2012 Eva Niens LLL1C Leisure Life Inleverdatum: 21-6-2012
[DUURZAAMHEID EN DE OLYPMISCHE SPELEN]
1
Onderzoek Olympische spelen en duurzaamheid
Eva Niens 196843
[email protected] 21 juni 2012 Stenden Hogeschool
2
Voorwoord Voor u ligt het onderzoek naar de duurzaamheid van de Olympische spelen 2012 in Londen. Ik ben Eva Niens een student vrijetijdsmanagement van Stenden Hogeschool in Leeuwarden. In het kader van moduulopdracht 2 van het moduul Leisure Life heb ik onderzoek gedaan naar de duurzaamheid van de Olympische spelen 2012 in Londen. Dit rapport is bestemd voor mensen die interesse hebben in sport, de Olympische spelen en de combinatie met duurzaamheid. De opdracht van het moduul Leisure Life was om een onderzoek te doen naar een actueel thema in de vrijetijdssector. Hierbij moest je de literatuur gebruiken en een interview houden. Ik heb gekozen voor duurzaamheid en de Olympische spelen, omdat ik grote affiniteit heb met sport en ik zie in de sportsector een grote kans liggen om duurzaam te ondernemen. Ik wil graag Betty de Keizer bedanken voor haar bijdrage aan dit onderzoek. Zij heeft mij erg geholpen tijdens het interview en door haar heb ik ook nieuwe inzichten gekregen. Ik wens u veel plezier bij het doorlezen van mijn rapport.
3
Eva Niens 21-‐06-‐2012
Inhoudsopgave Samenvatting 1 Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Onderzoeksdoel 1.3 Probleemstelling en deelvragen 1.4 Literatuuronderzoek 1.5 Opbouw rapport 2 Onderzoeksmethode 2.1 Beschrijving van de onderzoeksmethode en onderzoeksinstrument 2.2 Beschrijving van de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd 3 Resultaten 3.1 Wat is duurzaamheid? 3.2 Wat is het belang van duurzaamheid? 3.3 Wat zijn de voordelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport? 3.4 Wat zijn de nadelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport? 3.5 Aan welke manieren van duurzaamheid doet de Olympische spelen 2012? 3.6 Wat zijn de verbeteringen ten opzichte van de vorige spelen? 4 Conclusie 4.1 Antwoorden per onderzoeksvraag 4.2 Beantwoording probleemstelling 4.3 Conclusie 4.4 Aanbevelingen Literatuurlijst Bijlage
blz; 5 blz; 6 blz; 6 blz; 7 blz; 7 blz; 7 blz; 8 blz; 9 blz; 10 blz; 11 blz; 12 blz; 13 blz; 14 blz; 16 blz; 17 blz; 18 blz; 18 blz; 19 blz; 20 blz; 21
4
Samenvatting Dit onderzoek heeft als hoofdthema duurzaamheid en de Olympische spelen. Om een beter beeld te krijgen van dit thema worden er een aantal subthema’s besproken. Allereerst word duidelijk wat duurzaamheid is. Duurzaamheid heeft te maken met een andere manier van denken. Je moet nadenken over de 3 p’s, people, planet en profit. Daarnaast is het noodzakelijk om het belang van duurzaamheid te weten. Duurzaamheid is van groot belang in deze huidige maatschappij. Als wij zo doorleven als nu zullen er veel problemen komen, zoals een te hoge waterstand en hongersnoden. Vervolgens komen de voordelen aan bot. De voornaamste voordelen zijn dat je aan een goede toekomst bouwt voor de volgende generaties op gebied van milieu, de mensheid en winstgevendheid. De nadelen worden ook in kaart gebracht. Deze nadelen hebben vooral te maken met het startkapitaal en het anders denken. Je moet eerst bewust worden van de huidige stand van zaken voordat je beseft dat je wat moet veranderen. Hierna komen twee belangrijke deelvragen voor de hoofdvraag. Allereerst wordt er gekeken aan welke manieren van duurzaamheid de Olympische spelen doet. Ze doen dat door middel van recyclen, elektrische auto’s, materialen, energie, denken aan de maatschappij en de toekomst. Vervolgens komen de verbeteringen ten opzicht van de vorige zomerspelen aan bod. De verbeteringen ten opzichte van de vorige spelen zit hem vooral in de kennis. Er is nu veel meer kennis dan 4 jaar gelden. Ook zijn er nieuwe ontwikkelingen gedaan binnen de duurzaamheid. Tijdens de spelen van 2012 rijden er elektrische auto’s rond en zal er veel digitaal gaan. Dit bespaart een heleboel papier en brandstof. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de Olympische spelen veel aan duurzaamheid doen, maar dat er ook nog een aantal verbeteringen zijn. Deze zijn te vinden in de aanbevelingen. Er worden drie aanbevelingen gedaan. Twee gaan over de maatschappelijke thema’s en eentje over de catering.
