Ronde tafel – Leiden – 26 juni 2014 Energiebesparing in de Leidse huursector: bundeling van krachten VERSLAG Inhoud 1. Introductie 2. Interview met Alex Ouwehand, directeur Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland 3. Interview met Bart van Geleuken, adviseur Omgevingsdienst West-Holland 4. Sociaal energiebeleid, Saskia Lieon, consulent bij de Woonbond 5. Energieprestaties Leidse woningcorporaties 2013, Bert Bakker van Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland 6. Mogelijkheden op kleine en grote schaal, resp. Maya van der Steenhoven van Energiek Leiden en Luiten Plekker van Portaal Leiden. 7. Ronde tafel met Leidse woningcorporaties 8. Ronde tafel met Leidse huurdersorganisaties 9. Ronde tafel met Leidse raadsleden 10. Afsluiting 1. Introductie Debatleider Michel Jehae heet het gezelschap van ruim 30 personen welkom. Zij zijn afkomstig van woningcorporaties, huurdersorganisaties, Leidse gemeenteraad, overheidsorganisaties (gemeente, omgevingsdienst), lokale maatschappelijke organisaties (Leidse Milieuraad, Energiek Leiden) en natuur- en milieufederaties. Hij licht het avondprogramma toe. Eerst enkele presentaties en na de pauze drie ronde tafels met vertegenwoordigers van woningcorporaties, van huurdersorganisaties en met raadsleden. De Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland (NMZH) neemt voor het eerst deel aan het project Stook je rijk Nu dus in Leiden en op 14 oktober in Den Haag. In Rotterdam organiseert het Rotterdams Milieucentrum voor de derde keer een Ronde tafel op 9 oktober. In 2014 worden in 13 steden, in 6 provincies, Ronde tafel bijeenkomsten gehouden. Op donderdag 20 november wordt een eindmanifestatie gehouden in Utrecht. Meer informatie zie: www.stookjerijk.nl (op deze website staan alle verslagen en presentaties). 1
2. Interview met Alex Ouwehand, directeur Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland Michel Jehae vraagt Alex Ouwehand waarom de NMZH deze bijeenkomst organiseert. Alex Ouwehand geeft aan dat energiebesparing voor de NMZH een belangrijk onderwerp is. In de huursector moeten nog grote stappen worden gezet in de bestaande woningvoorraad. Dat is een grote uitdaging. Dit drie partijen overleg agendeert het thema energiebesparing in de huursector en draagt bij aan een verhoging van het tempo. Het tempo ligt nu te laag om de doelstellingen te halen. Zeer bewust heeft NMZH voor bijeenkomsten in Leiden en Den Haag gekozen. In deze steden valt nog veel aan energiebesparing in de huursector te doen.
3. Interview met Bart van Geleuken, adviseur Omgevingsdienst West-Holland Bart van Geleuken geeft aan dat In 2013 in de Leidse gemeenteraad de Motie wonen en energie, over aanscherping van het duurzaamheids- en energiebeleid in de gehele woningsector, is aangenomen. De inzet is om te komen tot een “Green Deal wonen en energie” in Leiden. Om hieraan invulling te geven vindt op dit moment onderzoek plaats, in opdracht van gemeente Leiden en Omgevingsdienst West-Holland (ODWH), door Bart van Geleuken en Anne Marieke Schwencke.
