Etalagebenen Dokter op Dinsdag 25 november 2013 R.F.F. van den Haak vaatchirurg
Vaatchirurgie
Vaatstelsel
Kenmerken vaatstelsel +
+
Arterieel systeem + Toevoer + Hoge druk + Elastisch dikwandig Veneus systeem + Retour (riolering) + Lage druk + Dunwandig
Vaatproblemen veneus
+
Thrombose
+
Spataderen
Vaatproblemen arterieel +
+
Stenoserend + Atherosclerose Dilaterend + Aneurysma (AAA)
Aneurysma van de aorta
Normaal
Aneurysma
Etalagebenen? +
+
+
Claudicatio intermittens + Latijn: claudicare = strompelen intermittens = tussenpozen PAOD + Peripheral Arterial Occlusive Disease PAV + Perifeer Arterieel vaatlijden
Waarom etalagebenen?
Waarom etalagebenen?
Waarom etalagebenen?
Symptomen etalagebenen + + + + +
Inspanningsafhankelijk Loopafstand Kramp kuit, bovenbeen of bil Verdwijnen bij rusten Trofische stoornissen
Trofische stoornissen
Risicofactoren PAV + + + + +
Roken Hypertensie Hypercholesterolemie Diabetes Mellitus Familiair
Stadiering PAV Classificatie volgens Fontaine +
+ + +
I: geen klachten II: claudicatio intermittens III: rust- en/of nachtpijn IV: gangreen
Gangreen
PAV: epidemiologie +
+
+
De prevalentie van perifeer arterieel vaatlijden in de open bevolking neemt toe van 8% op 55-jarige leeftijd, tot 56% boven de leeftijd van 85 jaar. In de huisartsenpraktijk ligt de prevalentie van perifeer arterieel vaatlijden met klachten of symptomen (claudicatio intermittens) tussen 2 en 7 per 1000 patiënten. Het aantal nieuwe gevallen per jaar, bepaald met de enkel-arm index, is in de open bevolking ongeveer 10 per 1000 personen ouder dan 40 jaar.
Betekenis PAV
PAV: mortaliteit Relatieve 5 jaars sterfte 50 45
Patienten (%)
40 35 30 25 20
44
45
PAV
NHL
38
15 10
15
5 0
mammaca
colonca
Sterfte in Nederland in 2000 38152
49952
14677 37745
Hart- en vaatziekten Ademhalingsorganen Overige Kanker
PAV en het risico op een 2e event Pevent in een ander vaatbed < 10 jaar Hartinfarct
20%
CVA, PAV
CVA
33%
Hartinfarct, angina pectoris,
PAV
67%
CVA / TIA, Hartinfarct
PAV: beloop over 5 jaar +
70-80% stabiel of verbeterd
+
20-30% progressie: interventie
+
3-6% amputatie
PAV: diagnostiek
+
Bepaling van de EAI
Enkel Arm Index: EAI
Enkel arm index =
hoogst gemeten enkeldruk ----------------------------------hoogst gemeten armdruk
Doppler effect
Doppler-principe
Fd=
2 x Fz x V x cos(α ) ---------------------------c
Fd= dopplershift Fz= uitgezonden frequentie (MHz) V= bloedstroomsnelheid c= snelheid geluid in weefsel
Bloeddrukmeter
Handdoppler
Bloeddruk arm
Bloeddruk enkel
Inspanningstest: loopband
• 5 minuten • 3 km/h • Helling 10%
Enkeldruk na inspanning
EAI
EAI interpretatie +
EAI < 0,8 of gem. van 3 metingen < 0,9
-zeker PAV
+
EAI > 1,1 of gem. van 3 metingen > 1,0
-geen PAV
+
EAI tussen 0,9 en 1,0
-mogelijk PAV
+
EAI > 1,5
-onjuist
Behandeling PAV +
Huisarts: + + +
+
Risicofactoren modificeren Farmacologisch Looptraining
Verwijzing vaatchirurgie
Medicamenteus: secundaire preventie +
+
Thrombocytenaggregatieremming + Acetylsalicylzuur + Clopidogrel Cholesterolverlaging + Statines
Verwijzing vaatchirurg + + +
Analyse polikliniek Aanvullend vaatlaboratorium Cardiovasculair Risicomanagement
PAV: behandeling +
+
Conservatief + looptraining Invasief + verdere analyse
PAV: looptraining
-Zelfstandig -Claudicationet
PAV: diagnostiek +
Duplex
+
CT-A
+
MR-A
Duplex
CT- Angiografie: CT-A
CT-A 2
CT-A 2
CT-A 2
CT-A 2
CT-A 3
CT-A 3
CT-A 3
CT-A 3
MRA 1
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
MRA 2
Klassieke vaatchirurgie
Open chirurgie Desobstructie Open / Gesloten Bypass Prothese Claudicanten
Vaatprothese
Broekprothese
Vaatchirurgie 2014
Conservatief Medicamenteus Minimaal invasief
Vaatchirurgie 2014 vervolg
