FCB OP WEG. overzicht en vooruitblik dienstverlening JEUGDZORG

FCB OP WEG overzicht en vooruitblik dienstverlening 2009-2010

FCB Arbeidsmarktorganisatie van en voor wergevers en werknemers in

JEUGDZORG

Colofon FCB OP WEG Jeugdzorg FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken is een initiatief van Abvakabo FNV, CNV Publieke Zaak en MOgroep.

Inhoud

Voor meer informatie FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht

1. Inleiding

T F E I I

030 2985 350 030 2985 333 [email protected] www.fcbjeugdzorg.nl www.fcb.nl

Tekst en productie: FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken Vormgeving: RAAK Grafisch Ontwerp, Utrecht Fotografie: humantouchphoto.nl en FCB Oplage: 200 Publicatienummer: 2010.0137 FCB OP WEG is ook te downloaden via www.fcb.nl

1. Inleiding 5

De MOgroep, Abvakabo FNV en CNV Publieke Zaak hebben FCB opgericht om een evenwichtige arbeidsmarkt te bevorderen. De activiteiten van FCB ondersteunen

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Over FCB Een goede start Impuls voor professionals Plezierig aan het werk Versterkt overleg Onderzoek en kennisdeling Behoud van werkgelegenheid Dienstverlenende activiteiten FCB

Bijlagen 1. Samenstelling bestuur en stuurgroep FCB 2. Feiten en cijfers in 2009 en een beeld van de toekomstige ontwikkelingen

7 11 15 19 23 27 31 33

37 38

werkgevers en werknemers in de branches Jeugdzorg, Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening en Kinderopvang. De ondersteuning is gericht op directeuren/bestuurders, managers, P&O-ers, ondernemingsraden, personeels vertegenwoordigingen, werknemers en sociale partners. In 2009 sloten Abvakabo FNV, CNV Publieke Zaak en de MOgroep een nieuwe CAO FCB. Het kenmerk van deze cao is dat zij betrekking heeft op de drie branches: Jeugdzorg, Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (W&MD) en Kinderopvang. Deze branches hebben elk een afzonderlijke cao voor arbeidsvoorwaarden en een gezamenlijke cao voor arbeidsmarktvraagstukken. De CAO FCB heeft een looptijd van drie jaar. ‘FCB op weg’ geeft halverwege deze periode overzicht en inzicht in de vorderingen van ontwikkelde programma’s en een selectie van activiteiten. Dit gebeurt op basis van de programmalijnen van FCB: • Instroom (‘Een goede start’); • Professionaliteit (‘Impuls voor professionals’); • Arbeidsomstandigheden (‘Plezierig aan het werk’); • Medezeggenschap (‘Versterkt overleg’); • Onderzoek en kennisdeling; • Behoud van werkgelegenheid. FCB gaat steeds vraaggerichter werken. Om een beeld te krijgen van behoeften in het werkveld worden werkplan-

2

FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken

sessies en klankbordbijeenkomsten gehouden en pilotprojecten uitgevoerd. Werkbezoeken bij jeugdzorgorganisaties verspreid in het land, helpen bij het krijgen van een steeds beter beeld. Daarnaast maakt FCB gebruik van de inzet van zogeheten ‘Peilstations’. Dit zijn digitale contacten met directeuren, P&O-ers, OR-leden en medewerkers binnen organisaties. Het Peilstation beantwoordt vragen over een actueel onderwerp. De feedback helpt FCB bij het in kaart brengen van beelden en behoeften in het werkveld. 2010 staat in het teken van meer contacten en afstemming met werkgevers en werknemers in het werkveld. Zo stemmen we de dienstverlening af op de dagelijkse praktijk in organisaties en sluiten aan bij ontwikkelingen in de branche Jeugdzorg. Deze manier van werken komt ook terug in de nieuwe website van FCB die dit najaar gelanceerd wordt. Deze website is branchespecifiek en brengt informatie vanuit het perspectief van de directeur, bestuurder, manager, P&O, OR-lid, medewerker of werkzoekende. Kijk verder op www.fcbjeugdzorg.nl. Wij zijn benieuwd naar uw reacties op de uitwerking van de programmalijnen tot nu toe. Via de website kunt u reacties geven op de diensten van FCB. Wij horen graag van u.

FCB OP WEG

3

2. Over FCB Op 1 juli 2005 start FCB als arbeidsmarktorganisatie voor de branches Jeugdzorg, Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en Kinderopvang. De MOgroep, Abvakabo FNV en CNV Publieke Zaak vormen het bestuur van FCB. Zij beslissen over de hoofdlijnen van beleid.

Onder het bestuur functioneert de stuurgroep, met vertegenwoordigers van de MOgroep, Abvakabo FNV en CNV Publieke Zaak. De stuurgroep adviseert het bestuur beleidsinhoudelijk. De vergaderingen van het bestuur en de stuurgroep staan onder leiding van een onafhankelijk voorzitter 1. FCB ondersteunt de branches Jeugdzorg, Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en Kinderopvang. Dit betekent producten, activiteiten, diensten en onderzoek op het terrein van instroom, professionaliteit, behoud van personeel, arbeidsomstandigheden en medezeggenschap. FCB doet aan ‘Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken’. FCB voert arbeidsmarktonderzoek uit en stemt haar diensten af op de behoeften van sociale partners, werkgevers en werknemers in het werkveld.

2.1 CAO FCB In 2009 is de nieuwe FCB CAO tot stand gekomen met een looptijd van 1 januari 2009 tot 1 januari 2012. De CAO FCB kent een cao-bijdrage met een heffingsper-

1

4


centage van 0,13% van de loonsom van de organisaties die onder de CAO FCB vallen. Vanaf 1 december 2009 is de CAO FCB algemeen verbindend verklaard. Daarmee geldt de cao voor alle organisaties in de branches Jeugdzorg, Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en Kinderopvang. Vanuit de cao-bijdrage worden activiteiten van FCB gefinancierd. Een onderdeel van het cao-akkoord zijn afspraken over de aansturing van FCB, de afstemming op de behoefte van het werkveld en versterking van de relatie met werkgevers en werknemers in het werkveld. Er bestaat een scheiding tussen beleid en uitvoering. De sociale partners brengen voorstellen naar voren in de stuurgroep en het bestuur. De stuurgroep en het bestuur beslissen over het beleid. De FCB-organisatie zorgt, in teams per branche, project of thema voor de uitvoering. FCB werkt met een vaste bezetting van 18 FTE, sinds 1 januari 2010 onder aansturing van een directeur. FCB huurt, als een activiteit daar om vraagt, externe specialisten in ter ondersteuning.

Bijlage 1 geeft een overzicht van de leden van het bestuur en de stuurgroep

FCB OP WEG

5

FCB verwerft subsidies voor de branches en voor de sector als geheel. FCB communiceert de mogelijkheden en subsidies naar de specifieke doelgroepen zodat zij kunnen profiteren van de dienstverlening. FCB ondersteunt sinds 2006 het cao-overleg in de drie

branches. Vanuit het cao-overleg worden ook projecten geïnitieerd. Er wordt gezorgd voor een samenhangend geheel tussen activiteiten op het terrein van arbeidsmarktvraagstukken en activiteiten die door het caooverleg worden geïnitieerd.

Aansturing en uitgangspunten FCB

• Sociale partners sluiten aparte CAO voor FCB • FCB is dienstverlener voor de branches Kinderopvang, Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en Jeugdzorg • FCB ondersteunt en ontwikkelt arbeidsmarktbeleid voor werkgevers en werknemers voor korte en lange termijn • FCB werkt op basis van actieve participatie van sociale partners, werkgevers en werknemers uit de sectoren • Dienstverlening van FCB op basis van zes programmalijnen

6


FCB OP WEG

7

In dit hoofdstuk • Campagne Werken in de Jeugdzorg • Erkenning Verworven Competenties • Informatie voor de startende beroepsbeoefenaar • Beurzen

3. Een goede start Het programma `Een goede start’ ondersteunt werkgevers bij het werven en de instroom van nieuwe werknemers. Nieuwe en potentiële werknemers krijgen ondersteuning bij het maken van een goede start bij een werkgever. Het doel is het bevorderen van gekwalificeerde instroom in de branches en het versterken van het imago van de branche.

De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt vragen een toekomstgericht werving- en instroombeleid van organisaties. 8


De activiteiten die onder deze programmalijn vallen zijn: werving en instroom, kwalificering van werk nemers en kwaliteit van de aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt. EVC (Erkennen van Verworven Competenties) is een belangrijke activiteit in deze programmalijn. Het programma bevat een campagne ‘Werken in Jeugdzorg: kansrijk werk’ en diverse communicatie middelen. Centraal staat de wervingssite www.werkenindejeugdzorg.nl. Andere activiteiten zijn: advertenties en artikelen in publicaties voor werk zoekenden, aanwezigheid op onderwijsbeurzen en het ontwikkelen van informatiemateriaal en de Beroepengids. Vanwege de verwachte lange termijn ontwikkeling op de arbeidsmarkt en behoeften in organisaties wordt er naast instroom vanuit de groep schoolverlaters ook gekeken naar nieuwe doelgroepen voor de sectoren. De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt vragen een toekomstgericht werving- en instroombeleid van organisaties.

3.1 De campagne ‘Werken in de Jeugdzorg, biedt mensen perspectief’ Sinds de start van www.werkenindejeugdzorg.nl in mei 2008 hebben 107 jeugdzorgorganisaties (86% van de werkgevers) gebruik gemaakt van producten en diensten op de wervingssite. In 2009 plaatsten 58 jeugdzorgorganisaties 440 vacatures. Deze vacatures zijn bestemd voor werknemers die van baan willen veranderen (binnen of buiten de Jeugdzorg) en voor schoolverlaters. Van de geplaatste vacatures is 60% vervuld. Bij 22% van de vervulde vacatures heeft de campagne daaraan bijgedragen. De wervingssite trok in 2009 66.000 unieke bezoekers en in het eerste kwartaal 2010 30.000 unieke bezoekers. Een landelijke, paginagrote advertentiecampagne in dagblad Spits heeft hier aan bijgedragen. In 2010 werkt FCB aan de uitbreiding van mogelijkheden van de wervingssite met onder meer een CV-bank en een werving- en selectietool.

