Driemaandelijks informatieblad

Afgiftekantoor: Leuven 1 - P 209987

Belgie - Belgique P.B. Leuven 1 BC 4192

ACTUEEL Informatieblad van de Vlaamse Ouderenraad Driemaandelijks informatieblad Jaargang 11, nr. 1 - januari/februari/maart 2010

ACTUEEL-Informatieblad

Inhoud

Vo o rwo o rd .....................

1

Nieuw s van d e Vlaam se Oud erenraad ......................................................................................................2 Nieuwe sam enstelling Vlaam se Oud erenraad .................................................................................................... 2 Vlaam se Oud erenraad : bestuursled en .................................................................................................................. 4 Uit velen één ..............................

5

Het beleid sp lan .........................

6

Eén naam : Vlaam se Oud erenraad vzw ................................................................................................................. 7

Oud erenweek in beeld .

8

Overleg tussen d e o ud erenverenigingen .................................................................................................11 Ro llenbo ek Genk w int wed strĳd ..............................................................................................................12 Nieuw s uit d e co m m issies en werk gro ep en ...........................................................................................16 Een Daisy-bo ek , d at sp reek t vo o r zich .....................................................................................................22 Oo k d e laatste reis w il je sam en besp rek en .............................................................................................25 Ond erhand eld e zo rg ...

26

Oud is in: o utreachend e hulp verlening ...................................................................................................30 Senio ren en fietsen ......

33

Literatuur .....................

34

2

Voorwoord Een nieuw jaar Een nieuw jaar gaat meestal gepaard met goede voornemens en plannen. Ik wens iedereen die dit leest de kracht en het geluk vele ervan te mogen realiseren. In 2010 - en de jaren erna - wil ook de Vlaamse Ouderenraad een stevig plan tot een goed einde brengen. Een plan dat vertrekt van onze missie. Kort samengevat luidt die: de Vlaamse ouderen - en Nederlandstalige ouderen in Brussel - een bewuste en kritische stem geven en werken aan een positieve en realistische beeldvorming rond ouderen. Daarbĳ plaatsen we de maatschappelĳke participatie en de inspraak van ouderen in het beleid voorop. Hoe willen we dit doen ? In de eerst plaats door de adviserende rol van de Vlaamse Ouderenraad te versterken. Aan de nieuwe commissies, die alle voor ouderen relevante beleidsdomeinen omva�en, zal gevraagd worden in de komende jaren deskundige adviezen voor te bereiden. Met deze adviezen wil de Vlaamse Ouderenraad meewerken aan een optimaal Ouderenbeleid en de behoe�en van ouderen signaleren. De eerste grote uitdaging dient zich trouwens nu reeds aan: de voorbereiding van een nieuw Vlaams Ouderenbeleidsplan dat door de Vlaamse regering voor de zomer aan het Vlaams parlement moet worden voorgelegd. De Vlaamse Ouderenraad verwacht hierbĳ sterk betrokken te worden en zal zĳn advies steunen op het memorandum dat in 2009, naar aanleiding van Vlaamse verkiezingen, is goedgekeurd.

de ouderen aanze�en om een betekenisvolle rol te blĳven spelen in de samenleving en willen wĳ hierover in dialoog treden met de andere generaties. Tot zover, in het kort, de perspectieven waarmee de Vlaamse Ouderenraad in 2010 wil van start gaan. Wĳ nodigen iedereen, die bekommerd is om een goed Ouderenbeleid in Vlaanderen en Brussel, uit om daar met de Vlaamse Ouderenraad aan mee te werken. Om af te sluiten wil ik echter nog even achteruitblikken. Eind 2009 besliste het Vlaams Ouderen Overleg Komitee (OOK) definitief te kiezen voor één naam: Vlaamse Ouderenraad. Een keuze die ondertussen door minister Jo Vandeurzen, verantwoordelĳk voor het Ouderenbeleid in Vlaanderen, is bekrachtigd. Daarmee wordt een periode afgesloten van meer dan tien jaar gedurende dewelke een volwaardige adviesraad van ouderen stap voor stap vorm hee� gekregen. Met de medewerking van ontelbare vrĳwilligers uit de ouderenorganisaties, van andere organisaties of instanties die iets met het Ouderenbeleid te maken hebben en van beleidsmensen met politieke of administratieve verantwoordelĳkheden. Aan al deze mensen: een gemeend woord van dank. In het bĳzonder - als ik toch één naam mag noemen - dank aan Goddie De Smet die gedurende tien jaar als voorzi�er meer dan één steentje hee� bĳgedragen tot het tot stand komen van de Vlaamse Ouderenraad. Jul Geeroms, voorzi�er

Daarnaast zal de Vlaamse Ouderenraad in de komende jaren ook groot belang hechten aan de informatie van de ouderen in Vlaanderen en Brussel over alle aspecten van het Ouderenbeleid. Daartoe zullen onze nieuwsbrief en website verder worden uitgebouwd. Maar we rekenen hiervoor uiteraard eveneens op het netwerk van ouderenorganisaties die kort bĳ de ouderen staan die wĳ willen bereiken. Tenslo�e wil de Vlaamse Ouderenraad in de komende jaren het overleg en de samenwerking tussen de ouderenorganisaties ondersteunen en bevorderen met het oog op een optimale belangenbehartiging van de ouderen. Onder meer willen wĳ via sensibiliseringsinitiatieven zoals de Ouderenweek,


1

N�� V�� O�� Nieuwe samenstelling Vlaamse Ouderenraad Op de Algemene Vergadering van woensdag 16 december 2009 werd de eerste vĳf jaar van de Vlaamse Ouderenraad afgerond. Er werd een nieuwe Algemene Vergadering aangenomen, de Raad van Bestuur en een nieuwe voorzi�er werden verkozen. Het is Jul Geeroms die de fakkel overneemt van Goddie De Smet en hĳ zal de komende vĳf jaar de Vlaamse Ouderenraad voorzi�en. De nieuwe voorzi�er is geen onbekende in de ouderensector: hĳ was jarenlang algemeen secretaris van een ouderenorganisatie en stond mee aan de wieg van de Vlaamse Ouderenraad. Hieronder kunt u zĳn toespraak lezen.

Toespraak Jul Geeroms, nieuwe voorzi�er Vlaamse Ouderenraad

“

Beste vrienden Ik dank u voor het vertrouwen. Jullie weten welke mĳn achtergrond en mĳn verleden is: OKRA. Op persoonlĳk vlak zal ik trouw blĳven aan datgene waar OKRA voor staat en opkomt. Laat dit duidelĳk zĳn. Maar als voorzi�er van de Vlaamse Ouderenraad kies ik voor het mo�o van voetbalclub Benfica (en van de Verenigde Staten van Amerika): E pluribus unum, uit velen één! Dat wil zeggen: ik zal zoeken naar wat ons bindt, uit respect voor ieders eigenheid. De Vlaamse Ouderenraad, beste vrienden, staat voor belangrĳke uitdagingen. Ik noem er twee. Eén: de noodzaak om onze interne werking te versterken en doelgerichter te maken. Wĳ hebben daartoe een beleidsplan uitgewerkt dat wĳ in de komende vĳf jaar zullen realiseren. Een beleidsplan dat er op gericht is om de twee doestellingen te realiseren die vervat zĳn in onze missie (die we zojuist hebben goedgekeurd): advies verlenen aan de overheid (regering en parlement) en andere beleidsinstanties overleg en samenwerking tussen de lidorganisaties bevorderen met het oog op de belangenbehartiging van de ouderen en de sensibilisering van de samenleving als geheel rond de betekenisvolle rol die ouderen spelen en kunnen spelen. Vandaag hebben we reeds de eerste stappen gezet in de realisatie van dit beleidsplan. Eén naam: Vlaamse Ouderenraad. Een duidelĳke missie. Een aangepast huishoudelĳk reglement. Er zullen er nog volgen. 2

Tweede uitdaging: de vergrĳzing van onze samenleving. Meer bepaald: het gegeven dat in de komende jaren de zogenaamde babyboomgeneratie (de generatie ouderen geboren tussen, laat ons zeggen 1945 en 1965) stilaan met pensioen gaat. Dit gegeven roept vragen op: rond de betaalbaarheid van de pensioenen en de gezondheidszorg, bĳvoorbeeld. Maar ook rond de actieve rol die ouderen in onze samenleving nog kunnen en moeten spelen. In het maatschappelĳke debat rond deze en andere vragen die voortvloeien uit de vergrĳzing en dat reeds enige tĳd bezig is in de politiek en de media moeten wĳ de stem van de ouderen laten klinken. Richtinggevend hierbĳ zĳn de standpunten en memoranda die we in het verleden reeds goedkeurden, maar één en ander zal moeten geactualiseerd worden en bekeken per beleidsdomein. Hier ligt een opdracht voor de nieuw opgerichte commissies die de komende jaren cruciaal zullen zĳn voor de inhoudelĳke werking van de Vlaamse Ouderenraad. Twee serieuze uitdagingen dus, beste vrienden: ik hoop dat ik als voorzi�er kan rekenen op uw volle inzet voor en betrokkenheid bĳ de Vlaamse Ouderenraad. Laat ons zoeken naar eendracht (want die gee� macht) maar laat ons ook onze verscheidenheid en eigenheid behouden (want die gee� rĳkdom). Tenslo�e, vrienden, als nieuwe voorzi�er heb ik vandaag nog één aangename opdracht: een woord van dank aan iemand die vandaag van ons - in zekere zin en eigenlĳk alleen als voorzi�er afscheid neemt.


Beste Goddie Ik zal hier vandaag geen volledig overzicht geven van je ‘carrière’ in het Vlaams Ouderen Overleg Komitee (OOK), nu definitief Vlaamse Ouderenraad. Maar ik wil wel duidelĳk maken dat je er vanaf het begin van het OOK bĳ was: 16 jaar engagement voor de ouderen in Vlaanderen en daarvan 10 jaar als voorzi�er. Als ik die 10 jaar overloop denk ik aan vele momenten en gebeurtenissen waarin jĳ een bĳzondere rol hebt gespeeld. Uiteraard denk ik aan de vele Ouderenparlementen die jĳ mee hebt voorbereid en die je hebt voorgezeten; zĳ lagen je nauw aan het hart en je hebt ze ook - samen met anderen - vanuit Limburg meegebracht. Ook de eerste aanwerving van het OOK, de aanwerving van Mie Moerenhout als directeur, komt mĳ nu voor de geest. En al de andere aanwervingen die er op gevolgd zĳn; onder jouw voorzi�erschap is het secretariaat, dat voorheen door één van de lidorganisaties werd waargenomen, uitgegroeid tot een secretariaat met vier uitstekende medewerkers. Ik herinner mĳ ook de opening van het Gelĳkekansenhuis in Brussel tĳdens dewelke je minister Mieke Vogels ervan overtuigde het OOK in dat huis ook een plaats te geven. Ondertussen is die plaats veel te klein geworden en zĳn we noodgedwongen moeten verhuizen naar een locatie met meer werkruimte. ACTUEEL-Informatieblad

Opvallend, Goddie, was ook hoe goed jĳ als voorzi�er kon opschieten met jonge mensen; die van de Vlaamse Jeugdraad, bĳvoorbeeld, tot en met een ‘date’ met de voorzi�er ervan; of de jongste minister ooit in de Vlaamse regering: Inge Vervo�e. En tenslo�e, vandaag: je neemt afscheid met de beslissing om vanaf nu niet meer te spreken van het OOK maar het uitsluitend te hebben over de Vlaamse Ouderenraad (ja, ik weet het, voluit en niet afgekort). Een mooiere afsluiter van 10 jaar voorzi�erschap kan ik mĳ voor jou niet bedenken want ik weet dat je aan die naamsverandering zeer gehecht was. Goddie, je hebt je rol als voorzi�er vervuld op een bĳzonder minzame wĳze, vooral ook op de achtergrond als verzoener en sfeerbrenger. Een tafelspringer ben je niet. En: je hebt je engagement voor de Vlaamse ouderen ook altĳd weten te combineren met je rol als moeder en grootmoeder, ook als dit zeer moeilĳk was. Ik denk bĳvoorbeeld aan dat Ouderenparlement dat je moest voorzi�en terwĳl je dochter in het ziekenhuis lag om een operatie te ondergaan. Ook de vele keren dat je vertelde over je kleinzoon-kotstudent die bĳ jou logeert, waren een uiting van je familiale inzet. Voor alles wat je gedurende de laatste 10 jaar voor het OOK nu Vlaamse Ouderenraad met veel inzet en betrokkenheid gedaan hebt, Goddie, duizendmaal en van ganser harte: bedankt! 3

”

Vlaamse Ouderenraad: bestuursleden Voorzi�er: Jul Geeroms Algemene Vergadering Aimée De Vos (LBV) André Van Hou�e (CD&V-Senioren) André Wi�ers (Impact) Anita De Niel (OKRA) Anne-Mie Boel (GOSA) Arnold Van Houcke (OKRA) Bart Denys (VVDC) Bernade�e Schalenbourg (deskundige) Bob Scha�eman (LBV) Boudewĳn De Roose (Fevlado-Senioren) Corry Maes (S-Plus) Daniel Haelvoet (SLB) Emmanuel Vande Woestĳne (NEOS) Frans Meyfroodt (VVP) Fred Patrie (S-Plus) George�e De Wit (FedOS) Goddie De Smet (GOSA) Guido Verbrugghe (LBV) Hervé Devos (ABVV-Senioren) Huib Hinnekint (deskundige) Ingrid Peeters (OKRA-Sport) Ivonne Sercu (S-Plus) Jan Cuykens (Groen!Plus) Jan Vandecasteele (OKRA) Jan Vandekerkhove (VDOR) Jeanine Schollaert (SLB) Jozef Van Droogenbroeck (OKRA) Karel Van Goethem (Lod. De Raet) Kris De Smet (deskundige) Laurent Stalpaert (S-Plus) Luc Vandewalle (NEOS) Luk De Vos (LBV) Marc Baele (Meldpunt Ouderenmisbehandeling) Marcel Geivaerts (S-Plus) Maria Windelen (OKRA) Marie-Jeanne Wesemael (Vieux Rose) Mark Phillipart (Seniorencentrum) Michel Reygaerts (Seniornet Vlaanderen) Mieke Broeders (Enter) Miel Van Den Bosch (ABVV-Senioren) Miet Smet (OKRA) Odiel Muys (OKRA) Piet Hendrickx (OKRA) Piet Van Ti�elboom (OKRA) Réne Slaets (LBV) Ria Heymans (SCV)

4

Rik Sagaert (WOAS) Robert Geeraert (VVSG) Roland Betrains (ACLVB-Senioren) Sandra Vandereet (S-Sport) Sanghmitra Bhutani (Minderhedenforum) Steven Dutry (Sportievak) Theo Bousmans (S-Plus) Thérese Vanden Abeele (Grĳze Panters) Walter Opgenhaffen (VVVG) Willy Peirens (OKRA) Yve�e Luypaert (S-Plus) 1 deskundige nog aan te duiden. Raad van Bestuur André Van Hou�e (CD&V-Senioren) Corry Maes (S-Plus) Emmanuel Vande Woestĳne (NEOS) Frans Meyfroodt (VVP) Fred Patrie (S-Plus) George�e De Wit (FedOS) Goddie De Smet (GOSA) Guido Verbrugghe (LBV) Hervé Devos (ABVV-Senioren) Jan Cuykens (Groen!Plus) Jan Vandecasteele (OKRA) Jeanine Schollaert (SLB) Laurent Stalpaert (S-Plus) Miet Smet (OKRA) Odiel Muys (OKRA) Piet Van Ti�elboom (OKRA) Réne Slaets (LBV) Robert Geeraert (VVSG) Roland Betrains (ACLVB-Senioren) Sanghmitra Bhutani (Minderhedenforum) Walter Opgenhaffen (VVVG) Willy Peirens (OKRA) Yve�e Luypaert (S-Plus) 2 deskundigen nog aan te duiden.