4. Sociaal energiebeleid, Saskia Lieon van de Woonbond Saskia Lieon gaat in op diverse onderwerpen. Wijziging woningwet en betere positie huurders De wijziging van de Woningwet geeft de huurder een betere positie bij de onderhandelingen over prestatieafspraken. Huurders worden volwaardige partners en krijgen een volwaardige rol. De Woonbond adviseert nieuwe colleges nu al huurdersorganisaties de prestatieafspraken mee te laten bepalen. Bovendien worden de afspraken minder vrijblijvend. De gemeente kan bezwaar bij minister Blok aantekenen als corporaties hun afspraken niet nakomen. Verhuurdersheffing en STEP De verhuurdersheffing rekenen de corporaties door aan de huurders via een huurverhoging van 4.5 tot 6.5%. In een enquête van de Woonbond (juni 2013) heeft tweederde van de corporaties aangegeven te stoppen met investeringen. De corporaties zetten nu vooral in op onderhoud van de bestaande huurvoorraad. In het kader van het landelijke Energieakkoord wordt een subsidie van 400 miljoen aan de corporaties verstrekt. De subsidie heet STEP en wordt gekoppeld aan het aantal labelstappen dat wordt gerealiseerd bij de genomen energiemaatregelen. Zie: http://www.rvo.nl/subsidiesregelingen/stimuleringsregeling-energieprestatie-huursector-step .
Energiearmoede en oplossingsrichtingen Saskia Lieon geeft aan dat in 2012 28% van de huurders (724.000 huurders) onder de armoedegrens leeft. In 2017 zullen dat 35% (891.000 huurders) zijn. De energierekening is de laatste jaren fors gestegen. Huurders die in energie-onzuinige woningen wonen, betalen een hoge rekening. Dit zijn vaak huurders met een krappe beurs. Oplossingsrichtingen van de Woonbond wat betreft de energiearmoede zijn ondermeer: - het gericht opknappen van risicobuurten. Dit zijn buurten met lage inkomens én lage energielabels 2
(E, F en G). - inzicht geven in de energierekening bij woningkeuze. - een beperkte jaarlijkse huurverhoging bij energielabel E, F en G huurwoningen. - werk maken van armoedebeleid/woonlastenfonds. - energieneutraal renoveren/bouwen voor lagere inkomens (2025). Energielabels en Energie Index Aedes berekent de energieprestaties van alle Nederlandse corporaties. Dit doet Aedes in het kader van het convenant Energiebesparing huursector dd 2012 en het landelijk Energieakkoord dd 2013. De energieprestaties zijn berekend met behulp van het rekenmodel Shaere van Aedes. Dit model maakt gebruik van de energielabels van de huurwoningen van een corporatie. Op basis van de verbetering van de energielabels wordt de jaarlijkse energieprestatie van de corporatie bepaald. Het energielabel wordt ook uitgedrukt in een Energie Index. De daling van de Energie Index is een maat voor de verbetering van de energielabels en geeft de energiebesparing aan. De energielabels worden in de toekomst vervangen door de zgn Energie Index. De kleurencodering van rode, energie- onzuinige energielabels naar groene, energiezuinige energielabels vervalt. Voor de communicatie is dat jammer. Het systeem van groene en rode energielabels werkt goed. Net zoals dat goed werkt bij de energiezuinigheid bij koelkasten en auto`s.
Verbetering Energie Index in 2012 en 2013 De daling van de Energie Index gaat minder snel dan in 2012. In 2012 is de Energie Index met 0.05 gedaald en in 2013 met 0.04. Het huidige tempo van de energiebesparing moet met meer dan de helft toenemen om het doel van gemiddeld energielabel B in 2020 (Energie Index 1.25) te halen. Als de daling elk jaar 0.065 bedraagt is de daling van de Energie Index in de komende zeven jaar (t/m 2020) ca. 0.45. De huidige Energie Index daalt dan van 1.69 naar 1.24. Dat is gemiddeld energielabel B. De verhuurdersheffing remt echter de investeringen voor energiemaatregelen.
