Dromen denken durven. 20 innovatieve ondernemers en creatieve Limburgers anders bekeken

Dromen denken durven doen

★ 20 innovatieve ondernemers en creatieve Limburgers anders bekeken

Inhoud 006

VOORWOORD

Herman Reynders gouverneur

Marc Vandeput gedeputeerde van economie

009 Twintig innovatieve ondernemers en creatieve Limburgers 010

Jan Kriekels Jaga, The Radiator Factory

016 Stijn Helsen Modeontwerper 022

Jochim Aerts Race Productions – Ridley Bikes

028 Michaël R. Roskam Regisseur 034 Grete RemeN Damhert 040

Piet Stockmans Studio Pieter Stockmans

046

MarK Decat Essec Telecom

052 Liesje Reyskens Fotografe 058

Mario Fleurinck Melotte - InnoCrowd

064 Michaël Verheyden Ontwerper 070

Jo Nelissen ABN – Klimatisatie

076 Dirk Swartenbroekx Buscemi 082

Paul Dingens Dingens Barometers & Clocks

090 Iris Mondelaers Juweelontwerpster 096 Filip Simoens & Maarten Cardinaels TinkerTouch 102 Vittorio Simoni Architect 110 Maurice Engelen SonicAngel 116 Guy Joosten Operaregisseur 124 Wouter Moons Lumoza 130 Koen Vanmechelen Kunstenaar 136

INNOVATIELANDSCHAP LIMBURG 

138 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149

Provincie Limburg – POM Limburg Investeringsmaatschappij LRM Limburgs Innovatiecentrum Universiteit Hasselt Provinciale Hogeschool Limburg Katholieke Hogeschool Limburg XIOS Hogeschool Limburg LifeTechLimburg Cleantechplatform.be Stad Hasselt Stad Genk – C-mine

150

Colofon

Voorwoord

★ V oor w oord Herman Reynders Gouverneur M a rc Va n d e p u t Gedeputeerde van economie

Limburg, anders bekeken Onder deze veelzeggende titel opent dit boek een andere en nieuwe kijk op Limburg. De twintig interviews van Limburgs creatief talent en van innovatieve ondernemers zijn inspirerende getuigenissen van een provincie die het ‘out of the box’denken stimuleert, die de innovatieve kracht van ondernemers ondersteunt, die creatieve grenzen en limieten aftast in het continue streven naar een duurzame sociaal-economische toekomst.

“Dromen, denken, durven en doen”, geldt als het motto voor een creatieve samenleving en voor een innovatieve economie. Dit is de koers die de provincie Limburg vaart in het streven naar een innovatieve, duurzame en inclusieve economie en samenleving. Op een sterke hoogwaardige industriële basis ontwikkelen zich in Limburg pijlsnel nieuwe kennis- en innovatiegedreven sectoren, zoals de slimme logistiek, life sciences, zorgeconomie, clean technology,… Via een sterk infrastructureel kader, gespecialiseerde dienstverlening en de beschikbaarheid van risico-kapitaal voor ambitieuze start-ups krijgen ondernemers maximale ontwikkelingskansen om hun creatieve ondernemingszin om te zetten in economische meerwaarde, in nieuwe bedrijfsinvesteringen en in jobcreatie. ‘Brains’ en creatief talent zijn een cruciaal onderdeel in het realiseren van deze ambitie. Dankzij kwalitatief onderwijs van topniveau wordt het bruisend enthousiasme van de Limburgse jongeren verfijnd en geslepen tot sterke schakels van het Limburgs tandwiel voor een duurzame en innovatieve toekomst. Veel creatief en innovatief Limburgs talent is er al in geslaagd de Limburgse grenzen te doorbreken en te scoren op de Vlaamse, Europese en internationale creatieve en economische scène. Met dit boek, dat slechts een selectie van dit doorgebroken talent bevat, drukt Limburg zijn waardering en erkenning hiervoor uit. Het boek is ook een uitnodiging aan nieuwe creatieve geesten, in Europa en zelfs in heel de wereld, om Limburg anders te bekijken… …als een regio die creatief talent koestert en ruimte geeft om dit om te zetten in nieuw innovatief ondernemerschap. Van harte verwelkomen wij dit nieuw creatief talent om mee te werken aan de Limburgse toekomst.

20 innovatieve onder­nemers en creatieve Limburgers

★ J aga , the radiator factor y

JAN KRIEKELS 10

11

Wie Jan Kriekels kent, vindt hem misschien wat excentriek en kan zijn revolutionaire ideeën moeilijk begrijpen. Anderen erkennen hem juist wel als visionaire innovator. “In een sterk team heb je naast durvers ook meer behoudsgezinde mensen nodig, de kracht van Jaga is dat we diverse types van mensen verenigen op basis van een toekomstgerichte filosofie. Wij willen het beste van twee werelden verenigen.”

Innoveren door archetypes te laten samen­werken “Innovate or die” “Ik ben eigenlijk deze gerold via Fereptatus expedineat qui business blam dolorem fugia kindervakantiewerk,” lacht JanexKriekels. ducimusa as sum etus pera esequist“Mijn plipa was installateur van centrale verwarming. bus. In het werkhuis mocht ik helpen om buizen te Ehenda cor rem. Emolupt aquassu ntiundita lassen en zelfgemaakte nus, anducit faccuptat. radiators te testen. Ik wist dus al opGendam, jonge leeftijd hoe een aciaectum radiator in Dam quiae. quaspictior elkaar steekt. Ik videliqui wou zoveel mogelijk es di cum resti di aut ut autnieuwe et vodingenodleren en ervaringen lupti untem volenditibusopdoen. sequaeNadien volori ben ik vanalles gaan studeren: psychologie, omnimodis vit, ut optature nectur, soluptas filosofie, designaut en economie,… si acepelantropologie, ipsam, sundicillam quid qui doMaar het meest van al wou ik de wereld zien leste mporio mossinti vel excepra quisquis als rugzaktoerist. eigen ogen eaturepuda in verschileic tota comnimeMet nosandemod lende haris continenten vaststellen hoe ea en volo waarom dolut sitat idente simagnate est, culturen ontstaan verdwijnen. Hoearia ze techomnienda aboreicen torem ut dita dust connologieinullam, gebruiken om quas te overleven. Een bijsequi et etur, aut aut quam qui zonder leerrijke ervaring, opet, vandaag iliciandis enit expelit qui utdie qui tot dolut nus ad de ziel vormt van de praepud producten en diensten min exerror sitatusae itatate ctoremvan Jaga. pore cusdam fuga. Et autemperrum volorrum quia corum dis in conet eat ipsus idus, opNa deapiente bouw van huisperiorruptat in de bergen van tatur nes een conse faccab L.A. kwam terugres naar België incte modiaiknobis etur ratur,en sit,naar ullaJaga. invel Ik wou dingenvolum veranderen en eos bracht in evenite die tijd iunt miliquam est quid volo een eerste onze vent ecologische mperum ea innovatie esci omnimet dolorest volupta warmtepompen. Vervolgens nam ik de tijdsum om volor alit, sust doluptaquis diasperiori alle machines en et afdelingen grondig rersped que con evel inis accus autteutleren vekennen. Vooral de enienimpore afdeling vooreatempo productontlenti oreptas eum renwikkelingquia wasipid mijn liet me samen ducilitia quidada. nos etIkverum que nate met 2nonserunt anderen arum letterlijk opsluiten in een kot, prae exceat aditatem exerias en door een luik mochten weaut alleen nieuwe aut arit mo blaccat ommolum ime enimint uitvindingen naar buiten steken. idelestorio. landaectatur sus et demporerum

12

13

Ut dolupta simosae periberum, sapit lam adia Ook aan de periode als verkoper houd ik veriatia de sequatur?over. Qui conemodi iusklopte re, si goede herinneringen Maar al snel dolor alicia dolupta nem raerenimus. mijn globetrottershart – lees export – sneller. Nam conet naar occum hilitatemen qui rero Ik trokdolupti als verkoper Nederland Duitstemporum experna eicaland, maar harchit ook naar Estlandtuscium en Tsjecho­ tur, num etIn voloris Slowakije. Ruslandinimini gingendewedolupturemo onze catabearum ad magni ipsum dusanderem quid ut logus presenteren met tolken. Het verkennen aceaqua turestora gebieden, excero odignat. van onontgonnen ook dat is innoOd maximi, alitzijn lam magnatiae a dan cus vatie. Intussen wequid aanwezig in meer atiur, aliquam, arum harum eossinctatem 45 landen.” quisquis peliti optatem rem quas mos ditae sitatquam consent volo innovatie ipit eost is officia Het grote ne woord is eruit: hét quis et aut magnihit voluptinisit eum dostokpaardje van Janaut Kriekels. “Innoveer of luptat rehent et auta non exeribus sterf. Bij Jagaque is het een none basisstrategie. We aspiend re nonserfero bla techvent, innoverenerectiandi op alle vlakken: ecologisch, consequo in exceris as en audandis sapicnologisch, qui design, sociaal spiritueel. Dit ienda de si doloribusda volesequoDe ium atiur is gebaseerd op vijf bouwstenen. eerste: adit quis am adi dem aswe et eum faccus pori‘Respect nature’ is dat helemaal ‘groen’ bus volores sunditate erovidunt unt autes moeten worden. De materialen enplis energieea quam die derfers sae. Hiliam et omstromen we perspicia creëren moeten zuiver zijn, nis ese atur? in balans met de natuur. Een tweede aspect Assit atem veres si deni vent,the cust, hangtharchillor samen met creativiteit: ‘Awake aripsae laniatibus reruptatur abo.creatief. Itam accum, tist’. Van geboorte is iedereen Het is occupta nosdit et aan eaqui dollabore kwestie van te adi wakkeren. Eenvolupta derde tibearum il imillaboris ab inus de invelectium facet is het vermogen om via fantasie en droquassint doluptazorgen turitat enimus eum sum wevomen te kunnen voor een betere lupti omnient ecaboredecusdaesreld, officium ‘Dream aque future’. We moeten dromen trum sequam volesinvolorro tet esproducten ulpa des kunnen omzetten duurzame cus, quuntibus alitat. waarodio de toekomstige wereld op zit te wachEbitat eturem. Nammooi reptat. ten. Het moet ook zijn anders wordt het Catur digeniminEen reiciae ptatem officazeker sum weggegooid. vierde puntet‘Create bor mollorempel et facesent. Emotion’, is het sociale aspect of collectieve, Tiant aspici blatem similliquam int bij reium open et innovatie. Jaga betrekt klanten het natur? bedrijf, we brengen mensen samen, rond Pudio. omnisimil design et remporiae niatur, ecologie,Uttechnologie, en kunst. Zoodionsequi landi tecatevan doluptas re lang we maarblam een community samenhovolenem quo cus et ex Hiervoor earit et doloratium, righeid kunnen creëren. kunnen we sit, cuptae nes van magnam et et voluptatem en et gebruik maken ons Jaga-laboratorium exeri doluptatur sant, offictemtevolupta onze beatia Jaga-truck om onze waarden delen. tisquae niati sit vendi dolorepratis De vijfdecon waarde ‘Building Bridges’, wilalitas een velis esciiszijn dolorae perchici Het int omnihitet hilit inspiratie voor mensen. Burning Man quam, intAmerikaanse fugit hari quodit eaqui delibus Festivaletinvelde woestijn is daar cimeniet faciumvan. ea sum arum eriorectis een voorbeeld

Daar bouwden we met afval samen een kunstwerk en konden we zodoende alle waarden van het leven ervaren. Mensen konden met eigen ogen zien hoe een fantastische creatie in rook opging. Pure energie die zomaar verdwijnt. Zo verplichten we onszelf om met duurzame alternatieven op de proppen te komen.” Al die vijf factoren wil Jaga in de producten laten terugkomen. “Ze zijn de rode draad door ons assortiment. Met als uiteindelijk doel een betere wereld achter te laten voor onze kinderen dan de wereld die we kregen.” Als bedrijfsleider hecht Jan veel waarde aan de samenstelling van zijn team. “Enerzijds heb je de inventor, de zoeker, de scout. Dit is iemand die voorop loopt, die in zijn eentje over de berg durft te trekken en dan de groep gaat vertellen dat hij de weg gevonden heeft. Het is iemand met een eigen, uitgesproken identiteit. Aan de andere kant hebben wij ook mensen nodig die eerder organisatorisch en planmatig denken. Bij Jaga hebben we beide groepen nodig voor een creatieve economie. Wat wel voor iedereen geldt, is de betrokkenheid met ons bedrijf. We hebben onlangs op onze product-innovatiedagen aan elke medewerker en klant gevraagd om één idee aan te leveren. Wel, daar zijn intussen al 150 nieuwe product­ ideeën uit voortgekomen.” Zoals de natuur is terug te vinden in zijn producten, beheerst ze ook het persoonlijk leven van Jan Kriekels. “Eén van mijn vele hobby’s naast kunst, zeilen en culturen ontdekken is wandelen in de natuur. Dat kan ik op ieder moment van de dag, ook ’s nachts. Dat is inspirerend, maar ook werken, want ik haal er altijd weer betere ideeën uit. In feite ben ik dus de klok rond, altijd met Jaga bezig…”

14

15

Voornaam en naam Jan Kriekels Woonplaats Diepenbeek Studies Economie, filosofie en antropologie Awards Tal van nationale en internationale prijzen op het gebied van design zoals IF en Red Dot en voor het bedrijf zoals Henry Van de Velde en Leeuw van de Export Belangrijkste verwezenlijkingen Innoveren door verschillende archetypes van mensen te laten samenwerken wat leidt tot een beter resultaat en co-existentie Firmanaam Jaga N.V. Wat Fabrikant van verwarmings- en klimaatoplossingen Omzet 70 miljoen euro Personeel 400 mensen Adres Verbindingslaan z/n, 3590 Diepenbeek Telefoon +32(0)11 29 41 11 E-mail [email protected] Site www.jaga.be www.theradiatorfactory.com

★ MODEONTWERPER

STIJN HELSEN 16

17

Stijn Helsen heeft zijn sporen verdiend als modeontwerper en als costume designer voor heel wat grote Hollywoodfilms als Spiderman en Pirates of the Carib­bean. Zijn specialiteit is het handgemaakt maatpak. Hij heeft sinds enkele jaren ook een eigen Conceptstore in Hasselt. “Ik blijf onze filosofie trouw: hoogwaardige kleding ontwerpen met een persoonlijke service voor onze klanten”, zegt hij.

Persoonlijke aanpak is onze filosofie Hasselaar Stijn Helsen behoort tot de derde generatie van een kleermakersfamilie. “Ik ben opgegroeid tussen de kniptafels en de patronen van maatpakken. Ik heb altijd al interesse in mode en architectuur gehad. Ik wilde het werk van thuis verder perfectioneren en diversifiëren. Ik ging een kleermakersopleiding in Luik volgen en studeerde aan de modeacademie Instituto Marangoni in Milaan waar ook aandacht was voor de zakelijke kant. Ik ben klein begonnen met maatwerk voor mijn vriendenkring en voor de al bestaande familiezaak. Daarna werkte ik als freelance-ontwerper bij onder meer Vivienne Westwood en Joseph in Londen en bij Valentino in Rome. Een half jaar na nine-eleven ben ik in Hollywood aan de slag gegaan, via een headhunter uit de filmwereld die ik in Londen had leren kennen. In mijn drie jaar Los Angeles was ik costume designer assistent voor grote Hollywoodfilms zoals Spiderman, Pirates of the Caribbean en Seabiscuit.” In Milaan en Firenze stelde hij op regelmatige basis zijn eigen prêt-à-portercollecties voor op beurzen, zoals Pitti Uomo en Milano Moda. “Ik wil altijd een hoogwaardig en mooi gemaakt product neerzetten waar we voor staan. Het moet de filosofie blijven uitstralen waarmee we begonnen zijn. Die blijf ik trouw. Dat vind ik mijn belangrijkste verwezenlijking.

18

19

Je moet je gevoel volgen en soms tegen de stroom in durven gaan. Onze filosofie gaat uit van het individuele. Een persoonlijke aanpak en service voor onze klanten maakt het verschil. Het is toch prachtig als je een nieuwe ontdekking kan doen. Dat is volgens mij de nieuwe luxe in plaats van massaproducten te kopen. Het lichaam van de klant is bij een ontwerp het belangrijkste. Ik ben een geschoolde kleermaker, daar heb ik dus knowhow van. Daarnaast kijken we naar de stof. Die moet gewoon mooi en degelijk zijn, los van de prijs. Je kunt niet iedereen op dezelfde manier kleden, iedereen heeft een andere persoonlijkheid, lifestyle en stijl. Voor de Oscaruitreiking in 2010 leverden we smokings, pakken en mantels. Dan zit het hem in bijvoorbeeld de voering, het stof van het revers op een smoking of de breedte van de broek. Het is telkens een compromis. Wanneer je een klant bekijkt, is het belangrijk te zien wat bij hem of haar past. Dat wordt na een tijdje intuïtie. Neem acteur Danny Huston, een flamboyante kerel. Voor hem heb ik pakken met een fluwelen kraag in turquoise gemaakt. Voor zanger Lenny Kravitz paste een zo traditioneel mogelijke smoking dan weer beter voor een Oscaruitreiking.” Het ondernemen zit Stijn Helsen in het bloed. “Ik heb het in een gezin van zelfstandigen meegekregen. Creativiteit en ondernemerschap gaan niet altijd samen, maar ik heb die zakelijke kant in mij. Ondernemerschap moet je cultiveren. Natuurlijk wil ik dat mijn producten verkopen en gedragen worden. Het is niet de bedoeling dat ze enkel in een museum terechtkomen. Het komt erop aan de juiste balans te vinden zonder je filosofie te verloochenen. In veel grote modehuizen heeft de ontwerper vaak een businesspartner, die zich met de zakelijke kant van het verhaal bezighoudt, of grote investeringsgroepen.

Als je een klein of middelgroot bedrijf bent, is het belangrijk ook de zakelijke kant van het verhaal te volgen. Je moet een structuur en fundamenten geleidelijk opbouwen om succes te hebben, en er ook constant mee bezig zijn. Je producten moeten ook hoogwaardig zijn. Zo zei mijn vader – mijn grote voorbeeld – dat je de mensen niet mag foppen. Ze betalen voor iets dat mooi gemaakt is en van een goede kwaliteit. Zo blijven je klanten terugkeren. In oktober 2007 ben ik met de Conceptstore begonnen, onze derde winkel in Hasselt, na Helsen Tailors, de winkel die mijn broers runnen, en Helsen Ladies onder leiding van mijn zus. De winkel was een bewuste keuze. Je vindt er de prêt-à-portercollectie en een wereld van kunst, interieur en accessoires. Ik wilde een moederhuis dat de sfeer van de collecties uitstraalt. Hasselt ligt centraal op het kruispunt Duitsland-Nederland-België. Zonder mijn twee broers en zus had ik niet alles kunnen realiseren wat ik had willen doen. Het is goed te weten dat je zaak in goede handen is als je met freelance-opdrachten en distributie in binnen- of buitenland bezig bent. Binnenkort komt er bijvoorbeeld een beddenlijn-licentie ontworpen door Stijn Helsen in samenwerking met de Veldeman Group. Ik heb geen gezin en veel tijd om te werken. Maar ik heb toch ook nog tijd om te sporten. Over tien jaar hoop ik nog altijd hetzelfde te doen, in dezelfde filosofie. Misschien dat er kledingzaken kunnen bijkomen in het buitenland. Ik hoop me dan ook nog te kunnen bezighouden met het ontwerpen van interieurs op freelancebasis en met mijn kunstwerken.” Ikzelf blijf bescheiden bij wat ik doe. Ik ben geen rockster. Mensen herkennen je wel af en toe. Van jaloersheid heb ik geen last. Mode is sowieso een sector die mensen doet wegdromen. Ik krijg enthousiaste reacties op wat ik doe.”

20

21 Voornaam en naam Stijn Helsen Leeftijd 39 Woonplaats Hasselt en Brussel Studies Kleermakersschool (Léon Lignon) in Luik Modeacademie Instituto Marangoni in Milaan Stage bij modefabrikant Antonio Fusco in Italië Awards Jonge Limburgse Ondernemer van het Jaar Vlaamse JO Belangrijkste verwezenlijkingen - Freelance designing Vivienne Westwood Londen, Joseph Londen en Valentino Rome - Costume designing Los Angeles (Spiderman, Pirates of the Caribbean, Seabiscuit) - Prêt à porter collectie dames en heren - Kleermaker van het Belgisch Koninklijk Huis - Interieur en beddencollectie Stijn Helsen - Designing outfit Olympic Games London ‘12 Firmanaam Stijn Helsen bvba Helsen Tailors bvba Flanders Fashion Consulting bvba Helsen NV Kinnaird bvba Flanders Fashion Retailors bvba Wat Retail, distributie, freelance werk en made to measure Personeel 40 mensen Adres Stijn Helsen Conceptstore Diesterstraat 10-12-14, Hasselt Telefoon +32(0)11 24 27 07 E-mail [email protected] Site www.stijnhelsen.com

★ R ace P roductions - R idle y B ikes

JOCHIM AERTS 22

23

Het begon als de passie van een tiener voor wielrennen. Nu gaat het om één van de toonaangevende producenten van racefietsen in de wereld. Race Productions, het bedrijf van Jochim Aerts uit Beringen, verkoopt vandaag onder de merknaam Ridley Bikes hoogtechnologische fietsen in meer dan 60 landen. Een verhaal van een groot verlangen naar permanente innovatie.

