Jaarverslag 2012 Den Haag Marketing
foto: Maurice Haak
www.denhaagmarketing.com
Jaarverslag 2012
Inhoud 1.
Voorwoord 05
2.
Samenvatting 07
3. 4.
Resultaten 09
5.
Haags Uitburo
27
6.
VVV Uitburo Den Haag
31
7.
Den Haag Topsport
35
8.
Corporate activiteiten
43
9.
Sociaal Jaarverslag 2012
45
10.
Organisatiestructuur 47
Verklaring Raad van Toezicht
49
11.
Jaarrekening 2012
51
Bijlagen bij de Jaarrekening
68
Marketing 13
Colofon Deze publicatie is een uitgave van: Den Haag Marketing Postbus 85456 2508 CD Den Haag
tekst: Den Haag Marketing fotografie: Theo Bos, Jurjen Drenth, Maurice Haak, Arjan de Jager, Gerrit Schreurs, Hans Willink e.a. vormgeving: Arjan de Jager, Den Haag Marketing druk: Edauw + Johannissen, Den Haag
foto: Arjan de Jager
© Copyright 2013
Jaarverslag 2012
T (070) 361 88 88 E
[email protected] I www.denhaagmarketing.com
Alle gegevens zijn onder voorbehoud. Den Haag Marketing kan op geen enkele wijze verantwoordelijk worden gesteld voor de gevolgen van eventuele druk- en/of zetfouten. Overname van gegevens is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming.
03
Jaarverslag 2012
1. Voorwoord Den Haag heeft in 2012 haar positie als tweede toeristische stad van het land weten te behouden. Sterker nog, ondanks de economische crisis nam het aantal overnachtingen in Haagse hotels met bijna 80.000 overnachtingen toe. Het aantal hotelovernachtingen in Den Haag groeit in absolute aantallen het hardst van de Nederlandse grote steden. Dat is iets om zeer tevreden over te zijn. De Haagse toeristisch-recreatieve sector is van groot belang voor onze stad. Het is een stuwende economische sector, in de zin dat door bezoekers geld rechtstreeks de stad binnenkomt. Een op de tien Hagenaars verdient zijn brood in het toerisme. In tijden van oplopende werkloosheid is de toeristisch-recreatieve sector dus een banenmotor van jewelste voor onze stad. Den Haag Marketing draagt er met campagnes en activiteiten aan bij dat meer bezoekers naar onze stad komen. Als zij hier eenmaal zijn, proberen we hen te verleiden meer te doen dan aanvankelijk het plan was. Hun ervaring van een weekendje weg in Den Haag wordt hiermee verrijkt en omdat ze meer geld uitgeven bij Haagse ondernemers profiteert ook de stad. De groei van het aantal overnachtingen in 2012 vond plaats tegen de achtergrond van een economische crisis die ook in Den Haag sporen achterlaat. Op de zakelijke markt liep het aantal corporate bijeenkomsten fors terug. Ook de bezuinigingen van de Rijksoverheid op bijeenkomsten buiten de deur deden zich voelen in Den Haag. Het aantal congresdeel-nemersdagen kende een scherpe daling. Deels als gevolg van de genoemde oorzaken; deels als gevolg van het gebrek aan acquisitiekracht met betrekking tot de werving van congressen met een lange leadtime in eerdere jaren.
foto: Arjan de Jager
De groei van het aantal overnachtingen in 2012 werd dan ook vooral veroorzaakt door bezoekers die voor een weekend of langer naar Den Haag kwamen. Door toeristen wordt Den Haag steeds interessanter gevonden als weekendje weg bestemming. Waar voorheen onze stad nog werd gezien als een saaie ambtenarenstad en we laag stonden op de lijstjes van te overwegen plaatsen, staan we in de hoofden van potentiële bezoekers nu hoger op de lijst. Met onze imagocampagne, waarbij we de elementen sfeer en gezelligheid en de combinatie van stad en strand benadrukken, werken we hier ook hard aan. Den Haag Topsport zorgt ervoor dat we ook steeds meer worden gezien als ‘Topsortstad aan zee’. Dit alles betaalt zich dus uit.
Jaarverslag 2012
In de (inter)nationale marktbewerking zet Den Haag Marketing stevig en succesvol in op kosteneffectieve (en arbeidsintensieve) middelen als vrije pers en pr, informatie vanuit de UITbase, trade en joint promotions. In de ‘customer journey’, die potentiële bezoekers afleggen voordat zij het besluit nemen om naar Den Haag te gaan, is het echter onvermijdelijk dat we ook met betaalde marketingcommunicatiemiddelen ervoor zorgen dat reis en verblijf ook daadwerkelijk geboekt wor-den. Daarvoor is het noodzakelijk dat voldoende out-of-pocket middelen worden vrijgemaakt. De resultaten van de gevoerde campagnes in 2012, waar onder de Citybreak- en de Beachlife-campagne in samenwerking met het NBTC, bewijzen dit ook.
Op de zakelijke markt boekt het Convention Bureau van Den Haag Marketing goede resultaten op datgene waar het invloed op kan uitoefenen, namelijk: het genereren van leads en kandidaatstellingen. In 2012 zijn door het Convention Bureau 13 internationale bijeenkomsten geworven met 30.000 verwachte deelnemers, goed voor ca. 9 miljoen euro aan directe economische spin off. De komende jaren zal het Convention Bureau sterk inzetten op het binnenhalen van congressen binnen de sterke kennisclusters van de stad. Hiermee worden meer doelen gediend dan alleen de directe economische spin off van congresdeelnemersdagen, omdat hiermee een bijdrage wordt geleverd aan de aantrekkelijkheid van Den Haag als vestigingsplaats voor internationale bedrijven binnen dat cluster. Dat levert onze stad uiteindelijk nog veel meer op. Ondanks de economische crisis investeren marktpartijen en de gemeente Den Haag in het aantrekkelijker maken van de stad. Denk aan het vernieuwde Madurodam en de nieuwe Boulevard op Scheveningen. De heropening van het Mauritshuis en de realisatie van de vernieuwing van de Grote Marktstraat volgen nog. Stuk voor stuk zijn het investeringen die Den Haag aantrekkelijker maken voor bezoekers. Dit jaar en komende jaren vinden verschillende evenementen plaats waarmee Den Haag (inter) nationaal op de kaart wordt gezet. Denk aan 200 jaar Koninkrijk, 100 jaar Vredespaleis, de Nucleair Security Summit, de WK Hockey 2014 en het WK Beachvolleyball 2015. Om hier maximaal van te kunnen profiteren, zal geïnvesteerd moeten worden in het vermarkten van de stad richting bezoekers. Investeren in de toeristische marketing is een publiek-private zaak. Inmiddels hebben (vrijwel) alle bedrijven in de toeristisch-recreatieve sector zich als partner aangesloten bij Den Haag Marketing. Zij participeren tevens in marketingactiviteiten die voor hen interessant zijn. Daarnaast blijft een substantiële bijdrage van de gemeente Den Haag noodzakelijk voor de publieke taak die Den Haag Marketing verricht. Bezuinigen op toeristische marketing is bij uitstek ‘penny wise, pound foolish’. Investeren in toeristische marketing levert onze stad vele malen meer op dan het kost. Behalve economische spin off zorgt het ook voor de broodnodige werkgelegenheid. De gemeente Den Haag onderkent dit gelukkig en ziet het toerisme - naast het veiligheidscluster - als één van de ‘kanskaarten’ voor de Haagse economie. Het is aan Den Haag Marketing om die kanskaart op het terrein van de toeristische marketing in te zetten en te verzilveren. De komende jaren zullen we daar aan blijven werken: met al onze medewerkers; dag in dag uit; en met veel passie voor onze mooie stad achter de duinen.
Marco Esser, directeur
05
Jaarverslag 2012
2. Samenvatting Resultaten 2012 - aantal overnachtingen in Haagse hotels: Den Haag 1.241.400 (doelstelling was: 1.110.000); - Den Haag is tweede toeristische stad van het land; - groei in overnachtingen door buitenlandse gasten (+14%); - aantal door het Convention Bureau van Den Haag Marketing geworven internationale bijeenkomsten: 13 (met 30.000 verwachte deelnemers goed voor ca. 9 miljoen euro aan directe economische spin-off in de stad). Marketing - - - - -
internationale citybreak campagne: conversie van 2.549 hotelboekingen (127% boven target); nationale persbewerking: mediawaarde van 7,4 miljoen euro; Scheveningen: 289.079 unieke bezoekers op www.scheveningendenhaag.com en gemiddeld 1.068.000 kijkers VI Oranje; Binnenstad: 100.000 bezoekers Shopping Night en 6.000 facebook stemmen bij nieuwe evenement TINK; Kijkduin: introductie evenementen onder de noemer Zomer- en Winterpodium Kijkduin.
Haags Uitburo - website: 318.872 bezoeken (doelstelling was: 270.000); - Haags UITfestival: 85.000 bezoekers (doelstelling was: 75.000); - 65+ theaterarrangement: 1.022 theaterbezoeken (doelstelling was: 1.000). VVV Uitburo Den Haag - - -
99.000 klantcontacten in VVV Uitburo-vestiging op het Spui (stijging met 20%); drie nieuwe shop-in-shops gerealiseerd (on target); met informatiedesk op 9 internationale congressen (doelstelling was: 5) en aanwezig bij 5 evenementen (doelstelling was: 2).
Den Haag Topsport
foto: Theo Bos
- in totaal 39 topsportevenementen en 100 evenement- dagen op de topsportkalender; - ondersteuning van 51 topsporters, 228 talenten en 268 beloften; - uitreiking Haags Goud keurmerk aan partners en evenementen.
Jaarverslag 2012
07
Jaarverslag 2012
3. Resultaten 3.1 Overall De doelstelling op basis van de indicator, zoals die is vastgelegd in de Programmabegroting van de gemeente Den Haag, met betrekking tot het aantal overnachtingen in Den Haag was 1.110.000 overnachtingen. Deze doelstelling is met 1.241.400 overnachtingen in 2012 ruimschoots gehaald. 800 700
643,2 628,3
600 500
totalen en geven geen inzicht in de verblijfsreden (zakelijk of recreatief ) of verdeling naar hotelklassen (bron: CBS). Waar in voorgaande jaren nog een groei te constateren was in het aantal overnachtingen door Nederlanders valt er in 2012 een groei te zien in overnachtingen door buitenlandse gasten (+14%). De grootste groei in overnachtingen wordt echter gerealiseerd door Europeanen (+17%) met name door de buur- cq dichtbijlanden Duitsland (+ 24%), België (27%), Verenigd Koninkrijk (8%) en Frankrijk (20%). Ook van buiten Europa neemt het aantal buitenlandse gasten toe (+ 9%).
431,3
400
368,5
800
Nederland
300 167 181,7
200
Buitenland
700 628
606
600
100
613
564
554
500
0 Nederland
Europa
Buiten Europa
Tabel 1: aantal overnachtingen (x 1000)
400 300
280
200
400
398,2 395,2
253
193
100
350
0 Rotterdam
300
Utrecht
Maastricht
Tabel 4: aantal overnachtingen per stad (x 1000)
248
250
Den Haag
207,6
200 25%
150
25
100
85,8
Nederland
97,6
Buitenland 20
50
14%
15
0 Nederland
Europa
Buiten Europa
10
8%
Tabel 2: aantal gasten (x 1000)
6% 4%
5 1%
0 -1%
-1% -2%
Buiten Europa 15% Europa 35%
Tabel 3 foto: Theo Bos
-7%
-10
Amsterdam
Rotterdam
Den Haag
Utrecht
Maastricht
Tabel 5: relatieve groei overnachtingen per stad
Nederland 50%
Jaarverslag 2012
-5
Tabel 1 laat zien dat het aantal gasten en overnachtingen in 2012 hoger is dan in 2011 (+5%). Deze cijfers zijn
Van alle grote steden is Den Haag nog steeds de tweede toeristische stad van het land. Amsterdam is uit tabel 4 gelaten om een goed vergelijk te kunnen bieden, aangezien Amsterdam, logischerwijs, landelijk de meeste overnachtingen heeft. In tabel 4 is te zien dat Den Haag op de voet gevolgd wordt door Rotterdam. Maastricht volgt daarna met relatief veel nationale overnachtingen. Tabel 5 laat zien dat de (relatieve) groei in alle steden voornamelijk door buitenlandse overnachtingen is gerealiseerd. Terwijl overall de groei door Nederlanders
09
10
Jaarverslag 2012
De UNWTO rapporteert een wereldwijde groei van 4% in 2012 van internationale toeristen. Ondanks de slechte economische situatie in de eurozone bleef ook de groei in Europa overeind in de toeristische sector. Het internationale toerisme naar West-Europa groeide met gemiddeld 3%, terwijl 2011 ook al een sterke groei van 6% liet zien. Kortom: Het internationale toerisme wereldwijd, maar ook in West-Europa laat nog steeds een gezonde groei zien ondanks de voortdurende economische crisis. Internationale verblijfsgasten: Volgens het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) bezochten in 2012 ruim 11,7 miljoen internationale toeristen ons land. Dat is een stijging van zo’n 4% vergeleken met het jaar daarvoor en een nieuw record. Belangrijke verklaringen voor de groei zijn onder andere: • • •
Nederland heeft geprofiteerd van het groeiende stedenreissegment in Europa en de lichte stijging van het aantal vliegverbindingen; nog steeds fors voortzettende groeiende economie in Azië waardoor een groeiende middenklasse met stijgende koopkracht internationaal gaat reizen; de zwakkere euro maakt Europa en Nederland extra aantrekkelijk als reisbestemming.
3.2 Recreatieve markt Internationaal Internationale citybreak: 40% onder de totale doelgroep is bekend met de NBTC campagne met een call to action van 19,4% (4,4% boven target); Persbezoeken: 39 buitenlandse journalisten (38 minder dan in 2011); Nationaal Evenals vorig jaar is ten aanzien van beleving ten aanzien van de aantrekkelijkheid van Den Haag als citytrip bestemming nog winst te boeken door het verbeteren van imago aspecten sfeer en gezelligheid. De nationale persbewerking kende een grote stijging in redactionele aandacht in o.a. Koffietijd, media ANWB, Libelle, Mikro gids, Televizier, Avro bode, Spoor, Reistijd. Het aantal mensen dat een bezoek aan de binnenstad met het strand combineert is gestegen naar 43%. Jaarverslag 2012
Scheveningen is nog steeds de meest bekende en gewaardeerde badplaats van Nederland. Meer Nederlanders (85%) hebben aangegeven Scheveningen ooit bezocht te hebben (was 78%); Kijkduin heeft met name een hoge bekendheid onder de inwoners van Den Haag (55%). Landelijk wordt Kijkduin gezien als een gezellige en kindvriendelijke badplaats. Haags Uitburo De online resultaten van het Haags UITburo blijven een stijgende lijn vertonen met in 2012 bijna 215.000 unieke bezoekers.
3.3 Zakelijke markt De doelstelling op basis van de indicator, zoals die is vastgelegd in de Programmabegroting van de gemeente Den Haag, met betrekking tot het aantal congresdeelnemersdagen in Den Haag was 115.000 congresdeelnemersdagen. Die doelstelling is in 2012 niet gehaald. In 2012 hebben 74 internationale meerdaagse zakelijke bijeenkomsten plaatsgevonden met in totaal 86.700 congresmandagen (à € 295,- pppd); goed voor circa 26 miljoen euro economische spin-off in de stad zelf. Er zijn verschillende verklaringen voor de teruggang in het aantal congresdeelnemersdagen. Ten eerste kennen associatiecongressen een lange leadtime. Zo’n vijf jaar geleden was er noch bij Het World Forum noch bij DHM sprake van voldoende acquisitiekracht om deze congressen binnen te halen. Daarnaast staan deelnemersaantallen van congressen wereldwijd onder druk. Voor corporate bijeenkomsten geldt dat deze een kortere leadtime hebben. Vanwege de recessie is het aantal corporate bijeenkomsten in 2012 drastisch gekrompen. Het Convention Bureau kan maar beperkt invloed uitoefenen op de realisatie van congresdeelnemersdagen. Daar waar het Convention Bureau wel invloed op kan uitoefenen, namelijk: het genereren van leads en kandidaatstellingen, is goed gescoord. In 2012 zijn door het Convention Bureau 13 internationale bijeenkomsten geworven met 30.000 verwachte deelnemers, goed voor ca. € 9 miljoen aan directe economische spin-off in de stad.
foto: Tong Tong Fair/Serge Ligtenberg
iets terug is gelopen ten opzichte van 2011. Den Haag laat ten opzichte van de andere steden een groei zien die groter is dan in de andere twee Randstadsteden Rotterdam en Amsterdam. Absoluut is Den Haag helemaal koploper: met een groei van bijna 80.000 overnachtingen ten opzichte van 2011 laat Den Haag absoluut de grootste groei zien.
