Utrecht Werkt. Trendrapportage economie 2007

Utrecht Werkt Trendrapportage economie 2007

Juni 2007

Colofon

uitgave Afdeling Bestuursinformatie

Sector Bestuurs- en Concernzaken Gemeente Utrecht Postbus 16200

3500 CE Utrecht 030 286 1350

[email protected] in opdracht van

Afdeling Economische Zaken StadsOntwikkeling Gemeente Utrecht internet www.onderzoek.utrecht.nl rapportage

Karel van Heelsbergen (030 - 286 1333) Hans van Hastenberg (030 - 286 1336) foto omslag

G. Hurkmans drukwerk PrintPartners Ipskamp, Enschede bronvermelding

Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding: Bestuursinformatie, gemeente Utrecht

Juni 2007

Samenvatting Veel nieuwe starters in Utrecht. Een forse omzetstijging in het plaatselijke bedrijfsleven. Een sterk gestegen vertrouwen van ondernemers in de toekomst van hun bedrijven. Een spectaculaire daling van het aantal werkzoekenden in de stad. Het zijn alle overduidelijke signalen dat de Utrechtse economie floreert. Aan de jarenlange daling van de werkgelegenheid is nagenoeg een einde gekomen. Gezien de aanzienlijke toename van het aantal banen in de groeisectoren bij uitstek, de gezondheidszorg en de zakelijke dienstverlening, is het reëel om te veronderstellen dat de werkgelegenheid in Utrecht vanaf 2007 weer zal gaan stijgen. Utrechtse economie draait op volle toeren De top van de werkgelegenheid werd behaald in 2001. Toen waren er in Utrecht ruim 215.000 banen. De economische malaise in de jaren daarna zorgde voor een daling van de Utrechtse werkgelegenheid tot 200.200 banen in 2006. Ten opzichte van tien jaar terug is de werkgelegenheid echter toegenomen met 25.000 banen. Het aantal bedrijfsvestigingen blijft voortdurend groeien. Waren er in 2001 zo’n 15.000 vestigingen, in 2006 is dit aantal gestegen tot ruim 17.000. Het aantal startende bedrijven in Utrecht is in 2006 met bijna 2.100 starters opnieuw gestegen naar een nieuw record. Het bedrijfsleven laat in 2006 een forse reële omzetstijging zien van 6,4%. Daarvoor liep deze vier jaren op rij nog terug. De stijging van de omzet in Utrecht is beduidend hoger dan in de G4 (2,4%) en landelijk (3,7%), maar ligt ook boven die van de regio (5,0%). Uit de jaarlijkse ERBO-enquête van de Kamer van Koophandel blijkt dat het ondernemersvertrouwen omhoog schiet. Noch in de G4, noch in de regio, noch in Nederland is het niveau van dit vertrouwen zo hoog. De omzetstijging in Utrecht zien we vooral in de commerciële dienstverlening, met een stijging van bijna 12%. De groeipercentages van de bouw, groothandel en detailhandel liggen beduidend lager (3 tot 4%). De industrie is de enige sector die in 2006 (nog) een kleine daling van de omzet laat zien. Het grootste deel van de bedrijven (90%) sluit dat jaar met winst af. Bijna de helft van bedrijven realiseert een toename van het bedrijfsresultaat, wat beduidend hoger is dan in de vier voorafgaande jaren. Het stadsgewest Utrecht - het gebied van het Bestuur Regio Utrecht (BRU) exclusief Vianen - kent een krachtige economische groei, die in 2005 met 3,2% het dubbele is van de landelijke groei. Het aandeel van het stadsgewest in de nationale economie bedraagt een stabiele 5,3%. Forse werkgelegenheidsgroei in gezondheidszorg en zakelijke diensten De gezondheidszorg blijkt qua werkgelegenheid dé groeisector in Utrecht. Terwijl de werkgelegenheid in veel sectoren afnam, groeide deze in de gezondheidszorg, jaar in, jaar uit. Tussen 2005 en 2006 kwamen er iets meer dan 1.700 banen bij in deze sector, die nu tegen de 33.000 arbeidsplaatsen omvat. Het werkgelegenheidsaandeel van de gezondheidszorg in de totale Utrechtse werkgelegenheid nam dan ook toe van 13,4% in 2001 naar 16,3% in 2006. De grootste sector in Utrecht, met iets meer dan een kwart van de Utrechtse werkgelegenheid, blijft de zakelijke dienstverlening. De klappen die deze sector opliep in de economische dip na 2001 is ze nog niet helemaal te boven, maar het aantal banen in de zakelijke diensten neemt weer toe sinds 2005. Samen met de gezondheidszorg is zij momenteel de banenmotor van Utrecht.

Utrecht werkt, Gemeente Utrecht

3

Naast aandacht voor de standaard sectorindeling is in dit rapport nader ingezoomd op de volgende vier clusters: •

Medisch cluster: met 42.000 banen een van de voornaamste economische pijlers. Sinds 1996 is het aantal banen met 38% gegroeid. Dit is 2,5 keer zo hard als totale stedelijke werkgelegenheidstoename.

•

ICT-sector: met 24.000 banen eveneens een belangrijke economische pijler. Kent sinds 1996 een soortgelijk groeicijfer als het medisch cluster. Er is weer sprake van werkgelegenheidsgroei sinds 2003, vooral dankzij het aantrekken van de ontwikkeling van software.

•

Creatieve industrie: dit cluster overlapt met de productie van maatwerksoftware in substantiële mate met de ICT-sector. Daarnaast valt onder deze sector andere creatieve activiteiten als kunsten, ontwerpbureaus et cetera. De werkgelegenheid in de creatieve industrie is de laatste tien jaar bijna verdubbeld tot iets meer dan 21.000 banen. Het werkgelegenheidsaandeel op het totaal aantal Utrechtse banen stijgt van 6,4% in 1996 naar 10,6% in 2006. Daalde de totale werkgelegenheid in Utrecht de afgelopen twee jaar nog met 1,7%, die in de creatieve industrie steeg met maar liefst 14,4%, harder dan in welk cluster ook.

•

Recreatief-toeristisch cluster: met ruim 13.000 banen de kleinste van de vier clusters. Het aantal banen nam de laatste twee jaar met 1,9% toe.

Situatie op arbeidsmarkt sterk verbeterd Met het aantrekken van de economie is ook de situatie op de Utrechtse arbeidsmarkt sterk verbeterd. In 2006 daalde het aantal niet-werkende werkzoekenden (nww-ers) met 21% naar 10.815. Dit betekent dat 5,1% van de potentiële beroepsbevolking (15 t/m 64 jarigen) als werkzoekende staat ingeschreven. Dit is het laagste percentage van de G4 en ook lager dan gemiddeld in Nederland (5,4%). Opvallend is het sterk gedaalde werkzoekendenpercentage onder jongeren. Zorgelijk is de recente toename van het aantal langdurig werkzoekenden. De meeste nww-ers hebben een elementair of lager beroep. Daarbinnen zijn er relatief veel nww-ers met een administratief, technisch of verzorgend beroep. Voor elementaire beroepen is een opleiding met maximaal lager onderwijs voldoende en is geen vakspecialistische werkervaring vereist. Voor lagere beroepen geldt dit laatste wel. De Utrechtse arbeidsmarkt heeft een open karakter, wat betekent dat een groot deel van de Utrechtse beroepsbevolking (48%) buiten de stad werkt en dat een aanzienlijk deel van de Utrechtse banen (61%) is ingevuld is door mensen die buiten Utrecht wonen. Een groot deel (30%) woont zelfs buiten de provincie. Doordat de Utrechtse arbeidsmarkt zich voor een groot deel tot buiten de stad en zelfs buiten de provincie uitstrekt is het moeilijk om te bepalen wat de invloed van toekomstige arbeidsmarktontwikkelingen is. Zeker is dat de Utrechtse beroepsbevolking de komende 15 jaar flink zal toenemen, met 57.000 personen naar iets minder dan 200.000. Een belangrijk deel daarvan zal elders in de regio of de Randstad een baan vinden. Daartegenover staat een uitbreiding van de werkgelegenheid die met name in de uitbreidinglocaties plaatsvindt: Papendorp, Leidsche Rijn Centrum en het Stationsgebied. Op basis van de nu bekende kantoorplannen gaat het om maximaal 45.000 arbeidsplaatsen. Een deel van de kantoorplannen zal worden gebouwd ter vervanging van bestaande kantoren. Hierdoor zal de werkgelegenheidsuitbreiding in de praktijk lager zal zijn.

4


Inhoudsopgave Samenvatting

3

Inleiding

7

1

Economische ontwikkeling

9

2

Economische structuur

17

3

Arbeidsmarkt

35

Bijlage 1: De economie in de wijken en subwijken

51

Bijlage 2: De economie op de werklocaties

69

Bijlage 3: Afbakening economische clusters

81

Bijlage 4: Toelichting op onderzoek en vaktermen

87

Bijlage 5: Geraadpleegde literatuur

89


5

Inleiding De stad Utrecht kent een grote economische dynamiek. De voor u liggende rapportage Utrecht

werkt biedt een actuele beschrijving van de kenmerken en ontwikkelingen van de Utrechtse economie en arbeidsmarkt. Deze cijfers en trends bieden voor marktpartijen inzicht in de economische kansen en ontwikkelingen in de stad. Daarnaast vormt de rapportage een onmisbaar instrument voor overheden bij de monitoring van beleidsdoelstellingen. De gemeente Utrecht heeft haar visie op de economische ontwikkeling van de stad neergelegd in het Economisch Profiel Utrecht 2010, dat als motto heeft: Utrecht, ontmoetingsplaats voor talent. Het thema arbeidsmarkt krijgt daarin hoge prioriteit en vormt dan ook een belangrijk onderdeel in Utrecht werkt.

Utrecht werkt is een trendrapportage, die voortbouwt op de eerdere edities van 2002 en 2005. Met de voorliggende rapportage is aangesloten bij de indeling van de rapportage uit 2005. Achtereenvolgens komen aan bod: •

Economische ontwikkeling: over economische prestaties, welvaart en werkgelegenheid;

•

Economische structuur: over economische activiteiten (sectoren en clusters);

•

Arbeidsmarkt: over banen, werkzoekenden, beroepsbevolking en pendel.

Het rapport richt zich met name op de stedelijke situatie, met in een aantal gevallen een beknopte toelichting op de situatie in de regio, respectievelijk op wijkniveau en op werklocaties (kantoorlocaties en bedrijventerreinen). In de tabellenbijlage staan verzameltabellen met informatie naar wijk en naar subwijk en informatie per werklocatie. Als regio wordt zowel de BRU-regio als het stadsgewest Utrecht gehanteerd. De BRU-regio omvat naast Utrecht de gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, IJsselstein, Maarssen, Nieuwegein, Vianen en Zeist. Het stadsgewest Utrecht is hetzelfde, met uitzonderling van de gemeente Vianen. Naast dit rapport is op internet een aantal economische rapporten te vinden die ingaan op delen van de stad. De rapporten bevatten gegevens over de economische structuur en de arbeidsmarkt die inhoudelijk aansluit bij de informatie uit het hoofdrapport Utrecht werkt. Het gaat om de volgende economische rapporten: •

rapporten met informatie op wijken subwijkniveau;

•

rapporten met informatie over de diverse werklocaties in de stad: kantoorlocaties en bedrijventerreinen.

De rapporten per wijk, subwijk, kantoorlocatie en bedrijventerrein zijn zelf te genereren op de online databank van de afdeling Bestuursinformatie WistUdata. Naast de economische rapporten bevat de databank een groot aantal andere gegevens op stads-, wijken buurtniveau. WistUdata is te vinden op www.utrecht.buurtmonitor.nl.

Utrecht werkt, trendrapportage economie 2007 is opgesteld door de afdeling Bestuursinformatie, in opdracht van en in nauwe samenwerking met de afdeling Economische Zaken.


7

1 Economische ontwikkeling •

Het herstel van de stedelijke economie blijkt uit de forse omzetstijging in het bedrijfsleven in 2006, vooral die in de commerciële dienstverlening. Utrechtse ondernemers hebben duidelijk weer vertrouwen in de toekomst, meer dan in andere steden en regio’s.

•

Het aantal starters is de afgelopen twee jaar sterk gestegen naar 2.083 nieuwe inschrijvingen (2006) bij de Kamer van Koophandel. Utrecht heeft de hoogste startersindex van de G4.

•

Het stadsgewest Utrecht kent een krachtige economische groei. Haar aandeel in de nationale economie is 5,3%.

•

De werkgelegenheid in Utrecht daalt sinds 2001, in totaal met 7%. Ten opzichte van 2005 is het aantal banen met 0,4% licht afgenomen tot iets meer dan 200.000. Het economisch herstel vertaalt zich in 2006 nog niet in een stijging van de werkgelegenheid, maar het keerpunt lijkt in zicht.

1.1

Economie en bedrijfsleven

Economisch herstel blijkt uit forse omzetstijging bedrijfsleven

In 2006 is definitief een eind gekomen aan de economisch mindere periode in Nederland. Volgens het CBS is de economie in Nederland in 2006 met 2,9% gegroeid. Dit is iets meer dan het langjarig gemiddelde van 2,5%. Het voorzichtige herstel in 2005 (1,5% groei) heeft zich daarmee in 2006 doorgezet. Aangenomen mag worden dat ook de Utrechtse economie zich in 2006 positief heeft ontwikkeld. Er zijn echter nog geen officiële cijfers voor de stad beschikbaar waaruit dit blijkt. Een goede indicator voor de economische opleving is de ERBO-peiling die de Kamer van Koophandel ieder najaar houdt onder het bedrijfsleven (Enquête Regionale BedrijfsOntwikkeling). Hieruit komt naar voren dat de omzet van het Utrechtse bedrijfsleven in 2006 met 6,4% is gestegen. Dit is een opmerkelijk fors herstel na een periode van vier jaar met een negatieve omzetontwikkeling. Het gaat overigens om reële veranderingen in de omzet, waarin gecorrigeerd is voor de invloed van inflatie. Ondernemersvertrouwen in de lift

Een andere indicator waaruit blijkt dat de economie sterk groeit is het ondernemersvertrouwen. Dit is een index die is gebaseerd op de verwachtingen van bedrijven ten aanzien van omzet, investeringen en werkgelegenheid. Het ondernemersvertrouwen ligt in Utrecht met 83 op een -in vergelijking met andere steden en regio’s- hoog niveau, dat ruim twee keer zo hoog is als een jaar geleden. Ter illustratie: het dieptepunt was in 2003 toen de index van het ondernemersvertrouwen slechts 27 was.


9

Bedrijfsresultaten stad Utrecht 2000-2006 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

+4,5

+3,9

+0,2

-2,8

+0,5

+1,0

+7,3

Omzet omzet: % verandering tov jaar ervoor reële omzet: % verandering tov jaar ervoor

+0,8

-2,5

-3,8

-0,8

-0,7

* +6,4

% bedrijven met afname omzet

11

13

21

36

30

28

12

% bedrijven met toename omzet

42

37

27

18

23

22

45

% bedrijven met winst

91

91

85

81

82

80

90

% bedrijven met afname bedrijfsresultaat

18

17

23

35

33

27

13

% bedrijven met toename bedrijfsresultaat

42

41

29

26

30

30

47

% bedrijven met voldoende rendement

73

75

67

60

58

51

74

66

70

63

65

64

59

61

110

76

38

45

76

88

121

77

47

31

27

46

40

83

Bedrijfsresultaat

Investeringen % bedrijven met investeringen Verwachtingen volgend jaar ondernemersvertrouwen ondernemersvertrouwen excl. export Bron: ERBO * obv voorlopige inflatiecijfers

Dienstensector motor achter economische groei met 11,7% omzetstijging

Het economisch herstel is vooral hoog in de dienstensector, waar de omzet in 2006 met 11,7% steeg. Het gaat dan alleen om de commerciële diensten. In de andere bedrijfssectoren is de omzettoename aanmerkelijk lager. Een aanzienlijke omzetgroei is te zien in de bouwnijverheid en de groothandel. In de industrie nam de omzet het afgelopen jaar af. Ook het ondernemersvertrouwen in de dienstensector is met een index van 108 erg groot. Voor iets minder dan de helft komt dit door de positieve omzetverwachting van ondernemers. Omzetstijging in Utrecht dubbel zo hoog als in Nederland

De omzetontwikkeling in de stad steekt duidelijk positief af tegen die in de andere drie grote steden en het nationaal gemiddelde. Zo is de omzetstijging in Utrecht twee keer zo hoog als gemiddeld in Nederland. Ook in de regio Utrecht (KvK-gebied) is de omzetstijging met 5,0% evident. Zowel in Utrecht, de regio Utrecht, de G4 en Nederland is het ondernemersvertrouwen dit jaar duidelijk hoger dan een jaar geleden, maar de toename was nergens zo hoog als in Utrecht (van -0,7% in 2005 naar +6,4% in 2006).

10


Bedrijfsresultaten stad Utrecht per sector 2006 bouw-

groot-

detail-

dienst-

industrie

nijverheid

handel

handel

verlening

omzet: % verandering tov jaar ervoor

+0,3

+6,2

+4,1

+3,2

+13,0

reële omzet*: % verandering tov jaar ervoor

Omzet -0,9

+4,4

+4,0

+2,8

+11,7


16

7

9

24

13


42

35

48

37

46


81

89

90

83

88


17

14

14

18

13


39

46

66

31

47


63

72

76

69

75

73

78

60

38

72

107

** -

114

** -

** -

79

41

87

46

108

Bedrijfsresultaat

Investeringen % bedrijven met investeringen Verwachtingen volgend jaar ondernemersvertrouwen ondernemersvertrouwen excl. export Bron: ERBO * obv voorlopige inflatiecijfers ** een zeer klein deel van de bedrijven exporteert

Bedrijfsresultaten stad Utrecht, regio Utrecht (KvK-gebied), G4 en Nederland, 2006 Utrecht

KvK

G4

Nederland

omzet : % verandering tov jaar ervoor

+7,3

+5,9

+3,3

+4,6

reële omzet *: % verandering tov jaar ervoor

+6,4

+5,0

+2,4

+3,7


12

16

15

13


45

40

43

40


90

86

87

87


13

15

15

14


47

45

48

44


74

70

68

68

61

65

64

66

120

114

106

97

82

71

73

59

Omzet

Bedrijfsresultaat

Investeringen % bedrijven met investeringen Verwachtingen volgend jaar ondernemersvertrouwen ondernemersvertrouwen excl. export Bron: ERBO * obv voorlopige inflatiecijfers


11

1.2

Startende bedrijven

Sterke stijging aantal starters In 2006 is in Utrecht een record aantal nieuwe bedrijven gestart. Bijna 2.100 bedrijven hebben zich in dat jaar ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Dit is meer dan in 2005, toen er 1.844 waren. Gemiddeld lieten zich de afgelopen jaren ruim 1.500 starters registreren. Het aantal starters in 2006 is ook hoger dan in het topjaar 2000, toen er bijna 1.950 startende bedrijven waren. Startende bedrijven en startersindex 1999-2006

startende bedrijven starters per 100 bedrijfsvestigingen starters per 1.000 potentiële beroepsbev.

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

1.404

1.939

1.519

1.560

1.489

1.560

1.844

2.083

10,3

13,7

10,3

10,4

9,7

10,0

11,2

12,1

8,3

11,4

8,2

8,2

7,7

7,9

9,2

10,1

Bron: KvK, PAR, GBA Utrecht

Ook relatief neemt het aantal starters toe. Zowel gerelateerd aan het aantal bedrijfsvestigingen als aan de bevolking in de leeftijd van 15-64 jaar (potentiële beroepsbevolking) is het aantal starters tussen 2003 en 2006 gestegen. Overwegend starters in dienstverlening Het grootste deel (62%) van de startende bedrijven richt zich op dienstverlening (gegevens 2005). Het gaat om 1.140 bedrijven. Een kwart van alle starters (24%) in 2005 is actief in de adviesdiensten. Hierbinnen zijn de economische adviesdiensten het belangrijkst. Andere belangrijke starterssectoren zijn facilitaire diensten (341 starters), persoonlijke diensten (234), detailhandel (320) en de bouw (165). Utrecht heeft hoogste startersindex G4 Utrecht heeft al jaren een hoge startersindex, dat wil zeggen het aantal starters gerelateerd aan het aantal zittende bedrijven. In Utrecht is deze met 9,8% hoger dan in de andere grote steden: Den Haag (8,4%), Rotterdam (7,8%) en Amsterdam (6,8%). Ook in de provincie Utrecht is de startersindex relatief hoog (7,9%) en duidelijk hoger dan gemiddeld in Nederland (5,6%). Deze vergelijkende gerelateerde cijfers komen rechtstreeks van de Kamer van Koophandel en gaan over 2004. Hierdoor is er een klein verschil met het cijfer dat in bovenstaande tabel voor Utrecht wordt gegeven.

1.3

Regionale economie

Sterke economische groei stadsgewest Utrecht De jaren van economische malaise liggen al weer enige tijd achter ons. Dieptepunt op stadsgewestelijk niveau was 2003 toen de economie met 1,8% kromp, zoals uit onderstaande tabel valt af te lezen. Het herstel start in 2004 en zet zich krachtig voort in 2005 met een economische groei van 3,2%, het dubbele van de groei in Nederland. Aangezien de nationale economie ook in 2006 floreerde (+ 2,9%), mag worden aangenomen dat de economie van het stadsgewest zich goed heeft

12


ontwikkeld (officiële cijfers komen in de loop van 2007 beschikbaar). De cijfers in onderstaande tabel betreffen het stadsgewest volgens afbakening van het CBS: het huidige BRU-gebied, exclusief Vianen. Aandeel stadsgewest in nationale economie 5,3% Het aandeel in de nationale economie van zowel stadsgewest als provincie Utrecht loopt ten opzichte van 2002 een fractie terug. In 2004 komt deze uit op 5,3% (stadsgewest) en 8,6% (provincie). In het stadsgewest Utrecht is het bruto binnenlands product (bbp) tussen 2000 en 2004 met 23,6% toegenomen. Landelijk was de toename over deze periode lager (21,8%), terwijl de provincie daar met een groei van 20,6% nog iets onder uitkomt. Deze cijfers zijn overigens niet gecorrigeerd voor inflatie. De inflatie kan per provincie bovendien verschillen door een verschil in economische functies. Economische ontwikkeling stadsgewest Utrecht, provincie en Nederland, 2000-2005 2000

2001

2002

2003

2004*

2005*

volumemutatie (groei toegevoegde waarde)

+1,8%

+2,4%

+0,8%

-1,8%

+1,3%

+3,2%

bruto binnenlands product (bbp in mln € )

20.936

23.780

25.085

25.381

25.885

Nb

5,2%

5,3%

5,4%

5,3%

5,3%

Nb

39

44

44

44

44

Nb

Stadsgewest Utrecht **

regionaal aandeel bbp bbp per hoofd (x 1.000 euro) Provincie Utrecht volumemutatie (groei toegevoegde waarde)

+2,9%

+2,7%

-1,1%

-1,2%

+1,5%

+2,8%

bruto binnenlands product (bbp in mln € )

34.955

39.454

40.732

41.218

42.150

Nb

8,7%

8,8%

8,8%

8,6%

8,6%

Nb

31

35

36

36

36

Nb

regionaal aandeel bbp bbp per hoofd (x 1.000 euro) Nederland volumemutatie (groei toegevoegde waarde) bruto binnenlands product (bbp in mln € ) bbp per hoofd (x 1.000 euro)

+3,5%

+1,6%

+0,2%

+0,5%

+2,0%

+1,6%

402.291

447.731

465.214

476.945

489.854

505.646

25

28

29

29

30

31

Bron: CBS * voorlopige cijfers ** BRU, exclusief Vianen

Binnen de provincie Utrecht neemt het stadsgewest Utrecht een belangrijke positie in. Dit geldt zowel voor het aandeel van het bruto binnenlands product (bbp) als de groei van de toegevoegde waarde. In de periode 2000-2005 wordt gemiddeld 64% van het bbp in de provincie gerealiseerd in het stadsgewest Utrecht. Ter vergelijking: in het CBS-stadsgewest Utrecht bevindt zich 48,5% van de provinciale werkgelegenheid (voor het BRU, inclusief Vianen, gaat het om 50,3%) en 43,8% van de vestigingen.


13

Economische prestaties regio bovengemiddeld

Uit een vergelijking van 40 regio’s in Nederland (Visie op provinciale dynamiek 2006) komt de provincie Utrecht als vierde regio naar voren. De vergelijking maakt onderscheid tussen de economische kracht en de economische prestaties van regio’s. Utrecht scoort daarbij iets beter op economische kracht dan op economische prestaties. De economische kracht is hier gebaseerd op het aantal starters en vestigers van buiten de regio, sectorsamenstelling, export en investeringsbereidheid. De economische prestaties zijn gebaseerd op winstgroei, omzet, export en werkgelegenheid. Het vergelijkende onderzoek baseert zich nog op cijfers van 2005, waaronder de ERBO-gegevens. Gezien de positieve resultaten hiervan in 2006 (zie paragraaf 2.1) is het te verwachten dat Utrecht in 2006 weer hoog op deze lijst scoort.

1.4

Bedrijvigheid en werkgelegenheid

Werkgelegenheid trekt nog niet aan

Het economisch herstel is nog niet terug te zien in een aantrekkende werkgelegenheid in de stad. Deze is het afgelopen jaar tegen de verwachting in nog een fractie gedaald met 0,4%. Daarmee is sinds 2001 de werkgelegenheid in de stad steeds afgenomen, met gemiddeld 1,4% per jaar. In totaal werken er in Utrecht iets meer dan 200.000 mensen, zo’n 800 minder dan in 2005. Het aantal bedrijfsvestigingen laat een constante groei zien. Sinds het afnemen van de werkgelegenheid, vanaf 2001, zijn er iets minder dan 2.300 bedrijfsvestigingen bijgekomen, een toename van 16%. In de gegevens voor het aantal banen en vestigingen is een onderscheid gemaakt tussen gegevens die uit het Provinciaal Arbeidsplaatsenregister (PAR) komen en landbouwgegevens die van het CBS betrokken zijn (landbouwtellingen). In het PAR worden de landbouwbedrijven niet meegenomen. In het PAR zitten alleen de landbouwgerelateerde bedrijven die onder de sector landbouw vallen. Voor een stad als Utrecht gaat het slechts om een klein aantal vestigingen en banen in de landbouw (82 respectievelijk 263). In het vervolg van deze publicatie wordt gebruikt gemaakt van de PAR-cijfers, dus exclusief de landbouwgegevens. De reden hiervoor is dat we alleen van de PAR-gegevens detailinformatie beschikbaar hebben. Wanneer in het vervolg wordt gerefereerd aan de sector landbouw, dan gaat het dus uitsluitend om de vestigingen en werkzame personen in de landbouwgerelateerde bedrijvigheid. Tegenover de daling van het aantal arbeidsplaatsen in Utrecht, staat een toename van de werkgelegenheid in de provincie Utecht. De werkgelegenheid steeg met 0,9%, van 619.800 naar 625.600 banen. Ook tussen 2004 en 2005 steeg het aantal banen in de provincie, en wel met 0,3%.

14


Ontwikkeling bedrijvigheid en werkgelegenheid Utrecht, 1998-2006 1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

192.759

198.220

207.766

214.926

210.917

205.410

203.469

200.722

199.936

1.253

1.114

1.049

541

445

462

465

271

263

194.012

199.334

208.815

215.467

211.362

205.872

203.934

200.993

200.199

13.183

13.664

14.199

14.864

15.058

15.376

15.721

16.461

17.189

198

167

152

145

132

107

91

89

82

13.381

13.831

14.351

15.009

15.190

15.483

15.812

16.550

17.271

Banen banen PAR banen landbouw totaal banen Vestigingen vestigingen PAR landbouw totaal vestigingen Bron: PAR, CBS


15

2 Economische structuur •

De gezondheidszorg blijkt qua werkgelegenheid dé groeisector in Utrecht. De werkgelegenheid in de grootste economische sector in Utrecht, de zakelijke dienstverlening, groeit weer sinds 2005. Beide sectoren zorgen tussen 2005 en 2006 voor ruim 2.700 meer banen in Utrecht, tegenover een terugloop in veel andere sectoren van in totaal 3.700 banen.