Innovatie zit in je genen “Ik was amper 4 jaar toen mijn oudere broer zijn eerste wielerwedstrijden mocht rijden,” vertelt Jochim. “Vanaf toen was ik in de ban van de sport. Op mijn 14de ben ik dan zelf coureur geworden. Zo leerde ik uit ervaring de voor- en nadelen kennen van alle materialen. Ook al omdat ik niet bij de echte toptalenten behoorde, ging ik me focussen op de verbetering van mijn fiets. Ik was voortdurend op zoek naar nieuwigheden die me nog sneller zouden laten rijden, zoals lichtere materialen voor het frame. Dat werd een passie, die blijkbaar in de genen zit. Het was dan ook niet onlogisch dat ik op 19-jarige leeftijd in de garage van mijn vader zelf begon te experimenteren om vernieuwende fietsen te bouwen. Daar is Race Productions dus ontstaan.” Samen met zijn vader laste Jochim allerlei modellen van racefietsen in elkaar. Ondertussen kwamen de eerste centen binnen dankzij een opdracht om frames te gaan lakken. “Maar de ambitie om zelf nieuwe ontwikkelingen te doen, bleef sluimeren. We wilden gewoon betere producten afleveren dan wat er op de markt beschikbaar was.” herinnert Jochim zich. “Vandaar dat ik heb beslist om de stap te wagen naar de introductie van nieuwe modellen, waarvan ik wist dat ze in de wieler­ wereld wel zouden gewaardeerd worden.”

24

25

En zo rolden ten huize Aerts de eerste fietsen van het merk Ridley de garage uit. “Ook toen we nadien in een eigen bedrijfs­gebouw zijn gestart met de serieproductie, is de passie voor vernieuwing altijd gebleven,” gaat Jochim verder. “Tot op heden vraag ik me constant af wat nog beter kan. Dan roep ik de mensen van mijn team samen, en lanceer ik openlijk de uitdaging om te zoeken naar toepassingen die onze klanten nog gelukkiger zouden maken. Gelukkig ben ik nu omringd door mensen die veel meer letters gegeten hebben dan ik. Ingenieurs, die met dezelfde passie een technische invulling kunnen geven aan wat ik in gedachten heb.” Ridley Bikes doet ook een beroep op de ervaring en wensen van wielrenners die hun fietsen gebruiken. “Ook dat is een belangrijke bron van innovatie. Vaak starten we met de aanpassing of de nieuwe ontwikkeling van een bepaald onderdeel op vraag van één renner. We zeggen nooit ‘dat gaat niet’, maar zoeken ons suf naar de perfecte oplossing. En zo stuiten we regelmatig op nieuwigheden waarvan we denken dat iedere fietser ze zal appreciëren.” Nog zo’n bron van inspiratie zijn de beurzen waarop alle ‘concullega’s’ hun laatste snufjes presenteren. “We zullen hen zeker niet imiteren. Maar we volgen uiteraard wel de meest recente trends op de voet.” Race Productions heeft daarbij de ambitie om producten te maken die duurzaam zijn. “We zijn vooral bezig geweest met het gewicht en de aerodynamica van het frame en de vork, en daar komt nu ook een ingenieus systeem van de remmen bij. Deze nieuwigheden zijn geen snufjes voor flamboyante coureurs,” verduidelijkt Jochim Aerts. “Wij kiezen dus niet om iets moois te maken en daar een gigantisch marketingbudget tegenaan te gooien.

Neen, onze onderdelen moeten in de eerste plaats heel functioneel zijn, zodat gedreven profwielrenners ze graag willen gebruiken. Het is onze visie dat wij willen werken voor mensen die even gepassioneerd zijn voor de fiets als wij. Die strategie is tot dusver de juiste gebleken.” Om het bedrijf naar dit succes te leiden, heeft Jochim Aerts ook heel wat hulp gekregen. “Om te beginnen was er uiteraard mijn vader, die me als jonge gast van 19 jaar met raad en daad bijstond. Er kwam ook financiële steun van het IWT (Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie) en wetenschappelijke ondersteuning vanuit de universiteiten. Ik vind het mooi om studenten bepaalde technische details te laten uitwerken.” Met de intrede van vennoot Paul Kumpen kreeg Race Productions een flinke boost. “Daardoor konden we een aantal reserves opbouwen en kwam er een groter budget vrij voor innovatie. Maar Paul brengt ook enorm veel ervaring mee. Het is een groot voordeel om zware beslissingen niet alleen te moeten nemen. Hij is er als ik hem nodig heb, en voor de rest houdt hij zich aan de zijlijn.” Maar de meeste steun heeft de zaakvoerder allicht gekregen van zijn echtgenote Vicky van de Poel. “Als je niet de ruimte krijgt om gedreven met je werk bezig te zijn, dan lukt het nooit om vooruitgang te boeken,” weet Jochim. “Mijn vrouw stond er vaak alleen voor, wat met intussen 3 jonge kinderen geen evidentie is. Bovendien is zij ook financieel directeur van ons bedrijf, waar veel professionele verantwoordelijkheid bij komt kijken. De boekhouding is het allerbelangrijkste van onze onderneming. De wetenschap dat deze afdeling 100 procent in orde is, zorgt voor vertrouwen en nachtrust. Maar als er iets is waar ik in de toekomst aan wil werken, is het de balans tussen werk en privé een beetje in evenwicht te brengen.”

26

27

Voornaam en naam Jochim Aerts Leeftijd 40 Woonplaats Tessenderlo Studies Technisch onderwijs Awards - Jonge Limburgse Ondernemer van het jaar 2011 - Flemish Young Entrepreneur Belangrijkste verwezenlijkingen De groei van eenmanszaak tot technologisch marktleider op wereldniveau Firmanaam Race Productions nv - Ridley Bikes Wat Producent van racefietsen Omzet 20 miljoen euro Personeel 70 mensen Adres Beverlosesteenweg 85, 3583 Paal-Beringen Telefoon +32(0)13 673 600 E-mail [email protected] Site www.thefastestbikeintheworld.com www.ridley-bikes.com

★ REGISSEUR

MICHAËL R. ROSKAM 28

29

Michaël R. Roskam zit op rozen. Zijn eerste langspeelfilm ‘Rundskop’ werd in het voorjaar overstelpt met lovende kritieken en sindsdien op het ene na het andere filmfestival op gejubel onthaald. Van Kroatië, over Canada tot de Verenigde Staten. De Truiense filmmaker is in zijn sas, maar ook op zijn hoede. “Ik ben me er van bewust dat mensen mogelijk minder weerstand zullen bieden nu. Ik hoop dat dat niet gebeurt.”

Een filmmaker moet acteurs én geldschieters kunnen inspireren Eigenlijk wilde Roskam striptekenaar worden, maar op aanraden van zijn ouders, die daar weinig toekomst in zagen, koos hij voor Grafische Vormgeving. Na twee jaar schakelde hij over op Schilderkunst. Hij studeerde af, maar, zo vertelt hij, zonder zijn eigen stem gevonden te hebben. Hij werkte een tijdje als Formule 1-verslaggever en bezorgde flyers. Vervolgens belandde hij in een bedrijf dat computerprogramma’s voor huisartsen maakte. Ook dat raakte hij snel beu. Na een jaar nam hij ontslag en ging hij stempelen, in een poging zijn kunstenaarschap terug op de rails te krijgen. Zonder succes, want niet lang daarna kwam hij terecht bij het reclamebureau Saatchi & Saatchi, waar hij een jaar als copywriter werkte. “Soms maakte ik wat artistieke, niet-narratieve filmpjes voor tentoonstellingsruimtes. Op een dag vroeg een vriend of ik de art directing wilde doen voor zijn kortfilm. Toen begon er iets te dagen. Ik had zelf ook een ideetje voor een kortfilm, en samen met die vriend heb ik toen een aanvraag tot subsidie ingediend. Wonder boven wonder kregen we die en het gevolg was ‘Haun’. ‘Dit is het’, dacht ik. ‘Dit ga ik de rest van mijn leven doen.’ Alles zat erin: research, schrijven, storyboards tekenen, fotografie… Eindelijk een medium waarin ik al mijn verlangens en noodzaken kwijt kon.

30

31

Na mijn tweede kortfilm ‘Carlo’ trok ik naar het Maurits Binger Film Instituut in Amsterdam. Een uit de kluiten gewassen workshop was dat. Ik was aan het schrijven aan wat later ‘Rundskop’ zou worden, en daar in Amsterdam hebben ze geholpen door mensen uit de filmsector aan te trekken. Uit dat netwerken – de contacten met sales agents, distributeurs, producenten, etc. – heb ik veel geleerd. Eén van de dingen die je als filmmaker namelijk moet kunnen, is je project verkopen nog voor je het gemaakt hebt. Je moet acteurs met excentrieke neigingen kunnen inspireren, maar ook zakenlui die meer verstand hebben van geld dan van films.” Zijn eerste langspeelfilm heeft tien jaar op zich laten wachten. Als je nu ziet hoe ‘Rundskop’ onthaald is, vind je dan dat je tijd verloren hebt? “Ik had deze film op mijn 29ste niet gemaakt kunnen hebben, daar had ik toen de maturiteit niet voor. Ik wilde bovendien eerst uitzoeken wat mijn taak was, als filmmaker, in de maatschappij. Als je films succes hebben, vindt iedereen het uiteraard geweldig, maar als je drie keer een film maakt die veel belastinggeld kost en niks opbrengt, dan creëer je wrevel. Soit, ik ben er achter gekomen dat kunst mensen kan helpen om iets van het leven te begrijpen. Film, maar ook muziek, literatuur, schilderkunst… En het maakt niet uit of dat via een liedje van Eddy Wally of dEUS gebeurt. Mensen hebben daar nood aan en dus zijn wij, de makers, nodig. Dat heeft even geduurd, voor ik daar van overtuigd was.” Wat voor een regisseur ik ben? Een roepende of een fluisterende? “Een beetje van beide. Tegen de ene persoon moet je fluisteren, tegen de andere roepen. Het moet vooruitgaan en als iets me niet aanstaat, laat ik het zeker merken, maar ik ben geen bullebak. Je moet mensen in hun waardigheid laten, ook in kritieken”, zegt Roskam.

“Na het succes nu, ben ik me er in elk geval van bewust dat mensen mogelijk minder weerstand zullen bieden. Dat ze zullen denken: ‘Als Michaël het zegt, zal het wel zo zijn.’ Ik hoop dat dat niet gebeurt, maar gelukkig heb ik een aantal intimi – mijn vriendin, een aantal goeie vrienden, mijn producenten… – die weten dat ze nu dubbel zo streng moeten zijn. Ik moet ook opletten in de euforie der dingen, niet teveel hooi op mijn vork te nemen. Ik heb ook leren ‘neen’ zeggen.” “De vraag of mensen creatief geboren worden, vind ik interessant. Ik denk het wel. Of je ook artistieke neigingen hebt, dat is iets anders. Alle artiesten zijn creatief, maar niet alle creatievelingen zijn per se artiest. Je kunt die creativiteit volgens mij wel aanscherpen.” Of een film mee gefinancierd moet worden door de overheid? “Ik ben daar heel pragmatisch in. Als er geld is, mag het naar de sector gaan, maar ik ben geen fan van het kaasschaafprincipe. De subsidies moeten zeker niet alleen gaan naar films die genoeg geld opbrengen. Het wordt alleen te weinig gezegd waarom het ook relevant is om arthousefilms – die 500.000 euro kosten maar waar amper 10.000 mensen naar komen kijken – te blijven maken. Natuurlijk wil ik zelf ook graag internationaal iets betekenen. Ik ben daar heel bewust mee bezig als ik een film draai. Ik wil dat mijn films over de grenzen heen begrepen kunnen worden. Binnen dertig jaar kan ik me niet voorstellen dat iemand me komt vertellen dat ik geen films meer mag maken. Ik wil niet op pen­ sioen. Niks doen interesseert me niet, al is onze job niet altijd evident. Zeker nu is het heel hectisch, met het succes van ‘Rundskop’. Maar mijn vriendin is daar heel cool in. Ikzelf kan enorm genieten van mijn zoontje te zien, maar hij heeft het meest aan een gelukkige papa. En dat is een papa die films maakt.”

32

33

Voornaam en naam Michaël R. Roskam Leeftijd 39 Woonplaats Brussel Studies Beeldende Kunsten, Sint-Lukas Hogeschool, Brussel Scriptwriting & Development, Maurits Binger Film Instituut, Amsterdam Awards Carlo - Juryprijs, Polar dans La Ville Filmfestival, Frankrijk - Publieksprijs voor Beste Kortfilm, LeuvenKort, België - Award voor Beste Fotografie, Festival du Court-Métrage, België The One Thing To Do - Publieksprijs voor Beste Kortfilm, LeuvenKort, België Rundskop - Juryprijs en Prijs van de Filmcritici, Festival International du Film Policier, Frankrijk - Propeller Award, Motovun Film Festival, Kroatië - New Flesh Award, Montreal Fantasia Festival, Canada - Vlaamse filmprijzen voor Beste Film, Beste Regisseur, Beste Debuut, Beste Hoofdacteur, Beste Bijrol en Beste Fotografie, Filmfestival Oostende, België - Beste Film, Beste Regisseur en Beste Acteur, Fantastic Film Fest, Verenigde Staten Belangrijkste verwezenlijkingen Haun (2002), Carlo (2004), The One Thing To Do (2005), Today Is Friday (2007), Rundskop (2011) E-mail [email protected] Site www.claxonunited.be

★ D amhert D ieet- en natuurproducten

GRETE REMEN 34

35

Van de advocatuur naar de verkoop van natuurvoeding… Het lijkt een hele stap, en dat was het ook. Grete Remen liet de rechtbank voor wat ze was, en koos bewust voor een carrière als ondernemer. Vandaag is haar bedrijf Damhert een internationaal gewaardeerde fabrikant en verdeler van dieet- en natuurproducten. Haar recept voor succes bevat alleen maar natuurlijke ingrediënten, zoals innovatie en geduld…

Natuurvoeding uit de sfeer van geiten­ wollensokken “Damhert bestaat sinds 1975, toen mijn ouders van start gingen met een groothandel in natuur- en dieetvoeding,” begint Grete het verhaal. “Ik ben er dus mee opgegroeid en kon zo van dichtbij de voor- en nadelen ervaren.” Grete ging rechten studeren aan de VUB en werd advocate. “Maar dat bleek niet mijn droomjob. Vandaar dat ik toch mijn ouders ging helpen en onderaan de ladder begon om het bedrijf goed te leren kennen. In het begin was dat helemaal niet eenvoudig. Ik stapte in de bestelwagen en ging prospecteren in Oosten West-Vlaanderen. Als ik weer eens met grote dozen aan het sleuren was, heb ik vaak tegen mezelf gezegd: ‘Zie mij hier nu zitten...?’ Anderzijds kon ik zo ook ontdekken dat het potentieel van Damhert onderbenut bleef. Het verkopen en ondernemen begon me alsmaar beter te liggen. Toen ik mijn man leerde kennen, die een veel betere commerçant is dan ik, hebben we samen beslist om het bedrijf over te nemen en het roer drastisch om te gooien.” Er waren tal van werkpunten in die beginfase. “In eerste instantie wilden we absoluut groeien en grotere volumes afzetten,” herinnert Grete zich. “We ambieerden de hele nationale markt en durfden toen al te dromen van internationale expansie.

36

37

Maar we moesten eigenlijk van nul herbeginnen. Een eerste stap was de uitbreiding naar supermarkten en andere retailketens. Stilaan kwamen zo de eerste successen. We mogen gerust zeggen dat we op die manier de natuur- en dieetvoeding uit de ‘geitenwollensokkensfeer’ hebben gehaald. Met vallen en opstaan. De moeilijkheid was om niet te snel dingen te veranderen. Als ik een tip mag geven aan startende zelfstandigen, is het zeker om een groeiplan in kleine fases op te delen. Ook al moet je het innovatieve ondernemerschap daardoor soms een beetje temperen.” Innovatief zijn heeft ook zijn nadelen. “Als pio­nier die succes boekt, loop je het risico om gekopieerd te worden,” heeft Grete ervaren. “Nadat wij een assortiment van bioen andere natuurproducten geïntroduceerd hadden, zijn ketens als Carrefour en Delhaize er ook zelf mee gestart. Maar net dan moet je proberen weer een stapje verder te gaan. Zo hebben we samen met de zelfstandige uitbater van een Carrefour-vestiging het concept Good Food Shop ontwikkeld. Het is een ‘winkel in de winkel’, waar je alle dieet-, bio-, natuur- en streekproducten mooi gepresenteerd kunt terugvinden. Er staat ook een bestelterminal met het hele assortiment uit onze catalogus. Binnen 2 werkdagen wordt je bestelling in de winkel geleverd. En zo proberen we een nadeel om te buigen in een voordeel.” Intussen blijft innovatie de drijvende kracht. “Op onze zoektocht naar vernieuwende producten, hebben we tagatose ontdekt, een natuurlijke zoetstof die drie keer minder calorieën bevat dan suiker. Wij geloven hier heel sterk in. In tegenstelling tot onze concurrenten, die met veel belangstelling toekijken, zijn wij gestart met de productie ervan, onder de merknaam Tagatesse. Daarvoor hebben we in Italië zelfs een fabriek gekocht.

De introductie in de winkels is alvast heel positief verlopen. De awards die het bedrijf en ik persoonlijk hebben ontvangen, hebben geholpen om deuren te openen.” De r&d-afdeling van Damhert draait intussen op volle toeren. “We werken aan producten met veel minder vet, zonder dat er aan smaak wordt ingeboet,” verklapt Grete Remen. “En we ontwikkelen ook een kledinglijn uit biologisch katoen, Fake Fur genaamd, waarvan de opbrengst gaat naar dierenwelzijn. Dat maatschappelijk engagement proberen we lokaal door te trekken. Onze eigen aankopen doen we bijvoorbeeld zoveel mogelijk bij de plaatselijke handelaars.” Veel tijd voor hobby’s blijft er niet over. “Mijn gezin, en dan houdt het ongeveer op,” geeft Grete toe. “In die 23 jaar hebben mijn man en ik veel moeten opofferen. ‘De waarde van de prestatie ligt in het nastreven ervan, zei Einstein’. Dat klopt, denk ik. En intussen zijn er 5 kinderen, hebben we een huis gebouwd,... Gelukkig heb ik een sterk team rondom mij kunnen verzamelen, waardoor ik nu een beetje meer afstand kan nemen. Mijn mensen kennen hun specialiteit beter dan ik, en dat is een geruststelling. Toch wil ik van alles goed op de hoogte zijn. Mijn man zet intussen de lijnen uit op langere termijn.” Op dat elan wil Grete Remen nog wel doorgaan. “Gestaag blijven groeien, nieuwe dingen in de markt zetten, en daarmee internationaal erkenning krijgen. Met de tagatose hebben we alvast een prachtig product hiervoor. Mijn kinderen mogen ondernemer worden, maar ik zal ze waarschuwen dat het een harde wereld is. Van mij moeten ze niet streven naar extreme doelstellingen. En zolang ik leef, wil ik ook iets blijven betekenen voor anderen. Het gevoel hebben dat mijn doortocht hier waardevol is. Zoals een opvangtehuis voor paarden of katten... dat komt er misschien ooit nog van!”

38

39

Voornaam en naam Grete Remen Leeftijd 44 Woonplaats Beringen Studies Master in de Rechten Awards - Livia Award 2007 - KMO Laureaat 2008 - Dochters van Venus Award 2008 - Golden Gondola 2008 Belangrijkste verwezenlijkingen De uitbouw van een sterk team Firmanaam Damhert Wat Producent en verdeler van natuurlijke voedingsmiddelen Omzet 25 miljoen euro Personeel 110 mensen Adres Kapelstraat 154, 3550 Heusden-Zolder Telefoon +32(0)11 42 50 39 E-mail [email protected] Site www.damhert.com

Studio Pieter Stockmans ★ O nt w erp en productie van porselein

Piet Stockmans 40

41

Keramist en ontwerper Piet Stockmans is van alle markten thuis. Zo maakt hij vanuit zijn studio op C-mine in Genk niet alleen conceptuele kunst, hij is ook ondernemer: zijn porseleinen serviezen - vaak in het typische Stockmansblauw - vind je in talrijke sterrenrestaurants over de hele wereld en bij prinselijke huwelijken. “Mijn hele leven staat in functie van mijn werk. Mijn hele rijkdom is mijn studio”, zegt hij.

Je moet zelf stenen in het water gooien Met zijn typische strikje zit hij voor ons. “In de studio ontwerpen we porseleinen serviezen voor toprestaurants, museumshops en designwinkels. Ze worden ook gebruikt als relatiegeschenken. Daarnaast is er mijn vrij werk, het beeldend werk dat te zien is in tentoonstellingen in onder meer China, Zuid-Korea en de Verenigde Staten.” Het onderscheid wordt gemaakt door de naam. “Studio Pieter Stockmans is de officiële naam van de studio. Dat is de merknaam van reeksen porselein die niet meer van mijn hand hoeven te zijn. Al mijn ander werk komt onder de naam Piet Stockmans uit.” Stockmans is er in geslaagd om het ondernemerschap van de studio te combineren met eigen vrij werk. “Op dat gebied heb ik alle barrières doorbroken.” Stockmans volgde kunstonderwijs, maar vond dat hij er niet genoeg keramische kennis opdeed. “Ik ben dan de industrie ingegaan, als ontwerper bij porseleinfabriek Mosa in Maastricht. ’s Avonds ging ik thuis aan de slag. Ik dacht goed na voor ik iets op de markt bracht. Ik verkocht wat werk, zo breidde zich dat uit. Ik heb ook mee de afdeling industriële vormgeving aan de Katholieke Hogeschool Limburg in Genk helpen oprichten waar ik ook les gaf. Sinds 2010 zit ik met mijn studio van 3.000 vierkante meter en 6 medewerkers op C-mine. Hier is zoveel ruimte voor creativiteit.”

