Driemaandelijks informatieblad

Afgiftekantoor: Leuven 1 - P 209987

Belgie - Belgique P.B. Leuven 1 BC 4192

ACTUEEL Informatieblad van de Vlaamse Ouderenraad Driemaandelijks informatieblad Jaargang 11, nr. 2 - april/mei/juni 2010

ACTUEEL-Informatieblad

Inhoud

Vo o rwo o rd .....................

1

Nieuw s van d e Vlaam se Oud erenraad ......................................................................................................2 Wie zĳn d e 4 d esk und igen van d e Vlaam se Oud erenraad ? .............................................................................. 2 Vergeet m inister Daerd en d e gep ensio neerd en? ................................................................................................. 2 Stand p unt Oud erened ucatie ...

3

Het tweed e Vlaam s Oud erenbeleid sp lan in aanbo uw ....................................................................................... 3

Nieuw s uit d e co m m issies en werk gro ep en .............................................................................................6 Ro l in d e k ĳk er ...............

9

Them a Oud erenweek .

10

Nieuw s van d e Overheid ...........................................................................................................................12 Pro ject ‘Sam en sterk ’...

14

Fam ilieled en, p artners in zo rg ..................................................................................................................16 Tĳd ig uw zo rg p lannen in Vlaam se wo o nzo rgcentra ...........................................................................19 Nieuwe cam p agne Fietsersbo nd ...............................................................................................................21 Energie besp aren: u w int altĳd ! ................................................................................................................22 Zo rgAnd ersTv fo cust o p zo rgsecto r.........................................................................................................23 Gezinssp o rtfed eratie zet 55+ in actie!.......................................................................................................25 Juni Sp o rtm aand .........

26

Neo s stel vo o r: d e p ensio end eba�en ........................................................................................................28 LBV-p ro ject: Bo yo k ani

29

Literatuur .....................

30

2

Voorwoord Ouderen en Armoede Bĳna 11 % van alle Vlamingen loopt het risico in armoede te moeten leven. Zĳ hebben een inkomen dat lager ligt dan de armoededrempel. Dit is veel. Te veel. Maar er is meer. Achter dit cĳfer gaan namelĳk heel grote verschillen schuil. Werklozen, bĳvoorbeeld, of alleenstaande moeders met kinderen, hebben een veel hoger risico op armoede. En ja, ook ouderen. Iets meer dan 22 % van de Vlamingen die 65 jaar zĳn of ouder loopt het risico op armoede. Met als meest kwetsbaren: de oudste ouderen, oudere vrouwen en alleenstaanden. Dit verschil in armoederisico tussen de jongere en oudere generaties is opvallend en kunnen we jaar na jaar weer vaststellen. Het is dan ook merkwaardig en verwonderlĳk dat de media en de politiek aan dit opmerkelĳke verschil weinig of geen aandacht schenken. Zelfs in de actuele discussie rond de pensioenen spelen deze cĳfers geen grote rol. En dit terwĳl deze in de eerste plaats toch tot doel hebben de armoede op oudere lee�ĳd te voorkomen. Hoe komt dit? Meestal trekken journalisten, politici of zelfs wetenschappers impliciet of expliciet het hoge armoederisico bĳ ouderen in twĳfel. Het is allemaal niet zo erg als het lĳkt want de meeste (80%) ouderen hebben een eigen huis dat a�etaald is. Zĳ moeten dus, in tegenstelling tot de jongere generaties, geen uitgaven meer doen voor het verwerven van een huis of om te huren. Bovendien bezi�en die ouderen allemaal samen ook nog eens een aanzienlĳk deel van het totale vermogen in ons land. En ze zĳn blĳkbaar in staat om behoorlĳk wat te consumeren. Op basis van gegevens over wat ouderen dagelĳks gebruiken blĳkt namelĳk dat de Belgische ouderen tot de welvarendste van Europa behoren.

ACTUEEL-Informatieblad ACTUEEL-Informatieblad

Conclusie: het is nog zo slecht niet gesteld met de welvaart van de ouderen in Vlaanderen! Juist besluit? Niet helemaal. De ‘gemiddelde oudere’ of een groot aantal ouderen stelt het redelĳk tot (zeer) goed. Maar gemiddelden (het gemiddelde verbruik, bĳvoorbeeld) of macroeconomische cĳfers over het vermogen van ‘de ouderen’ verbergen een pĳnlĳke realiteit: deze van de vaak op het eerste zicht onmerkbare armoede van een te groot aantal oudere mensen. Laat ons voor het gemak even aannemen dat we van de 80% ouderen die een eigen huis bezi�en niemand arm is. Dan zĳn er nog altĳd 20% ouderen die over geen eigen woning beschikken. Bĳ deze ouderen zal men in het algemeen niet moeten gaan zoeken naar een hoog pensioen, een royale groepsverzekering, een groot vermogen of een riante levenswĳze. Zĳ hebben tĳdens hun actieve leven onvoldoende kunnen verdienen om een huis te kopen of een vermogen op te bouwen. Omdat ze weinig verdiend hebben, zal hun pensioen ook laag zĳn. Uit onderzoek waarin men niet alleen keek naar de relatieve inkomensarmoede maar ook naar de mate van ‘materiële deprivatie’ (de mate waarin men zich om financiële redenen bepaalde essentiële zaken moet ontzeggen) komt trouwens naar voor dat in Vlaanderen op zĳn minst 15% ouderen leven die ‘consistent arm’ zĳn. Concreet wil dit zeggen: minstens 165 000 Vlaamse ouderen zĳn arm. De Vlaamse Ouderenraad hee� er dus terecht voor gekozen om deze armoede bĳ ouderen als thema te kiezen voor de Ouderenweek van dit jaar. Bovendien is 2010 eveneens het Europees Jaar van de bestrĳding van de armoede en de sociale uitsluiting. Deze titel gee� overigens terecht aan dat het om meer gaat dan financiële armoede. Armoede hee� ook te maken met recht op en toegang tot onderwĳs en opleiding, menswaardig wonen, goede zorg en deelname aan het sociale en culturele leven. Jul Geeroms, voorzi�er

1

N�� V�� O�� BEDANKT De voorbĳe vĳf jaar hee� de Vlaamse Ouderenraad heel wat gerealiseerd. Naast het geven van adviezen, werden er verschillende standpunten en memoranda gemaakt. Bovendien werden er vĳf Ouderenweekbrochures gepubliceerd en werd het Ouderenparlement twee keer georganiseerd. Om dit alles te kunnen realiseren, konden we rekenen op vele geëngageerde ouderen. We willen dan ook iedereen van harte bedanken voor hun inzet de afgelopen vĳf jaar. Dankzĳ u als bestuurslid, als voorzi�er of secretaris van een commissie of werkgroep, als deskundige, als lid van een commissie of werkgroep, konden we dit verwezenlĳken. Van harte bedankt! Nieuw Dagelĳks Bestuur De Vlaamse Ouderenraad is in 2010 gestart met een nieuwe ploeg. Het nieuwe Dagelĳks Bestuur bestaat uit 7 leden en is samen met de directeur verantwoordelĳk voor de dagelĳkse werking van de Vlaamse Ouderenraad. Hieronder vindt u de rolverdeling. voorzi�er: Jul Geeroms secretaris: Guido Verbrugghe penningmeester: Emmanuël Vande Woestyne ondervoorzi�ers: Corry Maes, Jeanine Schollaert en Walter Opgenhaffen internationale aspecten: Willy Peirens directeur: Mie Moerenhout Dank u Pieter

Starten met een nieuwe ploeg betekent meestal ook een beetje afscheid nemen. Eind december namen we reeds afscheid van Goddie De Smet. Ook Pieter Van Parys, afgevaardigde van de Senioren Landelĳke Beweging en lid van het Dagelĳks Bestuur, hee� de fakkel doorgegeven aan zĳn opvolgster, Jeanine Schollaert. We willen Pieter heel erg danken voor zĳn inzet de voorbĳe jaren in het bestuur maar ook als voorzi�er van de Commissie Mobiliteit.

2

Wie zĳn de vier deskundigen van de Vlaamse Ouderenraad? Bernade�e Schalenbourg is nog eventjes werkzaam op de pensioendienst van OKRA. Gedurende deze periode hee� ze heel wat kennis opgebouwd over pensioenen. Vandaar dat Bernade�e als professionele kracht reeds betrokken was bĳ de Commissie Inkomen. Haar ervaring en deskundigheid zullen zeker verder van pas komen in de Commissie Bestaanszekerheid, Economie en Arbeid. Huib Hinnekint is voor velen geen onbekende. De voormalige directeur van het Centrum voor Andragogisch onderzoek is al verschillende jaren actief betrokken bĳ de Vlaamse Ouderenraad en bĳ AGE, het Europees Ouderenplatform. Huib zal de Commissie Cultuur, Leren en Maatschappelĳke Participatie voorzi�en. Kris De Smet hee� er 35 jaar sociaal-cultureel werk in Brussel op zi�en. Hĳ nam vorig jaar na 21 jaar afscheid als directeur van het Seniorencentrum. Kris is de voorzi�er van de Commissie Wonen, Mobiliteit en Veiligheid. Thérèse Jacobs was tot 2005 directeur van het Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudie. Nadien nam ze haar opdracht als onderzoeker en docent weer op aan de Universiteit van Antwerpen. Als socioloog situeert haar onderzoekswerk zich in het vakgebied van de gezinssociologie, de gerontologie, de demografie, de welzĳnsACTUEEL-Informatieblad

Kathy Louagie, stafmedewerker sociologie en de sociologie van de levensloop. Thérèse zal de Commissie Welzĳn, Gezondheid en Zorg leiden.

Vergeet minister gepensioneerden?

7 nieuwe commissies van start In 2010 star�e de Vlaamse Ouderenraad met zeven nieuwe commissies. Elke commissie kan rekenen op een voorzi�er en een verslaggever. We ze�en ze voor u hieronder eens allemaal op een rĳtje. Commissies actief binnen de Vlaamse Ouderenraad:

Minister van pensioenen Daerden stelde op 25 maart 2010 het groenboek voor aan de ministerraad. In het groenboek wordt de situatie van de pensioenen geschetst en komen een hele reeks vragen aan bod m.b.t. het pensioenstelsel en de houdbaarheid ervan. In een persbericht liet de Vlaamse Ouderenraad weten verwonderd te zĳn dat in de actuele pensioendiscussie, o.m. in het groenboek van minister Daerden, geen tot bĳzonder weinig aandacht besteed wordt aan de toenemende inkomensarmoede bĳ ouderen en de erosie van ons pensioenstelsel.

C�� B��, E�� A�� Voorzi�er: Luk De Vos (LBV) Secretaris: Kristel Wĳshof (OKRA)

C�� W��, G�� Z�� Voorzi�er: Thérèse Jacobs (deskundige Vlaamse Ouderenraad) Secretaris: Bart Beernaert (stafmedewerker Vlaamse Ouderenraad)

C�� W��, M�� V�� Voorzi�er: Kris De Smet (deskundige Vlaamse Ouderenraad) Secretaris: Marleen Van Der Velden (Seniorenraad Landelĳke Beweging)

C�� C��, L�� M�� P�� Voorzi�er: Huib Hinnekint (deskundige Vlaamse Ouderenraad) Secretaris: Rik Carmen (Groen!Plus)

C�� S�� B�� Voorzi�er: Sandra Vandereet (S-Sport) Secretaris: Jan Tessier (Vlaams Kinesitherapeuten Verbond)

C�� F�� O�� (wordt nog opgericht)

C�� I�� O�� Voorzi�er: Willy Peirens (OKRA) Secretaris: Kristel Wĳshof (OKRA) ACTUEEL-Informatieblad

Daerden

de

Nochtans is het armoederisico bĳ ouderen een reëel probleem. Recente cĳfergegevens tonen aan dat het armoederisico bĳ ouderen 21,3 % bedraagt. Daarenboven behoren de Belgische pensioenen tot de laagste van Europa. Om het armoederisico bĳ de ouderen te beperken zĳn pensioenen van essentieel belang. Nu het pensioendebat van start is gegaan en de gepensioneerden zelf niet gehoord worden, hee� de Vlaamse Ouderenraad een standpunt geformuleerd. De Vlaamse Ouderenraad wil dat: - er aandacht is voor de situatie van de huidige gepensioneerden en diegenen die op korte termĳn met pensioen zullen gaan. - er rekening gehouden wordt met zĳn voorstellen tot verbetering van de inkomenssituatie van de huidige gepensioneerden en het we�elĳk pensioenstelsel in de privésector. - de regering en de sociale partners op korte termĳn de nodige beslissingen nemen inzake de welvaartsaanpassing van de pensioenen voor de periode 2011-2012 in toepassing van het Generatiepact. Het standpunt ‘Lage pensioenen en bĳ ouderen: de aandacht niet en het advies ‘Pensioenen’ vindt op www.vlaamse-ouderenraad.be Adviezen en standpunten).

armoede waard?’ u terug (rubriek

3

Standpunt ‘De verdere ontwikkeling en de financiering van de oudereneducatie’ Bart Beernaert, stafmedewerker In het standpunt, dat voorbereid werd door de Commissie Onderwĳs, Vorming en Cultuur, wordt de noodzaak van een behoorlĳke uitbouw van de oudereneducatie, in al haar vormen, benadrukt. Het universele recht op leren - een leven lang - geldt ook voor ouderen. Onder invloed van allerlei maatschappelĳke veranderingen stĳgen zowel de objectieve behoe�e als de vraag van ouderen om te leren en te blĳven leren. In een vergrĳzende samenleving is het meer dan noodzakelĳk dat de competenties van ouderen worden gevaloriseerd en dat hierin wordt geïnvesteerd. Onder meer omdat dit het economisch draagvlak versterkt. Het leren van ouderen bevordert de samenhorigheid tussen de generaties. Momenteel hee� Vlaanderen niet echt een beleid dat gericht is op het garanderen, ook voor ouderen, van het recht op leren. Educatie werd en wordt nog te veel beschouwd als een goed op zich en voor ouderen als een luxe, niet als een noodzaak. Bĳ de meerwaarde ervan voor de persoon en de gemeenschap staat men nauwelĳks stil. Het succes van een activiteit wordt nog steeds vooral afgemeten aan het aantal mensen dat wordt bereikt. Een gevolg hiervan is dat zĳ die in hun jeugd het meest van onderwĳs en vorming konden genieten, ook op oudere lee�ĳd het meest gebruik maken van het gesubsidieerde aanbod. Een ander gevolg is dat er nauwelĳks aandacht bestaat voor wat ouderen als ‘basisvorming’ echt nodig hebben. De Vlaamse Ouderenraad schui� daarom in zĳn standpunt enkele prioriteiten naar voor, blĳ� aandacht vragen voor een breed aanbod voor ouderen (ook inzake de betaalbaarheid) en benadrukt het belang van het informele leren onder andere via het verenigingsleven. Tot slot worden enkele concrete aanbevelingen voor het Vlaams, het provinciaal en het gemeentelĳk beleidsniveau geformuleerd.

