VENNOOTSCHAPSRECHT OVERZICHT VAN DE BESTAANDE VENNOOTSCHAPSVORMEN WELKE VENNOOTSCHAPSVORM TE KIEZEN
1
CONTACT PARMENTIER GUY – MGI BVBA Valkenlaan 31 – 2900 Schoten Tel: 03/685.40.07 Mail:
[email protected] Guy Parmentier Bedrijfsrevisor Executive professor ‐ University of Antwerp Management School 2008 (Real Estate Accounting) Professor ‐ Karel De Grote Hogeschool Antwerp (Audit/Valuation) Docent postgraduaat Antwerp ‐ Accountancy Guest professor ‐ University Maastricht (Valuation) Guest professor – University of Economics Nicosia (Cyprus) Author of the book – Business Valuation ( Intersentia)
2
ISBN 978-1-78068-016-3
3
INHOUD 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Definities en inleidende bepalingen De oprichting Het kapitaal en de aandelen Het bestuursorgaan Alarmbelprocedure Herstructureringen Bijzonderheden
4
1. DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN 5
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN Wat is een vennootschap Wat is een verbonden vennootschap Grote en kleine vennootschap Grote en kleine groep
6
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Wat is een “vennootschap” ? Art. 1 W. Ven.: “Een vennootschap wordt opgericht door een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meerdere nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen.”
7
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Constitutieve kenmerken : Een contract Tussen twee of meer personen Iets in gemeenschap brengen: In geld / In natura / In nijverheid Het doel: een nauwkeurig omschreven activiteit uitoefenen (Burgerlijke versus Handelsvennootschappen) Het oogmerk: rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel bezorgen aan de vennoten Art. 19 : de vennootschap wordt aangegaan tot het gemeenschappelijk belang van partijen Art. 32 : ieder moet deelnemen aan winst en verlies 8
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Constitutieve kenmerken : Een contract: onderhands of authentiek Tussen twee of meer personen: de pluraliteitsvereiste – uitzondering : de E‐BVBA – Bijzondere pluraliteitsvereiste : de coöperatieve vennootschap : minimum 3 – Praktijk : let op met vereniging van aandelen in één hand!
9
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Vereniging van aandelen in één hand : – Principe : van rechtswege ontbinding indien minder dan één vennoot – Reden : bij de vereniging van alle aandelen in één hand kan er geen sprake zijn van een contract – Uitzondering : BVBA, NV, Comm. VA
10
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Praktijk : Vereniging van aandelen in één hand in een BVBA (art.213 W.Venn.): – kan verder blijven bestaan als E‐BVBA – maar art. 213 : gestort kapitaal moet 12.400 EUR bedragen binnen 1 jaar, tenzij • Binnen het jaar terug een tweede aandeelhouder • Binnen het jaar ontbinding – Sanctie : hoofdelijke aansprakelijkheid voor de enige vennoot voor alle verbintenissen vanaf het tijdstip van de éénhoofdigheid – let op : enige vennoot is een vennootschap => aansprakelijkheid
11
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Praktijk : Vereniging van aandelen in één hand in een BVBA (art.213 W.Venn.): – kan verder blijven bestaan als E‐BVBA – maar art. 213 : gestort kapitaal moet 12.400 EUR bedragen binnen 1 jaar, tenzij • Binnen het jaar terug een tweede aandeelhouder • Binnen het jaar ontbinding – Sanctie : hoofdelijke aansprakelijkheid voor de enige vennoot voor alle verbintenissen vanaf het tijdstip van de éénhoofdigheid – let op : enige vennoot is een vennootschap => aansprakelijkheid
12
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Praktijk : Vereniging van aandelen in één hand in een VOF of Comm. V. : – van rechtswege ontbonden – alle bepalingen art. 208 WIB92 m.b.t. de ontbinding van de vennootschap treden in werking! Pluraliteitsvereiste in de CVBA en CVOA : – Minimum 3 aandeelhouders – Ontbinding van de vennootschap indien minder dan 3!
13
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Praktijk : Problematiek van “de echtgenoten” : één aandeelhouder of twee ? In de praktijk stelt zich vaak de vraag voor hoeveel vennoten de echtgenoten tellen die gemeenschapsgoederen inbrengen. De vraag is essentieel vermits de nietigheid van de vennootschap kan gevorderd worden wanneer niet voldaan is aan de pluraliteitsvereiste, tenzij het een E‐BVBA betreft. (art. 454 W.Venn.).
14
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Praktijk : Gehuwd onder het wettelijk stelsel : zij zullen slechts als twee afzonderlijke oprichters beschouwd worden, wanneer zij eigen aandelen verwerven, d.w.z. door een inbreng van eigen goederen : – Door inbreng van goederen van voor het huwelijk – verkregen via schenking of testament Gehuwd met scheiding van goederen : zij zullen beschouwd worden als twee afzonderlijke aandeelhouders, wanneer zij hun inbreng gedaan hebben met eigen goederen.
15
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Samenvatting pluraliteitsvereiste : – – – – –
BVBA : één of meer NV : twee of meer CVBA en CVOA : 3 of meer Comm. VA : 2 of meer VOF : 2 of meer
16
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Categorieën van vennootschappen : Met of zonder rechtspersoonlijkheid Met of zonder beperkte aansprakelijkheid Personen‐ versus kapitaalvennootschappen Handels‐ versus burgerlijke vennootschap
17
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP De verschillende vennootschapsvormen (art. 2 W. Ven.): Vennootschappen met rechtspersoonlijkheid : (art 2 § 2 W. Ven.) ‐ Afgescheiden vermogen ‐ Voordeel: beperkte aansprakelijkheid ‐ Keerzijde van de medaille: formalisme (art. 2 §4 W. Ven.) Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid: ‐ Geen formalisme: kan mondeling worden opgericht ‐ Onbeperkt aansprakelijk ‐ De maatschap, de THV en de stille handelsvennootschap hebben GEEN rechtspersoonlijkheid (art 2 § 1 W Ven)=> fiscaal transparant
18
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Volkomen versus onvolkomen rechtspersoonlijkheid: Volkomen rechtspersoonlijkheid: Beperkte aansprakelijkheid van de vennoten. In principe is de aandeelhouder niet aansprakelijk voor de verbintenis van de vennootschap. Uitz. : 1. Oprichtersaansprakelijkheid (BVBA art. 229, CVBA art. 405, NV art. 456 W. Ven. ) 2. Afzonderlijke overeenkomsten met hoofdelijke borgstelling Onvolkomen rechtspersoonlijkheid: Onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk, maar de schuldeiser moet eerst de vennootschap aanspreken, alvorens hij het privé vermogen van de vennoten kan aanspreken. (VOF Art. 204 W. Ven.) Reden : omwille van de rechtspersoonlijkheid 19
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid De maatschap De tijdelijke handelsvennootschap (THV) De stille handelsvennootschap (SHV)
20
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Personenvennootschap versus kapitaalvennootschap Personenvennootschap Belang aan persoon => om toe te treden moet men aan bepaalde voorwaarden voldoen (gesloten karakter) Kapitaalvennootschap Persoon minder belangrijk wat telt is de INBRENG Gevolg: Open karakter: aandelen zijn op eenvoudige wijze te verwerven of te vervreemden. Tussensituatie : de aandeelhoudersovereenkomst
21
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid : Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (BVBA) Naamloze Vennootschap (NV) Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (CVBA) Europese Vennootschap (SE)
22
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP Vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid : Coöperatieve Vennootschap met Onbeperkte Aansprakelijkheid (CVOA) Gewone Commanditaire Vennootschap (Comm. V) : gedeeltelijk ! Vennootschap Onder Firma (VOF) Commanditaire Vennootschap op Aandelen (Comm. VA) : gedeeltelijk ! Landbouwvennootschap (LV) Economisch Samenwerkingsverband (ESV) 23
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN: WAT IS EEN VENNOOTSCHAP De burgerlijke of handelsaard van een vennootschap wordt bepaald door haar doel (art. 3 §2 W. Ven.) Handelsvennootschap: – Handels‐ of industriële activiteit zoals voorzien in Wetboek van Koophandel – Toepassingsgebied: wetboek Vennootschappen Burgerlijke vennootschap: – Accountants , dokters, advocaten, revisoren, notarissen… – Vennootschap met het doel een familiaal patrimonium te beheren Mogelijkheid tot omvorming van burgerlijk naar handelsvennootschap met behoud van burgerlijk doel.
24
DEFINITIES EN INLEIDENDE BEPALINGEN Wat is een vennootschap Wat is een verbonden vennootschap Grote en kleine vennootschap Grote en kleine groep
25
VERBONDEN VENNOOTSCHAP Art. 11 W.Venn. : Met een vennootschap verbonden vennootschap = Vennootschappen waarover zij een controlebevoegdheid uitoefent Vennootschappen die een controlebevoegdheid over haar uitoefenen Vennootschappen waarmee zij een consortium vormt Belang ? ‐ Grote of kleine vennootschap ? ‐ Grote of kleine groep ? ‐ Fiscaliteit ! 26
GROTE OF KLEINE VENNOOTSCHAP Art. 15 W.Venn. : Kleine vennootschappen zijn deze vennootschappen met rechtspersoonlijkheid die voor het laatste en het voorlaatst afgesloten boekjaar, niet meer dan één der volgende criteria overschrijden : Jaargemiddelde personeelsbestand : 50 Omzet excl. BTW : 7.300.000 EUR Balanstotaal : 3.650.000 EUR Tenzij het jaargemiddelde van het personeelsbestand meer dan 100 bedraagt M.a.w. : grote vennootschap = Jaargemiddelde personeelsbestand meer dan 100 Minstens twee criteria overschreden 27
GROTE OF KLEINE VENNOOTSCHAP Praktijk : zie advies CNB 2010/05
JAAR MEER DAN één CRITERIUM OVERSCHREDEN* GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP?
1
2
3
4
5
6
7
NEE
NEE
NEE
JA
NEE
NEE
JA
…
…
…
…
…
…
…
28
GROTE OF KLEINE VENNOOTSCHAP Praktijk: Hoe berekenen ? => zie Advies CBN 2010/5 (zie bijlage): Stel bijvoorbeeld dat een vennootschap tijdens de boekjaren 1, 2 en 3 de criteria niet overschrijdt. In de loop van boekjaar 4 wordt echter meer dan één van de criteria overschreden. Deze vennootschap zal toch nog als klein worden beschouwd gedurende het boekjaar 4, omdat ze dan voor het laatst afgesloten boekjaar (3) en het voorlaatst afgesloten boekjaar (2) niet meer dan één van de criteria overschreden heeft. Daarentegen zal ze niet meer als klein worden beschouwd vanaf boekjaar 5, ongeacht of ze de criteria op dat moment al dan niet overschrijdt, want één van de twee laatst afgesloten boekjaren (4) overschreed ze meer dan één criterium.
JAAR MEER DAN één CRITERIUM OVERSCHREDEN* GROOTTE VAN DE VENNOOTSCHAP
1
2 NEE
3 NEE
4
5
6
7
NEE
JA
NEE
NEE
JA
KLEIN
KLEIN
GROOT
GROOT
KLEIN
29
GROTE OF KLEINE VENNOOTSCHAP Praktijk : Vennootschapswetgeving : Aanstelling van een commissaris Volledig schema jaarrekening Jaarverslag Fiscaliteit : Pro‐rata afschrijving in jaar van verwerving Afschrijving bij de aankoop komende kosten Tarief notionele intrestaftrek Geen mogelijkheid tot aanleg investeringsreserve Tijdens eerste 3 boekjaren een verhoging voor onvoldoende voorafbetaling
30
GROTE OF KLEINE VENNOOTSCHAP Praktijk : Grote vennootschap – aanstelling commissaris Kleine vennootschap – hier geldt de individuele controlebevoegdheid van iedere aandeelhouder (art. 166 W.Venn.) – Indien in een kleine vennootschap toch een commissaris wordt benoemd, vervalt het individueel controlerecht
31
GROTE OF KLEINE GROEP Art. 16 W.Venn. : Een vennootschap samen met haar dochtervennootschappen, of vennootschappen die samen een consortium uitmaken, worden geacht een kleine groep te vormen, indien deze vennootschappen samen, op geconsolideerde basis, niet meer dan één van de volgende criteria overschrijden : Jaaromzet excl. BTW : 29.200.000 EUR balanstotaal : 14.600.000 EUR jaargemiddelde van het personeelsbestand : 250 Pas als twee jaar lang de criteria worden overschreden, is er een grote groep.