FCB OP WEG

9

3.2 Gaan en Blijven werken in de Jeugdzorg

Om het verloop in de Jeugdzorg tegen te gaan, hebben de cao-partijen FCB gevraagd instrumenten te ontwikkelen die de opstart en doorstroom van medewerkers bevorderen. Personeelsverloop heeft negatieve gevolgen voor de kwaliteit, is frustrerend voor medewerkers en betekent een aanzienlijke kostenpost. In 2009 is, samen met het werkveld, een format inwerkprogramma Jeugdzorg gemaakt. Het format biedt achtergrondinformatie, handvatten om nieuw inwerkbeleid te ontwikkelen en om bestaande inwerkinstrumenten aan te passen. Het bevat een inwerkdocument voor nieuwe medewerkers en een bijbehorende checklist. Het format is bestemd voor het management, nieuwe medewerkers en de ondernemingsraad. De inwerkprogramma’s voor starters in de Jeugdzorg zijn te downloaden op www.fcbjeugdzorg.nl.

3.4 Erkennen van Verworven Competenties 3.3 Informatie voor startende beroepsbeoefenaars In 2009 is de Beroepengids verschenen: een boekje op ansichtkaartformaat. Het beschrijft veel voorkomende functies in de sectoren Jeugdzorg, W&MD en Kinderopvang. De Beroepengids helpt schoolverlaters een beroepskeuze te maken en zij-instromers om een carrièreswitch te overwegen. De Beroepengids bevat informatie over de beroepen en het werk van verschillende soorten organisaties binnen de sector. De Beroepengids bevat interviews met mensen in uiteenlopende functies in de branche waaronder starters en switchers. Starters geven aan dat hun beeld van het werken in de branche vooraf vaak verschilt van de werkelijkheid. FCB ontwikkelt daarom voor de branche een ‘toekomsttest die starters een juist beeld geeft van het werk. Voor Jeugdzorg komt er een beroepsoriëntatie-instrument bedoeld voor studenten en werkzoekenden die een loopbaan in Jeugdzorg overwegen. De activiteiten van FCB op beurzen en congressen, gericht op starters, stimuleren een correcte beeld vorming over het werken in de branche.

10


Het stimuleren van Erkenning van Verworven Competenties (EVC) is een kernactiviteit van FCB. EVC is een aanpak waarmee medewerkers hun kennis en ervaring, opgedaan in werk, scholing of daarbuiten, in kaart brengen. Erkenning vindt plaats in relatie tot een beroepsopleiding, beroep of functie. De EVCprocedure levert een landelijk erkend Ervaringscertificaat op. Het certificaat kan worden verzilverd in een diploma of vrijstellingen geven voor een opleiding. Het maakt duidelijk of aanvullende scholing nodig is. EVC brengt kwalificaties in beeld en draagt daarmee bij aan duurzame inzetbaarheid van werknemers en biedt kansen voor potentiële werknemers in de branche. Uit een rapport van de onderwijsinspectie in 2009 en FCB-onderzoeken kwamen knelpunten bij de uitvoering van EVC naar voren. De procedure duurt vaak lang, de verzilvering van het ervaringscertificaat levert problemen op met examencommissies en de samenwerking binnen en tussen onderwijsorganisaties verloopt niet overal goed genoeg om EVC procedures ten volle te benutten. Om de knelpunten aan te pakken blijkt dat ervaringen uit het werkveld nodig zijn en coördinatie vanuit een regiefunctie per branche.

Daarom is FCB het project ‘Versterkt EVC’ gestart. Doelen zijn kwaliteitsverhoging van EVC en verbetering van het aanbod en de dienstverlening van EVC-uitvoerders en van de samenwerking tussen EVC-uitvoerders en onderwijsveld. FCB heeft een overzicht gemaakt van de rollen die de betrokken partijen, zoals sociale partners, overheid, EVC-aanbieders (regulier onderwijs en particuliere aanbieders), het MKB en kenniscentra hebben. FCB en de sociale partners hebben verbeterpunten opgesteld. Deze bespreken zij met de diverse partijen die een rol spelen op het terrein van EVC. FCB werkt aan een EVC-aanpak op basis van beroepscompetentieprofielen. Gestart is met het beroepscompetentieprofiel van de Jeugdzorgwerker. FCB werkt aan een EVC-aanpak op basis van beroepscompetentieprofielen. Gestart is met het beroepscompetentieprofiel van de Jeugdzorgwerker. In de Jeugdzorg hebben enkele kandidaten een EVC-procedure gevolgd voor Pedagogisch Werker mbo-niveau 4.

3.5 Beurzen FCB presenteert zich regelmatig op beurzen, congressen en andere bijeenkomsten. De standaardactiviteiten van FCB op beurzen, congressen en bijeenkomsten zijn: • Presenteren van FCB via informatiestand; • Gesprekken voeren met bezoekers/netwerken; • Informeren over en introduceren en verspreiden van FCB producten en diensten; • Verzorgen van workshops; • Bijwonen van workshops / informatie over wat er speelt binnen de branche.

3.6 Activiteiten in ontwikkeling De groei van organisaties, het verloop en de vraag naar nieuw personeel verschilt in de branche Jeugdzorg regionaal en tussen de verschillende subbranches. Dit komt door de ontwikkelingen in weten regelgeving in de branche Jeugdzorg. Vanwege deze ontwikkelingen, ook op lange termijn, ontwikkelt FCB ideeën voor strategisch wervingsbeleid, intersectorale mobiliteit en instroom van andere groepen medewerkers in de Jeugdzorg.

Overzicht bezochte beurzen en congressen voor en over de branche Jeugdzorg: DATUM

NAAM BEURS

PLAATS

23 en 24 januari 2009

Onderwijsbeurs

Rijswijk

13 en 14 maart 2009

Open dagen InHolland Social Try Outs

Den Haag

21 april 2009

Themadag Kindermishandeling Abvakabo FNV

Zeist

30 augustus 2009

Themadag Kindermishandeling

Lunteren

2 en 3 oktober 2009

Onderwijsbeurs Zuid-Nederland

Eindhoven

6 oktober 2009

Kennisdag en Ledenvergadering MOgroep en Movisie

Amersfoort

11 en 12 december 2009

Onderwijsbeurs

Utrecht

11 en 12 december 2009

Carriërebeurs Zorg en Welzijn

Amsterdam

29 en 30 januari 2010

Onderwijsbeurs West-Nederland

Rijswijk

9 april 2010

Loopbaanbeurs

Nijmegen

28 en 29 mei 2010

Banenbeurs

Hengelo

10 juni 2010

Pleegzorgsymposium

Ede

28 en 29 mei

Banenbeurs

Hengelo

FCB OP WEG

11

In dit hoofdstuk • Professionalisering • Jeugdzorg Goed Werk • Verloop in Balans • Sociale innovatie

4. Impuls voor professionals FCB ontplooit activiteiten zodat de branche blijvend beschikt over gekwalificeerde werknemers. Dat zijn mensen die zich permanent blijven ontplooien en ontwikkelen.

De activiteiten zijn gericht op: • • • •

evordering van professionaliteit; b leeren opleidingsbeleid; tegengaan van ongewenst verloop; bevorderen van employability, arbeidsmarktfitheid en doorstroom van werknemers; • het vergroten van de inzetbaarheid en productiviteit van werknemers. Binnen de Jeugdzorg lopen hiernaast de projecten: competentiemanagement, loopbaanpaden, ethiek en ‘Jeugdzorg: goed werk’.

4.1 Professionalisering en competentiemanagement Organisaties zowel groot en klein, vinden competentiemanagement belangrijk. Competentiemanagement kan leiden tot betere sturing van de organisatie, cultuur verandering en tevreden medewerkers.

Ontwikkeling van de medewerker als professional staat binnen Jeugdzorg centraal bij de uitwerking van het thema competentiemanagement. 12


Ontwikkeling van de medewerker als professional staat binnen Jeugdzorg centraal bij de uitwerking van het thema competentiemanagement. Competentiemanagement is breed toepasbaar. FCB heeft digitale informa-

tie over competentiemanagement voor de Jeugdzorg ontwikkeld. De directie, P&O, ondernemingsraad en werknemers kunnen met de digitale informatie een bewuste keuze maken voor toepassing van competentiemanagement in de eigen organisatie. Op de website staan voorbeelden en praktische instrumenten, zoals een competentiematrix, competentiekaart, competentieprofiel en voorbeelden uit jeugdzorgorganisaties. In 2009 is gestart met het digitaal aanbieden van instrumenten op het gebied van professionalisering aan de branche. FCB ontwikkelt in 2010 de digitale professionaliteitsspiegel. De spiegel bestaat uit een vragenlijst die organisaties via de FCB website invullen. De uitkomsten geven hen inzicht in hun eigen stand van zaken. Bevindingen kunnen zij vergelijken met de informatie en instrumenten van FCB. Met behulp hiervan kunnen organisaties eigen verbetermogelijkheden en prioriteiten bepalen. Organisaties die de spiegel gebruiken ontvangen, als daar behoefte aan is ondersteuning van FCB-coaches. FCB benut zelf de resultaten van de professionaliteitsbijeenkomsten en de professionaliteitsspiegel om bestaande professionaliserings instrumenten te verbeteren en nieuwe te ontwikkelen.