Het tweede Vlaams

Het eerste Vlaams Ouderenbeleidsplan werd opgemaakt in de voorgaande regeerperiode nadat de coördinerend minister voor Ouderenbeleid in september 2005 voor een eerste keer werd aangeduid. De opvolger, minister Jo Vandeurzen, hee� nu de opdracht dit beleidsplan te actualiseren voor de regeerperiode 2010-2014. Voor de uitwerking van dit plan mobiliseert de minister al zĳn collega-ministers en hun administraties zodat elk zĳn verantwoordelĳkheid neemt voor een beleid dat de ouderen niet vergeet en daarenboven gepast beleid voor ouderen voert. Daarenboven willen de minister en zĳn medewerkers dit beleidsplan absoluut opstellen met medewerking van de ouderen zelf. Daartoe is in de loop van de maand maart een consultatieronde gehouden waaraan de Vlaamse Ouderenraad, alle provinciale Ouderenraden, de Brusselse Ouderenraad, vĳf lokale Ouderenadviesraden en de ouderenorganisaties gevraagd werden mee te werken. Binnen de Vlaamse Ouderenraad hebben de verschillende commissies de voor hen relevante thema’s besproken; samen het volledige plaatje. Voor deze consultatieronde was een voorbereidend werk gemaakt door ambtenaren van het departement Welzĳn, Volksgezondheid en Gezin. Het Kenniscentrum verzamelde feitenmateriaal waaruit behoe�en van ouderen kunnen worden afgeleid. Anderzĳds werden de beleidsnota’s van de verschillende ministers gescreend door de beleidsmedewerkers om per beleidsdomein de intenties voor Ouderenbeleid op te lĳsten. Elke Ouderenadviesraad kon discussiëren over deze intenties: welke zĳn prioriteiten om uit te voeren, welke intenties zĳn overbodig, wat ontbreekt er? En een laatste vraag daarbĳ: welke rol kunnen de ouderen daarbĳ opnemen?

U vindt dit standpunt terug op de website van de Vlaamse Ouderenraad, in de rubriek ‘Adviezen en standpunten’. 4


Ouderenbeleidsplan in aanbouw Mie Moerenhout, directeur De 8 clusters waarover nagedacht werd, zĳn: 1. Inspraak, informatie en participatie 2. Inkomen en armoede 3. Diversiteit en discriminatie 4. Gezondheid, sport en welzĳn (preventie en zorgaanbod) en productief ouder worden 5. Actief (mantelzorg, vrĳwilligerswerk en werk) 6. Wonen en energie 7. Mobiliteit, toegankelĳkheid en veiligheid 8. Cultuur, verenigingsleven, toerisme, media en levenslang leren De maand april was een sereiuze werkmaand voor Eric, Anne en Lut (administratie) om al de binnengekomen verslagen te verwerken en te stroomlĳnen naar een eerste ontwerp van wat het nieuwe Vlaams Ouderenbeleidsplan moet worden. Op 31 mei zal de Vlaamse Ouderenraad het definitieve ontwerp krĳgen om daarover een advies te formuleren. In de week van 7 juni doen de commissies hun voorbereidingswerk. Tegelĳkertĳd hebben de verschillende lidorganisaties de kans om hun opmerkingen en suggesties te formuleren. Met deze gegevens bereidt het secretariaat het advies voor. Op de bĳkomende Algemene Vergadering van 28 juni wordt het advies met de amendementen besproken; we gaan door tot de goedkeuring zodat op 2 juli het gedragen advies netjes afgewerkt bĳ de minister toekomt. De volgende stappen zĳn dan: het ontwerp gaat met het advies van de Vlaamse Ouderenraad naar de Inspectie van Financiën, vandaar naar Begroting. Doorheen het hele proces is een stuurgroep en de interkabine�enwerkgroep actief. Deze laatste is reeds aangesproken om punten van het eigen beleidsdomein te formuleren. Na elk advies komt deze groep van kabinetsmedewerkers en ambtenaren samen om te overwegen welke punten van het advies kunnen worden opgenomen om zo te groeien naar het definitieve plan. In september komt het Vlaams Ouderenbeleidsplan op de agenda van de Vlaamse regering en ten laatste in oktober wordt het in het Vlaams Parlement besproken.


Na alle goedkeuringen wordt dan in november en december het plan bekend gemaakt via een mediacampagne. Daarmee zĳn zowel de ouderen als de bevolking geïnformeerd en weten ze wat ze mogen verwachten, en worden de beleidsverantwoordelĳken gesensibiliseerd. In die periode wordt ook de terugkoppeling naar de verschillende adviesraden van de consultatieronde verzekerd. Als Vlaamse Ouderenraad kĳken we uit naar dit plan dat een garantie moet worden op een beleid met aandacht voor ouderen en een verbetering/versterking van het Ouderenbeleid in Vlaanderen. Er zĳn alvast veel suggesties gegeven door de ouderen zelf! Jaarverslag Vlaamse Ouderenraad 2009 Het jaarverslag van 2009 gee� een gedetailleerd overzicht van de realisaties van de Vlaamse Ouderenraad. Het jaarverslag bestaat uit twee delen: de activiteiten die de uitvoering van de beheersovereenkomst beschrĳven en de interne werking. Dit jaarverslag is te verkrĳgen op het secretariaat.

2009

JAARVERSLAG

maart 2010 Vlaamse Ouderenraad vzw Koloniënstraat 18-24 bus 7 5de verdieping 1000 Brussel

5

N�� C�� W�� Commissie Bestaanszekerheid, Economie en Arbeid Luk De Vos, voorzi�er In het kader van het beleidsplan 2010-2014 werden 7 commissies samengesteld. De meeste commissies kunnen meteen op een volwaardige wĳze de hun toegewezen opdracht aanpakken. Voor de Commissie Bestaanszekerheid, Economie en Arbeid (we hebben meteen maar beslist om gemakshalve het voortaan te hebben over de BEA-commissie) ligt het een beetje moeilĳker omdat we onze plaats moeten proberen te vinden zonder a�reuk te doen aan andere werkzaamheden. Zo is er het voorlopig verder bestaan van de Commissie Inkomen waar de voorbereiding gebeurt van de vergaderingen in het Raadgevend Comité voor de Pensioensector. Eenmaal het RCP vervangen wordt door de Federale Ouderenadviesraad – iets wat zou moeten kunnen lukken tegen de vakantieperiode – zal de ganse pensioenproblematiek ongetwĳfeld een prioritair thema worden voor de BEA-commissie. Om de bespreking van het GROENBOEK voor te bereiden hebben de twee commissies trouwens gekozen voor een gezamenlĳke aanpak. Waarbĳ het duidelĳk is dat wĳ als ouderenorganisaties heel zwaar zullen blĳven hameren op de vaststelling dat de Nationale Pensioenconferentie geen - of minstens onvoldoende - aandacht besteedt aan de situatie van de huidige gepensioneerden en van diegenen die binnen afzienbare tĳd de groep van de gepensioneerden zullen vervoegen. De erosie van ons pensioenstelsel en de toenemende inkomensarmoede bĳ de ouderen verdienen meer dan de tweederangsrol die hun in het Groenboek toebedeeld werd.

6

Binnen het onderdeel ‘bestaanszekerheid’ zal de armoedeproblematiek bĳ ouderen (althans het aspect inkomen) zeker op de agenda komen maar ook hier zal onze commissie zich moeten inschakelen binnen een groter geheel. Op het overleg tussen de ouderenorganisaties werd immers beslist om gedurende twee jaar te werken rond het thema armoede. Onze commissie is beschikbaar om een inbreng te doen. De twee andere onderdelen ‘Economie’ en ‘Arbeid’ zĳn er niet zomaar bĳgesleurd in de benaming. Zo zal het thema van de Silver Economy zeker uitgediept worden om aan te tonen hoe belangrĳk de ouderengroep is in het economisch functioneren van onze samenleving. En daarbĳ zal ook aandacht gaan naar een becĳfering van de economische waarde van de welzĳns- en zorgsectoren die focussen op de ouderenpopulatie. En bĳ ‘Arbeid’ zal het ongetwĳfeld niet alleen gaan over betaalde arbeid maar ook over de onbezoldigde arbeid met een focus op mantelzorg en het noodzakelĳke en ondergewaardeerde vrĳwilligerswerk in het algemeen. Onze BEA-commisie zal dus zeker niet met de handen in het haar naar discussiethema’s dienen te zoeken. Maar toch moet in eerste instantie - terecht - alles wĳken voor een prioritaire opdracht nl. een inbreng leveren voor het advies dat de Vlaamse Ouderenraad zal formuleren op het ontwerp van het Vlaams Ouderenbeleidsplan. In een eerste tussenadvies hee� de BEAcommissie vanuit haar specifiek werkingsveld nagegaan welke intenties van de minister zĳ kon onderschrĳven en voor welke doelstellingen een verdere verduidelĳking noodzakelĳk was. Er werd daarbĳ ook vastgesteld dat sommige intenties toch wel in een veel te eng kader waren gesitueerd en dat hier en daar niet onbelangrĳke aandachtspunten uit het oog waren verloren. Het is nu maar afwachten in welke mate met dit tussenadvies zal rekening gehouden worden voor de definitieve uitwerking van het Vlaams Ouderenbeleidsplan.


Commissie Cultuur, Leren en Maatschappelĳke Participatie Huib Hinnekint, voorzi�er Op 1 maart 2010 star�e de commissie in een nieuwe samenstelling en met een nieuwe opdracht. De vroegere werkgroep ‘Onderwĳs, Vorming & Cultuur’ is vervangen door een commissie die nu ook het aspect ‘maatschappelĳke participatie’ bevat. De eerste opdracht van de commissie was dan ook het a�akenen van het terrein. Zonder veel discussie werd het gebied ‘cultuur’ verruimd met het aspect ‘media’. Iets moeilĳker was het omschrĳven van het terrein ‘maatschappelĳke participatie’. Uiteindelĳk is besloten hiervoor terug te grĳpen naar de tekst van het decreet betreffende het Vlaams Ouderenbeleid. Hierin wordt participatie omschreven als “de deelname aan het maatschappelĳk leven met het oog op het individuele en het maatschappelĳk welzĳn, waardoor men de persoonlĳke controle op de eigen leefsituatie en op de externe factoren die de leefsituatie bepalen, verhoogt.” Als materies die in dat kader de nodige aandacht zullen vergen, werden genoemd: kansengelĳkheid en non-discriminatie, de strĳd tegen armoede, sociale cohesie, werk en maatschappelĳke activering, inburgering, intergenerationele solidariteit en multicultureel samenleven.

Al onmiddellĳk diende de stier bĳ de horens gevat. Aan de commissie werd immers gevraagd een inbreng te doen in het kader van de consultatieronde van de heer Vandeurzen, coördinerende minister voor het Ouderenbeleid, in de ontwikkeling van het Vlaams Ouderenbeleidsplan. Hiertoe werd op 19 maart een extra vergadering gepland. Tĳdens deze bĳeenkomst werden de volgende punten behandeld: inspraak, informatie en participatie, armoede en sociaal isolement, diversiteit en discriminatie, actief en productief ouder worden, cultuur, verenigingsleven, toerisme, media en levenslang leren. Dat gebeurde op basis van een inleidende tekst van het kabinet en drie standaardvragen.

Aansluitend hierbĳ werd nagegaan welke Vlaamse ministers voor deze terreinen bevoegd zĳn. Dat zĳn er nogal wat. De minister van Onderwĳs is de coördinerende minister voor het levenslange leren. Hĳ hee� echter ook het gelĳke kansenbeleid in zĳn portefeuille. De minister van cultuur is bevoegd voor de culturele materies, maar niet voor de media. Dat laatste is toevertrouwd aan minister Lieten, evenals het armoedebeleid. Anderen zĳn bevoegd voor nog andere aspecten die de commissie zal moeten bekĳken. Dit hee� tot gevolg dat de beleidsintenties van diverse ministers zullen moeten worden opgevolgd en bekeken op hun relevantie voor het Ouderenbeleid. Afgesproken is dat iedereen in de commissie de beleidsnota’s en de beleidsbrieven van de diverse ministers op de voet zal volgen voor de sectoren die hen het meest interesseren.


