centrum voor natuur-, milieuen plattelandseducatie Zomer 2010 Driemaandelijks informatieblad De Paddenbroek - Zesde jaargang - nummer 18

centrum voor natuur-, milieuen plattelandseducatie

Zomer 2010

Driemaandelijks informatieblad De Paddenbroek - Zesde jaargang - nummer 18

Inhoudstafel Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Een wonder kersenjaar . . . . . . . . . . 4 Beleef de Paddenbroek . . . . . . . . . . 5 Snoei- en entcursus. . . . . . . . . . . . 5 Geboorteboomactie. . . . . . . . . . . . 6 Opendeurdag . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Opening compostdemosite . . . . . . 7 Opentuindagen . . . . . . . . . . . . . . . 7

De Paddenbroek V.Z.W. Centrum voor natuur-, milieuen plattelandseducatie

Het bijenleven op De Paddenbroek . 9

Paddenbroekstraat 12 1755 Gooik

De materiële onderbouw van het educatief project . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Tel: 0497.41.22.15 of: 02.306.45.62

Educatie Pajottenland . . . . . . . . . . 16 Kinderstage Paasvakantie . . . . . . 16 Het kleinfruitlabyrinth . . . . . . . . 17 Seniorenbond Herne . . . . . . . . . . 18 Zomerstage Fithuis Lennik. . . . . 19

Website: www.paddenbroek.be E-mail: [email protected] Reservaties en agenda: [email protected]

Kyoto in het Pajottenland . . . . . . . 20 Samenaankoop zonneboilers en PV-panelen . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Bezoek aan Beauvent . . . . . . . . . 21

Werkten mee aan dit tijdschrift: Katelijne Aelen Bruno Moens Piet Chrispeels Johnny Van Bavegem Erwin Vandersteen

Activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Bouwfonds De Paddenbroek . . . . . 25 Lid worden van onze vereniging “De Paddenbroek” doe je door 10,00 € te storten op rekening 734-0120350-79 met vermelding van naam en adres.

Verantwoordelijke uitgever: Piet Chrispeels, Paddenbroekstraat 12, 1755 Gooik

2

Voorwoord Beste lid, Na de ijzige winter volgde een warme lente. Het leven, dat zolang in winterse slaap was weggezonken, ontwaakte in groene weiden vol reikhalzende bloemen. Spelende kinderen verstomden het gezoem van duizenden bijen, dat een paradijselijke oogst voorspelde. Tijdens deze lente was het in de Paddenbroek één en al bedrijvigheid. Bezige leerlingen met potjes vol kriebelbeestjes doorkruisten het pad van de Ketelbergers, die het eerste gras een kopje kleiner maaiden. Terwijl onder het dak in de schuur het nieuwe sanitair stilaan vorm kreeg, deed de snoeier op het terrein zijn werk: elke boom, klein en groot, nam hij stevig onder handen, “opdat hij veel vrucht zou dragen”. In de hoge zomermaanden werd de beloftevolle lentedroom dan ook waar gemaakt: korven vol overzoete kersen werden naar de markt afgevoerd of kwamen na sortering in de fruitpers terecht. Het gekoelde sap leste in deze bloedhete zomer onze dorst. Zo was de kring van werken en genieten weer eens rond. In de Paddenbroek! Daar moet je zijn, beste lezer! Piet Chrispeels Voorzitter

3

Een wonder kersenjaar Je maakt het wellicht maar eens om de eeuw mee: een kersenoogst als deze van dit jaar. En eigenlijk onverwacht, want na de strenge winter en de droge lente zou je gedacht hebben dat de natuur zijn vleugels zou laten hangen. Of moeten wij de verklaring zoeken in de drang naar "overleving" van de natuur. De overdadige bloesems en de ongeziene uitscheut van jong groen stelden inderdaad een mooie oogst in uitzicht. Te meer omdat de fameuze "juni-rui", waarbij soms drie-vierden van de opkomende vruchten afvalt, dit jaar om niet-te-vatten redenen uitbleef. De warme lentedagen maakten dat de vruchten in de beste omstandigheden konden aanrijpen, net zoals zij in de boeken en folders worden aangeprezen. Het rijpingsproces verliep evenwel dermate snel en voor alle variëteiten tegelijk dat de vraatzuchtige bosduiven en lijsterachtigen bij overmacht het lieten afweten, en de koelte zoekend zich in de bossen terugtrokken. Wat een voordeel was, bleek ook een nadeel! Plots was er "overproduktie": temperaturen boven de 30° kortten het plukseizoen met één maand in, zodat de markt in de kortste keren aan verzadiging toe was. Bovendien gooide een zwaar onweder met veel regenval en felle winden roet in het kersenvoer. De kersen werden gekwetst en rotten weg. Alleen de hardhuidige variëteiten bleven enigzins gespaard. Het slechte weer, samengaand met het "Jaarlijks Verlof", maakte dat slechts éénderde van de paradijselijke oogst aan de man kon worden gebracht. En dan nog aan een zeer lage prijs: op de boerenmarkt aan 4 €, en in de veiling aan 1,5 € per kilogram. Eigenlijk een te lage prijs om loonwerk te betalen! De opbrengst van de kersenoogst in de Paddenbroek bleef dan ook bijzonder laag, ondanks de paradijselijke oogst van de meest moderne variëteiten als Early Korvic, Kordia, Karina, Regina, Canada Geânt, Sheena, Vanda, enz... Het zal er op aankomen in de komende jaren de hele afzet beter te organiseren, zodat een hogere prijs kan worden bedongen. Ook mikken wij in de toekomst op een volledige verwerking van de oogst, eventueel met andere vennoten en met steun van de overheid. Elke suggestie, die ons op deze voorgenomen weg vooruit helpt, is zeer welkom. Er is dus nog werk aan de winkel: niets in de wereld is volmaakt en helemaal berekenbaar! Ook niet "de wonderlijke kersenoogst van de eeuw"!