FCB OP WEG

13

4.2 Loopbaanpaden FCB heeft in 2009 een e-menu over en met loopbaanpaden in de Jeugdzorg ontwikkeld. Informatie uit het e-menu helpt werknemers zich te oriënteren op ontwikkelmogelijkheden binnen Bureaus Jeugdzorg, instellingen voor Jeugd- en Opvoedhulp en verder in en om de branche Jeugdzorg. Organisaties vinden in het e-menu hulpmiddelen waarmee zij loopbaanbeleid kunnen voeren. Het gaat erom wensen en competenties van medewerkers zoveel mogelijk aan te laten sluiten op de werkzaamheden.

4.3 Ethiek Cao-partijen in de Jeugdzorg hebben in 2009 het thema ethiek op de agenda gezet. De invalshoek is behoud van goed functionerende professionals. De aard van het werk en de problemen die professionals tegenkomen, leveren soms ethische vraagstukken op. Het project Ethiek start in 2010 en heeft tot doel om in een e-menu informatie over ethiek voor de Jeugdzorg te ontsluiten. Een aparte bijeenkomst met vertegenwoordigers uit de branche moet ethische thema’s van organisaties en werknemers in de Jeugdzorg in beeld brengen.

Naast organisatiedoelen ondersteunt ‘De handleiding’ individuele doelen van werknemers. Door het behalen van diploma’s of certificaten, creëren ze voor zichzelf loopbaanmogelijkheden en een gezonde positie op de arbeidsmarkt. De handleiding biedt mogelijkheden voor de OR of PVT. Het levert informatie over hoe de organisatie omgaat met de competentieontwikkeling van werknemers. ‘Leer- en opleidingsbeleid’. De handleiding geeft inzicht in thema’s die in de organisatie leven en in noodzakelijke scholingsfaciliteiten: tijd, geld en middelen. Het menu leeren opleidingsbeleid op de website van FCB is sinds het najaar van 2009 ruim 2000 keer geraadpleegd.

4.6 Verloop in balans Inzicht in personeelsverloop is voor elke organisatie van belang. FCB heeft in 2009 het rekenmodel ‘Gezond verloop’ ontwikkeld. Het model geeft de directie, P&O’ers en de OR van organisaties de mogelijkheid op basis van de bruto jaarlooncijfers zelfstandig de gemiddelde kosten van verloop en vervanging van personeel uit te rekenen.

4.5 Leer- en opleidingsbeleid

In mei 2009 organiseerde FCB workshops ‘Gezond verloop’ voor directieleden, managers, P&O-ers en ORleden uit de branche. De workshops maken duidelijk dat het rekenmodel inzicht geeft in het verloop, in te verwachten personeelstekorten en in oplossingen voor het creëren van een gezond verloop. Diverse sprekers uit de branche gaven aan hoe zij omgaan met verloop en met het bespreekbaar en beheersbaar maken van verloop. Uit onderzoek van FCB blijkt dat de deelnemers zich bewust zijn van het verloop binnen de organisatie. Er bestaat echter onvoldoende kennis over de gevolgen van ongewenst verloop en over de aanpak hiervan. Veel organisaties voeren exitgesprekken en registreren verloop. Organisaties geven aan nog niet veel met deze informatie te kunnen.

FCB heeft in 2009 via haar website een handleiding ‘Leeren opleidingsbeleid’ geïntroduceerd die werkgevers en ondernemingsraden ondersteunt bij een planmatige aanpak van het eigen opleidingsbeleid. Een professionele organisatie stelt werknemers in staat zich te ontwikkelen.

Op basis van de resultaten is voor de sector een Handleiding “Verloop in Balans” gemaakt. Deze branchespecifieke handleiding helpt organisaties in de Jeugdzorg om de eerste stappen op weg naar geïn-

4.4 Jeugdzorg: Goed Werk Het project ‘Jeugdzorg: Goed werk’ gaat over het versterken van het arbeidsmarktbeleid in de brede jeugdzorg. Het is een samenwerking van sociale partners bij de CAO-Jeugdzorg en bij de justitiële Jeugdzorg en de ministeries van Jeugd en Gezin, Justitie en VWS. Arbeidsmarktonderzoek, versterking van regionale samenwerking en versterking van de inzet en het gebruik van arbo-instrumenten zijn de thema’s waar het hierbij om draait. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) financiert het door FCB gecoördineerde project.

14


tegreerd verloopbeleid te zetten. Daarnaast geeft de handleiding praktische tips over onder meer het organiseren van workshops binnen de eigen organi satie. In 2010 vinden afrondende bijeenkomsten plaats. De informatie uit de bijeenkomsten wordt gebruikt om de Handleiding Verloop in Balans, in samenspraak met de deelnemers, verder te verfijnen. De sociale partners willen continu actuele informatie over dit onderwerp beschikbaar hebben. FCB gaat de informatie delen via de website. De ontwikkelde tool om kosten van verloop in kaart te brengen is een manier om gegevens van de eigen organisatie te vergelijken met andere organisaties en de hele branche. Bijlage twee geeft informatie over de omvang van verloop in de branches.

4.8 Activiteiten in ontwikkeling In de tweede helft van 2010 richt FCB zich voor Jeugdzorg op uitwerking van de thema´s inzetbaarheid van werknemers, loopbaanpaden, professioneel kader, handelingsverlegenheid en ethische vragen van werknemers. Verder staat professionalisering van P&O-werk in Jeugdzorgorganisaties centraal. In welke fase bevindt P&O zich ten opzichte van ontwikkeling in de organisatie en het werkveld, wat vraagt dit van de competenties van P&O-ers en (midden)managers en welke thema’s vragen aandacht?

4.7 Sociale innovatie In de branche Jeugdzorg staan organisaties en medewerkers vaak onder druk. Dat heeft gevolgen voor werknemers en werkgevers in hun werk. Het aanpakken van de onderliggende vraagstukken is een grote uitdaging. Sociale innovatie is een manier om daar oplossingen voor te creëren en FCB wil daar aan bijdragen. Sociale innovatie richt zich op het verbeteren van bedrijfsprestaties door werknemers te stimuleren en in staat te stellen een actieve en beïnvloedende bijdrage te leveren aan de werkprocessen. Daarbij snijdt het mes aan twee kanten: sociale innovatie verhoogt de arbeidsproductiviteit en stimuleert medewerkerstevredenheid. Het doel van het project is om de mogelijkheden van het sociaal innovatief vermogen binnen organisaties in alle drie de branches zichtbaar te maken, te versterken en organisaties van elkaar laten leren.

Een professionele organisatie stelt werknemers in staat zich te ontwikkelen. FCB OP WEG

15

In dit hoofdstuk • De Arbocatalogus • Werklast • De Verzuimspiegel • Arbopreventiepanel

5. Plezierig aan het werk Het programma ‘Plezierig aan het werk’ wil veilig en gezond werken ondersteunen en stimuleren en onnodig verzuim helpen voorkomen. Organisaties en hun werknemers ontvangen ondersteuning op het gebied van arbeidsomstandigheden, zoals werkdruk, verzuim, risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E’s) en tegengaan van agressie.

Het kenmerk van het programma Plezierig aan het werk is een gevarieerd aanbod van laagdrempelige en gemakkelijk toepasbare instrumenten. FCB ondersteunt extra aandacht voor thema’s waar werknemers dagelijks mee te maken hebben. 2010 staat in het teken van het bekend maken van reeds ontwikkeld materiaal zoals de Arbocatalogus en handleidingen en het stimuleren van optimaal gebruik. Op basis van het gebruik en de evaluaties kan FCB het materiaal updaten zodat het nog gerichter en effectiever in organisaties kan worden ingezet.

fysieke belasting, verzuim en re-integratie. De Arbeidsinspectie gebruikt de Arbocatalogus als referentie bij inspecties. Om aan de verplichtingen uit de Arbowet te voldoen, gebruiken organisaties de Arbocatalogus als hulpmiddel. De Cao-partijen hebben in 2008 een agressieprotocol ontwikkeld en getoetst. Het agressieprotocol heeft een plek in de Arbocatalogus Jeugdzorg gekregen.

5.1 De Arbocatalogus Jeugdzorg

De Arbocatalogus Jeugdzorg is een digitaal boek dat organisaties helpt bij prettig, gezond en veilig werken. 16


In 2009 heeft FCB de Arbocatalogus Jeugdzorg uitgebreid. Een module over Bedrijfshulpverlening is toegevoegd. De Arbocatalogus is bestemd voor directies, management, P&O, OR en medewerkers. De catalogus is een digitaal boek dat organisaties helpt bij prettig, gezond en veilig werken. De catalogus bevat oplossingen voor belangrijke risico’s als werkdruk, werkstress,

FCB OP WEG

17

De cao richt zich nu op het introduceren van het protocol in de Jeugdzorg en het uitwerken van het protocol voor specifieke onderdelen van de branche zoals gezinshuizen. In 2010 wordt het thema biologische agentia uitgewerkt en aan de Arbocatalogus toegevoegd. De Arbocatalogus is beschikbaar via de FCB website.

FCB organiseert voor werknemers en leidinggevenden 1- en 2-daagse trainingen ‘Werkdruk’ en 1- en 3-daagse trainingen ‘Agressie en ongewenst gedrag’. Tijdens de trainingen krijgen deelnemers inzicht in feiten en cijfers van ongewenst gedrag in hun branche en de werking van preventiemaatregelen. In totaal volgden in 2009 168 personen uit de WJK sector de trainingen.

