Duurzaam, Denken, Durven en Doen

Meerjaren Investeringsplan Hogeschool Van Hall Larenstein

Duurzaam, Denken, Durven en Doen

Mei 2013 Klaas van Mierlo Voorzitter CvB

1

Meerjaren Investeringsplan Hogeschool Van Hall Larenstein 2013-2015

Samenvatting VHL wil over drie jaar duurzaam ondernemen in het groene domein als Kennisknooppunt in excellent onderwijs voor lerenden van 16 tot 67 en tegelijk partner zijn van bedrijven en organisaties in de regio, in Nederland en internationaal. VHL onderscheidt vier doelgroepen: afgestudeerden van het mbo en vo; geïnteresseerden in Leven Lang Leren of persoonlijke ontwikkeling; het werkveld (kennisvalorisatie) en internationale studenten, werknemers en werkgevers. In de komende drie jaar investeren we, met hulp van het rijk, investeren in partnerschappen, in excellent leven lang leren en toegepast onderzoek. Daarnaast investeert VHL in Duurzaam Ondernemen: dat betekent voor VHL dat we in de gehele instelling, denken doen én durven vanuit het besef dat economie, ecologie en samenleving altijd verbonden zijn en dus in samenhang bekeken moeten worden. Om dit te bereiken zet VHL in op: 1. het implementeren van het begrip duurzaamheid in het onderwijs 2. het verrijken van het concept van het competentiegericht onderwijs door beroepsauthentiek leren en daarmee de verbinding met het werkveld en de praktijk te benadrukken 3. het stimuleren en ondersteunen van ondernemende medewerkers. 4. het ontwikkelen en neerzetten van het concept Leven Lang Leren & Persoonlijke Ontwikkeling, 5. het opbouwen van een sterk netwerken en (inter)nationale strategische partnerschappen t.b.v onderwijs en onderzoek 6. het realiseren van een stevige en unieke positie op het gebied van toegepast onderzoek 7. het opzetten van en invulling geven aan Centres of Expertise en applicatiecentra

2


Inhoudsopgave

Samenvatting ............................................................................................................................... 2 Inhoudsopgave ............................................................................................................................ 3 1. Inleiding............................................................................................................................... 4 2. Ambitie ................................................................................................................................. 5 3. Motto: Duurzaam, Denken, Durven en Doen ....................................................... 7 3.1 Duurzaam ondernemen ............................................................................................. 7 4. Investeren in studenten en alumni .......................................................................... 8 4.1 Leven lang leren en professionele ontwikkeling ............................................ 10 5. Ondernemende medewerkers................................................................................... 11 6. Investeren in netwerken en samenwerkingsverbanden ................................ 12 7. Investeren in toegepast onderzoek ........................................................................ 16 8. Praktijkleren..................................................................................................................... 18 9. Resultaten en indicatoren .......................................................................................... 19 10. Financiën ........................................................................................................................... 21 Bijlage 1 Thema’s strategisch beleid VHL 2014 -2018 .......................................... 22 Bijlage 2 bepaling VHL aandeel 2013-2015 in groene plus middelen EZ....... 23 Bijlage 3 besteding Groene Plus budget tbv MIP 2013-2015 ............................. 25 Bijlage 4 Overzicht Integrale kosten en financiering MIP 2013-2018 ............. 26 Bijlage 5 Samenvatting MIP volgens format EZ ....................................................... 27 Bijlage 6 Programma Kennistransfer Noord Nederland ......................................... 31

3


1.

Inleiding

Het Meerjaren Investeringsplan (MIP) van Hogeschool Van Hall Larenstein (VHL) geeft aan op welke wijze vorm wordt gegeven aan de school als knooppunt in kennisnetwerken. Het onderwijs en het bedrijfsleven winnen beiden aan kracht door samenwerking. Het MIP is idealiter een vertaling van het strategisch beleid van de instelling. Op dit moment wordt de strategie voor de periode 2013 – 2018 geschreven. Het strategisch beleid gaat in op de doelstellingen en bijbehorende aanpak. Voor de zomer 2013 is de strategie gereed. Indien nodig zal dat leiden tot aanpassingen in het MIP. Het voorliggende MIP is gebaseerd op de hoofdlijnen van het nieuwe beleid. In bijlage 1 staan de thema’s waar het strategisch beleid zich op richt. In het MIP worden de themas uitgewerkt, waarin Groene Plus middelen worden ingezet. Op onderdelen van het investeringsplan zijn of worden afzonderlijke businesscases ontwikkeld. In hoofdstuk 2 wordt de ambitie van VHL voor de komende drie jaar beschreven. Het motto Duurzaam, Denken, Durven en Doen wordt in hoofdstuk 3 uitgewerkt en wordt uitgelegd wat VHL onder Duurzaam Ondernemen verstaat. De activiteiten in de komende jaren, gericht op studenten en alumni, komen aan bod in hoofdstuk 4. Hier wordt ook aandacht besteed aan leven lang leren en persoonlijke ontwikkeling. In hoofdstuk 5 wordt de ambities uitgewerkt voor de medewerkers van de hogeschool. In hoofdstuk 6 staan de netwerken en samenwerkingsverbanden van de hogeschool centraal. In hoofdstuk 7 de invulling voor de komende jaren van het toegepaste onderzoek en in hoofdstuk 8 wordt uitgelegd waarom VHL praktijkleren nastreeft. De resultaten en indicatoren worden benoemd in hoofdstuk 9. Tot slot de financiële onderbouwing in hoofdstuk 10. Financiën

4


2.

Ambitie

VHL onderneemt over drie jaar duurzaam in het groene domein als Kennisknooppunt in excellent onderwijs voor lerenden van 16 tot 67 en is tegelijk partner van bedrijven en organisaties in de regio, in Nederland en internationaal. Dit MIP geeft weer op welke wijze VHL de extra middelen van het ministerie van Economische Zaken in zet om die doelstelling te bereiken. In de komende drie jaar investeert VHL, met hulp van het rijk, in partnerschappen, in excellent leven lang leren en toegepast onderzoek. Duurzaam1 ondernemen betekent voor VHL, dat we in de hele instelling denken, durven én doen vanuit het besef dat economie, ecologie en samenleving altijd verbonden zijn en dus in samenhang bekeken moeten worden. VHL benadert duurzaam ondernemen vanuit een internationaal perspectief. Excellent onderwijs betekent dat alles wat we doen ten bate is van onze studenten en motiverend is voor de medewerkers. Excellent onderwijs draagt bij aan de innovatiekracht van de bedrijven en organisaties in de agrofood, groene en blauwe sectoren in een regio2. Dat gebeurt via meerdere wegen: o bedrijven kunnen jongeren aannemen die zijn opgeleid samen met het werkveld o jongeren dragen al tijdens hun studie bij aan de innovatie in hun beroepenveld via beroepsauthentiek leren. Beroepsauthentiek leren inspireert, stimuleert de creativiteit en legt nieuwe verbanden voor zowel het beroepenveld als de studenten. o toegepast onderzoek wordt samen met bedrijven en/of organisaties uitgevoerd en faciliteiten worden gedeeld 1

VHL hanteert voor duurzaamheid de definities van Brundtland (1987) en van het higher education 21-project.