4

Beleef de Paddenbroek! Snoei- en entcursus Deze lente organiseerde De Paddenbroek op de laatste zaterdag van maart een cursus over de snoeitechnieken van hoogstam fruitbomen. Er daagden meer dan 40 belangstellenden op, die allen zeer geïnteresseerd luisterden naar onze 2 lesgevers van de Nationale Boomgaardenstichting. Na eerst de noodzakelijke theoretische inleiding over ziekten, materialen en snoeitechnieken mochten de deelnemers zich even sterken met een drankje om daarna naar de boomgaard de theorie om te zetten in de praktijk. Voor velen bleek al snel dat snoeien in de praktijk niet zomaar wat takken wegknippen is. Van sommige fruitbomen bleef na de snoeibeurt soms niet veel meer over. Maar zoals men zegt - snoeien doet groeien - en hopelijk leveren de fruitbomen op termijn nu ook nog vruchten op, zodat we de vruchten kunnen oogsten van ons snoeiwerk. Het bleef echter niet alleen bij snoeien. Halverwege april was er een entcursus, iets ingewikkelder en meer gericht naar de echte boomgaardfanaten. Beide cursussen zijn echter in samenwerking georganiseerd met de Nationale Boomgaardenstichting, Velt Gooik en Landelijke Gilden Gooik. Op deze entcursus konden we rekenen op een opkomst van meer dan 25 deelnemers, wat een vrij hoog aantal is, omdat hiervoor toch al een iets technischere vaardigheid vereist is. De enter-lesgever verschafte ons op een vlotte aangename wijze informatie over entmaterialen, onderstammen, snijden van enten en de verschillende entmethoden. Enkele deelnemers mochten zelf ook eens proberen een ent te zetten. Al snel bleek weer

5

dat dit niet zo eenvoudig is als ons voorgedaan werd. Nadat we de verschillende entmethoden onder de knie hadden of beter gezegd “gezien” hadden, trokken we met zijn allen naar de boomkwekerij. Hier entte de lesgever meerdere fruitbomen zodat we de technieken van kortbij konden ervaren. Wie nog meer geïnteresseerd is in snoei- en enttechnieken kan steeds met ons of met de Nationale Boomgaarden Stichting contact opnemen. Men kan ook steeds beroep doen op de gespecialiseerde snoeier/enter van hoogstamboomgaarden Patrick Heyerick op www.hoogstamboomgaarden.be met de groeten van De Paddenbroek. Ter info: Patrick Heyerick snoeide, entte en verzorgde gedurende 3 weken (samen met vrijwilliger Willy) al de fruitbomen op ons domein De Paddenbroek, waardoor de achterstand van onderhoud voor een groot deel is bijgewerkt.

Geboorteboomactie - opendeurdag De Paddenbroek De Jaarlijkse Geboorteboomactie, in samenwerking met de Gemeente Gooik op zondag 9 mei lokte weeral een goede 200 personen. 43 gezinnen kregen voor hun kleine spruit een naamplaatje in de nieuwe boomgaard met perencollectie. De plaatselijke gezinsbond was ook aanwezig en organiseerde een ludieke wedstrijd “luiers verversen” voor de jonge vaders. Per boreling konden de mama, papa, zus of broer een ballon met naamkaartje de lucht inlaten. De ballon, die het verste vliegt en waarvan het naamkaartje teruggestuurd wordt, ontvangt van het gemeentebestuur een lekkere taart op de eerste verjaardag van het kindje. Na het officieel gedeelte, ingeleid door schepen Jo Baert en burgemeester Michel Doomst en een kort woordje van onze voorzitter Piet Chrispeels, konden de gezinnen genieten van een lekkere pint, appelsapje en een smakelijk mekkertaartje van de plaatselijke geitenboer Geitjesweelde. Ondertussen dat mama en papa aan het genieten waren 6

konden de kleinsten hun gezichtjes laten beschilderen in de mooiste creaties of een spelletje spelen. Een zeer gezellige dag en voor herhaling vatbaar.