•

Ingedeeld naar clusters van samenhangende economische activiteiten blijkt het medisch cluster met 42.000 banen van grote betekenis. De ICT-sector, met 24.000 banen, groeit sinds 2003 vooral dankzij de ontwikkeling en productie van software. Deze laatste economische activiteit behoort ook het cluster creatieve industrie, waar de werkgelegenheid in tien jaar tijd bijna is verdubbeld.

•

In de periode 2002-2006 neemt de werkgelegenheid vooral af in de wijken West (-20%), Noordwest (-15%) en Zuidwest (-14%). Voor Utrecht als geheel blijft de afname beperkt tot 7%.

•

De bedrijventerreinen Lageweide en Kanaleneiland zien hun werkgelegenheid in de periode 2001-2006 elk met circa 30% teruglopen. De werkgelegenheid op Rijnsweerd is in vijf jaar tijd bijna gehalveerd tot 7.700 arbeidsplaatsen. Het nieuwe gecombineerde terrein voor bedrijven en kantoren Nieuwerijn/Papendorp is de laatste jaren snel volgestroomd en telt nu circa 11.000 arbeidsplaatsen.

2.1

Sectorstructuur en ontwikkeling daarin

Gezondheidszorg wint laatste vijf jaar aan belang Tussen 2001, toen de top van de werkgelegenheid in Utrecht werd bereikt, en 2006 is de sectorstructuur vooral veranderd door het groeiend aandeel van de gezondheidszorg. Dat aandeel nam in die periode toe van 13,4% naar 16,3%. Terwijl de werkgelegenheid in veel sectoren afnam, groeide deze in de gezondheidszorg. De Utrechtse economie wordt door deze sector steeds meer gekenmerkt, naast de nog altijd belangrijkste economische sector de zakelijke dienstverlening. Andere belangrijke sectoren zijn handel en onderwijs. De vier sectoren samen zijn goed voor bijna tweederde (65,4%) van alle banen. Bezien we de relatieve aandelen van de verschillende sectoren over een langere periode tussen 1996 en 2006 dan blijkt het niet alleen om een groeiend aandeel van de gezondheidszorg te gaan, maar vooral ook om dat van de zakelijke dienstverlening. Het werkgelegenheidsaandeel van de handel nam de afgelopen tien jaar duidelijk af. Keerpunt 2001 De invloed van het keerpunt 2001 is, met uitzondering van de niet-commerciële dienstverlening, over de hele linie duidelijk zichtbaar. Over de periode van tien jaar fluctueerde de werkgelegenheid


17

het minst in de handel (-1%), de overheidsinstellingen en landbouw (beide +7,1%), de financiële instellingen (+10,1%) en de bouwnijverheid (+13,2%). De combinatie industrie/nutsbedrijven liet een grote werkgelegenheidsafname (-33,1%) zien, vooral als gevolg van de privatisering van energiebedrijven en de fusiegolf die hierna plaatsvond in deze sector. In de industrie sec bleef het banenverlies beperkt tot 16,6%. De sector transport en communicatie verloor in de stad 22,6% van haar werkgelegenheid. Het recente verlies aan banen in de industrie heeft onder meer te maken met de reorganisatie bij Douwe Egberts / Sara Lee, waarbij taken zijn afgestoten naar externe partijen. Het verlies aan werkgelegenheid in de transport en communicatie hangt onder andere samen met de voortgaande reorganisaties bij KPN Telecom en TNT Post. Sectorstructuur Utrecht naar aantal arbeidsplaatsen, 1996-2001-2006 Utrecht sector

Nederland

1996

2001

2006

2006

landbouw

0,1

0,1

0,1

3,6

industrie en nuts

6,6

5,5

4,4

12,4

bouwnijverheid

3,7

4,6

3,7

6,3

15,8

14,0

13,6

17,9

horeca

3,2

3,1

3,3

4,1

transport en communicatie

8,3

7,0

5,6

6,3

financiële instellingen

6,7

7,3

6,4

3,3

21,7

25,9

25,4

14,6

overheidsinstellingen

6,5

5,4

6,0

5,8

onderwijs

9,6

9,1

10,1

6,4

13,7

13,4

16,3

14,9

groot- en detailhandel

zakelijke diensten

gezondheidszorg overige sectoren totaal totaal aantal

4,2

4,5

5,1

4,5

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

173.847

214.926

199.936

7.558.040

Bron: PAR; LISA

Zakelijke dienstverlening groeit weer sinds 2005 Vanaf 2005 is er bij de zakelijke dienstverlening weer sprake van een groeiende werkgelegenheid. Deze neemt tussen 2005 en 2006 toe met 2,1% (+1.040 banen). Daarvoor, in de jaren vanaf 2001, was het banenverlies groot. De sector verloor toen 5.900 banen, terwijl er tussen 1996 en 2001 nog 18.000 banen waren bijgekomen. Per saldo groeide de zakelijke dienstverlening de afgelopen tien jaar met 34,5%. Een duidelijke toename in het aantal banen in die periode was er ook in de horeca (+18,6%). Daarnaast is er een belangrijke sector waar de werkgelegenheid tussen 1996 en 2006 ieder jaar is toegenomen, de gezondheidszorg. In deze sector nam de werkgelegenheid in totaal toe met 37,5%. In het onderwijs nam de werkgelegenheid de afgelopen tien jaar ook fors toe, namelijk met 21,3%.

18


2005-2006: alleen substantiële groei in gezondheidszorg en zakelijke dienstverlening Bezien we alleen de meest recente ontwikkeling, dan blijkt dat afgezien van de minieme landbouwsector, in (slechts) vijf van de dertien onderscheiden sectoren de werkgelegenheid tussen 2005 en 2006 groeit. De toename is vrijwel onbetekenend in de horeca (+17 banen), onderwijs (+31 banen) en de handel (+90 banen). De grote groei in die korte periode vindt plaats in de gezondheidszorg (+1.706 banen) en in de zakelijke dienstverlening zoals we al eerder zagen. Dat de werkgelegenheid in de financiële sector het laatste jaar behoorlijk afneemt (met ruim 8%) heeft onder meer te maken met reorganisaties bij de ABN-AMRO en Fortis. Bij het laatste bedrijf gaat het ook om een verschuiving van banen naar Amersfoort. Ook bij de overheid trad tussen 2005 en 2006 banenverlies op (-5,4%), wat mede samenhing met afslanking van het UWV. Werkgelegenheid in Utrecht per sector 1996-2006 sector

1996

2001

2002

2003

2004

2005

2006

197

209

212

240

195

185

211

11.420

11.862

11.330

9.931

9.835

9.095

8.775

6.476

9.982

9.223

8.736

8.822

8.442

7.329

27.522

30.153

28.890

28.250

27.970

27.175

27.265

5.503

6.668

6.675

6.669

6.545

6.509

6.526

transport/communicatie

14.484

15.032

12.411

11.757

11.464

11.463

11.208


11.566

15.751

15.485

15.134

14.930

13.867

12.735

zakelijke diensten

37.743

55.639

55.112

52.260

50.540

49.715

50.755


11.258

11.623

12.239

12.073

12.309

12.739

12.053

onderwijs

16.694

19.539

19.820

20.172

20.251

20.213

20.244

gezondheidszorg

23.756

28.891

29.855

30.264

30.408

30.959

32.665

7.228

9.577

9.665

9.924

10.200

10.360

10.170

landbouw industrie en nuts bouwnijverheid groot- en detailhandel horeca

overige sectoren totaal

173.847

214.926 210.917 205.410 203.469 200.722 199.936

Bron: PAR

Productiestructuur: dienstverlening in Utrecht (64%) veel groter dan in Nederland (45%) De Utrechtse productiestructuur wijkt duidelijk af van die van Nederland. Het aandeel in de werkgelegenheid van de vijf belangrijke dienstensectoren (financiële instellingen, zakelijke dienstverlening, overheid, onderwijs en gezondheidszorg) is in Utrecht 64,2% tegenover Nederland met 45%. De financiële dienstverlening is in Utrecht bijna twee keer zo groot als gemiddeld in het land. De zakelijke dienstverlening blijft in Utrecht, ondanks het banenverlies in de periode 2001-2005, veel dominanter in Utrecht dan in het gehele land. ook de overige drie dienstensectoren zijn in Utrecht relatief groot. De combinatie industrie/nutsbedrijven is in Utrecht met een werkgelegenheidsaandeel van 4,4% een veel kleinere sector dan in Nederland (12,4%). Dit geldt ook, zij het in mindere mate, voor de sectoren bouw en handel. De landbouwsector in Utrecht is natuurlijk erg klein, met een werkgelegenheidaandeel van 0,1% (Nederland 3,6%).


19

Grote toename bedrijfsvestigingen laatste twee jaar Tussen 2004 en 2006 neemt het aantal bedrijfsvestigingen in Utrecht met ruim 9% toe. Dat is veel in vergelijking met de jaren daarvoor en heeft zonder twijfel te maken de verbetering van het economisch klimaat. Het aantal bedrijfsvestigingen in Utrecht is in de afgelopen tien jaar ieder jaar gegroeid. In totaal zijn er ruim 4.600 vestigingen bijgekomen - een toename van 37% - voor het merendeel in de zakelijke dienstverlening. Iets meer dan eenderde van alle vestigingen is actief in deze sector. Andere sectoren waar het aantal vestigingen vooral is toegenomen zijn de overige diensten (+460) en de bouwnijverheid (+450). Aantal vestigingen in Utrecht per sector 1996-2006 sector

1996

2001

2002

2003

2004

2005

2006

33

49

46

52

55

56

66

industrie en nuts

659

711

706

703

694

710

704

bouwnijverheid

646

929

979

987

994

1.020

1.100

3.653

3.320

3.240

3.272

3.340

3.423

3.504

horeca

841

900

899

920

921

932

943


335

541

534

538

532

552

557


311

303

273

262

264

264

258

landbouw


zakelijke diensten

2.848

4.666

4.869

5.044

5.192

5.512

5.884


113

92

83

76

75

75

74

onderwijs

545

594

600

637

665

706

728

gezondheidszorg

1.227

1.174

1.186

1.192

1.207

1.300

1.323

overige sectoren

1.311

1.585

1.643

1.693

1.782

1.911

2.048

12.522

14.864

15.058

15.376

15.721

16.461

17.189

totaal Bron: PAR

In de handel is het aantal vestigingen tussen 1996 en 2006 met 150 afgenomen, de grootste afname in absolute zin. Relatief gaat het maar om een kleine afname (-4%). De enige andere sector waar het aantal vestigingen daalde zijn de financiële instellingen. Onder andere de inkrimping van het aantal cliëntenbalies van de banken speelt hierin een rol. Detailhandel: meer winkels en minder personeel In 2006 telde Utrecht volgens het provinciaal arbeidsplaatsenregister 2.202 detailhandelsvestigingen, waar ruim 13.000 mensen werken. Nam het aantal detailhandelsvestigingen tussen 1996 en 2002 af, met in totaal 16%, daarna is er weer sprake van een toename. In 2006 ligt het aantal vestigingen bijna 9% hoger dan in 2002. Echter het aandeel van de sector in het totaal aantal vestigingen in Utrecht daalt continu, zij het geleidelijk. Behoorde in 1996 nog 19,3% van de vestigingen tot de detailhandel, in 2001 was dit 13,9% en in 2006 was dit aandeel verder gezakt naar 12,8%. De afgelopen jaren is het aantal banen in de detailhandel langzaam afgenomen. Tussen 2001 en 2005 nam de werkgelegenheid in de detailhandel met 6% af. Recent is er weer sprake van een lichte stijging. Over de afgelopen tien jaar blijkt het aantal banen met 718 te zijn toegenomen.

20


Werkgelegenheid en vestigingen in de detailhandel, 1996-2006

1996

2001

2002

2003

2004

2005

2006

12.516

13.929

13.699

13.441

13.142

13.110

13.211

7,2%

6,5%

6,5%

6,5%

6,5%

6,5%

6,6%

vestigingen

2.410

2.065

2.023

2.040

2.076

2.122

2.202

aandeel in vestigingen Utrecht

19,2%

13,9%

13,4%

13,3%

13,2%

12,9%

12,8%

-

-

-

417.900

428.400

435.000

440.500

banen aandeel in totaal banen Utrecht

Winkelvloeroppervlak (m2) Bron: PAR

Als gevolg van de ontwikkeling in de aantallen vestigingen en banen is het gemiddeld aantal banen per vestiging gestegen van 5,2 in 1996 naar 6,8 in 2002 om vervolgens weer te dalen naar 6,0 in 2006. Deze ontwikkeling is enerzijds het gevolg van het feit dat de grootwinkelbedrijven groter worden en anderzijds van de opening van kleine filialen van deze bedrijven en starters in niches van de markt. Het winkelvloeroppervlak is de laatste drie jaar met een kleine 23.000 m2 toegenomen. Vestigingen naar grootteklasse, 2006 sector


500-

800-

5-49

50-99

199

499

799

999

1000+

totaal

55

11

0

0

0

0

0

0

66

502

161

23

6

6

1

0

0

699

nuts bouwnijverheid

200-

0-4 landbouw industrie

100-

0

1

0

1

2

0

0

0

4

928

143

17

8

3

1

0

0

1.100

2.472

948

55

18

9

0

1

1

3.504

horeca

609

321

10

3

0

0

0

0

943


415

105

8

17

7

4

0

1

557


169

65

2

8

8

2

0

4

258

4.998

708

92

50

26

5

1

4

5.884 74

zakelijke diensten overheidsinstellingen

22

14

4

10

15

8

1

0

onderwijs

480

171

32

25

15

3

0

2

728

gezondheidszorg

786

450

32

33

15

2

1

4

1.323

1.722

293

19

9

5

0

0

0

2.048

13.158

3.391

294

188

111

26

4

16

17.189

overige sectoren totaal Bron: PAR

Meeste sectoren: veel kleine vestigingen In 77% van de vestigingen werken slechts maximaal vier personen. Voor de meeste sectoren geldt dat verreweg de meeste vestigingen klein zijn. Alleen de sectoren nutsbedrijven en overheid hebben maar een klein aandeel vestigingen met minder dan vijf werkzame personen.


21

In Utrecht zijn slechts 45 vestigingen waar meer dan 500 mensen werkzaam zijn. Bij 15 vestigingen werken meer dan 1.000 mensen. In totaal bieden zij werk aan 31.096 personen. Het gaat hierbij dus om bedrijfsvestigingen en niet om bedrijven. Daarvan behoren er vier tot de sector gezondheidszorg, eveneens vier tot de zakelijke dienstverlening en drie tot de financiële instellingen.

2.2

Industrie en milieu

Industrie in Utrecht relatief kleine sector De industrie is in Utrecht een relatief kleine sector. Er werken iets minder dan 8.000 mensen, 4% van de Utrechtse werkgelegenheid. De werkgelegenheid in de industrie is de afgelopen vijf jaar met 1.800 banen afgenomen. Dit komt vooral door een afname van werkgelegenheid in de vervaardiging van meubels (-700) en drukkerijen (-700). Daarnaast is er ook een aantal kleine niches waar de werkgelegenheid is toenam. Voorbeelden zijn de productie van auto’s en aanhangwagens en de vervaardiging van producten van rubber en kunststof. Meer gedetailleerde informatie is te vinden in bijlage 1, tabel 8. Milieucategorie 1 of 2 voor helft bedrijfsvestigingen industrie Bijna de helft van de Utrechtse bedrijfsvestigingen in de industrie is volgens de Wet Milieubeheer ingedeeld in milieucategorie 1 of 2. Dit betekent dat de overlast wat betreft geur, stof, geluid en verkeer, de visuele hinder en het gevaar van deze vestigingen naar verhouding beperkt zijn. De bijbehorende 2.400 arbeidsplaatsen hebben een aandeel van 30% binnen de industrie in Utrecht. Van de afgerond 340 vestigingen met milieucategorie 1 of 2 zijn er mogelijk enkele die tot milieucategorie 3 behoren, omdat een toereikende uitsplitsing niet mogelijk was. Industrie: vestigingen en arbeidsplaatsen per milieucategorie, 2006 *) percentage arbeidsenkele voorbeeldsectoren

milieucategorie percentage vestigingen

plaatsen

o.a. uitgeverijen/reproductie video-opnamen

1

16%

8%

o.a. productie kleding/medische apparaten

2

32%

22%

o.a. productie glas/machines/meubels

3

41%

42%

o.a. productie veevoeder/aluminium/verf

4

10%

18%

o.a. productie koffie/industriële gassen

5

1%

10%

100%

100%

Bron: PAR, DSO Milieu & Duurzaamheid, bewerking BI * De koppeling van bedrijfsvestigingen (PAR) en het bestand van de afdeling Milieu & Duurzaamheid levert in een aantal gevallen geen uitsluitsel over de precieze milieucategorie. Zie in tekst voor verdere toelichting.

Circa 40% industrie heeft milieucategorie 3 Zowel wat betreft vestigingen als werkgelegenheid is circa 40% van de Utrechtse industrie ingedeeld in milieucategorie 3. Hierbij gaat het om afgerond 280 vestigingen met 3.300 arbeidsplaatsen. De onzekerheid over de precieze milieucategorie is echter veel groter dan bij de indeling in categorie 1 en 2. Voor een aantal bedrijfsvestigingen geldt dat deze mogelijk ook tot milieucategorie 4 hunnen

22


behoren (onder andere constructiewerkplaatsen in de open lucht). Voor een enkel bedrijf kan het om een indeling in milieucategorie 2 of 5 gaan (zoals bij bepaalde vormen van natuursteenbewerking). Alleen een preciezere koppeling van gegevens kan hierover helderheid verschaffen. Op basis van de hier uitgevoerde koppeling is het wel mogelijk om een orde van grootte te schetsen van de Utrechtse industriële bedrijvigheid in milieucategorie 3. Bij deze milieucategorie dient bijvoorbeeld de afstand van een bedrijfsvestiging tot andere activiteiten, afhankelijk van de soort productie, 50 of 100 meter te zijn. Circa 30% industriële werkgelegenheid in bedrijven met milieucategorie 4 of 5 Bijna 1.500 arbeidsplaatsen (circa 30%) in de Utrechtse industrie zijn te vinden in bedrijven die zijn ingedeeld in milieucategorie 4 of 5. Hierbij moet er een minimale afstand tot andere activiteiten zijn van 200 meter. Het betreft zo’n 75 bedrijfsvestigingen, zo’n 11% van het totale aantal industriële vestigingen in Utrecht. Wederom gaat het bij deze cijfers om een orde van grootte. Een enkele vestiging kan namelijk tot de minder zwaardere milieucategorie 3 behoren.

2.3

Vier economische clusters nader bekeken

Naast de gebruikelijke sectorindeling die hierboven is gepresenteerd, worden economische activiteiten ook wel ingedeeld in clusters. Deze economische clusters hebben betrekking op activiteiten die op een of andere manier met elkaar verband houden, maar die niet als eenheid in de standaard bedrijfsindeling (Bik; Bedrijfsindeling Kamers van Koophandel) zijn terug te vinden. De afbakening van de vier clusters op basis van BIK-indeling is weergegeven in bijlage 3. In deze paragraaf gaan we nader in op vier clusters die voor Utrecht van belang zijn: •

Medisch cluster

•

Informatie en Communicatie Technologie (ICT)

•

Creatieve industrie

•

Recreatief-toeristisch cluster

Medisch cluster: 42.000 banen

Het medisch cluster is met z’n 42.000 banen een van de pijlers onder de Utrechtse economie. Dit cluster is veel ruimer gedefinieerd dan de gezondheidszorgsector sec. Naast cure en care en de medische koepelorganisaties en adviesdiensten behoren tot het cluster ook productie en handel in medische apparatuur en toebehoren, en onderzoek en onderwijs. We onderscheiden de volgende vijf hoofdgroepen: •

cure; hieronder vallen alle ziekenhuizen, tandartsen, verloskundigen, paramedici, psychologen etc.

•

care; hieronder valt de welzijnszorg, jeugdzorg, kinderopvang, niet-medische dagbehandeling, maatschappelijk werk etc.

•

koepelorganisaties en adviesdiensten; hieronder vallen instellingen voor preventieve gezondheidszorg, gezondheidszorgondersteunende diensten, belangenorganisaties voor patienten en medische beroepsgroepen etc.

•

medische industrie en handel; hieronder valt de vervaardiging van farmaceutische producten, vervaardiging van medische apparatuur, de groothandel in farmaceutische producten.


23

•

onderwijs en onderzoek; hieronder vallen natuurwetenschappelijk speur- en ontwikkelingswerk, medische laboratoria en bloedbanken, medische opleidingen aan ROC, medische opleidingen aan hogeschool en universiteit en medisch onderzoek aan de universiteit.

Met name de laatste hoofdgroep ‘onderwijs en onderzoek’ is in Utrecht sterk vertegenwoordigd, met een breed scala aan opleidingen op mbo, hbo en universitair niveau. De Universiteit Utrecht heeft vijf faculteiten met een medische inslag: Biologie, Farmacie, Scheikunde, Diergeneeskunde en de Medische Faculteit. Het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) - met in totaal bijna 7.600 werknemers de grootste werkgever van Utrecht - speelt hierbinnen een belangrijke rol. Ruim een vijfde van alle banen in Utrecht (21,1%) is binnen het medisch cluster te vinden. Dit aandeel stijgt gestaag sinds 2000, toen het 17,1% bedroeg. Tussen 1996 en 2006 is het aantal banen met 38% gegroeid. Dit is 2,5 keer zo hard als de totale werkgelegenheidstoename in de stad in diezelfde periode. Medisch cluster 2004 en 2006 Werkzame personen

Vestigingen toename

2004

2006

cure

15.000

care

11.319

koepelorg. en adviesdiensten

toename

%

abs.

2004

2006

%

abs.

16.022

6,8%

1.022

563

610

8,3%

47

12.401

9,6%

1.082

513

533

3,9%

20

4.452

4.291

-3,6%

-161

179

188

5,0%

9

medische industrie en handel

1.518

1.627

7,2%

109

96

93

- 3,1%

-3

onderwijs en onderzoek

7.752

7.825

1,0%

73

78

83

6,4%

5

40.041

42.166

5,3%

2.125

1.429

1.507

5,5%

78

203.469 199.936

- 1,7%

- 3.533

15.721

17.189

9,3%

1.468

9,1%

8,8%

totaal medisch cluster totaal Utrecht aandeel medisch cluster

19,7%

21,1%

Bron: PAR

In tien jaar tijd kwamen er in het medisch cluster 11.655 banen bij. Vergeleken met 1996 nam het aantal banen in alle sectoren binnen dit cluster toe. De grootste relatieve toename is er bij onderwijs en onderzoek, waar het aantal banen met 56% toenam, gevolgd door care (40%) en de koepelorganisaties en adviesdiensten (38%). De kleinste toename, iets minder dan de gemiddelde werkgelegenheidsgroei in Utrecht, is er bij medische industrie en handel (13%). Dit betreft overigens voornamelijk groothandel. Bijgaande tabel toont de meest recente ontwikkeling. Tussen 2004 en 2006 loopt de groei in de verschillende medische sectoren uiteen van 1% tot 9,6%, met uitzondering van koepelorganisaties en adviesdiensten, waar de werkgelegenheid wat terugliep. Met 1996 als referentiejaar staat tegenover de sterke werkgelegenheidsgroei een beperkte groei van het aantal vestigingen naar 1.507 anno 2006. De groei vindt vooral de laatste twee jaar plaats,

24


want het aantal vestigingen in 2004 (1.429) is vrijwel gelijk aan dat van 1996 (1.425). In de afgelopen tien jaar was het aantal vestigingen binnen het medisch cluster overigens het laagst (1.376) in 1999 en het hoogst (1.525) in 2005. ICT-sector: weer werkgelegenheidstoename sinds 2003 dankzij softwareontwikkeling In de Utrechtse ICT-sector - een verzameling bedrijfsactiviteiten die dwars door de gebruikelijke sectorstructuur heenloopt - werken bijna 24.000 mensen. Dit is 35% meer dan in 1996. De werkgelegenheidstoename in de ICT-sector is daarmee bijna 2,5 keer zo hoog als die van Utrecht totaal. In het topjaar van de economie (2001) werkten er 26.559 mensen in de Utrechtse ICT. In de twee daarop volgende jaren nam de werkgelegenheid af naar 22.736 banen. Daarna neemt de werkgelegenheid in deze sector weer geleidelijk toe: in de periode 2004-2006 komen er ruim 500 banen bij. ICT-sector 2004 en 2006 Werkzame personen

Vestigingen toename

2004 productie van hardware

2006

%

toename abs.

2004

2006

%

abs.

42

27

-35,7%

-15

13

13

0,0%

0

productie van software

8.056

10.290

27,7%

2.234

675

807

19,6%

132

groothandel in ICT-producten

4.093

3.859

-5,7%

-234

148

136

-8,1%

-12

detailhandel in ICT-producten

561

481

-14,3%

-80

108

105

-2,8%

-3

telecommunicatie

1.972

1.733

-12,1%

-239

104

100

-3,8%

-4

dataverwerking

1.107

956

-13,6%

-151

48

64

33,3%

16

adviesdiensten

5.604

4.506

-19,6%

-1.098

1.406

1.669

18,7%

263

overige ICT diensten

1.749

1.888

7,9%

139

670

736

9,9%

66

23.184

23.740

2,4%

556

3.172

3.630

14,4%

458

203.469 199.936

- 1,7%

- 3.533

15.721

17.189

9,3%

1.468

20,2%

21,1%

totaal ICT totaal Utrecht aandeel ICT sector

11,4%

11,9%

Bron: PAR

Het aandeel vestigingen dat zich op een of andere manier met ICT bezighoudt is veel groter dan het werkgelegenheidsaandeel. Eén op de vijf Utrechtse vestigingen is actief in de ICT. In 2006 gaat het om ruim 3.600 vestigingen. Bijna de helft houdt zich bezig met adviesdiensten. Zoals in bovenstaande tabel is te zien, zijn acht typen activiteiten onderscheiden. Het overgrote deel van de ICT-activiteiten in Utrecht bestaat uit de productie van software. Het aandeel hiervan ligt inmiddels op iets meer dan 43%. Dit is fors hoger dan in 1996 toen dit nog ruim onder de 30% lag. Vooral de laatste twee jaar is het aandeel zeer snel toegenomen. De productie van software is, afgezien van de ‘overige ICT-diensten’, ook de enige ICT-activiteit die tussen 2004 en 2006 een groei van werkgelegenheid kent. En deze groei is enorm, bijna 28% in twee jaar tijd, terwijl vrijwel alle andere ICT-activiteiten in die periode aan werkgelegenheid inboeten. In absolute zin is dat


25

vooral het geval bij de adviesdiensten (-1.100), waar tegenover staat dat juist het aantal vestigingen met bijna een vijfde toeneemt. Naast de productie van software zijn wat betreft werkgelegenheid de adviesdiensten (19%) en de groothandel in ICT-producten (16%) de grootste ICT-activiteiten. Alledrie samen hebben ze een werkgelegenheidsaandeel van tegen de 80%. De productie van software bestaat bijna geheel uit het leveren van maatwerksoftware. Deze maakt ook deel uit van de hierna onderscheiden creatieve industrie, waarmee ook het overgrote deel van de overlap tussen de ICT-sector en deze industrie is verklaard. De ICT-sector in Nederland kent een sterke concentratie in de noordvleugel van de Randstad, waarbinnen de regio Utrecht naast Amsterdam een belangrijke plaats inneemt. Creatieve industrie: werkgelegenheid bijna verdubbeld sinds 1996 De creatieve industrie volgens de gemeentelijke afbakening beslaat in Utrecht nu iets meer dan 21.000 banen. Deze gemeentelijke afbakening is een uitbreiding van de breed gebruikte TNOdefinitie (zie bijlage 3 voor sbi-codes). De creatieve industrie telt bijna twee keer zoveel banen als in 1996 (11.000 banen) en is hiermee maar liefst zes keer zo snel gegroeid als de totale Utrechtse werkgelegenheid. Het aandeel van de creatieve industrie in de werkgelegenheid steeg van 6,4% in 1996 naar 10,6% in 2006. Vooral de laatste twee jaar gaat het hard, zo blijkt uit bijgaande tabel. Nam de totale werkgelegenheid in die periode nog met 1,7% af, die van de creatieve industrie steeg met maar liefst 14,4%, een groei die in geen van de drie andere clusters wordt behaald, zelfs bij lange na niet. Gemeten naar het aantal bedrijfsvestigingen is, net als bij de ICT-sector, het aandeel van de creatieve industrie in Utrecht veel groter (19,5%). In 1996 ging het nog maar om 11,2% van de vestigingen. De laatste twee jaar is het aantal bedrijfsvestigingen in deze industrie relatief snel gestegen, met bijna 13%. Veel van de creatieve bedrijfjes zijn eenmansvestigingen of kleine bedrijfjes. Binnen de creatieve industrie is een onderscheid te maken tussen drie uiteenlopende activiteiten: kunsten, creatieve zakelijke diensten en media & entertainment. De meeste bedrijvigheid (werkgelegenheid en vestigingen) is te vinden in de creatieve zakelijke diensten. Hier is ook de grootste groei over de afgelopen twee jaar te constateren. Veruit de belangrijkste afzonderlijke creatieve activiteit gemeten naar het aantal banen is de ontwikkeling en productie van maatwerksoftware (onderdeel van de creatieve zakelijke diensten). Deze neemt met ruim 10.000 banen bijna de helft van de creatieve sector voor haar rekening. De recente werkgelegenheidsgroei in de creatieve industrie is zelfs voor iets meer dan 80% te danken aan deze softwareontwikkeling. Overigens is er een onderscheid te maken tussen de creatieve industrie als economisch cluster (uitgedrukt in aantal bedrijfsvestigingen of banen) en de creatieve klasse als onderdeel van de beroepsbevolking in een bepaalde stad of regio. Het verschil is dat de eerste uitgaat van de vestigingslocaties van het bedrijf en de tweede uitgaat van de woonplaats van het personeel. Het onderscheid is temeer van belang, omdat de ‘creatieve’ bedrijven zich neigen te vestigen bij hun

26


(potentiële) werknemers. De creatieve klasse op haar beurt woont het liefst in steden met een hoog cultureel aanbod, waar voldoende koopwoningen beschikbaar zijn in een aantrekkelijke woonomgeving. Deze populaire woonmilieus bevinden zich in bepaalde vooroorlogse buurten, zoals in Utrecht Oost, en in de omvangrijke nieuwbouwlocatie Leidsche Rijn aan de westkant van de stad. Creatieve industrie 2004 en 2006 (obv Utrechtse definitie) Werkzame personen

Vestigingen toename

2004 kunsten creatieve zakelijke diensten

totaal Utrecht

%

abs.