Brundtland: Meeting the needs of the present generation without compromising the ability of future generations to meet their own needs. Higher Education 21-project: Sustainable development is a process which enables all people to realise their potential and to improve their quality of life, in ways that protect and enhance the Earth's life support systems. 2

Regio heeft voor VHL meerdere betekenissen. Voor veel opleidingen is de regio Nederland. Studenten komen uit het hele land en gaan ook door heel Nederland aan het werk. De regio kan, in partnerschappen internationaal, ook bijvoorbeeld een streek in India of Brazilië zijn. Tegelijkertijd is de regio rondom een locatie (voor Leeuwarden Noord Nederland, voor Velp/Wageningen Oost Nederland) een leeromgeving voor de studenten en de bedrijven/organisaties. In die regio’s (en in regio’s van internationale partners) is VHL kennisknooppunt. Voor een aantal opleidingen/sectoren is VHL landelijk kennisknooppunt.

5


o werknemers en ondernemers kunnen gebruik maken van de ontwikkelingsmogelijkheden die VHL biedt. o De samenwerking met het werkveld, het leren in communities, verrijkt het onderwijs doordat docenten en studenten direct kennismaken met innovaties en zich daardoor ontwikkelen. Tegelijk dragen de studenten en docenten nieuwe inzichten aan voor het bedrijfsleven. VHL investeert in de komende drie jaar in de kernwaarden ’duurzaam, denken, durven en doen’. Dat doen we door: 1. duurzaam te investeren in onze studenten en alumni. 2. te investeren in duurzaam ondernemende medewerkers. 3. te investeren in samenwerking met de omgeving door het bouwen aan een sterk netwerk met strategische partners, s regionaal, soms internationaal. 4. te investeren in een sterke rol van toegepast onderzoek in de verankering van duurzaam ondernemen. VHL kent meerdere doelgroepen. Iedere doelgroep vergt een eigen benadering. VHL onderscheidt initieel onderwijs (MBO-ers, VWO-ers, havisten), leven lang leren (ondernemers en werknemers in het groene domein), kennisvalorisatie (MKB en NGO’s) en internationaal (studenten, werknemers en ondernemers ). In de komende drie jaar streeft VHL naar een groter aandeel in leven lang leren, kennisvalorisatie en internationaal.

6


3.

Motto: Duurzaam, Denken, Durven en Doen

VHL staat over vijf jaar bekend als de hogeschool die niet alleen heel goed kan denken over duurzaamheid maar ook medewerkers en studenten heeft die met die kennis duurzaam durven en doen. Over vijf jaar is VHL het kennisknooppunt in het groene en blauwe domein voor bedrijven en organisaties in de regio met open (inter)nationale verbindingen. We investeren de komende jaren in studenten en alumni, duurzaam ondernemende medewerkers, samenwerking met partners in de omgeving, in toegepast onderzoek en kennisvalorisatie. Om dat te bereiken worden eigen medewerkers en huidige studenten uitgenodigd te durven en te doen, zoveel mogelijk in samenwerking met bedrijven en organisaties in de omgeving die investeren en ondernemen in een duurzame toekomst.

3.1 Duurzaam ondernemen VHL zet in haar onderwijs, toegepast onderzoek en in de bedrijfsvoering duurzaam ondernemen centraal. Duurzaam ondernemen betekent dat wij bij willen dragen aan het oplossen van vraagstukken van onze partners en de maatschappij, door voor hun waarde te creëren op de thema’s economie, ecologie en samenleving. We ondertekenen het ’Manifest van Morgen’ en realiseren de daarin genoemde ambities. We zetten in op het verkrijgen van het keurmerk ‘vier sterren’ van AISHE voor al opleidingen én voor de instelling als geheel (bedrijfsvoering). Dat betekent dat we een aantal stappen moeten zetten:  nulmeting van de opleidingen en de instelling.  het onderwijs en de instelling waar nodig aanpassen aan duurzaamheid.  AISHE Audit voor het keurmerk (gefaseerd)’vier sterren’ in 2018 voor alle opleidingen en de instelling.

7


4.

Investeren in studenten en alumni

Studenten weten dat ze bij VHL ruim voldoende leren voor hun toekomstige beroep en dat ze daarbij vanaf het begin worden uitgedaagd om duurzaam te leren ondernemen. Ze weten dat ze bij VHL een goede basis leggen voor hun verdere loopbaan omdat ze leren zelf richting te kiezen in een voortdurend veranderende (inter)nationale context. Binnen heel VHL volgt iedere student in het eerste jaar de module Duurzaam Ondernemen waarin ze de grondbeginselen van een circulaire economie leren kennen en aan de slag gaan met herontwerp van producten en diensten naar een vorm die past bij duurzaamheid. In de komende jaren wil VHL het concept van het competentiegericht onderwijs verrijken door beroepsauthentiek leren te versterken en daarmee de verbinding met het werkveld en de praktijk te benadrukken3. Leren ondernemen geven we vorm door vanaf de start van de opleiding studenten de mogelijkheid te bieden om in hun toekomstige beroepspraktijk actief te zijn. Door de hele opleiding heen werken studenten als ondernemer, adviseur of als onderzoeker aan opdrachten van bedrijven, overheden of maatschappelijke organisaties (beroepsauthentiek leren). De bedrijven krijgen zo nieuwe kennis en inzichten; de student leert en draagt bij aan de praktijk. Docenten begeleiden hen samen met de opdrachtgever. Studenten kunnen ook al tijdens hun opleiding een eigen bedrijf starten en worden daarbij begeleid. Onze alumni houden ons scherp op nieuwe ontwikkelingen, een andere benaderingswijze of andere werkwijze. We vragen hen om mee te blijven denken en te doen. Tegelijk bieden wij hen, ook na het afstuderen, een inspirerende omgeving voor leven lang leren of persoonlijke ontwikkeling. VHL biedt hen, waar gevraagd, ondersteuning. Dat kan variëren van cursussen of deeltijdopleidingen tot studenten die als adviseur of onderzoeker een opdracht aannemen of het ontstaan van netwerken van alumni die samen bijdragen aan VHL als kennisknooppunt. VHL bouwt in een beperkt aantal landen strategische partnerschappen uit. Studenten kunnen hun opleiding deels in eigen land, deels in Nederland en omgekeerd volgen. In de competentiebeschrijvingen van alle opleidingen wordt internationalisering opgenomen in de competentie Communiceren, zoals vastgelegd in de Prestatieafspraken VHL 2012 (p. 34).

3

Bron: Prestatieafspraken VHL 2012 (pg 38).

8


Dat leidt tot de volgende activiteiten:  ontwikkelen van module Duurzaam Ondernemen.  investeren in beroepsauthentiek leren.  investeren in alumni en alumninetwerk.  investeren in internationale partnerschappen, waardoor. studenten in staat zijn een deel van de opleiding te volgen bij een buitenlandse partner.

9


4.1 Leven lang leren en professionele ontwikkeling VHL investeert in leven lang leren en professionele ontwikkeling van werknemers en ondernemers in ons werkveld. We begeleiden studenten en alumni in hun professionele ontwikkeling en willen ze, op een wijze passend bij hun ontwikkeling, blijven ondersteunen. Dit doen we onder andere door lerenden te begeleiden bij hun studiecarrière en loopbaanontwikkeling (bachelor, master, beroep). We werken samen met MBO’s, HBO’s en universiteiten aan de Human Capital Agenda in ons domein. In dat domein4 liggen uitstekende groeikansen. VHL werkt samen met partners uit het werkveld en haar alumniverenigingen. VHL is actief betrokken bij werkenden die kennis nodig hebben over de agrosector, natuur of milieu/water in hun beroep. Het kan gaan om verdieping van kennis (Professional Master opleidingen, masterclasses, leerkringen voor alumni, mensen met een relevante HBO-opleiding), bijscholing voor medewerkers, ondernemers in andere sectoren (weg-en waterbouw, gezondheidszorg, scheepvaart, onderwijs) of omscholing (bv. naar levensmiddelentechnoloog, ondernemer in natuur of plantenteelt). Belangrijk is dat we daarbij voortdurend in contact zijn met onze studenten en alumni. Dat doen we door te investeren in een ‘Leven Lang Leren portal’: i-VHL.