Opening compost demosite De Paddenbroek en opentuindagen Het weekend van 5 en 6 juni draaide De Paddenbroek dubbel. Op zaterdag 5 juni kon je op ons domein de opening meemaken van de compostsite. Dit in het teken van juni-compostmaand en met als thema 'Plant uw tuin vol vrije tijd'. De compostsite is een samenwerking tussen het Gooikse Gemeentebestuur, Velt en De Paddenbroek. Er staan zowel compostbakken als -vaten opgesteld. Je kon er een demonstratie hakselen en mulchmaaien zien. Vlechtwanden, takkenril, hakselwand en bodembedekkers stonden er als demo opgesteld. Tevens kon je dat weekend De Paddenbroek ook met een stand terugvinden op de opentuindagen bij de Pajottenlander in Pepingen. Deze activiteit kaderde in de Velt opentuinweekend en tevens in de Bioweek. Je kon er genieten van een wandeling, fietstocht, picknick in de boomgaard, workshops en rondleidingen in de moestuin, kruidentuin en boomgaard. Onze taak was vooral gericht om op zondag tijdens de voordracht “Klimaatverandering, wij kiezen onze toekomst” de kinderen te animeren met een groot natuurspel van De Paddenbroek. Wij danken ook al de standhouders van deze opentuindag en in het bijzonder de Pajottenlander zelf. Zij schenken namelijk de opbrengst van dit weekend door aan onze vzw De Paddenbroek als steun. 7

8

Het bijenleven op de Paddenbroek Wie denkt dat de bijen in onze streek uitsterven heeft het mis voor. Op De Paddenbroek zijn we op anderhalf jaar tijd van 2 dunbevolkte bijenkasten geëvolueerd naar 12 jonge bijenvolken. Voor honing zijn deze kasten nu nog even te jong. Momenteel zijn onze 2 imkersvrijwilligers, Frans en Johan, jonge, zachtaardige koninginnen aan het kweken. Door de oude bastaard koninginnen te vervangen met raszuivere gekweekte jonge koninginnen krijgen we gezonde, krachtige bijenvolken. Deze zachtaardige koninginnen gaan minder snel zwermen, leveren meer honing en steken nog minder vlug dan de huidige bijenvolken. Momenteel zijn onze bijen van het ras “Carnica”, maar verbasterd met andere rassen. Het bijenras waar we naartoe willen is de Buckfast-bij. Wie interesse heeft in het bijenleven, de bloemetjes en de bijtjes of een bijenvolk wil adopteren kan steeds bij ons terecht. Dit najaar (september) start er op De Paddenbroek (onder voorbehoud van voldoende inschrijvingen) een imkerscursus voor beginners. Zie onze activiteitenkalender verder in dit tijdschrift.

9

De materiële onderbouw van het educatief project In december 2003 ging ons project van start met de goedkeuring van ons dossier bij de subsidiërende instantie, met name Pajottenland+. Vanaf april 2009 vervoegde een nieuw project, ingediend bij en goedgekeurd door Natuur en Bos, onze werking. Beide subsidiepaketten verzekeren de lopende aktiviteiten. Maar deze steun zweeft in de lucht zonder invulling van de brede materiële basis, waarop ons project ook steunt. Deze wordt grotendeels waargemaakt door de inzet van veel vrijwilligers, waaromtrent vrijwel in elk nummer van ons tijdschrift werd bericht. Maar ook deze inzet zou elk draagvlak missen zonder de aanreiking van zoveel hulpmiddelen, die van overal worden aangedragen. Weinigen zijn zich van dit aspekt van onze werking bewust. Het is evenwel niet evident dat de Paddenbroek functioneert door de inbreng van een hele infrastructuur, die door geen enkele subsidiëring gedragen wordt, ja zonder dewelke elke steunmaatregel zijn efficiëntie sowieso moet missen. Het "vrijwilligerswerk", waartoe ik de Paddenbroek reken, moet het op vele vlakken waarmaken niet alleen door de inzet van velen, maar ook door de aanbreng van allerlei afgedankte materialen, die zo goed en zo kwaad voor een nieuw leven worden gerecupereerd. Het geeft toch wel te denken dat het vrij initiatief, dat een communautair doel dient, zich als een poverello door het leven moet slaan! Maar deze weg hebben wij in de Paddenbroek de voorbije jaren moeten bewandelen, er lag geen andere open... Laat mij dan even op mijn stappen terugkeren en samen met jou, beste lezer, de invulling overdoen van de hele materiële infrastructuur, die volledig buiten elke subsidiëring om tot stand kwam. Als een gedocumenteerde gids doe ik met jou een uitgebreide rondgang op het hele domein van de Paddenbroek, daarbij benoemend wat door wie ook werd aangebracht. I.

Het woonhuis

1.