11
Jaarverslag 2012
4. Marketing 4.1 Recreatieve markt 4.1.1 Internationale marktbewerking Vanuit de middellange termijn strategie (2012 – 2015) lag de nadruk ook in 2012 op de dichtbijmarkten. Daarbij is ingestoken op verhoging van awareness en marktpenetratie in de UK, België, Duitsland en marktontwikkeling in Frankrijk, Spanje en Italië. Voor de bewerking van de markt is gekozen voor een duale marktbewerking, gericht op de: • eindconsumenten (potentiële bezoeker); • trademarkt (touroperators, reis/boekingsorganisaties). Gezien de grootte, de complexiteit en de budgetten voor de internationale markt bewerkt Den Haag Marketing de internationale markt in samenwerking met partners: - -
Nederlands Bureau voor Toerisme (NBTC) voor de landen UK, België, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië; Rotterdam/The Hague airport (RTHA) en Transavia voor Frankrijk, Spanje en Italië vanwege de directe mogelijkheid om direct op RTHA te kunnen vliegen met Transavia.
NBTC campagne De samenwerking met het NBTC is gericht op twee campagnes: • Citybreak campagne:
- gericht op potentiële bezoekers geïnteresseerd in een citybreak; - de doelgroepen ‘postmoderns’ en ‘upper class quality seekers’
• BeachLife campagne: - gericht op de gezinnen in Duitsland en België; - die houden van een kustvakantie (in samenwerking met en opdracht van St. Marketing Scheveningen)
foto: Jurjen Drenth
Citybreak campagne Met een grote campagne, uitgevoerd met Expedia/Hotels.com, zijn potentiële bezoekers uit Duitsland, België, Engeland, Frankrijk, Spanje, Italië en Scandinavië bewerkt. De campagne is in het voorjaar, begin april tot eind juni uitgezet, en in het najaar, eind augustus tot en met eind november 2012. Deze campagne heeft goed gelopen met een groot bereik (awareness) en hoge conversie (hotelboekingen).
Jaarverslag 2012
Resultaat: conversie: 2.549 hotelboekingen (127% boven target).
Awareness: er zijn aan 8.762.892 potentiële bezoekers nieuwsbrieven verstuurd. Het website bereik was op target, 1.948.641 bezoeken en 5.845.922 impressies. Conclusie: de campagne heeft voor Den Haag een goed conversie en awareness resultaat opgeleverd. De conclusies per samenwerkingspartner in de Citybreak campagne voor de twee grootste herkomstlanden van bezoekers aan Den Haag, Engeland en Duitsland, staan hieronder kort samengevat: Duitsland 1. Campagne 'Fernwehticket' met Deutsche Bahn en L’Tur Conclusie: de campagne heeft voor Nederland een goed awareness resultaat (op basis van aantal clicks op banners en facebook), maar bleef achter in conversie. 2. KLM campagne Conclusie: de campagne laat t.o.v. 2011 een stijging zien van het aantal geboekte vluchtennaar Schiphol. 3. Herfst campagne met Deutsche Bahn Conclusie: de campagne heeft 1.300 vervoersboekingen gerealiseerd (8% boven target) en kende een groot mediaberiek (zowel off- als online) en heeft derhalve afgezet tegen de targets een goed resultaat opgeleverd. Engeland 1. KLM campagne Conclusie: de campagne heeft overall goed ‘gescoord’. Veel online impressies en 1.371 geboekte vluchten t.o.v. een target van 450. 2. CityJet Conclusie: de campagne heeft goede resultaten opgeleverd afgezet tegen de gestelde targets. Een hoge awareness en 693 boekingen t.o.v. een target van 622. Campagne resultaten groeilanden Spanje en Italië Italië Conclusie: de online bannercampagne was met name gericht op awareness en heeft met een totaal van bijna 21 miljoen impressies een groot bereik gegeneerd. Spanje Conclusie: op de Spaanse markt is in samenwerking met Rumbo een online campagne in de markt gezet om awa-
13
14
Jaarverslag 2012
reness en bezoek aan de 4 grote steden in Nederland, waaronder Den Haag, te genereren. De resultaten voor Den Haag waren erg goed, overall resultaat was 60% boven gestelde targets. Hiermee boekte Den Haag een beter resultaat dan de andere steden.
Om de bestemming Den Haag verder onder de aandacht van de consument te brengen is gekozen voor een tweeledige benadering: informatievoorziening naar de consument (eindgebruiker) en naar de reisindustrie (tussenpersoon).
BeachLife campagne Aan het begin van het strandseizoen is dit jaar voor het eerst ook gestart met een campagne gericht op de Belgische en Duitse bezoeker geïnteresseerd in een strandvakantie. Uitgevoerd met het NBTC in de Beachlife campagne. Deze campagne is gericht op het aantrekken van bezoekers uit België en Duitsland. Deze campagne heeft een eigen website in het Duits en Nederlands. Deze heeft 160.000 pageviews opgeleverd voor de Den Haag/Scheveningen content.
Doelstelling: De hoofddoelstelling ligt op het bevorderen van inkomend toerisme via RTHA airport naar Den Haag.
In de twee landen zijn verschillende off-en online marketingcampagnes uitgezet. Enkele resultaten en conclusies staan hieronder uiteengezet: Doelstelling: 50.000 bezoekers aan de website van Scheveningen Resultaat: 76.190 bezoekers Conclusie: de aanwezigheid van Scheveningen in de Beachlifecampagne leidt meteen tot resultaat aangezien zowel in Duitsland als ook in België er een grote interesse is in de informatie via de ingezette kanalen over Den Haag/Scheveningen: • • •
Hoge aantrekkelijkheid van de website Den Haag/ Scheveningen, gerelateerd aan het hoge aantal pageviews (>160.000); website bezoekers willen meer informatie en klikken door naar scheveningendenhaag.com website (CTR is hoog: meer dan 30%); Pers aandacht via kust berichten leidt tot free publicity voor Den Haag/Scheveningen met een mediawaarde van € 80.825.
Rotterdam/The Hague Airport-Transavia campagne Met ingang van april 2011 werd Den Haag via haar eigen luchthaven met zeven nieuwe bestemmingen in Europa verbonden. Daarmee komt het totaal aantal bestemmingen op ruim 30 Europese regio’s en (hoofd) steden. De meeste bestemmingen worden dagelijks één of meerdere keren aangevlogen, sommige vier of vijf keer per week. Met de komst van twee grote airlines als Lufthansa en British Airways, zal de naamsbekendheid van de luchthaven zeker vergroten. Vrijwel parallel aan de start van de vluchten naar de nieuwe bestemmingen voerde transavia.com 'The Hague' zichtbaar op als bestemming voor al haar vluchten via Rotterdam The Hague Airport. Transavia.com is één van de belangrijkste aanbieders van internationale verbindingen naar en van Rotterdam The Hague Airport.
Jaarverslag 2012
Primair: sales/conversie en zichtbaarheid: • 112 miljoen impressies online; • Stijging van het aantal Italiaanse, Spaanse en Franse gasten in Haagse verblijfaccomodaties met 20% ten opzichte van 2011 (obv CBS). Secundair: awareness van Rotterdam-The Hague Airport als vluchtroute naar Den Haag Resultaat: • 112 miljoen impressies, deze is behaald; • Stijging van het aantal Italiaanse, Spaanse en Franse gasten in Haagse verblijfaccomodaties met 20% ten opzichte van 2011: • dit target is voor het aantal nachten door Franse gasten ruim gehaald: aantal nachten door Fransen in 2012 bedroeg +37% (6.800 meer overnachtingen) ten opzichte van 2011; • de Spaanse en Italiaanse bezoekers laten een daling zien in 2012 ten opzichte van 2011 van respectievelijk 60% en 19% ten aanzien van het aantal nachten. ofwel: 600 nachten minder door Italianen en 5.600 door Spanjaarden. Een verklaring kan gezocht worden in de economische recessie die beide landen stevig treft. China Marketing In 2012 is met financiële steun van de gemeente Den Haag het project China Marketing gestart. De verwachting, uitgesproken door het NBTC, is dat het toerisme vanuit China naar Nederland de komende jaren sterk zal groeien. Het jaar 2011 liet ten opzicht van 2010 al een
groei van 29% zien tot 180.000 bezoekers. Den Haag wil hier zijn deel van mee pakken. Doelstelling: • het ontwikkelen en uitbreiden van het netwerk onder de Chinese gemeenschap in Nederland, de overheid in China op rijks- en gemeentelijk niveau en met de Chinese reiswereld, • draagvlak verwerven onder relevante partijen (musea, attracties, retailers en hotels), dit omdat verwacht wordt dat het benodigd budget in 2013 voor 50% door deze partijen wordt gedekt. Het netwerk met mainland China heeft zich in 2012 ontwikkeld. Wethouder Marjolein de Jong heeft in maart op de ITB in Berlijn contact gehad met de vice minister van toerisme. In oktober en november zijn trips naar China ondernomen. De banden met het ministerie van Toerisme, het staatsreisbureau CITS (China International Travel Service) en de steden Hangzhou en Shenzhen zijn versterkt. Met Hangzhou heeft wethouder Henk Kool een samenwerkingsovereenkomst op het gebied van toerisme ondertekend met zijn collega Zhang. Via het digitale platform Gogodutch, dat veel bezoekers kent uit Nederland, België en Duitsland, zijn de relaties met de Chinese gemeenschap versterkt. Relevante partijen in Den Haag (Gemeentemuseum Den Haag, Panorama Mesdag, Museum Beelden aan Zee, Madurodam, Mauritshuis, Bijenkorf Nederland, Worldhotel Bel Air, Mercure Hotel Den Haag, Kurhaus Hotel, Westholland Foreign Investment Agency) zijn bereid het project te ondersteunen of hebben serieuze belangstelling getoond. Ook de gemeente Delft is geïnteresseerd om te participeren. Trade In de plannen voor 2012 was opgenomen om de marktbewerking op trade niveau (B2B leisure) te vergroten. Eind juli is een medewerker gestart bij DHM met deze opdracht in de functiebeschrijving. Hierdoor stond het 3de en 4de kwartaal in het teken van marktverkenning, aanwezigheid op beurzen en activiteiten. Concrete doelstellingen worden gesteld in 2013. Famtrips In samenwerking met Transavia en RTHA zijn er belangrijke Franse en Italiaanse touroperators uitgenodigd voor een Famtrip Den Haag. Beide groepen hebben een rapportcijfer van 8,3 gemiddeld voor de tour Den Haag gegeven. Het contact met de Franse markt loopt erg goed en er is interesse getoond voor opname van Den Haag in hun programma’s. Workshops In Barcelona en Rome heeft Transavia een avond event georganiseerd waarbij wij zijn uitgenodigd om onze bestemming te presenteren. Mailingbestand uitgebreid met 120 contacten.
Bezochte beurzen: • • • • • •
Duitsland: ITB Berlijn Benelux Roadshow België: Travel! The Workshop Italië: TTG Incontri UK: GEM-ETOA UK: WTM
Conclusie: Zowel prescheduled als ‘on the spot’ hebben tijdens de beurzen vele afspraken plaatsgevonden met touroperators, busondernemingen, aanbieders van groepsreizen en mediapartners. Er was veel belangstelling voor Den Haag. Veel partijen waren nog niet of onvoldoende bekend met de stad en zijn voornemens Den Haag op te nemen in hun programma’s. In 2013 worden hier concrete doelstellingen voor opgesteld. Arts Holland Doel: het unieke en kwalitatieve culturele aanbod in de Randstad op een innovatieve manier positioneren bij toeristen uit de VS en UK. Doelgroep: de 'purposeful cultural toerist' voor wie cultuur de belangrijkste beweegreden is een vakantie in het buitenland te boeken. Media-aanpak: combinatie van online en social media advertising, bloggers, PR, ontwikkeling van een open data-platform. Doelstellingen over 2012 en 2013: • verbeteren culturele imago van de Randstad en het genereren van toeristisch cultuurbezoek; • verhoging uitgaven door internationale cultuur toeristen met 15%; • mediawaarde genereren van 2 miljoen euro; • 100 miljoen online contactmomenten; • vier nieuw ontwikkelde apps in aansluiting op de marketingcampagne.
15
16
Jaarverslag 2012
Realisatie 2012: • 1.478.676 euro aan gezamenlijke mediawaarde; • 65.320.302 online contactmomenten; • 3 ontwikkelde voorbeeldapps. Conclusie: Arts Holland is vanwege de vele betrokken partijen, de technische infrastructuur en de specifieke doelgroep een complexe campagne. Toch is nu al te concluderen, dat de geraamde doelstellingen voor de periode 2012-2013 op schema lopen. Vooral de gerealiseerde mediawaarde en het aantal online contactmomenten kunnen als uitstekend worden beschouwd.
4.1.2 Nationale marktbewerking Imagocampagne Er is een discrepantie tussen het imago en de identiteit van Den Haag. De stad heeft objectief gezien veel meer te bieden dan veel Nederlanders denken. Dit weerhoudt velen er vooralsnog van om een weekendje of langer naar Den Haag te komen. Dit blijkt uit de onderzoeken van Blauw 'Het imago van de Haagse binnenstad' en 'Campagne en imago Scheveningen', beide uit januari 2012. Doelstellingen: • hoofdreden van bezoek zijn winkelen (binnenstad) en strand (Scheveningen). Nu is dat 51% resp. 21%. In 2014 moeten meer mensen een dagje winkelen met een bezoek aan het strand combineren en andersom; • van de overwogen binnensteden om een bezoek aan te brengen staat Den Haag nu nog op een 5e plek met 24%. Binnen twee jaar is dat binnen de top 3 dan wel meer dan 30%;
www.welkomindenhaag.com
• •
de binnenstad van Den Haag staat nu op plaats 6 van de steden die de voorkeur van bezoekers hebben. Binnen 2 jaar is dat binnen de top 4 cq. boven de 10%; de aanbevelingsintentie voor Den Haag zal in 2014 hoger zijn. In de rest van Nederland en Zuid-Holland zullen er meer dan 35% passively satisfied zijn. In de regio Haaglanden moeten er in 2014 meer dan 25% promoters zijn.
Om bovenstaande te bereiken zijn de voor Den Haag interessante doelgroepen zowel met vrije persbewerking als met gekochte media (online en offline) benaderd over de identiteit (en sterkten) van Den Haag. De imagocampagne kende in 2012 twee pieken. Mei t/m de zomer en november-december. Het succes van de campagne wordt tussentijds gemeten op basis van zowel awareness- als conversiedoelstellingen hangende aan de ingezette activiteiten/middelen. Print: Op basis van bereik en lezersprofielen is voor de printuitingen gekozen voor twee grote partijen. Uitgeverij Sanoma voor advertenties in (in o.a. Libelle (250 dagjes uit), Flair Holiday, Margriet en de Donald Duck. En in een vakantiespecial die werd bijgesloten bij Viva, Flair, Margriet, Esta en Zin. Als dagblad is gekozen voor de Telegraaf daar deze veel gerichte specials uitgeeft en de Spits. Online: Teneinde de printcampagne kracht bij te zetten zijn twee speciale kanalen ontwikkeld; een landingspagina (welkomindenhaag.com) en een Den Haag Facebookpagina (facebook.com/welkomindenhaag). In de maanden november en december is de doelgroep ‘vrolijke twintigers en gezellige gezinnen’ benaderd voor een dagje Den Haag of een stedentrip Den Haag. In deze periode is 1) een samenwerking aangegaan met weekendjeweg en 2) samen met de hotelsector Den Haag een hotelactie uitgerold waarin middels het spelen van een spel een hotelovernachting kon worden gewonnen en aan de deelnemende ‘ verliezers’ kamers met korting werden aangeboden.
foto: Den Haag Marketing/Jurjen Drenth
Welkom in Den Haag
1. weekendjeweg.nl Doelstellingen: • 10% meer weekendjeweg-boekingen t.o.v. dezelfde periode in 2011.
