DRIEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD VAN DE NATIONALE CONFEDERATIE VAN HET KADERPERSONEEL

KADERinfo

Belgique-België P 201075 N° d’autorisation anvoie clos

B 36 Dépot légal 1000 BRUXELLES X Numéro d’agrégation: P201075

N° 273 - Januari / Februari / Maart 2009

Representatieve organisatie van kaderleden erkend bij KB van 26/11/1986.

INHOUD 32 Tot ziens voorzitter.

33 Editoriaal.

34 De statutaire algemene vergadering 2009.

38

UITNODIGING VOOR DE ALGEMENE VERGADERING VAN 28 MAART 2009

Bedenkingen over mens en industrie.

310 Kaderlid, bedrijf en maatschappij.

312 Historiek NCK.

313 De “transactionele analyse” een hulpmiddel voor de onderneming.

315 Voorstel tot wijziging van de statuten.

316 Activiteiten NCK. Oproep kandidaten NCK.

BIJ DE NUCLEAIRE CENTRALE VAN TIHANGE

DRIEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD VAN DE NATIONALE CONFEDERATIE VAN HET KADERPERSONEEL. Lambermontlaan 171 bus 4 3 1 1030 Brussel

KADER info I N° 273 I Februari 2009

NATIONALE CONFEDERATIE VAN HET KADERPERSONEEL

Tot ziens Voorzitter ...

Lambermontlaan 171 bus 4 1030 Brussel

Michel Baudoux verlaat zijn functie van voorzitter op het einde van de Algemene Vergadering van 28 maart 2009. Hij heeft Jean Defer opgevolgd op 31 maart 2001 na een carrière van 35 jaren bij Fortis, waar hij eindigde als verantwoordelijke van de relaties met Afrika en op sociaal gebied als lid van de Ondernemingsraad na gedurende ettelijke jaren voorzitter te zijn geweest van de kaderledenvereniging (Forcka), waarvan hij medestichter was van de toenmalige Generale Bank. Michel is een man van toewijding. Sinds hij voorzitter werd van de NCK heeft hij onophoudelijk inspanningen geleverd voor haar handhaving en haar uitbreiding, zowel in haar dagelijks bestuur, alsook ter gelegenheid van talrijke contacten, met als doel de NCK te promoten. Zoals hij, kom ik uit de banksector en heb ik daardoor waarschijnlijk de neiging alles met cijfers voor te stellen. Ik heb hem namelijk opgevolgd in zijn functie m.b.t. de Afrikaanse relaties. Gedurende zijn voorzitterschap van acht jaren heeft Michel Baudoux acht Algemene Vergadering voorgezeten. Bijkomend leidde hij 85 maandelijkse vergaderingen van het Nationaal Comité en nog eens 132 vergaderingen van het Nationaal Uitvoerend Bestuur. Ik herinner u eveneens aan de organisatie van twee colloquia met als thema “De Vrouw als kaderlid” en “De delocalisatie van de ondernemingen”. Recentelijk organiseerde hij een onderzoek over burn out gevolgd door een persconferentie. Ik dien daar 32 editorialen in ons tijdschrift Kaderinfo aan toe te voegen. Ook werden er twee sociale verkiezingen gehouden gedurende zijn mandaat als voorzitter. Uit de resultaten van de eerste werd het herstel van de NCK duidelijk en die van de tweede weerspiegelden de weerstand van de NCK in een slechte economische context, in tegenstelling tot de resultaten van de huislijsten. Hij heeft mij meerdere malen gezegd dat men 24 uur op 24 voorzitter is. Dat was hij inderdaad. Om dit te illustreren wens ik hier als voorbeeld aan te halen dat hij, op een avond dat het secretariaat reeds gesloten was, van Rijsel in volle sneeuwstorm naar kantoor is gegaan in Brussel om nog tijdig een lijst van kandidaten door te sturen per fax. Wat de contacten betreft, wens ik de talrijke vergaderingen te vermelden met de politieke verantwoordelijken op het hoogste niveau, namelijk met Guy Verhofstadt, Yves Leterme, Didier Reynders, Karel De Gucht, Joëlle Milquet, Jo Vandeurzen, Bart Somers, Annemie Turtelboom. Op internationaal niveau met o.a. Philippe Maystadt. Voor praktische redenen had hij ook regelmatig hartelijke contacten met de ministeriële kabinetten. Het zijn n.l. zij die de dossiers opvolgen, ons inlichtingen geven en rekening houden met onze vragen. Op een ander vlak wil ik eveneens zijn contacten aanhalen met de opeenvolgende leiders van het VBO zoals Tony Vandeputte, Luc Vansteenkiste, Jean-Claude Daoust en de huidige Rudi Thomaes en Pieter Timmermans, alsook de ontmoetingen met de talrijke werkgeversorganisaties zoals Agoria, Fedichem, Unizo en Voka. Er dient gezegd te worden dat de contacten met de nationale verantwoordelijken van de syndicaten eerder zeldzaam waren. Ik weet dat hij de ontmoetingen en onderhouden met de kaderledengroeperingen privilegieerde, zoals blijkt uit zijn regelmatige deelname aan de Algemene Vergaderingen van Arcelor ex Cockerill-Sambre of die van FABI. Regelmatig organiseerde hij een roadshow in ondernemingen om de leden van de huislijst te informeren over de meerwaarden die de NCK kon bieden. Om zo volledig mogelijk te zijn, moet ik er eveneens aan herinneren dat Michel Baudoux de Federatie van de (Belgische) Bankkaderleden heropgestart heeft en dat hij opnieuw contact heeft gezocht met de Europese gelijkaardige groepering FECEC, waarvan hij trouwens Europees Vertegenwoordiger werd. Hij zorgde voor de voordelen aan de leden en heeft actief deelgenomen aan de verhuis van de NCK. Ziezo, alles zeggen is onmogelijk. In naam van al onze leden dank ik u hartelijk, beste Voorzitter, voor al hetgeen u voor de NCK gedaan hebt. ■

Voorzitter: Michel BAUDOUX Ondervoorzitters: Herman CLAUS (N) Johnny VAN IMPE (N) Alain BOSMANS (F) Algemeen afgevaardigde: Pierre NUYTS Secretaris generaal: Penningmeester: Richard ZGRZYWA

INTERREGIONALEN Voorzitter Vlaanderen: Erwin BOEYNAEMS Voorzitter Wallonië: René TROQUETTE

REGIONALEN Voorzitter Antwerpen: Guido VAN ALSENOY Voorzitter Brabant/Brussel: Rony DE CONINCK Voorzitter Luik: Claude STOLZ

JURIDISCHE DIENST Marc COMPERNOLLE (N) Frédéric BAUDOUX (F)

NATIONAAL SECRETARIAAT Tel.: 02/420.43.34. Fax: 02/420.46.04. E-mail: [email protected] Website: www.cnc-nck.be Bankrekeningnr: 210-0683000-75 V.U.: Michel Baudoux, Lambermontlaan 171 bus 4, 1030 Brussel

BIJDRAGEN 2008

• Actieve leden • Jonger dan 30 jaar • Gepensioneerden en werklozen met uitkering • Echtparen KADER info I N° 273 I Februari 2009

Pierre Nuyts - Algemeen Afgevaardigde NCK

Bankoverschrijving

Domiciliëring

jaarlijks

jaarlijks

maandelijks

105 € 42 € 42 €

105 € 42 € 42 €

9,11 € 3,86 € 3,86 €

105 €

125 €

10,78 €

27

Editoriaal Dit laatste editoriaal heb ik met gemengde gevoelens geschreven want, beste NCK-collega’s, hiermee neem ik afscheid van u allen. Ik heb een gevoel van spijt omdat ik u niet langer kan dienen, maar ik ben ook blij dat ik de NCK in stand heb kunnen houden en als een onafhankelijke en neutrale kaderorganisatie heb kunnen bevestigen. Ten slotte houd ik er ook een menselijk gevoel van tevredenheid aan over omdat ik, na verrichte arbeid, de fakkel kan doorgeven aan mijn opvolger. Het NCK-voorzitterschap is een bron van menselijke voldoening en opent de deur naar de sociale wereld, waartoe het beroepsleven eigenlijk niet zo zeer toegang biedt. Dat voorzitterschap biedt de gelegenheid om de kaderleden te helpen en hen het besef bij te brengen dat ze gesteund en geholpen worden in hun ondernemingen. Mensen zijn niet volmaakt en ik zie soms met verstomming tot welke gemene streken sommige werkgevers in staat zijn jegens de kaderleden om de verbrekingsvergoedingen tot een minimum te beperken of zelfs achter te houden. Maar onze juridische dienst is waakzaam! Het NCK-voorzitterschap heeft me ook de gelegenheid geboden om personaliteiten uit de Belgische politieke en sociale wereld te ontmoeten. Stellen dat die begrip hebben voor de kaderproblematiek en ingrijpende maatregelen treffen zou duidelijk overdreven zijn, maar onze boodschappen worden toch begrepen en hier en daar zijn er ook enkele verwezenlijkingen. Ik wens u allen te danken voor alles wat u mij dag na dag hebt gegeven. Weliswaar ga ik dat ook op onze A.V. van 28 maart zeggen, maar op die vergadering zullen niet al die duizenden NCKleden aanwezig zijn, noch die honderden toegewijde mensen die bij de sociale verkiezingen op onze lijsten zijn opgekomen. Die wens ik dus van ganser harte te danken. Ik neem de gelegenheid te baat om mijn erkentelijkheid te betuigen jegens onze huidige secretaresses en onze beide juristen, wier competentie zich in de loop der jaren heeft bevestigd. Zoals in het verleden verlenen zij alle vier steeds uitmuntende diensten ten behoeve van onze leden. Ik dank hen voor het werk dat zij met verantwoordelijkheidszin hebben gepresteerd. Last but not least groet ik de leden van het Nationaal Comité, zowel de huidige 33

