Dokter op Dinsdag
Jawed Polad Interventiecardioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis
Het hart is voornamelijk gemaakt van speciale spier. Het hart pompt bloed in de slagaders (bloedvaten) die het bloed naar alle delen van het lichaam vervoeren. Net als elke andere spier, de hartspier heeft een goede bloedtoevoer. De kransslagaders nemen bloed naar de hartspier. De kransslagaders aftakken van de aorta. De aorta is de grote slagader die zuurstofrijk bloed neemt vanuit de linker hartkamer naar het lichaam. De belangrijkste kransslagaders verdelen in kleinere takken die bloed naar alle delen van de hartspier brengen.
Onder acuut coronair syndroom (ACS) omvat een reeks aandoeningen waaronder myocardinfarct (hartinfarct) en instabiele angina pectoris. Het onderliggende probleem is een plotselinge vermindering van de bloedtoevoer naar (een deel van) de hartspier. Dit wordt meestal veroorzaakt door een bloedstolsel dat zich vormt op een stuk plaque (verkalking) in een kransslagader. De soorten problemen variëren van instabiele angina - wanneer een (meestal ernstige) vernauwing met of zonder bloedstolsel veroorzaakt een verminderde bloedstroom, maar geen totale afsluiting van de aangetaste slagader, tot acuut myocardinfarct. De locatie van de blokkade, de tijdsduur dat de bloedstroom wordt geblokkeerd, en de schade die optreed bepalen het type van acuut coronair syndroom.
Een acuut hartinfarct treedt op wanneer een bloedstolsel een bloedvat (bijna) helemaal afsluit. Door de afsluiting krijgt een deel van de hartspier geen zuurstof meer en kan de hartspier niet meer goed samentrekken. Dat gedeelte sterft geleidelijk af. Op deze plaats ontstaat een litteken
Instabiele angina treedt op wanneer een (ernstige) vernauwing met of zonder stolselformatie in een kransslagader een verminderde bloedstroom veroorzaakt, maar geen totale verstopping. Dit betekent dat er geen sprake is van de hartspiersterfte (geen infarct)
Jaarlijks worden in Nederland ruim 25.000 mensen met een acuut hartinfarct opgenomen in het ziekenhuis. In 2010 overleden ongeveer 6.800 mensen aan en acuut hartinfarct. ACS komt vaker – maar niet altijd - voor bij mensen boven de 50 jaar en steeds vaker met toenemende leeftijd.
Hoge bloeddruk (hypertensie). Het is bewezen dat optimale behandeling van hoge bloeddruk het risico van cardiovasculaire ziekten (o.a. myocardinfarct) vermindert. Roken. Hoog cholesterolgehalte. Dit wordt behandeld met combinatie van (gezonde)dieet, sporten en medicatie. Diabetes. Mensen met diabetes hebben een hoger risico van het hebben van ACS. Dit risico kan worden verminderd door de bloeddruk, cholesterol en glucosespiegels binnen de normale grenzen te brengen. Inactiviteit. Streven naar fysieke activiteit op de meeste dagen van de week gedurende 20-30 minuten. Bijvoorbeeld stevig wandelen, zwemmen, fietsen, dansen, tuinieren, enz. Dieet. Een gezond en gevarieerd dieet. Familiegeschiedenis. Het risico wordt verhoogd als er een familiale voorgeschiedenis van harten vaatziekten of een beroerte bestaat die zich manifesteert in vader of broer op leeftijd 55 of jonger, of in moeder of zus op leeftijd 65 jaar of jonger. Overgewicht. Het verliezen van gewicht vermindert de werklast van op het hart en helpt met verlagen van de bloeddruk. Etnische groep. Bepaalde etnische groepen hebben een hoger risico op hart- en vaatziekten.
Het meest voorkomende symptoom van een ACS is het hebben van ernstige drukkende pijn op de borst. De pijn voelt vaak als een zware druk op je borst. De pijn kan soms uitstralen naar de kaak, rug of armen (vaker de binnen kant van linker arm) De pijn gaat meestal gepaard met algemene, niet-specifieke symptomen zoals zweten, misselijkheid, duizeligheid en kortademigheid. De pijn is meestal in rust, ernstiger en duurt langer dan 15 minuten - soms uren.
Sommige mensen met een ACS voelen geen pijn op de borst, met name de oudere patiënten of mensen die diabetes hebben. Niet iedere pijn op de borst is een hartaanval!
Als er een verdenking is van ACS dan dient de patiënt dringend te worden doorverwezen naar het ziekenhuis. Bij opname worden meestal diverse tests gedaan. Deze omvatten:
Een hartfilmpje genaamd een elektrocardiogram (ECG). Vaak zijn er typische veranderingen zichtbaar op een ECG. Echter, een ECG kan sommige ACS gevallen normaal uitzien. Bloedonderzoek. Een bloedonderzoek dat een chemische stof genaamd troponine meet is de gebruikelijke test die wordt gedaan. Deze chemische stof is aanwezig in hartspiercellen. Door een schade aan hartspiercellen komt troponine in de bloedbaan vrij. De bloedwaarde van troponine wordt verhoogd bij een myocardinfarct (zowel in STEMI als in Non-STEMI), maar niet bij instabiele angina pectoris (IAP).