32
GROTE OF KLEINE GROEP Toepassing van art. 15 W. Ven. in zijn GEHEEL (1) Art 15 §5 verbonden ondernemingen: Criteria op geconsolideerde basis In kader van art 205quater §6 WIB (NOI) Verzet van de rechtspraak o.a. Rechtbank Leuven, 5 oktober 2012 (2)
(1) (2)
Fiscoloog “KMO‐definitie: enkel de eerste paragraaf telt” – 17/10/2012 Fiscoloog: “KMO‐definitie: beoordeling op geconsolideerde basis opnieuw afgewezen” – 7/11/2012
33
GROTE OF KLEINE GROEP Praktijkvragen : – Afsluiting 31/12/2012 : welke jaren beoordelen ? – Beoordelen op “geconsolideerde basis” : in welke mate moet u consolideren ? – Criterium “omzet” : wat is omzet ? – Art. 11 : wat is verbonden ? Op welk tijdstip te beoordelen ?
34
GROTE OF KLEINE GROEP
35
HET LEEUWENBEDING Art. 30 W.Venn. : Wanneer de akte van vennootschap het aandeel van elke vennoot in de winsten of verliezen niet bepaalt, is ieders aandeel evenredig aan zijn inbreng in de vennootschap. Art. 32 W.Venn. : De overeenkomst die aan een van de vennoten de gehele winst toekent, is nietig. Hetzelfde geldt voor het beding waarbij de gelden of goederen, door een of meer van de vennoten in de vennootschap ingebracht, worden vrijgesteld van elke bijdrage in het verlies.
36
HET LEEUWENBEDING De oprichters moeten niet allemaal hetzelfde inbrengen, noch evenveel Een ongelijke inbreng is dus mogelijk, maar gaat in principe gepaard met een ongelijke winstverdeling De statuten kunnen hiervan afwijken en een winstdeel toekennen dat groter is dan het proportionele deel in de inbreng Maar deze ongelijkheid mag er niet toe leiden één vennoot uit te sluiten uit de winst of de gehele winst aan één vennoot toe te kennen
37
HET LEEUWENBEDING Praktijk : Het verbod op het leeuwenbeding is logischerwijze irrelevant in een E‐BVBA Art. 32 W.Venn. verbiedt letterlijk de volledige toekenning van winst en de vrijstelling van elk verlies, maar in de praktijk een ruimere interpretatie Het verbod is niet enkel van toepassing in de statuten, maar ook op eventuele (latere) aandeelhoudersovereenkomsten Sanctie : nietigheid van het beding (niet de nietigheid van de vennootschap – zie vb. art. 228 W.Venn. : Bepalingen van de oprichtingsakte die betrekking hebben op de verdeling van de winst of het verlies en die strijdig zijn met artikel 32, worden voor niet geschreven gehouden)
38
2. DE OPRICHTING
39
DE OPRICHTING Het werken via geblokkeerde rekening dient te gebeuren bij: ‐ NV ‐ BVBA ‐ Comm. VA ‐ CVBA voor wat betreft het VASTE gedeelte van het kapitaal Inbreng van prestaties of kennis kan niet worden vergoed door aandelen in deze 4 vennootschapsvormen Dit soort inbreng is wel mogelijk in: ‐ VOF ‐ Comm. V ‐ CVOA 40
FINANCIEEL PLAN BVBA: art. 215 W.Venn. NV : art. 440 W.Venn. Verplicht neer te leggen bij de notaris (in vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid) Hoofdelijke aansprakelijkheid voor de oprichters indien – binnen periode van 3 jaar na oprichting faillissement – Ontoereikend kapitaal voor normale bedrijfsuitvoering gedurende 2 jaar Voorlegging door notaris bij rechtbank op verzoek van rechter‐ commissaris Bij S‐BVBA : de oprichter moet zich verplicht laten bijstaan door boekhouder/accountant/bedrijfsrevisor
41
FINANCIEEL PLAN Verplicht: – NV – Comm. VA. – BVBA – E‐BVBA – CVBA Niet verplicht: – CVOA – VOF – Comm. V.
42
OPRICHTERSAANSPRAKELIJKHEID BVBA en CVBA : alle personen die verschijnen bij de oprichting dragen de oprichtersaansprakelijkheid NV: de statuten kunnen de oprichters aanduiden op voorwaarde dat de overige personen: ‐ enkel in geld hebben ingeschreven ( NIET inbreng) ‐ zij geen bijzondere voordelen genieten (art 450 W. Ven.) Oprichtersaansprakelijkheid omvat (art. 229 BVBA, art. 405 CVBA , art. 456 NV) : 1. volstorting volle gedeelte geplaatste kapitaal waarop niet op geldige wijze is ingeschreven 2. de gevolgen van de nietigheid van de vennootschap 3. de verbintenissen van de vennootschap naar een verhouding die de rechter vast stelt n.a.v. faillissement uitgesproken < 3 jaar indien maatschappelijk kapitaal onvoldoende voor 2 jaar bedrijfsvoering
43
OPRICHTERS - INSCHRIJVERS Het statuut van oprichter/inschrijver : Bij BVBA en CVBA : alle personen die bij de oprichting verschijnen, worden gekwalificeerd als oprichter, ongeacht de omvang van hun inschrijving. Zij komen dus allen in aanmerking voor de oprichtersaansprakelijkheid (art. 225 en 401 W.Venn.)
Bij NV : – Sommige verschijners bij de akte kunnen beschouwd worden als inschrijvers => geen oprichtersaansprakelijkheid (art. 450 W.Venn.) – Voorwaarden : • Uitdrukkelijk aangeduid in de oprichtingsakte • De inschrijver mag niet meer dan 2/3 van het maatschappelijk kapitaal bijeenbrengen • Mag enkel voor inbreng in speciën 44
HANDELINGEN VOOR OPRICHTERS Verbintenissen aangegaan voor een vennootschap in oprichting (art. 60 W. Ven.): Principe : persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid voor de oprichter Uitzondering : indien de vennootschap wordt opgericht binnen de twee jaar na het ontstaan van de aangegane verbintenis en de vennootschap die verbintenis overneemt binnen de twee maanden na de oprichting, dan wordt de verbintenis geacht ab initio door de vennootschap te zijn aangegaan. De promotor wordt in dit geval bevrijd van alle gehoudenheid De overname kan uitdrukkelijk of stilzwijgend gebeuren : – Uitdrukkelijk : via oprichtingsakte – Stilzwijgend : door uitvoering van een overeenkomst
45
HANDELINGEN VOOR OPRICHTERS Maar let op fiscaal : ComIB92 nr. 340/82 : fiscus aanvaardt de retroactiviteit enkel indien : ‐ Overeenstemming met de werkelijkheid : Let op met documenten : gebruik van oude facturen, steeds vermelden “… in oprichting” ‐
Betrekking op een korte periode (max. 10 maanden)
‐
De juiste toepassing van de belastingwetgeving niet in de weg staat : steeds binnen hetzelfde aanslagjaar
46
DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Let op voor art. 49 WIB92 ! Uitgaven zijn slechts aftrekbaar als beroepskosten wanneer ze voldoen aan de voorwaarden van artikel 49 WIB’92. Meer bepaald moeten de kosten : – gedaan of gedragen zijn in het belastbaar tijdperk – om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden – en moet de echtheid en het bedrag hiervan bewezen worden. Volgens het Hof van Cassatie zijn uitgaven slechts aftrekbaar als beroepskosten wanneer ze inherent zijn aan de uitoefening van de beroepsactiviteit. M.a.w. wanneer ze verband houden met de maatschappelijke activiteit. Aldus wordt echter een voorwaarde toegevoegd aan de (fiscale) wet, wat de facto niet kan. Maar let op andere rechtspraak !
47
DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Het doel van de vennootschap mag niet te uitgebreid zijn ! Artikel 1 en art 69 W. Venn. bepalen dat elke vennootschap haar activiteiten in de statuten nauwkeurig moet omschrijven. Bestuurders en zaakvoerders kunnen tegenover de vennootschap en tegenover derden aansprakelijk worden gesteld bij overtreding van de statuten. Een gedetailleerd doel is belangrijk omdat het de bestuurders/zaakvoerders eventueel zal beschermen tegen de vordering
48
DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Doelsoverschrijdende handelingen : Onder de aansprakelijkheid voor inbreuken op de statuten vallen verrichtingen gesteld buiten het maatschappelijk doel. Het is mogelijk dat de bestuurder of zaakvoerder geen deel heeft gehad aan de overtredingen. In dat geval is hij slechts ontheven van die aansprakelijkheid indien hem geen schuld kan worden verweten en indien hij die overtredingen heeft aangeklaagd op de eerste algemene vergadering nadat hij er kennis van heeft gekregen. Voorbeelden: opstarten van een activiteit buiten het doel die nadien verlieslatend blijkt te zijn . Problemen met curator of aandeelhouders
49
DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Doel “ per ongeluk” overschreden : kan de vennootschap hier op terug komen ? Basis is de derdenbescherming. Derden die ter goeder trouw handelen met de vennootschap moeten beschermd worden. De vennootschap zelf kan de onbevoegdheid van haar organen slechts inroepen als ze kan bewijzen dat de derde wist dat het om een doelsoverschrijdende handeling ging Gevolg : doeloverschrijdende handelingen vormen dus een reëel risico op aansprakelijkheidsvorderingen van derden Vb afsluiten aankoopcompromis onroerend goed met te beperkte financiële draagkracht van de onderneming zonder dat onroerend goed verrichtingen in het doel staan
50
DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Artsen en onroerend goed : Het maatschappelijk doel van een artsenvennootschap is van burgerlijke aard en is de uitoefening van de geneeskunde door haar vennoten. Elke handelsactiviteit is verboden. Bij oprichting van de vennootschap brengen de artsen hun volledige of een gedeelte van hun medische activiteiten in gemeenschap. In de professionele vennootschap met rechtspersoonlijkheid wordt de geneeskunde uitgeoefend door de vennoten in naam en voor rekening van de vennootschap. Alle inkomsten voortvloeiend uit de ingebrachte medische activiteit worden geïnd voor en door de vennootschap, zoals alle uit de medische activiteit voortvloeiende uitgaven door de vennootschap worden vereffend[1]. [1] ORDE VAN GENEESHEREN, Provenciale Raad Oost‐Vlaanderen, Leidraad voor vennootsch 2009. Bekeken 27 juli 2009 op http://www.ordomedic.be/nl/provinciale‐raden/oost‐vlaanderen/nieuws/
51
DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP De arts en de Order van geneesheren : De Nationale Raad stelt (2007) dat het beleggen in roerende en onroerende goederen in alle professionele vennootschappen, zowel één‐ als meerpersoonsvennootschappen onder strikte voorwaarden kan worden toegelaten. Volgende criteria[1] dienen expliciet in de statuten vermeld te worden: – Het moet blijken dat het om een bijkomstig doel gaat; – de handelingen mogen niet van aard zijn het burgerlijk karakter van de vennootschap te wijzigen; – één en ander mag in gene mate aanleiding geven tot het ontwikkelen van welke commerciële activiteit ook; – de vennoten dienen de modaliteiten van een akkoord over het investeringsbeleid te bepalen.
52
DOEL VAN DE VENNOOTSCHAP Standpunt van de fiscus : De administratieve commentaar [1] stelt uitdrukkelijk dat al wat een vennootschap buiten haar gestorte kapitaal verkrijgt een baat van haar beroepswerkzaamheid is en na eventuele aftrek van de kosten, een maatschappelijke winst vormt dewelke in beginsel belastbaar is. Hierbij is het van geen belang of de gedane verrichtingen welke inkomsten opleveren al of niet binnen het maatschappelijk doel vallen van de vennootschap, zodat er, om de winst van een aan de vennootschapsbelasting onderworpen vennootschap te bepalen, met betrekking tot de inkomsten, geen onderscheid dient gemaakt te worden tussen handelingen welke verricht worden in overeenstemming met het statutaire doel van de vennootschap en handelingen welke het maatschappelijk doel overschrijden. Dit onderscheid is echter wel van belang voor de door de vennootschap gemaakte kosten. kunnen verworpen worden
53
DE OPRICHTING: SAMENGEVAT BVBA
CVBA
CVOA
Notariële akte
Verplicht
Verplicht
Niet verplicht
Financieel plan
Verplicht
Verplicht
Niet verplicht
Min. 1
Min. 3
Min. 3
Beperkt tot inbreng
Beperkt tot inbreng
Onbeperkt en hoofdelijk
Vennoten ‐ Aantal ‐ Aansprakelijkheid
54
DE OPRICHTING: SAMENGEVAT VOF
Comm. V
NV
Comm. VA
Notariële akte
Niet verplicht
Niet verplicht
Verplicht
Verplicht
Financieel plan
Niet verplicht
Niet verplicht
Verplicht
Verplicht
Min. 2
Min. 2
Min. 2
Min. 2
Onbeperkt en hoofdelijk
‐ Stille venn.:
Beperkt tot inbreng
‐ Stille venn.:
Vennoten # Aansprakelijk‐ heid
Beperkt tot inbreng
Beperkt tot inbreng
‐ Beherende:
‐ Beherende:
Onbeperkt en hoofdelijk
Onbeperkt en hoofdelijk
55
3. HET KAPITAAL EN DE AANDELEN 56
KAPITAAL MINIMUM
GEPLAATST
GESTORT
BVBA
18.550 EUR
6.200 EUR
EBVBA
18.550 EUR
12.400 EUR
CVBA
18.550 EUR
6.200 EUR
NV
61.500 EUR
61.500 EUR
COMM. VA
61.500 EUR
61.500 EUR
VOF
1 EUR
1 EUR
COMM. V
1 EUR
1 EUR
CVOA
1 EUR
1 EUR
57
KAPITAAL Minimum te volstorten kapitaal NV? Stel oprichting van een NV met 3 aandeelhouders Aandeelhouder A brengt een goed in ter waarde van 100.000 EUR Aandeelhouders B en C brengen elk een kapitaal in t.b.v. 50.000 EUR Hoeveel dient er minimum volstort te worden? Aandeelhouder A brengt zijn goed onmiddelijk volledig in. Dit is wettelijk gezien niet verplicht. Inbreng in natura dient binnen de 5 jaar vervolledigd te worden. Minimum te volstorten kapitaal t.b.v. 61.500 EUR is in casu reeds voldaan.
