Van duurzaam denken naar duurzaam doen
Onze welvaart gaat ten koste van onze planeet en generaties na ons. Wij kunnen daar iets aan doen. Als we onze verantwoordelijkheid nemen.
Maar hoe?
Verantwoording nemen!?
Raakvlakken duurzaamheid
Ecologische duurzaamheid
Sociale duurzaamheid (belevingswaarde) • • • •
leefbaarheid gezondheid comfort veiligheid
(milieuwaarde) •
Economische duurzaamheid
•
(toekomstwaarde)
•
• • • •
rendement courantheid welzijn welvaart
•
ruimtegebruik materiaal energie water
Waarom verduurzamen?
1. Fossiele brandstoffen zijn eindig en milieu vervuilend, terwijl duurzame alternatieven voorhanden zijn! 2. Uitputting van de aarde zal leiden tot grondstofschaarste en andere problemen!
Waarom verduurzamen?
Waarom verduurzamen?
Waarom verduurzamen?
Waarom verduurzamen?
Duurzame energie is niet schaars en overal aanwezig!
Zon energie
Bio-brandstof
Windenergie Aardwarmte Waterkracht
Waarom verduurzamen?
Waarom verduurzamen? Bron: Universiteit Maastricht, DTZ Zadelhoff
waardeontwikkeling heden
Waarom verduurzamen?
Bron: NBWO (Nederlands Bureau Waardebepaling Onroerendgoed)
Label A++ Label A+ Label A Label G
2010
2015
2020
2025
2030
2035
2040
te verwachten waardeontwikkeling 2010-2040
Waarom verduurzamen?
Waarom verduurzamen?
Een gezonde leefomgeving binnen en buiten
Waarom verduurzamen? Huurverhoging Exploitatieverlenging Verhuurbaarheid Lagere energiekosten
Direct financieel Rendement
Investeringen in
Marktwaarde vastgoed
Energieprestatie Betaalbare expl. lasten CO2 reductie kwaliteit, comfort, binnenmilieu
Indirect financieel Rendement
Maatschappelijk Rendement
Waarom verduurzamen? Besparing kritieke grondstoffen Fossiele brandstoffen zijn eindig Besparing primaire energie = directe kosten besparing Minder invloed van de stijgende energieprijzen Lagere milieubelasting (w.o. CO2) Verhoging comfort Een betere energie prestatie (EPC) Een gunstig energielabel (EPA)
Hogere toekomstwaarde gebouw Maatschappelijk verantwoord
Hoe verduurzamen? Balans vinden: people
planet Projecten die te weinig rekening houden met zowel people, planet als profit. Projecten die in balans zijn met zowel people, planet als profit.
profit
Freiburg Vauban
Oppervlakte: 41 ha ca. 5300 inwoners gemiddelde leeftijd: ca. 28,7 Auto's: 164 per 1000 inwoners Energiezuinig bouwen verplicht Passiefhuis en Energieleverende gebouwen Gebruik van duurzame bronnen standaard
Freiburg Vauban • Isolatie conform passiefhuisniveau • Gebruik van passieve zonenergie • Kierdicht bouwen en zonder koudebruggen • Gebalanceerde ventilatie met WTW • Energieverbruik voor verwarming 15 kWh/m2a; • Totaal energieverbruik: kleiner als 100 kWh/m2a • Zonnewarmte 60% van het warmwaterverbruik • WKK • PV-panelen (zonnenergie) met 3,1 kW peak • Gebruik van toilet, keuken en tuinafval voor biogaswinning • Koken op gas uit biogas • Car-Sharing • Hoog aandeel van ecologische bouwmaterialen • Hergebruik grijswater
Freiburg Vauban • Meerkosten van 7% tov standaard nieuwbouwwoning • Prognose (1998) : terugverdientijd 20 jaar • 2007: sinds 1998 stegen de gasprijzen in Duitsland met 40% -> terugverdientijd niet 20 maar 10 jaar. • Vanaf 2010 besparing van 1000 Euro/jaar per woning op energiekosten t.o.v. standaard nieuwbouwwoning
Freiburg Vauban • Variatie in woningtypes • Veel groen, oude bomen zijn gehandhaafd • Groen zorgt voor gezond klimaat • Sociale infrastructuur: school, buurthuis, speeltuin, voetbalveld enz. • Auto vrije buurt; Speelstraten; openbaar vervoer goed geregeld • Bewoners zijn trots op hun duurzame wijk en gebouwen
Hoe verduurzamen? Anders denken!
