over: “De voedselbank moet zichzelf bedruipen” en van 7/11 met als kop “Meer controle thuiszorg; gedetailleerde eisen aan huishoudelijke hulp”. Uit AD de Dordtenaar van 3/12/12 met als kop: “Sociale dienst in de fout; schuld cliënt loopt door te lange wachttijd hoog op”. De SDD is door de Rechtbank van Dordrecht op de vingers getikt. 1. Onderzoekcentrum Drechtsteden “Conjunctuurnotitie 4e kwartaal 2012” pag. 1 e.v. Zie ook voetnoot 15.

2. De Volkskrant. 24 mei 2013; Kim Putters, de (nieuwe) directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau in “Pad naar de verzorgingsstad, de hemel op aarde, is smal”.

3. www.divosa.nl/dossiers/samenhang-3-decentralisaties

6


2. LOKALE/REGIONALE POLITIEK De politiek had op landelijk, regionaal noch lokaal niveau een duidelijk antwoord op wat de samenleving in crisis in 2012 beroerde. Er licht een weinig samenhangend en eerder onoverzichtelijk beeld op van overheidsmaatregelen op verschillende niveau's. Ook de vakorganisatie, zelf in beweging, had moeite meer vat op de ontwikkelingen te krijgen.. In onze regio is/wordt het sociaal economisch beleid voornamelijk bepaald door de Drechtraad4 en de centrumgemeente Dordrecht. De meeste Drechtraadvergaderingen op sociaal economisch gebied werden door een vertegenwoordiging van FNV Lokaal Drechtsteden bezocht.

Werk Inkomen en Zorg

Belangrijke besluitvorming van de Drechtraad had vooral betrekking op de WWnV en de WMO i.c. de thuiszorg mede in reactie op de landelijke besluitvorming na de val van het kabinet Rutte (23 april) met haar doorwerking van bezuinigingen b.g.v. het Kunduz (lente) akkoord (26 april: bezuiniging 12 miljard) en het regeerakkoord Rutte-Asscher “Bruggen slaan” (29 oktober 2012 bezuiniging 16 miljard). Het Kunduz akkoord (begroting 2013) is overigens gewijzigd met het deelakkoord van VVD en PvdA op 1 oktober, zonder consequenties voor de omvang van de bezuiniging. In de Participatiewet zijn de meeste elementen van de WWnV overgenomen. Dit heeft tot gevolg gehad dat de meeste (eerdere) voornemens van het Drechtstedenbestuur alsnog doorgezet zijn, zij het dat hierbij besluitvorming is voorzien over een verregaande samenwerking van Sociale Dienst (SDD) met Drechtwerk (de sociale werkplaats – SW). Het resultaat wordt een organisatiemodel waarin het veld van werk en inkomen als één geïntegreerd veld opereert. Ook worden Social return en inbesteding benut om kracht en middelen te combineren. Voorts is een financieel voorstel gepresenteerd om de toekomstige organisatie niet te belasten met lasten die onevenredig én onoverkomelijk zijn (bad bank).

Eind 2012 is door de Drechtraad de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Drechtsteden 2013 vastgesteld en heeft het Drechtstedenbestuur het Besluit maatschappelijke ondersteuning Drechtsteden en de Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Drechtsteden 2013 vastgesteld. Zij vormen een nadere uitwerking van de – landelijk geïnitieerde – “kanteling” in de Wmo. Het zwaartepunt ligt op de te behalen resultaten in plaats van op voorzieningen. Hierbij staat in eerste instantie de “eigen kracht” van burgers centraal en is de door de gemeente geboden compensatie daarop aangepast. Naast de verordening en de beleidsregels zijn ook de basistarieven voor de huishoudelijke ondersteuning vastgesteld. Het tarief voor huishoudelijke ondersteuning bedraagt € 179,72 per vier weken en voor huishoudelijke ondersteuning plus € 311,16 per vier weken. Zowel de verordening, als de basistarieven, het besluit en de beleidsregels traden in werking op 1 januari 2013.

Discussie over de WWvN; 9/2 georganiseerd door FNV Lokaal

Zo'n 200 bezoekers waren er, onder wie werknemers van Drechtwerk en cliënten van de Sociale Dienst. FNV Federatiebestuurder Leo Hartveld is van mening dat de gevolgen van de WWnV desastreus zullen uitpakken; het is de lafste bezuiniging van het kabinet. Er is geen perspectief op werk voor arbeidsgehandicapten. De vraag naar arbeid neemt wel toe, maar er komen nauwelijks banen bij aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Ook willen werkgevers geen arbeidsgehandicapten in dienst nemen, omdat dat lastig is en te veel bureaucratie met zich meebrengt. De nieuwe bijstandswet is geruisloos door de Kamer gegaan. Het sociale minimum is verlaagd en is onder het minimum loon. Er komt wel loondispensatie voor het deel dat niet gewerkt kan worden, maar dat is onder het minimumloon. De reïntegratiebudgetten worden fors verminderd, zodat er van goede begeleiding niet veel terecht zal komen. Wethouder Bert van de Burgt constateert dat we het met de nieuwe wet moeten doen. Hij komt er gewoon. Ook verwacht hij juist wel een toename van banen vanwege de vergrijzing en ziet een daling van de bijstandspopulatie als reëel. Hij wil inzetten op ontzorgen van de werkgevers. Werkgevers moeten geen last hebben van werknemers met een handicap. Er zijn al werkgevers die deze werknemers in dienst hebben, en die zijn over het algemeen zeer tevreden. 7


De reïntegratiebudgetten gaan van 33 miljoen naar 8 miljoen. Dat is wel een zorg. VVD commissielid Marc Bevers vindt de nieuwe wet een zegen. Er werd veel te veel geld verspild aan de WSW en de reïntegratietrajecten. Waarom moet dat allemaal zoveel geld kosten? Van doorstroming naar regulier werk kwam vrijwel niets terecht. Mensen moeten zelf voor hun inkomen zorgen. Mensen worden veel te snel klein gemaakt en gehouden. De meeste mensen horen niet thuis in de WSW. De loondispensatie ziet hij wel als een goed en aantrekkelijk middel voor werkgevers.