7

Commissie Internationaal Ouderenbeleid Kristel Wĳshof, secretaris Een van de bĳzondere engagementen van de Europese Unie en haar lidstaten is de bestrĳding van armoede en sociale uitsluiting. Door het Verdrag van Amsterdam werden in 1997 nieuwe bepalingen over de bestrĳding van de sociale uitsluiting toegevoegd aan de bestaande sociale bepalingen van het EG-Verdrag en werden een rechtskader en een rechtsgrondslag voor een nieuwe beleidsinzet op dit gebied vastgelegd. Op 23 en 24 maart 2000 stelde de Europese Raad van Lissabon vast dat het aantal mensen dat onder de armoedegrens leefde en sociaal was uitgesloten, onaanvaardbaar hoog was. De bevordering van de sociale integratie in de Europese Unie werd derhalve van groot belang geacht voor het verwezenlĳken van haar strategische doel voor de komende tien jaar, namelĳk economische groei, meer en betere banen en een hechtere sociale cohesie. Tĳdens de Europese Raad van Lissabon werden de lidstaten en de Commissie opgeroepen tot stappen die een doorslaggevend effect moesten hebben op de uitbanning van armoede in het jaar 2010. De Europese Raad van Lissabon bereikte aldus overeenstemming over de invoering van een open coördinatiemethode (OCM) op dit gebied. Van meet af aan was de OCM voor sociale bescherming en sociale integratie een belangrĳk hulpmiddel waarmee deze beleidsinzet kan worden ondersteund en waarmee de EU de lidstaten een betere ondersteuning kan bieden bĳ hun streven naar een grotere sociale cohesie in Europa. Dankzĳ de OCM kunnen de lidstaten van elkaar leren en is het besef gegroeid dat uitsluiting en armoede veel verschĳningsvormen kent. Aanzienlĳke bevolkingsgroepen zien zich ondanks de resultaten nog steeds geconfronteerd met een beperkte en ongelĳke toegang tot voorzieningen of zĳn uitgesloten van de samenleving. In het gezamenlĳke verslag over sociale bescherming en sociale integratie 2008 wordt onderstreept dat 78 miljoen mensen in de Europese Unie het risico lopen om in armoede te vervallen. Daarnaast zĳn de ongelĳke welvaartsverdeling en ernstige armoede punten van toenemende zorg in de Europese Unie. Onaanvaardbaar. Daarom dat de EU dit elan wenst te versterken en 2010 tot Europees Jaar 8

inzake Armoedebestrĳding hee� uitgeroepen en ook in de vernieuwde Lissabonstrategie 2020 er bĳzondere aandacht uitgaat naar het uitroeien van armoede binnen de EU. Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie hebben 2010 dus uitgeroepen tot ‘Europees Jaar van de bestrĳding van armoede en sociale uitsluiting’. Bovendien zal België tĳdens het tweede semester van 2010 het voorzi�erschap waarnemen van de Europese www.2010againstpoverty.eu Unie. De Vlaamse Ouderenraad zal, met medewerking van de Commissie Internationaal Ouderenbeleid, dit alvast niet ongemerkt laten voorbĳgaan en een advies hieromtrent formuleren in het najaar, temeer daar ouderen een bĳzondere kwetsbare groep vormen wanneer het op armoede en uitsluiting aankomt. U leest er meer over in een van de volgende nummers. Interessant in dit verband is ook de Interfederale Armoedebarometer (www.mi-is.be/armoede_ 100323-1350/pages_nl/startMenu.html): een website waar u op snelle wĳze een eerste zicht krĳgt van de armoedeproblematiek in België. De Interfederale Armoedebarometer gee� de resultaten van een vĳ�iental sleutelindicatoren op het domein van armoede weer en dit op basis van de meest recente gegevens (2008). De Armoedebarometer laat ons bovendien toe om de vergelĳking te maken met de situatie in andere Europese landen. Zo kunnen we ook binnen Europa van elkaar leren. EY 2010 posters EU_A2_EN-091207.indd 3

Ter gelegenheid van het Europees Jaar zullen er door verscheidene actoren in heel het land tal van activiteiten georganiseerd worden. Hebt u zin om aan een activiteit deel te nemen? Neem dan vlug een kĳkje op www.armoedebestrĳding.be. ACTUEEL-Informatieblad

7/12/09 10:43

Rol in de kĳker De stad Genk werd met het rollenboek ‘Gedreven leven, Genks engagement in vĳ�igvoud’ de winnaar van de wedstrĳd ‘Uitgebold? Ingerold!’. Met dit initiatief wou de Vlaamse Ouderenraad het negatieve beeld over de vergrĳzing en over ouderen doorbreken. Het centenverhaal werd dus even aan de kant geschoven; er werd gefocust op de bĳdrage van de ouderen. Om dit rollenboek bĳ een ruimer publiek bekend te maken, werden 1000 exemplaren van ‘Gedreven leven’ verspreid naar gemeenten, bibliotheken en scholen in Vlaanderen. Benieuwd naar het rollenboek? U kan hiervoor terecht bĳ uw gemeente of bibliotheek om het volledige boek in te kĳken. Hieronder geven we u alvast een voorsmaakje.

Naam: Heinz Bosmans Geboren: Genk, 1938 Vroeger: Mĳnwerker Nu: Gemachtigde opzichter

Gemachtigd opzichter! Dat klinkt plechtig! Heinz: De bedoeling was het creëren van een veilige schoolomgeving door hulp te bieden bĳ het oversteken van gevaarlĳke kruispunten rond de scholen. Daarvoor werd een beroep gedaan op vrĳwilligers die na een korte opleiding dagdagelĳks instonden voor de veiligheid van de schoolgaande jeugd, vooral uit het lager onderwĳs. Daar ik als jonggepensioneerde over de nodige tĳd beschikte en vooral omdat ik het nu�ig vond voor de kinderen van Hoevenzavel heb ik me ingeschreven. We zĳn dan met 44 mensen van start gegaan, maar spĳtig genoeg blĳf ik nog alleen over. Wat houdt je werk precies in? Heinz: Viermaal per dag sta ik op de drukke Hoevenzavellaan om het helse verkeer tot stilstand te brengen wanneer de kinderen zich aanbieden om over te steken. Gelukkig word ik tegenwoordig bĳgestaan door enkele stadswachten en een politieagent. Ik ben me bewust van de grote verantwoordelĳkheid. Ik kan met voldoening zeggen dat er zich op deze plaats nog geen ongeval hee� voorgedaan. ACTUEEL-Informatieblad ACTUEEL-Informatieblad

Kom je zelf nooit in gevaar? Heinz: Vooral wanneer de zon laag staat, hebben automobilisten wel eens moeite om ons op te merken en moet er soms een zĳsprong worden gemaakt om zelf niet aangereden te worden. Je elke dag opnieuw inze�en lĳkt me een zware opdracht. Heinz: Ja, maar ik kan stellen dat ik ook heel veel waardering krĳg. Zo ben ik erg verrast geweest toen ik bĳ mĳn 70ste verjaardag werd uitgenodigd op de speelplaats van de school. De kinderen stonden voor mĳ in de rĳ om mĳ te huldigen. Ook de dagelĳkse babbel met medewerkers en ouders gee� me veel voldoening, maar in de winter gaat iedereen gauw naar huis en voel ik me soms erg eenzaam. Heb je nog andere sociale bezigheden? Heinz: Ik zet me in voor de bezoekers van het dienstencentrum De Halm, draag De Horizon uit en verkoop elk jaar 380 kalenders van de Mĳnwerkers-Brancardiers. Ook probeer ik een helpende hand te zĳn voor ouderen in mĳn buurt. Je inze�en voor de medemens is toch een fijne opdracht, vind je niet? 9

Thema Ouderenweek Armoede bĳ ouderen

Een ad hoc werkgroep samengesteld uit vertegenwoordigers van de ouderenverenigingen bereidt samen met het secretariaat het Ouderenweekthema voor. Er werd beslist om de volgende twee jaar te werken rond het thema ‘Armoede’. Met dit nieuwe thema wil de Vlaamse Ouderenraad het probleem van armoede bĳ ouderen onder de aandacht brengen… en dat is nodig. Dit jaar wordt gestart met een nieuwe werkwĳze. De Vlaamse Ouderenraad wil de Ouderenweek vanaf dit jaar meer richten naar de lokale ouderenadviesraden, met gedragenheid en betrokkenheid van de ouderenverenigingen en binnen de opdracht van een lokale ouderenadviesraad. Via een methodiek wil de Vlaamse Ouderenraad impulsen geven aan het lokale niveau en handva�en voorzien voor de lokale ouderenadviesraden om met het thema te werken. Om dit thema goed voor te bereiden zat de Vlaamse Ouderenraad onlangs aan tafel met enkele organisaties die specifiek bezig zĳn met de problematiek ‘armoede’. We hadden een dubbelgesprek met het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen en met het Steunpunt tot bestrĳding van armoede. We gaan hier even verder op in. Het Vlaams Netwerk dat 49 organisaties verenigt, hee� als doel armoede en sociale uitsluiting uit te bannen. In deze organisaties staan mensen die in armoede leven centraal. Het team van het Vlaams Netwerk zorgt voor de ondersteuning van deze verenigingen. Hierbĳ is de uitwisseling van ervaringen, visies, succesverhalen en leerprocessen tussen de verenigingen onderling heel belangrĳk. Op basis van de ervaringen en de meningen van mensen in armoede maken de verenigingen en het Vlaams Netwerk dossiers op om zo de beleidsverantwoordelĳken te beïnvloeden. Het Steunpunt tot bestrĳding van de armoede is opgericht door de Federale Staat, de gewesten en de gemeenschappen als instrument in de strĳd tegen armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting. Het Steunpunt hee� als taak

10

om de uitroeiing van armoede als prioriteit op de politieke agenda te houden. Om de analyses en aanbevelingen voor de beleidsverantwoordelĳken in België te formuleren, werkt het Steunpunt samen met verenigingen waar armen het woord nemen, OCMW’s, sociale partners, beroepsmensen uit verschillende sectoren, administraties… Vervolgens namen we contact op met Demos en Welzĳnsschakels om ook hier ons oor te luisteren te leggen. Wat het werkdomein armoede betre�, wil Demos vzw - het kenniscentrum voor participatie en democratie - de inspraak in het lokale beleid door mensen in armoede verhogen, lokale netwerken inzake participatie van mensen in armoede ondersteunen, samenwerking tussen de verschillende actoren bevorderen, alsook projecten trajectwerking vanuit mensen in armoede stimuleren. Hiervoor werkt Demos nauw samen met Verenigingen waar armen het woord nemen en gebruikers van het Fonds Cultuurparticipatie. De organisatie Welzĳnsschakels vzw gaat met lokale vrĳwilligersgroepen de strĳd aan tegen armoede en sociale uitsluiting. In hun werking staan de ontmoeting met mensen in armoede, de ondersteuning van gezinnen, de beleidsbeïnvloeding vanuit hun ervaringskennis en het stimuleren van cultuurparticipatie centraal. Om armoede aan te pakken, werkt Welzĳnsschakels sterk mee aan de campagnes van Welzĳnszorg. Vanuit de input van deze gesprekken kan het thema van de Ouderenweek inhoudelĳk verder uitwerkt worden. De gesprekken toonden aan dat hoewel ouderen in armoede wel betrokken zĳn binnen de werking van de verschillende organisaties, er tot nu toe weinig aandacht uitgaat naar ouderen in armoede. Het is dan ook belangrĳk dat de Vlaamse Ouderenraad de bewustmaking rond deze thematiek aanvoert om zo het beleid te stimuleren om ook armoede bĳ ouderen aan te pakken.


Kathy Louagie, stafmedewerker

Lanceringsmoment Ouderenweekthema: 1 oktober 2010 Op 1 oktober 2010, de internationale dag van de ouderen, wordt het startschot gegeven voor de Ouderenweekcampagne. Op deze dag wordt in het Vlaams Parlement het Ouderenweekthema toegelicht en de Ouderenweekbrochure voorgesteld. Ouderenadviesraden en ouderenorganisaties zullen hun vertegenwoordigers kunnen afvaardigen om aan deze trefdag deel te nemen.

Meer informatie hierover vindt u in de volgende editie van Actueel en op www.vlaamse-ouderenraad.be. De uitnodiging mag u verwachten eind augustus.