als diegenen die de laatste 8 jaar in het comité hebben gezeteld. Ik dank hen voor hun nuttige adviezen en voor de steun die zij de NCK hebben geboden, ondanks de spanningen die er soms geweest zijn. 2008 was een kanteljaar voor het kunstmatig economisch klimaat dat een antwoord had geboden op de vraag van al te veel mensen die uit waren op maximaal rendement voor hun investeringen. Het ongebreideld zoeken naar dat percentje meer bij ondernemers zonder zorg voor goed bestuur cfr de vroegere code voor goed gedrag van dhr Lippens - is één van de eerste oorzaken van de huidige crisis. De verhoopte en soms geëiste opbrengstpercentages van circa 10% en meer op het aandelenkapitaal heeft aangezet tot het nemen van onverantwoorde risico’s, wanneer de reële interestvoet amper 4 % bedraagt. Toen ik in 2001 mijn eerste mandaat opnam, heerste er een bloeiend economisch klimaat, ook al waren er toen al jakhalzen als Madoff aan het werk. In 2009 is er sprake van een diepe crisis, waarvan het Belgisch sociaal bestel gelukkigerwijs de weerslag tempert, maar dat bestel zal ook de wederopstart van ’s lands economie afremmen wanneer de crisis voorbij zal zijn. Onze economie is immers niet soepel genoeg om zich snel aan de marktomstandigheden aan te passen. In 2008 zijn al te gesofistikeerde kredietconstructies als zeepbellen uiteengespat. Die kredietformules stoelden nl. op slechte risicoanalyses en een gebrekkig inzicht in de evolutie van de reële economie. Na de crash van o.m. Lehman Brothers, Kaupthing en Fortis troosten de analisten de aandeelhouders met rommelprodukten en gestructureerde kredieten zoals Collateralised Debt Obligations, maar ze erkennen hun eigen onbekwaamheid niet. De financieel verantwoordelijken erkennen de hunne evenmin. Wel integendeel, zij willen hun mandaten te allen koste voortzetten met een gouden parachute op de koop toe. Zij willen het vertrouwen herwinnen van de investeerders onder wie duizenden kleine aandeelhouders. Is dat geen valstrik? Moeten de verantwoordelijken niet worden vervangen om het vertrouwen te herstellen? Hoe kan men van vertrouwen spreken tegenover de aandeelhouders-werknemers in bedrijven waar er manifest sprake is van beheersblunders

en /of fouten bij de risicobeoordeling? In de bedrijven is de O.R. het enige forum waar in alle veiligheid fundamentele vragen over de strategie en het nemen van risico’s kunnen worden gesteld. Zijn de personeelsvertegenwoordigers voldoende gevormd om balansen te lezen en de marktgegevens te beoordelen? De kaderleden zijn ondervertegenwoordigd in de O.R. Moet de opdracht van de auditeurs en de commissarissen naar de O.R. toe niet op de helling worden geplaatst? Het gevaar voor deflatie, d.i. de regressie van de economische factoren, dreigt. Deflatie leidt tot het stilvallen van de economische activiteit en tot een ongeziene stijging van het aantal werklozen. Onze politieke verantwoordelijken moeten waakzaam zijn, evenzeer als de sociale partners. Is dat mogelijk nu er al weer verkiezingen aankomen en de communautaire problemen – die ik binnen de NCK heb kunnen vermijden - op scherp staan? De regering treft enkele maatregelen die budgettair aanvaardbaar zijn. Kan daarmee worden volstaan? De impact van de financiële crisis op de tweede en de derde pensioenpijler is aanzienlijk. Nu er zich een diepe crisis aankondigt, begrijp ik niet dat er geen beroep wordt gedaan op alle krachten van ons land. Waarom vasthouden aan voorbijgestreefde, conservatieve standpunten? Waarom ook de volledige representativiteit van het kaderpersoneel blijven weigeren? Waarom geen einde maken aan het monopolie van de vakbonden? Waarom komt er geen reactie op de veroordeling van België door de I.A.O.? Mijn opvolger heeft werk voor de boeg met het dossier van de voortdurende vorming, het diepgewortelde ongenoegen van de kaderleden en het behoud van de extralegale pensioenen… Ik wens hem veel geluk en vooral veel moed. Aan u, beste NCK-leden, zeg ik “Tot ziens”. ■

Michel Baudoux - Voorzitter NCK KADER info I N° 273 I Februari 2009

DE STATUTAIRE ALGEMENE VERGADERING Zaterdag 28 Maart 2009 DE LEDEN VAN DE NCK WORDEN VAN HARTE UITGENODIGD OP: ZATERDAG 28 MAART 2009 OM 09.00 U.

PROGRAMMA • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Onthaal Opening AV – Voorzitter Verwelkoming – Voorzitter Regionale van Luik Verslag activiteiten 2008 – Algemeen Afgevaardigde Verslag CEC – Algemeen Afgevaardigde bij de CEC Verslag van de penningmeester – Penningmeester Verslag van de rekening controleurs en goedkeuring rekeningen Toekenning eretitels Voorstelling van de kandidaten en statutaire verkiezingen Voorstel tot wijziging van de statuten Hulde aan de uittredende Voorzitter (Tussenkomst Algemeen Afgevaardigde + Afscheidstoespraak) Doelstellingen 2009-2010 – Verkozen Voorzitter Koffiepauze Toespraak van Dhr. Didier Reynders, Vice-eerste Minister et Minister van Financiën Thema: Financiële crisis, economische crisis: lering & vooruitzichten Question Time 13u00 Aperitief 13u30 Lunch (facultatief) 15u30 Bezoek (facultatief) aan de Nuclaire Centrale van Tihange (wordt onderzocht) Adres : Nucleaire Centrale van Tihange, Industrielaan 1, te 4500 Tihange Parking aanwezig (zie routeplan).

OM TIHANGE TE BEREIKEN VANUIT BRUSSEL Aanbevolen routebeschrijving vanuit Brussel: E411 richting Namen tot Daussoulx, vervolgens neemt men de E42 naar Luik. Verlaat de E42 bij afrit 6 (Villers-le-Bouillet) en neem de N684 in de richting van Hoei (Huy). Vervolgens: 1e, 2e en 3e rotonde alsmaar rechtdoor (richting Hoei (Huy)). 4e rotonde (na de brug over de Maas) de N90 naar rechts nemen in de richting van Hoei (Huy). Na 500 m bij het stoplicht bij de ingang van het terrein van Electrabel - Tihange naar rechts. Bij de rotonde aan de ingang van het terrein van Electrabel, het bord “voiture” (aan de linkerkant) volgen en verder het bord “conferentiecentrum”. KADER info I N° 273 I Februari 2009

47

INSCHRIJVING VOOR DE LUNCH EN BEZOEK AAN DE NUCLAIRE CENTRALE Om uw plaats te reserveren voor de lunch van 28 maart in het restaurant “Brasserie hutoise” (in de nabijheid) en voor het bezoek aan de nuclaire centrale, dient u zich in te schrijven bij het secretariaat van de NCK, uiterlijk op vrijdag 20 maart. • Hetzij telefonisch op 02/420.43.34 • Hetzij per fax op 02/420.46.04 • Hetzij per e-mail op [email protected] De deelnemerskosten zullen door elke deelnemer zelf ter plekke betaald worden.

UITTREKSEL UIT DE STATUTEN Artikel 5 - Het lidmaatschap van de NCK wordt verworven hetzij door een directe individuele aansluiting bij de NCK, hetzij door de toetreding tot de NCK van de kadervereniging als zodanig of van de groepering van kaderverenigingen waarbij het lid aangesloten is. De kaderverenigingen en de groeperingen van kaderverenigingen moeten jaarlijks de naamlijst en de adressen van hun leden bij de NCK neerleggen.... Om lid te zijn, moet het kaderlid een bijdrage kwijten die bepaald wordt door het Nationaal Comité. De modaliteiten voor de betaling van de bijdrage worden bepaald door het Huishoudelijk Reglement waarvan het opstellen tot de bevoegdheden van het Nationaal Comité behoort. De toetreding van het lid sluit zijn instemming in met de statuten van de NCK.... Artikel 11 - … Op aanvraag van de leden van de NCK kan een punt op de agenda van de Algemene Vergadering worden ingeschreven onder volgende voorwaarden: de aanvraag moet gericht zijn aan het Nationaal Uitvoerend Bureau, ondertekend zijn door ten minste 30 leden van de Confederatie en ten minste 15 dagen voor de Algemene Vergadering worden ingediend. Artikel 12 - De oproeping tot de Algemene Vergadering wordt aan alle leden van de NCK toegezonden. ... De kandidaturen, meeondertekend door ten minste 20 leden, moeten per brief worden medegedeeld uiterlijk 15 dagen voor deze Alemene Vergadering. ... Artikel 13 - Alle leden aanwezig op de Algemene Vergadering hebben er individueel stemrecht. Daarenboven krijgen de geldig gemandateerde vertegenwoordigers van de verenigingen of van de groeperingen van verenigingen, aangesloten bij de NCK, een bijkomend stemrecht zoals aangegeven in volgende tabel. Aantal leden aangesloten 1 à 50 51 à 100 101 à 250 251 à 500 501 à 1000 >1000