5
1 Inleiding 1.1 Aanleiding Ik ben aan dit onderwerp gekomen door te zoeken wat er speelt in de sport en evenementenbranche. Sport en evenementen trekt mij heel erg en wil hier later ook een baan in vinden. Ik ben op internet gaan zoeken naar artikelen en informatie en dit leek mij een interessant onderwerp. Ik ben dus zeer benieuwd hoe duurzaam de Olympische spelen zijn. Voor zover ik weet is hier nog geen onderzoek naar gedaan. In het artikel is wel te lezen dat er een milieuverslag is, maar deze is nergens te vinden. In de sector spelen verschillende dingen op gebied van duurzaamheid. In de sportsector neemt de aandacht voor duurzame ontwikkeling toe. Dit is op gebied van: gebouwen, biologische sportkantines, het gebruik van duurzame grondstoffen, sport als middel voor re-‐ integratie en het gebruik van bewegingsenergie. Ook in de evenementenbranche speelt duurzaamheid een belangrijke rol. Er wordt steeds meer belang gehecht aan duurzaam ondernemen en dus ook bij de evenementen. Verschillende voorbeelden zijn: lagere milieubelasting bij grondstoffen, watergebruik, verpakkingen en afval. Ook is er veel aandacht voor de arbeidsomstandigheden, natuurbeheer en voedselveiligheid. Dit onderwerp is momenteel zeer relevant. Zoals u hierboven heeft kunnen lezen zijn er verschillende ontwikkelingen in beide branches. De Olympische spelen is het grootste sportevenement van de wereld en het is zeer belangrijk dat zij aan duurzaamheid doen. Met zo’n evenement gebruik je bijvoorbeeld heel veel water, energie, afval enz. Door duurzaam te ondernemen kun je ervoor zorgen dat het milieu minder wordt belast. Dat is in deze tijden heel belangrijk. Duurzaam ondernemen is op zichzelf niet zo’n probleem, maar het vraagt wel grote investeringen. Dit zien sommige ondernemers als een tegenslag. Ze moeten alleen nadenken wat het op kan leveren. Wanneer er niet aan duurzaamheid gedaan wordt zullen op den duur bijvoorbeeld de grondstoffen en het eten opraken en grote stukken natuur zullen verdwijnen. Bij een groot evenement als de Olympische spelen zijn er miljoenen betrokkenen waaronder: sporters, sportbonden, bestuursleden, sponsoren en bezoekers. Artikel: Wateren, E.van der. (2011). ‘Olympische spelen 2012 worden groenste spelen ooit’. Geraadpleegd op 25 april via http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/1879412/2011/04/22/Olympische-‐ Spelen-‐2012-‐worden-‐groenste-‐spelen-‐ooit.dhtml 1.2 Onderzoeksdoel Inzicht krijgen in de duurzame activiteiten van de Olympische spelen, zodat er bepaald kan worden of ze genoeg doen aan duurzaam ondernemen.
6
1.3 probleemstelling en deelvragen Probleemstelling: In welke mate doet de Olympische spelen 2012 in Londen aan duurzaamheid? Deelvragen: -‐Wat is duurzaamheid? -‐Wat is het belang van duurzaamheid? -‐Wat zijn de voordelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport? -‐Wat zijn de nadelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport? -‐Aan welke manieren van duurzaamheid doet de Olympische spelen 2012? -‐Wat zijn de verbeteringen ten opzichte van de vorige spelen? 1.4 literatuuronderzoek In de literatuur heb ik naar verschillende bronnen gezocht over de duurzaamheid van de Olympische spelen. Ik heb artikelen, rapporten, boeken en internetbronnen gebruikt. Voor de gehele lijst verwijs ik u door naar de literatuurlijst achterin het rapport. Deze bronnen gaan gedeeltelijk over de onderzoeksvragen die ik heb opgesteld. Deze bronnen bevatten informatie over duurzaamheid, voordelen en nadelen van duurzaamheid, het belang van duurzaamheid, hoe de Olympische spelen duurzaam ondernemen en wat de verbeteringen zijn ten opzichte van 2008. Deze bronnen zijn sterk, omdat ze geschreven zijn door personen of organisaties die verstand hebben van het onderwerp. Er is ook informatie verzameld van de bedrijven die verschillende duurzame activiteiten of ideeën hebben/uitvoeren. Deze informatie komt dus van dicht bij de bron. Ook heb ik een rapport gevonden over duurzaamheid bij de Olympische spelen van 2008. Er kan dus goed een vergelijking worden gemaakt tussen de spelen van 2008 en 2012. Er zijn bronnen die duurzaamheid op een andere manier definiëren, maar dit ligt dicht bij elkaar. Voor de rest heb ik geen tegenstrijdigheden gevonden in de bronnen. Iedereen bron beweert dat de Olympische spelen duurzaam zijn. De zwakte van dit onderwerp is dat het evenement nog moet plaatsvinden en alle beloftes moeten dus nog uitkomen. Je hebt nu dus nog geen 100% dat alles ook in praktijk gebracht gaat worden. Er wordt beweert dat het de meest duurzame spelen wordt die we gehad hebben, maar dit moet nog uitkomen. 1.5 Opbouw rapport Zoals u net de aanleiding, de probleemstelling en de deelvragen van het rapport gelezen. In het volgende hoofdstuk wordt mijn onderzoeksmethode uitgelegd. Hierin wordt duidelijk wie ik heb geïnterviewd en welke middelen ik daarvoor gebruikt heb. In het derde hoofdstuk bevinden zich de resultaten van het onderzoek. Deze zijn gebaseerd op de literatuur en het interview wat gehouden is. Er wordt hierbij een vergelijking gemaakt tussen de literatuur en het interview. Vanuit deze resultaten zijn er conclusies geschreven en aanbevelingen gemaakt. Deze staan beschreven in het vierde hoofdstuk. Na de aanbevelingen bevinden zich nog de bijlagen met hierin het volledig uitgewerkte interview en als laatste de literatuurlijst. Voor een gestructureerd overzicht van het rapport verwijs ik u naar de inhoudsopgave.
