Krachtighuizen 2.0. Revitalisering Krachtighuizen. Leisure Result en Aveco de Bondt

Krachtighuizen 2.0 Revitalisering Krachtighuizen

Opdrachtgever:

SVGV / Gemeente Putten

Opdrachtnemer:

Leisure Result en Aveco de Bondt

Datum:

Mei 2009

AVECO DE BONDT & LEISURE RESULT

INHOUD 1.

INLEIDING ___________________________________________________________ 3 1.1 Leeswijzer ________________________________________________________ 3 2. DOELSTELLINGEN EN AANPAK _________________________________________ 4 2.1 Doelstellingen _____________________________________________________ 4 2.2 Aanpak ___________________________________________________________ 4 3. MARKTCIJFERS VERBLIJFSRECREATIE EN TOERISME _____________________ 6 3.1 Conclusies marktanalyse _____________________________________________ 6 4. HUIDIGE SITUATIE ____________________________________________________ 8 4.1 Krachtighuizen _____________________________________________________ 8 4.2 De knelpunten _____________________________________________________ 8 4.3 De gewenste situatie ________________________________________________ 9 4.4 Conclusie ________________________________________________________ 10 5. VISIE OP DE REVITALISERING van Krachtighuizen _________________________ 11 5.1 Uitgangspunten ___________________________________________________ 11 5.2 Organisatie_______________________________________________________ 11 5.3 Inrichting Krachtighuizen Nieuwe Stijl __________________________________ 11 5.3.1 Entree van Krachtighuizen _______________________________________ 11 5.3.2 Kruising Oude Garderenseweg en Voorthuizerstraat: rotonde en recreatie elementen ___________________________________________________________ 12 5.3.3 Oude Garderenseweg: verkeersveiligheid en parkeren _________________ 13 5.3.4 Bosje ________________________________________________________ 15 5.4 Verbetering van het recreatieve product ________________________________ 16 5.4.1 Maatregelen korte termijn ________________________________________ 16 5.4.2 Maatregelen middellange termijn __________________________________ 17 5.5 Een nieuw Krachtighuizen in 2020?____________________________________ 18 BRONNEN ______________________________________________________________ 19 BIJLAGE 1 VERSLAG EERSTE BIJEENKOMST TOERISTISCH PLATFORM PUTTEN __ 20 BIJLAGE 2 VERSLAG INVENTARISERENDE BIJEENKOMST MET BUURTBEWONERS 22

2


1.

INLEIDING

De gemeente Putten heeft goede kansen op het gebied van recreatie en toerisme. Enerzijds door haar ligging aan de rand van de Veluwe, anderzijds door de nabijheid van grote bevolkingsconcentraties in de Randstad en de uitstekende bereikbaarheid. Dit, en andere oorzaken, hebben er toe geleid dat er een groot aantal bungalowparken verrezen is binnen de gemeentegrenzen. De omvang van deze parken en de kwaliteit van het geboden product verschillen sterk. In de loop der jaren is daarnaast met name in de kern Krachtighuizen een bijzondere situatie ontstaan. Een groot deel van de beschikbare capaciteit aan recreatiewoningen is onttrokken aan het reguliere toeristisch-recreatieve aanbod en is door ondernemers en particulieren ingezet als alternatieve vorm van huisvesting. Zowel het onderbrengen van buitenlandse werknemers als het benutten van deze woningen voor permanente bewoning komt regelmatig voor. De gemeente Putten heeft, gelet op het tekort aan ruimte voor nieuwe woningen, deze situatie al gedurende lange tijd gedoogd. Het alternatieve gebruik van de vakantiewoningen lost voor de gemeente enerzijds een probleem op (krapte op de woningmarkt) maar creëert tegelijkertijd een uitdaging. De bewoners van de vakantiewoningen in Krachtighuizen zien hun tijdelijke woning als een permanente oplossing en willen daarom dezelfde faciliteiten als bij een reguliere woning. Voorbeelden hiervan zijn: uitritten op doorgaande wegen, parkeren bij de eigen woning en het aanbrengen van verbeteringen op en rond het terrein. Door deze activiteiten kunnen er onbedoeld nadelige effecten ontstaan voor de omgeving: van verkeersonveilige situaties tot „verrommeling‟ van de omgeving en van problemen op het gebied van openbare veiligheid tot verminderde aantrekkelijkheid van de bedrijven die zich wél op de toerist en recreant richten. Voor zowel bewoners, bedrijven als de gemeente is het nu de uitdaging om deze situatie om te vormen naar het gewenste toekomstbeeld: Krachtighuizen als een kern waarin recreatie de hoofdrol speelt en waarin leefbaarheid, veiligheid en een plezierige omgeving centraal staan. In het voorliggende rapport wordt een denkrichting beschreven waarmee deze uitdaging aangegaan kan worden en hiermee de revitalisering van Krachtighuizen in gang gezet kan worden. Met deze rapportage worden bouwstenen aangeleverd voor de mogelijke aanpak in de toekomst. In eerste instantie is daarbij alleen gekeken naar het verbeteren van de ontsluiting van Krachtighuizen (kruising Voorthuizerstraat en Oude Garderenseweg). Daarna is ook breder gekeken naar de mogelijkheden om de situatie in Krachtighuizen te verbeteren.

1.1

Leeswijzer

Het voorliggende rapport zal starten met een beschrijven van de doelstellingen en de aanpak van het project. In hoofdstuk 3 worden vervolgens enkele marktcijfers beschreven op het gebied van verblijfsrecreatie en toerisme. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de huidige situatie waarna in hoofdstuk 5 wordt afgesloten met de visie op de revitalisering van Krachtighuizen. Gouda, mei 2009 drs. Jolijn Weisscher Janneke C.M.F. Kuysters, MBA ir. Rex A. den Heijer Eric Mourits ing. Dick A. Jonkers

3


2.

DOELSTELLINGEN EN AANPAK

2.1

Doelstellingen

De doelstelling van dit project kunnen als volgt worden samengevat:     

2.2

Inzicht krijgen in de knelpunten in de huidige situatie; Verbeteren van de verkeersveiligheid van de kruising; Het ontwikkelen van een schets van de mogelijke verbetering van de entree van Krachtighuizen (Voorthuizerstraat en omgeving); Creëren van draagvlak voor de voorgestelde verbetering; Voorbereiding van de besluitvorming van het College van Burgemeester en Wethouders en de Gemeenteraad van Putten.

