Toeristische Trendrapportage

KENNISCENTRUM KUSTTOERISME

Toeristische Trendrapportage Zeeland in cijfers

2010 2011

2

KENNISCENTRUM KUSTTOERISME

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2010/2011

Opdrachtgever:

Provincie Zeeland

Uitgevoerd door:

Kenniscentrum Kusttoerisme p/a Hogeschool Zeeland Telefoon: 0118 - 489 756 E-mail: [email protected]

Uitgave:

juni 2011 Bij het samenstellen van deze rapportage is de grootste zorgvuldigheid betracht, Kenniscentrum Kusttoerisme is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie.

3

Inhoud

Inleiding .............................................................................................................................5 Toeristische cijfers samengevat .............................................................................................6 1. Trends en ontwikkelingen ...............................................................................................7 2. Toeristisch aanbod Zeeland .........................................................................................11 3. Ontwikkeling van de vakantiemarkt...............................................................................12 3.1 Ontwikkeling internationaal toerisme ......................................................................12 3.2 Ontwikkeling inkomend toerisme ...........................................................................12 3.3 Ontwikkeling Nederlandse vakantiemarkt ...............................................................13 3.4 Ontwikkeling vakanties van Nederlanders in het buitenland .....................................14 3.5 Vakanties in eigen land .........................................................................................15 4. Zeeland op de vakantiemarkt .......................................................................................16 4.1 Nederlandse gasten in Zeeland ..............................................................................16 4.2 Buitenlandse gasten in Zeeland ..............................................................................18 5. Binnenlands toerisme per verblijfsvorm ..........................................................................20 5.1 Vakantiewoningen .................................................................................................20 5.2 Toeristisch kamperen ...........................................................................................22 5.3 Hotels .................................................................................................................25 5.4 Vaste gasten ........................................................................................................28 6. Binnenlands toerisme per regio ......................................................................................30 7. Attractiebezoek ............................................................................................................36 8. Werkgelegenheid ..........................................................................................................38 Literatuurlijst .....................................................................................................................41 Meer weten?.....................................................................................................................42 Bijlage 1. Landelijke R&T standaard ...................................................................................43

4


Inleiding

Kenniscentrum Kusttoerisme houdt zich bezig met het verzamelen en analyseren van cijfers en gegevens over de toeristisch-recreatieve sector, om deze te vertalen in kennis die bruikbaar is voor de sector. De voorliggende trendrapportage is opgesteld in opdracht van en gefinancierd door Provincie Zeeland. De Provincie wil hiermee bijdragen aan de toegankelijkheid van kennis en gegevens voor partijen die zich in Zeeland bezighouden met toerisme en recreatie. Deze rapportage is de negende in een reeks en hierdoor kan de ontwikkeling van toerisme naar Zeeland door de jaren heen in beeld worden gebracht. Vanaf het begin is ervoor gekozen zoveel mogelijk gebruik te maken van landelijke onderzoeksbronnen. Hierdoor is het mogelijk Zeeland systematisch te vergelijken met andere provincies en het landelijk gemiddelde. Deze aanpak is in 2009 vastgelegd in de landelijke R&T standaard, ontwikkeld in opdracht van de werkgroep recreatie & toerisme van het Interprovinciaal Overleg (IPO). Ook andere provincies zullen nu op basis van dezelfde gegevens rapporteren over toerisme en vrijetijdsbesteding. Voorliggend rapport biedt u informatie over het Zeeuwse aanbod van verblijfsaccommodaties, de vakanties van Nederlanders en buitenlandse gasten in Zeeland en de Zeeuwse toeristischrecreatieve werkgelegenheid. De gegevens en analyses worden daar waar mogelijk per sector en per regio gepresenteerd. Wij wensen u veel leesplezier en hopen dat deze Trendrapportage een instrument zal zijn om te komen tot een goede en onderbouwde invulling van uw toeristisch-recreatieve beleid of strategie.


5

Toeristische cijfers samengevat Binnenlandse vakantiemarkt 2010 is het beste vakantiejaar van Zeeland van de afgelopen jaren. Nederlanders vierden bijna 1,4 vakanties in Zeeland en dit is het hoogste aantal vakanties sinds 2004. Evenals in voorgaande jaren is het toeristisch kamperen het populairste vakantieverblijf voor Nederlandse vakantiegangers in Zeeland. Na het toeristisch kamperen kiezen Nederlandse vakantiegangers het meest voor een verblijf in een vakantiewoning. Deze accommodatievorm is goed voor 25% van alle overnachtingen in Zeeland. Vaste gasten, gasten met een eigen accommodatie, spelen een belangrijke rol in Zeeland. In 2010 is het aantal vakantieovernachtingen van vaste gasten gestegen, het aantal overnachtingen is sinds 2005 niet zo hoog geweest. De vaste gast in Zeeland heeft de eigen accommodatie in 2010 ook vaker en langer bezocht. Cijfers & feiten vakanties van Nederlanders per regio Regio

Vakanties (incl. vaste gasten)

SchouwenDuiveland

Walcheren Bevelanden Zeeuws& Tholen Vlaanderen

Zeeland

460.000

393.000

277.000

Ontwikkeling vakanties

+2%

-6%

+20%

+14%

+4%

Ontw. overnachtingen

+11%

-5%

+5%

+14%

+5%

6,6

7,5

7,0

8,0

7,3

€ 26

€ 24

€ 24

€ 19

€ 23

Gem. verblijfsduur Bestedingen p.p.p.d.

269.000 1.399.000

Inkomend toerisme Zeeland zag ook het inkomend toerisme in 2010 sterk toenemen. Het aantal buitenlandse gasten in Zeeland steeg met 16% ten opzichte van het voorgaande jaar, het aantal overnachtingen steeg met 8%. Buitenlandse gasten kwamen dus vaker maar korter naar Zeeland. Het marktaandeel van Zeeland binnen Nederland is gestegen, de Zeeuwse ontwikkelingen zijn beter dan de landelijke trend. Duitsland blijft verreweg het belangrijkste herkomstland voor Zeeland. Het aantal gasten uit dit buurland is in 2010 gestegen met 16% ten opzichte van 2009. België is in de afgelopen vijf jaar een belangrijke groeimarkt voor Zeeland geweest. Na een kleine dip in 2008 steeg het aantal Belgische gasten in 2009 en 2010 verder door tot recordhoogten. Werkgelegenheid Toerisme en recreatie zijn vertakt door allerlei bedrijfstakken en sectoren, het is dan ook moeilijk te bepalen hoeveel werkgelegenheid hierdoor gegenereerd wordt. In de landelijke R&T standaard (zie bijlage 1) is afgesproken om de werkgelegenheid te bepalen via de aanbodzijde: het aantal werkzame personen bij bedrijven die direct gerelateerd zijn aan toerisme en recreatie. In 2010 waren er 14.390 personen in Zeeland direct werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector, 2% meer dan in 2009. De totale Zeeuwse werkgelegenheid nam in 2010 licht af, van 171.400 personen in 2009 naar 170.600 personen in 2010. Toerisme & recreatie heeft een aandeel van 8,4% in de totale werkgelegenheid. Het aandeel van toerisme & recreatie in de totale werkgelegenheid is als vanouds het grootst op Schouwen-Duiveland (15,2%), het kleinst is het aandeel op de Bevelanden & Tholen (6,1%). De horeca in Zeeland blijft met 7.780 werkzame personen in 2009 de grootste werkgever in de toeristisch-recreatieve sector, maar het aantal banen nam licht af. Het aantal banen bij verblijfsaccommodaties nam aanzienlijk toe. Met name de Zeeuwse hotels hadden meer medewerkers in dienst.

6


1.

Trends en ontwikkelingen

Het gedrag van de toerist wordt beïnvloed door verschillende omgevingsfactoren. De rol van toerisme en vrije tijd is in de loop der jaren sterk veranderd, onder invloed van sociale, culturele en economische trends en ontwikkelingen. In dit hoofdstuk gaan we niet in op de bekende algemene trends. Iedereen weet zo langzamerhand wel dat Nederland aan het vergrijzen is, de digitale wereld in razend tempo groter wordt, sociale media de hype is, we getroffen zijn door een economische crisis en dat in de toekomst alles zal gaan draaien om het evenwicht tussen ecologie en economie. Wel gaan we in dit hoofdstuk in op een aantal elementen die in deze ontwikkelingen opvallen. Hiervoor is vooral gebruik gemaakt van diverse uitgaven van ANWB en de trendbriefings van Trendwatching.com. Een volledig overzicht is opgenomen in de literatuurlijst. Feminisering De maatschappij ‘vervrouwelijkt’. Dit is onder andere op te maken uit de zachtere waarden en het feit dat emotie, beleving en gevoel steeds belangrijker worden. Ook bij mannen. Er vindt een verschuiving plaats in waarden: welzijn komt voor welvaart en kwaliteit komt voor kwantiteit. Daarnaast vormt de vrouw een belangrijke doelgroep. Vrouwenmarketing staat vandaag de dag volop in de belangstelling. Markten die voorheen typische ‘mannen markten’ waren, zoals ICT, technologie en de autobranche vervrouwelijken langzaam. De vrouw wordt steeds vaker bij het innovatieproces betrokken.

Wat betekent dit voor toerisme? • De vrouw blijft bepalend bij de vakantiekeuze.

Social-lites In 2011 zal mond-tot-mond reclame en aanbevelingen van producten nog afhankelijker worden van de sociale media. Trendwatching.com benoemt de social-lites: mensen die heel actief bezig zijn met het becommentariëren, fan van zijn, mixen, aanbevelen en delen van informatie en beelden, zowel naar hun vrienden als ‘de rest van de wereld’. Social-lites ontlenen status aan hun actieve online gedrag, in de huidige kenniseconomie zijn zij immers een actieve makelaar in kennis en informatie. Bedrijven kunnen al deze sociale activiteiten goed gebruiken en inzetten. Het STRP Art & Technology Festival in Eindhoven is hier een goed voorbeeld van. Consumenten konden tijdens het bezoeken van het festival kunstwerken beoordelen (raten) via een polsbandje. Deze informatie wordt verzameld in tag-clouds zodat andere consumenten kunnen zien welke kunstwerken het meest populair zijn.