Zie verder de powerpointpresentatie. Vragen:
1. Huurverhoging na energiemaatregelen Elger Niels van huurdersbelangenvereniging Eendracht (corporatie De Sleutels) vraagt in hoeverre het zinvol is om energiemaatregelen aan te brengen in huurwoningen met energielabel F en G. Na mutatie wordt de huur van de verbeterde huurwoningen verhoogd vanwege een beter energielabel. Saskia Lieon geeft aan dat huurwoningen met energielabel F en G een groot achterstallig onderhoud hebben. Deze woningen dienen een huurverlaging te krijgen (een soort strafkorting aan de hand van zgn. aftrekpunten). Huurders kunnen hiervoor ook naar de huurcommissie stappen om een lagere huur te vragen. De huur wordt bepaald door het aantal punten voor de huurwoning op basis van het WoonWaarderingStelsel (WWS). Elk punt staat voor ca. 4.50 euro aan huur. Het oppervlak van de huurwoning (aantal vierkante meter) is sterk bepalend voor de hoogte van de huur. Zie: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/huurwoning/puntensysteemhuurwoning/puntensysteem-zelfstandige-woning . De huurverhoging wordt meer dan gecompenseerd door een lagere energierekening. 3
Een ander groot voordeel is de winst aan comfort na energetische verbetering van de huurwoning. Bij een hogere huur heeft een huurder die er in aanmerking voor komt, ook recht op (meer) huursubsidie. Uitgangspunt van het landelijk Energieakkoord dd september 2013 (ondertekend door de Woonbond en Aedes) is dat niet-groene labels (D t/m G) ongewenst zijn. 2. Is de woonlastengarantie nog toe te passen, nu de huren fors stijgen? Saskia Lieon geeft aan dat de woonlastengarantie over het jaar direct na de energetische ingreep geldt. Een huurverhoging kan worden verdisconteerd.
5. Energieprestaties Leidse woningcorporaties 2013, Bert Bakker van Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland Energieprestaties 2013 Bert Bakker geeft een overzicht van de energieprestaties van de Leidse corporaties in 2013. Zie tabel 1. Tabel 1. Energieprestaties Leidse corporaties in 2013 (op basis van de daling van de Energie Index)
Portaal Leiden De Sleutels (berekeningen VABI) Ons Doel DUWO Ymere Totaal Leiden Landelijk (2013) Doelstelling 2020
Aantal Energie huurIndex eind woningen 2013
Daling Energie Index nog te gaan tot 2013
Daling EnergieIndex in 2013
CO2 reductie/ m2 in 2013
6.170 7.670
1.91 1.95
0.66 (0.094/jaar) 0.70 (0.1/jaar)
0.07 0.10
4.0% 4.5%
2.680
1.72
0.47 (0.067/ jaar)
0.02
1.2%
0.04
2.4%
1.030 17.500 1.69 1.25 (gemiddeld label B)
Gemiddeld 0.065/ jaar
Gem. 3%/ jaar
De totale Leidse huursector is 17.500 huurwoningen. De Sleutels en Portaal Leiden hebben de meest energie-onzuinige huurvoorraad met een energie-index van resp 1.95 en 1.91. De Energie Index van Ons Doel - 1.72 - ligt op het niveau van landelijk gemiddelde (1.69). De Sleutels heeft de grootste energieprestatie in 2013 gerealiseerd, een daling van de Energie Index van 0.10. Portaal Leiden heeft een daling van de energie-index van 0.07 gerealiseerd. Ten opzichte van het landelijk gemiddelde zijn dit forse verbeteringen. De daling van de Energie Index bij Ons Doel – 0.02 – ligt op slechts de helft van het landelijk 4
gemiddelde. De energieprestaties voor 2013 worden ook uitgedrukt in het percentage CO2 reductie per vierkante meter (zie rechter kolom tabel 1). Onderstaande figuur (uit: presentatie G. van den Berg, namens Leidse corporaties, op bijeenkomst prestatieafspraken dd 14-1-2014) geeft een verdeling van de huurvoorraad over de energielabels. Ymere heeft een jong woningbestand met gemiddeld label B. De overige rond label D. Veel studentenwoningen (kamers) van DUWO (vroeger SLS Wonen) hebben geen label.