7
2 Onderzoeksmethode 2.1 Beschrijving van de onderzoeksmethoden en onderzoeksinstrument Voor mijn onderzoek heb ik gebruikt gemaakt van kwalitatief onderzoek. Ik heb een diepte interview gedaan met een deskundige. Voor dit onderzoek is de voorzitter van stichting duurzame sport Betty keizer geïnterviewd. Betty de Keizer heeft na haar carrière als senior beleidsmedewerker duurzaam ondernemen bij de Universiteit van Amsterdam haar eigen bedrijf opgericht. Dit bedrijf laat ondernemers zien hoe ze duurzaam kunnen ondernemen en ze ondersteunt projecten. Zij heeft in 2011 de Entre Prix prijs gewonnen met haar website De Keizer Kennismakelaar. De SVE reikt elk jaar de Entre Prix uit aan een onderneemster die onderneemt op een maatschappelijke verantwoorde en innovatieve manier. Naast het kwalitatieve onderzoek is er ook gebruik gemaakt van deskresearch. Alle bronnen die hierbij gebruikt zijn, zijn externe bronnen. Als onderzoeksinstrument is er een vragenlijst gebruikt bij het interview. Hieronder staat deze vragenlijst. Voor het gehele interview verwijs ik u naar de bijlage. -‐Wat verstaat u stichting onder duurzaamheid? -‐ Wat zijn de belangrijkste voordelen van duurzaamheid in de sport? -‐ Zijn er ook nadelen van duurzaamheid? -‐Op welke manieren kan de sport het beste duurzaam ondernemen? Thema Doel Duurzaamheid Erachter wat duurzaamheid precies inhoud en een duidelijk beeld krijgen van duurzaamheid en duurzaam ondernemen. Voordelen duurzaamheid De voordelen van duurzaamheid in het algemeen en in de sport op een rijtje zetten, zodat er een goed overzicht ontstaat van de positieve bijdragen van duurzaamheid van de maatschappij, de aarde en de bedrijven. Nadelen duurzaamheid Erachter komen wat de belangrijkste nadelen zijn en in hoeverre deze een blokkade vormen voor het duurzaam ondernemen. Manier van duurzaam ondernemen binnen Door alle mogelijke manieren van duurzaam de sport ondernemen in de sport in kaart te brengen, erachter komen wat de Olympische spelen al doen en wat ze nog kunnen verbeteren.
8
2.2 Beschrijving van de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd Allereerst ben ik gaan brainstormen over het onderwerp. Hierbij dacht ik na over, at wil ik te weten wilde komen en wat de hoofdpunten waren van duurzaamheid en de Olympische spelen. Uit deze brainstorm kwamen een aantal richtlijnen en subthema’s. Deze thema’s ben ik verder gaan uitwerken door onderzoek te doen. Hierboven vind u een tabel met de gebruikte thema’s. Dit begon met een deskresearch. Er zijn veel bronnen gebruikt om de antwoorden op mijn vragen te krijgen. Ik heb gebruik gemaakt van boeken, internetartikelen en een rapport. Na mijn deskresearch heb ik een interview gehouden met Betty de Keizer. Aan de hand van mijn vragenlijst heeft zij antwoord gegeven op mijn vragen. Deze antwoorden heb ik vergeleken met de resultaten van de deskresearch. Deze vergelijkingen staan beschreven in mijn onderzoek. Na deze resultaten te vergelijken heb ik kort en bondig antwoord gegeven op mijn deelvragen en hoofdvraag. Uit deze antwoorden heb conclusies getrokken. Uit deze conclusies zijn 3 aanbevelingen gekomen.
9
3 Resultaten 3.1 Wat is duurzaamheid? Allereerst is het belangrijk om te weten wat duurzaamheid is. Hieronder vind u een definitie en uitleg van duurzaamheid. Definitie De definitie van Duurzaamheid is: “Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van de toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen” (Verenigde Naties, “Our common future”) Duurzaamheid gaat dus over aan menselijke behoefte voldoen, maar dan zonder dat de mensen, de economie of het milieu schade lijden. Duurzaamheid is de laatste jaren erg belangrijk geworden. Bijna alle bedrijven doen aan duurzaamheid. Er wordt vaak gebruik gemaakt van de drie p’s bij duurzaamheid. Deze p’s zijn: people, profit en planet. Dit houdt in dat we rekening houden met de mensen/maatschappij, winst en aarde. People
Gezondheid, Onderwijs & zelfontplooiing, Vrede, Veiligheid, Vrijheid & democratie, deelname &emancipatie, rechtvaardigheid, Consumeren & genieten, Cultuur & tradities, Solidariteit
Planet
Klimaat & atmosfeer, Oceanen & kustgebieden, Zoet water, Biodiversiteit, Stilte & rust
Prosperity
Continuïteit van productie, Betrouwbaarheid & transparantie, infrastructuur
Bron:Roorda,2007 Duurzaam ondernemen: Zoals hierboven al is aangegeven maken veel bedrijven gebruik van duurzaam ondernemen. Ze gebruiken dit als unique selling point of om geld te besparen in de toekomst. Hieronder beschrijf ik verschillende voorbeelden van duurzaam ondernemen op verschillende gebieden: Duurzaam Ondernemen op gebied van milieu. In de wet staan bepaalde regels voor het minimaliseren van de milieubelasting van het bedrijf. Ze moeten dit beperken door:
Het gevaar en hinder beperken Energie besparen Afval scheiding
10
Vervolgens het welzijn van de maatschappij. Dat is wanneer een bedrijf een product of dienst zodanig vernieuwt dat het leidt tot meer welzijn van de samenleving. Bijvoorbeeld door:
Diervriendelijk produceren Producten beschikbaar maken voor gehandicapten Planten en bomen aanleggen rond de panden Ondersteunen van buurtactiviteiten