Vaatchirurgie 2014 vervolg
Hybride OK +
+
Combinatie van: + angiografiekamer + operatiekamer Combinatie van: + open operatie + dotterprocedure
Hardware 1
Hardware 2
Hardware 3
Hardware 4
Hardware 5
Hardware 6
Hardware 7
Hybride operatie
PTA? +
Dotteren
+
Stenten
+
Endovasculair
Anatomie lies
Catheterisatie
Dotter ballon
manometer
Stent
Casus 1
Vrouw 51 jaar. CI rechter kuit, falen looptherapie AR max. 150 m Roken: gestopt EAI rechts 0,62 > 0,31
MRA casus 1
Angio 1 casus 1
Angio 2 casus 1
Angio 3 casus 1
Casus 2
Vrouw 44 jaar. CI rechter kuit, been en bil sinds 1 jaar AR max. 50 m Roken: gestopt EAI rechts 0,72 > 0,49 (60m)
MRA casus 2
Angio 1 casus 2
Angio 2 casus 2
Angio 3 casus 2
Angio 4 casus 2
Angio 5 casus 2
Angio 6 casus 2
Casus 3
Man 48 jaar. CI linker bovenbeen sinds 1 jaar AR max. < 200 m Roken: nog steeds EAI rechts 0,65 > 0,22 links 0,62 > 0,25
MRA casus 3
Angio 1 casus 3
Angio 2 casus 3
Angio 3 casus 3
Angio 4 casus 3
Angio 5 casus 3
Angio 6 casus 3
Angio 7 casus 3
Angio 8 casus 3
Angio 9 casus 3
Angio 10 casus 3
Casus 4
Vrouw 54 jaar. VG: hypothyreoidie Claudicatio linker kuit 6 mnd. na loopther. AR max. < 130 m Roken: gestaakt EAI rechts 1,12 links 0,66 > 0,34
MRA casus 4
Angio 1 casus 4
Angio 2 casus 4
Angio 3 casus 4
Angio 4 casus 4
Casus 5
Vrouw 77 jaar. VG: bil pancreatitis, HT, varices, DM Claudicatio rechts met ulcus enkel. Roken: nooit EAI rechts 0,94 links 1,02
MRA 1 casus 5
MRA 2 casus 5
MRA 3 casus 5
Angio 1 casus 5
Angio 2 casus 5
Angio 3 casus 5
Angio 4 casus 5
Angio 5 casus 5
Angio 6 casus 5
Angio 7 casus 5
Stent op langere termijn
Alleen maar rozengeur en maneschijn?
In-stent restenose
Stentocclusie
Stentbreuk
Toekomstperspectief +
Kritische indicatiestelling
Toekomstperspectief +
Kritische indicatiestelling
+
POBA
Toekomstperspectief +
Kritische indicatiestelling
+
POBA
+
DEB
Toekomstperspectief +
Kritische indicatiestelling
+
POBA
+
DEB
+
Resorbeerbare stents
Patiëntvragen 1 +
+ +
+
+
Hoe wordt de diagnose of er sprake is van etalagebenen gesteld? Welke onderzoeken zijn daarvoor nodig? Wie geeft de opdracht voor de onderzoeken? Welke andere oorzaken zouden er nog kunnen zijn voor pijn aan de benen? Is er een relatie tussen hartfibrilleren en etalagebenen? Ik slik al bloedverdunners; zou dat de klachten al moeten verminderen?
Patiëntvragen 2 +
+
+
Mijn vraag is de volgende,Ik heb heel veel last van allebeide mijn grote tenen,ook heb ik veel last als ik mijn voeten over elkaar leg dat dan de voet waar de andere oplicht zeer doet, Mijn scheenbenen geven een branderig gevoel,heb s’nachts heel veel last van krampen zowel in kuiten dijbeen achterkant van de dijbenen, Ik heb ook veel last van pijn onder in mijn buik,zou het mogelijk kunnen zijn dat er aders in mijn buik verstopt zijn en dat ik hierdoor deze klachten heb.
Patiëntvragen 3 +
+
Kan strompelen ( het meeslepen van een been) het gevolg of een uiting zijn van etalagebenen? Met een kort antwoord – ja of nee – ben ik al volledig tevreden.
Patiëntvragen 4 + +
Een vraag vooraf aan dr.van den Haak: Je krijgt het advies: looptherapie. Betekent dat dat het bloedvat zo slecht is dat dotteren niet (meer) kan?
Patiëntvragen 5 +
Welke relatie is er tussen hartproblemen en etalagebenen? Na dotteren en het plaatsen van stents in de kransslagaders werd ik doorverwezen naar de multivasculaire poli.
+ +
+ + + +
Lopen is de oplossing. Ik doe dat met veel plezier. Wat kunt u opmerken over: het aantal keren dat gelopen wordt de afstand die wordt afgelegd het tempo waarin gelopen wordt Ik heb gekozen voor het een keer per dag lopen, in een stevig tempo, het opzoeken van hellingen. Ik loop drie kwartier.
