MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Emissie koolstofdioxide
MARKT Vraag
Hoeveel bedraagt de uitstoot CO2 per inwoner per jaar (ton)?
Toelichting Koolstofdioxide is het gas dat de grootste bijdrage levert aan de toename van het broeikaseffect. Door de versterking van het broeikaseffect blijft de ingestraalde warmte van de zon meer aan het aardoppervlak, waardoor het warmer wordt. Dit heeft diverse effecten zoals extremere weersomstandigheden (langere drogere perioden en zwaardere buien) en stijging van de zeespiegel. Op basis van internationale afspraken dient Nederland in 2020 20% minder uitstoot van broeikasgassen te hebben dan in 1990. Dit zal onder andere bereikt worden via energiebesparing en inzet van duurzame energie. In het Energieakkoord hebben overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties afspraken gemaakt hoe dit doel te bereiken. Utrecht, Houten en Nieuwegein hebben naast gas en elektriciteitsnetwerken ook stadsverwarming. Dit is gunstig voor CO2 reductie, waardoor deze lager uit kan vallen dan in de tabel is vermeld. Bron: Emissieregistratie (2012)
indicator Huidige waarde
Per inwoner wordt 5,4 ton per jaar uitgestoten
(Ton CO2 Utrecht per inwoner per jaar)inwoner) Vergelijking in de tijd (Uitstoot ton CO per 2
8
Utrecht
6
5,4 Europese doelstelling 5,0 1990
1995
2000
2005
2010
4
2012
per2 inwoner) per inwoner per jaar) Vergelijking tussen provincies (CO (Ton2 CO Zeeland
39,5 12,7
Zuid-Holland Limburg
12,1
Groningen
11,7
Noord-Holland
11,7
Noord-Brabant
10,2
Flevoland
9,4
Gelderland
7,9 6,9
Drenthe Friesland
5,5
Overijssel
5,4
Utrecht
-
5,4 Nederland 10,9
Vergelijking tussen gemeenten (CO (Ton2 CO per inwoner per jaar) per2 inwoner)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Vianen B. Eemnes C. Bunnik D. Woerden E. Utrecht F. Stichtse Vecht G. Utrechtse Heuvelr. H. Renswoude I. Baarn J. De Ronde Venen K. Woudenberg L. De Bilt M. Nieuwegein N. Lopik O. Leusden P. Amersfoort Q. Zeist R. Soest S. Rhenen T. Houten U. Montfoort V. Bunschoten
10,8 10,4 7,8 7,3 6,7 6,4 6,1 5,9 5,6 5,5 5,4 5,3 5,2 5,0 4,4 4,4 4,3 3,8 3,8 3,5 3,4 3,4
W. Oudewater X. Wijk bij Duurstede Y. Veenendaal Z. IJsselstein
3,2 3,1 2,9 2,6
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter de XX. het uitstoot van CO2.
B
J F D W
V
I R
L E
U Z C M T N A
P O
Q
K G X
H Y S
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Gasverbruik huishoudens
MARKT
indicator
Vraag
Huidige waarde
Hoeveel bedraagt het gasverbruik per huishouden per jaar?
Een huishouden gebruikt gemiddeld 1396 m3 gas per jaar
Toelichting De indicator is gebaseerd op het standaardjaargebruik. Dit wil zeggen dat er op het geregistreerde jaargebruik een correctie is toegepast voor het temperatuurverloop in een jaar. Door de correctie fluctueert de indicator minder als gevolg van weersinvloeden. Ongeveer 16% van het energiegebruik in Nederland vindt plaats in woningen van particuliere huishoudens. Voor een groot deel wordt deze energie gebruikt in de vorm van aardgas. Dit gebruik van energie veroorzaakt onder andere emissies van koolstofdioxide en daarmee de versterking van het broeikaseffect.
Vergelijking in de tijd (Gasverbruik huishoudens) Nederland
1940
Utrecht
1820 1700 1580 1460
1396 2004
2006
2008
2009
2010
2012
2011
Vergelijking tussen provincies (Gasverbruik huishoudens) 1910
Drenthe
1830
Groningen
In het Energieakkoord is door overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties afgesproken om tot 2023 een besparing te realiseren van 1,5% per jaar. Deze besparing geldt over het totale energiegebruik in Nederland. Specifieke energiedoelstellingen voor de woningbouw zijn niet afgesproken. Wel zijn er afspraken gemaakt over het verbeteren van de woningvoorraad op energiegebied.