58
KAPITAAL Minimum te volstorten kapitaal NV? (vervolg) Ieder aandeel in kapitaal dient voor 25% volstort te worden. Aandeelhouders B en C dienen aldus min. 12.500 EUR elk te volstorten. Het minimumkapitaal bij oprichting van deze NV zal aldus 125.000 EUR bedragen.
59
KAPITAAL Minimum te volstorten kapitaal BVBA? Stel oprichting van een BVBA met 2 vennoten Verdeling aandelen 50/50 Geplaatst kapitaal: 18.550 EUR Vennoot X volstort het minimim per aandeel : 1/5 per aandeel (art. 223 W.Venn.)
Hoeveel dient er minimum volstort te worden ? Minimum te volstorten kapitaal : 6.200 EUR Vennoot X volstort : 50% x 18.550 = 9.275 x 20% = 1.880 EUR Vennoot Y moet bijgevolg 6.200 – 1.880 = 4.345 EUR volstorten
60
KAPITAAL Soorten inbreng – In speciën – In natura
BVBA, NV, CVBA, Comm. VA
=> worden vergoed door aandelen – Van werk (kennis)
Comm. V, VOF, CVOA
=> wordt niet vergoed door aandelen (vb. winstbewijs)
61
KAPITAAL EN EFFECTEN In ruil voor de inbreng worden aandelen toegekend. Soorten aandelen : Indeling naar vorm : – Aandelen op naam – Aandelen aan toonder – Gedematerialiseerde aandelen : enkel in NV (art. 453 W.Venn.)
62
KAPITAAL EN EFFECTEN Indeling naar rechten : – BVBA • Aandelen in het kapitaal • Aandelen zonder stemrecht • Obligaties op naam • Geen publiek beroep op spaarwezen – CV : • Aandelen in het kapitaal • Obligaties op naam
63
KAPITAAL EN EFFECTEN Indeling naar rechten : – NV : • Aandelen in het kapitaal • Aandelen zonder stemrecht • Obligaties • Converteerbare obligaties • winstbewijzen
64
KAPITAAL EN EFFECTEN Aandelen zonder stemrecht (mogelijk in BVBA en NV) : art. 240 en 480 W.Venn. – Aandelen zonder stemrecht mogen niet meer dan 1/3 van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen – Ingeval er uitkeerbare winst is, moeten aandelen zonder stemrecht recht geven op en preferent dividend – Voorrecht op terugbetaling van de kapitaalinbreng
Nut : – Creatie van kapitaal mogelijk maken zonder de machtsstructuur te beïnvloeden – Erfopvolging : de erfgenaam die bestemd is om de vennootschap te leiden, ontvangt aandelen met stemrecht. De overige erfgenamen ontvangen aandelen zonder stemrecht 65
KAPITAAL EN EFFECTEN Obligaties (mogelijk in CVBA, BVBA en NV) : – Maar vertegenwoordigen in principe het kapitaal niet – Converteerbare obligaties zijn enkel mogelijk in de NV
66
KAPITAAL EN EFFECTEN Winstbewijzen (enkel mogelijk in NV) : – Winstbewijzen worden uitgegeven ter vergoeding van inbrengen die niet tot het kapitaal hebben bijgedragen • vb. inbreng van kennis of arbeid
– Oorspronkelijk gebruikt als toekenning voor niet‐waardeerbare inbrengen (vb. kennis), maar ondertussen uitgebreid tot economisch waardeerbare inbrengen
67
KAPITAAL EN EFFECTEN Winstbewijzen (enkel mogelijk in NV) : – De rechten die winstbewijzen verlenen, wordt vrij in de statuten geregeld : • Recht op winstdeelname moet er altijd zijn • Stemrecht • Dividendrecht • Recht op een deel van het liquidatiesaldo
68
KAPITAAL EN EFFECTEN Verschil aandelen en winstbewijzen – Aandelen = eigendomsrecht • Stel men verkoopt de vennootschap, dan krijgt men als aandeelhouder een vergoeding voor zijn aandelen.
– Winstbewijzen = geen eigendomsrecht • De houder van een winstbewijs heeft geen recht op een eventuele vergoeding in geval van verkoop van de vennootschap
69
KAPITAAL EN EFFECTEN Het aandeelhoudersregister : De overdracht van aandelen is niet tegenwerpelijk aan de vennootschap en aan derden, zolang het aandelenregister niet is ingevuld. Er moet dus een onderscheid gemaakt worden tussen : – de aandelenovereenkomst waaruit het juridische eigendomsrecht blijkt. =de formele vereiste van inschrijven in het aandelenregister Dit is als het ware identiek zoals bij een aankoop onroerend goed waarbij het compromis tussen partijen een geldige eigendomsoverdracht is en de registratie van de akte de formele vereiste.
70
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen bij de NV : Regel : Vrije overdraagbaarheid van aandelen Uitzondering: – Onvervreemdbaarheidsclausules (art. 510 W. Ven.) – Goedkeuringsclausules – Voorkoopclausules
Voorwaarden: – Beperkt in tijd : • niet gedefinieerd voor onvervreemdbaarheidsclausule • Goedkeuring en voorkoop : mogen er niet toe leiden dat de onvervreemdbaarheid met 6 maanden verlengd wordt – Verantwoord door belang van de vennootschap – Typisch voorbeeld : kapitaalkrachtige aandeelhouder aan vennootschap binden
Hoe? – Statuten – Aandeelhoudersovereenkomsten
71
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de BVBA: Regel: Beperkt Uitzondering: vrije overdracht indien aan: – Medevennoot – Echtgeno(o)t(e) – (Groot)ouders – (Klein)kinderen – Andere personen vermeld in statuten Uitzondering op de uitzondering : Statutaire bepalingen (art. 249 W. Ven.) Tegenstelbaar vanaf inschrijving in aandeelhouderregister (art. 235‐250 W. Ven.)
72
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de Coöperatieve vennootschap: Regel: vrij aan vennoten Uitzondering: Statutaire beperkingen (art. 362 W. Ven.) Specifiek aan Coöperatieve Vennootschap : Mogelijkheid om uit de vennootschap te treden of gedeelte aandelen laten terugnemen zonder dat ze een overnemer voor aandelen moeten vinden. Dit recht mag enkel uitgeoefend worden gedurende de eerste 6 maanden boekjaar (art. 367 W. Venn.)
73
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de Coöperatieve vennootschap: Praktisch (Art 367 W. Venn ) – Uittredend vennoot zegt vennootschapscontract éénzijdig op en heeft recht op vergoeding van zijn “scheidingsaandeel” – De uittreding mag het vast gedeelte van het kapitaal niet beïnvloeden! – Voorwaarde min. Aantal vennoten van 3 blijft bestaan! (Zo niet, mag de uittreding geweigerd worden) – Geen statutenwijziging genoodzaakt
74
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de Coöperatieve vennootschap: Beperkingen (Art 367 W. Venn ) – Enkel tijdens de eerste 6 maanden van het boekjaar. • Omzeilen? Vennootschap kan ontslag in de tweede helft toestaan dat vervolgens ingaat in het volgend boekjaar
– Statutaire beperkingen Rechten – Uitbetaling op basis van de balans boekjaar uittreding • Voorbeeld uittreding per 15 april 2012 => berekening vergoeding o.b.v. balans per 31 december 2012 • Voorbeeld ontslag 15 augustus 2012 => ingang ontslag per 1 januari 2013 en berekening vergoeding o.b.v. balans per 31 december 2013
75
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de Coöperatieve vennootschap: Vergoeding – Geen recht op wettelijke noch onbeschikbare reserves – Eventueel recht op de beschikbare reserves indien opgenomen in de statuten – Statuten bepalen de waarde van de vergoeding: • Initiële waarde van het aandeel • Eventueel verhoogd met deel beschikbare reserves (in verhouding tot het aantal aandelen vennoot t.o.v. totaal aantal aandelen)
76
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de Coöperatieve vennootschap: Coöperatieve vennootschap mag zelf geen aandelen inkopen dus 3 mogelijkheden – Één of meerdere vennoten nemen de aandelen over – Één of meerdere nieuwe vennoten kopen de aandelen – De vennootschap voert een kapitaalvermindering door
Bron: www.cooperatiefvlaanderen.be
77
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de Coöperatieve vennootschap: Boekhoudkundige verwerking bij kapitaalvermindering 10. Kapitaal Aan 5. Financiële instelling
Bron: www.cooperatiefvlaanderen.be
78
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de Coöperatieve vennootschap: Voorbeeld: Scenario – CVBA met 4 vennoten, elk 25% van het kapitaal van 30.000 EUR – Het vast kapitaal bedraagt 18.550 EUR (wettelijk minimum) – Twee vennoten wensen uit te treden via een kapitaalvermindering – Is dit mogelijk?
Bron: www.cooperatiefvlaanderen.be
79
KAPITAAL EN EFFECTEN De overdracht van aandelen in de Coöperatieve vennootschap: Voorbeeld: Oplossing – Aandeelhouders representeren 2 x 25% = 50% van het kapitaal zijnde 15.000 EUR – Door uittreding daalt het kapitaal aldus naar 15.000 EUR – Dit is onder het wettelijk minimum zijnde 18.550 EUR – Per definitie is bovenstaand scenario onwettig
Bron: www.cooperatiefvlaanderen.be
80
KAPITAAL EN EFFECTEN Obligaties : Kan uitgegeven worden door : – BVBA (nominale waarde minimum 25 EUR) – CV – NV – Comm VA Mogelijkheid om converteerbare obligaties uit te geven is enkel mogelijk bij – NV – Comm VA
81
AANDELEN BVBA
CVBA
CVOA
Soorten
Op naam
Op naam
Op naam
Overdraag‐ baarheid
‐ Vennoten: Vrij ‐ Vennoten: Vrij ‐ Beperkt ‐ Toestemming ½ vennoten ‐ Derden in statuten ‐ Derden in statuten met ¾ kapitaal ‐ Statuten
Register
Verplicht
Verplicht
Verplicht
Stemrecht
1 stem per aandeel Uitz.: ‐ statuten ‐ AH overeenkomst
1 stem per aandeel Uitz.: ‐ statuten
1 stem per aandeel Uitz.: ‐ statuten
82
KAPITAAL VOF / Comm. V
NV / Comm. VA
Soorten
‐ Geen ‐ Op naam (statuten)
‐ ‐
Overdraag‐ baarheid
Eenparige toestemming vennoten Uitz.: statuten
Vrij Uitz.: art. 510 W. Ven. ‐ Statuten ‐ AH overeenkomst
Register
Niet verplicht
Verplicht bij aandelen op naam
Stemrecht
1 stem per vennoot Uitz.: ‐ statuten
Bij gelijke aandelen: 1 stem per aandeel Uitz.: ‐ Statuten ‐ AH overeenkomst
Naam Gedematerialiseerd
83
KAPITAAL BVBA
CVBA
CVOA
Minimum
Min. 18.550 EUR
Vast gedeelte: 18.550 EUR
Geen vereisten
Te storten
Min. 6.200 EUR
Vast gedeelte: Min. 6.200 EUR
Geen vereisten
E‐BVBA: 12.400 EUR
‐
Aandelen in geld: 20% ‐ Aandelen in natura: 100%
‐ ‐
Aandeel in geld: 25% In natura: volstorting binnen 5 jaar
Inbreng in Geld
Ja
Ja
Ja
Inbreng in natura
Verslag revisor
Verslag revisor
Geen verslag revisor
84
KAPITAAL VOF / Comm. V
NV / Comm. VA
Minimum
Geen wettelijke vereisten
Min. 61.500 EUR
Te storten
Geen wettelijke vereisten
Min. 61.500 EUR ‐ Aandeel in geld: 25% ‐ In natura: volstorting binnen 5 jaar
Inbreng in Geld
Ja
Ja
Inbreng in natura
Geen verslag revisor
Verslag revisor
85
4. HET BESTUURSORGAAN
86
HET BESTUURSORGAAN Typologie : – – – – – – –
BVBA EBVBA CV NV Comm.VA Comm.V VOF
=> => => => => => =>
Zaakvoerder, College van Zaakvoerders Zaakvoerder Bestuurder, Raad van Bestuur Bestuurder, Raad van Bestuur Zaakvoerder Zaakvoerder Zaakvoerder
87
HET BESTUURSORGAAN Statuut van het bestuursorgaan: – – – – – – – –
BVBA EBVBA SBVBA CV NV Comm.VA Comm.V VOF
=> => => => => => => =>
Natuurlijke persoon of rechtspersoon Natuurlijke persoon of rechtspersoon Natuurlijke persoon!! (art. 255 W. Venn.) Natuurlijke persoon of rechtspersoon Natuurlijke persoon of rechtspersoon Natuurlijke persoon of rechtspersoon Natuurlijke persoon of rechtspersoon Natuurlijke persoon of rechtspersoon
88
HET BESTUURSORGAAN Duur van het mandaat: – – – – – – –
BVBA EBVBA CV NV Comm.VA Comm.V VOF
=> => => => => => =>
statutair bepaald statutair bepaald statutair bepaald maximum 6 jaar, herbenoembaar statutair bepaald statutair bepaald statutair bepaald
89
HET BESTUURSORGAAN Benoeming gebeurt door de algemene vergadering bij: ‐ NV ‐ BVBA ‐ CVBA (voorstel tot benoeming reeds door RvB geformuleerd) EN de bestuurders kunnen ook rechtspersonen zijn Gedelegeerd Bestuurder: aanstelling door Raad van Bestuur
90
HET BESTUURSORGAAN Specifieke bepalingen voor de BVBA : BVBA : één of meerder zaakvoerders voor een bepaalde tijd of voor onbepaalde tijd Rechtsleer aanvaardt om een plaatsvervangend zaakvoerder te benoemen (belangrijk bij overlijden enige zaakvoerder) Rechtspersoon mag zaakvoerder zijn. Er dient wel een vaste vertegenwoordiger aangeduid te worden (MAG GEEN rechtspersoon zijn : art 61 W. Ven.)