2004

2006

%

abs.

2.127

2.320

9,1%

193

586

698

19,1%

112

14.805

17.330

17,1%

2.525

1.836

2.061

12,3%

225

1.531

1.475

-3,7%

-56

545

591

8,4%

46

18.463

21.125

14,4%

2.662

2.967

3.350

12,9%

383

203.469 199.936

- 1,7%

- 3.533

15.721

17.189

9,3%

1.468

18,9%

19,5%

media & entertainment totaal creatieve industrie

2006

toename

aandeel creatieve industrie

9,1%

10,6%

Bron: PAR

Volgens de Atlas voor gemeenten 2004 was Utrecht de meest creatieve stad in Nederland als het gaat om de ‘creatieve’ beroepsbevolking. Ook de Atlassen van de jaren daarna laten zien dat Utrecht in dit opzicht bovenaan de lijst blijft staan van de 50 grootste steden in Nederland. Recreatief-toeristisch cluster: belangrijke werkgever in Utrecht

In het recreatief-toeristisch cluster werken ruim 13.000 mensen. De afgelopen tien jaar is de werkgelegenheid met 37% toegenomen. Daarmee is de het aantal banen in het recreatief-toeristisch cluster meer dan twee keer zo hard gegroeid als het totaal aantal banen in de stad. Binnen het cluster zijn veruit de meeste banen in de horeca (5.660) en het vervoer (3.640). Het aantal banen in de vervoerssector is zo hoog door de vestiging van het hoofdkantoor van de NS in Utrecht. Over de afgelopen twee jaar nam het aantal banen in het recreatief-toeristisch cluster met 1,9% licht toe. Het totaal aantal banen in de stad nam in diezelfde periode af met een vergelijkbaar percentage (-1,7%). Was het aandeel van de werkgelegenheid in de recreatief-toeristisch cluster in de tweede helft van de jaren negentig stabiel rond 5,5% van de totale Utrechtse werkgelegenheid, vanaf 2000 neemt dit geleidelijk maar gestaag toe tot 6,6% in 2006.


27

Recreatief-toeristisch cluster 2004 en 2006 Werkzame personen

Vestigingen toename

toename

2004

2006

%

abs.

2004

2006

detail- en groothandel

607

521

-14,2%

-86

102

logies

750

843

12,4%

93

36

restaurants, cafés

4.863

4.820

-0,9%

-43

vervoer

3.547

3.642

2,7%

cultuur recreatie amusement

1.732

1.801

698

743 898

9,8% 1,9%

253

1.380

1.499

203.469 199.936

- 1,7%

- 3.533

sport overig

818

totaal cluster totaal Utrecht

13.015

aandeel recreatief-toeristisch

6,4%

13.268

6,6%

%

abs.

92

-9,8%

-10

42

16,7%

6

678

709

4,6%

31

95

207

220

6,3%

13

4,0%

69

132

162

22,7%

30

6,4%

45

118

138

16,9%

20

136

27,1%

8,6%

119

15.721

17.189

9,3%

1.468

8,8%

8,7%

80

107

29

Bron: PAR

Toerisme en de organisatie van grote evenementen zijn naast hun economische betekenis belangrijke elementen voor de stadspromotie. Voor stadspromotie is er een apart stedelijk programma. Ook in het collegeprogramma is dit thema benoemd. Uit een uitgebreide enquête naar het toeristisch imago van steden komt naar voren dat acht van de tien Nederlanders een positief tot zeer positief beeld hebben van Utrecht (LAgroup, 2006). Daarmee scoort Utrecht beter dan de drie grote steden. Tevens blijkt dat Utrecht de vierde bruisende stad van Nederland is (na Maastricht, Amsterdam en Rotterdam). Na de drie andere grote steden staat Utrecht op de vierde plaats wat betreft het aanbod aan podiumkunsten. Utrecht is een belangrijke evenementenstad.

2.4

Werkgelegenheid en sectorstructuur naar wijk en subwijk

Ruimtelijk grote veranderingen in omvang werkgelegenheid binnen de stad De werkgelegenheid nam de afgelopen vijf jaar met bijna 15.000 arbeidsplaatsen af. Ruimtelijk vertaald zien we een daling van de werkgelegenheid met bijna 26.000 arbeidsplaatsen (-13%) in de acht wijken ten oosten van het Amsterdam-Rijnkanaal en een stijging ervan met bijna 11.000 arbeidsplaatsen (+79%) in de wijken met omvangrijke nieuwbouw, Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern. Bevond in 2001 6,4% van alle arbeidsplaatsen in Utrecht zich in deze twee wijken, anno 2006 is dat vrijwel verdubbeld naar 12,2% (afgerond 25.500 banen). Vooral afname werkgelegenheid in wijken West, Noordwest en Zuidwest De daling van de werkgelegenheid in de periode 2001-2006 is het grootst in West (-20%), Noordwest (-15%) en Zuidwest (-14%). Waren er bijvoorbeeld in West in 2001 nog bijna 34.800 arbeids-

28


plaatsen, in 2006 was dit aantal geslonken naar iets minder dan 27.900 arbeidsplaatsen. Het aandeel werkgelegenheid van de drie wijken binnen de stad nam in genoemde periode af van 36% naar 33%. De afname van de werkgelegenheid in West en Zuidwest heeft voor het overgrote deel te maken met het banenverlies op respectievelijk Lageweide en Kanaleneiland. De wijken met de hoogste werkgelegenheid blijven Binnenstad en Oost, nu samen goed voor iets meer dan 80.000 arbeidsplaatsen, ofwel 40% van de werkgelegenheid in de stad. Gerelateerd aan het aantal inwoners steken beide wijken helemaal uit boven de andere wijken. In de Binnenstad zijn 242 arbeidsplaatsen per 1.000 inwoners. In Oost gaat het om 160 arbeidsplaatsen. Alleen West en Leidsche Rijn (105 per 1.000) komen nog enigszins in de buurt. Gemiddeld in de stad gaat het om nu om 71 arbeidsplaatsen per 1.000 inwoners. In 2001 toen deze verhouding op haar hoogtepunt was, lag deze nog op 84 per 1.000. Sectorstructuur verschilt sterk per wijk De Utrechtse wijken verschillen onderling sterk in economische activiteiten. In Noordwest, Noordoost, Binnenstad en Leidsche Rijn is de zakelijke dienstverlening de belangrijkste sector. In Leidsche Rijn is daarin zelfs iets meer dan 60% van de werkgelegenheid te vinden, terwijl deze stedelijk op een kwart uitkomt. De gezondheidszorg is de belangrijkste sector in Overvecht, Oost en Zuid. Het UMCU (Universitair Medisch Centrum Utrecht), met bijna 7.600 werknemers de grootste werkgever in de stad Utrecht is een belangrijke werkgever in de wijk Oost. In de wijken West en Vleuten-De Meern zijn de meeste banen te vinden in de handel. In Zuidwest tenslotte, is de meeste werkgelegenheid bij financiële instellingen . De genoemde sectoren zijn tevens de belangrijkste in de stad. De enige uitzondering is de onderwijssector, die stedelijk groter van omvang is dan de financiële dienstverlening. Er werken relatief veel mensen in het onderwijs in de wijken Oost (23% van het aantal banen) en Zuid (18%). In beide wijken zijn er echter nog meer banen in de sector gezondheidszorg en welzijn.

2.5

Werkgelegenheid en sectorstructuur in de werklocaties

Negen bedrijventerreinen en negen kantoorlocaties Utrecht heeft een negental bedrijventerreinen en evenzoveel kantoorlocaties. Ze worden afzonderlijk gepresenteerd, hoewel er sprake is van enige overlap. Het gaat om de volgende afbakeningen: •

De bedrijventerreinen Overvecht en Kanaleneiland zijn veel kleiner van omvang dan de gelijknamige kantoorlocaties. In beide gevallen maakt het afzonderlijk als bedrijventerrein gekwalificeerde gedeelte ook onderdeel uit van de kantoorlocatie.

•

Het bedrijventerrein Nieuwerijn op Papendorp is niet afzonderlijk in de cijfers af te bakenen, waardoor zowel het bedrijventerrein Nieuwerijn als de kantoorlocatie Papendorp hetzelfde zijn afgebakend (onder de naam Papendorp).

•

Bedrijventerrein en kantoorlocatie Oudenrijn zijn hetzelfde afgebakend.

•

De kantoorlocatie Lageweide is hetzelfde afgebakend als de bedrijventerreinen Lageweide en Cartesiusweg samen.


29

Utrechtse kantoorgebieden

Utrechtse bedrijventerreinen

30


Meer gegevens in tabellenbijlage In deze paragraaf volgt een korte beschrijving van de werkgelegenheidstructuur in de werklocaties. In de tabellenbijlage zijn meer gegevens opgenomen. Daarnaast zijn op internet (http://www.onderzoek.utrecht.nl) een aantal economische rapporten beschikbaar per werklocatie en biedt de online databank WistUdata van de gemeente Utrecht de mogelijkheid om zelf informatie op het niveau van de werklocaties uit te draaien. Het adres is: www.utrecht.buurtmonitor.nl.

Bedrijventerreinen Lageweide en Kanaleneiland verliezen veel werkgelegenheid Vooral de banen op de bedrijventerreinen Lageweide en Kanaleneiland staan onder druk. Sinds 2001 verliezen deze terreinen tot nu toe elk jaar werkgelegenheid. Telde Lageweide in dat jaar nog iets meer dan 23.600 arbeidsplaatsen, vijf jaar later in 2006 is dat aantal met bijna 30% afgenomen. Dit zit hem met name in het verdwijnen van de nutsbedrijven, bouwbedrijven, handelsbedrijven en bedrijven in de overige zakelijke dienstverlening. De bedrijventerreinen op Kanaleneiland laten in de periode 2001-2006 een nog iets groter verlies aan werkgelegenheid zien, namelijk 33%. De werkgelegenheidsafname heeft vooral te maken met de verhuizing van grote bedrijven naar Papendorp en Nieuwerijn. Het gaat om bedrijven actief in (groot)handel, ICT, en telecommunicatie. Voor de vaak gedateerde bedrijfs- en kantoorruimte blijkt het in de huidige ruime kantorenmarkt moeilijk om nieuwe gebruikers te vinden. Een andere verklaring is dat verouderde delen van deze terreinen hun bedrijfsfunctie verliezen en in de (nabije) toekomst definitief een andere functie krijgen. In Nieuwerijn/Papendorp nu circa 11.000 banen Het bedrijventerrein Nieuwerijn/Papendorp is zeer snel volgestroomd. Tussen 2003 en 2005 groeide het aantal banen van 2.000 naar ruim 10.000. Ook in 2006 gaat de groei door, alleen in een veel lager tempo. Nu zijn er op dit terrein bijna 10.800 banen. Zoals al aangegeven gaat het bij deze cijfers overigens niet alleen om Nieuwerijn, maar om geheel Papendorp omdat voor Nieuwerijn afzonderlijk geen gegevens beschikbaar zijn. De grootste groei zit hier in het kantorendeel van Papendorp. Ook twee andere grotere bedrijventerreinen kennen een groeiend aantal banen. In vergelijking met 2001 herbergt Cartesiusweg nu 17% meer banen en vooral op het nieuwe bedrijventerrein De Wetering aan de westzijde van de A2 is door voorspoedige uitgifte de werkgelegenheid de laatste jaren zeer snel toegenomen met gemiddeld zo’n 170 banen per jaar. Lageweide blijft veruit grootste bedrijventerrein Gemeten naar het aantal banen blijft Lageweide zonder meer het grootste bedrijventerrein in Utrecht, met 16.700 werkzame personen. Andere grote bedrijventerreinen zijn Nieuwerijn/Papendorp (10.800) en Kanaleneiland (10.200 banen). Uitgedrukt in aantal banen zijn Oudenrijn (5.100 banen), Overvecht (4.900), Cartesiusweg (2.900), De Wetering (1.100) en vooral Strijkviertel (200) van minder belang. In 2006 is op het bedrijventerrein Haarrijn nog geen werkgelegenheid aanwezig.


31

Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie, 2006 in procenten (obv aantal banen)

Bedrijventerreinen

Land-

groot- en

financiële

zakelijke

over-

onder-

gezond-

bouwnij-

detail-

transport instellin-

dienst-

heidsin-

wijsin-

heids-

overige

verheid

handel

gen verlening stellingen stellingen

zorg

sectoren

bouw

industrie

horeca en comm.

Lageweide

0,2

12,8

16,0

29,4

1,1

12,5

4,6

19,2

0,5

0,1

2,3

1,4

Cartesiusweg e.o.

0,0

30,4

9,7

12,4

0,1

12,5

0,0

9,5

0,0

0,1

7,0

18,2

Overvecht

0,6

11,6

15,3

24,1

0,1

2,9

0,1

27,3

0,0

7,9

7,4

2,8

Kanaleneiland

0,0

7,9

2,0

20,3

0,8

11,3

12,2

28,5

5,1

2,1

5,9

4,0

Nieuwerijn, Papendorp

0,0

2,5

1,5

15,7

0,3

5,2

0,0

72,9

0,0

0,0

1,6

0,2

Strijkviertel

0,0

15,8

44,9

10,7

0,0

0,5

0,0

26,5

0,0

1,0

0,0

0,5

Oudenrijn

0,0

9,5

8,0

40,3

0,4

4,9

13,5

16,9

0,0

0,0

3,5

3,0

De Wetering

0,0

17,3

10,5

19,5

0,0

16,3

0,0

36,5

0,0

0,0

0,0

0,0

0,1

2,3

1,8

9,9

4,2

4,4

6,8

22,9

7,7

13,3

20,8

5,9

Haarrijn overig Utrecht

Kantoorlocaties

Land-

Groot- en

financiële

zakelijke

over-

onder-

gezond-

Bouwnij-

detail-

transport instellin-

dienst-

heidsin-

wijsin-

heids-

overige

handel

gen verlening stellingen stellingen

zorg

sectoren

bouw

industrie

verheid

horeca en comm.

Stationsgebied e.o.

0,0

1,4

1,4

8,4

4,0

14,8

22,7

23,0

15,9

1,7

3,4

3,4

Binnenstad

0,0

1,1

0,4

18,7

14,5

0,8

1,0

25,8

3,2

13,5

9,3

11,7

Oost

0,0

1,4

1,1

6,4

2,1

5,3

2,9

36,2

2,4

6,7

27,9

7,6

Rijnsweerd

0,0

0,1

2,4

0,3

1,2

0,1

19,9

45,8

13,2

8,8

1,6

6,6

Kanaleneiland

0,0

4,1

1,4

13,5

1,1

6,0

9,5

20,2

13,8

6,8

18,6

5,1

Papendorp

0,0

2,5

1,5

15,7

0,3

5,2

0,0

72,9

0,0

0,0

1,6

0,2

Overvecht

0,2

6,9

6,1

16,9

1,0

1,8

0,4

16,2

2,4

9,3

35,9

3,0

Lageweide

0,2

15,4

15,0

27,0

0,9

12,5

3,9

17,8

0,4

0,1

3,0

3,8

Oudenrijn

0,0

9,5

8,0

40,3

0,4

4,9

13,5

16,9

0,0

0,0

3,5

3,0

overig Utrecht

0,2

4,1

3,1

10,7

2,9

1,7

0,6

18,8

3,7

22,6

26,6

5,0

Utrecht

0,1

4,4

3,7

13,6

3,3

5,6

6,4

25,4

6,0

10,1

16,3

5,1

Bron: PAR

Zakelijke dienstverlening wint aan belang op bedrijventerreinen De belangrijkste sectoren op de bedrijventerreinen zijn traditioneel (groot)handel, bouwnijverheid, industrie en transport. Behoudens bij de (groot)handel treedt de laatste jaren met name in deze sectoren een groot verlies aan werkgelegenheid op. Mede hierdoor rukt de zakelijke dienstverlening op de bedrijventerreinen verder op. Had deze sector op de gemengde bedrijventerreinen Nieuwerijn/Papendorp en Kanaleneiland reeds het grootste aandeel in de werkgelegenheid, intussen is dat ook het geval op de bedrijventerreinen Overvecht en De Wetering, met 27% respectievelijk 37%. Alleen Cartesiusweg kent nog een behoorlijk industrieaandeel van iets meer dan 30%. In 2004 was dit nog 40%. De bouwnijverheid is met een aandeel van 45% van grote betekenis op Strijkviertel, in mindere mate op Lageweide en Overvecht. Op Lageweide en Oudenrijn is (groot)handel de belangrijkste sector met een aandeel van 29% respectievelijk 40%. De transportsector is nu relatief het meest vertegenwoordigd op De Wetering.

32


Het aandeel van de zakelijke dienstverlening op Nieuwerijn/Papendorp is verder gestegen tot 73%. Deze sector is met name gevestigd op het kantorendeel van Papendorp. Verder speelt alleen de handel een rol van enige betekenis. Deze bedrijven zijn vooral gevestigd op Nieuwerijn, waar kantoorachtige bedrijfsruimte is gerealiseerd. Kantoorachtige bedrijfsruimte betreft gebouwen met een kantoorcomponent van 50-70% en een aandeel bedrijfsruimte van 30-50%.

Kantoorlocaties Stationsgebied grootste kantoorlocatie Een omvangrijk deel van de Utrechtse werkgelegenheid, bijna 144.000 banen, is te vinden op de kantoorlocaties. De grootste kantoorlocatie in Utrecht is het Stationsgebied en directe omgeving. Hier werken zo'n 30.000 mensen. Dat is 15% van de werkgelegenheid in de stad. Het Stationsgebied staat aan de vooravond van een grootscheepse vernieuwing en herontwikkeling, waarbij veel vierkante meters aan kantoorruimte, winkelvloeroppervlak en andere niet-woonfuncties toegevoegd gaan worden. Aangenomen mag worden dat er op de langere termijn duizenden banen in dit specifieke stadsgedeelte bij zullen komen. In Kanaleneiland, Lageweide, Oost en Binnenstad werken in ieder gebied afzonderlijk rond de 19.000 mensen; in 2004 ging het nog om circa 20.000 mensen. Voor een (soms aanzienlijk) deel gaat het hier echter niet om kantoorbanen, maar bijvoorbeeld om banen in de handel of de transportsector. Rijnsweerd: in vijf jaar tijd de helft minder banen Had Rijnsweerd in 2001 nog 15.100 banen, in 2006 is dat aantal gedaald tot 7.700, weinig meer dan de helft. Ook Kanaleneiland beleeft een grote achteruitgang van de werkgelegenheid, die overigens vooral plaatsvond in de eerste jaren na 2001. Een substantieel deel van de banen op deze kantoorlocaties is verplaatst naar het nieuwe Papendorp (10.200 extra banen). Met uitzondering van deze kantoorlocatie is op alle kantoorlocaties de werkgelegenheid tussen 2001 en 2004 afgenomen. In 2005 is op diverse kantoorlocaties een omslag te constateren. Vanaf dat jaar groeit het aantal banen hier weer. Het betreft Overvecht (+405), Oudenrijn (+355), Kanaleneiland (+121), en Binnenstad (+38). Sectorstructuur: forse wijzigingen op Rijnsweerd en Oudenrijn In de afgelopen twee jaren is de sectorstructuur op de kantoorlocaties Rijnsweerd en Oudenrijn drastisch gewijzigd. Bevond de werkgelegenheid in Rijnsweerd zich in 2004 nog voor 40% in de financiële dienstverlening, in 2006 is dit gehalveerd naar 20%. Met 46% is de zakelijke dienstverlening nu veruit de grootste sector op deze kantoorlocatie. De financiële dienstverlening is nog wel bovengemiddeld aanwezig in Rijnsweerd, zoals dat ook het geval is in het Stationsgebied (23%) en Oudenrijn (14%). In Oost is de gezondheidszorg naast de zakelijke dienstverlening een belangrijke sector met 28% van de banen. Eerstgenoemde sector is veruit de grootste (36%) in Overvecht. In de Binnenstad zijn de vier belangrijkste sectoren in aflopende volgorde: zakelijke dienstverlening, handel, horeca en onderwijs. De zakelijke dienstverlening speelt op alle locaties een rol van betekenis, met Papendorp als absolute uitschieter. Bijna driekwart van de banen bevindt zich daar in deze sector.


33

In de onderscheiden kantoorlocaties is de Uithof niet opgenomen. Hier is een belangrijk deel van de werkgelegenheid in het onderwijs en de gezondheidszorg te vinden. Mede hierdoor zijn deze sectoren goed voor nagenoeg de helft van de banen buiten de kantoorlocaties in de stad (overig Utrecht).

34


3 Arbeidsmarkt •

Het aantal niet-werkende werkzoekenden (nww-ers) is in 2006 met 21% spectaculair gedaald naar 10.815 personen. Het werkzoekendenpercentage ligt lager dan gemiddeld in Nederland.

•

Onder jongeren is het aantal nww-ers sterk gedaald. Het aantal langdurig werkzoekenden (>3 jaar) is toegenomen.

•

De meeste nww-ers hebben een elementair of lager beroep. Daarbinnen zijn er relatief veel nww-ers met een administratief, technisch of verzorgend beroep.

•

In de periode januari 2006 tot april 2007 is het aantal vacatures per nww-er in fase 1 voor elk van de hoofd-beroepsgroepen gestegen. Alleen in de elementaire beroepen, waarvoor geen opleiding en inwerktijd vereis is, is deze ratio het afgelopen halfjaar gedaald.

•

Van de voltijdbanen in de stad wordt 61% ingevuld door mensen van buiten Utrecht. Van de Utrechtse beroepsbevolking werkt 48% buiten Utrecht.

•

De Utrechtse beroepsbevolking neemt tot 2022 toe naar bijna 200.000 personen, een toename van 57.000 personen.

•

Op basis van de nu bekende kantoorplannen kunnen in Utrecht de komende jaren maximaal 45.000 nieuwe banen worden gecreëerd.

•

In de periode tot 2010 dreigt een tekort aan hoger opgeleide mensen in de zorg en in het onderwijs, universitair opgeleide mensen met een technisch of medisch beroep en middelbaar opgeleiden met een technisch beroep.

Bij de ontwikkelingen op de Utrechtse arbeidsmarkt wordt gebruik gemaakt van gegevens van het Centrum voor Werk en Inkomen. De CWI-cijfers zijn recent, bevatten gegevens over diverse kenmerken en deelgroepen en zijn goed vergelijkbaar met andere steden en regio's. Slechts in beperkte mate is ook gebruik gemaakt van gegevens van het CBS. Het nadeel is dat deze 1-1,5 jaar achterlopen bij de actualiteit en steeds minder kenmerken en informatie over deelgroepen bevatten.

3.1

Werkzoekenden

Aantal werkzoekenden in korte tijd sterk gedaald Het afgelopen jaar is het aantal werkzoekenden - dit zijn mensen zonder baan die staan ingeschreven bij het Centrum voor Werk en Inkomen – sterk afgenomen. Op 1 januari 2007 telde Utrecht 10.815 niet-werkende werkzoekenden (nww-ers). Dit is een afname van ruim 21% in een jaar tijd. Hieruit blijkt duidelijk dat de economie op volle toeren draait. Het aantal nww-ers ligt nog wel hoger dan in 2002 (+1.418), het jaar dat de vorige hoogconjunctuur op z’n eind liep en er sprake was van een overspannen arbeidsmarktsituatie. Het werkzoekendenpercentage - dat is het aantal nww-ers uitgedrukt als aandeel van de potentiële beroepsberoepsbevolking - is fors gedaald naar


35

5,1% en ligt daarmee slechts 0,1% hoger dan in 2002. Dit komt doordat de potentiële beroepsbevolking flink is toegenomen, wat vooral een gevolg is van de bevolkingsgroei in Leidsche Rijn. Niet-werkende werkzoekenden 2002-2007 2002

2003

2004

2005

2006

2007

9.397

11.517

13.498

13.536

13.761

10.815

189.217

192.957

197.018

201.158

205.682

211.728

4,5

5,0

6,2

6,3

6,1

5,4

Utrecht aantal nww-ers potentiële beroepsbevolking werkzoekendenpercentage (%)

5,0

6,0

6,9

6,7

6,7

5,1

Nederland werkzoekendenpercentage (%) Bron: CWI, Bevolkingsbestand Utrecht, CBS

Utrecht beter dan andere grote steden én Nederland Utrecht is niet de enige stad waar het aantal werkzoekenden is afgenomen. Ook Rotterdam en Den Haag zien het aantal werkzoekenden met een ongeveer even hoog percentage dalen. De afname ten opzichte van 1 januari 2006 ligt in Utrecht, Den Haag en Rotterdam hoger dan het landelijk gemiddelde (17%). Het CWI verwacht dat in 2007 het aantal werkzoekenden in Nederland verder zal dalen. Het percentage werkzoekenden steekt in Utrecht (5,1%) gunstig af bij dat Rotterdam (9,7%), Amsterdam (7,3% ) en Den Haag (6,6%). Lag het werkzoekendenpercentage in Utrecht tot voor enkele jaren ongeveer een half procent hoger dan landelijk, begin 2007 is het daar zelfs onder komen te liggen. Relatief veel werkzoekenden van Turkse en Marokkaanse herkomst Veruit het hoogste werkzoekendenpercentage is dat van werkzoekenden van Turkse en Marokkaanse herkomst. Iets meer dan 13% van hen staat als werkzoekend ingeschreven, veel meer dan gemiddeld. Positief is dat er in korte tijd sprake is van een forse afname. Hun aantal is het laatste jaar met bijna een vijfde gedaald, vrijwel gelijk aan het gemiddelde in Utrecht. De grootste afname van het aantal nww-ers in absolute zin is onder vrouwen. Binnen deze groep daalde het aantal inschrijvingen van 2006 op 2007 met 1.346. De daling is relatief gesproken vrijwel gelijk aan het Utrechts gemiddelde van 21%. Afname werkzoekenden onder jongeren spectaculair Het werkzoekendenpercentage onder jongeren tot en met 24 jaar ligt veruit het laagst en komt in 2007 uit op 1,8%. Hun aantal is het laatste jaar zeer snel afgenomen, met bijna 38%. Hierdoor zijn de jongeren de enige groep waar het percentage onder dat van 2002 is uitgekomen. Het relatief lage werkzoekendenpercentage onder jongeren is overigens in substantiële mate het gevolg van de grote groep 15-26 jarigen in Utrecht (studenten) die voor een aanzienlijk deel niet aan het arbeidsproces deelneemt. Dit betekent dat er puur aan de hand van het gunstige cijfer niet geconcludeerd mag worden dat het goed gaat met de jongeren op het gebied van werk. Er is nog altijd sprake van een problematiek onder specifieke groepen onder de jongeren. Desalniettemin is de positie van schoolverlaters op de huidige arbeidsmarkt zonder meer beter dan enkele jaren geleden.