5.2 Tegengaan van agressie en ongewenst gedrag

5.3 Werklast

Medewerkers in de Jeugdzorg kunnen te maken krijgen met emoties vanuit de werkomgeving. Die kunnen leiden tot agressie en ongewenste omgangsvormen. Dit is belastend voor medewerkers. Dergelijk gedrag kan leiden tot uitval, verzuim en verloop. FCB richt zich op het helpen voorkomen van agressie en ongewenst gedrag. In 2009 heeft FCB een inventariserend onderzoek uitgevoerd onder werkgevers en werknemers naar agressie en ongewenst gedrag in de branche. Het rapport bevat cijfers over agressie en ongewenst gedrag van klanten naar werknemers en van ongewenst gedrag tussen werknemers. Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer tweederde van de werknemers het afgelopen jaar te maken heeft gehad met ongewenst gedrag door klanten. Dit ligt iets onder het gemiddelde van de gehele publieke sector. Ongewenst gedrag door klanten zien werknemers als een belangrijk arbeidsgebonden risico en komt veel vaker voor dan ongewenst gedrag door collega’s. Werknemers geven in het onderzoek aan dat er vooral behoefte is aan ondersteuning om ongewenst gedrag door klanten tegen te gaan.

Jeugdzorgwerknemers zijn ambitieus maar ervaren een hoge werklast. Aan de cao-tafel hebben sociale partners afspraken gemaakt om de werklast te reguleren en te beheersen. Binnen de Jeugdzorgorganisaties maken de OR en de werkgever hierover afspraken. FCB heeft op verzoek van de cao-partijen instrumenten ontwikkeld om hierbij te ondersteunen. Dit heeft onder meer geleid tot het werklastmodel. Ook kunnen ze zich laten inspireren door goede voorbeelden uit de praktijk van collega-organisaties. Deze middelen helpen organisaties bij het vinden van een balans tussen formatie en werklast. FCB heeft in 2009 en 2010 op verzoek van het caooverleg driemaal een monitor naar de bekendheid van de werklastafspraken uitgevoerd. Centraal stond de bekendheid met de werklastafspraken in de cao. De bekendheid van de werklastafspraken steeg in een jaar tijd tot nagenoeg 100%. Organisaties maken vaker plannen van aanpak voor het beheersen van de werklast. Bijna alle organisaties hebben bij de OR een adviesaanvraag werklast ingediend. De resultaten van de eindmonitor staan op de website www.werklastjeugdzorg.nl. De website biedt voorbeelden van plannen van aanpak.

Kees Haak, hoofd P&O Jeugdformaat:

5.4 Pleegzorg: checklist Veiligheid en Gezondheid De pleegzorg maakt een sterke groei door. Huizen van potentiële pleegouders moeten op (brand)veiligheid en gezondheidsaspecten van het pleegkind gecheckt worden. FCB heeft voor de pleegzorgwerker een checklist in ontwikkeling die ondersteuning biedt bij het checken van een woning en het begeleiden van de pleegouders op dit onderwerp.

5.6 Digitale nieuwsbrief ‘Gezond werkt!’ ‘Gezond Werkt!’ bevat tips om het werk veiliger en gezonder te maken. De digitale nieuwsbrief verscheen zes keer in 2009. De nieuwsbrief is vooral bestemd voor preventiemedewerkers, arboprofessionals, aandachtsfunctionarissen, ergocoaches, P&O-ers, managers en OR-leden. ‘Gezond Werkt!’ heeft 1.200 abonnees, waarvan 95 in de branche Jeugdzorg. Werknemers in de Jeugdzorg zijn geïnteresseerd in de thema’s agressie en werkdruk.

5.7 Arbopreventiepanel

5.5 VerzuimSpiegel De VerzuimSpiegel geeft inzicht in de verzuimcijfers van een organisatie en die van de branche. Zo kan het eigen verzuim afgezet worden tegen het verzuim in de branche. De VerzuimSpiegel biedt de branche een betrouwbaar verzuimpercentage. FCB kan voor een organisatie per dag de verzuimcijfers monitoren en analyseren. In de Jeugdzorg doen 15 organisaties mee aan de VerzuimSpiegel. Deze organisaties vertegenwoordigen bijna 25% van de werknemers in de branche. In de hele sector WJK hebben zich tot en met mei 2010 345 organisaties met 37.000 werknemers aangemeld voor de VerzuimSpiegel. Hiermee geeft de VerzuimSpiegel representa tieve gegevens voor alle drie de branches. Daarom maken de rapportage ‘Arbeidsmarkt in Zorg en Welzijn’, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de sociale partners en de media gebruik van gegevens uit de VerzuimSpiegel. Uit het tevredenheidonderzoek blijkt dat organisaties in de branche de VerzuimSpiegel als een betrouwbaar en gebruikersvriendelijk systeem ervaren. Driekwart van de ondervraagde organisaties beveelt de VerzuimSpiegel aan collega-organisaties aan.

Op 13 oktober 2009 kwam het Arbopreventiepanel voor het eerst bij elkaar. Een kleine 40 personen – preventiemedewerkers, arbocoördinatoren en OR-leden – uit de branches Jeugdzorg, Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, en Kinderopvang kwamen bijeen en namen de instrumenten van FCB onder de loep. Sluiten deze aan op de praktijk? Zijn ze gebruiksvriendelijk? Ontbreken er instrumenten en zijn de huidige instrumenten compleet? Een belangrijke conclusie was dat de huidige instrumenten goed bruikbaar zijn, maar bij de toepassing in de praktijk wil het panel graag (meer) ondersteuning zien. Ook ziet het panel dat het initiatief voor de toepassing in de praktijk vaak vanuit werknemers komt en zou graag zien dat er extra aandacht komt voor het creëren van draagvlak bij het management.

5.8 Activiteiten in ontwikkeling FCB werkt aan een verbreding van de Arbo-instrumenten. Daarbij wordt gebruik gemaakt van programma’s die voor de andere branches zijn ontwikkeld. Voor Jeugdzorg wordt gewerkt aan een branchespecifieke invulling van het instrument en de campagne Plezier in Uitvoering, zoals ontwikkeld voor de Kinderopvang. Hiervoor heeft FCB de branche benaderd om suggesties en voorbeelden aan te leveren. Verder wordt de RI&E in 2010 bewerkt tot een Risicomonitor.

“De VerzuimSpiegel is een goed vergelijkingsinstrument. Het is goed te weten hoe het verzuim in de eigen organisatie zich verhoudt tot het verzuim in andere Jeugdzorgorganisaties” 18


FCB OP WEG

19

In dit hoofdstuk • Kennisbank medezeggenschap • Medewerkertevredenheid • Diversiteit

6. Versterkt overleg Het FCB-programma ‘Versterkt overleg’ heeft als doel de kwaliteit van de mede zeggenschap te verbeteren door kennis en kunde aan te dragen bij medezeggenschapsorganen en overlegpartners. Daarbij gaat het om het stimuleren van een effectieve werkwijze tussen directeur/bestuurder en medezeggenschapsorgaan.

Het doel is het versterken van participatie en mede zeggenschap in organisaties. Hiervoor worden concrete handreikingen en tips gegeven. FCB heeft in 2009 pilots uitgevoerd, gericht op het versterken van de medezeggenschap. De pilots geven inzichten die ook voor andere organisaties toepasbaar zijn. Het pilotprogramma is afgesloten met een bijeenkomst en een boekje ‘De smaak van medezeggenschap’ dat te bestellen en te downloaden is bij FCB.

6.1

Welke rol kan de OR spelen bij het benutten van medewerkerstevredenheidonderzoek voor HRM beleid? 20


ulpmiddelen en kennisbank H medezeggenschap

Naar aanleiding van de pilots worden hulpmiddelen ontwikkeld die vanaf medio 2010 beschikbaar komen. Het gaat om: • Een stappenplan voor een afgestemd besluitvormingsproces; • Een checklist voor de overgang van PVT naar OR; • Een format OR-reglement; • Een stappenplan visieontwikkeling;

• T ips en trucs om de betrokkenheid van werknemers te vergroten; • Een aanpak voor werken met (half)jaarplannen voor medezeggenschap en een gezamenlijke agenda voor bestuurder en OR/PVT; • Een aanpak voor thematisch werken voor OR en bestuurders; • Een aanpak voor het afstemmen van wederzijdse verwachtingen tussen OR en bestuurders. FCB werkt aan een online kennisbank met doorverwijzingen naar relevante organisaties, sociale partners en opleidingsinstituten.

6.2 Medewerkertevredenheid en medezeggenschap FCB legt in deze programmalijn een relatie tussen medewerkertevredenheid en medezeggenschap. Hoe kan een organisatie medewerkertevredenheidonderzoek goed benutten om medewerkertevredenheids beleid te gaan voeren? De OR speelt daarbij een belangrijke rol.

FCB OP WEG

21

omzetting van medewerkertevredenheidonderzoek naar praktisch beleid om de tevredenheid van medewerkers te vergroten.

6.3 Diversiteit Een diversiteit aan achtergronden is niet meer weg te denken in de Nederlandse samenleving en zeker niet in de Jeugdzorg. FCB heeft een project diversiteitsbeleid2 uitgevoerd om organisaties te ondersteunen in het ontwikkelen van dit beleid. Voor de sector Jeugdzorg staat informatie op de website van FCB met diverse hulp middelen voor organisaties en medewerkers. Het is een uitbreiding op het thema ‘levensfasebewust beleid’ waarover sinds 2008 digitale informatie beschikbaar is.

6.4 Activiteiten in ontwikkeling

De nadruk ligt op het verzamelen en inzichtelijk maken van materiaal dat zowel in de branche als daarbuiten beschikbaar is, maar nog niet voldoende toepasbaar is voor Jeugdzorgorganisaties. Er wordt gewerkt aan een wijze om organisatie en het medezeggenschapsorgaan te informeren en enthousiasmeren voor de

In dit programma ligt de nadruk op de mogelijkheden van medezeggenschap en medezeggenschapsorganen in een organisatie. De inhoud van de medezeggenschap is even belangrijk. Daarom wordt bij alle programma’s de rol van de medezeggenschap expliciet meegenomen. Door de OR en PVT vertegenwoordigers hier vanuit hun rol over te informeren, komen deze onderwerpen binnen organisaties extra onder de aandacht van directeur/bestuurder en P&O-ers. In 2010 wordt een verbinding gelegd tussen de inhoud van medezeggenschap en het uitwisselen van ervaringen over de mogelijkheden van medezeggenschap in organisaties.