Zeeland
Bron: Klimaatmonitor, RWS Leefomgeving (2012)
Utrecht
Friesland
1747
Overijssel
1739
Limburg
1733
Gelderland
1640
Noord-Brabant
1592 1512 1396
Noord-Holland
1374 1296
Zuid-Holland Flevoland
1098
-
Nederland 1505 Vergelijking tussen gemeenten (Gasverbruik huishoudens)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Utrechtse Heuvelr. B. De Bilt C. Baarn D. Bunnik E. Renswoude F. Eemnes G. Lopik H. Rhenen I. Soest J. Zeist K. Woudenberg L. Bunschoten M. De Ronde Venen N. Oudewater O. Leusden P. Montfoort Q. Stichtse Vecht R. Vianen S. Wijk bij Duurstede T. Woerden U. Veenendaal V. Amersfoort
2023 1924 1875 1825 1825 1776 1776 1776 1776 1776 1727 1677 1677 1677 1628 1628 1628 1628 1579 1529 1480 1332
W. IJsselstein X. Houten Y. Nieuwegein Z. Utrecht
1332 1170 1080 1023
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter hoger het gasverbruik. de XX.
F
M Q T N
L
C
Z P W Y G
V
I
B
O
J X R
K
D
A S
E U H
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Elektriciteitsverbruik huishoudens
MARKT Vraag
Hoeveel bedraagt het energieverbruik per huishouden (kWh/jaar)?
Toelichting Naast aardgas voor verwarming wordt er in woningen elektriciteit verbruikt voor het laten functioneren van apparaten en verlichting. Veel van de elektriciteit in Nederland wordt nog opgewekt in energiecentrales uit fossiele brandstoffen. Deze opwekking leidt tot de uitstoot van schadelijke stoffen en de uitputting van niet hernieuwbare energiebronnen.
indicator
Huidige waarde
Een huishouden verbruikt gemiddeld 3228 kWh/jaar
Vergelijking in de tijd (Elektriciteitsverbruik huishoudens) Nederland
3600
Utrecht
3500 3400
3228
3300 3200
2004
2006
2008
2009
2010
2012
2011
Bron: Klimaatmonitor, RWS Leefomgeving 2012 Vergelijking tussen provincies (Elektriciteitsverbruik huishoudens ) Noord-Brabant
3517
Flevoland
3515
Limburg
3437
Overijssel
3421
Drenthe
3402
Gelderland
3373
Utrecht
3228
Groningen
3050
Zeeland
3008
Friesland
2994
Zuid-Holland
2984
Noord-Holland
2941
-
Nederland 3201 Vergelijking tussen gemeenten (Elektriciteitsverbruik huishoudens)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Bunschoten B. Lopik C. Renswoude D. De Ronde Venen E. Montfoort F. Wijk bij Duurstede G. Utrechtse Heuvelr. H. Eemnes I. Rhenen J. Woudenberg K. Bunnik L. Houten M. IJsselstein N. Leusden O. Oudewater P. De Bilt Q. Soest R. Stichtse Vecht S. Vianen T. Nieuwegein U. Veenendaal V. Woerden
3900 3900 3850 3700 3700 3700 3650 3600 3600 3600 3550 3550 3550 3550 3550 3500 3500 3500 3450 3350 3350 3350
W. Zeist X. Baarn Y. Amersfoort Z. Utrecht
3300 3250 3100 2650
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter de XX. het elektriciteitsverbruik in huishoudens.
H
D R V O
A
X Q
P Z
E M T B
Y N
W L S
J
K
G F
C U I
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Energielabels woningen
MARKT
indicator
Vraag
Huidige waarde
Wat is het gemiddelde energie labelniveau van woningen met een energielabel?
Het gemiddelde niveau van woningen met een energielabel ligt tussen D en E (index 1.75)
Toelichting Energielabels zijn verplicht bij het verkopen van een woning en is bedoeld om energiebesparende maatregelen te stimuleren. In het Nationaal energieakkoord is afgesproken dat in 2030 alle woningen gemiddeld een energielabel A hebben, dit komt overeen met een gemiddelde energieindex van 1,05 of kleiner. De energie-index geeft inzicht in de energiezuinigheid van woningen en wordt gebruikt om het energielabel van een woning af te leiden. > 2,41 labels F en G 1,61 – 2,40 labels D en E 1,06 – 1,60 labels B en C 1,05 labels A, A+ en A++ Totaal aantal gelabelde woningen provincie Utrecht: 147166. Totaal aantal woningen: 537078 (CBS, 2013) Percentage gelabelde woningen: 27,4% Bron: Klimaatmonitor, RWS Leefomgeving (2013)
Vergelijking in de tijd (Energielabels woningen) Nederland
2,1
Utrecht
2,0 1,9
1,75 2008
2009
2010
2011
1,8 1,7
2013
2012
Vergelijking tussen provincies (Energielabels woningen) Friesland
1,82
Limburg
1,82
Noord-Holland
1,8
Zuid-Holland
1,8
Utrecht
1,75
Zeeland
1,74
Groningen
1,73
Noord-Brabant
1,73
Gelderland
1,71
Overijssel
1,69 1,66
Drenthe Flevoland
1,51
-
Nederland 1,76 Vergelijking tussen gemeenten (Energielabels woningen)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Renswoude B. Zeist C. Soest D. Oudewater E. De Bilt F. Baarn G. Utrecht H. Rhenen I. Vianen J. Utrechtse Heuvelr. K. Eemnes L. De Ronde Venen M. Veenendaal N. Amersfoort O. Bunschoten P. Nieuwegein Q. Stichtse Vecht R. Lopik S. Woerden T. Bunnik U. Wijk bij Duurstede V. Montfoort
1,95 1,91 1,90 1,89 1,87 1,85 1,84 1,82 1,80 1,78 1,73 1,72 1,72 1,71 1,70 1,70 1,67 1,66 1,64 1,62 1,61 1,60
W. IJsselstein X. Woudenberg Y. Leusden Z. Houten
1,57 1,47 1,43 1,37
Gemeenten Provincie Utrecht Utrecht Hoe donkerder de gemeente gemeente hoe hoe groter hoger de XX. energielabels hoe minder zuinig.