‘Uit velen één’ Kathy Louagie - Stafmedewerker Na 10 jaar voorzi�erschap namen we op 16 december afscheid van Goddie De Smet. Ze wordt opgevolgd door Jul Geeroms, een man die reeds lang betrokken is bĳ de Vlaamse Ouderenraad en de organisatie door en door kent. We hadden een gesprek met hen beiden. Je was 10 jaar voorzi�er. Is er in die tĳd veel veranderd? Goddie: “Er is zeker veel veranderd: ik zie dat er meer interesse gekomen is van de aangesloten lidorganisaties. Hun betrokkenheid is groter geworden. Daar hee� zeker de erkenning als Vlaamse Ouderenraad een rol in gespeeld. Ook in de participatie aan de verschillende commissies en werkgroepen zie ik een toename van ouderen.” Hoe zie je de Vlaamse Ouderenraad in de toekomst evolueren? Goddie: “Ik hoop dat de Vlaamse Ouderenraad verder blĳ� groeien. Als ik zie van waar we komen, dan hebben we reeds een lange weg afgelegd. Stap voor stap hebben we getimmerd aan de weg om te staan waar we nu staan. Er is een decreet op het Ouderenbeleid, er is een Vlaamse Ouderenraad, we hebben een eigen secretariaat kunnen uitbouwen. We zĳn tĳdens die jaren professioneler geworden en in de toekomst zou de werking van de Vlaamse Ouderenraad nog versterkt kunnen worden. Bovendien zĳn er heel wat aanleunende organisaties die op de Vlaamse Ouderenraad rekenen; die samenwerking zou nog beter uitgebouwd kunnen worden. Het zou mooi zĳn om alles wat met ouderen te maken hee� bĳ de Vlaamse Ouderenraad onder te brengen en zo een huis van de ouderen te hebben.” Jul: “Ik kan niet in de toekomst kĳken en voorspellen hoe de Vlaamse Ouderenraad er over vĳf jaar zal uitzien en welke rol hĳ dan zal spelen in de Vlaamse gemeenschap. Wat ik wel kan zeggen is waar we met de Vlaamse Ouderenraad naartoe willen en waar ik - samen met vele anderen - wil aan werken. Kort samengevat komt onze toekomstvisie neer op: de Vlaamse Ouderenraad moet nog sterker dan vandaag de stem van de ouderen, in al haar diversiteit, laten weerklinken in de Vlaamse samenleving


en op die manier bĳdragen tot een volwaardige en gewaardeerde maatschappelĳke participatie van de oudere generatie. Hoe? Door goede, degelĳk onderbouwde adviezen uit te brengen aan de beleidsverantwoordelĳken over kwesties die van cruciaal belang zĳn voor de Vlaamse ouderen. Door goede informatie te verspreiden aan en over de ouderen. Door initiatieven zoals de Ouderenweek die zowel de ouderen als de andere generaties willen sensibiliseren rond thema’s die door ouderen belangrĳk worden gevonden.” Wat betekent dit voorzi�erschap voor jou? Jul: “In de eerste plaats is het voor mĳ een hele eer dat zoveel mensen en organisaties mĳ deze ‘voorzi�ersrol’ hebben toebedeeld. Dit gee� mĳ de gelegenheid om de ervaring die ik heb opgedaan als medewerker van OKRA verder uit te diepen en aan te wenden om de werking van de Vlaamse Ouderenraad te verbeteren. Ik zie het ook als een soort voltooiing van mĳn betrokkenheid bĳ het Vlaams Ouderen Overleg Komitee (OOK) en nu dus de Vlaamse Ouderenraad.“ Wat waren de meest memorabele momenten, wat zal je nooit vergeten? Goddie: “De waardering die ik gekregen heb op de laatste Algemene Vergadering, zal ik mĳn hele leven niet vergeten. Uiteraard denk ik ook aan de verschillende Ouderenparlementen, soms waren dat hoogtepunten soms waren dat minder succesvolle dagen. Een belangrĳk moment was ook de aanstelling van het OOK vzw als Vlaamse Ouderenraad. Wat me zeker zal bĳblĳven is de samenwerking met de Vlaamse Jeugdraad. Het intergenerationele contact hee� me altĳd al heel erg aangesproken. Zowel de Valentĳnsdate als de andere acties waren telkens heel fijne momenten. Ik denk bĳvoorbeeld aan de sportdag in Aalst waar we samen met de jongeren petanque speelden. Via zo’n actie worden de banden aangehaald en merk je dat we elkaar ook op die manier kunnen vinden.“ Jouw mo�o is ‘E pluribus unum’. Hoe ga je dit doen? Jul: “Echt van een mo�o spreken, en dan nog in het Latĳn, is misschien wat pretentieus. Le�erlĳk

5

betekent dit mo�o: uit velen één. Wat ik bedoel is dus simpel: het samenbrengen van verschillende organisaties met hun eigen tradities en overtuigingen maakt, mĳns inziens, de ouderen in Vlaanderen sterker, invloedrĳker. Het respect voor die verscheidenheid is voor mĳ een grote rĳkdom. Ik zal als voorzi�er proberen goed te luisteren naar de verschillende stemmen in de groep ouderen in Vlaanderen en daarin zoeken naar datgene wat ons allen bindt.” Wat ben je nu van plan? Goddie: “Het is niet omdat ik voorzi�er af ben dat ik stilval. Mĳn interesseveld is zo breed. Ik ben nog bĳ andere verenigingen betrokken zoals bĳ de GOSA, de grootouders- en seniorenactie van de Gezinsbond en ik ben nog voorzi�er van de ‘Vrouwen In de Middenlee�ĳd’ in Limburg. Bovendien komt er nu meer tĳd vrĳ voor mĳn familie en misschien plan ik nu wat vaker een reisje om er even tussenuit te zĳn voor een paar dagen. Toch zul je me zeker nog terugzien want als afgevaardigde van GOSA zal ik betrokken blĳven bĳ de werking van de Vlaamse Ouderenraad. Ik zal dus zeker niet stilvallen.” Wat wens je Jul toe? Goddie: “Ik hoop dat Jul kan verwezenlĳken

Het beleidsplan in uitvoering Het in juni goedgekeurde beleidsplan van de Vlaamse Ouderenraad gaat nu stap voor stap in uitvoering. Met de nieuwe samenstelling van het bestuur is het het ideale moment om het 5-jarenplan volop in de steigers te ze�en. De missie van de Vlaamse Ouderenraad kreeg nog een paar kleine wĳzigingen. De definitieve versie leest u in het kader hiernaast. De 10 werkgroepen en commissies hebben hun werking afgerond. Enkel commissie Inkomen gaat nog door tot de oprichting van de Federale Ouderenadviesraad een feit is en de stuurgroep zorgt nog mee voor de organisatie van het Ouderenparlement. Zoals bepaald in het beleidsplan worden 7 commissies in januari samengesteld. Ze bestaan uit vertegenwoordigers van de lidorganisaties en externe deskundigen. Op deze laatsten wordt permanent of accasioneel beroep gedaan.

6

dat de ouderenorganisaties zich nog meer gaan inze�en voor de Vlaamse Ouderenraad. Dat het iets wordt dat van alle ouderen is. Dat Jul het kan realiseren dat er een definitieve erkenning komt van de Vlaamse Ouderenraad met een goede toelage en verder hoop ik dat hĳ alles kan verwezenlĳken waar hĳ van droomt.” Wat wens je Goddie toe? Jul: “Goddie hee� als voorzi�er van het OOK en de Vlaamse Ouderenraad - een engagement van meer dan tien jaar! - een niet te onderscha�en rol gespeeld in het tot stand komen van de Vlaamse Ouderenraad. Iedereen die betrokken is bĳ de Vlaamse Ouderenraad is haar daarvoor zeer erkentelĳk. Zĳ moet nu afscheid nemen van die rol. Het overkomt vele ouderen en het zal mĳ ook overkomen. En ik onderschat niet wat dit betekent. Ik hoop - maar weet wel zeker - dat zĳ zich verder zal inze�en voor en in de Vlaamse Ouderenraad. Haar ervaring en inzet blĳven welkom. Ik wens haar ook nog veel voldoening in de andere engagementen die ze op zich hee� genomen, niet in het minst die van moeder en oma. En: wie weet wat de toekomst nog brengt voor nieuwe uitdagingen? In elk geval wens ik Goddie voor de komende jaren nog veel geluk in al wat zĳ verder zal ondernemen.“

Op de Raad van Bestuur van 20 januari werd een voorzi�er voor elke commissie aangesteld. Dit betekent dat de commissies vanaf februari van start kunnen gaan. De eindverslagen van de verschillende commissies en werkgroepen worden gesynthetiseerd. Op de eerste vergadering van de voorzi�ers en secretarissen vormen de voorbĳe ervaringen en raadgevingen basispunten voor een versterkte werking. De eindverslagen zĳn dus cruciaal voor een goede start van de 7 commissies. Het eerste werkpunt van de commissies wordt het opstellen van een meerjarenplan, en daarvan afgeleid het jaarprogramma voor dit werkjaar. Het werkprogramma 2010-2015 zal aandacht schenken aan mogelĳke adviezen, standpunten, onderzoeksonderwerpen, informatie en/of sensibiliseringsthema’s. De 7 werkprogramma’s worden de basis van een algemeen meerjarenplan. Het bestuur zal dan voor de realisatie van het beleidsplan een groeiplan opstellen voor de personeelsbeze�ing en de financiële middelen… want ‘koken kost geld’.


Eén naam: VLAAMSE OUDERENRAAD vzw In 2005 kreeg de vzw OOK de rol van Vlaamse Ouderenraad. Sindsdien communiceert de organisatie onder beide namen. Geen evidentie, want naar buiten toe was er soms wel enige verwarring. Wat was het verschil nu tussen het OOK en de Vlaamse Ouderenraad? Ook naar bekendmaking zorgde de dubbele naam soms voor problemen. Hoog tĳd dus om daar verandering in te brengen. Er werd een beleidsplan opgesteld en de leden van de Algemene Vergadering opteerden voor één naam, namelĳk VLAAMSE OUDERENRAAD vzw

en twee duidelĳk onderscheiden opdrachten: adviesverlening en ondersteuning van het overleg tussen de ouderenverenigingen. Op 12 januari verscheen de naamswĳziging van de vzw in het Staatsblad. Dit betekent dat de naam OOK verdwĳnt en wordt vervangen door de naam Vlaamse Ouderenraad. Hiervoor wordt geen a�orting gebruikt. De overschakeling naar één naam is niet eenvoudig. Daarom rekenen we op u om ook in uw communicatiekanalen nog enkel te spreken van Vlaamse Ouderenraad.

Missie Vlaamse Ouderenraad De Vlaamse Ouderenraad is een pluralistisch en democratisch overlegplatform van organisaties van en voor ouderen. Wĳ vertegenwoordigen de ouderen in Vlaanderen en de Nederlandstalige ouderen in Brussel. Hun maatschappelĳke participatie en inspraak in het beleid plaatsen we voorop. Wĳ willen mee-denken, mee-spreken en mee-doen in de samenleving waarbĳ de ouderen rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken worden. Op die manier willen wĳ bĳdragen aan de verdere ontwikkeling van een samenleving voor alle lee�ĳden. Als representatieve organisatie van de ouderen treden wĳ in gesprek met de overheid en andere instanties. Met onze adviezen willen wĳ meewerken aan een optimaal Ouderenbeleid en behoe�en van ouderen signaleren. Over dit Ouderenbeleid informeren wĳ de ouderen via onder meer een website, een informatieblad en de lidorganisaties. De Vlaamse Ouderenraad ondersteunt en bevordert ook het overleg en de samenwerking van de ouderenorganisaties met het oog op de gezamenlĳke behartiging van de belangen van de ouderen. Via sensibiliseringsinitiatieven ze�en wĳ ouderen aan om een betekenisvolle rol te blĳven spelen in de samenleving en willen wĳ hierover in dialoog treden met de andere generaties. De Vlaamse Ouderenraad gee� aan de Vlaamse ouderen een bewuste en kritische stem in de maatschappĳ en werkt aan een realistische beeldvorming over ouderen.

De nieuwe opties voor Ouderenweek en Ouderenparlement zĳn ondertussen genomen. Dit leest u uitgebreid verder in deze Actueel. Het overleg van de ledenverenigingen is vorig najaar reeds opgestart. In januari werd op de tweede samenkomst het thema van de Ouderenweek 2010 bepaald en werd een eerste brainstorming gehouden over mogelĳke acties in het kader van het Europees jaar van de armoede. Andere uit te werken onderdelen zĳn: De definitieve keuze voor één naam, nl. Vlaamse Ouderenraad vzw, werd in het


Belgisch Staatsblad officieel gemaakt. We doen er alles aan om enkel met deze functionele naam te werken. Het afstemmen van het huishoudelĳk reglement met de statuten vraagt nog heel wat fijnzinnig denkwerk. Maar misschien zĳn ondertussen ook enkele moderniseringen aan de orde. Met de uitwerking van dit beleidsplan hopen we de werking van de Vlaamse Ouderenraad te versterken, de Ouderenraad bekendheid en waardering te laten krĳgen. Mie Moerenhout, directeur 7

Ouderenweekactie in beeld De Vlaamse Ouderenraad liet de Ouderenweek dit jaar niet ongemerkt voorbĳ gaan. Tĳdens de derde volle week van november was de Vlaamse Ouderenraad aanwezig in zes Vlaamse stations. De actie star�e in Brussel en hiermee doorkruisten we de vĳf Vlaamse provincies. Naast het uitdelen van bladwĳzers, was er telkens een infostand en een ludieke act voorzien. De ouderen zelf zorgden voor de vrolĳke noot. Op die manier werd de Vlaamse Ouderenraad bĳ een ruimer publiek bekend gemaakt en werd ook aandacht gevraagd voor de vele onmisbare rollen die 60-plussers opnemen in de samenleving. De voorbĳgangers waren aangenaam verrast. De actie kon bovendien op heel wat persbelangstelling rekenen.

Ouderen ze�en stations op stelten

Maandag 16 november was het startmoment van de Ouderenweekactie. ’s Morgens vroeg werd het station Brussel-Centraal opgevrolĳkt door de klanken van de Jerry’s Dixie Band. Aan iedere uitgang waren oudere vrĳwilligers druk in de weer met het uitdelen van bladwĳzers waarop meer informatie te vinden was over de Ouderenweek. Een leuke reportage hierover was te zien op Tvbrussel en in

8

De Standaard verscheen een groot artikel over het Ouderenweekthema. Na de actie werd tĳdens de persconferentie de prĳs voor het beste rollenboek overhandigd door de Coördinerend minister voor Ouderenbeleid, Jo Vandeurzen. Het rollenboek ‘Gedreven Leven, Genks engagement in vĳ�igvoud’ ging met de prĳs aan de haal, de tweede plaats was weggelegd voor het rollenboek van de seniorenraad van Blankenberge ‘Een zee van Goodwill’ en de derde plaats was voor S-plus met hun rollenboek ‘Aanstekelĳk’. Dat de minister de prĳs mocht overhandigen aan iemand uit zĳn eigen stad berus�e op puur toeval en hĳ verzekerde de deelnemers dat hĳ er voor niets tussenzat. Over het winnend rollenboek leest u meer op pagina 12.

Dinsdag 17 november was het de beurt aan West-Vlaanderen. Op het stationsplein van Brugge kon je het looporkest ‘D’Echte Sloebers’ aan het werk zien. Het slechte weer bele�e de muzikanten niet om vrolĳke deuntjes te spelen en de voorbĳgangers te animeren. De sfeer zat er goed in. Ook de pers was van de partĳ: de stadsomroep van Brugge en een fotograaf van Het Laatste Nieuws kwamen langs.


Op woensdag 18 november werd het station Antwerpen-Centraal opgefleurd door drie muzikale acts. De linedansers vielen bĳzonder in de smaak bĳ de voorbĳgangers. Sommigen waagden zelf een dansje. Ook de harmonieuze klanken van de accordeonist werden gesmaakt door het publiek. De dag werd afgesloten met Sevillanas: Spaanse dansen o.l.v. Ana Ramon, dé pionier van de flamencodanskunst in Vlaanderen. De klanken van de flamencomuziek konden iedereen verwarmen op deze koude winterdag. Naast een reportage op de regionale televisie ATV, werd op Radio 2 Antwerpen iedere dag een rol van een oudere in de kĳker gezet.