Wat betekent dit voor toerisme? • Websites als Zoover.nl en andere vormen van digitale mond-tot-mond reclame worden steeds belangrijker.

Random acts of Kindness Consumenten willen authenticiteit, een menselijke invloed in een product en dit kan volgens Trendwatching.com bij uitstek door ‘Random Acts of Kindness’. Aanbieders kunnen hier op inspelen door de consument te verrassen met persoonlijke aandacht. De steeds groter wordende, digitale, sociale netwerken van de consument bieden een perfect platform waarop de geluksvogel zijn of haar ervaringen zal delen. Hiermee wordt gratis publiciteit gegenereerd. Zo las KLM onlangs op Twitter dat één van de passagiers een PSV wedstrijd zou missen omdat hij met KLM een reis naar New York zou maken. Het ‘Surprise Team’ van KLM deed hem een Lonely Planet gids van New York cadeau waarin alle voetbalcafés blauw gemarkeerd waren en dit leverde veel positieve publiciteit over KLM op.

Wat betekent dit voor toerisme? • Met het geven van persoonlijke aandacht aan de gast kunnen toeristisch-recreatieve bedrijven zich onderscheiden en positieve publiciteit genereren.


7

Prijzengekte Consumenten zijn altijd gek geweest op speciale aanbiedingen en kortingen, maar met de komst van nieuwe technologieën en diensten voorspelt Trendwatching.com een totale prijzengekte. Consumenten zijn continu online, wanneer ze interessante deals opmerken verspreiden ze dit razendsnel via hun sociale netwerk. Ook maken ze in steeds grotere mate deel uit van exclusieve netwerken of groepen die speciale deals ontvangen of deze eisen. Daarnaast zorgen mobiele applicaties ervoor dat de consument tijdig op de hoogte is of automatisch wordt gesteld op het moment dat er koopjes te vinden zijn en kunnen ze gemakkelijk prijzen vergelijken op het net. Een voorbeeld is Amazon.com, dat onlangs een iPhone app publiceerde waarmee consumenten prijzen kunnen vergelijken door een barcode te scannen van een product, een foto ervan te maken of door de naam te zeggen. Kortingsbonnen uit de krant knippen is verleden tijd, we staan binnenkort met onze mobiel in de hand aan de kassa om kortingen te krijgen.

Wat betekent dit voor toerisme? • Consumenten zijn altijd op zoek naar koopjes, juist als het gaat om vakanties. Speciale aanbiedingen voor vluchten, accommodaties, toeristische attracties etc. kunnen razendsnel via internet verspreid worden. Als consumenten deze aanbiedingen vervolgens zelf ook weer verspreiden door middel van sociale media is het bereik ‘werelds’.

Eco-superior De grootste uitdaging voor overheden, consumenten en bedrijven is en blijft de zoektocht naar een meer milieuvriendelijke, duurzame maatschappij en economie. Wanneer we het hebben over de ‘groene consumptie’ verwacht trendwatching.com een groei in eco-superior producten: producten die niet alleen eco-vriendelijk zijn, maar daarnaast superieur zijn aan reguliere producten van gevestigde merken. Superieur in de zin van functionaliteiten, design en prijs. Want hoewel 40% van de consumenten aangeeft dat zij bereid zijn groene producten te kopen, doet slechts 4% dit daadwerkelijk wanneer de kans geboden wordt. De sleutel tot succes is dat consumenten niet eens hoeven te weten dat zij meer milieuvriendelijke producten gebruiken; het product moet eco-superior zijn, beter dan andere producten én ook nog eco-vriendelijk.

Wat betekent dit voor toerisme? • Milieuvriendelijke accommodaties hebben niet langer een ‘stoffig’ imago en zijn niet per definitie meer campings met alleen koud water en zonder stroomvoorziening. Ondernemers zullen er voor moeten zorgen dat de accommodaties/producten niet alleen aantrekkelijk zijn om het milieuvriendelijke gebruik, maar ook voor de kwaliteit en het comfort.

Het Nieuwe Werken en andere vrijetijdsbeleving Het ‘Nieuwe Werken’ is een begrip dat je steeds vaker tegenkomt. Het is een antwoord op de negen tot vijf cultuur, die niet meer past in de kenniseconomie van de 21e eeuw. Er kan altijd en overal worden gewerkt door het soort werk dat wordt verricht (voornamelijk ‘hoofdwerk’), de globalisering (24-uurs economie) en de technologische innovaties (bijvoorbeeld via internet vergaderen, massale opkomst smartphones). Door de markt wordt op verschillende manieren op deze trend gereageerd: flexibiliteit aan het loket en in bestuurs- en beleidsfuncties van de overheid en supermarkten en retailwinkels die op zondag de deuren openen. Deze trend kan een enorme verschuiving in onze tijdsbesteding betekenen. Daarnaast zijn door deze flexibilisering en de technologische innovaties werk en vrije tijd steeds meer verweven geraakt. Men is altijd bereikbaar en het werk en de thuisbasis zijn daardoor nooit ver weg. Anderzijds is een weerstand op te merken tegen deze permanente bereikbaarheid, die zich kan uiten in complete onbereikbaarheid tijdens vakanties. Een andere trend die opvalt in de vrijetijdsbeleving is dat men zich steeds meer thuis voelt op vreemde locaties. Doordat er zoveel kennis opgedaan kan worden over onbekende bestemmingen in combinatie met goede voorzieningen ter plaatse, voelen we ons snel ergens op ons gemak. Ver weg wordt hierdoor een relatief begrip. Ten slotte heeft thuis blijven een positiever imago gekregen. Sommige mensen besteden het geld liever aan bijvoorbeeld een verbouwing of genieten van heerlijk twee tot drie weken thuis zijn met het gezin.

8


Wat betekent dit voor toerisme? • Enerzijds lijkt de verbetering van het imago van thuisblijven voor toerisme een negatieve trend, men gaat immers minder op vakantie. Anderzijds zou deze trend ook kunnen betekenen dat mensen een tweede woning aanschaffen of een vaste standplaats op een camping nemen. • De veranderende tijdsbesteding zou wel eens gunstig kunnen zijn voor de seizoen spreiding. Ook mensen met kinderen die op school zitten doen steeds meer moeite om buiten de schoolvakanties op vakantie te kunnen.

Simplifying life Simple is better! Minder is meer… Consumenten zijn op zoek naar meer eenvoud in producten en diensten. De `simple`-trend is al een tijdje aan de gang. Vanaf 2005 is er al een groei te zien in het aantal nieuwe producten dat de woorden `simple` of `simplicity` in de product- of merknaam gebruikt. Consumenten hebben een broertje dood aan het lezen van (dikke) handleidingen. Maar ze willen vóór de koop net zo min eindeloos informatie zoeken voordat zij een product aanschaffen. Én zij willen niet te veel keus hebben. Een verwarde consument wordt onzeker en raakt gestrest, en is minder tevreden. Gemak is bij de aanschaf van de nodige producten een belangrijker keuzefactor dan de prijs… Een deel van de klanten is bereid meer voor gemak te betalen. Vooral de dagelijkse dienstverlening moet eenvoudig zijn. Begrijpelijke producten, een toegankelijke organisatie, duidelijke korte processen, gewoon doen wat je belooft. Geen verrassingen. De structuren en het commercieel aanbod van bedrijven zijn vaak te complex en onoverzichtelijk. Deze overcomplexiteit maakt de markt rijp voor producten en diensten die het leven eenvoudig(er) maken of de beslissing voor je nemen.

Wat betekent dit voor toerisme? • Partijen in de reisbranche breiden hun aanbod steeds verder uit (‘one stop’) zodat consumenten op één plek alle informatie en reviews vinden en op basis daarvan hun eigen reis op maat volledig zelf kunnen samen stellen. • Het online boeken en reserveren blijft toenemen, bij alle doelgroepen inclusief ouderen.

Feeling safe De huidige consument voelt zich thuis het meest veilig en op z`n gemak: my home is my castle. Buiten – op straat, in het openbaar vervoer – voelt men zich minder prettig door (zinloos) geweld, agressiviteit, overlast. Het vertrouwen in politiek, overheid en bedrijfsleven heeft daarnaast een knauw gekregen, slaat hier en daar zelfs om in argwaan, en versterkt het gevoel dat consumenten zélf – met elkaar – aan het stuur willen zitten. Er is meer behoefte aan een gevoel van veiligheid, intimiteit, het gevoel beschermd te worden en peace of mind. Thuis zijn gééft dat gevoel: een bekende, veilige omgeving. Thuis zijn biedt daarnaast vaak een baken van rust waar men kan ontsnappen aan de hectiek van buiten. Binnenshuis zijn we inmiddels van alle gemakken voorzien en proberen we het onszelf zo aangenaam mogelijk te maken met behulp van de meest luxe, geavanceerde producten. Waar we vroeger de deur voor uit moesten, hebben we nu allemaal in huis: home cinema, espressomachine, biertap…

Wat betekent dit voor toerisme? • Terrorismedreiging blijft, natuurgeweld neemt toe en heftige gebeurtenissen als vliegtuigongelukken leiden tot snelle veranderingen in de populariteit van bestemmingen. De effecten hebben overigens meestal snel weer weg. • Met de digitale hulp van navigatieapparatuur en smartphones is de kans op verdwalen veel kleiner geworden en durven consumenten méér te ontdekken. Creating experiences Je eigen wereld creëren, op zoek naar je eigen identiteit en authentiek zijn, daar draait het tegenwoordig om. Met behulp van `customizing` maak je een product of dienst tot zelfs je werk passend, gepersonaliseerd, op maat. Ons drukke leven gaat steeds meer parten spelen. We zouden het liefst willen onthaasten, maar we slagen daar eenvoudigweg niet in. Welbevinden speelt een grote rol, maar ook dat moet ingepast worden in de drukke agenda… Want vreemd genoeg hebben we meer vrije tijd dan vroeger, maar doordat we méér willen doen, hebben we het gevoel, dat we juist te weinig vrije tijd hebben. Naast wellness – ook spiritueel – staat zelfontplooiing hoog op onze agenda`s. Jezelf nog verder ontplooien is belangrijk. Je leven lang leren wordt daadwerkelijk in de praktijk gebracht. Groeien als mens is daar een belangrijk onderdeel van. De mogelijkheden die Het Nieuwe


9

Werken belooft te bieden – flexibilisering van de arbeid – maken dit alleen nog maar méér mogelijk. Buiten (natuur, winkelen) wordt belangrijker, maar ook binnen (entertainment, gaming). Graag in combinatie met iets (authentieks) beleven en doen. De vrije tijd moet welbesteed zijn, een mooie ervaring, je wilt er het liefst ook nog over kunnen verhalen. Men wil méér dan een product.