4

Meer specifiek de HCA’s aansluitend bij de topsectoren Agrofood, Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, Water en de in ontwikkeling zijnde HCA Natuur en Leefomgeving

10


5.

Ondernemende medewerkers

VHL investeert in de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers, opdat ze hun talenten kennen en met kracht inzetten. Duurzaam ondernemende medewerkers zijn medewerkers die:  durven uit te gaan van hun eigen waarde, hun eigen kracht en hun talent; die durven anderen daarin te coachen én ook zelf feedback kunnen ontvangen.  initiatief nemen en innoveren door kennis, netwerk en inzichten te delen.  ruimte nemen en krijgen om bij te dragen aan de missie van VHL.  zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen ontwikkeling en welbevinden: fysiek en geestelijk, nu en in de toekomst.  werken in een werkomgeving die duurzaam is (bedrijfsvoering).  samenwerken als partner met bedrijven en organisaties aan een duurzame economie. Docenten, ondersteunende medewerkers en lectoren zijn degenen die samen zorgen voor goed onderwijs, een goede positie in de vraag naar leven lang leren, erkenning voor kwalitatief hoogwaardig toegepast onderzoek en een effectief netwerk in het hele werkveld. VHL investeert in ruimte voor medewerkers om te innoveren en te ondernemen. Actieve, op innovatie gerichte medewerkers die plezier hebben in samen bouwen aan een nog betere leeromgeving. Iedere medewerker draagt alleen of met een aantal collega’s bij aan duurzaam, durven, denken en doen. We roepen medewerkers op om zelf actief te worden in de eigen werkomgeving. Iedere medewerker met een idee of plan waarmee VHL sterker kan worden, krijgt bovendien de kans om dit idee te toetsen (haalbaarheid). Daarvoor stelt VHL tijd beschikbaar op voorwaarde dat de medewerker zelf ook tijd investeert.

11


6.

Investeren in netwerken en samenwerkingsverbanden

VHL leidt op voor de arbeidsmarkt. Dat kan alleen als er een nauwe samenwerking is met de bedrijven en organisaties in die markt. Dat doen we door de banden aan te halen met bedrijven, organisaties, overheden en kennisinstellingen én alert te reageren op nieuwe ontwikkelingen in de sector en in die arbeidsmarkt. VHL is Kennisknooppunt. We leven in een netwerken informatiemaatschappij. De inrichting van de arbeidsmarkt die we kennen vanaf de 18e eeuw is aan het veranderen. Mensen werken niet meer hun hele leven voor een bedrijf, ze werken ook niet meer hun hele leven in één sector. De netwerken vormen een (leer)omgeving om nieuwe, toepasbare kennis te ontwikkelen met studenten, docenten/onderzoekers en lectoren én regionale ondernemers, overheden en maatschappelijke organisaties Netwerken zijn niet alleen nationaal maar ook regionaal en internationaal. Nationaal zijn we, conform het HAO-plan, trekker op de domeinen Dier en Natuur & Leefomgeving. Dat uit zich onder andere in het penvoerderschap van de Centres of Expertie (CoE’s), die op deze domeinen in ontwikkeling zijn. We willen samen met de AOC’s in de regio’s Noord Nederland en Oost/Midden Nederland een hecht netwerk opbouwen wat onder meer uitmondt in personeel/expertise-uitwisseling, gezamenlijke kenniskringen, doorlopende leerlijnen (waaronder Ad’s) en gedeelde faciliteiten. De komende jaren zullen wij gericht nieuwe partners zoeken om verder invulling te geven aan onze duurzaamheidsdoelen. Internationaal zoeken we naar een aantal strategische partners. Gezien de omvang van de instelling steven we naar vier á vijf partnerschappen. VHL zoekt voortdurend, samen met studenten en alumni naar samenwerking met het werkveld. Onder ander door:  te zorgen voor vaste contactpersonen voor bedrijven, organisaties, kennisinstellingen en overheden.  als partners samen te werken aan onderzoek en innovatie.  studenten als opdrachtnemer in te zetten bij bedrijven. overheden en (maatschappelijke)organisaties.  het delen van faciliteiten (laboratoria, applicatiecentra, kantoorruimte, virtuele platforms),  een lerende omgeving met partners uit een regio te vormen.  opleidingen en praktijkleren samen met bedrijven vorm te geven.  samen met een aantal internationale partners producten en diensten te leveren voor studenten, alumni en bedrijven.

12


De volgende netwerken zijn voor VHL relevant: Regionaal

 Kennistransfer Noord Nederland (KTNN) en Plan van het Oosten Een samenwerkingsverband in Noord Nederland van VHL, Nordwin College en AOC Terra en de noordelijke agrofoodsector en omgevingsorganisaties waarin samenwerken aan (toepassen van) innovatie via beroepsauthentiek leren (regio leren) en aansluiting op de arbeidsmarkt voorop staan. Zie bijlage 5 voor inhoudelijke thema’s. In Oost Nederland is een programma in voorbereiding Onderdeel van KTNN en Plan van het Oosten zijn de kenniswerkplaatsen Veenkoloniën, Noord Oost Friesland, Westerkwartier, de Gelderse vallei, Mijn Groene Vallei, de Liemers, Kennis biodiversiteit voor burgers, stadslandbouw. Nationaal  HCA Agrofood (incl. uitgangsmaterialen) o Dairy Campus Samenwerkingsverband met de zuivelketen, onderzoek, overheden en onderwijs (Wageningen UR, Nordwin). o Voedingsapplicatiecentrum Samen met de voedingsmiddelensector wordt verkend of een gezamenlijk voedingapplicatiecentrum meerwaarde heeft voor alle betrokkenen. o Healthy ageing Samenwerkingsverband van foodbedrijven, medische sector en de hogescholen in Noord Nederland. o Uitgangsmaterialen / teelt Pootgoed. Nieuwe teelten waaronder ook aquatische biomassa. o Dairy Chain Samenwerking met de zuivelbedrijven en de voedingsmiddelenbedrijven om voldoende goed gekwalificeerde medewerkers op te leiden (leven lang leren). De vraag vooral vanuit de zuivel is over enkele jaren groter dan het aanbod aan werknemers. Is in voorbereiding met MBO Life Sciences. o Foodvalley  HCA Natuur en leefomgeving o Human Capital Agenda ontwikkelen Samenwerking werkveld en groen onderwijs. o Ontwikkeling kennislandgoed Larenstein als living lab en praktijkleeromgeving en fysiek kenniscentrum Samen met werkveld en Helicon.