Interview: Uit het interview bleek dat duurzaamheid een breed woord is. Eigenlijk te breed voor de huidige maatschappij. De geïnterviewde heeft een ideaal toekomst beeld in haar hoofd waarin plaats is voor iedereen. We moeten respect hebben voor elkaar en voor de natuur. Iedereen zal hier gelukkiger van worden. Duurzaamheid dwingt om verder te kijken dan je eigen belang en rekening te houden met iedereen en alles om ons heen. Vergelijking: In de literatuur wordt vooral per p geschreven wat ermee bedoeld wordt en waar mensen aan moeten denken bij duurzaamheid. Dit kan door de onderdelen people, planet en profit. Het zelfde komt aan bod bij het interview, maar dan meer persoonlijk. Er wordt vanuit een ideaalbeeld gedacht waarin iedereen respect heeft voor elkaar en voor de natuur. Hierbij spelen de P’s van people en planet ook een belangrijke rol. 3.2 Wat is het belang van duurzaamheid? Deze paragraaf staat in het teken van het belang van duurzaamheid. Dit wordt beschreven aan de hand van een voorbeeld in de laatste alinea. Duurzaam of maatschappelijk verantwoord ondernemen is geen unieke eigenschap meer, maar een vast waarde waar het draait om het leveren van een goede bijdrage aan de maatschappij. Steeds meer worden ondernemers bewust van hun verantwoordelijkheid daarin. De consumenten gaan het vanuit dat een bedrijf of evenement aan duurzaam ondernemen doet. Zij eisen dit eigenlijk van de ondernemers en wensen hier niet meer voor te betalen. Wanneer een bedrijf niet aan duurzaam ondernemen doet gaan ze gewoon naar een ander, omdat er genoeg keus is. Ook de natuur is in gevaar als wij iedereen gewoon door zou gaan zonder aan de p van planet te denken. De uitstoot van broeikasgassen moet verminderd worden. Er is al een noodsignaal afgegeven over de opwarming van de aarde. De laatste jaren warmt de aarde op en de laatste tijd komt dat gevaarlijk dicht in de buurt van de extra 2 graden. Dit heeft grote gevolgen voor de mens, natuur en zeespiegelstijging. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen met betrekking tot het milieu.
11
3.3 Wat zijn de voordelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport? Er zijn veel voordelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport. Hieronder vind u de belangrijkste voordelen. Literatuur: Er zijn veel voordelen te halen uit duurzaam ondernemen: Sport en bedrijfsleven: -‐Maatregelen, bijvoorbeeld op het gebied van energiebesparing, verdienen zich snel terug; -‐Een prettig werkklimaat resulteert in vermindering van het ziekteverzuim en een verhoging van de productiviteit van de medewerkers binnen het bedrijf en er zal meer interesse zijn om bij het bedrijf te komen werken; -‐Op langere termijn is er ook financieel voordeel te halen aan verbeterde efficiëntie en reputatie van het bedrijf; -‐Duurzaam Ondernemen leidt vaak tot innovatie en dit verstevigd de concurrentiekracht; -‐De wereld wordt beter van duurzaam ondernemen en er wordt bijgedragen aan een goede toekomst voor de volgende generaties; Interview: Duurzaamheid in de sport is zeer belangrijk. Iedereen heeft wel een relatie met sport. Er zijn weinig mensen die totaal niks met sport hebben. Sport heeft dus een grote verantwoordelijkheid. Je bereikt de gehele maatschappij van kinderen tot ouderen. Via de sport kun je dus veel mensen bereiken en er valt veel te behalen qua duurzaamheid. Natuurlijk zijn er ook de ‘standaard’ voordelen van duurzaamheid, zoals het tegengaan van kinderarbeid en het milieuvriendelijk produceren. Uiteindelijk kunnen bedrijven ook veel financieel voordeel halen uit duurzaam ondernemen. Vergelijking: De uikomsten van het literatuuronderzoek en het interview komen vrijwel overeen. Het is belangrijk voor de toekomst van mensen, de aarde en de winst. Een belangrijk punt wat naar voren komt bij het interview is de duurzaamheid binnen de sport. Je kunt via de sport grote groepen bereiken die op deze manier bewust worden van duurzaamheid.
12
3.4 Wat zijn de nadelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport? Naast de voordelen van duurzaam ondernemen zijn er ook nadelen. Deze nadelen vind u in deze paragraaf. Literatuur: Een aantal nadelen van maatschappelijk verantwoord ondernemen: • Het is vaak duurder • Niet alle klanten hebben meer geld over voor een duurzaam ontwikkeld product • In het begin moet er veel geïnvesteerd worden • Het past niet bij alle bedrijven Interview: Uit het interview bleek dat vaak het startkapitaal vaak als nadeel gezien kan worden. Veel bedrijven kunnen niet zoveel investeren. Ook het anders denken werd als nadeel of in ieder geval als blokkade gezien. Het kost veel tijd en moeite om anders te gaan denken. Er moet op een andere manier naar bepaalde dingen gekeken worden, omdat je anders niks kunt verbeteren. Wanneer deze kijk is ontwikkeld kan er niet meer anders gehandeld worden dan duurzaam ondernemen. Als je maar wil kan elk bedrijf duurzaam ondernemen. Vergelijking: Er werd aangegeven in het interview dat bij ieder bedrijf duurzaamheid past als je het maar wil. Het kost tijd om anders te gaan kijken naar bepaalde zaken, maar wanneer dit bereikt wordt speelt duurzaamheid een belangrijke rol. Een overeenkomst is dat de financiën soms roet in het eten kunnen gooien en dan voornamelijk kleine bedrijven.