36


Werkzoekendenpercentages voor diverse doelgroepen, 2002-2007 2002

2003

2004

2005

2006

2007

% werkzoekende vrouwen

4,7

5,6

6,4

6,4

6,6

5,1

% werkzoekenden 15-26 jaar

2,5

3,3

4,2

3,8

3,1

1,8

% werkzoekenden 45-64 jaar

5,9

6,9

7,7

7,5

8,3

7,6

12,3

15,0

15,4

15,8

16,5

13,1

5,0

6,0

6,9

6,7

6,7

5,1

% werkzoekenden met lage opleiding

60,3

55,0

50,5

47,3

49,5*

43,7

% werkzoekenden langer dan 1 jaar

58,9

51,8

49,4

50,6

53,6

67,5

% werkzoekenden langer dan 3 jaar

38,5

31,2

24,6

22,1

24,0

34,5

als aandeel van potentiële beroepsbevolking

% werkzoekende Turken en Marokkanen

% werkzoekenden Utrecht totaal als aandeel van totaal aantal nww-ers

Bron: CWI, Bevolkingsbestand Utrecht * schatting

Toename aantal zeer langdurig werkzoekenden De enige groep waar, ondanks de hoogconjunctuur, het aantal werkzoekenden het laatste jaar toeneemt is de groep van mensen die langer dan 3 jaar als werkzoekend staat ingeschreven. Hun aandeel in het totale bestand van werkzoekenden steeg daarmee snel, van iets meer dan 22% in 2005 naar ruim 34% in 2007. Deze groep overlapt voor een deel met de groep laaggeschoolden. Hun aantal is echter behoorlijk gedaald, met ruim een kwart ten opzichte van 2005. Opvallend is dat het aandeel van de laaggeschoolde werkzoekenden in het totale bestand van werkzoekenden tussen 2002 en 2007 gestaag is afgenomen van iets meer 60% naar nog geen 45%. Aantal werkzoekenden voor diverse doelgroepen, 2002-2007 2002

2003

2004

2005

2006

2007

06-07

werkzoekende vrouwen

4.560

5.476

6.448

6.593

6.919

5.573

-1.346

werkzoekenden 15-26 jaar

1.282

1.717

2.306

2.180

1.839

1.131

-708

werkzoekenden 45-64 jaar

2.914

3.454

3.929

3.918

4.430

4.203

-227

werkzoekende Turken en Marokkanen

2.631

3.328

3.507

3.719

3.985

3.234

-751

werkzoekenden totaal

9.397

11.517

13.498

13.536

13.761

10.815

-2.946

werkzoekenden met lage opleiding

5.665

6.332

6.815

6.401

* 6.812

werkzoekenden langer dan 1 jaar

5.535

5.969

6.672

6.855

7.379

7.300

-79

werkzoekenden langer dan 3 jaar

3.620

3.590

3.322

2.995

3.304

3.730

+426

4.728 *-2.084

Bron: CWI, Bevolkingsbestand Utrecht * schatting 2006 respectievelijk geschatte afname 2006-2007


37

Slechts een klein deel van de nww-ers is direct beschikbaar voor de arbeidsmarkt Van de nww-ers is volgens het Centrum voor Werk en Inkomen maar een klein deel direct beschikbaar voor de arbeidsmarkt. Om de afstand tot de arbeidsmarkt te bepalen, worden nww-ers ingedeeld in fasen. De volgende fasen worden onderscheiden: •

fase 1: direct beschikbaar voor regulier werk;

•

fase 2: beschikbaar voor de arbeidsmarkt na een traject van maximaal één jaar;

•

fase 3: beschikbaar voor de arbeidsmarkt na een traject van meer dan 1 jaar;

•

fase 4: toeleiding naar de arbeidsmarkt is (voorlopig) geen directe doelstelling.

Slechts een beperkt deel van de nww-ers is direct of binnen een jaar beschikbaar voor de arbeidsmarkt (fase 1&2). Het gaan om 28% van de nww-ers. Het aandeel werkzoekenden dat binnen een jaar beschikbaar is voor de arbeidsmarkt is daarmee afgenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Dit komt door de sterke daling van het totaal aantal werkzoekenden het afgelopen jaar; een daling die vooral in deze groep plaatsvond. Een aanzienlijk deel is beoordeeld in fase 4. Het gaat om ruim eenderde van de nww-ers (36%). Nww-ers naar fase en opleidingsniveau, 2007 laag

midden

hoog

onbekend

totaal

fase 1

224

416

556

121

1.317

fase 2

429

501

717

75

1.722

fase 3

1.480

897

620

375

3.372

fase 4

2.408

661

384

406

3.859

187

147

102

109

545

4.728

2.622

2.379

1.086

10.815

nader te bepalen totaal Bron: CWI

Wanneer de fase-indeling wordt afgezet tegen het opleidingsniveau blijkt er een redelijke samenhang te zijn. Het aandeel laag opgeleiden neemt toe naarmate de afstand tot de arbeidsmarkt groter wordt ingeschat. Van de nww-ers die zijn ingedeeld in fase 4 is 62% laag opgeleid. Van de nww-ers in fase 1 is dit slechts 17%.

3.2

Beroepen werkzoekenden

Van de nww-ers zijn gegevens bekend op beroepsniveau. In deze rapportage kijken we zowel naar de kenmerken van beroepsgroepen, als naar de ontwikkeling van het aantal nww-ers per beroepsgroep. Een andere manier om de arbeidsmarktkansen van werkzoekenden te bepalen is door per beroepsgroep te kijken naar de uitstroomkansen binnen een half jaar na inschrijving. Deze gegevens zijn op dit moment echter niet beschikbaar. Bij de CWI-cijfers past vooraf de kanttekening dat niet alle beroepsgroepen goed vertegenwoordigd zijn. Zo zijn hoger opgeleiden doorgaans minder (snel) geneigd zijn om zich bij het CWI in te schrijven. Ook wat betreft het aantal binnengekomen vacatures is er een ondervertegenwoordiging van banen voor hoger opgeleiden.

38


Veel nww-ers met elementaire en lagere beroepen De meest voorkomende beroepen onder Utrechtse nww-ers zijn de lagere beroepen, de elementaire beroepen en de middelbare beroepen. (Voor een beschrijving van de opleidingseisen voor de verschillende opleidingsniveaus zie bijlage 4.) De elementaire beroepen zijn niet verder onderverdeeld en daarmee de grootste individuele groep. Daarnaast zijn er veel werkzoekenden met een administratief beroep (zowel op lager, middelbaar en in minder mate ook hoger niveau). Andere beroepsgroepen die vaak staan ingeschreven zijn technisch en verzorgend personeel (beide op zowel lager als middelbaar niveau). Voor de meeste ingeschreven beroepsgroepen geldt dat er nauwelijks jongeren (onder 23 jaar) staan ingeschreven. Het aandeel jongeren per beroepsgroep loopt uiteen van nihil, tot enkele procenten. Relatief veel jongeren zijn er onder het middelbaar opgeleid beveiligings- en transportpersoneel (respectievelijk 12% en 13%). Een aanzienlijk deel van de werkzoekenden staat langer dan een jaar ingeschreven. Gemiddeld gaat het om iets minder dan de helft van de werkzoekenden. De verschillen tussen de verschillende beroepsgroepen zijn relatief klein. De uitschieters worden veroorzaakt door het relatief kleine aantal nww-ers in de beroepsgroep. De opleidingsniveaus van de nww-ers komen globaal overeen met de opleidingsniveaus die voor de beroepen vereist zijn. Grotere verschillen zitten er in de fase-indeling. In het algemeen geldt: hoe lager de scholingseisen die aan een beroep worden gesteld, hoe groter het aandeel dat in fase 3 of fase 4 is ingedeeld. Ook hier geldt dat uitschieters voor bepaalde beroepsgroepen veroorzaakt worden door het lage aantal nww-ers in een beroepsgroep. Naast de kenmerken van de nww-ers per beroepsgroep is gekeken naar de ontwikkeling in het aantal nww-ers per beroepsgroep over de afgelopen 16 maanden. Dit is op twee verschillende manieren in kaart gebracht: •

Het aantal openstaande vacatures per ingeschreven nww-er in fase 1. Bij deze ratio gelden twee kanttekeningen: Ten eerste kan deze nogal fluctueren per meetmoment, zeker als het om kleine absolute aantallen gaat. Ten tweede komen bij het CWI slechts weinig vacatures binnen voor hoger opgeleiden (hogere en wetenschappelijke beroepen).

•

Het totaal aantal nww-ers per beroepsgroep. Hierbij geldt de kanttekening dat hoger opgeleiden zich minder snel inschrijven bij het CWI dan mensen met een lager opleidingsniveau.

Het aantal vacatures dat op een bepaald moment openstaat gerelateerd aan het aantal fase 1 – cliënten op een bepaald moment is in de afgelopen 16 maanden duidelijk toegenomen. Begin 2006 waren er nog 0,4 vacatures per fase 1 cliënt (847 vacatures op 2.291 nww-ers). Op dit moment is er één openstaande vacature op iedere nww-er in fase 1. Het hogere verhoudingsgetal komt voor een deel door het toegenomen aantal vacatures (+38%), maar vooral door een halvering van het aantal nww-ers in die periode.


39

Kenmerken werkzoekenden naar beroep (%; april 2007) totaal < 23 jr* >1 jr nww opl laag opl hoog elementaire beroepen

2.518

6

52

85

lagere beroepen

3.313

6

45

64

38 52 69 58 33 0 72 68 70 33

13 9 8 4 0 25 3 4 4 17

38 8 6 14 33 0 7 8 8 0

middelbare beroepen

1.991

68 882 38 101 23 25 71 381 15 379 8

4

6 4 5 2 4 12 0 4 13 4 0

42

34

hogere beroepen

1.306

0

40

48 36 35 32 25 49 47 37 0 41 50 38

6

9 6 4 6 17 3 7 11 0 27 8 19

80 69 81 87 67 87 79 59 100 41 75 54

15 31 27 39 25 15 25 19 100 32 33 38

wetenschappelijke beroepen

519

0

44

2

Onbekend

971

1

78

10.618

4

49

(para)medisch administratief, commercieel agrarisch beveiliging docent sportvakken niet-specialistisch technisch transport verzorgend wiskundig, natuurwetenschappelijk (para)medisch administratief, commercieel agrarisch gedrag en maatschappij docenten transport-, sportvakken juridisch, bestuurlijk, beveiliging taalkundig, cultureel technisch transport verzorgend wiskundig, natuurwetenschappelijk

(para)medisch administratief, commercieel, economisch gedrag en maatschappij juridisch, bestuurlijk, beveiliging landbouwkundig pedagogisch taalkundig, cultureel technisch transport verzorgend wiskundig, natuurwetenschappelijk managers managers (para)medisch e.d. gedrag en maatschappij ed economisch, administratief juridisch, bestuurlijk landbouwkundig pedagogisch technisch wiskundig, natuurwetenschappelijk

Totaal beroep

8 949 106 93 3 4 547 945 652 6

46 394 319 31 12 182 207 54 1 22 12 26 34 81 109 40 50 13 107 29 56

0 7 5 3 0 0 5 4 9 0

0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0

13 47 50 42 33 50 47 48 38 50 50 40 47 53 22 28 39 48 47 40 88

44 44 41 33 54 31 50 52 38

Bron: CWI, bewerking Bestuursinformatie * Als aandeel van totaal aantal nww-ers in betreffende beroepsgroep.

40


4

84

8

72

21

16

58

75

26

39

92

23

38

73

11

1

92

54

21

11

68

21 26 61 15 39 48 18 45 60 49 13

0 4 2 5 0 0 2 0 0

4

fase1 fase3&4

6

24 28 13 29 13 4 32 13 20 10 63

94 93 93 90 94 77 93 83 91

10 21 3 14 17 24 23 14 13 10 13

32 31 23 15 20 8 10 21 39

50 70 87 69 67 50 73 73 73 83 69 49 82 65 57 48 49 60 80 70 50

50 29 42 29 58 54 44 39 0 32 50 19 24 40 47 25 32 38 46 34 32

Aantal vacatures en nww-ers per beroepsgroep (2006 - 2007) vacatures per nww fase 1

ontw.

2006

april

2007

abs.

0,6

2.902

2.518

-384

-13

1,4

4.226

jan

januari

2007

2007

elementaire beroepen

0,4

1,0

lagere beroepen

0,5

0,9

2006

(para)medisch administratief, commercieel agrarisch beveiliging docent sportvakken niet-specialistisch technisch transport verzorgend wiskundig, natuurwetenschappelijk

. 0,9 0,0 1,7 . 0,5 0,3 0,3 0,1 .

middelbare beroepen

0,7

(para)medisch administratief, commercieel agrarisch gedrag en maatschappij docenten transport-, sportvakken juridisch, bestuurlijk, beveiliging taalkundig, cultureel technisch transport verzorgend wiskundig, natuurwetenschappelijk

hogere beroepen

(para)medisch administratief, commercieel,economisch gedrag en maatschappij juridisch, bestuurlijk, beveiliging landbouwkundig pedagogisch taalkundig, cultureel technisch transport verzorgend wiskundig, natuurwetenschappelijk managers

Totaal fase 1

ontw. %

0,0 0,9 0,0 1,6 0,0 . 2,8 1,8 0,8 .

3.313

8 949 106 93 3 4 547 945 652 6

-913

-22

5 1.227 132 117 2 11 683 1.295 751 3

1,7

2.630

3 -278 -26 -24 1 -7 -136 -350 -99 3

60 -23 -20 -21 50 -64 -20 -27 -13 100

1,6 1,1 1,0 0,9 0,3 22,0 0,0 3,0 1,5 0,9 0,0

1.991

68 882 38 101 23 25 71 381 15 379 8

-639

-24

110 1.178 39 145 23 9 79 570 23 438 16

0,1

0,3

0,4

1.839

0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Totaal vacatures

jan

1,8 1,1 1,0 0,1 0,0 19,6 0,0 1,2 0,0 0,8 0,0

0,0

managers (para)medisch e.d. gedrag en maatschappij ed economisch, administratief juridisch, bestuurlijk landbouwkundig pedagogisch technisch wiskundig, natuurwetenschappelijk

1,3

april

2,3 0,7 0,0 0,1 0,1 0,5 0,0 1,0 0,0 0,0 0,0

0,1 0,1 0,1 0,0 0,2 0,2 0,0 0,7 0,0 0,0 0,0 0,1

wetenschappelijke beroepen

1,0 0,8 0,2 3,2 0,0 1,0 0,8 0,9 0,6 .

nww-ers naar beroepsgroep

0,1 0,2 0,1 8,3 0,0 0,1 0,2 0,3 . 0,0 0,0 0,3

0,1

0,9 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0

-42 -296 -1 -44 0 16 -8 -189 -8 -59 -8

-38 -25 -3 -30 0 178 -10 -33 -35 -13 -50

0,3 0,4 0,1 4,8 0,0 0,1 0,2 1,2 0,0 0,1 0,0 0,1

1.306

46 394 319 31 12 182 207 54 1 22 12 26

-533

-29

73 627 397 37 13 229 292 64 3 37 17 50

0,3

745

519

-226

-30

2,2 0,1 0,0 0,2 0,1 0,0 0,3 0,2 0,0

847

1.022

1.169

2.291

1.325

1.154

43 88 163 54 88 20 129 64 96

34 81 109 40 50 13 107 29 56

-27 -233 -78 -6 -1 -47 -85 -10 -2 -15 -5 -24 -9 -7 -54 -14 -38 -7 -22 -35 -40

-37 -37 -20 -16 -8 -21 -29 -16 -67 -41 -29 -48 -21 -8 -33 -26 -43 -35 -17 -55 -42

Bron: CWI, bewerking Bestuursinformatie


41

Voor vier van de vijf hoofd-beroepsgroepen geldt dat het aantal vacatures per ingeschrevene de afgelopen 16 maanden fors is gestegen. Alleen in de elementaire beroepen is het aantal vacatures per nww-er gedaald. Dit zou kunnen komen door een korte dip in het aantal vacatures. Het aantal vacatures voor elementaire beroepen is de afgelopen maanden teruggelopen. Het is op dit moment niet duidelijk of dit een tijdelijke ontwikkeling is. Het geeft in ieder geval aan dat ongeschoolden niet zondermeer profiteren van de aantrekkende economie. Voor de lager- en middelbaar opgeleiden geldt dat op er dit moment meer vacatures zijn dan nww-ers in fase 1 (respectievelijk1,4 en 1,7 vacature per nww-er). Dit betekent dat er in kwantitatieve zin nu voldoende vacatures zijn om de huidige werkzoekenden met een lager of middelbaar opleidingsniveau aan werk te helpen. Met andere woorden: het aan werk helpen van direct bemiddelbare werkzoekenden is meer een kwestie van matching dan van meer banen creëren. Het aantal nww-ers is in korte tijd fors gedaald. De daling is te constateren in alle hoofdberoepsgroepen. Relatief gezien is de afname groter naarmate het vereiste opleidingsniveau voor een beroep toeneemt. Daarbinnen zijn de verschillen tussen verschillende beroepen groot. Het is moeilijk om hier conclusies aan te verbinden omdat het in absolute zin soms gaat om hele kleine aantallen.

3.3

Werkgelegenheid naar geslacht

Aandeel banen bezet door vrouwen stijgt gestaag De meerderheid van de banen in Utrecht wordt nog steeds bezet door mannen, maar het aandeel banen bezet door vrouwen neemt geleidelijk maar gestaag toe. Lag hun aandeel in 2001 nog onder de 42%, in 2006 komt dit op iets boven de 44% uit. De overgrote meerderheid van de banen betreft voltijdbanen, dat wil zeggen banen van minimaal twaalf uur per week. Het aandeel kleine deeltijdbanen komt in 2006 uit op 11,5%. Dit is minder dan gemiddeld landelijk (14%). Kenmerken werkgelegenheid Utrecht, 2001-2006 2001

2002

2003

2004

2005

2006

aantal banen per 100 inwoners

83,8

80,9

77,5

75,3

72,9

71,1

aandeel banen bezet door vrouwen

41,7

42,4

43,2

43,5

43,9

44,1

aandeel deeltijdbanen

10,3

10,7

10,8

10,6

11,0

11,5

Bron: PAR

Het aantal banen per 100 inwoners is tussen 2001 en 2006 behoorlijk gedaald van 84 naar 71. Dit komt enerzijds doordat het aantal banen is afgenomen en anderzijds doordat de Utrechtse bevolking de afgelopen jaren beduidend is toegenomen. In tien jaar tijd bijna een kwart meer banen met vrouwen Ten opzichte van 1996 is het aantal banen dat door vrouwen wordt bezet veel meer toegenomen dan dat van mannen. Absoluut is de toename in de periode 1996-2006 bijna twee keer zo groot,

42


procentueel gaat het om een toename van het aantal banen bij de mannen van 8,7% en bij de vrouwen van 23,3%. Over de afgelopen vijf jaar gaat het per saldo bijna alleen maar om een afname van banen van mannen, bijna veertienduizend, terwijl dit bij de vrouwen zeer beperkt bleef tot zo’n dertienhonderd. Dit heeft een duidelijke relatie met de werkgelegenheidsontwikkeling in de verschillende sectoren. De werkgelegenheid nam vooral af in sectoren waar relatief veel mannen werken, terwijl deze in sectoren waar veel vrouwen werken, zoals gezondheidszorg en onderwijs, is toegenomen. Aantal banen naar geslacht en omvang 2001-2006 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2001-2006

125.504

121.825

117.180

115.170

113.185

111.822

-13.682

vrouw

89.422

89.092

88.230

88.299

87.537

88.107

-1.315

voltijd

192.488

188.368

183.447

181.985

178.873

176.964

-15.524

22.138

22.549

21.963

21.484

21.849

22.965

827

214.926

210.917

205.410

203.469

200.722

199.936

-14.990

man

deeltijd totaal banen Bron: PAR

De vergelijking van 2006 met 1996 respectievelijk 2001 wat betreft vol- en deeltijdbanen levert twee geheel verschillende beelden op. Ten opzichte van tien jaar terug stijgt het aantal voltijdbanen (+ 16%) ) ruim tweemaal zo hard als het aantal deeltijdbanen (+ 6%) in vergelijking met vijf jaar terug is er juist sprake van een behoorlijk verlies aan voltijdbanen tegenover een kleine winst aan deeltijdbanen.

3.4

Woon-werkrelaties en pendel

Minder werkforensen, meer woonforensen Het aantal mensen dat van buiten de stad naar hun werkadres in de stad komt (de werkforensen) is in de periode 2001-2006 sterk gedaald (-12%). Aan de andere kant zijn er veel meer Utrechters die op en neer reizen naar een werkadres buiten de stad, de woonforensen (+20%). Per saldo is het totaal aantal pendelaars, dat op weg naar het werk de stadsgrens passeert, licht gedaald. Een lichte daling is er ook voor het aantal Utrechters met een baan in de stad, dus voor het intern woonwerkverkeer. Voor de woon-werkbalans rekenen we met het aantal voltijdbanen, dat wil zeggen iedereen die 12 uur of meer werkt. Dit zijn in 2006 177.000 banen. Deze ontwikkelingen hebben te maken met de scherpe daling van het aantal voltijdbanen in de stad (-16.200) en met de sterke groei van de Utrechtse werkende beroepsbevolking (+8.900). Die groei van de werkende beroepsbevolking heeft alles te maken met de uitbreiding van de stad in Leidsche Rijn, waardoor de bevolking in de actieve leeftijdsgroep groter wordt. Het deel van de Utrechtse banen bezet door Utrechters is gestegen van bijna 37% in 2001 tot ruim 39% in 2006, maar dat was niet voldoende om werk te bieden aan de groeiende Utrechtse beroepsbevolking. Die heeft in


43

toenemende mate een baan buiten de stad, waarmee het aandeel woonforensen is gestegen van 42% naar 48% van de Utrechtse werkende beroepsbevolking. Ontwikkeling woon-werkrelaties stad Utrecht, 2001 en 2006

woonforensen (stad uit) werkforensen (stad in) intern woon-werk

2001

2006

52.700

63.500

122.100

107.800

71.100

69.200

Bron: Provincie Utrecht (2002 en 2007), CBS Statline (2007)

Vooral minder pendel uit randgemeenten De sterkste daling van het aantal werkforensen in de periode 2001-2006 is er in het aantal Utrechtse banen bezet door mensen uit de randgemeenten. Ook het werkforensisme naar Utrecht uit de rest van de provincie is behoorlijk teruggelopen. De rol van Utrecht als werkstad binnen de provincie is daarmee fors kleiner geworden. Het aantal werkforensen uit de provincie is in totaal met 12.600 gedaald. Over langere afstand, van buiten de provincie, komen er ook minder forensen naar Utrecht, maar die afname is bescheiden. Herkomst werkenden banen in de stad, 2001 en 2006 2001

2006

verschil

verschil %

binnen de stad

71.100

69.200

-1.900

-3%

uit randgemeenten

43.300

34.700

-8.600

-20%

uit rest provincie

24.500

20.500

-4.000

-16%

van buiten provincie

54.300

52.600

-1.700

-3%

Bron: Provincie Utrecht (2002 en 2007)

Ook in relatieve cijfers is de afname van het aantal werkforensen uit de randgemeenten het grootst (-20%), gevolgd door de afname uit de rest van de provincie (-16%). Voor het forensisme van buiten de provincie is de afname naar verhouding gering (-3%). Grote verschillen pendelafstand binnen de stad De afstand waarover wordt gereisd naar banen in de stad verschilt sterk voor de verschillende clusters van werkgelegenheid. Leidsche Rijn (met Papendorp en De Wetering) en het Stationsgebied-west nemen daarbij een speciale plaats in, met veel pendelaars over een grote afstand. De banen in Leidsche Rijn worden voor 77% bezet door mensen van buiten de stad en ruim de helft wordt bezet door mensen die zelfs van buiten de provincie komen. Daarmee is Leidsche Rijn de Utrechtse wijk met de meeste werkforensen en met de meeste forensen die van ver weg komen. Het Stationsgebied-west, met de grote kantoren aan de Croeselaan en de Graadt van Roggenweg, lijkt qua woon-werkrelaties het meest op Leidsche Rijn. Het aandeel werkenden van buiten de stad is daar 73%, waarbij 47% van buiten de provincie komt. Bij de andere clusters is vooral het deel van buiten de provincie veel kleiner.

44


Herkomst werkenden per werkgelegenheidscluster, in procenten binnen de stad

uit rest regio

uit rest provincie

van buiten provincie

Lageweide, Cartesiusweg

34,6

23,3

12,6

29,5

Wilhelminapark, Rijnsweerd

36,8

22,9

13,7

26,6

Binnenstad

40,0

19,0

11,2

29,8

Stationsgebied-west

27,2

15,2

10,9

46,7

Leidsche Rijn

23,2

13,4

10,5

52,9

Utrecht totaal

39,1

19,6

11,6

29,7

Bron: Provincie Utrecht (2007)

85% werknemers Nieuwerijn/Papendorp woont buiten Utrecht De arbeidskrachten die hun werk verrichten op of vanuit het gecombineerde bedrijventerrein/kantoorlocatie Nieuwerijn/Papendorp wonen anno 2006 voor het overgrote deel (85,2%) buiten de stad Utrecht. Dat komt neer op zo’n 8.700 werknemers. Iets meer dan 10% van de werknemers in dit werkgebied woont in een van de andere drie grote steden (G3). Dit is ook het geval bij het nieuwe bedrijventerrein De Wetering. Het gemiddelde voor Utrecht wat betreft de G3 ligt op 5,2% en is licht gestegen ten opzichte van 2001. Van de bijna 5.000 werknemers op het al enige tijd vergrote bedrijventerrein Overvecht komt nu bijna 61% van buiten de stad, terwijl dat in 2001 nog geen 54% bedroeg. Bij het bedrijventerrein Oudenrijn, met nu ruim 5.000 werknemers, is een omgekeerde beweging het geval. Daar loopt het aandeel werknemers van buiten de stad terug van bijna 69% naar 58%. Eenzelfde trend, hoewel veel minder sterk, zien we voor de stad als geheel bij vergelijking van de jaren 2001 en 2006. Woonde eerst 37% van de in Utrecht werkzame arbeidskrachten in de stad, nu is dat 39,1%. Rijnsweerd: van 12.000 naar 5.500 werknemers van buiten Utrecht Bij de kantoorlocaties valt op dat bij Rijnsweerd de werknemers minder overheersend dan voorheen van buiten de stad komen. Was dat in 2001 nog 81%, in 2006 is dat gedaald naar iets meer dan 72%. In absolute aantallen gaat het om ruim 12.000 respectievelijk ruim 5.500 werknemers. De grote absolute afname heeft vooral te maken met de reeds eerder gesignaleerde bijna halvering van het totale aantal arbeidsplaatsen op deze kantoorlocatie. Rijnsweerd verloor veel van haar elders woonachtige werknemers aan de nieuwe kantoorlocatie Papendorp.