Wat betekent dit voor toerisme? • Er ontstaat een nadrukkelijkere tweedeling tussen doeners en zonaanbidders, waarbij het aantal doeners – die toch wel iets willen doen, ondernemen op vakantie – toeneemt. • Er is een toename van het aantal themavakanties: mensen nemen hun hobby mee op vakantie. Ook neemt de belangstelling voor het doen van ontwikkelingswerk in groepsverband toe: samen de schouders eronder, voor een betere wereld • De consument blijft werken aan eigen welzijn en is daarom bewuster bezig met voeding en beweging. Ook heeft men meer aandacht voor het geestelijk welzijn; allerlei vormen van spiritualiteit staan steeds meer in de belangstelling.

10


2.

Toeristisch aanbod Zeeland

Het CBS registreert het aantal toeristische accommodaties in Nederland. Inbegrepen zijn hotels, pensions en jeugdaccommodaties (≥ 5 slaapplaatsen), kampeerterreinen met toeristische verhuur, huisjescomplexen met toeristische verhuur en groepsaccommodaties (allen ≥ 20 slaapplaatsen). Bedrijven die meerdere accommodatievormen aanbieden, worden meerdere malen geteld. Vaste standplaatsen op campings, tweede woningen, jachthavens en overige accommodatievormen worden niet in de CBS-registratie meegenomen. Hoewel de CBS-registratie niet volledig is, is het de enige gegevensbron, waarbij het accommodatieaanbod binnen Nederland kan worden vergeleken. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal slaapplaatsen in toeristische accommodaties per provincie.

Bron: CBS

Grafiek 2.1 Aantal slaapplaatsen 2010

Zeeland telt volgens de CBS-registratie in totaal 125.210 toeristische slaapplaatsen. Zeeland neemt hiermee samen met Limburg een vierde positie in. De eerste positie wordt ingenomen door Gelderland. De volgende tabel toont het aanbod van slaapplaatsen in toeristische accommodaties in Zeeland en het Zeeuwse aandeel in het totale Nederlandse aanbod.

Aantal slaapplaatsen in Zeeland Hotels

Aandeel Zeeland in Nederland

8.938

4%

Campings

89.422

12%

Bungalowparken

25.168

11%

1.682

3%

125.210

10%

Groepsaccommodaties Totaal aanbod

De camping is het accommodatietype met de meeste slaapplaatsen in Zeeland. Maar liefst 71% van alle toeristische slaapplaatsen in Zeeland komen voor rekening van de Zeeuwse campings. Van alle standplaatsen op de Nederlandse campings vinden we 12% in Zeeland. Daarnaast beschikt Zeeland over relatief veel slaapplaatsen op bungalowparken, in totaal 11% van het totale Nederlandse aanbod.


11

3. 3.1

Ontwikkeling van de vakantiemarkt Ontwikkeling internationaal toerisme

Na de daling van 4% in 2009 is het internationale toerisme in 2010 met 7% gestegen. Het totaal aantal internationale aankomsten komt hiermee op 935 miljoen, wat hoger ligt dan het niveau van voor de economische crisis. Groei was er het afgelopen jaar vooral voor Azië en het Midden Oosten (respectievelijk +13% en +14%). De groei van het aantal internationale aankomsten in Europa was met 3% meer bescheiden. (bron: NBTC) De ontwikkelingen van de wereldeconomie hebben een belangrijke invloed op het internationale toerisme. Verwacht wordt dat het herstel van de wereldeconomie in 2011 door zal zetten, maar hoewel de recessie voorbij is zijn de gevolgen dat nog niet: werkeloosheid zal nog oplopen en de koopkracht zal onder druk staan door bezuinigingen. Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) verwacht dat het inkomend toerisme in Nederland in 2011 met 3% zal stijgen. De BRIC-landen zullen hierbij het hardst groeien, de Europese landen zullen een beperkte groei laten zien.

3.2

Inkomend toerisme naar Nederland

Het aantal buitenlandse gasten in Nederland is in 2010 gegroeid naar 10,9 miljoen, 10% meer dan in 2009 en bijna weer op het recordniveau van 2007. Volgens NBTC is het herstel van de wereldeconomie de belangrijkste oorzaak die ten grondslag ligt aan deze groei. Een tweede verklaring is het internationale kunst- en cultuurevenement Holland Art Cities; tentoonstellingen die rond dit evenement zijn georganiseerd hebben verdeeld over twee jaar enkele honderdduizenden extra toeristen naar Nederland getrokken. Als derde verklaring noemt NBTC de relatief lage prijzen van vliegtickets. Om bezettingsgraden in vliegtuigen op peil te houden zijn de tickets door luchtvaartmaatschappijen scherp in de markt gezet, wat extra passagiers tot gevolg heeft. De laatste oorzaak die NBTC noemt zijn de extra vlieg- en treinverbindingen die in 2010 met Nederland zijn geopend. NBTC verwacht dat het inkomend toerisme de komende jaren blijft groeien. Mede door de iets zwakkere economische omstandigheden van de komende jaren gebeurt dit eerst nog met beperkte groeicijfers, maar vanaf 2012 mag door de aantrekkende wereldeconomie een hoger groeiniveau verwacht worden. In het kielzog van deze ontwikkeling zal het aantal buitenlandse verblijfsgasten dat ons land bezoek jaarlijks met 2,0% stijgen tot zo’n 14,3 miljoen in 2020.

12

Aantal gasten Nederland

2004

9.646.000

25.375.000

2005

10.012.000

25.210.000

2006

10.739.000

26.886.000

2007

11.008.000

27.952.000

2008

10.104.000

25.268.000

2009

9.921.000

25.014.000

2010

10.883.000

26.800.000


Aantal overnachtingen Nederland

Bron: CBS

Jaar

Aantal buitenlandse gasten

Aantal overnachtingen

1 Noord-Holland

5.863.000

12.063.000

2 Zuid-Holland

1.403.000

3.590.000

3 Noord-Brabant

766.000

1.853.000

4 Zeeland

730.000

3.228.000

5 Limburg

699.000

1.991.000

6 Utrecht

338.000

582.000

7 Gelderland

308.000

889.000

8 Friesland

233.000

886.000

9 Overijssel

198.000

565.000

10 Drenthe

126.000

489.000

11 Flevoland

111.000

410.000

12 Groningen

109.000

254.000

Bron: CBS

Provincie

Herkomstlanden De belangrijkste herkomstlanden voor Nederland zijn zoals gewoonlijk Duitsland en GrootBrittannië. Kijkend naar de periode 2005-2009 blijkt België de belangrijkste groeimarkt te zijn, ondanks dat de groei stagneert. Intercontinentaal gezien komen de meeste gasten uit Noord- & Latijns-Amerika.

2007

2008

2009

2010

Duitsland

2.812.000 2.833.000 2.669.000 2.744.000 2.848.000

Groot-Brittannië

1.913.000 1.903.000 1.639.000 1.409.000 1.556.000

België

991.000 1.101.000 1.109.000 1.172.000 1.257.000

Frankrijk

608.000

613.000

575.000

574.000

669.000

Spanje

392.000

436.000

368.000

351.000

440.000

Italië

398.000

398.000

370.000

368.000

443.000

Overig Europa

1.486.000 1.622.000 1.555.000 1.528.000 1.576.000

Noord- & Latijns-Amerika

1.325.000 1.274.000 1.068.000 1.018.000 1.223.000

Azië

602.000

617.000

556.000

564.000

623.000

Overig Wereld

213.000

213.000

196.000

193.000

251.000

3.3

Ontwikkeling Nederlandse vakantiemarkt

In 2010 ging 81,5% van de Nederlandse bevolking minstens één keer op vakantie, in 2009 was dat nog 81,3%. De Nederlanders die in 2010 een vakantie ondernamen, gingen gemiddeld iets minder vaak op vakantie dan in 2009: gemiddeld 2,8 keer per vakantieganger. In totaal werden er in 2010 36,1 miljoen vakanties ondernomen; dit is 0,6% minder dan in 2009. De populariteit van vakanties in het buitenland nam weer toe; 62% van de Nederlanders vierde ten minste één keer een vakantie over de grens. 53% van de Nederlanders ging minimaal één keer op vakantie in eigen land, iets minder dan in 2009.


13

Bron: CBS

2006

3.4 Ontwikkeling vakanties van Nederlanders in het buitenland Vakanties van Nederlanders Vakanties van Nederlanders

Participatie Aantal vakanties Aantal vakantieovernachtingen Totale bestedingen

in het buitenland in 2010

61%

62%

18.408.000

18.430.000

182.627.000

184.062.000

€ 12,3 miljard

€ 12,2 miljard

Bron: CVO

in het buitenland in 2009

Meer Nederlanders gingen in 2010 op vakantie in het buitenland. In 2010 zijn in totaal zo’n 18,4 miljoen buitenlandse vakanties door Nederlanders ondernomen; een stijging van 22.000 vakanties ten opzichte van 2009. De bestedingen aan buitenlandse vakanties liepen licht terug.

1. Duitsland

3.233.000

-8%

2. Frankrijk

2.854.000

+1%

3. België

1.996.000

0%

4. Spanje

1.572.000

+1%

5. Oostenrijk

1.168.000

-3%

6. Italië

1.009.000

+2%

7. Turkije

803.000

+18%

8. Groot-Brittannië

784.000

+11%

9. Griekenland

616.000

-2%

10. Verenigde Staten

433.000

+6%

Bron: CVO

Top-10 Buitenlandse bestemmingen 2010

Tot en met 2006 was Frankrijk de meest bezochte vakantiebestemming door Nederlanders. Vanaf 2007 heeft Duitsland de eerste plaats van Frankrijk overgenomen. Turkije noteerde de grootste procentuele stijging ten opzichte van 2009. Duitsland laat de grootste percentuele daling zien van -8%, een schril contrast ten opzichte van de 17% groei in 2009. Het aantal vakanties buiten Europa steeg van 2,5 miljoen in 2009 naar 2,9 miljoen in 2010.