De Vlaamse Ouderenraad was op donderdag 19 november te gast in het station van Hasselt. In de inkomhal speelde een accordeonist verscheidene charmante nummers. Zowel een journalist van Het Belang van Limburg als van Radio 2 Limburg kwam langs voor een interview.

Op vrĳdag 20 november werd het station van Gent-St-Pieters le�erlĳk op stelten gezet. Een steltenloopster zorgde voor de nodige ambiance. Zo liep ze rond met een grote medaille waarop aan de ene kant te lezen stond ‘Centen?’, verwĳzend naar het centenverhaal en aan de andere kant prĳkten de woorden ‘Goud waard’ waarmee de inzet van de ouderen in de kĳker


9

Kathy Louagie, stafmedewerker werd gezet. Tĳdens deze actie bereikten we heel wat studenten, want op vrĳdagmiddag trekken veel studenten huiswaarts. Het was dus een ideaal moment om ook jongeren te sensibiliseren over het thema van de Ouderenweek. De actie werd afgesloten op zaterdag 21 november in het station van Leuven. Naast een dansspektakel, konden de voorbĳgangers hun smaakpapillen laten verwennen met overheerlĳke koekjes gemaakt door de leerlingen van het VTI in Leuven.

alleen ouderen, maar ook de middengeneratie en jongeren. We willen iedereen die meegewerkt hee� aan de Ouderenweekactie nog eens van harte bedanken. Zonder jullie inzet was dit zeker niet gelukt. In het bĳzonder de leden van de werkgroep media die deze actie hebben voorbereid. Bedankt! Tĳdens de Ouderenweek kon je via onze website en op de Zenithbeurs deelnemen aan een wedstrĳd over de Vlaamse Ouderenraad en zo een ontbĳt met bubbels winnen. De winnaars zĳn: Vanroose Marc, De Ridder Nicole, Van Blaere Linda, Leunens Albert, Lambeets Louis, Jolie Karlien en Persoons Marcel.

Ouderenparlement 26 april 2010 Op het Ouderenparlement van 26 april 2010 wordt het thema ‘De Rollen van de ouderen in een vergrĳzende maatschappĳ’ afgerond. Om de werkgroepen goed voor te bereiden kregen de ouderenorganisaties in oktober 2009 een document met stellingen toegestuurd. Op die manier kunnen de ouderenorganisaties dit met hun achterban bespreken. Heel wat ouderenorganisaties zĳn nu reeds bezig met deze voorbereiding. Indien uw ouderenvereniging, uw dienstencentrum, uw woonzorgcentrum, uw ouderenadviesraad de bespreking van de stellingen nog niet op de agenda hee� geplaatst, is het zeker nog niet te laat. De voorbereiding vindt u op onze website (rubriek Nieuws – Vlaamse Ouderenraad – Voorbereiding Ouderenparlement 2010). De uitnodiging voor het Ouderenparlement mag u eind maart verwachten. Hou alvast 26 april 2010 vrĳ in uw agenda.

De Ouderenweekactie was een groot succes. Niet alleen kregen we heel wat positieve reacties van de voorbĳgangers, maar ook de vrĳwilligers aan de actie waren heel enthousiast. In het totaal zĳn er tĳdens de Ouderenweekactie ongeveer 30 000 bladwĳzers uitgedeeld. In de stations bereikten we een heel verscheiden publiek: niet

10

Locatie: Elisabethzaal – Zalen van de Zoo, Koningin Astridplein 23-26, 2018 Antwerpen. De Zalen van de Zoo bevinden zich net naast het station van Antwerpen-Centraal en zĳn dus gemakkelĳk bereikbaar met het openbaar vervoer. Prĳs: 20 euro. Hee� u vragen i.v.m. de voorbereiding? Contacteer dan Kathy Louagie op 02 209 34 52 of [email protected].


Overleg tussen de ouderenverenigingen Kathy Louagie, stafmedewerker Dit overleg bekommert zich over gezamenlĳke acties of activiteiten in verband met sensibilisering zoals de Ouderenweek en het Ouderenparlement. Op het overleg tussen de ouderenverenigingen in januari werd de nieuwe formule Ouderenweek - Ouderenparlement besproken en goedgekeurd. Het is de bedoeling om de Ouderenweek vanaf nu meer te richten naar de lokale ouderenadviesraden, maar met gedragenheid en betrokkenheid van de ouderenverenigingen en binnen de opdracht van een ouderenadviesraad. Op die manier kan de Vlaamse Ouderenraad impulsen geven aan het lokale niveau en de lokale ouderenadviesraden ondersteunen. Zo kan de werking van de lokale ouderenadviesraden inhoudelĳk en methodisch versterkt worden. Via de lokale ouderenadviesraden kunnen ook de lokale dienstencentra en de woonzorgcentra betrokken worden. Ook het Ouderenparlement is aan hernieuwing toe. Er werd gezocht naar een andere invulling van het event. Zo is het de bedoeling om telkens op 1 oktober, de internationale dag van de ouderen, het Ouderenweekthema te lanceren. Op deze dag wordt het thema toegelicht en wordt een werkinstrument/methode (bv. in de vorm van een brochure) aangereikt aan de deelnemers om

zelf aan de slag te gaan. Het Ouderenparlement in zĳn huidige vorm verdwĳnt dus. Een werkgroep met afgevaardigden van de ouderenverenigingen zal dit concept verder uitwerken. U leest hierover beslist meer in de volgende editie van Actueel.

Nieuw thema Ouderenweek Ook het nieuw thema voor de Ouderenweek van 2010 werd op deze vergadering bepaald. Dit jaar zal de Vlaamse Ouderenraad werken rond het thema ARMOEDE. In Vlaanderen leven veel mensen in armoede, onder hen heel wat ouderen. Armoede is niet enkel een kwestie van inkomen. Het onvoldoende kunnen waarmaken van diverse rechten zoals het recht op wonen, gezondheidszorg, cultuur, onderwĳs, ... speelt minstens een even grote rol. Mensen die in armoede leven krĳgen vaak geen toegang tot kansen en mogelĳkheden die anderen wél krĳgen. Armoede veroorzaakt uitsluiting en is vaak ook een verborgen probleem. Met dit Ouderenweekthema wil de Vlaamse Ouderenraad zich toespitsen op het probleem van armoede bĳ ouderen. Dit thema staat trouwens ook op de Europese agenda, want 2010 is het Europees Jaar van de bestrĳding van armoede en sociale uitsluiting.

Nieuw stelsel van de maximumfactuur (MAF) voor chronisch zieken Omdat zo’n 18% van de patiënten wegens financiële redenen nodige verzorging uitstellen werd een MAF ‘chronisch zieken’ ontwikkeld waardoor de gezondheidszorgen voor personen die aan een chronische ziekte lĳden meer specifiek en sneller ten laste worden genomen.

zal beschouwd worden als een chronisch zieke. Het jaar daarna zal het MAF-plafond dus automatisch verminderd worden met 100 euro. Dit betekent dat chronisch zieken sneller genieten van de vrĳstelling van de betaling van het remgeld voor hun gezondheidszorg.

Een automatische vermindering van het De MAF hee� tot doel om de financiële plafond met 100 euro toegankelĳkheid tot de gezondheidszorgen te Het ontwerp van besluit zal het plafond voor het remgeld van de MAF met 100 euro verminderen voor de gezinnen waarvan minstens één gezinslid een chronische ziekte hee�. Deze maatregel zal automatisch toegepast worden: elke persoon die gedurende twee opeenvolgende jaren het minimumplafond van 450 euro aan remgeld hee� overschreden,


verhogen. Het principe is eenvoudig: zodra het remgeld voor bepaalde gezondheidszorgen van een gezin gedurende een jaar een welbepaald plafond van de maximumfactuur bereikt, 450 euro, 650 euro, 1 000 euro, 1 400 euro of 1 800 euro, naargelang de inkomsten van het gezin, krĳgen de gezinsleden hun persoonlĳk aandeel voor de gezondheidszorgen voor de rest van het jaar terugbetaald.

11

Rollenboek Genk wint wedstrĳd ‘Uitgebold? Ingerold!’ Kathy Louagie, stafmedewerker Op 16 november 2009, de start van de Ouderenweek, werd de winnaar bekend gemaakt van de wedstrĳd ‘Uitgebold? Ingerold!’. De wedstrĳd werd vorig jaar door de Vlaamse Ouderenraad gelanceerd om aan te tonen dat ouderen heel wat verschillende rollen opnemen en zich op diverse domeinen inze�en. Iedere ouderenorganisatie kon een rollenboek maken, een boek met getuigenissen waaruit de inzet en bĳdrage van de ouderen blĳkt. Uit vĳf laureaten werd het rollenboek ‘Gedreven leven’ er als winnaar uitgekozen. Voor dit rollenboek bundelden de Genkse seniorenraad, de Dienst Sociaal Welzĳn en de dienstencentra hun krachten. Het boek laat de lezer meekĳken over de schouder van een vĳ�igtal ouderen met een cruciale rol in de maatschappĳ. De jury was aangenaam verrast door de veelheid aan rollen die ‘Gedreven leven’ beva�e. Niet alleen de diversiteit aan rollen kwam aan bod, maar ook de aandacht voor andere culturen

12

werd als een pluspunt ervaren. De blanco pagina achteraan het boek die plaats laat voor de anonieme vrĳwilliger viel bĳ de jury bĳzonder in de smaak. Genk scoorde ook goed op het vlak van verspreiding aangezien ieder Genks gezin dit boek in zĳn brievenbus kreeg. De winnaar kreeg een cheque ter waarde van 5000 euro; goed voor het drukwerk en de verspreiding van 1000 exemplaren van het rollenboek naar politici, bibliotheken, hogescholen en universiteiten in Vlaanderen. Met dit initiatief wil de Vlaamse Ouderenraad een positief verhaal brengen over de vergrĳzing en op die manier de beeldvorming over ouderen verbeteren. Op de volgende pagina’s maakt u kennis met 3 bĳzondere rollen uit ‘Gedreven leven’. Het volledige rollenboek kunt u downloaden op onze website (rubriek Nieuws – Vlaamse Ouderenraad).


Naam: ALBERT VANHENGEL Geboren: Genk, 1939 Vroeger: Schrĳnwerker – keukens Nu: OPLEIDER BLINDENGELEIDEHONDEN

Het lĳkt me een boeiende bezigheid waar je veel geduld moet voor opbrengen. Albert: Mĳn rol is de honden op te leiden tot ze bekwaam zĳn om blinden of slechtziende mensen te begeleiden. In hun eigen woning hebben de blinden weinig problemen, maar buiten hun huis helpt de hond. Op straat zoeken ze de zebrapaden en wachten er tot de weg vrĳ is. De honden helpen hindernissen ontwĳken, zoals verkeersborden op tro�oirs. Waar een hoogteverschil is, gee� de hond dat aan door te blĳven staan. Opgeleide honden moeten soms bevelen negeren, bv. als de blinde voor een vĳver komt te staan gaat de hond dwars voor de blinde staan om zo de weg te versperren. Hĳ moet deuren aantonen, de klink van de deur gee� de hond aan door zĳn kop onder de klink te plaatsen. Verder toont de hond de stoel voor de blinde aan en ook de plaats in de trein. De hond is het zicht van de blinde. Hoelang duurt zo’n opleiding? Albert: Dertig maanden. Labradors zĳn het best aangewezen voor deze opleiding, soms ook Duitse herders. Het eerste jaar leert de hond gehoorzamen. Dat gebeurt in een pleeggezin. De pleeggezinnen komen eenmaal per maand naar de school om alles te evalueren. Na een jaar komen de honden terug bĳ mĳ gedurende een gans jaar. Dan leer ik ze de knepen om een blinde


overal te begeleiden. Dat vraagt heel veel geduld. Nadat ze hier worden afgehaald, wordt de blinde gedurende een half jaar vertrouwd gemaakt met zĳn hond. Hoe is het allemaal begonnen? Albert: Door mĳn dochter. Die ging in het schooltje naar een demonstratie hoe men honden moet leren gehoorzamen. Toen zĳ het niet meer kon doen, heb ik het overgenomen. Zo is mĳn hobby uit de hand gelopen en nu heb ik een blindengeleidehondenschool. Ik werk voor het Vlaamse gedeelte van België. Ik veronderstel dat je voor dit werk erg gewaardeerd wordt. Albert: Absoluut. Zo kreeg ik ter gelegenheid van het 25-jarige bestaan van de hondenschool de oorkonde en de medaille van Ridder in de Orde van Leopold 2. Dat waardeer ik erg. Het is een boeiende hobby en ik hoop het nog lang te kunnen doen.

13

Naam: TREESKE BELLINCKX Geboren: Olmen, 1939 Vroeger: Huisvrouw Nu: Vrĳwilligster SINT-VINCENTIUS

Sint-Vincentius helpt mensen met financiële problemen ondermeer met kledĳ en voeding. Hoeveel mensen krĳgen jullie jaarlĳks over de vloer? Treeske: Een precies getal kan ik daar niet op plakken. Maar ik kan je verzekeren dat heel wat mensen een beroep doen op onze steun. Dit jaar is er bovendien een duidelĳke stĳging van het aantal cliënten. De financiële crisis is daar zeker niet vreemd aan. Jĳ werkt in de afdeling kledĳ. Wat doe je daar precies? Treeske: Naast voeding is kledĳ een basisbehoe�e. Daar kun je niet zonder. Toch beschikken heel wat mensen niet over de nodige middelen om daarin te voorzien. Bovendien kleedt iedereen zich wel eens graag mooi voor een feestelĳke gelegenheid. Zo krĳgen we geregeld cliënten over de vloer die op zoek zĳn naar een mooie jurk of een leuk jasje. Ook dat moet kunnen. Zelf sorteer ik de binnengebrachte kledĳ. Weet je, eigenlĳk hebben we een fantastisch team. Alle neuzen staan in dezelfde richting, iedereen werkt samen aan het gemeenschappelĳke doel: minder gegoede mensen een waardiger bestaan proberen te geven.

Bĳ ons ligt de focus op een hartverwarmend en hartelĳk onthaal en een klantvriendelĳke bediening. Zelf doet het me altĳd enorm veel plezier wanneer we iemand aan een kledingstuk kunnen helpen. Het gebeurt wel eens dat ik iemand met een mooi kleedje van Sint-Vincentius in het centrum van Genk zie lopen. Dan denk ik: leuk dat zoveel mensen ons werk appreciëren. Hoe ver gaat je persoonlĳk engagement? Treeske: Ik probeer de mensen altĳd te helpen. Bĳ Sint-Vincentius krĳgen we dikwĳls heel mooie kleren binnen, maar soms zi�en daar ook wat vuile spullen tussen. Normaal gezien worden die door Sint-Vincentius gewassen.Maar geregeld neem ik ook wel eens wat bĳzondere kledingstukken mee naar huis om te reinigen. Mensen uit de buurt brengen hun oude kleren dikwĳls bĳ mĳ binnen. Dan hoeven ze niet naar Sint-Vincentius. In de loop der jaren heb ik ook een band kunnen opbouwen met heel wat cliënten. Dat kan enkel als je je het leed van die mensen ook persoonlĳk aantrekt en met hen begaan bent. En dat zĳn we in het diepst van ons hart bĳ Sint-Vincentius allemaal.

De aangeboden kledĳ is behalve divers ook heel goedkoop. Treeske: Als je nagaat welke mensen tot ons doelpubliek behoren, is dat vanzelfsprekend.