3.5

Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt

Hoewel zoals uit het bovenstaande blijkt de Utrechtse arbeidsmarkt allesbehalve een lokaal of regionaal fenomeen is, is het wel aardig om te kijken in hoeverre de werkgelegenheid in Utrecht (stad en provincie) aansluit bij de in Utrecht woonachtige beroepsbevolking. Zowel in kwantitatief als in kwalitatief (opleidingsniveaus) opzicht. Aangezien de werkgelegenheid in Utrecht veel groter is dan de beroepsbevolking is het niet opmerkelijk dat voor de meeste opleidingsniveaus een tekort is op lokale niveau. Er blijkt met name een tekort aan mensen met een mbo-opleiding (35.000 mensen). Daarnaast bestaat er een tekort aan mensen met een vmbo-opleiding en een hbo-opleiding of een opleiding op bachelor-niveau. Op het niveau van basisonderwijs en havo/vwo is vraag en aanbod met een klein overschot redelijk in Utrecht werkt, Gemeente Utrecht

45

balans. Opvallend is het grote overschot aan universitair opgeleiden. Het aanbod aan universitair opgeleiden, ofwel de beroepsbevolking is met 44.000 personen veel groter dan de vraag (27.000). Vraag en aanbod naar arbeid, Utrecht, provincie Utrecht en Nederland basis-

hbo, wo wo master

totaal

onderwijs

vmbo havo, vwo

mbo

bachelor

+

onb.

vraag

177.200

6.600

27.600

aanbod

141.000

7.000

17.000

15.900

56.700

41.600

27.200

641

17.000

22.000

33.000

44.000

36.200

-400

20%

-6%

10.600

-1.100

34.700

8.600

-16.800

38%

-7%

61%

21%

-62%

vraag

540.900

22.900

93.800

46.800

184.200

114.800

73.400

2.117

aanbod tekort

573.000

24.000

88.000

56.000

171.000

123.000

109.000

2 000

-32.100

-1.100

5.800

-9.200

13.200

-8.200

-35.600

-6%

-5%

6%

-20%

7%

-7%

-49%

Utrecht

tekort tekort (% v/d vraag)

Provincie Utrecht

tekort (% v/d vraag)

Bron: CBS, PAR

Belangrijke aspecten hierin zijn het grote aantal universitaire opleidingen in Utrecht en de centrale ligging. Utrecht blijkt een ideale uitvalbasis voor hoger opgeleiden die elders in Nederland werken. Het gaat om mensen die na hun studie in Utrecht blijven hangen, maar ook om mensen die zich na hun opleiding in Utrecht vestigen. Op provinciale schaal ontstaat een ander beeld. Over het algemeen geldt dat vraag en aanbod meer in evenwicht zijn. Het tekort aan arbeidskrachten met een vmbo- (6%) of mbo-diploma (7%) is aanmerkelijk kleiner dan vanuit stedelijk oogpunt. Een voor de hand liggende conclusie is dat een groot deel van de Utrechtse banen op middelbaar niveau wordt ingevuld door mensen die elders in de provincie wonen. Een oorzaak hiervan zou kunnen zijn dat de Utrechtse stedelijke woningmarkt voor veel mensen met een middelbare opleiding te duur is en zij daarom (noodgedwongen) een woning elders in de provincie zoeken. Opvallend is verder het grote overschot aan mensen met een havo of vwo-diploma (20%). Het overschot aan universitair opgeleiden is op provinciaal niveau nog steeds aanwezig, maar is relatief gezien kleiner dan stedelijk (49%).

3.6

Toekomstige arbeidsmarkt

Forse groei beroepsbevolking Voor Utrecht is het overduidelijk dat de beroepsbevolking de komende vijftien jaar fors zal groeien. De prognose is dat de beroepsbevolking, werkzaam en werkloos, zal toenemen van 141.000 personen in 2006 naar 198.000 personen in 2022. Dit betekent een groei met 57.000 personen ofwel 40% in vijftien jaar tijd. De prognose is gebaseerd op de actuele bevolkingsprognose, recentelijk opgesteld door de afdeling Bestuursinformatie, en CBS-gegevens en daarop geënte aannames over

46


de arbeidsparticipatie. De aannames voor de toekomstige arbeidsparticipatie zijn overigens aan de voorzichtige kant gehouden mede omdat ze voor een lange termijn worden gehanteerd. De aanname van de jaarlijkse stijging van de bruto participatiegraad vanaf 2006 is 0,15 procentpunt voor mannen en 0,4 procentpunt voor vrouwen. De CWI Arbeidsmarktprognose 2006-2011 rekent voor Nederland in de periode 2008-2011 met een duidelijk hogere groei van de arbeidsparticipatie voor zowel mannen als vrouwen (0,4 en 0,9 procentpunt per jaar). Prognose Utrechtse beroepsbevolking Beroepsbevolking ( werkzaam en werkloos) en bruto participatiegraad (%) *)

Bevolking 15-64 jaar **)

Bevolking

totaal

man

vrouw

totaal

man

vrouw

totaal

2006

141.000 (69,9)

74.500 (75,9)

66.500 (64,3)

201.600

98.200

103.400

281.000

2010

158.000 (71,0)

82.600 (76,5)

75.400 (65,9)

222.400

108.000

114.400

307.500

2015

177.300 (72,4)

91.600 (77,2)

85.700 (67,9)

244.900

118.700

126.200

339.700

2020

193.000 (73,8)

98.600 (78,0)

94.400 (69,9)

261.500

126.400

135.100

363.700

2022

198.400 (74,4) 101.000 (78,3)

97.400 (70,7)

266.700

129.000

137.700

371.400

Bron: Bestuursinformatie (BI), CBS, prognose BI *

Aannames jaarlijkse stijging bruto participatiegraad vanaf 2006: mannen 0,15 en vrouwen 0,4 procentpunt

** Minus bevolking in instellingen: aanname 2% Opmerking: absolute cijfers op 100 afgerond

Groeiende werkgelegenheid van belang Om de groeiende beroepsbevolking van werk te voorzien is er weinig twijfel over het belang dat de werkgelegenheid in Utrecht eveneens toeneemt. Hoeveel (en wat voor niveau) dat zou moeten zijn, is een stuk lastiger te beantwoorden. De arbeidsmarkt is al lang geen locale aangelegenheid meer, maar functioneert vooral op stadsgewestelijk (BRU-)niveau. Van de huidige 177.000 voltijd arbeidsplaatsen in Utrecht wordt niet minder dan 61% vervuld door werknemers die buiten Utrecht wonen. De aanzienlijke pendelstromen de stad in en uit, zoals beschreven in paragraaf 3.4, vormen daarvan het bewijs. Met name voor de vele hoger opgeleiden (40-50%!) onder de Utrechtse beroepsbevolking is voor een deel sprake van een arbeidsmarkt die zich nog veel verder uitstrekt dan het stadsgewest. Utrecht vormt, zeker nu steeds vaker beide partners werken, met zijn centrale landelijke ligging de ‘ideale’ uitvalsbasis om elders in Nederland te werken als geen passend werk in de stad zelf gevonden kan worden. De pendelcijfers zijn hierbij illustratief: van de totale in- en uitpendel bedroeg in 2001 30% uitpendel, in 2006 al 37%. Daarbij komt dat als gevolg van de vergrijzing de

potentiële beroepsbevolking – de bevolking van 15-64 jaar – landelijk naar verwachting al vanaf 2011 gaat dalen. Ondanks dat de arbeidsparticipatie stijgt en de beroepsbevolking daardoor nog enige jaren zal groeien, betekent dit dat bij een goed lopende economie de vraag naar arbeid niet alleen in Utrecht maar zeker ook daarbuiten geleidelijk maar gestaag zal toenemen. De bedrijven en instellingen in de stad zullen dan harder moeten concurreren om werknemers aan zich te binden.


47

Voldoende nieuwe werklocaties gepland Conclusie uit het voorgaande mag in ieder geval zijn dat het niet noodzakelijk is te streven naar een stijging van de werkgelegenheid die gelijke tred houdt met de toename van de beroepsbevolking. Het is veel belangrijker nieuwe werklocaties te ontwikkelen vanwege de economische potenties van de stad en daarbij overwegingen met betrekking tot de benutting van het openbaar vervoer en evenwichtiger gebruik van de wegeninfrastructuur een rol te laten spelen. Als we, met de verwachte groei van de Utrechtse beroepsbevolking in het achterhoofd, dan toch kijken naar de geplande werkgelegenheidslocaties lijken er voldoende gepland te zijn. Beperken we ons even uitsluitend tot de ontwikkeling van kantoorruimten en kantoorachtige bedrijfsruimte dan zijn er plannen voor de nabije en verdere toekomst van circa een miljoen vierkante meter kantoorruimte. Als alle plannen werkelijkheid worden komt dit neer op ruwweg 45.000 arbeidsplaatsen. Ook rekening houdend met het feit dat dit zeker niet allemaal nieuwe werkgelegenheid zal betreffen, omdat het gedeeltelijk een verplaatsing van werkgelegenheid binnen de stad zal zijn, gaat het toch om een substantieel aantal arbeidsplaatsen. Het gaat hier met name om de in ontwikkeling zijnde locaties Papendorp, Leidsche Rijn Centrum en Stationsgebied. Vraag naar hoger opgeleiden neemt toe Wat betreft de kwalitatieve veranderingen op de arbeidsmarkt is het niet mogelijk om specifieke uitspraken voor Utrecht te doen. Hiervoor moeten we aansluiten bij landelijke trends, waarbij het zeer waarschijnlijk is dat deze ook op de Utrechtse situatie toepasbaar zijn. In een studie van de Raad voor Werk en Inkomen (RWI) wordt geopperd dat er aanwijzingen zijn dat er op de Nederlandse arbeidsmarkt sprake is van polarisatie. Hiermee wordt geduid op een ontwikkeling waarbij de werkgelegenheid op hoger niveau toeneemt en deels daarmee samenhangend ook het elementair werk in de dienstensector. Het middenniveau, met name administratieve functies, verdwijnt omdat de bijbehorende functie makkelijk te automatiseren zijn of uitbesteed kunnen worden aan lagelonenlanden. Het bewijs voor een dergelijke ontwikkeling wordt gezocht door een vergelijk te maken van de opleidingsniveaus per sector van het zittend personeel en van de instroom. De instroom van middelbaar opgeleiden is in veel sectoren lager dan het huidige aandeel. Sectoren waar dit niet gebeurt zijn sectoren met veel dienstverlening waarbij direct contact met klanten vereist is en die moeilijk te automatiseren zijn. Het gaat om sectoren als zakelijke dienstverlening, horeca en zorg. Daarnaast is er een tendens dat de instroom van hoger opgeleiden in veel sectoren hoger is dan het huidig aandeel. Deze tendens is zichtbaar in alle sectoren, behalve de bouw, de horeca en de overige commerciële dienstverlening. Uit ander onderzoek onder MKB-ondernemers blijkt dat zij verwachten dat er in de toekomst uitsluitend groei in en behoefte aan hoger opgeleid personeel is. Dreigend tekort aan beroepen op gebied van techniek, zorg/medisch en onderwijs Knelpunten in de personeelsvoorziening op middellange termijn (tot 2010) zijn er volgens het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA, 2005) met name in de technische beroepen op vmbo- en mbo-niveau. Op hbo-niveau dreigt een tekort te ontstaan in het onderwijs en in de zorg. Op wetenschappelijk niveau dreigt een tekort aan technische en medische beroepen. Deze conclusie is van specifiek belang voor Utrecht, aangezien het beroepen in sectoren betreft die een belangrijk aandeel in de Utrechtse economie hebben (zie hoofdstuk 2).

48


Streven naar meer arbeidsplaatsen per arbeidskracht? Tot slot in deze paragraaf nog een korte bespiegeling over de (toekomstige) verhouding van het aantal arbeidsplaatsen in de stad en de ontwikkeling van de beroepsbevolking. Niettemin wordt hiervan wel een kort overzicht geboden, inclusief een blik in de toekomst. Het aantal arbeidsplaatsen per beschikbare arbeidskracht in Utrecht bedraagt nu 1,26. Vijf jaar terug, toen de werkgelegenheid in Utrecht haar top bereikte, lag deze verhouding op 1,47. Tien jaar geleden kwam deze uit op 1,31. Als de ratio van 1996 voor 2010 zou worden gehanteerd, zou het aantal arbeidsplaatsen in Utrecht moeten zijn gestegen tot 207.000; een soortgelijke rekensom voor 2022 komt dan uit op bijna 260.000 voltijd arbeidsplaatsen, dat wil zeggen bijna de helft meer dan het huidige aantal. Arbeidsplaatsen in verhouding tot beroepsbevolking in Utrecht 1996

2001

aantal voltijd arbeidsplaatsen

152.179

192.788

176.964 *** 207.300

aantal personen beroepsbevolking

116.000

131.000

141.000

* 158.000

1,31

1,47

1,26

** 1,31

aantal arbeidsplaatsen per beschikbare arbeidskracht

2006

2010

Bron: PAR, CBS, BI * prognose BI / ** aanname / *** berekende uitkomst

3.7

Arbeidsmarkt in wijken en subwijken

Veel werkzoekenden in Overvecht Van de 10.815 Utrechtse werkzoekenden per 1-1-2007 wonen de meeste in Overvecht, namelijk 2.119. Veel belangrijker om te signaleren is dat deze wijk veruit het hoogste werkzoekendenpercentage kent van alle tien Utrechtse wijken. Dit bedraagt meer dan 10%, waarbij het vooral gaat om drie van de vier subwijken die deze wijk rijk is, namelijk Wolga-/Neckardreef, Zambesi-/Tigrisdreef en Amazonedreef. Ook in de wijk Zuidwest ligt het werkzoekendenpercentage met 7,4% hoger dan gemiddeld. Dit wordt geheel veroorzaakt door de situatie in een van de drie subwijken in deze wijk, Kanaleneiland, waar 11,7% van de potentiële beroepsbevolking werkzoekend is. Dit is het een na hoogste percentage van alle 29 subwijken in Utrecht. Alleen in de eerstgenoemde subwijk van Overvecht ligt het nog iets hoger, op 12,4%. De vier bovengenoemde subwijken zijn ook enige met een werkzoekendenpercentage in de dubbele cijfers. Slechts twee andere subwijken komen in de buurt hiervan: Nieuw Hoograven/Bokkenbuurt (9,8%) en Zuilen-Noord/Oost (8,4%). Overigens in heel veel subwijken, namelijk 20 van de 29, ligt het werkzoekendenpercentage beneden het stedelijk gemiddelde van 5,1%. Afgelopen jaar minder werkzoekenden in alle (sub)wijken Van 2006 op 2007 dalen in alle wijken en subwijken van Utrecht de aantallen en percentages werkzoekenden (zie ook bijlage 1, tabellen 16 en 17). Dat de vermindering verschilt per wijk en subwijk is niet meer dan logisch, echter de verschillen zijn niet echt groot. De procentuele afname van het werkzoekendenpercentage is het grootst in de wijk West (van 6,1% in 2006 naar 4,4% in 2007, een afname van bijna 28%) en het kleinst in Vleuten-De Meern (van 3,6% naar 2,9%, een afname met


49

19,4%), waar er toch al weinig werkzoekenden waren. Bij de subwijken zijn de verschillen nauwelijks groter, namelijk in grote lijnen tussen de 29% en iets minder dan 18%. Drie subwijken vormen zowel naar boven als beneden de uitzondering op de regel. Het betreft alle drie subwijken waar het werkzoekendenpercentage al bijzonder laag is, namelijk Wilhelminapark/Rijnsweerd (met een afname van 34,6% naar 1,7%), Vleuten/Haarzuilens (-13,8% naar 2,5%) en De Meern/Rijnenburg (-12,9% naar 2,7%). Werkzoekenden in procenten potentiële beroepsbevolking, naar wijk, 1-1-2007

Wijken West Noordwest

totaal

15-26 jaar

27-44 jaar

4,4

1,4

4,9

Marokkanen/ 45-64 jaar lage opleiding

Turken

7,5

40,1

12,3

6,4

2,4

7,6

9,6

51,6

13,2

Overvecht

10,3

4,6

13,1

11,6

50,1

14,4

Noordoost

3,3

0,9

3,2

5,6

20,4

13,4

Oost

2,7

0,6

2,8

6,0

28,7

10,1

Binnenstad

3,4

0,9

3,6

6,3

27,4

14,0

Zuid

5,3

2,0

6,1

7,6

40,5

14,7

Zuidwest

7,4

2,7

9,0

10,7

56,9

13,6

Leidsche Rijn

3,8

1,2

3,5

6,4

39,1

8,7

Vleuten-De Meern

2,9

0,8

2,7

4,2

33,0

6,6

Utrecht

5,1

1,8

5,8

7,6

43,7

13,1

Bron: CWI (2007)

Hoe ouder hoe meer werkzoekend, behoudens in Overvecht Het werkzoekendenpercentage onder jongeren tussen de 15 en 26 jaar is in de stad gemiddeld 1,8%. In de onderscheiden leeftijdsgroepen 27-44 jaar en 45-64 jaar loopt dit beduidend op. Dit geldt voor alle wijken, behalve voor Overvecht. In deze wijk vinden we het hoogste werkzoekendenpercentage onder de 27-44 jarigen, met 13,1%. Zuidwest volgt bij deze leeftijdsgroep met 9%. Beide wijken doen het op veel fronten het minste van alle wijken. Noordwest springt er minder negatief uit, behoudens met de bijna 10% werkzoekenden in de oudste leeftijdsklasse. Laag opgeleide werkzoekenden het meest in Zuidwest Bijna 57% van de werkzoekenden in Zuidwest heeft een lage opleiding. Wijken waar dit percentage ook hoog is, zijn Noordwest en Overvecht. Dezelfde drie wijken hebben ook een hoger dan gemiddeld aandeel werkzoekenden dat meer dan drie jaar staat ingeschreven. In de andere zeven wijken van Utrecht komt aandeel laag opgeleide werkzoekenden niet boven het stadsgemiddelde van 43,7% uit. Noordoost is duidelijk de wijk met het laagste aandeel, namelijk 20%. Werkzoekenden van Marokkaanse en Turkse herkomst doen het relatief goed in Leidsche Rijn en met name Vleuten-De Meern. Het is duidelijk dat de beter opgeleiden onder hen zich in die wijken (kunnen) vestigen.

50


Bijlage 1: De economie in de wijken en subwijken 1.

Ontwikkeling aantal banen per wijk en subwijk, 2001-2006

2.

Ontwikkeling aantal vestigingen per wijk en subwijk, 2001-2006

3.

Vestigingen naar grootteklasse per wijk en subwijk, 2001-2006

4.

Sectorstructuur per wijk en subwijk, in procenten (obv aantal banen), 2006

5.

Sectorstructuur per wijk en subwijk, in procenten (obv aantal vestigingen), 2006

6.

Sectorstructuur per wijk en subwijk, op basis van aantal banen, 2006

7.

Sectorstructuur per wijk en subwijk, op basis van aantal vestigingen, 2006

8.

Aantal vestigingen en aantal banen per sbi-afdeling, 1996, 2001 en 2006

9.

Ontwikkeling aantal banen in de zakelijke dienstverlening per wijk en subwijk, 2001-2006

10. Aantal vestigingen dagelijkse goederen per 1.000 inwoners per wijk en subwijk, 2001-2006 11. Aandeel banen naar voltijd/deeltijd en man/vrouw per wijk en subwijk, 2006 12. Herkomst van arbeidskrachten in 2006 (%) per wijk en per subwijk 13. Aantal banen per 100 inwoners, per wijk en per subwijk, 2001-2006 14. Kenmerken werkzoekenden in aandelen potentiële beroepsbevolking per wijk/subwijk (%), 2007 15. Aantallen werkzoekenden naar diverse kenmerken, per wijk/subwijk, 2007 16. Werkzoekenden 2002-2007 per wijk en per subwijk 17. Werkzoekendenpercentages 2002-2007 per wijk en per subwijk


51

1. Ontwikkelingen aantal banen per wijk en subwijk, 2001-2006 groei 2001

2002

2003

2004

2005

2006

01-06

West

34.787

34.179

31.221

29.982

28.397

27.851

-6.936

Noordwest

10.429

10.719

9.987

8.036

8.198

8.908

-1.521

Overvecht

15.865

15.420

14.517

14.291

14.239

14.685

-1.180

Noordoost

9.431

9.042

9.083

8.481

8.521

8.753

-678

Oost

48.479

48.656

48.741

44.211

43.803

42.090

-6.389

Binnenstad

42.277

41.036

40.764

41.071

39.288

38.171

-4.106

5.579

5.481

5.346

5.404

5.349

5.400

-179

34.422

33.748

31.127

30.105

29.356

29.604

-4.818

3.023

2.815

4.529

12.148

14.194

14.650

11.627

10.625

9.812

10.085

9.730

9.367

9.812

-813

214.926

210.917

205.410

203.469

200.722

199.936

-14.990

Zuid Zuidwest Leidsche Rijn Vleuten-De Meern Utrecht Lombok, Leidseweg

1.803

1.758

1.755

1.725

1.593

1.568

-235

27.847

27.631

25.457

24.339

22.906

22.445

-5.402

Oog in Al, Welgelegen

5.137

4.790

4.009

3.918

3.898

3.838

-1.299

Zuilen-West

2.487

2.274

2.092

2.040

2.124

2.181

-306

Zuilen-Noord/Oost

1.054

1.161

1.164

1.144

1.159

1.160

106

Pijlsweerd

3.735

4.129

3.812

2.191

2.122

2.684

-1.051

Ondiep, 2e Daalsebuurt

3.153

3.155

2.919

2.661

2.793

2.883

-270

Taagdreef, Zamenhofdreef

4.852

5.092

4.018

3.775

3.575

2.119

-2.733

Wolgadreef, Neckardreef

2.460

2.216

2.323

2.438

2.294

3.957

1.497

Amazonedreef

2.682

2.416

2.519

2.578

2.504

2.461

-221

Zambesidreef, Tigrisdreef

5.871

5.696

5.657

5.500

5.866

6.148

277

Votulast

3.779

3.561

3.506

3.004

3.133

3.113

-666

Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt

3.148

3.185

3.221

3.163

3.110

3.217

69

Tuindorp, Voordorp

2.504

2.296

2.356

2.314

2.278

2.423

-81

Oudwijk, Buiten Wittevrouwen

7.531

7.250

6.931

6.758

6.564

6.376

-1.155

Abstede, Gansstraat

5.506

5.768

5.694

5.495

5.602

5.738

232


35.442

35.638

36.116

31.958

31.637

29.976

-5.466

Binnenstad winkelgebied

20.216

19.153

18.893

18.282

18.109

17.267

-2.949

Binnenstad woongebied

22.061

21.883

21.871

22.789

21.179

20.904

-1.157

2.250

2.252

2.036

2.176

1.918

1.904

-346

Nieuw Engeland, Schepenbuurt

Oud-Hoograven, Tolsteeg Nieuw-Hoograven, Bokkenbuurt

678

653

693

685

685

734

56

Lunetten

2.651

2.576

2.617

2.543

2.746

2.762

111

Kanaleneiland

4.883

4.912

4.629

4.497

4.562

4.913

30

Transwijk

19.120

17.878

15.597

14.277

13.510

13.094

-6.026

Rivierenwijk, Dichterswijk

10.419

10.958

10.901

11.331

11.284

11.597

1.178

3.023

2.815

4.529

12.148

14.194

14.650

11.627

298

422

535

672

792

912

614

De Meern, Rijnenburg

8.438

7.536

7.780

7.180

6.872

7.222

-1.216

Vleuten, Haarzuilens

1.889

1.854

1.770

1.878

1.703

1.678

-211

Leidsche Rijn Veldhuizen, Vleuterweide

Bron: PAR

52


2 Ontwikkelingen aantal vestigingen per wijk en subwijk, 2001-2006 groei 2001

2002

2003

2004

2005

2006

01-06

West

1.947

1.979

2.005

2.025

2.055

2.130

+183

Noordwest

1.593

1.641

1.679

1.699

1.826

1.912

+319

Overvecht

1.079

1.113

1.124

1.152

1.231

1.238

+159

Noordoost

1.809

1.771

1.843

1.865

1.972

2.110

+301

Oost

2.022

2.000

2.017

2.074

2.179

2.244

+222

Binnenstad

2.780

2.760

2.755

2.747

2.812

2.862

+82

797

793

827

829

845

902

+105

1.470

1.509

1.486

1.527

1.533

1.552

+82

259

296

383

497

624

741

+482

1.107

1.195

1.256

1.305

1.383

1.496

+389

14.864

15.058

15.376

15.721

16.461

17.189

+2.325

Zuid Zuidwest Leidsche Rijn Vleuten-De Meern Utrecht Lombok, Leidseweg

439

450

433

429

427

454

15

1.164

1.181

1.221

1.232

1.263

1.291

127


344

348

351

364

365

385

41

Zuilen-West

451

457

463

480

514

513

62

Zuilen-Noord/Oost

323

365

379

374

380

421

98

Pijlsweerd

307

302

307

308

327

343

36


512

517

530

537

605

635

123


299

324

303

300

310

311

12


178

181

178

196

215

228

50

Amazonedreef

219

213

212

205

203

203

-16


383

395

431

451

503

496

113

Votulast

687

684

703

721

776

837

150


611

579

599

597

623

671

60

Tuindorp, Voordorp

511

508

541

547

573

602

91


834

828

826

854

880

914

80

Abstede, Gansstraat

362

349

357

359

374

387

25



826

823

834

861

925

943

117


1.243

1.196

1.200

1.205

1.214

1.221

-22


1.537

1.564

1.555

1.542

1.598

1.641

104

Oud-Hoograven, Tolsteeg

295

284

298

310

307

338

43

Nieuw-Hoograven, Bokkenbuurt

160

159

162

157

154

155

-5

Lunetten

342

350

367

362

384

409

67

Kanaleneiland

362

372

372

378

396

408

46

Transwijk

501

485

472

485

451

437

-64


607

652

642

664

686

707

100

Leidsche Rijn

259

296

383

497

624

741

482

Veldhuizen, Vleuterweide

110

190

226

243

301

414

304


636

650

662

688

697

698

62


361

355

368

374

385

384

23

Bron: PAR


53

3. Vestigingen naar grootteklasse per wijk en subwijk, in procenten, 2006 0 t/m 4

5 t/m 19

20 t/m 49

meer dan

banen

banen

banen

50 banen

aantal vestigingen

West

72,3

14,6

7,6

5,5

2.130

Noordwest

87,1

8,3

3,2

1,4

1.912

Overvecht

70,4

19,7

5,7

4,2

1.238

Noordoost

88,3

8,2

2,1

1,4

2.110

Oost

73,8

17,1

4,3

4,8

2.244

Binnenstad

68,3

22,6

5,2

3,9

2.862

Zuid

85,1

8,4

3,8

2,7

902

Zuidwest

70,7

17,2

5,4

6,7

1.552

Leidsche Rijn

79,4

12,6

3,4

4,7

741

Vleuten-De Meern

77,2

15,7

5,1

2

1.496

Utrecht

76,5

15,1

4,7

3,7

17.189

Lombok, Leidseweg

89,6

7,3

1,8

1,3

454


62,7

18,9

10,8

7,5

1.291


84,2

8,6

3,4

3,9

385

Zuilen-West

86,4

9,6

3,3

0,8

513

Zuilen-Noord/Oost

91,7

5,9

1,7

0,7

421

Pijlsweerd

84,3

8,2

4,4

3,2

343


86,1

9,0

3,5

1,4

635


70,7

22,8

3,5

2,9

311


78,5

11,8

4,8

4,8

228

Amazonedreef

77,3

13,3

4,9

4,4

203


63,5

24,0

7,9

4,6

496

Votulast

89,7

7,9

1,7

0,7

837


86,0

9,1

2,8

2,1

671

Tuindorp, Voordorp

89,0

7,6

1,8

1,5

602


72,8

20,5

3,8

3,0

914

Abstede, Gansstraat

80,4

12,4

3,1

4,1

387


72,0

15,8

5,3

6,9

943


55,7

32,3

7,5

4,6

1.221


77,6

15,4

3,6

3,4

1.641


85,2

9,2

3,3

2,4

338


83,9

9,0

5,8

1,3

155

Lunetten

85,6

7,6

3,4

3,4

409

Kanaleneiland

74,5

15,9

4,9

4,7

408

Transwijk

49,4

26,5

11,2

12,8

437


81,6

12,2

2,1

4,1

707

Leidsche Rijn

79,4

12,6

3,4

4,7

741


93,2

4,3

2,2

0,2

414


67,5

21,8

7,2

3,6

698


77,6

16,9

4,4

1,0

384

Bron: PAR

54


4. Sectorstructuur per wijk en subwijk, in procenten (obv aantal banen), 2006 A/B/C

D/E

F

G

H

I

J

K

L

M

N O/P/Q

West

0,1

14,0

11,1

23,0

1,6

9,6

3,5

17,6

4,7

2,9

6,3

5,6

Noordwest

0,1

3,1

4,7

16,1

3,7

2,2

0,7

30,6

7,4

12,4

12,8

6,3

Overvecht

0,5

6,9

6,1

17,2

1,0

1,7

0,3

16,2

2,4

9,2

35,3

3,0

Noordoost

0,1

1,2

3,0

10,6

5,1

1,7

0,8

28,6

6,1

10,9

20,7

11,2

Oost

0,0

0,6

0,8

2,3

1,2

2,3

4,8

25,5

3,3

22,8

31,9

4,2

Binnenstad

0,0

1,1

1,1

14,6

9,4

10,7

4,8

26,4

10,9

7,1

6,4

7,5

Zuid

0,1

8,9

3,7

13,7

2,0

0,9

0,1

16,4

5,4

18,1

27,5

3,2

Zuidwest

0,0

3,2

1,5

11,1

1,7

5,7

23,2

19,3

9,1

7,3

13,9

4,0

Leidsche Rijn

0,1

4,0

2,9

16,2

0,5

5,2

0,1

61,2

4,3

2,0

2,6

1,0

Vleuten-De Meern

0,5

7,9

8,4

30,7

3,9

3,9

8,2

19,2

0,0

3,3

9,2

4,8

Utrecht

0,1

4,4

3,7

13,6

3,3

5,6

6,4

25,4

6,0

10,1

16,3

5,1

Lombok, Leidseweg

0,3

8,4

1,8

17,4

8,9

1,6

1,3

17,0

0,0

17,0

17,3

8,9

Nieuw Engeland, Schepenbrt.