Aanpak

Om de geschetste doelstellingen te realiseren heeft het project plaatsgevonden in verschillende fases. Deze worden in figuur 2.1 grafisch weergegeven: Figuur 2.1 Schema plan van aanpak

Bijeenkomst met TPP:  Visie;  Onderzoek ter plaatse;  Brainstorm;  Uitgangspunten.

Inventariserende bijeenkomst met buurtbewoners

Ontwikkelen visie

Presentatie schets aan TPP Discussiebijeenkomst

Presentatie schets aan de buurt

Presentatie schets aan het College

 Bijeenkomst met Toeristisch Platform Putten Tijdens een eerste bijeenkomst met het Toeristisch Platform Putten is informatie verzameld ten behoeve van het ontwikkelen van een visie op de revitalisering van Krachtighuizen. Een verslag van deze bijeenkomst is bijgevoegd in bijlage 1;  Inventariserende bijeenkomst met buurtbewoners Tijdens een inventariserende bijeenkomst met buurtbewoners in Verenigingsgebouw ‟t Krachtig-Huus in Krachtighuizen zijn de betrokken bewoners ingelicht over het project en is informatie verzameld ten behoeve van het ontwikkelen van een visie op de revitalisering van

4


Krachtighuizen. Door de bewoners bij het project te betrekken is draagvlak gecreëerd, wat bij de implementatie van de voorliggende visie erg belangrijk kan zijn. Een verslag van deze bijeenkomst is bijgevoegd in bijlage 2;  Ontwikkelen visie en aanzet tot uitwerking De volgende fase van dit project werd gevormd door het ontwikkelen van de voorliggende visie;  Discussiebijeenkomst met Toeristisch Platform Putten In een discussiebijeenkomst met het Toeristisch Platform Putten is de conceptversie van de ontwikkelde visie gepresenteerd. De op- en aanmerkingen naar aanleiding van deze bijeenkomst zijn verwerkt en de voorliggende rapportage vormt hiervan het eindproduct;  Presentatie schets aan de buurt, het College en de Raad Om de belangrijkste stakeholders te informeren over de ontwikkelde visie en daarmee draagvlak te creëren is de visie gepresenteerd aan de buurtbewoners en het College van Burgemeester en Wethouders van Putten. Deze presentaties hebben een informatief karakter gehad.

5


3.

MARKTCIJFERS VERBLIJFSRECREATIE EN TOERISME

Om een goede inschatting te kunnen maken van de marktkansen van Putten als geheel en van Krachtighuizen in het bijzonder is inzicht in de belangrijkste marktontwikkelingen nodig. Hierdoor kan de mogelijke mismatch tussen het huidige aanbod en de ontwikkelingen in de consumentenvraag opgespoord worden. Ten behoeve van de visie voor Krachtighuizen is daarom de markt voor verblijfsrecreatie en toerisme in kaart gebracht. De belangrijkste conclusies van dit marktonderzoek zijn in dit hoofdstuk samengevat.

3.1

Conclusies marktanalyse

Gelderland heeft een sterke marktpositie in de recreatiesector, zowel in marktaandeel als in aantallen bedrijven. Deze sterke marktpositie betreft overigens alleen de binnenlandse markt: op de buitenlandse markt is Gelderland een kleine speler. De Nederlandse vakantieganger verblijft steeds korter in Gelderland, komt vaker in herfst, winter en voorjaar en besteedt relatief weinig. Men maakt relatief vaak gebruik van campings. De vraag naar vakanties in bungalows en hotels neemt echter toe. Gelet op het grote aanbod van campings in Gelderland is dit een zorgelijke ontwikkeling: er kunnen in de toekomst knelpunten ontstaan tussen de vraag en het aanbod. De concurrentiedruk vanuit Nederlandse bedrijven én vanuit het buitenland neemt sterk toe. Typerend voor de Nederlander die in Gelderland vakantie viert is de voorkeur voor seizoensrecreatieve accommodatie. Daarnaast is ook het lage bestedingsniveau opvallend. Dit kan deels samenhangen met de sociale klasse van de vakantievierders, maar is niet de enige bepalende factor voor de bestedingen. Gelderland heeft een sterke marktpositie in de doelgroepen senioren en gezinnen met jonge kinderen. De belangrijkste bezoekreden voor een vakantie in Gelderland is de natuur; hiermee „scoort‟ Gelderland bovengemiddeld. Veruit het populairste vervoermiddel voor een vakantie in Gelderland is de auto. Er zijn sterke regionale verschillen tussen de vier regio‟s binnen Gelderland. De Veluwe is veruit de belangrijkste regio, zowel in aanbod als in vraag naar vakanties vanuit de binnenlandse markt. De Achterhoek staat op de tweede positie, waarbij eveneens opvalt dat de Achterhoek de sterkste groei heeft laten zien in buitenlandse vakantiegangers. In Rivierenland zijn de bestedingen het sterkst gestegen in de afgelopen jaren; in Arnhem/ Nijmegen is het aantal overnachtingen sterk toegenomen. Voor geheel Gelderland geldt dat de stijging in de bestedingen achterblijft bij het landelijke gemiddelde. Putten, en Krachtighuizen in het bijzonder, laat zich kenmerken door een relatief hoog aandeel seizoensrecreatieve vakantiegangers. Deze vakantieganger heeft over het algemeen een laag bestedingsniveau (€ 9,- per dag versus € 25,- voor toeristische vakanties). Hierdoor loopt Putten economische voordelen mis: doordat er op deze schaal ingezet wordt op seizoensrecreatieve vakantiegangers is het volume aan vakantiegangers weliswaar hoog, maar zijn de bestedingen en daarmee de economische impact laag. Daarbij komt dat de groei in de seizoensrecreatieve markt in Gelderland achterblijft bij die van de rest van Nederland. Indien deze ontwikkeling zich doorzet in de toekomst (en er zijn geen redenen om te veronderstellen dat dit niet zo zou zijn) zou dit problemen kunnen opleveren voor Gelderland, en daarmee ook voor Putten. De concurrentie in andere plaatsen en provincies zal zich in het licht van deze ontwikkelingen verharden, met waarschijnlijk een neerwaarts effect op de prijzen per overnachting. Daarbij komt dat op de Veluwe (het gebied waar de gemeente voor een deel in ligt) de totale bestedingen sterker zijn gedaald dan landelijk en dat het aantal binnenlandse vakanties de laatste jaren aan het afnemen is. Dit