Isolatiegraad huurvoorraad In tabel 2 staat de isolatiegraad van de Leidse huurvoorraad per corporatie aangegeven (op de onderdelen dakisolatie, vloerisolatie en kierdichting). Op deze onderdelen wordt laag gescoord bij Portaal en De Sleutels. Op de onderdelen glas- en gevelisolatie ligt dat dichter bij het landelijk gemiddelde Voor het totale overzicht zie de powerpoint presentatie. Tabel 2. Percentage dakisolatie, vloerisolatie en kierdichting per corporatie Dakisolatie
Vloerisolatie
Kierdichting
Portaal Leiden
59.1%
39,2%
38.9%
De Sleutels
53.2%
28,8%
36.6%
Ons Doel
74.2%
46,0%
93.9%
Landelijk gemiddelde
74.7%
45,2%
69.8%
5
Zonnepanelen en zonneboilers In tabel 3 staat het percentage van de huurwoningen dat is voorzien van zonnepanelen en zonneboilers. Portaal Leiden heeft nog geen zonnepanelen of zonneboilers geplaatst. Tabel 3. Percentage zonnepanelen en zonneboilers per corporatie zonnepanelen
zonneboilers
Portaal Leiden
-
-
De Sleutels
0.5%
-
Ons Doel
0.4%
2.0%
Landelijk
0.8%
2.0%
Geen goede monitoring huidige prestatieafspraken De energiedoelstelling van de huidige prestatieafspraken (2009-2015) komt overeen met die van het landelijk convenant uit 2008: 20% CO2 reductie in de periode 2008-2018 en gemiddeld label B. Er is echter geen overzichtelijke, transparante en openbare monitoring.
Inhoud nieuwe prestatieafspraken Bert Bakker geeft aan dat de nieuwe prestatieafspraken dienen te worden gebaseerd op de landelijke doelstelling uit het Energieakkoord: 1. Energie Index 1.25 in 2020 (= gem. energielabel B in 2020) 2. gemiddeld 3% CO2 reductie per jaar (= 33% CO2 reductie in periode 2008-2020 ). Een jaarlijkse monitoring dient plaats te vinden. Daarbij kan worden aangesloten bij de Shaere monitoring van Aedes. Verder beveelt Bert Bakker aan een woonlastenonderzoek uit te voeren waarbij de combinatie van energie-onzuinige woningen (slechte energielabels) waarin huurders met lage inkomens wonen, in kaart wordt gebracht. Verder is het belangrijk om bij de bepaling van woonlasten inzicht te hebben in werkelijk energieverbruik per complex en woning (in plaats van uit te gaan van een theoretisch verbruik). Huurdersorganisaties dienen een volwaardige rol te spelen bij het opstellen van de prestatieafspraken.
Energiedoelstellingen Leidse corporaties De energiedoelstellingen zijn als volgt: Portaal Leiden: (gemiddeld) label C in 2021. Dit houdt in een daling van de Energie Index van 1,91 naar 1,45 Stroomversnelling “nul-op-de-meter” 2015-2016: 400 woningen. De Sleutels: Ons Doel:
20% CO2-reductie in de periode 2008-2018. Gemiddeld 2% CO2 reductie per jaar. 2015: gemiddeld energielabel beter dan D , Energie Index < 1,60
6
DUWO:
inzet op verbetering energielabels (oa energiezuinigere stookinstallaties). Ook inzet op wedstrijd en gedrag studenten.
Ymere:
huidige bezit ligt al rond label B
De energiedoelstellingen van de Leidse corporaties zijn beduidend minder ambitieus dan het Convenant Energiebesparing Huursector 2012 en Energieakkoord 2013. Deze doelstelling betreft gemiddeld energielabel B in 2020 (Energie Index 1,25).