14


Naam: SILVANO GROSSI Geboren: Lomaso (Italië), 1930 Vroeger: Ondergronds mĳnwerker tot 1965, daarna bediende ACV en CVM Nu: Sociaal Dienstbetoon

Wat houdt je sociaal dienstbetoon concreet in? Silvano: Tweemaal per week kunnen Italiaanse en Belgische bezoekers terecht op mĳn zitdag. Elke dinsdag en vrĳdag staat mĳn deur open voor iedereen die vragen hee� over uiteenlopende thema’s. Welke vragen komen het meeste terug tĳdens je zitdagen? Silvano: Ik merk vooral dat de mensen langskomen met vragen over hun Italiaans pensioen. Voor heel wat onder hen ben ik het eerste aanspreekpunt. Ik ken veel van mĳn klanten nog voor ze bĳ me binnenstappen. Dat schept een band en werkt drempelverlagend. Eén voorbeeld: niet zo lang geleden kreeg ik iemand over de vloer die in Italië enkel militaire dienst had gedaan. Hĳ had horen waaien dat je daarvoor ook een pensioen kunt aanvragen. En inderdaad: ik heb hem doorverwezen naar het Sociaal Huis van de stad Genk voor een pensioenaanvraag. Nu is het enkel wachten op de beslissing van Rome. En daar blĳ� het niet bĳ. Silvano: Nee, zeker niet. Als het lente wordt en de vogels broeden op hun ei, legt de overheid naar goede gewoonte een belastingbrief in de bus. Heel wat Italiaanse gepensioneerden en soms ook andere mensen hebben problemen om die in te vullen en dan springen ze even binnen.


Je doet je werk ook niet alleen. Silvano: Ik word inderdaad geflankeerd door Robert Beerten, die me vooral bĳstaat wanneer er vragen binnenkomen over beroepsziekte. Een geëngageerd iemand als jĳ hee� waarschĳnlĳk een missie in zĳn leven. Waarom is jouw dienstbetoon noodzakelĳk voor de Italiaanse gemeenschap? Silvano: Even zeggen: ik help niet alleen Italiaanse mensen, maar iedereen die zich bĳ ons aandient. Maar zoals je zegt, beschouw ik mĳn engagement als een opdracht in het leven. Dankzĳ mĳn ervaring als bediende in de sociale sector kan ik mensen die minder afweten van bepaalde sociale aangelegenheden een handje helpen. Toen ik in België aankwam, bleef ik aanvankelĳk met wat Italiaanse vrienden op een eiland zi�en. Maar gaandeweg voelde ik de noodzaak om me te integreren en een sociaal engagement aan te gaan. Mĳn aandacht ging daarbĳ uit naar de hele maatschappĳ. Ik ben dus van mĳn eiland afgestapt en aangemeerd in de diverse Genkse samenleving. Toch ben ik trouw gebleven aan mĳn roots en heb ik Casa Papa Giovanni opgericht, met de bedoeling mĳn opgedane ervaringen door te geven aan Italiaanse en andere nieuwkomers. Tot de dag van vandaag neem ik het lot van die mensen ter harte en wil ik hen enthousiasmeren om met een open geest naar onze soms best ingewikkelde maatschappĳ te kĳken en er met volle overtuiging deel van uit te maken. 15

N�� C�� W�� Commissie Internationaal Ouderenbeleid Kristel Wĳshof, secretaris Tĳdens de afgelopen bĳeenkomsten (september en november) van de Commissie Internationaal Ouderenbeleid werd uitgebreid aandacht besteed aan de voorbereiding van het Belgisch voorzi�erschap en het Europees Jaar inzake Armoedebestrĳding en Sociale inclusie. Vanaf 1 juli 2010 is België de voorzi�er van de Raad van de Europese Unie. Er werd nagegaan in welke mate België zich hier als voorloper in de strĳd tegen armoede wenst te profileren, meer bepaald naar ouderen toe, vermits zĳ een hoger risico kennen om in de armoede terecht te komen. Gezien de belangrĳke impact van het Europees beleid op het leven van ouderen in de huidige Europese samenleving, wenst de Vlaamse Ouderenraad een aantal beleidsprioriteiten naar voren te schuiven. In de commissie werd afgesproken om naar aanleiding hiervan een prioriteitennota aan te maken die aan de beleidsmakers zal worden overgemaakt. Meer informatie m.b.t. het eigenlĳke programma kan gevonden worden op www.armoedebestrĳding.be. Naar aanleiding van de samenwerking met AGE en het naderend Belgisch voorzi�erschap, werd ook een samenkomst met AnneSophie Parent, directeur van het Europees Ouderenoverlegplatform AGE, georganiseerd. Volgende punten werden daarbĳ behandeld: output van de deelname van AGE aan het overleg met de ministers van sociale zaken en pensioenen, de participatiekansen van ouderen in de verschillende lidstaten. Daarbĳ werd opgemerkt dat een vergelĳking tussen landen het mogelĳk zou maken om van elkaars aanpak te leren. Op dit moment is er al sprake van beperkte uitwisseling tussen verschillende Europese organisaties, ondermeer binnen AGE, maar dit zou verder verruimd moeten worden. Er werd nagegaan hoe AGE de verschillende organisaties beter kan voorzien van informatie. En ook werd een nieuwe expertengroep ‘Inkomen en economische posities’ binnen de schoot van AGE aangekondigd. Vanuit de commissie werd er geprobeerd om zoveel mogelĳk in te pikken op internationaal georiënteerde activiteiten, zoals bv. dag van de Intergenerationele solidariteit, consultatierondes

16

inzake het Europees Voorzi�erschap, vragenlĳsten inzake inkomen, participatie, effect van de financieel economische crisis, … Tengevolge van het beleidsplan werd gevraagd om een korte balans van het afgelopen werkjaar op te maken. De commissie wenst in de toekomst de tweeledigheid van haar opdracht sterker te benadrukken. De commissieleden formuleerden volgende kernopdrachten: enerzĳds het Europees beleid opvolgen, aandacht hebben voor het intergenerationele in een globale context en op de Europese agenda wegen en anderzĳds een draagvlak bĳ (Vlaamse) ouderen creëren door bĳkomend te communiceren over thema’s die ouderen aanbelangen en waar Europa (hetzĳ de globale internationale context) een rol speelt, bv. hospitalisatieverzekering.

Verdrag werking

van

Lissabon

in

Het Verdrag van Lissabon is op 1 december 2009 in werking getreden. Het Verdrag zorgt voor een hele reeks veranderingen. Zo krĳgt het Europees Parlement meer invloed op wetgeving, begroting en internationale overeenkomsten en is er een grotere rol weggelegd voor de nationale parlementen. Ook de burgers van Europa krĳgen een krachtigere stem. Via het nieuwe recht van burgerinitiatief kunnen burgers oproepen tot nieuwe beleidsvoorstellen als tenminste één miljoen mensen uit een aantal lidstaten daarom vraagt. Meer informatie: www.europa.eu/lisbon_treaty/ glance/index_nl.htm

Website voor het Europees Jaar 2010 tegen armoede en sociale uitsluiting De Europese Commissie lanceerde de website van het Europees Jaar 2010. Op de website www.2010againstpoverty.eu vind je meer informatie over nationale en Europese ontwikkelingen, interessante feiten en belangrĳke cĳfergegevens, een kalender met initiatieven en kan je je registreren voor de nieuwsbrief. ACTUEEL-Informatieblad

Commissie Mobiliteit Bart Beernaert, stafmedewerker Op 1 december 2009 ging de laatste bĳeenkomst van de commissie Mobiliteit door. Het eerste punt op de agenda was een verslag over het Westhoekonderhoud met de NMBS. Dit resulteerde in een aantal belangrĳke punten die in de toekomst nog steeds dienen opgevolgd te worden: de toegankelĳkheid van het openbaar vervoer: voor het verhogen van de perrons blĳ� het wachten tot het lĳstje van stations afgewerkt raakt het vertrekuur van het NMBS-seniorenbiljet de dubbele treinrĳtuigen: het blĳ� wachten op de bestelling en de levering ervan de verkoop van internationale treinbilje�en: dit is niet langer mogelĳk in kleine stations (met minder dan 250.000 euro omzet), de internationale bilje�en moeten tĳdig besteld worden een rechtstreekse trein van Ieper naar Brugge: ondanks vroegere belo�en komt deze verbinding er niet de uitvoering van het Neptunusplan van De Lĳn: ook dit verloopt niet naar behoren, aangezien de focus voornamelĳk op stedelĳk verkeer ligt de gekozen route van de bussen Vervolgens kwam Jan Scherpereel aan de hand van een powerpointpresentatie uitleg geven over de verkeerslessen die vanuit OKRA georganiseerd worden. Concreet gaat het om vier verkeerslessen die specifiek op ouderen gericht zĳn: in les 1 gaat het over de hiërarchie van de wegcode voor de twee soorten weggebruikers die de wegcode kent: voetgangers en bestuurders les 2 focust op de zachte weggebruiker en zĳn plaats op de weg les 3 behandelt onder andere de verplichte documenten aan boord van de auto les 4 gaat over defensief rĳgedrag en maakt tĳd voor de vele vragen uit de voorbĳe sessies Deelnemers die de vier lessen volgen, krĳgen een a�est. Er wordt nu voor geĳverd om dat a�est een zekere waarde mee te geven.


Aangezien het de laatste vergadering van deze commissie Mobiliteit in de huidige samenstelling was, moest ook deze commissie een evaluatie opstellen. De thema’s die in de commissie Mobiliteit aan bod kwamen, worden in 2010 door de nieuwe commissie Wonen, Mobiliteit en Veiligheid behandeld.

Activiteitengids ‘Verenigingen voor Verkeersveiligheid’ Het onderzoek dat ‘de Verenigde Verenigingen’ voerde naar de relatie tussen verenigingen en verkeersveiligheid, leverde een grote hoeveelheid ideeën, projecten, partners en methodieken op. Alles is gebundeld in een inspirerende activiteitengids (mèt gadget), om je te overtuigen ook in je eigen vereniging aandacht te hebben voor verkeersveiligheid (bĳ de organisatie van activiteiten, vorming, enz.) Een gratis gids – ook voor je leden of afdelingen! Deze gids kun je bestellen op het nummer 02 246 37 69 of via e-mail ([email protected]). Je kan de activiteitengids ook downloaden op www.vlaamse-ouderenraad.be. 17

Werkgroep Multicultureel Samenleven Bart Beernaert, stafmedewerker Het voorbĳe jaar hee� de Werkgroep Multicultureel Samenleven aan een advies inzake de zorg voor ouderen van vreemde herkomst gewerkt. Na raadpleging van de lidorganisaties werd dit advies door de Algemene Vergadering van woensdag 16 december 2009 goedgekeurd. In het advies ‘Zorg voor ouderen van vreemde herkomst’ wordt de nodige aandacht gevraagd voor de huidige én de toekomstige zorgnoden en -behoe�en van alle ouderen, inclusief de noden van ouderen van vreemde herkomst. Alle ouderen hebben recht op een kwaliteitsvolle zorgverlening. Zowel de Europese en federale als de Vlaamse, provinciale en lokale overheden kunnen daarin een belangrĳke rol spelen. De verschillende overheden kunnen de reële noden erkennen, het debat openen inzake omgaan met diversiteit en diensten en voorzieningen stimuleren om zelf initiatief te nemen om een kwalitatief gepast aanbod te ontwikkelen. Er werden tien aanbevelingen voor een kwalitatief en intercultureel zorgbeleid geformuleerd: 1. 2. 3. 4. 5.

6.

7. 8.

18

er dient een integraal en inclusief zorgaanbod gegarandeerd te worden dat iedere oudere kwaliteitsvolle maatzorg biedt mantelzorg, informele en thuiszorg moeten erkend, gewaardeerd en ondersteund worden de toegankelĳkheid en de betaalbaarheid van de zorg moeten bevorderd worden de negatieve beeldvorming van professionele diensten dient aangepakt te worden de tewerkstelling van personen van vreemde herkomst in zorgberoepen moet worden verhoogd en binnen de opleidingen dient aandacht uit te gaan naar de ontwikkeling van interculturele competenties bĳ (toekomstige) zorgverleners een aangepast, laagdrempelig aanbod cursussen Nederlands als tweede taal voor ouderen van vreemde herkomst dient voorzien te worden er is nood aan ruimte om de eigen identiteit, cultuur, religie en/of levensbeschouwelĳke overtuiging te beleven het is belangrĳk om op elk bestuursniveau een diversiteitsbeleid te ontwikkelen en de toegang tot de sociale grondrechten te garanderen

9.

op elk aangewezen bestuursniveau dienen overleg en communicatie met erkende vertegenwoordigers georganiseerd te worden 10. er is nood aan een erkend coördinatieen expertisecentrum dat instaat voor de systematische bundeling en de overdracht van de bestaande knowhow en de utwisseling van goede praktĳken Een beleid dat migratie enkel vanuit een economische invalshoek bekĳkt, hee� geen aandacht voor de maatschappelĳke en individuele noden van ouderen van vreemde herkomst. Elk beleid, zowel op Europees, nationaal, provinciaal of lokaal niveau als op het niveau van welzĳnsen zorgvoorzieningen, dient daarom uit te gaan van een langetermĳnvisie. Die langetermĳnvisie moet bogen op het principe van gelĳke kansen voor iedereen met inachtneming van de in België geldende we�en en regels. Inclusie, participatie aan de samenleving en de visie dat iedere mens, en dus ook iedere oudere - met respect voor zĳn of haar eigenheid - recht hee� op een waardig bestaan, staan hierbĳ centraal. De huidige én toekomstige noden van ouderen (van vreemde herkomst) krĳgen daardoor de nodige aandacht, zowel op het gebied van sociale integratie, inkomen, huisvesting, gezondheid en (langdurige) zorg. Het volledige advies vindt u terug op de website van de Vlaamse Ouderenraad onder ‘Adviezen en standpunten’.

Participatiewiki Met het lanceren van het kennisplatform Participatiewiki willen De Wakkere Burger, Sociumi en de Stichting Lodewĳk de Raet een impuls geven aan de spreiding van kennis, feiten en visies over participatie. Op de Participatiewiki vindt u informatie over: adviesraden, beleidsparticipatie, burgerschap, vrĳwilligerswerk, … Verschillende organisaties hebben zich reeds geëngageerd om op regelmatige tĳdstippen nieuwe artikels toe te voegen en bestaande artikels aan te vullen. Indien u wenst mee te werken aan de Participatiewiki kunt u zich registreren. Hoe dit concreet in zĳn werk gaat vindt u op www.participatiewiki.org. ACTUEEL-Informatieblad

