Dokter op dinsdag
Duizeligheid Susanne Balter, KNO-arts Dinsdag 23 juni 2015
Wat gaan we bespreken? Voorkomen duizeligheid Het evenwichtsorgaan
Onderzoek bij de KNO arts Oorzaken van duizeligheid Behandeling De toekomst
Discussie en vragen
Voorkomen duizeligheid
Hoe vaak ziet de huisarts patiënt met duizeligheid?
Voorkomen duizeligheid
Incidentie 27 per 1000 patiënten per jaar Per normpraktijk ongeveer 1-2 patiënten per week
In 36% geen diagnose te stellen door huisarts
Voorkomen duizeligheid
1 op de 5 aanwezigen zal in zijn/haar leven een episode van duizeligheid doormaken
Als >65 jaar heeft 20-30% een verminderde evenwichtsfunctie
Dit is een belangrijke veroorzaker van vallen bij ouderen!
propriocepsis evenwichtsorgaan
zien
CZS interpretatie leren adaptatie compensatie
beeldstabilisatie
ruimtelijke orientatie houdingscontrole
Anatomie van het gehoororgaan en evenwichtsorgaan
Anatomie Evenwichtsorgaan
Welke duizeligheidsklachten horen NIET thuis bij de KNO –arts? -
-
Dubbelzien Spraakproblemen Bewustzijnsverlaging
Verwijzing Neuroloog
Als u deze klachten niet heeft en toch (aanvallen van) duizeligheid heeft of klachten heeft van instabiliteit, is het zinvol om een afspraak bij de KNO arts te maken
Onderzoek bij de KNO-arts Bij 1e bezoek aan KNO arts - Anamnese - KNO-onderzoek: onderzoek oren
Onderzoek bij de KNO-arts Bij 1e bezoek aan KNO arts Poliklinisch evenwichtsonderzoek Evt kiepproef
Onderzoek bij de KNO-arts Aanvullend onderzoek - Gehooronderzoek
Onderzoek bij de KNO-arts Aanvullend onderzoek - Evenwichtsonderzoek
Onderzoek bij de KNO-arts Aanvullend onderzoek - CT of MRI scan
Oorzaken van duizeligheid van patienten ADC Perifeer vestibulair syndroom 49%
Geen diagnose 12%
Overig 10 %
Hyperventilatie en Angststoornissen 29%
Perifeer Vestibulair - Draaiduizelig
-
Meer klachten door bewegen Misselijkheid/zweten/braken Duizelig met nystagmus Toename evenwichtsstoornis in donker Soms éénzijdige gehoorklachten en oorsuizen
Ziektebeelden: Perifeer Draaiduizeligheid
-
Positioneringsduizeligheid (BPPD) Neuritis vestibularis Labyrinthitis Ziekte van Ménière Recidiverende vestibulopathie Vestibulaire migraine Vestibulaire paroxysmen
- Hyperventilatie
Positioneringsduizeligheid (BPPD)
Positioneringsduizeligheid (BPPD) Oorzaak: - Losse “oorsteentjes“ in halfcirkelvormige kanalen - Bv na “griep”, ongeval, val of langdurige bedlegerigheid
Diagnose: - Anamnese : kortdurende, houdingsafhankelijke aanvallen van duizeligheid - KNO-Onderzoek: Kiepproef
Positioneringsduizeligheid (BPPD) Behandeling: - Epley bevrijdingsmanoeuvre (90% effectief) - Adaptatie oefeningen : “trainen” van het evenwichtsorgaan dmv Brandt-Daroff oefeningen
Epley Manoevre
Brandt Daroff oefeningen
Neuritis vestibularis en Labyrinthitis Oorzaak: - Virale infectie (Bv na “griep” of herpes infectie) Diagnose: Anamnese - Acute heftige aanval van draaiduizeligheid, vaak met misselijkheid en braken - Aanval enige dagen, daarna periode van instabiliteit (weken tot maanden) Evenwichtsoz: éénzijdig functioneren Gehooroz: bij labyrinthitis éénzijdig functioneren
Neuritis vestibularis en Labyrinthitis Behandeling: - Betahistine 3dd 16 mg - Bewegen! - Vestibulaire revalidatie
40 %
100%
Centrale compensatie
100%
100%
Ziekte van Ménière Oorzaak: - Endolymfatische hydrops
Normaal binnenoor
Binnenoor met ziekte van Ménière
Ziekte van Ménière Diagnose : - Ten minste 2 aanvallen van draaiduizeligheid
- Wisselend gehoorverlies (uiteindelijk blijvend) - Tinnitus
Ziekte van Ménière Behandeling: Onderhoudsbehandeling - Betahistine: 3 dd 16 mg Bij een aanval van duizeligheid - Cinnarizine: zo nodig 2 dd 25 mg - Primperan zetpillen: zo nodig 2-3 dd 10 mg
Ziekte van Ménière Behandeling: Indien eerdere ingestelde behandeling geen baat: -
Dosering Betahistine verhogen Gentamicine/Corticosteroiden intratympanaal Prismabril Meniet drukgenerator Saccus endolymfaticus decompressie Neurectomie evenwichtszenuw
Recidiverende vestibulopathie Oorzaak: ? - Voorstadium ménière of migraine?
Diagnose = Anamnese : - Aanval len van draaiduizeligheid, vaak met misselijkheid en braken - Geen gehoorklachten
Recidiverende vestibulopathie Behandeling Onderhoudsbehandeling - Betahistine: 3 dd 16 mg Bij een aanval van duizeligheid - Cinnarizine: zo nodig 2 dd 25 mg - Primperan zetpillen: zo nodig 2-3 dd 10 mg
Vestibulaire migraine Oorzaak: Tijdelijke doorbloedingsstoornis van de evenwichtsorganen en delen vd hersenen wd tijdelijk slechter functioneren
Diagnose = Anamnese : -
Plotse aanval len van draaiduizeligheid Hoofdpijn (vaak patient bekend met migraine) Overgevoeligheid licht en geluid Aura’s
Vestibulaire migraine Behandeling (ism neuroloog): - Beta blokker (Propanolol) - Anti epilepticum - Evt bij aanval cinnarizine en/of primperan
Vestibulaire paroxysmen Oorzaak: Vasculair conflict met compressie op de 8e herzenzenuw
Diagnose = Anamnese : -
Korte, frequente aanvallen van draaiduizeligheid (sec-min) Kan tot 30x per dag optreden! Kan éénzijdig gehoorverlies of tinnitus optreden (blijvend?)
Behandeling: -
carbamazepine
Hyperventilatiesyndroom Oorzaak: Onbewuste ontregeling vd ademhaling
Diagnose : -
-
Kortdurende aanvallen van “duizeligheid”, wazig zien, benauwdheid Regelmatig ook paniekstoornis
Behandeling: -
Ademhalingsoefeningen via FT
Behandelingsmogelijkheden in de toekomst?
Vestibulair implantaat
Dank voor uw aandacht !
Vragen/Discussie