Drechtwerk directeur Marco Wilke iwijst er op dat de WSW teveel mensen heeft vastgehouden en te weinig heeft doorgeleid naar regulier werk. De organisatie werd te groot. WSW is een middel en geen doel. Hij vindt dat meer markt goed is, maar lang niet goed genoeg. Er zal altijd geld bij moeten. Op de opmerking uit de zaal dat werkgevers verplicht moeten worden arbeidsgehandicapten in dienst te nemen (quota), reageert Marco dat het niet werkt. Werkgevers willen dat niet, en dreigen dan uit je gebied te verdwijnen als er te veel druk komt. De zorg voor de werknemer moet uit handen van de werkgevers blijven. De lange wachtlijsten vindt hij schandalig, er komen steeds minder plaatsen in de WSW. Volgens William Nederpelt van de Clientenraad werkte de WSW met te hoge functie-schalen, waardoor mensen niet elders gingen werken voor minder geld. Meer mensen moeten nu een eigen inkomen verwerven, nu er ook bijna geen aangepaste werkregeling meer zal zijn, zoals WSW. Mensen in de bijstand krijgen minder inkomen. Veel mensen met een uitkering willen wel, maar krijgen niet de mogelijkheid hun talenten te benutten. Toenmalig PvdA fractievoorzitter Jan Lagendijk meent dat het concept er allang is en dat de nieuwe wet niet nodig is. Je kunt nu al alles doen. Werkgevers zoeken een constructie om ook weer snel van mensen af te kunnen, als het niet bevalt. Leer/werk bedrijven zijn goed om mensen door te laten stromen naar werk. Maak het makkelijk voor werkgevers. Maatschappelijke partijen in de regio weten veel beter wat er nodig is dan het rijk, die vooral oude wijn in nieuwe zakken stopt met minder geld. Directeur Sociale Dienst Drechtsteden Yvonne Bieshaar ziet ook veel mogelijkheden om via de loondispensatie mensen het aan werk te helpen. Nu al worden met behulp van uitzendbureau Randstad veel mensen aan werk geholpen. Maar zij wil zich niet vastleggen op prestatieafspraken bij de nieuwe wet. Wel moet het substantieel beter worden, maar zij noemt daarbij geen percentage. Zij vindt dat werken de beste manier is om problemen en armoede te lijf te gaan. Wethouder Peter Verheij (Alblasserdam) vindt dat het om het doel gaat, dan vervagen de grenzen. Het doel is werk, daar moeten we met z'n allen aan werken. We moeten er het beste van maken. FNV'er Leo Hartveld is van mening dat het moet gaan om volwaardige werkgelegenheid voor iedereen. Er is wel een keiharde financiele doelstelling in de wet, maar geen keiharde doelstelling voor werk. Al was het maar dat de helft van de mensen aan de slag kunnen. Werkgevers zijn huiverig voor arbeidsgehandicapten. Geeft te veel sores. Maar met die 4% WAJONGERS die in dienst zijn bij bedrijven gaat het erg goed. Dus het kan wel. De FNV heeft ook nog de mogelijkheid van CAO afspraken en via Aanbestedingstrajecten van overheden kunnen ook zaken worden geregeld. De FNV zal actie blijven voeren om de wet te veranderen.

WMO en thuiszorg

In de besluitvormingsfase van de Drechtraad over de WMO i.c. de thuiszorg tegen het eind van het jaar heeft FNV Lokaal met haar brief van 20 november de Drechtsteden geadviseerd het voorgenomen beleid niet door te zetten i.c. te wijzigen. Dit beleid sluit aan bij de landelijke (onwenselijke) plannen waarbij de huishoudelijke verzorging in de WMO nagenoeg wordt afgeschaft. Ze impliceren dat nieuwe patiënten in 2014 geen beroep meer kunnen doen op de bestaande huishoudelijke zorg in de WMO. Bestaande cliënten kunnen een jaar later - in 2015 – ook geen beroep meer doen op de WMO. Alleen voor mensen die het echt niet kunnen betalen, houden de gemeenten 25% van het oorspronkelijke budget over. Dit is meer dan een drastische bezuiniging, het betekent de afschaffing van de huishoudelijke verzorging5. Het Centraal Planbureau heeft doorgerekend dat het gebruik van andere zorg stijgt als de huishoudelijke zorg verdwijnt.

8


FNV Lokaal constateert dat de zorg voor cliënten veel minder wordt en de werkgelegenheid in de huishoudelijke zorg onder druk staat. Door deze ontwikkelingen is de kans groot dat er steeds meer zwart gewerkt gaat worden in de huishoudelijke zorg. Om toch nog wat te kunnen verdienen als hulp. Maar deze medewerkers die zwart gaan werken, hebben totaal geen sociale zekerheid meer.

Verantwoordelijk werk vereist een verantwoord loon

Inmiddels is het wettelijk geregeld dat gemeenten (gemeenteraden en in de Drechtsteden de Drechtraad) tarieven moeten gaan vaststellen op basis van de reële kostprijzen en de tarieven moeten passen bij de arbeidsvoorwaarden die horen bij de vereiste vaardigheden om huishoudelijke ondersteuning (HO) te kunnen leveren. De nieuwe systematiek wordt door het Drechtstedenbestuur gepresenteerd als het ei van Columbus: het totale budget hoeft niet te stijgen, de cliënten krijgen wat er nodig is en de leveranciers krijgen een kostendekkend tarief waarmee zij personeel conform CAO (loonschaal 10!) kunnen betalen. Ra-ra hoe is dit mogelijk? De leveranciers hoeven de cliënt niet de uren te leveren – als zij maar het resultaat behalen, nl. een schoon huis. Feitelijk betekent dit dat de cliënt minder hulp krijgt. Voor de contacttijd is er nl. geen ruimte meer en deze wordt eigenlijk gelijk gesteld met verspilde tijd. De signaleringsfunctie vervalt dus totaal. Thuiszorgmedewerkers zijn de oren en ogen van de zorg. FNV Lokaal is van mening dat goede huishoudelijke zorg noodzakelijk is. Zeker in deze tijden, waarin mensen zolang mogelijk thuis moeten kunnen blijven wonen. Thuiszorgmedewerkers zijn de oren en ogen van de zorg en zorgen ervoor dat ouderen en (tijdelijk) gehandicapten niet aan hun lot worden overgelaten. Door de opletfunctie en de signaleringsfunctie kan er vroegtijdig worden ingegrepen in situaties, waardoor veel narigheid op lange termijn wordt voorkomen. Hoe eerder en beter er zorg op maat is, hoe langer mensen thuis kunnen blijven wonen. Er staat veel op het spel en in diverse plaatsen en regio’s worden acties gestart. Dinsdag 27 november heeft ook FNV Lokaal acte de presence gegeven bij de landelijke “Manifestatie Strijd voor Thuiszorg” in Utrecht. FNV Lokaal signaleert dat er niet alleen ontslagen vallen. Hiernaast zal de kwaliteit van de verzorging omlaag gaan en zal ook de signaleringsfunctie verdwijnen. Terwijl er wel 3 ton beschikbaar is gesteld om met 8000 cliënten een gesprek te hebben, geld dat ook geïnvesteerd kan worden in de HO zelf. Wij zijn van mening dat de korting t.a.v. het tarief niet mag worden afgewenteld op de thuiszorginstellingen en (daarmee) op hun werknemers en cliënten.