Nederland

17.708.000

-1%

Europa (excl. Nederland)

15.568.000

-2%

Noord-Amerika

505.000

+12%

Caribisch gebied

178.000

-25%

Latijns-Amerika

204.000

+31%

Afrika

592.000

+23%

1.345.000

+20%

38.000

-25%

0

---

Azië Oceanië Antarctica

14


Bron: CVO

Vakanties per werelddeel 2010

3.5 Vakanties in eigen land In 2010 brachten Nederlanders 17,7 miljoen vakanties door in eigen land, 1% minder dan in 2009. Hierbij werden 94 miljoen overnachtingen gemaakt, een lichte stijging ten opzichte van 2009. Belangrijkste oorzaken voor de daling van het aantal binnenlandse vakanties zijn de herstellende economie, de extra lange meivakantie en het matige weer in de tweede helft van de zomer.

Aantal vakanties


2005

17.314.000

95.651.000

2006

17.794.000

98.317.000

2007

17.594.000

95.817.000

2008

17.449.000

91.820.000

2009

17.959.000

93.768.000

2010

17.708.000

93.984.000

Bron: CVO

Jaar

De volgende tabel toont het aantal vakanties en overnachtingen per provincie. Gelderland is als vanouds de populairste binnenlandse bestemming. Zeeland staat met het aantal vakanties op de 7e plek en met het aantal overnachtingen op de 6e plek. Het aantal vakanties in Zeeland is 4% gestegen ten opzichte van 2009, het aantal overnachtingen steeg met 5%.

Aantal vakanties

Provincie


1 Gelderland

2.979.000

1 Gelderland

15.965.000

2 Limburg

2.202.000

2 Noord-Brabant

10.397.000

3 Noord-Brabant

2.149.000

3 Noord-Holland

10.383.000

4 Noord-Holland

1.912.000

4 Limburg

9.798.000

5 Drenthe

1.675.000

5 Drenthe

9.299.000

6 Overijssel

1.468.000

6 Zeeland

8.811.000

7 Zeeland

1.398.000

7 Overijssel

8.673.000

8 Friesland

1.292.000

8 Friesland

7.754.000

9 Zuid-Holland

1.282.000

9 Zuid-Holland

6.647.000

10 Utrecht

525.000

10 Utrecht

2.568.000

11 Flevoland

419.000

11 Groningen

2.037.000

12 Groningen

409.000

12 Flevoland

1.652.000


Bron: CVO

Provincie

15

4. 4.1

Zeeland op de vakantiemarkt Nederlandse gasten in Zeeland

2010 is het beste vakantiejaar van Zeeland van de afgelopen jaren. Nederlanders vierden bijna 1,4 vakanties in Zeeland en dit is het hoogste aantal vakanties sinds 2004.

Van de vakanties die Nederlanders in Zeeland doorbrachten, waren 307.000 vakanties van vaste gasten. De overige ruim 1 miljoen vakanties werden door Nederlandse toeristen ondernomen.

Evenals in voorgaande jaren is het toeristisch kamperen het populairste vakantieverblijf voor Nederlandse vakantiegangers in Zeeland. Maar liefst 29% van alle overnachtingen van Nederlanders in Zeeland wordt doorgebracht op een toeristische kampeerplaats, 2,6 miljoen nachten. Daarmee lijkt het toeristisch kamperen weer op weg naar de recordjaren aan het begin van dit decennium. Na het toeristisch kamperen kiezen Nederlandse vakantiegangers het meest voor een verblijf in een vakantiewoning. Deze accommodatievorm is goed voor 25% van alle overnachtingen in Zeeland. Vaste gasten, gasten met een eigen accommodatie spelen een belangrijke rol in Zeeland. In 2010 is het aantal vakantieovernachtingen van vaste gasten gestegen, het aantal overnachtingen is sinds 2005 niet zo hoog geweest. De vaste gast in Zeeland heeft de eigen accommodatie in 2010 ook vaker en langer bezocht. Dit kan een gevolg zijn van het goede voor- en

16


naseizoen dat 2010 kende, maar ook kan het bezoek aan de eigen accommodatie verklaard worden door de crisis. De invloed van de crisis is nog merkbaar, maar minder omvangrijk dan het voorgaande jaar. Van alle toeristische overnachtingen in Zeeland wordt 7% doorgebracht in hotels, pensions en bed & breakfastaccommodaties. Na een stijging van het aantal overnachtingen in 2006, zien we in 2007 en 2008 weer een daling van het aantal overnachtingen in deze logiesvorm en in 2009 trekt het bezoek aan hotels, pensions en bed & breakfastaccommodaties weer een beetje aan en deze stijgende lijn is in 2010 weer doorgezet. De groep overige toeristische vakanties is goed voor 9% van alle toeristische overnachtingen. Binnen deze groep vallen de volgende accommodatievormen: groepsaccommodatie, riviercruise, zeil- of motorboot, trekkershut etc. Het aantal toeristische overnachtingen in deze groep kende een grote toename in 2008, een dip in 2009 en in 2010 weer een toename.

Vaste gasten zijn mensen met een eigen accommodatie op een vaste locatie, zoals een stacaravan, een seizoensplaats op een camping, een tweede woning of een boot op een vaste ligplaats.

Bestedingen van Nederlandse toeristen In Zeeland werd in 2010 € 205 miljoen besteed door Nederlandse toeristen (exclusief vaste gasten). Dit is 4% meer dan in 2009. De toename wordt enerzijds veroorzaakt door de stijging van het aantal toeristische overnachtingen, anderzijds door hogere bestedingen per dag. Onderstaand diagram toont de gemiddelde bestedingen per persoon per vakantiedag. De bestedingen per vakantiedag hebben in de afgelopen tien jaar een licht fluctuerende beweging laten zien. In 2010 is de gemiddelde besteding per persoon per vakantiedag licht gestegen naar € 28 ten opzichte van € 27 in 2009.

In 2010 besteedde de gemiddelde Nederlandse toerist € 29 per dag. Dit bedrag omvat alle uitgaven tijdens de vakantie, dus inclusief de kosten van hun accommodatie, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens een vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. Let wel: het bedrag is per persoon, dus de kosten van bijvoorbeeld de accommodatie worden verdeeld over het reisgezelschap. Met een gemiddelde besteding van € 28 per toerist per dag hoort Zeeland in de middenmoot. In Limburg zijn de bestedingen per persoon per dag het hoogst, in Utrecht het laagst. De gemiddelde besteding in Zeeland wordt sterk beïnvloed door de accommodatiekeuze. Zeeland kent een hoog aandeel toeristisch kamperen, deze accommodatievorm genereert lagere bestedingen. Daarnaast overnacht men in Zeeland - in vergelijking tot de rest van Nederland - minder vaak in hotels. Terwijl hotelgasten de hoogste vakantiebesteding per dag hebben.


17

4.2

Buitenlandse gasten in Zeeland

Zeeland zag ook het inkomend toerisme in 2010 sterk toenemen. Het aantal buitenlandse gasten in Zeeland steeg met 16% ten opzichte van het voorgaande jaar, het aantal overnachtingen steeg met 8%. Buitenlandse gasten kwamen dus vaker maar korter naar Zeeland. Het marktaandeel van Zeeland binnen Nederland is gestegen, de Zeeuwse ontwikkelingen zijn beter dan de landelijke trend.


Zeeland

Aandeel Zeeland in NL

Zeeland

Aandeel Zeeland in NL

2006

635.000

5,8%

3.221.000

11,9%..........

2007

702.000

6,4%

3.529.000

12,6%..........

2008

617.000

6,1%

2.927.000

11,6%..........

2009

628.000

6,3%

2.987.000

11,9%..........

2010

730.000

6,7%

3.228.000

12,0%..........

Bron: CBS

Aantal gasten

Gasten uit:

2006

2007

2008

2009

2010

Duitsland

433.000

491.000

423.000

417.000

483.000

België

129.000

153.000

146.000

151.000

182.000

Groot-Brittannië

15.000

12.000

9.000

11.000

12.000

Frankrijk

13.000

11.000

10.000

10.000

12.000

3.000

3.000

2.000

3.000

3.000

Overig Europa

26.000

27.000

21.000

24.000

29.000

Noord- & Latijns-Amerika

14.000

4.000

2.000

10.000

7.000

3.000

1.000

0

3.000

2.000

Italië

Overig wereld

Accommodatiekeuze 42% van de buitenlandse overnachtingen vindt plaats in een hotel. Vorig jaar was dit nog in een vakantiewoning. Vakantiewoningen nemen dit jaar 29% van de overnachtingen voor hun rekening en overnachtingen op een camping 28%. De groepsaccommodatie telt het kleinste aandeel vakantieovernachtingen, hoewel dit wel gestegen is ten opzichte van vorig jaar.

18


Bron: CBS

Herkomstlanden Onderstaand overzicht toont dat Duitsland verreweg het belangrijkste herkomstland is voor Zeeland. Het aantal gasten uit dit buurland is in 2010 gestegen met 16% ten opzichte van 2009. België is in de afgelopen vijf jaar een belangrijke groeimarkt voor Zeeland geweest. Na een kleine dip in 2008 steeg het aantal Belgische gasten in 2009 en 2010 verder door tot recordhoogten. Ook het aantal gasten uit andere herkomstlanden nam toe. Uitzonderingen zijn Italië en de intercontinentale markten.

Meer weten over buitenlandse gasten? In de themapublicatie Inkomend toerisme in Zeeland nemen we de buitenlandse toerist in Nederland en in Zeeland onder de loep: Wat zijn de achtergronden en het bezoekmotief van deze groep? Welk proces wordt doorlopen voordat men een reis naar Nederland boekt? Welk vervoermiddel wordt gebruikt? Welke activiteiten worden ondernomen? Hoeveel geld wordt besteed? En hoe wordt een bezoek aan Nederland en Zeeland gewaardeerd?