Let op met S‐BVBA : Zaakvoerder moet natuurlijke persoon zijn Uniek voor BVBA : statutair zaakvoerder of niet‐statutair
91
HET BESTUURSORGAAN Enkele verplichtingen : de jaarrekening Art. 92 W.Venn. : De zaakvoerders zijn verplicht elk jaar een jaarrekening op te maken Art. 93 W.Venn. : “kleine vennootschappen kunnen hun jaarrekening opmaken volgens een verkort schema: De VOF en de Comm.V waarvan de omzet < 500.000 EUR hoeven geen jaarrekening op te maken volgens de regels van art. 92 Art. 98 W.Venn. : de jaarrekening moet door de bestuurders worden neergelegd bij de Nationale Bank Art. 97 W.Venn. : VOF en Comm.V moet geen jaarrekening neerleggen
92
HET BESTUURSORGAAN Enkele verplichtingen : de jaarrekening Conclusie : geen jaarrekening voor VOF en Comm. V Vraag : Aftrek risicokapitaal : art. 205ter WIB92 : “…het in aanmerking te nemen risicokapitaal stemt overeen met het bedrag van het eigen vermogen van de vennootschap, en dat overeenkomstig de wetgeving betreffende de boekhouding en de jaarrekening van vennootschappen werd bepaald …” Kan een VOF of Comm. V genieten van de aftrek risicokapitaal ? Circulaire nr. Ci.RH.421/574.945 (AOIF 36/2008) dd. 09.10.2008 : een VOF of Comm. V moet geen jaarrekening opmaken en neerleggen indien de omzet lager is dan 500.000 EUR. Deze vennootschappen mogen een enkelvoudige boekhouding voeren, maar zijn in voorkomend geval uitgesloten van de aftrek risicokapitaal. 93
HET BESTUURSORGAAN Enkele verplichtingen : Art. 95 W.Venn. : De bestuurders stellen een verslag op waarin zij rekenschap geven van hun beleid Art. 94 W.Venn. : het jaarverslag is niet van toepassing voor : – De (niet‐beursgenoteerde) kleine vennootschappen (art. 15) – VOF – Comm. V Vraag : Een vennootschap voldoet aan de criteria van art. 15 en is een kleine vennootschap. De vennootschap heeft gedurende twee jaar op rij een verlies en een overgedragen verlies. Wat met art. 96 6° W.Venn.?
94
TEGENSTRIJDIG BELANG Schematisch :
Is er één Zaakvoerder ?
JA
Is de enige Zaakvoerder ook de enige vennoot ?
JA
Art. 261
NEEN NEEN De enige Zaakvoerder is niet de enige vennoo Er is meer dan één vennoot Art. 260 Er is meer dan één zaakvoerder Art. 259
95
TEGENSTRIJDIG BELANG Wat ? Zaakvoerder/bestuurder, rechtstreeks of onrechtstreeks, een belang van vermogensrechtelijke aard heeft dat strijdig is met een beslissing of verrichtingen die tot de bevoegdheid hoort van het bestuursorgaan. vb. politieke, ideologische of morele belangen zijn dus niet voldoende Vb : bestuurder verkoopt woning aan de vennootschap Principe : de vertegenwoordiger mag niet optreden aan beide zijden van de rechtshandeling
96
TEGENSTRIJDIG BELANG Toepassingsvoorwaarden in NV en BVBA De belangenconflictregeling in de NV en BVBA is van toepassing wanneer een bestuurder/Zaakvoerder een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensrechtelijk belang heeft dat strijdig is met een beslissing of verrichting die tot de bevoegdheid behoort van de Raad van Bestuur. Gevolg : de algemene regeling is bij een BVBA maar van toepassing indien er een collegiaal bestuur is Het moet gaan om een vermogensrechtelijk belang : er moeten vermogensrechten zijn (vb. politieke, ideologische of morele belangen zijn dus niet voldoende
97
TEGENSTRIJDIG BELANG Het belang van de bestuurder is strijdig met een verrichting of beslissing die behoort tot de bevoegdheid van het bestuursorgaan. Praktijk : inbreng éénmanszaak via quasi‐inbreng : belangenconflict van toepassing ? Neen, want deze verrichting moet goedgekeurd worden door de algemene vergadering
98
TEGENSTRIJDIG BELANG Uitzonderingen op de belangenconflictregeling : Handelingen tussen nauw verbonden vennootschappen (deelneming van ten minste 95%) Gebruikelijke verrichtingen die plaatsen vinden onder normale marktomstandigheden
99
TEGENSTRIJDIG BELANG Wat is de procedure : NV (art 523 W. Ven.): Betrokken bestuurder: tegenstrijdig belang meedelen voor de Raad van Bestuur een besluit neemt Bestuurder mag deelnemen EN stemmen op de vergadering (niet bij beursgenoteerde vennootschap) Notulen van de vergadering : – opnemen in het jaarverslag of, indien geen jaarverslag, in een verslag dat samen met de jaarrekening wordt neergelegd – omschrijving vermogensrechtelijke gevolgen vennootschap
100
TEGENSTRIJDIG BELANG Wat is de procedure : NV (art 523 W. Ven.): De betrokken bestuurder moet de commissaris op de hoogte brengen De commissaris moet een afzonderlijke omschrijving opnemen in zijn verslag Sancties : De vennootschap kan de nietigheid vorderen van de beslissing Bijzondere bestuurdersaansprakelijkheid
101
TEGENSTRIJDIG BELANG BVBA Er is een college van Zaakvoerders: Procedure idem aan art. 523 W. Ven. Er is geen college van Zaakvoerders : De zaakvoerder moet de vennoten van het belangenconflict in kennis stellen De beslissing of verrichting mag enkel voor rekening van de vennootschap worden genomen door een lasthebber ad hoc (art. 260 W.Venn.) De lasthebber ad hoc wordt aangesteld door de algemene vergadering Het W.Venn. Bepaalt geen nietigheid voor de schending van art. 260. De gewone bestuurdersaansprakelijkheid is bijgevolg van toepassing. 102
TEGENSTRIJDIG BELANG BVBA (vervolg) De enige vennoot is ook de enige zaakvoerder (art. 261 W.Venn.) De zaakvoerder kan de verrichting doen, maar hij moet een bijzonder verslag uitbrengen dat samen met de jaarrekening wordt neergelegd (NIET bekendmaken in B.S.) Art. 261 voorziet wel een bijzondere aansprakelijkheidssanctie : de enige vennoot/zaakvoerder is gehouden tot alle eventuele schade
103
TEGENSTRIJDIG BELANG
Ja
BVBA
Procedure idem aan art. 523 W. Ven, Art. 260 W. Ven.
College van Zaakvoerders
Ja
(art. 259. W. Ven.)
Neen
Er is dus slechts één Zaakvoerder. Is er meer dan één vennoot?
Aanstelling van een lasthebber ad hoc die zal optreden voor rekening van de vennootschap Art. 261 W. Ven. Zaakvoerder is enig vennoot.
Neen
Zaakvoerder kan beslissing nemen/de verrichting doen, maar moet hiervoor een bijzonder verslag opstellen dat neergelegd moet worden samen met de jaarrekening,
104
TEGENSTRIJDIG BELANG NV
Art. 523 W. Ven.
CVBA
Art. 396 W. Ven.
105
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID Aansprakelijkheidsgronden : 1. Gewone bestuurdersfout 2. Inbreuk op het W.Venn. of de statuten 3. Onrechtmatig financieel voordeel 4. Onrechtmatige daad 5. Kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot het faillissement 6. Aansprakelijkheid voor fiscale en sociale zekerheidsschulden 7. Strafrechtelijke aansprakelijkheid
106
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID 1.
Gewone bestuursfout : Wettelijke basis : – Art. 262 W.Venn. BVBA – Art. 408 W.Venn. CVBA – Art. 527 W.Venn. NV De aansprakelijkheidsvordering kan enkel ingesteld worden door de vennootschap Foutvereiste : De maatstaf voor de beoordeling van de fout is de bekwame, zorgvuldige en diligente bestuurder geplaatst in dezelfde omstandigheden => Aan de rechter komt enkel een marginale beoordeling toe
107
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID Voorbeelden : – Het niet innen van vervallen vorderingen – Het niet tijdig hernieuwen van een hypothecaire inschrijving – Het niet verzekeren tegen brand – Het niet naleven van dwingende wetsbepalingen, bijvoorbeeld de regels inzake belastingen – Buitensporige uitgaven doen of overdreven bezoldigingen toekennen – Speculatieve of onvoorzichtige beleggingen – De vennootschap concurrentie aandoen – Het verwaarlozen van het bestuur – Betalen van een niet‐eisbare schuld
108
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID De bestuurdersaansprakelijkheid voor de gewone bestuurders is in principe individueel (zelfs in NV waar de verplichte collegialiteit inzake besluitvorming geldt Individuele aansprakelijkheid (≠ hoofdelijk !) De vennootschap zal de fout, de schade en het oorzakelijk verband ten laste van elke bestuurder moeten bewijzen
109
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID 2. Inbreuk op het W.Venn. of op de statuten Wettelijke basis : – Art. 263 W.Venn. BVBA – Art. 408 W.Venn. CVBA – Art. 528 W.Venn. NV De aansprakelijkheid geldt zowel tegenover de vennootschap als tegenover derden Bij overtreding is er een overtreding voor alle schade die eruit zou voortvloeien
110
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID Voorbeelden : – De vereiste wettelijke bekendmakingen nalaten (jaarrekeningen, statutenwijzigingen, enz.) – Weigeren een algemene vergadering samen te roepen wanneer één vijfde van de aandeelhouders hierom verzoekt – Niet naleven belangenconflictprocedure – Alarmbelprocedure – Bevoegdheidsoverschrijding – enz.
111
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID Hoe aan de aansprakelijkheid ontsnappen : Drie cumulatieve voorwaarden: – Niet hebben deelgenomen aan de inbreuk – Geen schuld treffen – En de overtreding aanklagen, op de eerste algemene vergadering of de eerste zitting van de raad van bestuur Principe van schade en oorzakelijk verband blijft ook hier gelden (maar let wel op wettelijk vermoeden – vb. verlies van kapitaal)
112
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID Bijzonderheden Comm. V. Principe (art. 202 ‐ 206 1e lid W. Ven.) – Beherende vennoten: hoofdelijke aansprakelijkheid – Stille vennoten: aansprakelijk tot ingebracht bedrag
Arrest hof van Cassatie dd. 24‐05‐2012: Onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid beherende vennoten, ongeacht: – Oorzaak – Tijdstip ontstaan
Invordering belastingschuld: niet vereist dat de schuld reeds bestond op het ogenblik dat men beherend vennoot werd. Men is eveneens aansprakelijk voor schulden ontstaan VOOR toetreding. Bron: Fiscalnet – “Invordering van de belastingschulden – gewone comm. V.”