Aantal stemmen 1 2 3 4 5 6

De individueel bij de NCK aangesloten leden kunnen zich op de Algemene Vergadering laten vertegenwoordigen door een ander lid, houder van een volmacht, behalve wanneer deze laatste reeds gemandateerd is om een Vereniging of een Groepering van verenigingen te vertegenwoordigen. Geen enkel lid mag houder zijn van meer dan drie volmachten van individueel aangesloten leden. …

Artikel 16 – Vallen in elk geval onder de bevoegdheid van de Algemene Vergadering: a) de wijzigingen van de statuten b) de benoeming en de afzetting van de voorzitter en drie ondervoorzitters c) de goedkeuring van de rekeningen en begrotingen. Ten dien einde worden door de Algemene Vergadering twee commissarissen van toezicht op de boekhouding aangeduid. Hun taak loopt tot de volgende gewone Algemene Vergadering. Indien een commissaris tijdens de loop van zijn mandaat verhinderd is zijn taak voort te zetten of afstand te doen van zijn functie, voorziet het Nationaal Comité in zijn vervanging. De goedkeuring van de boekhouding geldt als décharge voor de leden van het Nationaal Uitvoerend Bureau en de commissarissen. d) de ontbinding van de NCK en de wijze waarop dit moet gebeuren. 35

KADER info I N° 273 I Februari 2009

Artikel 28 – Het Nationaal Uitvoerend Bureau bestaat uit: -

de Voorzitter 3 Ondervoorzitters van wie 2 van de andere taalrol zijn dan die van de Voorzitter, met dien verstande dat één der ondervoorzitterschappen zal toegekend worden aan een vrouwelijk kaderlid, voor zover er een kandidate is, de Voorzitter van het Uitvoerend Bureau van de Franse Intergewestelijke en de Voorzitter van het Uitvoerend Bureau van de Vlaamse Intergewestelijke, de Penningmeester de Afgevaardigde-generaal de Secretaris-generaal

Het mandaat van de verkozen leden van het Nationaal Uitvoerend Bureau duurt 2 jaar en het is ten hoogste 3 maal hernieuwbaar.

STATUTAIRE VERKIEZING

OPROEP KANDIDATEN ! Het mandaat van Michel Baudoux, als nationaal voorzitter (Franstalig) komt te vervallen op 28 maart 2009 tijdens de A.V.. Statutair kan hij zich niet meer verkiesbaar stellen voor het voorzitterschap. De A.V. zal dienen te stemmen voor : 1) een voorzitter die ressorteert onder de Nederlandstalige taalrol krachtens het principe van de afwisseling. 2) twee Franstalige ondervoorzitters ; 3) een Nederlandstalige ondervoorzitter : Op heden heeft de NCK twee Nederlandstalige ondervoorzitters: - Herman Claus, waarvan het mandaat te vervallen komt in 2009. Hij is herkiesbaar. - Johnny Van Impe, waarvan het mandaat te vervallen komt in 2010. Gezien het behoren aan de Nederlandstalige taalrol van de nieuwe voorzitter, is er slechts één mandaat van Nederlandstalige ondervoorzitter beschikbaar (zie artikel 28 van de statuten). Indien Johnny Van Impe zijn kandidatuur als voorzitter zou stellen en hij verkozen wordt, zal zijn mandaat van ondervoorzitter beschikbaar worden en zal er een verkiezing plaats vinden om een nieuwe ondervoorzitter te benoemen. Wanneer Johnny Van Impe zich niet verkiesbaar stelt of niet wordt verkozen, zal hij zijn mandaat van ondervoorzitter behouden. In dit geval zal er geen verkiezing zijn. De mogelijke kandidaten worden verzocht om hun kandidatuur per post te sturen naar het secretariaat van de NCK ter attentie van de Voorzitter Dhr. Michel Baudoux minstens 15 dagen voor de Algemene Vergadering. In overeenstemming met de statuten moeten de kandidaturen gesteund worden door minstens 20 leden, zoniet zijn ze ongeldig.

UITOEFENING VAN HET RECHT TOT STEMMEN Om elk probleem of misverstand te voorkomen vestigen we uw aandacht op een bijzonder punt van de statuten van de NCK. Dit punt heeft betrekking op de twee soorten van leden van de NCK: enerzijds, de individuele leden - rechtstreekse leden - en anderzijds, de leden via een kaderledenvereniging. Om een overgewicht van de ene of andere kaderledenvereniging, die de leiding van de NCK zou kunnen overnemen te vermijden, voorzien de statuten de mogelijkheid voor de leden van een kaderledenvereniging niet om zich te laten vertegenwoordigen op de Algemene Vergadering met een volmacht, artikels 5 en 16 van de statuten (zie voorgaande). Het komt erop neer dat ALLE AANWEZIGE LEDEN OP DE AV MOGEN STEMMEN ofwel als individueel lid, ofwel indien ze kunnen bewijzen dat ze lid zijn van een aangesloten Kaderledenvereniging (geactualiseerde ledenlijst van hun Vereniging, lidmaatschapskaart van hun Vereniging, voorafgaandelijke inschrijving op de AV via hun Vereniging). Ter herinnering: - de rechstreeks aangesloten leden betalen een volledig lidgeld van 105 € voor de werkenden of 42 € voor de gepensioneerden, de werklozen etc ... - de aangesloten leden via een Kaderledenvereniging betalen een verminderd verenigingslidgeld. Ze mogen stemmen indien ze aanwezig zijn op de Algemene Vergadering. Wij hopen u te mogen verwelkomen op deze bijeenkomst. Tot binnenkort! KADER info I N° 273 I Februari 2009

67

VOLMACHT (voor een afgezonderd lid) Ondergetekende, ………………………………………………………….....……………………………………………………………………………………………… (voornaam, familienaam, adres)

Lidmaatschapnummer NCK (indien gekend) ………………………………………… Geeft hierbij: aan de heer / mevrouw, lid van NCK ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… (voornaam, familienaam)

✁

VOLMACHT om in zijn / haar naam op de Algemene Vergadering van 28 maart 2009 van de Nationale Confederatie van het Kaderpersoneel te stemmen voor de punten die op de dagorde voorkomen. Opgemaakt op datum van .......................................... 2009. “Goed voor volmacht” + naam en handtekening volmachtgever. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

VOLMACHT (voor een groepering) Ondergetekende, ..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

✁

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Handelend in de hoedanigheid van voorzitter van de kadergroepering ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… die lid is van de Nationale Confederatie van het Kaderpersoneel, verklaart over .......... stemmen te beschikken op de AV van 28 maart 2009, krachtens artikel 13 van de statuten. Ondergetekende geeft hierbij volmacht aan het volgend lid van zijn kadergroepering: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ten einde te stemmen in de naam van de groepering voor de punten die op de dagorde voorkomen.

✁

In geval van verhindering van voornoemde mandataris, zal het mandaat uitgevoerd worden door een ander lid van de groepering, zijnde: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… De kadergroepering ………………………………………………………………………………. bedingt formeel dat deze stemmen alleen uitgebracht mogen worden door een van deze twee personen zonder recht op substitutie en dat er geen andere persoon in naam van de groepering mag handelen. Opgemaakt op datum van ……………………………………………. Naam en handtekening van de voorzitter van de kadergroepering + (indien beschikbaar) stempel van de groepering. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 37

KADER info I N° 273 I Februari 2009

BEDENKINGEN OVER MENS EN INDUSTRIE Mensen, machines en grondstoffen zijn organisatorisch de drie basiselementen van een bedrijf. Niemand zal vandaag de dag betwisten dat hierbij de factor “mens’’ het allerbelangrijkste element is. Nochtans loopt het nogsteeds niet zo vlot als men wil investeren in mensen, want het menselijk potentieel ontbreekt nog altijd bij de activa op de bedrijfsbalans. Onze industrie besteedt veel geld aan machines en grondstoffen en investeert liefst zo weinig mogelijk in mensen. Bovendien zijn besparingsmaatregelen maar al te dikwijls gericht op de factor mens. Toch weet men zeer goed dat een onderneming met het beste materiaal en materieel, slechts goed kan functioneren wanneer daarbij de competenties bloeien van haar menselijk potentieel. Een goed ondernemer stelt zijn medewerkers prioritair tegenover alle andere organisatorische middelen. Daarenboven dient men zelfs te investeren in mensen buiten het bedrijf door veel meer steun te verlenen aan onderwijsinstellingen. Zodoende investeert men in toekomstige medewerkers en zal het invullen van vacatures een stuk gemakkelijker worden. Spijtig genoeg is het reeds zover gekomen, dat sommigen durven beweren dat de tijd voorbij is dat bedrijven kieskeurig kunnen recruteren en daarin blijkbaar berusten wat ronduit beschamend is ! Naast het aanwerven van mensen met geschikte competenties om de bedrijfsdoelstellingen te halen, vergeten sommige organisaties de omgevingsvoorwaarden te creëren om het openbloeien van alle aanwezige competenties mogelijk te maken. Individuele medewerkers en teams vervullen complexe opdrachten, meestal onder zware tijdsdruk, erger nog in een klimaat van onzekerheid. Media slingeren ondoordachte alarmerende berichten de wereld in, dikwijls te fel opgeklopt door bepaalde sociale partners die zich op een goedkope manier willen profileren en de aandacht trekken via ongezonde sensatie. Dit allemaal zonder zich af te vragen welke negatieve invloed hiermee globaal kan KADER info I N° 273 I Februari 2009

veroorzaakt worden op de mens in onze maatschappij. Mensen bang en onzeker maken is niet moeilijk, zeker in de huidige sfeer door de crisis op financieel en economisch vlak. Daarentegen zijn de kwalijke gevolgen heel wat lastiger om te bestrijden. Denken wij maar aan de actuele problematiek omtrent stress, burnout en andere kwalen die het bedrijfsklimaat kwellen.