Diversiteitsbeleid gaat uit van de verschillen tussen mensen in sekse, etniciteit, seksuele voorkeur, leeftijd, handicap

2

en religie: verschil is de norm. Bij diversiteitbeleid draait het om het optimaal benutten van verschillende talenten van individuele werknemers in het belang van medewerkers en organisatie.

Bregtje van de Lisdonk, OR-secretaris Trias Jeugdhulp: ‘Je vindt elkaar pas als je alle invalshoeken combineert.’

22


FCB OP WEG

23

In dit hoofdstuk • Onderzoeksprogramma Arbeid in Zorg en Welzijn (OAZW) • FCB Onderzoek • Subbranches-onderzoek • Peilstations

7. Onderzoek en kennisdeling FCB wil via onderzoek en bijbehorend advies inzicht geven in cijfers en In ditHet hoofdstuk ontwikkelingen in de drie branches. gaat erom dat deze informatie wordt

vertaald naar de organisaties in de branches. Dit is van groot belang gezien de verwachte ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.

Het onderzoek is gericht op ontwikkelingen in de branches en omliggende sectoren. Het onderzoeksprogramma kenmerkt zich door nauwe samenwerking met andere partijen in het werkveld. Daarbij wordt naast macrogegevens gezocht naar relevante mesogegevens (regionaal, subbranches). Hierdoor is de vertaalslag naar individuele organisaties op microniveau steeds beter te maken. FCB geeft arbeidsmarktonderzoek en kennisdeling vorm door deel te nemen in het Onderzoeksprogramma Arbeid in Zorg en Welzijn (OAZW) en door het eigen FCB-onderzoeksprogramma.

7.1 Het Onderzoeksprogramma Arbeid in Zorg en Welzijn

FCB verdiept onderzoeksgegevens vanuit het Onderzoeksprogramma Arbeid in Zorg en Welzijn en maakt ze specifiek voor de Jeugdzorg 24


De participatie van FCB in het Onderzoeksprogramma Arbeid in Zorg en Welzijn (OAZW) leverde in 2009 en 2010 algemene arbeidsmarktinformatie op voor de huidige en toekomstige situatie in zorg en welzijn. Dit leverde de volgende producten op: • Regiomarge 2009 (arbeidsmarktprognoses); • Rapport Arbeid in Zorg en Welzijn (trends en

ontwikkelingen; • Regioportretten (informatie over onderwijs en arbeidsmarkt, uitgewerkt naar 25 regio’s); • Lange termijn vraag en aanbod personeel; • Mannen in zorgberoepen en Kinderopvang; • Arbeidsmarkteffectrapportage; • Werkgevers- en werknemersenquête. Het programma is een samenwerking van de zorgbranches, de branches Jeugdzorg, W&MD en Kinderopvang, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), het UWV en Calibris. De afgelopen vijf jaar is het onderzoek voor het programma uitgevoerd door Prismant. Vanaf 2010 voert Panteia het programma uit.

7.2 FCB-onderzoeksprogramma Het is belangrijk dat FCB de onderzoeksgegevens vanuit OAZW verdiept, specifiek maakt voor de drie branches en verder uitbreid via het FCB onderzoeksprogramma. Dit heeft geleid tot een aantal producten waaronder: • Prognoses Arbeidsmarkt W&MD, Jeugdzorg en Kinderopvang binnen Financieel Kader;

FCB OP WEG

25

• Verzuimanalyse 2009; • Meerjarencijfers 2009 Jeugdzorg, W&MD en Kinderopvang; • Regioportretten.

beeld. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om arbeidsmarktontwikkelingen in de branche Jeugdzorg regionaal zichtbaar te maken.

7.4 Peilstations De onderzoeken staan op de website van FCB en de uitkomsten zijn gepresenteerd in artikelen in het FCB magazine. Bijlage twee presenteert resultaten van de uitgevoerde onderzoeken in de Jeugdzorg. Naast de branchespecifieke bewerking van landelijke onderzoeksgegevens voert FCB eigen onderzoek uit.

7.3 Subbranches en regio’s FCB heeft onderzoek gedaan naar subbranches in Jeugdzorg, W&MD en Kinderopvang. Door de subbranches beter in kaart te brengen zijn arbeidsmarkteffecten per onderdeel van de branche beter te monitoren. Binnen Jeugdzorg zijn er 112 organisaties, waarvan de instellingen voor Jeugd- en Opvoedhulp de meeste werknemers hebben (20.000), gevolgd door Bureaus Jeugdzorg (8.500). Bij justitiële inrichtingen werken 2.600 werknemers. De regionale verbanden van Jeugdzorgorganisaties met diverse samenwerkingspartners brengt FCB dit jaar in

Met behulp van ‘Peilstations’ kan FCB snel een digitale peiling in het veld organiseren. Hoe wil men aan de slag met diversiteitsbeleid? Hoe kan FCB ondersteunen met een verdere professionalisering en het versterken van de medezeggenschap? Het werken met Peilstations blijkt een efficiënte werkwijze te zijn om antwoord op dergelijke vragen te krijgen. Onderzoek onder de Peilstations levert een hogere respons dan bij ‘gewoon’ marktonderzoek. FCB heeft in 2009 zes peilingen gedaan naar actuele onderwerpen die te maken hebben met arbeidsmarkten personeelsbeleid. In de Jeugdzorg had FCB per mei 2010 35 peilstations. De resultaten van peilingen geven FCB een beeld van wat er speelt in een branche. Afhankelijk van het onderwerp doen tussen de 50 en de 200 peilstations mee aan een peiling (in de hele sector). De respons ligt gemiddeld op 65%.

FCB brengt dit jaar de regionale verbanden tussen jeugdzorgorganisaties en diverse samenwerkingsverbanden in beeld. 26


FCB OP WEG

27

8. Behoud werkgelegenheid In 2010 heeft het FCB-bestuur de programmalijn ‘Behoud werkgelegenheid’ aan het werkprogramma van FCB toegevoegd. Aanleiding voor dit nieuwe programma is de verwachte druk op de werkgelegenheid in de drie branches.

De huidige onzekere ontwikkeling in de branche ten opzichte van de verwachte uitbreiding over een aantal jaren maakt dat naast soms gedwongen mobiliteit van werknemers, tevens gewerkt moet worden aan het behoud ervan. Daarnaast is nu sprake van een krimp in veel sectoren en zijn er weinig kansen voor schoolverlaters en mensen die nu geen betaalde baan hebben. De branche wil hen blijven interesseren voor een mogelijk toekomstige loopbaan in de Jeugdzorg. • Bij het uitwerken van het programma is gekeken naar landelijke en regionale initiatieven. • Er wordt gewerkt aan een plan waarin sociale partners in FCB zichtbaar maken of en op welke manier ze kunnen meewerken aan het bestrijden van werkloosheid en het tegengaan van de vermindering van werkgelegenheid in de branche. • Onderzocht wordt welke opties er zijn voor werk in deze branche op de korte en langere termijn.

Aandacht voor mobiliteit en intersectorale samenwerking op het gebied van werkgelegenheid 28


Dit leidt tot extra accenten en activiteiten bij lopende programma’s en inventarisatie van regionale initiatieven rondom mobiliteit en intersectorale samenwerking op het gebied van werkgelegenheid.

FCB OP WEG

29

9. Dienstverlenende activiteiten FCB FCB voert activiteiten uit gericht op een evenwichtige arbeidsmarkt, goede arbeids verhoudingen en gezonde arbeidsomstandigheden. FCB verricht ook activiteiten die de programma’s verder ondersteunen. Zo ondersteunt FCB het arbeidsvoorwaardenoverleg, verwerft subsidies en informeert werkgevers en werknemers in de Jeugdzorg.

9.1 Ondersteuning arbeidsvoorwaardenoverleg FCB ondersteunt het arbeidsvoorwaardenoverleg gedurende het jaar en tijdens CAO onderhandelingen. In 2008 sloten cao-partijen een akkoord voor de CAO voor de Jeugdzorg voor de periode tot en met 30 april 2010. In 2010 zijn nieuwe cao-onderhandelingen gestart.

CAO Jeugdzorg: werkgever en OR maken afspraken over redelijke werklast 30


Een aantal thema’s uit het cao-akkoord zijn omgezet in projecten en kregen in het arbeidsvoorwaardenoverleg regelmatig aandacht. Volgens de CAO Jeugdzorg moeten werkgever en OR een plan van aanpak maken gericht op een redelijke werklast. FCB biedt daarvoor praktische informatie en instrumenten. Betrokkenen vinden op de website advies, informatie, ondersteuning, maar ook praktijkvoorbeelden en de monitor over de voortgang van de uitvoering van de cao-afspraak. Het personeelsverloop in de Jeugdzorg is hoog. Dit betekent frustratie bij werknemers, een kostenpost

voor organisaties en negatieve consequenties voor de kwaliteit van de zorg. Goede instrumenten bevorderen de opstart en doorstroom van medewerkers in de Jeugdzorg en reduceren het personeelsverloop. In opdracht van de cao-partijen heeft FCB de instrumenten ‘Inwerkprogramma nieuwe medewerkers’ en ‘Loopbaanmanagement’ ontwikkeld. Deze zijn toegankelijk via de website. In opdracht van de cao-tafel heeft FCB een agressieprotocol ontwikkeld. Dit getoetste digitale instrument maakt inmiddels onderdeel uit van de Arbocatalogus Jeugdzorg. Voor werknemers en werkgevers is alle informatie over de CAO Jeugdzorg beschikbaar op een aparte website van FCB (www.caojeugdzorg.fcb.nl). Hier staan de caoteksten en alle projectinformatie net als de brochures en nieuws over de cao.