19

5. 5.1

Binnenlands toerisme per verblijfsvorm Vakantiewoningen

De groep vakantiewoningen omvat vakantiewoningen in een bungalowpark en de vakantiewoningen die niet in een park gelegen zijn. Zeeland heeft ruim 26.000 slaapplaatsen in toeristisch verhuurde vakantiewoningen en heeft hiermee een aandeel van 12% in het landelijke aantal slaapplaatsen in vakantiewoningen. Wat betreft het aantal vakanties in een vakantiewoning staat Limburg op de eerste plaats, gevolgd door Gelderland en Drenthe. Aantal toeristische vakanties in vakantiewoningen In 2010 werden 442.000 toeristische vakanties in Zeeuwse vakantiewoningen doorgebracht, 11.000 meer dan in het voorgaande jaar. De toename is te danken aan de stijging van het aantal korte bungalowvakanties. Het aantal lange bungalowvakanties liep in Zeeland wel terug.

Spreiding over het jaar Kijkend naar de spreiding van de toeristische bungalowvakanties over het jaar, valt op dat deze jaarrond worden ondernomen. Piekmomenten zijn april in het voorjaar en oktober in het najaar. Waarbij te zien is dat het naseizoen steeds belangrijker wordt. Gebruikte informatiebronnen en boekingsgedrag Nederlanders die een toeristische bungalowvakantie ondernemen in eigen land, zoeken in 58% van de gevallen vooraf informatie. Voor bungalowvakanties in Zeeland is dat 61%. Bij het inwinnen van informatie speelt internet een belangrijke rol: 76% gebruikt internet. Van de vakanties in een Nederlandse vakantiewoning wordt 11% op de bonnefooi ondernomen, dus zonder boeking of reservering vooraf. In Zeeland is dit percentage 12%. In alle overige gevallen wordt de vakantiewoning vooraf gereserveerd. In de meeste gevallen is dit 2-5 maanden voorafgaand aan de vakantie. Bungalowvakanties in Zeeland worden nooit langer dan een jaar van tevoren geboekt. Opvallend is dat bungalowvakanties ten opzichte van vorig jaar langer van tevoren geboekt worden. Vakantiebestedingen In Zeeland wordt in 2010 tijdens toeristische vakanties in een vakantiewoning in totaal ruim € 77 miljoen uitgegeven, dit is 4 miljoen minder dan in 2009.Het aantal vakanties in een bungalow is wel toegenomen. Dit betekend dat men per vakantie minder uitgegeven heeft dan in het afgelopen jaar. Het bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun toeristische bungalowvakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de vakantiewoning, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een bungalowvakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 29. Dit is een daling van €1 ten opzichte van 2009, dit is € 1 lager dan het landelijk gemiddelde.

20


Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de Zeeuwse vakantiewoningen, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

Herkomstprovincie

Brabant (27%), Gelderland (18%), Zuid-Holland (17%)

Leeftijd

2-persoonshuishoudens > 35 jaar (41%) Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (21%) Gezinnen met kinderen < 5 jaar (20%)

Grootte reisgezelschap

Alleen 5% 2 personen 20% 3-4 personen 30% 5-6 personen 19% 7+ personen 26%

Bron: CVO

Gezinsamenstelling

Ondernomen activiteiten Tijdens een toeristische vakantie in een vakantiewoning in Zeeland/Nederland worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten in Zeeland hoger is dan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vaker worden ondernomen. Het is opvallend dat gasten die in een vakantiewoning in Zeeland verblijven relatief weinig zonnen. Daarnaast valt op dat ‘bezoek aan strand’ sinds jaren weer de hoofdactiviteit is.

Nederland

1. Bezoek aan strand

77%

1. Tochtjes met de auto

64%


76%

2. Uit eten gaan

62%

3. Wandelingen maken

69%


62%

4. Uit eten gaan

56%

4. Zwemmen

58%

5. Zwemmen

45%

5. Funshoppen

39%

6. Funshoppen

31%

6. Bezoek aan natuurreservaat/gebied

28%

7. Tochtjes met de fiets

21%


30%

8. Bezoek aan bezienswaardige gebouwen

24%


18%


22%


17%

10. Zonnebaden

16%

10. Bezoek aan pretpark/ attractiepark

12%


Bron: CVO

Zeeland

21

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijfer te geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waardering voor een bungalowvakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde bungalowvakantie in Nederland.

5.2

Bungalowvakantie Nederland

Kwaliteit dienstverlening

7,49

7,70

Kwaliteit accommodatie

7,63

7,65

Prijsniveau horeca

7,04

6,96

Prijsniveau boodschappen

6,95

6,85

Algemeen oordeel

8,02

8,01

Toeristisch kamperen

Het kampeerproduct is belangrijk voor Zeeland; de Zeeuwse campings zijn in totaal goed voor 89.422 bij het CBS geregistreerde slaapplaatsen. Binnen Nederland heeft Zeeland het op twee na grootste aanbod van toeristische kampeerplaatsen. 12% van het totale Nederlandse aanbod. Kijkend naar het aantal toeristische kampeervakanties in de provincie, neemt Zeeland samen met Brabant de tweede positie op de binnenlandse kampeermarkt in. De volgende verblijfsvormen vallen onder toeristisch kamperen: een tent/bungalowtent, caravan, vouwwagen op een toeristische standplaats, een camper en een toeristisch verblijf in een stacaravan (niet in eigen bezit). Aantal toeristische kampeervakanties In 2010 werden 307.000 toeristische kampeervakanties in Zeeland doorgebracht, een daling van 7% ten opzichte van 2009.

Spreiding over het jaar Kijkend naar de spreiding van de toeristische kampeervakanties over het jaar, is het kampeerseizoen duidelijk zichtbaar: in de maanden oktober t/m maart wordt niet of nauwelijks gekampeerd. Korte kampeervakanties worden gedurende het hele kampeerseizoen (april tot en met oktober) ondernomen, met een grotere piek in mei en een kleine piek in juni. Lange kampeervakanties concentreren zich in de periode april t/m augustus, waarbij de meeste van de vakanties plaatsvindt in juli en augustus, net zoals vorig jaar. Gebruikte informatiebron en boekingsgedrag Nederlanders die een toeristische kampeervakantie ondernemen in eigen land, zoeken in 53% van de gevallen vooraf informatie. Voor kampeervakanties in Zeeland ligt dat iets lager, 50% zoekt dan informatie vooraf. Bij het inwinnen van informatie speelt internet een belangrijke rol: 66% van de mensen die op (een toeristische kampeer)vakantie gaan in Nederland gebruikt internet. In Zeeland is dit percentage 57%. 27% van de toeristische kampeervakanties in 22


Bron: CVO

Bungalowvakantie Zeeland

Nederland worden op de bonnefooi ondernomen, dus zonder boeking of reservering vooraf. In Zeeland ligt het percentage kampeervakanties op de bonnefooi lager: 24%. In alle overige gevallen wordt de standplaats vooraf gereserveerd. De meeste kampeervakanties in Zeeland worden ongeveer 2 maanden van tevoren geboekt. Dit is gelijk aan het boekingsgedrag in de rest van Nederland. Kampeervakanties in Zeeland worden nooit langer dan een jaar van tevoren geboekt. Vakantiebestedingen In Zeeland wordt tijdens toeristische kampeervakanties in totaal meer dan € 62 miljoen uitgegeven. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun toeristische kampeervakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de camping, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De kosten van een kampeervakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 22. Landelijk is dit gemiddelde lager: € 18. Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die een toeristische kampeervakantie onderneemt in Zeeland, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

Herkomstprovincie

Brabant (31%), Gelderland (18%), Zuid-Holland (18%)

Leeftijd

Gezinsamenstelling

2-persoonshuishoudens 35 > (34%) Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (27%) Gezinnen met kinderen 0-5 jaar (18%)



Ondernomen activiteiten Tijdens een toeristische vakantie op een camping in Zeeland/Nederland worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten in Zeeland hoger is dan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vaker worden ondernomen. Het verschil in soorten activiteiten is niet erg groot. Behalve dan dat ‘bezoek aan strand’ in Zeeland veel vaker wordt ondernomen dan in Nederland. Dit is te verklaren doordat niet alle provincies over strand beschikken en deze activiteit dus niet overal ondernomen kan worden.


23

Nederland


83%


54%


61%


53%


57%

3. Uit gaan eten

50%

4. Uit eten gaan

56%


47%

5. Zwemmen

53%

5. Zwemmen

40%


50%

6. Funshoppen

30%

7. Zonnebaden

30%


30%

8. Funshoppen

38%


22%


25%


17%


10. Bezoek aan pretpark/ attractiepark

18%

13%

Bron: CVO

Zeeland

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijfer te geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waardering voor een toeristische kampeervakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde toeristische kampeervakantie in Nederland.

24

Kampeervakantie Nederland


7,48

7,63


7,78

7,81

Prijsniveau horeca

6,85

7,12


6,94

7,13

Algemeen oordeel

7,80

8,04


Bron: CVO

Kampeervakantie Zeeland

5.3

Hotels

Het Zeeuwse hotelproduct telt 8.938 slaapplaatsen. Het aanbod is in vergelijking tot 2009 toegenomen met 2%. Zeeland is een “kleintje” binnen de Nederlandse hotelmarkt en neemt 4% van het totale aanbod in Nederland voor haar rekening. Zij neemt landelijk een 9e plaats in wat betreft het aantal slaapplaatsen in hotels, pensions en bed & breakfast accommodaties. Aantal hotelvakanties In 2010 werden 186.000 hotelvakanties in Zeeland doorgebracht, maar liefst een stijging van 18% ten opzichte van het voorgaande jaar. Landelijk is het aantal hotelvakanties gestegen met 8%. In Zeeland is deze stijging echter groter: maar liefst 30% meer hotelovernachtingen dan in 2009. Opvallend is dat het aantal hotelvakanties en aantal hotelovernachtingen evenredig toegenomen is.