Het hartritme kan worden gevolgd voor een paar dagen om te controleren op ritmestoornissen. Vooral in de eerste uren na een hartinfarct bestaat de kans op een gevaarlijke ritmestoornis die kan leiden tot een hartstilstand. Andere tests kunnen ook worden uitgevoerd in sommige gevallen. Dit om de diagnose te verduidelijken (indien de diagnose niet zeker is) of complicaties zoals hartfalen wordt vermoed. Bijvoorbeeld, een echocardiogram (een echografie van het hart). Ook worden meestal tests verricht om de ernst van vernauwing in de kransslagaders te beoordelen. De meest gebruikelijke test is coronaire angiografie (hartkatheterisatie)
Acuut coronair syndroom (ACS) is een medische noodsituatie en vereist onmiddellijke ziekenhuisopname. De behandeling van ACS varieert en is afhankelijk van type infarct en klinische toestand van de patiënt. Een acuut myocardinfarct wordt in beginfase anders behandeld aan instabiele angina pectoris.
Directe medische zorg is van levensbelang. De uitkomsten zijn beter naarmate de behandeling eerder begint Bij patiënten die binnen 60-90 minuten op een gespecialiseerde ziekenhuisafdeling kunnen zijn wordt een dotterbehandeling uitgevoerd:
Hierbij wordt via een ingreep een klein ballonnetje in de kransslagader gebracht, dat met grote druk wordt opgeblazen. Vaak wordt ook een stent geplaatst. Stent is een klein (metaal of kunststof) veertje dat zich bij het opblazen van de ballon ontplooit en het weer dichtklappen van het bloedvat voorkomt.
Soms, als verschillende slagaders door het hartinfarct zijn aangetast kan een bypassoperatie nodig zijn. Hierbij worden chirurgisch omleidingen rondom het hart aangelegd, zodat de bloedvoorziening van het hart intact blijft.
DOTTERPROCEDURE ( MET STENT)
CABG (OMLEIDINGEN)
Zo spoedig mogelijk nadat een ACS wordt vermoed krijgen de patiënten een dosis aspirine. Aspirine vermindert de kleverigheid van bloedplaatjes en daardoor vermindert de risico van stolsel formatie (trombose).
Naast aspirine wordt een van de andere middelen tegen stolselformatie zoals Clopidogrel, Prasugrel en Ticagrelor ook gegeven. Deze middelen werken op een andere manier dan aspirine. Injecties van Heparine of een vergelijkbaar middel Deze worden meestal gegeven voor 5 dagen om te verdere vorming van bloedstolsels te voorkomen. Pijnbestrijding Een sterke pijnstiller toegediend via injectie in een ader wordt gegeven om de pijn te verlichten.
Aspirine Clopidogrel (of Ticagrelor of Prasugrel) voorgeschreven voor het eerste jaar na een acuut coronair syndroom om plakkerigheid van bloedplaatjes verder te verminderen in het bloed en, hierdoor, de stolselformatie in kransslagaders te voorkomen. Een bètablokker - om de hartslag te vertragen en om de kans op hartritmestoornissen te verminderen. Een angiotensine-converting enzyme (ACE)-remmer. ACEremmers hebben verschillende effecten, waaronder het hebben van een beschermend effect op het hart.
Een Statine (cholesterol verlagende medicatie) om het cholesterolgehalte te verlagen. Dit helpt met voorkomen van cholesterolopbouw in vatwanden (aderverkalking).
Gedurende opname een revalidatie traject wordt gestart. Na ontslag volgt een poliklinische revalidatie programma. Het doel van revalidatie is om conditie van de patiënt te optimaliseren.
In het JBZ hebben wij een speciale zorgpad ontwikkeld voor patiënten met acuut coronair syndroom. De zorgpad is bedoeld om alle patiënten met ACS die in het JBZ opgenomen worden vanuit het opname moment tot poliklinische revalidatie tijdig en optimaal te behandelen. Een onderdeel van zogpad is individuele patiënt informatie dossier (PID) waarop belangrijke informatie over de ziekte, de behandelingen, medicatie en verdere afspraken staan. De PID wordt gedurende opname ingevuld en aan de patiënt verstrekt. Zo krijgen patiënten uitgereid inzicht over zijn ziekte, behandeling en revalidatie
•
Hartinfarct / vernauwing kransslagaders (80%)
•
Stolsel in longslagader (longembolie)
•
Vocht in het hartzakje (tamponade)
•
Klaplong
•
Bloedverlies
•
Verstoring in de zoutbalans
•
Zuurstoftekort
•
Vergiftiging/medicatie
•
Onderkoeling
•
Trauma
100
Kans op succes vermindert met 7-10% per minuut!
90 80 70 60 50 40 30 20
10 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tijd (minuten) Cummins RO, 1998. Annals of Emergency Medicine 18: 1269-1275.