FCB OP WEG

31

Veel projecten en opleidingstrajecten in de branche zijn mogelijk door subsidies van de overheid. De subsidieaanvragen zijn complex en tijdrovend. FCB ondersteunt werkgevers en werknemers in de Jeugdzorg bij subsidieaanvragen. De dienstverlening bestaat uit: • Advies over subsidiemogelijkheden; • Begeleiding bij het opstellen van een subsidieaanvraag; • Informatie over subsidies van onder andere het Europees Sociaal Fonds (ESF); • ESF subsidie aanvragen namens organisaties; • Ondersteuning bij de administratie van een ESF project; • EVC loket met informatie, advies en subsidie. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft FCB erkend als ESF subsidieaanvrager. Dit houdt in dat FCB namens de branche ESF subsidies mag aanvragen. Tot en met 2009 is 10 miljoen euro subsidie aan FCB toegekend en zijn ongeveer 9.000 werknemers geschoold met ESF subsidie. Met subsidies financiert FCB extra activiteiten. Subsidies zijn altijd additioneel in de financiering van deze activiteiten en moeten passen binnen de inhoudelijke doelstellingen van sociale partners. In 2009 verwierf FCB subsidies voor: • A rbeidsmarktbeleid Het ministerie van VWS wees in 2009 FCB ruim € 2,5 miljoen subsidie toe voor drie omvangrijke, lang durige projecten op het gebied van arbeidsmarkt beleid. De projecten hebben een looptijd tot 2012; • R isicomonitor Door een subsidie van € 250.000 van het ministerie

van OCW heeft FCB de Risico Inventarisatie & Evaluaties (RI&E’s) Veiligheid, Gezondheid gedigitaliseerd. Met de integratie met de Arbo-RI&E heeft dit geleid tot de Risicomonitor; • J eugdzorg: Goed werk FCB ontving als coördinerende organisatie voor 2010 en 2011 van het Ministerie voor Jeugd en Gezin € 1,5 miljoen subsidie voor de uitvoering van drie projecten op het gebied van arbeidsmarktbeleid in de (brede) Jeugdzorg. In mei 2009 is een ESF-project gestart voor EVC-procedures en trainingen op het gebied van Bedrijfshulpverlening en EHBO. Hiervoor is € 174.012 subsidie beschikbaar. In november 2009 ging een project van start voor EVC-procedures en 50 verschillende soorten trainingen. Door de € 673.630 subsidie kunnen 2.000 werknemers EVC-procedures en -trainingen volgen. In 2009 heeft FCB 54 ESF projecten uit eerdere jaren afgerond. In 2010 is opnieuw ESF-subsidie toegekend waardoor een vervolgproject op de subsidiemogelijkheden voor EVC-procedures en trainingen mogelijk is.

per telefoon en 1.958 per mail binnen. Veel vragen gaan over de CAO Jeugdzorg en over de cao-bijdrage. Vier keer per jaar ontvangen directies, managers, medewerkers en OR van Jeugdzorg-organisaties het FCB-magazine. Het magazine bevat interviews met directeuren, OR-leden en sociale partners over de arbeidsmarkt in de branche. Verder informeert het magazine de lezer over producten, projecten en diensten van FCB. De oplage van het FCB-magazine Jeugdzorg is 1.100 exemplaren. Het belangrijkste informatiemedium van FCB is www.fcb.nl of branchespecifiek www.fcbjeugdzorg.nl. De website biedt werkgevers en werknemers, P&O-

NUMMER 19 • JUNI 2010

9.2 Verwerven subsidies

JEUGDZORG

Zij maken deel uit van ons bestuur. Gezamenlijk geven zij opdrachten aan FCB om uw branche professioneel te ondersteunen.

Doe mee aan een van de twee gratis workshops over diversiteit

FCB EEN LANDELIJK WERKENDE ORGANISATIE VAN WERKGEVERS EN WERKNEMERS

Voor de directie/manager

9.3 Communiceren en informeren

Dagelijks beantwoordt FCB tientallen vragen per mail of telefoon. In totaal kwamen in 2009 8.500 vragen per e-mail en ruim 10.000 vragen per telefoon binnen. In het eerste kwartaal van 2010 kwamen 3.000 vragen

Uitnodiging

JEUGDZORG FCB is opgericht door de werkgeversorganisatie MOgroep en de werknemersorganisaties ABVAKABO FNV en CNV Publieke Zaak.

Een kleine selectie van onze producten:

FCB kent een aantal communicatieproducten zoals de website, folders, brochures, magazines, en presentaties bij evenementen. FCB verstuurt maandelijks digitale nieuwsbrieven. In Jeugdzorg worden de nieuwsbrieven aan 375 mailadressen toegezonden. FCB organiseert voor de branche diverse workshops, informatie- en CAO-bijeenkomsten.

ers, OR-leden en overige geïnteresseerden binnen de Jeugdzorg informatie en toegang tot producten van FCB. Het bezoekersaantal van de website steeg in 2009 tot 136.500. Het ging in 67% om nieuwe bezoekers. De branchepagina Jeugdzorg en de cao-pagina’s zijn het meest bezocht. In het najaar van 2010 lanceert FCB haar nieuwe website. De nieuwe website is branchegericht. Op www.fcbjeugdzorg.nl kan iedereen in de Jeugdzorg doelgroepspecifieke informatie vinden. Sleutelwoorden voor de nieuwe site zijn branchegericht, samenhang en doelgroep specifiek. De site is ontwikkeld vanuit de wensen en behoeften van gebruikers.

Gezond, veilig en prettig werken. De arbocatalogus bevat een overzicht van maatregelen voor de arbeidsrisico’s in uw branche. Fysieke belasting, agressie en onveiligheid, werkdruk en werkstress. Kijk op www.arbocatalogusjeugdzorg.fcbwjk.nl

Wij helpen bij alle arbeidsmarktvraagstukken; van arbo, verzuim, reïntegratie en personeelsbeleid tot verdere professionalisering van de organisatie. Ook ondersteunen wij u bij het maken van opleidingsbeleid en de werving van nieuwe medewerkers. Als kenniscentrum bieden wij praktisch bruikbare instrumenten zoals Voor de Ondernemingsraad een stappenplan om te komen tot afspraken over een redelijke Medezeggenschap is meer dan het hebben werklast in uw organisatie en we geven van een OR. Begeleiding en advies nodig? u zicht op arbeidsmarktontwikkelingen Een OR oprichten? Kijk op www.fcbwjk.nl en kengetallen van de branche. We maof mail [email protected] ken EVC toegankelijk voor medewerkers en werkgevers in uw branche en bieden handvatten voor goed overleg tussen bestuurder en OR.

De maandelijkse FCB nieuwsbrief met actuele informatie over uw werkzaamheden verzenden wij digitaal. In de nieuwsbrief Gezond Werkt! leest u actuele informatie over veilig en gezond werken. Gratis toezending? Mail naar [email protected]

Werven van personeel

Voor de medewerker P en O Vergelijk uw ziekteverzuim met andere organisaties in uw branche, analyseer via een koppeling aan uw eigen personeelsinformatiesysteem. Log in op Verzuimspiegel www.fcbwjk.nl of mail naar 3623 FCB Flyer A5 Jeugdzorg.indd [email protected]

1

Het FCB Magazine Jeugdzorg verschijnt Op www.werkinjeugdzorg.nl 4 x per jaar met actuele informatie. Gratis plaatsen bureaus Jeugdzorg toezending? Mail naar [email protected] en zorgaanbieders zonder kosten vacatures voor diverse banen Kijk op deze website of www.fcbwjk.nl

11-11-2009 11:25:34

Voor de medewerker U heeft veel werkervaring. Maar u ontbeert een diploma-kwaliﬁcatie. Volg dan een procedure Erkennen Verworven Competenties (EVC) en maak een volgende stap in uw loopbaan. Kijk op www.fcbwjk.nl of mail naar [email protected]

Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht

T 030 298 53 50 F 030 298 53 33

2009.0155

FCB10.047 Magazine Jeugdzorg.indd 1

11-11-2009 11:25:36

3734 FCB flyer workshop diversiteit V2.indd 1

17-08-10 16:51

DENK OM JE LIJF!

Jeugdzorg: goed Werk van start / social media en Jeugdzorg / Werknemersonderzoek / Banenbeurs in Hengelo / Wervingscampagne in spits en metro FCB Dienstverlenen in ArBeiDsmArKtvrAAgstuKKen

• Omgaan met diversiteit

E [email protected] I www.fcbwjk.nl

3623 FCB Flyer A5 Jeugdzorg.indd 2

‘De ideale medewerker weet wanneer hij genoeg heeft gedaan’ Carmen Piscopo en sigrid van de Poel van Bureau Jeugdzorg Amsterdam

• Aan de slag met diversiteit


Een organisatie van werkgevers en werknemers in de branches Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, Jeugdzorg en Kinderopvang

Voorkom langdurig reiken Voordat je het weet sta je te lang met geheven armen te werken, en dat is een behoorlijke belasting voor je nek en schouders. Reik niet langer dan 3 minuten achtereen. Na die periode raken de spieren in je schouder niet meer doorbloed en ontstaat verzuring.

1

01-07-10 17:26

Til of draag niet als het niet hoeft Het vele keren (verkeerd) tillen op een dag kan op den duur zorgen voor overbelasting van je rug. Laat kinderen daarom zoveel moge lijk zelf in hun bedje, op de aankleedtafel en in de stoel klimmen. Het belangrijkste àls je tilt: je tiltechniek!

“Mijn werkgever kwam met het idee om mij een EVC-traject te laten volgen. Nu ik het certificaat heb, sta ik sterker in mijn werk.”