13


o Collectieven Participeren in ontwikkeling van collectieven en in vervolgstap naar streeknetwerken Groen en voedsel in de stad. o Kenniscentrum Burgers en Biodiversiteit Samenwerkingsverband met partners in Noord Nederland  HCA Water en fysieke omgeving o Water (technologie, kwantiteit en kwaliteit, ordenend principe) Watertechnologie Penvoerder NHL. VHL is partner. o Dutch Delta Academy Samenwerkingsverband werkveld met Hogeschool Zeeland, Hogeschool Rotterdam en VHL. o Bodem voor alle betrokkenen in agrofood en natuur en leefomgeving staat de bodem centraal o Duurzaamheidsapplicatiecentrum (Gericht op milieu én bio-based economy) samen met Nordwin College. o Dutch Schools of Landscape Architecture. Internationaal  Metropolitan Agriculture Living Labs Baramati-Pune India, De Balkan, Brazil en Food Valley.  Agri-ProFocus Dutch partnership gericht op entrepreneurship in developping countries  European Council of Landscape Architecture Schools (ECLAS) Zie website.  Orange Agricultural Education  Holland National Horse Foundation  Nuffic-projecten Samenwerking in de groene onderwijskolom blijft ook in de toekomst voor ons vanzelfsprekend. Door samenwerking zijn doorlopende leerlijnen (VMBO tot en met WO) geborgd, wordt het netwerk beter bediend, worden faciliteiten (praktijkleren bijvoorbeeld) beter benut en is de kennisontwikkeling voor de praktijk en het onderwijs effectiever. Enkele voorbeelden:  samenwerking met CAH Vilentum, InHolland, Stoas Vilentum en HAS Den Bosch in CoE’s en Sectorplan HAO.  samenwerking met Nordwin College, AOC Terra en regioteam DLO in Kennistransfer Noord Nederland.  samenwerking met AOC Oost en Groene Welle in Plan van het Oosten (in ontwikkeling).  samenwerking met AOC’s in Orange Agriculture Education.  samenwerking met de groene hogescholen in kenniskringen.  samenwerking met Helicon inzake Kennislandgoed Larenstein.  samenwerking met NESO/Nuffic, CAH Vilentum en STOAS Vilentum binnen Metropolitan Agriculture Living lab Brazil.

14


Natuurlijk werken we ook samen met andere hogescholen in binnen en buitenland. Ook hier is de kern van de samenwerking gericht op het delen van faciliteiten, kennisontwikkeling, toepassing in het werkveld en in het onderwijs. Voorbeelden:  gezamenlijke opleidingen met de NHL (Life Sciences) en NHL/Stenden Hogeschool (IBMS).  samenwerking met de Hanze Hogeschool in het CoE Healthy Ageing  Samenwerking met Wageningen UR, NHL, Stenden Hogeschool en Hanze Hogeschool in de werkplaatsen.  Samenwerking met Hogeschool Zeeland en Hogeschool Rotterdam in de Dutch Delta Academy.  Samenwerking in de Dutch Schools of Landscapearchitecture en de European Council of Landscapearchitecture Schools (ECLAS).  Samenwerking internationaal met Agricultural (Applied) Universities in ‘2+2 programmes’:  College of Agriculture, Baramati (India)  Hanoi University of Agriculture en Ho-Chi-Minh City University of Agriculture and Forestry (Vietnam)  China Agricultural University (Beijing) en Yunnan Agricultural University (Kunming), China,  Kasetsart University, Bangkok (Thailand)

15


7.

Investeren in toegepast onderzoek

VHL investeert in toegepast onderzoek via lectoraten, CoE’s en partnerschappen met bedrijven, overheden, (maatschappelijke) organisaties en onderzoeksinstellingen. VHL wil over vijf jaar het kennisknooppunt zijn voor bedrijven en organisaties in de regio:het doel is om kennis over duurzaam ondernemen in de agrofoodsector en in het landelijk gebied met elkaar tot waarde te brengen voor de praktijk. We richten het toegepast onderzoek met name op nieuwe verbindingen zoals tussen voedselzekerheid, teelt en bodem, voedsel en gezondheid, landschap en cultuur, stad en platteland, aquatische biomassa en chemie, (water)veiligheid en natuur, diervoeding, - gezondheid en - welzijn. Op deze verbindingspunten wil VHL kennis tot waarde brengen voor bedrijven en organisaties. Het kan daarbij gaan om innovaties in ‘hardware’ (technologie en productie), ‘orgware’ (nieuwe organisatievormen, ketens en business modellen) en ‘software’(competenties). Dat doen we in wisselwerking met onderzoekers van universiteiten en onderzoeksinstellingen. Het toegepast onderzoek levert een belangrijke bijdrage aan het Duurzaam Durven (ondernemen in GS2/GS3), Denken (onderzoek) en Doen (zelf uitvoeren) van medewerkers en studenten. Uiteindelijk is het doel dat VHL wordt herkend en erkend als Centre of Expertise in het groen/blauwe domein. Voorbeelden van kennisvalorisatieprogramma’s waarin VHL actief zal zijn:  Dairy Campus  Voedingsapplicatiecentrum  Waterapplicatiecentrum  Dutch Delta Academy  CoE’s a. als penvoerder CoE Dier en CoE Natuur enLleefomgeving b. als partner binnen de CoE’s in het groene domein c. als partner in het CoE Watertechnologie, in het CoE Healthy Ageing en het CoE Deltatechnologie Het kennislandschap in het groene domein is versnipperd. Dat kan leiden tot inefficiëntie in de kennisketen. Daar waar we werken aan nieuwe verbindingen, zoals tussen veiligheid en natuur, voedselzekerheid en bodem of biomassa en chemie is breedte in de ontwikkeling en toepassing van kennis waardevol. Voor de primaire sectoren is de versnippering van inzet contraproductief. In deze sectoren is bundeling van krachten gericht op innovatie en groene groei noodzaak. VHL wil daarom actief bijdragen aan een verdiepte en verbrede samenwerking binnen het groen onderwijs (inclusief Wageningen UR) en met

16


onderzoek (Wageningen UR, DLO). DLO en HAO kunnen als partners in toegepast onderzoek en onderwijs de brugfunctie vervullen tussen praktijk, fundamenteel onderzoek en middelbaar beroeps onderwijs. Separaat maar passend binnen de ambitie en opgave in dit MIP zal VHL een beroep doen op het Ministerie van Economische Zaken voor uitbreiding van het aantal lectoraten. We zullen vooral op het grensvlak van economie en duurzaamheid enkele lectoraten aanvragen (zoekgebieden zijn duurzame leefomgeving, circulaire economie en milieubeleid, bodem/uitgangsmateriaal en voedselzekerheid). Tegelijk zal VHL uit de evaluatie van de bestaande lectoraten conclusies trekken over focus en voortzetting.

17


8.

Praktijkleren

In de komende jaren neemt VHL het praktijkleren in een nieuwe vorm opin het curriculum. Het doel is het verhogen van het leerrendement en tegelijk het verlagen van de exploitatiekosten van praktijkleervoorzieningen. We bereiken deze doelstelling door centra te ontwikkelen op en rond de locaties waar we samen met het bedrijfsleven en AOC’s gebruik kunnen maken van voorzieningen. Op dit moment is het Waterapplicatiecentrum operationeel. Voor het Voedingapplicatiecentrum wordt een haalbaarheidstudie uitgevoerd. Ook voor het kenniscentrum ‘ Kennislandgoed Larenstein’ en voor het duurzaamheidsapplicatiecentrum starten binnenkort haalbaarheidsstudies. Op de Dairy Campus worden praktijkleervoorzieningen geïntegreerd in de nieuwbouw. Bij deze centra wordt samengewerkt met Nordwin College (Leeuwarden) en Helicon (Velp). Het aandeel beroepsauthentiek leren (regio leren) in het curriculum zal toenemen. Zo kunnen studenten hun ondernemers-, advies- en onderzoeksvaardigheden versterken én bijdragen aan innovatie in het werkveld.