Dagje strand. Dagje stad. Maak er een weekend van! Scheveningen leeft!
Koninklijk winkelen rond de paleizen
Flaneren over de vernieuwde boulevard en heerlijk genieten van de zon. Daarna is het tijd voor pure verwennerij bij één van de vele strandpaviljoens of met een vers visje aan de haven.
Het Noordeinde en de Denneweg vormen het centrum van de haute couture en vintage. Koop hier de nieuwste mode, accessoires en hebbedingetjes!
ontwerp_dhm_margriet_more_v1_cs4.indd 1
Jaarverslag 2012
11-04-12 17:06
Resultaat: Den Haag heeft als een van de weinige regio’s in Nederland in de maand december geplust. Met een groeipercentage van 57% ten opzichte van vorig jaar. Hiermee is de doelstelling ruimschoots gehaald.
2. Hotelactie: 6 t/m 19 december 2012 Resultaat: • de actiepagina is in de campagneperiode bezocht door 3.501 unieke bezoekers; • meer dan 1/3 van de deelnemers (1.331) speelt het spel uit en vult het contactformulier in. Sommigen spelen het spel vaker, het aantal unieke deelnemers is 1.124; • 189 ‘verliezers’ hebben doorgeklikt op de boekings links van de hotels; • 729 deelnemers hebben zich aangemeld voor de toeristische nieuwsbrief van Den Haag Marketing. De doelstelling was 80 extra inschrijvingen voor de recreatieve nieuwsbrief van Den Haag, deze is dus ruimschoots behaald. Resultaten imagocampagne online: Ingekochte themasites bij Sanoma: De online focus lag in eerste instantie op de themasites nu.nl/reizen en vakantie.nl. De ingekochte special trok 29.381 bezoekers met een totaal van 48.943 pageviews. De CTR (Click Trough Ratio) naar hotelaanbiedingen was 23% (ondergemiddeld, maar verklaarbaar bij een smal thema). De gekoppelde nieuwsbrief had 94.354 ontvangers met een openingsrate van 16% en een CTR van 14,5%, beide acceptabel voor een dergelijk groot bestand. Concluderend kan gesteld worden dat de zichtbaarheid via deze online media-inkoop groot was - ook afgaande op de reacties van partijen uit Den Haag zelf. Hotelactie: de Facebook-campagne aansluitend op de radiospots had een bereik van 1.344.127 unieke personen. De ingezette advertentie had een doorklikratio van 0,026%. Deze cijfers zijn als redelijk te beoordelen. The Hague Festivals The Hague Festivals heeft in 2012 voor de zesde keer plaatsgevonden. De periode is dit jaar uitgebreid van 29 april tot en met 7 juli vanwege het groot aantal evenementen met nationale aantrekkingskracht. In totaal trokken de festivals ruim 985.000 bezoekers (exclusief Den Haag Sculptuur). De focus van de marketingcampagne van The Hague Festivals 2012 lag op nationale marktbewerking met de nadruk op outdoor, online en pers & pr activiteiten. Ook zijn er verschillende samenwerkingsverbanden met travelpartners opgezet om het verblijftoerisme tijdens de festivalperiode te stimuleren. Doelstellingen korte termijn (2011, 2012): • minimaal 25 procent bezoekers van buiten Den Haag en omstreken (voor een totaal van 224.500); • groei van 10 procent van het aantal overnachtingen van bezoekers voor The Hague Festivals, voor een totaal van 1.760 reserveringen.
Doelstellingen lange termijn (2013-2018): • 2014: minimaal 40 procent bezoekers van buiten de regio Haaglanden (4 procent internationale bezoekers); • 2018: minimaal 40 procent bezoekers van buiten de regio Haaglanden en 8 procent internationale bezoekers. Resultaten: In vergelijking met 2011 kunnen de volgende conclusies worden getrokken: 1. Bekende evenementen zijn wederom goed bezocht, bezoekpercentages zijn lager. Parkpop, Den Haag Sculptuur en Vlaggetjesdag werden in 2012 evenals in 2011 het meest bezocht door de ondervraagde bezoekers. Deze evenementen en ook de Nederlandse Veteranendag en Festival Classique, werden in 2012 nog steeds goed bezocht, maar kenden in vergelijking met 2011 lagere bezoekpercentages, variërende van -1% tot -5%. Bezoekers van Den Haag Sculptuur bezochten in 2012 verhoudingsgewijs ook meer andere evenementen dan in 2011. Bezoekers van Vlaggetjesdag en Nederlandse Veteranendag bezochten juist minder andere evenementen in vergelijking met 2011. 2. Toename van zowel regionale als landelijke aantrekking van bezoekers. Sommige evenementen trokken meer bezoekers uit Den Haag en de regio in vergelijking met vorig jaar, andere evenementen trokken verhoudingsgewijs juist meer bezoekers uit de rest van Nederland. Tot de eerste groep behoren Den Haag Sculptuur en Vlaggetjesdag, tot de tweede Parkpop en Nederlandse Veteranendag. Den Haag Sculptuur en Vlaggetjesdag trokken net als vorig jaar de meeste buitenlandse bezoekers aan. Beatstad trok daarnaast ook relatief veel bezoekers aan uit de rest van Nederland. 3. Gemiddelde leeftijd van 50+bezoeker neemt toe. Met uitzondering van Parkpop nam de gemiddelde leeftijd van de bezoekersgroepen van Den Haag Sculptuur, Festival Classique, Vlaggetjesdag en Nederlandse Veteranendag in vergelijking met 2011 toe.
17
18
Jaarverslag 2012
t.o.v. dezelfde periode vorig jaar; • 505 bezoekers vanuit de site THF verschenen op de site van hoteliers.com. Binnenstadcampagne De Stichting Marketing Haagse Binnenstad is dit jaar uitgebreid met het Biz winkelgebied City Center. Hierdoor zijn vrijwel alle winkelgebieden aangesloten bij de SMHB, waardoor het mogelijk is het totale aanbod van de binnenstad onder één noemer ‘Binnenstad Den Haag’ onder de aandacht van de consument te brengen. Niet alleen winkels, warenhuizen en horeca wordt samengewerkt ook wordt steeds meer de samenwerking gezocht met culturele instanties die in de binnenstad gevestigd zijn. Speerpunten in de marktbewerking van SMHB zijn: 4. Traditionele media nemen aan belang af, dit wordt niet door het internet gecompenseerd. Advertenties in kranten/dagbladen/huis-aan-huisbladen en televisiespotjes hadden in 2012 een beduidend minder belangrijke rol om met evenementen bekend te worden dan in 2011. Voor een aantal evenementen zijn advertenties in kranten/dagbladen/huis-aan-huisbladen echter nog steeds belangrijk voor het mediabereik. Het aandeel mond-totmond reclame nam in het bereik af. Diverse evenementen zijn al bekend bij een groot publiek. Het internet draagt met uitzondering van enkele evenementen maar beperkt bij aan de bekendheid. Belangrijk is dat het mediabereik verschilt per evenement/festival. 5. Lichte stijging van bestedingen. Het aandeel bezoekers met een besteding van meer dan 30 euro steeg met 6% ten opzichte van 2011 waarvan de helft verklaard wordt door opname van ShoppingNight in het onderzoek. Gecorrigeerd hiervoor was sprake van een toename van 3% in de bestedingscategorie van meer dan 30 euro. 6. Verblijf en activiteiten ter plaatse zijn vergelijkbaar met 2011 (weinig verandering). Van de bezoekers woont 45% in Den Haag (40% in 2011). Het aantal bezoekers dat twee of meer dagen verbleef in Den Haag was vergelijkbaar met 2011. Voor bezoek van Vlaggetjesdag en in mindere mate voor Parkpop nam het verblijf toe met respectievelijk 4% en 2%. Evenals in 2011 geldt dat bezoekers bij een langer verblijf ook andere activiteiten ondernemen in de stad. Denk aan uit eten, winkelen en bezoek van strand en/of de boulevard in Scheveningen en de haven. Bij een kort verblijf zijn dat winkelen en uit eten. Travelpartners The Hague Festivals: Met de travelpartners Hotels.nl, WeekendjeWeg.nl en Hoteliers.com zijn in 2012 aparte afspraken gemaakt voor The Hague Festivals. Resultaat: • 12% meer boekingen voor Den Haag via weekendjeweg.nl t.o.v. dezelfde periode vorig jaar; • 15% meer boekingen voor Den Haag via hotels.nl Jaarverslag 2012
• • • • •
basisinformatie verstrekken aan de bezoeker; naamsbekendheid vergroten door promotie en het in de media ondersteunen van evenementen; het stelselmatig promoten van de productmix om hiermee combinatiebezoek te vergroten; de bereikbaarheid van de binnenstad onder de aandacht brengen; specifieke Haagse signatuur uitdragen.
•
samenwerking mondde uit in veel free publicity, lezersacties en speciale Grazia lezeressen aanbiedingen in een aantal geselecteerde winkels. Wegener was de lokale/regionale mediapartner van de ShoppingNight, waarmee het advertentiebudget verdubbeld kon worden en ook in de regio’s rondom Leiden, Gouda, Westland en Rotterdam geadverteerd werd. Thema dit jaar was ‘Cool Hunt’, inspelend op het veranderende koopgedrag van de consument, die voortdurend op zoek is naar de beste artikelen, voor de beste prijs, op de leukste plek. Het event heeft 100.000 bezoekers getrokken. De website heeft in totaal 18.688 bezoekers gegenereerd, hiervan waren er 12.055 uniek. Op de nieuwsbrief van de ShoppingNight en de secret sms service hadden zich 1.500 consumenten geabonneerd. Facebook groeide naar een aantal van 833. Het Twitter account werd gevolgd door 357 shopping geïnteresseerden. ShoppingNight blijkt ook de PR tool te zijn om de binnenstad als dynamische winkelstad te profileren. In totaliteit werden 104 artikelen beoordeeld op hun free publicity waarde. In totaliteit was de Free Publicity waarde € 309.346,85, waarmee een waarde van € 2974,49 per knipsel werd behaald. Een waardestijging van 8,4% in vergelijking met vorig jaar.
Daarnaast richt de SMHB zich op het verhogen van de belevingswaarde van een bezoek aan de Haagse binnenstad waarbij sfeer en service belangrijke onderdelen zijn. Het afgelopen jaar zijn hiertoe de volgende marketingcommunicatie activiteiten uitgevoerd: • •
ShoppingNight verkeerde ook dit jaar in de gelukkige positie om 2 sterke mediapartners te hebben, te weten: • Sanoma als landelijke media partner met de bladen Grazia, Cosmopolitan, Marie Claire, Nouveau en Beau Monde en het online magazine Style Today. Deze
De aangesloten leden van de SMHB hebben dit evenement als zeer positief ervaren en willen graag de komende jaren dit evenement uitbreiden. Met de Gemeente Den Haag vindt binnenkort een evaluatie plaats. Scheveningen campagne Het voor 2012 opgestelde marketing(activiteiten)plan is in 2012 slechts in beperkte mate uitgevoerd. Reden hiervoor is dat lange tijd onduidelijk is geweest welk budget voor de Scheveningencampagne beschikbaar was. Niet ingezette middelen worden in 2013 ingezet voor de Scheveningen campagne. Rapportage op de begin 2012 gestelde doelen is dan ook niet mogelijk. Hieronder een overzicht van de voor en met Stichting Marketing Scheveningen uitgevoerde activiteiten: Regionaal en nationaal In de Nederlandse dag- en weekbladen zijn de verschillende evenementen en Scheveningen voor een dagje strand goed belicht. (NL70 krant, NL10, NL30, Den Haag Centraal). Hierbij werd ingestoken op het bestaande aanbod zoals de strandpaviljoens, de nieuwe boulevard, de pinkster-en paasweekenden . Daarnaast zijn de evenementen in Scheveningen zoals Vlaggetjesdag, VI Oranje, North Sea Regatta, Beach vollebywedstrijden dé aanhaakmomenten om regionaal en nationaal potentiele bezoekers te verleiden om naar Scheveningen te komen.
de mediakanalen www.binnenstaddenhaag.com, Twitter account @binnenstadDH en 2wekelijkse radioprogramma uitservice bij OmroepWest, de binnenstadtram en Den Haag Marketing worden ingezet om nieuwsfeiten rondom events, winkels, restaurants te verspreiden; daarnaast worden de media NL70, Wegener, Omroep West, Den Haag FM etc. ingezet voor het informeren van de consument rondom Pinksteren, Pasen, Hemelvaartsdag, Koninginnedag etc.
ShoppingNight 2012 Een van de evenementen die door SMHB wordt georganiseerd, is de ShoppingNight. Deze maakt tevens maakt onderdeel uit van The Hague Festivals en vond dit jaar plaats op donderdagavond 14 juni. ShoppingNight is het grootste winkelevent van Nederland. Waarbij ondernemers in de binnenstad van Den Haag geopend zijn tot middernacht, speciale aanbiedingen en acties hebben en op sleutellocaties entertainment plaatsvindt.
TINK vond plaats van 8 tot en met 31 december. In totaal namen 78 ondernemers aan dit event deel, waarvan 10 horeca ondernemers. 68 Etalages konden door de consument beoordeeld worden. De campagne bestond naast een campagne in print en outdoor advertising ook in een actieve social media campagne. Consumenten konden via facebook hun stem uitbrengen op de etalages en daarmee de etalages als mogelijke winnaar nomineren. In totaal werden 6.000 facebook stemmen uitgebracht. Daarnaast kon ook schriftelijk een stem uitgebracht worden door het invullen van de routeflyer. Daaruit bleek dat TINK landelijk bezocht was. Verhouding stemformulieren (1.250 ingestuurde formulieren): Den Haag 1/5, regionaal 1/5, landelijk 3/5.
TINK Vanuit ondernemers en de gemeente werd aan de Stichting Marketing Haagse Binnenstad gevraagd een evenement te ontwikkelen dat Den Haag de hele maand december als winterstad op de kaart zet. Een winterevenement dat de potentie in zich heeft om meerdere jaren achter elkaar plaats te vinden en waarbij zoveel mogelijk partijen zijn aangesloten. Binnen het kader en voorwaarden van het binnenstadsoffensief van Bureau Binnenstad heeft de Stichting Marketing Haagse Binnenstad hiertoe het evenement ‘TINK, amazing shop windows The Hague’ ontwikkeld, oftewel wie heeft de mooiste etalage van Den Haag. Een evenement waarbij Den Haag de ambitie uitspreekt de mooiste winteretalages van Nederland te hebben en daarmee in de voetsporen te treden van New York, Londen en Parijs.