van 28 maart 2009, hoop ik de benadrukking van het belang van onze erkenningsproblematiek te mogen hernieuwen en de basis te leggen voor een stappenplan tot de algehele erkenning van de NCK. Geacht kader, NCK is er voor u en blijft zeker uw steun en vertrouwen waard ! ■ Johnny Louis Van Impe Ondervoorzitter NCK

Ethiek in de bedrijfsvoering berust niet alleen op het ‘juist genoeg’ voldoen aan de wettelijke bepalingen, maar moet evenzeer een eerlijke maatschappelijke betrokkenheid inhouden. Streven naar sociale rechtvaardigheid, zowel binnen als buiten het bedrijf ! In ruim overleg tussen alle sociale partners, dus ook met NCK, zoeken naar oplossingen voor de moeilijke problemen in deze turbulente tijden, dit in een geest van openheid en onderling respect en vertrouwen. NCK wil als vertegenwoordiger van het kaderpersoneel meewerken om opportuniteiten bloot te leggen in de zoektocht naar het best geschikte antwoord op hedendaagse uitdagingen en bedreigingen. NCK is lid en stichter van de “Confédération Européenne des Cadres” (CEC). Op Europees vlak is NCK een erkend sociaal partner en vreemd genoeg is dit op Belgisch vlak niet het geval. Zoiets kan niet en moet rechtgezet worden, zodoende zal ik persoonlijk, momenteel als ondervoorzitter NCK, hardnekkig blijven ijveren voor de nationale erkenning NCK ! NCK hoort thuis in de overlegorganen met betrekking tot arbeidsvoorwaarden en preventie. Reeds meer dan 4 decennia wordt NCK uit de NAR gehouden, wat antidemocratisch mag genoemd worden … hoelang duurt deze discriminatie nog?! Bij de eerstvolgende voorzitterverkiezing op onze algemene vergadering NCK 87

VOORDELEN

voor onze leden

Modaliteiten: het secretariaat contacteren. Voor actuele/verdere informatie : zie www.cnc-nck.be > leden > voordelen

7 7 7 7 7 7 1.

2. 3.

4.

5.

6.

39

VERZEKERING : Extra rechtsbescherming tegen beroepsrisico’s ! • In het kader van de beroepsuitoefening dekt die polis het burgerrechtelijk verhaal, de strafrechtelijke verdediging, de burgerrechtelijke verdediging, de bestuurderswaarborg, alle geschillen in verband met de sociale wetgeving en de arbeidsovereenkomst. • Jaarpremie: 27 €

SUPERMARKTEN : Makrokaarten voor toegang tot alle vestigingen ! (Alleur, Deurne, Eke, Lodelinsart, Machelen, St.-Pieters-Leeuw)

AUTOHUUR : Hertz 10% korting op het landstarief !

BRANDSTOF VOOR AUTO’S : Dats 24 (Colruyt) • Betaling van de tankbeurten via bankdomiciliëring; debet op de 1e dag van de maand volgend op de tankbeurt • Ristorno van 1.86 eurocent/l (0,75 ex Bfr) via creditering van de bankrekening op de eerste dag van de maand volgend op de tankbeurt

JURIDISCH ADVIES INZAKE ARBEIDSRECHT Dit gratis advies wordt uitgebreid tot de gezinsleden wonend onder hetzelfde dak als het NCK-lid.

CARLSON WAGON TRAVEL Prijsvermindering aangeboden op verschillende reizen die besteld worden via de site http://leisureatwork.cwtonline.be/index.aspx KADER info I N° 273 I Februari 2009

KADERLID, BEDRIJF EN MAATSCHAPPIJ De positie van het kaderlid in het bedrijfsleven en in de maatschappij is niet gevrijwaard gebleven van veranderingen. Op economisch vlak zijn de voornaamste evoluties duidelijk : enerzijds is er de internationalisering van de bedrijven, en anderzijds hebben we de snelle herverdeling van de rijkdom en welvaartsgeneratie naar het Oosten als voornaamste evoluties. De wereld in zijn geheel gaat er op vooruit, maar het Westen is niet meer de motor achter deze vergroting van de rijkdom. De internationalisering van bedrijven is sterk voelbaar in de aard en de zeggenschap van het lokale management. Hoewel dit management vaak aan het hoofd staat van een bedrijf van enkele duizenden mensen, is hun zeggenschap erg beperkt. In moderne multinationals worden alle beslissingen betreffende businessplans, aanwervingen en afdankingen, investeringen en dergelijke genomen in verschillende buitenlandse geledingen, en is de lokale CEO-Country Manager eerder een facilities & people manager geworden dan een bedrijfsmanager. Iedere relatie die men binnen het lokale kader uitbouwt met het bedrijf heeft dan ook als zwak punt dat de lokale directie slechts beperkte beslissingen kan nemen, en dat bijgevolg ernstige onderhandelingen over het statuut van het kaderlid in het bedrijf niet meer kunnen gevoerd worden op basis van een jarenlange vertrouwensrelatie met de directie. Daar het bedrijf intern opgesplitst is in allerlei kleine groepjes, die allen vanuit verschillende landen worden beheerd, dient het bedrijf noodgedwongen vaak terug te grijpen tot de grootste gemene noemer, namelijk de CAO als onderhandelingsvlak, terwijl de afdelings-specifieke onderhandelingen gevoerd worden door het individu. Tevens hebben we de verschuiving van welvaartscreatie. Waar tot ca 2001 de discussie in het bedrijf meestal ging over de verdeling van de toegenomen efficiëntiewinst, is er nu steeds vaker sprake van een inperking en vermindering van de verworvenheden van werknemers. Deze dwang laat zich het eerst voelen bij sterk geïnternationaliseerde bedrijven, waar men interne loonkosten gemakkelijk internationaal kan vergelijken. Dat deze vergelijkingen vaak mank lopen kunnen KADER info I N° 273 I Februari 2009

we afleiden uit een aantal totaal mislukte transferoperaties, waarbij de hoge kwaliteit van de Belgische werknemer duidelijk de hoge loonkost verantwoordt, maar het blijft een gevecht. En eens een afdeling of fabriek is overgeplaatst, ook als is de transfer een mislukking, komt ze niet meer terug. Voor het kaderlid resulteert dit in een sterk gewijzigde situatie. Een vermindering (of zelfs wijziging) van voordelen is immers alleen te realiseren binnen een eng juridisch kader. In een situatie waar men dergelijke vermindering van bepaalde voordelen wenst in te voeren (denk maar aan extra verlofdagen, wagenpark etc.) kan de vakbond via het middel van de CAO zonder probleem deze besparingen helpen te realiseren (uiteraard in ruil voor andere toegevingen, zoals bvb. een gunstigere hospitalisatieverzekering voor de bedienden). Indien een kadervereniging het onderhandelen van deze voorwaarden net tot een deel van zijn takenpakket heeft genomen, voert ze een moeizame strijd met ongelijke wapens. Daar waar men dus tot pakweg tien jaar geleden nog in een vertrouwensrelatie stond met het bedrijf, is het bedrijf bijgevolg dusdanig onder druk gezet dat het – ook al zou het willen - deze band van vertrouwen niet altijd kan blijven honoreren. In vele bedrijven is het kaderlid geëvolueerd van medewerker naar werknemer. We zien dan ook dat in de middelgrote bedrijven, van 100 tot 250 werknemers, kaderverenigingen het steeds moeilijker hebben om zich te profileren, en steeds moeilijker toegang vinden tot de directie om te praten over arbeids- en verloningsvoorwaarden. Een kadervereniging die niet buitengewoon sterk staat in een bedrijf kan bijgevolg genegeerd worden, met als resultaat weliswaar een verminderde motivering van het kaderpersoneel. Vaak is dit argument niet voldoende om de werkgever tot meewerken te bewegen, en we zien dan ook dat meer en meer onafhankelijke kaderverenigingen er de brui (moeten) aan geven. Bij de laatste sociale verkiezingen daalde het aantal verkozenen van de onafhankelijke lijsten van 1.3% in 2004 tot 0.8% in 2008. (Zie zeker de scherpe analyse van Ph. Hendrickx in Kaderinfo nr 271).