13
3.5 Aan welke manieren van duurzaamheid doet de Olympische spelen 2012? Er zijn verschillende bedrijven die zich bezighouden met de duurzaamheid van de Olympische spelen. Elk bedrijf doet dat op zijn eigen manier en met zijn eigen plannen. Hieronder vind u alle duurzame systemen, acties en onderdelen van de Olympische spelen 2012. Systeem Voor de Olympische Spelen in 2008 heeft Atos al een remote informatiesysteem voor sportcommentatoren ontwikkeld. Hierdoor hoefde sportcommentatoren minder te reizen. Dit heeft als gevolg dat er minder CO2-‐uitstoot was en ook lagere kosten. Ditzelfde systeem wordt in London ook weer gebruikt. Een verandering in vergelijking met de vorige spelen is dat er in London geen grote hoeveelheden papier meer afgedrukt zullen worden. De wedstrijdschema’s en resultaten zullen direct op de computer worden gezet en er wordt gezorgd dat de journalisten Recycling Op gebied van recycling wordt ook veel gedaan bij de Olympische spelen van 2012. Dit wordt onder andere gedaan door Coca-‐Cola en het Nederlandse bedrijf Neptunus. Coca-‐Cola gaat alle producten die ze leveren aan de Olympische spelen maken van 100. Recyclebare verpakkingen. Lege flesjes zullen gerecycled worden tot nieuwe flesjes. Het bedrijf Neptunus heeft ook een idee voor optimale recycling. Zij hebben de opdracht gekregen om een VIP-‐locatie te bouwen. Deze locatie moest zo duurzaam mogelijk zijn. Zij hebben een tent ontwikkeld van 12.000 vierkante meter die na afloop van de Olympische spelen wordt afgebroken om in delen over de hele wereld te worden hergebruikt. De tenten zijn 148 meter lang en voorzien van trappen, balkons en liften. Alles is afbreekbaar en volledig her te gebruiken. Doordat de Olympische spelen zich richt op recyclebare materialen besparen ze ongeveer 100.00 ton aan CO2 uitstoot. Dit kun je vergelijken met 65.000 auto’s die een jaar lang niet rijden. Naaste de Coca-‐Cola verpakkingen zal de Olympische spelen ook bij andere producten ervoor zorgen dat er biologische verpakkingen om de producten heen zitten. De verpakkingen moeten gemakt worden van bio-‐plastic wat gemaakt wordt van zetmeel of van op cellulosegebaseerde kunststoffen. Deze biologische verpakkingen gaan naar een vergistinginstallatie waar het wordt omgezet in energie.
Elektrische auto’s Autofabrikant BMW gaat als sponsor van de Olympische Spelen 2012 200 elektrische auto’s leveren. In totaal leveren ze 4000 auto’s waarvan er 200 elektrisch zijn. De andere 3.800 auto’s hebben een CO2-‐uitstoot van minder dan 120 gram per kilometer. De auto’s worden gebruikt voor het vervoer van bijna alle atleten, official, sponsoren, journalisten en ook de Vips worden hiermee vervoerd in London.
14
Naast auto’s zijn er ook elektrische oplaadpunten nodig op het terrein van de Olympische Spelen 2012 in London. Deze punten worden geleverd door het Nederlandse Technologiebedrijf GE. Dit bedrijf levert in totaal 120 elektrische oplaadpunten. Dit is om het gebruik van elektrische auto’s te stimuleren, maar ook voor de elektrische auto’s die de organisatie zelf tot de beschikking heeft. De laadstations maken het mogelijk om een auto volledig op te laden in maar 4 uur. Na de Olympische spelen blijven de laadstations staan en wordt het onderdeel van de openbare oplaadinfrastructuur in Londen. GE ondersteunt hiermee de ontwikkeling van duurzame mobiliteit en niet alleen tijdens de spelen, maar ook daarna. Materialen
Het hout dat gebruikt wordt bij het bouwen van de stadions en andere accommodaties van de Olympische spelen is 100% duurzaam hout. Een voorbeeld zijn de deuren in het Olympisch dorp. Deze zijn gemaakt van FSC gecertificeerd hout. Dit hout is afkomstig van verantwoord en legaal bosbeheer. Niet alleen deuren, maar ook andere onderdelen van de verschillende accommodaties zijn van FSC gecertificeerd hout gemaakt. Energie Tijdens de Olympische spelen is er een nieuwe manier van energie opwekken. Er zijn speciale tegels ontworpen waardoor bezoekers van de Olympische spelen 2012 energie kunnen opwekken door alleen maar te lopen. De tegels zetten hun bewegingen om in energie. Deze energie wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het verlichten van de straten. Wanneer het druk is in de stad kan er wel 2,1 Watt energie opgewekt worden. Een tweede gunstige bijkomstigheid is dat de tegels gemaakt worden van gerecycled rubber. De tegels gaan 5 jaar lang mee en worden voor het eerst getest bij de Olympische spelen. Maatschappij Coca-‐Cola heeft een speciale campagne opgestart voor inwoners van Londen. Coca-‐Cola hoopt dat de inwoners zo meer betrokken raken bij de Olympische spelen en hier ook profijt van hebben. Ze moeten ervoor zorgen dat de inwoners en het evenement iets aan elkaar hebben. Niet alleen tijdens het evenement, maar ook daarna. Toekomst Er wordt niet alleen duurzaam gebouwd, maar er wordt ook gedacht aan de toekomst. Een groot deel van het Olympische terrein wordt na de spelen het grootste stedelijk natuurpark van Europa. Dit gaat om ongeveer 250 hectare.