113
SAMENVATTING Bestuur
Benoeming
BVBA
CVBA
CVOA
‐ 1 Zaakvoerder ‐ College van ZV
‐ 1 Bestuurder ‐ Raad van Bestuur
‐ 1 Bestuurder ‐ Raad van Bestuur
(al dan niet vennoot)
(al dan niet vennoot)
(al dan niet vennoot)
‐ AV
‐ AV
Uitz.: Statutair
Uitz.: Statutair
‐ AV ‐ Statutair zaakvoerder
114
SAMENVATTING VOF Bestuur
Benoeming
Comm. V
‐ Vennoten ‐ 1 Zaakvoerder of College van ZV
NV
‐ Beherende vennoten ‐ 1 Zaakvoerder of College van ZV
Min. 3 bestuurders (RvB)
Vennoten
Vennoten
AV voor 6 jaar
Uitz: Statutair
Uitz.: Statutair
‐ Hernoembaar ‐ Ad nutum afzetbaar
Comm. VA 1 Zaakvoerder of College van ZV
Uitz.: 2 vennoten
‐ Statutair
115
5. ALARMBELPROCEDURE
116
ALARMBELPROCEDURE Grens 1: Netto‐actief < 1/2 maatschappelijk kapitaal – Algemene Vergadering samenroepen binnen 2 maanden na vaststelling – Beraadslagen ontbinding of andere maatregelen • Raad van Bestuur/Zaakvoerders : bijzonder verslag – Terbeschikkingstelling 15d. voor AV – Ontbreken verslag => nietigheid beslissing AV Maatschappelijk kapitaal? Kapitaal vermeld in de statuten. Geen wettelijke definitie!
117
ALARMBELPROCEDURE Maatschappelijk kapitaal? Kapitaal vermeld in de statuten. Geen wettelijke definitie!
Netto actief? Totaal bedrag van de passiva (code 20/58‐activa balans‐ verminderd met de voorzieningen (code 16‐passiva balans) en de schulden (code 17/49‐passiva balans). Art 617 2e lid W. Venn
118
ALARMBELPROCEDURE Grens 2: Netto‐actief < 1/4e maatschappelijk kapitaal – Procedure idem dito aan < ½ – Ontbinding bij goedkeuring door 1/4e stemmen
119
ALARMBELPROCEDURE Netto‐actief Activa ‐ Voorzieningen ‐ Schulden Netto‐actief
99.115 ‐ 12.000 ‐ 79.645 7.470
Grens 1: netto‐actief < ½ maatschappelijk kapitaal 7.470 < 9.275 (18.550 / 2) => ALARMBELPROCEDURE
120
ALARMBELPROCEDURE Voorbeeld 2 ACTIVA Vaste
Vlottende
TOTAAL
PASSIVA 44.600,00
54.515,00
99.115,00
Kapitaal
18.550,00
Niet‐opgevraagd
(12.350,00)
Reserves
545,00
Verlies
(223,00)
Voorziening
12.000,00
Schulden
80.593,00
TOTAAL
99.115,00
121
ALARMBELPROCEDURE Voorbeeld ACTIVA
PASSIVA
Vaste
44.600,00
Kapitaal
18.550,00
Vlottende
54.515,00
Reserves
545,00
Verlies
(11.625,00)
Voorziening
12.000,00
Schulden
79.645,00
TOTAAL
99.115,00
TOTAAL
99.115,00
122
ALARMBELPROCEDURE Netto‐actief Activa ‐ Voorzieningen ‐ Schulden Netto‐actief
99.115 ‐ 12.000 ‐ 80.593 6.552
Grens 1: netto‐actief < ½ maatschappelijk kapitaal 6.552 < 9.275 (18.550 / 2) GEEN alarmbelprocedure Netto‐actief is niet gedaald ten gevolge van verleden verlies 123
ALARMBELPROCEDURE Grens 3: Netto‐actief daalt tot onder grens minimum te volstorten kapitaal: – Iedere belanghebbende kan ontbinding vorderen. BVBA (art. 322 e.v. W. Ven.) NV (art. 633 e.v. W. Ven.)
124
ALARMBELPROCEDURE Praktisch Vermelding alarmbelprocedure in: – Bijzonder verslag Raad van Bestuur/Zaakvoerder(s) – Verslag Algemene Vergadering – Jaarverslag
125
ALARMBELPROCEDURE Voorbeeld tekst bijzonder verslag Voorstel tot ontbinding / Mogelijke herstelmaatregelen “De zaakvoerders menen dat de volgende maatregelen kunnen worden overwogen teneinde het nettoactief van de vennootschap boven de grenzen, vereist door bovenvermelde artikelen van het Wetboek van Vennootschappen te brengen: Aantrekken van nieuwe opportuniteiten met een eigen verzekerd rendement. Gelet op de door de zaakvoerders voorgestelde maatregelen en de toekomstperspectieven van de vennootschap, oordelen de zaakvoerders dat er geen reden is om over te gaan tot de ontbinding van de vennootschap.”
126
ALARMBELPROCEDURE Voorbeeld tekst bijzonder verslag Conclusies “De zaakvoerders raden de algemene vergadering aan om niet over te gaan tot ontbinding van de vennootschap en om de maatregelen. voorgesteld door de zaakvoerders, te aanvaarden of om de zaakvoerders toe te laten om eventuele andere mogelijke maatregelen te bestuderen en in overweging te nemen in het licht van de financiële noden van de vennootschap.” 127
6. HERSTRUCTURERINGEN
128
HERSTRUCTURERINGEN Fusie Omvorming Vereffening Doelswijziging Kapitaalverhoging
129
HERSTRUCTURERINGEN Omvorming : Formaliteiten: – Bijzonder verslag van Raad van Bestuur – Staat van activa en passiva niet ouder dan 3 maanden – Controleverslag revisor of accountant – Notariële akte – Niet van toepassing bij VOF en Comm. V
130
HERSTRUCTURERINGEN Vereffening : Formaliteiten: – Bijzonder verslag van Raad van Bestuur – Staat van activa en passiva niet ouder dan 3 maanden – Controleverslag revisor of accountant – Notariële akte – Niet van toepassing bij VOF en Comm. V
131
HERSTRUCTURERINGEN Bijzonderheden: – Omvorming Coöperatieve vennootschap of BVBA => NV • Vorming minimumkapitaal onvoldoende (van 18.550 naar 61.500 EUR) • Kan het resultaat van het boekjaar aangewend worden ? • Oplossing bij resultaat boekjaar: – Stap 1: VOOR omvorming: Buitengewone AV voor statutenwijziging: boekjaar verkorten – Stap 2: Opstellen jaarrekening voor verkort boekjaar – Stap 3: Buitengewone AV : Resultaat verkort boekjaar reserveren en incorporeren in kapitaal 132
HERSTRUCTURERINGEN Omvorming Coöperatieve vennootschap of BVBA => NV Voorbeeld Kapitaal: Beschikbare reserves: Resultaat van de periode:
18.550 10.000 50.000
Kapitaal moet verhoogd worden naar 61.500 EUR Kan men het resultaat van het boekjaar aanwenden om het kapitaal te verhogen?
133
HERSTRUCTURERINGEN Omvorming Coöperatieve vennootschap of BVBA => NV Voorbeeld: oplossing Het resultaat van het boekjaar is nog niet bestemd en kan aldus niet aangewend worden. Men moet het boekjaar eerst verkorten via een statutenwijziging (buitengewone AV) Jaarrekening opstellen over verkort boekjaar Vervolgens een AV bijeenroepen ter bestemming van het resultaat (incorporeren in kapitaal)
134
HERSTRUCTURERINGEN Bijzonderheden: – VOF: hoofdelijke aansprakelijkheid bestuursorgaan! • Overwaardering netto actief • Storting eventueel tekort tot grens minimum kapitaal is bereikt • Art 785 W. Ven.
135
HERSTRUCTURERINGEN Vereffening en sluiting in één dag (art. 184 §5 W. Ven.) Voorwaarden: ‐ 1° Er is geen vereffenaar aangeduid; ‐ 2° Er zijn geen passiva luidens de staat van activa en passiva bedoeld in art. 181; ‐ 3° Alle aandeelhouders of vennoten zijn vertegenwoordigd en besluiten met éénparigheid van stemmen. De terugname van het resterend actief gebeurd door de vennoten zelf.
136
HERSTRUCTURERINGEN Vereffening en sluiting in één dag (art. 184 §5 W. Ven.) Niet mogelijk indien: – Vennootschap winst maakt en er geen overschot aan voorafbetalingen is – Er toekomstige schulden zijn • Liquidatiebonus = toekomstige schuld???
Verbod afsluiten akkoorden met schuldeisers om schulden over te dragen naar aandeelhouders – Overtreding openbare orde dat als doel heeft de belangen van schuldeisers en maatschappij te beschermen
137
VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN DAG Vereffening en sluiting in één dag (art. 184 §5 W. Ven.) Praktisch: Kosten notaris, revisor, commissaris op voorhand betalen. Schulden t.a.v. vennoten mogen niet meer openstaan. Opdracht van notaris om te controleren of aan de voorwaarden voldaan is => aansprakelijk Melding maken van de toepassing ééndagsprocedure in: – Verslag revisor/commissaris/externe accountant – Bijzonder verslag van het bestuursorgaan Bron: E‐notariaat “Ontbinding en vereffening in één akte‐Begrip passiva” – 09/2012‐ ROELAND Sebastiaan
138
HERSTRUCTURERINGEN Vereffening en sluiting in één dag Niet uitdrukkelijk in wet voorzien maar lopend boekjaar wordt met onmiddellijke ingang afgesloten – Jaarrekening tot op dag vereffening opmaken en neerleggen
Jaarrekening neerleggen gezien deze betrekking heeft op periode volledig (verkort) boekjaar (art. 92 e.v. W. Ven.)
139
HERSTRUCTURERINGEN Vereffening normale procedure Ontbinding: – jaarrekening opmaken door bestuurders (aangewezen, niet verplicht!)
Gedurende de vereffening: – jaarrekening opmaken bij afsluiten van het boekjaar door vereffenaar en neer te leggen! (art 193 W. Ven.)
Sluiting vereffening: – Vereffenaar stelt de rekeningen op, maar er dient geen jaarrekening opgesteld noch neergelegd te worden.
140
HERSTRUCTURERINGEN Let op bij Commanditaire Vennootschap op Aandelen ! Art. 660 W.Venn. : voor zover niet anders is bepaald, eindigt de vennootschap door de dood van de Zaakvoerder. Let op voor onverwachte vereffeningen …
141
MOGELIJKHEDEN VAN OVERDRACHT Van éénmanszaak naar nieuw op te richten vennootschap : inbreng in natura Van éénmanszaak naar bestaande vennootschap : quasi‐inbreng of kapitaalverhoging Van bestaande vennootschap naar nieuwe vennootschap : – Traditionele splitsing (splitsing door oprichting) (inbreng in natura) – Partiële splitsing
Van bestaande vennootschap naar bestaande vennootschap – Traditionele splitsing (splitsing door overneming) (inbreng in natura) – Partiële splitsing
142
TERMINOLOGIE inbreng in natura quasi‐inbreng gemengde inbreng = Inbreng en verkoop aan de vennootschap begrip geldlening : Hof van Cassatie dd. 4 september 2009 : Bestuurder verkoopt aandelen aan vennootschap (of vennoot aan cliënteel) en staat betalingsbepalingen en –termijnen toe => Intrest niet herkwalificeerbaar als dividend want GEEN geldlening.
143
INBRENG IN NATURA Materiële activa – Onroerende goederen – Installaties, machines en uitrusting – Rollend materieel – Meubilair Voorraden Vorderingen – Handelsvorderingen – Andere vorderingen Schulden – Leningen – Leveranciers
144
INBRENG IN NATURA Voorwaarden inbreng in natura (vergoed door aandelen): mag geen “nog te verrichten arbeid” betreffen Gevolg “ervaring“ en “beroepskennis” op zich zijn niet vatbaar voor inbreng vergoed door aandelen – Alternatief: winstbewijzen moet naar economische maatstaven waardeerbaar zijn
145
INBRENG IN NATURA Verslag van de oprichters : – Toelichting belang inbreng in natura – Motivering eventuele afwijking van conclusie van revisoraal verslag Oprichters zijn gehouden tot het vergoeden van de schade die het onmiddellijk en rechtstreeks gevolg zijn van overwaarderingen (art. 229 BVBA, art. 405 CVBA, art. 456 NV)
Afwijken als onderwaardering door de oprichters dient tevens het voorwerp van een bijzonder verslag uit te maken. Reden : ook al strekt de onderwaardering derden tot voordeel, toch kan zij ingeval van kapitaalverhoging de nieuwe aandeelhouders benadelen
146
INBRENG IN NATURA De oprichters zijn niet verplicht in te gaan op de bemerkingen van het verslag van de revisor. Art. 444 vierde lid W.Venn. verplicht de inbrengers dan wel een bijzonder verslag op te maken waarom hun waardering afwijkt van het besluit van de bedrijfsrevisor (voorbeeld bij waardering van aandelen)
Neerleggen revisoraal verslag en bijzonder verslag op griffie Rechtbank van Koophandel
147
INBRENG IN NATURA Formaliteiten: – Bijzonder verslag van Raad van Bestuur – Opdrachtbrief revisor – Controleverslag revisor – Notariële akte – Staat van activa en passiva niet ouder dan 3 maanden ? => NEEN
148
INBRENG IN NATURA Inbreng in natura in een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid: – – – –
Controleverslag genoodzaakt (BVBA art. 313 §1 eerste lid W. Ven.) Beschrijving van de inbreng Beschrijving van de toegepaste waarderingsmethoden Controle of de waardering overeenstemt met het aantal te creëren aandelen en eventuele uitgiftepremie (BVBA art. 313 §1 tweede lid W. Ven.)