WEEK VAN DE SMAAK 2010 – 11 tot 21 november 2010 Van 11 tot 21 november 2010 dompelt Vlaanderen zich voor het vĳfde jaar op rĳ onder in smaak en eetcultuur. Het startschot voor de campagne werd op 13 april gegeven door Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege. In de charmante ‘Boerderĳ van het Maximiliaanpark’ in hartje Brussel dook ze samen met een groep kinderen de moestuin in om groenten te zaaien. De minister wil vanaf deze editie onze eigen geteelde groeten en streekproducten meer in de kĳker stellen als deeluitmakend van ons erfgoed. Aalst ruilt dit jaar feestmuts voor koksmuts als Stad van de Smaak en eregenodigde Spanje zit mee aan de dis. Het Spaans temperament proef je alvast bĳ ‘Los Amigos’: Spaanse koks die je kunt winnen voor jouw smaakactiviteit. Wie tĳdens de Week van de Smaak wil koken met eigen oogst, kan terecht op moestuinblog.be: het vaste stekje voor ervaren moestuin-ro�en én groene blaadjes. Door mee te bloggen en


moestuinacties te organiseren maak je bovendien kans op een moestuinprĳs van VELT (Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren) of één van de Vlaamse topkoks die tĳdens de Week van de Smaak op kookmissie gaan. Deelnemen? Wie wil deelnemen aan de Week van de Smaak, vindt tips en suggesties in de kersverse inspiratiegids. Die laat je de Vlaamse kleigrond induiken op zoek naar smaken van vroeger en nu en neemt je mee naar de Spaanse keuken, tradities en cultuur. Inschrĳven voor de Week van de Smaak kan van 13 april tot 31 mei 2010 via www.weekvandesmaak.be/inschrĳven. De inspiratiegids download je op www.weekvandesmaak.be, of vraag je aan via [email protected] of 02 243 13 50. Informatie over de moestuinacties en de moestuinblog vind je op moestuinblog.be.

11

N�� O�� De medische index gaat in werking voor de hospitalisatieverzekeringen Vanaf 2010 kunnen de verzekeraars de hospitalisatieverzekeringen op de jaarlĳkse vervaldag aanpassen aan de evolutie van de medische index. De medische index meet de evolutie van de schadelast van de verzekeringsmaatschappĳen voor de hospitalisatiekosten. De index wordt driemaandelĳks berekend en gepubliceerd door de FOD Economie, volgens de modaliteiten die vastgelegd zĳn in het KB van 1 februari 2010. Door deze we�elĳke regeling kunnen de premies op een objectieve manier aangepast worden aan de evolutie van de kosten voor de ziekenhuisopname.

Aanpassing programmatie van de ouderenzorgvoorzieningen In het woonzorgdecreet wordt de lee�ĳdsgrens voor ouderenvoorzieningen opgetrokken tot 65 jaar (vroeger 60 jaar of geen lee�ĳdsgrens voor dagverzorgingscentra). Dit brengt mee dat de programmatie van wooneenheden zou verminderen vanaf 2010. Om deze terug op peil te brengen en een programmatiestop van twee jaar te vermĳden, hee� de Vlaamse regering een wĳziging doorgevoerd. De verblĳfseenheidnormen in de dagverzorgingcentra en de centra voor kortverblĳf worden opgetrokken voor de lee�ĳdsgroep van 65 tot 69 jaar van 1 tot 3,2. In de woonzorgcentra gaat de woongelegenheidsnorm voor deze lee�ĳdsgroep van 1 naar 1,7.

12

Wĳziging van de wet van 8 maart 2007 tot oprichting van een Federale Adviesraad voor Ouderen Op 10 maart 2010 verscheen deze wĳziging in het Staatsblad. Met deze aanpassing kan deze wet uitgevoerd worden. Er wordt verwacht dat de Federale Ouderenadviesraad deze zomer opgericht wordt. Deze wet moet de 60-plussers de kans geven in een georganiseerd verband mee te praten over het federale beleid dat over ouderen gaat of van invloed is op het leven van de oudere burgers in België.


in het Rĳksdienst voor Pensioenen Vaststellingen van de richt een dienst Klachten- jaarverslag Ombudsdienst Pensioenen management op De Rĳksdienst voor Pensioenen (RVP) hee� een dienst Klachtenmanagement opgericht om alle klachten te centraliseren, te analyseren en te behandelen. Zo kan een eventuele ontevredenheid bĳ de burger vastgesteld worden. Op die manier zal de dienst gepaste maatregelen kunnen nemen om te beantwoorden aan de verwachtingen van 1 850 000 gepensioneerden. Door het systematiseren van de klachtenbehandeling zullen de personen met een klacht een gepast antwoord krĳgen binnen een welbepaalde termĳn. Anderzĳds kan nu�ige informatie uit de klachten gehaald worden. De dienst Klachtenmanagement zal instaan voor alle klachten die betrekking hebben op de werking van de RVP. Bĳvoorbeeld: * problemen met de toegankelĳkheid voor personen met beperkte mobiliteit * wach�ĳden aan de telefoon * leesbaarheid van de brieven * vriendelĳkheid van het personeel * enz. De klachten kunnen via een formulier aan de RVP worden gericht, te verkrĳgen via www.rvp.fgov. be of via het telefoonnummer 0800 50 246 of op een RVP-dienst. Voor meer informatie: Gratis nummer: 0800 50 246 (tĳdens de week, van 8.30 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 17.00 uur). Adres: Zuidertoren - 1060 Brussel Website: www.rvp.fgov.be E-Mail: [email protected] Gewestelĳke kantoren en zitdagen: om de plaats en openingsuren te kennen, raadpleeg de website www.rvp.fgov.be of bel naar 0800 50 246.


De Ombudsdienst Pensioenen ontving 1 689 verzoeken in 2009. Ze telden meer klachten (45 %) over de vaststelling van het pensioen dan over de betaling (34 %) ervan. Voor 88 procent van de klachten die binnen het werkterrein van de dienst lagen, werd voor de klager een positief resultaat bereikt. De klager wordt redelĳk snel bediend in een gemiddelde behandelingsduur van 3 maanden. Het minimumpensioen, toegelaten arbeid, Inkomensgarantie voor Ouderen zĳn de traditionele klachten, welke ook in 2009 terugkwamen. De Ombudsdienst Pensioenen doet ook elk jaar een aantal aanbevelingen en suggesties. De Ombudsman werd ook in 2009 regelmatig geconfronteerd met klachten van gepensioneerden met beperkte financiële middelen die geen IGO genieten hoewel zĳ er aanspraak op kunnen maken. De suggestie is dan ook een actie te ondernemen door een automatisch onderzoek naar het recht op Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) op te starten voor alle 65-plussers waarvan het pensioenbedrag doet vermoeden dat een IGO kan toegekend worden. Een tweede voorstel gaat over het recht op minimumpensioen nog meer toegankelĳk te maken door alle gewerkte jaren in om het even welke hoedanigheid mee te tellen. De Ombudsman stelt zich de vraag of één enig minimumpensioen voor alle stelsels denkbaar is. Zeker in dit Europees jaar van de strĳd tegen armoede en sociale uitsluiting stelt hĳ de vraag of het denkbaar is dat de administraties en de wetgever een tandje bĳsteken om het armoederisico bĳ gepensioneerden te verminderen. Onder bepaalde voorwaarden voorziet de wet ook dat de gepensioneerde intresten kan krĳgen in geval van laa�ĳdige betaling van het pensioen. De ombudsdienst houdt een pleidooi voor het spontaan toekennen van deze intresten. Ook werken na het pensioen boven de toegelaten grens kan meer pensioen opleveren. De ombudsdienst vestigt de aandacht van deze gepensioneerden op het feit dat ze nu de periode van werk, kunnen laten bĳtellen bĳ hun pensioen. 13

Project ‘Samen sterk’

Ouderenverenigingen en dienstencentra werken samen In 2009 diende de stad Roeselare het project ‘Samen sterk’ in bĳ de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten om de vereenzaming bĳ ouderen aan te pakken.

Doelstelling project ‘Samen sterk’ Het project ‘Samen sterk’ richt zich naar thuiswonende 80-plussers. Enerzĳds wil men de vereenzaamde ouderen detecteren op wĳkniveau en terug activeren door ontmoeting, het SAMENzĳn stimuleren. Op die manier worden de sociale netwerken van ouderen STERKer gemaakt. Anderzĳds wordt er geprobeerd om de SAMENwerking tussen de dienstencentra en ouderenverenigingen STERKer te maken door SAMEN een project op te ze�en en succesvol uit te werken. Opstart project ‘Samen sterk’ De warme oproep voor vrĳwilligers, die wilden meewerken aan het project, viel niet in dovemansoren! Meteen waren een vĳ�al seniorenverenigingen geïnteresseerd om samen met de twee dienstencentra de schouders onder

14

het project te ze�en. Andere verenigingen stapten later mee in het project of opteerden om (nog) niet mee te werken ondanks het feit dat ze het allemaal een lovenswaardig project vonden. Bĳ de start van het project konden er al 28 vrĳwilligers ingezet worden. Hoewel er na verloop van tĳd enkele mensen a�aakten, kwamen er ook nieuwe vrĳwilligers bĳ wat het totaal op 42 bracht! Van meet af aan werd een stuurgroep opgericht die bestond uit de projectbegeleider (seniorenconsulent stad Roeselare), procesbegeleider (Els Messelis, VVSG) en de vertegenwoordigers van de dienstencentra en ouderenverenigingen. Hun eerste taak bestond erin om alle wĳken in Roeselare te analyseren. Daarna werden per wĳk het aantal 80-plussers en aantal alleenstaanden in kaart gebracht. A�ankelĳk van het aantal


Pieter Degryse, seniorenconsulent Stad Roeselare vrĳwilligers en geïnteresseerde verenigingen werden 5 wĳken waaronder het centrum geselecteerd voor het project. De ouderenverenigingen speelden een cruciale rol bĳ de inventarisatie- en detectiefase: ‘actieve 80-plussers’ werden door de verenigingen aangeduid en werden niet bezocht door de vrĳwilligers. Aan de slag! Vooraleer de vrĳwilligers de huisbezoeken opstar�en, werd een vormingsmoment georganiseerd. Hier werden de kenmerken van een goed huisbezoek en het belang van zwĳgplicht aangehaald. Daarna konden de vrĳwilligers aan de slag! Zodra een vrĳwilliger een adres toegekend kreeg, werd een brief verstuurd naar de 80-plusser waarbĳ het bezoek aangekondigd werd. Dit kon het wantrouwen bĳ enkele 80-plussers snel doen afnemen. Hoe dit contact er concreet uitzag, hing af van de verwachtingen van beiden. Er kon gewoon wat gepraat worden of als ze gerichte vragen stelden, werden die door de vrĳwilliger genoteerd en opgevolgd.

In totaal werden al meer dan 500 huisbezoeken afgelegd door de vrĳwilligers van het project ‘Samen sterk’. Gemiddeld 20% van de bezochte 80-plussers vroegen opvolging. Mobiliteitsproblemen in combinatie met een zwakke gezondheid en het hebben van weinig kinderen zorgden ervoor dat mensen echt genoten van het huisbezoek. Of deze mensen nu vereenzaamd waren, laten we in het midden. Ondertussen werd er ook een ontmoetingsmoment georganiseerd (2 keer per jaar) voor alle vrĳwilligers en 80-plussers. Hierdoor werd het samenzĳn bekrachtigd. Het project, met ondersteuning vanuit de VVSG, werd in oktober 2009 afgesloten met een eindevaluatie. Toch betekende dit niet het einde van het project, want dankzĳ het engagement van de vele vrĳwilligers en de ondersteuning van de ouderenverenigingen en de dienstencentra kan het project ‘Samen sterk’ verder gezet worden. Info? Sociaal Huis welwel, Stad Roeselare Pieter Degryse 051 26 21 80 [email protected]

��

‘Ik ga vreemd’ is een campagne van Vaka/ Hand in Hand vzw, over ontmoetingen tussen nieuwkomers en ‘oude Belgen’. Onder het mo�o ‘niks moet, alles ontmoet’, wil ‘Ik ga vreemd’ mensen ongedwongen laten samenkomen via allerlei activiteiten.

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

CAMPAGNE ‘IK GA VREEMD’

Meer nieuws op www.ikgavreemd.org.

Je kan kiezen voor vreemdgaan als groep of vreemdgaan als individu. Voor verenigingen werd op de site het ontmoetingsaanbod van de verschillende inburgerings- en diversiteitscentra, vluchtelingencomités en opvangcentra in Vlaanderen overzichtelĳk in kaart gebracht. Elke groep of vereniging kan zo achterhalen waar, hoe en met wie ze vreemd kunnen gaan.

Spoor jĳ ook je ouderenvereniging, woonzorgcentrum, lokaal dienstencentrum aan om vreemd te gaan? ACTUEEL-Informatieblad

15

Familieleden, partners in zorg Inspraak voor familieleden van bewoners met dementie in een woonzorgcentrum is geen evident verhaal. Daar moet door iedereen hard aan gewerkt worden. Actieve inspraak wil meer zĳn dan een vrĳblĳvend ‘onder-onsje’. Actieve inspraak mag niet beperkt blĳven tot de organisatie van vier familieraden of vier gebruikersvergaderingen per jaar. Omdat het nu eenmaal moet of omdat het wenselĳk is. Omdat de meeste collega’s het doen, omdat het kwaliteitshandboek het vraagt of om weet ik veel welke reden. Dan wordt inspraak een verplicht nummertje. En iedereen weet dat verplichte nummertjes doorgaans weinig voldoening geven. Trouwens op verplichte nummertjes bouw je geen relatie. Tenzĳ een relatie zonder bodem, een relatie gebaseerd op toeval en vrĳblĳvendheid. Een gedoog-relatie waarbĳ men probeert elkaar niet te veel voor de voeten te lopen. Elke standvastige en deugddoende relatie (tussen partners, tussen kinderen en ouders, tussen werkgevers en werknemers) is best gebaseerd op wederzĳds vertrouwen. Je moet weten wat je aan elkaar hebt. Je moet bĳna blind kunnen sturen op de andere. Als je elkaar niet kan vertrouwen, ben je niet goed bezig. Vertrouwen is het cement, het beton. Ook een zorgrelatie MOET deze basis hebben. Een zorgrelatie die, per definitie, een ongelĳke relatie is tussen enerzĳds de zorgvrager en anderzĳds de zorgverlener. De zorgvrager die, in dit specifieke geval, niet de oudere zelf is maar wel een familielid of zelfs een groep familieleden. Zonen, dochters die de zorg – wat die ook moge wezen – van vader of moeder overdragen aan in eerste instantie onbekenden. Aan met andere woorden ‘wildvreemden’. De zorgverlener die, in ons verhaal, geen individu is maar een totale organisatie, een woonzorgcentrum. We hebben hier dus groep familieleden aan woonzorgcentrum aan Beiden moeten worden ‘brede’ zorgrelatie waar wederzĳds vertrouwen worden gedragen.