In sommige kringen vraagt men zich overigens af of deze situatie niet wenselijk is. Wat is de meerwaarde van een onafhankelijke kadervereniging? In principe hebben de klassieke vakbonden eveneens kaderafdelingen, en zou een kadervereniging zich in theorie net zo goed kunnen associëren met de klassieke syndicale delegatie, aangesloten bij een vakbond. De ervaring leert dat de theorie hier anders loopt dan de praktijk. Net zoals we zien dat kaderverenigingen steeds vaker worden genegeerd, zien we dat de kaderleden, als groep, in het gewone overlegproces door de vakbonden eveneens straal worden genegeerd. Bij onderhandelingen tussen vakbond en bedrijfsleiding eist de vakbond als beginpunt het recht op om te onderhandelen over de ganse populatie, met inbegrip van de kaderleden. Ze reduceert vervolgens de kaderleden tot een soort veredelde bediende, en holt zonder aarzeling de typische kadervoordelen uit. Nochtans betaalt een kaderlid zwaar voor deze 'voordelen'. Lange werkdagen, niet vergoede overuren (en weekends), bijscholing, een hoog werkritme, zware verantwoordelijkheid en stresserend leven eisen heel vaak hun tol, en kaderleden dragen helaas meestal niet bij tot een verhoging van de gemiddelde levensduur. Een kaderlid werkt immers niet zoals een bediende voor zijn directe chef, hij werkt voor zijn bedrijf, en daaruit vloeien vele extra verplichtingen voort. Ook maatschappelijk ligt het kaderlid onder vuur, en dan vooral op fiscaal vlak. De economische verschuiving van welvaartcreatie naar het Oosten, die eerst werd waargenomen door de multinationale bedrijven, begint zich nu ook te vertalen in verlaagde inkomsten voor de overheid en verhoogde uitgaven in de sociale sector. Om het systeem sluitend te houden, en rekening houdend met de stabilisering van de bevolking, zullen we onvermijdelijk afstevenen op een verhoogde belastingdruk. De uitgaven van de overheid liggen immers vast in wetten, lonen en afspraken, die naarstig bewaakt worden door de sociale partners. De inkomsten echter kunnen via eenvoudige besluiten worden aangepast, en losgelaten op een ongeorganiseerde groep van belastingplichtigen. 10 7

KADERLID, BEDRIJF EN MAATSCHAPPIJ (VERVOLG)

En hiervan zijn de kaderleden in ruime mate de meest geviseerde groep : extra belastingen op bedrijfswagens, op voordelen van alle aard, extra solidariteitsbijdragen : wie gaat hier tegenin gaan, zeker als het geheel wordt overgoten met een ecologisch- of solidariteits-sausje? Alleen een onafhankelijke groepering zal dit in praktijk kunnen en willen doen. Welke conclusies trek ik hier uit voor de NCK, met als caveat : dit zijn persoonlijke opinies! Een eerste conclusie is – ietwat cru gesteld - dat de NCK, wanneer zij met de huidige wapens de directe concurrentie wenst aan te gaan met de syndicaten in de bedrijven, gedoemd is te verdwijnen. Een syndicale rol kan worden gespeeld op bedrijfsvlak (OR, Syndicale Delegatie), op sectorieel vlak (Sectorieel overleg) en op nationaal vlak (Nationale Arbeidsraad NAR). Sleutelwoord hier is het begrip representativiteit : een vereniging die niet representatief is voor een bepaalde groep kan ook niet opeisen om als woordvoerder voor deze groep op te treden. Dit basisprincipe word,t zowel in de rechtbanken, als in de politiek gehuldigd. Op bedrijfsvlak is de toegang tot de onderneminsgraad, destijds bevochten om de kaderleden ook in het sociaal overleg een stem te gunnen, een vergiftig geschenk gebleken. In praktijk heeft een goed werkende kadervereniging de ondernemingsraad niet nodig om effectief te communiceren met de directie, anderzijds kan een door de directie genegeerde kadervereniging zich met behulp van de ondernemingsraad niet profileren, noch resultaten bereiken voor zijn leden (dit zit bij de syndicale delegatie via het CAO systeem). Echter, door destijds de kaart van de ondernemingsraad te trekken plaatste de NCK zich wel in het kamp van de 'syndicaten', wat wordt afgestraft : bedrijven wensen als bedrijf nu minder geassocieerd te worden met de NCK, directieleden zijn verdwenen uit het ledenbestand etc. De enige haalbare oplossing hier is te ijveren voor een volwaardige vertegenwoordigingsfunctie op ondernemingsvlak. Op bedrijfsniveau is het duidelijk dat in de bedrijven waar de NCK aanwezig is, er een voldoende representativiteit behaald wordt, en dit zou ons ook het 3 11

recht moeten geven om te onderhandelen over onze kaderleden in zijn totaliteit, dus ook het afsluiten van CAO's op ondernemingsvlak dient mogelijk te zijn. In de ondernemingen moet de monopoliepositie van de huidige sociale partners plaats maken voor democratie en representativiteit. De angst van de vakverenigingen hier is duidelijk : zodra een vereniging als de NCK op ondernemingsvlak ontsnapt aan het vakbondsmonopolie, zullen ook andere verenigingen, zoals OVS, artsenverenigingen en dergelijke dit recht opeisen. Daar het hier over centen gaat (via de syndicale premies) zal deze democratisering duidelijk niet zonder slag of stoot gebeuren! Of – gelet op de grootte van de NCK - dit recht zomaar politiek kan verworven worden, is twijfelachtig. Er is natuurlijk ook nog de juridische piste. In iedere democratie dreigt immers het gevaar van de dictatuur van de meerderheid, daarom dat overal mechanismen zijn ingebouwd ter bescherming van de minderheden. De NCK, die hier duidelijk een minderheid is, zou kunnen gebruik maken van een aantal van deze rechtsmiddelen om zijn rechtmatig aandeel in het overleg op te eisen. Dergelijke rechtszaken zijn echter duur, en dienen misschien te worden uitgevochten op Europees niveau (geen enkele nationale rechter wil een sociale status-quo verstoren), vandaar dat dit wapen met overleg moet worden bestudeerd. 2010 is hier een sleuteljaar : wegens druk van Europa zal men aan de kieswetgeving voor de sociale verkiezingen moeten sleutelen. We wensen hier op ondernemingsvlak de onvolmaakte vertegenwoordiging van de NCK om te zetten in een volwaardige. Hiertoe zal het nodig zijn om politiek aan te tonen dat een sociaal landschap, dat onafhankelijke groeperingen op bedrijfsniveau bevat, toch kan leiden tot een stabiele sociaal overleg op sectorieel en nationaal niveau. Dit laatste vooral is de grote bezorgdheid van de politiek en van de maatschappij : een balkanisering van het sociaal overleg op nationaal vlak is immers slecht voor de maatschappij (men verwijst hier nogal graag naar het Groot-Brittanië in het préThatcher tijdperk met zijn disfunctioneel overleg systeem). Een voldoende overtuigend politiek verhaal zal door ons moeten worden naar voor gebracht.

Op sectorieel niveau (met uitzondering van de energiesector) en zeker op nationaal niveau is de NCK hoe dan ook te klein om op dit moment een plaats aan de tafel op te eisen. Erkenning om deel te nemen aan sectoriële CAO's of om lid te worden van de NAR zijn volgens mij tot mislukken gedoemd. Dit kan geïllustreerd worden door de lange lijst van gebroken politieke beloften (excuses voor het pleonasme) tot erkenning van de NCK. Ondertussen is het belangrijk voldoende focus te leggen op het uitbouwen van de maatschappelijke relevantie van de NCK : met of zonder CAO, kaderleden als groep in de maatschappij verdienen een stem die voor hun spreekt en gehoord wordt. Hiertoe moeten we zowel onze interne, als externe werking verder ontwikkelen, en dit dient het niveau van de ondernemingsraad-gerelateerde vereniging ruim te overschreiden. We dienen te evolueren in de richting van een service- en lobbyorganisatie, zonder echter onze wortels uit het oog te verliezen. De interne werking heeft als eerste steunpilaar de activiteiten van onze leden in kaderverenigingen. Hier dienen we de informatieuitwisseling tussen onze leden, en tussen de NCK-lijsten en huislijsten te bevorderen. Een mogelijks middel hiertoe is LinkedIn, Facebook en het internet, waar we de site www.kaderinfo.be en www.inforcadre.be aan het oprichten zijn om via blogging en document uitwisseling een kanaal te openen tussen onze leden. Belangrijk deel van de werking hier is natuurlijk de ondersteuning bij de sociale verkiezingen : opleiding, rekentools en affiches kunnen centraal worden opgesteld en worden verdeeld. Maar ook andere informatie, zoals voorbeeldcontracten van aandelenopties, bedrijfswagencontracten e.d. kunnen hier worden uitgewisseld. Een andere steunpilaar is de juridische bijstand door advocaten een belangrijke pijler van de NCK werking. Deze pijler werkt prima, maar kan nog verder worden uitgebouwd. We zien immers dat de verantwoordelijkheid van kaderleden in bedrijven steeds verder toeneemt. Preventieadviseurs, transportmanagers, fiscalisten, afdelingsleiders lopen meer en meer de kans om juridisch aansprakelijk te worden gesteld. Laten we niet vergeten dat de juridische naasleep van de mijnramp te Marcinelles, waarbij voor KADER info I N° 273 I Februari 2009

