Flexibele arbeidsrelaties: wat kan er nog?
Eendaagse Arbeidszaken: Goed werk! 28 mei 2015 Marco Veenstra sr. adviseur Juridische Zaken AWVN
Wat zijn flexibele arbeidsrelaties?
Flex: •
Oproepcontracten: nuluren en min/max-contracten
•
Uitzendovereenkomst
•
Payrollovereenkomst
•
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
•
ZZP (overeenkomst van opdracht)
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
2
Achtergrond van Wet werk en zekerheid
“Het is de hoogste tijd om oneigenlijk gebruik van flexibele arbeid aan te pakken en ontslagrecht en WW aan te passen aan de eisen en de wensen van de arbeidsmarkt van onze tijd en de toekomst.”
• Het ontslagrecht wordt sneller, goedkoper en eerlijker. • De rechtspositie van flexwerkers wordt versterkt. • De WW wordt er meer op gericht om mensen weer snel aan het werk te krijgen. Wwz brengt voornamelijk aanpassingen aan in het arbeidsovereenkomstenrecht (titel 10 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek). Geldt dus (vooralsnog) niet voor ambtenaren.
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
3
Wwz-onderdelen reeds in werking per 1 januari 2015 o Aanzegverplichting in contracten met duur ≥ 6 mnd.: - uiterlijk 1 maand voor afloop werknemer schriftelijk vervolg meedelen - vergoeding op basis maandsalaris naar rato van termijnoverschrijding o Geen proeftijd meer mogelijk in contracten met duur ≤ 6 mnd. o Geen concurrentiebeding mogelijk in contracten bepaalde tijd, tenzij schriftelijke motivering van noodzaak vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen o Geen uitsluiting loondoorbetalingsverplichting meer mogelijk bij cao, behalve voor functies met werkzaamheden die incidenteel van aard zijn en geen vaste omvang hebben (invalkrachten) - met name van belang bij nul-uren contracten (blijft wel toegestaan)
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
4
Oproepcontracten en loondoorbetalingsverplichting Oproepcontracten: o Nulurencontracten o Min-max-contracten Loondoorbetaling bij nulurencontracten: o Werkgever dient werknemer op te roepen als er werk is ex art. 7:611 BW o Rechtsvermoeden arbeidsomvang ex art. 7:610b BW o Intrekking inroostering/oproep Te voorkomen door uitsluiting loondoorbetalingsverplichting ex art. 7:628 BW: o Kan voor eerste ½ jaar arbeidsovereenkomst o Kan sinds 01-01-2015 bij cao alleen nog maar voor specifieke functies, mits - werkzaamheden incidenteel van aard zijn, en - geen vaste omvang hebben 28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
5
Oproepcontracten en loondoorbetalingsverplichting Min-max-contracten: o Rechtsvermoeden arbeidsomvang speelt alleen rol bij structurele overschrijding max o Want arbeidsomvang is eenduidig overeengekomen Vervallen art. 7:627 BW en herformulering art. 7:628 BW per 1 april 2016?
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
6
Uitzendarbeid Sinds 30 maart 2015 moeten uitzendbureaus vanaf dag 1 de zgn. inlenersbeloning toepassen: • • • • • •
Het bruto loon conform de schaal waarin de werknemer is ingedeeld ATV / ADV dagen (in tijd of in geld) Toeslagen voor overwerk en onregelmatige uren Initiële loonsverhogingen, zoals bij inlener bepaald Onkostenvergoedingen Periodieken
Uitzondering: • Doelgroepen waarvoor uitzendbureau ‘opstap-‘ of ‘transitiefunctie’ heeft (o.a. schoolverlaters, herintreders, langdurig werklozen, deelnemers aan “van werk naar werk trajecten’) 28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
7
Payrolling Verschil uitzenden en payrolling: • Bij payrolling verzorgt inlener zelf werving en selectie Aanpassing Ontslagbesluit per 1 januari 2015: • Voor ontslaggrond wordt payrollmedewerker als werknemer van inlener beschouwd • Omstandigheden bij inlener zijn dus bepalend • Maar payrollwerkgever moet wel de procedure voeren • Bij reorganisatie doet payrollkracht ook mee in de afspiegeling (of andere ontslagvolgorde indien van toepassing) • •
Geldt voor payrollcontracten vanaf 1 januari 2015 Geldt m.i.v. 1 juli 2015 door Wwz voor alle payrollcontracten!