K
L Q S D
O
F C
E G
V W P R
N Y
B Z I
X
T
J U
A M H
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Gasverbruik bedrijven
MARKT Vraag
Hoeveel bedraagt het gasverbruik van bedrijven en instellingen in m3 per werknemer?
Toelichting De indicator is het totale gasverbruik bij bedrijven en instellingen in m3 aardgas. In deze indicator is het energiegebruik voor de opwekking en elektriciteit niet meegenomen. Meer dan de helft van het energiegebruik in Nederland komt voor rekening van bedrijven. Deze energie wordt voor een groot deel gebruikt om productieprocessen te laten draaien. Een deel van deze energie wordt gebruikt voor het produceren van producten voor de export. Voor een groot deel wordt deze energie gebruikt in de vorm van aardgas. Dit gebruik van energie veroorzaakt onder andere emissies van koolstofdioxide en daarmee de versterking van het broeikaseffect. Bronnen: Klimaatmonitor, RWS Leefomgeving, CBS Statline (2012)
indicator Huidige waarde
Per werknemer/jaar wordt 677 m3 gas verbruikt
Vergelijking in de tijd (Gasverbruik bedrijven per werknemer m3) Nederland
4500
Utrecht
3600 2700 1800
677 2010
900
2012
2011
Vergelijking tussen provincies (Gasverbruik bedrijven per werknemer m3) Zeeland
23114
Limburg
5062 4339
Groningen
3475
Zuid-Holland Drenthe
2415
Noord-Brabant
2254
Friesland
1944
Gelderland
1866
Noord-Holland
1717
Overijssel
1159 677
Utrecht Flevoland
-– Nederland 2723
Vergelijking tussen gemeenten (Gasverbruik bedrijven per werknemer m3)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Woerden B. Eemnes C. De Ronde Venen D. Rhenen E. Bunschoten F. Soest G. Stichtse Vecht H. Bunnik I. Lopik J. Montfoort K. Veenendaal L. Baarn M. Renswoude N. Zeist O. Oudewater P. Woudenberg Q. Wijk bij Duurstede R. De Bilt S. Utrechtse Heuvelr. T. Vianen U. IJsselstein V. Amersfoort
1931 1815 1560 1477 1271 1200 1147 990 918 918 878 868 851 808 797 785 772 744 734 714 630 540
W. Nieuwegein X. Houten Y. Leusden Z. Utrecht
378 – – –
Gemeenten Provincie Provincie Utrecht Utrecht Hoe donkerder de de gemeente gemeente hoe hoe hoger hoger het gasverbruik.
B
C G A O
E
L F
R Z
J U H W X I T
V Y
N
P S Q
M K D
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Elektriciteitsverbruik bedrijven
MARKT Vraag
Hoeveel bedraagt het elektriciteitsverbruik van bedrijven en instellingen in kWh per werknemer?