Het zaaltje: 6 tafels 30 stoelen projectiescherm houtkachel frigo bergkast salon-kasten klein bord groot schuifbord kapstok

(Provincie Brabant), (August De Smet, lid), (Johnny Van Bavegem, bestuurslid), (Veerle Goedertier, bestuurslid), (Jos De Smedt, pastoor-emeritus), (St.-Pieterscollege, Jette), (Wilfried Chrispeels, lid), (Chiro Uidekrij), (Provincie Brabant), (Jean-Marc De Muylder, lid).

10

2.

De keuken: kasten

(muziekwinkel, Leuven), (containerpark, Gooik), drankglazen (Peter Vandendaele, lid), (Guido Verckens, lid), achthoudige tafel en stoelen (Jean-Marc De Muylder, lid), kookstel (Televil, Vilvoorde), afwasbak (Chiro Uidekrij), tassen, borden, enz ... (containerpark, Gooik), bestek, koffiezet (De Ketelberg), muziekinstallatie (Jo Pické), frigo (restaurant, Waterloo).

3.

Het secretariaat: 1 bureel, 2 bergkasten (Krant: Deze week in Brussel), computerstoel (containerpark, Gooik), bureelbenodigdheden (Katelijne en Erwin), documentatie, divers materieel (Katelijne en Erwin), wasbak (Chiro Uidekrij), beamer (Tuinbouwschool, Roosdaal). 2 bureelstoelen (Eddy Penne, BMA Roosdaal)

4.

Veranda: kleerkastjes

II.

Het ovengebouw 5 tafeltjes kast dienplaten grote frigo broodbakken broodspaan bord paneeltjes schilderij: Broodhuis bakkerij-materieel

III.

(St.-Pieterscollege, Jette)

(Gustaaf Van De Velde (†),lid), (Chiro Uidekrij), (Guido Verckens, lid), (Chiro Uidekrij), (Madeleine Bellemans), (Fred (†) en Greet Timmermans), (Chiro Uidekrij), (Jean-Marc De Muylder, lid), (Guido Verckens, lid) (Michel Amijs, Hugo O, leden)

De schuur roostering: grote platen (6m x 2,5m) (Belsack, Halle), ijzeren poutrellen (6m) (Eyckenborch), sanitair (Chiro Uidekrij). 11

IV.

Vergaderzaal 1 20 tafeltjes 50 klapstoelen kasten vloerkleed deuren

V.

(Gustaaf Van De Velde (†), lid), (Beschuttende Werkplaats, Eizeringen), (Jos De Smedt, pastoor-emeritus), (Krant: Deze week in Brussel), (Gustaaf Van De Velde (†), lid).

Vergaderzaal 2 80 stapelstoelen, 6 werktafels, 6 radiatoren (School Maria Immaculata, Roosdaal), frigo (Roger Brijnaert), 6 tafeltjes (August De Smet, lid),

VI.

Bijenhal en bijenpaviljoen

1.

Structuur (palen en dak) (Bruno Vandewinckel), 4 bijenvolken (Katelijne en Erwin).

2.

Bijenmaterieel (korven, honingslinger, kasten, wastafels, rokers, enz.) (Katelijne en Erwin), 3 ramen (St.-Pieterscollege, Jette), deur (containerpark, Gooik), houtafwerking (Gustaaf Van De Velde (†), lid), etalagekast (August De Smet, lid), stoeltjes (containerpark, Gooik), (Kerk, Kester), dakpannen, dakgoten (Eyckenborch), 3 ramen (St.-Pieterscollege, Jette).

VII.

Tuin materieel (frees, hark, enz.) plantsoen, zaden, enz.

VIII.

(Jozef De Neef, lid), (Jozef De Neef, lid).

Aanplantingen 100den onderstammen van kers en pruim (Piet Chrispeels), schuurpaal weide (Piet Chrispeels), elektrische apparatuur omheining (Jean Peetermans, lid).

12

IX.

Diversen schappen in pakruimte barbeque fruitkar masten 2 stofzuigers 1 tuin-zitbank

(Marc De Winne), (Jean-Marc De Muylder, lid), (groot vuil, Gooik), (Tuinbouwschool, Roosdaal), (St.-Pieterscollege, Jette), (Rolf Van Haver).

Bij de werkzaamheden in het huis en op het domein werd vaak gebruik gemaakt van klein en groot materieel: van zaag- en boormachines, ploeg, weidebloter, zaaimachine, lichtwerpers, spuittoestellen, trilboor, ladders, vorklift, liftwagen, bulldozer, hakselaar, katrollen, enz. Vaak mochten wij hierbij beroep doen op het arsenaal van diverse medewerkers, met name de Gemeente Gooik, Wilfried Chrispeels, Jean en Filip Peetermans, Ward Kaesemans, Isidoor Pappaert, Yves Hendrickx en Luc Smets (Tuinbouwschool, Roosdaal), Guido Verckens, Garage Cammaert, Chiro Uidekrij, enz... Op al deze “ontleners” slaat de ervaring dat men “in nood zijn vrienden kent”. Ik ben hen dan ook erkentelijk en dankbaar. Het zal je niet ontgaan, beste lezer, dat het aldus functioneren van ons project niet zonder moeite gebeurt. Het onderscheidt zich in weinig of niets van zoveel initiatieven in onze samenleving, die moeten “zaaien naar de zak”. Bijwijlen heb ik daarbij het gevoelen “water te scheppen met een mand”. Een “maatje meer aan structurele hulp” zou niet slecht zijn.