18


9.

Resultaten en indicatoren

Beoogd resultaat Duurzaam ondernemen

Duurzame bedrijfsvoering

Indicator Realisatie module Duurzaam Ondernemen bij alle opleidingen Alle opleidingen hebben binnen 5 jaar het DHO keurmerk 4 sterren (AISHE) Implementatie acties ‘Manifest van Morgen’ Convenanten :  MJA3 (energie efficiency),  Duurzaam inkopen,  Duurzame Mobiliteit Active bijdrage in  DUPLHO (netwerk van Hogescholen) Indicatoren zie VHL project “Duurzaam voorlopen” (2013 – 2016)

Studenten Een succesvolle loopbaan voor MBO-ers, havisten, VWO-ers en internationale studenten

Resultaten en tevredenheid studenten (NSE en HBOmonitor) Studenten zijn actief in hun vakgebied tijdens opleiding (beroepsauthentiek leren) Verhoging internationale instroom Internationale competentie

Leven Lang Leren Onderwijs bieden van 16 tot 67

Praktijk leren Gedeelde faciliteiten gerealiseerd voor onderwijs (VHL en AOC’s) en werkveld Beroepsauthentiek leren breed toegepast

19

Uitval verminderen: < 27,5% in 2015 (Prestatieafspraken VHL 2012) Switch: <5 % (Prestatieafspraken Rendement: >75% (Prestatieafspraken Aantal studenten in NSE: > 3.8 (Prestatieafspraken

VHL 2012) VHL 2012) iedere deelmarkt neemt toe VHL 2012)

Het aantal studenten dat actief is een een community (Prestatieafspraken VHL 2012) Instroom verhogen van 13 naar 15% in 2015 (Prestatieafspraken VHL 2012) Internationalisering is opgenomen in de competentie Communiceren bij alle opleidingen (Prestatieafspraken VHL 2012)

LLL portal i-VHL van start in 2014

Aantal opleidingen met gedeelde faciliteiten

Studenten werken aan opdrachten uit het werkveld gedurende hun hele opleiding (Prestatieafspraken VHL 2012)


Alumni Alumninetwerk en database

Toegepast onderzoek Het toegepast onderzoek draagt bij aan Duurzaam, Denken, Doen en Durven Lectoraten creëren waarde voor de praktijk

Duurzame netwerken Werkveld en onderwijs weten elkaar eenvoudig te vinden Alle deelnemers leren middels beroepsauthentiek leren De instelling draagt bij aan innovatie in het werkveld Een sterk netwerk van werkveld en onderwijs

Partnerschappen met werkveld zowel regionaal, nationaal als internationaal Ondernemende medewerkers Medewerkers Duurzaam, Denken, Doen en Durven

In 2015 > 10.000 actuele NAWgegevens + emailadressen Aantal studenten dat verbonden blijft aan VHL als opdrachtgever, gastdocent, begeleider, lerende

Het opzetten van en invulling geven aan Centres of Expertise en applicatiecentra Het verhogen van de GS2, GS3 inkomsten op toegepast onderzoek op het gebied van Economie, ecologie en samenleving Bijdragen lectoraten aan oplossingen voor vraagstukken mbt samenleving, economie en ecologie.

Relatiebeheer op orde (aanspreekpunten bekend) Kwaliteit gediplomeerden volgens het werkveld Deelname aan innovatieve projecten Aantal uitgevoerde opdrachten Mobiliteit tussen onderwijs en werkveld Betrokkenheid van ondernemers, overheden en maatschappelijke organisaties in netwerken Bijdrage van de netwerken aan oplossingen voor vraagstukken mbt samenleving, economie en ecologie. Aantal partnerschappen. Internationaal 4 tot 5 strategische partnerschappen in 2015

Aantal medewerkers dat actief is in netwerken Resultaten tevredenheid enquêtes Toename inkomsten GS2 en GS3 Mobiliteit medewerkers Deelname kenniskringen

20


10. Financiën Het in de voorgaande hoofdstukken beschreven beleidsplan wordt in deze paragraaf concreet vertaald in projecten en benodigde budgetten. Inzichtelijk wordt gemaakt, welke kosten naar verwachting gemoeid zullen zijn met de uitvoering van het MIP en hoe de financiering kan plaatsvinden uit het totaal van eigen middelen van de hogeschool, de cofinanciering van overheid en bedrijfsleven en de inzet van de Groene Plus middelen van het Ministerie van Economische Zaken. Uitgangspunt is de kennisgeving van het ministerie d.d. 1 mei 2013 inzake het beschikbare budget. Volgens de verstrekte informatie zou er nog een landelijk totaal van € 3,1 mln voor 2013, € 4,2 mln in 2014 en € 10,4 mln in 2015 zijn. Dit is aanzienlijk minder dan volgens de betreffende regelingen jaarlijks zou worden gereserveerd. Het Ministerie heeft bovendien aangekondigd dat deze middelen vanaf 2016 in het geheel niet meer beschikbaar komen. Na 2015 zal de samenwerking in de regio, nationaal en internationaal leiden tot nieuwe verdienmodellen via gezamenlijke inzet van mensen en middelen uit onderwijs, werkveld en overheden bij kennisvalorisatie, leven lang leren en kennisexport. In bijlage 2 is weergegeven op welke wijze VHL deze middelen in de periode 2013-2015 wil inzetten onder het motto “Duurzaam, durven, denken, doen”, waarbij een toedeling is gemaakt naar de vier onderscheiden kernwaarden c.q. doelgroepen. Dit overzicht geeft dus het directe antwoord op de vraag van het ministerie op welke wijze VHL de toe te wijzen Groene Plus middelen de komende jaren zal aanwenden. In bijlage 3 is het MIP 2013-2015 geplaatst in het kader van het integrale VHL-beleid t.a.v. duurzaamheid, dus met inbegrip van de eigen inbreng van VHL uit het reguliere instellingsbudget en de noodzakelijke co-financiering van de overheid en het bedrijfsleven. Daarbij is tevens een doorkijkje gemaakt naar de jaren 2016-2018. Dit overzicht is bedoeld om op hoofdlijnen en over een langere termijn dan drie jaar de totale kosten zijn van het beleidsprogramma “Duurzaam, durven, denken, doen” in kaart te brengen.