Lokaal overleg en participatie Ymere heeft geen huurdersvereniging. De overige vier corporaties hebben elk een huurdersvereniging: Portaal Leiden: Huurdersbelangenvereniging Leiden (Hbv Leiden) De Sleutels: Huurdersbelangenvereniging Eendracht (HBE) Ons Doel: HOOD DUWO: BRES Er is een driepartijenoverleg: Leids Platform Wonen, waarin alle huurdersverenigingen overleggen met de corporaties en gemeente.. Verder is er een huurdersplatform: Federatie van Huurdersorganisaties Leiden en Omstreken (FHLO). Waarin Hbv, HOOD en BRES samenwerken. Huurdersondersteuning wordt verzorgd door het Team Wonen van ASW (Amsterdams Steunpunt Wonen) en de Woonbond. Hbv, HOOD en HBE overleggen ook met bewonerscommissies. Inkomsten en uitgaven Leidse huursector De huurinkomsten per huurwoning bedragen gemiddeld 5000-6000 euro per jaar. Bij ruim 17.000 Leidse huurwoningen (Portaal, Ons Doel, de Sleutels) bedragen de totale jaarlijkse huurinkomsten grootte orde 90 miljoen. De uitgaven betreffen onder meer: * ca 30% aan regulier onderhoud; * nieuwbouw (sterk minder); * interne organisatie; * rentelasten. De vraag is op welke manier corporaties meer financiën kunnen vrijmaken voor energiebesparing.
Conclusies en aanbevelingen * De Sleutels en Portaal Leiden hebben goede energieprestaties in 2013, maar hebben een grote afstand tot de landelijke doelen 2020. Ons Doel heeft minder goede energieprestaties in 2013, maar een kleinere afstand tot landelijke doelen. * Er is nog geen vergelijkbare monitoring van de jaarlijkse energieprestaties van alle Leidse woningcorporaties (met behulp van Shaere). Monitoring zou moeten inhouden de jaarlijkse daling van de Energie Index en jaarlijkse CO2 reductie van de afzonderlijke Leidse corporaties en gezamenlijke Leidse huursector. * Actieve informatieverstrekking van woningcorporaties over hun jaarlijkse energieprestaties dient plaats te vinden. Dit kan via het jaarverslag en in lokaal driepartijenoverleg (Leids Platform Wonen met woningcorporaties, huurdersorganisaties en gemeente). Zo kunnen corporaties hun individuele Shaere/rapportages met de jaarlijkse energieprestaties die zij jaarlijks van Aedes krijgen, transparant op hun website plaatsen. * Lokaal driepartijenoverleg voortzetten. Bespreking nieuwe prestatieafspraken 7
(per 2015) en jaarlijkse voortgang energieprestaties. Relatie met Green Deal vastleggen. * Draagvlak en de rol van de huurder blijft zeer belangrijk. Financiering van energiemaatregelen in bestaande Leidse huurvoorraad staat ook centraal.
6. Mogelijkheden op kleine en grote schaal, resp. Maya van der Steenhoven van EnergiekLeiden en Luiten Plekker van Portaal Leiden. Grip op je energierekening Maya van der Steenhoven, voorzitter van Energiek Leiden, geeft een toelichting op het activiteitenplan ´Grip op je energierekening´. Doel is om energie-armoede in Leiden te bestrijden. Het plan biedt hulp voor huurders en bewoners bij het structureel besparen van energie en energiekosten. Het plan is opgesteld door FHLO (Federatie van Huurdersorganisaties van Leiden e.o. , ASW (Amsterdam Steunpunt Wonen) en Energiek Leiden. Het plan bestaat uit zes activiteiten: publieksvoorlichting, energieloket, individuele voorlichting/ cursus, informatie in de wijk, advies op maat voor specifieke groepen (Leidse huurdersorganisaties/ VvE`s) en een energiecheck. Zie ook: http://www.energiekleiden.nl/ . Positieve ervaringen uit Amsterdam worden bij de Leidse aanpak toegepast, licht Maya van der Steenhoven toe. Ook ervaringen elders van de Woonbond en Rotterdams Milieucentrum zullen worden meegenomen.