42

43

Hij is de ontwerper van het Sonja-kopje in 1967. “Dat is zowat de standaardkoffiekop in Nederland en het is talloze keren gekopieerd. 65 procent van de Nederlanders drinkt er nog altijd uit. Het wordt nu nog in Turkije geproduceerd. Iedereen kon het kopje kopen. Dat is de opdracht van een vormgever. Het porselein moet ook functioneel zijn in het gebruik. Dat mag je niet over het hoofd zien. Als ik samenwerk met klanten, is het vaak een wederzijdse bevruchting. Ik speel in op wat de restaurateurs vragen en omgekeerd. Ik bedenk het niet echt, ik vertrek vanuit het materiaal. Ik test mijn producten. Ik vraag ook aan mijn vrouw of ze dat kopje niet te hoog of te laag vindt. Zo’n klankbord heb ik nodig en zo worden de producten steeds beter”, zegt Piet Stockmans. “Trouwens, alle lelijke dingen worden gemaakt door ontwerpers die zich enkel met de vorm bezig houden en niet met de functie van de dingen. Beeldende kunst houdt rekening met de mensen. Daarnaast is er ook universaliteit nodig. Mensen in China moeten mijn werk ook kunnen begrijpen.” Zijn internationaal succes is zijn eigen verdienste. “Je moet zelf lijntjes uitgooien en stenen in het water gooien. Zo worden de kringen groter. Ik ben met prins Filip mee op missie naar Singapore geweest, en was in India en Zuid-Korea. Het was een bewuste keuze om verder te kijken dan België. Die visie zou iedereen moeten hebben die wil ondernemen. Ik ben ook nu nog geregeld weg voor lezingen. Naar China bijvoorbeeld. Je moet zelf zaaien. De meesten willen alleen maar maaien. Ik denk trouwens dat iedereen creatief is. Maar je moet jezelf ontwikkelen. Een open mind is nodig. Gave speelt een rol, maar de opvoeding is ook belangrijk.

Zodra kinderen op school belanden, kunnen ze blijkbaar niet meer buiten de lijntjes denken. Ook ondernemerschap wordt niet aangeleerd. Zo gaat talent verloren.” “De overheid moet kunstenaars in plaats van geld opdrachten geven. Er moet een return in de plaats komen. De provincie Limburg heeft daar wel altijd werk van gemaakt. Ik heb dag en nacht gewerkt om alles tegelijk te kunnen doen. Je moet het ook willen. Dat is het succes van ondernemen. Ik heb nooit iets cadeau gekregen. Mijn hele rijkdom is mijn studio. Ik ben nooit geïnteresseerd geweest in sportwagens of heb geen huis in Frankrijk. Ik ben ondernemend, maar op mijn manier.” Stockmans kende met zijn eigen bedrijf ook tegenslagen. “Mijn porseleinfabriek die ik tijdens de Gheyselinckperiode had, ging in 1992 failliet. We hadden 40 mensen in dienst, maar we geraakten het industrieel gemaakte porselein niet kwijt. Ik ben opnieuw begonnen en heb de nichemarkt van het porselein opgezocht. Ik ben op mijn zestigste echt opengebloeid en heb veel werk gekregen. Nu zitten we met de studio in een nichemarkt van customer made producten. We doen nu ook rechtstreeks de verkoop en kunnen snel en flexibel leveren. Dat is een voordeel. Uit tegenslagen moet je leren, zo simpel is het.” “De studio is nu van mijn dochter Widukind (42). Zij doet hier alles en ik werk mee. Ik hoop dat ik gezond blijf en de zaak verder mee kan uitbouwen. Volgend jaar is het Manifesta en hebben we een speciale tentoonstelling. Hopelijk wordt ze opgenomen. Daarnaast wil ik nog een kortfilm maken en misschien wel een kerk bouwen. Ook de inhoud ervan, voor de religieuze functie. Dat is mijn ultieme droom. De enige goede reden om te stoppen met werken is sterven.”

44

45 Voornaam en naam Piet Stockmans Leeftijd 71 Woonplaats Genk Studies Diploma keramiek en beeldhouwen aan het Provinciaal Hoger Instituut voor Architectuur en Toegepaste Kunsten in Hasselt (1963) Verschillende stages in het buitenland Awards - “Ion Award”, Good industrial design, Maastricht (Nederland), 1987 - Officiële prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Visuele Kunsten, 1988 - Award “Kunst en geur” (Nederland), parfumverpakking, 1993 - Culturele ambassadeur van Vlaanderen, 1995 - Award “Auszeichnung Red Dot für Höchste Designqualität”, Nordrhein-Westfalen, 1996 - Henri van de Velde-prijs voor een carrière, Design Vlaanderen, 1998 - Eerste prijs design voor tafelgerei La Mer, European Ceramic Context, 2006 Belangrijkste verwezenlijkingen In porselein de hele range van zowel ambachtelijk werk, industriële vormgeving, als kunstwerken samenbrengen Firmanaam Studio Pieter Stockmans Wat Ontwerp en productie van porselein Personeel Piet Stockmans, dochter Widukind en zes personeelsleden Adres C-mine 100 bus 2, 3600 Genk Telefoon +32(0)89 38 23 62 E-mail [email protected] Site www.pietstockmans.com

★ E ssec T elecom

Mark Decat 46

47

Als je een telefoontje krijgt van Mark Decat, zit hij meestal in de auto, zijn natuurlijke biotoop om innovatieve ideeën te ontwikkelen voor Essec, het bedrijf in Beringen, dat hij samen met 3 andere managers heeft overgenomen. Deze drang om dingen te maken die de concurrentie een stapje voor blijven, is precies het succes van deze steeds meer internationale telecomgroep.

Permanent nadenken over nog betere oplossingen “Ik ben gestart in de zaak van mijn vader, die actief was in de marketing en reclame,” vertelt Mark Decat. “Maar ik kreeg al snel zin om een tastbaar product te gaan verkopen, en zo kwam ik bij Essec terecht. Ik kende niks van techniek, maar had wel een brede interesse en nieuwsgierigheid naar innovatieve producten. Vandaar dat ik 20 jaar geleden al telefooncentrales en oproepsystemen via beepers ging promoten. Daarbij koos ik bewust voor een andere aanpak. Puur op technische details kon een klant immers niet altijd overtuigd worden, maar wel door te focussen op een oplossing voor zijn probleem. Zo ontstaat ook innovatie: nadenken over toepassingen waarvan de klant zegt: ‘Dat is het. Daar zit ik op te wachten’. Die filosofie hebben we bij Essec altijd doorgetrokken, want ook mijn 3 vennoten denken op die manier. Omdat ik geen oren had naar technische argumenten om iets niet te doen, heb ik anderen vaak verplicht om een vernieuwend alternatief te bedenken zodat het toch mogelijk werd.” “Om dit te realiseren, moet worden voldaan aan enkele voorwaarden,” vindt Mark. “Je moet de drive hebben om te zeggen: ‘Dit kunnen wij beter.’

48

49

In het team moet ook de openheid bestaan om creatieve ideeën een kans te geven en alert te zijn voor de slaagkansen van zo’n idee. In dat opzicht houden de managers van Essec elkaar scherp. We behouden een helikopterview en moedigen elkaar aan, maar durven best ook kritisch zijn voor een idee dat niet voor iedereen evenveel potentieel heeft. Realiteitszin primeert. Er zijn dus grenzen aan creativiteit. Nu, op basis van het buikgevoel weet je voor 90 procent al in het begin of een idee slecht, goed of heel goed is. Ook de kostprijs van een nieuwe ontwikkeling is een beperking,” vindt Decat. “Als een goed voorstel niet aan een betaalbare prijs kan aangeboden worden, heeft het geen zin om ermee door te gaan. Dat is vaak de discussie met R&D-afdelingen. Bij ons ontwikkelen ze binnen vooraf bepaalde budgetten, maar toch is elk nieuw product het resultaat van een compromis.” Een mooi voorbeeld van een innovatief product dat de interne, en inmiddels ook de externe drempels heeft overwonnen, is het verpleegoproepsysteem iCall. “Het is een intelligente manier om snel en efficiënt zorg te verlenen,” legt Mark Decat uit. “Alles verloopt over een IP-netwerk, waarbij de oproepen van de patiënten in de kamer, volgens de juiste prioriteit aan de verpleegkundigen worden doorgegeven. Er is ook een directe koppeling met het zorgdossier van iedere patiënt, zodat vergissingen uitgesloten worden. Het is de verdienste van onze R&D-specialist Peter Jans om bij de ontwikkeling hiervan ‘out of the box’ te durven denken. Ik herinner me de vergadering waarin werd gesteld: ‘Als iedereen het wil, en niemand biedt het aan, dan gaan we het toch gewoon zelf maken?’. Zo rol je soms uit noodzaak in een innovatie.”

Essec is niet alleen trendsetter, maar ook marktvolger. “Als we merken dat gsm- of gpstoestellen overal vlot verkopen, gaan we daar natuurlijk ook zelf mee uitpakken. Maar we zullen wel proberen om aan succesvolle producten een meerwaarde toe te voegen. We gaan dan bijvoorbeeld gsm-verkeer benutten als interne lijnen, waardoor je via de gsm gratis naar collega’s kunt bellen.” Innovatie houdt voor Essec tevens het aangaan van partnerships in. “We proberen onze technologie zoveel mogelijk te koppelen aan standaardproducten van andere leveranciers, wat het voor zowel klant, eindgebruiker als aanbieder makkelijker maakt. Zo werken we met een interieurbouwer aan beddenhoofden, waar ons verpleegoproepsysteem op voorhand in gemonteerd wordt.” Mark Decat neemt de tijd om over zo’n innovatieve projecten na te denken. “Vroeger was dat aan de afwas, nu vooral als ik in de auto zit. Dat is toch zo’n 12 uur per week. Ik luister dan naar goede muziek en begin na te denken over interessante toepassingen. Ik grijp dan ook meteen de telefoon om in mijn netwerk ideeën af te toetsen.” Mark Decat blijft ondanks de forse groei van Essec met beide voeten op de grond. “We blijven constant in beweging en willen ons steeds opnieuw bewijzen. Misschien is dat het gevolg van de underdogpositie die hier in Limburg graag wordt aangenomen. De rol van challenger ligt ons wel. Het is de ambitie van Essec om binnen 10 jaar de omzet minstens te verdubbelen, onze export te vergroten tot een dominante internationale positie, en ook ons netwerk van winkels te versterken. Met de positieve spirit die vandaag door ons bedrijf waait, moeten die doelstellingen ons zeker lukken!”

50

51

Voornaam en naam Mark Decat Leeftijd 42 Woonplaats Hasselt Studies Marketing Awards Unizo KMO Laureaat Limburg 2010 Trends Gazelle Limburg 2011 Belangrijkste verwezenlijkingen MBO van Essec, samen met 3 collega’s Firmanaam Essec Telecom Wat Ontwikkeling, productie en verkoop van telecomoplossingen Omzet 16 miljoen euro Personeel 86 mensen Adres Schoebroekstraat 48, 3583 Paal-Beringen Telefoon +32(0)11 450 450 E-mail [email protected] Site www.essec.be

★ F otografe

LIESJE REYSKENS 52

53

Ze is nog maar 27 en heeft al een expo in Kopenhagen (Denemarken) en Milaan (Italië) op haar palmares staan. De getalenteerde Liesje Reyskens is bezig om een internationale carrière uit te bouwen als kunstfotografe en wil hetzelfde doen in de reclamesector. “Ik wilde nooit snel geld verdienen, maar investeerde liever in mijn portfolio”, zegt ze.

Mijn beste foto moet ik nog maken Fotografie werd bij de Zonhovense bijna met de paplepel ingegeven. “Op reis maakten we als gezin veel foto’s. Ik kreeg een toestel en fotografeerde poppen, vriendinnen en mijn twee jaar oudere zus die zich al schminkte. Natuurlijk ging ik fotografie studeren. In mijn laatste jaar heb ik toen de basis gelegd voor de richting die ik wilde uitgaan. In de zomer nadien heb ik gratis internetmodellen en schminksters gezocht en veel foto’s gemaakt. Ik stuurde die naar magazines en had meteen beet. Ik kreeg een opdracht om me te bewijzen en moest de Nederlandse designer Marcel Wanders van het label ‘Moooi’ fotograferen. Het is nooit meer stilgevallen”, zegt Liesje. Intussen werkt ze voor heel wat magazines. “Leuk, maar mijn ambitie ligt hoger. Ik wil vooral reclamewerk en fashion-magazines doen, ook internationaal. Het zou fijn zijn als ze me vragen voor mijn stijl. De rest van mijn tijd wil ik dan gebruiken voor mijn kunstfoto’s. Voor reclamebureaus werk ik nu al. Daarvoor heb ik een agency in Amsterdam dat mijn werk verspreidt. Ik heb onder meer voor melkproducent Campina een foto gemaakt die overal aan de bushokjes hing. Tof, en aan die opdrachten verdien je ook iets.” De kunstfoto’s van Liesje Reyskens hangen intussen in galerijen in Kopenhagen en Milaan.

54

55

“Die buitenlandse expo’s vind ik mijn grootste verwezenlijking tot nu. Blijkbaar wordt er over mijn foto’s geschreven op internetblogs. De galerijhoudster van Kopenhagen had dat opgepikt en contacteerde me. En de galerijhouder van Milaan was voorbij de galerij in Antwerpen gewandeld waar ik foto’s heb hangen en vroeg mijn gegevens op. Zo simpel kan het gaan.” Voor die kunstfoto’s fotografeert Liesje Reyskens vooral vrouwen. “Ik maak in mijn foto’s poppetjes van de modellen. Op het eerste gezicht lijkt het het perfecte plaatje. Maar de modellen hebben iets vreemds. Zo is er een foto van een vrouw die dode bloemen water geeft. Absurd natuurlijk, maar ze is het noorden kwijt. Mijn modellen zijn uitgesproken vrouwelijk en staan op het kantelpunt van kind naar vrouw. Er zit ook wat humor in. Het geheel is kleurrijk en fel, een beetje sprookjesachtig en surrealistisch. Ik wil iets vertellen aan het publiek, maar niet te veel, want anders is alle spanning weg. Ik steek er heel wat tijd in. Je moet een verhaal bedenken én een geschikte locatie. Zo ben ik op eigen kosten naar het buitenland gegaan met enkele modellen. Vaak is het improviseren tijdens zo’n shoot, maar dat is dan weer het verrassende. In een studio is alles op voorhand goed uitgedacht en uitgewerkt en zijn er minder onverwachte dingen. Ik leg de lat erg hoog en zeg altijd dat ik mijn beste foto nog moet maken. Fijn is als mensen mijn stijl herkennen. Dat ze weten dat het een ‘Reyskens’ is, als ze de cover van de nieuwe cd van Hooverphonic zien. Mijn foto’s zijn anders dan de rest, het is iets nieuws. Volgens reclamebureaus is mijn stijl soms zelfs té speciaal voor België. Ik ben ook erg gedreven in wat ik doe. Om succesvol te zijn, is wilskracht erg belangrijk. Er is een factor geluk mee gemoeid, maar je moet kansen grijpen en mensen voor je winnen.

Ik heb het geluk dat ik mezelf goed kan verkopen, ik ben blij dat ik dat ondernemende aspect heb.” Met andere dingen heeft Liesje Reyskens iets meer moeite. “Ik ben niet zo ordelijk en met mijn hoofd zit ik soms ik mijn eigen wereld. Elke maand moet ik in mijn kast alle papieren zoeken voor de boekhouder. Eerlijk gezegd, ik ben niet zo erg bezig met geld. Ik investeer liever in mijn portfolio. Ik wil nu mijn naam nog meer vestigen en niet alleen verkopen. Volgens een galerijhouder zijn mijn foto’s nog goedkoop, maar ik vind ze zelf toch duur. In het begin deed ik veel opdrachten gratis, daarmee werd soms wat gelachen, maar ik kan het enkel aanraden. Nu doe ik dat alleen nog bij interessante projecten.” De fotografe pleit voor een systeem van kunstkoop zoals dat in Nederland al bestaat. “In erkende galerijen kan je kunst op afbetaling kopen met een renteloze lening via de overheid. Je hebt dan drie jaar tijd om alles te betalen. Het grote voordeel is dat je als kunstenaar meteen je geld krijgt én dat de drempel weg is om kunst te kopen.” Zelf stond ze nooit alleen met haar grote passie. “Mijn ouders hebben mij altijd gesteund en geholpen, ook praktisch. En ook mijn vriend staat achter mij. Ik zou graag willen dat hij op termijn mijn PR doet, me helpt in de boekhouding en de hele organisatie. Maar dan moeten de zaken echt goed lopen, want hij kan niet zomaar zijn vaste job opgeven. De meeste mensen gunnen me wat ik tot nu bereikt heb en ik gun iedereen zijn succes. Maar er zijn er ook die jaloers zijn. Die vinden dat ik een ‘snotbel’ ben die pas komt piepen en al doe zoals hen. Het buitenland lonkt wel. We gaan bouwen in Zonhoven, maar ik wil ook wel een paar maanden per jaar in het buitenland wonen, als mijn vriend meegaat. Voorwaarde is wel dat we telkens terugkeren naar Limburg”, besluit ze.

56

57

Voornaam en naam Liesje Reyskens Leeftijd 27 Woonplaats Zonhoven Studies Master in de beeldende kunsten optie fotografie, Media and Design Academie (KHLim), Genk, 2007 Tien weken stage bij modefotograaf Roger Dijckmans Awards Geselecteerd voor de Canvascollectie in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel, 2007 en 2009 Belangrijkste verwezenlijkingen Buitenlandse expo’s in galerij Jules Julian in Kopenhagen (Denemarken) en Whitelabs in Milaan (Italië), 2011 Firmanaam Liesje Reyskens Fotografie Wat Freelance fotografe Personeel geen Adres Ballewijerweg 28, 3520 Zonhoven Telefoon +32(0)479 31 49 88 E-mail [email protected] Site www.liesjereyskens.com

★ M elotte - I nno C ro w d

Mario Fleurinck 58

59

Het overleven van de klassieke gereedschapsbouwer Melotte in Zonhoven hing aan een zijden draadje, tot dat de nieuwe CEO Mario Fleurinck het bedrijf omvormde tot speerpunt van InnoCrowd én nieuwe technologie introduceerde. Direct Digital Manufacturing of laagsgewijs produceren met zo min mogelijke energie en grondstoffen, was een wereldprimeur. Melotte is nu een referentiebedrijf voor innovatieve technologieën.

Maximaal 6 uur per dag werken, de rest is naar de toekomst kijken “Ik ben al van bij mijn geboorte met creativiteit bezig,” vertelt Mario Fleurinck. “Als kind observeerde ik vooral de natuur, waarbij ik me voortdurend afvroeg hoe de dingen in elkaar steken. Een gezonde nieuwsgierigheid, die alles altijd in vraag stelt, en in de natuur en in de filosofie op zoek gaat naar creatieve oplossingen. Je vindt nieuwe technologie door parallellen te trekken met de natuur of door tijdloze denkpistes te vertalen naar het heden. Dat is de basis voor innovatie. Er zijn eigenschappen voor nodig die wel degelijk in je bloed moeten zitten. Dat het daar ook uit komt, is niet zo evident, want creativiteit wordt gefnuikt in ons onderwijssysteem. Dat is de prijs die we betalen voor gratis, collectief onderwijs, waar er nu eenmaal bepaalde regels moeten gelden. Maar ik heb daar mijn eigen weg in gezocht. Ik koos als student niet voor één bepaalde richting aan één universiteit, maar ging bij diverse professoren colleges volgen in de economie, lucht- en ruimtevaart, rechten en internationale handel. Een diploma heb ik niet, omdat ik me in geen enkel domein verder wou verdiepen dan 30 procent. Ik weet dus een beetje van alles. En als ik toch een specialist in een vakgebied nodig heb, doe ik een beroep op mijn netwerk.

60

61

Ik heb zo’n 200 mensen uit alle continenten verzameld met wie ik snel van gedachten kan wisselen om ideeën af te toetsen of specifieke vraagstukken uit te werken. Ook in grote bedrijven en organisaties, die normaliter weinig belangstelling zouden hebben voor een kmo’tje in Zonhoven, België. Dat is een heel belangrijk voordeel.” De mensen in het netwerk van Mario Fleurinck hebben met elkaar gemeenschappelijk dat ze streven naar een hoger sociaal doel dan het pure economische winstbejag. “Sinds 1995 bouw ik aan mijn ecosysteem, InnoCrowd, mijn levenswerk. Het resultaat, een doorgedreven transitie, moet waardevol zijn voor de mensen die erin werken, voor de klanten en voor de volgende generaties. Bij die duurzame ecosystemen draait het ook om lokale verankering, productie zonder vervuiling, het beperken van energie- en transportkosten, enzovoort. Onze techniek Direct Digital Manufacturing herleidt een productconcept tot de essentie: grondstof, energie en lokale toegevoegde waarde, afgetoetst aan de normen van de internationale economische realiteit.” Duurzaamheid houdt voor Mario Fleurinck ook in dat hij zijn medewerkers niet wil verbranden. “Ik verlang van hen dat ze 6,5 uur per dag werken. Dat is het maximale om het rendement hoog te houden, de overige tijd besteden ze aan emotionele en creatieve processen. Ik werk zelf ook maar maximaal 6 uur per dag. Nog liever maar 4 zelfs. De rest van de tijd ben ik bezig met creativiteit, met het kijken naar de toekomst. Dan zoek ik naar nieuwe concepten en leg ik contacten met andere creatieve geesten wereldwijd. En zo ontdek ik telkens totaal nieuwe inzichten en ideeën voor toepassingen. Een voorbeeld: ik heb pas een hydrofobe gel gespot, waarmee planten geconcentreerd en zonder externe bevloeiing gevoed worden.