Zomerstage 'Fiets en beleef de natuur'

13

14

15

Educatie Pajottenland Kinderstage Paasvakantie In de paasvakantie organiseerden we een tweedaagse kinderstage. Op minder dan 3 dagen tijd was deze volzet met 16 inschrijvingen. We opteerden voor een iets kleinere groep zodat we de activiteiten met de kinderen intenser konden beleven. Het thema dit keer was “De Lente”, hoe kon het ook anders. De kinderen kregen allerlei leuke en originele activiteiten voorgeschoteld. Zo mochten ze zelf van compost, potgrond maken en in een verteerbaar potje zaaiden ze zelf zonnebloemen of reukerwtjes. Verder construeerden ze met een conserven blikje en wat holle stengels van bamboe en andere planten een insectenhotelletje. Ze mochten zelf een vogelhuisje volledig in elkaar timmeren en meenemen naar huis. Er waren natuurlijk ook nog andere leuke spelletjes, zoals waterdiertjes scheppen, op zoek naar Boris de Bostrol en als afsluiter het levend ganzenbord. Aan de sfeer en de blije gezichtjes van de kinderen, na afloop van de tweedaagse merkten we dat de lentestage geslaagd was. Op naar de volgende…

16

Het kleinfruitlabyrinth Het verscheen al onverwacht in de kranten en in ons vorig ledenblad onthulden we al een deel van de sluier van ons nieuw project, namelijk het kleinfruitlabyrinth. Ondertussen is de opbouw van het kleinfruitlabyrinth in samenwerking met het Provinciaal Proefcentrum voor Kleinfruit gestart en zijn de palen en ursusdraad geplaatst. Ook de eerste plantjes steken in de grond en rond het labyrinth is een traaggroeiend grasmengsel gezaaid dat al mooi groen oogt, weliswaar geplaagd door onkruid maar dat lost zich op termijn wel op. We krijgen al regelmatig de vraag - wanneer kunnen we de eerste bessen plukken, wanneer is de opening voorzien? - We kunnen alleen melden dat de planten eerst voldoende moeten groeien en aansterken. Dan pas zal de officiële opening met kleinfruit ten vroegste na één volledig groeiseizoen worden voorzien. Door de bouw van dit kleinfruitlabyrinth willen we de kinderen en zelfs volwassenen terug laten kennismaken en natuurlijk ook laten proeven van al dit lekkers dat vroeger in het Pajottenland door de boerkozen geteeld werd. Dus nog even geduld !

Proefveld graangewassen Op De Paddenbroek zal vanaf dit jaar ook jaarlijks een proefveld aangelegd worden met landbouwgewassen. Dit jaar staat er gerst, rogge, haver en zomertarwe. Zo kunnen de kinderen de verschillende teelten op één perceel zien en herkennen. 17

We hopen om deze landbouwgewassen in de toekomst ook eens te kunnen oogsten op de aloude wijze. Oma en opa mogen dan hun kleinkinderen vertellen en tonen hoe ze vroeger op het veld te werk gingen. Dit zou een prachtig initiatief zijn. Zie je zoiets zitten om te doen, alleen of met een vereniging. Heb je een fantastisch idee om het graan te verwerken of om nieuwe of oude rassen en/of variëteiten te zaaien? Neem gerust contact met ons op.

Seniorenbond Herne In het kader van het project Educatie in het Pajottenland en onder begeleiding van RISO (= Regionaal Instituut voor SamenlevingsOpbouw vzw) onze partner in dit project ontvingen wij de seniorenraad uit Herne. Om stipt 14u arriveerden zij met de bus vanuit Herne. Bij een tas koffie schetste onze voorzitter de historiek van De Paddenbroek. Velen van hen herkenden het verleden en de situaties en gingen volop mee in het verhaal van Piet. De powerpointpresentatie hierbij leverde een prachtig beeld van het verschil vroeger en nu. Daarna trokken we met z'n allen naar buiten om het domein te verkennen. Zo werd het verhaal over het verleden geprojecteerd naar het heden. De Paddenbroek is geen echt landbouwbedrijf meer, maar veel meer dan dat. Het leeft er nog allemaal, zowel natuur en milieuaspecten als plattelandsvormen en dat vertelt De Paddenbroek via educatie nu aan de bezoeker. We wandelen van bakoven naar bijenhal, boomgaard tot moestuin met busselpaard, wat velen nog herkenden uit hun jeugdjaren. De regenvlagen tussendoor belette zeker de aangename en leuke sfeer niet waarin deze namiddag doorging.