0,1

16,7

13,5

26,6

1,1

11,2

3,5

18,3

0,4

0,7

3,7

4,0


0,0

0,3

0,7

4,0

1,4

3,5

4,4

13,2

32,0

9,7

17,0

13,7

Zuilen-West

0,3

5,3

5,8

19,4

7,3

2,0

0,2

37,0

0,0

4,1

13,8

4,9

Zuilen-Noord/Oost

0,0

3,6

7,0

20,2

2,8

3,9

1,0

14,2

0,0

29,4

10,3

7,6

Pijlsweerd

0,0

0,7

2,9

11,8

1,0

1,3

0,1

31,7

24,4

10,4

11,3

4,4


0,0

3,5

4,5

15,9

4,0

2,4

1,4

31,4

0,1

13,9

14,4

8,6


0,0

3,1

1,3

40,2

4,2

1,8

1,2

20,4

0,0

13,1

8,9

5,8


1,2

9,3

2,2

6,5

0,6

0,3

0,2

8,1

0,0

3,1

66,5

1,9

Amazonedreef

0,0

0,4

0,7

5,7

0,5

0,7

0,2

8,7

14,0

15,7

49,9

3,5


0,5

9,3

12,5

20,9

0,4

3,0

0,2

22,9

0,0

9,1

18,6

2,6

Votulast

0,0

1,3

4,5

8,8

4,7

1,3

1,2

23,4

15,7

4,3

21,2

13,4

Wittevrouwen, Zeeheldenbrt.

0,2

1,3

2,4

8,9

2,4

3,0

0,6

44,5

1,5

7,5

15,5

12,3

Tuindorp, Voordorp

0,2

0,8

1,9

15,2

9,1

0,5

0,5

14,2

0,0

23,7

26,8

7,0


0,0

1,2

0,5

8,9

2,4

0,8

3,2

53,8

1,0

2,3

17,6

8,2

Abstede, Gansstraat

0,1

0,5

0,7

3,0

1,6

12,5

0,1

14,0

0,1

12,1

51,7

3,5


0,0

0,5

0,9

0,8

0,9

0,7

6,1

21,7

4,4

29,2

31,2

3,5


0,0

0,3

2,1

24,9

13,7

6,4

8,3

21,2

3,3

7,5

5,5

6,9


0,0

1,8

0,4

6,1

5,8

14,2

1,9

30,7

17,2

6,7

7,2

8,0


0,0

6,3

7,5

19,3

1,7

0,7

0,3

15,2

15,3

12,0

16,6

5,1

Nieuw-Hoograven, Bokkenbrt.

0,0

1,1

2,6

8,9

1,5

2,3

0,0

24,3

0,0

30,1

27,5

1,8

Lunetten

0,2

12,8

1,4

11,1

2,4

0,7

0,0

15,2

0,0

19,0

34,9

2,3

Kanaleneiland

0,0

0,4

0,7

11,2

1,5

0,7

10,8

7,9

8,3

14,6

40,5

3,4

Transwijk

0,0

6,2

1,8

16,4

0,8

9,0

9,5

25,8

9,0

3,7

12,3

5,4


0,0

1,0

1,4

5,1

2,7

4,0

43,9

16,7

9,7

8,3

4,5

2,7

Leidsche Rijn

0,1

4,0

2,9

16,2

0,5

5,2

0,1

61,2

4,3

2,0

2,6

1,0


0,4

7,0

8,0

18,8

3,3

2,6

0,7

22,8

0,0

11,4

19,0

6,0


0,3

7,9

7,2

34,1

2,7

4,1

10,7

20,2

0,0

2,1

6,5

4,2


1,3

8,3

14,2

22,2

9,5

3,9

1,5

12,6

0,0

3,9

15,6

6,9

ABC: Landbouw etc. / DE Industrie+ nuts / F: Bouwnijverheid / G: Groot-/detailhandel / H: Horeca / I: Transport/communicatie / J: Financiële instellingen / K: Zakelijke dienstverlening /L: Overheidsdienstverlening / M: Onderwijsinstellingen / N: Gezondheidszorg / OPQ: Overige dienstverlening

Bron: PAR


55

5. Sectorstructuur per wijk en subwijk, in procenten (obv aantal vestigingen), 2006 A/B/C

D/E

F

G

H

I

J

K

L

M

West

0,4

Noordwest

0,2

Overvecht

N O/P/Q

6,1

6,7

22,6

3,9

5,1

1,2

32,9

0,4

3,5

4,7

12,7

4,3

11,5

22,2

5,4

4,4

0,9

28,8

0,4

4,2

5,8

12,0

0,6

4,4

10,5

28,7

3,2

3,9

1,3

22,0

0,2

6,1

9,6

9,6

Noordoost

0,4

3,3

4,7

10,6

3,5

1,5

1,2

46,2

0,1

5,2

8,8

14,4

Oost

0,2

3,1

3,0

11,3

4,2

2,0

2,7

44,3

0,4

4,7

12,3

11,9

Binnenstad

0,0

3,1

1,8

28,2

12,8

2,4

1,2

27,9

0,7

2,9

5,7

13,5

Zuid

0,4

3,9

8,6

17,3

3,8

3,1

0,4

33,4

0,6

6,3

9,6

12,5

Zuidwest

0,1

4,1

6,6

22,7

5,6

3,4

1,7

31,4

1,0

4,6

9,0

9,7

Leidsche Rijn

0,8

5,4

8,2

18,2

2,3

3,8

0,9

40,6

0,8

4,0

5,3

9,6

Vleuten-De Meern

1,5

4,9

9,9

21,1

2,9

4,2

2,8

33,8

0,1

2,9

6,7

9,3

Utrecht

0,4

4,1

6,4

20,4

5,5

3,2

1,5

34,2

0,4

4,2

7,7

11,9

Lombok, Leidseweg

0,9

4,6

5,1

22,5

6,2

3,7

1,1

28,4

0,0

4,0

5,7

17,8


0,2

7,7

7,9

25,9

3,1

6,0

1,1

33,0

0,3

2,6

2,8

9,5


0,3

2,3

4,4

11,7

3,9

3,4

1,8

37,7

1,0

6,0

10,1

17,4

Zuilen-West

0,6

5,1

14,2

26,3

5,1

1,6

0,4

24,8

0,2

2,7

7,8

11,3

Zuilen-Noord/Oost

0,0

5,7

15,0

18,5

4,5

5,7

0,7

27,3

0,2

6,4

4,3

11,6

Pijlsweerd

0,0

2,9

6,7

20,7

4,7

5,2

0,6

32,4

0,6

4,1

7,0

15,2


0,2

3,5

9,4

22,0

6,8

5,5

1,6

31,0

0,5

3,9

4,6

11,0


0,0

3,5

6,8

36,7

5,1

2,9

1,6

19,9

0,3

5,5

5,8

11,9


1,3

1,3

17,5

18,0

5,3

3,9

1,3

20,6

0,0

7,9

11,4

11,4

Amazonedreef

0,0

2,5

6,4

18,7

1,5

4,4

1,0

25,6

0,5

8,9

17,7

12,8


0,8

7,3

11,3

32,7

1,8

4,2

1,2

22,4

0,0

4,4

7,9

6,0

Votulast

0,0

3,7

3,3

11,5

4,8

1,8

1,2

46,7

0,1

4,3

7,5

15,1


0,6

3,4

5,8

9,5

3,0

1,3

0,9

47,2

0,1

5,2

8,8

14,0

Tuindorp, Voordorp

0,7

2,5

5,5

10,6

2,3

1,3

1,7

44,4

0,2

6,3

10,6

14,0


0,2

2,2

2,5

14,0

4,3

2,0

2,8

44,4

0,3

2,5

12,8

11,9

Abstede, Gansstraat

0,5

4,4

8,0

12,1

4,4

2,1

0,5

33,6

0,3

5,9

14,2

14,0


0,1

3,4

1,5

8,4

4,0

1,9

3,4

48,5

0,4

6,4

11,1

10,9


0,0

1,2

0,6

45,3

16,2

2,5

1,5

17,2

0,3

2,5

3,5

9,2


0,0

4,4

2,7

15,5

10,3

2,3

1,0

35,8

0,9

3,1

7,3

16,6


0,0

4,1

10,1

23,4

4,1

2,4

0,9

29,6

1,2

3,8

6,8

13,6


0,0

3,9

11,0

16,1

5,8

4,5

0,0

26,5

0,6

10,3

14,8

6,5

Lunetten

1,0

3,7

6,6

12,7

2,7

3,2

0,2

39,1

0,0

6,8

10,0

13,9

Kanaleneiland

0,0

2,9

6,6

28,7

4,9

4,2

1,7

22,5

0,5

5,9

13,2

8,8

Transwijk

0,0

7,8

4,3

28,1

5,0

3,7

1,4

28,6

2,1

4,1

8,5

6,4


0,3

2,5

8,1

16,0

6,4

2,8

1,8

38,3

0,6

4,1

6,8

12,3

Leidsche Rijn

0,8

5,4

8,2

18,2

2,3

3,8

0,9

40,6

0,8

4,0

5,3

9,6


1,0

2,7

11,8

13,3

1,9

3,9

1,0

40,8

0,0

5,3

6,0

12,3


1,6

6,0

10,5

25,2

2,3

4,7

4,2

30,4

0,0

1,7

5,9

7,6


1,8

5,2

6,8

21,9

4,9

3,6

2,3

32,6

0,3

2,6

8,9

9,1


Bron: PAR

56


6. Sectorstructuur per wijk en subwijk, op basis van aantal banen, 2006 A/B/C

D/E

F

G

H

I

J

K

L

37

3.892

3.094

6.408

444

2.681

987

4.890

1.311

803

1.748

1.556

7

279

415

1.434

332

192

58

2.728

657

1.108

1.138

560

79

1.017

902

2.532

149

253

51

2.376

346

1.348

5.187

445

9

104

266

929

445

149

71

2.501

537

950

1.808

984

West Noordwest Overvecht Noordoost Oost

M

N O/P/Q

10

267

331

987

525

977

2.033 10.744

1.403

9.588 13.440

1.785

Binnenstad

0

436

432

5.560

3.578

4.082

1.839 10.064

4.169

2.697

2.448

2.866

Zuid

5

481

199

740

109

49

6

888

291

975

1.484

173

Zuidwest

2

947

438

3.287

494

1.674

6.871

5.714

2.706

2.163

4.121

1.187

Leidsche Rijn

15

580

423

2.378

67

764

14

8.970

633

290

376

140

Vleuten-De Meern

47

772

829

3.010

383

387

805

1.880

0

322

903

474

211

8.775

5

132

28

273

139

25

21

267

0

267

271

140

31

3.748

3.039

5.981

251

2.521

796

4.118

81

162

825

892


1

12

27

154

54

135

170

505

1.230

374

652

524

Zuilen-West

6

116

127

423

159

43

5

807

0

89

300

106

Zuilen-Noord/Oost

0

42

81

234

32

45

12

165

0

341

120

88

Pijlsweerd

0

19

78

318

27

34

2

852

655

278

302

119


1

102

129

459

114

70

39

904

2

400

416

247

Utrecht Lombok, Leidseweg Nieuw Engeland, Schepenbrt.


7.329 27.265

6.526 11.208 12.735 50.755 12.053 20.244 32.665 10.170

0

66

27

851

88

39

25

433

1

278

188

123

49

369

89

258

22

10

7

322

0

124

2.630

77

0

9

16

141

13

17

6

215

345

387

1.227

85

30

573

770

1.282

26

187

13

1.406

0

559

1.142

160

Votulast

0

41

141

275

146

42

38

728

490

134

660

418


5

43

78

286

78

95

20

1.430

47

241

498

396

Tuindorp, Voordorp

4

20

47

368

221

12

13

343

0

575

650

170


2

77

30

566

151

54

206

3.431

66

149

1.120

524

Abstede, Gansstraat

7

30

40

174

93

720

3

806

7

693

2.967

198


1

160

261

247

281

203

1.824

6.507

1.330

8.746

9.353

1.063


0

53

356

4.292

2.368

1.111

1.432

3.652

573

1.289

945

1.196


0

383

76

1.268

1.210

2.971

407

6.412

3.596

1.408

1.503

1.670


0

119

142

368

33

14

5

289

291

229

317

97


0

8

19

65

11

17

0

178

0

221

202

13

Lunetten

5

354

38

307

65

18

1

421

0

525

965

63

Kanaleneiland

0

19

36

548

75

34

533

389

410

715

1.988

166

Transwijk

0

812

235

2.147

107

1.178

1.248

3.383

1.175

484

1.616

709


2

116

167

592

312

462

5.090

1.942

1.121

964

517

312

15

580

423

2.378

67

764

14

8.970

633

290

376

140

4

64

73

171

30

24

6

208

0

104

173

55


21

569

517

2.466

193

297

773

1.461

0

153

469

303


22

139

239

373

160

66

26

211

0

65

261

116

Wolgadreef, Neckardreef Amazonedreef Zambesidreef, Tigrisdreef

Leidsche Rijn Veldhuizen, Vleuterweide


Bron: PAR


57

7. Sectorstructuur per wijk en subwijk, op basis van aantal vestigingen, 2006 A/B/C

D/E

F

G

H

I

J

K

L

M

West

8

129

142

Noordwest

4

82

219

Overvecht

7

55

Noordoost

8

Oost Binnenstad

481

83

108

26

700

8

74

101

270

424

104

85

17

550

7

80

111

229

130

355

40

48

16

272

2

75

119

119

69

100

224

74

32

26

975

3

109

186

304

5

69

68

254

94

44

60

993

8

106

277

266

0

88

51

807

367

68

34

798

19

82

163

385

Zuid

4

35

78

156

34

28

4

301

5

57

87

113

Zuidwest

2

64

103

353

87

53

26

488

15

71

139

151

Leidsche Rijn

N O/P/Q

6

40

61

135

17

28

7

301

6

30

39

71

Vleuten-De Meern

22

73

148

315

43

63

42

506

1

44

100

139

Utrecht

66

704 1.100 3.504

258 5.884

74

943

557

Lombok, Leidseweg

4

21

23

102

28

17

5

129

0

18

26

81


3

99

102

334

40

78

14

426

4

33

36

122


1

9

17

45

15

13

7

145

4

23

39

67

Zuilen-West

3

26

73

135

26

8

2

127

1

14

40

58

Zuilen-Noord/Oost

0

24

63

78

19

24

3

115

1

27

18

49

Pijlsweerd

0

10

23

71

16

18

2

111

2

14

24

52


1

22

60

140

43

35

10

197

3

25

29

70


0

11

21

114

16

9

5

62

1

17

18

37


3

3

40

41

12

9

3

47

0

18

26

26

Amazonedreef

0

5

13

38

3

9

2

52

1

18

36

26


4

36

56

162

9

21

6

111

0

22

39

30

Votulast

0

31

28

96

40

15

10

391

1

36

63

126


4

23

39

64

20

9

6

317

1

35

59

94

Tuindorp, Voordorp

4

15

33

64

14

8

10

267

1

38

64

84


2

20

23

128

39

18

26

406

3

23

117

109

Abstede, Gansstraat

2

17

31

47

17

8

2

130

1

23

55

54


1

32

14

79

38

18

32

457

4

60

105

103


0

15

7

553

198

30

18

210

4

31

43

112


0

73

44

254

169

38

16

588

15

51

120

273


0

14

34

79

14

8

3

100

4

13

23

46


0

6

17

25

9

7

0

41

1

16

23

10

Lunetten

4

15

27

52

11

13

1

160

0

28

41

57

Kanaleneiland

0

12

27

117

20

17

7

92

2

24

54

36

Transwijk

0

34

19

123

22

16

6

125

9

18

37

28


2

18

57

113

45

20

13

271

4

29

48

87

Leidsche Rijn

6

40

61

135

17

28

7

301

6

30

39

71


4

11

49

55

8

16

4

169

0

22

25

51

11

42

73

176

16

33

29

212

0

12

41

53

7

20

26

84

19

14

9

125

1

10

34

35

De Meern, Rijnenburg Vleuten, Haarzuilens

728 1.323 2.048


Bron: PAR

58


8. Aantal vestigingen en aantal banen per sbi-afdeling, 1996, 2001 en 2006 vestigingen

Landbouw, jacht en dienstverlening

banen

1996

2001

2006

1996

2001

2006

33

48

65

197

208

210

Bosbouw en dienstverlening

0

1

1

0

1

1

Winning van zand, grind, klei. zout e.d.

0

0

0

0

0

0

32

54

56

1.674

1.499

1.292

Verv. van voedingsmiddelen Verv. van textiel Verv. van kleding, bereiden verven van bont Verv. van leer en lederwaren Houtindustrie en verv. art. van hout e.d. Verv. van papier, karton e.d. Uitgeverijen, drukkerijen, reproductie Verv. van chemische producten

3

9

9

54

61

57

20

16

25

38

41

41

0

1

2

0

1

2

36

26

22

139

125

101

6

4

8

328

286

235

238

224

205

1.948

2.067

1.386 427

6

10

11

230

394

Verv. van producten van rubber, kunststof

13

11

14

131

70

96

Verv. van glas, aardewerk e.d.

31

30

35

314

383

343

Verv. van metalen in primaire vorm

5

4

6

230

244

225

Verv. van producten van metaal

70

72

61

810

736

511

Verv. van machines en apparaten

24

31

28

652

589

460

Verv. van kantoormachines

2

7

5

63

102

6

Verv. van overige elektr. mach. app.

8

11

8

152

200

438

Verv. van audio-, video- telecom app.

5

6

5

12

26

13

Verv. van medische app. en instrumenten

48

41

39

414

531

591

Verv. van auto's, aanhangwagens e.d.

10

8

10

54

34

41

6

5

8

425

11

13

84

126

136

1.720

2.263

1.565

Voorbereiding tot recycling

3

5

6

126

95

95

Produktie en distr. van elektr. gas warm water

7

7

2

1.526

1.713

594

Verv. van transportmiddelen Verv. van meubels en ov. goederen

Winning en distributie van water

2

3

2

380

391

236

Bouwnijverheid

646

929

1.100

6.476

9.982

7.329

Handel in en rep. van auto's e.d.

296

321

327

2.497

2.665

2.466

Groothandel en handelsbemiddeling

947

934

975

12.509

13.559

11.588

Detailhandel en reparatie t.b.v. particulieren

2.410

2.065

2.202

12.516

13.929

13.211

Logies-, maaltijden- en drankenverstrekking

841

900

943

5.503

6.668

6.526

Vervoer over land

107

170

171

4.426

5.071

5.494

Vervoer over water

5

9

10

11

25

35

Vervoer door de lucht

1

1

2

1

1

8

132

163

188

4.967

4.673

2.440

Dienstverlening t.b.v. het vervoer Post en telecommunicatie

90

198

186

5.079

5.262

3.231

110

116

78

4.542

6.117

6.275

Verzekeringswezen en pensioenfondsen

21

30

17

5.605

7.559

4.705

Aktiviteiten t.b.v. of verwant aan fin inst.

180

157

163

1.419

2.075

1.755

Verhuur van en handel in onr. goed

175

216

228

1.216

1.724

1.878

Verhuur van transportmiddelen e.d.

99

108

96

596

843

847

331

695

952

6.441

9.404

11.475

Fin. instellingen (excl. verz.)

Computerservice en informatietechnologie Speur- en ontwikkelingswerk Overige zakelijke dienstverlening

41

81

79

939

1.699

1.820

2.202

3.566

4.529

28.551

41.969

34.735

Openbaar bestuur, overheid

113

92

74

11.258

11.623

12.053

Onderwijs

545

594

728

16.694

19.539

20.244

1.227

1.174

1.323

23.756

28.891

32.665

15

21

16

461

556

479

Werkgevers-, werknemers- beroepsorg.

228

236

228

2.463

3.459

3.206

Cultuur, sport en recreatie

666

934

1.292

3.058

4.221

4.965

Overige dienstverlening

402

394

512

1.246

1.341

1.520

12.522

14.864

17.189

173.847

Gezondheids- en welzijnszorg Milieudienstverlening

Utrecht

214.926 199.936

Bron: PAR


59

9. Ontwikkeling aantal banen in de zakelijke dienstverlening per wijk en subwijk, 2001-2006 groei 2001

2002

2003

2004

2005

2006

01-06

West

6.913

6.397

5.977

5.622

4.931

4.890

-2.023

Noordwest

3.395

3.691

3.078

2.252

2.370

2.728

-667

Overvecht

2.645

2.774

1.826

1.727

1.944

2.376

-269

Noordoost

2.634

2.600

2.719

2.491

2.447

2.501

-133

Oost

15.983

15.455

15.228

10.644

10.569

10.744

-5.239

Binnenstad

11.390

12.582

12.238

11.856

10.604

10.064

-1.326

Zuid

1.054

920

1.041

952

935

888

-166

Zuidwest

8.150

7.488

5.730

5.542

5.725

5.714

-2.436

607

735

1.920

7.402

8.481

8.970

8.363

Leidsche Rijn Vleuten-De Meern

2.868

2.470

2.503

2.052

1.709

1.880

-988

55.639

55.112

52.260

50.540

49.715

50.755

-4.884

269

302

297

269

272

267

-2


5.161

4.854

5.063

4.674

4.322

4.118

-1.043


Utrecht Lombok, Leidseweg

1.483

1.241

617

679

337

505

-978

Zuilen-West

902

865

749

629

719

807

-95

Zuilen-Noord/Oost

124

191

180

169

159

165

41

1.383

1.600

1.159

585

646

852

-531


986

1.035

990

869

846

904

-82


377

403

306

317

270

433

56


445

591

280

311

354

322

-123

Amazonedreef

410

384

244

227

224

215

-195

1.413

1.396

996

872

1.096

1.406

-7

566

565

697

698

758

728

162

1.664

1.672

1.650

1.458

1.346

1.430

-234

404

363

372

335

343

343

-61

4.257

4.099

3.829

3.640

3.437

3.431

-826

825

712

814

707

807

806

-19

10.901

10.644

10.585

6.297

6.325

6.507

-4.394


4.947

4.551

4.283

3.952

4.023

3.652

-1.295


Pijlsweerd

Zambesidreef, Tigrisdreef Votulast Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt Tuindorp, Voordorp Oudwijk, Buiten Wittevrouwen Abstede, Gansstraat Wilhelminapark, Rijnsweerd

6.443

8.031

7.955

7.904

6.581

6.412

-31


350

294

345

366

345

289

-61


103

91

141

144

153

178

75

Lunetten

601

535

555

442

437

421

-180

Kanaleneiland

752

695

410

349

292

389

-363

Transwijk

4.538

3.873

2.997

2.870

3.149

3.383

-1.155


2.860

2.920

2.323

2.323

2.284

1.942

-918

607

735

1.920

7.402

8.481

8.970

8.363

Leidsche Rijn Veldhuizen, Vleuterweide De Meern, Rijnenburg Vleuten, Haarzuilens Bron: PAR

60


50

93

107

116

153

208

158

2.573

2.039

2.026

1.547

1.304

1.461

-1.112

245

338

370

389

252

211

-34

10. Aantal vestigingen dagelijkse goederen per 1.000 inwoners, per wijk en subwijk, 2001-2006 vestigingen 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2006

West

2,7

2,6

2,5

2,3

2,2

2,2

58

Noordwest

1,9

2,0

2,1

2,0

2,0

1,8

72

Overvecht

2,0

1,9

1,8

1,8

1,8

1,8

56

Noordoost

1,8

1,8

1,8

1,6

1,5

1,5

52

Oost

2,0

1,6

1,5

1,4

1,5

1,6

45

Binnenstad

6,6

6,7

7,3

6,7

6,3

6,1

96

Zuid

1,4

1,2

1,1

1,3

1,1

1,1

30

Zuidwest

1,8

1,7

1,5

1,4

1,5

1,4

48

Leidsche Rijn

0,7

0,5

0,5

0,5

0,7

0,6

9

Vleuten-De Meern

1,2

1,0

1,0

1,1

1,1

0,9

28

Utrecht

2,1

2,0

2,0

1,9

1,8

1,8

494

Lombok, Leidseweg

4,9

4,7

4,7

4,3

4,2

4,4

37


1,8

1,7

1,6

1,5

1,3

1,1

12


1,2

1,2

1,3

1,1

1,1

1,2

9

Zuilen-West

2,6

2,6

2,6

2,4

2,1

1,9

20

Zuilen-Noord/Oost

0,7

1,2

1,2

1,1

1,2

1,1

13

Pijlsweerd

2,2

2,2

2,2

2,4

3,1

3,0

16


2,4

2,2

2,3

2,2

2,1

1,8

23


4,8

4,8

4,6

4,2

3,9

3,6

23


1,3

1,3

0,9

1,3

0,9

1,0

9

Amazonedreef

1,5

1,5

1,5

1,6

1,6

1,6

10


1,0

0,8

0,9

0,9

1,3

1,4

14

Votulast

2,1

2,1

2,1

2,2

2,0

2,0

23


1,8

1,6

1,5

1,2

1,2

1,1

10

Tuindorp, Voordorp

1,6

1,6

1,6

1,3

1,3

1,4

19


3,3

3,0

2,7

2,6

2,6

2,6

23

Abstede, Gansstraat

0,9

0,8

0,7

0,7

0,7

0,7

6


1,7

1,1

1,2

1,1

1,3

1,5

16

24,4

23,8

25,5

23,9

23,8

22,1

67


2,5

2,7

3,0

2,6

2,1

2,3

29


2,2

1,9

1,6

2,0

1,9

2,0

16


1,1

1,0

1,0

0,9

0,7

0,6

4

Lunetten

1,0

0,9

0,9

0,9

0,8

0,9

10

Kanaleneiland

1,8

1,8

1,8

1,7

1,8

1,8

28

Transwijk

1,1

0,7

0,2

0,2

0,6

0,4

2


2,1

1,9

1,6

1,4

1,4

1,4

18

Leidsche Rijn

0,7

0,5

0,5

0,5

0,7

0,6

9


0,6

0,2

0,4

0,5

0,4

0,4

4


1,0

1,1

1,1

1,3

1,4

1,2

13


1,7

1,4

1,4

1,4

1,4

1,4

11


Bron: PAR


61

11. Aandeel banen naar voltijd/deeltijd en man/vrouw, per wijk en subwijk, 2006 voltijd

deeltijd

man

vrouw

West

93,2

6,8

71,3

28,7

Noordwest

84,9

15,1

53,3

46,7

Overvecht

80,1

19,9

47,6

52,4

Noordoost

82,8

17,2

50,2

49,8

Oost

87,4

12,6

47,3

52,7

Binnenstad

84,7

15,3

51,4

48,6

Zuid

85,6

14,4

48,7

51,3

Zuidwest

93,9

6,1

56,1

43,9

Leidsche Rijn

97,3

2,7

74,4

25,6

Vleuten-De Meern

87,8

12,2

62,8

37,2

Utrecht

88,5

11,5

55,9

44,1

Lombok, Leidseweg

86,5

13,5

53,5

46,5


93,7

6,3

75,7

24,3


93,3

6,7

53,1

46,9

Zuilen-West

78,2

21,8

53,5

46,5

Zuilen-Noord/Oost

83,4

16,6

52,9

47,1

Pijlsweerd

93,5

6,5

49,1

50,9


82,6

17,4

57,3

42,7


77,4

22,6

40,7

59,3


67,6

32,4

29,4

70,6

Amazonedreef

90,0

10,0

36,3

63,7


85,1

14,9

66,3

33,7

Votulast

87,1

12,9

55,1

44,9


84,4

15,6

48,9

51,1

Tuindorp, Voordorp

74,9

25,1

45,6

54,4


86,1

13,9

47,0

53,0

Abstede, Gansstraat

81,6

18,4

42,7

57,3


88,9

11,1

48,2

51,8


82,2

17,8

50,9

49,1


86,8

13,2

51,8

48,2


89,3

10,7

55,7

44,3


82,7

17,3

42,8

57,2

Lunetten

83,9

16,1

45,4

54,6

Kanaleneiland

89,4

10,6

38,2

61,8

Transwijk

93,9

6,1

60,7

39,3


95,7

4,3

58,6

41,4

Leidsche Rijn

97,3

2,7

74,4

25,6


78,4

21,6

52,6

47,4


90,9

9,1

65,9

34,1


79,7

20,3

54,9

45,1

Bron: PAR

62


12. Herkomst van arbeidskrachten in 2006 (%), per wijk en per subwijk binnen de van buiten

rand

noord

midden

zuid

rest prov.