Lokale Monitor Werk Inkomen en Zorg

De FNV Lokale Monitor Werk Inkomen en Zorg 20126 (LMWIZ), waarin wordt ingegaan op het sociaal beleid van de 6 Drechtsteden gemeenten, is op 12 juni in de caroussel sociaal aan de voorzitter en de wethouder Bert van de Burgt aangeboden. Op 2 oktober is deze besproken in de commissie sociaal. De FNV voert de Lokale Monitor Werk, Inkomen en Zorg (LMWIZ) iedere twee jaar uit. In 2011/2012 namen 182 gemeenten, waaronder de vier grote steden, deel aan het onderzoek. In de deelnemende gemeenten wonen in totaal 9 miljoen mensen. Om te toetsen hoe sociaal het beleid van de Drechtsteden gemeenten is heeft de FNV gegevens verzameld over het armoedebeleid, de sociale werkvoorziening en de thuiszorg. Gemeenten krijgen door de bezuinigingen en verdergaande decentralisaties steeds meer taken, maar tegelijkertijd minder geld. De FNV vindt dat dit niet ten koste mag gaan van het sociale gezicht van gemeenten. Door de gevolgen van de crisis is het sociaal beleid belangrijker dan ooit. In de monitor van 2010 bleek dat de Drechtsteden nog een hoop konden verbeteren op het gebied van het minimabeleid (zie de discussie toen over de langdurigheidstoeslag). Wat loonkostensubsidies betreft en het in dienst houden van ex-WIW’rs/ID’rs deden de Drechtsteden het toen goed.

In de LMWIZ 2012 is in een kwart van de Nederlandse gemeenten het sociaal beleid beter dan in de Drechtsteden. Dit komt onder andere door de erg scherpe (lage) tarieven die de Drechtsteden hanteren bij de aanbesteding van de huishoudelijke hulp 1. Verder is er geen eenvoudige procedure voor een snelle toekenning van (voorlopige) bijzondere bijstand en ook wordt er om te stimuleren niets extra’s gegeven als men met behoud van een uitkering werkt.

9


Opvallend in de LMWIZ2012 zijn de verwachtingen van gemeenten over het wetsvoorstel Werken naar vermogen. Invoering van dit wetsvoorstel zal grote gevolgen hebben voor het gemeentelijk beleid. Uit de resultaten van de monitor blijkt dat van alle Nederlandse gemeenten, 99 procent, problemen verwacht bij de invoering van de Wet werken naar vermogen. De FNV voerde daarom actie tegen het voorstel onder het motto ‘Laat ze niet vallen’ (www.laatzenietvallen.nl). De FNV heeft op 17 april een petitie met meer dan honderdduizend handtekeningen van burgers tegen deze wet aan aan de Tweede Kamer7 aangeboden.

4. Overigens is/was er in de Drechtraad een discussie: “Programmatische afstemming”gaande over de be-

voegdheids-verdeling tussen het gemeentebestuur en de Drechtraad (Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden: GRD). Van welke gemeentelijke taken is het gewenst ze aan de GRD via mandaat of delegatie over te dragen. Welke dossiers zijn lokaal, welke regionaal? Zo zijn/waren o.a. gedelegeerd: de WMO (verstrekking individuele voorzieningen), de WWB incl. bijzondere bijstand en langdurigheidstoeslag, de WSW en de WEB; ook worden een aantal autonome gemeentelijke taken door de GRD uitgevoerd zoals de opstelling van een regionale economische visie, een regionale visie sociaal beleid, een regionaal meerjaren ontwikkelingsprogramma enz.

5. In het op 24 april 2013 gesloten zorgakkoord is – weliswaar zonder instemming van de ABVAKABO die de tegemoetkoming onvoldoende vindt en daarom verzet aantekent – een verzachting van de maatregelen afgesproken. De gemeenten krijgen meer geld voor huishoudelijke hulp aan ouderen en chronisch zieken dan aanvankelijk de bedoeling was. In de nieuwe plannen blijft 60 i.p.v. 25 procent van het budget voor thuiszorg overeind. 6. Lokale Monitor Werk Inkomen en Zorg 2012 (LMWIZ). FNV Afdeling Lokaal Beleid; april 2012. Uitgave Stichting FNV Pers. 7. De bezuinigingen op de sociale werkplaatsen in het kader van de Wet werken naar vermogen zijn voor 2013 gedeeltelijk van de baan. Dat heeft het Ministerie van Financiën 2 mei 2012 laten weten. Voor de bezuinigingen op de sociale werkvoorziening van ongeveer 100 miljoen euro volgend jaar is geen meerderheid in de Tweede Kamer meer. 8. Staatssecretaris Paul de Krom van Sociale Zaken had vlak voor de val van het kabinet nog wel de nieuwe wet, met daarin de bezuinigingen, door de Kamer weten te loodsen. Maar sinds het crisisakkoord staan zijn plannen voor onder meer een strengere bijstand en beperkter toegang tot de sociale werkvoorziening op losse schroeven.

10


3. FNV (LOKAAL) IN BEWEGING 2012 was voor de FNV een jaar van ook veel met zichzelf bezig zijn. Gelukkig is dit goed afgelopen en mag worden terug gezien op een fortuinlijke herstructurering. De FNV bestaat uit achttien bonden, met in totaal ruim 1,1 miljoen leden. Op 3 december 2011 besloten de voorzitters van de FNV-bonden tijdens een vergadering in Dalfsen unaniem tot de oprichting van een nieuwe vakbond met de werknaam De Nieuwe Vakbeweging, waarbij naast de bestaande FNV-bonden ook bonden die nog niet bij de FNV zijn aangesloten zich kunnen aansluiten. De FNV-leden zijn akkoord gegaan met dit plan en op 23 juni 2012 was de oprichtingsvergadering van de FNV in Beweging, waar 16 van de 19 FNV-bonden voor tekenden en die op 15 mei 2013 in de plaats treedt van de 'oude' FNV. Daarnaast worden er voor de eerste keer verkiezingen8 gehouden voor zowel het Ledenparlement, dat de Federatieraad vervangt als hoogste orgaan en voor de voorzitter. De ambitie is om een vormende kracht te zijn in de veranderingen van de samenleving en de beroepsoverstijgende belangen te behartigen van werkende mensen9 . De FNV wordt omgevormd van een federatie tot een vereniging met herkenbare sectoren en zelfstandige, specifieke bonden. Voor werkenden, niet-werkenden en zelfstandigen. Op lokaal/regionaal niveau gaat de organisatie krachtig verder en zullen de FNV-organisaties nog worden versterkt. Gericht op activiteiten op de gebieden werk, inkomen en zorg met zichtbaarheid en wervingskracht in de gemeenten en in de regio.