Werkgroep Onderwĳs, Vorming en Cultuur Op 21 december hield de werkgroep zĳn afsluitende bĳeenkomst. Dat was de twintigste vergadering. U zal zich herinneren dat de werkgroep heel erg opgetogen was over het feit dat in het Vlaams Regeerakkoord deze keer wel uitdrukkelĳk aandacht is geschonken aan het levenslange en levensbrede leren van ouderen. Deze waardering werd ook uitgesproken in een brief van de Vlaamse Ouderenraad aan de heer Kris Peeters, minister-president. In zĳn antwoord zei deze toe dat wĳ op zĳn steun kunnen rekenen bĳ de implementatie ervan en op voorafgaand overleg met de ouderen en hun organisaties. Ondertussen werden door de onderscheiden ministers hun beleidsplannen voor de periode 2009-2014 aan het parlement voorgelegd. Tĳdens de vergadering van de werkgroep in november werd er uitvoerig van gedachten gewisseld over het beleidsplan ‘Cultuur’ van minister Joke Schauvliege en het beleidsplan ‘Onderwĳs’ van minister Pascal Smet. Hierbĳ werden een aantal bedenkingen geformuleerd, met de bedoeling deze aan de overheid te bezorgen. De werkgroep werd echter op snelheid gepakt. De Vlaamse Ouderenraad ontving immers een uitnodiging van mevrouw Gerda Van der Plas, adjunct-kabinetschef van de minister van Cultuur, voor een onderhoud over het cultuurbeleid voor ouderen. Dit vond plaats op 9 december met een aantal leden van het Dagelĳks Bestuur, de directeur van de Vlaamse Ouderenraad en de voorzi�er van de werkgroep. Het werd een constructief gesprek met onder meer de toezegging verder betrokken te worden bĳ de invulling van het beleid. Tĳdens dit onderhoud kon dankbaar gebruik worden gemaakt van de bedenkingen die in de novembervergadering van de werkgroep bĳ de beleidsnota van de minister waren geformuleerd. Deze betroffen ondermeer de aandacht die zal geschonken worden aan de competentieverwerving en -waardering, ook van ouderen. Hierbĳ werd meegedeeld dat er binnen de Vlaamse Ouderenraad aan een document


wordt gewerkt over de verdere ontwikkeling van de oudereneducatie en dat er hierover al een workshop plaatsvond. Als bĳzonder relevant voor de ouderen werd ook het belang aangemerkt dat in de beleidsnota aan de inclusiegedachte wordt besteed en aan het belang van het verenigingsleven op dit terrein. In de beleidsnota van de minister is voorts het organiseren van een breed ‘Cultuurforum’ in het vooruitzicht gesteld. De kabinetsmedewerker vond het vanzelfsprekend dat er in dat kader ook zou gewerkt worden aan een onderliggende visie op de plaats en de betekenis van cultuur en cultuurbeleid in een vergrĳzende samenleving. Zĳ zou het nodige doen opdat de Vlaamse Ouderenraad hierbĳ van meet af aan zou betrokken worden. Verder werd er aangedrongen om bĳ de evaluatie van het beleid inzake cultuurparticipatie de grote groep ‘kanszwakke ouderen’ niet te vergeten. Zoals van de minister van cultuur mag worden verwacht, wil deze extra aandacht schenken en steun geven aan het ‘vrĳwilligerswerk’. Dit onder meer in het kader van 2011, het Europees Jaar van de vrĳwilliger. Als ouderen hebben wĳ opnieuw gewezen op de belangrĳke rol die ouderen op dit terrein spelen en dat ‘vrĳwillige inzet’ in een perspectief van ‘activering’ veel breder is dan ‘vrĳwilligerswerk’. Daarnaast is gewezen op het grote belang voor ouderen aan het lokale cultuurbeleid. De minister wil het plaatselĳke cultuurbeleid en gemeentelĳke cultuurbeleidsplannen in de komende jaren meer van nabĳ bekĳken. Voorts is vanuit de Vlaamse Ouderenraad het belang onderstreept van SOCIUS, als Vlaams steunpunt voor het sociaal-cultureel werk. Gevraagd is dat deze organisatie uitdrukkelĳk de opdracht zou krĳgen - en ook de middelen om als trekker te functioneren bĳ het uitbouwen van de oudereneducatie en bĳ het betrekken van ouderen bĳ Europese projecten. In verband met de digitale gele�erdheid is gepleit voor bĳzondere aandacht voor allerlei ontwikkelingen die de toegankelĳkheid van het culturele gebeuren voor ouderen eerder belemmeren dan bevorderen. Tenslo�e is ook gepleit voor een goede wederzĳdse afstemming van het cultuuren welzĳnsbeleid.

19

Commissie Zorg en Wonen Al even uitvoerig zĳn er bedenkingen geformuleerd bĳ de beleidsnota van de minister van Onderwĳs, coördinerend minister voor het beleid inzake levenslang leren (LLL). Tot hier toe zĳn er nog geen contacten geweest met de overheid. De eerste bedenking van de werkgroep sluit uiteraard aan bĳ de passage in het regeerakkoord over de plaats van ouderen in het levenslange en levensbrede leren. Opmerkelĳk in de beleidsnota van de minister is dat gewezen wordt op het Ma�heuseffect waarbĳ degenen die al het meest van onderwĳs en vorming konden genieten het meest gebruik maken van het aanbod aan LLL en degenen die het minst kans kregen, (waaronder veel ouderen) het minst. Ouderen moeten zaken kunnen leren die niet direct verband houden met het arbeidsproces en in het bĳzonder moeten ze datgene kunnen leren wat ze in staat stelt gebruik te maken van de informatietechnologie; zo staat in de beleidsnota. Over de rol van het onderwĳsaanbod in dat perspectief wordt eigenlĳk niets gezegd. Toch is datgene wat over aanbod voor volwassenen wordt gesteld niet zonder betekenis voor ouderen. Men wil de participatie in het algemeen stimuleren en drempels verlagen. Daarbĳ denkt men ook aan het afstandsonderwĳs. Ook wil men bekĳken of er op het terrein van het volwassenenonderwĳs extra maatregelen moeten getroffen worden voor bepaalde doelgroepen. Erg belangrĳk is de vaststelling in de nota dat de kloof tussen hoger en lager opgeleiden zich op een pĳnlĳke manier laat voelen in het maatschappelĳk isolement van mensen die over onvoldoende gele�erdheid en ICTvaardigheden beschikken. Bĳ de herziening van het ‘strategisch plan gele�erdheid’ zal dat een aandachtspunt worden. Ouderen worden in dat kader helaas niet expliciet genoemd. In onze nota ‘Oudereneducatie’ wordt dit punt wel vermeld als een wezenlĳk onderdeel van de ‘basisvorming voor ouderen’. Voorts wil de minister samen met de andere bevoegde collega’s de studiefinanciering bekĳken. Aansluitend bĳ eerdere adviezen van de Vlaamse Ouderenraad hopen wĳ dat men in dat kader ook de financiële toegankelĳkheid voor ouderen van het educatieve aanbod mee zal bekĳken.

20

Wat de opleidingen betre� voor het werken met ouderen stelt de minister dat het aanbod moet afgestemd en zo nodig uitgebreid worden om tegemoet te komen aan de vragen uit de zorg- en gezondheidssector. Bovendien wil hĳ, om een nieuwe instroom in de social profitsector te realiseren, het onderwĳs- en opleidingsaanbod innoveren en investeren in vraaggerichte ontwikkeling van opleidingen. Dit kan alleen maar worden toegejuicht. Aansluitend hierbĳ vragen wĳ naar onderzoek waarbĳ het opleidingsaanbod dat relevant is voor het werken met ouderen, zowel in de zorgsector als in het algemeen, wordt geïnventariseerd en geanalyseerd op zĳn sterktes en zwaktes. Dit moet het fundament bieden voor een vooruitziend opleidingsbeleid. De minister wil een beleid ontwikkelen dat ‘brede scholen’ aanmoedigt. ‘Een brede school is een actief netwerk van organisaties uit verschillende sectoren rondom een of meer scholen die een bondgenootschap vormen voor een gemeenschappelĳk doel: de brede ontwikkeling van kinderen en jongeren, op school en in de vrĳe tĳd. Een brede school is ingebed in de buurt en in het sociaaleconomisch weefsel en werkt van daaruit nauw samen met de samenleving, het verenigingsleven, de bedrĳven, de social profit en de overheidsinstellingen. Voor de werkgroep ligt het voor de hand dat ouderen en hun organisaties hierbĳ betrokken worden. Hetzelfde geldt voor wat de minister ‘lokaal flankerend onderwĳsbeleid’ noemt met ‘lokale onderwĳsplannen’. Zeker op het lokale niveau moet het leren en blĳven leren van ouderen de aandacht krĳgen die het verdient. Bĳ de op til zĳnde hervorming van het deeltĳds kunstonderwĳs (DKO) kunnen wĳ niet veel meer dan wĳzen op de participatie van ouderen aan het DKO en de betekenis ervan voor het ondersteunen van de amateuristische kunstbeoefening en de betrokkenheid bĳ het artistieke gebeuren. Met een nota over de eindtermen voor het onderwĳs hee� de Vlaamse Ouderenraad in het verleden bewust een inbreng willen doen in het maatschappelĳk debat over dit onderwerp. Hierbĳ is uitdrukkelĳk aandacht gevraagd voor het voorbereiden van kinderen en jongeren op het leven en samenleven in een vergrĳzende


Huib Hinnekint, voorzi�er samenleving in solidariteit tussen de generaties. Inmiddels is dit standpunt aan de nieuwe regering bezorgd. Tenslo�e hee� de Vlaamse Ouderenraad een duidelĳke visie op de relatie levenslang leren en tewerkstelling. Het versterken van het levenslange en levensbrede leren ziet het als een centrale he�oom binnen het activeringsbeleid. Personen die op latere lee�ĳd zouden willen blĳven werken moeten alle kansen krĳgen, en liefst zo vroeg mogelĳk in hun loopbaan, om hiervoor het nodige te leren. Het aanbod mag op dit terrein niet beperkt worden tot wat nodig is voor het doelmatig functioneren binnen het arbeidsbestel, maar zou mede gericht moeten zĳn op het maatschappelĳk functioneren in het algemeen. Wĳ durven verwachten dat deze visie wordt meegenomen in het in het vooruitzicht gestelde overleg met de minister(s) en de departementen bevoegd voor het tewerkstellingsbeleid. Tenslo�e is door de werkgroep tĳdens de beide bĳeenkomsten teruggekeken op de werking 20062009. Men kon alleen maar vaststellen dat er tĳdens die twintig bĳeenkomsten een hele weg is afgelegd. Gestart als werkgroep Onderwĳs en Vorming is vooral aan deze materie veel aandacht geschonken. Pas later werd ‘cultuur’ hier aan toegevoegd. Als voornaamste resultaat van deze werking wordt het feit gezien dat het leren van ouderen uitdrukkelĳk op de agenda is gekomen van de nieuwe regering en dat niet alleen in het perspectief van tewerkstelling, maar met het oog op het maatschappelĳk functioneren in het algemeen. Wat de manier van werken betre�, is het een goede benadering gebleken systematisch in te spelen op de beleidsnota’s en beleidsbrieven van de bevoegde ministers. De werkgroep hoopt op een sterkere betrokkenheid van de lidorganisaties in de toekomst. Met een relatief klein aantal leden van de werkgroep is hard gewerkt, en niet zonder succes. Door middel van een uitvoerig verslag zal de ervaring van de werkgroep aan zĳn opvolger worden doorgegeven.

Woonzorgdecreet in werking sinds 1 januari 2010 Het woonzorgdecreet is samen met zĳn uitvoeringsbesluiten in werking sinds Nieuwjaar. Dit brengt veranderingen mee in het zorglandschap. Rusthuizen en RVT’s krĳgen de gemeenschappelĳke naam ‘woonzorgcentra’. Centra voor herstelverblĳf en diensten voor gastopvang worden opgericht. De minimumlee�ĳd voor woonzorgcentra, centra voor kortverblĳf en dagverzorgingscentra wordt opgetrokken naar 65 jaar, maar uitzonderingen blĳven mogelĳk. Voor alle voorzieningen geldt een erkenningplicht. De aanvullende thuiszorg wordt geïntegreerd binnen de diensten voor gezinszorg. Er zĳn wĳzigen in de opdrachten van de lokale en de regionale dienstencentra. De teams voor thuisverpleging worden omgevormd tot diensten voor thuisverpleging. … Raadpleeg de regelgeving om alles te weten te komen wat er verandert. Voor de totale in werking treding van het decreet zĳn nog meer uitvoeringsbesluiten in de maak. Meer informatie over de regelgeving vind je op: www.zorg-en-gezondheid.be/ woonzorgdecreet_thuiszorg.aspx www.zorg-en-gezondheid.be/ouderenzorg_ onder_woonzorgdecreet.aspx

Wachtdienst tandartsen - centraal oproepnummer Helse tandpĳn als de tandarts vrĳaf hee�. Sinds Nieuwjaar 2010 kan je ook dan terecht bĳ een tandarts. Via het centrale nummer 0903 39969 word je doorverbonden met de dichtstbĳzĳnde tandarts van wacht. De wachtdienst Algemeen Tandarts is in heel Vlaanderen bereikbaar tĳdens het weekend en op we�elĳke feestdagen tussen 9.00 en 18.00 uur. De oproep kost 1,5 euro per minuut.


21

Een Daisy-boek, dat spreekt voor zich! Voor 2 % van de bevolking is lezen niet zo vanzelfsprekend. In woonzorgcentra, verzorgingsinstellingen of gewoon thuis zĳn ouderen vaak genoodzaakt het lezen op te geven. Omdat hun ogen niet meer mee willen of omdat ze nog moeilĳk een boek kunnen vasthouden. Met z’n allen worden we alsmaar ouder waardoor deze groep steeds groter wordt. Maar ook voor ouderen met een leesbeperking is cultuurparticipatie een recht. En hun tĳdsbesteding of leesplezier zelfs nog meer van belang dan voor anderen. De Vlaamse overheid investeerde in 2009 in hulpmiddelen en een campagne om lezen voor ouderen mogelĳk te maken. Want iederéén kan lezen!

Daisy ontroert je!

Daisy doet je lachen!

Daisy bezorgt je rillingen!

Daisy verbaast je!

Een luisterboek, dat spreekt voor zich!




Ouderencampagne Op 26 januari 2009 lanceerden de Vlaamse overheid (Agentschap Sociaal-cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen) en Luisterpuntbibliotheek samen een ouderencampagne voor luisterlezen. In de praktĳk werd Mie Moerenhout (Vlaamse Ouderenraad) er van het eerste uur bĳ betrokken. Ze gaf emmers goede raad en bracht Luisterpunt en de Vlaamse overheid samen met de koepelorganisaties van woonzorgcentra en lokale dienstencentra. Het begin van een mooi verhaal… Daisy*-spelers Álle woonzorgcentra, lokale dienstencentra, kortverblĳfcentra en dagverzorgingscentra kregen van de Vlaamse overheid een Daisyspeler. In totaal werden een duizendtal Daisy-spelers verdeeld. Met zo’n speler kan je de 15 000 luisterboeken, die Luisterpunt in Daisy-formaat gratis uitleent, beluisteren. Dit zĳn boeken die in een studio werden voorgelezen en op cd-rom werden gezet, speciaal voor personen met een leesbeperking. 22

Zorgvoorzieningen die graag een tweede toestel wilden omdat ze veel geïnteresseerde lezers huisvesten of omdat ze op verschillende locaties werken of met verschillende afdelingen, kregen gratis een tweede toestel toegestuurd. Ook diensten Geriatrie en Palliatieve Zorgen van ziekenhuizen die via de media of mondaan-mond-reclame met deze ouderencampagne kennismaakten en ook graag een Daisy-speler verkregen, kregen er eentje op eenvoudig verzoek. Affiches, folders en handleidingen Speciaal voor deze ouderencampagne werden vier mooie foto’s gemaakt van mensen die trachten te verbeelden wat boeken kunnen teweegbrengen: je doen lachen, je ontroeren, je verbazen en je rillingen bezorgen. De foto’s komen terug in vier affiches, een folder die meer informatie gee� over Daisy-boeken en Luisterpunt (de Vlaamse openbare bibliotheek voor personen met een leesbeperking, waar je gratis Daisy-boeken kan lenen), en een brochure voor ergotherapeuten, medewerkers van animatiediensten en vrĳwilligers die in zorgvoorzieningen aan de slag gaan met boeken ACTUEEL-Informatieblad

Want Daisy brengt spanning en ontspanning in je leven ...

en Daisy-boeken. Daarnaast maakten we ook een Daisy-bĳsluiter, een snel-met-de-Daisy-speleraan-de-slag-gids. Deze materialen werden bezorgd aan alle adressen die een Daisy-speler hadden ontvangen, aan alle bibliotheken, aan Zorgbib, OKRA, SPlus, mutualiteiten, opticiens, …

Boeken Alle zorgvoorzieningen kunnen een bruikleencollectie Daisy-boeken aanvragen, dit is een voorraad van bĳvoorbeeld 50 of 100 titels (zoveel als gewenst) die zolang in het woonzorgcentrum mogen blĳven als nodig. Het woonzorgcentrum kan de boeken kiezen, of ze kan Luisterpunt de boeken laten kiezen.

Mediacampagne Verspreid over Vlaanderen verschenen in tientallen tĳdschri�en, ledenbladen, dagbladen en gemeentelĳke infobladen artikels over deze ouderencampagne. Speciaal voor radio 2 werd een radiospot gemaakt die in de loop van februari 2009 werd uitgezonden (www. luisterpuntbibliotheek.be/nl/actueel/nieuws/ een-luisterboek-dat-spreekt-voort-zich-ook-opradio-2). Vĳf luisterzuilen stonden (en staan) ter beschikking van woonzorgcentra, lokale dienstencentra en bibliotheken om de campagne en het luisterlezen in de kĳker te ze�en.