Beperk hurken, knielen of zitten op de vloer

Huisstijlvoorbeelden FCB magazine, brochures, flyers, posters, uitnodigingen, enz.

Natuurlijk hoort het bij je werk. Maar het is beter hurken en knielen tot 15 minuten per dag te beperken, net als zitten op de grond (met rugsteun). Daarna worden je spieren moe, zak je in, en belast je je rug helemaal verkeerd...

Vermijd voorovergebogen zitten of staan Langdurig voorovergebogen staan of zitten kan leiden tot pees ontstekingen van je schouderspieren, rug of bekkenklachten. Sta of zit daarom niet langer dan 4 minuten achtereen met een gebogen rug. En werk zo veel mogelijk op volwassen hoogte.

t 030 298 53 50

E-mail [email protected]

www.fcb.nl 2010.0125

FCB10.028 Tilwijzer blauw poster A2.indd 1

32


24-06-10 15:55

FCB OP WEG

33

bijlage 1 Samenstelling bestuur en stuurgroep FCB De samenstelling van het bestuur en de stuurgroep van FCB in 2009 en 2010 bestaat uit de volgende vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties:

SAMENSTELLING BESTUUR EN STUURGROEP Namens de werkgeversorganisatie

Bestuur

Stuurgroep

MOgroep:

Bestuursleden • De heer K. Molenaar • Mevrouw P. de Bruijn • Mevrouw S. Boonstoppel

Stuurgroepleden • De heer F. Witteveen (namens Jeugdzorg) • Mevrouw B. Tijhuis (plaatsvervanger, namens Jeugdzorg) • Mevrouw T. Dekker (namens Kinderopvang) • De heer A. Soldaat (plaatsvervanger, namens Kinderopvang) • Mevrouw B. van Riessen (namens W&MD) • Mevrouw M. Verheul (plaatsvervanger, namens W&MD)

Bestuursleden tot 10 maart 2009 • • • • •

Mevrouw L. Keppel De heer G. Faas (plaatsvervanger) De heer W. Spierings De heer M. Dirksen (plaatsvervanger) De heer R. Vergeer

Stuurgroepleden tot medio 2009 • De heer E. Luttik • De heer P. Kelder Namens de werknemersorganisaties: Abvakabo FNV

• De heer M. van den Berg • Mevrouw C. van Brenk – van Barneveld

• De heer B. Hoogendam • De heer M. van Manen • Mevrouw L. Hoogendoorn (tot en met januari 2009) • Mevrouw A. de Rooij (tot en met januari 2010)

CNV Publieke Zaak

bijlagen 34

• Mevrouw L. Smits

• Mevrouw M. Waling (vanaf oktober 2009) • Mevrouw S. Franken (tot en met januari 2009) • Mevrouw M. Meere (van juni 2009 tot oktober 2009)

Onafhankelijk voorzitter Onafhankelijk voorzitter

• De heer F. Klützow

• De heer F. Klützow

FCB OP WEG FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken

35

bijlage 2 Feiten en cijfers in 2009 en een beeld van de ontwikkelingen.

3. Ontwikkeling werkgelegenheid

1. Kenmerken Jeugdzorg 2009

In 2009 was het verloop in Jeugdzorg 6,9%. Het verloop onder mannen was iets hoger (7,2%) dan onder vrouwen. De werkgelegenheid in de branche Jeugdzorg blijft groeien (zie tabel 3 en grafiek 1). De groei van het aantal werkzame personen in de branche Jeugdzorg was 9,6% in 2009. De groei van het aantal arbeidsplaatsen bedroeg 9,5%.

In 2009 telde de branche Jeugdzorg 30.900 werkzame personen. Het aantal arbeidsplaatsen (fulltime equivalenten) was 24.000. Van het aantal werkzame personen is 76% vrouw. Iets minder dan twee derde van de arbeidsplaatsen wordt door vrouwen vervuld. De omvang van de gemiddelde werkweek is 28 uur. De gemiddelde leeftijd van de jeugdzorgmedewerker is 39 jaar. Van de werknemers is 22,5% 50 jaar of ouder.

Grafiek 1: Groei van de werkgelegenheid in Jeugdzorg (2004 – 2008) Bron:PGGM 35000

Totaal

Vrouwen

Mannen

Banen

30.904

76,0%

24,0%

Arbeidsplaatsen

23.988

72,0%

28,0%

De werkgelegenheid is de afgelopen jaren fors gegroeid. In 2004 telde de Jeugdzorg ruim 24.000 medewerkers en 19.000 fte. Het aantal arbeidsplaatsen eind 2009 is 23.988 fte en het aantal werknemers 30.904. Tabel 2: Werkgelegenheidsontwikkeling Jeugdzorg (2004 – 2009) Bron: Arbeid in Zorg en Welzijn 2009 (Prismant), bewerking FCB: Regiomarge 2009 (Prismant), bewerking FCB 2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aantal werkzame personen

24.300

25.700

26.600

27.100

28.200

30.900

Aantal arbeidsplaatsen

19.000

19.300

20.400

21.000

21.900

24.000

De werkgelegenheid is de afgelopen jaren fors gegroeid. In 2004 telde de Jeugdzorg ruim 24.000 medewerkers en 19.000 fte. Het aantal arbeidsplaatsen eind 2009 is 23.988 fte en het aantal werknemers 30.904.

% FTE

2% 8% 0% 6%

2005

2006

2007

2008

2009

25.700

26.600

27.100

28.200

30.900


19.000

19.300

20.400

21.000

21.900

24.000

Omvang gemiddelde werkweek

78,2%

75,1%

76,7%

77,5%

77,7%

77,7%

Gemiddelde leeftijd in jaren

-

39

39

39

38

39

Aandeel 50+

-

21,2%

22,2%

22,5%

23,0%

22,5%

Aandeel vrouw

-

73,3%

73,3%

74,0%

73,1%

76,0%

14,0%

11,3%

13,8%

12,9%

9,3%

6,9%

-

-

1,3%

1,1%

1,0%

1,0%

5,0%

5,1%

5,0%

5,7%

6,0%

5,6%


% Medewerkers

4% 10%

2004

36

2009

6% 12%

24.300

Ziekteverzuim (excl. zwangerschap)

2008

8% 2: Jaarlijkse groei van de werkgelegenheid in Jeugdzorg (2009) Bron:PGGM Grafiek


Aandeel WAO/WIA


De5000 groei per kwartaal in 2009 laat een genuanceerder beeld zien. In grafiek 2 staat de jaarlijkse groei per kwartaal Grafiek 2: JaarlijkseDat groei van werkgelegenheid in Jeugdzorg Bron:PGGM weergegeven. wildezeggen dat we kijken(2009) naar de groei van de werkgelegenheid in een kwartaal ten opzichte van 0 hetzelfde kwartaal een jaar eerder. We zien dat het aantal 2004 2005 2006 2007 2008medewerkers 2009 ieder kwartaal meer is toegenomen, maar 12% dat de groei van het aantal arbeidsplaatsen stabiliseert. De groei van het aantal werkzame personen (fte) nam % Medewerkers meer 10% toe dan de groei van het aantal banen. % FTE

Tabel 3: Kerncijfers Jeugdzorg (2004 – 2009)

Brutoverloop


10000

Voor de branche Jeugdzorg zijn op basis van tabel 3 de volgende conclusies te trekken voor de ontwikkelingen in de branche: • De branche blijft groeien • Het verloop neemt in 2009 verder af • Het verzuim daalt weer • Het aandeel vrouwen stijgt

Jeugdzorg


25000 Grafiek 1: Groei van de werkgelegenheid in Jeugdzorg (2004 – 2008) Bron:PGGM 20000 35000 15000 30000 10000 25000 5000 20000 0 2004 2005 2006 2007 15000

2. Kerncijfers 2004-2009

Jeugdzorg


30000

Tabel 1: Personeelsomvang (2009) Bron: PGGM

2009 / 1

2009 / 2

2009 / 3

2009 / 4

2009 / 3

2009 / 4

4% 2% Grafiek 3: Aandeel medewerkers naar leeftijdscategorie (2009) 0% 2009 / 1 2009 / 2 20

15 Grafiek 3: Aandeel medewerkers naar leeftijdscategorie (2009) 10 20

155

100

FCB OP WEG

<20

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

>=60

37

% Medewerkers

10%

% FTE

8%

10

5

6% 0

4%

<20

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

>=60

2%

4. Leeftijdsopbouw

Grafiek 4: Aandeel werknemers naar deeltijdcategorie (2009)

0% De gemiddelde in de branche is 39 jaar.2009 Een is jonger dan 34 jaar. Ongeveer een 2009leeftijd /1 2009 / 2 / 3 kwart van de 2009medewerkers /4 vijfde deel van de medewerkers is 50+. De groep 50 plussers zijn de mensen die binnen nu en 15 jaar de branche verlaten omdat zij met pensioen gaan. De branche is nog niet gevoelig voor vergrijzing.

60

Vrouwen

50

Mannen

40

Grafiek 3: Aandeel medewerkers naar leeftijdscategorie (2009)

30

20

20 15

10 0

10

5

0

< 12

12-20

20-25

25-30

30-36

36

Grafiek 5: Verloop in de WJK branches 2004 – 2009 (in %)

6. Instroom en verloop <20

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

In25,0% 2009 was het verloop in Jeugdzorg 6,9%. Het verloop onder mannen was iets hoger (7,2%) dan onder vrouwen WMD W&MD 20,0% Dit is een duidelijke afname ten opzichte van voorgaande jaren (grafiek 5). (6,8%).