21


Bijlage 1 Thema’s strategisch beleid VHL 2014 -2018 VHL wil over drie jaar duurzaam ondernemen in het groene domein als kennisknooppunt in excellent onderwijs voor lerenden van 16 tot 67 en tegelijk partner zijn van bedrijven en organisaties in de regio, in Nederland en internationaal. In de komende drie jaar kunnen we, met hulp van het rijk, investeren in partnerschappen, in excellent leven lang leren en toegepast onderzoek. Duurzaam ondernemen betekent voor VHL dat we in de hele instelling durven, denken én doen vanuit het besef dat economie, ecologie en samenleving altijd verbonden zijn en dus in samenhang bekeken moeten worden. We moeten werken aan een eigen, uitdagende identiteit en op een aantal onderling verbonden thema’s in actie komen. Daarbij hebben we een duidelijk uitgangspunt: alles wat we doen moet ten bate zijn van onze studenten én moet motiverend zijn voor onze mensen, en onze bredere maatschappelijk rol als (regionaal) kenniscentrum. Oftewel we toetsen onze acties op de vragen: 1. Wat is het positieve effect op de succesvolle door- en uitstroom van onze studenten? 2. Wat is het positieve effect op het succes van onze studenten en alumni op de arbeidsmarkt, op hun carrièreverloop en als ondernemer? 3. Dragen we bij aan relevante maatschappelijke ontwikkelingen gerelateerd aan het groene domein? Om onze concrete aanpak te sturen, hanteren we de volgende thema’s: 1. Bouwen aan een duidelijke, relevante en uitdagende identiteit voor Van Hall Larenstein 2. Concept en inhoud neerzetten van Leven Lang Leren & Persoonlijke Ontwikkeling, en daarmee van de binding met onze alumni 3. Een sterk netwerk opbouwen van (internationale) strategische partnerschappen en locaties 4. Een stevige en unieke positie realiseren en reputatie opbouwen op het gebied van toegepast onderzoek 5. Internationalisering 6. Een sterke en innovatief denkende en handelende groep onderwijsmedewerkers en lectoren ontwikkelen 7. Een integrale benadering van kwaliteit bewerkstelligen Op basis van de Strategie 2014-2018 zijn voor elk thema plannen van aanpak in voorbereiding. Daarin staan de afgeleide concrete doelstellingen, de acties en wie, wanneer, wat doet. Daarbij zullen deze doelstellingen nadrukkelijk worden gekoppeld aan de bijdrage aan het realiseren van onze prestatieafspraken met de overheid. Een meerjarenbegroting geeft verder de randvoorwaarden waarbinnen dit moet gebeuren. De plannen van aanpak en de begroting zullen in september 2013 worden gepresenteerd.

22


Bijlage 2 bepaling VHL aandeel 2013-2015 in groene plus middelen EZ

WAS landelijk budget

WORDT

door VHL ontvangen 2012 2013 VHL-aandeel

VHL-aandeel

3,025,000 1,105,000 4,130,000 3,550,000

1,288,833 279,118 1,567,951 1,537,936

1,249,963 257,979 1,507,942 1,466,899

7,680,000

3,105,887

2,974,841

40.4%

38.7%

landelijk budget

na herijking tbv MIP (bijlage 3 EZ) 2013 2014 2015 VHL-aandeel

VHL-aandeel VHL-aandeel

A. Toegewezen via onderwijsopslag op de reguliere rijksbijdrage art. 2 wordt art.4: bekostiging praktijkleren (box 1) art. 11 wordt art. 12: exploitatie + praktijkleren primaire opleidingen (box 2) totaal budget praktijkleren art. 3 wordt art. 5: impusl = kennisverspreiding/makel&schakel, profes.,internat. (box 1) art 5a (nieuw): projectmiddelen (box 1) budget via onderwijsopslagen op de reguliere rijksbijdrage

B. Toegewezen via aparte beschikkingen van EL&I/EZ .........: bijdrage Internationaal Onderwijs (nieuw en nu box 6 genoemd) art 17: investeringssubsidie voorziening voor praktijkleren (box 3) art 27: subsidie voor de implementatie van onderwijsbeleid (box 4) art. 3 : subsidie voor programma's en programmaonderdelen (KIGO) sub-totaal via aparte beschikkingen

Totaal relevant budget voor VHL (onderdeel van de totale € 55 mln)

23

gem. gem.

400,000 4,440,000 8,000,000 8,000,000 20,840,000

gemiddeld 400,000 529,000 750,000 1,100,000 2,779,000

28,520,000

5,884,887


400,000

3,025,000 1,105,000 4,130,000 3,333,333 2,214,120 9,677,453

400,000

1,294,461 258,655 1,553,116 1,240,972 472,853 3,266,941

1,294,461 258,655 1,553,116 1,519,121 472,853 3,545,090

38.9%

38.5%

400,000

1,294,461 258,655 1,553,116 1,519,121 1,605,372 4,677,609 40.9%

400,000

400,000

400,000

400,000

400,000

3,374,841

10,077,453

3,666,941

3,945,090

-

4,677,609

Toelichting In bijlage 3 bij de brief van DAK dd 1 mei 2013 zijn de budgetten uit box 3 en 4a nu concreet herverdeeld en per instelling toegewezen conform de systematiek van de rijksbijdrage. De bovenstaande WAS-WORDT-tabel geeft de verandering in het VHL-budget Groene Plus weer voor de jaren 2013-2015 Opmerkingen: 1. Voor het eerst zijn ook de IO-middelen (jaarlijkse k€ 400 van Wageningen) door EZ in het overzicht meegenomen 2. Het bestaande en reeds toegedeelde impulsbudget 2013 wordt door EZ eenmalig verlaagd van kE 3.550 naar kE 2.900 (?), maar in 2014 en 2015 op kE 3.550 teruggezet 3. Aanvullend komt in 2013 - 2015 een landelijk MIP-budget voor het HAO van respectievelijk kE 1.358, kE 1.532 en kE 3.751 beschikbaar onder de titel "projectmiddelen". Conclusie: het beschikbare, aanvullende budget voor de komende drie jaar pakt nog aanzienlijk lager uit dan in de eerste budgetberekening was verwacht. Doorrekening In sheet 2 is met deze nieuwe cijfers de toewijzing van VHL-projecten aan de DDDD-thema's uit het MIP aangepast. In sheet 3 zijn ook de eigen middelen van VHL (uit het reguliere budget) en de te werven co-financiering van derden toegevoegd. Daarbij is tevens een doorrekening gemaakt voor de jaren 2016-2018. Zichtbaar wordt dat het wegvallen van de Groene Plusmiddelen na 2015 een reductie op de beleidskosten noodzakelijk maakt van bijna- € 2,0 mln t.o.v. 2015, terwijl tegelijk de inbreng uit de eigen algemene middelen van VHL flink moet toenemen (van ca. € 1,2 mln nu naar € 2,6 - € 2,9 mln na 2016) en het volume van de noodzakelijke co-financiering door derden met een factor drie tot vijf moet groeien. Dat is een forse uitdaging.

24


Bijlage 3 besteding Groene Plus budget tbv MIP 2013-2015 Projecten 2013 2014 2015

regie

0. Afwikkeling lopend Groene Plus-beleid Uitvoering impulsronde 2013 (projecten reeds toegewezen, zie besluitvorming feb 2013)

738,500

OLD's , aanvragen via interne procedure

1. Duurzaam ondernemen Inventarisatie/stimulering duurzaamheid in de onderwijsprogramma's Implementatie duurzaamheid in de onderwijsprogramma's Certificeringstraject duurzaamheid (AISHE) Verduurzaming van de VHL-bedrijfsvoering

25,000 60,000 20,000 50,000

80,000 120,000 80,000 200,000

75,000 300,000 100,000 250,000

stuurgroep DZH OLD's , aanvragen via interne procedure stuurgroep DZH stuurgroep DZH/hoofd FD

PM 75,000 75,000 400,000 50,000

PM 75,000 175,000 400,000 100,000

PM 75,000 175,000 300,000 100,000

CvB/OLD's CvB/T&C/OLD's bestaand IO beleid Wageningen tot 2015 CvB/OLD's

186,500

250,000

322,000 HRM/OLD's/SH's

150,000 50,000 60,000

250,000 130,000 125,000

350,000 OLD's , aanvragen via interne procedure 250,000 CvB/OLD's 180,000 CvB/IO

150,000

600,000

750,000 OLD's/lectoren via interne procedure

1,200,000 270,000 107,000

800,000 410,000 150,000

500,000 CvB/OLD's 650,000 CvB/OLD's op basis nieuw beleid 300,000 CvB/OLD's

3,667,000

3,945,000

2. Investeren in studenten/alumni, leven lang leren Vernieuwing/kwaliteitsverbetering onderwijs (= onderwijsontwikkeling) Inbedding aansluitvraagstukken VO-HO/doorlopende leerlijnen MBO/HBO/WO, AD's Ontwikkeling duurzaam alumnibebeleid en leven lang leren (functie + activiteiten) Internationaal Onderwijs (NFP)/voedselzekerheid Herpositionering Wageningse Opleidingen i.s.m. WUR