De Stroomversnelling, Portaal Leiden Luiten Plekker van Portaal Leiden geeft een toelichting op het energiebeleid van Portaal Leiden. Portaal heeft vijf vestigingen: Leiden, Utrecht, Amersfoort, Arnhem en Nijmegen. In totaal 55.000 huurwoningen. Als energiedoelstelling heeft Portaal energielabel C in 2021. Portaal voert de energiebesparing via meerdere lijnen uit: 1. Bij regulier onderhoud. Ondermeer het plaatsen van dubbel glas via de verfcyclus (van 6 jaar) en een energiezuinige ketel bij ketelvervanging (één maal per 18 jaar). 2. Bij renovaties een verbetering tot energielabel B of drie labelstappen. 3. Deelname aan De Stroomversnelling. Dit is een gezamenlijk traject van zes corporaties en vier bouwmaatschappijen waarbij het energieneutraal renoveren (ook aangeduid met ‘energie-nul-op-demeter’) wordt opgeschaald tot 111.000 huurwoningen in 2020. Er zijn nu vijf prototypes ontwikkeld. In 2015-2016 wil Portaal Leiden 200 tot 300 Leidse huurwoningen energieneutraal renoveren. Luiten Plekker laat een filmpje zien over energieneutraal renoveren (bron: https://www.youtube.com/watch?v=zW4wHZAwf8k ; verdere informatie: http://www.stroomversnelling.net/). Energieneutraal renoveren staat bekend als de Formule1 onder de energetische renovaties. Kosten energieneutraal renoveren Luiten Plekker geeft in de discussie aan dat Portaal 60.000 euro wil betalen voor een energieneutrale renovatie. De kostprijs ligt nu nog op 100.000 euro. Het te overbruggen verschil bedraagt nog 40.000 euro. Door industriële opschaling dient dit verschil overbrugd te worden. Energieneutraal renoveren bij meergezinswoningen (flats en appartementengebouwen) valt – vergeleken bij grondgebonden woningen - duurder uit vanwege complexere constructies.
8
Luiten Plekker geeft aan dat de huurder bij energieneutraal renoveren er qua woonlasten niet op achteruit gaat. De huur wordt weliswaar hoger maar dit wordt gecompenseerd doordat de huurder geen energierekening meer hoeft te betalen. De huurder heeft geen last meer van stijgende energieprijzen. Luiten Plekker geeft een voorbeeld van een huurwoning met een huur van 600 euro en energierekening van 150 euro. Na energieneutraal renoveren betaalt de huurder 750 euro aan de corporatie. De ‘nieuwe huur’ kan door de liberalisatiegrens schieten. Minister Blok past de wetgeving aan zodat de huurwoning in dit geval wél binnen de sociale huursector valt.
7. Rondetafel met Leidse woningbouwcorporaties Aan deze rondetafel nemen deel: - Luiten Plekker, projectleider strategie en onderzoek, Portaal Leiden. - Erik Olijerhoek, manager Wonen, Ons Doel. - Robert Jan Sliep, manager bedrijf en beleid, De Sleutels. - Wilbert Bots, manager wonen, DUWO (studentenhuisvesting).
Energieprestaties 2013 De corporaties geven aan dat de energieprestaties over 2013 zoals Bert Bakker ze heeft gepresenteerd, juist zijn. Portaal Leiden en De Sleutels geven aan dat zij een oude, energie-onzuinige huurvoorraad hebben. Met de nodige monumenten en weinig nieuwbouw. Toch hebben zij een aanzienlijke daling van de Energie Index van resp. 0.07 en 0.10 in 2013 (resp 4.0% en 4.5% CO2 reductie per m2). Ons Doel heeft een jongere huurvoorraad (energieindex 1.72) en heeft een geringere energieprestatie in 2013 (daling Energie Index van 0.02 en CO2 reductie van 1.2%/ m2). Ons Doel geeft aan in de periode 2009-2012 veel besparing te hebben gehaald. Een meerjarige trendanalyse van de energieprestaties is wenselijk. De Sleutels (ca 7.700 huurwoningen) geeft aan dat de corporatie 25 tot 30 miljoen euro investeert in de huurvoorraad, op de ca 40 miljoen aan jaarlijkse huurinkomsten. Portaal Leiden geeft aan in 2013 500 labelstappen (ca 0.1 labelstap per huurwoning) te hebben gemaakt. In 2014 verwacht Portaal Leiden 1000 labelstappen te maken (0.16 labelstap per huurwoning). DUWO geeft aan dat zij in de periode 2008-2012 20% CO2 reductie heeft gerealiseerd.