– ALTIJD creatie van aandelen! – Reden? Individualisering van de inbreng d.m.v. uitgifte van nieuwe aandelen.
Bron: Advies IBR 2013/01 “Kapitaalverhoging door inbreng in natura en uitgifte van nieuwe aandelen” d.d. 28/01/2013
149
INBRENG IN NATURA Inbreng in natura in een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid: – Wat indien er geen controleverslag door revisor opgesteld dient te worden? – Bestuursorgaan moet een verslag opstellen en neerleggen met melding van (BVBA art. 313 §3 W. Ven.)
• • • •
Beschrijving van de inbreng; Naam van de inbrenger; Waarde van de inbreng; Nominale waarde van de aandelen of aantal aandelen uitgegeven als tegenprestatie voor elke inbreng in natura
Kapitaalverhoging zonder creatie van aandelen was oorspronkelijk mogelijk in het kader van aandelen aan toonder. Bron: Advies IBR 2013/01 “Kapitaalverhoging door inbreng in natura en uitgifte van nieuwe aandelen” d.d. 28/01/2013
150
INBRENG IN NATURA IN EEN VZW Controleverslag? – Wet van 27 juni 1921: geen verplichting om een inbreng in natura te voldoen. – Dergelijke inbreng is wel mogelijk, echter wordt deze niet vergoed. – Verschilpunt met vennootschappen waarbij inbreng vergoed moet worden (d.m.v. aandelen…) – Geen controleverslag van de revisor vereist.
Bron: ICCI vraagstelling inbreng in natura in een vzw dd. 28/01/2013 Bron: IBR‐brochure “Inbreng in natura en quasi‐inbreng – praktische toepassingsgevallen” Brugge, 2006, die Keure, p. 105
151
INBRENG IN NATURA IN EEN VZW Waardering? – Art. 8 KB van 19 december 2003 1) Waardering tegen marktwaarde (of eventueel gebruikswaarde): • Goederen die worden geschonken of nagelaten ter bedrijfsuitoefening worden • Kosteloos verkregen goederen die men mag uitbaten tegen betaling
Bron: ICCI vraagstelling inbreng in natura in een vzw dd. 28/01/2013 Bron: IBR‐brochure “Inbreng in natura en quasi‐inbreng – praktische toepassingsgevallen” Brugge, 2006, die Keure, p. 105
152
INBRENG IN NATURA IN EEN VZW Waardering? – Art. 8 KB van 19 december 2003 2) Goederen die worden geschonken of nagelaten om vervolgens te worden gerealiseerd: • Waardering tegen waarschijnlijke realisatiewaarde op moment van inventaris • Waardering tegen realisatiewaarde indien realisatie plaats vindt voor het opstellen van de inventaris Zie specifieke waarderingsregels van de betreffende vzw/vereniging Bron: ICCI vraagstelling inbreng in natura in een vzw dd. 28/01/2013 Bron: IBR‐brochure “Inbreng in natura en quasi‐inbreng – praktische toepassingsgevallen” Brugge, 2006, die Keure, p. 105 153
PRIVATE STICHTING “Fonds” ter waarborging latere nabestaanden? Oprichting private stichting Oprichters: Natuurlijke persoon Duidelijk omschreven begunstigden Sociaal doel: vb. welzijn van de nabestaanden rechtstreeks en onrechtstreeks garanderen (vb. Opleiding, stages, reizen...) Stichting is actief gedurende leven van de oprichter en na het overlijden Uitkeringen aan de begunstigde tijdens leven of na overlijden van de oprichter: niet belastbaar als roerende inkomsten Reden: begunstigden hebben geen recht tot vordering van de betalingen
154
PRIVATE STICHTING Kenmerken private stichting: Één of meerdere natuurlijke personen / rechtspersonen Belangeloos doel Geen stoffelijk voordeel verschaffen aan de stichters/bestuurders... TENZIJ dit kadert in het verwezenlijken van het belangeloos doel Verschil met VZW: Mogelijkheid tot het stellen van industriële of commerciële handelingen met oog op de verwezenlijking van het doel
Bron: Fiscalnet “Het aantrekkelijke stelsel van private stichtingen” HAUTFENNE P – 05/02/2013
155
PRIVATE STICHTING Taxatie? Jaarlijkse taks ter vergoeding van de successierechten (patrimoniumtaks) – Tarief? 0,17% op het geheel van bezittingen boven 25.000 EUR – Indien taks < 125 EUR: optie om de taks voor 3 jaar onmiddellijk te betalen
ECHTER zodra alle goederen zijn ingebracht: niet langer onderworpen aan successierechten Goederen die van het privévermogen overgaan naar de stichting behoren niet meer toe aan de natuurlijke persoon, noch aan diens erfgenamen. Bij overlijden van de stichter vindt er geen erfovergang plaats. Bron: Fiscalnet “Het aantrekkelijke stelsel van private stichtingen” HAUTFENNE P – 05/02/2013 Bron: www.alaska‐group.eu “Taks der vergoeding van de successierechten” DEBLAUWE S. – 11/02/2013
156
QUASI-INBRENG Van toepassing bij NV, Comm.VA., BVBA of CVBA Verkrijgen van netto aktief : 1. binnen de twee jaar na de oprichting, 2. van een oprichter, bestuurder, zaakvoerder of aandeelhouder 3. tegen een vergoeding van minstens één tiende van het geplaatste kapitaal Quid “geplaatst kapitaal”: het betreft dus NIET het bedrag van het gestort kapitaal. Niet voor aankopen die tot de gewone activiteit behoren en onder normale voorwaarden plaatsvinden.
157
QUASI-INBRENG Dus GEEN verslag bij verkoop aan Comm.V of VOF vennootschapsvormen met aansprakelijkheid aandeelhouders Voorafgaandelijke goedkeuring algemene vergadering is noodzakelijk: nietigheid wordt door de rechtbank uitgesproken
158
QUASI-INBRENG Formaliteiten: – Bijzonder verslag van Raad van Bestuur – Opdrachtbrief revisor – Controleverslag revisor – Neerlegging bijzonder verslag en controleverslag bij griffie Rechtbank van Koophandel (niet vergeten ! De aankoop is nietig) – Staat van activa en passiva niet ouder dan 3 maanden ?
159
WAARDERING Elke overdracht ‐ inbreng in natura en quasi‐inbreng ‐ dient te worden gewaardeerd vanuit een bedrijfseconomisch standpunt De economische waarde kan worden gelijkgesteld aan de marktwaarde Ter zake wordt de term "economische waarde" verkozen boven de "marktwaarde" omdat in veel gevallen er geen “markt” aanwezig is . Onder "economische waarde" wordt verstaan. de prijs die de overdrager vermoedelijk voor het goed zou krijgen op een voldoende concurrentiele markt en mits hij over voldoende tijd voor de verwezenlijking beschikt
160
BEREKING VAN DE GOODWILL Niet de 4x4 regel ! Wel een bedrijfseconomische waardering
161
7. BIJZONDERHEDEN
162
BIJZONDERHEDEN: DE VOF Definitie : “De vennootschap onder firma is een vennootschap die aangegaan wordt tussen hoofdelijk aansprakelijke vennoten en die tot doel heeft, onder een gemeenschappelijke naam, een burgerrechtelijke activiteit of een handelsactiviteit uit te oefenen.” (Art. 201 W. Ven.)
163
BIJZONDERHEDEN: DE VOF Voordelen: ‐ Geen minimumkapitaal vereist ‐ Geen formalisme : ‐ geen notariële oprichting (art. 66 lid 1 W.Venn.) ‐ Geen financieel plan ‐ Geen formaliteiten ingeval van inbreng in natura (tenzij inbreng van grond of gebouw, dan wel notaris vereist) ‐ Beperkte boekhoudkundige verplichtingen (art 93 lid 2 en art 97 W. Ven.) ‐ enkelvoudige boekhouding mogelijk indien omzet lager dan 500.000 EUR ‐ Geen jaarrekening
164
BIJZONDERHEDEN: DE VOF Nadelen: – Onvolkomen rechtspersoonlijkheid (art. 201 W. Ven.) – Ingeval van zeer laag kapitaal : mogelijks minder kredietwaardigheid – Mogelijks geen aftrek risicokapitaal
=> Conclusie : VOF is eenvoudig en goedkoop, maar let op voor aansprakelijkheid
165
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.V. Definitie : “De gewone commanditaire vennootschap is een vennootschap die wordt aangegaan tussen één of meer hoofdelijk aansprakelijke vennoten, beherende vennoten genoemd, en één of meer geldschieters, stille vennoten genoemd.” (Art. 202 W. Venn.)
Praktijk: Comm. V. wordt aangewend wanneer een éénmanszaak of een VOF kapitaal nodig heeft en de ondernemer zelf niet over dat kapitaal beschikt, noch wil lenen
166
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.V. Voordelen: ‐ Geen minimumkapitaal vereist ‐ De stille vennoten zijn beperkt aansprakelijk (art. 206 W. Venn.) ‐ Geen formalisme : ‐ geen notariële oprichting (art. 66 lid 1 W.Venn.) ‐ Geen financieel plan ‐ Geen formaliteiten ingeval van inbreng in natura (tenzij inbreng van grond of gebouw, dan wel notaris vereist) ‐ Beperkte boekhoudkundige verplichtingen (art 93 lid 2 en art 97 W. Ven.) ‐ enkelvoudige boekhouding mogelijk indien omzet lager dan 500.000 EUR ‐ Geen jaarrekening 167
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.V. Nadelen: – Onvolkomen rechtspersoonlijkheid (art. 202 W. Ven.) – Stille vennoten kunnen geen daden van bestuur stellen (art. 207 W. Venn.) – Beherende vennoten zijn onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk – Ingeval van zeer laag kapitaal : mogelijks minder kredietwaardigheid – Mogelijks geen aftrek risicokapitaal
168
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Definitie : “De Comm.VA is een vennootschap die wordt aangegaan tussen één of meer hoofdelijk aansprakelijke vennoten, beherende vennoten, en één of meer stille vennoten die de hoedanigheid van aandeelhouder hebben en die slechts een bepaalde inbreng verbinden.” (Art. 654 W. Ven.)
169
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Kenmerken Handelsvennootschap Rechtspersoonlijkheid Beherende vennoten (hoofdelijke aansprakelijkheid) Stille vennoten (aansprakelijkheid beperkt tot inbreng) Vennoten worden benoemd in de oprichtingsakte: oprichtersaansprakelijkheid Vergelijking met NV: kapitaalvennootschap op niveau kapitaal Vergelijking met BVBA: personenvennootschap op niveau bestuur
170
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Aansprakelijkheid Beherende vennoten kunnen niet persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor verbintennisen van de vennootschap zolang de vennootschap niet is vervoordeeld (art. 655 W. Ven.) Stille vennoten zijn toch hoofdelijk aansprakelijk voor verbintenissen van de vennootschap indien: – Zij tekenen voor de vennootschap (tenzij bij volmacht) – Hun naam voortkomt in de naam van de vennootschap (art. 656 W. Ven.)
171
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Aandelen Met of zonder stemrecht Preferente aandelen: vertegenwoordigen het kapitaal Oprichtersaandelen: als vergoeding voor de bemiddeling bij de oprichting. Zij vertegenwoordigen het kapitaal niet Winstaandelen: Vertegenwoordigen het kapitaal niet en vereisen geen inbreng Vrij overdraagbaar
172
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Vereniging van alle aandelen in één hand Er moet minstens één vennoot van elke categorie zijn (stille en beherende vennoot) Bij vereniging van alle aandelen in één hand verliest de vennootschap haar hoedanigheid van Comm. VA Geen ontbinding van rechtswege maar regularisatie is vereist
173
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Bestuur Één of meer statutaire zaakvoerders (beherende vennoten) Voor onbepaalde duur benoemd Wijziging aldus enkel via statutenwijziging: – Aanwezigheid helft van kapitaal – 3/4e meerderheid
Ontslag? – Enkel om gewichtige redenen (niet via gewone beslissing AV) – Toestemming betreffende zaakvoerder
Individuele handelsingsbevoegdheid Moeten tevens aandeelhouder zijn
174
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Statutenwijziging Statutenwijzging kan NOOIT doorgevoerd worden zonder instemming van de zaakvoerder(s).
