Vorming HBO-docenten CVO Elishout. Deel 1: introductie op taalontwikkelend lesgeven

Vorming HBO-docenten CVO Elishout

Deel 1: introductie op taalontwikkelend lesgeven

Doelstelling ►

Een introductie op de basisprincipes van taalontwikkelend lesgeven/taalgericht vakonderwijs.

►

Wat kan een docent doen om taaldrempels aan te pakken en om taalleerkansen te bieden?

►

Sensibiliserend, tip van de sluier.

22.06.2011 CVO Elishout

2

Opbouw ► ► ► ►

Inleiding Taal in de HBO: discussie a.d.h.v. stellingen Korte situering taalontwikkelend lesgeven in taalbeleid Taalontwikkelend lesgeven ►

Taalleerkansen tijdens vaklessen optimaliseren - Spreken - Schrijven 1 principe van taalontwikkelend lesgeven

►

Taaldrempels opsporen en verlagen 2 principe van taalontwikkelend lesgeven 3 principe van taalontwikkelend lesgeven

►

Suggesties en tips voor de lessen


3

Kennismaking


4

2. Taal in de HBO-opleidingen

Discussie a.d.h.v. stellingen Opdracht 1: bespreek deze stellingen met een collega 1.Niet enkel anderstaligen hebben problemen met Nederlands. 2.Als vakdocent ben ik niet geplaatst om aan de taal van de studenten te werken. 3.Taalonderwijs is uiteindelijk vooral het instuderen van woorden en het kennen van grammaticale regels. 4.Ik heb soms het gevoel dat een deel van de studenten me maar half begrijpt als ik les geef. 5.Spreekopdrachten zijn voor mijn studenten moeilijk. 6.Als ik schrijfopdrachten verbeter, ben ik steeds verbaasd over de hoeveelheid fouten die studenten maken. 7. Als ik mijn cursus aanpas aan minder taalvaardige of anderstalige cursisten, daalt het niveau van de opleiding. 22.06.2011 CVO Elishout

6

3. Korte situering taalontwikkelend lesgeven in taalbeleid

Taalbeleidskader


8

4. Taalontwikkelend lesgeven A. Taalleerkansen creëren tijdens de vaklessen

B. Taaldrempels opsporen en aanpakken

A. Taalleerkansen creëren tijdens vaklessen SPREKEN ►

►

►

Opleidingen bieden vaak weinig productieve en beroepsgerichte taaloefenkansen (spreken, schrijven). Nadruk ligt doorgaans op receptieve vaardigheden (luisteren, lezen). Als studenten spreken/schrijven is criteria duidelijk maken en feedback geven belangrijk voor hun evolutie. Opdracht 2: beoordeel deze 3 studenten met een ‘spreekwijzer’ Kenny ► Kim ► Calik ►

►

Opdracht 3: maak een ‘spreekwijzer’ voor de studenten in jouw vak


10

A. Taalleerkansen tijdens vaklessen SCHRIJVEN


11

A. Taalleerkansen tijdens vaklessen SCHRIJVEN


12

A. Taalleerkansen creëren tijdens vaklessen ►

►

►

Taalontwikkelend lesgeven brengt de taalgebruikssituaties van de werkvloer aan bod in de vaklessen. Taalontwikkelend lesgeven daagt studenten uit met relevante taaloefenkansen. Taalontwikkelend lesgeven biedt hierbij TAALSTEUN voor studenten (1ste principe).


13

B. Taaldrempels opsporen en aanpakken ►

Opdracht 4: welke taaldrempels zitten er in het lesfragment ‘Netwerkbeheer’? ►

►

Lesfragment Netwerkbeheer

Opdracht 5: lees een vaktekstje uit een cursus ‘Automechanica’ over de ‘tandwielpomp’ ►

‘Tandwielpompen’ zijn kleine, maar essentiële onderdelen in een wagen. Het is dan ook belangrijk dat autotechnici goed weten waarvoor ze dienen, inzicht krijgen in mogelijke problemen, oplossingen, reparaties, …


14


Opgave Waarvoor kan je een tandwielpomp gebruiken? ► Maak een tekening van een tandwielpomp en geef met pijlen aan hoe de vloeistof er doorheen stroomt. ► Leg uit waarom een vloeistof in een tandwielpomp niet kan terugvloeien naar de toevoer. ► Verklaar met je eigen woorden: ►

- zuigzijde - perszijde - persleiding ►

►

Tekst 1 Tekst 2


15


Verbetering ►

Waarvoor kan je een tandwielpomp gebruiken? - om vloeistof gelijkmatig op te pompen. Nodig voor de transmissie van auto of scooter.

►

Maak een tekening van een tandwielpomp en geef met pijlen aan hoe de vloeistof er doorheen stroomt.


16


Leg uit waarom een vloeistof in een tandwielpomp niet kan terugvloeien naar de toevoer. - De tandwielen draaien in elkaar naar mekaar toe. Ze laten geen opening waardoor de vloeistof zou kunnen terugstromen.

►

Verklaar met je eigen woorden: - zuigzijde: het deel van de tandwielpomp waar de vloeistof wordt aangezogen en weggevoerd door de tandwielen die uit elkaar draaien. Vloeistof wordt aangezogen door de onderdruk die hier ontstaat. - Perszijde: het deel van de tandwielpomp waar de vloeistof wordt samengeperst door de constante aanvoer van nieuwe vloeistof. - Persleiding: het kanaal waarin de vloeistof die van de perszijde komt, wordt in- en doorgeduwd.


17


Studenten slagen er beter in met tekst 2 dan met tekst 1 de opdracht op te lossen … ►

Tekst 2 biedt meer CONTEXT dan tekst 1. - Functie, nut is aangegeven - Foto - Verbanden worden expliciet gemaakt, werking stap voor stap - Frequentere woorden, minder schrijftaal - Minder abstracte woordkeuze (bv. vloeistof, buitenomtrek, weerstand, cavitatie) t.o.v. concrete, meer alledaagse begrippen (bv. olie) - Puntsgewijze structuur

►

Omdat bij de oplossing INTERACTIE toegelaten was.


18


2 manieren om leerstof af te stemmen op minder taalvaardige cursisten ►

CONTEXT VEREENVOUDIGEN (bv. tekst 1): VALKUIL - Risico dat verbanden verloren gaan, inhoudelijke verschraling - Minder aanknopingspunten - Negatieve spiraal: niveau van de opleiding in gevaar - Minder taalleerkansen

►

CONTEXT RIJKER MAKEN (bv. tekst 2) - vakteksten niet zomaar versimpelen, eerder conTEXT toevoegen - verbanden expliciteren - nut, functie, gebruik aangeven - aansluiting bij hun voorkennis/alledaagse realiteit - rijk woordveld: aanknopingspunten - visualiseren


19


Kwadrant van Cummins


20


Taalontwikkelend lesgeven zorgt voor een rijke context voor de studenten (2 principe van taalontwikkelend lesgeven).

►

Taalontwikkelend lesgeven zorgt voor een rijke interactie (3 principe van taalontwikkelend lesgeven).


21

5. Suggesties en tips voor de lessen A. Hoe bied ik studenten taalsteun? B. Hoe verzeker ik een rijke context? C. Hoe zorg ik voor voldoende interactie?

 Tips & suggesties  Lesopzet ‘Spijsvertering’

Vorming HBO-docenten CVO Elishout. Deel 1: introductie op taalontwikkelend lesgeven

Recommend Documents