18

Als afsluiter voorzag het Riso lekkere taart met koffie en voor wie wou, een lekker Tongsnyderbiertje. Bij het afrondend gesprek doken heel wat positieve punten en ideeën op, zowel de senioren uit Herne als wijzelf keken terug op een perfecte namiddag.

Zomerstage Fithuis Lennik & De Paddenbroek Het eerste zomerkamp - Fiets en beleef de natuur - in samenwerking met het Fithuis & De Paddenbroek is een feit. Het zomerkamp van vond plaats van 5 tot 9 juli. Voor dit kamp waren er 30 kinderen ingeschreven. De leeftijd van de deelnemers varieerde van 5 tot 12 jaar. De kinderen konden kennismaken met sport, fitness en het volgen van cyclingles. Deze oefeningen dienden als voorbereiding voor een dagtocht en een tijdrit langs de oude trambedding in Gooik. De favoriete bestemming, hoe kan het ook anders, voor natuur en plattelandsbeleving is De Paddenbroek. Een natuur-, milieu- en plattelandscentrum in een sprookjesomgeving. De kinderen ontdekten er de geheimen van de natuur. Zo is er het spel Moord in de Poel - opgelost, maakten ze een wekkertocht langs het houtemanspad en bestudeerden ze tal van kriebelbeestjes. Als afsluiter speelden we met zijn allen “Het levend Ganzenbord”. Als geschenk kregen al de deelnemers een gepersonaliseerde badges met hun lievelingsdier.

19

Kyoto in het Pajottenland Samenaankoop van zonneboilers en PV-zonnepanelen Tot 30 september is het mogelijk voor alle Pajotten om deel te nemen aan de samenaankoopactie voor zonneboilers en PV-zonnepanelen. Door middel van deze installaties kunnen we door middel van de zon, dus gratis, zelf warm water, bij zonneboilers, of elektriciteit, bij fotovoltaïsche panelen, produceren en dit tegen heel voordelige voorwaarden. Vanuit de Paddenbroek is via een onafhankelijke selectiecommissie het meest interessante aanbod van installateurs voor zonneboilers en PV-zonnepanelen geëvalueerd. We hebben hierbij gekeken naar de kwaliteitsgaranties van materiaal en installatie, de betalingsvoorwaarden en natuurlijk ook de prijs. Pajotten kunnen steeds een gratis en vrijblijvende offerte laten opmaken voor een zonneboiler of PV-installatie voor hun dak volgens de voorwaarden van de samenaankoop. De installateur komt dan langs en kijkt wat de mogelijkheden zijn. De Paddenbroek krijgt steeds ook de offerte doorgestuurd zodat we kunnen nakijken dat al deze voorwaarden nageleefd worden. Momenteel zijn er reeds 50 offertes opgesteld en zijn de eerste installaties in het Pajottenland reeds gerealiseerd. Dit aanbod is voorgesteld op 3 investeringsavonden in het Pajottenland en kan steeds geraadpleegd worden via de website www.kyotoinhetpajottenland.be onder “gezinnen/samenaankoop zonneenergie/informatiedocumenten samenaankoop” of via de Paddenbroek bij Bruno Moens.

20

Op zoek naar energie uit koolzaad en wind: bezoek aan Beauvent te Diksmuide Op 21 juni organiseerde de Paddenbroek een bezoek aan de energieprojecten van de coöperatieve Beauvent te Diksmuide. Deze coöperatieve is in 2000 opgericht door enkele "bezorgde ouders" rond Diksmuide, die zelf op zoek gingen naar duurzame oplossingen voor de opwekking van de energie die ze nodig hadden. Twee van deze oplossingen zijn de opwekking van energie uit de wind en uit koolzaad. Voor windenergie dachten ze eerst na over kleine windmolentjes om per woning te voorzien in hun energiebehoeften. Al vlug bleek echter dat dit financieel niet haalbaar was. Daarom werden de mogelijkheden voor een grote windmolen onderzocht. In de buurt van een oude zandwinningsput in de deelgemeente Nieuwkapelle werd een geschikte locatie gevonden voor 2 windmolens van elk 800 kW. Deze zijn in totaal 99 m hoog, net onder de 100 m voor de luchtmachtbasis van Koksijde, en zijn voldoende om 1.150 gezinnen van groene stroom te voorzien.