Luisterpunt houdt hierbĳ rekening met de wensen van de bewoners. En er is echt voor elk wat wils: lange en korte verhalen, van Konsalik tot Aspe, humor, historische romans, informatieve boeken, … Natuurlĳk kunnen boeken worden gewisseld, of kunnen alle boeken van de favoriete auteurs worden aangevraagd. De woonzorgcentra kunnen ook samenwerken met Zorgbib-Rode Kruis of met de plaatselĳke bibliotheek. Zorgbib hee� ook een grote bruikleencollectie Daisy-boeken, en ongeveer drie vierde van de plaatselĳke bibliotheken bouwt een Daisy-werking uit.

Workshops Luisterpunt hee� het afgelopen jaar workshops georganiseerd voor deze ergotherapeuten, medewerkers van animatiediensten en vrĳwilligers die in zorgvoorzieningen aan de slag gaan met boeken en Daisy-boeken. In de workshops schonken we aandacht aan Luisterpunt (werking van de bib, dienstverlening, collectie, Daisy en Daisy-boeken en -tĳdschri�en), de opzet van de campagne, uitleg over de Daisyspeler, de website en de online catalogus van Luisterpunt.

Cĳfers Bĳ de eerste verzending werden (afgerond) 1200 Daisy-spelers verspreid voor deze campagne. Tot nu werden ongeveer 200 extra spelers aangevraagd en opgestuurd. Aanvragen komen nog steeds met mondjesmaat binnen. In totaal werden, verspreid over de verschillende zorgregio’s, 33 workshops georganiseerd. Deze vonden plaats in woonzorgcentra en lokale dienstencentra, met uitzondering van 5 workshops die we in bibliotheken hebben georganiseerd. Met deze workshops bereikten


23

Saskia Boets, coördinator communicatie en promotie Luisterpunt we 500 ergotherapeuten, medewerkers van animatiediensten en vrĳwilligers van ZorgbibRode Kruis en van enkele ouderenverenigingen. Dit is gelĳk aan een gemiddelde van 15 deelnemers per workshop. Eind 2009 hee� Luisterpunt 254 bruikleencollecties verspreid in woonzorgcentra en lokale dienstencentra. Meestal telt een bruikleencollectie 100 boeken, maar het kunnen er ook 20 of 50 zĳn. Omgerekend hee� Luisterpunt 25 194 Daisy-boeken verzonden naar woonzorgcentra en lokale dienstencentra. Bovendien hee� Luisterpunt 5 luisterzuilen laten maken. Deze worden meestal voor een maand uitgeleend. 23 bibliotheken en 4 woonzorgcentra en lokale dienstencentra leenden een luisterzuil. De zuil pronkte daarnaast op 6 activiteiten van Luisterpunt zelf. En nu … Het verhaal is zeker niet af. We willen de campagne in de loop van dit jaar evalueren, bekĳken wat we nog meer kunnen doen, en hoe we de zorgvoorzieningen nog meer en nog beter kunnen helpen! Daarnaast stellen we op dit ogenblik welkomstinformatiepakket samen nieuwe lezers met informatie over Daisy, boekencollectie en de dienstverlening

een voor onze van

onze bib. Thuiswonende ouderen zullen de mogelĳkheid krĳgen om bĳ dit pakket gedurende enkele maanden een Daisy-speler te lenen, zodat ze er niet onmiddellĳk eentje moeten kopen maar eerst kunnen uitproberen. Meer weten? www.luisterpuntbibliotheek.be 070 246 070 [email protected] Of informeer in je bibliotheek.

* Daisy staat voor Digital Accessible Information System. Dit is de wereldwĳde standaard voor luisterboeken voor personen met een leesbeperking. Daisy-luisterboeken beva�en twee structuren, een mp3-structuur waardoor de meeste boeken op één cdrom passen (tot 22 uren speelduur op één cd-rom) en een Daisy-structuur die het mogelĳk maakt een Daisyboek te gebruiken zoals een gewoon boek, wat een groot voordeel is tegenover het gewone luisterboek (audiocasse�e). Dankzĳ die structuur kun je niet alleen door het boek bladeren, stukken opnieuw beluisteren of vooruit lezen, je kunt ook pauzes inlassen, bladwĳzers plaatsen en je favoriete passages herlezen, de snelheid van het voorlezen regelen, ergens stoppen met lezen en automatisch herbeginnen op die plaats.

Veilig vrĳwilligerswerk. Beter omgaan met risico’s in het vrĳwilligerswerk In deze publicatie worden twee invalshoeken belicht. Vanuit het perspectief van de vrĳwilliger: waar let de organisatie best op om haar vrĳwilligers te beschermen? Vanuit het perspectief van de organisatie: welke risico’s loopt zĳ als ze vrĳwilligers inschakelt. In het boekje vind je geen zware theorieën: wel uit het leven gegrepen praktĳkvoorbeelden en tips. Het Vlaams Steunpunt Vrĳwilligerswerk vzw gee� elke deelnemer aan de studiedag ‘Veilig Vrĳwilligerswerk’ op 1 maart 2010 een exemplaar cadeau. Meer info over deze studiedag vind je op www.vlaamse-ouderenraad.be. Meer informatie Organisatie: Vlaams Steunpunt Vrĳwilligerswerk vzw en Uitgeverĳ Politeia E-mail: [email protected] Telefoon: 02 289 26 10 Prĳs in de winkel: 8 euro

24


OOK DE LAATSTE REIS WIL JE SAMEN BESPREKEN… OVER VROEGTIJDIGE PLANNING VAN JE ZORG. Nu al nadenken, spreken en beslissen over de zorg die u wil, mocht u ernstig ziek worden: dat is vroegtĳdige zorgplanning.

De Federatie Palliatieve Zorg start deze campagne om vroegtĳdige zorgplanning onder de aandacht te brengen van het brede publiek. U hoe� geen palliatieve patiënt te zĳn om tĳdig over de planning van uw toekomstige zorg na te denken. En we hopen dat nog vele gezonde en gelukkige jaren voor u liggen. Maar als u ongeneeslĳk ziek wordt en u kan niet goed meer uitdrukken wat u wil, is het belangrĳk dat uw zorgverstrekkers en omgeving weten welke zorg u wel of niet zou willen. De Federatie hee� samen met de netwerken palliatieve zorg een aantal hulpmiddelen ontwikkeld waaronder een flyer en de brochure ‘Ook de laatste reis wil je samen bespreken’. Zowel de flyer als de brochure vindt u bĳ deze editie van Actueel.

��

‘Vroegtĳdig’ betekent dat u dat doet voordat het echt nodig is. Dat is niet iets wat we spontaan doen: waarom zou u daar nu toch al mee bezig zĳn? En als u dat doet, zal men dan rekening houden met uw wensen? Waar kan u terecht als u vragen hee� over dit thema?

��

Al het materiaal rondom vroegtĳdige zorgplanning kunt u, samen met contactadressen in uw regio, downloaden op www.delaatstereis.be. U vindt er ook een rubriek ‘Vraag en antwoord’ waar u de meest gestelde vragen over vroegtĳdige zorgplanning beantwoord vindt, naast interessante links.


��

Meer informatie: Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw Paul Vanden Berghe directeur J. Vander Vekenstraat 158 1780 Wemmel Tel: 02 456 82 10 [email protected] www.delaatstereis.be

25

ONDERHANDELDE ZORG: BEWONERS EN FAMILIE

Meestal vindt er een uitgebreid opnamegesprek plaats met de sociale dienst, waarin niet alleen de lichamelĳke zorgnoden van de oudere persoon worden besproken. Er wordt in de mate van het mogelĳke ook een antwoord gezocht op de individuele voorkeuren en wensen van de oudere bewoner en zĳn familie. Dat kan gaan om het inrichten van de kamer, het al dan niet deelnemen aan activiteiten, de keuze van de maaltĳden, het afspreken over contacten met het huisdier, enzovoort.

© Dĳlehof Leuven

Bĳ opname, ziekte en ook bĳ een nakend overlĳden schenken de medewerkers in het rusthuis veel aandacht aan een goed contact met de bewoner en zĳn familie. Met het project ‘Onderhandelde Zorg’ stimuleren LUCAS en Caritas Vlaams-Brabant en Mechelen de woonzorgcentra om doorheen het gehele verblĳf in het rusthuis nog meer in te ze�en op participatie van bewoners en familie. Een methodiekengids is ontwikkeld en medewerkers konden oefenen en ervaringen uitwisselen tĳdens een eerste interactieve vormingsdag. In 2010 worden deze hulpmiddelen om te komen tot een goed partnerschap tussen personeel, bewoners en familie verder ingevoerd en toegepast in de zorg. De meeste ouderen denken liever niet aan een mogelĳke verhuis naar het rusthuis. Het achterlaten van je eigen thuis, het moeten samenleven met andere ouderen in een nieuwe omgeving… het is een stap die men zo lang mogelĳk uitstelt. Voor de familie is de opname een scharniermoment. Vaak hebben ze vele jaren zorg verleend en nu moeten ze veel verantwoordelĳkheden uit handen geven. In de rusthuizen – tegenwoordig worden ze woonzorgcentra genoemd omwille van hun aandacht voor goede zorgverlening én aangenaam wonen – beseffen medewerkers maar al te goed hoe ingrĳpend een opname is. Daarom verloopt de verhuis en de opname, ook al komt ze niet altĳd gepland, goed voorbereid.

26

Maar komen tot vraaggerichte zorg, gaat uiteraard verder dan een vlot onthaal en goede opvang bĳ het begin van het verblĳf in het woonzorgcentrum. Caritas Vlaams-Brabant en Mechelen wilde uitdrukkelĳk meer aandacht voor een goed partnerschap tussen personeel, bewoners en familie, doorheen het gehele verblĳf in het woonzorgcentrum. Dankzĳ het Curiaslegaat konden ze LUCAS, een centrum voor zorgonderzoek en consultancy van de KULeuven de opdracht geven hier op wetenschappelĳke wĳze werk van te maken. LUCAS inventariseerde en bundelde een aantal methodieken en hulpmiddelen waarmee medewerkers aan de slag kunnen om bewoners en familie meer stem te geven in het rusthuis. De methodieken zĳn niet lukraak gekozen. Ze zĳn uitgeprobeerd in het buitenland, wetenschappelĳk geëvalueerd of hebben in de praktĳk reeds hun waarde bewezen. Werken met levensverhalen, opmaken van een zorgleefplan, het familieberaad voor praktische zorgafspraken, helpen bĳ moeilĳk bezoek, opsporen van sluimerende conflicten, onderhandelen… zĳn enkele voorbeelden die werden uitgewerkt in een methodiekengids. Op vrĳdag 13 november 2009 kwamen 50 medewerkers uit de woonzorgcentra van Vlaams-Brabant samen om te proeven van enkele van deze methodieken van ‘Onderhandelde zorg’. Hoe kunnen we bewoners en familie optimaal leren kennen? Hoe stemmen we onze dienstverlening af op de gewoonten en wensen die ze hebben, rekening houdend met de eigen mogelĳkheden van de voorziening? Hoe merken we op wanneer een familielid of een bewoner


KRIJGEN NOG MEER EEN STEM IN HET RUSTHUIS

zich ontevreden voelt? Hoe brengen we een boodschap van slecht nieuws gepast over? De interactieve vormingsdag omva�e workshops en gedeelde leermomenten, die mee werden voorbereid en begeleid door vier medewerkers uit de woonzorgcentra. Hierdoor kon de theorie zo goed mogelĳk worden afgestemd op de problemen en hindernissen uit de dagelĳkse praktĳk. Eén van deze cotrainers is mevrouw Ilse Vanwĳnendaele, directrice van het woonzorgcentrum Annuntiaten Heverlee (uit Heverlee). “Tĳdens de voorbereiding en de vormingsdag voor ‘Onderhandelde Zorg’ is me opgevallen hoe bekommerd medewerkers inderdaad zĳn om het welbevinden van de bewoners. Ze investeren veel in het leggen van een goede relatie met de bewoner en familie. Voor heel wat medewerkers was de vormingsdag ook een bevestiging: we zĳn op de goede weg. Het kost misschien soms moeite, maar op lange termĳn loont het om van bĳ opname veel tĳd te spenderen aan het goed leren kennen van de bewoner en zĳn voorgeschiedenis.” Veel woonzorgcentra werken bĳvoorbeeld met zogenaamde aandachtspersonen. Dat betekent dat één medewerker zich aan de bewoner en familie voorstelt als centrale vertrouwensfiguur en zo de brug legt tussen de bewoner en familie en de vele medewerkers in het rusthuis. Als familie is het een geruststelling te weten dat men bĳ die aandachtspersoon terecht kan en dat er bĳ vragen ook gereageerd wordt. Karin Vandoorne, beleidsmedewerker van het woonzorgcentrum Dĳlehof uit Leuven en eveneens cotrainer op de vormingsdag pikt hierop in. “In Dĳlehof zĳn we recent gestart met een ‘woonzorgplanning’. In onze gesprekken en contacten met bewoner en familie peilen we naar de zorg- en woonvraag vandaag en morgen. Het durven spreken over morgen, over wat komen zal, neemt veel onnodige angsten en onzekerheden weg. De methodiekengids van LUCAS vormt hierop een welkome aanvulling, omdat het nieuwe inspiratie biedt en vooral oproept om niet alleen bĳ crisismomenten zoals ziekenhuisopname, ziekte of overlĳden met ACTUEEL-Informatieblad

de bewoner en familie samen te werken. Die aandacht voor de levensloop en de continuïteit van het leven vind ik wel belangrĳk.” Tĳdens de vormingsdag werd niet alleen geoefend in bĳvoorbeeld goede communicatie met ‘veeleisende familieleden’ of ‘timide bewoners’. De opzet van de dag was ook om medewerkers bewust te maken van het belang van ‘Onderhandelde Zorg’. Karin Vandoorne vervolgt: “Wat ik vooral apprecieer aan dit project ‘Onderhandelde Zorg’, is dat het een duwtje in de rug biedt om nog proactiever te werken aan participatie van bewoners en familie. Nog te vaak blĳven we wachten, durven we niet op de familie toe te stappen en gewoon te vragen hoe het gaat. Onlangs stuurde ik een foto van mevrouw Opdebeeck, genomen tĳdens onze filmweek, naar haar dochter die in het buitenland woont. Die dochter was me bĳzonder dankbaar, ze wist meteen dat moeder het goed stelt. Een kleine moeite misschien, maar dit komt alle partĳen ten goede. Moeder is tevreden, dochter is gerust en ik als medewerker krĳg het vertrouwen van beide. Het vergt vooral een mentale klik. Je durven verplaatsen in hoe het moet zĳn om als echtgenoot, dochter of zoon hier op bezoek te komen.” Familieleden en ouderen zelf worden inderdaad alsmaar mondiger, maar dat hoe� geen bedreiging te zĳn. Bewoners en familie hebben een schat aan levenservaring en dragen ook veel eigen deskundigheid mee. Hiervoor erkenning bieden, en zelf de hand reiken, doet het vertrouwen sneller groeien en legt de basis voor een goede verdere samenwerking. Op die manier wordt het ook makkelĳker om grenzen te bespreken. Wonen in het rusthuis of woonzorgcentrum kan immers niet hetzelfde zĳn als thuis en compromissen zullen altĳd nodig zĳn. Een laatste belangrĳk aspect aan ‘Onderhandelde Zorg’ (naast de levensloopgerichte benadering, het proactief en vraaggericht werken) is het methodisch werken. LUCAS zet de woonzorgcentra ertoe aan om met de methodiekengids aan de slag te gaan in een leerproces. Bewoners en familie meer stem geven in het rusthuis gebeurt niet éénmalig tĳdens 27

Nele Spruy�e (en Iris De Coster, Anja Declercq & Chantal Van Audenhove) een grote tevredenheidsmeting bĳvoorbeeld. Regelmatig evalueren en bĳsturen is nodig. Durven kritisch kĳken en leren uit fouten helpt te komen tot verbeteringen. ‘Onderhandelde Zorg’ verwĳst daarbĳ veel meer naar de kleine aspecten in het dagelĳkse leven. Er oog voor hebben dat mevrouw Kesteloot gewend is om bĳpassende juwelen te dragen en zelf haar kledĳ kan kiezen. Of eens polsen hoe het met de examens van de kleinkinderen van mevrouw Thĳssen gaat, wanneer je weet dat oma hier ook bekommerd om is. Of tĳdig en tactvol signaleren dat mevrouw Pieters achteruit lĳkt te gaan en minder deugd hee� van de uitstapjes met dochter Angèle. Het is duidelĳk dat ‘Onderhandelde Zorg’ veel goede communicatievaardigheden vergt van alle partĳen. Door hier methodisch mee om te springen, en te leren uit elk contact, kunnen bewoners, familie en personeel groeien in het leren begrĳpen van elkaars bekommernissen.