FNV Lokaal Drechtsteden

FNV Lokaal is een lokaal vrijwilligersnetwerk. Met 54 lokale groepen en honderden actieve leden in het land volgt FNV Lokaal de politieke ontwikkelingen binnen gemeenten op het gebied van werk, inkomen en zorg, en probeert ze deze te beïnvloeden. De FNV wil herkenbaar en zichtbaar zijn op lokaal niveau. FNV Lokaal is de reactie van FNV en bonden op de toenemende verantwoordelijkheden van lokale overheden. Dit gebeurt door met lokale groepen te werken om zodoende een impuls te geven aan de (politieke) lobby op lokaal niveau. FNV Lokaal Drechtsteden wil: Belangen van leden en burgers in de 6 Drechtstedengemeenten vertegenwoordigen, hen informeren en een stem geven in media, pers en politiek; De gemeentelijke politieke agenda beïnvloeden; Publiciteit en campagnes organiseren; Contacten opbouwen met wethouders, gemeenteraadsleden, leden van politieke partijen, lokale pers en andere belangenorganisaties; (Actieve) leden van bonden met elkaar in contact brengen.

FNV Lokaal thema's voor 2011-201310

Re-integratie, Inkomen, Gewoon goed werk, Diversiteit, Arbeidsmarktbeleid en economisch beleid, Zorg en welzijn, Maatschappelijke participatie, Onderwijs en educatie, Maatschappelijk verantwoord aanbesteden.

In ons werkplan 2011 – 2013 zijn deze thema's nader uitgewerkt. In de verschillende hoofdstukken van dit verslag komen deze aan de orde. Maandelijks vergadert FNV Lokaal Drechtsteden in het Vakbondscentrum aan de Blaauwweg in Dordrecht. Op de agenda staan regulier de verschillende ontwikkelingen t.a.v. Participatiewet, WMO, Drechtwerk, SDD, bezuinigingen, armoede, contacten met politiek en maatschappelijke organisaties, de actualiteit11 bij de verschillende overheden, activiteiten (evt. acties/overleg) in dit verband enz.enz. Zie ook de 2 sites: www.fnv078.blogspot.com en www.fnvlokaal.nl/drechtsteden 11


8. Op 15 mei 2013 werd Ton Heerts (zittend voorzitter van de FNV) met 62% van de stemmen gekozen als voorzitter, tegenover 38% voor Corry van Brenk (voorzitter van de ABVAKABO FNV). 9. In dit kader past ook het project van 17 september: “Wereldburgers in de nieuwe vakbeweging, naar een actievere participatie”. De kwartiermakers onder leiding van Jetta Klijnsma hebben hun plannen voor de nieuwe vakbeweging, als opvolger van de FNV, op 11 juni jl. aan de Federatieraad gepresenteerd. In hun notitie ”De ontwikkeling van de nieuwe vakbeweging” wordt gesproken over de noodzaak om meer groepen aan te spreken. Eén van de groepen die nog onvoldoende wordt aangesproken, is de doelgroep “wereldburgers”. In dit document zijn wereldburgers; de groep etnische minderheden en arbeidsimmigranten (en hun nakomelingen) in Nederland. De organisatiegraad onder wereldburgers is relatief laag en ze voelen zich onvoldoende bediend door de huidige vakbonden. Toch zijn het juist de wereldburgers die kampen met achterstanden op de arbeidsmarkt en die de steun van een vakbeweging hard nodig hebben. Het bestaan van actieve migrantenorganisaties op het terrein van werk en inkomen zoals DIDF, (de Federatie van Democratische Verenigingen van arbeiders uit Turkije in Nederland), die los van de Nederlandse onderhandelingsstructuren hun leden ondersteunen, geeft aan dat er hier nog veel winst is te behalen. In de voorbereiding van de rapportage van de kwartiermakers op 11 juni jl. hebben diverse deskundigen o.m. vanuit de migrantenorganisaties tijdens een expertmeeting, zich met de kwartiermakers gebogen over diversiteit binnen de nieuwe vakbeweging. Het voorstel is te komen tot (1) de opstart van een (pilot) wereldburgernetwerk, (2) een inventarisatie van de behoeften van de doelgroepen van onderop, en (3) een eindproduct: implementatie/activiteitenplan voor een stevige integratie van wereldburgers in de nieuwe vakbeweging. 10. “Beleidskader 2011 – 2013; FNV-opvattingen voor een sociaal en rechtvaardig decentraal beleid”. FNV Lokaal Beleid. Uitgave Stichting FNV Pers; maart 2011 11. Zo hebben we 14 juli de 6 gemeentebesturen en de Drechtraad geschreven over de jaarlijkse week van de alfabetisering (3 tot en met 9 september). Deze week is in het leven geroepen om het onderwerp Laaggeletterdheid (lezen, schrijven en rekenen) onder de aandacht te brengen. De FNV wil bijdragen aan deze week door niet alleen te wijzen op de negatieve uitwerking van laaggeletterdheid maar ook te onderstrepen dat achterstanden in digitale vaardigheden fataal kunnen zijn. Werkzoekende en/of uitkeringsgerechtigde laaggeletterden, maar ook digibeten hebben minder kans om aan het werk te komen en staan langer aan de kant. Om kunnen gaan met de computer is net als kunnen lezen, schrijven en rekenen een basisvaardigheid die noodzakelijk is voor een betere positie op de arbeidsmarkt en om mee te kunnen doen aan de samenleving. Kijk maar naar de steeds toenemende E-dienstverlening in de Drechtsteden gemeenten (b.v. de SDD maar ook bij UWV en SVB). Woensdag 5 september om 14.00 uur was er bij boekhandel Vos & van de Leer aan de Voorstraat in Dordrecht de aftrap voor genoemde week. Veel kinderen, wethouder Bert van de Burgt maar ook FNV lokaal (voorzitter Jacqueline van den Bergh en secretaris Theo Lemmens) waren naar de boekwinkel gekomen. Dit in verband met de voorleesmarathon die de boekwinkel had georganiseerd om aandacht te vragen voor alfabetisering en laaggeletterdheid.