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
8
Ketenregeling (668a) 3x2x6 (3 contracten in 2 jaar met een tussenpoos van max. 6 mnd.) o Bij meerdere contracten, niet meer dan 6 maanden onderbroken (was 3 maanden), ontstaat bij 4de contract of bij overschrijden periode van 24 maanden een contract voor onbepaalde tijd (was 36 maanden) o Afwijking bij cao: max. 6 contracten in max. 48 maanden (6x4x6) - voor uitzendovereenkomsten - voor bij cao te bepalen functies of functiegroepen indien uit cao blijkt dat de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering afwijking vereist NB Géén afwijking van tussenpoos van 6 maanden mogelijk!
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
9
Ketenregeling (vervolg) Ketenbepaling geldt niet voor: o Overeenkomsten i.v.m. een beroepsbegeleidende leerweg (BBL) o Werknemers jonger dan 18 jaar die ten hoogste 12 uur p/w werken (gemiddelde van 12 u. p/w wordt per contract bekeken) Ketenbepaling kan worden uitgesloten: o Bij cao na ministeriële regeling voor specifieke functies binnen bedrijfstakken als door ketenbepaling voortbestaan sector in het geding komt (profvoetballer en trainer-coach, bondscoach in sport, danser, acteur) o Bij cao voor aangewezen arbeidsovereenkomsten die overwegend zijn aangegaan omwille van educatie (promovendi) o Bij overeenkomst m.b.t. de bestuurder onderneming v.w.b. de 24 maanden
NB Bij opvolgend werkgeverschap blijft uitsluiting periode voorgaande werkgever mogelijk bij cao (bijvoorbeeld periode uitzendarbeid) 28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
10
Ketenregeling (vervolg) Ingangsdatum: o Geldt voor arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan (ondertekend) op of na 1 juli 2015 o Dus niet voor overeenkomsten die vóór 1 juli 2015 zijn aangegaan (ondertekend), ook als zij pas later ingaan o Overgangsrecht: bepalingen in lopende cao’s blijven van kracht tot expiratiedatum cao, doch uiterlijk tot 1 juli 2016 o NB Na expiratiedatum cao, of vanaf 1 juli 2016, heeft het nieuwe recht onmiddellijke werking! Is dus direct van toepassing op arbeidsovereenkomsten die zijn gesloten o.g.v. een cao-bepaling die onder het overgangsrecht valt.
Laat die arbeidsovereenkomsten dan ook niet langer duren dan tot de expiratiedatum, dan wel tot 1 juli 2016!
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
11
ZZP •
Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) wordt afgeschaft
•
Vervanging door beschikking geen loonheffing gaat niet door
•
Of loonheffing moet worden afgedragen gaat Belastingdienst beoordelen aan de hand van overeenkomst(en) van opdracht
•
Er komen voorbeelden van te hanteren overeenkomsten van opdracht (sectoraal en algemeen) op de site van de Belastingdienst
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
12
Wet flexibel werken (v/h Wet aanpassing arbeidsduur) Werknemer mag 1 keer per jaar verzoek doen tot aanpassing van: • Arbeidsduur • Werktijden • Arbeidsplaats Moet 2 mnd. voor ingangsdatum, werkgever moet 1 mnd. voor ingangsdatum reageren, anders vaststelling conform wens werknemer
Afwijzingsgronden: • Arbeidsduur en werktijden: • Spreiding van uren: • Arbeidsplaats:
zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang redelijkheid en billijkheid voorgaand overleg met werknemer
Ingangsdatum nog niet bekend 28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
13
Wijzigingen ontslagrecht per 1 juli 2015 op hoofdlijnen o BBA 1945 vervalt, daarmee Ontslagbesluit o Regels voortaan in BW en Ontslagregeling, gelden ook voor rechter o Preventieve toets blijft, maar geen keuze meer: - UWV: bedrijfseconomisch en langdurige arbeidsongeschiktheid - Kantonrechter: rest (in de persoon gelegen redenen) o Hoger beroep en cassatie mogelijk o Verplichte transitievergoeding bij einde arbeidsovereenkomst op initiatief werkgever, afwijking daarvan alleen bij ernstige verwijtbaarheid
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
14
Ontslaggronden voor werkgever (669 lid 3 a t/m h) Limitatieve reeks ontslaggronden: (met strikte omschrijving)
Instantie:
a. b. c. d. e. f. g. h.
