E-HEALTH: DE IMPACT Baanbrekende ontwikkelingen Wat verandert er in de zorg?
TEUN JONKER Manager E-Health en domotica Zorginformaticus
WAT KOMT ER AAN BOD?
Wat is E-Health? En wat levert het op? Overzicht van de toepassingsmogelijkheden Impact op Patiënten, Professionals, Aanbieders, Processen
BAANBREKENDE ONTWIKKELINGEN? E-Health is “ontwrichtende" innovatie, en kan de verhoudingen en werkwijzen in de gezondheidszorg radicaal veranderen: een belofte en bedreiging.
WAT IS E-HEALTH?
De Raad voor de Zorg: • E-Health is het gebruik van nieuwe communicatietechnologie, met name internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. • E-Health biedt daarbij de patiënt meer mogelijkheden om zicht en invloed te krijgen op zijn eigen zorgtraject.
WAAROM E-HEALTH?
Verbetering kwaliteit gezondheidszorg Verbetering gezondheid (preventie) Verlaging zorgkosten….. (!)
VOORBEELDEN HUIDIGE ONTWIKKELINGEN
• Online afspraak maken op de poli • Gezondheid apps (hardlopen met Evy…) • Lotgenoten forums (bv. alzheimerforum) • Zelfdiagnostiek (diatbetesdagboek) • E-Consult (beeldzorg) • Van EPD/ECD naar PGD (Apple Health)
INDELINGEN
Impact…maar op wie? • Preventie / consument: zelfmonitoring, domotica • Patiënt: zelfdiagnose, zelfmanagement, forums, PGD • Professional: online consult, apps voorschrijven
ZELFMONITORING: WEARABLES
In 2018 zijn er 250 miljoen wearables 14x zoveel als in 2014….
ZELFDIAGNOSTIEK
ZELFMONITORING: WEARABLES
Google’s smart contact lens electrochemische sensoren om glucose niveau te meten
PERSOONLIJK GEZONDHEIDSDOSSIER
De patiënt wordt het centrum van de gezondheidszorg
APPLE HEALTH
Persoonlijk gezondheidsdossier?
2007…
Supercomputer IBM-Watson
MEI 2015: DR. WATSON…
8 mei 2015: IBM-Watson in 14 centra voor kankeronderzoek. • Watson gebruikt het DNA profiel van de tumor • Watson ondersteunt bij het maken van een individueel behandelplan op basis van grote hoeveelheden patiëntgegevens (big data), klinische studies, medische literatuur en kunstmatige intelligentie • Dit duurde weken, nu minuten
IMPACT
E-Health gaat verder dan het inzetten van verschillende digitale instrumenten! E-Health is een concept van nieuwe gezondheidszorg dat betrekking heeft op de organisatie, communicatie, machtsverhoudingen en inhoud van de zorg.
IMPACT
De behandelrelatie verandert!
ONTWIKKELING
• Onwetende patient • Wetende patiënt (www.dokterdokter.nl) • Metende patiënt (helpdiabetes, myfitnesspall) • Zelf diagnosticerende patiënt (thuismeetapp, PGC) • Zich zelf behandelende patiënt?
ONTWIKKELING
Impact: gaat dit allemaal echt zo snel?
ONTWIKKELING
2010
2015
WAT IS DE IMPACT?
Patiënten meer zelf doen Professionals een andere rol Processen veranderen radicaal
PATIËNTEN
Medisch Contact: Beter bloeddruk thuis meten!
PATIËNTEN
(Zelf)monitoring via slimme pleisters: vitale functies
PROFESSIONALS
Een andere rol: Routinezaken vervangen door E-Health Verantwoordelijkheid meer bij patiënt Professional: Uitwisseling van informatie Samenwerking Coachende rol
AANBIEDERS KOMEN UIT EEN ANDERE HOEK….
IS E-HEALTH EEN BELOFTE OF BEDREIGING? Dat hangt van jezelf af…. • Het is onontkoombaar, verdiep je op tijd! • Het heeft impact op patiënten, professionals, processen en aanbieders • Het gaat sneller dan je zou denken
IS E-HEALTH EEN BELOFTE OF BEDREIGING? • E-Health brengt zorg van de 2e naar de 1e lijn, van de 1e lijn naar de consument. Zorgt wordt goedkoper! 1) Kost omzet bij zorgorganisaties. 2) Bestuur & management • Omdat de machtsverhoudingen veranderen, staat ook niet elke professional te trappelen • Maar als de kosten omlaag gaan, kunnen ook de ziektekostenpremies omlaag
WANNEER EN HOE BEGINNEN?