12


4. BEZUINIGINGEN: SOCIALE GEVOLGEN EN ARMOEDE Sociale Dienst Drechtsteden (SDD)

De SDD heeft eind 2011 aangekondigd met minder medewerkers te gaan werken. De reductie van het aantal medewerkers is een gevolg van de plannen waarmee de Sociale Dienst haar visie wil realiseren en haar dienstverlening wil verbeteren. Naast een vermindering van het aantal medewerkers levert dit een forse bezuiniging van €3,6 miljoen per jaar op. Bij de Sociale Dienst werken 350 medewerkers. Door de reorganisatie kunnen 42 fte’s worden bespaard. Een deel daarvan (24 fte’s) wordt gerealiseerd door de inhuur van externe medewerkers per 1-1-2012 te beëindigen. Met de Ondernemingsraad zijn afspraken gemaakt over herplaatsing en begeleiding van de medewerkers die als gevolg van de reorganisatie bovenformatief zijn geworden. Een jaar eerder is de Sociale Dienst gestart met het programma Partner in Zelfstandigheid dat is geïnspireerd op de visie van de Sociale Dienst en dat tot doel heeft om de dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers goedkoper, beter en sneller te maken. Het vereenvoudigen en digitaliseren van processen en aanvragen speelt hierbij een belangrijke rol. Klanten worden meer in groepen begeleid in plaats van individueel. De dienstverlening aan werkzoekenden is zodanig georganiseerd dat zij zo snel mogelijk (weer) aan het werk gaan en zelfstandig zijn.

Drechtwerk (Sociale Werkplaats – SW)

De sociale werkplaats Drechtwerk en de Sociale Dienst Drechtsteden worden eind 2013 samengevoegd tot een nieuwe dienst voor werk en inkomen. Dat is het gevolg van de Participatie-wet die een vervolg is van WWnV c.q. de wet Werk en Inkomen. Per 1 januari 2014 wordt een nieuwe dienst voor werk en inkomen voorzien. Hoe die er uit gaat zien is alleen in grote lijnen bekend. Bestaande regelingen als de Wajong (voor arbeidsongeschikte jongeren) en de WSW (voor mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking) houden op te bestaan en iedereen moet werk krijgen, dat bij hem of haar past. Voor de meest kwetsbare groep kunnen de gemeentes zelf veel doen, maar ook de bedrijven zullen meer aangepast werk moeten aanbieden. Als dat niet lukt lopen de kosten voor gemeentes fors op. Om bedrijven min of meer te dwingen ook mensen met een beperking in dienst te nemen komt het kabinet met een quoteringsregeling. Het is de vraag of dit bij elk bedrijf kan. Voor de ongeveer 1500 mensen, die momenteel actief zijn bij Drechtwerk, verandert weinig tot niets.

Hoe schulden te voorkomen?

Bovenstaande bezuinigingen maar ook de diverse voornemens op landelijk niveau (zie hoofdstuk 2) leidden er toe dat FNV Lokaal Drechtsteden samen met 14 andere groeperingen12 op 1 mei haar zorgen kenbaar heeft gemaakt aan de Drechtraadleden en gemeenteraadsleden in de regio. Op 1 januari 2012 werd de Wet Werk en Bijstand in aangescherpte vorm van kracht. Dat betekende vooral dat er minder vaak en lagere uitkeringen verstrekt zouden worden. Vooral de invoering van een huishoudinkomenstoets13 zou er toe leiden dat veel uitkeringen zullen verdwijnen. Ook werd de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD) vanaf 1 mei 2012 verplicht om de heffings-kortingen voor alleenstaande ouders in mindering te brengen op de uitkering. Deze en andere ingrijpende ontwikkelingen op sociaal terrein hebben grote impact voor met name de kwetsbare groepen. Het betreft besluitvorming zowel op lokaal als op regionaal niveau zoals de afschaffing van ID-banen14, verslechtering van het SMS-Kinderfonds per 1/4/2012, de invoering van het persoonsgebonden minimabudget, meer eigen bijdrage WMO, hervormingen bij Drechtwerk, minder formatieplaatsen bij de SDD15 enz., in combinatie met een aantal landelijke ontwikkelingen. Bij dit laatste moet vooral gedacht worden aan de komst van de Wet Werken naar Vermogen (WWnV16 ), de landelijke verplichting aan gemeenten om bij compensatieregelingen niet verder te gaan dan 110% van de bijstandsnorm, de gevolgen van de recessie voor de huishoudens en maatregelen zoals b.v.: een hogere zorgpremie voor het basispakket met minder dekking, een lagere zorgtoeslag, een hoger eigen risico en daaroverheen meer en hogere eigen bijdragen voor therapie en geneesmiddelen, plus een fors hogere bijdrage voor kinderopvang, een verlaging van de huurtoeslag in een kleiner deel van de huurwoningen. 13