6


alles maakt dat het hoge aandeel seizoensrecreatieve vakantiegangers op termijn zorgt voor een bedreiging en op dit moment een gemiste kans is om extra bestedingen te genereren. Meer inzetten op (buitenlandse) toeristische vakantiegangers zou zodoende een positieve stimulans kunnen bieden aan de lokale economie en de vooruitgang van Putten als aantrekkelijke plaats voor toeristen. Dat betekent echter wel dat er in de nabije toekomst sterk ingezet zal moeten worden op productontwikkeling. In samenspraak met ondernemers zal in Putten het „echte‟ toeristischrecreatieve product weer herontdekt en herontwikkeld moeten worden om aan concurrentiekracht te winnen.

7


4.

HUIDIGE SITUATIE

In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op de huidige situatie in Krachtighuizen. Er wordt aandacht besteed aan de knelpunten in de huidige situatie. Vervolgens wordt de gewenste situatie in het buurtschap beschreven.

4.1

Krachtighuizen

Krachtighuizen is een buurtschap van de gemeente Putten en is van oorsprong een recreatiegebied. Toeristen komen hier vooral om te genieten van de natuur en de rust en om te wandelen en fietsen. De belangrijkste doelgroep wordt gevormd door gezinnen met kinderen en 55-plussers. Door de komst van permanente bewoners van recreatiewoningen is het recreatieve karakter van Krachtighuizen langzaam aan het verdwijnen. Enkele recreatieparken zetten volledig in op permanente bewoning, anderen mikken vooral op de markt voor seizoensrecreatieve verblijfsgasten. In heel Krachtighuizen zijn mogelijk nog tien toeristische plaatsen te vinden, de rest is seizoensrecreatief. Het buurtschap telt ongeveer 2.300 bewoners, 1.600 hiervan wonen (permanent) in een recreatiewoning.

4.2

De knelpunten

De laatste zin van de vorige paragraaf geeft de kern van de uitdaging in Krachtighuizen weer; bijna 70% van de inwoners van Krachtighuizen woont in een recreatiewoning. Deze situatie is geleidelijk aan ontstaan. De oorsprong van het hoge aandeel permanente bewoning ligt in het tekort aan passende woningen waarvan gedurende enkele jaren in Putten sprake was. Veel starters konden hierdoor bijvoorbeeld geen woning vinden op de woningmarkt. Als oplossing voor dit probleem is de gemeente gestart met het uitgeven van woonvergunningen voor recreatiewoningen. Starters op de woningmarkt konden een recreatiewoning kopen of huren en mochten hier legaal permanent in wonen. In 2001 is de gemeente gestopt met het uitgeven van deze woonvergunningen. In de daaropvolgende jaren is gewerkt aan het beëindigen van deze situatie. Om verschillende redenen heeft dit nog niet het gewenste resultaat opgeleverd. Eén van de problemen die zich voordoet bij de permanente bewoning hangt samen met de aanwezigheid van buitenlandse arbeiders (veelal uit Polen). Deze personen komen voor een korte periode naar Nederland om hier te werken waarna zij weer terugkeren naar hun thuisland. De uitzendbureaus die deze werknemers in dienst hebben zorgen voor huisvesting. Dit gebeurt veelal in te kleine stacaravans waar meerdere stapelbedden worden geplaatst. De buurt klaagt veel over geluidsoverlast en problemen met drugs en afval. De aanwezigheid van deze personen is een flinke inbreuk op het recreatieve karakter van het buurtschap. Een ander probleem, gerelateerd aan de permanente bewoning, is de parkeeroverlast. De eigenaren van de recreatieparken zijn verplicht om parkeren op eigen terrein voor hun gasten aan te bieden. In de praktijk blijkt dat deze voorzieningen ontbreken óf dat er geen gebruik van gemaakt wordt. De reden hiervoor is dat de recreatiewoning gebruikt wordt als woonhuis en dat de bewoners andere faciliteiten verwachten dan een vakantieganger. Dicht bij huis parkeren is daar een voorbeeld van. Hierdoor is in de loop der jaren de gewoonte ontstaan om te parkeren langs de Oude Garderenseweg. Daarnaast hebben bewoners zelf uitritten aangelegd naar de Oude Garderenseweg. Deze uitritten zijn op figuur 4.1 aangegeven met rode cirkels. Zowel het parkeren langs de weg als de uitritten zijn in strijd met het bestemmingsplan. 8


Figuur 4.1

Onverharde inritten aan Oude Garderenseweg

Een ander probleem doet zich voor in de verkeerssituatie. De Oude Garderenseweg ligt in een 30 kilometer zone. Er wordt echter in de praktijk veel harder gereden. Dit zorgt voor een onveilige verkeerssituatie. Met name fietsers en voetgangers hebben erg veel last van het verkeer. Zowel de buurt als de gemeente ziet hier graag verandering in komen.

4.3

De gewenste situatie

Zowel de buurtbewoners als het Toeristisch Platform Putten hebben zich uitgesproken over de gewenste situatie. Beide partijen vinden het belangrijk dat het recreatieve karakter van Krachtighuizen terugkomt in de uitstraling van het buurtschap. Een belangrijk aspect hiervan zijn veilige wandelen fietspaden. De bewoners zijn daarnaast van mening dat het niet mogelijk zal zijn om alle permanente bewoners te dwingen te verhuizen, wel zou recreatie voor hen in het beleid voor Krachtighuizen opgenomen moeten worden. Zodra iemand dan verhuist moet er recreatief gebruik terugkomen in zijn woning. Verder zijn er ten aanzien van de uitstraling de volgende antwoorden gegeven door de bewoners op de vraag „Wat willen jullie in de toekomst?‟:      

     

Groen, bloembakken; Dorps; Bankjes; Andere lantaarnpalen; Minder blik; Prullenbakken

9

Zicht naar het bos; Goed fietspad; ANWB paddestoelen; Geen borden; Wandelpad; Hondenuitlaatplaats.