15
3.6 Wat zijn de verbeteringen ten opzichte van de vorige zomerspelen in 2008? Het is interessant om te kijken in welke opzichten de Olympische spelen zich heeft verbeterd ten aanzien van duurzaamheid. Hieronder vind u verschillende voorbeelden. Zoals eerder vermeld heeft atos een systeem ontwikkeld voor de Olympische spelen. Deze was ook bij de Olympische spelen in Beijing. Er is wel een verschil in het systeem. In Beijing werd nog veel afgedrukt op papier, zoals wedstrijdschema’s en andere resultaten. Ook deze resultaten zullen nu digitaal aan de journalisten geleverd worden. Dit vermindert het papierverbruik aanzienlijk. “Kijk bijvoorbeeld eens naar het transport van deelnemers en toeschouwers. Voor het beslag dat dit legt op het milieu en de beschikbare grondstoffen is op dit moment nog geen echt duurzame oplossing” (Hans Blanket) Dit is een quote van Hans Blanket die hij heeft gedaan in een interview voor het rapport van DHVtimes. Tijdens de spelen van 2008 beschikte de organisatie niet over elektrische auto’s en andere zuinige voertuigen. De spelen van 2012 beschikken zoals u al eerder heeft gelezen in dit rapport over 200 elektrische auto’s. Daarnaast zijn er ook nog zeer zuinige auto’s beschikbaar gesteld. Een groot verschil met de spelen in 2008 is dus het vervoer van de deelnemers en toeschouwers. In 2008 is er bij de bouw van de stadions rekening gehouden met de toekomst. Het gebouw moest multifunctioneel zijn, zodat het ook na de spelen nog gebruikt kon worden. Dit is een overeenkomst met de Spelen van 2012, maar Londen gaat nog veel verder. Wanneer de Olympische spelen afgelopen is zal het terrein omgebouwd worden tot het grootste stedelijke natuurpark van Europa. In de vorige paragraaf kunt u de rest van de duurzame activiteiten van de Olympische spelen vinden. Deze zijn allemaal uniek en nog niet eerder uitgevoerd op een evenement van de Olympische spelen.
16
4 Conclusie 4.1 antwoorden per onderzoeksvraag Hieronder staan kort en krachtig de antwoorden op de onderzoeksvragen. Wat is duurzaamheid? Duurzaamheid heeft te maken met een andere manier van denken. Je moet nadenken over de 3 p’s, people, planet en profit. Deze punten moeten vervolgens in je bedrijf, sportvereniging enz. verwerkt worden. Wat is het belang van duurzaamheid? Duurzaamheid is van groot belang in deze huidige maatschappij. Als wij zo doorleven als nu zullen er veel problemen komen, zoals een te hoge waterstand en hongersnoden. Wat zijn de voordelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport? Er zijn veel voordelen van duurzaamheid. De voornaamste voordelen zijn dat je aan een goede toekomst bouwt voor de volgende generaties op gebied van milieu, de mensheid en winstgevendheid. Dit kun je uitstekend via de sport uiten, omdat je dan veel mensen bereikt. Wat zijn de nadelen van duurzaam ondernemen en duurzaamheid in de sport? Naast voordelen zijn er ook een klein aantal nadelen. Deze nadelen hebben vooral te maken met het startkapitaal en het anders denken. Je moet eerst bewust worden van de huidige stand van zaken voordat je beseft dat je wat moet veranderen. Dit kost geld, maar levert ook weer geld op. Aan welke manieren van duurzaamheid doet de Olympische spelen 2012? De Olympische spelen van 2012 hebben een hoop manieren hoe ze aan duurzaamheid doen. U heeft in het rapport kunnen lezen dat ik ze heb onderverdeeld in subcategorieën. Deze categorieën zijn: systeem, recyclen, elektrische auto’s, materialen, energie, maatschappij en toekomst. Zoals u kunt lezen doet de Olympische spelen dus veel aan duurzaamheid op verschillende manieren. Voor een toelichting verwijs ik u naar het rapport. Wat zijn de verbeteringen ten opzichte van de vorige zomerspelen in 2008? De verbeteringen ten opzichte van de vorige spelen zit hem vooral in de kennis. Er is nu veel meer kennis dan 4 jaar gelden. Ook zijn er nieuwe ontwikkelingen gedaan binnen de duurzaamheid. Tijdens de spelen van 2012 rijden er elektrische auto’s rond en zal er veel digitaal gaan. Dit bespaart een heleboel papier en brandstof.