Dat betekent dus dat bijvoorbeeld in woestijngebieden toch voedselproductie mogelijk moet zijn. Het vooruitzicht dat hiermee vele mensen zouden kunnen overleven in streken die door droogte worden geteisterd, maakt dit zeer interessant om verder te onderzoeken. Een ander voorbeeld. Ik ben actief in een onderneming waar zijderupsen en spinnen worden gekweekt die op natuurlijke wijze draden maken die vele malen sterker zijn dan gewone spindraden. Nano-koolstoftechnologie is de basis. De ontdekkingen die zo gebeuren zorgen op één of andere manier ook weer voor kruisbestuiving van het ecosysteem, de InnoCrowd.” Fleurinck heeft de ambitie om het model uit te bouwen op wereldschaal. “Het ecosysteem dat we lokaal op poten hebben gezet, is perfect te kopiëren naar andere regio’s. Zo kunnen we in clustervorm overal decentrale units opzetten, die met lokale mensen, dichtbij hun gebruikers, een beperkte ecologische voetafdruk nalaten.” Limburg dient als voorbeeld. “Deze regio heeft enorme troeven, zoals de multiculturele samenleving, het ruimteperspectief en de open geest voor transitie.” Thuis krijgt zijn gezin de volle aandacht. “Mijn kinderen zijn het mooiste project dat ik al verwezenlijkt heb. En mijn vrouw, Evy Huylebroeck, prijkt helemaal bovenaan het lijstje van mensen die ik bewonder. Waar ik ook mee op de proppen kom, ze is nooit onder de indruk en houdt me met de voeten op de grond. Ze voedt mij eigenlijk terug op, zoals iedere mens nood heeft aan heropvoeding.”

62

63

Voornaam en naam Mario Fleurinck Leeftijd 40 Woonplaats Moerzeke Studies Master in Rebellion Art Awards ITM Award “Best practice in Manufacturing” Innovation Award VOKA Clean tech ambassador 2010 Nominee “Young Entrepreneur of the Year” Belangrijkste Verwezenlijkingen De ultieme balans tussen creatief werken en intens bewust leven, in harmonie met mens en natuur Firmanaam Melotte - InnoCrowd Wat Direct Digital Manufacturing Omzet 6,5 miljoen euro bij Melotte 160 miljoen euro opensource toegevoegde waarde bij InnoCrowd Personeel 62 mensen bij Melotte 320 opensource-leden bij InnoCrowd Adres Industrieweg 2019, 3520 Zonhoven Telefoon +32(0)11 53 99 40 E-mail [email protected] Site www.melotte.be www.layeredmanufacturing.blogspot.com

★ ONTWERPER

MICHAËL VERHEYDEN 64

65

Wie Michaël Verheyden zegt, denkt aan handtassen. Ze worden wereldwijd verkocht in zo’n 50 winkels. Maar de Genkse ontwerper heeft al heel wat zijsprongen gemaakt: een interieur­ collectie, de infobalies van Z33 en het Modemuseum in Hasselt en ensceneringen voor tentoonstellingen. Ook in het buitenland vinden zijn ontwerpen weerklank. “Vlaanderen is te klein voor het soort producten dat wij maken.”

Niets zo inspirerend als het dagelijkse leven “Ik heb als kind altijd op de tekenacademie gezeten en máákte ook graag dingen. Geen voetbal, maar Lego Technicsspelen. Of handschoenen zonder vingers namaken van mijn idool Michael Jackson. Dat is altijd zo gebleven. Ook als student/model toen ik me die designerspullen niet kon veroorloven. Dus maakte ik ze zelf. Op mijn humaniora was ik vooral bezig met muziek. Van mode of design had ik weinig besef. Toen zag ik mijn leerkracht Frans. Marida droeg kleren van W<, de goedkopere lijn van Walter Van Beirendonck, en daaronder combat boots. Achteraf bekeken, was zij de eerste die me confronteerde met mode. In Limburg werd – en word – je zelden geconfronteerd met modestatements. In Antwerpen, Brussel of Parijs moet je al heel hard je best doen vooraleer mensen naar je omkijken, maar hier werkt de lichtste afwijking als een rode lap op een stier. Na mijn humaniora, ging ik naar de Media & Design Academie in Genk. Een goede opleiding, van vijf jaar. Die tijd heb je nodig om het vak te leren. Je moet veel slechte dingen ontwerpen voor je iets goeds kan ontwerpen. Ik heb vooral veel geleerd van Hugo Duchateau, de kunstschilder. We moesten een ontwerp voor een paraplubak tekenen.

66

67

Toen we klaar waren, zei hij: ‘Nu ga ik jullie uitleggen waarom jullie allemaal een slecht ontwerp gemaakt hebben.’ (lacht). Zo ben ik zelf nu ook, trouwens. Ik vind niet dat je studenten en stagiairs moet sparen. Ik heb van mijn meest strenge en ‘radicale’ meesters het meest geleerd. Een ontwerper die niet tegen kritiek kan, zoekt beter een andere job.” Wat ik het moeilijkste aan het vak vind? “De waslijst van eisen waaraan een ontwerp moet voldoen: artistieke, maar zeker ook economische, ergonomische en commerciële. De kunst is om het als een uitdaging te zien om aan ál die eisen te voldoen en toch iets te bedenken waarvan mensen zich afvragen: hoe is het mogelijk dat dat nog niet bestond? Dat is heel moeilijk, getuige de vele producten op de markt die ofwel een goeie prijs/kwaliteitverhouding hebben maar lelijk zijn, ofwel heel mooi zijn maar niet bruikbaar. Ideeën ontstaan onderweg. Als inspiratiebron vind ik het dagelijkse leven heel boeiend. De uitdaging is om er voor te zorgen dat het oorspronkelijke idee en het uiteindelijke product zo dicht mogelijk tegen elkaar liggen. Het blijft spannend om een prototype aan een klant te laten zien. Eerst moeten mensen in mijn omgeving – te beginnen bij mijn vrouw Saartje – dat bekijken. Ik sta er op dat zij eerlijk zijn. We worden vaak door de pers doodgeknuffeld, maar even vaak door onze klanten afgekraakt. ‘Dat krijg ik niet verkocht, hoor’, zeggen die dan (lacht), en dat houdt ons met de voeten op de grond. Als een ontwerper niet strategisch denkt, is het verhaal vlug uit. Ik moet – buiten ideeën blijven genereren – ook altijd het overzicht behouden. Draait onze winkel in Antwerpen goed? Moeten we een andere grondstoffenleverancier zoeken? Eigenlijk ben ik vaker manager dan ontwerper.

Ik volg collega’s, maar ik lees ook de financiële bijlages van kranten. Niet graag, maar als ik alleen maar zou creëren, kan ik binnen een half jaar sluiten. We hebben een goede bank, een goeie boekhouder en we worden prima begeleid door CultuurInvest. Maar het blijft een constant gevecht. Al is het maar omdat klanten niet altijd op tijd betalen. Ik ben er me ook bewust van dat ik voor een relatief klein publiek werk. Je hebt mensen met smaak en mensen met geld, en de doorsnede daarvan – onze doelgroep – is nu eenmaal niet erg groot. Natuurlijk hebben ook winkels als Ikea, H&M en Zara hun nut, maar op een bepaald moment wil je toch een echte eiken tafel of een mooie wollen trui die je tien jaar lang kan dragen. Voor het soort producten dat wij maken, is Vlaanderen te klein. Zelfs in het buitenland zijn we vaak snel rond. Omdat we voor zo’n klein doelpubliek werken, willen winkels exclusiviteit. We hebben internationaal zo’n 50 winkels. Dat is een bovengrens, en als je die niet respecteert, gooi je je eigen ruiten in. Op termijn droom ik ervan om een klein team vaste medewerkers rond me te kunnen bouwen. Dan zou iedereen zich kunnen focussen op een stukje van het werk. Waarom dat team er nog niet is? Geldgebrek (lacht). We hebben geïnvesteerd in de lancering van de HOMEcollectie. Dat begint op te brengen, maar we moeten nog heel wat potjes verkopen om onze schulden af te bouwen, en pas daarna kunnen we weer groeien. Tegelijkertijd wil ik hier niet weg. Zelfs een Londense opdrachtgever zei recent nog dat hij jaloers is op hoe wij hier kunnen leven. Ik ben blij dat we voor ons werk veel moeten reizen en op die manier regelmatig in grootsteden komen, maar ik wil hier niet weg. In die grootsteden zou ik te veel afgeleid worden. Hier gebeurt ook vanalles, maar niks moét, snap je? Dat maakt het makkelijker om me te concentreren.”

68

69

Voornaam en naam Michaël Verheyden Leeftijd 33 Woonplaats Genk Studies Productdesign, Media & Design Academie, Genk Stage bij meubelontwerper Fabiaan Van Severen Awards Initial Fashion Award, samen met Geoffrey Brusatto Henry Van de Velde Award voor jong talent Wallpaper Design Award Belangrijkste verwezenlijkingen Eigen collectie handtassen Eigen collectie interieuraccessoires Ontwerp infobalie van het Hasseltse kunstencentrum Z33 Firmanaam Libelya bvba Wat Ontwerp, ontwikkeling, productie, verkoop en promotie van eigen accessoire collecties Omzet 260.000 euro Personeel 2 Adres Reindpadstraat 81, 3600 Genk Telefoon +32(0)89 71 64 71 E-mail [email protected] Site www.michaelverheyden.com

★ A B N - K limatisatie

JO NELISSEN 70

71

ABN in Bilzen is geen alledaags bedrijf van airco, verwarming of ventilatie. Oprichters en CEO’s Jo Nelissen en Rosaline Wijnen hebben de taken netjes verdeeld om het bedrijf in een veelbelovende koers te laten varen. Innovatie en creativiteit zijn de sleutelbegrippen voor de meervoudige winnaar van regionale en internationale ondernemersprijzen. De toekomst? “Binnen tien jaar moeten we sterk geïnternationaliseerd zijn.”

Als innoveren niet kan, dan beginnen we er niet aan “Toen mijn eerste werkgever failliet ging, had ik met eigen ogen gezien hoe het niet moest,” vertelt Jo Nelissen. “Ik wou tonen dat ik het zelf beter kon. En als jonge gast had ik niks, dus kon ik ook niks verliezen. Ik had nog geen familiale comfortzone opgebouwd die me verhinderde om het risico te nemen. Dat is het idee van zelfrealisatie, waar ik sterk in geloof. Psycholoog Maslow zegt het ook, dat je geen schrik moet hebben om te falen. Fail, Fast, Forward, is het principe. Als je faalt, trek er je lessen uit, spoel de kater door en neem de ervaring mee om het opnieuw te proberen. Ik zeg dat ook tegen mijn medewerkers. Iets nieuw proberen, gebeurt nu eenmaal altijd met vallen en opstaan.” “Innovatie mag dan ook nooit beginnen met benchmarking,” vindt Jo. “Wie de kat uit de boom kijkt en dan bestaande dingen wil verbeteren, komt altijd te laat. Ik hoor ook zo vaak excuses om niet te moeten innoveren. ‘Onze fabriek is uitgerust om product X te maken, dus aan Y beginnen wij niet.’ Of ‘Wij zijn metaalmannen, van plastic kennen wij niks’. Enzovoort. Fout natuurlijk. Want door niet ‘out of the box’ te willen denken, leg je jezelf beperkingen op en rij je jezelf vast. Voor ABN is het duidelijk: als we in een branche niet kunnen innoveren, dan beginnen we er niet aan.

72

73

En dat niet alleen op productniveau, want ook qua processen, leveringstermijnen, HRpolitiek, marketing of klantenservice willen we vernieuwend zijn.” Innovatie maakt het verschil tussen een ‘follower’ en een ‘marketleader’. Jo heeft er intussen zijn r&d-manager Geert Cardinaels bijgehaald. “Hij is de man die mijn ideeën omzet naar tastbare business,” vertelt Jo. “We geloven hier in co-creatie. Al onze medewerkers worden intensief betrokken, in iedereen schuilen vele talenten.” Geert vult aan: “Die visie hanteren we ook naar externe partners. We kunnen niet op ieder domein specialist zijn, dus gaan we, waar nodig, er echte vakmensen bijhalen.” Daarmee zijn we meteen aanbeland bij wat Jo zijn grootste verwezenlijking noemt: “Het team dat ik rond mij verzameld heb, is de perfecte aanvulling voor mijn eigen zwakheden. Ik besef heel goed dat ik maar in een beperkt aantal dingen goed ben. Daarom laat ik de rest aan anderen over. Zoals mijn vrouw, Rosaline, die eigenlijk de motor is achter dit bedrijf en alles tot in de puntjes opvolgt zoals nu bijvoorbeeld de vergunningsaanvraag voor ons nieuw gebouw, die al 3 keer moest veranderd worden.” Bij het innoveren streeft ABN een hoger doel na dan het geld op de bank. “Onze producten moeten mensen gezond en gelukkig maken,” vindt Jo. “Dat is het uitgangspunt. Neem nu onze clean rooms, die we door vernieuwend te zijn drie keer sneller kunnen bouwen dan onze collega’s. In ziekenhuizen betekent dit bijvoorbeeld dat kankerpatiënten sneller kunnen geholpen worden. Daar genieten wij van… Om dit te kunnen, streven we erg naar ‘simplicity’,” vult Geert aan. “Het geniale van iets innovatiefs zit hem vaak in de eenvoud van het gebruik.

Een mooi voorbeeld zijn de koppelingen die we ontwikkeld hebben voor een snelle montage van buizen, toen we hoorden van een groot tekort aan lassers. Wel, met onze oplossing moet er 80 tot 90 procent minder gelast worden. Waar wij ons mee onderscheiden is vaak geen wereldschokkend idee, maar een samenloop van technische bagage, gezond boerenverstand en buikgevoel.” Ze zijn 24 uur per dag bezig met ABN. “Wij voelen dit niet aan als werken,” zegt Jo. “Wie gepassioneerd met zijn vak bezig is, kan dit heel moeilijk loslaten. Vakantie nemen zonder na te denken over hoe ABN kan verbeteren… dat is onmogelijk. Ik heb nu in mijn tuin een unit ontwikkeld van 4 op 8 meter, waarin ik volledig tot rust kan komen om na te denken. Dat is mijn vrije tijd: joggen en filosoferen in mijn ‘zero emission garden cube’.” Hij denkt dan bijvoorbeeld aan de toekomst van ABN. “Binnen 10 jaar moeten we sterk geïnternationaliseerd zijn. Dat gaat niet anders, willen we overleven. Verder droom ik dat ons bedrijf zal uitgroeien tot een kenniscentrum met een zingevend doel. Dat we een verzamelpunt worden voor mensen, die met dezelfde objectieven, samen sleutelen aan vernieuwende toepassingen. Maar ook cijfermatig zijn we ambitieus. Tegen 2015 willen we naar 50 miljoen omzet. We maken ons sterk dat die doelstelling vanzelf zal gerealiseerd worden zolang we maar simpele, praktische oplossingen bieden die de problemen van onze klanten uit de wereld helpen. Op dat vlak zijn we alvast niet slecht bezig.”

74

75

Voornaam en naam Jo Nelissen Leeftijd 40 Woonplaats Genk Studies Bachelor elektronica en werktuigkunde Engineering Cleanroom technolgy Vlerick Management School Awards - JCI Creative Young Entrepreneur 2010 - Vlaamse Jonge Ondernemer 2010 - Hermesprijs Belangrijkste verwezenlijkingen De samenstelling van een goed complementair team Firmanaam ABN The Air Management Group/GreenHeating Wat Ontwikkeling, verkoop en installatie van koeling, verwarming, ventilatie en clean rooms Omzet 17 miljoen euro Personeel 92 mensen Adres Caetsbeekstraat 11, 3740 Bilzen Telefoon +32(0)89 32 10 80 E-mail [email protected] Site www.abn.be

★ D J / M uziekproducer

DIRK Swartenbroekx 76

77

Dirk Swartenbroekx, alias Buscemi, is vooral bekend als dj. Hij trad op in 25 landen. Maar de Lommelaar is ook producer, componist en hij maakt film- en reclamemuziek. “Met mijn dancemuziek ben ik altijd vooruitziend geweest en voor op de trends. Boven­dien heb ik heel weinig foute beslissingen genomen. Noch op zakengebied, noch met de keuze van mensen met wie ik samenwerk.”

Vooruitzien en mensenkennis Als jonge tiener luisterde Dirk Swartenbroekx al naar de punk van Crass maar ook naar de new wave van Joy Division. “Ik heb toen nog met journaliste Inge Becks in de punkband Zwijnepest gespeeld. Ik ben altijd al in muziek geïnteresseerd geweest en wilde daarin verder gaan. Na mijn studies in Antwerpen, heb ik drie jaar bij communicatiegroep RCA gewerkt als copywriter en dan bij Het Belang van Limburg negen jaar op de redactie nieuwe media. Maar intussen was ik al volop aan het dj’en en maakte ik platen. Ik ben dan parttime voor de krant gaan werken, van thuis uit. Maar toen moest ik weer op de redactie gaan werken. Dat zag ik niet zitten. Ik was de vrijheid gewoon en het was niet te combineren met het heavy nachtleven. Bovendien reisde ik veel en waren mijn muzikale bezigheden te groot aan het worden. Ik heb dan beslist me helemaal op de muziek te storten.” Een moeilijke beslissing? “Nee, want ik droomde er altijd van mijn eigen baas te zijn. Pas op, ik heb leren schrijven door die vorige jobs maar muziek was toch mijn grote passie waarmee ik wilde doorbreken. Ik ben ook blij dat ik altijd mijn zin heb kunnen doen en niet moest nadenken over de levensvatbaarheid van mijn muziek. Ik heb de stap gezet omdat het aardig liep in de muziek”.

78

79

In zestien jaar heeft Buscemi tal van danceplaten uitgebracht met zijn typische warme klank die invloeden bevat uit de jazz- en wereldmuziek. Hij brengt ook remixes uit, maakt film- en reclamemuziek en speelt live-sets met muzikanten. Inspiratie krijgt hij vaak door ingevingen op het moment zelf. “Bijvoorbeeld als ik een film bekijk of aan het reizen ben. Dat verwerk ik dan ik mijn muziek. Ik werk meestal met samples en bouw het op rond een thema.” Creativiteit is volgens Dirk Swartenbroekx aangeboren. “Ik heb de behoefte dingen te creëren terwijl anderen dat niet willen. Ik sta graag in the picture, maar niet te veel. Ik zoek bewust de aandacht niet. Zo ga je langer mee.” Hij ziet zichzelf ook wel als een ondernemer. “Ik leef van mijn muziek en geef werk aan een tiental mensen op freelancebasis. We zijn intussen een vriendengroep en een hecht team zonder baas. Zo blijf ik onafhankelijk en vrij. Die vrijheid geeft me ook energie om ermee door te gaan. Met mijn dancemuziek heb ik altijd gekozen voor een eigen sound. Ik ben vooruitziend geweest en was enkele jaren voor op de trends. Ik ben in 1995 met bossanova, jazz en house beginnen te experimenteren en vijf jaar later boomde die stijl. Bovendien heb ik heel weinig foute beslissingen genomen op zakengebied en wat betreft de mensen met wie ik samenwerk. Ik blokkeer niet als het fout gaat en pas me aan aan situaties. Dat allemaal is misschien wel mijn sleutel tot succes. Ik heb ook commercieel inzicht, mede dankzij mijn werk bij het reclamebureau. Ik lees veel kranten en tijdschriften en volg de trends. Ik onderhoud sinds enkele jaren ook zelf de contacten met de bookingkantoren. Ik ben niet vies van zaken doen. Daar is niets mis mee. Maar als je het niet in je hebt, kan je best iemand inschakelen die er wel kaas van heeft gegeten.

Qua karakter ben ik wel een doorzetter. Wanneer iets mij niet bevalt, durf ik mijn mond opentrekken. Ik denk dat dat ook wel moet bij momenten.” Het internationale succes van Buscemi is er bijna vanzelf gekomen. “Mijn eerste dj-sets waren in het buitenland. Intussen heb ik in meer dan 25 landen opgetreden. Ik heb met een 30-tal buitenlandse artiesten samengewerkt zoals Madredeus, Nicola Conte, Calexico en Marcos Valle. Dancemuziek is ook niet gelinkt aan teksten. Ik kan dus samenwerken met vocalisten in internationale talen.” Volgens Dirk Swartenbroekx moet je ook op het juiste moment de juiste mensen ontmoeten. “Ik ben in 1995 naar de Antwerpse platenmaatschappij Lowlands gestapt die toen in mij geloofden en mijn eerste vinylplaat hebben uitgebracht. En nu zoveel jaar later sta ik nog altijd graag op een podium.” Hij zou ook nog graag een film maken. “Het is een droom van mij om een horrorfilm te regisseren, dat is een passie van mij. Er is een scenario in de maak, nu nog tijd vinden. Daarnaast wil ik ooit nog een boek uitgeven met de hoezen van de maxi-singles die ik heb uitgebracht. Dat zijn er nu toch al een 30-tal. Ik heb er verschillende daarvan mee ontworpen, samen met Onno Hesselink. Het is de moeite om die allemaal eens te verzamelen in een boek. Ik ben in Limburg geboren en gesetteld met mijn gezin en dus blijf ik hier wonen. Ik woon in Lommel maar ik heb een eigen kantoor in Hasselt. In onze provincie is er volgens mij meer levenscomfort en is het rustig. Ik heb een hectisch bestaan en zit geregeld in het buitenland. Daarom is een huis met een groene omgeving belangrijk voor mij. Ik ben altijd blij wanneer ik weg ben uit de drukte van de grootstad. Thuis ben ik relaxed.”