De partijen vinden het daarnaast van groot belang dat de verkeerssituatie veiliger wordt. Een rotonde op het kruispunt van de Oude Garderenseweg met de Voorthuizerstraat zou hiervoor een oplossing kunnen zijn. Ook wegversmallingen, eenrichtingsverkeer en drempels zijn genoemd als mogelijke opties om de verkeersveiligheid te vergroten. Parallel aan de verkeersveiligheid moet er een oplossing komen voor de parkeerproblematiek. Een parkeerterreintje op de plek van het bosje is voor het Toeristisch Platform een goede optie, de bewoners van Krachtighuizen zijn het hier echter niet mee eens. Het bosje hoort bij Krachtighuizen, daar moet niets aan veranderd worden. Zij zien graag dat het huidige karakter van het bosje behouden blijft.

4.4

Conclusie

Het is duidelijk dat de huidige situatie in Krachtighuizen voor problemen zorgt. De huidige situatie verschilt sterk van de gewenste situatie; dit verschil zal in de loop der jaren toenemen. Door uiteenlopende redenen is de huidige situatie in de loop der jaren ontstaan en een snelle verandering is hierdoor op korte termijn niet te realiseren. Toch is er bij alle betrokkenen een duidelijke ambitie om de situatie in Krachtighuizen te verbeteren: een sterker recreatief karakter, minder permanente bewoning en meer recreatief gebruik van de accommodatie. Daarnaast zijn (verkeers-)veiligheid en de uitstraling van het buurtschap belangrijke wensen. Gecombineerd met de in hoofdstuk 3 geschetste marktontwikkelingen kan geconcludeerd worden dat de urgentie om de situatie in Krachtighuizen aan te pakken snel toeneemt: de marktvraag verandert snel en de mismatch tussen het recreatieve product in Krachtighuizen en de marktontwikkelingen groeit. De vrijkomende accommodatie (bij het wegvallen van permanente bewoning) voldoet in veel gevallen niet aan de eisen van deze tijd. De kwalitatieve uitstraling van Krachtighuizen als geheel loopt eveneens achter bij de steeds hogere kwaliteitswensen van de toerist en recreant. Om de gewenste economische impulsen uit de vrijetijdssector te behouden zullen gemeente, bedrijfsleven en bewoners gezamenlijk aan de slag moeten om Krachtighuizen te revitaliseren. Het aanpakken van de ontsluiting van Krachtighuizen is een goed begin.

10


5.

VISIE OP DE REVITALISERING VAN KRACHTIGHUIZEN

In dit hoofdstuk wordt de visie op de revitalisering van Krachtighuizen uiteen gezet. Allereerst komen de uitgangspunten aan de orde, gevolgd door een drieluik van maatregelen: de wijze waarop de revitalisering vanuit een organisatieperspectief aangepakt kan worden, de inrichtingsmogelijkheden van het gebied en tot slot de wijze waarop de kwaliteit van het recreatieve product verbeterd kan worden.

5.1

Uitgangspunten

De uitgangspunten voor het ontwikkelen van de visie zijn:    

5.2

Krachtighuizen moet weer een recreatief karakter krijgen; De verbetering van de kwaliteit van Krachtighuizen als recreatie- en woonomgeving is voor alle betrokkenen leidend; Door met een frisse blik naar de reeds jaren voortdurende problematiek te kijken kunnen nieuwe oplossingen gevonden worden; De gewenste verbeteringen zijn niet van vandaag op morgen gerealiseerd; dit zal een jarenlange inspanning van alle betrokkenen vragen.

Organisatie

Op betrekkelijk korte termijn kan de eerste stap naar verbetering gezet worden door de Werkgroep Krachtighuizen nieuw leven in te blazen. Deze Werkgroep is de basis voor de toekomstige samenwerking in Krachtighuizen. De leden van de werkgroep zijn: de gemeente (betrokken bestuurders en ambtenaren), een afvaardiging van de ondernemers in Krachtighuizen en een afvaardiging van de bewoners. De Werkgroep heeft één doel: de kwaliteitsverbetering van het recreatieve product. Gezamenlijk werken de leden van de Werkgroep aan het verbeteren van het recreatieve karakter van Krachtighuizen. De Werkgroep moet daarom een formele status krijgen en door alle betrokken gezien worden als initiator en aanjager van initiatieven. Hoe hechter de Werkgroep samen kan werken, hoe groter het draagvlak voor de projecten die de Werkgroep aanpakt.

5.3

Inrichting Krachtighuizen Nieuwe Stijl

De inrichtingsmaatregelen bestaan uit vier delen: de entree van Krachtighuizen, de kruising van de Oude Garderenseweg en de Voorthuizerstraat, de verkeersremmende maatregelen en parkeeroplossingen op de Oude Garderenseweg en het bosje. Deze delen zullen in deze paragraaf besproken worden.

5.3.1 Entree van Krachtighuizen De Voorthuizerstraat is een provinciale weg die uitnodigt om met een flinke snelheid langs Krachtighuizen te rijden. Hierdoor krijgt de bezoeker en de passant niet de indruk dat er een gebied ligt waar het prettig recreëren is. Daarnaast draagt deze snelheid bij aan de onveiligheid van de kruising met de Oude Garderenseweg. Om de entree van Krachtighuizen een aantrekkelijke uitstraling te geven en daarmee de passanten te verleiden om langzamer

11


te rijden (men verwacht immers iets leuks te zien), kan de entree voorzien worden van aantrekkelijke en opvallende bebording. Hierdoor rijdt de bezoeker als het ware door een recreatieve poort. Op deze pagina zijn enkele voorbeelden opgenomen van inrichtingsmogelijkheden voor de entree van Krachtighuizen. Hierbij is gebruik gemaakt van de materialen die door het Veluws Bureau voor Toerisme ontwikkeld zijn voor de Veluwe. Dit materiaal is uitsluitend als illustratie gebruikt. Figuur 5.1 Nieuwe entree Krachtighuizen?