Spreiding over het jaar De hotelvakanties zijn redelijk verspreid over het jaar. Juni en augustus zijn het meest geliefd, gevolgd door maart en februari. Oktober, december en juli zijn het minst populair voor een toeristisch verblijf in een Zeeuws hotel. Gebruikte informatiebronnen en boekingsgedrag Van de Nederlanders die een hotelvakantie ondernemen in eigen land, zoekt 60% vooraf informatie. Voor hotelvakanties in Zeeland ligt dat lager, 58% zoekt informatie vooraf. Deze percentages liggen zowel landelijk als in Zeeland hoger dan vorig jaar. Het merendeel wint dus informatie in. Bij het inwinnen van informatie speelt internet een belangrijke rol: 54% gebruikt internet. Als men op zoek gaat naar informatie, doet ruim 76% van de hotelgasten dat via internet. 5% van de hotelvakanties in Nederland worden op de bonnefooi ondernomen, dus zonder boeking of reservering vooraf. In Zeeland is het percentage hotelvakanties op de bonnefooi hoger, 8% vertrekt op de bonnefooi. In alle overige gevallen wordt de hotelkamer vooraf gereserveerd. De meeste boekingen vinden plaats 2 maanden voor de vakantie. De boekingstijd voor hotelvakanties is gemiddeld korter dan voor andere verblijfsaccommodaties. Dit geldt ook voor hotelvakanties in de rest van Nederland. Vakantiebestedingen In Zeeland wordt in 2010 tijdens hotelvakanties in totaal meer dan € 34 miljoen uitgegeven. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun hotelvakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de hotelkamer, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een hotelvakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 45. Het landelijk gemiddelde is € 53. De besteding per vakantiedag tijdens een hotelvakantie in Zeeland is sinds 2009 met maar liefst € 11 afgenomen, het landelijk gemiddelde is gelijk gebleven.


25

Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de Zeeuwse hotels, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

Herkomstprovincie

Zuid-Holland (20%), Limburg (15%), Noord-Brabant(15%)

Leeftijd

2-persoonshuishoudens > 35 jaar (66%) Gezinnen met kinderen 0-5 jaar (11%) Eénpersoonshuishoudens > 35 jaar (8%)



Bron: CVO

Gezinsamenstelling

Ondernomen activiteiten Tijdens een toeristische vakantie in een hotel in Zeeland/Nederland worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten in Zeeland hoger is dan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vaker worden ondernomen. Van de bezoekers aan verschillende accommodaties zijn de hotelgasten de groep met de meest ‘eenduidige’ participatie aan activiteiten (in Nederland en Zeeland). In de top tien komen zo goed als dezelfde activiteiten voor en de top drie is zelfs helemaal gelijk.

26

Nederland

1. Uit eten gaan

76%

1. Uit eten gaan

74%


64%


52%


56%


46%


53%

4. Funshoppen

38%

5. Funshoppen

37%


26%


24%


17%


26%


25%


15%


17%

9. Zwemmen reservaat/gebied

11%

9. Zwemmen waardige gebouwen

14%

10. Zonnebaden

11%

10. Bezoek aan museum

13%


Bron: CVO

Zeeland

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijfer te geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waardering voor een hotelvakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde hotelvakantie in Nederland.

Hotelvakantie Nederland


7,77

7,81


7,76

7,84

Prijsniveau horeca

7,17

7,21


7,30

7,25

Algemeen oordeel

7,99

8,13


Bron: CVO

Hotelvakantie Zeeland

27

5.4

Vaste gasten

Ongeveer 1/5 deel van alle vakanties van Nederlandse gasten in Zeeland betreft vakanties op vaste standplaatsen. Zeeland telde in 2010 zo’n 95.000 Nederlanders met een eigen vakantieverblijf in de provincie, zoals een stacaravan, tweede woning of seizoensplaats op een camping. Kijkend naar het type accommodatie dat vaste gasten in Zeeland bezitten blijkt dat de tweede woning het meest voorkomt, gevolgd door een seizoensplaats op een camping.

Aantal vakanties van vaste gasten De vaste gasten brachten 307.000 vakanties in hun vakantieverblijf in Zeeland door: gemiddeld drie vakanties per persoon. Het aantal vakanties van vaste gasten is in het afgelopen jaar toegenomen, maar de frequentie is afgenomen. Dit betekend dat er meer vaste gasten waren, maar dat vaste gasten gemiddeld minder vaak naar hun accommodatie zijn geweest dan in 2009.

De vaste gasten brachten 307.000 vakanties in hun vakantieverblijf in Zeeland door, 3% meer dan in het voorgaande jaar. Landelijk daalde het aantal vakanties van vaste gasten met ongeveer 8%. De stijging van het aantal vakanties van vaste gasten in Zeeland gaat dus in tegen de landelijke trend. Het aantal overnachtingen in de eigen accommodatie is ook toegenomen: met wel 18%. Spreiding over het jaar De vaste gasten bezoeken hun accommodatie gedurende het hele jaar. Juli is favoriet, daarna volgen mei en oktober. De invloed van het weer is erg groot op het bezoek van de eigen accommodatie. Vakantiebestedingen Vaste gasten besteden tijdens de vakanties in hun accommodatie in totaal €28,9 miljoen in 2009 was dit nog € 24,8 miljoen in Zeeland. Dit bedrag omvat alle bestedingen tijdens hun verblijf in Zeeland, exclusief de kosten van hun accommodatie. Kosten van boodschappen, dag28


jes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen zijn wel inbegrepen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een vakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 10. Dit is gelijk aan de bestedingen per persoon per vakantie dag vorig jaar. Het Nederlandse gemiddelde ligt op € 11. Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in een eigen accommodatie in Zeeland, wordt hieronder een aantal persoonskenmerken genoemd.

Herkomstprovincie

Noord-Brabant (49%), Zuid-Holland (19%), Zeeland (9%)

Gezinsamenstelling

2-persoonshuishoudens > 35 jaar (75%) Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (16%) Gezinnen met kinderen 0-5 jaar (3%)


Alleen 1% 2 personen 49% 3-4 personen 22% 5-6 personen 3% 7+ 0%

Bron: CVO

Leeftijd

Waardering voor de vakantie Vaste gasten worden niet gevraagd naar de waardering voor hun vakantie in Zeeland.


29

6.

Binnenlands toerisme per regio

In onderstaand diagram wordt het totaal aantal vakanties (toeristisch én vast samen) van Nederlanders voor de Zeeuwse regio’s getoond. Het belang van Schouwen-Duiveland nam in 2009 af, maar in 2010 herstelde het toerisme op SchouwenDuiveland zich voorzichtig. Daartegenover staat dat het marktaandeel van NoordBeveland met 37% toeneemt. Het aandeel van Walcheren neemt af en dat van de Bevelanden& Tholen neemt toe in 2010 ten opzichte van 2009.

Regionale ontwikkeling aantal vakanties De onderstaande grafieken tonen de ontwikkeling van het binnenlands toerisme naar regio in de periode 2008 - 2010. Per regio wordt daarbij onderscheid gemaakt naar vakanties van vaste gasten en toeristische vakanties. In totaal werden er in Zeeland 1.398.000 vakanties doorgebracht door Nederlandse vakantiegangers.

30


In 2010 is er een lichte stijging van het aantal vakanties van Nederlandse toeristen in Zeeland. Zeeuws-Vlaanderen, Schouwen-Duiveland en Noord en Zuid-Beveland profiteren het meest van deze toename. Vooral het aantal toeristische vakanties is sterk gegroeid in deze regio. In de overige regio’s is het aantal toeristische vakanties juist afgenomen. In Zeeland zijn er in totaal 6,2 miljoen toeristische overnachtingen en 2,6 miljoen overnachtingen van vaste gasten. Dit is een groei van respectievelijk 1% en 18%. Regionale ontwikkeling aantal vakantieovernachtingen


31

Net als de stijging van het aantal vakanties, zien we dat het aantal vakantieovernachtingen in 2010 ook stijgt ten opzichte van 2009. Schouwen-Duiveland, Zeeuws-Vlaanderen en Bevelanden & Tholen kennen een grote stijging van het aantal vakantieovernachtingen. Op Walcheren is het aantal overnachtingen licht gedaald.

32


Vakantieduur Onderstaand diagram toont de ontwikkeling van de gemiddelde vakantieduur voor toeristische en vaste vakanties tezamen. De vakantieduur in 2009 ligt in Zeeland hoger dan het landelijk gemiddelde, ook zien we dat de duur van een vakantie in Zeeland weer toeneemt. Alleen op Schouwen-Duiveland daalt de gemiddelde duur van een vakantie. De regio Bevelanden en Tholen kent de grootste toename.


33

Gemiddelde bestedingen per persoon per regio (exclusief vaste gasten) Regionaal gezien wordt op Schouwen-Duiveland door vakantiegangers het meest besteed: € 202 per persoon per vakantie. Vorig jaar was dit nog op Walcheren met € 209. SchouwenDuiveland heeft een stijging in het aantal bestedingen per persoon per vakantie van maar liefst € 23 ten opzichte van 2009. Op de Bevelanden & Tholen wordt het minst uitgegeven per vakantie € 172 en per vakantiedag het grootste bedrag € 27. Ook de bestedingen per dag zijn op Schouwen-Duiveland het hoogst, namelijk € 33 per persoon per dag, vorig jaar was dit nog € 29. De bestedingen op Walcheren zijn gedaald ten opzichte van 2009, de andere regio’s hebben een gelijke besteding als vorig jaar of zijn licht gestegen.

Leeftijd toeristische gast Opvallend is dat de meeste bezoekers aan Zeeland vallen in de leeftijdscategorie 50 tot 64 jaar. Zeeuws-Vlaanderen en Walcheren hebben de grootste groep binnen deze leeftijdscategorie. Schouwen-Duiveland is populair onder volwassen van 40 tot 49. De Bevelanden & Tholen zijn populair bij kinderen van 6-14 jaar.

34


Reisgezelschap toeristische gast Hieronder wordt weergegeven met hoeveel personen men in Nederland, Zeeland en de Zeeuwse regio’s op vakantie gaat. De meeste vakanties in Zeeland worden doorgebracht met drie tot vier personen. Het aandeel grote reisgezelschappen is toegenomen ten opzichte van 2008. Regionaal valt vooral het hoge aandeel groepsvakanties in Schouwen-Duiveland op. In Zeeuws-Vlaanderen brengen relatief veel stellen hun vakantie door. Een en ander leidt tot een gemiddelde groepsgrootte, die hieronder wordt getoond. De gemiddelde groepsgrootte is over het algemeen gezien toegenomen. Alleen in Zeeuws-Vlaanderen is de gemiddelde groepsgrootte afgenomen (-0,3). De sterkste groei van de gemiddelde groepsgrootte zien we in Walcheren.


