Feiten en cijfers 2010 Branche WMD
Ieder jaar maakt FCB de zogenoemde ‘factsheets’. Deze bestaat uit cijfers over de branche in een bepaald jaar. De cijfers over 2010 worden met de ontwikkelingen ook in dit document behandeld. De volgende onderwerpen komen aan bod: 1. Meerjarenoverzicht 2005 – 2010 2. Personeelsomvang 2010 en ontwikkeling van de werkgelegenheid 3. Instroom en verloop 4. Leeftijdsopbouw 5. Verzuim 6. Deeltijdfactor 7. Salaris 1.
Meerjarenoverzicht 2005-2010
Tabel 1: Kerncijfers WMD (2005 – 2010)
Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening
2005
Aantal werkzame personen
67.000
65.800
64.200
66.900
70.200
68.000
Aantal arbeidsplaatsen
43.000
44.100
43.100
44.900
47.100
45.400
Omvang gemiddelde werkweek
64,2%
67,0%
67,1%
67,1%
67,1%
66,8%
42
42
43
43
43
44
29,60%
31,30%
32,70%
33,30%
33,4%
35,0%
69%
69%
70%
72%
69%
73%
15,0%
15,4%
16,1%
12,1%
10,4%
10,4%
-
1,4%
1,2%
1,2%
1,2%
1,2%
7,1%
6,2%
5,5%
4,9%
4,3%
5,8%
Gemiddelde leeftijd in jaren Aandeel 50+ Aandeel vrouw * Brutoverloop * Aandeel WAO/WIA * Ziekteverzuim (excl. zwangerschap) **
2006
2007
2008
2009
2010
*gemiddelden voor WMD en overige welzijn branches ** FCB jaarrapportage verzuimspiegel 2010
1 van 8 Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcb.nl •
[email protected]
Voor de branche WMD zijn op basis van tabel 1 de volgende conclusies te trekken voor de ontwikkelingen in de branche:
De werkgelegenheid in de branche is ruim 3% afgenomen Het verzuim is na jaren van afname weer toegenomen De branche vergrijst, het aandeel werknemers ouder dan 50 jaar neemt toe
2. Personeelsomvang en Ontwikkeling werkgelegenheid Op 31 december 2010 zijn er in de branche WMD 68.000 banen. Ruim zeven op de tien banen wordt door vrouwen bezet. Het aantal arbeidsplaatsen eind 2010 is 45.400 FTE. Een derde van de arbeidsplaatsen wordt door mannen vervuld (tabel 2). Tabel 2: Personeelsomvang (2010)
Banen Arbeidsplaatsen Bron: PGGM en CBS
Totaal
Vrouwen
Mannen
68.000 45.400
73,0% 67,0%
27,0% 33,0%
De werkgelegenheid in de branche schommelt. Na een periode van krimp van de werkgelegenheid van 2004 t/m 2007 is de branche in 2008 en 2009 gegroeid. Waarna de werkgelegenheid in 2010 weer is afgenomen. De krimp van het aantal banen was weer te groeien (zie grafieken 1). Grafiek 1: Werkgelegenheid WMD in werkzame personen en arbeidsplaatsen (2004 – 2010)
Bron: PGGM en CBS
De groei van het aantal banen was 3,1% in 2010. Het aantal arbeidsplaatsen is met 3,6% afgenomen. Een verklaring kan zijn dat gemeenten in 2010 al geanticipeerd hebben op aangekondigde bezuinigingen op het gemeentefonds in 2012. In 2008 en 2009 kende de werkgelegenheid een opleving. in 2008 kan is de Wmo ingevoerd. Uit het WMO monitor 1 bleek dat veel WMD organisaties extra projectbudget wisten te verwerven via aanbestedingen. De organisaties die aangeven aanbestedingen te hebben gewonnen, hebben ook een toename van
1
Bureau Bartels in opdracht van FCB (2009). Wmo-Monitor Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening.