Onder de slogan ‘Dagje strand, dagje stad maak er een weekend van’ is de potentiële verblijfbezoeker op Scheveningen gewezen in de voor Nederland unieke combinatie van stad en strand. In o.a. de Telegraaf, Spits, Libelle, Flair, Margriet en een vakantiespecial die is bijgesloten bij aantal bladen van uitgeverij Sanoma. Succesvolle evenementen: •
VI Oranje: een onsuccesvol EK voor Nederland werd een groot succes voor Scheveningen! Het populaire voetbalprogramma VI Oranje zorgde dagelijks met een gemiddelde van 1.068.000 kijkers voor veel publiciteit voor onze badplaats. Tijdens de uitzendingen werd regelmatig een sfeerbeeld van de vele facetten van Scheveningen gegeven en dit zorgde voor een sterke aanzuigende werking; het was opvallend drukker op
19
20
Jaarverslag 2012
de boulevard. Qua persaandacht en publiciteit is Scheveningen zowel in de voorbereiding als tijdens het programma heel goed onder de aandacht gekomen; • Internationaal Vuurwerkfestival: dit jaarlijks terug kerend evenement was in 2012 ook weer een groot succes met een bezoekersaantal van 150.000 in één weekend. www.scheveningendenhaag.com De Scheveningen-website werd erg goed bezocht met een aantal van 289.079 unieke bezoekers in 2012. De opvallende pieken zijn: op de eerste zonnige zondag van het jaar (11 maart), de weekenden van Pasen, Pinksteren, Koninginnedag en het Vuurwerkfestival. De favoriete pagina’s waren Hotelarrangementen en alle evenementen. Met 23.000 bezoekers is de Duitse kustwebsite één van de grote bronnen van bezoekers naar Scheveningendenhaag.com. Met een nader onderzoek hebben we kunnen vaststellen dat 1160 Duitsers de hotelarrangementen hebben bekeken en dus de intentie hadden om een overnachting te boeken.
met de oproep om tijdens het Vliegerfestival ook een overnachting te boeken. Deze campagne is voor de duur van twee weken uitgezet. Maar liefst 2.000.569 Facebookgebruikers hebben de advertentie gezien en 513 mensen hebben doorgeklikt naar Scheveningendenhaag.com. Het laatste zomerse weekend in Scheveningen stond centraal in een speciale Facebookactie. Hierin werd vijf dagen ingezet op ‘Nazomeren in Scheveningen’. 897.501 Facebook -gebruikers hebben deze advertentie kunnen zien en 258 keer is doorgeklikt naar Scheveningendenhaag. com.Voor deze korte periode een heel mooi resultaat. Kijkduin Uit onderzoek blijkt dat de bezoekers van de stad niet per definitie de combinatie stad en strand maken. Door een duidelijkere positionering en profilering van de eigenheid van Kijkduin krijgt de boodschap naar de bezoekers van Den Haag een bredere en diepere lading. Daarom is de eigenheid van de plek sinds 2012 meer dan voorheen het vertrekpunt voor het vermarkten van de badplaats. Door een duidelijke (her)positionering legt Kijkduin een belangrijk fundament voor het communiceren van de beleving van de badplaats. De positionering geeft tevens richting aan de huidige en toekomstige branchering en het soort en aantal events. Strategie: op koers De in 2010 gestarte campagne ‘NEW Kijkduin’ is ook in 2012 verder uitgerold. De authenticiteit van Kijkduin is vertaald in de definitie van haar kernwaarden en onderscheidende elementen: Natuurlijk, Entertaining en Winkelen (NEW). Om de identiteit van Kijkduin nog beter over het voetlicht te krijgen is vanaf eind 2011 door de SBRK de term ‘Slow’ geïntroduceerd. Slow staat voor bewust, klantvriendelijk, duurzaam en ontspannen. In 2012 heeft de SBRK de invulling van Slow verder geconcretiseerd binnen het kader van de herontwikkeling, branchering en events. De SBRK beoogt met de introductie van de term slow de bezoekersverwachting ten aanzien van de badplaats zoveel mogelijk in overeenstemming te brengen met de bezoekersbeleving. (en waar mogelijk natuurlijk deze verwachting te overtreffen) Tenslotte is de ‘slow positionering’ ook duidelijk aanvullend op de positionering van de andere toeristische kerngebieden in de stad.
Facebook-advertenties Voor het Vliegerfestival hebben het Steigenberger Kurhaus Hotel, Carlton Beach Hotel, Bilderberg Europa Hotel en Badhotel Scheveningen samenwerking gezocht en een Vliegerarrangement samengesteld. Dit arrangement is zowel op de site Scheveningendenhaag.com uitgezet, als op de Duitse en Belgische kustsites. De aanbiedingen zijn ook meegenomen in de Belgische en Duitse kustnieuwsbrieven. Op Facebook is een advertentie geplaatst Jaarverslag 2012
Meten is weten De onderzoeken van Blauw hebben ons geïnformeerd over passieve en actieve naamsbekendheid en het Imago van Kijkduin. Daarnaast hebben we ook veel geleerd over de (wenselijke) bezoekers en de potententiële hoogte van hun uitgaven. De volgende logische stap die we wilden en willen maken is onderzoek naar de bezoekersprofielen van de huidige bezoekers en hun (gedifferentieerde) bestedingspatroon. Door de samenwerking met Den Haag Marketing ziet het er naar uit dat we over 2012 inzicht in deze zaken gaan krijgen. Promotie en events De marketingcommunicatie van ‘Slow Kijkduin’ is in eerste
aanleg min of meer viral gebeurd. Meer en meer kan en zal de SBRK deze term expliciet gebruiken. In de marketingcommunicatie is vooral ingezet op regionale marktbewerking. Door intensief samen te werken met regionale media en het ontwikkelen van een ‘character’ (Kapitein Kijk) beoogt de SBRK de herkenbaarheid een impuls te geven. In 2012 heeft onder regie van de SBRK tevens een verkenning plaatsgevonden naar de te voeren online marketing strategie. In het eerste kwartaal van 2013 kiest de SBRK haar pad voor de komende jaren. Een herkenbare evenementenprogrammering in samenwerking met lokale eventaanbieders is uiteraard ook een belangrijk uitgangspunt. Om herkenbaarheid te stimuleren introduceert de SBRK de events in Kijkduin onder de noemer zomer- en winterpodium Kijkduin. Vaste pijlers in de kalender zijn sport, kunst en kindervermaak. Uitgangspunt bij alle events is participatie. Dat wil zeggen: zowel aan de organiserende als de deelnemende kant betrekt Kijkduin het directe achterland. In 2013 biedt de SBRK de bezoekers van Kijkduin een 52 weken programmering.
met ruim 25% gestegen tijdens de loop van de imagocampagne. Van gemiddeld 40.000 naar 50.000 unieke bezoekers per maand.
Online: www.denhaag.com Doelstelling: 10% groei t.o.v. 2011 Realisatie: 13% groei t.o.v. 2011 De toeristische website, bestaande uit een Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse variant laat, vergeleken met 2011, een stijging van gemiddeld 13% zien in de bezoekersaantallen. 82% van het bezoek komt voor de Nederlandstalige website, 15% voor Engelstalig, 2% Duitstalig en 1% Franstalig. De cijfers over het jaar 2012 zijn als volgt: Bezoeken: 687.014 Unieke bezoekers: 464.877 Pageviews: 2.446.374 Gem. bezoeken per maand: 57.251 Gem. bezoekduur: 2,55 min. Gem. aantal pagina’s per bezoek: 3,56 Gebruik van de website Bestbezochte pagina’s van de website zijn het Strand, Scheveningen en bereikbaarheid, Kunst en Cultuur, Attracties en de VVV-pagina. Topmaanden waren tijdens de zomer, 1/3 van het bezoek aan de website is terugkerend bezoek. Naast bezoek vanuit Den Haag en de regio, 23%, komt het bezoek voornamelijk uit de Randstad en Brabant. Het gebruik van de mobiele site explosief gestegen, namelijk met 91%. Themapagina Welkom in Den Haag Welkomindenhaag.nl is de landingspagina van de imagocampagne hangende onder de bezoekers-site op denhaag.nl. Welcometothehague.nl is de Engelse variant. Resultaat: Het bezoek op de bezoekers-site onder denhaag.com is
Toekomst: De toeristische website www.denhaag.com laat nog steeds een groei zien in bezoekersaantallen, maar is in de huidige technische omgeving (binnen de online-omgeving van de gemeenteportal www.denhaag.nl) té beperkt om ook in de toekomst een attractieve portal te zijn die potentiële bezoekers motiveert naar Den Haag te komen en de Haagse bewoner op innovatieve manier laat zien wat er allemaal in de stad te doen is. Eind 2012 is Den Haag Marketing gevraagd een projectplan op te stellen voor een (culturele) vrijetijdsportal voor Den Haag met als doelgroep zowel bezoekers als bewoners aan/van Den Haag. Op basis van dit projectplan is door een externe partij gevraagd een impactanalyse op te stellen naar de haalbaarheid (technisch, organisatorisch en financieel) van een nieuw op te zetten (culturele) vrijetijdsportal. Dit in samenwerking met de culturele sector, vrijetijdssector, de Rabobank, Den Haag Marketing en Gemeente Den Haag. Fundament onder de nieuw te ontwikkelen online omgeving is het kunnen ontsluiten van alle (agenda)data naar zowel interne als externe partijen en middelen. Uit de analyse blijkt dat het zeer wenselijk is denhaag. com. los te koppelen van de gemeenteportal denhaag.nl en dat er volledig commitment is binnen alle belanghebbende partijen in Den Haag om te komen tot een nieuwe portal voor Den Haag die het (culturele) vrijetijdsaanbod van Den Haag op een zo’n effectief mogelijk wijze online kan ontsluiten. In 2013 staat de ontwikkeling van en nieuwe (culturele) vrijetijdsportal dan ook in de planning. Nieuwsbrieven Doelstelling: 10% stijging aantal abonnees
21
22
Jaarverslag 2012
Realisatie: Corporate nieuwsbrief: 17% stijging The Hague Festivals nieuwsbrief: 11% stijging Toeristische nieuwsbrief: 17% stijging De toeristische nieuwsbrief, de The Hague Festivals nieuwsbrief en de corporate Den Haag Marketing nieuwsbrief stijgen nog steeds in aantallen, er zijn weinig afmeldingen en het openingspercentage (gemiddeld 42%) en het doorklikpercentage (gemiddeld 17%) is bovengemiddeld. Op den duur zullen deze nieuwsbrieven meer en meer persoonlijke interesses van de leden in gezet gaan worden. Nieuw vanaf 2011 zijn de nieuwsbrief voor de Stichting Marketing Scheveningen, de nieuwsbrief vanuit de Evenementendesk voor evenementenorganisatoren en de nieuwsbrief vanuit Topsport voor de achterban en relaties. Vanaf 2013 zal er ook een nieuwsbrief voor de zakelijke markt en de (internationale) reisindustrie gaan verschijnen.
• Südkurier (135.000); • Lausitzer Rundschau (95.000). De actie was gezamenlijk met Duinrell (verblijf en parkbezoek) en SEA LIFE (toegangskaarten). In Duitsland zijn in totaal 130 knipsels verschenen met een totaal bereik van ruim 7.500.000 en een mediawaarde van 892.000 euro. 4. Persbezoeken In totaal hebben 39 journalisten uit verschillende landen een persbezoek gebracht aan Den Haag. Het gaat om de volgende markten: Frankrijk, Duitsland, USA, Italië, Groot Brittannië en Spanje.
Pers en PR
5. ITB Op de vakbeurs ITB in Berlijn hebben verschillende gesprekken met journalisten plaatsgevonden. Twee concrete persreizen, beide van journalist Bernd Meier van de DPA (Duitse ANP) hebben twee verhalen opgeleverd; over hofjes en over Haagse lekkernijen. Via DPA zijn maar liefst 68 artikelen in heel Duitsland zowel in print als online verspreid.
Doelstelling: (Positieve) naamsbekendheid van Den Haag (Marketing) vergroten door het communiceren van nieuwswaardige resultaten, projecten en activiteiten naar de media. Zoveel mogelijk positieve (print) artikelen, digitale vermeldingen en radio- en tv items en bekendheid onder journalisten zodat Den Haag (Marketing) bij hen goed in hun geheugen gegrift staat. Tevens de bekendheid vergroten bij stakeholders, partners en publiek.
Conclusie: Vooral de samenwerking met strategische partners wierp zijn vruchten af. Samen met Transavia was het mogelijk om extra markten te bereiken en journalisten naar Den Haag te trekken. Dit is belangrijk aangezien het aantal journalisten vanuit de NBTC buitenland kantoren terugloopt. Ook was de ITB na jaren weer een persactiviteit, dit levert ook concrete resultaten op en staat daarom nu standaard op de agenda.
Internationale persbewerking
Nationale persbewerking
1. Transavia Vanuit de samenwerking met Transavia is een gezamenlijke persreis georganiseerd voor een groep Italiaanse journalisten die met name kunst en cultuur verslaan. De journalisten zijn in de periode The Hague Festivals geweest en hebben musea gecombineerd met Festival Classique en de Shoppingnight. Vanuit deze samenwerking en de gezamenlijke trip van de gemeente samen met verschillende partijen uit Den Haag aan Rome rondom Mondriaan hebben in totaal 11 journalisten de stad bezocht.
Imagocampagne:
2. NBTC Elke maand wordt een nieuwsbrief gestuurd naar de buitenlandkantoren van het NBTC. Hierin staan de laatste nieuwtjes, openingen, tentoonstellingen, evenementen en sfeerverhalen over Den Haag, Scheveningen en Kijkduin. Deze updates zijn weer input voor buitenlandse media. Vooral het nieuwtje over de opening van het Penthouse is in Duitsland breed opgepikt.
Margriet.nl: 75.000 x bekeken; 918 deelnemers Ze.nl: 44.793 x bekeken; 470 deelnemers Vrouwonline.nl: 91.768 x bekeken; 675 deelnemers Styletoday.nl: 20.347 x bekeken; 155 deelnemers
3. PR-actie Duitsland Er heeft in de volgende kranten een lezersactie gestaan: • Saarbrücker Zeitung (oplage 150.000); • Trierischer Volksfreund (95.000); Jaarverslag 2012
Producties en reportages: 1. Koffietijd, 2. ANWB, 3. ANWB: Toeractief + wandeling, 4. Libelle (2 x), 5. Mikro gids, 6. Televizier, 7.Avro bode, 8. Spoor, 9. Reistijd, 10. Kampeer & Caravankampioen, 11. Model in 1 Dag, 12. Campingvizier, 13. FAB Bel & winacties: inzet op online = meetbaar, beleving weggeven dus weekendjes Den Haag
Conclusie: Den Haag was in 2012 populair bij redacties in Nederland. PR is echter lastig meetbaar, afgezien van het berekenen van de mediawaarde is het daadwerkelijke bereik moeilijk te achterhalen. Er is daarom gekozen om binnen de imagocampagne Bel& win acties/lezersaanbiedingen en/ klik & win uit te proberen. Vooral de online acties hebben duidelijk succes gehad onder specifieke vrouwenwebsites. Dit wordt in 2013 dan ook vervolgd.
Den haag
vanDaag De Hofstad is hipper dan ooit. ‘Vintage’ wijken als het Zeeheldenkwarier zijn in opmars en de skyline is compleet vernieuwd. Hoogste tijd voor een Haagse collage, met tips van locals. Den Haag voorbij het Binnenhof. Tekst: Nicolline van der Spek | Fotografie: Jurjen Drenth
Doelstelling: 10% groei aantal gebruikers t.o.v. 2011 Resultaat: Per 31 december 2012 hebben in totaal 2.011 unieke gebruikers zich voor het OMC geregistreerd, bijna een 30% meer dan eind 2011. In totaal bezochten zij in 2012 in totaal 9.323 keer het OMC en bekeken zij gezamenlijk meer dan 112.129 pagina’s. In 2012 is, in samenwerking met de gemeente Den Haag, veel nieuw foto- en filmmateriaal gemaakt, dat vanaf begin 2013 via het OMC zal worden aangeboden.
4.2 Zakelijke markt 4.2.1 Convention Bureau
58 | Hague Festivals: The Voorafgaand, tijdens en na de Haagse festivalperiode is op een actieve manier aan persbewerking gedaan. Er is door de Publicity Company in opdracht van Den Haag Marketing vooral ingezet op de long lead media. Dit heeft publicaties opgeleverd in magazines als Flair, Margriet,Televizier, Metro, etc. De lokale en regionale media zijn passief benaderd. Daarnaast zijn er Japanse en Italiaanse media op af gekomen.