et zijn vaak dezelfde groepen die door deze veranderingen – in het algemeen verschralingen – worden getroffen. Zij zitten gevangen tussen aan de ene kant stijgende lasten en aan de andere kant verminderende inkomsten. Zo’n situatie kunnen beter gesitueerden goed volhouden; kwetsbare groepen treft het echter dubbel. FNV Lokaal is voor zoveel mogelijk zelfredzaamheid, gebruik van aanwezig talent (hoe minimaal ook soms) en eigen verantwoordelijkheid. Voorts vindt FNV Lokaal dat werk goed is voor iedereen en de meest voor de hand liggende oplossing voor heel veel persoonlijke sociaal economische problemen. Mensen met hogere inkomens kunnen best zelf voorzieningen betalen en moeten geen beroep doen op algemene middelen. Inkomenseffecten staan niet op zichzelf. Zij worden nog eens versterkt door het wegvallen of verschralen van lokale voorzieningen, zoals wijkcentra, buurthuizen, bibliotheken en welzijns-activiteiten. Zeker op minimum inkomensniveau hebben zij onvermijdelijk direct gevolgen voor het sociale meedoen. Deze gevolgen komen maar zeer ten dele in beeld, terwijl ze het meest ingrijpend zijn. En dit niettegenstaande het feit dat veel beleid uitgaat van participerende burgers17. FNV Lokaal en ook de andere 14 groeperingen zien dat de combinatie van genoemde maatregelen en effecten leidt tot voorspelbare en een helaas toenemend aantal schuldsituaties. 22 februari is een consultatieavond gehouden met Dordtse maatschappelijke organisaties op het gebied van schuldhulpverlening en armoede. Hier is geconcludeerd dat, terwijl steeds meer inwoners gebruik moeten maken van voorzieningen als de Voedselbank, Stichting Leergeld, Schuldhulpmaatje enz., de SDD een organisatie is die een te hoge drempel18 opwerpt voor een grote groep bewoners. Ook was in AD De Dordtenaar van 3 april te lezen dat de SDD – deze ontkent het weliswaar – in Hendrik-Ido-Ambacht een inkomenstoets19 toepast, terwijl daarover nog besluitvorming moet plaatsvinden. Voorts heeft het Onderzoek Centrum Drechtsteden (OCD) berekend dat in 20 jaar tijd het aantal hulpaanvragen bij de SDD tussen de 33% en 50% zal stijgen. En intussen zijn er berichten dat de Voedselbank niet meer voldoende bevoorraad kan worden, geen nieuwe cliënten kan aannemen en er een wachtlijst ontstaat.

FNVlokaal Drechtsteden/fnv078 heeft dan ook bericht zich al enige tijd hele grote zorgen te maken. Dit heeft geleid tot een gezamenlijk initiatief met Groenlinks, PvdA en SP voor de oprichting van een Platform Armoede (www.platformarmoededrechtsteden.nl) met als doelstelling reacties en klachten van mensen die in de problemen zijn of komen, te verzamelen en bundelen, zodat er individueel geholpen kan worden en een aangepast minimabeleid kan worden ontwikkeld. Het platform heeft gepoogd met een inventarisatie van activiteiten bij diverse organisaties om op dit gebied tot effectieve afstemming en samenwerking20 te komen.

Op 17 oktober is in een overleg met wethouder Bert van de Burgt over de door ons voorgelegde vragen/opmerkingen21 gedetailleerd ingegaan op de maatregelen die zijn/worden genomen om schulden te voorkomen en armoede te verzachten. De volgende maatregelen A t/m E zijn hierbij aan de orde gekomen: A Schuldhulpverlening in de Drechtsteden, bijlage REGIONAAL BELEIDSPLAN SCHULD-HULPVERLENING DRECHTSTEDEN; 1 JULI 2012 – 1 JULI 2016 De wethouder constateert dat de groep met schulden groeit, vooral met zzp’rs die bedrijf en privé niet gescheiden hebben. B Administratief ondersteuningsTEAM, bijlage Projectplan Het A team De wethouder is van mening dat Baanbrekend Drechtsteden goed functioneert. C Huurschuld na beëindiging schuldenregeling: bijlage memo aan 'Stichting Clientenraad Dordrecht'; Onderwerp: huurschuld na beëindiging schuldenregeling De wethouder merkt op dat mensen na beëindiging van de schuldenregeling met een huurschuld kunnen blijven zitten. D Minimabeleid, bijlage Actualisatie Begroting 2012 SDD paragraaf 2,5. De wethouder wijst er op dat begeleiding belangrijk is om te voorkomen dat mensen van deze regeling moeten gebruik maken. E Impuls Onderkant Arbeidsmarkt als onderdeel van het Programma Regionaal Arbeidsmarktbeleid, bijlage VERGADERNOTITIE PFO Sociaal 4 september 2012/Drechtstedenbestuur 6 september 2012; project 4: Impuls onderkant Arbeidsmarkt De wethouder signaleert dat er in samenwerking met bedrijven veel initiatieven van de grond (zijn ge)komen om mensen met minder capaciteiten aan het werk te helpen.

14


De maatregelen A t/m E overziende is wethouder van de Burgt van mening dat er heel wat gebeurt m.b.t. de vragen/opmerkingen22 in de brief van FNVlokaal. Zo bestaat er een globaal beeld van de meest kwetsbare groep (vraag 1): 50+++, wajongers, gehandicapten enz. m.n. op de nuggers zou meer specifieke inzet moeten kunnen plaats vinden. Wat vraag 2 betreft is er een veelheid aan projecten waarin de SDD de groep uit vraag 1 probeert actief te betrekken.

M.b.t. vraag 3 geldt dat er het voornemen is in 2013 een stevige verbinding te leggen tussen economische acquisitie en het belang van werkgelegenheid (zie E bij “Doorkijk naar 2013”). Vraag 4: de wethouder vindt het aanbieden van voldoende stageplekken op eenvoudiger niveau een zorgelijk punt. Vraag 5: de wethouder wijst op het voornemen om in de Drechtraad van december de samenwerking van SDD en Drechtwerk in de z.g. 4e variant verder uit te werken. Vraag 6: de wethouder noemt enkele initatieven zoals in de autobranch, wijk voor wijk in Crabbehof en Grijs genoegen in Reeland.

Vraag 7: de wethouder merkt op dat door de kanteling in de WMO – zie het keukentafelgesprek – nieuwe kansen worden gecreeerd. 12. w.g. 't Arme Schaap EVA (Economie Vrouwen en Armoede) Dordrecht Kerkelijke w.g. Samen delen ANBO Dordrecht Balansvrouwen CWB (Cliëntenraad WWB Drechtsteden) De Raad van Kerken Dordrecht De Hoop ggz De Zichtbare Schakel Dordrecht PCI (Parochiële Caritas Instelling) Dordrecht RADAR Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland-Zuid Stichting de Wielborgh VluchtelingenWerk Zuidvleugel 13. De huishoudinkomenstoets is toen – gelukkig – niet in deze vorm door gegaan.