Toelichting De indicator is het totale elektriciteitsverbruik bij bedrijven en instellingen in kWh. Meer dan de helft van het energiegebruik in Nederland komt voor rekening van bedrijven. Deze energie wordt voor een groot deel gebruikt om productieprocessen te laten draaien. Een deel van deze energie wordt gebruikt voor het produceren van producten voor de export. Naast aardgas wordt elektriciteit als energiedrager ingezet. Veel van de elektriciteit in Nederland wordt nog opgewekt in energiecentrales uit fossiele brandstoffen. Deze opwekking leidt tot de uitstoot van schadelijke stoffen en de uitputting van niet hernieuwbare energiebronnen. Bronnen: Klimaatmonitor, RWS Leefomgeving, CBS Statline (2012)
indicator
Huidige waarde
Per werknemer wordt 5307 kWh/jaar verbruikt
Vergelijking in de tijd (Electriciteitsverbruik bedrijven per werknemer kWh/jaar) Nederland
15000
Utrecht
12500 10000 7500
5307
5000 2010
2012
2011
Vergelijking tussen provincies (Electriciteitsverbruik bedrijven per werknemer kWh/jaar) 20987
Groningen Zeeland
19276
Limburg
11345
Noord-Brabant
10111 9471
Zuid-Holland Noord-Holland
9032
Flevoland
8895
Friesland
8389
Drenthe
7988
Gelderland
7875
Overijssel
7849
Utrecht
-
5307 Nederland 9424
Vergelijking tussen gemeenten (Electriciteitsverbruik bedrijven per werknemer kWh/jaar)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Bunschoten B. De Ronde Venen C. Lopik D. Woudenberg E. Bunnik F. Stichtse Vecht G. Rhenen H. Soest I. Montfoort J. Renswoude K. Veenendaal L. Eemnes M. Oudewater N. Wijk bij Duurstede O. Woerden P. Vianen Q. De Bilt R. Nieuwegein S. Leusden T. IJsselstein U. Houten V. Utrechtse Heuvelr.
9380 8901 8760 8280 7927 7916 7751 7472 7402 7078 7017 6905 6495 6229 5648 5572 5545 5509 5439 5161 4746 4638
W. Zeist X. Utrecht Y. Baarn Z. Amersfoort
4595 4558 4536 4388
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter het elektriciteitsverbruik bij bedrijven.
L
B F O M
A
Y H
Q X
I C
Z S
W
T R
U P
D
E
V N
J K G
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Duurzame energie
MARKT Vraag
Hoeveel procent van het totale energieverbruik (van woningen en bedrijven) wordt duurzaam opgewekt?
Toelichting De indicator wordt gegeven als het percentage opgewekte duurzame energie ten opzichte van het energiegebruik in de regio. In de berekening is de opwekking uit windmolens op zee en warmtepompen niet meegenomen, omdat deze gegevens niet op regioniveau beschikbaar zijn. Enkele bekende duurzame energiebronnen zijn: biomassa, afval, wind en zon. Daarnaast zijn er nog enkele kleine bronnen. Veel van de energie die in Nederland wordt gebruikt, wordt omgezet vanuit fossiele energiedragers. Aan deze manier van energieomzetting zijn veel milieueffecten gekoppeld, bijvoorbeeld het broeikaseffect en de uitputting van energievoorraden. Naast energiebesparing is de inzet van duurzame energiebronnen een manier om deze effecten te verminderen. Bron: Klimaatmonitor, RWS Leefomgeving 2011
indicator Huidige waarde
Er wordt 2,1% duurzame energie opgewekt in de provincie Utrecht Vergelijking in de tijd (Duurzame energie) energie in procenten) Nederland
In het Energieakkoord is door overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties afgesproken om in 2023 te komen tot een inzet van 16% duurzame energiebronnen.
Utrecht
6 5 4
2,1%
3 2
2011
2010 Vergelijking tussen provincies (Duurzame energie in procenten) Flevoland
13%
Friesland
7%
Groningen
6%
Drenthe
6%
Gelderland
6%
Noord-Brabant
6%
Overijssel
4%
Noord-Holland
4% 3%
Zuid-Holland Zeeland
2%
Utrecht
2%
Limburg
-
2%
Vergelijking tussen gemeenten (Duurzame (Duurzame energie) energie in procenten)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Lopik B. Rhenen C. Utrechtse Heuvelr. D. Bunschoten E. Montfoort F. Soest G. Baarn H. Oudewater I. Renswoude J. Wijk bij Duurstede K. De Ronde Venen L. De Bilt M. Zeist N. IJsselstein O. Bunnik P. Veenendaal Q. Nieuwegein R. Stichtse Vecht S. Woerden T. Eemnes U. Vianen V. Amersfoort
7 5 4 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 –
W. Houten X. Leusden Y. Utrecht Z. Woudenberg
– – – –
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter hoger het de XX. duurzame energie. aandeel
T
K R S H
D
G F
L Y
E N O Q W A U
V X
M
Z C J
I P B
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Stadsverwarming
MARKT
indicator
Vraag
Huidige waarde
Hoeveel procent van de woningen is aangesloten op stadsverwarming?
