Economie Utrecht komt verder op stoom

Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting met meer dan 2% in 2015 en 2016. De werkloosheid loopt echter maar langzaam terug, maar bevindt zich in Utrecht op een relatief laag niveau. Herstel op de woningmarkt gaat verder. Utrecht is vanwege de innovatiekracht goed gepositioneerd om zich aan te passen aan een snel veranderende economie.

Economie Utrecht komt verder op stoom • ING Economisch Bureau • April 2015

Economische ontwikkeling

ICT en zakelijke diensten belangrijk voor groei

Het gaat beter met de economie. Wat merken ondernemers in Utrecht daarvan? De economie heeft de opgaande lijn te pakken. Sinds midden 2013 is sprake van economisch herstel. De Utrechtse economie doet het daarbij beter dan de rest van Nederland. Zo is 2014 afgesloten met een economische groei van 1,6% tegen 0,9% voor heel Nederland. Enerzijds profiteert Utrecht minder van toegenomen buitenlandse handel, maar dit werd gecompenseerd door het stevig aantrekken van de zakelijke dienstverlening en de ICT. ICT en zakelijke diensten drijvende krachten groei Het herstel van de economie heeft een steeds bredere basis. Bedrijven investeren meer in machines, software en computers, maar ook de woningbouw zit weer in de lift. Met name grotere bedrijven zien hun winstgevendheid verbeteren. Naast exportgerichte sectoren dragen ook steeds meer binnenlands georiënteerde bedrijven aan de economische groei bij. Dit is positief voor een minder op

buitenlandse handel gerichte economie als de Utrechtse. De economische groei komt in 2015 naar verwachting uit op 2,1% en in 2016 op 2,3%. Sterk presterende sectoren als de ICT en zakelijke dienstverlening zijn goed vertegenwoordigd in Utrecht. Binnen de zakelijke diensten lopen uitzenders voorop. De vraag naar tijdelijk personeel blijft

toenemen, waarbij de vraag uit steeds meer sectoren komt. Ook veel ICT bedrijven presteren goed. De vraag naar software en diensten stijgt door aantrekkende bedrijvigheid en inhaalinvesteringen, naast een in veel bedrijven structureel toenemende ICT-intensiteit.

Utrecht herstelt sneller dan rest Nederland Economische groei

3%

Utrecht Nederland

2% 1% 0% -1% -2% 2012

2013

2014

2015

2016

Bron: CBS, raming ING Economisch Bureau


2

Consumentenbestedingen

Meer vertrouwen en meer te besteden voor Utrechter

De binnenlandse consumptie trekt dus eindelijk aan. Hoe kunnen ondernemers hiervan profiteren? Consumenten geven weer meer uit. De consumptie is de laatste drie kwartalen van 2014 gestegen. Het consumentenvertrouwen is flink toegenomen, waarbij Utrecht al in de tweede helft van 2014 meer optimistische consumenten dan pessimistische telde. De onzekerheid over hervormingen en bezuinigingen is meer naar de achtergrond verdwenen en de arbeidsmarkt verbetert. De koopkracht krijgt bovendien een impuls door cao-loongroei en de gedaalde olieprijs. De vooruitzichten voor winkeliers zijn dan ook iets beter. De detailhandel groeit in 2015 naar verwachting met 1% in volume, maar de prijsconcurrentie is nog fel. Nieuwe spelers, zowel online als offline, met aansprekende concepten winnen terrein en zetten ‘traditionele’ partijen onder druk. Het aantal fysieke winkels neemt ook in Utrecht af. De komende jaren zullen in het teken staan van een herstructurering van het winkellandschap. Vooral in kleinere steden zoals Woerden en Veenendaal en dorpen zijn aanpassingen nodig om het centrum aantrekkelijk te houden.

Aantal winkels in Utrecht onder niveau 2007 Aantal fysieke winkelvestigingen 2007-2014

7.100 7.000

6.900 6.800

6.700 6.600

niveau 2007

6.500 6.400

6.300 2007


2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Bron: CBS, bewerking ING Economisch Bureau

3

Arbeidsmarkt

Werkloosheid Utrecht loopt langzaam terug

De Nederlandse arbeidsmarkt herstelt langzaam. Wat zijn de vooruitzichten in Utrecht? De werkloosheid bedroeg in de provincie Utrecht vorig jaar gemiddeld 6,5%, een stabilisatie ten opzichte van 2013 en onder het landelijke gemiddelde van 7,4%. In de gemeente Utrecht lag de werkloosheid daar iets boven, terwijl Amersfoort en Veenendaal een lagere werkloosheid kennen. De werkgelegenheid neemt de laatste maanden toe, ook al is er tegenwind door het verdwijnen van banen in de zorg en de financiële sector. Met name het aantal uitzendbanen is gestegen. De groeiende werkgelegenheid is ook te zien aan het aantal vacatures, dat stijgt. De verwachting is dat de banengroei dit jaar aanhoudt. Net als in de rest van NeWerkloosheidspercentage

derland loopt de werkloosheid in Utrecht toch maar langzaam terug. Dit komt omdat meer mensen, die zich eerder hadden teruggetrokken van de arbeidsmarkt, door het verbeterde arbeidsmarktsen-

timent weer op zoek gaan naar een baan. Er wordt dan ook maar een lichte daling van de werkloosheid verwacht dit jaar.