KADERLID, BEDRIJF EN MAATSCHAPPIJ (VERVOLG)

het eerst de kaderleden mee strafrechterlijk aansprakelijk werden gesteld, één van de directe aanleidingen was voor de oprichting van de NCK. De professionele aansprakelijkheid van kaderleden is een mogelijke markt voor de NCK. Ook de steun aan individuele leden in moeilijkheden is hier een activiteit waar we moeten aan werken. Een aantal van onze leden werken in kleine bedrijven, en staan geïsoleerd met hun problemen. Hen in tijden van moeilijkheden in contact brengen met collega's in andere bedrijven kan reeds vaak een sterke steun zijn. Opleiding rond sociaalrechterlijke thema's is de derde pijler. De opleidingen laten toe dat kaderleden elkaar ontmoeten, en zorgen ervoor dat de kaderleden met kennis van zaken kunnen spreken met directie en syndicaten. Een kleinschalig experiment met audiovisuele cursussen (zie www.isvk.be) heeft aangetoond dat we hier met eenvoudige middelen toch mooie resultaten kunnen boeken, maar dit moet verder worden uitgewerkt (ook technisch). We dienen een portfolio van opleidingen te creëren, die onze leden kunnen raadplegen op het ogenblik dat ze deze nodig hebben. Maar naast de interne werking is het ook nodig een externe werking te verbeteren. Indien we de kaderproblematiek even niet vanuit de syndicale hoek benaderen, maar ons eerder opstellen als een lobbygroep, dan zien we duidelijk dat er veel gevallen zijn waar de belangen van de kaderleden en deze van de bedrijven samenvallen. De hoge belastingdruk, het afschaven van allerlei voordelen zoals bedrijfswagens, extra pensioenen of hospitalisatieverzekeringen, de mogelijkheid tot flexibel werken en dergelijke zijn thema's waar we de bedrijven aan onze zijde vinden. Het is bijgevolg noodzakelijk om onze activiteiten in onderscheiden pakketten op te delen, waarbij we duidelijk en transparant kunnen communiceren waar, enerzijds onze belangen samenvallen met deze van de bedrijven, anderzijds waar ze samenvallen met deze van de maatschappij, en tenslotte waar we de eigen belangen verdedigen. Dit moet ons toelaten om in een ruimer kader steun te vinden voor onze organisatie bij de werkgeversorganisaties om zodoende een platform te kunnen opbouwen dat ons moet toelaten politiek gewicht in de schaal te kunnen werpen. Uitgenodigd worden op een ontmoeting met een kabiKADER info I N° 273 I Februari 2009

netsmedewerker is ons niet voldoende : we moeten eigen punten op een agenda krijgen om iets te realiseren. Uiteraad, om dit te bereiken is het noodzakelijk dat er voldoende input, feedback én hulp komt van onze leden. Daartoe is er voor een vrijwilligersvereniging als de NCK één sleutelwoord : transparantie. Daarom is het noodzakelijk onze organisatie om te bouwen tot een glazen huis, waar elk lid de werking kan van doorgronden, kan beamen dat zijn lidgeld en inspanningen goed besteed worden, en een gehoor vindt voor zijn opmerkingen en verzuchtingen. Dit is een nobel streven, dat helaas misschien niet van deze wereld is, maar als doel is het de moeite waard. Een open communicatie over de taal- en sectorgrenzen heen, tussen verschillende beroepsgroepen en leeftijden is immers een noodzakelijke voorwaarde om de voorvermelde acties in goede banen te leiden. Alleen een veelheid van meningen en opinies kan immers leiden tot het formuleren van uitmuntende doelstellingen, en tot het mobiliseren van voldoende energie om ze te bereiken.

voldoen, en deze verwachtingen in te lossen. Ze zullen voor mij dan ook de leidraad vormen bij mijn inspanningen de komende jaren. Samen met onze leden kunnen we de kracht en de invloed van deze organisatie verveelvoudigen, en haar ten dienste stellen van het individuele kaderlid in een economisch en politieke turbulente toekomst. ■ ir. Herman Claus, ondervoorzitter NCK, lid OR, Baccalaureaat Rechten UA

Hoewel voorgaande analyse persoonlijk en zeker voluntaristsich is, is de NCK volgens mij een organisatie die het potentieel heeft aan al deze criteria te kunnen

Historiek NCK • 30 april 1966 : oprichting van de Nationale Confederatie van het Kaderpersoneel. • 07 april 1967 : officieel ontstaan van de Nationale Confederatie van het Kaderpersoneel. • 05 december 1974 : officiële oprichting van de vzw Kaderinfo. • 22 januari 1985 : een wet erkent in België het begrip ‘Kaderlid’ maar geeft er geen omschrijving van. • 26 november 1986 : koninklijk besluit dat de NCK officieel erkent. Achtereenvolgende Voorzitters van de NCK: • • • • • • • • • • •

1966 tot 1970 Pierre Renders (Fr) 1970 tot 1974 Philippe Dassargues (Fr) 1974 tot 1980 Jean Defer (Fr) 1980 tot 1982 Freddy Van Craeynest (Nl) 1982 tot 1989 Jacques Massaut (Fr) 1989 tot 1993 Jean-Claude Steffens (Fr) 1993 tot 1995 Jacques Cloetens (Fr) 1995 tot 1996 Henri Schouppe (Nl) 1996, algemeen afgevaardigde Jean Defer (Fr) 1997 tot 2001 Jean Defer (Fr) 2001 tot 2009 Michel Baudoux (Fr) 12 7

DE “TRANSACTIONELE ANALYSE” EEN HULPMIDDEL VOOR DE ONDERNEMING. Luc Schreiden en Myriam Ladeuze

omstandigheden, kan het, dat steeds hetzelfde facet naar voor komt, dat de persoon blokkeert in zijn gedragingen en wederkerende gewoonten. Om de verschillende aspecten van de mensen te beschrijven, stelt T.A. de term van “egostatus” voor.

U bent de Directeur van uw afdeling. Er wordt een vergadering gepland om 11:30 met Durand. Denkend aan zijn lang gerekte gesprekken, zijn interpretaties van de feiten, zijn beslissingen die volgens u zo irrationeel zijn, kortom u vreest een lange en weinig productieve discussie. Je kunt deze manier van handelen moeilijk aanvaarden. U bent op het punt de overplaatsing van Durand te overwegen, maar de personeelsdirecteur ondersteunt deze gedachte niet. U hebt tevens geruchten opgevangen dat uw stijl van management in vraag wordt gesteld. U zou te autoritair… zijn. Dit vindt u wel het toppunt, want uw enige motivatie is de zaken te laten vooruitgaan en u hebt al zo veel tijd met Durand verloren. U vraagt zich voortdurend af hoe je uit deze situatie kunt geraken in zoverre dit nog mogelijk zou zijn. Een goede verstandhouding tussen personen is niet altijd evident! Het doel van dit artikel is met u een theorie en hulpmiddelen te communiceren die wij dagelijks gebruiken en die dit soort van situaties helpen oplossen. Dit zal de omgang met Durand efficiënter en productiever maken…. in zoverre zelfs dat de verstandhouding er aangenamer op wordt. Deze middelen zijn die van de Transactionele Analyse vaak T.A. genoemd. Eric Berne is hiervan de grondlegger en hij heeft zich als doel gesteld bepaalde relaties als model tussen personen op te stellen. En dit in een begrijpelijke taal zelfs voor deze die geen psychologische studies gedaan hebben! Het eerste principe van T.A. is dat elk menselijk wezen, zoals een edelsteen, over verschillende facetten beschikt en dus niet uit één blok gevormd is. Nochtans geplaatst in bepaalde 3 13

De ego-status is dus een deel van de persoonlijkheid, t.t.z. een samenhangend geheel van gedragingen waarmee bepaalde ideeën en overeenkomstige gevoelens overeenstemmen.

Terugkomend op de inleiding van dit artikel zouden we dit onderwerp kunnen noemen: “In vergadering met Durand“. Waarschijnlijk is je manier van spreken kort, je lichaamshouding defensief, je vingertoppen tikken zenuwachtig op de werktafel. Je geraakt stilaan geïrriteerd door de klok die verder tikt, en je denkt “indien ik geen structuur in deze vergadering breng, gaat het niet vooruitgaan”. Later op de dag, tracht het dan eens anders te bekijken nl: “Ik ga van start met mijn nieuw project” U voelt zich duidelijk meer ontspannen, u spreekt met een normale intonatie, u stelt doelgerichte vragen om de informatie te verkrijgen die u nodig hebt, u bent tevreden te zien dat de dingen vorm nemen, en vindt zelfs dat de firma het terrein goed voorbereid heeft. Bedenk nog, aan het einde van de dag, het aspect „ik heb juist mijn tenniswedstrijd gewonnen”. U hebt een brede glimlach, u spreekt snel en opgewonden, je geeft een persoonlijk schouderklopje aan je partner, je voelt je volledig ontspannen en tevreden, eventjes denk je aan je laatste vakantie en aan de match die je met je jongste zoon gespeeld hebt. In dit vb. beschrijven we de 3 types van de ego status(3 verschillende zijnswijzen) die zijn zoals drie pijlers van de zichtbare persoonlijkheid zijnde: ouder,volwassene en kind. Zonder ons er rekenschap van te geven hebben wij trekken van onze ouders in ons. Het kan gebeuren dat wij ons aangesproken voelen van ons met anderen in te laten hen te begeleiden of hen eventueel te bekritiseren. Wij vallen