5.3.2 Kruising Oude Garderenseweg en Voorthuizerstraat: rotonde en recreatie elementen De volgende stap is het aanpakken van de kruising die nu door velen als een onveilige kruising wordt beschouwd. Daarnaast is de algemene mening dat het recreatieve karakter wat te wensen overlaat. Daarom is een rotonde gewenst. Op de afbeeldingen op deze pagina is te zien hoe deze rotonde vormgegeven kan worden: met aantrekkelijke fietspaden, grasbermen en bebording met een recreatieve uitstraling wordt de automobilist verleid om langzamer te rijden en zich meer bewust te zijn van zijn omgeving. Daarnaast kunnen nog meer elementen toegevoegd worden om het recreatieve karakter te onderstrepen. De gemeente kan, in samenwerking met ondernemers aan de rotonde, onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om bijvoorbeeld terrassen, een speeltuintje, kinderboerderij of winkel voor recreatieve artikelen op deze locatie te ontwikkelen. De entree van Krachtighuizen krijgt daarmee een veel sterkere recreatieve uitstraling.

12


Figuur 5.2 Nieuwe rotonde kruising Oude Garderenseweg/ Voorthuizerstraat?

5.3.3 Oude Garderenseweg: verkeersveiligheid en parkeren De Oude Garderenseweg is momenteel geen aantrekkelijke weg: kapotgereden bermen, hoge liguster- en coniferenhagen, veel geparkeerde auto‟s ‟s avonds en in het weekend. Daarnaast is de verkeerssituatie onveilig: door de geparkeerde auto‟s vermengt het auto-, fietsen wandelverkeer zich te veel. Bij het ontwikkelen van oplossingen voor de Oude Garderenseweg speelt één vraag de hoofdrol: moet de weg ingericht worden als een woonweg of als een recreatieweg? Bij de inrichting als woonweg (zie figuur 5.3) maken fietsers en automobilisten gebruik van de rijbaan. Voor wandelaars is er een afgescheiden wandelpad beschikbaar. Om het verkeer te remmen is er op enkele plaatsen een wegversmalling getekend. Door deze versmalling (die maar één auto tegelijk kan passeren) ontstaat er beperkte ruimte voor parkeerplaatsen. Bij de inrichting als recreatieweg (figuur 5.4) maken fietsers en wandelaars gebruik van een aparte, afgescheiden strook van de weg. De automobilisten hebben een „eigen‟ weggedeelte. Beide weggedeelten zijn weer door een aantrekkelijke groenvoorziening van elkaar gescheiden. Ook hier is er sprake van wegversmallingen; deze bieden echter geen ruimte voor parkeerplaatsen, maar worden ingericht met groenvoorziening om het recreatieve karakter te benadrukken. De inwoners hebben aangegeven dat zij de Oude Garderenseweg het liefst als recreatieweg ingericht zouden willen zien. Spontaan gaf een ondernemer aan dat hij dan de hoge heg zou verwijderen om daarmee op de aantrekkelijke straat uit te kijken.

13


Figuur 5.3 Oude Garderenseweg als woonweg

Figuur 5.4 Oude Garderenseweg als recreatieweg

14


5.3.4 Bosje Krachtighuizen biedt veel mogelijkheden om te wandelen en te fietsen. Dit kan verder benut worden door aantrekkelijke wandelen fietsbebording te maken en door verblijfsplekken in te richten. Met verblijfsplekken worden kleine locaties bedoeld waar een bankje, plattegrond, prullenbak of ANWB-paddenstoel staat. Een aantrekkelijke plaats om even af te stappen en te genieten van de omgeving. Het bosje neemt hierin een centrale plaats in. Het moet als het ware de centrale verblijfsfunctie voor Krachtighuizen worden, vergelijkbaar met een boulevard in een badplaats. Het bosje wordt de plaats waar de vakantiegangers en bewoners naar toe wandelen, elkaar ontmoeten en genieten van de omgeving. Om die kwaliteit te creëren, zal het bosje aangepakt moeten worden. Te denken valt aan kleine kinderspeelmogelijkheden zoals een doolhof of een paar speeltoestellen. Paadjes door het bosje (met goede verlichting!), bankjes en aantrekkelijke beplanting of bloembakken maken het beeld compleet. Een voorbeeld van dergelijke inrichtingsmogelijkheden is in figuur 5.5 te zien. Figuur 5.5 Nieuw Bosje?

Ook hier is gekozen voor verkeersremmende maatregelen om juist de wandelaar op die plaats een veilige situatie te bieden. Aan de zijkant van het bosje zijn enkele parkeerplaatsen gecreëerd. Alle voorgestelde aanpassingen zijn samengevat in figuur 5.6.

15


Figuur 5.6 Nieuw Krachtighuizen?

5.4

Verbetering van het recreatieve product

De geschetste inrichtingsmaatregelen zullen de aanblik van Krachtighuizen snel verbeteren en zullen voor bewoners en ondernemers een stimulans zijn om ook kritisch naar het eigen erf en de eigen bebouwing te kijken. Hierdoor kan een kwaliteitsimpuls gegeven worden. Maar de kern van het probleem is daarmee niet opgelost: de afnemende capaciteit voor recreatief gebruik door de ongewenste permanente bewoning. Om aan deze situatie een einde te maken kunnen op korte en middellange termijn stappen gezet worden. De kern van deze aanpak is een kordaat optreden van de gemeente op basis van het vigerende beleid en de huidige wet- en regelgeving. Daarnaast kan de gemeente, samen met private partijen een actieve rol spelen in het bieden van oplossingen om permanente bewoners van vakantiewoningen naar een duurzame woonoplossing te laten verhuizen. Een groepsgewijze „pakketaanpak‟ ligt daarbij voor de hand. Deze aanpak wordt in deze paragraaf verder uitgewerkt.