Vennootschap eindigt door overlijden van de zaakvoerder. Praktisch? Rechtbank van Koophandel stelt voorlopig bewindvoerder aan op verzoek van iedere belanghebbende. AV binnen 15 dagen na aanstelling om een definitieve zaakvoerder aan te stellen. Bewindvoerder kan niet aansprakelijk gesteld worden!
175
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Voordelen Comm. VA Mogelijkheid om de zaakvoerder een bijzondere bescherming te geven Mogelijkheid tot centralisatie van de macht in handen van één persoon – Pater familias: fiscaal‐vermogensrechtelijk beveiligen door aandelen te vervreemden (schenken). Zaakvoerder kan tevens zijn opvolging regelen op niveau van het bestuur.
De stille vennoten zijn enkel aansprakelijk ten belope van hun inbreng, tenzij zij zich inlaten met het bestuur van de vennootschap
176
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Nadelen Comm. VA Onbeperkte aansprakelijkheid voor de beherende vennoten : groot financieel risico voor de vennoten Oprichting moet gebeuren bij notariële akte Er moet steeds een volledige en dubbele boekhouding gevoerd worden Geplaatst en gestort kapitaal bedraagt minimum 61.500 EUR Minder interessant voor exploitatievennootschappen Risico ligt lager bij patrimoniumvennootschappen of holdings
177
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Verschil Comm. V. : Kapitaalvennootschap Scharnierbepaling Art. 657 W. Ven.: meeste regelen van de NV zijn van toepassing op deze van de Comm. VA. Moet via authentieke akte opgericht worden (in tegenstelling tot Comm. V. dat onderhands kan) Gelijkenis Comm. V.: Stille (beperkt aansprakelijk) vs beherende vennoten (onbeperkt aansprakelijk) Stille vennoten kunnen optreden als lasthebber van de vennootschap
178
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Waarom niet kiezen voor een NV ? Gezien de meeste bepalingen toch dezelfde zijn, zoals het minimum kapitaal van 61.500 EUR VOORDEEL : De mogelijkheid om een statutaire zaakvoerder met vetorecht aan te stellen (art. 659 W. Ven.)
179
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Praktijk: Familiale opvolging Men benoemd de ouders als statutair zaakvoerder, waarna zij op één aandeel na hun hele vermogen bij handgift aan de kinderen wegschenken en toch het vermogen blijven beheren.
180
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Dezelfde regels als de NV Minimumkapitaal van 61.500 EUR, volledig volstort Bij authentieke akte opgericht. Aandelen op naam
181
BIJZONDERHEDEN: DE COMM.VA Verschilpunten tussen de Comm.VA en de NV Comm. VA: bestuurd door één of meerdere statutaire zaakvoerders NV: bestuurd door Raad van Bestuur Comm.VA: twee soorten vennoten
182
BIJZONDERHEDEN: DE CV Definitie : “De Coöperatieve vennootschap is een vennootschap met rechtspersoonlijkheid, samengesteld uit veranderlijk aantal vennoten en met veranderlijke inbrengen.” (art. 350 W. Venn.). Het vast gedeelte van het kapitaal moet minstens 18.550 EUR bedragen
183
BIJZONDERHEDEN: DE CV Zowel bij op richting als tijdens het bestaan moeten minimum 3 vennoten aanwezig zijn (art. 351 W. Ven.): Minder dan 3 vennoten: van rechtswege ontbonden Alle aandelen in één hand: van rechtswege ontbonden Alle aandelen zijn op naam (art. 356 W. Ven.) De statuten kunnen de aandelen in verschillende categorieën indelen Buiten aandelen die kapitaal vertegenwoordigen mogen geen andere effecten uitgegeven worden : warrants, winstbewijzen zijn niet toegestaan
184
BIJZONDERHEDEN: DE CV Obligaties zijn WEL toegestaan maar uitgifte van converteerbare obligaties is niet toegestaan Elke vennoot heeft het recht om gestorte gelden terug te nemen indien de algemene vergadering hem daartoe de toestemming verleend maar deze terugneming ontslaat hem niet van zijn inbrengverplichting (art. 377 W. Ven.) Deze terugneming mag niet tot gevolg hebben dat het totaal gestort kapitaal beneden het wettelijk minimum zou dalen van 18.550 EUR
185
BIJZONDERHEDEN: DE CV Voordelen: Vennoten kunnen vrij in en uit treden zonder statutenwijziging De vennoten kunnen bijgevolg eenvoudig in‐ en uittreden De aandelen zijn op naam en kunnen slechts beperkt worden overgedragen Contractuele vrijheid: bv. Uitsluiting van vennoten is mogelijk. Meervoudig stemrecht 2 types Coöperatieve vennootschappen: De Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA) De Coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid (CVOA)
186
BIJZONDERHEDEN: DE CV Coöperatieve Vennootschap : geen minderheidsvordering Het Grondwettelijk Hof velde een arrest op 16 september 2010 over het instellen van een minderheidsvordering die het wetboek van vennootschappen voorziet. Ze oordeelde in dit arrest dat de afwezigheid van de mogelijkheid tot het instellen van minderheidsvordering voor de minderheidsaandeelhouders van een coöperatieve vennootschap met onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid neerkomt op een schending van de gelijkheids‐ en non‐discriminatiebeginselen. Sinds 1991 kent het wetboek van vennootschappen een minderheidsvordering voor de NV (artikel 562), de BVBA (artikel 290) en de CVBA (artikel 416). De aandeelhouder of minderheidsaandeelhouder kan voor rekening van de vennootschap een rechtsvordering instellen tegen respectievelijk de bestuurders of zaakvoerders van een bvba of een vzw als de meerderheid van de algemene vergadering nalaat dit te doen. 187
BIJZONDERHEDEN: DE CV Coöperatieve Vennootschap : geen minderheidsvordering Doel van de maatregel is het respect voor de belangen van aandeelhouders of minderheidsaandeelhouders om het evenwicht binnen de vennootschap te handhaven. Voor BVBA’s en CVBA’s wordt de minderheidsvordering ingesteld door een of meerdere vennoten die op de dag van de algemene vergadering, die zich heeft uitgesproken over de bevrijding van de zaakvoerders, aandelen aanhouden die minstens 10% vertegenwoordigen van de stemmen die verbonden zijn met de actuele aandelen (of die aandelen bezitten die een deel van het kapitaal van ten belope van 1 250 000 euro voor coöperatieve vennootschappen vertegenwoordigen).
188
BIJZONDERHEDEN: DE CV Coöperatieve Vennootschap : geen minderheidsvordering In NV’s en Comm. VA zal de minderheidsvordering ingesteld worden door de aandeelhouders die aandelen bezitten waaraan minder dan 1% van de stemmen is gekoppeld of op dat moment een deel van het kapitaal van minstens 1 250 000 euro bezitten. CVOA : geen minderheidsvordering mogelijk
189
BIJZONDERHEDEN: DE CV Volgens het Hof bestaat er duidelijk een verschillende behandeling tussen: vennoten van een CVBA die een minderheidsvordering kunnen instellen, en anderzijds vennoten van een CVOA die geen minderheidsvordering kunnen instellen. Deze discriminatie is des te minder verantwoord aangezien de minderheidsaandeelhouders van CVOA hoofdelijk en persoonlijk aansprakelijk zijn voor de sociale schulden, terwijl de minderheidsaandeelhouders van CVBA maar in verhouding tot hun bijdrage aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de schulden. Vandaar dat het vermogensrisico van minderheidsaandeelhouders in CVOA veel groter is in geval van fouten vanwege de zaakvoerders dan voor minderheidsaandeelhouders van de CVBA Het wetboek van vennootschappen is dus dringend aan herziening toe.
190
BIJZONDERHEDEN: DE CVBA Beperkte aansprakelijkheid (art. 352 lid 2 W. Ven.) Oprichting bij authentieke akte (art. 357 § 3 lid 1 W. Ven.) Minimumkapitaal: 18.550 EUR Volstorting ten belope van 6.200 EUR en ¼ van ieder aandeel. (art. 397 W. Ven.) (PS : aandelen inbreng in natura binnen de 5 jaar te volstorten) Moet met minstens DRIE personen worden opgericht: het is de enige vennootschapsvorm die met meer dan twee personen moet worden opgericht (art 351 W Ven) De statuten dienen duidelijk aan te geven of de vennoten beperkt of onbeperkt aansprakelijk zijn (art 352 W Ven), maar tussen de vennoten kan geen onderscheid gemaakt worden mbt hun aansprakelijkheid (art 353 W Ven) => CVOA
191
BIJZONDERHEDEN: DE CVBA •
Alle vennoten die bij de oprichting verschijnen zijn oprichters (art 401 W. Ven.)
•
Alle bepalingen mbt verder volstorten kapitaal : idem aan BVBA
192
BIJZONDERHEDEN: DE CVOA Onbeperkte aansprakelijkheid (art. 350 W. Ven.) Oprichting kan via onderhandse of authentieke akte (art. 66 W. Ven.) Minimumkapitaal : Vrij te bepalen
193
BIJZONDERHEDEN: DE BVBA Definitie : “De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid is de vennootschap opgericht door één of meer personen die slechts hun inbreng verbinden en waarin de rechten van de vennoten slechts onder bepaalde voorwaarden kunnen worden overgedragen.” (art. 210 W. Ven.)
194
BIJZONDERHEDEN: DE BVBA De belangrijkste kenmerken: Minimumkapitaal : 18.550 EUR. Het moet volledig en onvoorwaardelijk geplaatst zijn (art 216 W venn) 6.200 EUR volstort en 1/5 van ieder aandeel in geld en volledige volstorting ieder aandeel in natura (art. 223 W. Ven.) behalve wanneer de bvba slechts door één persoon wordt opgericht dan moet 12.400 EUR volstort zijn (art 223 W venn) Besloten karakter: beperkte overdraagbaarheid van de aandelen (art. 249 e.v. W. Ven.)
De BVBA mag NIET uitgeven: warrants en converteerbare obligaties (art 232 3 de lid W Ven)
Kapitaal is verdeeld in gelijke delen (art 238 W Ven) Gevolg: werken met uitgiftepremie noodzakelijk
195
BIJZONDERHEDEN: DE BVBA Beperkte aansprakelijkheid Georganiseerd bestuur, door een zaakvoerder waargenomen Oprichting door minstens 2 personen (uitz. EBVBA: oprichting door 1 persoon) (art. 211 W. Ven.) Aandelen met en zonder stemrecht mogelijk ALLE personen die bij de oprichting verschijnen worden als oprichters beschouwd (art 225 W venn) en dragen dus de oprichtersaansprakelijkheid
196
BIJZONDERHEDEN: DE BVBA Volstorting kapitaal Bijzondere rekening : geld kan pas ter beschikking worden gesteld nadat de oprichtingsakte ter griffie is neergelegd = datum dat de vennootschap rechtspersoonlijkheid heeft verworven. Reden : pas vanaf dat ogenblik treden de organen van de vennootschap in werking Latere oproepen tot volstorting gebeuren door de zaakvoerder en moet niet via een bijzondere rekening gebeuren ANDERS DAN IN EEN NV en wanneer de statuten niets bepalen zijn de oprichters NIET meer verantwoordelijk tot het volstorten van het kapitaal wanneer ze hun aandelen hebben overgedragen binnen een BVBA
197
BIJZONDERHEDEN: DE E-BVBA Doel: juridisch kader aanbieden voor uitoefening van beroep onder vennootschapsvorm met rechtspersoonlijkheid zonder zich daarvoor te moeten associëren met een andere persoon. De bvba kan opgericht worden door één of meer personen (art 211 W venn) Gevolg: de E‐BVBA is geen afzonderlijke rechtsvorm. De afkorting E‐BVBA is geen officiële afkorting opgenomen in het W Ven.
198
BIJZONDERHEDEN: DE E-BVBA Kenmerken Minimumkapitaal : 18.550 EUR 12.400 EUR volstort (art. 213 W. Ven.) Slechts 1 aandeelhouder (N.B. er kunnen wel meerdere zaakvoerders zijn) Onbeperkte aansprakelijkheid van de oprichters bij faling na 3 jaar en uit financieel plan blijkt dat onvoldoende middelen werden aangewend om de activiteit in leven te houden.(art. 213 §2 W. Ven.)
199
BIJZONDERHEDEN: DE E-BVBA De natuurlijke persoon kan slechts enige vennoot zijn in één enkele BVBA (art. 212 W. Ven.)