4,4

3,2

20,4

0,6

12

17,6

3,9

1,6

13,1

0,3

9,2

21,6

4,0

2,5

17,5

0,5

11,7

42,9

15,4

3,7

1,7

12,9

0,3

8,9

39,4

60,6

22,3

4,9

2,1

18,1

0,3

12,9

Binnenstad

40,0

60,0

19,0

5,0

2,8

21,5

0,5

11,2

Zuid

47,3

52,7

20,1

3,5

2,1

13,6

0,5

12,8

Zuidwest

31,1

68,9

19,2

6,4

3,8

26,9

0,9

11,7

Leidsche Rijn

23,2

76,8

13,4

9,1

5,1

37,1

1,6

10,5

Vleuten-De Meern

48,3

51,7

15,9

4,8

2,8

15,7

0,7

11,8

Utrecht

39,1

60,9

19,6

5,2

2,9

21

0,6

11,6

Lombok, Leidseweg

59,0

41,0

14,1

4,2

1,7

12,5

0,3

8,3


34,6

65,4

23,3

4,4

3,4

21,1

0,6

12,6


43,6

56,4

19,2

4,7

2,7

19,1

0,5

10,3

Zuilen-West

55,1

44,9

18,5

3,3

1,5

13,2

0,3

8,1

Zuilen-Noord/Oost

64,6

35,4

12,9

2,8

1,4

9,5

0,1

8,7

Pijlsweerd

49,7

50,3

19,2

5,0

1,8

14,3

0,4

9,6


53,7

46,3

17,3

3,8

1,7

13,4

0,2

9,8


56,2

43,8

19,2

2,5

1,6

11,4

0,2

8,9


37,0

63,0

20,0

5,4

3,1

22,2

0,6

11,6

Amazonedreef

41,3

58,7

25,8

2,8

1,8

13,0

0,2

15,0


41,1

58,9

21,8

4,1

2,8

18,5

0,5

11,3

Votulast

57,4

42,6

14,0

3,8

1,6

13,6

0,3

9,3


53,9

46,1

16,5

4,4

2,1

13,7

0,5

9,0

Tuindorp, Voordorp

60,8

39,2

15,6

2,6

1,4

11,0

0,3

8,2


48,2

51,8

18,5

5,4

2,0

15,0

0,3

10,6

Abstede, Gansstraat

43,1

56,9

23,0

3,1

2,3

16,9

0,3

11,3


36,8

63,2

22,9

5,1

2,1

19,0

0,3

13,7


42,8

57,2

19,5

4,7

2,4

19,7

0,3

10,4


37,6

62,4

18,5

5,2

3,2

23,0

0,6

11,9


48,2

51,8

23,3

2,1

1,3

10,9

0,2

14,0


53,9

46,1

17,8

3,3

1,8

13,1

0,2

9,8

Lunetten

44,9

55,1

18,4

4,6

2,8

15,7

0,8

12,8

Kanaleneiland

41,5

58,5

24,5

2,9

2,2

15,5

0,4

13,1

Transwijk

30,7

69,3

20,8

7,1

3,6

25,3

0,6

11,9


27,2

72,8

15,2

7,1

4,6

33,5

1,5

10,9

Leidsche Rijn

23,2

76,8

13,4

9,1

5,1

37,1

1,6

10,5


64,4

35,6

13,4

2,1

1,6

8,3

0,2

9,9


34,8

65,2

17,7

7,4

4,1

22,7

1,2

12,0


62,2

37,8

14,3

1,7

0,7

7,0

0,2

13,9

stad

Utrecht

gemeente

West

37,3

62,7

22,2

Noordwest

54,3

45,7

Overvecht

42,2

57,8

Noordoost

57,1

Oost

G3 Nederland Nederland Nederland

Utrecht

Bron: PAR


63

13. Aantal banen per 100 inwoners, per wijk en subwijk, 2001-2006

West

2002

2003

2004

2005

2006

138,8

136,3

122,1

115,8

108,2

105,4

Noordwest

25,4

26,4

25,0

20,0

20,4

21,9

Overvecht

53,0

50,7

47,0

46,0

45,6

46,8

Noordoost

27,7

26,7

26,6

24,4

24,6

25,0

Oost

179,7

181,2

180,2

160,5

156,6

149,0

Binnenstad

281,0

277,1

272,5

269,5

251,0

241,5

21,4

21,2

20,4

20,5

20,3

20,6

108,7

107,2

97,9

91,7

89,1

88,2

Leidsche Rijn

69,1

44,1

52,0

119,8

115,3

104,6

Vleuten-De Meern

47,7

39,0

38,9

36,9

33,6

32,9

Utrecht

83,8

80,9

77,5

75,3

72,9

71,1

Lombok, Leidseweg

21,4

21,2

21,2

20,7

19,2

18,8

Zuid Zuidwest


280,0

276,4

247,1

233,3

217,9

212,0


76,5

70,4

57,4

55,0

52,4

51,2

Zuilen-West

24,7

22,6

20,9

20,0

20,5

20,9

8,5

9,5

10,0

9,8

9,9

9,7

Pijlsweerd

67,9

76,7

71,0

41,1

41,2

50,8


24,1

24,4

22,7

20,6

21,6

22,3


77,5

81,3

63,5

59,2

55,5

32,8


29,3

26,1

26,7

27,9

26,3

44,6

Amazonedreef

45,1

40,2

41,9

42,3

40,9

40,4


62,8

59,0

57,4

55,8

59,0

61,7

Votulast

33,1

31,4

30,7

25,9

27,0

26,6


34,0

34,7

35,0

33,8

33,4

34,1

Tuindorp, Voordorp

18,7

17,2

17,4

16,8

16,5

17,5


88,7

86,2

82,1

78,9

76,4

73,1

Abstede, Gansstraat

65,2

69,4

67,0

63,2

63,9

66,0


352,7

352,0

357,2

310,9

298,4

276,9


704,4

678,9

660,1

625,5

599,0

569,1


181,2

182,5

180,8

185,1

167,7

163,7

29,6

29,9

26,7

27,8

24,5

24,1

9,7

9,8

10,2

10,2

10,2

11,2

Lunetten

23,2

22,2

22,3

21,6

23,3

23,6

Kanaleneiland

32,3

32,9

30,6

29,3

30,0

32,2

421,5

403,1

349,1

290,2

264,4

252,8


87,0

90,5

89,5

90,2

89,5

88,5

Leidsche Rijn

69,1

44,1

52,0

119,8

115,3

104,6

8,6

6,6

7,5

9,0

8,8

8,2


78,1

70,1

72,3

66,4

63,6

67,2


23,5

23,2

22,0

23,2

21,1

21,0

Zuilen-Noord/Oost

Oud-Hoograven, Tolsteeg Nieuw-Hoograven, Bokkenbuurt

Transwijk


Bron: PAR

64

2001


14. Kenmerken werkzoekenden in aandelen potentiële beroepsbevolking, per wijk/subwijk (%), 2007 totaal

15-26 jaar

lage opleid.

> 1 jaar

> 3 jaar

Turk./ Mar.

West

4,4

1,4

40,1

65,5

33,6

12,3

Noordwest

6,4

2,4

51,6

70,0

36,5

13,2

Overvecht

10,3

4,6

50,1

74,6

42,4

14,4

Noordoost

3,3

0,9

20,4

62,5

30,5

13,4

Oost

2,7

0,6

28,7

60,7

29,3

10,1

Binnenstad

3,4

0,9

27,4

60,5

28,5

14,0

Zuid

5,3

2,0

40,5

66,6

32,4

14,7

Zuidwest

7,4

2,7

56,9

68,4

35,5

13,6

Leidsche Rijn

3,8

1,2

39,1

57,8

23,3

8,7

Vleuten-De Meern

2,9

0,8

33,0

63,6

26,2

6,6

Utrecht

5,1

1,8

43,7

67,5

34,5

13,1

Lombok, Leidseweg

4,9

1,4

38,9

66,3

37,1

11,7


4,4

1,4

45,2

63,4

31,6

12,0


3,7

1,4

31,7

68,3

31,7

15,6

Zuilen-West

4,8

1,7

46,4

68,1

32,9

12,5

Zuilen-Noord/Oost

8,4

3,9

54,6

71,5

37,4

14,4

Pijlsweerd

5,6

1,6

49,6

67,1

36,3

12,3


6,3

2,4

52,4

70,7

37,9

12,0


6,6

3,1

42,7

71,2

41,7

10,0


12,4

5,0

54,8

76,3

43,6

15,2

Amazonedreef

10,1

4,5

48,1

75,4

41,8

14,2


11,1

5,4

49,6

74,0

41,8

15,9

Votulast

4,1

1,3

26,6

65,6

31,3

13,9


3,0

0,7

17,2

62,1

32,3

16,7

Tuindorp, Voordorp

2,6

0,7

13,6

58,0

27,6

9,4


2,9

0,7

21,6

57,2

28,4

12,7

Abstede, Gansstraat

3,8

1,0

39,4

62,8

30,5

10,3


1,7

0,3

19,2

61,6

28,5

7,1


2,3

0,6

21,0

54,8

22,6

x


3,7

1,0

28,4

61,3

29,3

14,7


3,0

0,6

34,3

60,6

33,1

9,4


9,8

4,5

54,2

67,1

32,9

15,6

Lunetten

4,7

1,7

29,4

68,5

31,7

14,6

11,7

4,4

62,0

70,4

36,3

14,0

Transwijk

4,0

0,8

45,6

60,3

33,1

6,6


4,1

2,0

45,8

65,1

34,0

13,9

Leidsche Rijn

3,8

1,2

39,1

57,8

23,3

8,7


3,2

0,9

34,5

61,9

25,5

7,0


2,7

0,7

34,4

66,7

27,9

4,4


2,5

0,9

27,0

63,1

25,4

5,9

Kanaleneiland

Bron: Centrum Werk en Inkomen


65

15. Aantallen werkzoekenden naar diverse kenmerken, per wijk/subwijk, 2007 totaal

15-26 jaar

lage opleid.

> 1 jaar

> 3 jaar

Turk./ Mar.

883

92

354

578

297

297

Noordwest

1.979

238

1.022

1.386

722

522

Overvecht

2.119

265

1.061

1.581

899

829

Noordoost

859

69

175

537

262

102

Oost

628

60

180

381

184

47

Binnenstad

478

40

131

289

136

42

Zuid

1.030

113

417

686

334

275

Zuidwest

West

1.776

204

1.011

1.214

631

953

Leidsche Rijn

443

21

173

256

103

105

Vleuten-De Meern

615

29

203

391

161

62

10.815

1.131

4.728

7.300

3.730

3.234

Lombok, Leidseweg

329

36

128

218

122

131


374

41

169

237

118

120


180

15

57

123

57

46

Zuilen-West

401

47

186

273

132

70

Zuilen-Noord/Oost

720

92

393

515

269

261

Pijlsweerd

240

23

119

161

87

67


618

76

324

437

234

124


309

44

132

220

129

98


708

76

388

540

309

301

Amazonedreef

366

39

176

276

153

119


736

106

365

545

308

311

Votulast

384

34

102

252

120

73


232

16

40

144

75

15

Tuindorp, Voordorp

243

19

33

141

67

14


208

16

45

119

59

15

Abstede, Gansstraat

269

32

106

169

82

24


151

12

29

93

43

8

62

7

13

34

14

3


416

33

118

255

122

39


175

10

60

106

58

22


426

60

231

286

140

205

Lunetten

429

43

126

294

136

48

1.219

161

756

858

443

804

Transwijk

136

9

62

82

45

27


421

34

193

274

143

122

Leidsche Rijn

443

21

173

256

103

105

31013

13

107

192

79

53


183

9

63

122

51

5


122

7

33

77

31

4

Utrecht


Kanaleneiland



66


16. Werkzoekenden 2002-2007, per wijk en subwijk 2002 West

2003

2004

2005

2006

2007

2006-2007

850

1.104

1.295

1.242

1.206

883

-323

Noordwest

1.875

2.216

2.705

2.583

2.611

1.979

-632

Overvecht

1.689

2.199

2.518

2.526

2.653

2.119

-534

Noordoost

789

966

1.183

1.161

1.101

859

-242

Oost

674

755

844

825

839

628

-211

Binnenstad

514

563

638

643

600

478

-122

Zuid

945

1.085

1.264

1.291

1.327

1.030

-297

Zuidwest

1.592

1.880

2.102

2.169

2.226

1.776

-450

Leidsche Rijn

128

267

363

438

495

443

-52

Vleuten-De Meern

341

442

577

628

694

615

-79

9.397

11.517

13.498

13.536

13.761

10.815

-2.946

Lombok, Leidseweg

355

436

516

487

455

329

-126


342

467

543

531

514

374

-140


153

201

236

224

237

180

-57

Zuilen-West

334

401

544

500

501

401

-100

Zuilen-Noord/Oost

690

770

933

914

939

720

-219

Pijlsweerd

240

304

368

341

327

240

-87


611

741

860

828

844

618

-226


262

348

432

417

438

309

-129


580

734

824

844

856

708

-148

Amazonedreef

263

359

408

407

449

366

-83


584

758

854

858

910

736

-174

Votulast

382

439

532

553

501

384

-117


223

278

341

307

292

232

-60

Tuindorp, Voordorp

184

249

310

301

308

243

-65


232

224

274

282

266

208

-58

Abstede, Gansstraat

281

316

356

324

349

269

-80


161

215

214

219

224

151

-73

85

90

104

96

78

62

-16


429

473

534

547

522

416

-106


147

183

242

247

241

175

-66


408

478

510

520

530

426

-104

Lunetten

390

424

512

524

556

429

-127

1.069

1.268

1.356

1.421

1.488

1.219

-269

Transwijk

105

136

162

188

180

136

-44


418

476

584

560

558

421

-137

Leidsche Rijn

128

267

363

438

495

443

-52


115

141

188

252

340

310

-30


124

165

229

216

211

183

-28


102

136

160

160

143

122

-21

Utrecht


Kanaleneiland



67

17. Werkzoekendenpercentages 2002-2007 per wijk en per subwijk 2002

2004

2005

2006

2007

2006-2007

West

4,6

5,8

6,7

6,3

6,1

4,4

-27,9

Noordwest

6,2

7,5

9,0

8,6

8,5

6,4

-24,7

Overvecht

8,6

10,9

12,4

12,3

12,8

10,3

-19,5

Noordoost

3,1

3,8

4,6

4,5

4,2

3,3

-21,4

Oost

3,1

3,5

3,8

3,7

3,7

2,7

-27,0

Binnenstad

4,0

4,3

4,8

4,7

4,4

3,4

-22,7

Zuid

5,0

5,7

6,6

6,7

6,9

5,3

-23,2

Zuidwest

7,5

8,7

9,3

9,5

9,5

7,4

-22,1

Leidsche Rijn

2,7

4,2

4,9

4,9

5,0

3,8

-24,0

Vleuten-De Meern

2,1

2,6

3,4

3,5

3,6

2,9

-19,4

Utrecht

5,0

6,0

6,9

6,7

6,7

5,1

-23,9

Lombok, Leidseweg

5,5

6,6

7,8

7,4

6,8

4,9

-27,9


4,4

5,8

6,7

6,5

6,2

4,4

-29,0


3,6

4,6

5,2

4,7

4,9

3,7

-24,5

Zuilen-West

4,4

5,3

6,9

6,2

6,1

4,8

-21,3

Zuilen-Noord/Oost

8,0

9,5

11,4

11,1

11,1

8,4

-24,3

Pijlsweerd

5,6

7,1

8,6

8,2

7,6

5,6

-26,3


6,3

7,7

8,9

8,4

8,6

6,3

-26,7


5,8

7,6

9,4

8,9

9,3

6,6

-29,0

11,1

13,6

15,2

15,5

15,2

12,4

-18,4

Amazonedreef

7,4

10,0

11,2

11,1

12,3

10,1

-17,9


9,0

11,4

12,9

12,8

13,5

11,1

-17,8

Votulast

4,3

4,9

5,8

6,0

5,4

4,1

-24,1


3,0

3,7

4,5

4,1

3,9

3,0

-23,1

Tuindorp, Voordorp

2,1

2,8

3,4

3,3

3,3

2,6

-21,2


3,4

3,2

3,9

4,0

3,7

2,9

-21,6

Abstede, Gansstraat

4,2

4,6

5,0

4,5

4,9

3,8

-22,4


2,0

2,7

2,6

2,6

2,6

1,7

-34,6


3,4

3,5

4,0

3,6

2,9

2,3

-20,7


4,2

4,5

5,0

5,0

4,7

3,7

-21,3


2,7

3,3

4,3

4,4

4,2

3,0

-28,6


9,3

10,7

11,4

11,5

12,0

9,8

-18,3


Lunetten

4,4

4,7

5,6

5,8

6,2

4,7

-24,2

11,0

12,8

13,4

14,1

14,7

11,7

-20,4

Transwijk

4,2

5,3

5,4

5,9

5,5

4,0

-27,3


4,6

5,2

6,1

5,9

5,6

4,1

-26,8

Leidsche Rijn

2,7

4,2

4,9

4,9

5,0

3,8

-24,0


2,5

2,8

3,7

4,1

4,5

3,2

-28,9


1,8

2,4

3,3

3,1

3,1

2,7

-12,9


2,0

2,7

3,2

3,2

2,9

2,5

-13,8

Kanaleneiland


68

2003


Bijlage 2: De economie op de werklocaties 1.

Ontwikkeling aantal banen per bedrijventerrein en kantoorlocatie, 2001-2006

2.

Ontwikkeling aantal vestigingen per bedrijventerrein en kantoorlocatie, 2001-2006

3.

Vestigingen naar grootteklasse per bedrijventerrein en kantoorlocatie, in procenten, 2006

4.

Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie,in % (obv aantal banen), 2006

5.

Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie, in % (obv aantal vestigingen), 2006

6.

Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie, aantal banen, 2006

7.

Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie, aantal vestigingen, 2006

8.

Ontwikkeling banen zakelijke dienstverlening per bedrijventerrein/kantoorlocatie, 2001-2006

9.

Aandeel banen naar voltijd/deeltijd en man/vrouw per bedrijventerrein en kantoorlocatie, 2006

10. Herkomst van arbeidskrachten in 2006 (%) per bedrijventerrein en kantoorlocatie


69

1. Ontwikkeling aantal banen per bedrijventerrein en kantoorlocatie, 2001-2006 Bedrijventerreinen

2001

2002

2003

2004

2005

2006

groei 2001-2006

23.630

22.988

19.338

18.125

17.205

16.864

-6.766

Cartesiusweg e.o.

2.227

2.329

2.806

2.901

2.605

2.862

635

Overvecht

4.683

4.702

4.619

4.429

4.707

4.883

200

15.300

13.888

12.438

10.943

10.219

10.210

-5.090

561

631

2.037

9.361

10.381

10.757

10.196

Lageweide

Kanaleneiland Nieuwerijn, Papendorp Strijkviertel Oudenrijn De Wetering

159

150

150

159

160

196

37

6.294

5.327

5.544

4.953

4.743

5.098

-1.196

244

333

503

631

994

1.100

856

0

0

0

0

0

0

0

161.819 160.560 157.965 151.957 149.698 147.954

-13.865

Haarrijn overig Utrecht Kantoorlocaties

2001

2002

2003

2004

2005

2006

groei 2001-2006

Stationsgebied e.o.

32.347

32.178

31.524

32.402

30.793

29.729

-2.618

Binnenstad

18.819

18.324

18.550

18.035

17.873

17.911

-908

Oost

19.028

18.786

18.845

18.405

18.166

17.992

-1.036

Rijnsweerd

15.097

14.895

14.184

9.872

9.322

7.705

-7.392

Kanaleneiland

27.244

25.760

22.859

21.407

20.296

20.417

-6.827

Papendorp

561

631

2.037

9.361

10.381

10.757

10.196

Overvecht

15.597

15.163

14.229

14.086

14.024

14.429

-1.168

Lageweide

25.857

25.317

22.144

21.026

19.810

19.726

-6.131

Oudenrijn overig Utrecht Utrecht

6.294

5.327

5.544

4.953

4.743

5.098

-1.196

54.073

54.527

55.484

53.912

55.304

56.160

2.087

214.926 210.917 205.410 203.469 200.722 199.936

-14.990

Bron: PAR

70


2. Ontwikkeling aantal vestigingen per bedrijventerrein en kantoorlocatie, 2001-2006 Bedrijventerreinen

2001

2002

2003

2004

2005

2006

groei 2001-2006

Lageweide

696

665

658

651

674

656

-40

Cartesiusweg e.o.

121

118

122

122

126

141

20

Overvecht

222

220

247

257

295

283

61

Kanaleneiland

356

340

320

328

307

295

-61

28

24

35

48

64

64

36

Nieuwerijn, Papendorp Strijkviertel Oudenrijn

24

25

21

20

21

28

4

231

225

216

225

233

230

-1

8

13

18

24

28

46

38

De Wetering Haarrijn overig Utrecht

0

0

0

0

0

0

0

13.177

13.427

13.738

14.045

14.712

15.444

2.267

Kantoorlocaties Stationsgebied e.o.

groei 2001-2006 977

950

926

936

943

929

-48

Binnenstad

2.113

2.110

2.112

2.105

2.179

2.237

124

Oost

2.160

2.110

2.144

2.188

2.297

2.379

219

Rijnsweerd

200

205

203

217

227

236

36

Kanaleneiland

967

951

927

944

918

916

-51

Papendorp

28

24

35

48

64

64

36

Overvecht

1.055

1.086

1.094

1.118

1.196

1.199

144

Lageweide

817

783

780

773

800

797

-20

Oudenrijn overig Utrecht Utrecht

231

225

216

225

233

230

-1

6.315

6.613

6.938

7.166

7.603

8.200

1.885

14.864

15.058

15.376

15.721

16.461

17.189

2.325

Bron: PAR


71

3. Vestigingen naar grootteklasse per bedrijventerrein en kantoorlocatie, in procenten, 2006 0 t/m 4

5 t/m 19

20 t/m 49

meer dan

banen

banen

banen

50 banen

aantal vestigingen

Lageweide

44,8

25,3

17,8

11,9

656

Cartesiusweg e.o.

63,8

19,9

7,1

9,2

141

Overvecht

46,6

35,7

10,2

7,4

283

Kanaleneiland

40,0

31,9

13,6

14,6

295


28,1

28,1

14,1

29,7

64

Strijkviertel

78,6

10,7

7,1

3,6

28

Oudenrijn

40,0

37,4

15,2

7,4

230

De Wetering

32,6

39,1

13,0

15,2

46

-

-

-

-

0

80,1

13,4

3,6

2,8

15.444

0 t/m 4

5 t/m 19

20 t/m 49

meer dan

banen

banen

banen

50 banen

Stationsgebied e.o.

62,8

22,2

6,2

8,8

929

Binnenstad

71,7

21,3

4,5

2,4

2.237

Oost

77,9

15,8

3,6

2,7

2.379

Rijnsweerd

71,2

13,6

7,6

7,6

236

Kanaleneiland

61,6

21,0

8,0

9,5

916

Papendorp

28,1

28,1

14,1

29,7

64

Overvecht

70,1

19,8

5,8

4,3

1.199

Lageweide

48,2

24,3

15,9

11,4

797

Oudenrijn

40,0

37,4

15,2

7,4

230

overig Utrecht

86,0

9,4

2,8

1,9

8.200

Utrecht

76,5

15,1

4,7

3,7

17.189

Bedrijventerreinen


Kantoorlocaties

Bron: PAR

72


aantal vestigingen

4. Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie, in procenten (obv aantal banen), 2006

Bedrijventerreinen

landbouw industrie

groot-

transport

en

en

finan-

over-

ciële zakelijke

bouwnij-

detail-

commu- instellin-

verheid

handel

horeca

nicatie

gen verlening

16,0

29,4

1,1

12,5

4,6

heidsin-

dienst- stelling-

onderwijsin- gezondstelling-

heids-

overige

zorg sectoren

en

en

19,2

0,5

0,1

2,3

1,4

Lageweide

0,2

12,8

Cartesiusweg e.o.

0,0

30,4

9,7

12,4

0,1

12,5

0,0

9,5

0,0

0,1

7,0

18,2

Overvecht

0,6

11,6

15,3

24,1

0,1

2,9

0,1

27,3

0,0

7,9

7,4

2,8

Kanaleneiland

0,0

7,9

2,0

20,3

0,8

11,3

12,2

28,5

5,1

2,1

5,9

4,0


0,0

2,5

1,5

15,7

0,3

5,2

0,0

72,9

0,0

0,0

1,6

0,2

Strijkviertel

0,0

15,8

44,9

10,7

0,0

0,5

0,0

26,5

0,0

1,0

0,0

0,5

Oudenrijn

0,0

9,5

8,0

40,3

0,4

4,9

13,5

16,9

0,0

0,0

3,5

3,0

De Wetering

0,0

17,3

10,5

19,5

0,0

16,3

0,0

36,5

0,0

0,0

0,0

0,0

0,1

2,3

1,8

9,9

4,2

4,4

6,8

22,9

7,7

13,3

20,8

5,9

over-

onder-

ciële zakelijke

heidsin-


Kantoorlocaties

landbouw industrie

groot-

transport

en

en

bouwnij-

detail-

verheid

handel

horeca

nicatie

finan-

commu- instellin-

dienst- stelling-

gen verlening

wijsin- gezondstelling-

en

en

Stationsgebied e.o.

0,0

1,4

1,4

8,4

4,0

14,8

22,7

23,0

15,9

1,7

Binnenstad

0,0

1,1

0,4

18,7

14,5

0,8

1,0

25,8

3,2

Oost

0,0

1,4

1,1

6,4

2,1

5,3

2,9

36,2

2,4

Rijnsweerd

0,0

0,1

2,4

0,3

1,2

0,1

19,9

45,8

13,2

Kanaleneiland

0,0

4,1

1,4

13,5

1,1

6,0

9,5

20,2

13,8

Papendorp

0,0

2,5

1,5

15,7

0,3

5,2

0,0

72,9

0,0

Overvecht

0,2

6,9

6,1

16,9

1,0

1,8

0,4

16,2

2,4

Lageweide

0,2

15,4

15,0

27,0

0,9

12,5

3,9

17,8

0,4

Oudenrijn

0,0

9,5

8,0

40,3

0,4

4,9

13,5

16,9

0,0

overig Utrecht

0,2

4,1

3,1

10,7

2,9

1,7

0,6

18,8

3,7

Utrecht

0,1

4,4

3,7

13,6

3,3

5,6

6,4

25,4

6,0

10,1

heids-

overige

zorg sectoren

3,4

3,4

13,5

9,3

11,7

6,7

27,9

7,6

8,8

1,6

6,6

6,8

18,6

5,1

0,0

1,6

0,2

9,3

35,9

3,0

0,1

3,0

3,8

0,0

3,5

3,0

22,6

26,6

5,0

16,3

5,1

Bron: PAR


73

5. Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie, in procenten (obv aantal vestigingen), 2006

Bedrijventerreinen

landbouw industrie

groot-

transport

en

en

bouwnij-

detail-

verheid

handel

horeca

nicatie

finan-

over-

ciële zakelijke

commu- instellin-

heidsin-

dienst- stelling-

gen verlening


en

en

heids-

overige

zorg sectoren

Lageweide

0,3

10,2

8,1

35,7

2,1

7,0

0,9

29,3

0,2

1,1

1,4

3,8

Cartesiusweg e.o.