3. Ondernemende medewerkers Scholingsprogramma "Duurzaam denken, durven en doen voor medewerkers"

4. Investeren in netwerken en samenwerkingsverbanden Ontwikkeling/participatie Centers of Expertise (o.a. Natuur en Landschap, Food, Biodiv) Regionale netwerken (KTNN, Plan van het Oosten) Uitbreiding internationaal netwerk VHL

5. Investeren in toegepast onderzoek/kennisvalorisatie Ondersteuning duurzaamheidsonderzoek via lectoraten 6. Praktijkleren Uitvoering praktijkleren oude stijl (afbouw uitbesteding aan PTC+, IPC) Investering/exploitatie praktijkleren nieuwe stijl (bv kennislandgoed Larenstein) Opzetten en instandhouden van applicatiecentra i.s.m. sectoren

Mogelijke invulling verwacht MIP-budget 2013-2015

25


4,677,000

Bijlage 4 Overzicht Integrale kosten en financiering MIP 2013-2018 Projecten

2013

2014

2015

2016

2017

2018

0. Afwikkeling lopend Groene Plus-beleid Uitvoering impulsronde 2013 (projecten reeds toegewezen, zie besluitvorming feb 2013)

738,500

1. Duurzaam ondernemen Inventarisatie/stimulering duurzaamheid in de onderwijsprogramma's Implementatie duurzaamheid in de onderwijsprogramma's Certificeringstraject duurzaamheid (AISHE) Verduurzaming van de VHL-bedrijfsvoering

25,000 120,000 20,000 100,000

80,000 180,000 80,000 250,000

75,000 300,000 100,000 250,000

600,000 75,000 100,000 550,000 50,000

600,000 75,000 200,000 550,000 100,000

186,500

25,000 75,000 150,000

25,000 75,000 20,000 150,000

25,000 75,000 80,000 150,000

600,000 75,000 200,000 450,000 100,000

600,000 50,000 120,000 400,000

600,000 50,000 120,000 400,000

600,000 50,000 120,000 400,000

250,000

322,000

300,000

300,000

300,000

150,000 100,000 60,000

250,000 180,000 125,000

350,000 300,000 180,000

500,000 100,000 120,000

500,000 100,000 120,000

500,000 100,000 120,000

350,000

750,000

1,250,000

700,000

800,000

800,000

1,200,000 670,000 170,000

800,000 610,000 300,000

500,000 750,000 500,000

250,000 700,000 400,000

800,000 400,000

900,000 400,000

5,265,000

5,380,000

6,302,000

4,490,000

4,460,000

4,620,000

1,448,000 150,000 1,598,000 3,667,000

1,135,000 300,000 1,435,000 3,945,000

1,125,000 500,000 1,625,000 4,677,000

2,990,000 1,500,000 4,490,000 -

2,660,000 1,800,000 4,460,000 -

2,620,000 2,000,000 4,620,000 -

2. Investeren in studenten/alumni, leven lang leren Vernieuwing/kwaliteitsverbetering onderwijs (= onderwijsontwikkeling) Inbedding aansluitvraagstukken VO-HO/doorlopende leerlijnen Ontwikkeling duurzaam alumnibebeleid en leven lang leren (functie + activiteiten) Internationaal Onderwijs (NFP; 2013 en 2014 reeds bestemd) Herpositionering Wageningse Opleidingen i.s.m. WUR

3. Ondernemende medewerkers Scholingsprogramma "Duurzaam denken, durven en doen voor medewerkers"

4. Investeren in netwerken en samenwerkingsverbanden Ontwikkeling/participatie Centers of Expertise (o.a. Natuur en Landschap, Food, Biodiv) Regionale netwerken (KTNN, Plan van het Oosten) Uitbreiding internationaal netwerk VHL

5. Investeren in toegepast onderzoek/kennisvalorisatie Ondersteuning duurzaamheidsonderzoek via lectoraten 6. Praktijkleren Uitvoering praktijkleren oude stijl (afbouw uitbesteding aan PTC+, IPC) Investering/exploitatie praktijkleren nieuwe stijl (bv kennislandgoed Larenstein) Opzetten en instandhouden van applicatiecentra i.s.m. sectoren

Totale kosten beleidsprogramma Duurzaam durven, denken, doen

Financiering: 1. uit eigen middelen VHL (regulier instellingsbudget) 2. uit (te verwerven) co-financiering van derden (overheidssubsidies, bedrijven) 3. uit aanvullende middelen Groene Plus (= aandeel VHL in box 1 t/m 4 + voormalig KIGO)

26


Bijlage 5 Samenvatting MIP volgens format EZ 1. Visie instelling Zie hoofdtekst

1a. Verwachte ontwikkeling instroom De verwachting is dat zowel in Leeuwarden, Velp als Wageningen de instroom blijft toenemen. Niet alleen Havisten en MBO-ers vinden de weg richting VHL maar ook VWO-ers kiezen in toenemende mate voor het HBO. De arbeidsmarkt voor veel opleidingen in de groene domeinen neemt toe op nationaal niveau. Zeker de opleidingen in de agrofood, natuur- en leefomgeving en milieu/duurzaamheid kennen een goede arbeidsmarkt zowel nationaal als internationaal. De arbeidsmarkt voor HBO-ers in de duurzame economie zal toenemen, VHL wil zich hierin profileren. We doen dat vanuit onze expertise in het groen/blauwe domein. Voorbeelden zijn de uitbouw van de verbinding tussen voedingsmiddelentechnologie en gezond voedsel, verdere ontwikkeling van de opleidingen biobased economy, toepassing van (sensor)technologie in de primaire productie en de verbinding tussen natuur-veiligheid en welzijn van mensen. VHL kent een aantal unieke opleidingen waar we in de komende jaren de potentie verder willen uitbouwen. Unieke opleidingen zijn Bos- en natuurbeheer, Tuin- en landschapsarchitectuur en Diermanagement. VHL wil zich in de primaire sectoren richten op de dierhouderij en de open teelten. In de verwerkende industrie richt VHL zich op levensmiddelen en biobased toepassingen. Het natuur- en landschapsonderwijs zal aandacht besteden aan de wisselwerking met andere sectoren (veiligheid, gezondheid, landbouw, duurzame economie, wonen). De opleidingen Tuin- en Landschapsarchitectuur en milieukunde vormen de verbindende schakels zowel tussen alle sectoren in het groen/blauwe domein en de overige economische sectoren als tussen stad en land. De opleidingen voor de primaire sectoren kennen binnen VHL enerzijds een sterke binding aan de regio Noord Nederland, anderzijds trekt Wageningen veel internationale studenten. We willen de aansluiting op de arbeidsmarkt nu en in de toekomst optimaliseren door de samenwerking met het bedrijfsleven te verdiepen en te verbreden. Bedrijfleven, studenten en docenten werken samen aan en van de opleidingen in de primaire sectoren