Traditioneel vs. Duurzaam Focus op heden Investeringsgericht Gebouwgericht Traditionele bouwmaterialen Opeenvolgende aanpak Ieder voor eigen belang Voldoen aan bouwbesluit Focus op 1e gebruiker Traditionele aanbesteding Korte termijn winst
Focus op toekomst Exploitatiegericht Gebruikergericht Effectief omgaan met grondstoffen Integrale aanpak (ketenintegratie) Samen met gemeenschappelijk doel Toekomstgericht (EPC = 0) Focus op flexibiliteit / toekomst Prestatiecontracten Lange termijn waarde
economisch ecologisch sociaal
CYCLUS GEBIED/GEBOUW
plan/bouw
TIJD
gebruik
sloop
grondstoffen
afval
energie
energie
investering
nieuwe cyclus
Traditioneel denken: beperking tot plan-/bouwfase
economisch ecologisch sociaal
CYCLUS GEBIED/GEBOUW
plan/bouw
TIJD
grondstoffen
gebruik
gr.st.
gr.st.
energie
energie
investering
exploitatie
sloop
gr.st.
total cost of ownership
afval energie restwaarde
nieuwe cyclus
schaalniveau
Hoe verduurzamen: Projecten sturen vanuit de inhoud! Gebied
Gebouw
Product
Gebiedsniveau gebied De waardering van kwaliteiten van gebouwen en het gebied Pro-actieve bewonersparticipatie Geliefd woon/werkmilieu Bewust samenleven Ontplooiingsmogelijkheden (onderwijs, werk, bedrijfsruimte) Kwaliteit en bereikbaarheid publieke en commerciële voorzieningen Privacy en ontmoeting Ruimte voor gezamenlijke initiatieven Ruimte voor vrijheid en verassing
gemeenschap De ruimtelijke en economische waarde van het gebied / de plek Gebiedsidentiteit en cultuurdragers Kwaliteit ruimtelijk ontwerp Faciliteren sociaal maatsch. duurzaamheid met MVG Natuurbeleving en groen in de wijk Mobiliteit Waterberging en afvoer Collectieve duurzame energiesystemen Afvalcycli Milieukwaliteit
Gebouwniveau gebouw De ruimtelijke, technische en functionele waarden van het gebouw Accommodatievermogen Materiaalgebruik Energie(kwaliteit) Duurzame energie Watergebruik Toegankelijkheid Technische kwaliteit Functionaliteit Toekomstgerichte voorzieningen
gebruiker De waardering van eigenschappen van het gebouw en het gebied Dierbaarheid en aantrekkelijkheid Luchtkwaliteit Thermisch comfort Vermijden geluidoverlast Licht en visueel comfort Toegankelijkheid Gebruiksgemak Belevingswaarde Ervaarbare gebruikskwaliteit Beperkte gebruikslasten
Hoe verduurzamen? Kies de juiste maatregelen vanuit ambitie! Er zijn conceptueel verschillende oplossingen voor hetzelfde probleem:
Ecologisch bouwen Slim (her)gebruik
Hoe verduurzamen? Kies de juiste maatregelen vanuit ambitie! Er zijn conceptueel verschillende oplossingen voor hetzelfde probleem:
Bio-klimatische gebouwen (verticale boerderij)
Drijvend bouwen (klimaatadaptatie)
Hoe verduurzamen? Kies de juiste maatregelen vanuit ambitie! Er zijn conceptueel verschillende oplossingen voor hetzelfde probleem:
Slim Bouwen (IFD) Cradle-to-cradle bouwen
Hoe verduurzamen? Kies de juiste maatregelen vanuit ambitie! Er zijn conceptueel verschillende oplossingen voor hetzelfde probleem:
Passief Bouwen
Autarkisch (zelfvoorzienend) bouwen
Hoe verduurzamen? Kies de juiste maatregelen vanuit ambitie! Er zijn conceptueel verschillende oplossingen voor hetzelfde probleem:
Energieneutraal Bouwen
Sociale duurzaamheid
Waarom duurzaam bouwen? Duurzaam bouwen loont! Voor mens
Voor milieu
Voor haalbaarheid