In 2004 werd begonnen aan de bouw van deze windmolens. Speciaal voor de omwonenden werd gekozen voor het nieuwste type windmolen dat geen tandwielkast meer heeft maar een ringasgenerator die net als een fietsdynamo rechtstreeks elektriciteit opwekt. Bovendien kunnen alle inwoners direct een deeltje van de windmolens kopen, via een aandeel, waardoor ze jaarlijks kunnen delen in de opbrengst van de energieproductie en via Ecopower rechtstreeks stroom kun21

nen krijgen van deze windmolens. De reactie was dan ook uiterst positief zodat er momenteel aan gedacht wordt om nog een drietal windmolens bij te plaatsen. Voor koolzaad werd er door Beauvent een korte keten van productie, verwerking en afname van koolzaadolie uitgewerkt met de lokale boeren. Deze krijgen ondersteuning bij het telen van koolzaad, kunnen dit koolzaad laten persen door middel van een mobiele oliepers en bepalen samen met de afnemers de prijs voor deze olie. Bovendien is er ook technische ondersteuning voor particulieren die hun motor willen afstemmen op koolzaadolie. Op deze manier is iedere partij steeds op de hoogte van de situatie en wordt een rechtvaardige prijs overeengekomen. Deze keten kent dan ook steeds meer geïnteresseerde boeren en afnemers. Op onze website www.kyotoinhetpajottenland.be zijn de presentaties van dit bezoek terug te vinden onder informatie voor gemeenteraden. Voor meer informatie kan je ook steeds terecht op de Paddenbroek bij Bruno Moens.

Activiteiten Wereldbollen 19 september: Wereldbollen een initiatief van 11.11.11 Pajottenland. Vertrek tussen 10 en 15 u aan De Paddenbroek, meer info bij Jos Bellemans op het nummer 054.56.69.10.

Fruitpersdag 10 oktober van 9 tot 17 u: Fruitpersdag: Na het overdonderend succes van vorig jaar komt de mobiele fruitpers van Thijs Tanghe weer naar De Paddenbroek. Inschrijven kan vanaf 15 augustus voor het reserveren van een persbeurt. De Inschrijvingen gebeuren rechtstreeks via Thijs Tanghe. Verplicht te vermelden zijn contactgegevens, aantal kilo's fruit(schatting) en gewenst tijdstip. Contactgegevens: Thijs Tanghe, Oedelgem (Brugge), 0495.73.36.70, [email protected] of www.houtlandsetuinsappen.be. Ter info: alle appels en peren, best een mengeling die niet te rijp is en zachtfruit zoals aardbeien en bessen komen in aanmerking om verwerkt te worden tot sap. Fruit dat te rijp, rot of beschimmeld is, komt niet in aanmerking om verwerkt te worden tot sap. Valfruit en fruit met aantastingen door insecten zijn geen probleem. De hardheid van het fruit bepaalt het saprendement en de helderheid van het sap. Minstens de helft van het te persen fruit moeten appels zijn, peren mogen niet zacht en melig zijn. Minimum hoeveelheid: 75 kg per persing. Per persing wordt het sap apart opgevangen, iedereen krijgt dus sap van eigen fruit mee naar huis. Gemiddelde sapopbrengst is 5 liter sap uit 8 kg fruit, dit is afhankelijk van het ras en de kwaliteit van het fruit. Kostprijs (onder voorbehoud) 5,50 € per 5 liter bag-in-box. 22

Zet je tanden in de natuur 10 oktober: workshop “Zet je tanden in de natuur” SPECIAL of proeven van biodiversiteit. De VN riepen 2010 uit als “Internationaal jaar van de biodiversiteit”. Er moet dringend een einde komen aan het uitsterven van zoveel planten en dieren. Maar wat is nu juist het probleem? Moeten wij wel wakker liggen van de IJsbeer die verdwijnt, laat staan van een kevertje in Maleisië? En hoe is het gesteld met de biodiversiteit in Vlaanderen? Natuurpunt Educatie bedacht een origineel recept om deze zware kost toch wat licht verteerbaar te presenteren. Tijdens deze luister-, proef- en doeactiviteit nemen we je mee door de Vlaamse natuur, op zoek naar vergeten smaken en de bijzonder rijke biodiversiteit die eraan verbonden is. Al proevend leren we hoe het de korenwolf verging, wat we ons bij een hennepvreter moeten voorstellen en welke dieren zich ophouden in onze oude hoogstamboomgaarden. Laat je op sleeptouw nemen bij een glas gagelbier of een lepeltje heidehoning en kom te weten wat je zelf kan doen voor het behoud van onze natuur. Van 14 tot 17u in Paddenbroek, deelname 5 €, leden Natuurpunt en De Paddenbroek gratis. Inschrijven verplicht, maximum 30 deelnemers.

Dag van de Natuur Weekend 20 en 21 november: Paddenbroek & biodiversiteit : Dag van de Natuur i.s.m. Natuurgidsen Z.-W.-Brabant, Natuurpunt, Bellingaheim en de gemeente Pepingen. Hulde aan Roger Desmet met tentoonstelling over zijn werk, o.a. een unieke verzameling insecten. Zaterdag 20/11 vanaf 17u tot 20u Zondag 21/11 vanaf 14u30 tot 18u + hulde aan Roger Desmet. Waar: Ontmoetingscentrum Ter Loo te Bellingen

Cursus imkerij “Beginnend imker” vanaf september Vlaamse Imkersbond Brussel en omstreken i.s.m. Imkersbond Ternat. De imkerscursus gaat door op de eerste zaterdag van de maand telkens van 9u tot 12u op De Paddenbroek, info bij [email protected] of 0485.16.63.07.