16

te maken met een de ene kant en een de andere kant. samengebracht in een wederzĳds respect en hoog in het vaandel

Naar familieleden van bewoners met dementie is dit enorm belangrĳk. Zĳ geven zorg uit handen. Zĳ ‘vertrouwen’ deze zorg toe aan anderen. Wat op zich al niet gemakkelĳk is. Daarenboven gaan die ‘anderen’ die zorg op een andere wĳze benaderen, vanuit een ander engagement, vanuit een andere invalshoek… Maar ook voor een woonzorgcentrum is vertrouwen noodzakelĳk om fijn te kunnen werken. Om een werkklimaat te creëren waarin het leuk vertoeven EN leuk werken is. Wanneer een organisatie geconfronteerd wordt met achterdocht en wantrouwen is kwaliteitsvolle dienstverlening een utopie. Zoiets straalt af op alles en iedereen. Als beide partĳen elkaar volledig leren vertrouwen, ontstaat een warme intense band waarvan alle bewoners en alle medewerkers de vruchten plukken. Maar hoe begin je aan zo’n zorgrelatie? Familieleden kiezen voor een woonzorgcentrum omdat de infrastructuur hen aanspreekt, omdat de organisatie een mooie website hee�, omdat ze een verpleegkundige kennen, omdat ze van iemand gehoord hebben dat het er goed is, omdat de sociale dienst van het ziekenhuis gezegd hee� dat ze er naartoe moeten gaan, omdat ze de directeur een sympathieke kerel vinden of gewoonweg omdat er toevallig plaats was. Eenmaal de keuze gemaakt en het vertrouwen gegeven is, moeten we dit gezamenlĳk koesteren en laten groeien. Vertrouwen kan en wordt op individuele basis gewonnen door individuele zorgverleners. Het zĳn zaken die we allemaal al wel gehoord hebben: “Als die verpleger of die verzorgende op dienst is, dan loopt alles op rolletjes, maar als die op dienst is, mag je niet te veel vragen …”. Hoe overstĳg je dit? Hoe creëer je een band tussen enerzĳds de familieleden van bewoners met dementie en anderzĳds de globale organisatie. Hoe bouw je aan een veilige en zekere omgeving waarin familieleden helemaal geen angst hebben om datgene wat op hun hart ligt, te bespreken. Ergens blĳ� steeds de angst dat, als ik reclameer, dit op de een of andere manier uitgewerkt wordt op mĳn familielid. Ik ga niet iemand tegen mĳ


in het harnas jagen waarvan ik a�ankelĳk ben. Niemand van ons doet dit. Je bĳt niet naar de hand die je te eten gee�. Dit alles om aan te tonen dat daadwerkelĳk samenwerken niet zo simpel is. Binnen onze 3. organisatie hebben we lang nagedacht en gebrainstormd om aan deze zorgrelatie (relatie tussen een groep familieleden enerzĳds en ons woonzorgcentrum anderzĳds) een structurele onderbouw te geven. Tĳdens deze zoektocht kwam ik een collega tegen die het had over een waarderingsonderzoek dat door de Expertise Centra Dementie (ECD) op punt was gezet. Dit leek ons het hulpmiddel bĳ uitstek om structureel samen met de familie op stap te gaan. Om samen een proces te doorlopen en wederzĳds vertrouwen op te bouwen. Dit is ons gelukt. 4. Wat zo’n waarderingsonderzoek concreet inhoudt, ga ik hier niet toelichten. Dit is perfect terug te vinden op de website van de provincie 5. Antwerpen (onder het item welzĳn – ouderenzorg – netwerken – dementienetwerk provincie Antwerpen 6. – kwaliteit in praktĳk). Alle noodzakelĳke informatie kan daar gevonden worden. Alle relevante documenten kunnen daar simpelweg gedownload worden. 7. Het voordeel van zo’n waarderingsonderzoek is, in de eerste plaats, dat samen een traject wordt gelopen. Dat wederzĳds een engagement wordt aangegaan. Dit is alles behalve vrĳblĳvend. Het is een gezamenlĳk proces waar naast familieleden ook vanaf de start directie en medewerkers bĳ 8. betrokken worden. Hun inbreng en engagement is essentieel om het traject succesvol te doen landen. 9. Het eigenlĳke doel van het waarderingsonderzoek is kwaliteit van zorgen dienstverlening te bevragen bĳ familieleden. Het uiteindelĳke doel is een sterke vertrouwensband op te bouwen. Volgende traject wordt – in het kort – doorlopen: 1. Het ganse opzet wordt met de algemene directie besproken. 2. Alle medewerkers van de betrokken leefgroep worden ingelicht en geïnformeerd over de intentie een waarderingsonderzoek


te organiseren. Met alle medewerkers bedoelen we ALLE medewerkers dus ook de leden van de schoonmaak- en animatieploeg, de technische dienst, de keuken, logistiek, enz. Alle familieleden van bewoners met dementie worden vervolgens, zowel mondeling als schri�elĳk, uitgenodigd om aan het onderzoek deel te nemen. Mondeling tĳdens een vergadering van de familieraad en schri�elĳk via een persoonlĳk schrĳven aan alle kinderen. Het doel (de methodiek, de planning, de terugkoppeling, enz.) wordt volledig uiteengezet. De vragenlĳst wordt opgestuurd met de vraag deze ingevuld en anoniem te deponeren in een speciaal daartoe neergeze�e postbus. Met vragen kan men steeds terecht bĳ de hoofdverpleegkundige of de kwaliteitscoördinator. Tĳdens een teamvergadering wordt de vragenlĳst overlopen met de medewerkers en deze geven er een gewicht aan. Ze normeren de vragenlĳst. De ingevulde vragenlĳsten worden verwerkt. Tĳdens een familieraad wordt een stand van zaken gegeven. De deelnemers worden uitgenodigd voor een groepsgesprek waar de voorlopige resultaten worden besproken en eventueel aangevuld. Het groepsgesprek wordt voorbereid, voorgezeten en begeleid door een vertegenwoordiger van het ECD Orion. Niemand van de eigen organisatie is hierbĳ aanwezig. Dit om de drempel zo laag mogelĳk te houden. Het eindrapport wordt opgemaakt door de vertegenwoordiger van het ECD (rapportage groepsgesprek) en mezelf (als kwaliteitscoördinator). Het eindrapport wordt officieel overhandigd aan de familieleden, aan de medewerkers en aan de directie tĳdens een receptie op de leefgroep zelf. Dit wordt een gezellig samenzĳn tussen bewoners, familieleden, medewerkers en directie. En zoals zo dikwĳls worden tussen pot en pint (hier eigenlĳk tussen bubbels en chips) gesprekken gevoerd die anders nooit gevoerd zouden worden. Men leert elkaar op een andere wĳze kennen. Men leert elkaar op een andere wĳze

17

accepteren. Dingen worden uitgesproken die anders moeilĳk of niet aan de oppervlakte zouden komen. 10. Tĳdens een daaropvolgende gezamenlĳke familieraad EN teamvergadering worden concrete verbeterprojecten voorgesteld en uitgewerkt. Afspraken naar terugkoppeling en opvolging worden afgesproken. Enkele voorbeelden hiervan zĳn: .

Foto’s van de aanwezige medewerkers worden uitgehangen aan de inkom; familieleden weten onmiddellĳk of de aandachtspersoon van hun familielid aanwezig is. Minstens éénmaal per jaar wordt de mogelĳkheid geboden het zorgdossier te bespreken met de Coördinerend Raadgevend Arts (CRA), de hoofdverpleegkundige, de sociaal verpleegkundige en de kwaliteitscoördinator. Het werken rond een zichtbare aanwezigheid op de dienst: overlegmomenten worden gecommuniceerd zodat ‘overleg’ niet langer wordt geassocieerd met ‘op zĳn gat zi�en’ … Er leven heel wat vragen bĳ familieleden daarom hebben we voor hen een suggestieboek. In het suggestieboek kunnen bedenkingen, ervaringen, klachten, … genoteerd worden. In tegenstelling tot een klachtenregister wordt dit boek wel gebruikt. Het is blĳkbaar een heel laagdrempelig instrument dat veelvuldig gehanteerd wordt om het hart te luchten. Alle vragen, bedenkingen, enz. worden schri�elĳk beantwoord in het suggestieboek zelf.

.

.

.

gezamenlĳk overleg, de dagdagelĳkse werking bĳ te sturen. Om, met andere woorden, met de betrokken bewoners en hun familieleden een resultaatsverbintenis aan te gaan. Wat meer is, we stellen vast dat er een veilig klimaat is ontstaan waarin familieleden met klachten naar voren kunnen komen. Familieleden voelen zich gehoord. Familieleden voelen dat zorg niet iets vrĳblĳvends is. Dat zorg gestructureerd is en niet a�ankelĳk van wie op dienst is. Dit gee� op zĳn beurt een veilig en leuk gevoel aan de medewerkers die op hun beurt klachten, suggesties e.d. in een ander kader kunnen plaatsen. Samen werd een traject doorlopen, samen leerden we elkaar op een andere wĳze kennen, samen groeiden we naar elkaar toe, wat er toe leidt dat – ook op langere termĳn – een omgeving is ontstaan waarin het leuk toeven en leuk werken is. Na regen is er steeds de zon. Jan Van Velthoven, kwaliteitscoördinator Woonzorgprojecten De Kleine Kasteeltjes

“Waar senioren koningen en kinderen prinsen zĳn EN waar medewerkers zich thuis voelen”

Vandaag de dag kan ik stellen dat het waarderingsonderzoek er hee� toe bĳgedragen dat het wederzĳds vertrouwen is toegenomen. Het is pre�ig vast te stellen dat familieleden ervaren dat de totale organisatie bereid is om, in

18


Tĳdig uw zorg plannen in Vlaamse woonzorgcentra Voorafgaande zorgplanning, u hee� er mogelĳk al van gehoord, maar wat houdt het precies in? Voorafgaande zorgplanning is het overleg tussen zorgverleners, patiënten en hun naaste vertegenwoordigers over de doelen en gewenste richting van de zorg van de patiënt. Omdat de patiënt in de toekomst mogelĳk niet meer in staat zal zĳn deze beslissingen te nemen, wordt dit idealiter besproken bĳ opname of tĳdens de eerste weken van een verblĳf in een woonzorgcentrum. Maar is de werkelĳkheid zo ideaal? Onderzoekers van de Vrĳe Universiteit Brussel gingen na hoeveel woonzorgcentra daadwerkelĳk een beleid hadden rond voorafgaande zorgplanning, en wat zo een beleid dan wel inhield. Amerikaanse achtergrond Het begrip voorafgaande zorgplanning of Advance Care Planning (ACP) komt van de Angelsaksische landen zoals Amerika waar men door de Patient Self Determination Act een verplicht ACP-overleg voorziet bĳ elke opname in een verzorgingsinstelling. Patiënten moeten daarbĳ geïnformeerd worden over hun rechten: zĳ kunnen medische behandelingen aanvaarden of weigeren, en zĳ kunnen een vertegenwoordiger aanduiden. Als de patiënt zelf niet meer in staat is deze beslissingen te nemen, moeten de naasten deze informatie krĳgen. In België hebben patiënten dezelfde rechten, maar er is geen wet die vermeldt hoe deze rechten in een rusthuisbeleid geïmplementeerd moeten worden. De aanwezigheid van een degelĳk ACP beleid in instellingen hee� echter voordelen voor zowel patiënt als zorgverlener. Het gee� de patiënt de mogelĳkheid om, indien hĳ of zĳ in de toekomst geen beslissingen meer kan nemen, het medisch handelen zoveel mogelĳk volgens zĳn of haar wensen te laten verlopen. Voor de zorgverlener scheppen de documenten duidelĳkheid. Daarom werd het beleid van de Vlaamse rusthuizen onderzocht. Vlaamse rusthuizen onder de loep In 2006 ontvingen de dagelĳks verantwoordelĳken van alle 594 rusten verzorgingstehuizen in Vlaanderen een vragenlĳst over hun instellingsbeleid wat betre� de voorafgaande zorgplanning. Het kon gaan om schri�elĳke institutionele richtlĳnen of invulformulieren die


de patiënt zelf kon invullen, of een combinatie van beiden. Meer dan de hel� (58%) stuurde een ingevulde vragenlĳst terug. Uit de studie bleek dat de ontwikkeling van de ACP beleidsdocumenten in 1989 begon, maar pas een grote groei kende vanaf 2000. Op dit moment hebben bĳna alle instellingen wel een vorm van beleid over ACP. In de meeste rusten verzorgingstehuizen ging het over zowel richtlĳnen over de aanpak van ACP als specifieke documenten voor patiënten. Het algemene beleid In het algemene beleid van rusten verzorgingstehuizen werd het vaakst informatie verscha� over transferbeslissingen. Dit maakt het voor de rusthuisbewoner mogelĳk aan te geven niet gehospitaliseerd te willen worden. In de hel� van de gevallen was het ook mogelĳk aan te geven dat men niet gereanimeerd wenst te worden. Institutionele richtlĳnen over terminale sedatie (het onder narcose brengen van een patiënt tot deze overlĳdt) en euthanasie waren aanwezig in één derde van de rusthuizen. In een aantal gevallen werden deze medische beslissingen expliciet verboden. Richtlĳnen over euthanasie werden ongeveer even vaak gevonden in private als in de openbare – over het algemeen Christelĳke – instellingen, wat misschien een aantal vooroordelen hierover kan ontkrachten. Invuldocumenten Er werd in het onderzoek ook dieper ingegaan op de inhoud van de patiëntspecifieke documenten. Wat wordt hierin aangehaald, wat niet? In bĳna alle documenten was het mogelĳk aan te geven dat men niet gehospitaliseerd of gereanimeerd wenste te worden op een bepaald ogenblik. Terminale sedatie of euthanasie werden meestal niet vermeld. In de zeldzame gevallen dat er iets over terug te vinden was in de documenten, ging het meestal over een uitsluiting van deze medische beslissing, wat opmerkelĳk is: euthanasie is sinds 2002 legaal in België. In 30% van de documenten kon de bewoner van het rusthuis ook een vertegenwoordiger aanduiden. Deze persoon kan beslissingen nemen in de plaats van de patiënt als deze daar

19

niet meer toe in staat zou zĳn. In rusthuizen is dit echter vaak het geval door dementie of een andere aandoening. Er is dus nog werk aan de winkel om woonzorgcentra aan te porren hierover richtlĳnen en documenten te voorzien.