80

81

Voornaam en naam Dirk Swartenbroekx Leeftijd 44 Woonplaats Lommel Studies Toegepaste communicatiewetenschappen, PHITC (nu Plantijn Hogeschool), Antwerpen, 1990 Awards Zamu Award in de categorie dance in 2000, 2001, 2003, 2006 en 2007 Belangrijkste verwezenlijkingen Hij heeft altijd onafhankelijk kunnen werken zonder subsidies en zonder inmenging van anderen. Zijn hobby werd zijn beroep. Firmanaam Dirk Swartenbroekx (éénmanszaak) Wat Alle activiteiten van Dirk Swartenbroekx personeel Een tiental freelancers Adres Septakkers 29, 3920 Lommel Telefoon +32(0)11 55 36 79 E-mail [email protected] Site www.buscemi.be

★ D ingens B arometers & C locks

PAUL DINGENS 82

83

Een straf verhaal uit Beverlo, waar het familiebedrijf Dingens Barometers & Clocks ten dode was opgeschreven, maar door de sterke drang naar innovatie en de hulp van vele Limburgse ‘believers’ toch kon doorgroeien tot een technologische wereld­ speler. “Dankzij de volharding openen zich opportuniteiten in alle uithoeken van de wereld,” zegt zaakvoerder Paul Dingens.

Buiten Limburg was dit niet mogelijk geweest “Toen mijn ouders nog dit bedrijf runden, was het helemaal niet de bedoeling dat ik het ooit zou overnemen,” herinnert Paul Dingens zich. “Ik was vooral bezig met sport en was gek van triatlon. Tot mijn vader plots zwaar ziek werd en ik uiteindelijk samen met een broer het bedrijf toch maar in handen heb genomen. Vanaf het eerste moment was het duidelijk dat we het roer drastisch moesten omgooien. We moesten van goedkope barometers evolueren naar een exclusiever gamma. Het was toen voor mij al overduidelijk dat Aziaten niet te kloppen zijn indien er op prijs geconcurreerd moet worden. En ook emotioneel voelde ik me daar niet goed bij om wegwerpproducten te maken. Een verstandige keuze, bleek jaren later. Want alle Europese concurrenten die wel de strijd met Azië aangingen, verloren één voor één het pleit en moesten de deuren sluiten.”

84

85

Toch stuitte Paul Dingens ook op moeilijkheden. “In het Verre en Midden-Oosten was er wel belangstelling voor duurdere luxeproducten, maar omdat – zeker in het MiddenOosten – altijd de zon schijnt, hadden ze daar geen behoefte aan weersvoorspellingen… We hebben dan commercieel het aspect gezondheid uitgespeeld, omdat ze op dat vlak echt geobsedeerd zijn. Een barometer geeft immers ook gezondheidsaspecten aan, zoals migraine of gewrichtspijnen die de kop opsteken bij lage luchtdruk. Met die boodschap raakten we wel een gevoelige snaar.” Dingens zag het bedrijf in een stroomversnelling komen en bouwde in Beverlo een nieuw pand. Maar toen sloeg opeens het noodlot toe... “Van een journalist hoorden we op een dag in 2007 dat een Duits europarlementslid een wet liet stemmen met een totaal verbod op de productie van kwikbarometers voor de consumentenmarkt,” herinnert Paul Dingens zich. “Het was nota bene dezelfde SPD’er die nadien de kwikhoudende spaarlamp verplicht heeft gemaakt. Soit, van de ene op de andere dag moesten wij dus stoppen met onze kwikbarometers voor de consumentenmarkt, terwijl onze – jawel, Duitse – concurrenten in de bedrijvenmarkt rustig mochten voortdoen. Omdat dit 80% van onze omzet betekende, moest onze business theoretisch meteen de deuren sluiten. Onze bank zette zich meteen veilig, terwijl klanten en leveranciers belangrijke contracten opzegden. Om te overleven moesten we machines verkopen en mensen ontslaan.”

En toch bleek die Europese beslissing uiteindelijk positief uit te draaien voor Dingens. “Waar aanvankelijk het idee overheerste dat we 25 jaar voor niks hadden gewerkt, overwon spoedig de strijdvaardige gedachte om ondanks alles toch te overleven. Mijn broer moest eerst uitgekocht worden omdat hij geen geloof hechtte aan een nieuw businessplan. Maar ik had het idee opgevat om een totaal nieuwe techniek te ontwikkelen. Ik vond in Vlaanderen geen financiële mogelijkheden meer, maar kwam uiteindelijk in Shanghai terecht bij een Chinees die wel in me geloofde en met de nodige fondsen over de brug kwam. Intussentijd kon ik het innovatietraject uitwerken.” Dingens kwam, zag en overwon. “Ik begon ook in Limburg steun te krijgen voor verder onderzoek. VKW-voorzitter Luc Cardinaels, Bert Celis van Innovatiecentrum Limburg, het AO, ir. Jan Vos, de UHasselt, Voka, FIT, LRM, provincie Limburg,… allemaal organisaties en mensen die hun nek hebben uitgestoken om te helpen. Dit acht ik alleen in Limburg mogelijk. Een zeer sterk netwerk van mensen en organisaties die innovatie aanmoedigen en ondersteunen. En stap voor stap bleek dat ons gloednieuw procédé, ondanks de aanvankelijk negatieve verwachtingen, toch een schot in de roos was. Meer nog, de nieuwe kwikvrije barometers, waren nog veel accurater dan de kwikhoudende of digitale voorgangers omdat ze niet gevoelig zijn aan temperatuur en zwaartekracht.”

86

87

De mentale omslag kwam door de selectie van Dingens voor het Belgisch paviljoen op de Wereldexpo in Shanghai. “Een geschenk uit de hemel.” weet Paul Dingens. “We konden daar als klein bedrijfje aan de wereld onze ontwikkeling tonen en dat was precies wat we toen nodig hadden. We werden er opgemerkt door mensen uit de gezondheidssector uit verschillende landen.” Dingens stortte zich vol overgave op de productie van de nieuwe barometers, hoewel er aanvankelijk niet de nodige fondsen waren om de bestellingen uit te leveren. “De eerste serie was snel uitverkocht. Maar nu ook de nieuwe designmodellen erg aanslaan, zitten we nu al met een capaciteitsprobleem. De vraag is er, maar we moeten onze structuur opnieuw opbouwen. Vandaar dat LRM en ook het project Groeigazellen van BAN Vlaanderen zijn bijgesprongen om onze technologische voorsprong te kunnen verzilveren. Het is nu al duidelijk dat onze ontwikkeling nog veel meer toepassingen heeft dan we zelf hadden durven dromen. Bijvoorbeeld in ziekenhuizen blijken wij een perfect alternatief te bieden voor alle instrumenten waarbij nu nog kwik wordt gebruikt. Zoals bij de ijking van machines voor kankerbehandeling, bloedgasanalyse, longziektes, enzovoort.”

Een ander prestigeproject is de komende Antarctica Expeditie van Dixie Dansercoer en Sam Deltour. Een expeditie van meer dan 6.000 km bij extreme temperaturen van meer dan 50°C onder 0. “Voor deze ultieme uithoudingstest ontwikkelden we heel speciale apparatuur die een hoogteverschil kan overbruggen van 0 tot 4.000 meter, maar toch uiterst gedetailleerd in te stellen en af te lezen is. Met deze techniek willen we in de toekomst industriële toepassingen uitwerken.” Intussen heeft Dingens Barometers de juiste kadans gevonden. “We zijn gelijktijdig druk in de weer om ook andere wetenschappelijke meetinstrumenten toegankelijk te maken voor een groot publiek,” zegt Paul Dingens nog. “Het gaat om seismografen, fijnstofmeters, CO2-meters…” Kortom, de barometer van Dingens staat nog wel even op ‘goed weer’!

88

89

Voornaam en naam Paul Dingens Leeftijd 47 Woonplaats Heppen Studies Sport Awards Nog geen Belangrijkste verwezenlijkingen - Dat ik heb doorgezet op een moment dat niemand in mijn project geloofde. - Deelname Wereld Expo 2010 Shanghai China - Antarctica Ice Expedition 2011-2012 met Dixie Dansercoer en Sam Deltour Firmanaam Dingens Clocks & Barometers Wat Ontwerp, productie en verkoop van barometers, klokken en meetinstrumenten Omzet 0,5 miljoen euro Personeel 6 personen Adres Genebroekstraat 94, 3581 Beverlo (Beringen) Telefoon +32(0)11 34 05 50 E-mail [email protected] Site www.barometers.com

★ JUWEELONTWERPSTER

IRIS MONDELAERS 90

91

Iris Mondelaers uit Beringen is al haar hele leven gefascineerd door juwelen. Enkele jaren na haar studie juweelontwerp en zilver­ smeden aan de hogeschool SintLucas in Antwerpen startte ze haar eigen succesvolle atelier in Beringen. “Maar een ondernemer moet ook blijven investeren”, zegt ze. Daarom begint ze volgend jaar met de bouw van een eigen huis in Lummen, zodat ze ook van thuis uit kan tentoonstellen.

Als ik iets in mijn hoofd heb, krijgt niemand dat eruit Iris Mondelaers was voorbestemd om in de politiek te gaan, als dochter van Marcel Mondelaers, de burgemeester van Beringen. “Mijn ouders stonden er niet op te springen dat ik kunstonderwijs zou gaan volgen, maar ik was vast besloten om in Antwerpen juweelontwerp te gaan studeren. Daar ging de wereld voor mij open. In het begin was ik een braaf meisje. Maar ik heb doorgezet. Ik wilde absoluut geen grijze muis worden”, zegt ze. “Als ik iets in mijn hoofd heb, krijgt niemand dat eruit. Dat is misschien wel de sleutel om succesvol te kunnen ondernemen. Niet afwijken van je idee is ook een karaktertrek van een Mondelaers.” Op Sint-Lucas was Iris Mondelaers één van de jongste studenten. “Ik heb er gewoon mijn ding gedaan. Daarna ben ik meteen zelfstandige geworden. Ik had toen een atelier, thuis bij mijn ouders in Paal. Als starter had dat het voordeel dat ik geen kosten van een auto of een huis had. Bovendien werkte ik tegelijkertijd in andere ateliers. Het waren lange dagen. Maar zo had ik een basisinkomen dat me vooruit heeft geholpen. Natuurlijk loop je in het begin af en toe met je kop tegen de muur en doe je ook niet altijd wat je het liefste zou willen doen.” Na vier jaar zat het atelier ten huize Mondelaers stampvol. “Het was niet meer werkbaar.

92

93

Mijn man (Koen Lemmens, de directeur van karting Horensbergdam in Genk, nvdr.) en ik kochten een huis in functie van mij, met een atelier en aparte ruimte om klanten te ontvangen. Maar nu is dat huis intussen ook te klein en trekken we naar een functioneler pand in Lummen. Als ondernemer moet je durven investeren. Je geeft geld uit, maar het moet ook iets opleveren natuurlijk. Zekerheid heb je nooit, dat kan je best incalculeren. Iemand die bediende is, heeft elke maand loon. Ik heb maanden dat het financieel heel goed draait, maar er zijn ook mindere maanden bij. Het gebeurt dat ik ‘s nachts wakker lig en twijfel of ik het allemaal ga halen. Maar je moet altijd doorzetten. De financiële kant is voor mij minstens even belangrijk als het creatieve. Het moet in balans zijn, anders stopt het. Ik ben realistisch op dat vlak.” Tijdens haar opleiding leerde Iris niets over dat ondernemende aspect. “Creatieve mensen hebben vaak nauwelijks aandacht voor wat er allemaal bij komt kijken voor het ondernemerschap. Buiten het ontwerpen zelf, sta ik ook in voor de promotie en de verkoop. Mijn man stuurt me in de financiële kant. Op dat gebied is hij meer ondernemer dan ik. Het blijft hard werken, ook in het weekend zijn er afspraken en tentoonstellingen. Ik heb nu drie kinderen (de jongste is eind mei jl. geboren). Dat vergt organisatie en extra opvang.” Eén van de verwezenlijkingen waar de Beringse het meest trots op is, is de prestigieuze Sterckshofopdracht (2008) van het Zilvermuseum in Antwerpen: een kunstwerk maken dat de Belgische edelsmeedkunst moest stimuleren. Het monumentale ‘Touche pas aux Fleurs!’ is geïnspireerd op Vlaamse wandtapijten, en bestaat uit zilveren draden die tot cirkels vervlochten zijn en met elkaar verbonden zijn. Op de raakpunten zijn zilveren bloemen gemonteerd.

“Bloemen zijn een blijvend motief in mijn werken. Ik wil altijd nieuwe impulsen en ideeën opdoen. Ook bijscholing is belangrijk. Zo volg ik les bij SYNTRA en kon ik in 2010 een workshop volgen bij Giovanni Corvaja, de absolute wereldtop van juweelontwerp. Die maakt twee à drie stukken per jaar. De ideeën zitten in mijn hoofd. Ik teken als het ware in mijn hoofd en zie het voor mij. Ik krijg ook steeds meer ervaring en weet beter wat ik wil. Zowat de helft van wat ik verkoop, ontwerp en maak ik op maat. Ik stuur de klant zeker aan, neem de bovenhand. Er moet een klik zijn. Als de klant ergens niet mee staat, verkoop ik het stuk trouwens liever niet. Ik heb ook graag rechtstreeks contact met mensen. Juwelen zijn niet als een brood. Je koopt het niet elke dag, maar alleen bij bepaalde gelegenheden in een mensenleven. Bij mij gaan de mensen dan ook lachend buiten.” Creativiteit werd bij Iris Mondelaers thuis gestimuleerd. “Ik ben zelf altijd naar de academie geweest. Ook mijn kinderen stimuleer ik in hun creativiteit. Ik weet niet of je creatief of ondernemend geboren wordt. Maar uiteindelijk moet je toch zelf iets van je leven maken. Je moet doen wat je graag doet én er durven voor gaan. Ik heb ook nooit subsidies gehad van de overheid. Je gaat toch geen betere stukken maken omdat je subsidies krijgt? Wat de overheid wel kan doen, is wedstrijden uitschrijven. Iedereen krijgt een kans. En de beste wint.” Het succes doet Iris Mondelaers niet zweven. “Ik blijf met mijn voeten op de grond. Een groot toekomstplan heb ik niet in mijn hoofd. We zien wat er komt. Een plan kan de dag erna niet meer kloppen. Ik wilde mijn eigen plaats en mijn eigen ding doen. Ik denk dat dat goed gelukt is”, besluit ze.

94

95

Voornaam en naam Iris Mondelaers Leeftijd 38 Woonplaats Beringen Studies Meester in de Beeldende Kunsten optie juweel­ ontwerp en zilversmeden, Sint-Lucas, Antwerpen, 1995 (Nu Karel de Grote Hogeschool) Diamond-grading and Identification, Hoge Raad voor Diamand, Antwerpen, 1995 Awards - Sterckshofopdracht voor het Zilvermuseum in Antwerpen, 2008 - Eerste laureate “Vrouwelijke ondernemers in de kijker”, Alden Biesen, Vrouw en maatschappij in 2003 Belangrijkste verwezenlijkingen Tentoonstellingen in binnen- en buitenland waaronder Inhorgenta in München in 2010 Permanente collectie te bezichtigen: Galerij De Mijlpaal in Heusden-Zolder, Château Neercanne in Maastricht. Firmanaam Iris Mondelaers Wat Edelsmeedkunst Adres Koerselsesteenweg 65, 3580 Beringen Telefoon +32(0)474 67 38 38 E-mail [email protected] Site www.irismondelaers.be

★ SOFTWARE ONTWIKKELING - TINKERTOUCH

Maarten Cardinaels & Filip Simoens 96

97

Hoewel het Diepenbeekse ICTbedrijf TinkerTouch nog geen jaar actief is, kan het al mooie referenties voorleggen. Potentiële investeerders staan klaar om de innovatieve spin-off verder te onder­ steunen. “We maken software om tekst, foto’s en filmpjes interactief te laten beleven via een multitouchscreen. Op grote schermen of een hele muur, maar evengoed op een iPad. Zo creëren we een ‘waaweffect’ bij de gebruiker.”

In Limburg zeker niet te klagen over een gebrek aan steun Op papier uitleggen wat TinkerTouch juist doet, is niet eenvoudig. Een kleine demo maakt direct alles duidelijk. “Denk aan een flatscreentelevisie, waarop je – zoals op een iPad – allerhande informatie kan aanraken om die interactief te beleven,” vertelt Filip Simoens, General Manager. “Je kunt met je vinger over het hele scherm tekstfragmenten, filmpjes of foto’s openen, vergroten, verslepen,... wat je maar wil. Je kan zo die informatie zelf gaan ‘beleven’. Omdat het scherm zo groot is, kan je er met verschillende mensen tegelijk mee bezig zijn. In musea of op beurzen zijn er bijvoorbeeld enorm veel mogelijkheden. Een mooie referentie is de tijdsbalk die we gemaakt hebben in 2010 ter gelegenheid van 25 jaar Pukkelpop. Toen konden de festivalgangers via grote schermen doorheen de geschiedenis bladeren en informatie van iedere editie, foto’s van bezoekers, podia en artiesten bekijken en doorheen het Pukkelpop-boek bladeren. En ook onze toepassing voor een tentoonstelling in Waregem over de geschiedenis van de paardengeneeskunde was een succes.” Het ontstaan van TinkerTouch is een mooi voorbeeld van een innovatietraject ‘op zijn Limburgs’.

98

99

“Vanuit het onderzoek aan de Universiteit Hasselt, hebben we voor de ontwikkeling van ons idee onderdak gevonden bij de Androme Groep, de eerste ICT-spin-off van de universiteit, waar nu al zo’n 60 mensen werken,” herinnert co-founder en projectmanager Maarten Cardinaels zich. “Androme is ook aandeelhouder geworden, samen met professoren Karin Coninx en Kris Luyten van de UHasselt, uit wiens groep de spinoff is ontstaan. Daarnaast participeren wij ook allebei in het kapitaal. De inhoudelijke back-up kwam van het IBBT (Instituut voor BreedBand Technologie), een onafhankelijke onderzoeksinstelling die in opdracht van de Vlaamse overheid innovatie binnen het domein ICT stimuleert. We kregen er een soort kredietlijn om al in de ontwikkelingsfase commercieel actief te kunnen zijn.” Als nietLimburger ziet Filip Simoens een belangrijk voordeel van hier in Diepenbeek het bedrijf op poten te zetten: “Je merkt meteen een goede samenhang tussen de academische en de bedrijfswereld. Beiden kennen elkaar, wat opportuniteiten schept. Zeker wat ICT betreft, hebben we als speerpuntsector niet te klagen van de steunmaatregelen uit diverse hoeken.” Die groei houdt onder meer in dat TinkerTouch op zoek gaat naar partners die de toepassingen mee kunnen uitdragen. “We hebben bijvoorbeeld een overeenkomst met een Antwerps bedrijf dat historische boeken en ander historisch erfgoedmateriaal inscant,” zegt Filip nog. “De werken zijn vaak zo waardevol dat ze niet zomaar ter inzage aan iedereen kunnen getoond worden. Met onze toepassing kunnen we de scans interactief maken, zodat de pagina’s eenvoudig kunnen bekeken worden zoals in een echt boek. Meer nog, je kan er de foto’s uitlichten, tekst selecteren, e-mailen, enzovoort.

En omdat deze partner ook tot ver buiten België actief is, hopen we op die manier samen met hen de grenzen over te steken. Zo worden onze klanten onze distributeurs.” Een ander element van de groei bij TinkerTouch is het streven naar een gestandaardiseerd pakket. “In de beginfase zijn we bijna uitsluitend bezig met maatwerk,” licht Maarten toe. “Daar leren we telkens veel van bij. Zo evolueren we stilaan naar projecten binnen dezelfde sfeer, zodat we per specialisatie een aantal processen kunnen uniformiseren. We zijn bijvoorbeeld al erg goed in het maken van historische tijdsbalken. Het is de bedoeling om hier op termijn een product ‘off the shelf’ van te maken, standaard-toepassingen dus. Daarnaast maken we ook software waarmee bedrijven zich op beurzen kunnen voorstellen.” Over 10 jaar wil TinkerTouch een internationale referentie zijn voor interactieve toepassingen. “Dat kunnen ook andere dingen zijn dan enkel multi-touch,” voorspelt Filip. TinkerTouch heeft aan de vooravond van de economische doorbraak alvast een complementair team samengesteld. “De proffen van de UHasselt bepalen mee de strategie, Maarten en zijn team zorgen voor de technische uitwerking van de producten, terwijl ik het algemeen management waarneem,” legt Filip uit. “Ieder op zijn domein zorgen we samen voor een onderneming die meerwaarde biedt. Dat vereist in deze fase uiteraard een maximale inzet. Dat kan ook niet anders, want om te slagen heb je geen andere keuze.” Maarten: “Veel tijd voor hobby’s rest er niet meer. Maar we klagen zeker niet, want het is een plezier om iedere dag met volle overgave aan deze innovatieve toepassingen te mogen werken.”