Het project ‘Onderhandelde zorg’ hee� duidelĳk gemaakt dat aandacht voor de stem van bewoners en familie eveneens een belangrĳk thema is voor woonzorgcentra. Met de methodiekengids en de eerste sensibiliserende vormingsdag in 2009 is alvast het startschot gegeven voor een nieuwe dynamiek. De directies en medewerkers van de woonzorgcentra zĳn warm gemaakt. In overleg met het praktĳkveld wordt nu gezocht hoe elk woonzorgcentrum verder ondersteund kan worden om dit partnerschap van ‘Onderhandelde Zorg’ tussen bewoners, familie en personeel concreet te realiseren. Een essentiële volgende stap is bĳvoorbeeld dat bewoners en familie nu ook mee richting kunnen geven en zelf kunnen meewerken. We hopen dat woonzorgcentra die aan de slag gaan met ‘Onderhandelde Zorg’, veel bewoners en familieleden vinden die bereid zĳn om constructief samen mee te zoeken naar kleine en grote verbeteringen. Door samenwerking en participatie kunnen meer ouderen ook gelukkig worden in het woonzorgcentrum. Meer informatie over LUCAS en dit initiatief in het bĳzonder is te vinden op: Lucas, Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy Kapucĳnenvoer 39 bus 5310, 3000 Leuven Tel. : 016 33 69 10 www.kuleuven.be/lucas Contactpersonen: Prof. Dr. Chantal Van Audenhove, Dr. Nele Spruy�e en Iris De Coster nele.spruy�[email protected]

© Dĳlehof Leuven

De zorg en begeleiding die medewerkers in woonzorgcentra bieden is de afgelopen twintig jaar sterk gewĳzigd. De focus ligt niet alleen op het medisch of lichamelĳk functioneren, maar het personeel hee� meer en meer oog voor het algemene welbevinden van ouderen. Hoewel vaak miskend, bouwen medewerkers in de rusthuizen meestal een grote deskundigheid op: in wondzorg, in palliatieve zorg, over omgang met dementie, over zinvolle dagbesteding, met observatie- en communicatieve vaardigheden, over zingeving, verliesverwerking of spirituele thema’s, enz.

28

Spruy�e, N., De Coster, I., Declercq, A., & Van Audenhove, C. (2009). Onderhandelde zorg. Ondersteunende methodieken voor participatie van bewoners en familie in de residentiële ouderenzorg. Methodiekengids. Leuven: LUCAS. Spruy�e, N., De Coster, I., Vermeulen, K., Declercq, A., & Van Audenhove, C. (2009). Onderhandelde zorg. Ondersteunende methodieken voor participatie van bewoners en familie in de residentiële ouderenzorg. Eindrapport. Leuven: LUCAS.


STUDIENAMIDDAG: KLAAR? ACTIE! OVER OUDEREN EN CULTUURPARTICIPATIE Maandag 22 februari 2010 van 13.00 tot 16.45 uur Hogeschool Gent Groot auditorium Keramiekstraat 80 - 9000 Gent

Spor�ak in de Kĳker 2010: Het Jaar van de Sport voor Allen Een jaar vol recreatiesport Ingrid Peeters, OKRA-Sport

Er bestaan in Vlaanderen slechts weinig gegevens die inzicht verschaffen in de mate van cultuurparticipatie door 60-plussers. Om deze leemte in te vullen, organiseerden onderzoekers van de Vrĳe Universiteit Brussel en de Hogeschool Gent een grootschalig behoe�eonderzoek bĳ niet minder dan 44.000 ouderen. Behoe�en en noden van ouderen in de spotlight Tĳdens deze studienamiddag worden de resultaten van dit onderzoek uit de doeken gedaan. Op basis daarvan worden heldere antwoorden op de meest pertinente vragen geformuleerd, zoals: Wie neemt actief deel aan cultuur, en – misschien belangrĳker – wie niet? Willen ouderen graag participeren aan cultuur? En zĳn de randvoorwaarden daartoe ideaal ingevuld? In de bĳdragen van onderzoekers, ervaringsdeskundigen en beleidsmakers komen zo alle face�en van cultuurparticipatie door ouderen aan bod. ‘Klaar? Actie!’ is, na ‘Schaakmat of aan zet?’, het tweede boek uit de boekenreeks ‘Ouderen in beeld’, dat focust op de vergrĳzing in Vlaanderen en op basis van grootschalig onderzoek een overzicht van de noden en behoe�en van ouderen biedt. ‘Klaar? Actie!’ verscha� een helder inzicht in de mate van cultuurparticipatie door 60-plussers. Het vormt onmisbaar leesvoer voor iedereen die begaan is met een (actieve) cultuurparticipatie van ouderen, en dient bovendien als handvat om ouderen actief te betrekken bĳ de organisatie en de werking, zelfs het beleid, van cultuur in hun stad of regio. Inschrĳven: Faxen naar 050 642 808. Online via www.uitgeverĳ.vandenbroele.be. Prĳs: € 145 (incl. boek ‘Klaar! Actie?’ documentatiemap, koffiepauze en receptie). Voor studenten en 60-plussers: € 120 (met boek) en € 90 (zonder boek). ACTUEEL-Informatieblad

Bloso organiseert dit jaar voor de 11de maal de actie ‘Spor�ak in de Kĳker’. Deze sportpromotionele actie stelt jaarlĳks één bepaalde spor�ak in de kĳker. 2010 wordt ‘Het jaar van de Sport voor Allen’. Het wordt een jaar dat zal bruisen van de recreatiesport, een jaar vol recreatiesport! Zo komt niet één spor�ak maar een waaier van sportmogelĳkheden in de kĳker. De actie ‘Spor�ak in de Kĳker’ wordt uitgewerkt door Bloso in nauwe samenwerking met de recreatieve sportfederaties FROS, Gezinssportfederatie, Koninklĳke Vlaamse Voetbalbond, OKRA-SPORT, Sporcrea en Sporta-federatie. Bloso hee� de kandidatuur van deze federaties weerhouden voor het jaar 2010, federaties die reeds samenwerken onder de vlag van Tofsport Vlaanderen. In het Jaar van de ‘Sport voor Allen’ zal deze samenwerking verruimd worden zodat in het ‘Jaar van de Sport voor Allen’ alle Vlamingen de weg vinden naar de sport, de sportclub en de sportfederaties. De activiteiten zĳn gespreid over het ganse jaar en omva�en initiatieven rond sensibilisatie, initiatie, sportpromotionele acties en vorming. Iedereen uit Vlaanderen en Brussel wordt dan ook uitgenodigd om deel te nemen aan dit jaar van de ‘Sport voor Allen’. 2010 wordt een tof sportjaar zonder drempels, een jaar waarin iedereen kansen zal krĳgen om actief te sporten. Meer weten over de activiteiten? Surf dan vanaf februari naar www.sportvoorallen.be of vraag de brochure aan via het secretariaat van de Vlaamse Ouderenraad.

29

Oud is in: outreachende hulpverlening voor ouderen door de Centra voor Geestelĳke Gezondheidszorg De Centra voor Geestelĳke Gezondheidszorg (CGG) kregen in juli 2008 via een omzendbrief van de Vlaamse minister van Welzĳn de opdracht ‘outreachend’ te werken voor senioren. Zĳ kregen hiervoor een personeelsuitbreiding van 15 voltĳds equivalenten(VTE), verspreid over de 20 centra. De CGG werden gedurende 1 jaar in hun opdracht ondersteund door 2 coördinatoren, Frank Delbeke (psycholoog DAGG Sint-Truiden) en Kim Van Beylen (psychologe CGG PassAnt), die tevens de opdracht hadden beleidsaanbevelingen te formuleren. Deze coördinatoren werden bĳgestaan door Mimi Deboiserie (directeur CGG PassAnt) als voorzi�er van deze themagroep en Luc Van de Ven (psycholoog gerontopsychiatrie UZ Leuven) en Roel Van de Wygaert (stafmedewerker ouderenzorg van Zorgnet Vlaanderen) als inhoudelĳke experts. Ann Vranckx (stafmedewerker CGG Vlaams-Brabant Oost) zorgde voor de organisatorische ondersteuning. Op 4 december 2009 stelden zĳ hun syntheserapport voor op de communicatiedag van de CGG. In dit artikel worden de belangrĳkste bevindingen uit hun presentatie weergegeven. De volledige presentatie en het syntheserapport zĳn te vinden op de website van de Vlaamse Ouderenraad. Werken met ouderen = werken met velen De Centra voor Geestelĳke Gezondheidszorg bieden gespecialiseerde ambulante zorg aan voor mensen met psychische problemen. Specifiek voor ouderen komen angstproblemen, stemmingsstoornissen en gedragsproblemen (bĳvoorbeeld door beginnende dementie) het meeste voor. In het werken met ouderen hebben de CGGhulpverleners niet alleen oog voor de oudere zelf, maar ook voor zĳn/haar omgeving. Familie, mantelzorgers en professionele hulpverleners worden betrokken in het hulpverleningsproces. Samenwerken is noodzakelĳk. De zorg door de verschillende partners wordt op elkaar afgestemd. De oudere staat hierbĳ centraal. ‘Outreaching’?? Outreachend werken houdt in dat de CGG actief naar de oudere toegaan. Veel mensen ervaren immers een grote psychische drempel om naar een CGG te stappen. Aangezien de meeste ouderen helemaal niet vertrouwd zĳn met hulpverlening voor psychische moeilĳkheden is dit voor hen zeker zo. Daarenboven ervaren

30

sommige ouderen ook nog eens een fysieke drempel om naar het CGG te komen. Sommigen zĳn immers niet zo goed te been of zĳn voor hun vervoer a�ankelĳk van andere mensen. De CGGhulpverleners kunnen nu bĳ de oudere thuis langs gaan, in het lokaal dienstencentrum of zelfs in het woonzorgcentrum waar de oudere woont. De ‘vraagzĳde’ De coördinatoren maakten werk van een uitgebreide bevraging van de ‘vraagzĳde’. Waar hebben ouderen zelf nood aan op vlak van geestelĳke gezondheidszorg? Welke noden hebben mantelzorgers, thuiszorgwerkers, personeel uit de Woonzorgcentra, … rond geestelĳke gezondheidszorg voor ouderen? Wat verwachten zĳ van de CGG? De belangrĳkste bevindingen uit het overleg met de ‘vraagzĳde’ zĳn samen te va�en als volgt: -

-

-

-

Er is nood aan afstemming tussen de CGG en de andere partners die werkzaam zĳn rond ouderen in dezelfde buurt. Er worden snel inzetbare interventies gevraagd: een hulpverlening die snel optreedt bĳ melding en die nauw aansluit bĳ de reeds aanwezige zorg. Er is vraag naar gespecialiseerde hulpverlening. De CGG-hulpverleners worden verondersteld kennis te hebben van psychopathologie en werkzame psychotherapeutische processen bĳ deze doelgroep. Net deze kennis en vaardigheden maken hun bĳdrage zo waardevol, specifiek en onmisbaar voor de andere sectoren in de dagelĳkse praktĳk. Er wordt gevraagd deze gespecialiseerde zorg laagdrempelig aan te bieden. Er is zowel nood aan kortdurende als aan langer lopende individuele therapie en begeleiding. Dit zowel op het centrum zelf, als outreachend. Er wordt gevraagd naar een goede, individueel opgestelde zorgdiagnose met handelingsgerichte adviezen, waarbĳ wordt ingespeeld op de vraag hoe met bepaalde ziektebeelden kan worden omgegaan. De CGG zouden hierbĳ een in tĳd en opdracht omlĳnde rol kunnen spelen in samenwerking met de andere zorgactoren.


-

-

-

-

Er is nood aan ondersteuning voor professionele hulpverleners uit de thuiszorgsector en in de woonzorgcentra. Dit kan gebeuren via mediërend werken, casusgebonden multidisciplinair overleg en praktĳkgerichte vorming. Er is veel vraag naar zorg voor de mantelzorgers. Er is nood aan hulpverlening aan ouderen en hun omgeving bĳ (beginnende) dementie ter ondersteuning van de mogelĳke psychische moeilĳkheden die optreden ten gevolge van de dementie, bĳ de oudere zelf of bĳ zĳn omgeving. Er wordt gevraagd naar samenwerking tussen de eventueel aanwezige interne rusthuispsycholoog en de externe CGGhulpverlener. Er is geen nood aan coördinatiewerk. Dit kan immers door andere diensten worden opgenomen.

Aanwezigheid ouderenhulpverleners in de CGG Het aantal ouderenhulpverleners in de CGG bedraagt slechts ongeveer 4% van het totale aantal hulpverleners in de CGG. Hierin zĳn de 15 VTE die in juli 2008 aan de CGG werden toegekend inbegrepen. Om aan de toenemende vraag naar geestelĳke gezondheidszorg voor ouderen tegemoet te kunnen komen, is uitbreiding van het aantal ouderenhulpverleners nodig. De CGG slagen er momenteel in reeds

heel wat streken in Vlaanderen te voorzien van een ouderenhulpverlener, ondanks de beperkte personeelsequipe. Toch vallen er nog enkele blanco gebieden op de kaart op. Basisaanbod CGG ouderenteams De diverse CGG-ouderenteams hebben een gevarieerd aanbod met heel wat goede praktĳken, die inspelen op de noden en verwachtingen van de vraagzĳde in hun werkingsgebied. Zĳ bieden ambulante en outreachende hulpverlening aan. Volgens het CGG-decreet van 1999 worden de teams multidisciplinair samengesteld met aanwezigheid van psychiatrische, psychologische, sociale en agogische functies. De aanwezigheid van andere disciplines, zoals bv. een gerontologische functie, wordt als een meerwaarde ervaren. De CGG verrichten interventies van allerlei aard, die op psychotherapeutische principes gebaseerd zĳn. Ouderenhulpverleners beoefenen op zeer vakkundige wĳze ‘de kunst van het haalbare’ via interventies die a�ankelĳk zĳn van de noden en de mogelĳkheden van de cliënt en het cliëntsysteem. Deze interventies zĳn zo kort als mogelĳk, zo lang als nodig. Ook stabiliserende, op herstel en rehabilitatie gerichte begeleiding maakt deel uit van het basisaanbod van de CGGouderenteams. Deze begeleiding is gericht op het hervinden en bewaren van een levensevenwicht met een voldoende graad van levenskwaliteit (waar geen echte genezing meer mogelĳk is).