10,1% van de woningen is aangesloten op stadsverwarming
Toelichting In Nederland worden woningen in de meeste gevallen verwarmd door een centrale verwarming die wordt gevoed met energie uit aardgas. Alternatief kan gebruik worden gemaakt van stadverwarming waarbij de warmte centraal wordt opgewekt en gedistribueerd naar de woningen. Stadsverwarming maakt het mogelijk om voor de verwarming gebruik te maken van restwarmte van bijvoorbeeld energiecentrales. Bron: Klimaatmonintor, RWS Leefomgeving (Aandeel stadsverwarming [%]) (2012)
met stadsverwarming) Vergelijking in de tijd (Woningen (Stadsverwarming woningen in procenten) Nederland
12
Utrecht
10,1%
10 8 6 4
2004
2006
2008
2009
2010
2012
2011
met stadsverwarming) Vergelijking tussen tussen provincies provincies (Woningen (Stadsverwarming woningen in procenten) Flevoland
31,6%
Utrecht
10,1% 5,3%
Zuid-Holland Noord-Holland
4,2%
Noord-Brabant
3,9% 1,5%
Overijssel
1,2%
Gelderland Drenthe
0%
Friesland
0%
Groningen
0%
Limburg
0%
Zeeland
-0% Nederland 4,1
Vergelijking tussen gemeenten (Woningen (Stadsverwarming woningen in procenten) met stadsverwarming)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Nieuwegein B. Utrecht C. Houten D. Amersfoort E. Baarn F. Bunnik G. Bunschoten H. De Bilt I. De Ronde Venen J. Eemnes K. IJsselstein L. Leusden M. Lopik N. Montfoort O. Oudewater P. Renswoude Q. Rhenen R. Soest S. Stichtse Vecht T. Utrechtse Heuvelr. U. Veenendaal V. Vianen
52 26 16 – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
W. Wijk bij Duurstede X. Woerden Y. Woudenberg Z. Zeist
– – – –
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter meer de XX. woningen met stadsverwarming
J
I S X O
G
E R
H B
N K A M
D L
Z C V
Y
F
T W
P U Q
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Schone bussen
MARKT Vraag
Huidige waarde
Hoe schoon zijn de bussen die in Utrecht gebruikt worden voor het openbaar vervoer?
Toelichting
De bussen die in Utrecht gebruikt worden voor het openbaar vervoer scoren een 7,7 voor het streekvervoer en 5,5 voor het stadsvervoer in Utrecht Schone bussen, regionaal vervoer (duurzaamheidscijfer) Vergelijking tussen consessiegebieden (Regionaal vervoer)
Bussen voor het stads- en streekvervoer rijden traditioneel op diesel als belangrijkste brandstof. Het voordeel van deze brandstof is dat de bussen lang kunnen blijven rijden zonder te tanken. Dieselvoertuigen stoten echter meer vervuilende stoffen uit dan voertuigen op andere brandstoffen. Dit kan vooral in de binnensteden, lokaal tot hogere concentraties van vervuilende stoffen leiden. Met behulp van betere motoren kan de uitstoot van dieselvoertuigen worden verminderd. Vanuit de Europese Unie zijn er normen opgesteld waaraan voertuigen moeten volden (de zogenaamde Euronormen. Daarnaast is het mogelijk om bussen te laten rijden op alternatieve brandstoffen zoals elektriciteit en LPG. Het Kennisplatform Verkeer en Vervoer heeft voor alle concessiegebieden voor openbaar vervoer op basis van de samenstelling van de bussen een gemiddelde score voor de duurzaamheid van bussen berekend. Voor deze berekening is gebruik gemaakt van de onderstaande onderverdeling van motortechniek. Hoe hoger het cijfer hoe duurzamer. Type motor/ energiebron Euro II Euro III Euro IV Euro V EEV Hybride Elektrisch Overig (LPG)
indicator
Duurzaamheidscijfer 3 4 7 8 8 8 9 8
Bron: Kennisplatform Verkeer en Vervoer, 2012
Ambitie
Voertuigen maken gebruik van schone brandstoffen
Zuid Limburg Oost-Brabant Duin- & Bollenstreek (incl. Leiden) Hoeksche Waard/Goeree Overflakkee Noord- en Zuidwest Friesland Zuidoost Friesland Groningen-Drenthe Midden Brabant West-Brabant Waterland Zaanstreek Midden Overijssel Provincie Utrecht Regiovervoer Utrecht Veluwe Regionaal busvervoer Haaglanden Haarlem-IJmond Noord- en Midden Limburg Zuidoost-Brabant Gooi- en vechtstreek Amstelland-Meerlanden Zeeuws-Vlaanderen Achterhoek-Rivierenland Midden-Zeeland Noord-Zeeland Voorne-Putten & Rozenburg Noord-Holland Noord Drechtsteden, Alblasserwaard, Vijfheerenlanden IJsselmond Twente Zutphen-Hengelo-Oldenzaal
Li NB ZH ZH Fr Fr Gr NB NB NH NH Ov Ut Ut Ge ZH NH Li NB NH NH Ze Ge Ze Ze ZH NH ZH Fl Ov Ov
7,9 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,7 7,6 7,6 7,6 7,6 7,5 7,5 7,5 7,4 7,3 7,2 6,7 6,3 5,7 5,1 4,8 4,1 4,0
Vergelijking tussen consessiegebieden vervoer) Schone bussen, grootstedelijk vervoer (Grootstedelijk (duurzaamheidscijfer) Stadregio Arnhem Nijmegen Meijerij Rotterdam c.a. Lelystad Haaglanden (stadsvervoer) Almere Amsterdam Stadsvervoer Utrecht
Ge NB ZH Fl ZH Fl NH Ut
7,9 7,7 7,7 7,7 7,7 7,6 6,8 5,5
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Schone personenauto’s
MARKT Vraag
Hoeveel personenauto’s maken gebruik van alternatieve brandstoffen of elektriciteit per 1.000 auto’s?