100

101

Voornaam en naam Maarten Cardinaels / Filip Simoens Leeftijd 29 / 46 Woonplaats Meeuwen-Gruitrode / Oosterzele Studies Master Informatica / Burgerlijk Ingenieur Awards Nog geen Belangrijkste verwezenlijkingen - Tijdslijn applicatie ‘25-jaar PukkelPop’ - Applicaties rond ‘Geschiedenis paardengeneeskunde’ - Stad Waregem - Interactieve toepassingen - Provinciaal Gallo-Romeins Museum Tongeren - Interactieve Eventshow – Saint-Gobain Glass - Interactieve Eventshow – Bristol-Myers Squibb - Interactieve boekbladeraar – Bibliotheek Universiteit Antwerpen Firmanaam TinkerTouch bvba Wat Software voor interactieve toepassingen op basis van multi-touch technologie Omzet 200.000 euro Personeel 3 mensen Adres Wetenschapspark 4 box 7, 3590 Diepenbeek Telefoon +32(0)11 30 13 30 E-mail [email protected] Site www.tinkertouch.com

★ architect

Vittorio Simoni 102

103

“Wie ooit in mijn voetsporen wil treden, zal minstens even hard moeten werken”, zegt Vittorio Simoni. “En dat is hard, héél hard. Van ’s morgens tot ’s avonds ben ik bezig.” Het palmares van de Hasseltse architect is er dan ook naar: van publieke gebouwen tot handelszaken, hotels, kantoren en privé-woningen, in België en intussen zowat overal ter wereld. “Ik vind het leuk om een kameleon te zijn.”

Fouten maken is ervaring opdoen Gevraagd naar de laatste keer dat hij ondersteboven was van een gebouw, moet Simoni het antwoord aanvankelijk schuldig blijven, maar halverwege het interview schiet het hem ineens te binnen. “Om heel eerlijk te zijn, dat was van een resort op het Indonesisch eiland Lombok dat ik zelf ontworpen heb”, lacht hij. “Ik had dat getekend en ik was er toezicht gaan doen, maar toen het af was, ben ik er met mijn vrouw een week op vakantie gegaan, en toen heb ik het pas echt gezién. ‘Verdorie’, dacht ik, ‘heb ík dat bedacht?’ Tijdens diezelfde reis zijn we in Singapore gestopt, waar ik me nog even heb vergaapt aan het Marina Bay Sands-resort. Drie buildings die met elkaar verbonden zijn door een dakterras van een hectare groot. Een typisch voorbeeld van hoe imponerend architectuur kan zijn.” Waar ik van afknap? “Kijk (toont een knal­ oranje interieur op de cover van een tijdschrift). Ik heb dat gekocht omwille van die cover. De cover is misschien een blikvanger doch zo’n project is niet leefbaar. De kleur is te overheersend aanwezig. De basis van een interieur moet neutraal zijn zodat het kan meegroeien met zijn bewoners. Een creatieve geest is nodig maar de realisatie moet logisch, functioneel en duurzaam blijven.

104

105

Architectuur en interieurontwerp vallen natuurlijk niet in universele theorieën te vatten, maar hangen af van de situatie. De situatie is de drager van de oplossing. Als ik iets zie, beoordeel ik dat in eerste instantie dan ook altijd objectief. Klópt het? Pas daarna vraag ik me af of het mooi is. Die methodiek staat los van stijl en budget. Hier (toont enkele pagina’s uit ‘Situational Architecture’, een kijkboek over zijn werk, red.). Twee dingen die ik in 1998 gedaan heb: enerzijds een verbouwing van een begijnhofhuisje in Diest, anderzijds een villa in Spanje. Totaal anders. En wat dat budget betreft: onze job heeft natuurlijk met budgetten te maken, maar dat is een kwestie van luxe, en de luxegraad bepaalt de klant, niet ik.” Simoni is pas enkele jaren geleden, op 53-jarige leeftijd, afgestudeerd als architect. “Na de technische school heb ik eerst een opleiding tot bouwkundig tekenaar gevolgd, om op een architectenkantoor de ideeën van een architect te kunnen uitwerken. Ik koos voor een vervolgstudie interieurarchitectuur met het idee binnen een realisatie van begin tot einde te kunnen meedenken zodat zowel architectuur als interieur één harmonieus geheel vormen. Op deze manier werkte ik verschillende jaren samen met Alfredo De Gregorio, die architect was van opleiding. Vervolgens ben ik zelfstandig gaan werken, en vanaf dan werd ik telkens opnieuw geconfronteerd met dezelfde administratieve eis: ik had de handtekening van een architect nodig om wat dan ook te bouwen of te verbouwen. Toen ik dan na een lezing op de Academie voor Bouwkunst in Maastricht de kans aangeboden kreeg om daar een eindwerk te maken, en zo mijn diploma te halen, heb ik die kans maar wat graag genomen. Admini­ stratief en wettelijk is nu alles geregeld doch ik blijf me omringen met andere architecten.”

“De kiem van mijn interesse voor architectuur is wel al vroeg gelegd. Vroeger, toen ik nog in Maasmechelen woonde, gingen we te voet naar school, en daarbij kwamen we altijd voorbij een nieuw huis. Een heel typisch huis voor die periode, begin jaren zestig, met een garage aan de ene kant, iets naar onder gelegen, daarboven de slaapkamers, de deur in het midden en aan de andere kant de living. Ze noemden dat een doorlichtwoning, omdat die living over de hele diepte van het huis doorliep en zowel voor als achter een groot raam had, zodat het licht door de hele kamer kon schijnen. In die tijd was dat een moderne villa. Ik herinner me dat ik dat huis ooit heb geschetst op kalkeerpapier. Daar, op dat moment, is volgens mij de kiem gelegd. De interesse gewekt. Creativiteit wordt door verschillende factoren bepaald, zowel aangeboren als door omgevingsfactoren. Sowieso denk ik dat iedereen creatief kan zijn tot op zekere hoogte. Dat heeft te maken met logisch verstand en of je je kan of wil openstellen voor de wereld.” Vanwaar bij mij de meeste ideeën komen aanwaaien? “Een Japans spreekwoord luidt: geef de mensen leegte, en ze zullen ze geestelijk invullen. Met de jaren heb ik dat geleerd. Zelfs terwijl ik in de auto zit, kan ik aan het ontwerpen zijn. Ik kan bezig zijn met de materie zonder pen en papier. Ik sta nog altijd achter alles wat ik ooit getekend heb, ja. Ik zie dat als een bevestiging van mijn methodiek, een bewijs dat mijn theorie klopt. En dat de ontwerpen niet gedateerd zijn, doet me natuurlijk plezier. Een project dat ik in 1987 reeds ontwierp is nog altijd hedendaags. Soms moet je ook met fouten leren omgaan. Als iets niet goed is, wil ik altijd dat daar een mouw aan gepast wordt. Ik heb ooit het complex van het Koninklijk Jeugdtheater in Antwerpen ontworpen. Ik dacht: ‘Weet je wat leuk is voor die kinderen?

106

107

Als we de stoelen allemaal een andere kleur geven.’ Niemand sprak me tegen, maar achteraf bleek dat de gele stoelen erg vervelend waren. Als de zaallichten gedimd werden, vielen die op, en voor de acteurs op het podium werkte dat storend. Hoe hebben we dat opgelost? Degene die de boekingen regelt, zorgt nu altijd dat eerst de gele zetels gevuld zijn (lacht). Ik vind dat heel vervelend, zo’n fout, maar dat is ervaring opdoen. Omdat ik dat heb meegemaakt, zal me dat geen tweede keer overkomen. Een ander voorbeeld, uit ‘Mijn Restaurant!’. Een mooi gedecoreerde zaak, met mooie bloemen, maar collega-jurylid Willem Asaert zegt: ‘Dat zijn geen goeie bloemen voor een restaurant. Die ruiken te fel. Hij had gelijk, maar dat wist hij enkel omdat hij dat al eens eerder had meegemaakt. Weet je wat ervaring opdoen is? Van de ene ervaring naar de andere gaan, maar die ook meenemen. Er zijn veel mensen die dat niet doen. Ik geef les aan laatstejaars, en ik merk vaak dat die niet meer weten wat ze in het eerste jaar geleerd hebben.” “Ikzelf ben opgegroeid in een verticale evolutie: de ene mode volgde op de andere en iedereen deed hetzelfde, kleedde zich hetzelfde, keek naar hetzelfde programma op tv… Vandaag heb je een horizontale evolutie, met allemaal aparte werelden en doelgroepen. Qua muziek had je vroeger klassiek, jazz, blues, folk en country, en alles wat modern was, noemden ze pop. Nu durf ik tegen mijn zonen niet meer over genres beginnen (lacht). Maar wat me daarbij opvalt, is dat studenten – voor wie school dus niet meer het enige referentiekader is – al die andere dingen waar ze mee bezig zijn niet gebruiken. Laatstejaarsstudenten hebben de mogelijkheid actief te zijn op diverse vlakken. Ze kunnen zich individueel ontplooien.

Ik probeer hen dan ook bij te brengen dat de ervaringen die zij op deze manier kunnen opdoen zeer verrijkend zullen zijn en dat op langere termijn de waarde van een verruimde blik merkbaar zal zijn.” “Eind jaren tachtig ben ik zelfstandig gaan werken. Ik ben een ondernemer die zich goed laat omringen. Als mijn vrouw morgen zou wegvallen, zou ik overmorgen failliet zijn. Zij regelt de financiële kant van de zaak, ik heb een secretaresse die al twintig jaar voor me werkt… Ik hoef me eigenlijk alleen met het creatieve bezig te houden. Natuurlijk weet ik wat er op kantoor gebeurt – elke streep die hier gezet wordt, belandt op mijn bureau – maar ik voel me geen manager. Ik ben gewoon één van de mensen die hier werken.” “Ik zette als ondernemer ook wel de stap naar het buitenland. Behalve in België werkte ik ook in onder andere Italië, Spanje, Oostenrijk, Japan en Indonesië. Ik vind het leuk om een kameleon te zijn. Neem Indonesië, waar we in Lombok dat resort hebben gebouwd. We gaan daar nu nog iets bouwen, en er is maar één voorschrift: niet hoger bouwen dan een palmboom. Dat is toch fantastisch! En dan de ervaring die je weer opdoet. Al die invloeden neem ik mee. Bij architectuur is de creativiteit maar een klein onderdeel van het werk, naast de bouw, de duur, het geld, de omgang met de klanten… Het voordeel is: als het goed is, blijft het altijd staan. Dat is anders bij mijn hobby, drummen. Muziek is directe creativiteit. Als ik als drummer iets verkeerd doe, is dat onmiddellijk weg. Ook als het goed is. Je treedt op, je krijgt applaus, maar daarna gaat iedereen naar huis en is het weg. Die balans heb ik nodig. Wat de toekomst betreft, hoop ik dat ik het geluk heb om geestelijk gezond te blijven, dan wil ik gerust creatief bezig blijven tot mijn 85ste.”

108

109 Voornaam en naam Vittorio Simoni Leeftijd 57 Woonplaats Kuringen (Hasselt) Studies - Bouwkundig Tekenen en Binnenhuisarchitectuur, PHIKO, Hasselt - Meester in de Architectuur, Academie van Bouwkunst, Amsterdam Awards - Eerste prijs Wedstrijd Creativiteit (1992) - Driejaarlijkse architectuurprijs Provincie Limburg (1996) - Eerste prijs architectuurwedstrijd Provincie Limburg (1997) - Prijs van magazine Trends voor Bedrijfsgebouw van het Jaar (1998) - Eerste prijs wedstrijd stad Lommel (1999) - Eerste prijs wedstrijd stad Bilzen (2006) Belangrijkste verwezenlijkingen - Modemuseum en stadsmuseum Hasselt - Drie winkelruimtes voor Bikkembergs Japan - Princess Residenz Bergfrieden in Oostenrijk - De Soeverein in Lommel - Restaurant La Botte in Genk - Le Fabuleux Destin in Hasselt - Onthaalinfrastructuur Kattevennen in Genk - Showroom Arte in Parijs - Kantoren EADS in Dubai - The Lombok Lodge in Lombok, Indonesië - Restaurant ’t Zilte in het MAS in Antwerpen Firmanaam Simoni Architecten nv Adres Hentjenslaan 9, 3511 Kuringen Telefoon +32 (0)11 25 35 02 E-mail [email protected] Site www.simoni.be

★ S onic A ngel

Maurice Engelen 110

111

Innovatie is een ruim begrip. Het kan zelfs een heel businessmodel vertegenwoordigen. Vraag maar aan Maurice Engelen, wereldwijd gelauwerd artiest (Praga Khan, Lords of Acid…), producer en platen­baas. Samen met zijn kompaan Bart Becks stampte hij het vernieuwende platenlabel SonicAngel uit de grond. Amper een jaar later hebben ze al 17 artiesten in hun portefeuille en 4 dikke nummer 1-hits op zak.

The best of both worlds: muziek en technologie “Diploma’s heb ik niet,” steekt Looienaar Maurice Engelen van wal. “Ik wist al van kindsbeen af dat ik in de muziek zou gaan werken, hoewel er toen bijna niemand was die daar in België zijn brood mee kon verdienen. Maar ik was vastberaden om door te zetten, met creativiteit als constante factor. Ik heb altijd veel interesse gehad in kruisbestuiving met diverse disciplines, zoals kunst, wetenschap of economie. Ik hou niet van vakjesdenken. Ik ben dan ook altijd bezig geweest met vernieuwing, als artiest, maar ook als zakenman.” Vanuit zijn fascinatie voor technologie, liep Maurice Engelen zijn latere vennoot Bart Becks uit Bilzen tegen het lijf. “Hij was toen CEO van Skynet en samen hebben we als eerste een concert van Praga Khan via livestream aangeboden. Later ben ik Bart nog een aantal keren tegengekomen, onder meer bij Vodafone en Netlog, telkens om zijn kennis van technologie te koppelen aan mijn kennis van muziek. ‘Je mag mij altijd bellen met een goed idee’, zei Bart. En zowat anderhalf jaar geleden was het dan zover…”. “Ik was jurylid van X-factor, en zag daar veel jong talent passeren dat helaas nergens aan de bak kwam. Platenfirma’s willen alleen nog investeren in gevestigde waarden. En dus niet in mensen zoals Tom Dice. Echt zonde.

112

113

Dus wou ik zelf iets doen, maar het klassieke, oubollige patroon van de platenfirma’s was ik moe, anders had ik in 2002 mijn eigen bedrijf Antler Subway niet aan EMI verkocht. Dus heb ik Bart gebeld in Los Angeles, met de vraag of hij in zijn omgeving goede voorbeelden kende om een nieuw soort platenlabel op te richten. Enkele weken later, toen hij in België was, hebben we dan een heel innovatief businessmodel uitgetekend. Bart bracht zijn kennis in als muziekliefhebber met een enorme technische bagage, en ik als technologieliefhebber met een brede achtergrond in de muziekbranche. Het resultaat is Sonic­­Angel, een lanceerplatform voor jeugdig talent dat ongezien is in de sector.” Het voornaamste kenmerk van SonicAngel is dat het startkapitaal voor de beginnende muzikanten wordt gefinancierd door de fans, die aandelen kunnen kopen. “Via fan funding of crowd sourcing verhoog je de betrokkenheid van de fans enorm. Ze beschouwen het deels als hun band, en zullen zo ambassadeurs worden van hun artiest. Ze dragen de boodschap mee uit, en voeren zo dus ook mee de promotie. Als hun band op een groot podium staat, dan weten ze dat het mede dankzij hen is. Een tweede belangrijk luik van SonicAngel zijn de social media. Bart kent die wereld door en door en ik heb er zelf veel mee geëxperimenteerd om de kracht en de zwaktes te leren ontdekken. We weten intussen goed hoe we Facebook, Twitter, MySpace of Netlog optimaal kunnen inschakelen om onze artiesten een boost te geven. De technologie hierachter is allemaal in één vernuftig software-platform gestopt. Zo kunnen we snel en eenvoudig nieuwe takken van SonicAngel opstarten in het buitenland en ons concept zelfs toepassen in andere domeinen, zoals voor film of mode-ontwerpers bijvoorbeeld.”

Van bij de lancering, na de zomer van 2010, sloeg de formule meteen in als een bom. “We hadden het geluk aan onze zijde, want Tom Dice mocht meteen meedoen aan Eurosong, en was daarmee gelanceerd. Andere artiesten volgden snel. We selecteerden streng op kwaliteit, maar wisten intussen toch al 17 of 18 individuele artiesten en bands bij ons onder te brengen. We hadden bij de start gerekend op een viertal eigenlijk… En ondertussen scoorden onze artiesten al 4 nummer 1-hits. Daar moest ik vroeger als platenbaas 6 of 7 jaar over doen! Grote platenfirma’s kijken nu met respect naar onze prestaties. In Duitsland en Frankrijk werken we goed met hen samen, omdat zij natuurlijk ook veel voordelen hebben, zoals de distributiekanalen. We krijgen uit binnen- en buitenland veel vragen om SonicAngel in te schakelen voor online promotie, en zelfs om ons businessmodel te mogen kopiëren.” Maurice Engelen droomt van de verdere doorbraak in het buitenland. “Vooral in de VS, waar ik toch een paar miljoenen albums heb verkocht en honderden concerten gespeeld, geloof ik sterk in de kansen van ons concept. Volgend jaar in februari gaan we daar de grote lancering doen. Met de terreinkennis van Bart op technologievlak en ik in de muziekbusiness, moet dat zeker lukken. De fans zijn daar nog meer dan hier, écht toegewijd aan hun artiesten. Ideaal voor SonicAngel!”

114

115

Voornaam en naam Maurice Engelen Leeftijd 52 Woonplaats Herselt Studies Geen. Ervaringsdeskundige in muziek en business Awards - Tientallen als artiest en producer - SonicAngel awards: Rising Star Benelux nominee, LA Tech & Media nominee - SonicAngel artist award: Best Newcomer en Best Singer-Songwriter (Tom Dice), Best Young Band song (Vienna) Belangrijkste verwezenlijkingen Dat op dit moment zeker 10 artiesten een plaat aan het opnemen zijn dankzij SonicAngel. Firmanaam SonicAngel Wat Platenfirma, nieuwe stijl Omzet Nog geen volledig boekjaar Personeel 9 mensen Adres Aarschotsesteenweg 45, 2230 Herselt Telefoon +32(0)471 73 31 72 E-mail [email protected] Site www.sonicangel.com

★ O peraregisseur

Guy Joosten 116

117

Operaregisseur Guy Joosten begon zijn carrière als theaterregisseur en artistiek leider van de Blauwe Maandag Compagnie die hij mee hielp oprichten. In die periode ging hij in tegen de gevestigde waarden. Intussen is hij een gevierd en internationaal operaregisseur. Hij werkte in 29 operahuizen in vijftien landen. “Mijn einddoel is mijn verhaal te laten aanslaan bij het publiek. Dat moment moet ik telkens voor ogen houden.”

Niet teren op vorige successen “Het is intussen al een kwarteeuw geleden dat ik mijn eerste stappen zette in de wereld van het theater en even later in de opera”, zegt Guy Joosten uit Hasselt. “Eerst volgde ik enkele jaren een acteursopleiding, maar al snel begon ik te regisseren. Het was niet eenvoudig om aan de bak te komen, we waren jong en heel eigenzinnig. Het gevestigde toneel kon en wilde met dat jonge geweld niets aanvangen. Er zat voor ons niets anders op dan maar zelf te beginnen om onze wilde dromen in concrete daden om te zetten. We leenden geld bij familieleden om daarna met onze inkomsten de schulden in te lossen. We hadden ook al snel begrepen dat enkel reageren tegen de gevestigde waarden niet voldoende garanties inhield om ons verhaal blijvend en beklijvend te maken. We moesten onze tegenreactie omzetten in een eigen actie. Het was een moeilijke evenwichtsoefening om enerzijds artistiek een eigen taal te ontwikkelen en anderzijds met onze verhalen voldoende mensen te bereiken om onze zaak leefbaar te maken. Maar het is ons gelukt. Geleidelijk kregen we naambekendheid, volgden er subsidies en het eindigde vele jaren later met de overname van de KNS, de Koninklijke Nederlandse Schouwburg in Antwerpen, het gezelschap waar we tegenaan getrapt hadden.