>=60

Grafiek 4: Aandeel werknemers naar deeltijdcategorie (2009)

In grafiek 3 zien we de leeftijdsopbouw van de branche. De vergrijzing legt de komende jaren geen extra druk op de 60 vervangingsvraag. Als in 15 jaar 22,5% van de werknemers uitstroomt naar pensioen is dat een gemiddelde Vrouwen jaarlijkse vervangingsvraag die toe te wijzen is aan vergrijzing van 1,5%. 50

Mannen

5. Deeltijd

Jeugdzorg Jeugdzorg Kinderopvang Kinderopvang

15,0% Tabel 6: Instroom en verloop in Jeugdzorg (2009) 10,0% 5,0%

Totaal

0,0% Instroompercentage 2004 2005 Verloop

2006

2007

2008

15,8% 2009 6,9%

Vrouwen

Mannen

16,1%

14,7%

6,8%

7,2%

40

De gemiddelde parttimefactor in Jeugdzorg is 0,78. Dat betekent dat een gemiddelde werkweek 28 uur duurt. Er zijn 30 verschillen tussen mannen en vrouwen als het gaat om de omvang van de werkweek. Mannen werken vaker fulltime dan vrouwen. In de onderstaande tabel staat hoeveel procent van medewerkers in een bepaalde deeltijd20 categorie valt. 10 Tabel 5: Aandeel werknemers naar deeltijdcategorie (2009) 0

< 12 Deeltijdcategorie

12-20

20-25 Totaal

25-30

30-36 Vrouwen

36

35% Mannen

< 12 9,3% Grafiek 5: Verloop in de WJK branches 2004 – 2009 (in %) 12-20 7,4%

10,2%

6,4%

8,7%

3,2%

25,0% 20-25

16,1%

19,7%

5,0%

25-30 20,0%

13,7%

15,6%

7,4%

30-36 15,0%

25,7%

26,6%

22,8%

36 10,0%

27,9%

18,9%

56,4%

5,0%

Het bruto verloop in de branche Jeugdzorg daalde in 2009 tot 6,9% (zie grafiek 5). Het bruto verloop is het percentage mensen dat het contract met hun werkgever beëindigd ten opzichte van het totaal aantal mensen dat werkzaam is in de branche. Dat betekent dus dat in 2009 van elke 100 werknemers er bijna 7 hun baan opzegden. Het is niet bekend waar mensen die hun baan beëindigden naar toe zijn gegaan. Dat kan een baan buiten de branche Grafiek 6: Verloop in de WJK branches 2004 – 2009 (in %) zijn, maar ook een baan bij een andere werkgever binnen dezelfde branche. 30% 25% 20%

WMD W&MD Jeugdzorg Jeugdzorg Kinderopvang Kinderopvang

15% 10% 5% 0%

0,0% 2004

2005

2006

2007

2008

< 20

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

> 60

2009

Grafiek 7: Verzuimpercentage excl. zwangerschap (in %) in de branches WJK (2004 – 2009) 38

8,0% FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken

7,0% 6,0%

Grafiek 6: Verloop in de WJK branches 2004 – 2009 (in %)

WMD Jeugdzorg Kinderopvang

FCB OP WEG

39

5,0% 10

30

0,0% 0

20 10 0

<2004 12

2005 12-20

2006 20-25

2007 25-30

2008 30-36

2009 36

Grafiek 5: Verloop in de WJK branches 2004 – 2009 (in %) < 12

12-20

20-25

25-30

30-36

25,0%

36

WMD W&MD Jeugdzorg Jeugdzorg

20,0% 15,0% Grafiek 6: Verloop in de WJK branches 2004 – 2009 (in %)

Grafiek 5: Verloop in de WJK branches 2004 – 2009 (in %) WMD W&MD Jeugdzorg Jeugdzorg

20,0% 15,0%

5,0% 30% 0,0% 25%

Kinderopvang Kinderopvang

10,0%

Kinderopvang Kinderopvang

10,0% 35%

25,0%

2004

2005

2006

2007

2008

2009

20%

5,0%

15%

0,0% 2004

2005

2006

2007

2008

2009

10% 5%

We zien een groot verschil in de mobiliteit naar leeftijdscategorie. Het verloop per leeftijdsgroep is hoger onder de jongere medewerkers. De instroom is relatief hoog bij jongere medewerkers tot 25 jaar. De mobiliteit onder jongere medewerkers is groter dan onder overige medewerkers. Het verloop onder 60 plussers isGrafiek hoog. Dat komt de2004 uitstroom 6: Verloop in de WJKdoor branches – 2009 (in %)van deze groep naar pensioen.

Grafiek 6: Verloop in de WJK branches 2004 – 2009 (in %) 0% < 20 20-24 25-29 30-34 35-39

30% Leeftijdscategorie 25% < 20 20% 20-24

Instroompercentage

Verloop

88,6%

31,8%

6,0%

8,7%

30-34 10% 35-39 5% 40-44

13,6%

6,1%

11,2%

6,8%

11,7%

5,5%

> 609,7%

4,9%

50-54

7,4%

4,0%

55-59

5,9%

3,3%

7,0%

Grafiek > 60 7: Verzuimpercentage excl. zwangerschap (in %) in de branches WJK (2004 – 2009)

7,1%

14,1%

6,0%

40-44

45-49

50-54

55-59

Kinderopvang

10% In5,0% de branche Jeugdzorg daalde het verzuim tot 5,6%. Daarmee daalde het verzuim in Jeugdzorg weer voor het eerst 5%sinds drie jaar. Er zijn nog verschillen tussen de branches maar die lijken kleiner te worden. Het verzuim 4,0% percentage in de WJK sector (4,8%) ligt iets hoger dan het gemiddeld verzuim in Nederland. Daar schommelt 3,0% 0% < 20 20-24de 4,5% 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 > 60 het verzuim rond

14,6%

35-39

> 60

25%

23,3%

30-34

55-59

30%

52,2%

25-29

50-54

7: Verzuimpercentage excl. zwangerschap (in %) in de branches WJK (2004 – 2009) 7. Grafiek Verzuim

15% 25-29

20-24

45-49

Het 8,0%jaar 2009 was het jaar van de Mexicaanse griep. In januari van 2009 was er een griepgolf die bijna even veel 20% had op het verzuimpercentage als de Mexicaanse variant. Ondanks de twee griepgolven WMD impact die in 2009 plaats7,0% 3 vonden, daalde het verzuimpercentage in de branches (grafiek 7). Jeugdzorg 15%

35% Tabel 7: Instroom en verloop naar leeftijdscategorie in Jeugdzorg (2009)

0% < 20 45-49

40-44

35%

2,0% 1,0% Grafiek 7: Verzuimpercentage excl. zwangerschap (in %) in de branches WJK (2004 – 2009) 0,0% 2004 2005 2006 2007 2008 8,0%

2009 WMD Jeugdzorg Kinderopvang

5,0%

8,0% WMD

7,0%

4,0%

Jeugdzorg

6,0%

3,0%

Kinderopvang

5,0%

2,0%

4,0%

1,0%

3,0%

0,0% 2004

2,0%

2005

2006

2007

2008

2009

1,0% 0,0% 2004

40

2005

2006


2007

2008

2009

3

Het ziekteverzuimpercentage is inclusief het verzuim langer dan een jaar en exclusief zwangerschaps- en bevallingsverlof.

FCB OP WEG

41

In tabel 8 zien we dat het verzuim in de WJK sector de laatste jaren is gedaald. Het verzuim in de Nederlandse economie is stabiel. Tabel 8: Verzuimpercentage in WJK 2004-2009 Bron: CBS Statline (2009) FCB Arboconvenanten 2004 – 2006 (2008), FCB Verzuimcijfers 2007 (2008), FCB Verzuimspiegel 2009 (2010). Verzuim (excl zwangerschap)

2004

2005

2006

2007

2008

2009

W&MD

7,6%

7,1%

6,2%

5,5%

4,9%

4,31%

Jeugdzorg

5,0%

5,1%

5,0%

5,7%

6,0%

5,59%

Kinderopvang

5,9%

4,6%

4,4%

5,7%

5,5%

4,91%

WJK

6,2%

5,8%

5,3%

5,6%

5,4%

4,79%

Nederlandse Economie

4,3%

4,3%

4,4%

4,6%

4,3%

-

8. Verwachte ontwikkeling werkgelegenheid Hoe de werkgelegenheid in de Jeugdzorg zich de komende jaren gaat ontwikkelen is onzeker. In 2009 ging het Regiomarge-onderzoek uit van een doorgaande groei van de werkgelegenheid in de Jeugdzorg van gemiddeld minimaal 2,4% per jaar. Na het verschijnen van Regiomarge 2009 ontstonden hier vragen over. De afspraken tussen het Rijk en provincies over de financiering van de Jeugdzorg en de effecten van de financiële crisis zouden meer gevolgen voor de sector kunnen krijgen dan eerder werd aangenomen. FCB verrichtte hiernaar onderzoek. De conclusies was dat de groei van de financiering op basis van de rijksbegrotingen voor Jeugdzorg zeker een half procent kleiner is dan de oorspronkelijke scenario’s uit Regiomarge 2009. De verwachting voor de komende jaren is dat de werkgelegenheid rond de 2% groeit. De werkgelegenheidsontwikkeling in combinatie met de huidige populariteit van sociaalagogische opleidingen maken dat de arbeidsmarkt in de Jeugdzorg aan de ruime kant zal zijn. Op de lange termijn valt een toenemende vraag naar zorg en welzijn te verwachten. De sectoren Zorg en Welzijn leggen daarmee een groter beslag op de arbeidsmarkt, terwijl het arbeidsaanbod op de lange termijn nauwelijks groeit. Dit maakt dat op de lange termijn de branche Jeugdzorg met een krappe arbeidsmarkt te maken krijgt.

42


FCB OP WEG

43

FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht

44

T F E I

030 298 53 50 030 298 53 33 [email protected] www.fcbwjk.nl


FCB OP WEG. overzicht en vooruitblik dienstverlening JEUGDZORG

Recommend Documents