Resultaat: PR-waarden 2012: • Den Haag (algemeen): € 1.819.153,• Imagocampagne: € 646.752,• Kijkduin: € 261.494,• Promotieprijs 2011: € 29.422,34,• Scheveningen: € 2.429.742,• The Hague Beach Stadium: € 1.127.632,• The Hague Festivals: €1.123.377,• Totaal: € 7.437.572,The Hague Online Media Center Het The Hague Online Media Center (OMC) is gratis beschikbaar voor vertegenwoordigers van de binnen- en buitenlandse media, de binnen- en buitenlandse reisindustrie en andere zakelijk geïnteresseerden. Deze kunnen rechtenvrije bestanden downloaden om deze vervolgens in hun communicatie over de stad Den Haag en de badplaatsen Scheveningen en Kijkduin, te gebruiken. Het OMC is te bereiken via www.thehagueomc.com.
Het Convention Bureau houdt zich bezig met de positionering van de stad Den Haag als internationaal aantrekkelijke bestemming voor zakelijke bijeenkomsten en congressen. Doel hierbij is het creëren van awareness en het genereren van business leads ten behoeve van de plaatselijke congresindustrie. Daarbij ligt de focus op het werven van internationale meerdaagse bijeenkomsten en is de inzet op de nationale markt tot een minimum teruggebracht ten opzichte van voorgaande jaren. Middelen: De activiteiten die ten behoeve daarvan in 2012 werden uitgevoerd waren: • • • • • •
online marketing; internationale beursdeelname (IMEX & EIBTM); workshops & Client Events (M&I Forums, Confec Red); kennismakingsbezoeken en relatie-evenementen (famtrips, Mice Monday); leadgeneratie (HCA, SIC); behandeling van directe aanvragen.
23
24
Jaarverslag 2012
Doelstelling: • hoogwaardige leads (HPL): 139; • aanvragen/kandidaatstellingen (RFP): 43. Resultaat: • hoogwaardige leads (HPL): 103 (74% van target); • aanvragen/kandidaatstellingen (RFP): 53 (123% van target). Alhoewel er dus minder leads zijn gegenereerd, was de conversie naar RFP’s beduidend hoger en is er efficiënter geproduceerd. Negatieve afwijking van de gestelde targets is te wijten aan onderprestatie op de Belgische markt (26% score realisatie vs. target) en naar aanleiding daarvan is er in de loop van het jaar al besloten om de Belgische markt anders te benaderen. Positief was vooral de realisatie op de associatiemarkt en al in al heeft de inspanning vanuit het Convention Bureau geleid tot een voorlopig resultaat van 13 toegezegde internationale bijeenkomsten met 30,000 verwachte deelnemers, goed voor ca. € 9 miljoen aan directe economische spin-off.
Resultaat: Gedurende 2012 heeft de evenementendesk ruim 45 organisaties advies gegeven met betrekking tot de realisatie van nieuwe en bestaande evenementen. Een kleine 30 evenementen zijn nieuw en in een aantal gevallen gaat het om een evenement dat mogelijk in 2013 t/m 2015 gerealiseerd gaat worden. Binnen de evenementendesk wordt het secretariaat gevoerd van de onafhankelijke Adviescommissie evenementen die het College van B&W jaarlijks adviseert over de subsidiëring van grootschalige publieksevenementen die voldoen aan de criteria en doelstellingen van de Evenementenvisie Den Haag. De inhoudelijke en financiële controle van evenementen op de uitvoering van de subsidiebeschikking wordt overgelaten aan de Bestuursdienst en de Dienst Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente. Met deze subsidie worden jaarlijks ca 30 grote evenementen ondersteund die van waarde zijn voor de Haagse economie (hotelovernachtingen/bestedingen horeca) en/of voor het imago van de stad.
Voor wat betreft de nationale marktbewerking is er met name ingezet op vrije pers en PR, alsmede het (laten) organiseren van het netwerkevenement Prins voor een Dag/MICE Monday. Dit evenement beoogt nationale meetingplanners (hernieuwd) kennis te laten maken met het Haags aanbod en de plaatselijke bedrijven/leveranciers de mogelijkheid te bieden om hun product of dienst bij hen onder de aandacht te brengen. Doelstelling: • Partnertevredenheid: 7.5; • Bezoekerstevredenheid: 8.0. Realisatie: • Partnertevredenheid: 7.1; • Bezoekerstevredenheid: 8.2. Erkenning • Silver Winner bij M&IT Awards, categorie: Best Overseas Convention Bureau 2012; • DHM in programmacommissie ICCA Congres 2013.
4.2.2 Evenementendesk De evenementendesk opereert tussen de gemeente, de evenementensector en het publiek. Jaarverslag 2012
foto: Kinderboekenmuseum
Vooruitzicht 2013 Doordat congresdeelnemersaantallen (mondiaal) onder druk staan zal er verkend worden of en hoe het Convention Bureau een marketingprogramma kan creëren om organisatoren te helpen deelnemersaantallen te consolideren en/of te verhogen). Hiertoe wordt bedrijfsbreed samenwerking gezocht, o.a. met de afdeling Distributie, maar ook met externe stakeholders.
25
Jaarverslag 2012
In 2012 is het Nederlands UITBuro opgegaan in de VVV.
5. Haags Uitburo 5.1 Uitbase
5.4 Uit-app
In 2012 vond de livegang plaats van de vernieuwde landelijke database van het Uitburo, de UITbase. In deze database worden gegevens over alle culturele, toeristische en recreatieve activiteiten in Den Haag verzameld. Via innovatieve technieken worden deze gegevens gepubliceerd via de eigen websites, apps maar ook via on- en offline kanalen van externe (media)partners. Belangrijkste resultaat is met name dat in 2012 steeds meer externe partijen gebruik zijn gaan maken van de agendagegevens van het Haags Uitburo, wat resulteert in een totaalbereik van duizenden impressies per dag van deze gegevens.
In 2012 heeft het Haags Uitburo samen met de andere Uitburo’s in het land de gratis iPhone Uit-app doorontwikkeld naar het Android platform. De succesvolle lancering van deze nieuwe app vond plaats rond het begin van het nieuwe theaterseizoen (aug/sep) en werd gecoördineerd door het Haags en Amsterdams Uitburo.
5.2 www.haagsuitburo.nl Doelstellingen: bezoeken: 270.000 unieke bezoekers: 195.000 pageviews: 1.415.000 Resultaten 2012: bezoeken: 318.872 unieke bezoekers: 214.865 pageviews: 1.470.378
5.3 Uitmail De Uitmail biedt vrijetijdstips en -aanbiedingen op maat en wordt standaard eenmaal per maand verstuurd, en extra voor festivals en vakantieperiodes. In totaal zijn er in 2012 31 Uitmails verstuurd. Doelgroep: • cultuurliefhebbers in de breedste zin van het woord; • 60% vrouw, 40% man; • ongeveer 40% tussen 35-54 jaar, 20% tussen 55-64 jaar, 17% tussen 26-34 jaar; • 28% komt uit Den Haag, 19% komt uit de rand gemeenten (o.a. Voorburg) en de regio (o.a. Delft, Zoetermeer en Westland) en 53% woont buiten de regio.
foto: Maurice Haak
Doelstelling: 10.000 actieve Uitmail-abonnees
Jaarverslag 2012
Resultaten: Eind 2012 waren er 10.441 actieve abonnees. In 2012 bedroeg het percentage geopende mails 30,21%. Het gemiddelde aantal kliks vanuit de Uitmail lag op 21,65%. Dit is op of net boven het (landelijke) gemiddelde.
Doelstellingen: • lancering Android-versie van de Uit-app; • implementatie Google Analytics op beide platformen; • 10.000 downloads van de Android-app in de eerste 4 weken; • 80.000 downloads totaal voor beide apps aan het einde van 2012. Resultaten: • de nieuwe Uit-app werd volgens schema opgeleverd en gelanceerd; • beide apps werden uitgerust met Google Analytics; • in de eerste vier weken na lancering werd de Android-app 9.400 keer gedownload; • de Uit-app was aan het einde van 2012 in totaal 84.857 keer gedownload (71.695 iPhone en 13.162 Android); • de Uit-apps worden na Amsterdam het meeste in Den Haag gebruikt.
5.5 Social media Het Haags Uitburo is een voorloper op het gebied van social media. Met name Twitter, Flickr, Foursquare en Facebook worden ingezet met als doel branding van het merk Uitburo, onder de aandacht brengen van de vele
27
Jaarverslag 2012
activiteiten in de Haagse regio, de dialoog aangaan met cultuurliefhebbers en het aanspreken van influencers. Het Haags Uitburo heeft op de genoemde platformen een groot totaalbereik opgebouwd van 7.500 mensen. Conclusie De online resultaten van het Haags Uitburo over 2012 zijn als uitstekend te beschouwen. Met name het gestegen aantal websitebezoekers valt op, wat terug te voeren is op de strategie waarbij contentmarketing, SEO, e-mailmarketing en social media effectief worden gecombineerd. Het succes was in 2012 in het algemeen gebaseerd op een goede samenwerking tussen de verschillende Uitburo’s in het land (kostenefficiënt), het ontwikkelen van innovatieve tools (optimalisatie van doelstellingen) en het inzetten van verschillende gratis middelen (autoriteit verdienen). Tot slot valt op te merken dat het Haags Uitburo in het culturele veld als een belangrijke speler wordt gezien en de verschillende Uitburo-kanalen erg worden gewaardeerd.
Jaarverslag 2012
tiehouder Den Haag Marketing gegeven aan DOEN Evenementen. Een begeleidingscommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van het Directieoverleg Haagse Podia en Den Haag Marketing heeft de totstandkoming begeleid.
5.6 65+ theaterarrangementen Doelstelling: 1.000 theaterbezoeken per jaar Realisatie 2012: 1.022 theaterbezoeken Met speciale 65+ theaterarrangementen bereikt het Haags UITburo een groot aantal senioren dat niet zelfstandig meer naar het theater wil/kan gaan. Vier keer per jaar wordt een op de doelgroep geselecteerd aanbod in een boekje gecommuniceerd waarop kan worden ingeschreven. Het project 65+ theaterarrangementen wordt overgenomen door de organisatie ‘Vier het Leven’. In 2012 is hiermee een start gemaakt. In 2013 zal het project volledig overgaan naar Vier het Leven waarbij Den Haag Marketing nog een rol zal blijven vervullen in de coördinatie van de theaterbezoeken.
5.7 UITpas Doelstelling: 6.000 UITpashouders Realisatie 2012: 5.733 UITpashouders Het aantal UITpashouders daalt. In 2012 is gestart met het opzetten van acties samen met de theaters om de UITpas een hogere toegevoegde waarde toe te kennen. In 2013 wordt bekeken of en hoe de producten en diensten van het Haags UITburo nog meer geïntegreerd kunnen worden in de overall nationale marktbewerking.
Realisatie: • Bekendmaking programmering Er hebben zich meer cultuurinstellingen dan ooit aangemeld voor de Informatiemarkt. Maar liefst 98 kramen en een aantal losse elementen maakten dat het Lange Voorhout overvol was. Op drie buitenpodia op het Lange Voorhout, in de theaters, het Filmhuis en het Haags Historisch Museum was een doorsnede te zien van het komend seizoen. • Aantal bezoekers De 40ste editie van het Haags UIT Festival trok naar schatting van de organisatie 85.000 bezoekers. Dit is 10.000 (13%) meer dan het gestelde doel. • Kaartverkoop Niet alle theaters hebben tijdens het UIT Festival tickets verkocht. Van diegene die dat wel deden (Lucent Danstheater, Dr A Philipszaal, Diligentia, De Appel, Kon Schouwburg en Diligentia) is onbekend voor welk bedrag aan tickets is aangeschaft.
5.8 Haags UIT Festival Doelstelling: • bekendmaking van de programmering, werving (nieuwe) bezoekers voor het culturele aanbod; • aantal bezoekers 75.000; • doelstelling kaartverkoop theaters. De organisatie van het Haags UIT Festival is door licenJaarverslag 2012
foto: Jurjen Drenth
10 28
11 29
Jaarverslag 2012
6. VVV Uitburo Den Haag In dit hoofdstuk wordt aangegeven wat het VVV Uitburo in 2012 heeft bereikt. Ten eerste op het gebied van informatievoorziening waar het adagium ‘zoek de bezoeker op’ en kwaliteitsverbetering centraal staat. Ten tweede wordt ingegaan op het onderwerp ‘sales’. Verkoop van producten en diensten is een onmisbare economische basis van Den Haag Marketing, maar ook een manier om de stad Den Haag onder de aandacht van de bezoeker te brengen. Bezoekersaantallen
Op de valreep kwam in december budget beschikbaar om VVV Informatiepunt City Mondial te realiseren. De opening is voor het nieuwe toeristenseizoen (eind maart 2013) gepland. Zoek de bezoeker op! (de VVV op congressen en evenementen) Doelstelling: De doelstelling voor 2012 was om op vijf congressen acte de presence te geven en bij twee evenementen.
Doelstelling: VVV HUB het Spui is per juni 2011 geopend. Daarvoor was VVV HUB aan de Hofweg 1 gevestigd. De locatie aan het Spui ligt gunstiger ten opzichte van loopstromen dan de Hofweg-locatie. De verwachting was dat daardoor meer bezoekers VVV HUB zullen vinden. Ten opzichte van 2011 werd dan ook een stijging van 10% nagestreefd in de VVV vestiging aan het Spui. Realisatie: In 2012 telde de VVV HUB vestiging aan het Spui in totaliteit 99.000 bezoekers. Ten opzichte van 2011 betekent dit een stijging met ruim 20%. Het betreft klantcontacten, dus er was sprake van een informatievraag (55%) of de verkoop van een product (45%). Bijna 60% van de bezoekers komt uit Nederland, 25% uit Den Haag zelf, de rest uit de regio en overig Nederland. De laatste twee categorieën zijn met 30% gestegen. Relatief gezien komt de stijging van Nederlandse bezoekers voor het grootste deel uit de regio en overig Nederland. Bij de buitenlandse bezoekers zijn de Duitsers (10.656), Britten en Ieren (7.397) en Spanjaarden (5.638) koplopers en stijgers ten opzichte van 2011. Ook Azië/China behoort tot de stijgers (ruim 3.000). De twee informatie touchscreens werden ruim 16.000 maal gebruikt. VVV De Pier en shop-in-shops Doelstelling: Voor De Pier geldt ook een doelstelling van 10% voor de stijging van het bezoekersaantal. Verder moeten in 2012 drie nieuwe shop in shops worden gerealiseerd. Streven is het informatienetwerk steeds meer te verfijnen.
foto: Maurice Haak
Realisatie: Het aantal bezoekers van VVV Informatiepunt De Pier is met ca. 5% gestegen tot 27.421. De doelstelling is daarmee niet gehaald. Het merendeel van de bezoekers is Duits (ruim 3.000).
Jaarverslag 2012
In 2012 zijn VVV Informatiepunt NH Atlantic (februari) en VVV Informatiepunt De Vulpen (september) geopend.