Toelichting Traditioneel maken personenauto’s gebruik van brandstoffen gemaakt uit fossiele brandstoffen (aardolie). Voorraden van fossiele brandstoffen kunnen uitgeput raken en bij de verbranding ervan ontstaat onder andere koolstofdioxide (het belangrijkste broeikasgas). Autofabrikanten brengen de laatste jaren auto’s op de markt die gebruik kunnen maken van alternatieve brandstoffen (o.a. CNG, LNG, groen gas, biodiesel en bio-ethanol) en elektriciteit. Deze auto’s brengen minder van deze nadelige effecten met zich mee. Bron: RWS Klimaatmonitor, 2013
indicator Huidige waarde
Van de 1000 auto’s in Utrecht zijn er 24,3 die gebruik maken van alternatieve brandstoffen of elektriciteit Vergelijking in de tijd (Schone personenauto’s, aantal per 1000) 25
Utrecht
24,3
23 21 19 17
2013
2012
Vergelijking tussen provincies (Schone personenauto’s, aantal per 1000) Flevoland
27,2
Utrecht
24,3
Noord-Brabant
17,6
Noord-Holland
13,9
Zuid-Holland
13,7
Gelderland
10,7
Limburg
9,7
Drenthe
8,8
Overijssel
8,7
Zeeland
7,9
Groningen
7,7
Friesland
7,0
-
Nederland 14,0 Vergelijking tussen gemeenten (Schone personenauto’s, aantal per 1000)
Ambitie
Voertuigen maken gebruik van schone brandstoffen
A. Vianen B. Utrecht C. Zeist D. Amersfoort E. Woerden F. De Ronde Venen G. Lopik H. Veenendaal I. Stichtse Vecht J. Woudenberg K. Bunnik L. De Bilt M. Eemnes N. Utrechtse Heuvelr. O. Soest P. Renswoude Q. Leusden R. Oudewater S. Nieuwegein T. Baarn U. Houten V. IJsselstein
65,4 31,1 28,5 23,9 23,7 20,7 19,9 17,2 16,0 15,4 15,1 14,3 13,3 12,8 12,5 11,4 11,4 11,3 10,9 10,0 9,5 9,1
W. Montfoort X. Rhenen Y. Bunschoten Z. Wijk bij Duurstede
8,9 8,6 8,3 7,3
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter het de XX. schone auto’s. aandeel
M Y
F
T I
E R
O
L B
W V S G
D Q
C U A
J
K
N Z
P H X
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Opwekking zonne-energie
MARKT
indicator
Vraag
Huidige waarde
Hoeveel zonne-energie wordt er door middel van PV-installaties omgezet in elektriciteit?