2 van 8 Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbwelzijn.nl •
[email protected]
het aantal medewerkers gezien. Deze ontwikkeling heeft blijkbaar tot 2009 doorgezet. De tweede meting van de Wmo Monitor (2010) bevestigt dit beeld2. Grafiek 2: Jaarlijkse groei van de werkgelegenheid in WMD (2010)
Bron: PGGM en CBS
2. Instroom en verloop In 2010 was het verloop in WMD 10,3%. Het verloop onder mannen was iets hoger (11,5%) dan onder vrouwen (9,9%). Dit is een duidelijke afname ten opzichte van voorgaande jaren (grafiek 3). Tabel 3: Instroom en verloop (2010)
Instroompercentage Verloop
Totaal
Vrouwen
Mannen
17,9% 10,3%
19,0% 9,9%
14,7% 11,5%
Bron: PGGM overige welzijn branches
Het bruto verloop in de branche WMD is tot 2009 gedaald en in 2010 ongeveer gelijk gebleven aan 2009. Het brutoverloop is in 2010 10,3% (zie grafiek 3). Het bruto verloop is het percentage mensen dat het contract met hun werkgever beëindigd ten opzichte van het totaal aantal mensen dat werkzaam is in de branche. Dat betekent dus dat in 2010 van elke 100 werknemers er ruim 10 hun baan opzegden. Het is niet bekend waar mensen die hun baan beëindigden naar toe zijn gegaan. Dat kan een baan buiten de branche zijn, maar ook een baan bij een andere werkgever binnen dezelfde branche.
2
Bureau Bartels in opdracht van FCB (2010). Wmo-Monitor Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening: meting 2.
3 van 8 Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbwelzijn.nl •
[email protected]
Grafiek 3: Verloop in de WJK branches 2004 – 2010 (in %)
Bron: PGGM overige welzijn branches
Er is een groot verschil in de mobiliteit naar leeftijdscategorie. Het verloop is hoger onder de jongere medewerkers. Naarmate de leeftijd van werknemers toeneemt, daalt stapsgewijs het verloop. Onder 60 plussers neemt het verloop weer toe, dat is een logisch gevolg omdat deze groep werknemers uitstroomt naar pensioen. De instroom is hoog bij jongere medewerkers tot 30 jaar. Tabel 4: Instroom en verloop naar leeftijdscategorie (2010)
Leeftijdscategorie
Instroompercentage
Verloop
< 20
79,6%
43,0%
20-24
46,4%
23,6%
25-29
27,2%
14,6%
30-34
18,6%
10,5%
35-39
16,2%
8,8%
40-44
15,0%
7,7%
45-49
13,7%
6,8%
50-54
12,3%
6,6%
55-59
9,7%
5,9%
> 60
9,2%
16,3%
Bron: PGGM overige welzijn branches
4 van 8 Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbwelzijn.nl •
[email protected]
Grafiek 4: Verloop naar leeftijdscategorie (2010)
Bron: PGGM overige welzijn branches
3. Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd in de branche is 44 jaar. Ruim een derde deel van de medewerkers is 50+. De branche is sterk aan het vergrijzen. De vergrijzing is met name in figuur 2 goed zichtbaar. Tabel 5 : Aandeel medewerkers naar leeftijdscategorie (2010)
Leeftijdscategorie
Percentage medewerkers
<20
1,0%
20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49
5,7% 9,5% 9,7% 10,9% 13,0%
50-54
15,2% 15,3%
55-59
13,6%
>=60
6,1%
Bron: PGGM
De branche WMD is een vergrijsde branche. In grafiek 5 zien we het aandeel 50+ de leeftijdsopbouw van de branche. Het percentage 50 plussers in de branche WMD schommelt al enige jaren rond de 33%. Deze groep mensen zal binnen nu en 15 jaar volledig zijn uitgestroomd naar pensioen. De vergrijzing legt een grote druk op de vervangingsvraag de komende 15 jaar. Als in 15 jaar 33% van de werknemers uitstroomt naar pensioen is dat een gemiddelde jaarlijkse vervangingsvraag van 2% alleen door de vergrijzing.