UWV ,, Kantonrechter ,, ,, ,, ,, ,,
Bedrijfseconomische redenen Langdurige arbeidsongeschiktheid Frequent ziekteverzuim Onvoldoende functioneren Verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer Werkweigering wegens gewetensbezwaar Verstoorde arbeidsverhouding Andere omstandigheden dan hiervoor genoemd
NB Geen specifieke gronden voor ontbindingsverzoek werknemer
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
15
Terugkomen op beëindigingsovereenkomst Beëindigingsovereenkomst: o Nog steeds mogelijk, maar werknemer kan deze eenmalig, binnen 2 weken na datum totstandkoming, zonder opgaaf van reden schriftelijk ontbinden o Werkgever moet in overeenkomst werknemer op bedenktermijn wijzen Gebeurt dit niet, dan wordt de bedenktermijn 3 weken o NB Recht kan niet worden uitgesloten!
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
16
Afwijking bij cao Afwijking mogelijk bij cao: • Onafhankelijke en onpartijdige ontslagcommissie die in plaats van UWV oordeelt over ontslagvergunning om bedrijfseconomische redenen (a-grond) •
Regels voor het bepalen van de ontslagvolgorde bij bedrijfseconomische ontslagen (Afspiegelingsbeginsel), maar dan ontslagcommissie verplicht NB Mag niet strijdig zijn met wet, o.a. gelijke behandelingswetgeving
NB Ontslagcommissie moet regels die voor UWV gelden ook grotendeels volgen. Zo geldt grotendeels ook Ontslagregeling, en gelden ook de opzegverboden. •
Vereniging voor Arbeidsrecht komt met model-reglement voor commissie
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
17
Transitievergoeding Wettelijke transitievergoeding verschuldigd indien: o Contract(en) ten minste 24 mnd. heeft/hebben geduurd, en o Op initiatief werkgever is beëindigd of niet is voortgezet (= geen aanbod voor ten minste gelijkwaardig nieuw contract) o Op initiatief werknemer is beëindigd of niet is voortgezet t.g.v. ernstig verwijtbaar handelen etc. werkgever o Contracten met tussenpozen van niet meer dan 6 mnd. worden samengeteld (tussenpozen zelf tellen niet mee) o (Nog) geen recht op transitievergoeding als voor einde contract nieuw contract wordt aangeboden (met tussentijdse opzegmogelijkheid) dat uiterlijk 6 mnd. na einde contract ingaat
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
18
Hoogte transitievergoeding o Eerste 10 dienstjaren:
1/6de maandsalaris per 6 mnd.
o Daarna:
1/4de maandsalaris per 6 mnd.
o 50+ en ≥ 10 dienstjaren: 1/2de maandsalaris per 6 mnd. voor dienstjaren boven 50 jaar (tot 2020, en niet voor < 25 werknemers) o Gemaximeerd op € 75.000 bruto of 12 mnd. indien salaris hoger
o Dienstjaren bij opvolgende werkgevers tellen mee (zie art. 668a) o Bij < 25 werknemers en ontslag vanwege financiële situatie alleen diensttijd vanaf 1 mei 2013 (voorwaarden zwaar!)
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
19
Afwijking van transitievergoeding Geen recht op transitievergoeding: o Jonger dan 18 jaar en gemiddeld ten hoogste 12 u. p/w (gemiddelde wordt per maand bekeken) o Einde arbeidsovereenkomst bij of na AOW- of andere pensioenleeftijd o Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer o Bij surseance of faillissement Additionele vergoeding o Bij ernstig verwijtbaar handelen of nalaten werkgever (muizengaatje)
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
20
Tot slot
Vragen ?
28-5-2015
Flexibele arbeidsrelaties
21