5.4.1 Maatregelen korte termijn De stappen die op korte termijn gezet kunnen worden zijn enerzijds praktisch en anderzijds beleidsmatig van aard. De praktische stap is het afdwingen van het parkeren op eigen terrein. De gemeente kan door middel van het benutten van bestaande juridische mogelijkheden de eigenaren van de bungalowparken dwingen om de faciliteiten te creëren voor het parkeren op eigen terrein. Daarmee wordt het probleem voor zowel permanente bewoners als voor de grondeigenaren zichtbaar en wordt de urgentie om te zoeken naar een oplossing versterkt. De oplossing van meer beleidsmatige aard ligt in het zoeken naar locaties in Krachtighuizen waar wonen als bestemming opgenomen wordt in het bestemmingsplan. Dit betekent dat de mogelijkheden voor het bouwen van woningen in Krachtighuizen verruimd worden. Dat

16


betekent óók dat op andere plaatsen geen mogelijkheden zijn om te wonen en dat de permanente bewoning daar dan ook met kracht bestreden kan worden. 5.4.2 Maatregelen middellange termijn De vakantiewoningen waar nu permanent in gewoond wordt, zijn ofwel eigendom van de bewoners of zij worden gehuurd. Deze bewoners hebben een reden voor de permanente bewoning. Deze redenen kunnen uiteenlopen: lage woonlasten, een tijdelijk onderkomen door wijzigingen in de gezinssituatie of de aantrekkelijke omgeving. Welke reden deze bewoners ook hebben, zij zullen niet snel geprikkeld worden om te verhuizen naar een „normale‟ woning. Om het voor hen aantrekkelijk te maken om toch deze stap te zetten, is een migratiepakket ontwikkeld dat bestaat uit drie delen: verhuurbureau, financieel pakket en de kwaliteitsverbetering van het aanbod. Verhuurbureau De eerste stap is het opzetten van een verhuurbureau dat bemiddelt in de verhuur van individuele vakantiewoningen (vaak in het bezit van particulieren of van eigenaren van kleine bungalowparken). Een Puttense ondernemer kan deze commerciële activiteit opzetten. Hiermee wordt het bestaande aanbod gebundeld en ontsloten. De inkomsten voor de eigenaren om deze woningen te verhuren voor vakantiegangers nemen toe en het wordt voor hen aantrekkelijker om te investeren in de vakantiewoning en de directe omgeving ervan. Daarnaast neemt het toeristische gebruik toe, hetgeen uitstralingseffecten heeft op de recreatieve beleving van het gebied. Financieel pakket De eigenaar van een vakantiewoning kan financiële redenen hebben om deze niet te verlaten. Een voorbeeld hiervan is de waardevermindering van de woning: een vakantiewoning waarin permanent wonen gedoogd wordt is immers meer waard dan een woning die alleen voor recreatief gebruik benut mag worden. Als een eigenaar deze woning gekocht heeft voor permanente bewoning zal hij bij verkoop van de woning ten gunste van een reguliere woning een verlies lijden. Daarnaast kan er bijvoorbeeld nog een hypothecaire lening op de vakantiewoning rusten, waardoor het verkrijgen van een nieuwe hypotheek voor een reguliere woning lastiger te verkrijgen is. Deze situatie is in individuele gevallen vrijwel onoplosbaar en kan aanleiding zijn voor een patstelling. Dit kan echter doorbroken worden door een pakketoplossing samen te stellen die gedurende een beperkte tijd beschikbaar is voor de eigenaren of huurders van vakantiewoningen die op permanente basis van deze huisvesting gebruik maken. Allereerst moeten er reguliere woningen zijn waar deze Puttenaren naar toe kunnen verhuizen. De eerder genoemde aanwijzing van woonlocaties kan daar een onderdeel van zijn. Vervolgens kunnen gemeente en één of meerdere banken een financieel arrangement opzetten waarbij zowel de waarde van de vakantiewoning als de waarde van de reguliere woning meegenomen wordt in de financiering van beide woningen. Door deze pakketaanpak kunnen kosten en risico‟s breder gedeeld worden en kan toch per persoon naar maatwerkoplossingen (binnen de pakketregeling) gezocht worden. De vrijkomende vakantiewoningen kunnen vervolgens door het eerder genoemde verhuurbureau in de markt gezet worden, waardoor er opbrengsten voor de eigenaars gegenereerd worden. Hierdoor wordt het aantrekkelijk om beide woningen te behouden en daarmee de veronderstelde waardedaling op te vangen. Kwaliteitsverbetering van het aanbod: vele bomen maken één bos Het is een illusie om te denken dat een vakantiewoning waarin permanent gewoond is meteen na het vertrek van de eigenaar geschikt is voor verhuur aan vakantiegangers. De inrichting en faciliteiten in en om de woning zullen in veel gevallen niet aansluiten bij de

17


wensen van de moderne toerist. Elke eigenaar kan naar eigen inzicht de woning opknappen; de kwaliteitsverschillen zullen hierdoor in stand gehouden worden en het commerciële succes van de verhuur van de woningen zal hiermee onder druk komen te staan. Daarom is ook hier een groepsgewijze aanpak aan te bevelen. Allereerst zullen de eigenaren samengebracht moeten worden in verenigingen van eigenaren. Met deze verenigingen (of een afvaardiging daarvan) kan een verbeterplan ontwikkeld worden. Het uiterlijk, de inrichting van de woningen en de faciliteiten rond de woningen kunnen aangepakt worden. De grondeigenaren spelen hierin ook een rol: parkeerfaciliteiten, beplanting en ontsluiting dragen immers ook bij aan het kwaliteitsimago van een vakantiepark. Het verbeterplan kan ontwikkeld worden door reguliere bedrijven op het gebied van ontwerp, inrichting en aankleding. Het is echter ook mogelijk om hiervoor kennisinstituten in te schakelen zoals bijvoorbeeld ROC‟s of de Jan des Bouvrie Academie. Doordat het plan gezamenlijk door de eigenaren ontwikkeld kan worden, kan ook de uitvoering planmatig aangepakt worden. De benodigde financiering kan ook weer in pakketvorm gerealiseerd worden. Het hiervoor genoemde samenwerkingsverband tussen gemeente, eigenaren en banken kan ook hier een rol spelen. De inkoopvoordelen van een gezamenlijke aanpak kunnen overigens de financieringsbehoefte enigszins verminderen. Als de kwaliteitsverbetering van de vakantiewoningen gerealiseerd is, kan het verhuurbureau meteen gebruik maken van het grotere concurrentievoordeel ten opzichte van verouderde accommodatie in de regio. Betere opbrengsten voor de eigenaren zijn het gevolg; de terugverdientijd van de investeringen neemt daarmee af.