Figuur 1. Regionale spreiding van de ouderenhulpverleners binnen de CGG ACTUEEL-Informatieblad

31

Voor de verdere uitbouw van de CGGouderenteams wordt uitgegaan van een groeiscenario. Slagvaardige, snel inzetbare interventies worden voorgesteld als deel uitmakend van het basisaanbod van een optimale hulpverlening voor ouderen met geestelĳke gezondheidszorgnoden. Een psychotherapeutisch en psychodiagnostisch denkkader en psychiatrische expertise vormen de achtergrond van waaruit CGG-hulpverleners hun opdracht vervullen. Deze expertise zorgt voor een belangrĳke meerwaarde voor de mensen op het werkveld. Vanuit de expertise en multidisciplinaire verwevenheid kan het CGGouderenteam een belangrĳke rol op zich nemen in het leren omgaan met de in kaart gebrachte sterke en minder sterke kanten van de oudere en zĳn omgeving in al zĳn aspecten. Naast dit zorgdiagnostisch handelen is ook het mediërend werken een volwaardige kerntaak van een CGG-ouderenteam, dat bĳdraagt tot een hogere levenskwaliteit van de oudere en zĳn/haar omgeving. Beleidsaanbevelingen De coördinatoren besluiten hun presentatie en hun syntheseverslag met enkele beleidsaanbevelingen: -

-

-

-

Verdere investering in de uitbouw van de hulpverlening aan ouderen door de CGG is onontbeerlĳk. De veroudering van de bevolking zal in de toekomst nog toenemen. In 2025 zal 1 op 3 Vlamingen ouder zĳn dan 60 jaar. Deze verhouding moet ook zichtbaar worden in de samenstelling van de teams binnen een CGG. Er dient werk gemaakt te worden van volwaardige multidisciplinaire ouderenteams met voldoende capaciteit en dit op lokaal niveau. 95% van de ouderen lee� in de thuissituatie. De CGG pleiten bĳ de overheid voor het ondersteunen van het werken met en in de eerste lĳn. Overheid, koepels en CGG dienen werk te maken van visieontwikkeling rond geestelĳke gezondheidszorg voor ouderen. Samenwerken met andere diensten die actief zĳn in de zorg voor ouderen is noodzakelĳk. De overheid moet voorzieningen en diensten stimuleren tot samenwerking in een zorgnetwerk. Ook de mantelzorger, de familie en andere niet-professioneel betrokkenen zĳn 1

32

-

belangrĳke partners die hun plaats verdienen in de zorg voor de oudere. Erkenning van deze rol kan onder meer door erover te waken dat zĳ gehoord en actief betrokken worden, zowel op individueel niveau als op het niveau van het netwerk. Therapeutisch werken met ouderen vereist een specifieke opleiding. Er wordt gepleit voor de ontwikkeling van een goede vorming alsook voor het stimuleren van de CGG om ouderenteams op te leiden tot experts in geestelĳke gezondheidszorg voor ouderen. Er is onder meer nood aan gerontopsychologen die zowel in de CGG als in de woonzorgcentra tewerkgesteld worden. Ook werkgroepen voor de doelgroep ouderen, door de koepels van de CGG ingericht, kunnen bĳdragen tot het verder ontwikkelen van visie en expertise in de geestelĳke gezondheidszorghulpverlening aan ouderen. Kim Van Beylen

Vlaams minister van Welzĳn, Jo Vandeurzen, trekt 66 miljoen uit voor de woonzorgcentra Met de woonzorgvoorziening voor ouderen in Vlaanderen is het slecht gesteld. Er zĳn er te weinig en sommige zĳn verouderd. Ook op dat vlak ontsnapt de Vlaamse regering niet aan zĳn aloude kwelduivel: de wachtlĳsten. Hoeveel ouderen daarop staan, is niet gekend omdat er geen centrale registratie gebeurt. De Vlaamse regering besloot om de woonzorgcentra voor ouderen op te waarderen. De Welzĳnsminister hee� eind december 2009 een akkoord getekend voor nieuwbouw en renovatie op zestien verschillende locaties – kostprĳs: 66 miljoen euro. “We willen straks niet op problemen botsen”, zo klinkt het. “We willen anticiperen op de vergrĳzing.” Zo komt er een nieuwbouw in onder meer Oostnieuwkerke, Damme, Oostende, Alveringem, Turnhout en Gavere. Vernieuwingen aan en uitbreiding van de bestaande infrastructuur is voorzien in Maldegem, Roeselare, Ledegem, Nĳlen, Loppem, Assenede, Brugge, Mechelen, Gent en Ingelmunster.

www.bouwenenwonen.be/uploads/b3066_onderzoeksrapportruimtebehoe�e_voor_ouderen103724.pdf ACTUEEL-Informatieblad

Senioren en fietsen: S-Sport en de Fietsersbond vzw ontmoeten elkaar Bent u niet bang van beweging? Houdt u graag beide voeten stevig op de trappers? En doet u dit liefst op een veilige manier? Dan bent u in 2010 bĳ S-Sport en de Fietsersbond aan het juiste adres. Dit jaar krĳgen fietsende senioren een centrale plaats in het campagnebeeld van S-Sport en de Fietsersbond. Beide vzw’s werkten een vormingsprogramma uit rond senioren en fietsen. Hiervoor kunnen ze rekenen op de steun van de Vlaamse Ouderenraad. Lessenreeksen ‘Leren fietsen!’ Per provincie zal S-Sport drie lessenreeksen ‘Leren fietsen’ organiseren. Senioren die niet (meer) kunnen fietsen, kunnen kennismaken met de fiets en hoe ze zich op een veilige manier hierop kunnen voortbewegen. Voor het lesgeven tĳdens de lessenreeksen ‘Leren fietsen’ zal beroep worden gedaan op enthousiaste vrĳwilligers. Deze vrĳwilligers zullen voor de aanvang van de lessenreeksen vanzelfsprekend een cursus volgen, die zal gegeven worden door de Fietsersbond.

Preventiecursussen ‘Senioren veilig op de fiets!’ In 24 gemeenten en steden organiseert de Fietsersbond vzw preventiecursussen ‘Senioren veilig op de fiets!’. Hiermee brengen ze senioren op een aangename manier de nodige kennis (verkeersregels en fietstips) en vaardigheden bĳ om zich veilig en zelfzeker in het verkeer te kunnen begeven. Na een korte fietstraining volgt een educatieve route in het verkeer. De cursussen maken deel uit van de ruimere sensibiliseringscampagne ‘Senioren veilig op de fiets!’ van de Fietsersbond. Een deel van deze cursussen verloopt in samenwerking met S-Sport en vormt samen met de lessenreeksen ‘Leren fietsen’ het grotere project ‘Vaardig de fiets op!’ van S-Sport. Interesse? Wendt u zich dan tot: Tine Claus Fietsersbond vzw Boomgaardstraat 22 bus 57, 2600 Berchem Tel.: 03 231 92 95 E-mail: tine@fietsersbond.be Website: www.fietsersbond.be

Voelt u zich aangesproken? Geef u dan zeker op als vrĳwilliger voor dit project bĳ: Evy Van Coppenolle S-Sport Federatie vzw Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel Tel.: 02 51 51 863 E-mail: [email protected] Website: www.s-sport.be


33

SENIOR EN VRIJWILLIGER

MAG IK OOK WAT ZEGGEN?

Georges De Corte & Marleen Moeremans

Koen Geenen (red.)

Koen Geenen (Red.)

Mag ik ook wat zeggen? ��

��

Mag ik ook wat zeggen?

��

Empoweren van ouderen in een woon- en zorgcentrum Koen Geenen (Red.)

L I T E R A T U U R

Dit boek richt zich tot de steeds groter wordende groep mensen die zich vrĳwillig inze�en om activiteiten voor senioren te organiseren en te begeleiden. Deze ‘vrĳwilligers nieuwe stĳl’ zĳn zelf voornamelĳk 50-plussers en willen samen met de senioren genieten van uitstappen, reizen en andere activiteiten.

Empowerment, een modewoord of veeleer (juist bi�ere) noodzaak in de ouderenzorg? De auteurs van dit boek willen een antwoord geven op de waargenomen behoe�en binnen de sector. Ze bieden handva�en tot empowerment aan. Meteen presenteren ze een methodiek tot implementatie van empowerment op de afdelingen.

Dit vraagt voor de vrĳwilligers veel voorbereiding: organiseren, informeren, enthousiasmeren, discussiëren, opdrachten en quizzen uitdenken, werken met gedrukte en zeker met digitale hulpmiddelen. Daarbĳ wil dit boek een handje toesteken. Het wĳst de weg door de grote hoeveelheid aan beschikbare informatie over bestemmingen voor reizen en uitstappen en helpt de voorbereiding grondig en stap voor stap aan te pakken.

Deze uitgave is een initiatief van de Katholieke Hogeschool Kempen in Geel en VONK3, het Vlaams onderzoeks- en kenniscentrum voor de derde lee�ĳd, dat gelieerd is aan de hogeschool. Koen Geenen, ergotherapeut, is opleidingscoördinator van de Opleiding Ergotherapie van deze hogeschool en hĳ is medewerker bĳ Vonk3. De coauteurs zĳn verbonden aan dezelfde hogeschool.

Een boek van Georges De Corte, professor emeritus aan de Universiteit Antwerpen en Marleen Moeremans, internist-geriater. Uitgeverĳ Halewĳn 224 pagina’s ISBN: 978-90-8528-069-9 Prĳs: 20 euro

34

34

Uitgeverĳ Garant 163 pagina’s ISBN: 978-90-441-2507-8

ACTUEEL-Informatieblad ACTUEEL-Informatieblad ACTUEEL-Informatieblad

Leden van de Vlaamse Ouderenraad Lodewĳk De Raet  Stichting  ABVV-Senioren Hoogstraat 42, 1000 Brussel Kon. Maria Hendrikaplein 64a, 9000 Gent tel.: 02 289 01 30 [email protected] www.abvv-senioren.be

 ACLVB-Senioren Poincarélaan 72-74, 1070 Brussel

tel.: 09 222 57 51 [email protected] - www.aclvb.be

 CD&V-Senioren Wetstraat 89, 1040 Brussel tel.: 02 238 38 13 [email protected] www.senioren.cdenv.be

Grĳze Panters  De Karel Oomsstraat 11 bus 9, 2018 Antwerpen tel.: 03 216 23 31 josee.vanwe�[email protected]

 FedOS, Federatie van Ona�ankelĳke Senioren Warmoesstraat 13, 1210 Brussel tel.: 02 218 27 19 [email protected] www.fedos.be

 Fevlado-Senioren Stropkaai 38, 9000 Gent

tel.: 09 224 46 76 [email protected]



GOSA, Grootouders- en Seniorenactie Gezinsbond Troonstraat 125, 1050 Brussel tel.: 02 507 89 45 [email protected] www.gezinsbond.be

 GROEN!PLUS Sergeant De Bruynestraat 78-82, 1070 Anderlecht tel.: 02 219 19 19 [email protected] www.groen-plus.be

 IMPACT vzw

Maastrichtersteenweg 254, 3500 Hasselt tel.: 011 23 68 28 dre.wi�[email protected]


tel.: 09 382 75 70 [email protected] www.de-raet.be

 LBV, Liberale Beweging voor Volksontwikkeling Livornostraat 25, 1050 Brussel tel.: 02 538 59 05 [email protected] www.lbvvzw.be

 Minderhedenforum Vooruitgangsstraat 323/4

1030 Brussel tel.: 02 245 88 30 [email protected] www.minderhedenforum.be

 NEOS, Netwerk van Ondernemende Senioren Tweekerkenstraat 29, 1000 Brussel tel.: 02 238 04 91 [email protected] www.neosvzw.be

trefpunt 55+  OKRA, Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel tel.: 02 246 44 41 [email protected] www.okra.be

trefpunt 55+  OKRASPORT, Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel tel.: 02 246 44 36 [email protected] www.okrasport.be

vzw  Enter Belgiëplein 1, 3510 Kermt

tel.: 011 87 41 38 [email protected] www.entervzw.be

 SCV, Senior Consultants Vlaanderen vzw Lieven Bauwensstraat 20, 8200 Brugge tel.: 050 45 60 86 [email protected] www.scvonline.be

35

 

    



Seniorencentrum (Brussel) Leopoldstraat 25, 1000 Brussel tel.: 02 210 04 60 [email protected] www.seniorencentrum-brussel.be Seniorenraad Landelĳke Beweging Diestsevest 40, 3000 Leuven tel.: 016 28 60 30 [email protected] www.landelĳkegilden.be [email protected] www.kvlv.be Seniornet Vlaanderen vzw Koningsstraat 136, 1000 Brussel tel.: 015 73 04 54 voorzi�[email protected] www.seniornetvlaanderen.be S-PLUS Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel tel.: 02 515 02 56 [email protected] www.s-plusvzw.be Sportievak vzw Groeningelaan 40, 8500 Kortrĳk tel.: 056 31 10 01 e-mail: [email protected] www.sportievak.be S-Sport Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel tel.: 02 515 02 41 [email protected] www.s-sport.be VDOR, Vereniging Directeurs Openbare Rusthuizen Bruisbeke 36, 9520 Sint-Lievens-Houtem tel.: 053 60 30 20 [email protected] www.vdor.be

 









Vlaams Meldpunt Ouderenmisbehandeling Grotenbergstraat 24, 9620 Zo�egem tel.: 09 360 33 66 [email protected] www.meldpuntouderenmishandeling.be VVDC, Vereniging van Vlaamse Dienstencentra Langemeersstraat 6, 8500 Kortrĳk tel.: 056 24 42 00 zonnewĳ[email protected]ĳk.be www.dienstencentra.org VVP, Vereniging van Vlaamse Provincies Boudewĳnlaan 20-21, 1000 Brussel tel.: 09 267 75 46 [email protected] www.vlaamseprovincies.be VVSG, Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel tel.: 02 211 55 00 [email protected] www.vvsg.be VVVG, Vlaams Verbond voor Gepensioneerden Carnotstraat 47 bus 1, 2060 Antwerpen tel.: 03 233 50 72 [email protected] www.vvvg.be WOAS, West-Vlaams Overleg Adviesraden van Senioren Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries tel.: 050 40 33 13 [email protected]

Vieux Rose Rootjesweg 65, 9200 Dendermonde tel.: 052 22 38 58 [email protected] www.vieuxrose.be

36



Abonnement Informatieblad ACTUEEL Wie hee� recht op een gratis exemplaar? De ouderenverenigingen, de dienstencentra, de voorzi�ers van de lokale en de provinciale ouderenadviesraden, de lidorganisaties en hun educatieve medewerkers, de gemeentelĳke ouderenbeleidscoördinator, schepen ouderenbeleid,… hebben recht op elk één gratis exemplaar. Betaalabonnement: 5 euro per abonnement Elke organisatie die meer exemplaren wenst voor zĳn leden, kan ofwel zelf kopies nemen mits bronvermelding of kan een betaalabonnement nemen. Per abonnement betaalt u 5,00 euro. Indien u reeds een betaalabonnement hee�, wordt dit verlengd mits u het nodige bedrag stort op onderstaand rekeningnummer. Gelieve via e-mail of per post te laten weten naar wie deze abonnementen moeten verstuurd worden. Wenst u voor verschillende personen van uw organisatie een exemplaar? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of een brief per post en geef naam en adres door van de personen die zich wensen te abonneren. Het informatieblad wordt aan hen bezorgd zodra de betaling is gebeurd. Per persoon schrĳ� u 5 euro over op het rekeningnummer 735-0045349-38 met de vermelding abonnement ACTUEEL 2010.

Agenda Aangezien de nieuwe commissies pas eind januari werden samengesteld, zĳn er nog geen nieuwe vergaderdata beschikbaar. OUDERENWEEK 15 t.e.m. 21 november Andere 22 februari 26-27 februari 27 februari t.e.m. 7 maart 1 maart 6 maart 30 april

Studiedag ‘Cultuurparticipatie van ouderen’ Wintermeeting: 8 verschillende programma’s Week van de Vrĳwilliger Studiedag ‘Beter omgaan met risico’s in het vrĳwilligerswerk’ Slotevenement vrĳwillgersweek: ikVRĲWILLIG Studiedag ‘Oud worden met mensenrechten’

Raadpleeg regelmatig de website van de Vlaamse Ouderenraad. Alle vergaderingen en belangrĳke activiteiten worden aangekondigd. Mogelĳke wĳzigingen, aanvullingen en agenda van vergaderingen komen online. Leden die niet over een internetverbinding beschikken, worden per brief of telefonisch ingelicht in geval van wĳzigingen in de planning.

37

Actueel - Informatieblad van de Vlaamse Ouderenraad

Drukwerk: Drukkerĳ Lamine, Herent Verantwoordelĳke uitgever: Mie Moerenhout Redactie: Mie Moerenhout en Kathy Louagie Lay-out: Eveline Soors Secretariaat Vlaamse Ouderenraad vzw Koloniënstraat 18-24 bus 7 - 1000 Brussel Tel.: 02 209 34 51 Fax: 02 209 34 53 E-mail: [email protected] Website: www.vlaamse-ouderenraad.be

Driemaandelijks informatieblad

Recommend Documents