0,7

12,1

17,0

22,7

0,7

4,3

0,7

21,3

1,4

2,1

1,4

15,6

Overvecht

1,1

9,9

12,7

42,8

1,1

1,8

1,1

21,9

0,0

1,1

2,5

4,2

Kanaleneiland

0,0

9,2

3,7

34,2

4,7

4,1

2,0

28,8

2,0

3,1

6,1

2,0


0,0

12,5

6,3

10,9

7,8

10,9

1,6

45,3

0,0

0,0

3,1

1,6

Strijkviertel

0,0

7,1

25,0

32,1

0,0

3,6

0,0

25,0

0,0

3,6

0,0

3,6

Oudenrijn

0,4

8,3

8,7

38,3

1,7

8,3

3,5

23,5

0,0

0,0

3,5

3,9

De Wetering

0,0

15,2

8,7

47,8

0,0

10,9

0,0

17,4

0,0

0,0

0,0

0,0

0,4

3,4

6,1

18,7

5,8

3,0

1,5

35,1

0,4

4,6

8,3

12,8

over-

onder-

ciële zakelijke

heidsin-


Kantoorlocaties

landbouw industrie

transport

en

en

bouwnij-

detail-

verheid

handel

horeca

nicatie

finan-

commu- instellin-

dienst- stelling-

gen verlening


en

en

Stationsgebied e.o.

0,1

2,4

2,7

25,0

12,3

5,0

2,9

30,0

2,0

2,8

Binnenstad

0,0

3,2

1,8

28,3

12,5

1,4

0,8

28,4

0,2

Oost

0,3

3,2

3,4

11,4

3,7

1,7

2,3

44,9

0,2

Rijnsweerd

0,4

1,7

1,3

5,9

3,4

2,1

4,7

57,6

1,3

Kanaleneiland

0,0

5,3

5,5

27,3

5,3

3,9

1,6

26,1

1,6

Papendorp

0,0

12,5

6,3

10,9

7,8

10,9

1,6

45,3

Overvecht

0,5

4,5

10,0

28,8

3,3

4,0

1,3

21,8

Lageweide

0,4

10,5

9,7

33,4

1,9

6,5

0,9

Oudenrijn

0,4

8,3

8,7

38,3

1,7

8,3

overig Utrecht

0,6

3,9

8,3

17,0

4,2

3,3

Utrecht

0,4

4,1

6,4

20,4

5,5

3,2

Bron: PAR

74

groot-


heids-

overige

zorg sectoren

5,3

9,6

3,0

5,6

14,9

4,1

12,4

12,5

3,8

5,5

12,3

5,0

10,4

7,9

0,0

0,0

3,1

1,6

0,2

6,3

9,8

9,7

27,9

0,4

1,3

1,4

5,9

3,5

23,5

0,0

0,0

3,5

3,9

1,2

36,1

0,3

4,9

7,4

12,8

1,5

34,2

0,4

4,2

7,7

11,9

6. Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie, aantal banen, 2006 transport en

groot- en

Bedrijventerreinen Lageweide Cartesiusweg e.o.

bouwnij-

detail-

finan-

over-

onder-

ciële

zakelijke

heidsin-

wijsin-

gezond-

commu- instellin-

dienst-

stelling-

stelling-

heids-

overige

gen verlening

en

en

zorg

sectoren

3.236

81

13

383

236

landbouw

industrie

verheid

handel

horeca

nicatie

30

2.162

2.691

4.966

179

2.110

777

1

871

277

355

3

357

1

273

0

3

200

521

29

565

746

1.175

4

144

6

1.332

0

386

359

137

0

802

200

2.068

85

1.157

1.248

2.905

522

217

600

406

Papendorp

0

268

159

1.694

35

558

4

7.845

0

0

172

22

Strijkviertel

0

31

88

21

0

1

0

52

0

2

0

1

Oudenrijn

1

486

407

2.053

21

252

686

861

0

0

176

155

De Wetering

0

190

115

215

0

179

0

401

0

0

0

0

150

3.400

2.646 14.718

6.199

6.450 10.013 33.850 11.450 19.623 30.763

8.692

Overvecht Kanaleneiland Nieuwerijn,


transport en

groot- en

Kantoorlocaties

bouwnij-

detail-

finan-

over-

onder-

ciële

zakelijke

heidsin-

wijsin-

gezond-

commu- instellin-

dienst-

stelling-

stelling-

heids-

overige

gen verlening

en

en

zorg

sectoren

landbouw

industrie

verheid

handel

horeca

nicatie

Stationsgebied e.o.

1

415

417

2.483

1.204

4.392

6.736

6.845

4.721

520

999

996

Binnenstad

0

191

75

3.357

2.601

137

176

4.628

569

2.411

1.674

2.092

Oost

7

247

193

1.147

385

953

518

6.514

426

1.205

5.026

1.371

Rijnsweerd

1

4

186

26

89

11

1.535

3.531

1.017

676

120

509

Kanaleneiland

0

835

282

2.763

223

1.216

1.940

4.123

2.815

1.388

3.793

1.039

Papendorp

0

268

159

1.694

35

558

4

7.845

0

0

172

22

Overvecht

32

1.001

877

2.437

146

253

51

2.334

346

1.348

5.173

431

Lageweide

31

3.033

2.968

5.321

182

2.467

778

3.509

81

16

583

757

Oudenrijn

1

486

407

2.053

21

252

686

861

0

0

176

155

overig Utrecht

138

2.295

1.765

5.984

1.640

969

311 10.565

2.078 12.680 14.937

2.798

Utrecht

211

8.775

7.329 27.265

6.526 11.208 12.735 50.755 12.053 20.244 32.665 10.170

Bron: PAR


75

7. Sectorstructuur per bedrijventerrein en kantoorlocatie, aantal vestigingen, 2006

Bedrijventerreinen

landbouw industrie

groot-

transport

en

en

finan-

over-

ciële zakelijke

bouwnij-

detail-

commu- instellin-

verheid

handel

horeca

nicatie

234

14

46

6

heidsin-

dienst- stelling-

gen verlening


heids-

overige

zorg sectoren

en

en

192

1

7

9

25

Lageweide

2

67

53

Cartesiusweg e.o.

1

17

24

32

1

6

1

30

2

3

2

22

Overvecht

3

28

36

121

3

5

3

62

0

3

7

12

Kanaleneiland

0

27

11

101

14

12

6

85

6

9

18

6


0

8

4

7

5

7

1

29

0

0

2

1

Strijkviertel

0

2

7

9

0

1

0

7

0

1

0

1

Oudenrijn

1

19

20

88

4

19

8

54

0

0

8

9

De Wetering

0

7

4

22

0

5

0

8

0

0

0

0

59

529

941

2.890

902

456

233

5.417

65

705

1.276

1.971

over-

onder-

ciële zakelijke

heidsin-


Kantoorlocaties

landbouw industrie

transport

en

en

bouwnij-

detail-

verheid

handel

horeca

nicatie

finan-

commu- instellin-

dienst- stelling-

gen verlening


heids-

overige

en

en

zorg sectoren

279

19

26

49

89

Stationsgebied e.o.

1

22

25

232

114

46

27

Binnenstad

0

71

41

632

279

32

17

635

4

66

126

334

Oost

6

75

82

272

87

41

55

1.067

5

97

295

297

Rijnsweerd

1

Kanaleneiland Papendorp

4

3

14

8

5

11

136

3

9

13

29

49

50

250

49

36

15

239

15

46

95

72

8

4

7

5

7

1

29

0

2

1

Overvecht

6

54

120

345

39

48

16

261

2

75

117

116

Lageweide

3

84

77

266

15

52

7

222

3

10

11

47

Oudenrijn

1

19

20

88

4

19

8

54

8

9

overig Utrecht

48

318

678

1.398

343

271

101

2.962

23

399

606

1.053

Utrecht

66

704 1.100

3.504

943

557

258

5.884

74

728 1.323

2.048

Bron: PAR

76

groot-


8. Ontwikkeling banen zakelijke dienstverlening, per bedrijventerrein/kantoorlocatie, 2001-2006 Bedrijventerreinen Lageweide Cartesiusweg e.o.

2001

2002

2003

2004

2005

2006

groei 2001-2006

4.573

4.098

3.812

3.457

3.122

3.236

-1.337

342

311

322

302

272

273

-69

Overvecht

1.360

1.323

926

793

1.016

1.332

-28

Kanaleneiland

4.238

3.623

2.758

2.614

2.660

2.905

-1.333

118

292

1.245

6.643

7.383

7.845

7.727

Nieuwerijn, Papendorp Strijkviertel Oudenrijn

8

2

4

16

24

52

44

2.118

1.539

1.497

1.024

790

861

-1.257

24

0

180

182

442

401

377

42.858

43.924

41.516

35.509

34.006

33.850

-9.008

De Wetering Haarrijn overig Utrecht Kantoorlocaties

groei 2001-2006

Stationsgebied e.o.

8.340

10.142

8.998

9.023

7.688

6.845

-1.495

Binnenstad

5.747

5.095

5.270

4.848

4.921

4.628

-1.119

Oost

7.522

7.069

7.174

6.833

6.561

6.514

-1.008

Rijnsweerd

8.462

8.281

7.776

3.201

3.318

3.531

-4.931

Kanaleneiland

6.191

5.260

3.850

3.705

3.638

4.123

-2.068

Papendorp

118

292

1.245

6.643

7.383

7.845

7.727

Overvecht

2.619

2.751

1.799

1.698

1.911

2.334

-285

Lageweide

4.915

4.409

4.134

3.759

3.394

3.509

-1.406

Oudenrijn

2.118

1.539

1.497

1.024

790

861

-1.257

overig Utrecht

9.607

10.274

10.517

9.806

10.111

10.565

958

55.639

55.112

52.260

50.540

49.715

50.755

-4.884

Utrecht Bron: PAR


77

9. Aandeel banen naar voltijd/deeltijd en man/vrouw per bedrijventerrein en kantoorlocatie, 2006 Bedrijventerreinen

voltijd

deeltijd

man

vrouw

Lageweide

94,3

5,6

76,3

23,7

Cartesiusweg e.o.

93,9

6,1

81,6

18,4

Overvecht

86,9

13,1

75,1

24,9

Kanaleneiland

93,8

6,2

65,1

34,9


99,1

0,9

76,2

23,8

Strijkviertel

95,4

4,6

87,8

12,2

Oudenrijn

96,9

3,1

72,2

27,8

De Wetering

98,2

1,8

85,2

14,8

86,3

13,7

49,6

50,4

voltijd

deeltijd

man

vrouw

Stationsgebied e.o.

93,1

6,9

57,9

42,1

Binnenstad

78,7

21,3

45,8

54,2

Oost

84,7

15,3

47,3

52,7

Rijnsweerd

97,2

2,8

61,2

38,8

Kanaleneiland

93,2

6,8

54,9

45,1

Papendorp

99,1

0,9

76,2

23,8

Overvecht

79,8

20,2

47,4

52,6

Lageweide

94,3

5,7

77,0

22,9

Oudenrijn

96,9

3,1

72,2

27,8

overig Utrecht

85,0

15,0

50,0

50,0

Utrecht

88,5

11,5

55,9

44,1


Kantoorlocaties

Bron: PAR

78


10. Herkomst van arbeidskrachten in 2006 (%) per bedrijventerrein en kantoorlocatie binnen de van buiten

rand

Utrecht gemeente

noord

midden

zuid rest prov.

Bedrijventerreinen

stad

Lageweide

30,6

69,4

24,4

4,5

3,8

23,1

0,7

12,9

Cartesiusweg e.o.

45,3

54,7

23,1

2,4

2,2

14,0

0,3

12,7

Overvecht

39,2

60,8

22,8

4,2

2,9

18,8

0,5

11,5

Kanaleneiland

29,9

70,1

20,8

7,8

3,8

25,8

0,6

11,4


14,8

85,2

11,8

10,5

6,1

44,5

2,0

10,2

Strijkviertel

42,6

57,4

17,4

2,4

1,0

14,8

0,1

21,6

Oudenrijn

41,9

58,1

20,5

4,6

2,6

16,9

0,4

13,2

De Wetering

34,1

65,9

20,9

10,1

2,9

19,3

0,2

12,5

overig Utrecht

42,2

57,8

19,4

4,8

2,5

19,1

0,5

11,6

binnen de van buiten

rand

noord

midden

Utrecht gemeente


Utrecht

zuid rest prov.

Kantoorlocaties

stad


Utrecht

Stationsgebied e.o.

27,7

72,3

18,3

6,2

4,3

30,7

1,0

12,0

Binnenstad

50,9

49,1

17,5

4,7

1,8

15,2

0,3

9,5

Oost

47,9

52,1

19,7

4,3

2,2

14,9

0,3

10,8

Rijnsweerd

27,7

72,3

22,4

6,8

2,8

25,4

0,5

14,3

Kanaleneiland

34,3

65,7

21,7

5,8

3,2

22,4

0,6

12,1

Papendorp*

14,8

85,2

11,8

10,5

6,1

44,5

2,0

10,2

Overvecht

42,1

57,9

21,5

4,0

2,6

17,7

0,5

11,7

Lageweide

32,8

67,2

24,2

4,2

3,5

21,8

0,7

12,9

Oudenrijn

41,9

58,1

20,5

4,6

2,6

16,9

0,4

13,2

overig Utrecht

47,2

52,8

19,2

4,3

2,0

15,3

0,4

11,6

Utrecht

39,1

60,9

19,6

5,2

2,9

21,0

0,6

11,6

Bron: PAR


79

Bijlage 3: Afbakening economische clusters Afbakening creatieve industrie (2006) sbi-code

Media & entertainment

vestigingen

banen

2211

Uitgeverijen boeken e.d.

40

399

2213

Uitgeverijen tijdschriften

26

63

2212 2214 2215

74811 92111 92112 9213

92201 92202 92203 9240

Uitgeverijen van dagbladen Uitgeverijen geluidsopnamen Overige uitgeverijen

5

17 6

40 24 9

Fotografie

152

174

Productie videofilm exclusief tv-producties

161

238

4

107

23

133

Ondersteuning activiteiten productie videofilm Vertoning van films

Omroeporganisaties Radio-/TV-producties

Ondersteuning activiteiten radio en TV Pers-/nieuwsbureau journalisten

92343

Overig amusement n.e.g.

92513

Overige culturele uitl. openb. arch. Kunsten

29 1

12

84

31 1

38

99

26

46

5

73

92311

Beoefening van podiumkunst

191

64

92312

Producenten podiumkunst

156

75

92321

Theaters / schouwburgen / concertgebouwen

92313

Beoefening scheppende kunst

92323

Dienstverlening kunstbeoefening / organisatie evenementen

92521

Kunstgalerijen / expositieruimten

382

230

9

216

15

22

256

582

92522

Musea

13

413

92342

Overige kunstzinnige vorming amateurs

36

358

74201

Arch. tech. ontw. burg. utiliteitsbouw

202

844

74202

Tech. ontw. adv. stedeb. verk.

74401 74402

Creatieve zakelijke diensten

Reclame-, ontw. en adviesbureaus Overige reclamediensten

68

528

111

2.746

1.129

482

74875

Interieur-, modeontwerpers e.d.

160

193

7222

Ontwikkeling en productie maatwerksoftware

783

10.158

74204

Technische ontwerp adv. installatie tele.

47

118

74206

Technische ontwerp adv. procestechnologie

15

74208

Overig technische ontwerp

55

74203 74205 74207

Technische ontwerp adv. grond-, weg- en waterbouw Technische ontwerp adv. werkt. apparatuur Technische ontwerp adv. niet gespecificeerd

Totaal 2006

20 16

866 232 70

56

111

3.350

21.125

381

Niet in TNO-definitie


81

Afbakening ICT-cluster (2006) sbi-code

vestigingen

banen

Productie van Harware 2233

Reprod.computermedia

5

11

3002

Verv. van computers

5

6

3220

Verv.zendapp.tv en radio

3

10

7221

Ontw.,prod. standaardsoftware

24

132

7222

Ontw.,prod. maatwerksoftware

783

10.158

5184

Grth. in computers

91

2977

51851

Grth. in kantoormach.

7

53

5186

Grth. in elektromotoren

38

829

Productie van software

Groothandel in ICT-producten

Detailhandel in ICT-producten 52454

Deth.telecom.over.elek.app

58

275

52481

Deth. in fotografische art

11

50

52494

Deth. in computers, software

36

156

100

1.733

Telecommunicatie 6420

Telecommunicatie Dataverwerking

7230

Comp.centr,data-entry,webhosti

23

775

7240

Expl.v.databanken,websites

41

181

Adviesdiensten 7260

Netwerkbeheer,comp.beveiliging

24

105

7210

Hardware consultancy

26

29

74141

Organisatie-adviesbureaus

1.377

3.490

74143

Ov.econ.onderz.adv.bureau

140

383

74204

Techn.ontw.adv.instal.tele

47

118

74208

Overige technische ontwerp

55

381

0

0

Overige ICT diensten 7133

Verh.comp.kantoormach.

7250

Onderh.rep.comp.kant.mach.

32

97

74401

Reklame-ontw.en adviesburo

528

1.129

74402

Overige reklamediensten

111

482

74876

Ov.zak. dienstverlening neg

65

180

3.630

23.740

Totaal 2006

82


Afbakening medisch cluster (2006) sbi-code

vestigingen

banen

Cure 8511

Ziekenh. en ov. instel. voor cur. gezondhzorg met overnacht.

8512

Medische praktijken

18

13.250

106

604

8513

Tandheelkundige praktijken

98

449

8514

Prakt. v verlosk., paramedici, psychol. en altern. genezers

337

1.361

8515 8520

Instel. voor curatieve gezondheidszorg zonder overnachting

22

266

Veterinaire diensten

29

92

Care 8531

Welzijnszorg waarbij huisv

81

4.533

8532

Niet-medische dagbehandeling, jeugdzorg en thuiszorg

61

3.277

8533

Kinderopvang, maatschappelijk werk, sociaal cultureel werk

330

4.183

8534

Overige welzijnszorg

61

408

Koepelorganisaties en adviesdiensten 8516

Instellingen voor preventieve gezondheidszorg

63

1.282

8517

Gezondheidszorgondersteunende diensten

47

1.320

85337

Brede welzijnsinstellingen

13

216

85338

Ov. inst. maatsch. dienstv.

38

692

85343

Overk org samenw fondsen welz

27

781

244

verv. van farm. prod.

1

12

3310

Verv. van medische app. en

38

339

5146

Grth. in farmaceutische pr

54

1276

60

1.815

8

525

15

5.485

1.507

42.166

Medische industie en handel

Onderwijs en onderzoek 7310

Natuurwetenschappelijk spe

85171

Med.labs,bloedbanken

803 + 822 Selectie onderw. Instellingen Totaal 2006


83

Afbakening recreatief-toeristisch cluster (2006)

sbi-code

Detail- en groothandel

vestigingen

banen

24

130

5

16

5050

Benzineservicestations

51472

Grth.watersportartikelen

Grth. in kampeerartikelen

2

28

52432

Deth.lederw.reisartikelen

8

55

51473 52481

Deth. in fotografische art

11

50

52487

Deth.sportart.ex.watersp.

39

204

1

1

14

643 1

52488

Deth. in kampeerartikelen

52489

Deth. in caravans

2

37

Logiesverstrekking 55101

Hotel-restaurants

55102

Hotels,pensions,conf.oord

5521

Jeugdherb.hotels kamph.ed

1

2

10

5523

Vakantiehuisjes, -bungalow

7

10

5522

Kampeerterreinen

18

179

Horeca 55301

Restaurants

55302

Cafetaria's, lunchrooms,

55303

IJssalons

5540

Cafes e.d. Vervoer

6010

Vervoer per spoor

6022

Ongereg.pers.verv.per taxi

258

248

14

2.321

1.248

88

189

1.163

8

2.644

92

285

5

27

6023

Onger.pers.verv.autobus

61204

Passagiersvrt veerd.(bin.)

63301

Reisorganisatie

Reisbemiddeling

70

265

63303

Over.bemid.info.toerisme

11

69

74872

Org. v.beurzen,tentoonstell.

22

474

91332

Hobbyclubs

4

4

7

107

92321

Theaters schouwb.concertgeb.

9

216

2

80

36

358

6200

63302

Vervoer door de lucht

2

2

30

45 8

299

Cultuur, recreatie en amusement 91331 9213

92331 92332

Gezelligheidsverenigingen

Vertoning van films

Kermisattracties Recreatiecentra

92341

Dansscholen

92342

Over.kunstz.vorming amateurs

92521

Kunstgal.-expos.ruimten

92531

Dieren- en plantentuinen

92343 92522 92532

Overig amusement n.e.g. Musea

Beheer van natuurgebieden z.o.z.

84


1

1

23 26

15

13 2

4

1

14 45

46

22

413 1

17

vervolg afbakening recreatief-toeristisch cluster Sport

92611

Zwembaden

92612

Expl. sporthallen, -zalen

92613 92614

Expl. sportvelden

Expl. ov. sportaccommodaties

92621

Voetbal

92624

Tennis

92625 92626

4

6

21

135

4

18

9 2 3

0

95 6

Paardensport (incl. maneges)

6

8

92628

Wintersport

Wielersport

1

2

92629

Overige buitensport

6

26

92633

Kracht- vechtsport

Bowling, kegelen, biljarten

2

1

2

2

92635

Denksport

1

25

92643

Zeil-, surfscholen Sportinstructeurs

2

28

2

77

92653

Sportscholen ex. zeil, surf

17

56

92656

Overk org. samenw verb sport

15

216

3512

Nw.bouw rep.sport-rec.vrt

7

12

7

46

92631 92634 92636 92652 92655

71101 7121

7122

71402 9271

92721 92724 9304

Zaalsport (indiv.)

Overige binnensport

Organiseren sportevenementen

Overig

Verh.pers.auto's ex.lease

1 1

2

12

Verh.transp.verv.land

6

Verhuur van schepen

2

Verh.sport- recreatie-art. Loterijen en kansspelen

Expl. amusem. speelautomaten Recreatie n.e.g.

Sauna's zonneb.massages.ed Totaal 2006


7

16

30

14

7

5

5

13

4

392

48

175

1499

13.268

6

51

31

217

85

Bijlage 4: Toelichting op onderzoek en vaktermen ERBO Enquête Regionale Bedrijfsontwikkeling (ERBO) van de Kamer van Koophandel en Fabrieken. Jaarlijkse enquête onder het bedrijfsleven op basis van het handelsregister. Hierdoor valt een aantal beroepsgroepen buiten de enquête: een groot deel van de bedrijven in de agrarische sector, overheidsinstanties, zelfstandige beroepsbeoefenaren, banken verzekeringswezen en bedrijven die in het jaar van de enquête of in de loop van het jaar daarvoor zijn gestart. PAR Provinciaal Arbeidsplaatsenregister van de Provincie Utrecht. Het PAR is gebaseerd op de uitkomsten van een jaarlijks terugkerende enquête onder bedrijven, instellingen en vrije beroepsbeoefenaren in de provincie. Peildatum is per 1 april van het betreffende jaar. De gegevens van alle arbeidsplaatsenregisters worden verzameld in het LISA (Landelijk InformatieSysteem Arbeidsplaatsen). De gegevens van alle arbeidsplaatsenregisters zijn exclusief landbouw, maar inclusief landbouwverwante bedrijvigheid. De landbouwgegevens worden betrokken uit de landbouwtellingen van het CBS. De werkgelegenheidscijfers in dit rapport zijn inclusief deeltijdarbeid (minder dan 12 uur werkzaam per week), tenzij anders vermeld. De PAR-cijfers worden jaarlijks voor voorliggende jaren aangepast op basis van de huidige inzichten. Hierdoor is het mogelijk dat de cijfers in dit rapport niet overeenkomen met die gepresenteerd in de economische trendrapportage van 2005. nww-ers Niet-werkende werkzoekenden. Mensen die bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) staan ingeschreven als werkzoekend en geen baan hebben. potentiële beroepsbevolking Bevolking in de leeftijd 15 tot en met 64 jaar. werkzoekendenpercentage Aantal nww-ers als aandeel van de potentiële beroepsbevolking. opleiding Laag: hoogst voltooide opleiding maximaal lbo of vmbo. Midden: hoogst voltooide opleiding havo, vwo, mbo. Hoog: hoogst voltooide opleiding hbo of universiteit. fase-indeling CWI Fase 1: cliënt direct bemiddelbaar naar regulier werk. Daar zijn niet meer inspanningen voor nodig dan cliënt enigszins op weg te helpen. Fase 2: Voor de cliënt zijn instrumenten inzetbaar die binnen een tijdsbestek van maximaal 1 jaar een zodanig aanbodversterkende werking hebben dat de cliënt bemiddelbaar wordt geacht voor de arbeidsmarkt.


87

Fase 3: Voor de cliënt dienen instrumenten geordend en geschakeld ingezet te worden binnen een traject van meer dan 1 jaar, dat uiteindelijk leidt tot een situatie waarin de cliënt bemiddelbaar is voor de arbeidsmarkt. Fase 4: Voor de cliënt dienen instrumenten te worden ingezet die voorzien in een bepaalde vorm van hulp of zorg. Met als doel om de persoonsgebonden problematiek op te lossen. Toeleiding tot de arbeidsmarkt is (voorlopig) geen directe doelstelling. Eventueel komt de cliënt in aanmerking voor specifieke vormen van additionele arbeid (ondermeer vrijwilligerswerk).

Beroepen-indeling CWI-gegevens Standaard beroepenclassificatie 1992 van het CBS minimale niveau van de benodigde bekwamheden

aanvullende

niveau meest geëigende opleiding SOI-

omschrijving

niveau

normale inwerktijd

elementair

2

lager onderwijs

lager

2

lager onderwijs

< 1 mnd

lager

3

voortgezet o.w. lagere trap

1-6 mnd

middelbaar

3

voortgezet o.w. lagere trap

middelbaar

4

voortgezet o.w. hogere trap

hoger

4

voortgezet o.w. hogere trap

hoger

5

hoger o.w. eerste fase

12-24 mnd

wetenschapp.

5

hoger o.w. eerste fase

12-24 mnd

wetenschapp.

5

hoger o.w. tweede fase


sche werkerva-

minimale totale vakspecialistische werkerva-

ring

ring

5 mnd

6mnd

8 mnd

12 mnd

12 mnd

24 mnd

24 mnd

48 mnd

< 1 mnd

1-6 mnd 6-12 mnd 6-12 mnd

Bron: CBS, Standaard beroepenclassificatie 1992, editie 2001

88

vakspecialisti-

Bijlage 5: Geraadpleegde literatuur Atlas voor gemeenten, 2007, Utrecht, april 2007. Bestuursinformatie, Utrecht Monitor 2007, april 2007. Bestuursinformatie, Utrechtse reïntegratiemonitor 2006, Ontwikkelingen op het gebied van uitkeringen, werkzoekenden, reïntegratie en arbeidsmarkt. Gemeente Utrecht, september 2006. Bestuursinformatie, Vastgoedmonitor 2006, december 2006. CBS (2001), Standaard Beroepenclassificatie 1992- editie 2001. CBS (2007), Economie groeit 2,5 procent in eerste kwartaal 2007, persbericht 15 mei 2007. Centrum voor Werk en Inkomen, CWI Arbeidsmarktprognose 2006-2011, Amsterdam, juni 2006. Centrum voor Werk en Inkomen, Nieuwsflits Arbeidsmarkt, maart 2007, Amsterdam, april 2007. LAgroup, 2006, Toeristisch imago onderzoek Utrecht. Provincie Utrecht, Uitkomsten Werkgelegenheidsonderzoek 2006, december 2006. Raad voor Werk en Inkomen, Arbeidsmarktanalyse 2007, april 2007. Rabobank (1996), Visie op provinciale dynamiek; focus op het potentiee; vanallochtoon Nederland. Rabobank, juni 2006.


89

Utrecht Werkt. Trendrapportage economie 2007

Recommend Documents