14. Het Drechtstedenbestuur heeft op 16 mei 2012 besloten om op basis van gestelde criteria 35 ID-werknemers in aanmerking te brengen voor voorzetting van de ID-subsidie tot 1 januari 2014. De stand van zaken was m.i.v. het derde kwartaal 2012 als volgt: • 32 werknemers behouden hun baan door de verruimde subsidieperiode tot 1 januari 2014 of zoveel eerder voor het bereiken van de pensioen gerechtigde leeftijd (10 werknemers gaan vóór 1 januari 2014 met pensioen); • 3 werknemers worden ondanks de toezegging tot verlenging van subsidieperiode toch ontslagen, in verband met opheffing of reorganisatie van de organisatie waar zij werken. Met ingang van 1 januari 2014 stopt de ID-subsidie voor de16 (overgebleven) werknemers uit de verruimde subsidieperiode. Hoeveel van deze ID-werknemers per 1 januari 2014 alsnog worden ontslagen is onbekend. Van twee werknemers is bekend dat zij in dienst blijven na 1 januari 2014 tot de pensioengerechtigde leeftijd, twee anderen bereiken in januari 2014 de 65-jarige leeftijd (er wordt vanuit gegaan dat de werkgevers deze mensen tot het pensioen in dienst houden). Een aantal werkgevers probeert zelf financiering te vinden om de ID-werknemer tot aan het pensioen in dienst te kunnen houden. Andere werkgevers hopen dat gemeenten eind 2013 opnieuw financiering vinden waaruit de ID-subsidie voor deze groep ook in 2014 kan worden voortgezet.

15


15. Op 31 december 2012 bleek de SDD volgens haar aanvalsplan 4835 WWB klanten in het bestand te hebben; 511 meer dan de doelstelling en 161 meer dan op 1 januari 2012. Dat wil zeggen een stijging van 3,4%. FNV Lokaal vraagt zich dan ook af of de SDD met de bezuiniging op de formatie wel verstandig gehandeld heeft. (zie ook hoofdstuk 1 bij “Malaise” waar overigens een wat afwijkend cijfer wordt genoemd voor de stand eind december). 16. Sinds het regeerakkoord Rutte-Asscher de Participatiewet geworden. 17. In dit verband verwijzen we ook naar het betoog in de laatste alinea van onze brief d.d. 10 april 2010 aan de Drechtraad over o.a. de Participatiemonitor Drechtsteden 2009 (Onderzoek Centrum Drechtsteden OCD). 18. Zie in dit verband ook 2 uitspraken van de Dordtse Rechtbank (AD De Dordtenaar van 12 december 2012) waarbij de rechter oordeelde dat de SDD foutief een relatietherapie als samenwonen beschouwde en in het andere geval de SDD op de vingers heeft getikt omdat ze foutief een gehandicapte de taxivergoeding ontzegde. 19. De inkomensgrenzen zijn in de meerderheid van de verordeningen niet op orde: gemeenten mogen sinds de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) van 19 januari 2012 geen inkomensgrenzen in hun Wmo-beleid hanteren. Dit blijkt uit een in september verschenen rapport van de Stichting Ombudsman. In de bijlage bij dit rapport op pag. 65: deel IV Kanteling Gemeenten blijkt ook Dordrecht een inkomensgrens in de verordening of het besluit te hebben en op pag. 66 geldt hetzelfde voor een eigen bijdrage. 20. Helaas heeft dit (nog) niet tot resultaat geleid. 21. Zie voetnoot 22. 22. Wij roepen u op om linksom of rechtsom mensen uit de schulden te houden door: 1) Inzichtelijk te maken waar de hardste klappen vallen: welke mensen hebben de grootste problemen; voor deze mensen een specifiek sociaal minimabeleid voeren. 2) Een actieve rol te stimuleren bij de SDD als "partner in zelfstandigheid"; niet alleen door streng te zijn en minder uitkeringen te verstrekken, maar door de cliënten daadwerkelijk te stimuleren naar (vrijwilligers) werk, met behulp van vrijwilligers en coaches; en te voorkomen dat mensen onder het sociaal minimum moeten leven. 3) Ervoor te zorgen dat er voldoende werkgelegenheid is d.m.v. een gedegen acquisitie- en arbeidsmarktbeleid. 4) Het aanbieden van voldoende stage/leerplekken door de Drechtsteden gemeenten zelf. 5) Meer samenwerking tussen Drechtwerk en SDD te stimuleren. 6) Particuliere initiatieven die tot doel hebben de basisvoorzieningen voor de laagste inkomens toegankelijk te maken te steunen: zoals De Voedselbank, De Kledingbank en de Ruilwinkels en Tweedehands winkels. Deze voorzieningen geven ook weer werkgelegenheid. 7) De Collectieve Zorgverzekering voor cliënten SDD flexibeler te maken, waardoor sneller noodzakelijke kosten kunnen worden toegevoegd (zoals nu de dieetkosten), en de kosten van de verzekering gespreid betaald kunnen worden i.p.v. in een keer.

16


5. WERKEN MET BEHOUD VAN UITKERING In december is het Zwartboek23 “Werken in de bijstand: allesbehalve gewoon goed werk” uitgekomen. Hieruit blijkt dat veel gemeenten bijstandsgerechtigden onder dwang aan het werk zetten zonder loon en zonder uitzicht op een betaalde baan omdat dat simpelweg goedkoper is voor de gemeente. De FNV ontvangt steeds meer klachten hierover. De klachten betreffen het feit dat mensen werk verrichten dat gewoon betaald zou moeten worden en dat geen uitzicht biedt op een ‘gewone’ betaalde baan. Er wordt van hen verwacht dat ze productie draaien en er is vaak geen gelegenheid om te solliciteren. Het werken met behoud van uitkering lijkt een doel op zich te zijn geworden in plaats van middel om aan het werk te komen. Daarnaast zijn er veel klachten over de bejegening. Mensen voelen zich klem gezet en zijn vaak radeloos omdat er geen perspectief is op een gewone baan. Als ze protesteren leidt dat heel vaak tot het dreigen met een korting op de uitkering. Om die reden opende de FNV in de zomermaanden een meldpunt waar mensen hun verhaal kwijt konden. Dit leverde binnen enkele weken meer dan honderd schrijnende situaties op die in dit zwartboek gebundeld zijn.

Uit de reacties blijkt dat bijna 80 procent geen loon ontvangt voor het werk dat ze doen. Verder bleek uit de antwoorden dat van de 111 respondenten de helft werk doet dat voorheen een gewone betaalde baan was; dat is dus gewoon verdringing. Meer dan de helft zegt geen uitzicht te hebben op betaald werk. De FNV is geschrokken van de resultaten. De vakbond staat namelijk voor Gewoon Goed Werk. Iedereen heeft recht op Gewoon Goed Werk, goed werk voor een fatsoenlijk loon. Bij bijstandsgerechtigden die werken met behoud van uitkering is dat niet het geval en daarom ageert de FNV tegen het gegeven dat gemeenten steeds meer activiteiten starten om de kosten van de bijstand te drukken over de ruggen van bijstandsgerechtigden. Een zorgwekkend verschijnsel. Om het beleid en uitvoering ervan door gemeenten te veranderen is besloten het onderzoek een lokaal vervolg te geven. FNV Lokaal Drechtsteden heeft voorbereidingen getroffen om begin 2013 kennis te vergaren over hoe er in de Drechtsteden feitelijk door UWV en SDD wordt om gegaan met mensen die op een of andere manier hun baan zijn kwijt geraakt en daardoor aangewezen zijn op een uitkering: hoe zit het met het werk dat door bemiddeling van UWV en/of SDD via Baanbrekend Drechtsteden wordt verkregen, wat is de beloning, wat zijn de sancties, hoe duurzaam is het werk en/of de uitkering.