Realisatie: In 2012 was de VVV met een informatiedesk op negen grote internationale congressen vertegenwoordigd: zes in het World Forum, één in de Haagse Hogeschool, één in de bibliotheek van het Vredespaleis en één in het Kurhaus. Verder gaf de VVV informatie op de Woonbeurs, tijdens de Tong Tong Fair, tijdens Vlaggetjesdag, op het EK Beach Volleybal en tijdens Prinsjesdag. VVV Call Centre Doelstelling: Het VVV Call Centre, in de Grote Marktstraat 43, behandelt telefonische informatieverzoeken en aanvragen om informatie per e-mail. Ook worden aanvragen voor schriftelijk informatiemateriaal (Informatiegids, excursiegids) behandeld en afgedaan. Realisatie: Er werd ruim 1.200 maal informatie gevraagd via e mail en ruim 5.500 maal telefonisch. Per post is ruim 700 maal een verzoek om informatie afgedaan door schriftelijke informatiemateriaal te versturen. Het aantal e-mails is ten opzichte van 2011 met circa 10% gestegen. De telefonische informatieverzoeken zijn in vergelijking met 2011 gedaald, te weten met ca. 6%. Uit de praktijk blijkt dat
03 31
32
Jaarverslag 2012
eerst de website wordt bekeken en daarna telefonisch of per e-mail om nadere informatie wordt gevraagd. Informatiegids Welkom in Den Haag Doelstelling: De informatiegids Welkom in Den Haag komt drie keer per jaar uit in een totaaloplage van 150.000 exemplaren. Het nieuwe begin van het seizoen (voorjaar/lente) , de vakantieperiode in het zomerseizoen en de sfeervolle herfst en gezelligheid tijdens de feestdagen (herfst/ winter) zijn de leidende thema’s.
Realisatie: VVV Den Haag twittert. Per dag worden 2 à 3 tweets verstuurd. Evenementen, tentoonstellingen, concerten en (her)opening van attracties worden zo onder de aandacht van het publiek gebracht. VVV Den Haag heeft 3.344 volgers. In het aantal volgers is een stijgende lijn te zien. Een vergelijking: Utrecht 727 volgers, Maastricht 1.358 volgers, Rotterdam 1.128 volgers en Delft 1.087 volgers. De genoemde steden zenden gemiddeld 0,2 tweets per dag.
1.560. Het aantal deelnemers steeg met 60% tot 4.387 . De omzet steeg met 50%. De stijging is vooral te danken aan boekingen voor boottochten met De Ooievaart, rondleidingen door ProDemos en Hofjeswandelingen met ‘t Gilde. Een Bezettingswandeling rond 4 en 5 mei (in samenwerking met de afdeling Monumentenzorg van de gemeente Den Haag), een vernieuwde Royal Tour (in samenwerking met Brouwers Tours) en een Hofjeswandeling (in samenwerking met t Gilde Den Haag) zijn aan het programma toegevoegd.
Kwaliteit informatievoorziening Doelstelling: Informatievoorziening is de core-business van VVV HUB Den Haag. Naast het vergroten van het aantal distributiepunten is verbeteren van de kwaliteit van de informatie een permanente zorg. Onder andere via onderzoeken in opdracht van VVV Nederland wordt via mysterie guests concreet de kwaliteit van de informatievoorziening in een vestiging onderzocht. Realisatie: Bezoekers zijn over het algemeen tevreden met de dienstverlening. Een onderzoek van VVV Nederland eind 2011, begin 2012 liet zien dat het benaderen van de klant verbetering behoeft. Met behulp van cursussen voor de medewerkers is hieraan gewerkt. Ook de herkenbaarheid van VVV HUB was niet optimaal. Aan de Spui zijde zijn masten met grote banieren geplaatst en eind juni zijn verlichte logo’s aangebracht. De ingang van VVV HUB blijft wat anoniem in verband met architectonische randvoorwaarden die aan het stadhuis/bibliotheekcomplex zijn gesteld. Op de VVV HUB balie is signing geplaatst om de herkenbaarheid te vergroten.
Realisatie: Het voorjaar/lentenummer en het zomernummer zijn uitgekomen in een oplage van respectievelijk 40.000 en 65.000 exemplaren. Voor de periode oktober 2012 – april 2013 kwam het herfst-/winter-nummer uit in een oplage van 50.000 exemplaren. De recreatiesector in en om Den Haag, VVV’s in Nederland en hotels in Rotterdam zijn de afnemers. Enige duizenden exemplaren worden gedistribueerd bij congressen en evenementen. In 2013 wordt via een panelonderzoek de waardering voor de gids gemeten. Social media Doelstelling: Online informatie en gebruik van social media worden steeds belangrijker in de informatievoorziening. Vanaf 2011 worden deze middelen ook door de VVV ingezet.
Jaarverslag 2012
Uit het onderzoek bleek ook dat VVV HUB in staat is goede, interessante en specifieke toeristische informatie te vertrekken. Informatie die het niveau van algemeenheid te boven gaat. Uit een afstudeeronderzoek van de Haagse Hogeschool midden 2012 bleek dat de klanttevredenheid in de VVV HUB vestiging op het Spui goed is. Om de kwaliteit van de informatievoorziening verder te versterken zijn e learningmodules voor de medewerkers ontwikkeld: een module basiskennis toerisme en een module excursies. Als pilot gebruiken ook de front-office medewerkers van Hilton Den Haag de module. Vernieuwd excursieprogramma Doelstelling: In 2012 moet een vernieuwing in het excursieprogramma worden doorgevoerd. Excursies rond nieuwe thema’s moeten het licht zien. Meer deelnemers en daardoor meer omzet moet het resultaat zijn. Realisatie: In 2012 is het aantal boekingen met 110% gestegen tot
Sales - Partnerschap Den Haag Marketing Doelstelling: De doelstelling was ca. €100.000 aan opbrengsten te halen uit de partnerschappen die door Den Haag Marketing zijn ontwikkeld. In dit kader is vorig jaar het Partnerplan 2012 ‘Samen is meer’ ontwikkeld. Realisatie: De doelstelling is gehaald. Een relatief groot aantal partijen uit de stad is VVV Partner, Recreatief Partner of Zakelijk Partner van Den Haag Marketing geworden. De inspanning is er nu opgericht de dienstverlening die gekoppeld is aan de partnerschappen (vermelden in brochures, gidsen en on line) te realiseren. Sales - Reclame Nissen Utrechtsebaan Doelstelling: Als doelstelling was opgenomen om uit de reclame uitingen in de nissen op de Utrechtsebaan in 2012 € 23.000 aan opbrengsten binnen te krijgen. Realisatie: De doelstelling is met een resultaat van bijna € 27.000 ruim gehaald. Het jaar 2013 zal het waarschijnlijk het laatste jaar zijn dat de nissen door Den Haag Marketing geëxploiteerd zullen worden. Sales - Advertentieverkoop Welkom in Den Haag.
Via een gerichte promotie is meer aandacht voor het excursieprogramma gegenereerd. Het voornemen is een programma aan te schaffen waarmee aan front offices (ook van hotels) en on line (consumenten) excursies gereserveerd kunnen worden. 2013 zal een proefjaar worden. In 2014 moet het systeem volledig zijn geïmplementeerd.
Doelstelling: Als doelstelling voor de verkoop was € 72.000. Realisatie: De doelstelling is niet gehaald. In totaal is bijna € 55.000 aan advertenties verkocht. Gezien de economische situatie en de afnemende bereidheid om off line in print te adverteren is de raming te optimistisch geweest.
Sales - Cadeaubonnen
Sales - Retail VVV
Doelstelling: De doelstelling voor de verkoop van cadeaubonnen was het gelijk houden van de omzet ten opzichte van 2011. Gezien de slechte economische situatie was dit een reële doelstelling. Het aantal wederverkopers moet in 2012 met 10 worden uitgebreid. Realisatie: De omzet is in 2012 gedaald met ca. 10% ten opzichte van 2011. De oorzaak moet gezocht worden in de doorwerkende bezuinigingen bij de overheid. Veel zakelijke klanten komen uit de sfeer van de gemeentelijke en rijksoverheid. Ook staat de wederverkopersmarkt onder druk. Hiervan is de directe oorzaak dat PostNL algemeen wederverkoper is geworden van VVV cadeaubonnen. Een flink aantal van ‘onze’ wederverkopers is geheel of gedeeltelijk overgestapt naar PostNL. De stijging in het eerste halfjaar met bijna tien wederverkopers is door de geschetste ontwikkeling teniet gedaan.
Doelstelling: De doelstelling was om €110.000 via de verkoop van diensten en producten in de VVV HUB vestiging aan het Spui binnen te krijgen. Realisatie: De verkoop van cadeaubonnen is bij de VVV HUB Spui substantieel (-18%) achtergebleven. De omzet in excursies, service producten (oa. OV-kaarten) , museum tickets, souvenirs en drukwerk laat ook een daling zien. Theaterticketverkoop is nauwelijks meer rendabel. Daar producten met een ruimere winstmarge (vooral in de sfeer van de drukwerken) beter verkocht zijn, is het beoogde rendement voor 2012 toch ruim gehaald. Via verkooptraining, productvernieuwing en verbetering van productpresentatie wordt getracht de omzet te verhogen.
33
Jaarverslag 2012
7. Den Haag Topsport In 2012 heeft Den Haag Topsport zich bezig gehouden met de uitvoering van ‘Den Haag naar Olympisch Niveau’, de sportnota van de gemeente Den Haag 2011-2014. Daarmee is wederom verder invulling gegeven aan de Topsportvisie. Het Haagse topsportklimaat en het imago en de zichtbaarheid van Den Haag als topsportstad aan zee zijn verder versterkt in 2012. Per hoofdactiviteit wordt hieronder een toelichting gegeven op de invulling van de activiteiten en de resultaten. 1. Acquisitie, ondersteuning en promotie van topsportevenementen 2. Programmering The Hague Beachstadium 3. Marketing topsport in Den Haag 4. Ondersteunen Talenten & Topsporters 5. Ondersteuning Nationale en Regionale Trainingscentra 6. Ondersteuning Topsportverenigingen
7.1 Acquisitie, ondersteuning en promotie van topsportevenementen 7.1.1 Den Haag Topsport Evenementenkalender
verantwoordelijk voor de realisatie van een goed WK BeachHockey in 2014 alsook om een goede rol voor onze Haagse (oud)internationals en ambassadeurs te vinden. In dit kader vinden er ook rechtstreekse gesprekken met de KNHB plaats.
7.1.2. The Hague Beachstadium Het niveau van de 13 in het stadion georganiseerde evenementen was ook hier hoog te noemen: 3 EK’s, 4 NK’s, 1 Europese competitie, 1 Eredivisie, 2 landelijke competities en 2 recreatieve/ breedtesport evenementen. Het karakter van die evenementen was: 4 internationaal, 6 nationaal, 1 regionaal en 1 lokaal. Het aantal nationaliteiten van deelnemers aan de evenementen lag tussen de 2 en 22 met een gemiddelde van 10 nationaliteiten per (internationaal) evenement. Aan de 13 Beachsportevenementen hebben in totaal ca. 10.966 deelnemers in ruim 3.000 teams deelgenomen, en ruim 250.000 bezoekers getrokken. De organisaties, sporters en bezoekers leverden een goede bijdrage aan de stad met 2.350 hotelovernachtingen.
De Topsport evenementenkalender van Den Haag telde in 2012 totaal 39 evenementen en 100 evenementdagen. Het nivo van de evenementen was erg hoog, in 33 % van het aantal evenementen ging het om officiële kampioenschappen: 1 Wereldkampioenschap (Kitesurfen), 4 Europese Kampioenschappen: (Cross Triatlon en Beachvolleybal, -soccer, en FootVolley) 8 evenementen waren Nationale kampioenschappen (Tennis, Surfen, Judo en Beachsporten) (in 2011 respectievelijk 1, 2 en 7). Ruim 60% van de evenementen waren speerpuntsporten, 13 beachsporten, 5 zeilen/surfen, 4 hardlopen, 3 tennissen 1 voetbal en 1 schaatsevenement. Er zijn 15 Internationale, 14 Nationale, 6 Regionale en 4 lokale evenementen gehouden. Het aantal nationaliteiten van deelnemers aan de evenementen lag tussen de 2 en 26 met een gemiddelde van 12 nationaliteiten per (internationaal) evenement. Aan de 39 evenementen hebben in totaal ca. 62.500 deelnemers in 4.500 teams deelgenomen, en ruim 500.000 bezoekers getrokken. De organisaties, sporters en bezoekers leverden een goede bijdrage aan de stad met circa 7.000 hotelovernachtingen.
foto: Hans Willink
In 2012 is het WK Beachvolleybal 2015 aan Den Haag toegewezen. Een kroon op het mooie bid dat i.s.m. Nevobo, Tig Sports en de gemeente Den Haag in 2011 is opgesteld en ingediend. De voorbereidingen voor het WK 2015 zijn reeds in 2012 opgestart. Den Haag Topsport speelt hier desgewenst een adviserende en bemiddelende rol in.
Jaarverslag 2012
Ook zijn de voorbereidingen voor het WK Hockey 2014 in volle gang. Projectgroepen zijn geformeerd en topsport is in elke van deze vertegenwoordigd. Wij zijn primair
7.2 Programmering The Hague Beachstadium In 2012 was de exploitatie van het The Hague Beachstadium volledig in handen van Beachstadium BV. In nauwe samenwerking met Lex Bouwer hebben wij gezorgd voor een goed gevulde topsportagenda v.w.b. het Beachstadium. Ook hebben we samen opgetrokken in het inventariseren van nieuwe ideeën v.w.b. de beachsporten voor de komende jaren. De facturering van de huur van het The
35
06 36
Jaarverslag 2012
Hague Beachstadium was in 2012 in handen van topsport. Eind 2012 hebben hier gesprekken over plaatsgevonden en is er besloten ook de facturering per 2013 bij de exploitant te leggen. Begin 2013 worden de betrokken partijen/organisatoren hierover ingelicht. Op dat moment is het stadion dus definitief naar de markt gebracht.
7.3 Marketing topsport in Den Haag 7.3.1 Marketing topsport in Den Haag Doelstelling: Een ‘gezicht’ creëren voor de topsport van Den Haag, dat bijdraagt aan de lange termijn doelstelling van Den Haag als topsportstad aan zee. Realisatie: Den Haag Topsport heeft – met behulp van bureau Trefpunt - begin 2012 een visie geschreven voor het vermarkten van topsport in Den Haag. Hier zijn kaders gezet waarbinnen een ‘gezicht’ van de Haagse topsport zich bevindt. Het eerder geïnitieerde communicatieprogramma Haags Goud (2009) is als basis genomen en daarbinnen is geschoven met een aantal zaken. Haags Goud is zo heringericht, dat bij het zien van het beeldmerk de volgende associaties naar boven komen: • topsport; • kwaliteit; • strand en zee; • jong; • plezier. Er is geen nauw gespecificeerde doelgroep voor Haags Goud. Het betreft alle inwoners van Den Haag geïnteresseerd in sport / het bezoeken van een sportevenement. Alle bekendheid die de topsport middels Haags Goud
Jaarverslag 2012
buiten de stadsgrenzen geniet is een grote plus, maar geen korte termijn doelstelling (natuurlijk moet dit uiteindelijk wel voor de lange termijn doelstelling). Haags Goud krijgt zijn lading door het ondersteunen en faciliteren van topsport (kernwaarden topsport en kwaliteit). Internationaal grote/aantrekkelijke strand- en zeesportevenementen te organiseren (strand, zee en jong). En een goed gevulde / gevarieerde evenementenkalender laden met activiteiten verspreid door de stad (plezier).
duizend Promotiemappen gevuld met vijf give aways; alle ca. 80 betrokken partijen (exclusief partijen Olympisch Netwerk) zijn verzocht het keurmerk op de site uit te dragen.
‘Haags Goud is hét keurmerk rondom topsport in Den Haag’ Daarnaast worden bijeenkomsten als het Haags Goud Coachplatform, Haags Goud organisatorenbijeenkomst en Haags Goud bijeenkomst ingezet voor de kwalitatieve lading van het keurmerk.
Het oorspronkelijke beeldmerk van Haags Goud dekte niet de nieuw gezette kaders en daarbij behorende kernwaarden van het opgestelde beleid. Gekozen is voor het opnieuw ontwerpen van een gezicht voor Haags Goud, welke de kernwaarden optimaal representeert. Het resultaat is een fris en simplistische rosette, met een verloop van goud erover.