17
4.2 Beantwoording probleemstelling Hieronder staat het antwoord op de hoofdvraag beschreven: In hoeverre doet de Olympische spelen 2012 aan duurzaamheid. De probleemstelling van dit onderzoek is in welke mate doet de Olympische spelen 2012 in Londen aan duurzaamheid. Uit dit onderzoek zijn verschillende vormen van duurzaamheid gekomen. Er kan duurzaam ondernomen worden op het gebied van people, planet en profit. De Olympische spelen 2012 heeft van alle drie de vormen wat. Ze gebruiken duurzame en recyclebare materialen, elektrische auto’s, duurzame systemen, een project voor de maatschappij en ze denken aan de toekomst. Voor de exacte projecten verwijs ik u naar paragraaf 3.5. Hierin vind u alle bovengenoemde projecten en een toelichten daarbij. Er zijn ook een aantal dingen die verbeterd kunnen worden of waar ze nog meer mee kunnen besparen. Dit kunt u vinden bij de aanbevelingen. 4.3 Conclusie De conclusie van dit onderzoek is, is dat de Olympische spelen al veel aan duurzaamheid doen. Zij doen dit op verschillende manieren. Ze zijn zoals eerder vermeld bezig met duurzame systemen, duurzame en recyclebare materialen, elektrische auto’s, een maatschappelijk project en de toekomst. Het is zeer belangrijk dat zo’n groot evenement als de Olympische spelen zich bezig houd met duurzaamheid. Er zijn namelijk haast geen nadelen en juist wel een groot aantal voordelen. Het enige nadeel wat naar voren kwam waren de investeringen, maar een groot evenement als de Olympische spelen moet hier geen last van hebben. Daarnaast levert het duurzaam ondernemen een legioen aan voordelen. Allereerst zullen ze er op de langer termijn winst uit halen, omdat ze veel brandstoffen, materialen en energie besparen. Ten tweede geven ze een goed voorbeeld voor de rest van de wereld. Er zullen miljoenen mensen kijken naar de Olympische spelen en deze mensen worden gestimuleerd om ook over duurzaamheid na te gaan denken. Ten derde is er aandacht voor de maatschappij. De mensen moeten niet vergeten worden en alle producten en dergelijke mogen niet door kinderen gemaakt worden. Op het gebied van maatschappij zou de Olympische spelen nog wel meer kunnen ondernemen. Dit komt terug bij de aanbevelingen. Als laatste zorg je met duurzaamheid ervoor dat je een goede wereld achterlaat voor de volgende generaties. Wanneer er doorgegaan zou worden als nu, zouden er een hoop problemen ontstaan met de grondstoffen, waterspiegel enzovoort. Tot slot laat de Olympische spelen zien dat ze innovatief zijn. Ze hebben zich zeer verbeterd ten opzichte van de Olympische spelen 4 jaar geleden. Er is meer kennis en deze hebben zij ook toegepast. Ze zijn een voorloper op gebied van duurzaamheid. Dit laten zij alleen nog niet aan de wereld blijken.
18
4.4 Aanbevelingen Maatschappelijke thema’s Het is zeer belangrijk om bij een groot evenement als de Olympische spelen ook aan de maatschappelijke thema’s te denken. Er wordt een project gedaan voor de inwoners van Londen. Dat zij zich meer betrokken voelen bij het evenement, het sporten en de duurzaamheid, maar er zou nog veel meer gedaan worden voor de maatschappij. Allereerst is het belangrijk dat er meer rolstoelplaatsen komen en dat de stadions rolstoelvriendelijk zijn. Niet alleen tijden de Paralympics, maar ook tijden de gewone Olympische spelen. Deze mensen moeten het stadion kunnen bezoeken en op een goede plek zitten. In mijn onderzoek heb ik niks kunnen vinden over rolstoelplekken. Je mag er dus vanuit gaan dat dit geen prominente rol heeft binnen de Olympische spelen. Dit is zeer kwalijk, omdat er ook gedacht moet worden aan de rolstoelgebruikers, want die hebben even veel recht om wedstrijden te bezoeken als mensen zonder rolstoel. Een tweede zeer belangrijke aanbeveling gaat om de mensenrechten. Uit recentelijk onderzoek van playfair 2012 is gebleken dat de kleding die gedragen wordt door de atleten en de vrijwilligers gemaakt wordt onder slechte omstandigheden. De werknemers van de merken Adidas en Next krijgen lage lonen, moeten veel overwerken en mogen niet klagen, omdat ze anders ontslagen worden. De Olympische spelen moet ingrijpen en regels opstellen voor de kledingfabrikanten. Zij zijn onder andere verantwoordelijk voor deze slechte omstandigheden. Zij kiezen de merken uit die mogen leveren aan de Olympische spelen. De werknemers moeten normale lonen verdienen, normale werktijden krijgen en ze moeten een vakbond krijgen. Dit is niet moeilijk om in te stellen. Dit kost alleen meer geld, maar die mensen hebben daar recht op. De mensenrechten worden geschonden en dat kan niet in deze tijd en met een dergelijk evenement. Catering Tijdens de Olympische spelen moet er gezorgd worden voor veel eten. Zoals uit mijn onderzoek is gebleken zorgt de Olympische spelen ervoor dat het eten en andere dingen verpakt wordt in biologische verpakkingen. Er wordt alleen geen rekening gehouden met biologisch eten. Door al die duizenden atleten, vrijwilligers en andere mensen te voorzien van biologisch en gezond eten draag je bij aan een goede natuur. Bij biologisch eten en biologische landbouw gaat het om het beperken van de belasting voor het milieu. Gevaarlijke en schadelijke stoffen worden niet gebruikt, waardoor de grond en het eten goed blijft. Dit is dus zeer goed voor de aarde en de mens. Het zou nog beter voor de Olympische spelen zijn als ze boerderijen en dergelijke bedrijven uit de buurt inhuren om voor het eten te zorgen. Dit zorgt ervoor dat de uitstoot van vrachtwagens en andere vervoermiddelen laag is, omdat het eten uit de buurt komt. Dit is ook goed voor de lokale economie.