109 TJ zonne-energie wordt door middel van PV-installaties in elektriciteit gezet.
Toelichting Zonne-energie is een grote bron van energie op aarde. Uiteindelijk is vrijwel alle energie indirect afkomstig van de zon. Zonne-energie kan worden omgezet in elektriciteit door middel PV panelen. De omzetting van zonne-energie leidt niet tot de uitputting van energievoorraden of de uitstoot van schadelijke stoffen zoals broeikasgassen. PV panelen kunnen geplaatst worden op daken van gebouwen en in het open veld. Niet alle daken zijn geschikt voor de plaatsing van panelen. Geschikte daken zijn bij voorkeur op het zuiden georiënteerd en constructief stevig genoeg om het extra gewicht te dragen. Hoewel niet alle daken geschikt zijn, is het potentieel geschikt dakoppervlak nog ruim voldoende om een grote hoeveelheid PV panelen te installeren. Het totaal aan omgezette zonne-energie is gegeven terajoule (TJ). Één TJ is ongeveer gelijk aan de energie die gebruikt wordt voor de verwarming van 17 woningen. Bron: RWS Klimaatmonitor, 2013
Vergelijking in de tijd (Zonne-energie in TJ) 125
Utrecht
109
100 75 50 25
2008
2009
2010
2011
2013
2012
Vergelijking tussen provincies (Zonne-energie in TJ) Noord-Brabant
297
Gelderland
238
Noord-Holland
201 196
Zuid-Holland
182
Overijssel Limburg
166
Friesland
116
Utrecht
109 102
Drenthe 83
Groningen 67
Flevoland Zeeland
-
58
Vergelijking tussen gemeenten (Zonne-energie in TJ)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Utrecht B. Houten C. Amersfoort D. Veenendaal E. Utrechtse Heuvelr. F. Woerden G. De Ronde Venen H. Stichtse Vecht I. Leusden J. Soest K. Nieuwegein L. De Bilt M. Zeist N. Wijk bij Duurstede O. Woudenberg P. Bunnik Q. Lopik R. Bunschoten S. Montfoort T. IJsselstein U. Rhenen V. Vianen
17,7 13,8 12,1 6,7 6,3 5,5 4,8 4,4 4,2 3,6 3,1 2,8 2,8 2,7 2,3 2,2 2,1 1,8 1,7 1,6 1,5 1,2
W. Oudewater X. Baarn Y. Eemnes Z. Renswoude
1,1 1 1 0,6
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe hoger de zonne-energie opwekking
Y
G H F W
R
X J
L A
S T K Q
C I
M B V
O
P
E N
Z D U
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Windenergie
MARKT Vraag
Hoeveel windenergie wordt omgezet in elektriciteit?
Toelichting Windenergie is een van de mogelijkheden om elektriciteit op te wekken uit hernieuwbare bronnen. De omzetting van windenergie leidt niet tot de uitputting van energievoorraden of de uitstoot van schadelijke stoffen zoals broeikasgassen. Het totaal aan omgezette windenergie is gegeven in TJ. Dit is ongeveer gelijk aan de energie die gebruikt wordt voor de verwarming van 17 woningen. Bron: RWS Klimaatmonitor, 2013
indicator Huidige waarde
96 TJ windenergie wordt in elektriciteit omgzet
Vergelijking in de tijd (Windenergie in TJ) 100
Utrecht
96
85 70 55 40
2008
2009
2010
2011
2013
2012
Vergelijking tussen provincies (Windenergie in TJ) Flevoland
4370 2817
Groningen Noord-Holland
2582 2362
Zeeland 1867
Zuid-Holland 1224
Friesland Noord-Brabant
757
Gelderland
231
Overijssel
149
Utrecht
96
Limburg
95
Drenthe
-
82
Vergelijking tussen gemeenten (Windenergie in TJ)
Ambitie
Utrecht is energieneutraal
A. Houten B. Lopik C. De Ronde Venen D. Amersfoort E. Baarn F. Bunnik G. Bunschoten H. De Bilt I. Eemnes J. IJsselstein K. Leusden L. Montfoort M. Nieuwegein N. Oudewater O. Renswoude P. Rhenen Q. Soest R. Stichtse Vecht S. Utrecht T. Utrechtse Heuvelr. U. Veenendaal V. Vianen
38,3 38,3 19,1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
W. Wijk bij Duurstede X. Woerden Y. Woudenberg Z. Zeist
– – – –
Gemeenten GemeentenProvincie ProvincieUtrecht Utrecht Hoe hoe meer Hoedonkerder donkerderdedegemeente gemeente hoe groter windenergie de XX.
I
C R X N
G
E Q
H S
L J F M A B V
D K
Z
Y T W
O U P
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Vulpunten
MARKT Vraag
Hoeveel vulpunten (tankstations) van alternatieve brandstoffen voor wegverkeer zijn er per 10.000 inwoners?
Toelichting In het wegverkeer worden benzine en diesel als belangrijkste brandstoffen gebruikt. Deze brandstoffen zijn voor het grootste deel gemaakt uit fossiele brandstoffen (aardolie). Door het gebruik van deze brandstoffen raken voorraden uitgeput en wordt onder andere koolstofdioxide uitgestoten. In plaats van de traditionele brandstoffen kunnen voertuigen ook gebruik maken van hernieuwbare brandstoffen en brandstoffen waarvan de voorraden groter zijn. Onder deze brandstoffen behoren bijvoorbeeld CNG en LNG (respectievelijk gecomprimeerd en vloeibaar
indicator Huidige waarde
Per 10.000 inwoners zijn er in Utrecht 0,06 vulpunten voor alternatieve brandstoffen voor het wegverkeer Vergelijking in de tijd (Vulpunten per 10.000 inwoners) 0,08
Utrecht
0,06
0,06
0,04 0,02 0,00
2009
2012
2014
2013
Vergelijking tussen provincies (Vulpunten per 10.000 inwoners)
aardgas), groen gas, biodiesel en bio-ethanol. Om voertuigen die hiervoor geschikt zijn, in staat te stellen daadwerkelijk gebruik te maken van deze brandstoffen zijn vulpunten (tankstations) nodig.