Behalen energielabel B in 2020 De corporaties geven aan dat zij naar verwachting de landelijke doelstelling ‘gemiddeld energielabel B in 2020’ uit het landelijke Energieakkoord niet gaan halen. Ze stellen dat branchevereniging Aedes deze doelstelling bij Energieconvenant (2012) en het Energieakkoord (2013) heeft uitonderhandeld, niet de 400 corporaties. De corporaties geven aan dat renovaties tot energielabel C efficiënt zijn, tot energiezuinigere labels niet meer. DUWO geeft het signaal dat sommige maatregelen (o.a. zuinige collectieve installatie) bij woningen wel leiden tot een laag energieverbruik (“A++”), maar niet tot uitdrukking komen in het officiële energielabel (“C”). Een deelnemer uit de zaal vindt het erg gemakkelijk van de Leidse corporaties dat zij stellen dat de branchevereniging Aedes verantwoordelijk is voor de energiedoelstelling 2020. Hij vraagt zich af of de corporaties geen grotere inspanningen kunnen doen. 9
Energiebattles bij studentenhuizen DUWO geeft aan dat de ‘Energiebattles’ tussen studentenhuizen of complexen goed werken. Het wedstrijdelement geeft een extra dimensie. Er wordt tot 40% CO2 reductie behaald.
Conservatieve doorrekening De Sleutels geeft aan dat zij de verwachte daling van de energierekening bij energetische ingrepen conservatief berekenen, in het voordeel van de portemonnee van de huurder. Ook wordt de Woonbond voor een second opinion gevraagd. Het is goed om bij de berekening uit te gaan van het werkelijke energieverbruik van de huurders in het betreffende huurcomplex.
8. Rondetafel met Leidse huurdersverenigingen Aan deze rondetafel nemen deel: - David Renes , bestuurslid Hbv Leiden (behorend bij Portaal Leiden); - Elgar Niels, voorzitter huurdersbelangenvereniging Eendracht (behorend bij corporatie De Sleutels); - Arie Korteweg, voorzitter HOOD (behorend bij corporatie Ons Doel) en voorzitter FHLO; - Henri Zegers, Team Wonen van ASW en tevens secretaris FHLO (Federatie Huurdersorganisaties Leiden e.o.);
Rol huurdersvereniging David Renes geeft aan dat bij het overleg tussen huurdersvereniging en corporatie de Overlegwet van toepassing is. Elgar Niels geeft aan dat de huurdersvereniging veel zaken in de gaten dient te houden. Hij ziet veel voorbij komen en is zeer actief betrokken. HBE onderneemt zelf actie met betrekking tot energiemetingen in woningen en het doen van voorstellen voor energiebesparing. Zij willen dit vooral richten op het nemen van maatregelen bij onderhoud (20 % besparing) en niet via labelstappen. Daarbij dient een win-win te zijn bij betaalbaarheid en kwaliteit. Arie Korteweg geeft aan dat HOOD betrokken is bij energiebesparing en van belang is daarbij
naar de huurders te stappen. Samenwerking FHLO, ASW en EnergiekLeiden bieden een gemengd pakket aan diensten aan. Zij willen dat er het project ‘Grip op de energierekening’ van de grond komt. Activiteiten zijn: - benadrukken en stimuleren energiezuinig gedrag; - zoeken welke benadering werkt; - beoordeling van de rol en de activiteiten van de corporaties; - het aanpakken van huurwoningen met energie-onzuinige labels. Daar valt veel te halen. - wel werken vanuit de energierekening i.p.v. labelstappen. Gebruik wordt gemaakt van de kennis bij ASW, Woonbond en Energiek Leiden.