gemakkelijk terug op onze principes, bepaalde waarden of onze overtuiging. Soms zijn deze overeenstemmend en soms ten koste van de relatie. Wanneer onze egostatus zich in de volwassen fase bevindt, is onze houding, onze ideeën, alsook onze emoties in overeenstemming met de situatie van dit ogenblik. Dit gaat niet ten koste van onze gedachten of beleefde emoties. Deze fase is de meest realistische. Wanneer we ons in de kind fase bevinden, komen we in contact met hetgeen we reeds beleefd hebben, onze houding van voordien en tevens ook onze vroegere gedachten en emoties. Hier zijn we het dichts bij onze gewaarwording. Soms komt dit perfect met de situatie overeen, soms helemaal niet. Wat is nu het nut van je ego status te kennen en te gebruiken op professioneel vlak? De geblokkeerde toestanden tussen personen komen dikwijls voort doordat de hoofdrolspeler verstard in zijn ego status, geen aandacht schenkt aan de waaier van zijn persoonlijke hulpmiddelen. Anders gezegd, een probleem tussen bepaalde personen kunt ge interpreteren als een onproductief gesprek die elkeen slechts een deel van hun egostatus gebruiken. In ons voorbeeld lijkt Durand verstrikt te zitten in de kind-fase. En U? In de geconstrueerde fictieve situatie, bevinden we ons in de Ouder –fase. Wat zou er gebeuren als een van beiden zijn ego status zou wijzigen? Stel u de verschillende mogelijkheden eens voor! En indien Durand gebruik zou maken van de bronnen van de volwassenheid? “Ok, maar hoe?” vraag je jezelf af. Effectief, het is niet met meer en meer de ouder ego op te wekken dat iemand zich in zijn volwassen zijn manifesteert. Eigenlijk bereiken we eender het tegenovergestelde: de kind fase. Het stimuleren van de volwassen ego bij zijn medewerkers, kan men aanleren. De ego status overeenstemmend met een gegeven situatie, leert men aan. Bvb., de volwassen status stimuleren wanKADER info I N° 273 I Februari 2009

L’ANALYSE TRANSACTIONNELLE, UN OUTIL DE L’ENTREPRISE (SUITE)

neer het gaat over het begrijpen en vinden van een technisch oplossing, de ouder ego wanneer het gaat om iemand nieuw te verwelkomen, en de kind ego in brainstormingen, wanneer het gaat over creatief denken en handelen. Dit is één van de bekwaamheden die T A voorstelt van te ontwikkelen. Zijn eigen vrijheid terug vinden door alle persoonlijke hulpmiddelen aan te wenden zonder echter één ego status te verwaarlozen en tevens de andere aansporen hetzelfde te doen. Een tweede principe van de transactionele analyse is de overeenkomst. Alvorens een personeelslid actief meewerkt tot het slagen van een project, het behalen van een doelstelling of een verandering helpt doorvoeren, is het noodzakelijk dat deze weet waarover we praten…en dat hij hiermee akkoord gaat. Uiteraard dit vind jij evident! Wij zijn het met je eens.

Neem even de tijd en denk terug aan twee situaties, de ene waarbij je ontgoocheld was van de medewerking met een bepaald persoon et de andere waarbij je uitermate tevreden was. Wat waren nu eigenlijk de verschillen in deze beide situaties? We gaan van een beginselakkoord uit. De verdoken neens? Elk was zich bewust van zijn verantwoordelijkheid. De grondbeginselen van een contract in T A steunen op bepaalde basis vragen zoals: “Hoe kan ik me verzekeren dat we op de zelfde golflengte zitten?” of “Hoe kans ik mijn kansen verhogen voor een positief resultaat te bekomen?” De T A overeenkomst en in het bijzonder deze in driehoeksvorm is een tegengif voor de onwerkelijke verwachtingen, voor onuitgesproken of de tegenstrijdige verwachtingen, van al de betrokken partijen. Het principe van de driehoeksovereenkomst steunt op het principe waarbij meer dan twee hoofdrolspelers betrokken zijn en legt het accent op het feit dat alle acteurs een mede verantwoordelijkheid hebben voor de overeenkomst te doen slagen. Wanneer bij deze vorm van overeenkomst er één schakel niet overeenstemt met de andere, er veel kans op mislukken bestaat. KADER info I N° 273 I Februari 2009

We nemen een ander voorbeeld: een manager van het middenkader heeft problemen met een medewerker die de deadlines niet respecteert. Hij neemt de tijd voor de puntjes op de i te zetten met deze persoon te bespreken. Na een lange discussie over de prioriteiten en de werkmethode, is de medewerker akkoord van de overeengekomen deadline te respecteren…. Dit althans in het begin. Na enkele weken echter treedt de achterstand weer op. Tijdens een tweede onderhoud met deze werknemer verneemt de manager middenkader, dat zonder zijn weten, de directie manager regelmatig vraagt van er belangrijke taken snel tussen te nemen. Wat een gevoel geeft dit aan de midden manager? Wat denkt hij hiervan? Wat zal hij zeggen? Jammer genoeg is dit een klassiek voorbeeld van een driehoeksovereenkomst waarvan de schakel “midden manager/medewerker” in conflict komt met de andere schakel directie-manager/midden manager en het onmogelijk wordt voor de schakel midden manager/medewerker goed te laten functioneren. In deze situatie stelt de T A methode de volgende oplossing voor: de situatie te bespreken en een gezamenlijke strategie uitwerken, waarmee deze medewerker met zijn directe overste zich kan verduidelijken en zodoende zich gezamenlijk gaan toespitsen en dat het doel van de firma bereikt wordt en iedereen winnaar is. Een T A overeenkomst is gebaseerd op echte onderhandelingen met al de betrokkenen en een verbintenis van iedereen vertrekkend uit de 3 ego’s. Dit neemt veel energie en tijd in beslag. Wanneer de grondbeginselen van de ego status de pijlers van TA zijn, bevatten deze menig andere mogelijkheden die de doeltreffendheid verbeteren en dit rekening houdend met de werknemers. Hier enkele voorkeur thema’s…. Hoe de onderlinge relaties verbeteren? Hoe behulpzaam zijn zonder redder te zijn? Hoe sterk over komen zonder lastpost zijn? Hoe hulp krijgen zonder de slachtofferrol te spelen? Hoe doeltreffen in groep werken? Hoe herkenning geven en verkrijgen?

Meer dan een theorie die toelaat de persoonlijkheid en het gedrag van anderen te begrijpen is AT ook een communicatietheorie die gebaseerd is op een analyse - en organisatiemethode. Indien de transactionele analyse in het begin door Eric Berne uitgedacht was als een kunst om te overwinnen, is het nut en de doeltreffendheid in de onderneming nu bekend via de diverse praktijkgerichte concepten. De filosofie is gebaseerd op respect voor dat ieder zijn persoonlijke troeven kan uitspelen en de benadering van het ontwikkelen van de zelfstandigheid zijn de steunende pijlers. Het waarneembaar idee in elk onderdeel is de bijdrage aan de versterking van het zelfstandig zijn via 2 pijlers: - langs de ene kant de stellingname van erin te geloven en het gevolg hiervan op de manier van doen - langs de andere kant, de verantwoordelijkheid van iedereen ten opzichte van zijn eigen doenwijze, voor het beheren van de inter-relationele verhoudingen en hun gevolgen. Als conclusie, gemakkelijk te begrijpen en met elkaar te delen, de mogelijkheden van de transactionele analyse geven de sleutels tot de bewustwording van hetgeen hier en nu gebeurt, en andere opties voor vast gelopen situaties te ontgrendelen. Luc Schreider, Psycholoog en trainer. Coördinator van de afd. psychosociaal van SPMT Myriam Ladeuze, Industrieel Ingenieur. Trainer van onderneming en Coach. De schrijvers zijn ter beschikking voor verdere informatie. ■ “Dit artikel is ontleend aan: Het Tijdschrift van de Ingenieurs” N° 117 – December 2008”, gepubliceerd door FABI.

14 7

VOORSTEL TOT WIJZIGING VAN DE STATUTEN Het Nationaal Comité heeft beslist om op de Algemene Vergadering van 28 maart 2009 de wijziging van enkele artikelen van de statuten van de NCK voor te leggen aan de stemming van de leden. De wijzigingen veranderen niets aan het maatschappelijk doel van de NCK, noch aan de principes van haar werking. De motiveringen van de voorgestelde wijzigingen dienen de doorzichtigheid, de wil om te voorkomen dat posten vacant blijven en waarvoor er niets voorzien is in de huidige statuten en de verduidelijking van sommige artikelen. Wij hernemen hieronder de huidige artikelen, gevolgd door de wijzigingen en de voorgestelde nieuwe artikelen (in vet). Wij nodigen de leden, die wensen kennis te nemen van de volledige statuten van de NCK uit onze website www.cnc-nck.be te raadplegen. Artikel 12: De oproeping tot de Algemene Vergadering wordt aan alle leden van de NCK toegezonden uiterlijk een maand voor de Algemene Vergadering. Dit gebeurt als volgt: de voorzitter voegt bij de oproepingsbrief voor de Algemene Vergadering een oproep tot kandidaatstelling voor het voorzitterschap en de ondervoorzitterschappen. De kandidaturen, meeondertekend door ten minste 20 leden, moeten hem per brief worden medegedeeld uiterlijk 15 dagen voor deze Algemene Vergadering. De kandidatenlijst zal voorgelezen worden op de Algemene Vergadering. Indien na de stemming niet al de mandaten toegekend zijn, wordt er een nieuwe Algemene Vergadering samengeroepen om de ontbrekende aan te duiden.