17


23. “Werken in de bijstand: allesbehalve gewoon goed werk”; ervaringen van bijstandsgerechtigden met de wet werk en bijstand – rapportage meldpunt FNV. FNV Beleid & Lobby. Uitgave: Stichting FNV Pers. Hieronder in het kort de belangrijkste conclusies die uit de gesprekken met uitkeringsgerechtigden naar voren kwamen: - Er is sprake van verdringing: Illustratief voor dit verschijnsel is het verhaal van een man die ontslagen werd uit zijn betaalde baan en via de WW en de sociale dienst op dezelfde functie gezet werd met behoud van uitkering. Veel banen binnen het gemeentelijk domein worden omgezet in banen met behoud van uitkering. Dit vaak vanuit een economisch perspectief. Zo worden baliewerkzaamheden, digitalisering van archieven, groenvoorziening en het schoonhouden van de openbare buitenruimte steeds vaker uitgevoerd door uitkeringsgerechtigden. Op die manier verdringen bijstandsgerechtigden bijvoorbeeld SW’ers, want ID-banen worden omgezet naar onbetaalde banen. Veel ouderen blijken uit de verhalen met behoud van uitkering aan het werk gezet op reguliere banen; zonder uitzicht op ander werk of loon. De Wet op de participatieplaatsen zou dit verschijnsel moeten indammen, onder meer door een toets op verdringing. Maar uit recent onderzoek (Eindrapport Evaluatie Wet Participatieplaatsen, Panteia, april 2012) blijkt dat participatieplaatsen niet geliefd zijn bij gemeenten, onder meer vanwege deze toets. - Geen kans op reguliere arbeid Veel respondenten klagen dat ze totaal geen uitzicht hebben op regulier werk. Terwijl het toch de bedoeling is dat door het werken met behoud van uitkering reguliere arbeid dichterbij komt. Gemeenten hebben de wettelijke taak om bijstandsgerechtigden te ondersteunen naar regulier werk. Dat lijkt in de praktijk vaak moeizaam te verlopen, vaak lijkt het leveren van productie op de eerste plaats te staan. Meerdere malen is gerapporteerd dat men moest solliciteren ‘in eigen tijd’. Er worden vaak geen trajectplannen gemaakt, er is geen of weinig begeleiding naar regulier werk en er wordt niet gekeken naar vaardigheden. Scholing volgen is in ieder geval voorlopig verleden tijd. Dat moet men in eigen tijd doen en op eigen kosten. Veel mensen geven aan dat zij de kans op gewoon werk nihil achten gezien de slechte arbeidsmarkt, lichamelijke beperkingen en een hoge leeftijd. Vooral ouderen denken daarom dat ze tot de pensioengerechtigde leeftijd moeten blijven werken met behoud van uitkering. - Negatieve bejegening Als je je maar genoeg inspant, kom je vanzelf wel aan het werk is de algemene opinie. Uit de verhalen die wij ontvingen klinken volstrekt andere geluiden. Mensen die radeloos en machteloos zijn omdat ze niet uit hun uitzichtloze situatie komen en niets liever doen dan gewoon aan het werk gaan. Dat wil zeggen werk dat beloond wordt, werk waarin men aangesproken wordt als werknemer en niet als uitkeringstrekker. Mensen solliciteren eindeloos maar komen er niet tussen, vaak vanwege de leeftijd of het feit dat men inmiddels langdurig werkloos is. Uit de verhalen blijkt dat dit vaak komt door het negatieve beeld dat er bestaat van uitkeringsgerechtigden. Een beeld dat sterk werd gevoed door bewindslieden uit Rutte I. Uit berichten van voormalig staatssecretaris De Krom bleek dat volgens hem uitkeringsgerechtigden zich te weinig inspannen, geen zin hebben in tijdelijk werk, te weinig doen aan hun uiterlijk en niet willen verhuizen voor werk. Dit beeld lijkt overgenomen door de gemeenten en maakt voor hen de weg vrij tot het aanspreken van bijstandsgerechtigden als profiteurs die onder druk gezet moeten worden. Heel veel mensen melden onheuse bejegening. Protest daartegen leidt vaak tot dreiging met het intrekken van de uitkering. De eigen verantwoordelijkheid die gepredikt wordt om zelf aan een baan te komen, is in de praktijk ver te zoeken. Als iemand een uitkering krijgt van de gemeente, dient hij te doen wat men hem opdraagt, op straffe van het korten op de uitkering. Papier prikken, doosjes vouwen en verder je mond houden dus.

18


6. AFSLUITING Als FNV Lokaal Drechtsteden zien we met een prima gevoel terug op de ontplooide activiteiten in 2012.

We constateren dat, ondanks de kleine effecten en wijzigingen, we achter onze doelstellingen kunnen blijven staan, nl. een menswaardig bestaan voor onze inwoners. We blijven hieraan werken, in het besef dat sociale vooruitgang alleen moeizaam en maar met hele kleine stapjes tot stand komt. Uiteraard staan we graag open voor suggesties.

SAMENSTELLING FNV LOKAAL DRECHTSTEDEN

Martin Barendregt, Jacqueline van den Bergh (voorzitter), Henk Bosman (penningmeester), Aart Hoogendoorn, Jan Kanninga, Joop de Lange, Theo Lemmens (secretaris), Benno Letsch, Teunis Mulders, Hans Polet, Rita Ramjiawan, Bertus Rijsdijk, Jan Sletterink, Arnold Slotboom, Grada Snijders, Cees Verhaagen, Wim Vosslamber, Ton Wulfert en Els Westdijk (FNV projectcoördinator lokaal beleid Zuidwest Nederland)

FNV BIJEENKOMST OVER WWNV FEBRUARI 2012 EN DE SHORT STAY FACILITY

19

FNV LOKAAL DRECHTSTEDEN

Recommend Documents