Referentie: De Gendt C, Bilsen J, Vander Stichele R, Deliens L. Nursing Home Policies regarding Advance Care Planning. 9th Public Health Symposium: Public Health at the End of life, Je�e, Belgium, 14 December 2007. Archives of Public Health 65(Suppl 1):15.

Voorzichtigheid geboden! De onderzoekers halen aan dat voorafgaande zorgplanning een enorm positieve impact kan hebben op de zorg in rusten verzorgingstehuizen. Toch mag niet vergeten worden dat het tĳdens een medische crisis vaak moeilĳk of irrelevant is om voorafgaande instructies te volgen. Hier werd in het huidige onderzoek geen rekening mee gehouden.

Isabelle François Sophie Dewaele Onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde

DURF TUINIEREN ZONDER Ga voor een gifvrĳe tuin Tuinieren zonder pesticiden en kunstmest is makkelĳker dan je denkt. Het is vooral een kwestie van durven. En je haalt er zoveel uit: Je tuiniert gezond, je spaart het klimaat en bent natuur- en milieuvriendelĳk bezig. In onze verstedelĳkte streken zĳn ecologisch beheerde tuinen veilige havens voor bedreigde soorten. Een tuin die bloost van gezondheid. Zo kan je vrĳuit smullen van een verse, zelfgekweekte oogst. Het is makkelĳker dan je denkt, en een stuk goedkoper. Kies en combineer gewassen op een slimme manier. Speel in op bodemsoort, klimaat en seizoen. De natuur doet de rest. Je tuin beheren met respect voor milieu en grondwater kan door gebruik te maken van veilige producten. De organisatie ‘Velt’ zoekt tienduizend mensen die aan de campagne willen meewerken door te tuinieren zonder pesticiden en kunstmest. Dit kan door een gratis tuinbordje uit te hangen aan je huisgevel of tuinpoortje. Ben jĳ een tuinier met lef? Surf dan naar www.dur�uinierenzonder.be. 20


NIEUWE CAMPAGNE

FIETSERSBOND

S��

In 2010 focust de Fietsersbond vzw zich extra op de oudere - maar daarvoor niet minder dynamische - fietsers (55+). Met de campagne ‘Senioren veilig op de fiets!’ biedt de Fietsersbond vzw een educatief programma aan dat tegemoet komt aan de specifieke noden van senioren op de fiets en in het verkeer. De campagne ‘Senioren veilig op de fiets!’ wordt gerealiseerd met de steun van Staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe en geniet de sympathie van de Vlaamse Ouderenraad. De campagne bestaat uit 3 luiken: 1. Nieuwe educatieve brochure voor fietsende senioren Via de gloednieuwe en doelgroepgerichte brochure ‘Senioren veilig op de fiets: fietsen & genieten van dagelĳkse verplaatsingen’ steekt de Fietsersbond vzw oudere fietsers (55+) in Vlaanderen en Brussel een hart onder de riem om actief en veilig de fiets te gebruiken. Daarnaast richten we ons met een affichecampagne op maat van senioren op de dodehoekproblematiek. 2. Provinciale infodagen rond fietsen, senioren en de dode hoek Een belangrĳk onderdeel van de campagne is de organisatie van zes provinciale infodagen: één in elke provincie en één in het Brussels Hoofdstedelĳk Gewest. Met de provinciale infodagen mikken we op twee doelgroepen: senioren en begeleiders van senioren. In de voormiddag (9.30 - 12.00 uur) organiseren we een sessie ‘Fietsen en senioren’ voor mensen die professioneel of als vrĳwilliger senioren begeleiden via lokale dienstencentra, seniorenverenigingen (OKRA, S-Plus, LBV, VVVG, FedOS, Neos, GOSA, S-Sport, OKRASport) en organisaties zoals Natuurvrienden, FROS, Verkeersplatforms, Fietsersbond,.... In de namiddag (13.30 - 16.30 uur) bieden we senioren de kans om bĳ te leren over de dode hoeken en de gevaren van vrachtwagens voor zwakke weggebruikers, en dit alles met een echte vrachtwagen. Daarnaast kunnen alle deelnemers hun fietsvaardigheid testen op een fietsparcours en tevens kennis maken met het gebruik van de elektrische fiets. Alle deelnemers ontvangen gratis de nieuwe brochure. ACTUEEL-Informatieblad ACTUEEL-Informatieblad

3. Preventiecursussen op lokaal vlak In de vorm van een preventiecursus ‘Senioren veilig op de fiets!’ brengen we senioren op een aangename manier de nodige kennis en fietsvaardigheden bĳ om zich veilig in het verkeer te kunnen begeven en dit in hun eigen leefomgeving. Komen aan bod: verschillende soorten fietspaden, plaats van de fietser in het verkeer, voorrangsregels voor fietsers, rotonde, fietssuggestiestroken, fietstips voor senioren en nog veel meer. Na de theorie en een korte fietstraining volgt een route in het verkeer langs moeilĳke punten. De cursus biedt u dus alles om veilig en vooruitziend te fietsen en dit onder begeleiding van 2 professionele lesgevers van de Fietsersbond vzw. Deze cursussen gaan regelmatig door in samenwerking met S-Sport. De eerstvolgende data en plaatsen voor de infodagen en preventiecursussen vindt u terug op www.fietsersbond.be. Meer informatie Contactpersoon: Tine Claus Educatieve medewerker E-mail: tine@fietsersbond.be, Tel.: 03 231 92 95 Adres: Boomgaardstraat 22 bus 57, 2600 Berchem

21

ENERGIE BESPAREN: U WINT ALTĲD! Wie energie bespaart, wint altĳd door een lagere energiefactuur, premies en fiscale voordelen voor een aantal energiebesparende investeringen. Ook het milieu wordt een winnaar. VLAAMSE DAKISOLATIEPREMIE VAN 500 EURO LOOPT VERDER IN 2010 Wie in de loop van 2010 minstens 40 m² van het dak of de zoldervloer van zĳn bestaande woning of appartement goed tot zeer goed isoleert, kan van de Vlaamse overheid eenmalig een premie krĳgen. U mag de dakisolatie zelf plaatsen of laten plaatsen door een geregistreerde aannemer. BELASTINGVERMINDERING EN BELASTINGKREDIET VOOR ENERGIEBESPARENDE INVESTERINGEN Voor woningen die al minstens 5 jaar in gebruik zĳn, komen volgende investeringen voor een belastingvermindering in aanmerking: dakisolatie, muurisolatie, vloerisolatie, de plaatsing van ramen met hoogrendementsglas, de plaatsing van thermostatische kranen of een kamerthermostaat, de vervanging of het onderhoud van een cv-ketel, de uitvoering van een energieaudit, of de plaatsing van een warmtepomp, een zonneboiler of fotovoltaïsche zonnepanelen.

22 22

Vanaf inkomenstenjaar 2010 is er bovendien een belastingkrediet van toepassing voor dakisolatie, muurisolatie, vloerisolatie, de plaatsing van ramen met hoogrendementsglas, de vervanging of het onderhoud van een cvketel, de plaatsing van thermostatische kranen of een kamerthermostaat en een energieaudit. Dus ook wie geen of weinig belastingen betaalt, krĳgt een belastingvoordeel. Met de invoering van het federale belastingkrediet voor een aantal energiebesparende maatregelen zal de Vlaamse premie voor niet-belastingbetalers niet langer kunnen aangevraagd worden. Bĳ nieuwbouw is de belastingvermindering vanaf 2010 beperkt tot de maatregelen zonneboiler, fotovoltaïsche zonnepanelen en geothermische warmtepompen. Meer info op www.energiesparen.be (rubriek subsidies) voor een volledig overzicht van alle premies voor energiebesparing in uw gemeente of bel gratis naar 1700. De brochure ‘Premies voor energiebesparing in Vlaanderen - 2010’ kunt u gratis verkrĳgen in de bibliotheek of het gemeentehuis. U kunt de brochure ook bestellen via het gratis nummer 1700.


ZorgAndersTv focust op zorgsector Sinds 24 februari kan je afstemmen op ZorgAndersTv, een gloednieuwe digitale themazender voor zorgverstrekkers en zorgvragers. Deze is te bekĳken via Telenet Digital TV en www.zorganderstv.be. ZorgAndersTv richt zich naar de volledige zorgsector, van woonzorgcentra tot kinderdagverblĳven, van thuiszorg tot ziekenhuizen. Het doel van de zender is zowel professionals als het grote publiek te informeren en te sensibiliseren over wat ‘zorg op maat’ of ‘anders zorgen’ is en hoe het kan ingevuld worden. “Er zĳn veel voorzieningen en diensten die vaak goed werk leveren. Toch zĳn er veel signalen dat de zorg te gestandaardiseerd is, dat de zorg teveel vertrekt vanuit de zorgverlener en de organisatie en niet vanuit diegene die zorg nodig hee�”, ervaren initiatiefnemers Hilde Taillieu en Regan Knockaert, van Anders vzw. Standaardzorg en zorg op maat ZorgAndersTv wil duidelĳk maken dat er een alternatief bestaat voor standaardzorg, nl. zorg op maat. “Zorgen dat mensen krĳgen wat ze nodig hebben maar ook rekening houden met wat ze graag hebben en zelf echt belangrĳk vinden”, aldus Hilde Taillieu. “Hoe kan één gestandaardiseerde zorgaanpak van toepassing zĳn op iedereen. Mensen verschillen van elkaar. Iedereen hee� zĳn eigen persoonlĳkheid, zĳn eigen wensen en behoe�en. Als mensen zo verschillend zĳn, waarom bestaat er dan standaardzorg? Zoveel dingen worden tegenwoordig bĳna op maat van het individu gemaakt. Dat moet ook kunnen binnen de zorgsector. Dat kan ook binnen de zorgsector”, meent Regan Knockaert. Elke maand gaat ZorgAndersTv op zoek naar zorgvoorzieningen die zorg op maat praktisch vertalen. Door te praten met zorgmedewerkers, bewoners, directie, patiënten, familieleden,… - kortom iedereen die in de zorgsector betrokken is - wordt duidelĳk dat Anders Zorgen een haalbare kaart is die een meerwaarde biedt voor alle betrokken partĳen. Ruime blik En er is meer. ZorgAndersTv wil de zorgsector in een positief daglicht stellen en zorg op een andere manier in beeld brengen. Daarnaast


wil de zender alle informatie over de sector centraliseren en antwoorden bieden op de vele vragen die er zĳn. ZorgAndersTv wil ook de knelpunten niet uit de weg gaan en gaat daarom regelmatig aan tafel zi�en met beleidsmakers om te praten over wat anders kan en wat anders moet. Bovendien krĳgt het onderwĳs een volwaardige plaats, om zo ook de toekomstige zorgverleners te bereiken en elkaar te inspireren. En dan zĳn er nog de mantelzorgers en vrĳwilligers die een plaats verdienen om te vertellen wat zĳ doen, wat zĳ nodig en belangrĳk vinden. ZorgAndersTv besteedt ook aandacht aan nieuwe ontwikkelingen in de zorgsector zowel op vlak van verzorging als verzorgingsmateriaal. Ook vacatures uit de sector worden belicht. ZorgAndersTv wil met andere woorden een aanspreekpunt zĳn voor iedereen die met de zorgsector te maken hee�. Samenwerking Anders vzw en NTV ZorgAndersTv is een initiatief van Anders vzw. Via diverse initiatieven wil Anders vzw de zorgsector een nieuw elan geven. Met ZorgAndersTv wil Anders vzw het draagvlak van zorg op maat verbreden. Anders vzw star�e ZorgAndersTv op in samenwerking met NTV, het productiehuis achter NTV-Pla�elandsTV, een portaal dat nichezenders aanbiedt zoals BoerenstebuitenTV, HippoTV en Jacht&VisvangstTV. Praktisch De presentatie van ZorgAndersTv is in handen van Dieter Vandepi�e, Radio2-stem en vast gezicht van de Lo�otrekkingen op Eén. De eerste dag van elke maand komt er een nieuwe aflevering. ZorgAndersTv kan u bekĳken op www.zorganderstv.be en via Telenet Digital TV. Druk op uw afstandsbediening op Extra, ga vervolgens naar Diensten en klik dan door op ZorgAndersTV. Niet onbelangrĳk, alles is gratis te bekĳken. Meer info Hilde Taillieu Anders vzw 0479 625 004 [email protected]

23

Commissie Zorg en Wonen BROCHURE: EEN ANDERE KĲK OP DEMENTIE “Mensen die niet goed weten wat voor ziekte dit is, hebben de neiging ons te mĳden. Ze voelen zich bĳ ons niet op hun gemak.” Deze en gelĳkaardige uitspraken van personen met dementie waren voor de Koning Boudewĳnstichting de aanleiding om een brochure samen te stellen die iedereen wil helpen om beter vertrouwd te raken met dementie. De brochure wil meer begrip creëren voor personen met dementie, want ze blĳven in de eerste plaats volwaardige mensen. De brochure brengt nuances aan bĳ de negatieve beelden die wĳ van

geheugenziektes hebben. Ze is luchtig opgevat en stelt foute opva�ingen en misverstanden aan de orde. Een beter begrip van dementie zal helpen om met mensen die met de ziekte te kampen hebben, met meer respect en een groter gevoel van solidariteit om te gaan. Auteur(s): Karin Rondia en Valentine Charlot De brochure kan besteld worden bĳ de Koning Boudewĳnstichting via 070 233 728.