118

119

Na onze overname ging het ‘Het Toneelhuis’ heten”, zegt Guy Joosten. “Zelf heb ik het schip vroegtijdig verlaten om een internationale theatercarrière te beginnen met haltes in Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Wenen en Hamburg. Nu werk ik alleen nog als regisseur aan operaproducties in het buitenland. Ik had vroeger een gruwelijke hekel aan de overdaad, dat pompeuze en het louter illustratieve karakter van operaproducties. Ik liet geen kans voorbij gaan om dat ongenoegen ook in de pers te luchten. Daarop kreeg ik het aanbod van de toenmalige intendant van de Vlaamse Opera om “als ik dacht het beter te kunnen, ik het dan maar eens moest bewijzen”. Ik nam de handschoen op en had het geluk dat mijn eerste productie een groot succes werd. Zo ben ik de operawereld ingerold. De laatste tien jaar heb ik geen theater meer gemaakt en nu zit ik nog altijd in die operawereld.” Het leidde de Hasselaar zelfs tot de Met in New York. Soms maakt hij ook een zijsprongetje naar andere disciplines. Joosten heeft net de styling achter de rug van de nieuwe tentoonstellnig ‘Sagalassos, City of dreams’ voor het pas gelauwerde Gallo-Romeins Museum in Tongeren. De tentoonstelling wordt mee gerealiseerd door de Katholieke Universiteit Leuven, de Turkse overheid, en het provinciebestuur van Limburg. “Ik beschouw als mijn belangrijkste verwezenlijking dat ik totaal onafhankelijk en vooral autodidactisch mijn weg heb kunnen maken in de internationale business en dat tot op de dag van vandaag nog steeds kan. Ik heb tot nu gewerkt in 29 operahuizen in vijftien verschillende landen. Hoewel de culturen vaak heel anders zijn en de mogelijkheden om een productie te realiseren heel divers zijn, kan je toch overal die snaar raken die bij de toeschouwer emoties losmaakt.”

Daardoor kan hij, vaak emotioneel, reageren op het verhaal dat je wil vertellen. Dat moment kunnen bereiken is telkens weer het doel van het project. Wat is de sleutel tot zijn succes? “Een samenspel van geduld, leiderschap, doorzettingsvermogen, analyse van de ondernemingen die mij producties aanbieden, het detecteren van pijnpunten en het artistiek proces van die ongemakken vrijwaren, hard en gedisciplineerd werken, niet teren op vorige successen, het roer durven omgooien en nieuwe onbekende wegen durven bewandelen. ‘Respice finem!’ Bedenk het einde. Dat is één van mijn lijfspreuken ook. Ik moet van in het begin heel wat beslissingen nemen: aanvaard ik het project, op dit moment en in dat operahuis? Met welke mensen (decorontwerper, kostuumontwerper, dramaturg) ga ik mijn productieteam samenstellen? Wie is de geschikte dirigent, wie de gedroomde zangers? Dat zijn allemaal aspecten van ondernemen. Ik kan, gezien mijn ervaring, zulke beslissingen snel nemen, maar dat doe ik niet. Die vragen moet ik mij altijd weer opnieuw stellen. Ik moet ook de antwoorden en oplossingen opnieuw overwegen tot ik weet dat ik keuzes kan maken die mij dicht bij het einddoel brengen. En dat is mijn verhaal te laten aanslaan bij het publiek dat ervoor kiest ernaar te luisteren. Dat moment, het ogenblik waarop mijn werk zich aan een publiek presenteert, moet ik telkens voor ogen houden”, zegt Guy Joosten. Vaak wordt het moeilijk tijdens de laatste weken voor de première. “Dat is de repetitieperiode, dan word ik door omstandigheden vaak gedwongen tot erg veel compromissen: problemen met de zangers of hun gezondheid, technische moeilijkheden, enzovoort. Neem daarbij nog de vaak opgeklopte sfeer die toeneemt naarmate de premièredatum dichterbij komt… Het is dan heel belangrijk het hoofd

120

121

koel te houden, het overzicht te bewaren en iedereen die bij het proces betrokken is, blijven overtuigen dat de uitkomst de moeite waard is. De reacties van het publiek en de pers na afloop van de eerste voorstelling geven aan in welke mate ik gelijk had”, zegt Guy Joosten. Maar de operaregisseur heeft ook oog voor zelfkritiek. “Die is zeker niet onbelangrijk. Want straks zijn de omstandigheden helemaal anders en sta je er in de eerste plaats weer alleen voor en begint alles weer van vooraf aan. Er is een nieuw einddoel en je moet, rekening houdend met de voorafgaande ervaringen, opnieuw aan de slag met een nieuw verhaal, op een nieuwe plek en voor een nieuw publiek.” Veel tijd voor andere bezigheden heeft hij niet. “Hoewel dat laatste relatief is. Want in het werk dat ik doe, vind ik ook bijzonder veel ontspanning. Ik heb zoveel landen bezocht, met vele culturen kunnen kennismaken, mensen ontmoet, vrienden gemaakt en liefdes ontdekt. Ook mijn familie deelt in heel wat van die ervaringen. Ze kijken samen met mij uit naar nieuwe ervaringen en weer nieuwe ontmoetingen. Mijn vrouw en mijn zoon hebben ook nooit anders geweten. Ze voelen en weten ook dat mijn werk mij gelukkig maakt. Het geeft ons niet enkel financiële mogelijkheden maar het zwervend bestaan in de internationale operawereld levert vooral inspiratie en energie op die zorgen voor een speciale dynamiek in mijn gezin.” Onderweg heeft hij ook tegenslagen gekend. “‘You’re always as good as your last show.’ Ik heb er meer dan 100 op mijn palmares en reken maar dat daar producties tussen zitten waarin ik de bal verkeerd geslagen heb. Dat hoeven niet altijd die producties te zijn die het publiek of de pers niet smaakten. Mijn zelfkritiek is in de evaluatie van een product strenger. Succes is ook relatief en vaak van te korte duur om er lang over na te denken.

Van jaloersheid heb ik geen last.” De crisis slaat ook toe in de sector. “Operahuizen zoeken voor hun producties meer en meer coproducenten of huren bestaande producties van andere operahuizen. Als regisseur, die internationaal werkt en dus vele contacten heeft, worden wij meer en meer een belangrijke schakel in dat proces. We worden gevraagd om voor bepaalde projecten coproducenten te vinden of er worden bestaande producties uit mijn repertoire gerecupereerd.” Guy Joosten wil nadenken over en werken aan de opvoeding van een toekomstige generatie toeschouwers. “Zonder publiek blijf je zitten met je verhalen. Helaas behandelt de overheid de cultuur stiefmoederlijk. Alles hangt af van individuele initiatieven. Van een structuur of een beleid is geen sprake. Al te vaak en veel te snel schermt de politiek zich af door te stellen dat de cultuur te elitair is. Die populistische houding doet vergeten hoeveel populaire cultuur zijn wortels vindt in de zogenaamde elitaire kunst. De overheid ontloopt haar verantwoordelijkheid en ontneemt zo de toekomstige generatie de mogelijkheden kennis te maken met een rijk en gedifferentieerd cultureel aanbod. Daarom wil ik voor het onderwijs initiatieprocessen voor de operawereld opstarten”, zegt Guy Joosten. Toch wil hij niet alle kritiek in de schoenen van de beleidsmakers schuiven. “Dat zou mij, als hun nar, te veel afhankelijk maken van hen. Alleen zouden politici uit de geschiedenis kunnen leren dat grote vorsten, scherpzinnige, kritische narren in hun hofhouding koesterden. Die narren konden hen inspireren en hun succes straalde ook op de heerser af die het narrenvolk onderhield. Ik hoop dat we de renaissance van die gedachten nog mogen meemaken tot heil van een beter cultuurbeleid voor volgende generaties”, besluit Guy Joosten.

122

123 Voornaam en naam Guy Joosten Leeftijd 48 Woonplaats Vorst Studies Toneelafdeling aan het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium in Antwerpen Theaterwetenschappen als vrije student aan de UIA in Antwerpen (1982-1984) Awards - Winnaar Theaterfestival Prijs in Rotterdam voor regie van “Nachtwake” van Lars Norén in 1989 - Winnaar Thaliaprijs voor zijn werk bij de Blauwe Maandag Compagnie in 1990 - Cultureel Ambassadeur van Vlaanderen voor operaregies in 1999 - Winnaar “Prix de la Critique/Prix de L’Europe Francophone” in 2010 in Parijs voor regie van “Elektra” in de Brusselse Muntschouwburg. Belangrijkste verwezenlijkingen Hij heeft totaal onafhankelijk en vooral autodidactisch zijn weg kunnen maken in de internationale business en kan dat vandaag nog altijd Firmanaam Artists Management Zürich Wat Kunstagentschap Personeel Eén personeelslid in zijn eigen vzw die zorgt voor logistieke en administratieve ondersteuning Adres Rütistrasse 52, 8044 Zürich-Gockhausen (Zwitserland) telefoon +41 44 821 89 57 E-mail [email protected] Site www.artistsman.com

★ L umoza

Wouter Moons 124

125

“Ik heb pas een CEO aangeworven,” zegt Wouter Moons, Managing Partner van de piepjonge UHasselt-spin-off Lumoza. “Ik ben zelf liever het creatieve brein dan ’s nachts ook nog met administratieve verplichtingen bezig te moeten zijn.” Ondertussen heeft het letterlijk ‘schitterende’ Diepenbeekse bedrijfje al wel mooie stappen gezet op weg naar de internationale doorbraak van hun vernuftig idee rond printbare elektronica.

Zonnecellen kopiëren op een dun blaadje De wortels van Lumoza gaan terug tot 2003, toen industrieel ingenieur in de elektromechanica Wouter Moons, aan de Universiteit Hasselt een doctoraat in de fysica aanvatte. “Ik ging op zoek naar de derde generatie zonnecellen: die met een polymere toplaag, zeg maar, met plastic als geleider. Men was er hier al 20 jaar mee bezig, maar ik moest en zou nieuwe toepassingen zoeken voor deze materialen. Ik wou afstappen van de zeer dure of futuristische productietechnieken. En zo kwam ik bij het idee om zonnecellen, sensoren en andere elektronica te vermenigvuldigen met een gewone printer. Zou het niet fantastisch zijn om bijvoorbeeld zonnepanelen te multipliceren door ze in de drukkerij op een dun blaadje te kopiëren? Of als je bij het kamperen je flexibele zonnepanelen gewoon zou kunnen afrollen en op je tentzeil leggen? Dat was het uitgangspunt.” Wouter Moons ging experimenteren met nieuwe inkten. “Je kunt het vergelijken met een hele hoop kleine led-lichtjes, die we in de inkt soppen en vervolgens op een flexibele drager als een plastic flapje drukken. Daardoor kunnen bepaalde delen van een foto of tekening oplichten. Toegegeven, de lichtsterkte en de levensduur kunnen nog beter, maar er zijn al voldoende toepassingen om interessante commerciële projecten te realiseren.”

126

127

Zeg dat wel, want van een omzet van 50.000 euro in het eerste jaar (2010), hoopt Lumoza in 2011 te stranden rond 750.000 euro. “Als alles meezit willen we in 2012 zelfs al naar 3 miljoen euro doorstoten. We moeten er alsmaar meer in slagen om alles op één substraat te drukken. De lampjes lukken al, maar nu moeten we ook de batterijen, zonnecellen en andere technologie in zeer dunne laagjes kunnen meedrukken. We zoeken dus een vervanging voor de klassieke printplaten. Dat alles willen we stap voor stap omzetten in een printbaar geheel. Zo gaan we steeds verder, en commercialiseren we intussen alles dat al marktwaardig is. Als we nog wat meer de mogelijkheden hebben afgetast, willen we pas een kapitaalronde organiseren om een nieuwe grote stap te kunnen zetten.” Een mooi voorbeeld dat Lumoza al heeft ontwikkeld, is een oprolbaar scorebord voor squashwedstrijden. “Je kunt het gewoon afrollen en tegen het glas kleven. Bij elk punt tik je de juiste score aan, en na de match rol je het bord weer op zoals een perkament.” Vooral in Duitsland is er veel belangstelling voor de toepassingen. “De reclamesector begint ons daar te ontdekken, waarvoor we heel vernieuwende eyecatchers kunnen maken. Zo maakten we een grote poster van een mooie auto waarbij de lichten aanknipperen als er iemand via een bewegingssensor passeert. Leuk voor een autogarage. Ook in andere sectoren willen we voet aan de grond krijgen. Ik zie binnen 10 jaar Lumoza wel in Limburg blijven, maar de klanten zullen meer uit andere landen komen.”

Wouter Moons is er fier op dat de groei tot dusver met eigen kapitaal werd gefinancierd. “Het was een hele stap om de veilige haven als onderzoeker aan de universiteit te verlaten,” zegt hij daarover. “Je zit daar safe, met een vast loon en geen strikte deadlines. Maar als ondernemer, die direct krap bij kas zit, verplicht je jezelf om te presteren. De drive om snel tot mooie resultaten te komen wordt dan nog groter. Met vallen en opstaan uite­raard. Want zo zijn we bij ons eerste project serieus de mist ingegaan. We moesten voor de Universiteit Hasselt een grote banner maken, maar de voeding die we hadden ingekocht bleek niet te voldoen. En daar sta je dan… We hebben eruit geleerd om permanent alert te blijven voor ieder detail. Zo maken we nu die voeding zelf.” Wat de 30-jarige Zonhovenaar het liefste doet, is in teamverband nieuwe ontwikkelingen uitdokteren. “Soms zitten we hier een hele nacht lang te brainstormen over een bepaalde oplossing. De voldoening die je dan voelt als het resultaat op tafel ligt, is enorm. We hebben hier in de ijskast speciaal feestbier koud liggen om zo’n gebeurtenissen te vieren. Ik hoop dat we in de toekomst nog veel van die flesjes mogen uitdrinken.”

128

129

Voornaam en naam Wouter Moons Leeftijd 30 Woonplaats Zonhoven Studies Industrieel Ingenieur Elektromechanica Doctor in de Fysica Awards Nog geen Firmanaam Lumoza Wat Producent van printbare elektronica Omzet 750.000 euro Personeel 4 vaste en 15-tal tijdelijke medewerkers Adres Wetenschapspark 27, 3590 Diepenbeek Telefoon +32(0)11 37 07 08 E-mail [email protected] Site www.lumoza.be

★ kunstenaar

Koen Vanmechelen 130

131

Koen Vanmechelen is een kunstenaar ‘pur sang’. Met zijn project The Cosmopolitan Chicken waarbij hij verschillende nationale kippenrassen gekruist heeft op zoek naar de ultieme kosmopolitische kip als symbool voor globale diversiteit oogstte hij heel wat lof. “Mijn business is niet gestoeld op geld verdienen of op wat de markt vraagt, maar op mijn eigen verlangens die ik ontwikkel.”

Business as unusual “Ik was als kind al geïnteresseerd in de natuur en ik tekende veel. Mijn vader was kunstenaar en had een volière en mijn moeder was modeontwerpster. Toen ik vijf jaar was, had ik een broedkast op mijn kamer. Op een dag bracht de bakker me een broodzak met twee kuikens. Daaruit kwamen dan een kip en een haan voort. Op dat moment werd mijn toekomst bepaald: ik zou later werken als kok-patissier en bezig zijn met mijn kippenproject. Op zijn twaalfde vroeg hij zich af waarom je iets waardoor je gefascineerd bent wegsteekt in een kooi. Later stelde ik vast dat wij de grenzen bepaald hebben van kippen. De mens bepaalt de identiteit, het innerlijke en de limieten van een levend wezen. Ik ben dan eind jaren 90 begonnen met The Cosmopolitan Chicken Project. In 2000 heb ik de Mechelse koekoek met de Poulet de Bresse gekruist als kunstwerk tijdens een tentoonstelling in Watou waarop Jan Hoet me gevraagd had. Er moet vrijheid ontstaan, vandaar ook het kruisingsproject.” Koen Vanmechelen is een autodidact en is daar trots op. De internationale aandacht volgde snel. “Ja, ik had die weerklank wel verwacht. De inhoud van het kruisingsprogramma is zo straf. Het is geen detail, maar iets fundamenteels en uniek in de wereld.

132

133

Mijn werk wordt ook gekopieerd. Dat is erg, maar het is nog erger om niet gekopieerd te worden.” In 2008 heeft Koen Vanmechelen dan een foundation voor genetisch onderzoek mee opgericht. Professor genetica Jean-Jacques Cassiman onderzocht via het Cosmopolitan Chicken Research Project het DNA van de gekruiste kippen. Daarnaast kwam er in 2009 een foundation voor (on)vruchtbaarheidsonderzoek in ontwikkelingslanden, The Walking Egg Foundation, voorgezeten door dokter Willem Ombelet. “Die foundations zijn nodig voor de ontwikkeling van mijn werk. Via het werk dat ik verkoop komt er geld in die foundations. In de plaats krijg ik materiaal en ingrediënten om weer nieuw werk te maken. Het is een wisselwerking.” De wetenschappelijke interesse in het kruisingsprogramma maakt van Vanmechelen wel geen wetenschapper. “Ik blijf kunstenaar. Maar door die uitvloeiing naar de wetenschap en het debat erover is er wel een groei in mijn werk gekomen. Het is het begin van een nieuwe ontwikkeling, nieuwe analyses en verlangens.” Vanmechelen is trouwens ook bezig met schilderijen, tekeningen, installaties en beeldhouwwerken. “Mijn business is niet gestoeld op geld verdienen of op wat de markt vraagt, maar op mijn eigen verlangens die ik ontwikkel. Ik creëer niet voor een publiek. Het is business as unusual, omdat ik niet aan business denk.” Van de kunst kunnen leven was nooit de vraag. “Ik heb zwarte sneeuw gezien. Wat binnenkomt, investeer ik weer. Ik concentreer me op mijn werk en dan komt de rest vanzelf. Je begint ergens en weet niet waar het eindigt, wat het wordt. Dat is de spanning waar het rond draait. Het ondernemende aspect is een onderdeel van wat ik doe.

Subsidies heb ik nauwelijks gehad. Het Cosmopolitan Chicken Research Project heeft wel IWT-steun gekregen en dat is goed. Ik zie mijn kunst ook niet als een productontwikkeling voor een doelgroep. Je moet je als kunstenaar ontdoen van het publiek. Dan krijg je pas een publiek. Mijn kunst moet wel universeel zijn en de wereld kunnen rondgaan. Kunst moet een gevoel losmaken. Onverschilligheid is het ergste. De individuele ontwikkeling probeer ik te linken aan actuele gebeurtenissen. Universaliteit – werk dat van alle tijden is – draagt een werk of net niet. De meest succesvolle kunstenaars zijn ook degenen die hun grootste tekort kunnen omzetten in hun eigen taal. Een klein percentage van de mensen snapt die vorm van communicatie. Het gaat om een universeel tekort waar we allemaal naar snakken.” Koen Vanmechelen is getrouwd. “Mijn echtgenote heeft haar eigen leven en steunt me voor de volle 100 procent. Ze maakt mogelijk wat ik nu doe door me die vrijheid te geven. Ik ben veertien uur per dag met mijn werk en passie bezig. En het gebeurt dat ik een telefoontje krijg dat ik enkele dagen later naar bijvoorbeeld New York moet. Daar maken we geen ruzie over.” Hij woont in MeeuwenGruitrode en zijn atelier is in Hasselt. “Ik heb in mijn woonplaats vijf hectaren grond met meer dan 1.000 kippen. Ik moet dus wel op het platteland wonen. En in een omtrek van 100 kilometer zijn er tal van luchthavens zodat ik snel weg kan.” In de toekomst wil hij de boodschap van zijn Cosmogolem-project, dat ook in een foundation zit, verder uitdragen in de wereld. Houten reuzen (Golems) vragen aandacht voor universele kinderrechten. Hij wil ook zijn ‘Walking egg’ als gebouw realiseren. Hij heeft er geen probleem mee om in de schijnwerpers te staan. “Zolang de aandacht maar naar mijn werk gaat. Daar geniet ik wel van want het gaat om niets anders dan mijn levenswerk.”

134

135 Voornaam en naam Koen Vanmechelen Leeftijd 46 Woonplaats Meeuwen-Gruitrode Studies Hotelschool, Sint-Ursula, Herk-de-Stad, 1985 Awards Eredoctor Universiteit Hasselt, 2010 Ereburger stad Sint-Truiden, 2005 Gustav Heinemann Friedenspreis (Duitsland) voor het kinderboek Juul waar hij een houten beeld van maakte, 1998 Belangrijkste verwezenlijkingen - Kruising van Mechelse koekoek en Poulet de Bresse - Wetenschappelijke aandacht voor zijn kruising. - Exposities op onder meer de biënnale van Venetië, Moskou en Poznan (Polen), op de triënnale van Guangzhou (China) en op de wereldtentoonstelling in Shanghai. - Momenteel wordt de 15de kruising in het Cosmopolitan Chicken Project in Venetië geboren tijdens zijn solotentoonstelling op de 54ste biënnale. Firmanaam The Cosmopolitan Chicken Wat Alle activiteiten van Koen Vanmechelen Personeel Twee voltijdse personeelsleden en enkele freelancers Adres Armand Hertzstraat 35 3500 Hasselt Telefoon +32(0)495 66 67 71 (assistente) E-mail [email protected] Site www.koenvanmechelen.be

Het Limburgs innovatielandschap is een excellent netwerk van mensen en organisaties die ondernemers in Limburg ondersteunen in hun innovatieve en creatieve dromen.

INNOVATIELANDSCHAP LIMBURG

Provincie Limburg en Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Limburg Het versterken van de economische slagkracht van Limburg. Dat is de prioritaire doelstelling van het provinciaal economisch beleid. De provincie Limburg en de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM Limburg) ontwikkelen heel wat initiatieven, acties en infrastructurele projecten om Limburg verder uit te bouwen tot een regio met een grote economische creatieve dynamiek en een innovatieve sociaal-economische identiteit. Voor deze ambitie heeft Limburg met de Investeringsmaatschappij LRM een belangrijke troef. In de overgang naar een innovatiegedreven economie spelen de Limburgse kennis- en onderzoeksinstellingen een belangrijke rol. Dankzij het onderwijs van topniveau van de Universiteit Hasselt, de Provinciale Hogeschool Limburg (PHL), de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim) en Xios Hogeschool Limburg kan de Limburgse economie beroep doen op competente mensen. De Limburgse onderzoeksinstituten en –groepen beschikken bovendien over een sterke onderzoeksportfolio dat een solide basis vormt voor de ontwikkeling van nieuwe innovatie­ve sectoren zoals de slimme logistiek, life sciences en clean technology.

