Fitter door de nacht Wat is het recept
8 juni 2015
Greetje Teune
Inhoud van de workshop • Wie werken er ‘s nachts en situaties elders • Gevolgen van ploegendienst voor de biologische klok • Wat is het effect op de spijsvertering • Slapen en gezinsritme • Licht in de duisternis • Ervaringen van de deelnemers en adviezen • Wat is het recept 8 juni 2015
Greetje Teune
Wie werken er onregelmatig • Medewerkers in de zorg, artsen, verpleegkundigen, laboranten, facilitair medewerkers
• Politie, brandweer, beveiliging • Logistiek en vervoer, spoorwegpersoneel, vrachtwagenchauffeurs, havens, luchtvaart
• Industrie, fabrieken, raffinaderijen, drukkerijen, bakkerijen • Horeca, uitgaansgelegenheden, restaurants • Weg en waterbouw 8 juni 2015
Greetje Teune
Situatie in andere landen • Alleen Denemarken, Nederland en Zwitserland hanteren een dienst van 8 – 8,5 uur, de overige landen waarvan cijfers bekend zijn (12 landen) varieert de duur van de nachtdienst van 9,5 – 12,5 uur
(Bron: onderzoek Prof. Christel Bienstein, DBfK president)
8 juni 2015
Greetje Teune
Eten
Minder alert in het verkeer
De nachtdienst is geen uitvinding van mij
8 juni 2015
Greetje Teune
Lekker naar buiten ‘smiddags
Ik kan er niet tegen
Langer vrij
hoofdpijn
Vermoeidheid
Ongezonde trek
Slaaptekort Opgeblazen gevoel Gezinsritme
Zelf de kinderen uit school halen
Alertheid tijdens het werk
Risico op overgewicht door onregelmatig werk
23 22
24 0
1
2
21
3
20
4
19
5
18
6
17
7 16
8 15
9 14
10 13
8 juni 2015
12
11
Greetje Teune
Gevolgen voor onze biologische klok • • • • • • • • • • • • • • •
Ook andere lichamelijke en mentale functies hebben pieken en dalen in hun activiteit: 04:30 uur: laagste lichaamstemperatuur 06:45 uur: sterkste bloedrukstijging 07:30 uur: afscheiding melatonine stopt 08:30 uur: darmactiviteit op gang 10:00 uur: hoge alertheid 14:00 uur: post-lunch dip 14:30 uur: beste coördinatie 15:30 uur: snelste reactietijd 17:00 uur: meeste spierkracht 18:30 uur: hoogste bloeddruk 19:00 uur: hoogste lichaamstemperatuur 20:30 uur: afscheiding melatonine start 22:30 uur: darmactiviteit wordt onderdrukt
8 juni 2015
Greetje Teune
Wat past het best bij mij • Ochtendtype, deze voelt zich in de vroege dienst het best. Ze passen minder in het nachtdienstritme. Een powernap of slaapje voor je nachtdienst begint kan helpen. • Avondtype, deze past beter in het nachtdienstritme dan het ochtendtype. Dit type medewerker heeft meer moeite met de vroege dienst. 8 juni 2015
Greetje Teune
Bron: The effect of chronotype on sleepiness, fatigue, and psychomotor vigilance of ICU nurses during the night shift
Laurens Reinke Yusuf O¨ zbay Willem Dieperink 8 juni 2015Jaap E. Tulleken Greetje Teune
Bron: The effect of chronotype on sleepiness, fatigue, and psychomotor vigilance of ICU nurses during the night shift
8 juni 2015
Laurens Reinke Yusuf O¨ zbay Willem Dieperink Jaap E. Tulleken Greetje Teune
Werkgever • CAO met leeftijdsgerelateerde afspraken Deze Cao-afspraken worden beperkter - onregelmatigheid van 55 jaar naar 57 en nu is het voorstel naar 59 jaar. - afbouwregeling ORT en 60+ regeling is in het nieuwe cao-voorstel niet meer van deze tijd • Langer doorwerken tot 67 jaar ook in een lichamelijk zwaar beroep
8 juni 2015
Greetje Teune
8 juni 2015
Greetje Teune
Leidinggevende • Jaargesprek • Tussentijds overleg • Bespreek het in je team • Zoek naar een passende oplossing in je rooster • Arbeid en Gezondheid
8 juni 2015
Greetje Teune
Effect op de spijsvertering • De spijsvertering staat in de nacht op een laag pitje. • Vetten worden slecht verteerd, kans op verhoogd cholesterol • Risico op overgewicht • Verhoogd risico op diabetes type II de verminderde afgifte van insuline zorg voor hogere bloedsuikers in de nachtdienst 8 juni 2015
Greetje Teune
Voeding en nachtdienst • Vermijd snacks • Eiwitrijk, vetarm en koolhydraatbeperkt • Zorg voor langzame koolhydraten. • Neem eventueel voor het slapen nog een licht ontbijt met hierin deze koolhydraten 8 juni 2015
Greetje Teune
http://www.staz.nl/downloads/actueel/nieuws/2012/GOEDENAC HT_compleet.pdf 8 juni 2015
Greetje Teune
Gezinsritme • Probeer de avondmaaltijd gezamenlijk te nuttigen • Kies zo mogelijk overdag een slaapplek waar je niet gehinderd wordt door de andere gezinsleden, gebruik eventueel oordopjes • Sta in de middag iets eerder op en ga ‘s avonds nog een dutje doen
8 juni 2015
Greetje Teune
Slapen, wat is het advies • Ga naar bed als je thuis komt, neem eventueel nog een lichte maaltijd • Zorg voor een rustige omgeving, koel en met zo weinig mogelijk licht gedurende de slaapperiode. • Vermijd spannende lectuur en mogelijke prikkels • Zorg voor voldoende licht en beweging na het opstaan indien dit mogelijk is 8 juni 2015
Greetje Teune
Licht in de duisternis • Zorg voor voldoende licht in de nachtdienst, licht bevordert de alertheid • Extra licht door middel van daglichtlampen • Ga na het opstaan naar buiten als het nog licht is • Nachtdienst en gevolgen voor sociale activiteiten worden vaak onderschat
8 juni 2015
Greetje Teune
Aanvullende adviezen • Beperk koffie, thee en cola in de laatste uren van je
nachtdienst. • Draag een zonnebril wanneer je ‘s ochtends van je werk naar huis gaat. Zo voorkom je dat je ‘dagklok’ door het licht in werking wordt gezet. • Trek je terug uit de digitale wereld; zet je gsm uit • Gebruik oordoppen bij teveel lawaai. • Vaste slaaprituelen helpen soms • Neem geen alcohol om in te slapen • Maak gebruik van geuren waarbij je ontspant Bron: Weight Watchers 8 juni 2015
Greetje Teune
Wat is het recept vanuit de deelnemers
Voorslapen, geen brood eten, oordopjes
‘s morgens gelijk naar bed tot ong. 13. uur, ‘s avonds rond 19 u weer naar bed totdat je weg moet, briefje op de buitendeur; niet aanbellen nachtdienst 8 juni 2015
Greetje Teune
Eet smakelijk de komende nachtdienst
Webinformatie • http://www.weightwatchers.nl/util/art/index_ art.aspx?tabnum=1&art_id=121258 • http://www.arbokennisnet.nl/images/dynami c/Samenvatting/Werk_rusttijden/S_Nachtarbe id.pdf • http://www.dehora.nl/nieuws/aandachtnachtarbeid-geen-eenmalige-oefening/ • http://arbo-online.nl/ploegendienst-maaktslecht-eten-extra-slecht/ 8 juni 2015
Greetje Teune