35

7.

Attractiebezoek

Jaarlijks verzamelt Kenniscentrum Kusttoerisme de bezoekersaantallen van allerlei attracties en evenementen in Zeeland. Voor de bezoekersaantallen van musea is dankbaar gebruik gemaakt van de gegevens verzameld door Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ). Onderstaand overzicht toont de meest bezochte attracties, musea en evenementen. De gegevens zijn gebaseerd op eigen opgaven van bedrijven en organisatoren.

Recordbezoek voor Zeeuwse musea De 43 Zeeuwse musea hebben in 2010 zo’n 60.000 bezoekers meer getrokken dan in 2009. Totaal passeerden bijna 475.000 bezoekers de entree van een museum in Zeeland. Dat is een toename van ruim 15% ten opzichte van de ruim 411.000 bezoekers in het jaar daarvoor, zo blijkt uit de inventarisatie van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ). Een vergelijking met cijfers van de Nederlandse Museum Vereniging leert dat de Zeeuwse musea het beter doen dan de landelijke trend, waar het bezoek met gemiddeld 4% toenam. Een echte uitschieter in Zeeland is het in 2009 heropende Watersnoodmuseum in Ouwerkerk met ruim 62.000 bezoekers, dat daarmee als eerste museum in Zeeland in de Top 55 van Nederlandse musea is gekomen. Het Watersnoodmuseum wordt gevolgd door het Spoorwegmuseum Stoomtrein Goes-Borsele, het Zeeuws Museum in Middelburg en Zeeuws maritiem muZEEum in Vlissingen. De top-5 in Zeeland wordt voltooid door Terra Maris, museum voor natuur en landschap in Oostkapelle.

36


Plaats

Naam

2009

2010

298.000 200.000 x 140.000 160.000 100.000 80.000 80.000 75.000 50.000 45.500

304.000 188.000 150.000 140.000 130.000 100.000 80.000 80.000 67.000 50.000 43.000

29.500 31.000 7.500 10.000 6.000 4.000 3.800

30.500 30.000 15.000 10.000 7.000 6.200 5.500

Attracties Burgh-Haamstede Goes Middelburg Terneuzen Vlissingen Middelburg Sluis Vlissingen Grijpskerke Kwadendamme Middelburg Vrouwenpolder Middelburg Kamperland Middelburg Burgh-Haamstede Terneuzen Kamperland

Deltapark Neeltje Jans Sportpunt Zeeland Voetbal Experience SnowBase Het Arsenaal Mini Mundi Toversluis Speelcircus Bambini Imkerij Poppendamme Berkenhof's Tropical Zoo Rondvaart Middelburg Bezoekerscentrum Nationaal Park Oosterschelde Utropia, tropische vogel- en plantentuin Five Star Farm Abdijtoren De Lange Jan Kinderkermis ‘t Kraaiennest Portaal van Vlaanderen Bierbrouwerij Emelisse

Musea, bezoekerscentra, bezienswaardige gebouwen, tuinen Ouwerkerk Goes Vlissingen Middelburg Oostkapelle Westkapelle Zierikzee Goes Nieuwdorp Emmadorp Vlissingen/Zoutelande Goes Zierikzee Breskens Domburg Veere Veere Dreischor Kapelle Sluis Groede

Watersnoodmuseum Spoorwegmuseum Stoomtrein Goes-Borsele Zeeuws maritiem muZEEum (incl. Fort Rammekens) Zeeuws Museum Terra Maris, museum voor natuur en landschap Dijk- en Oorlogsmuseum Polderhuis Museumhaven Zeeland Historisch Museum De Bevelanden Bevrijdingsmuseum Zeeland Bezoekerscentrum Saeftinghe Bunkermuseum Ambachtscentrum de Hollandse Hoeve Maritiem Museum Visserijmuseum Breskens Marie Tak van Poortvliet Museum Stadhuismuseum De Vierschaar Museum De Schotse Huizen Streek- en Landbouwmuseum Goemanszorg Fruitteeltmuseum Kapelle Stadhuismuseum Het Belfort Museumstraat Het Vlaemsche Erfgoed

53.120

62.120

45.350

47.320

40.390 40.870

38.340 38.310

27.730 21.650 12.000 10.610 3.860 6.720 9.940 15.000 14.540 13.300 8.740 10.010 9.310

31.420 30.340 21.320 21.240 18.040 16.960 16.130 16.000 14.750 14.530 12.620 10.490 10.450

7.370 5.770 5.320 8.000

6.770 5.100 5.000 4.500

Evenementen Concert at Sea Visserijdagen Danceparade Film by the Sea Visserijdagen Mosseldag Jazz by the Sea Kustmarathon Bevrijdingsfestival Mosselfestival Strandmotorcross Middelburg Vól-Koren Schaapscheerdersfeest Folkore festival Zeeland Dancetour Southpark Festival Zeeuwse Nazomer fair Oud en Nieuw Zeelandhallen


80.000 60.000 60.000 43.500 50.000 45.000 30.000 26.850 25.000 20.000 20.000 15.000 15.000 9.500 8.000 8.000 --8.500

55.000 55.000 45.000 30.000 30.000 Bron: Kenniscentrum Kusttoerisme / SCEZ

Brouwersdam Breskens Middelburg Vlissingen Bruinisse Yerseke Walcheren Zoutelande Vlissingen Middelburg Vlissingen Middelburg Nisse Sas van Gent Goes Middelburg Oostkapelle Goes

25.000 20.000 15.000

8.000 8.000 8.000 5.000 37

8.

Werkgelegenheid

Toerisme en recreatie zijn vertakt door allerlei bedrijfstakken en sectoren, het is dan ook moeilijk te bepalen hoeveel werkgelegenheid hierdoor gegenereerd wordt. Er zijn meerdere manieren om de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid te berekenen. In de landelijke R&T standaard (zie bijlage 1) is afgesproken om de werkgelegenheid te bepalen via de aanbodzijde: het aantal werkzame personen bij bedrijven die direct gerelateerd zijn aan toerisme en recreatie. Toeleveranciers worden buiten beschouwing gelaten, evenals bedrijven die niet toeristisch van aard zijn, maar die wel bestedingen van toeristen ontvangen (bijvoorbeeld de reguliere detailhandel als een bakker of supermarkt). Hiervoor is een selectie gemaakt van SBI-codes, de codes waarmee CBS bedrijven op basis van hun activiteiten indeelt in bedrijfstakken. De afbakening is ingedeeld in de volgende zeven groepen, een nadere uitwerking van deze groepen staat in bijlage 1: 1) detail & groothandel 2) logiesverstrekking 3) horeca 4) vervoer en reisindustrie 5) cultuur, recreatie en amusement 6) sport 7) overig Met behulp van het LISA Vestigingenregister is nagegaan hoe groot de werkgelegenheid in de sector is. De peildatum voor het LISA-bestand is in Zeeland steeds 1 mei, hetgeen betekent dat seizoens-werkgelegenheid, zoals die met name in de toeristisch-recreatieve sector aan de orde is, nauwelijks is inbegrepen. Toeristisch-recreatieve werkgelegenheid – totaal In 2010 waren er 14.390 personen in Zeeland werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector, 2% meer dan in 2009. De landelijke R&T standaard wijkt iets af van de afbakening die tot 2007 werd gebruikt, in onderstaande grafiek zijn de extra banen als gevolg van deze uitgebreidere afbakening weergegeven voor de jaren 2007 en 2008. De totale Zeeuwse werkgelegenheid nam in 2010 licht af, van 171.400 personen in 2009 naar 170.600 personen in 2010. Toerisme & recreatie heeft een aandeel van 8,4% in de totale werkgelegenheid.

Bron: LISA

Aantal banen in toerisme & recreatie in Zeeland

38


Bron: LISA

Toeristisch-recreatieve werkgelegenheid - naar regio Regionaal gezien is de werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector in de meeste regio’s vrijwel stabiel. Alleen Walcheren ziet het aantal banen in toerisme & recreatie nog steeds toenemen.

Bron: LISA

Het aandeel van toerisme & recreatie in de totale werkgelegenheid is als vanouds het grootst op Schouwen-Duiveland. In de andere regio’s heeft de toeristisch-recreatieve sector een kleiner aandeel in de werkgelegenheid. Het kleinst is het aandeel op de Bevelanden & Tholen.


39

2008

2009

2010

Horeca (excl. logies)

7.880

7.810

7.780

Logiesverstrekking

3.590

3.520

3.630

Cultuur, recreatie en amusement

650

540

540

Vervoer & reisindustrie

590

510

510

Detail- en groothandel in recreatiegoederen

470

460

480

Sport

290

290

340

Overig

990

970

1.120

De horeca in Zeeland blijft met 7.780 werkzame personen in 2009 de grootste werkgever in de toeristisch-recreatieve sector, maar het aantal banen nam licht af. Het aantal banen bij verblijfsaccommodaties nam aanzienlijk toe. Met name de Zeeuwse hotels hadden meer medewerkers in dienst. In de sector Overig nam het aantal banen fors toe, veroorzaakt door veel extra banen in de bouw van sport- en recreatievaartuigen. De verdeling van de werkgelegenheid verschilt per regio. Op Schouwen-Duiveland is het aandeel van verblijfsaccommodaties hoger dan gemiddeld. In Zeeuws-Vlaanderen is het aantal banen in de horeca relatief groot.

Bron: LISA

Regionale toeristische werkgelegenheid naar sectoren 2010

40


Literatuurlijst

Bij het samenstellen van deze rapportage is o.a. gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

-

Ars, B., Visser, E. (2010). Kijk, de toerist van morgen. Brazilë, Rusland, India, China.

-

Binnenlands Bestuur (2011). Jong en ambtenaar 2011. Het nieuwe werken.

-

http://www.sdu.nl/pdf/het-nieuwe-werken-hfdst1.pdf

-

Kenniscentrum (Kust)toerisme (2011). Inkomend toerisme in Zeeland.

-

Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (2009). Verlangen naar vrije tijd. Trends in recreatie en vakantie 2009/2010.

-

Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (ongepubliceerd). ANWB Trendslated. Klantkennis.

-

Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (2010). Op weg naar 2015. Trends in mobiliteit.