Drenthe
Bron: RWS Klimaatmonitor, 2013
Groningen
0,15
Flevoland
0,15
Friesland
0,29 0,20
Overijssel
0,17
Gelderland
0,12
Noord-Brabant
0,10 0,09
Zuid-Holland Limburg
0,07
Noord-Holland
0,07 0,06
Utrecht Zeeland
-
0,05 Nederland 0,11
Vergelijking tussen gemeenten (Vulpunten per 10.000 inwoners)
Ambitie
Voertuigen maken gebruik van schone brandstoffen
A. Veenendaal B. Woerden C. Houten D. Eemnes E. Utrecht F. Stichtse Vecht G. Amersfoort H. Baarn I. Bunnik J. Bunschoten K. De Bilt L. De Ronde Venen M. IJsselstein N. Leusden O. Lopik P. Montfoort Q. Nieuwegein R. Oudewater S. Renswoude T. Rhenen U. Soest V. Utrechtse Heuvelr.
0,46 0,42 0,41 0,40 0,21 0,16 0,13 – – – – – – – – – – – – – – –
W. Vianen X. Wijk bij Duurstede Y. Woudenberg Z. Zeist
– – – –
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter meer de XX. vulpunten per 10.000 inwoners.
D
L F B R
J
H U
K E
P M I Q C O W
G N
Z
Y V X
S A T
MENS MILIEU MILIEU
Energie
Staat van Utrecht 2014
Laadpunten
MARKT
indicator
Vraag
Huidige waarde
Hoeveel laadpunten voor elektrische (motor)voertuigen zijn er per 10.000 inwoners?
Per 10.000 inwoners zijn er 6,3 laadpunten voor elektrische (motor)voertuigen
Toelichting Voertuigen die op elektriciteit rijden hebben geen uitstoot van verontreinigende stoffen en produceren minder geluid. Elektrische motorvoertuigen* zijn er in twee varianten, namelijk volledig elektrisch en plug-in hybride (die zowel op brandstof als op elektriciteit rijden). De actieradius van elektrische voertuigen is over het algemeen lager dan van hun brandstof gebruikende alternatieven. Ook het opladen van een elektrisch voertuig duurt langer dan het tanken van brandstof. Daarom zijn er op verschillende plekken laadpunten nodig, waar de accu’s van de elektrische voertuigen kun-
Vergelijking in de tijd (Laadpunten per 10.000 inwoners) 7,5
Utrecht
6,0
6,3
4,5 3,0 1,5 2012
2014
2013
Vergelijking tussen provincies (Laadpunten per 10.000 inwoners)
nen worden opgeladen.
Noord-Holland
*De laadpunten die hier beschouwd worden, zijn bedoeld voor auto’s en lichte bedrijfswagens, elektrische fietsen en brommers blijven buiten beschouwing.
Utrecht Zuid-Holland
Bron: RWS Klimaatmonitor, 2013
Zeeland
7,4 6,3 6,1 5,6
Flevoland 5,1 4,7
Gelderland Noord-Brabant
4,1
Friesland
3,4
Limburg
3,1
Overijssel
3,0 2,8
Groningen Drenthe
2,2
-
Nederland 5,1 Vergelijking tussen gemeenten (Laadpunten per 10.000 inwoners)
Ambitie
Voertuigen maken gebruik van schone brandstoffen
A. Utrecht B. Utrechtse Heuvelr. C. Woerden D. Eemnes E. Nieuwegein F. Veenendaal G. Bunnik H. Lopik I. Wijk bij Duurstede J. Amersfoort K. Zeist L. Leusden M. Renswoude N. Oudewater O. Stichtse Vecht P. Soest Q. De Bilt R. Baarn S. Bunschoten T. De Ronde Venen U. Montfoort V. IJsselstein
52,1 33,0 22,9 17,2 10,8 10,5 8,9 7,1 6,5 6,3 5,2 5,2 5,1 4,9 4,7 3,7 3,6 2,9 2,8 2,7 2,3 2,0
W. Houten X. Rhenen Y. Vianen Z. Woudenberg
1,7 1,4 1,3 0,8
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter meer de XX. laadpunten per 10.000 inwoners.
D
T O C N
S
R
A U V E H
L
K W
Y
J
P
Q
Z
G
B I
M F X