27


1b. Primaire sectoren

VHL wil landelijk de verantwoordelijkheid nemen voor de domeinen dier en natuur en leefomgeving in het primaire domein. VHL wil, samen met bedrijfsleven, de WUR en Nordwincollege, Dairy Campus uitbouwen tot hét (inter)nationale kenniscentrum voor de zuivelsector – van feed tot food. In Noord Nederland (vestiging Leeuwarden) zal de focus liggen op samen met bedrijfsleven vorm geven van excellent onderwijs voor de melkveehouderij, de akkerbouw- met extra focus op bodem en pootgoed, de levensmiddelensector, biobased economy en duurzame leefomgeving (zie tabel in bijlage 4) De applicatiecentra voor voeding, duurzaamheid en mekveehouderij zijn gericht op de agrofoodsector. In Wageningen ligt het accent op internationale samenwerking met bedrijfsleven om vorm te geven aan opleidingen in de (melk)veehouderij en verwerking (food). Doel is om zowel Nederlandse als internationale studenten voor te bereiden op een loopbaan in de internationale agrofoodsector. Natuur en leefomgeving, water en landmanagement en ontwerp vormen de kern van de opleidingen in Velp. Ook hier is samenwerking met het werkveld nu al vanzelfsprekend en zullen we die naar de toekomst toe versterken onder ander via het CoE Natuur en leefomgeving.

2. Regio Het begrip regio varieert voor VHL. De ene keer is de regio Nederland als geheel, de andere keer werken we samen in Noord Nederland of oost Nederland en in weer andere situaties is de regio een gebied in bijvoorbeeld India of Brazilië. In de hoofdtekst staat in het hoofdstuk ‘ Netwerken’ aangegeven hoe VHL samenwerkt met de regio.

3. Participatie bedrijfsleven Het bedrijfsleven participeert nu in het onderwijs. In alle opleidingen wordt gewerkt aan opdrachten uit het werkveld. Gastlessen, bezoeken aan bedrijven, stages en afstudeeropdrachten zijn andere vormen van samenwerking. In de komende jaren willen we de samenwerking verder uitbouwen door het sluiten van arrangementen. We kennen ook nu al dergelijke arrangementen. In het hoofdstuk ‘netwerken’ staan de samenwerkingsverbanden weergegeven. De samenwerking willen we versterken door:  Beroepsauthentiek leren / regio leren verder uit te bouwen. Bedrijfsleven, studenten en docenten werken samen aan (toepassen) van innovatie.  Samen te werken met innovatieve, maatschappelijke ondernemers  Delen van voorzieningen (applicatiecentra waar zowel het onderwijs als het bedrijfsleven gebruik kunnen maken van laboratoria, nieuwe technologie)

28




Uitwisseling tussen bedrijfsleven en onderwijs van medewerkers in de vorm van banenwissel, deeltijdaanstellingen, gezamenlijke bij- en nascholing, stage)

4. School als kenniscentrum VHL wil de komende jaren investeren in de school als kenniscentrum. De inspanning is gericht op versterken van:  Leven lang leren/ professionele ontwikkeling  Kennisvalorisatie/toegepast onderzoek  Internationale en regionale partnerschappen In de jaren na 2016 is de verwachting dat een groter deel van de omzet uit deze drie markten kan komen. In het MIP is de wijze waarop we daaraan werken beschreven. We verwachten dat in samenwerking met werkveld en regionale overheden de komende jaren een beroep kan worden gedaan op fondsen zoals EFRO, POP3, Interreg in combinatie met regionale middelen maar ook op fondsen voor ontwikkelingssamenwerking (voedselzekerheid) en Europese kennis- en innovatiemiddelen. We verwachten dat de bijdrage van het werkveld voornamelijk zal bestaan uit inzet van uren en bijdragen aan applicatiecentra. Op projectniveau zal het bedrijfsleven deelnemen door het inzetten van tijd. Daar waar VHL faciliteiten beschikbaar stelt en/of sprake is van gedeelde faciliteiten zal het bedrijfsleven ook cash bijdragen. Op programmaniveau zullen VHL en werkveld middelen en tijd inzetten. Waar zinvol zal gezamenlijk extra financiering worden gevraagd. Dat kunnen regionale middelen zijn, Europese fondsen (Structuur, POP3 en Horizon 2020) of nationale (bijvoorbeeld middelen t.b.v. CoE). Het werkveld en VHL zullen ook samenwerken aan internationale programma’s gericht op export van producten en diensten, waaronder kennis. Voor deze activiteiten zal, waar zinvol, aanvullende financiering worden gezocht via ontwikkelingssamenwerking en/of exportbevorderingsfondsen (G2G).

5. inhoudelijke ontwikkeling opleidingsaanbod VHL wil in de komende jaren het huidige opleidingsaanbod handhaven. In alle opleidingen zal duurzaamheid (groene groei, twee maal meer met twee maal minder) een leidend thema zijn. De verandering van een industriële samenleving naar een duurzame samenleving (bio-based society) krijgt bij VHL in al het onderwijs aandacht. VHL denkt aan de ontwikkeling van nieuwe opleidingen (majors) op het snijvlak tussen sectoren. Biobased economy is daar een voorbeeld van, net als natuur, voedsel en gezondheid, natuur en veiligheid, ontwerpen en circulaire economy en landbouw en leefomgeving. Vanzelfsprekend zal VHL ook opleidingen ontwikkelen of versterken vanuit internationaal perspectief (metropolitan agriculture, voedselzekerheid).

29


VHL denkt mee en draagt bij aan het techniekpact in Noord Nederland. Het techniekpact richt zich niet alleen op techniek in enge zin maar ook, of juist, op technologie en agrofood. Samen met Nordwin College en AOC Terra wordt gewerkt aan de verbinding agrofood en bio-based economy met technologie/techniek.

30


Bijlage 6 Programma Kennistransfer Noord Nederland Samenwerking van VHL, AOC Terra en Nordwin College met agrofoodsector / duurzame leefomgeving-werkveld en overheden in Noord Nederland Duurzame leefomgeving  Biobased society  Veranderingen in het GLB, de rol en positie van collectieven daarbinnen (gebiedsvisies, professionaliseren collectieven);  Duurzaam gebruik  Waterkwaliteit, kwantiteit en water als ordenend principe.  Biodiversiteit. landschap en landbouw;  Ondernemen en natuur;  Relatie stad-land (voedselstrategie, stadslandbouw, groen in de stad); Primaire productie  Melkvee o kwalitatief hoogwaardige producten (producten voor doelgroepen, uitbouw healthy aging). o duurzame productie met als speerpunten het nog beter sluiten van de mineralen en energiekringloop, een goed dierenwelzijn en borging van de continuïteit van het bedrijf; o verbinding van het melkveebedrijf en haar omgeving.  Akkerbouw o Gezonde en vruchtbare bodem; o Hogere opbrengsten door verbeteringen in de teelt; o Veredeling zodat beter uitgangsmateriaal beschikbaar is; o Verbeteren duurzaamheid in de primaire productie en in de keten. Agroketen  Food o Gezonde voeding o Nieuwe toepassingen van eiwitten en koolhydraten o Voldoende instroom nieuwe medewerkers  Biobased economy: o nieuwe toepassingen van koolhydraten en eiwitten in biomassa, o benutten energie uit reststromen, o bestaande en nieuwe biomassapoductie voor toepassingen in de chemie (eendekroos, suikerbietenpulp), o biobased society

31


Duurzaam, Denken, Durven en Doen

Recommend Documents