-

NBTC Afdeling Research (2011). Toerisme in perspectief 2011. Ontwikkelingen m.b.t. inkomend en binnenlands toerisme nader bekeken.

-

Nederstigt, J., Poiesz, T. (2010). Consumentengedrag.

-

NRIT Onderzoek, NHTV internationaal hoger onderwijs Breda (2010). Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2009/2010.

-

www.trendwatching.com/trends


41

Meer weten? Themapublicaties

Jaarlijks publiceert Kenniscentrum Kusttoerisme verschillende themarapporten waarin dieper ingegaan wordt op cijfers over specifieke onderwerpen. Een greep uit het aanbod:

Funshoppen in Zeeland Deze themapublicatie is tot stand gekomen naar aanleiding van de Expertmeeting XL Kooptoerisme in november 2010 en biedt inzicht in het belang en de omvang van funshoppen in Zeeland. In het rapport worden de aanbevelingen gedaan om het economisch belang van funshoppen in Zeeland te stimuleren.

Dutch Divers’ Delta In dit themarapport wordt aan de hand van de resultaten van een internationaal marktonderzoek ingegaan op de kansen met betrekking tot de onderwatersport in Zeeland. Hoe bekend is Zeeland eigenlijk onder duikers? Wat zijn voor hen argumenten om wel of niet in Zeeland te gaan duiken? Hoe kan de tevredenheid van duikers worden vergroot, zodat ze vaker naar Zeeland komen?

Inkomend toerisme in Zeeland In deze themapublicatie nemen we de buitenlandse toerist in Nederland en in Zeeland onder de loep: Wat zijn de achtergronden en het bezoekmotief van deze groep? Welk proces wordt doorlopen voordat men een reis naar Nederland boekt? Welk vervoermiddel wordt gebruikt? Welke activiteiten worden ondernomen? Hoeveel geld wordt besteed? En hoe wordt een bezoek aan Nederland en Zeeland gewaardeerd?

Havens à la Carte In dit themarapport staat de jachthaven centraal, onder het motto “Dé jachthaven bestaat niet”. Vanuit een ruimtelijk perspectief wordt gekeken naar de verschillende verschijningsvormen van bestaande jachthavens en toekomstige jachthavenconcepten. In het rapport wordt een instrument gepresenteerd om te komen tot een betere afweging van mogelijke vormen van jachthavenontwikkeling in verschillende soorten omgeving.

Wellness in de Delta Deze themapublicatie gaat in op wellness in het Deltagebied. Het eerste deel verkent het begrip wellness, deel 2 gaat in op het project 'Vitaliteit - wellness, een zee van kansen' dat Economische Impuls Zeeland en Kenniscentrum Kusttoerisme van 2008 tot en met 2010 uitvoerden. In het laatste deel komen gegevens over de marktsituatie en ervaringen vanuit het project bijeen en worden de kansen voor ondernemers in de Delta uiteengezet. Deze themarapporten en meer zijn te downloaden op de website www.kenniscentrumtoerisme.nl

42


Bijlage 1: Landelijke R&T standaard

De landelijke R&T standaard is ontwikkeld in opdracht van de werkgroep recreatie & toerisme van het Interprovinciaal Overleg. Doel hiervan is eenduidige afspraken te maken over het meten en bepalen van de bestedingen en de werkgelegenheid oftewel de economische betekenis van de vrijetijdssector. De meerwaarde van de standaard ligt vooral in de mogelijkheid om de resultaten van een provincie of regio met andere provincies en met de landelijke resultaten te vergelijken - zonder dat men appels met peren vergelijkt. De standaard - kenmerken De standaard is modulair van opbouw. Deze modulaire opbouw heeft diverse voordelen. Ten eerste kan zo per module (bijv. uitgaven tijdens uitstapjes of uitgaven tijdens vakanties van buitenlanders) gezocht worden naar de meest geschikte landelijke bron of kan geconstateerd worden dat er voor een bepaalde module geen (geschikte) landelijke bron bestaat of dat er aanvullende berekeningen nodig zijn. Daarnaast kunnen provincies & regios door de modulaire opbouw ook besluiten slechts gedeeltelijk - voor een aantal modules - bij de standaard aan te haken. De standaard is dynamisch van aard. Op dit moment wordt er gekozen voor een bepaalde meest geschikte - bron voor de invulling van een bepaalde module. Het verdwijnen van bronnen of het verschijnen van nieuwe onderzoeken kan echter leiden tot de keuze voor een nieuwe bron of de signalering van een nieuwe lacune. Jaarlijks zal de standaard daarom tegen het licht gehouden worden. De standaard - bestedingen in de vrije tijd Onderstaand schema geeft weer in welke onderdelen (modules) de bestedingen in de vrijetijdssector onder te verdelen zijn en welke bronnen er per module beschikbaar zijn. De modules waarvoor bronnen beschikbaar zijn, zijn groen gearceerd, modules waar op dit moment (nog) geen bronnen voor beschikbaar zijn, zijn groen/wit gearceerd.


43

De standaard – werkgelegenheid in de vrijetijdssector Binnen de standaard voor de vrijetijdssector is gekozen voor LISA (Landelijk Informatiesysteem van Arbeidsplaatsen en Vestigingen) als bron voor de werkgelegenheidscijfers. LISA (Landelijk Informatie Systeem Arbeidsorganisaties) is een landelijk dekkend systeem dat gevoed wordt uit 18 regionale vestigingsregisters. In elke provincie is een vestigingenregister beschikbaar. LISA is een databestand met gegevens over alle vestigingen in Nederland waar betaald werk wordt verricht. Per vestiging zijn gegevens beschikbaar over het aantal werkzame personen (in banen), naar hoofdactiviteit, geslacht en urengrens. Het LISA werkt met de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) codes van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Dit is een hiërarchische indeling van economische activiteiten. Binnen LISA is een afbakening gemaakt van SBI codes die binnen deze standaard geheel of gedeeltelijk tot de vrijetijdssector horen. Hiervoor is nagegaan welke branches samenhangen met de vrijetijdssector. In de afbakening zijn een aantal branches niet integraal toegerekend aan de toeristisch-recreatieve sector, maar ten dele. Hierbij zijn gewichten toegekend al naar gelang de betekenis van de branche. De branches worden weergegeven in zeven activiteitengroepen. Per activiteit is aangegeven in welke mate de werkgelegenheid wordt meegeteld voor de toeristisch-recreatieve sector (zie kolom ‘weging’). Voorbeeld: de werkgelegenheid in de branche ‘vervoer per spoor’ kan niet volledig aan de toeristisch-recreatieve sector worden toegerekend, maar een deel ervan komt zeker voort uit toerisme en recreatie. SBI-code Omschrijving

4519.4 4649.2 4649.3 4730 4764.2 4764.3 4764.4 4772.2 4778.1

5510.1 5510.2 5520.1 5520.2 5530 5590 Horeca 5610.1 5610.2 5610.3 5630 4910 4932 4939.1 5010 5030 5110 5222 5223 7911 7912 7990

44

Weging

Detail- en groothandel Handel in en reparatie van caravans Groothandel in watersportartikelen Groothandel in kampeerartikelen (geen caravans) Benzineservicestations Winkels in watersportartikelen Winkels in sportartikelen (geen watersport) Winkels in kampeerartikelen (geen caravans) Winkels in lederwaren en reisartikelen Winkels in fotografische artikelen

100% 100% 100% 10% 100% 100% 100% 30% 30%

Logiesverstrekking Hotel-restaurants Hotels (geen hotel-restaurants), pensions en conferentieoorden Verhuur van vakantiehuisjes en appartementen Jeugdherbergen en vakantiekampen Kampeerterreinen Overige logiesverstrekking

100% 100% 100% 100% 100% 100%

Restaurants Cafetaria's, lunchrooms, snackbars, eetkramen e.d. IJssalons Cafés Vervoer en reisindustrie Personenvervoer per spoor (geen tram of metro) Vervoer per taxi Ongeregeld personenvervoer over de weg Zee- en kustvaart (passagiersvaart en veerdiensten) Binnenvaart (passagiersvaart en veerdiensten) Personenvervoer door de lucht Dienstverlening voor vervoer over water Dienstverlening voor de luchtvaart Reisbemiddeling Reisorganisatie Informatieverstrekking op het gebied van toerisme


100% 100% 100% 100% 10% 10% 10% 50% 10% 10% 10% 10% 100% 100% 100%

SBI-code Omschrijving

5914 9001.1 9001.3 9004.1 9004.2 9102.1 9102.2 9104.1 9104.2 9321.1 9321.2

Cultuur, recreatie en amusement Bioscopen Beoefening van podiumkunst Circus en variété Theaters en schouwburgen Evenementenhallen Musea Kunstgalerieën en expositieruimten Dieren- en plantentuinen, kinderboerderijen Natuurbehoud Pret- en themaparken Kermisattracties

9319.9 9329.1

Sport Zeil- en surfscholen Overig sport- en recreatieonderwijs Exploitatie van sportaccommodaties (zwembaden + overig) Buitensport Fitnesscentra Binnensport Zwem- en onderwatersport Roei-, kano-, zeil- en surfsport e.d. Beroepssportlieden Hengelsport Verzorgen van vistochten Supportersverenigingen (sport) Organiseren van sportevenementen Overkoepelende organen en samenwerkende adviesorganen op het terrein van sport Overige sportactiviteiten Jachthavens

3012 7711.1 7712 7721 7734 8230 9200.1 9200.9 9329.9 9604

Overig Bouw van sport- en recreatievaartuigen Verhuur van personenauto's en lichte bedrijfsauto's (geen lease) Verhuur en lease van bestel en vrachtauto's, autobussen en campers Verhuur en lease van sport- en recreatieartikelen Verhuur en lease van schepen Organiseren van congressen en beurzen Loterijen en kansspelen Exploitatie van amusements- en speelautomaten Overige recreatie Sauna's, solaria, baden e.d.

8551.1 8551.9 9311 9312 9313 9314 9315.1 9315.2 9319.1 9319.2 9319.3 9319.4 9319.5 9319.6


Weging

100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

100% 30% 30% 30% 100% 30% 30% 30% 30% 100% 100% 30% 30% 30% 30% 100%

100% 10% 30% 100% 30% 100% 100% 100% 100% 100%

45

46


Toeristische Trendrapportage

Recommend Documents