EEN ANDERE KIJK OP DEMENTIE

/1

Een andere kijk op dementie

24


Gezinssportfederatie zet 55+ in actie! Voor elk van deze bewegingsdomeinen wordt een programma opgesteld waar elke lesgever gedurende 10 weken mee aan de slag kan. Een interessant handboek voor wie meer wil weten over wat 55-plussers aanspreekt en hoe je een bewegingsaanbod op maat uitbouwt.

! e i t c a in

In het programma ‘55+ ten dans’ worden 16 dansen uitgewerkt en beschreven. Lĳndansen, contradansen, paardansen, zelfs een streetdance combinatie behoren tot het lessenpakket. Er wordt steeds een gezond evenwicht gezocht tussen nieuwe dansen en het herhalen van reeds gekend materiaal. Dansen wordt immers pas echt plezant als de passen wat geautomatiseerd zĳn en je dus de kans krĳgt om te genieten van het dansen en bewegen, de muziek en het gezelschap.

��

‘Gym met 55+’ omvat 10 uitgewerkte lesplannen. Er worden verschillende gymnastiekvormen belicht, aangepast aan de doelgroep van 55plussers; zowel seniorengym, seniorenaerobics, knuffelturnen als yoga komen aan bod. Een uitgebreid pakket aan oefenstof!

��

��

��

In het kader van het prioriteitenbeleid 20092012, waarin Bloso en de Vlaamse Gemeenschap aandacht vragen voor seniorensport, nam de Gezinssportfederatie begin 2009 het initiatief om haar sportclubs te overtuigen een aanbod op maat van 55-plussers verder uit te bouwen of op te starten. Dit initiatief werd ‘55+ in actie!’ gedoopt en hee� tot doel 55-plussers aan te ze�en tot levenslang bewegen en aan te moedigen om de vrĳe tĳd op een sportieve en actieve manier in te vullen. Ter ondersteuning van haar sportclubs, lesgevers seniorensport en studenten in opleiding ontwierp GSF een praktĳkgericht handboek ‘55+ in actie!’. Dit handboek biedt een eerste aanzet tot een kwaliteitsvolle clubwerking voor 55-plussers en uitgewerkte lesplannen voor dansen (55+ ten dans), gymnastiek (gym met 55+) en wandelen (op wandel met 55+).


In het deel ‘Op wandel met 55+’ vind je een duidelĳk opbouwschema voor 10 weken wandelen (gebaseerd op het wandelproject ‘Elke stap telt’ van OKRA-Sport en K.U.Leuven). Elke deelnemer kan op zĳn niveau starten en toewerken naar 5, 10 of 20 km wandelen. Bĳkomend krĳg je meer informatie over nordic walking en geocaching (moderne scha�entocht met GPS). Een aanrader voor elkeen die op zoek is naar wat variatie in het wandelprogramma. Het handboek is verkrĳgbaar op het GSFsecretariaat – Troonstraat 125 - 1050 Brussel. Prĳs: 20 euro (excl. verzendingskosten 3,75 euro) Het handboek is gratis voor GSF-clubs die mee instappen in het project ‘55+ in actie!’ Meer info? Geef gerust een seintje! [email protected] of 02 507 88 22

25

JUNI SPORTMAAND OKRA-SPORT toert … S-Sport fietst en wandelt Tĳdens de 2de en 3de week van juni staat de kalender straks bol van de sportactiviteiten. Ook bĳ jou in de buurt valt er weer volop te genieten van één van de vele OKRA-sportinitiatieven en –manifestaties rond wandelen, fietsen, petanque, sport en spel, dans en nog veel meer. Zorg dat je dit niet mist. Provincie Limburg: Wandeldagen Wanneer: 1 en 3 juni 2010 Waar: Eupen (aan de stuwdam) Wat: wandelen (5 bewegwĳzerde wandelingen + dagwandeling) Deelnameprĳs: gratis - € 15 (voor het busvervoer) of € 23 (busvervoer en maaltĳd) Provincie Oost-Vlaanderen a) Waas en Dender: Sportdag Wanneer: 8 juni 2010 Waar: Festivalhal Overmere Wat: wandelen en fietsen Deelnameprĳs: € 4 of € 14 (met BBQ) b) Midden-Vlaanderen: Seniorentriatlon Wanneer: 11 juni 2010 Waar: Parochiaal centrum Oostwinkel Wat: wandelen, fietsen, petanque, nordic walking, lĳndans Provincie Vlaams-Brabant en Brussel Omnisportdag Wanneer: 24 juni 2010 Waar: voetbalkantine VC Bertem – Leefdaal Wat: wandelen en fietsen, aangevuld met nordic walking, petanque, lĳndans en spellencircuit. Deelnameprĳs: € 1

Voor S-Sport staat de maand juni in het teken van fietsen en wandelen. In elke provincie gaan er provinciale en/of regionale fietsen/of wandeldagen door: 7 juni 2010: Provinciale wandelen fietshappening Oost-Vlaanderen te Wortegem-Petegem. Info en inschrĳving: 09 333 57 80. 7 juni 2010: Provinciale wandelen fietsdag Limburg te Lommel. Info en inschrĳving: 011 30 10 96. 8 juni 2010: Regionale fietstocht Vlaanderen te Brugge. Info en inschrĳving: 050 44 79 56.

West-

12 juni 2010: Provinciale wandeldag VlaamsBrabant te Landen. Info en inschrĳving: 02 546 15 37. 21 juni 2010: Provinciale wandeldag Antwerpen te Essen. Info en inschrĳving: 03 285 42 93. 22 juni 2010: Regionale fietstocht Vlaanderen te Harelbeke. Info en inschrĳving: 056 23 03 92.

West-

Voor meer informatie in verband met S-Sport en haar activiteiten kan u steeds terecht op www.s-sport.be of [email protected]. Tot binnenkort op één van onze activiteiten!

Provincie West-Vlaanderen: Toeren in de Moeren Wanneer: 8, 9 en 10 juni 2010 Waar: Gemeentelĳke sportcentrum De Panne Wat: sneukeltocht voor wandelaars (5 – 10 – 15 – 20 km) en fietsers (40 – 60 – 80 km) Deelnameprĳs: € 19, incl. alle versnaperingen Provincie Antwerpen Zomerspelen Wanneer: 28 en 29 juli 2010 Waar: Domein Hooidonk, Zandhoven Wat: sport en spel-competitie in trefpuntverband 26 26

foto: fotoarchief Bloso Jan Masyn


Sportieve daguitstappen en vakanties bĳ Sportievak vzw Fietsvakantie Steensel - 31 mei t.e.m. 04 juni 2010 In het gezelschap van twee gidsen verkent men het prachtige grenspark De Kempen, met z’n uitgestrekte bossen, akkers,... Deelnameprĳs: 330 euro pp. Biking dinner in Kortrĳk - 12 juni 2010 Op deze fietstocht verkent men ’s avonds Kortrĳk en omgeving. Er wordt telkens in een ander restaurant halt gehouden voor een hapje. Deelnameprĳs: 45 euro pp. Wandelverkenning Poperinge - 19 juni 2010 Op deze dagwandeling (± 18km) wordt de grensstreek in de Westhoek verkend,

onder begeleiding van een natuurhistoricus. Deelnameprĳs: 35 euro pp. Fietsvakantie Genk - 21 t.e.m. 25 juni 2010 Een prachtige fietsmidweek in Limburg met dagelĳkse ri�en in het gekende knooppuntennetwerk. Deelnameprĳs: 325 euro pp. Blauw Fietslint in West-Vlaanderen en Brabant Het Blauw Fietslint bestaat uit een reeks gratis, begeleide fietstochten op verschillende data en verschillende locaties. Meer informatie: www.sportievak.be

Senior Games 2010 Eind september staat de stad Blankenberge opnieuw 2 dagen volledig in het teken van de Senior Games. Dit grootse evenement, ingericht door Bloso en de Vlaamse seniorensportfederaties, wordt het uithangbord van de Sportelcampagne. Wat zĳn de grootste troeven van de Senior Games? Ten eerste is er het veelzĳdige en aantrekkelĳke sportaanbod. Dat is zodanig samengesteld dat iedereen kan sporten op eigen maat en eigen tempo. Je kunt er samen genieten en kiezen uit 32 verschillende recreatieve sportactiviteiten en diverse competities. Ten tweede gaat het evenement door in het unieke kader van onze Belgische kust. Tot slot kunnen alle (actieve) deelnemers genieten van een feestelĳk optreden van Paul Severs. Het kloppend hart van het evenement zal terug liggen in het vakantiedomein ‘Floreal’ en het Blososportcentrum. SENIOR GAMES: 28 EN 29 SEPTEMBER 2010 Wat: - Recreatieve competities op dinsdag 28/9: badminton (dames dubbel en heren dubbel), ACTUEEL-Informatieblad

bowling, petanque, tennis en zwemmen. - Recreatieve competities op woensdag 29/9: atletiek (strandloop 10 km), badminton (dubbel gemengd), bowling, lĳndans, gemeenschapsdans en petanque. - Recreatieve sportactiviteiten op beide dagen: Aquarobics, Afrikaanse dans, baseball, boogschieten, bowlen, curling, fietsen, fitbal, fit-o-meter, fitheidstesten, golffrisbee, golfinitiatie, klimmen, koersbal, kogelstoten, Latino- en salsadansen, minigolf, Nordic Walking, petanque, poi spinning, sauna, stoelgymnastiek, tai chi, tafeltennis, tennis, volksdansen, volksspelen, vrĳ zwemmen, wandelen, yoga, zelfverdediging en zumba-gold. Deelnameprĳs: 7,00 euro (deelname, verzekering, gadget, lunchpakket, koffie, soep, water, gebruik fietsen en petanqueballen (mits reservatie) en het optreden van Paul Severs). Busvervoer: 5,00 euro Voor meer info en/of indien je de brochure wenst te ontvangen kan je terecht op de nummers 02 209 45 10 en 050 50 23 20. www.seniorgames.be ZET HET ALVAST IN JE AGENDA!

27

Neos stelt voor: de pensioendeba�en De pensioendeba�en starten om 17.30 uur; het einde is voorzien rond 19.30 uur. Provincie Antwerpen start om 15.30 uur; het einde is voorzien rond 17.30 uur. Voor meer informatie omtrent de exacte locatie kunt u terecht op www.neosvzw.be. De Vlaamse overheid hee� het initiatief ‘Vlaanderen in Actie’ in het leven geroepen. In het kader hiervan organiseert Neos vzw, hét netwerk voor ondernemende senioren, binnenkort 5 pensioendeba�en, doorheen heel Vlaanderen. Het Groenboek van Minister Daerden, de pensioennota van Frank Vandenbroucke, … Het pensioendebat is vandaag de dag brandend actueel. Het huidige pensioendebat wordt echter in hoofdzaak gevoerd door de actieven. Neos wil, vanuit het standpunt van de gepensioneerden, horen wat er voor de huidige gepensioneerden gebeurt. Het is tĳd voor actie! Gastsprekers Karel Van Eetvelt (gedelegeerd bestuurder UNIZO) en Jul Geeroms (voorzi�er Vlaamse Ouderenraad) leiden het debat en spelen in op uw vragen en suggesties. Uiteraard wordt er bĳzondere aandacht geschonken aan de situatie van (gewezen) zelfstandigen. Waar en wanneer? Maandag 03/05: Oost-Vlaanderen Feestzalen ‘Hof ter Velden’, Geerstraat 84, 9200 Dendermonde Woensdag 05/05: Vlaams-Brabant CC Het Bolwerk, Bolwerkstraat 17, 1800 Vilvoorde Maandag 10/05: West-Vlaanderen In-HAM vzw, Stationsstraat 126, 8830 Gits Maandag 17/05: Limburg Stiemerheide, Wiemesmeerstraat 105, 3600 Genk Donderdag 27/05: Antwerpen Café Trappisten, Antwerpsesteenweg 487, 2390 Westmalle

28

Inschrĳven Deelname kost 5 euro (inclusief een hapje en een drankje). Vooraf inschrĳven is noodzakelĳk. Neos-leden nemen hiervoor contact op met hun clubsecretaris. Niet-leden kunnen rechtstreeks inschrĳven bĳ Neos, via [email protected] of door te bellen naar 02 238 04 91.