5.5

Een nieuw Krachtighuizen in 2020?

Het resultaat van de geschetste aanpak kan op korte termijn het recreatieve karakter van Krachtighuizen versterken. Op de middellange en lange termijn kunnen de maatregelen ertoe leiden dat Krachtighuizen een nieuw elan krijgt als toeristische bestemming tussen de Gelderse Vallei en de Veluwe. Figuur 5.7 Krachtighuizen in 2020?

18


BRONNEN 

CBS, website (www.cbs.nl).



CVO (2007), Continu Vakantie Onderzoek 2006. Amsterdam: CVO.



CVTO (2007), Basisrapport Continu Vrijetijds Onderzoek 2006-2007. Amsterdam: CVTO.



NRIT (2007), Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2006-2007. Breda: NRIT Media.



NRIT (2008), Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2007/2008. Breda: NRIT Media.



Sociaal Cultureel Planbureau (2007), Het bereik van het verleden; ontwikkelingen in de belangstelling voor cultureel erfgoed. Den Haag: SCP.



Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) (2006), De tijd als spiegel. Den Haag: SCP.

19


BIJLAGE 1 VERSLAG EERSTE BIJEENKOMST TOERISTISCH PLATFORM PUTTEN Op 10 december 2008 heeft de eerste bijeenkomst plaatsgevonden in het kader van het project Revitalisering Krachtighuizen. Het doel van de bijeenkomst was om informatie te verzamelen om te komen tot de ontwikkeling van een visie op de revitalisering van Krachthuizen. De bijeenkomst bestond uit twee delen. Er werd gestart met een presentatie op het gemeentehuis van Putten. Daarna is er een bezoek gebracht aan het gebied. Na een opening van de bijeenkomst door wethouder Barend Siksma presenteerde Janneke Kuysters van Leisure Result relevante marktcijfers. De gepresenteerde cijfers waren zeer herkenbaar voor de leden van het TPP. Als belangrijkste redenen om naar Putten te komen ziet het TPP natuur, fietsen, wandelen, rust, authenticiteit, gezelligheid en gratis parkeren. De hoofdmoot aan bezoekers die de campings bezoekt heeft een seizoensrecreatieve bestemming. Slechts 10% van de bezoekers heeft een toeristisch motief. Een schatting is dat er slechts 15 plaatsen voor toeristisch kamperen zijn in Krachtighuizen tegenover 2.000 stacaravans. Naar schatting is 50% hiervan permanent bewoond. Hiermee komt dan ook direct het probleem aan het licht. De recreatieve kant van het buurtschap is immers helemaal weg, het is veel meer een woonwijk geworden. Dit terwijl het TPP aangeeft dat de focus moet liggen op recreatie en niet op permanente bewoners. Er ontstaan diverse problemen als gevolg van deze opkomst van permanente bewoning. Zo is het buurtschap ingericht als recreatiepark en heeft het niet de voorzieningen die verwacht kunnen worden van een „normale‟ woonwijk (eigen opritten, brievenbussen, parkeren voor de deur en dergelijke). De „recreanten‟ zijn op het moment zo ver dat ze deze voorzieningen zelf illegaal aanleggen. Deze maatregelen zijn vaak in strijd met het bestemmingsplan. De weg heeft te lijden onder het hoge aantal verkeersbewegingen en de groenstrook langs de weg heeft ernstig te lijden door wildparkeren; ook de veiligheidssituatie heeft hieronder te lijden. Dit alles leidt tot een verrommeling van het buurtschap waardoor deze een slechtere uitstraling krijgt. Een voorgestelde oplossing om de verkeerssituatie veiliger te maken is het aanleggen van een rotonde op de kruising van de Voorthuizerstraat/ Oude Garderenseweg. Daarbij wordt overwogen om een parkeerterreintje aan te leggen op een plek waar nu een klein „bos‟ staat. Dit zou het wildparkeren tegen moeten gaan. Het probleem hierbij is echter dat door dergelijke voorzieningen aan te leggen meegegaan wordt in de „illegale praktijken‟, in plaats van dat er tegengas gegeven wordt. Na de uitvoerige discussie over de marktcijfers en de huidige situatie is er door middel van stellingen gediscussieerd over een aantal onderwerpen. Er werd begonnen met de vraag of het TPP Krachtighuizen ziet als een woonwijk met recreatie als thema, of als een toeristisch gebied waar toeristen wel heel lang blijven. De respons op deze stelling was dat Krachtighuizen gezien moet worden als een recreatiegebied met een sterk toeristische uitstraling en dat het bij uitstek een toeristisch gebied is. Toch komt het erop neer dat er in eerste instantie gezocht moet worden naar een gulden middenweg. Op de vraag wat het gewenste niveau van het gebied is gaf het TPP aan het belangrijk te vinden dat de slogan van Putten (‟Waar de natuur de kleur bepaalt‟) terugkomt in Krachtighuizen. Door kwaliteitsverbetering komen tot een betere uitstraling in het gebied. Het tegengaan van wildparkeren is hierbij de belangrijkste.