Om het innovatief vermogen van de Limburgse ondernemingen te versterken, zorgen het Innovatie­ centrum Limburg en TechTransfer voor een vlotte kennistransfer naar het bedrijfsleven. De voorbije jaren is ook fors geïnvesteerd in de creatieve economie. Het Limburgse designveld kent door de actieve werking van verschillende organisaties een sterke dynamiek. Met het Design Platform Limburg beschikt Limburg over een netwerkorganisatie en bemiddelaar rond design. Het provinciaal cultuurcentrum Z33 in Hasselt heeft zich tot een huis voor actuele kunst ontwikkeld. Het is een uniek laboratorium en een ontmoetingsplaats voor experiment en innovatie. STROOMinvest is dan weer het cultureel investeringsfonds dat achtergestelde leningen verstrekt aan Limburgse culturele ondernemingen met een duidelijk markt- en groeipotentieel.

Contact Provincie Limburg Directie Ruimte Dienst Economie Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt Tel. +32(0)11 23 74 24 Fax +32(0)11 23 74 10 [email protected] www.limburg.be/economie POM Limburg Kunstlaan 18, 3500 Hasselt Tel. +32(0)11 30 01 00 Fax +32(0)11 30 01 01 [email protected] www.pomlimburg.be

Hasselt en Genk zijn twee stedelijke centra die aan de creatieve sectoren grote ontwikkelings­ kansen bieden. Hasselt profileert zich zeer sterk als modestad. Genk richt zich dan weer op gaming en creatief ondernemerschap.

138

139

Mario Fleurinck: afgevaardigd bestuurder van Melotte

‘Alles klopt voor wie wil ondernemen in Limburg’ Ik ben Mario Fleurinck, CEO van het bedrijf Melotte in Zonhoven. Onze onderneming ontwikkelt een revolutionair en duurzaam business model waarbij we metalen onderdelen digitaal laten groeien. “Materiaalaangroei” verhoogt de materiaalefficiëntie, garandeert absolute ontwerpvrijheid en reduceert het energiegebruik: zo realiseren we, naast een economische, vooral een bijzondere ecologische meerwaarde. Als niet-Limburger koos ik heel bewust voor Limburg. Naast innovatieve technologieën heb ik ook gedreven mensen met een open geest nodig en een stimulerende omgeving. Al deze vereisten vond ik in Limburg. Ook voor Melotte klopt alles in Limburg.

www.limburg.be

Investeringsmaatschappij LRM Als rendementsgedreven investeringsmaat­ schap­pij transformeert LRM het economische DNA van Limburg door middel van haar verstrengeld aanbod van risicokapitaal en infrastructuur. LRM wil dé katalysator zijn voor de transitie van de Limburgse ‘maakeconomie’ in de richting van een innovatieve en technologische economie. Iedere ondernemer die activiteiten ontwikkelt in Limburg kan bij LRM aankloppen. LRM heeft in de loop van de jaren specifieke competenties opgebouwd in ICT, Life Sciences en Clean­ tech. De focus op deze innovatieve sectoren reikt verder dan risicokapitaal verschaffen en

sectorinfrastructuur ontwikkelen. Ze is gericht op de uitbouw van kwalitatieve sectorclusters. LRM initieert en faciliteert daartoe demo- en pilootprojecten. Ze vergemakkelijkt de creatie van kwalitatieve spin-offs uit onderzoeksinstellingen en ligt aan de basis van nieuwe kennisinfrastructuur in Limburg. Oxygin for growth dus. Jonge technologiebedrijven vinden bij LRM de middelen om hun ontwikkeling en groei te financieren. De door LRM ontwikkelde incubatoren voorzien deze ambitieuze start-ups daarenboven van gespecialiseerde infrastruc-

tuur op maat van hun behoefte. Het aanbod van de incubatoren vermijdt, dikwijls dure, investeringen in gespecialiseerd vastgoed voor de jonge bedrijven. Kwalitatieve sectorclusters vormen de basis om buitenlandse bedrijven aan te trekken. Contact Kempische Steenweg 555, 3500 Hasselt Tel. +32 (0)11 24 68 01 Fax +32 (0)11 24 68 50 [email protected] www.lrm.be www.locateinlimburg.com

140

141

Innovatiecentrum Limburg Innovatiecentrum Limburg wil bedrijven en ondernemers binnen de provincie Limburg aanmoedigen en begeleiden om efficiënt en duurzaam te innoveren. Waarom is innovatie zo belangrijk? Heel simpel: innoveren is voorsprong nemen! Door te innoveren kunnen bedrijven hun aanbod tijdig vernieuwen, meer toegevoegde waarde creëren, hun continuïteit verzekeren en hun marktpositie verstevigen. Innovatiecentrum Limburg kan bedrijven op verschillende manieren ondersteunen tijdens hun innovatietraject. Door hen in contact te brengen met experts en specialisten, door

advies te geven over subsidiemogelijkheden of door op te treden als klankbord voor het aftoetsen van ideeën. Hierbij wordt onafhankelijk en vertrouwelijk feedback gegeven over de pro’s en contra’s. Ook organiseert Innovatiecentrum Limburg verschillende workshops en infosessies waarbij innovatietools worden uitgelegd. Ondernemers kunnen die nadien toepassen in hun eigen bedrijf. Bovendien zorgt Innovatiecentrum Limburg ervoor dat succesverhalen op regelmatige tijdstippen in de media verschijnen. Op die manier probeert men andere ondernemers te overtuigen om na te denken over innovatie. Bijna alle diensten van Innovatiecentrum Lim-

burg worden u kosteloos aangeboden omdat ze passen in het beleid van de Vlaamse en Limburgse overheid. Heeft u vragen rond innovatie of wil u aftoetsen hoe u het innovatievermogen van uw bedrijf nog verder kan opkrikken? Innovatiecentrum Limburg helpt u graag op weg.

Contact Kempische Steenweg 305, 3500 Hasselt Tel. +32(0)11 29 20 97 Fax +32(0)11 29 20 01 [email protected] www.innovatiecentrum.be

UHasselt De Universiteit Hasselt biedt kwaliteitsvol academisch onderwijs aan. Wie aan de UHasselt afstudeert als bachelor of master, bezit niet alleen alle academische competenties die eigen zijn aan een universitaire opleiding, maar ook extra competenties: de zogenaamde ‘lifelong employability skills’. Met opleidingen in de wetenschappen, bedrijfseconomische wetenschappen, verkeerskunde, geneeskunde en biomedische wetenschappen biedt de UHasselt toekomstgerichte opleidingen aan. De Universiteit Hasselt combineert academische excellentie met economische en maatschappelijke relevantie, zowel op het vlak van onderwijs als onderzoek. De universiteit wil een innovatieve bijdrage leveren aan de wel-

vaart en het welzijn van de samenleving. De UHasselt is dus geen kenniseiland, geen ivoren toren, maar een creatief knooppunt in een wereldwijd innovatieweb van grote en kleine bedrijven en organisaties, onderzoekslabs en andere universiteiten … De UHasselt doet aan baanbrekend onderzoek in verschillende speerpuntdomeinen. Door dat excellent grensverleggend onderzoek en met contractonderzoek speelt de UHasselt samen met bedrijven in op concrete innovatienoden. Maar ook door innovatienetwerken van bedrijven en kennisinstellingen in de regio te coördineren (Tech Transfer), en door spin-offbedrijven op te richten, die nieuwe kennis die in de universiteit ontwikkeld werd, omzetten in nieuwe producten en diensten.

Paspoort 2 campussen in Hasselt en Diepenbeek 3.100 bachelor en master studenten 4 faculteiten 870 personeelsleden, inclusief meer dan 600 academische stafleden (professoren en onderzoekers) 345 lopende doctoraatsprojecten Contact Agoralaan Gebouw D, 3590 Diepenbeek Tel. +32 (0)11 230 770 www.uhasselt.be

142

143

Provinciale Hogeschool Limburg (PHL) ‘GameHUB’ is één van de talrijke projecten waarin de Provinciale Hogeschool Limburg (PHL) inhoudelijk een sterke rol speelt en waarbij nauw wordt samengewerkt met partners in binnen- en buitenland. GameHUB combineert de onderzoeksresultaten over game development van PHL, UHasselt, KHLim en Groep T. De onderzoekers ontwikkelen, samen met studenten, een aantal pilootgames waarin het proces van de ontwikkeling wordt blootgelegd. In één van deze cases werd een innovatief besturingssysteem ontwikkeld waarmee een ma-

rionet als hoofdpersonage kan bestuurd worden in een computerspel. GameHUB zal in de toekomst als kenniscentrum bereikbaar zijn via de game-incubator op C-mine in Genk. Naast de focus op game en digitaal design, is de PHL ook de thuisbasis van het unieke departement PHL Music, ook wel bekend als de pop- en rockacademie. Daarenboven is de PHL een structurele partner met de KHLim in de recent opgerichte MAD Faculty, de Limburgse kunstenhogeschool, waarin vrije kunsten, grafische vormgeving, juweelontwerp en tal van andere opleidingen worden georganiseerd.

Paspoort 7 campussen in Hasselt, Diepenbeek en Genk 6 departementen 5.200 bachelor en master studenten 650 medewerkers, inclusief een 150-tal onder­zoekers Contact Elfde-Liniestraat 24, 3500 Hasselt Tel. + 32 (0)11 23 88 88 Fax + 32 (0)11 23 88 89 [email protected] www.phl.be

Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim) Een hogeschool is per definitie een bolwerk van creativiteit en innovatie: we stomen er de volgende generaties klaar om hun wereld te ontdekken en mee helpen te vernieuwen. De KHLim (Katholieke Hogeschool Limburg) huisvest een twintigtal expertisecellen waar via onderzoek en dienstverlening antwoorden worden gezocht op nieuwe uitdagingen. Heel wat creativiteit zit in de Media, Arts & Design Faculty waar er unieke research gedaan wordt rond de verhouding tussen Image & Word, Play & Game, Art/Object & Design en rond

Social Spaces. In het departement Industriële Wetenschappen en Technologie verricht men toegepast onderzoek naar o.a. automatisering, visietechnologie, innovatieve energietechnologie, kunststoffen en bodemanalyse. Verder is de KHLim erg begaan met het nieuwe leren: er zijn expertisecellen rond o.a. onderwijs en ICT, blended learning en e-social work. De KHLim kan daarbij rekenen op de steun en expertise van de Associatie K.U.Leuven, een netwerk van de K.U.Leuven en 10 hogescholen uit heel Vlaanderen.

Paspoort 5 campussen in Hasselt, Diepenbeek en Genk 6 departementen en 2 faculteiten 7.000 bachelor en master studenten 800 personeelsleden, inclusief een 100-tal onder­zoekers Contact Agoralaan Gebouw B, bus 1, 3590 Diepenbeek Tel. + 32 (0)11 230 770 Fax + 32 (0)11 230 789 [email protected] www.khlim.be

144

145

Xios Hogeschool Limburg De XIOS Hogeschool Limburg is dé Vlaamse Autonome Hogeschool in Limburg met vestigingen in Diepenbeek en Hasselt. XIOS staat voor eXpertisecentrum voor Innovatie, Industrie, Onderwijs, Onderzoek en Samenleving. Alle XIOS-opleidingen zijn afgestemd op de praktijk. Regelmatig worden projecten of eindwerken onmiddellijk toegepast in de praktijk. Vorig jaar behaalde student Tim Vangerven een maximumscore met zijn eindwerk rond printbare lichtgevende elektronica, volgens de promotoren onmiddellijk inzetbaar in de praktijk. Ook bedacht studente Evelien Vandewauver een campagne rond veilige overwegen voor Infrabel. Het resultaat was te zien in het straatbeeld.

XIOS richt zich specifiek naar het bedrijfsleven met onderzoek en dienstverlening. Binnen het VerpakkingsCentrum wordt gedacht aan alle aspecten: economische, ecologische, maar ook op het vlak van design. Binnen de Technologiepool werken we ook rond gezondheidszorg. Ook deed XIOS Hogeschool Limburg een onderzoek naar imago en identiteit voor de sociale sector. Vorig jaar startten de studentenbegeleiders met de kerntalentenmethode. Doel van deze methode: de juiste persoon op de juiste plaats brengen. In de lerarenopleiding is creativiteit een belangrijke competentie. Ook organisato­ risch speelt men creatief in op de noden door middel van blended learning bij werkstudenten.

Paspoort XIOS Hogeschool Limburg 3 campussen in Hasselt en Diepenbeek 3.400 bachelor- en masterstudenten 5 departementen en 1 faculteit 380 personeel, inclusief 86 onderzoekers Contact Universitaire Campus Agoralaan - gebouw H 3590 Diepenbeek (campus Diepenbeek) Vilderstraat 5 3500 Hasselt (campus Hasselt) Tel. +32(0)11 370 777 Fax +32(0)11 360 714 [email protected] www.xios.be

LifeTechLimburg LifeTechLimburg (LTL) is de platformorganisatie voor de ontwikkeling van de life sciences sector in de provincie Limburg. Via het uitgebreide netwerk van LTL, reikt de organisatie bedrijven en organisaties een helpende hand om vraagstukken met betrekking tot infrastructuur, financiering, onderzoeksexpertise en netwerking op te lossen. Vooral op dat laatste vlak wil LifeTechLimburg het life sciences landschap dichter bij elkaar brengen en uitbouwen, zowel regionaal als internationaal. Bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar de biomedische life sciences, medische technologie en innovatie in de gezondheidszorg. Zo

worden er allerhande activiteiten en begeleidingen georganiseerd, zoals bijvoorbeeld Zorg­idee - een symposium over innovatie in de zorg- waarbij instanties met een goed idee of met complementaire expertise elkaar kunnen ontmoeten. Via een persoonlijke begeleiding kunnen LifeTechLimburg en haar partners deze ideeën verder begeleiden door de verschillende stappen van de innovatiecyclus. Ook buitenlandse life sciences bedrijven die geïnteresseerd zijn om zich in Limburg te vestigen, kunnen beroep doen op onze begeleiding. Op deze manier tracht LTL de vruchtbare bodem te zijn waarop de life sciences verder kunnen groeien.

Zoekt u een helpende hand of bent u geïnteresseerd om deel uit te maken van de Limburgse life sciences community? Aarzel dan niet om contact op te nemen of breng ons een bezoekje. LifeTechLimburg is gevestigd in Bioville, de life sciences incubator te Diepenbeek. Contact LifeTechLimburg Agoralaan gebouw A-bis 3590 Diepenbeek Tel. +32(0)11 28 69 00 [email protected] www.lifetechlimburg.eu

146

147

Cleantechplatform.be Bent u actief binnen de cleantech-sector en heeft u interesse in de cleantech-ervaring van uw collega’s? Wil u uw bedrijf in de kijker zetten met een interessant cleantech-project of zoekt u ondersteuning bij de uitvoering van een creatief of innovatief cleantech-project? Bent u op zoek naar expertise bij een Limburgs kenniscentrum of zoekt u informatie over het Limburgse beleid? Dan is het Cleantechplatform.be uw ideale partner. Het Cleantechplatform.be vormt immers een broedplaats waar diverse partijen rond Cleantech samenwerken om bedrijfseconomische activiteiten te ontwikkelen, waar bestaande kennis gevaloriseerd wordt, waar kennisontwikkeling gestimuleerd en projecten geïnitieerd worden.

Via de oprichting van dit platform willen de Universiteit Hasselt, de Provincie Limburg en de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Limburg de Cleantech-activiteiten binnen Limburg en Vlaanderen helpen uitbouwen door het versterken van de onderlinge interactie en samenwerking tussen bedrijven, investeerders, overheden, consumenten en kenniscentra. De focus ligt hierbij op de combinatie van economisch toegevoegde waarde en milieuwinst, met bijzondere aandacht op initiatieven die een bijdrage kunnen leveren aan de klimaatdoelstelling van Limburg. Het Cleantechplatform.be werkt enerzijds met een overkoepelende denk-tank, die een adviserende taak opneemt. Anderzijds zijn con-

crete do-tanks opgericht rond biomassa, bedrijventerreinen, bouwen, energie, landbouw, ETS-bedrijven, logistiek, mobiliteit, materialen, natuur en ondergrond, waarin experten worden samengebracht. Verder organiseert het Cleantechplatform.be allerhande symposia, match making events en brainstormsessies. Surf snel naar www.cleantechplatform.be voor een eerste kennismaking.

Contact Universiteit Hasselt - Campus Diepenbeek Agoralaan, gebouw D, 3590 Diepenbeek Tel. +32(0)472 93 00 23 [email protected] www.cleantechplatform.be

Stad Hasselt Een creatieve stad, wat is dat...? Het klinkt wel goed en elke stad wil het ook zijn. Creativiteit komt van mensen. Het zijn in een creatieve stad dus vooral de mensen waar het om gaat. Daarom draait het in de creatieve economie vooral om talent. Waar het talent is, zullen grote en kleine ondernemingen opstarten en zich vestigen. Steden die erin slagen om optimale condities te organiseren waar het talent tot ontwikkeling kan komen én die dit weten te combineren met de beste voorwaarden voor het talent om zich blijvend te willen vestigen, zullen het in de nieuwe economie als creatieve stad goed doen.

Creatieve economie en innovatie kennen vele invalshoeken. Hasselt als mode- en shoppingstad blijft op creatieve en innovatieve wijze ijveren voor een plaats in de top vier van de shoppingsteden. Hasselt biedt bijvoorbeeld aan jonge en talentvolle mode- en juwelenontwerpers de unieke kans om zich als ondernemers te vestigen in het hart van de gezellige binnenstad. Zij bieden exclusieve jurken, handgemaakte sjaals, artisanale handtassen, unieke juwelen of hippe t-shirts. In samenwerking met het Modemuseum, partners in Aken en Maastricht is Hasselt die hippe, trendy en creatieve modestad.

Contact Stad Hasselt Dienst lokale economie Tel. +32(0)11 23 93 40 [email protected] www.ondernemeninhasselt.be

148

149

Stad Genk – C-mine C-mine ligt op het voormalige mijnterrein van Winterslag (Genk). Dit prachtig industrieel erfgoed kreeg met respect voor het verleden een nieuwe betekenisvolle functie voor de stad. C-mine is nu een site die creativiteit vanuit verschillende invalshoeken laat beleven, die inspireert én die mensen prikkelt door nieuwe verrassende belevenissen. De partners ontwikkelden samen de creatieve missie voor Cmine, en elk van de partners brengt vanuit de eigen taak toonaangevende projecten. Natuurlijk zijn er ook heel wat cross overs tussen de verschillende aanwezige disciplines. C-mine is ook een site voor iedereen, van professioneel tot leek, van artiest tot ondernemer, van burger tot toerist. Dit maakt van C-mine een site met een brede creatief- innovatieve impact. De hele ontwikkeling wordt getrokken door het stadsbestuur van Genk.

Wat vindt u allemaal op C-Mine? - de Media, Arts & Designfaculty van de KHLim /PHL die studenten opleidt in creatieve disciplines, die creatieve kennis en inzichten ontwikkelt en valoriseert in economische en maatschappelijke projecten - het C-mine cultuurcentrum dat zich profileert rond hedendaagse podiumkunsten en vernieuwende sociaal-artistieke projecten - het Designcentrum met diverse projecten voor bedrijven en ontwerpers - het Businesscentrum voor Creatief Onder­ nemer­schap dat huisvesting zal bieden aan bedrijven en organisaties die creatief ondernemerschap ondersteunen - diverse creatieve bedrijven waaronder Studio Pieter Stockmans - het toeristisch bezoekersonthaal - de C-mine expeditie als hedendaagse belevingsroute van het mijnverleden

- een filmzalencomplex - horecazaken - ruimtes voor de organisatie van innovatieve congressen en happenings

contact Stad Genk Dienst strategisch stadsbeleid en communicatie Stadsplein 1, 3600 Genk Tel. +32(0)89 65 42 00 [email protected] www.genk.be www.c-mine.be

Dit boek is een initiatief van de Provincie Limburg, in samenwerking met Concentra Media/Het Belang van Limburg, naar aanleiding van het Creativity World Forum van 16 en 17 november 2011 in de Ethias arena in Hasselt.

Colofon Uitgave De deputatie van de provincieraad van Limburg Herman Reynders, gouverneur-voorzitter Marc Vandeput, Walter Cremers, Gilbert Van Baelen, Frank Smeets, Jean-Paul Peuskens, Mieke Ramaekers, gedeputeerden Renata Camps, provinciegriffier Tekst Kurt Meers, Ralf Eicker, Steven Vancleef Concentra Media Eindredactie Provincie Limburg en Concentra Media Coördinatie Bruno Bamps, directeur Dienst Economie Provincie Limburg Ann Schoofs, business development editor Concentra Media

Concept Concentra Media Art Direction Serge Di Marcantonio STUDI’O Concentra Media Vormgeving STUDI’O Concentra Media Fotografie Luc Daelemans Concentra Media Aan de uitgave werkten mee: Lydie Geelen Dienst Economie – Provincie Limburg Ingrid Janssens Miet Driesen Concentra Media Inge Raemaekers Oplage 2.000 exemplaren Wettelijk depotnummer D/20115857/71 Met dank aan: De innovatieve ondernemers en creatieve Limburgers Johan Veldeman

Een initiatief van de provincie Limburg

Universiteitslaan1, b-3500 HASSELT