19
Literatuurlijst bio journaal. (2011, mei 2). Opgeroepen op juni 10, 2012, van www.biojournaal.nl/nieuwsbericht_detail.asp?id=3834 de keizer kennismakelaar. (sd). Opgeroepen op juni 10, 2012, van http://www.doeduurzaam.nu/projecten/Duurzaam_Sporten.php DHV. (2008). Rapport Olympische spelen 2008. energieportal. (2012, maart 22). Opgeroepen op juni 9, 2012, van http://www.energieportal.nl/Nieuws/Duurzame-‐mobiliteit/Eerste-‐elektrische-‐laadpunten-‐van-‐ geinstalleerd-‐op-‐terrein-‐Olympische-‐Spelen-‐7646.html FNVmondiaal. (2012, juni 1). Opgeroepen op juni 12, 2012, van http://www.fnvmondiaal.nl/wereld_van_fnv_mondiaal/nieuwsberichten/Mensenrechten_rondom_ Olympische_sportartikelenindustrie_systematisch_geschonden/ FSC Belgium . (2012, aril 20). Opgeroepen op juni 5, 2012, van http://www.bouwenwonen.net/nieuwbouw/duurzaambouwen/read.asp?id=30884&content=Olympi sch-‐Park-‐London-‐2012-‐officieel-‐PEFC-‐en-‐FSC-‐gecertificeerd Hivos. (2011, Juni 1). Opgeroepen op Mei 30, 2012, van http://www.hivos.nl/dut/Campagnes/Energie/Nieuws/Noodsignaal-‐over-‐opwarming-‐van-‐de-‐aarde Kenniscentrum Duurzaam MKB. (sd). Opgeroepen op Mei 12, 2012, van http://www.duurzaammkb.nl/duurzaam_ondernemen Laan, T. v. (2012, juni 6). Opgeroepen op juni 10, 2012, van http://www.bnr.nl/programma/bnrduurzaam/798095-‐1109/coca-‐cola-‐komt-‐met-‐duurzame-‐ campagne-‐olympische-‐spelen Mulder, M. (2011). Leisure! Bussum: Coutinho. platform duurzaamheid. (sd). Opgeroepen op Mei 23, 2012, van http://www.platformduurzaamheid.net/index.php?/Wat-‐is-‐Duurzaamheid/achtergrond-‐ duurzaamheid/wat-‐is-‐duurzaamheid.html sienot, M. (2011, september 30). Opgeroepen op juni 7, 2012, van http://www.hetkanwel.net/2011/09/30/coca-‐cola-‐zet-‐duurzaamheid-‐in-‐spotlight-‐olympische-‐ spelen-‐2012/ Van Wateren, E. (2011, April 22). Opgeroepen op Mei 7, 2012, van Trouw: http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/1879412/2011/04/22/Olympische-‐Spelen-‐ 2012-‐worden-‐groenste-‐spelen-‐ooit.dhtml Zweers, A. (2011, september 28). Opgeroepen op juni 10, 2012, van http://www.mt.nl/286/46356/duurzaam-‐business/nederlanders-‐maken-‐olympische-‐vip-‐tent.html
20
Bijlagen
Interview: Betty de Keizer
-‐Wat verstaat uw stichting onder duurzaamheid? Duurzaamheid is een breed woord. Eigenlijk te breed voor de huidige maatschappij. Ik heb een ideaal toekomst beeld in mijn hoofd waarin plaats is voor iedereen. We moeten respect hebben voor elkaar en voor de natuur. Iedereen zal hier gelukkiger van worden. Duurzaamheid dwingt om verder te kijken dan je eigen belang en rekening te houden met iedereen en alles om ons heen. -‐ Wat zijn de belangrijkste voordelen van duurzaamheid in de sport? Duurzaamheid in de sport is zeer belangrijk. Iedereen heeft wel een relatie met sport. Er zijn weinig mensen die totaal niks met sport hebben. Sport heeft dus een grote verantwoordelijkheid. Je bereikt de gehele maatschappij van kinderen tot ouderen. Ik zeg altijd dat wanneer een sportclub alleen al 1 zonnepaneel op het dak zet dit goed is voor de uitstraling, het imago en de stimulatie van duurzaamheid. Via de sport kun je dus veel mensen bereiken en er valt veel te behalen qua duurzaamheid. -‐ Zijn er ook nadelen van duurzaamheid? Een nadeel is dat je een andere manier van kijken moet ontwikkelen. Er wordt vaak gedacht dat het moeilijk is en dat het veel geld kost. Wanneer mensen bewust worden van hun handelingen en hoe ze duurzaam kunnen ondernemen zullen ze niet anders meer willen. Er is natuurlijk wel geld nodig om te investeren in duurzaamheid. Di is vooral lastig voor de kleiner bedrijven, omdat zij geen grote buffer hebben. Wat nog meer als nadeel beschouwd kan worden is dat je experts moet inhuren die plannen maken om duurzaam te kunnen ondernemen. Dit kost tijd en geld, maar uiteindelijk is het zeker de moeite waard. -‐Op welke manieren kan de sport het beste duurzaam ondernemen? Er zijn veel verschillende manieren waarop de sport het beste duurzaam kan ondernemen. Er moet aan veel dingen gedacht worden. Allereerst de sportmaterialen, bijvoorbeeld de ballen en de vlaggen. Er zijn ballen die gemaakt zijn van rubber uit duurzaam beheerde bossen. Bij de sportkleding speelt duurzaamheid een belangrijke rol. Het Nederlands elftal speelt in shirtjes die gemaakt zijn van petflessen. Het volgende punt is de voeding en catering. Er valt veel te halen op dit gebied. Je kunt denken aan biologisch voedsel, maar ook aan de verpakkingen van het eten. Bij de voeding komt ook de regionale economie kijken. Zorg ervoor dat je producten ook hiervandaan haalt. Dit is goed voor het transport, maar ook voor de lokale economie. Er moet ook over het transport nagedacht worden. Voornamelijk bij de Olympische spelen komen er miljoenen mensen op af, maar niet alleen de mensen moet vervoerd worden, maar ook de materialen enz. Dan komen we bij het laatste punt de sociale thema’s. Dit zijn bijvoorbeeld goede plekken voor gehandicapten,
21
maar ook het tegengaan van kinderarbeid. Naast deze sociale thema’s zijn er natuurlijk nog veel meer thema’s waar aandacht aan geschonken kan worden.
22