Leids Platform Wonen Het Leids Platform Wonen (LPW) is in 2006 van start gegaan. Het LPW is ingesteld als een structureel bestuurlijk platform waar gemeente, woningcorporaties en de Federatie van Huurderorganisaties alle 10
zaken op het gebied van wonen in een vroegtijdig stadium met elkaar willen bespreken, zoals bijvoorbeeld de woningbouwproductie, de uitvoering van de Woonvisie, het sociaal statuut, prestatieafspraken en regionale aangelegenheden. Deelnemers van het LPW zijn de gemeente Leiden, Ons Doel, Portaal Leiden, de Sleutels en de Federatie van Huurderorganisaties van Leiden en Omstreken (FHLO). Het overleg wordt voorgezeten door de wethouder Wonen en vindt vier maal per jaar plaats. Twee keer per jaar worden ook andere partijen die bij het wonen in Leiden betrokken zijn (denk aan makelaars, huiseigenaren of private ontwikkelaars) uitgenodigd om over actuele onderwerpen te discussiëren. Er is ook een ambtelijk overleg van het LPW waarin besluiten worden voorbereid.
Duurzame energieopwekking De huurdersverenigingen hebben ook aandacht voor eigen, duurzame energiewinning, zoals met zonnepanelen.
9. Rondetafel met Leidse raadsleden Aan deze rondetafel nemen deel: - Abdelhaq Jermoumi, PvdA; - Dick de Vos, PvdD; - Ashley North, Groen Links.
Rol van de raad De PvdA geeft aan dat dit een erg waardevolle avond is. Er wordt veel nuttige, nieuwe informatie gegeven en inzichten gegeven. Helaas is de wethouder verhinderd. De PvdA is van mening dat woonlasten omlaag moeten met als doel de armoede te bestrijden. De PvdD geeft aan dat de raad kaders dient te stellen en een punt (op de horizon) waar we moeten komen. GroenLinks geeft aan dat de rol van de raad ook het faciliteren van huurdersverenigingen is. De PvdA heeft zitting in het college. In de begroting is 8 miljoen voor duurzaamheid en 7 miljoen voor leefbaarheid opgenomen. Het bedrag van 8 miljoen voor duurzaamheid dient nog te worden ingevuld.
Vol houden De PvdA vindt de wijkvisies die worden opgesteld, belangrijk. Daar worden keuzes voor wijken en wijkaanpak gemaakt. De PvdA nodigt de aanwezigen uit om de raadsleden onder druk te blijven zetten. GroenLinks geeft ook aan vol te blijven houden en te blijven trekken en duwen. De raadsleden stellen het erg op prijs wanneer de Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland en de Woonbond in de raad(commissie) een presentatie over het thema Energiebesparing in de Leidse huursector geeft en een discussie volgt.
10. Afsluiting Michel Jehae vraagt aan Bart van Geleuken (adviseur Omgevingsdienst West-Holland) wat hij mee naar huis neemt. Hij geeft aan dat hij het voorbeeld van de samenwerking in de Leidse huursector 11
mee naar huis neemt. Alex Ouwehand, directeur van de NMZH, geeft op deze vraag aan dat hij vanavond als een goed gesprek heeft ervaren en er is veel informatie gedeeld. Hij neemt het aanbod van de raad om een presentatie te geven en een gesprek over het onderwerp van vanavond aan te gaan, graag aan. Hij dankt iedereen voor deelname en inbreng en nodigt iedereen uit om deze bijeenkomst met een drankje af te sluiten.
12