Er is genoeg technologie beschikbaar, maar E-Health wordt nog voorzichtig gebruikt Domotica is daar een uitzondering op…
DOMOTICA De oudste vorm van E-Health, maar ook nog o zo jong…
DOMOTICA
De bekende invalshoeken. “Luxe” woonhuisautomatisering. niet alleen de burgers, maar ook hun hulpverleners. Maar zeker ook: ondersteuning om zo lang mogelijk in goede gezondheid en onder eigen regie te leven.
DOMOTICA
Is techniek gebruiken nieuw?
STATUS TOEPASSING DOMOTICA NEDERLAND Tussen 2002 en 2013: •
75 projecten
•
8.104 woningen en 8.689 personen met domotica toepassingen in huis
•
92% senioren (>65 jr.)
•
Rookmelders 35%
•
Personenalarmisering 15 %
•
Beeldverbinding met zorg verleners 27%
•
E-diensten, als online boodschappen diensten
WAAROM DOMOTICA • Nederland vergrijst en krimpt, niet alleen de burgers, maar ook hun hulpverleners. • De burger wil het, de burger is beter geschoold, assertiever, • Intramurale voorzieningen krimpen, extramurale voorzieningen alleen als het echt niet anders kan. • Burger is aangewezen op zichzelf en de directe woonomgeving. • De burger blijft langer in de eigen woning en leefomgeving.
ONTWIKKELINGEN Verzekeraars Zorgverzekering Regeling hulpmiddelen
Gemeente Wet Maatschappelijke ondersteuning 2015 & Jeugdwet Vertrekking Hulpmiddelen
BURGER THUIS
CIZ Wet Langdurige Zorg (VPT & MPT)
DOMOTICA: EEN INDELING (RIVM) •
Toezichthoudende Domotica
•
Ondersteunende Domotica
TOEZICHTHOUDENDE DOMOTICA
• Vraag gestuurde (actieve) personenalarmering met spreek en luisterverbinding. • Sensoren voor in/uit bed, beweging, lawaai, incontinentie, dwalen, rook, brand, temperatuur, akoestische bewaking, camerabewaking, infrarood bewaking. • Detectoren op deuren, chips in kleding, GPS systemen. • Intelligente systemen in de vorm van combinatie van sensoren die patronen kennen en herkennen. (grenzend aan diagnostiek en monitoring)
TOEZICHTHOUDENDE DOMOTICA Vraag gestuurde (actieve) personenalarmering met spreek en luisterverbinding.
TOEZICHTHOUDENDE DOMOTICA Pluskoffer
ONDERSTEUNENDE DOMOTICA •
Automatische beïnvloeding:
Nacht oriëntatie verlichting. TV aan/uit, gordijnen open/dicht. Maar ook detectoren op gas, CO, water, fornuis en nutsvoorzieningen afsluiten. • Ondersteunend bij een beperking: Aanpassingen bij openen en sluiten van deuren. Bedienen intercom enz. Veelal maatwerk aanpassingen ingezet door de ergotherapeut.
NACHTORIENTATIEVERLICHTING De zogenaamde ‘plasroute'
SLIMME OPTISCHE SENSOR (SOS) • • • • • • •
Optische Sensor LED verlichting Luidspreker Micro computer Microfoon en akoestische bewaking Infrarood verlichting PoE: stroom en data
HET ZORGVULDIG TOEPASSEN VAN DOMOTICA (RIVM/IGZ) • 100% cliëntgerichte visie op zorg, visie op zorg technologie, vertaald naar zorgvraag individuele client. • Vastgelegd in verpleeg/ zorg plan met periodieke evaluatie. • Met een opgestelde risicoanalyse (ook instellingsbreed) • Passend binnen de wetgeving (KWZ, zorg en dwang, WGBO.
MAAR ZORGVULDIG IS OOK…
• Betrouwbare technologie. Denk daarbij aan netwerk, verbinding en service. • Een borging dat het afgegeven alarm ook ontvangen wordt. Denk daarbij aan de inzet van een meldcentrale. • Voorlichting en communicatie naar cliënt en medewerker over ondersteuning door technologie. •
Training cliënt en medewerker voor gebruik en veilige inzet.
MAAR ZORGVULDIG IS OOK…
• Ethiek… Nee of Ja tenzij, als het gaat om het gebruik van beelden. • Wat is er nodig om een alarm goed te interpreteren. Dus hoe verbonden aan een EPD of een PGD. • Welke invloed heeft de inzet van technologie op de relatie tussen cliënt en hulpverlener.
MAAR BOVENAL…
Laat de cliënt en hulpverlener actief betrokken zijn.
DOMOTICA De oudste vorm van E-Health, maar ook nog o zo jong…