Wijzigingen: - vervanging van “ de oproepingsbrief” door oproeping (derde lijn) - toevoeging van een zin - toevoeging van artikel 12 bis De oproeping tot de Algemene Vergadering wordt aan alle leden van de NCK toegezonden uiterlijk een maand voor de Algemene Vergadering. Dit gebeurt als volgt: de voorzitter voegt bij de oproeping voor de Algemene Vergadering een oproep tot kandidaatstelling voor het voorzitterschap en de ondervoorzitterschappen. De kandidaturen, meeondertekend door ten minste 20 leden, moeten hem per brief worden medegedeeld uiterlijk 15 dagen voor 3 15

deze Algemene Vergadering. De kandidatenlijst zal voorgelezen worden op de Algemene Vergadering. Indien na de stemming niet al de mandaten toegekend zijn, wordt er een nieuwe Algemene Vergadering samengeroepen om de ontbrekende aan te duiden. Het niet toegekende mandaat zal verder uitgevoerd worden door de persoon die in functie is niettegenstaande de artikelen 28 en 28 bis. Artikel 12 bis: Wanneer de voorzitter zijn ontslag indient, zal zijn mandaat automatisch toekomen aan de ondervoorzitter die het langste in functie is, tot de volgende Algemene Gewone Vergadering. Het mandaat van betrokken ondervoorzitter zal tot de volgende Algemene Gewone Vergadering vacant blijven. In geval een functie van ondervoorzitter vacant wordt door ontslag, zal zijn mandaat vacant blijven tot op de volgende Algemene Gewone Vergadering.

Reden: - De oproeping gebeurt niet per brief maar wordt gepubliceerd in Kaderinfo - De huidige statuten vermelden geen termijn tussen de datum van verkiezing en het organiseren van een nieuwe Algemene Vergadering indien er een mandaat niet wordt toegekend. - Het voorkomen dat de functie van voorzitter vacant blijft. Wijzigingen: bij te voegen na artikel 21: Artikel 21 bis: De niet toegekende mandaten in de Regionalen, de Sectoriële Federaties en de Interregionalen zullen verder blijven uitgevoerd worden door de personen in functie. Artikel 21 tertio: In geval het mandaat van voorzitter van een Regionale vacant is, zal de voorzitter van de Interregionale, bevoegd over betrokken Regionale, er tijdelijk verantwoordelijk voor zijn.

Reden: voornoemde situaties zijn niet voorzien in de huidige statuten. Artikel 28: Het Nationaal Uitvoerend Bureau bestaat uit:

- de Voorzitter - 3 Ondervoorzitters van wie 2 van de andere taalrol zijn dan die van de Voorzitter, met dien verstande dat één der ondervoorzitterschappen zal toegekend worden aan een vrouwelijk kaderlid, voor zover er een kandidate is, - de Voorzitter van het Uitvoerend Bureau van de Franse Intergewestelijke en de Voorzitter van het Uitvoerend Bureau van de Vlaamse Intergewestelijke, - de Penningmeester - de Afgevaardigde-generaal - de Secretaris-generaal Het mandaat van de verkozen leden van het Nationaal Uitvoerend Bureau duurt 2 jaar en het is ten hoogste 3 maal hernieuwbaar.

Wijzigingen: - de Afgevaardigde-generaal vervangen door de twee Afgevaardigden-generaal - Een zin bijvoegen. Het Nationaal Uitvoerend Bureau bestaat uit: - de Voorzitter - 3 Ondervoorzitters van wie 2 van de andere taalrol zijn dan die van de Voorzitter, met dien verstande dat één der ondervoorzitterschappen zal toegekend worden aan een vrouwelijk kaderlid, voor zover er een kandidate is, - de Voorzitter van het Uitvoerend Bureau van de Franse Intergewestelijke en de Voorzitter van het Uitvoerend Bureau van de Vlaamse Intergewestelijke, - de Penningmeester - de twee Afgevaardigden-generaal - de Secretaris-generaal Het mandaat van de verkozen leden van het Nationaal Uitvoerend Bureau duurt 2 jaar en het is ten hoogste 3 maal hernieuwbaar. De taalpariteit van het Nationaal Uitvoerend Bureau is compleet.

Reden: - de huidige samenstelling van het Nationaal Uitvoerend Bureau voorziet negen personen en laat niet toe om de taalpariteit te eerbiedigen. - De laatste zin vervolledigd het artikel 28. Artikel 28 bis: De taalpariteit binnen het Nationaal Uitvoerend Bureau wordt volstrekt nageleefd. Wanneer de Voorzitter uittreedt, wordt een opvolger uit de andere taalrol KADER info I N° 273 I Februari 2009

OPROEP KANDIDATEN De huidige Secretaris generaal van de NCK en van de VZW Kaderinfo wenst zijn activiteiten te eindigen. Wij zoeken dringend een plaatsvervanger(ster). Indien u belangstelling hebt en u twee halve dagen per week kunt vrijmaken, zouden wij u dankbaar zijn om contact op te nemen met de Voorzitter de Heer Michel Baudoux.

De huidige Penningmeester van de NCK en van de VZW Kaderinfo wenst zijn activiteiten te eindigen. Wij zoeken dringend een plaatsvervanger(ster). Indien u belangstelling hebt en u +/- 2 uur per week en minimum 2 verplaatsingen per maand naar Brussel dagen kunt vrijmaken, zouden wij u dankbaar zijn om contact op te nemen met de Voorzitter de Heer Michel Baudoux of de huidige Penningmeester.

Een van de huidige vertalers van de NCK en van de VZW Kaderinfo beëindigt zijn activiteiten. Wij zoeken dringend een plaatsvervanger(ster). Indien u belangstelling hebt en u een paar uur per week kunt vrijmaken, zouden wij u dankbaar zijn om contact op te nemen met de Voorzitter de Heer Michel Baudoux.

VOORSTEL TOT WIJZIGING VAN DE STATUTEN (VERVOLG) verkozen. Deze regel moet bij elke verkiezing van een Voorzitter door de Algemene Vergaderingen in acht genomen worden voor zover er een kandidaat is.

Wijziging: afschaffing van de eerste zin en wijziging van de het woord “uittreedt”. Wanneer het mandaat van de Voorzitter ten einde komt en hij niet herverkiesbaar is, wordt een opvolger uit de andere taalrol verkozen. Deze regel moet bij elke verkiezing van een Voorzitter door de Algemene Vergaderingen in acht genomen worden voor zover er een kandidaat is.

Reden: De zin die geschrapt werd, werd in het artikel 28 gebracht gezien het de samenstelling van het Nationaal Uitvoerend Bureau betreft. De afwisseling van taalrol bevestigt ons nationaal karakter. Artikel 33: De bijdrage is opvorderbaar vanaf 1 januari.

Wijziging: tekst te wijzigen als volgt

Activiteiten NCK

Het lidmaatschap wordt effectief vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de datum van het ontvangen van het lidgeld.

December

Reden: de huidige tekst kan niet uitgevoerd worden.

- Open brief betreffende de veroordeling van België door de IAO (Internationale arbeidsorganisatie). - Terugbetaling van de syndicale premies, onproductieve contacten met de FEVIA - Verzending van wenskaarten (leden, politici, verantwoordelijken van werkgeversfederaties, pers)

5 december 2008

Opleiding (fr) over de Ondernemingsraad, Linkebeek.

8 januari 2009

ABN Amro voor België : toepassing van de wet Renault Nationaal Comité, Nationaal Uitvoerend Bureau en Comité van de Statuten

20 januari

FOD Werkgelegenheid, Sociale Verkiezingen, begeleidingscomité.

21 januari

Cytec : uiteenzetting over collectief ontslag.

25 januari

FEDEM vergadering van het bureau.

26 januari

CEC Directie Comité.

1 februari

RTL TVI controverse uitzending, directe tussenkomst van Frédéric Baudoux, Juridisch Adviseur NCK.

4 februari

Federatie van Kaderleden van het Bankwezen Opleiding (ndl) 2 over ontslag, Hoboken.

11 februari

Opleiding (ndl) 2 over ontslag, Gent.

27 februari

FECEC vergadering van het bureau.

KADER info I N° 273 I Februari 2009

De benamingen (Nederlandse versie): - Gewestelijke - Inter-gewestelijke worden vervangen door: - Regionale - Interregionale

HEBBEN MEEGEWERKT AAN DIT NUMMER : Michel BAUDOUX Erwin BOEYNAEMS Herman CLAUS Rachel DE VRIES Mariem GUERROUM Pierre NUYTS Johnny VAN IMPE VERTALING: Elisabeth MANSSENS Walter MOTTE Pierre NUYTS DRUKKERIJ: GILLIS nv Overnemen van artikels is toegestaan mits vermelding van de bron en versturen van een bewijs naar de NCK. 16 7