De content van de kanalen zijn geen directe kopieën van elkaar, maar versterken en ondersteunen elkaars berichtgeving. De site gaat op inhoudelijke zaken van de samenwerkende partijen in. Facebook combineert sportsfeerimpressies, aankondigingen sportevenementen en Haags sportnieuws. En Twitter geeft meningen/ stellingen/uitspraken van opinieleiders in de Haagse- en nationale sport weer en zet relevante nieuwtjes door. Pers en PR is in 2012 ook een sterk middel geweest voor publicaties over topsport in Den Haag. Met name het Beach Stadium zorgde voor de nodige aandacht in de pers. Verbeterpunt hier is het beter meekrijgen van Haags Goud in de berichtgeving. Cijfers Pers en PR in 2012: • mediawaarde Topsport: € 61.978,11 • mediawaarde The Hague Beach Stadium: € 1.127.632,81
7.3.2 Uitvoering marketing topsport in Den Haag
7.3.4 Toekomst
Doelstelling: Haags Goud op een organische wijze integreren in de werkzaamheden / activiteiten van Den Haag Topsport en een start maken met de activatie / herkenbaarheid van de Haagse Topsport.
Doelstelling 2013: De nieuw gezette kaders en kernwaarden in het beleidstuk Haags Goud 2012 zijn de basis waarvanuit Den Haag Topsport opereert. Opnieuw ligt de focus in uitvoering op strand- en zeesporten, de bewoner van de stad en de bewaking van kwaliteit middels het keurmerk. Lange termijndoelstelling Den Haag als topsportstad aan zee (2020) wordt concreter.
Realisatie: Topsport = kwaliteit. Kwaliteit is één van de kernwaarden van Haags Goud. Een keurmerk staat garant voor een bepaald niveau van kwaliteit. Daarom startte Den Haag Topsport medio mei met het uitreiken van Haags Goud als keurmerk aan verschillende samenwerkende partners en alle gesubsidieerde evenementen. De samenwerkende partijen zijn: • drie onderwijsinstellingen; • twaalf topsportverenigingen (TSV); • elf regionale Trainingcentra; • twee Nationale Topsportcentra (NTC) beachvolleybal en zeilen; • partnership Olympisch Netwerk; • partnership ADO Den Haag; • partnership haagsetopsport.nl; • twee ambassadeurs Haags Goud (topsporters); • en de organisatoren van ca. 40 topsportevenementen. Fysiek kreeg het de volgende vorm: • zeventien luxe plexiglasborden verdeeld bij de onderwijsinstellingen, TSV en NTC; • drie borden van twee meter bij één meter met logo en url geplaatst bij de onderwijsinstellingen.; • studenten van sportopleidingen aan het ROC Mondriaan en Haagse Hogeschool dragen het keurmerk op kleding en sporttassen; • twee staande banieren Haags Goud permanent op locatie NTC Zeilen; • twee staande banieren wisselend van locatie;
Jaarverslag 2012
• •
Eén van de belangrijkste taken van Den Haag Topsport is het vullen van de evenementenkalender topsport. De focus strand- en zeesporten is leidend voor de programmering. Daarnaast heeft Den Haag als enige stad in Nederland een Beach stadion welke internationale evenementen kan hosten. De evenementen in de kalender topsport kregen alle het label Haags Goud.
7.4 Ondersteunen talenten en topsporters • • • • •
individuele begeleiding topsporters en talenten faciliteren combinatie topsport en onderwijs faciliteren huisvesting sporters ondersteunen Haags Goud Selectie overleg en samenwerking andere Olympische Netwerken en NOC*NSF
7.3.3 Media 7.4.1 Individuele begeleiding Doelstelling: Berichtgeving en andere uitingen bereiken de inwoners van Den Haag en zorgt voor bewustwording van de topsport in Den Haag. Na verloop van tijd breidt het bereik uit, ontstaat er lokaal trots. Op lange termijn krijgt de topsport in Den Haag nationale aandacht en bouwt het imago topsportstad aan zee zich op. Realisatie: Den Haag Topsport beheert drie digitale kanalen. Berichtgeving op deze kanalen startte ook medio mei. De kanalen zijn: • website - www.haagsgoud.nl • Facebook - facebook.com/HaagsGoud 398 volgers • Twitter - twitter.com/haagsgoud 198 volgers
Den Haag Topsport is als uitvoerend partner van het Olympisch Netwerk Den Haag/Haaglanden verantwoordelijk voor de ondersteuning van topsporters en talenten met een NOC*NSF status binnen de regio Haaglanden. Het gaat hier om 51 topsporters (A-, B- en HP-status), 228 talenten (IT- en NT-status) en 268 beloften. Hiervan zijn 16 topsporters, 70 talenten en 108 beloften woonachtig in Den Haag. Hiernaast begeleiden wij 55 Olympisch Netwerk Registratie sporters. Dit zijn sporters die actief zijn op het hoogste niveau en dus een bijdrage leveren aan het gezicht van de topsport in Den Haag maar niet in aanmerking komen voor een officiële status van NOC*NSF. Doelstelling: Alle sporters met een A-, B-, HP-, IT- en NT-status informe-
07 37
06 38
Jaarverslag 2012
ren over de faciliteiten die het Olympisch Netwerk ze kan bieden en uitnodigen voor een intakegesprek. Tijdens dit intakegesprek worden de doelstellingen besproken en welke randvoorwaarden er zijn om deze doelstelling te kunnen realiseren. Samen met de sporter proberen we oplossingen te zoeken om te kunnen voldoen aan deze voorwaarden. De beloften, waar mogelijk, ondersteunen via de begeleiding van de RTC’s. De ON-Registratie sporters moeten geïnformeerd worden over de faciliteiten die we bieden, waar ze op aanvraag gebruik van kunnen maken. Realisatie: Alle sporters hebben informatie ontvangen over het Olympisch Netwerk door middel van een nieuw gemaakte folder en een Topsportpas ontvangen waarmee ze zich kunnen legitimeren bij onze partners binnen het faciliteiten netwerk. Met de meeste sporters is er contact geweest door middel van intakegesprekken, bijeenkomsten bij de nationale en regionale trainingscentra en/ of een bijeenkomst bij het Segbroek College voor de sporters die hier LOOT-faciliteiten krijgen. Naar aanleiding van dit contact is, indien gewenst, actie ondernomen met betrekking tot de faciliteiten die wij en onze partners binnen het netwerk bieden op het gebied van: onderwijs, maatschappelijke carrière, huisvesting, (para)medische begeleiding, financiële ondersteuning en andere sportorganisatorische faciliteiten.
Jaarverslag 2012
trainingslocatie kunnen wonen. Dit is met name het geval voor sporters van het NTC Beachvolleybal en NTC Zeilen. Daarnaast wordt er getracht ook andere huisvesting te regelen voor deze sporters. Doelstelling: De sporters, met name die van het NTC Zeilen en NTC Beachvolleybal, helpen aan huisvesting in Scheveningen en het Huis van de Topsport continueren. Realisatie: Het Huis voor de Topsport is volledig bezet door sporters, met name van de NTC’s. Daarnaast zijn er in 2012 in toenemende mate sporters van de NTC’s in Den Haag komen wonen, waarbij ze geholpen zijn door Den Haag Topsport en afspraken die de NTC’s zelf hebben met wooncorporaties en particuliere verhuur. Helaas zijn de afspraken met de woningcorporaties door de economische omstandigheden moeilijk te handhaven en zullen er nieuwe oplossingen moeten worden bedacht om al deze sporters daadwerkelijk te huisvesten in Den Haag.
Doelstelling: Een continuering van het convenant en het Onderwijs Platform.
Jaarverslag 2012
Als uitvoerend partner van het Olympisch Netwerk Den Haag/Haaglanden levert Den Haag Topsporter zowel een Faciliteiten Manager als een Alliantie Manager. NOC*NSF organiseert voor beiden landelijke overleggen met de andere Faciliteiten Managers en Alliantie Managers. Bij deze overleggen wordt het landelijk sportbeleid van NOC*NSF besproken en kunnen de afgevaardigden van de Olympische Netwerken met elkaar en NOC*NSF sparren over verbeteringen van het sportbeleid en problemen waar ze tegen aanlopen.
Realisatie: Alle bijeenkomsten zijn bijgewoond. Daarnaast heeft NOC*NSF een nieuwe Sportagenda opgesteld, waarin een van de doelstellingen is het terugbrengen van het aantal Olympische Netwerken. Voor het Olympisch Netwerk Den Haag/Haaglanden betekent dit dat zij per 1 juli 2013
Het is voor sporters belangrijk hun sport en onderwijs goed met elkaar te kunnen combineren. Den Haag Topsport heeft al geruime tijd een convenant met het Segbroek College (LOOT-school), het ROC Mondriaan (MBO) en de Haagse Hogeschool (HBO). Daarnaast is er een Onderwijs Platform waar Den Haag Topsport en de dri e scholen bijeenkomen om te zoeken naar verbeteringen van de faciliteiten voor sporters.
Huisvesting Bij topsport komt heel wat time management kijken, waardoor een lange reistijd tussen woonplaats en de plaats waar de trainingen plaatsvinden verre van een ideaal plaatje is. Sinds 2009 heeft Den Haag in Scheveningen het Huis voor de Topsporter, waar sporters dichtbij hun
7.4.4 Overleg en samenwerking andere Olympische Netwerken en NOC*NSF
Doelstelling: Alle landelijke NOC*NSF bijeenkomsten bijwonen en een verdere samenwerking zoeken met de andere twee Olympische Netwerken binnen Zuid-Holland.
7.4.2 Combinatie topsport en onderwijs
Realisatie: Aantal sporters begeleid per school: Segbroek (146), HHS (30), Mondriaan (26). Het convenant is nog steeds van kracht en het Onderwijs Platform heeft maandelijks plaatsgevonden. Daarnaast heeft ondertussen de TU Delft plaats genomen in het Onderwijs Platform om de faciliteiten voor sporters op WO-niveau te bespreken en te verbeteren. De TU Delft begeleidt 34 sporters.
Realisatie: De sporters zijn ondersteund en zijn samen met de mentoren uitgenodigd voor netwerkevenementen. Daarnaast heeft er een evaluatie plaatsgevonden, waarbij we tot de conclusie zijn gekomen met de Haags Goud Selectie te stoppen, omdat het als communicatiemiddel van Haags Goud niet zichtbaar genoeg bleek. We zijn in een nieuwe vorm doorgegaan: Haags Goud Ambassadeurs. Hier is in 2012 reeds een start meegemaakt door Katja Roose, wereldkampioen Kitesurfen, Haags Goud Ambassadeur te maken. In 2013 zal dit concept verder uitgerold worden.
samen met de Olympisch Netwerken Rotterdam en ZuidHolland het ‘nieuwe’ Olympisch Netwerk Zuid-Holland zullen gaan vormen. Den Haag Topsport en Rotterdam Topsport zullen beide een Faciliteiten Manager leveren en leidend zijn op het gebied van het ondersteunen van de topsporters, talenten en de trainingscentra in Zuid-Holland. Zij zullen hierin samenwerken met topsportorganisaties in Leiden, Alphen aan den Rijn en Dordrecht, die de plaatselijke begeleiding op zich zullen nemen. Sportservice Zuid-Holland (uitvoerend partner ‘oude’ Olympisch Netwerk Zuid-Holland) zal het alliantiemanagement op zich gaan nemen voor de regio Zuid-Holland.
7.5 Ondersteuning Nationale en Regionale Trainingscentra • Uitbereiding aantal en verder versterken huidige NTC’s; • Professionaliseren RTC’s; samenwerking Zoetermeer; • Ontwikkeling Topsportcampus Zuiderpark.
7.5.1 Verder versterken NTC’s In Den Haag huisvesten wij twee Nationale Topsport Centra: Beachvolleybal en zeilen. Binnen een NTC zijn de beste landelijk topsporters actief in hun tak van sport in een programma onder regie en begeleiding van de bond. Daarnaast wonen en studeren deze sporters in de korte nabijheid van het NTC om zo veel mogelijk tijd aan de sport te kunnen besteden en zo weinig mogelijk tijd kwijt te zijn aan reizen. Doelstelling: In 2014 heeft de regio Haaglanden zes nieuwe NTC’s naast de bestaande twee voor beachvolleybal en zeilen met als doel de toekenning van een Centrum voor Topsport en Onderwijs (CTO) in de regio Haaglanden. Daarnaast worden de huidige NTC’s verder geprofessionaliseerd en de samenwerkingsovereenkomsten geavaleerd en verlengd.
In de Haag Goud Selectie worden tien Haagse talenten extra ondersteund op financieël en facilitair vlak, daarnaast worden ze begeleid door Haagse ex-topsporters, de Haags Goud Mentoren. Naast de ondersteuning en begeleiding van de talenten kan de Haags Goud Selectie als communicatiemiddel worden ingezet van Haags Goud en Den Haag als Topsportstad.
Realisatie: Na elke Olympische cyclus evalueren bonden hun plannen en gaan ze eventueel over tot herpositionering. Dit betekent ook dat bonden dan bekijken waar ze het beste hun NTC kunnen vestigen. Er zijn dan ook gesprekken gevoerd met o.a. de Nederlandse Rugby Bond, de Nederlandse Ski Vereniging en de Nederlandse Badminton Bond over wederzijdse ambities een NTC te vestigen in Den Haag. Deze worden in 2013 vervolgd. Helaas is wel vrij duidelijk vermeld door NOC*NSF dat de kans CTO te worden in onze regio nihil te noemen is.
Doelstelling: De Haags Goud Selectie financieël en facilitair ondersteunen en bijeenkomsten organiseren waar ze met hun mentoren en ons in contact blijven. Daarnaast binnen Den Haag Topsport en met de sporters het project evalueren.
Met de huidige NTC’s zijn structurele evaluatiegesprekken gevoerd om met name de faciliteiten, waarvan zij gebruik maken, te beoordelen en verder te professionaliseren. Beide samenwerkingsovereenkomsten zullen voor eenzelfde periode worden verlengd in 2013.
7.4.3 Haags Goud Selectie
07 39
06 40
Jaarverslag 2012
Om de kennis van de trainers en coaches verder te helpen ontwikkelen zijn er in 2012 twee coachplatforms georganiseerd met als sprekers topsportfysioloog Jos Geijsel en coachings deskundige Coen de Vries. Deze bijeenkomsten werden met gemiddeld 20 bezoekers goed bezocht door coaches en trainers van de NTC’s, RTC’s en TSV’s.
7.5.2 Professionaliseren RTC’s; samenwerking Zoetermeer Een Regionaal Talent Centrum is een, liefst onafhankelijke, organisatie waar, qua niveau,verenigingsoverstijgende talenten met elkaar kunnen trainen om hun niveau naar een hoger plan te tillen.
gemeente mogelijk te maken dat eind 2012 ook heeft plaatsgevonden.
om deelname aan internationale meetmomenten voor hun talenten mogelijk te maken. Een aantal TSV-en heeft extra ondersteuning gekregen om de trainingen van hun topselecties verder te intensiveren c.q. professionaliseren
7.6 Ondersteuning Topsportverenigingen Deze verenigingen krijgen extra ondersteuning om hun sporters topsportfaciliteiten te kunnen bieden. Haags Talenten krijgen zo de mogelijkheid om binnen een vereniging, naar een hoog (inter)nationaal niveau door te groeien. Dit is de ambitie die Haags Goud vertegenwoordigd en waaraan de topsportverenigingen, met ons, mede invulling geven.
Doelstelling: In 2014 heeft de regio Haaglanden 8 sterke, financieel zelfstandige door de bond erkende RTC’s. Realisatie: Het aantal van 8 RTC’s werd in 2012 met 9 stuks al overschreden. Omdat NOC*NSF bezig is met criteria waaraan deze RTC’s exact aan moeten gaan voldoen zal in 2013 een afweging worden gemaakt of al deze RTC’s al dan niet in aanmerking komen voor bovenstaande doelstelling. De huidige 9 RTC’s zijn: Rugby, honkbal, badminton, shorttrack, handbal, zwemmen, schaatsen, voetbal en wielrennen.