Opgaande lijn in vacatures Aantal nieuwe vacatures in Utrecht

12.000 10.000

trendlijn

8.000 6.000 4.000

Regio

2014

Utrecht provincie

6,5%

Gemeente Utrecht

7,6%

Amersfoort Veenendaal

6,8% 7,2%

2.000 0 januari 2014

Bron: CBS


juli 2014

januari 2015

Bron: UWV, bewerking ING Economisch Bureau

4

Huizenmarkt

Huizenmarkt herstelt sneller dan in de rest van Nederland Er zijn nogal wat regionale verschillen in het herstel van de huizenmarkt. Hoe zit dat in Utrecht? Op veel plaatsen in Utrecht herstelt de woningmarkt. Het aantal transacties lag vorig jaar ruim 50% hoger dan in 2013. De gemiddelde prijsstijging (1,9%) lag hoger dan landelijk, maar is nog altijd beperkt. NVM cijfers laten beperkte regionale verschillen zien. De regio’s Bunnik en Zeist en Woerden laten in het eerste kwartaal de hoogste prijsstijging zien. In Utrecht en omgeving is de prijsstijging kleiner, maar huizen staan veel minder lang te koop. In Amersfoort stabiliseert de huizenprijs. Op lange termijn nemen de verschillen tussen steden en de rest van de provincie iets toe. Veel Prijsontwikkeling woningmarkt

2015 1e kw t.o.v. 2014 1e kw Amersfoort Bunnik en Zeist Utrecht Woerden

steden blijven groeien. In Amersfoort ligt het aantal huishoudens in 2030 naar verwachting 21% hoger, in Utrecht zelfs bijna een kwart (24%). Hogere hu-

ren en bouwkosten stuwen samen met bevolkingsgroei de prijzen. Tot 2025 ligt de gemiddelde jaarlijkse huizenprijsstijging boven de 2%.

Aantal woningtransacties in Utrecht fors gestegen Aantal woningverkopen 2007-2014 18.000 16.000 14.000 12.000

+50%

10.000

Rest van Utrecht

8.000

Utrecht stad

6.000

-0,1% 3,3% 1,8% 6,6%

4.000

2.000 0 2007

Bron: NVM


2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Bron: CBS, bewerking ING Economisch Bureau

5

Vooruitzichten

Utrecht goed gepositioneerd om te blijven innoveren

De snel veranderende economie maakt ondernemen extra uitdagend. Hoe is de economie van Utrecht gepositioneerd als het op aanpassen aankomt? Utrecht staat als het op concurrentiekracht aankomt bovenaan in Europa. Dit is vooral gebaseerd op een prima infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg. De arbeidsmarkt functioneert bovendien relatief goed. Om concurrentiekracht te behouden wordt het gebruik en de acceptatie van technologie door bedrijven en burgers steeds belangrijker. Er is weliswaar ruimte voor verbetering, maar Utrecht presteert boven het Europese gemiddelde. Er is een grote digitale technologiesector met softwarespelers en IT dienstverleners. Via initiatieven op het Utrecht Science Park zoals UtrechtInc komen bovendien meer en meer innovatieve IT startups naar de markt. Dit jaar wordt ook in de life sciences sector een incubator gestart. Utrecht behoort tot de innovatietop in Nederland, mede door het hoge kennisniveau en sociale innovaties in het MKB. Utrecht heeft dus een prima uitgangspositie om mee te kunnen in de veranderin-

gen. Voortdurende innovatie zal nodig zijn om de uitgangspositie te (blijven ) verzilveren. De komende jaren blijven uitdagend voor ondernemers in de regio. Hoe blijft de regionale economie gezond? Utrecht staat er op economisch gebied goed voor. De werkgelegenheid zal toenemen, waardoor de werkloosheid langzaam daalt. Naast een verbeterende arbeidsmarkt laat de woningmarkt herstel zien in verkopen en huizenprijzen. In steeds meer sectoren trekt de groei verder aan. Voor Utrecht belangrijke sectoren als de zakelijke diensten en ICT groeien flink.. De economische groei van Utrecht zal mede hierdoor in 2015 en 2016 hoger liggen dan die van Nederland totaal. Met deze sterke kenniseconomie is Utrecht dus goed gepositioneerd, maar de toekomst biedt geen geëffend pad omhoog. Hoewel de vraag in veel sectoren aantrekt, staan prijzen en marges soms onder druk. Grotere financiële markten, snellere en meer informatie en grotere verbondenheid tussen economieën maken de economie structureel veranderlijker. Gevoegd bij snelle technologische ontwikkelingen


betekent dat ondernemers moeten leren omgaan met onzekerheid. Een eerste stap hierin is het hebben van een business plan. Een tweede het maken van scenario’s. Dit helpt namelijk bij het bepalen van robuuste keuzes, die in elk scenario goed uitpakken, en bij het maken van keuzes die er voor zorgen dat de onderneming flexibel blijft. Zo zijn bedrijven en economie goed voorbereid op de veranderlijke toekomst.. Utrecht scoort goed op kernonderdelen economie Score boven, op of onder landelijke ontwikkeling Onderdeel

Score

Arbeidsmarkt

+

Huizenmarkt

+

Economische groei korte termijn

+

Innovatie

+

Economisch groeiperspectief lange termijn

+

+ = bovengemiddeld, 0 = gemiddeld, - = ondergemiddeld

6

Meer weten?

Kijk op ING.nl/zakelijk Of bel met Ferdinand Nijboer Regio-econoom Utrecht 020 65 23 450 Marcel de Goeij

Thomas Eterman

Regiodirecteur MKB

Districtsdirecteur GB&I

Noord-West

Midden-Nederland

06 52008511

06 30546623

Volg ons op Twitter: INGnl_Economie


Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten.

7

Economie Utrecht komt verder op stoom

Recommend Documents