5 van 8 Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbwelzijn.nl •
[email protected]
Grafiek 5: Leeftijdsopbouw WMD (2010)
Bron: PGGM
4. Verzuim In de branche WMD steeg het verzuim in 2010 tot 5,8%. Tot 2010 is het verzuim jarenlang gedaald. In 2009 was het verzuim in WMD lager dan in de kinderopvang en de jeugdzorg. In 2010 komt het verzuim in WMD net boven deze branches uit. Er zijn nog steeds verschillen tussen de branches maar die lijken kleiner te worden. Nog steeds ligt het verzuimpercentage in de WJK sector iets hoger dan het verzuim in de Nederlandse economie. Grafiek 6: Verzuimpercentage excl. zwangerschap in de branches WJK (2004 – 2010)
Bron: FCB verzuimspiegel
6 van 8 Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbwelzijn.nl •
[email protected]
In tabel 6 zien we dat het verzuim in de WJK sector de laatste jaren is gedaald. Het verzuim in de Nederlandse economie is redelijk stabiel. Tabel 6:
Verzuimpercentage 2004 – 2010
Verzuim (exclusief zwangerschap)
2005
2006
2007
2008
WMD Jeugdzorg Kinderopvang WJK² Nederlandse Economie
7,1% 5,1% 4,6% 5,8% 4,3%
6,2% 5,0% 4,4% 5,3% 4,4%
5,5% 5,7% 5,7% 5,6% 4,6%
4,9% 6,0% 5,5% 5,4% 4,3%
2009
4,31% 5,59% 4,91% 4,79% 4,3%
2010
5,76 5,44 5,20 @@@ 4,4%
Bron: FCB (2008). Uit Arboconvenanten (2004 – 2006) Bron: FCB (2008). Verzuimcijfers 2007, schatting op basis van Verzuimspiegel, Vernet en MOgroep Bron: FCB (2011). Verzuimspiegel 2010 ² Bron: FCB (2008). Bewerking van Arboconvenanten, Vernet, MOgroep en Verzuimspiegel Bron: CBS (2011). Statline 2010
5. Deeltijd De gemiddelde parttimefactor in WMD is 67%. Dat betekent dat een gemiddelde werkweek 24 uur duurt. Er zijn grote verschillen tussen mannen en vrouwen als het gaat om de omvang van de werkweek. Mannen hebben vaker een fulltime dienstverband. Vrouwen hebben veel vaker een dienstverband dat kleiner is dan 30 uur per week. In de onderstaande tabel staat hoeveel procent van medewerkers in een bepaalde deeltijdcategorie valt. Tabel 7: Aandeel werknemers naar deeltijdcategorie (2010)
Deeltijdcategorie
Totaal
< 12 12-20 20-25 25-30 30-36 36
Vrouwen
Mannen
23,3%
25,3%
17,9%
13,1%
15,5%
6,6%
16,5%
19,8%
7,5%
10,8%
12,0%
7,6%
15,5%
15,0%
16,6%
20,8%
11,8%
45,1%
Bron: PGGM overige welzijnsbranches
7 van 8 Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbwelzijn.nl •
[email protected]
Grafiek 7: Aandeel werknemers naar deeltijdcategorie (2010)
Bron: PGGM overige welzijnsbranches
6. Salaris Gemiddeld salaris op basis van voltijdsloon is in de branche welzijn en maatschappelijke dienstverlening €2764 per maand. In de onderstaande tabel staat het percentage medewerkers in de branche dat in een bepaalde loonklasse valt. De loonklasse is gebaseerd op het voltijdssalaris waarop een medewerker is ingeschaald. Tabel 8: Verdeling medewerkers over de loonklassen (2010)
Loonklasse gebaseerd op voltijdsalaris < 500 500-1000 1001-1500 1501-2000 2001-2500 2501-3000
Percentage medewerkers 17,1% 11,3% 13,9% 15,9% 14,5% 10,3%
3001-3500
6,5%
3501-4000
3,9%
4001-4500 4501-5000 5001-6000 > 6000
2,4% 1,4% 1,6% 1,2%
Bron: PGGM
8 van 8 Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbwelzijn.nl •
[email protected]