Congres Vlaams Meldpunt Ouderenmis(be)handeling Zwĳgen biedt geen uitkomst! Veel hulpverleners komen vroeg of laat in aanraking met ouderenmis(be)handeling. Dit roept veel vragen op. Kan ik de situatie melden? Wat kan de huisarts of het ziekenhuis doen? Wat is de rol van de politie of het parket? Het Vlaams Meldpunt Ouderenmis(be)handeling wil samen met u dieper ingaan op deze vagen. Daarom organiseert het Vlaams Meldpunt ook dit jaar weer een congres over ouderenmis(be)handeling. Verschillende sprekers zullen toelichten wat vandaag mogelĳk is. Daarnaast wordt de huidige situatie kritisch bekeken en worden een aantal knelpunten bloot gelegd. Waar? Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen, Huart Hamoirlaan 136, 1030 Brussel Wanneer? Vrĳdag 11 juni 2010 Hoe inschrĳven? Inschrĳvingen kan tot 31 mei via het e-mailadres: [email protected] Prĳs: 25 euro, catering inbegrepen Voor meer info kunt u terecht bĳ het Vlaams Meldpunt: 078 15 15 70.


BOYOKANI LBV-project laat Vlaamse en Afrikaanse ouderen terugblikken op hun cruciale levensloopmomenten Voor seniorenvereniging LBV (Liberale Beweging voor Volksontwikkeling vzw) betekent werken rond diversiteit het ontplooien en stimuleren van initiatieven over culturele en maatschappelĳke thema’s die bĳdragen tot verrĳking, inzicht en dialoog met respect voor eenieder zĳn waarden en keuzevrĳheid. Diversiteit vormt voor LBV een uitdaging om steeds op zoek te gaan naar wat ons bindt en niet, zoals dat vaak gebeurt, om verschillen te beklemtonen. LBV wil haar leden de kans geven om op een toegankelĳke wĳze kennis te maken met andere culturen. Met dit doel voor ogen willen we onze leden en vrĳwilligers aanze�en tot samenwerking met mensen en organisaties van een andere origine.

Deze ontmoetingmomenten werden vastgelegd op een DVD die gebruikt kan worden als educatief instrument om met groepen ouderen interculturele gesprekken op gang te brengen. De thema’s die hierin aan bod komen zĳn: kindertĳd en jeugd, eetgewoontes, vrĳetĳdsbeleving, relaties en huwelĳk, studies en eerste werkervaring, hobby’s, pensioen en deelname aan het verenigingsleven. Als afsluiter wordt er door iedereen een positieve boodschap uitgebracht naar de jongere generaties.

Om deze visie in de praktĳk te brengen hee� LBV het diversiteitsproject ‘Boyokani’ opgestart. Dit project brengt Vlaamse en Afrikaanse ouderen samen en laat hen terugblikken op hun belangrĳkste levensloopmomenten. Ouderen uit beide culturen worden uitgenodigd om op zoek te gaan naar verschillen en gelĳkenissen in de manier van opvoeden, het aangaan van relaties en het dagdagelĳkse handelen in Afrika en Vlaanderen.

Geïnteresseerden kunnen de DVD (5 euro) bestellen op het nationaal secretariaat van LBV via het telefoonnummer 02 538 59 05 of door een mailtje te sturen naar [email protected]. Liberale Beweging voor Volksontwikkeling vzw Livornostraat 25 - 1050 Brussel E-mail: [email protected] Tel.: 02 538 59 05 Fax: 02 538 20 82 www.lbvvzw.be


Een webclip van deze DVD is terug te vinden op Youtube via deze url: www.youtube.com/watch?v=KQMfZK_n8mo.

29

L I T E R A T U U R

KLAAR? ACTIE!

MIJ ZAL HET NIET OVERKOMEN

Dominique Verté e.a.

Alain de Preter

Over ouderen en cultuurparticipatie

Herkenbare situaties en cases met 250 tips.

Vanwege hun (doorgaans) toegenomen vrĳe tĳd vormen ouderen een groep die massaal aan cultuur kan deelnemen. Maar doen ze dat ook? Er bestaan in Vlaanderen slechts weinig gegevens die inzicht verschaffen in de mate van cultuurparticipatie door 60plussers.

Hoe vaak denken we niet als we berichten over geweld lezen in de krant: mĳ zal het niet overkomen? Nochtans zĳn geweldplegingen dagelĳkse kost. Voorkomen is beter dan genezen, en dat geldt zeker voor steekpartĳen, overvallen, verkeersagressie, internetcriminaliteit en verkrachtingen. Dat mensen soms slechte bedoelingen hebben, daaraan kun je weinig veranderen, wel kun je proberen je er zo goed mogelĳk tegen te wapenen.

Via een grootschalig onderzoek gaat het boek Klaar? Actie! op zoek naar antwoorden op enkele prangende vragen, zoals: Wie neemt actief deel aan cultuur? Welke factoren spelen hierin een rol? Willen ouderen graag participeren aan cultuur en zĳn de randvoorwaarden daartoe ideaal ingevuld? Klaar? Actie! is onmisbaar leesvoer voor iedereen die begaan is met een (actieve) cultuurparticipatie van ouderen. ISBN 978 90 4960 204 8, 140 blz. Uitgeverĳ Vanden Broele Studienamiddag ‘Klaar? Actie! Over ouderen en cultuurparticipatie’ Woensdag 12 mei 2010, vanaf 13.30 uur Meer informatie: www.vlaamse-ouderenraad.be

30 30

Alain de Preter leidt al jaren zowel professionals als gewone burgers op om zich beter te verdedigen en gevaarlĳke situaties te vermĳden. Ook in dit boek hee� hĳ aandacht voor verweer én preventie. Hĳ schetst waargebeurde geweldverhalen en becommentarieert wat het slachtoffer anders had kunnen doen om de schade te voorkomen of beperken. Evengoed hee� hĳ aandacht voor de emotionele gevolgen van diefstallen, verkrachtingen of andere daden van geweld. Alain de Preter is veiligheidsadviseur en tevens oprichter en bezieler van vzw ASMA, die cursussen zelfverdediging en geweldpreventie organiseert. ISBN 978 90 5617 943 4 , 224 blz. Uitgeverĳ Van Halewyck ACTUEEL-Informatieblad ACTUEEL-Informatieblad

Leden van de Vlaamse Ouderenraad  ABVV-Senioren Hoogstraat 42, 1000 Brussel

Lodewĳk De Raet  Stichting Kon. Maria Hendrikaplein 64a, 9000 Gent

 ACLVB-Senioren Poincarélaan 72-74, 1070 Brussel

 LBV, Liberale Beweging voor Volksontwikkeling

tel.: 02 289 01 30 [email protected] www.abvv-senioren.be

tel.: 02 558 51 60 [email protected] - www.aclvb.be/senioren

 CD&V-Senioren Wetstraat 89, 1040 Brussel tel.: 02 238 38 13 [email protected] www.senioren.cdenv.be

Grĳze Panters  De Klinkstraat 1 bus 4, 2300 Turnhout tel.: 0495 32 45 60 [email protected]

 FedOS, Federatie van Ona�ankelĳke Senioren Warmoesstraat 13, 1210 Brussel tel.: 02 218 27 19 [email protected] www.fedos.be

 Fevlado-Senioren Stropkaai 38, 9000 Gent

tel.: 09 224 46 76 [email protected]



GOSA, Grootouders- en Seniorenactie Gezinsbond Troonstraat 125, 1050 Brussel tel.: 02 507 89 45 [email protected] www.gezinsbond.be

 GROEN!PLUS Sergeant De Bruynestraat 78-82, 1070 Anderlecht tel.: 02 219 19 19 [email protected] www.groen-plus.be

 IMPACT vzw

Maastrichtersteenweg 254, 3500 Hasselt tel.: 011 23 68 28 dre.wi�[email protected]


tel.: 09 382 75 70 [email protected] www.de-raet.be

Livornostraat 25, 1050 Brussel tel.: 02 538 59 05 [email protected] www.lbvvzw.be

 Minderhedenforum Vooruitgangsstraat 323/4

1030 Brussel tel.: 02 245 88 30 [email protected] www.minderhedenforum.be

 NEOS, Netwerk van Ondernemende Senioren Tweekerkenstraat 29, 1000 Brussel tel.: 02 238 04 91 [email protected] www.neosvzw.be

trefpunt 55+  OKRA, Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel tel.: 02 246 44 41 [email protected] www.okra.be

trefpunt 55+  OKRASPORT, Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel tel.: 02 246 44 36 [email protected] www.okrasport.be

vzw  Enter Belgiëplein 1, 3510 Kermt

tel.: 011 87 41 38 [email protected] www.entervzw.be

(Brussel)  Seniorencentrum Leopoldstraat 25, 1000 Brussel

tel.: 02 210 04 60 [email protected] www.seniorencentrum-brussel.be

31



    



Seniorenraad Landelĳke Beweging Diestsevest 40, 3000 Leuven tel.: 016 28 60 30 [email protected] www.landelĳkegilden.be [email protected] www.kvlv.be Seniornet Vlaanderen vzw Koningsstraat 136, 1000 Brussel tel.: 015 73 04 54 voorzi�[email protected] www.seniornetvlaanderen.be S-PLUS Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel tel.: 02 515 02 56 [email protected] www.s-plusvzw.be Sportievak vzw Groeningelaan 40, 8500 Kortrĳk tel.: 056 31 10 01 e-mail: [email protected] www.sportievak.be S-Sport Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel tel.: 02 515 02 41 [email protected] www.s-sport.be VDOR, Vereniging Directeurs Openbare Rusthuizen Bruisbeke 36, 9520 Sint-Lievens-Houtem tel.: 053 60 30 20 [email protected] www.vdor.be Vieux Rose Rootjesweg 65, 9200 Dendermonde tel.: 052 22 38 58 [email protected] www.vieuxrose.be

32

 









Vlaams Meldpunt Ouderenmisbehandeling Grotenbergstraat 24, 9620 Zo�egem tel.: 09 360 33 66 [email protected] www.meldpuntouderenmishandeling.be VVDC, Vereniging van Vlaamse Dienstencentra Langemeersstraat 6, 8500 Kortrĳk tel.: 056 24 42 00 zonnewĳ[email protected]ĳk.be www.dienstencentra.org VVP, Vereniging van Vlaamse Provincies Boudewĳnlaan 20-21, 1000 Brussel tel.: 03 240 61 46 marĳ.verstraeten@welzĳn.provant.be www.vlaamseprovincies.be VVSG, Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel tel.: 02 211 55 00 [email protected] www.vvsg.be VVVG, Vlaams Verbond voor Gepensioneerden Carnotstraat 47 bus 1, 2060 Antwerpen tel.: 03 233 50 72 [email protected] www.vvvg.be WOAS, West-Vlaams Overleg Adviesraden van Senioren Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries tel.: 050 40 33 13 [email protected]



Agenda ALGEMENE VERGADERING

RAAD VAN BESTUUR

OUDERENWEEK

28 juni 2010 15 december 2010

26 mei 2010 29 september 2010 24 november 2010

15 t.e.m. 21 november

COMMISSIE BESTAANSZEKERHEID, ECONOMIE EN ARBEID 9 juni 2010 COMMISSIE CULTUUR, LEREN EN MAATSCHAPPELĲKE PARTICIPATIE 5 mei 2010 5 juli 2010 4 oktober 2010 6 december 2010 COMMISSIE INTERNATIONAAL OUDERENBELEID 7 juni 2010 13 september 2010 8 november 2010 COMMISSIE SPORT & BEWEGEN 10 juni 2010 7 september 2010 9 december 2010 COMMISSIE WONEN, MOBILITEIT EN VEILIGHEID 6 mei 2010 Andere 2 juni 2010 1 september 2010

Overleg Ouderenverenigingen Overleg voorzi�ers en secretarissen

Raadpleeg regelmatig de website van de Vlaamse Ouderenraad. Alle vergaderingen en belangrĳke activiteiten worden aangekondigd. Mogelĳke wĳzigingen, aanvullingen en agenda van vergaderingen komen online. Leden die niet over een internetverbinding beschikken, worden per brief of telefonisch ingelicht in geval van wĳzigingen in de planning.

33

Actueel - Informatieblad van de Vlaamse Ouderenraad

Drukwerk: Drukkerĳ Lamine, Herent Verantwoordelĳke uitgever: Mie Moerenhout Redactie: Mie Moerenhout en Kathy Louagie Lay-out: Eveline Soors Secretariaat Vlaamse Ouderenraad vzw Koloniënstraat 18-24 bus 7 - 1000 Brussel Tel.: 02 209 34 51 Fax: 02 209 34 53 E-mail: [email protected] Website: www.vlaamse-ouderenraad.be

Driemaandelijks informatieblad

Recommend Documents