7.6.2 Resultaten: Enkele resultaten van TSV-en: • ADO Den Haag Vrouwen: landskampioen en Bekerwinnaar; • Beach Team Den Haag: structureel op het podium tijdens eredivisie Beachvolleybal; • Hellas: Play Offs om het landskampioenschap Dames handbal; • HGC en HDM: handhaving in de hoogste klasse; • Racing Club: 15 medailles tijdens nationale jeugdkampioenschappen en verschillende nationale records verbroken; • Lu Gia Jen: Promotie naar de hoogste klasse van de landelijke judocompetitie; • DKC: doorontwikkeld van degradatieklant tot potentiële titelkandidaat in de eredivisie badminton. Doelstelling: Coaches van TSV-en stimuleren tot het bijwonen van het Coach Platform om extra kennis en inzichten te verwerven/delen (van o.a. elkaar) Realisatie: Coaches van TSV-en worden blijvend gestimuleerd om aan de bijeenkomsten van het Coach Platform deel te nemen. Hierdoor vergroten zij hun kennis die direct ten goede komt van hun vereniging en sporters en zo, dmv prestaties, de zichtbaarheid van Haags Goud zal vergroten. In 2012 bedroeg de participatie gemiddeld 25% van coaches van TSV-en. Voor 2013 wordt gestreefd naar een nog grotere participatie.
Voor Zoetermeer ondersteunen we een aantal RTC’s op hun verzoek: curling, shorttrack, ijshockey, snowboarden en turnen. Ook hier wordt gekeken welke RTC’s officieel geaccrediteerd kunnen gaan worden naar de normen van NOC*NSF . Met de RTC’s in Zoetermeer is een begin gemaakt een overkoepelend ‘Talent Support Centre’ op te richten om de voorzieningen zo veel mogelijk te bundelen en zo beschikbaar te maken voor alle talenten binnen de trainingscentra. 7.6.1 Vraaggericht ondersteunen 7.5.3 Ontwikkeling Topsportcampus Zuiderpark In het Zuiderpark moet een Topsporcampus verrijzen. Om tot een echte Topsportcampus te komen proberen wij RTC’s, NTC’s en TSV’s te enthousiasmeren om gebruik te gaan maken van de toekomstige campus in het Zuiderpark . Doelstelling: Betrokkenheid te creëren bij potentiële gebruikers en een adviserende rol richting de gemeente Den Haag. Realisatie: Bij afspraken met RTC’s en NTC’s wordt het onderwerp Zuiderpark altijd besproken. Zowel de huidige NTC’s als een aantal RTC’s zien de voordelen van deze campus zeker in maar vooralsnog is e.e.a. nog te weinig concreet. Op medisch gebied is contact gelegd met het SMA Den Haag, als mogelijke partner,om een gesprek met de Jaarverslag 2012
Doelstelling: Vraaggericht ondersteunen van 12 topsportverenigingen om op het hoogste niveau te blijven presteren via een pakket aan ondersteuning op basis van NOC*NSF normen. Pakket is gericht op: • • •
ondersteuning jeugdopleidingen; ondersteunen topselecties (jeugd en senioren); samenstellen medische begeleidingsteams (mentaal, sporttechnisch).
Realisatie: Met de 12 TSV-en zijn afspraken gemaakt over de manier van ondersteuning vanaf 2013. Deze afspraken zullen worden vastgelegd in ‘contracten’, waarin ook wederprestaties van hen, die bijdragen aan het lading geven- en zichtbaar maken van Haags Goud, omschreven staan. Een aantal TSV-en heeft extra ondersteuning gekregen
7.6.3 Haags Goud Keurmerk Er is 1 bijeenkomst georganiseerd voor voorzitters van TSV-en waarbij de Haags Goud keurmerken zijn uitgereikt door Karsten Klein. Voorts zijn op een aantal informele contactmomenten ideeën uitgewisseld over mogelijke extra meerwaarde die TSV-en kunnen leveren om Haags Goud te laden en zichtbaar te maken in de stad. Deze zullen in 2013 uitgewerkt worden. Doelstelling: Haagse verenigingen motiveren om deel uit te willen maken van de Haags Goud Topsportverenigingen. Met hen in gesprek treden en onderzoeken of dit haalbaar is. Realisatie: Met 3 kandidaat TSV-en zijn gesprekken gevoerd en is een Quick Scan uitgevoerd om op termijn mogelijk TSV te worden. Vooralsnog voldoen zijn niet aan de scherpere
criteria, maar ook aan hen is advies gegeven over hoe het prestatieniveau van de vereniging structureel te verhogen is.
07 41
Jaarverslag 2012
8. Corporate activiteiten 8.1 Den Haag Marketing Promotieprijs Doelstelling: De organisatie, communicatie en persbewerking voor de Den Haag Marketing Promotieprijs 2011 heeft als doel marktpartijen in de stad te bedanken voor hun bijdrage aan het op de kaart zetten van Den Haag onder bezoekers. Resultaat: • aantal gasten: 200 • PR-waarde (in artikelen on- en offline): € 29.500
8.2 Meet & Share Doelstelling: Bijeenkomst voor partners van Den Haag Marketing die samenwerken binnen één van de Partnerpakketten. Tijdens de bijeenkomsten worden resultaten gedeeld, plannen toegelicht en verdere samenwerking gezocht. Resultaat: • aantal gasten: 175 De corporate nieuwsbrief bevat corporate nieuws over congressen, evenementen, campagnes en persbezoeken, In 2012 is de nieuwsbrief 7 maal verschenen Resultaat: • aantal abonnees gestegen van 300 naar 512
8.3 Den Haag & Partners 2012 Sinds januari 2012 is het bestaande netwerkplatform van de Sport Business Club aangevuld met de elementen Cultuur & Evenementen. Door deze toevoeging was de naam niet meer passend en is de naam en het concept aangepast naar Den Haag & Partners, waarbij het aanbod in activiteiten meer diversiteit en uniciteit heeft gekregen. Doelstelling: Den Haag & Partners biedt een platform waarbij bedrijven tijdens bijzondere bijeenkomsten de gelegenheid hebben relaties te onderhouden en nieuwe relaties te ontmoeten. De opbrengsten komen ten goede aan enerzijds de marketing van evenementen en anderzijds de ondersteuning van talenten en topsporters.
foto: Arjan de Jager
Doelgroep: Haagse bedrijven die behoefte hebben aan een uniek Haags netwerk.
Jaarverslag 2012
Activiteiten: In 2012 heeft een aantal netwerkevenementen plaats-
gevonden waar de leden van Den Haag & Partners voor zijn uitgenodigd, onder meer: Den Haag Marketing Promotieprijs, EK Beach Volleyball, ARTI 2012, Topsport-gala, ABN AMRO CPC Loop, Parkpop, The Hague Open Tennis, Haags UITfestival, Delta Lloyd North Sea Regatta, ADO Den Haag Jeugdtoernooi, O’Neill PKRA Kitesurf World Cup 2012, en wedstrijden van ADO Den Haag. Resultaten: - aantal leden verwacht: 32 partners; - aantal leden gerealiseerd: 22 partners.
43
Jaarverslag 2012
9. Sociaal Jaarverslag 2012 Na de reorganisatie in 2011 heeft Den Haag Marketing in 2012 het eerste volledig jaar in de huidige nieuwe structuur gefunctioneerd. De organisatie is eenvoudiger met korte lijnen, minder afdelingen en minder managers. Aantal en opbouw medewerkersbestand Op 31 december 2012 telde Den Haag Marketing: 62 medewerkers (inclusief oproepkrachten en stagiaires) waarvan 40 vrouwen (65%) en 22 mannen (35%). Dit is als volgt opgebouwd: • • •
42,85 FTE met een regulier dienstverband (dus exclusief stagiairs en oproepkrachten). Hiervan hadden 29 medewerkers (56%) een deeltijd dienstverband (minder dan 40 uur) en 22 een voltijd dienstverband (44%). Het aantal medewerkers met een deeltijd dienstverband is gestegen met 6% t.o.v. 2011; vijf medewerkers met een oproepovereenkomst; zes stagiaires.
Gemiddelde leeftijd Onderstaande tabel laat zien dat één derde van de medewerkers tussen de 25 en 34 jaar is. De gemiddelde leeftijdsopbouw is nagenoeg niet gewijzigd ten opzichte van 2011. Stagiair(e)s In totaal hebben 17 stagiaires ervaring opgedaan bij diverse afdelingen. In- en uitdienst In 2012 zijn er in totaal 9 nieuwe medewerkers in dienst getreden en gingen 9 medewerkers uit dienst (hierin zijn geen stagiaires meegenomen, maar wel seizoenskrachten en vervanging van medewerksters die met zwangerschapsverlof waren in 2012).
foto: Gerrit Schreurs
Verzuim Het ziekteverzuimpercentage (de procentuele weergave van het totaal aan kalenderdagen dat door verzuim niet is gewerkt) was in 2012 3,10% (in 2011 was dit 4,12%) met een gemiddelde verzuimduur van 11,74 dagen (in 2011 was dit 9,98 dagen). In bovenstaande cijfers zijn ook langlopende ziektegevallen opgenomen.
Jaarverslag 2012
Opleidingen Den Haag Marketing hecht veel waarde aan het opleidingsniveau van haar medewerkers. In 2012 is door meerdere medewerkers met een bijdrage van het bedrijf een opleiding gevolgd. Voorbeelden hiervan zijn (online) marketing, Sportmanagement, Prince2, HRM, talencursussen en een aantal trainingen op het gebied van telefonische acquisitie en gastvrijheid, een aantal op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en loopbaanbegeleiding en een online opleidingtool ‘E-Learning’.
Vanaf 2012 zijn er 10 medewerkers bedrijfshulpverlener verdeeld over onze twee vestigingen. Door verschillende medewerkers uit deze groep is deelgenomen aan de cursus bedrijfshulpverlening of aan de jaarlijkse herhalingscursus. Overige In 2012 is Den Haag Marketing gestart met een vernieuwde systematiek van de jaarlijkse functioneringen beoordelingsgesprekken. In deze nieuwe systematiek wordt er o.a. beoordeeld op vooraf vastgestelde bedrijfs-, afdelings- en persoonlijke KPI’s, vakinhoudelijke taken en competenties. Hierdoor kan er vanuit het management beter worden gestuurd op behaalde resultaten. De functionering- en beoordelingscyclus bestaat uit drie gesprekken: • planningsgesprek in januari; • functionering- en voortgangsgesprek in juni/ juli; • beoordelingsgesprek in december.
03 45
Jaarverslag 2012
10. Organisatiestructuur Den Haag Marketing is een stichting. De directie is verantwoordelijk voor het beleid en het geheel van activiteiten van Den Haag Marketing. De directie legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht. In het College van Participanten zijn representanten van de ‘stakeholders’ vertegenwoordigd, waardoor er direct contact is met de sectoren waar Den Haag Marketing mee samenwerkt. De directie wordt voorgezeten door de directeur Den Haag Marketing. De Raad van Toezicht werd tot 27 november 2012 voorgezeten door de heer M.C.J. van Pernis. Hij werd opgevolgd door mevrouw M. Zuijderhoudt. Het College van Participanten werd in 2012 voorgezeten door een onafhankelijk voorzitter, de heer P.J.L. den Dulk. De Raad van Toezicht bestond in 2012 uit: • • • • • • •
De heer M.C.J. van Pernis (voorzitter tot 27-11-12) Mevrouw M. Zuijderhoudt (voorzitter vanaf 27-11-12) De heer J.J. Visser De heer H.B.J. in het Veld De heer M.J. Varekamp De heer B.J. Bruins - tot 27-11-12 Mevrouw M. Sijmons
De Raad van Toezicht is in 2012 drie keer bijeen geweest. Mutaties: In 2012 zijn afgetreden: • Dhr. M.C.J. van Pernis • Dhr. B. Bruins In 2012 is toegetreden: • Mevr. M. Zuijderhoudt Het College van Participanten bestond in 2012 uit: • De heer P.J.L. den Dulk (onafhankelijk voorzitter) • De heer F.J. Wetters (bestemmingsgebied Binnenstad) • De heer R. Bakker (bestemmingsgebied Binnenstad)
foto: Arjan de Jager
• De heer H. Walbroek (bestemmingsgebied Scheveningen)
Jaarverslag 2012
• • • • • • • • • • •
De heer W. Louwerens (bestemmingsgebied Kijkduin) De heer M.A. Middendorf (congressector) Mevrouw K. de Jonge (sector zakelijke markt) - m.i.v. 14-2-12
De heer J. van Dijk (sector dagattracties) De heer H. van Beek (sector horeca) - tot 30-10-12 De heer J. Ravoo (sector horeca) - m.i.v. 30-10-12 De heer G. Zandsteeg (sector evenementenorganisatoren)
De heer P. le Clercq (sector hotellerie) - tot 24-4-12 Dhr. V. Pahlplatz (sector hotellerie) - m.i.v. 24-4-12 De heer E. Pals (sector podiumkunsten) De heer B. van Nooten (sector musea)
• De heer R. Mannaart (sector detailhandel) m.i.v. 14-2-12 • Mevrouw M. Mesker (sector topsport) Het College van Participanten is in 2012 vijf keer bijeen geweest. Mutaties In 2012 zijn afgetreden: De heer P. le Clercq De heer H. van Beek In 2012 zijn toegetreden: Mevr. K. de Jonge Dhr. J. Ravoo Dhr. R. Mannaart Dhr. V. Pahlplatz Ondernemingsraad De ondernemingsraad (OR) is een overlegorgaan dat participeert in de besluitvorming van Den Haag Marketing. De ondernemingsraad heeft een tweeledige doelstelling: - behartigen van de personeelsbelangen; - behartigen van de doelstellingen van de onderneming (ondernemingsorgaan). De OR en directie vergaderen op reguliere basis, de ene maand formeel, de andere maand informeel. Na de reorganisatie zijn de contactmomenten logischerwijze iets afgenomen. De samenwerking tussen directie en OR is daarentegen in 2012 verder verbeterd, onder andere doordat de raad bij diverse besluiten in een vroegtijdig stadium betrokken werd. Deze manier van samenwerking is door de OR als zeer prettig ervaren, en een duidelijke verandering ten opzichte van eerdere jaren. De OR had in 2012 vacatures die niet zo snel konden worden opgevuld. Door uitgestelde nieuwe OR-verkiezingen was de OR eind 2012 samengesteld uit: • De heer Maurice Haak - voorzitter • De heer David Bodor - secretaris In 2012 had de overgang naar een ander pensioenfonds z’n beslag, een proces dat in 2011 al in gang was gezet. Hierbij was de OR betrokken bij de gesprekken tussen bestuur en vakbonden. De OR heeft in dit proces ook op verschillende manieren de collega’s geïnformeerd, onder andere tijdens een bedrijfsbrede informatiebijeenkomst. Bij de benoeming van de nieuwe bestuurder heeft de OR een positief advies afgegeven bij de Raad van Toezicht. Daarnaast heeft de OR advies dan wel instemming gegeven bij de voorgestelde nieuwe functionerings- en beoordelingssystematiek, het ziekteverzuimprotocol,
47
48
Jaarverslag 2012
opleidingsbeleid en enkele keuzes rond de nieuwe CAO. De OR heeft ook vrijblijvend meegedacht bij het medewerkerstevredenheidsonderzoek eind 2012. Zoals reeds hierboven aangegeven, werd de OR in deze processen vroeg betrokken en was er nauw overleg met directie en PZ. Deze verbeterde wijze van samenwerking heeft de OR als zeer constructief beschouwd.
Jaarverslag 2012
49
Jaarverslag 2012
foto: Arjan de Jager
11. Jaarrekening 2012
Jaarverslag 2012
51
52
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
53
54
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
55
56
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
57
58
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
59
60
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
61
62
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
63
64
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
65
66
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
67
68
Jaarverslag 2012
Bijlagen bij de Jaarrekening
Jaarverslag 2012
69
70
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
71
72
Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012
73
Den Haag Marketing Postbus 85456 2508 CD Den Haag T (070) 361 88 88 E
[email protected] I www.denhaagmarketing.com