20


Aan de hand van de derde stelling zijn we meer ingegaan op de verkeerssituatie in Krachtighuizen. Aan de hand van diverse bewerkte luchtfoto‟s is gekeken naar verschillende oplossingen voor het verkeersprobleem in het gebied. Zo is eenrichtingsverkeer op een stuk van de Oude Garderenseweg een oplossing, maar kan er ook bereikt worden dat er rustiger gereden wordt door het plaatsen van vluchtheuvels of wegversmallingen. Het TPP geeft aan dat het wel van belang is dat het probleem niet verplaatst wordt. Het vinden van de meest ideale situatie is echter nog niet gelukt. Tot slot is er aan de hand van de laatste stelling ingegaan op de rol van de burgers in de kwaliteitsverbetering van het gebied tegenover die van de ondernemers. Het TPP is hier duidelijk over, zij vinden dat de burgers hier een grote rol in moeten spelen. Zij moeten immers hun auto op de goede plek parkeren en hun tuinen schoonhouden. Na de afsluiting van het eerste deel van de bijeenkomst door wethouder Barend Siksma is de hele groep in de auto gestapt om een bezoek te brengen aan het buurtschap Krachtighuizen. Er is een flinke wandeling gemaakt om het gebied goed te kunnen verkennen en al wandelend zijn veel ideeën geopperd om het gebied beter te kunnen maken. Deze ideeën worden allemaal meegenomen en de beste zullen uitgewerkt worden in de te ontwikkelen visie. Samengevat zullen de volgende onderwerpen in de visie aan bod komen:  Verkeersveiligheid;  Verbeteren van de uitstraling van het gebied als toeristisch-recreatieve bestemming;  Tegengaan van ongewenste situaties zoals uitritten, wildparkeren en het onderbrengen van groepen buitenlandse werknemers in recreatieaccommodaties;  De organisatorische kant van deze verbetering: de rollen van de gemeente, ondernemers en inwoners daarin.

21


BIJLAGE 2 VERSLAG INVENTARISERENDE BIJEENKOMST MET BUURTBEWONERS Op 28 januari 2009 heeft een bijeenkomst met bewoners van Krachtighuizen plaatsgevonden in Verenigingsgebouw ‟t Krachtig-Huus. Het doel van deze bijeenkomst was het verzamelen van informatie en het ontwikkelen van een visie op de gewenste revitalisering. Ongeveer 65 bewoners waren aanwezig. Na een korte inleiding door Janneke Kuysters zijn er vier stellingen voorgelegd aan de bewoners waar over gediscussieerd kon worden. De eerste stelling ging in op de aard van de wijk: “Is Krachtighuizen een woonwijk met recreatie als thema, of is het een toeristisch gebied waar sommige toeristen wel heel lang blijven?” De bewoners zijn van mening dat recreatie belangrijk is in Krachtighuizen. Op dit moment komt dit echter te weinig naar voren door het hoge percentage permanente bewoning in de wijk. De bewoners zijn van mening dat het belangrijk is om recreatie in Krachtighuizen terug te krijgen. Ze voorzien echter dat het onmogelijk is de huidige permanente bewoning snel te verminderen; bovendien heeft de gemeente dit al lang gedoogd waardoor dit nu niet ineens teruggedraaid kan worden. Het zou echter wel goed zijn om recreatie in Krachtighuizen als doel op te nemen in het beleid. Als één van de permanente bewoners weggaat, moet hier recreatie voor terug komen. Als het grootste probleem wordt de verkeerssituatie genoemd. Op de Oude Garderenseweg geldt een snelheidslimiet van 30 kilometer per uur, er wordt echter zeer regelmatig 80 kilometer per uur of harder gereden. Dit levert onveilige situaties op. Fietsen of wandelen langs de Oude Garderenseweg is onverantwoord, dit zouden de bewoners graag anders zien. Daarbij komt het probleem van „wildparkeren‟. Door afwezigheid van controle door de politie wordt overtreding van de regels niet bestraft. Het overtredende gedrag van bestuurders wordt daardoor niet ontmoedigd. De tweede stelling ging in op de ontsluiting van het gebied: “Is de ontsluiting van Krachtighuizen de sleutel naar de upgrading van het gebied naar het gewenste niveau? En wat zou dan het gewenste niveau zijn?” De bewoners zien de ontsluiting van het gebied niet als een probleem, het probleem ligt bij het overtreden van de regels. Hier moeten maatregelen tegen genomen worden. Ten aanzien van de uitstraling van hun wijk zien de bewoners een dorpse, groene uitstraling zonder zwerfvuil en met bankjes, bloembakken, goede wandelen fietspaden, ANWB paddestoelen, minder “blik” en andere lantaarnpalen. Veel van de bewoners zijn bewust in de wijk komen wonen vanwege het recreatieve karakter, dit zouden zij graag terug zien in de uitstraling. De derde stelling ging nader in op de verkeerssituatie: “Is een rotonde op de kruising van de Voorthuizerstraat/ Oude Garderenseweg het enige alternatief of zijn er andere dingen te verzinnen?” Het overgrote deel van de bewoners ziet een rotonde als een goede oplossing. Ook het idee van éénrichtingsverkeer is zeker niet slecht. Het is echter wel van belang dat hierbij goed opgelet wordt dat het probleem niet verlegd wordt en dat de verkeerssituatie niet onlogisch wordt. Als beste oplossing zien de bewoners versmallingen in de weg waardoor bestuurders gedwongen worden om langzamer te rijden. De laatste stelling was toegespitst op de rol van de verschillende partijen in de kwaliteitsverbetering van het gebied: “Zou deze rol groter moeten zijn voor inwoners dan voor ondernemers?” De bewoners zijn van mening dat de kwaliteitsverbetering gedaan zou moeten worden door zowel de bewoners als de ondernemers, maar ook in samenwerking met de gemeente. Een samenwerkingsverband als bijvoorbeeld de Werkgroep Krachtighuizen levert hier een belangrijke bijdrage aan. Slechts twee vertegenwoordigers namens de bewoners van Krachtighuizen in deze werkgroep is te weinig, dit zouden er meer moeten zijn. Daarbij is het van belang dat er voldoende communicatie is over de werkgroep en de activiteiten van de werkgroep. 22


De heer Kool, voorzitter van het Toeristisch Platform Putten, bedankt alle aanwezigen voor de geleverde input. Wethouder Siksma voegt er aan toe dat alle ideeën goed bestudeerd zullen worden. Aveco de Bondt en Leisure Result zullen over enkele weken een eerste schets van de kwaliteitsverbetering gereed hebben. Tijdens een tweede bijeenkomst met de bewoners zal deze gepresenteerd worden.

23

Krachtighuizen 2.0. Revitalisering Krachtighuizen. Leisure Result en Aveco de Bondt

Recommend Documents