Cursus Opleiding Natuurbeheerder Natuurbeheer is een complex gebeuren met talrijke aspecten, die in deze cursus aan bod komen. De cursus is opgedeeld in 2 delen van telkens 9 avonden en 3 excursiedagen. Excursies en oefensessies in de loop van het cursustraject zorgen voor een onderbouwd overzicht van zowat alle elementen van het natuurbeheer. 23

Module 1 bespreekt belangrijke grondslagen van het natuurbeheer, het 'hoe' en 'waarom'. Ecologie, abiotiek, ecohydrologie en de invloed ervan op het procesbeheer staan op het programma. Ook vegetatiekunde komt aan bod, evenals een aantal lessen over begrazing en machinale technieken bij natuurbeheer. Vervolgens wordt het natuurbehoud in een breder kader geplaatst, waar wetgeving en beleid een belangrijk deel van uitmaken. Theorie module 1: 7/9, 14/9, 21/9, 28/9, 5/10, 12/10, 19/10, 26/10 en 9/11 - 19u30 tot 22u; praktijk: 25/9, 16/10 en 23/10 (hele dag) Plaats: Paddenbroek vzw, Paddenbroekstraat 12, Gooik Module 2 bespreekt het biotoopgericht natuurbeheer, gaande van graslanden over akkers, heide en bossen tot moerassen en waterpartijen. In deze cursus kan niet voorbijgegaan worden aan het belang van draagvlak en onthaal van bezoekers. Daarna volgt een overzicht van de mogelijkheden van natuurherstel en natuurontwikkeling, eveneens gekoppeld aan een excursie. Ten slotte wordt uitgebreid ingegaan op het belang van het beheerplan en de monitoring. Theorie module 2: 16/11, 23/11, 30/11, 7/12, 14/12, 21/12, 11/1, 18/1 en 25/1/2011 - 19u30 tot 22u; praktijk: 11/12, 18/12 en 15/1/2011 (hele dag) Plaats: Paddenbroek vzw, Paddenbroekstraat 12, Gooik Prijs per module: 75 €/studenten en 60-plussers, 100 €/leden NP, oudcursisten Inverde en werkzoekenden, 120 €/anderen, 300 €/bedrijven via factuur op 2930009986-50 t.n.v. Natuurpunt Educatie met mededeling “opleiding natuurbeheerder Gooik” + module 1 of 2 Prijs beide modules: 100 €/studenten en 60-plussers, 150 €/leden NP, oud-cursisten Inverde en werkzoekenden, 200 €/anderen, 500 €/bedrijven via factuur op 293-0009986-50 t.n.v. Natuurpunt Educatie met mededeling “opleiding natuurbeheerder Gooik” + module 1 en 2 Leden van Natuurpunt Pajottenland die één of beide modules volgen krijgen de inschrijving achteraf voor de helft terugbetaald. Inschrijven: Natuurpunt Educatie, Tineke Thijs, 014.47.29.55, [email protected] Provincie Vlaams-Brabant i.s.m. Inverde, vzw De Paddenbroek, Natuurpunt Pajottenland en Natuurpunt MOLLennik.

24

Bouwfonds De Paddenbroek Zoals reeds vermeld in het vorige ledenboekje is De Paddenbroek gestart met de noodzakelijke bouw van een nieuw sanitair gedeelte ingepast in de huidige structuur. De bouw is al een flink stuk gevorderd, o.a. het metselwerk is zo goed als af, maar er is nog veel werk te leveren vooraleer het sanitair bruikbaar wordt. We zijn nog steeds op zoek naar extra vrijwilligers of sponsors, zowel geldelijk alsook in materialen specifiek gericht dan naar de binnenafwerking. Meer bepaald loodgieterij, elektriciteit, schrijnwerkerij, tegels,… dus wil of kan je een steentje bijdragen, hoe dan ook, je bent meer dan welkom. De Paddenbroek dankt de sponsors voor de steun en de vrijwilligers voor het leveren van hun arbeid aan het sanitair.

25

Met grote dank aan onze sponsors voor het “Bouwfonds nieuw sanitair De Paddenbroek”

26

27

Een bonke keerzen kind !

België - Belgique P.B. 1755 Gooik BC 10460

een bonke keerzen kind, gegroeid in den glans en 't goudene licht des zomers ! Vol spannende zap, vol zoet, vol zuur, vol zijpelende zap, vol zoetheid ! Ze blonken aan den stamme, ze spraken waar ze stonden : “Plukt ons, plukt ons, plukt ons, plukt en laaft uwen dorst, rijpe zijn wij en schoone !” Neigend hongen ze, zwinkelend in den wind, den lauwen wind des zomers. Guido Gezelle (1830-1899) aan Eugene van Oye

28