Niet naleving: hoofdelijke borg voor verbintenissen van iedere andere BVBA die hij: ‐ nadien zou oprichten ‐ waarvan hij nadien de enige vennoot zou worden Uitzondering: verkrijging aandelen t.g.v. overlijden. Rechtspersoon richt als enige vennoot een bvba op: Steeds hoofdelijk aansprakelijk zolang men als rechtspersoon enig vennoot blijft. Meerhoofdige BVBA wordt na de oprichting eenhoofdig: Gestorte kapitaal moet binnen 1 jaar 12.400 EUR bedragen. Zo niet : hoofdelijke borg van de ene vennoot 200
BIJZONDERHEDEN: DE SBVBA Voordelen: Starterskapitaal 1 EUR Afscherming van het privévermogen Kan een hoofdig zijn Nadelen Mogelijke opheffing van de oprichtersaansprakelijkheid (idem E‐BVBA) Na 5 jaar dient men naar notaris te gaan om minimumkapitaal te verhogen tot wettelijk minimum voor BVBA of E‐BVBA
201
BIJZONDERHEDEN: NV Definitie : “De naamloze vennootschap is de vennootschap waarin minstens twee aandeelhouders bereid zijn kapitaal in de onderneming te investeren.”
202
BIJZONDERHEDEN: NV Kenmerken: Minimumkapitaal 61.500 EUR ( latere volstortingen idem bvba) Volledig volstorten : van elk aandeel (in natura en in geld) moet ¼ volstort (art. 439 en 448 W. Ven.): N.B. hoe ga je ¼ vrachtwagen volstorten?! In praktijk zal ¼ volstorting in natura moeilijk zijn. Minimum 2 aandeelhouders Oprichters : indien één of meerdere aandeelhouders die meer dan 1/3 van het maatschappelijk kapitaal bezitten als oprichters worden aangeduid in de akte zijn de andere verschijnenden gewone inschrijvers ( art 450 W venn)
203
BIJZONDERHEDEN: NV Anders dan in een BVBA bepaalt (art 507 W venn) dat de overdracht van niet volgestorte aandelen de inschrijvers NIET kan ontslaan van de verplichting om ten belope van het niet volgestorte bedrag bij te dragen in de schulden van voor de openbaarmaking van de overdracht. De overdrager kan zich verhalen op de oorspronkelijke overdrager en op de latere overnemers die hoofdelijk gehouden zijn
204
BIJZONDERHEDEN: NV Eindigt de volstortingsplicht bij vervreemding van de aandelen? Verschil BVBA en NV – BVBA: inschrijving van de overdracht in het aandelenregister maakt de overdracht tegenstelbaar aan derden – NV: overdracht is tegenstelbaar aan de vennootschap vanaf ogenblik van inschrijving in het aandelenregister
Verhouding Overdrager‐Overnemer Volstortingsplicht is verbonden aan het aandeel en gaat aldus samen met het eigendomsrecht over naar de overnemer. De overnemer kan zich niet op de overdrager verhalen tot volstorting
205
BIJZONDERHEDEN: NV Verhouding Overdrager‐Schuldeisers NV Overdracht ontslaat inschrijvers niet van de verplichting om ten belope van het niet‐volstorte deel, bij de dragen in de schulden die ontstaan zijn voor openbaarmaking van de overdracht (in B.S.). In dat scenario blijft de inschrijver aldus gehouden. Vervolgens kan de overdrager zich wel verhalen op de overnemer en latere overnemers. art. 507 W. Venn
206
BIJZONDERHEDEN: NV Verhouding Overdrager‐Schuldeisers BVBA Geen specifieke wetsregeling, enkel rechtsleer: Analoge toepassing van art. 507 W. Venn Uitzondering: overdrager heeft geen verhaalrecht op de latere overnemers. Wel een verhaalrecht op de initiële overnemer (persoon aan wie hij zelf zijn aandelen heeft overgedragen, niet aan personen die daarop eventueel de aandelen zouden overnemen).
207
BIJZONDERHEDEN: NV Verhouding Overdrager‐Vennootschap NV Overdragende aandeelhouder is nog gehouden tot volstorten van kapitaal in kader van aanzuivering van schulden ontstaan voor inschrijving in het aandelenregister Nieuwe schulden ontstaan na inschrijving: initiële overdrager is niet aansprakelijk
208
BIJZONDERHEDEN: NV Verhouding Overdrager‐Vennootschap BVBA Geen specifieke wetsregeling, enkel rechtsleer: Overdrager van de aandelen kan niet meer aansprakelijk gesteld worden tot volstorting van het kapitaal die pas na de overdracht opeisbaar worden.
209
BIJZONDERHEDEN: NV Verklaring verschillende behandelingen: BVBA: overdracht van aandelen mits toestemming van de AV NV: geen goedkeuring vereist (tenzij statutaire bepalingen) – Bijgevolg wordt er in regel geen controle doorgevoerd worden op de solvabiliteit van de aandeelhouder die in de plaats treedt van de overdrager
Bron: Deloitte “KMO‐De volstortingsplicht na overdracht van niet‐volstorte aandelen in de NV en de BVBA” – 18/04/2011 210
BIJZONDERHEDEN: NV Aandelen op naam, gedematerialiseerd of aan toonder N.B. : tot 1 januari 2014 moeten aandelen aan toonder worden omgezet in aandelen op naam of gedematerialiseerd. Vrije overdraagbaarheid van effecten Kapitaalaandelen vs Winstaandelen (art 483 W. Ven.) Aandelen met stemrecht versus aandelen zonder stemrecht (kan dus ook bij een BVBA) Interimdividend (art 618 W. Ven.)
211
BIJZONDERHEDEN: NV In een NV kunnen er winstbewijzen, converteerbare obligaties en warrants bestaan Effecten kunnen gedematerialiseerd zijn def: (art 468 W Ven) : het gedematerialiseerde effect wordt vertegenwoordigd door een boeking op rekening , op naam van de eigenaar of de houder, bij een erkende rekening houder Gevolg : na de aandelen aan toonder zullen geen handgiften meer mogelijk zijn. De gedematerialiseerde effecten laten de bankgifte wel nog toe Aandelen kunnen in verschillende categorieën worden opgesplitst Bij een bvba is de enige categorie die men kan creëren: met en zonder stemrecht (art 239 W venn)
212
ALGEMEEN OVERZICHT
213
BESTUUR NV: De Raad van Bestuur bestaande uit minimum 3 bestuurders (2 indien 2 vennoten) Het dagelijks bestuur van de vennootschap kan gedelegeerd worden aan een bestuurder of niet‐bestuurder. Zijn benoeming, ontslag en functie wordt gespecificeerd in de statuten. BVBA, EBVBA: Eén of meerdere Zaakvoerders, onafzetbaar indien statutair benoemd. CVBA en CVOA: Eén bestuurder, (tenzij anders bepaald in de statuten) VOF: Eén of meer zaakvoerders.
214
MINIMUMKAPITAAL NV BVBA,EBVBA, CVBA CVOA en VOF
: : :
61.500€ 18.550€ Vrij te bepalen
215
MINIMUMKAPITAAL NV: volledig en 1/4 per aandeel BVBA en EBVBA: min. 6.200€, 1/5 per aandeel in geld, volledig volstort per aandeel in natura CVOA en VOF: volledig
216
FINANCIEEL PLAN NV, BVBA, EBVBA, CVBA: Verplicht: indien de vennootschap binnen 3 jaar na oprichting failliet wordt verklaart en het maatschappelijk vermogen bij oprichting kennelijk ontoereikend blijkt voor normale uitoefening van bedrijvigheid gedurende 2 jaar, zullen de oprichters eveneens hoofdelijk aansprakelijk zijn. Het Financieel plan wordt dan door de notaris aan de rechtbank voorgelegd op verzoek van de rechter‐commissaris of van de PK. CVOA en VOF: niet verplicht
217
AANDELEN NV: aandelen op naam en gedematerialiseerd BVBA, EBVBA, CVBA en CVOA: aandelen op naam
218
OVERDRACHT VAN AANDELEN NV: In principe: Vrije overdraagbaarheid: Overeenkomstig Art. 510 W. Venn. is het echter mogelijk in de statuten of aandeelhoudersovereenkomsten te voorzien in beperkte overdraagbaarheid van de aandelen. Deze moet echter in de tijd beperkt zijn en verantwoord zijn op belang van de vennootschap.
219
OVERDRACHT VAN AANDELEN BVBA: Beperkte overdraagbaarheid van de aandelen, gezien het besloten karakter van de BVBA. Vrije overdraagbaarheid aan een medevennoot , echtgeno(o)t(e), (groot)ouders, (klein)kinderen en andere personen vermeld in de statuten. In andere gevallen is toestemming vereist van minstens de helft van de andere vennoten die ¾ van het kapitaal vertegenwoordigen NA aftrek van de rechten waarvan de overdracht is voorgesteld. Statuten kunnen voorzien in strengere bepalingen. (art 249 W venn) De overdracht geldt tegenover de vennootschap en tegenover derden pas vanaf de datum van inschrijving in het aandelenregister (art 253 W venn) E‐BVBA: Slechts 1 aandeelhouder die volkomen vrij beslist. Vanaf er een vennoot bijkomt wordt de BVBA echter meerhoofdig
220
OVERDRACHT VAN AANDELEN CVBA en CVOA: In principe enkel aan andere vennoten overdraagbaar, tenzij anders bepaald in de statuten. De overdracht van aandelen aan derden is onderworpen aan de volgende voorwaarden: ‐ ofwel gaat het om personen de bij naam aangewezen zijn in de statuten ‐ ofwel behoren die derden tot categorieën bepaald in de statuten ‐ kenmerkend CV: de mogelijkheid die aan de vennoten gegeven wordt om uit de vennootschap te treden zonder dat ze een overnemer voor hun aandelen moeten vinden. Maar van deze mogelijkheid kan pas gebruik gemaakt worden gedurende de eerste zes maanden van het boekjaar VOF: mits éénparige toestemming van de andere vennoten
221
ALGEMENE VERGADERING Bepalingen gemeen aan alle vennootschappen: De AV moet jaarlijks worden samengeroepen: echter op basis van (art. 93 lid 2 W. Venn.) geldt dit niet voor de kleine VOF, die geen jaarrekening moet opstellen, en bijgevolg ook geen jaarlijkse AV moet samenroepen om deze goed te keuren.
222
ALGEMENE VERGADERING Goedkeuring jaarrekening Bestemming van resultaat (eventueel dividenduitkering) Kwijting aan bestuursorgaan (en indien van toepassing commissaris) Toepassing art 633 en 634 W. Ven of 332 en 333 W. Ven. (alarmbelprocedure) Benoeming en herbenoeming bestuursorgaan (reeds voorstel door Raad van Bestuur of Zaakvoerder(s) gedaan) Toepassing (art. 523 W. Ven.)
223
OPROEPING TOT AV Niet genoteerde vennootschappen : – Aankondiging min 15 dagen voor AV in Belgisch staatsblad en in een nationaal verspreid blad – Wanneer het een loutere jaarvergadering betreft (normale plaats en uur) ter behandeling jaarrekening en verslag publicatie BS voldoende – Oproeping ook per gewone brief toezenden aan houders aandelen/warrants/obligaties op naam , de bestuurders en commissaris • Indien schriftelijke toestemming : ook andere vorm dan brief toegelaten (bv e‐mail) – Indien ALLE aandelen, obligaties,… op NAAM werden uitgegeven ook aangetekende brief voldoende ZONDER verdere publicatie 224
VERMELDING OPROEPING Niet beursgenoteerde vennootschap (niet wettelijke bepaald) : minimum naam , rechtsvorm, ondernemingsnummer van de vennootschap bevatten met de agenda, plaats en datum + tijdstip van de AV Vennootschappen waarvan aandelen genoteerd zijn : – Vermelding plaats, datum en uur AV – Agenda met opgave te behandelen onderworpen Ook melding over de (her) benoeming commissaris of bedrijfsrevisor agenderen ‐ Heldere en nauwkeurige beschrijving van de formaliteiten die de AH dient te vervullen om stemrechten uit te oefenen op de AV
225
MEDEDELING STUKKEN De regeling inzake mededeling van stukken bestaat uit 3 componenten – Afschrift van stukken spontaan meezenden met de oproepingsbrief aan AH op naam, commissaris en bestuurders – Afschrift wordt onverwijld toegezonden aan diegenen die uiterlijk 7 dagen voor AV aan de formaliteiten voldoen om toegelaten te worden tot de AV (binnen de 7 dagen = afschrift ontvangen op AV) – Iedere aandeelhouder, obligatiehouder, warranthouder … vanaf 15 dagen voor de vergadering op de zetel kosteloos een afschrift van deze stukken verkrijgen.
226
BUITENGEWONE AV Voor statutenwijziging moet men een buitengewone algemene vergadering samenroepen. Bovendien zal de tussenkomst van de notaris nodig zijn. (Tenzij bij de VOF en de CVOA waar oprichting via onderhandse akte gebeurt, en statutenwijziging ook onderhands zal geschieden).
227
TUSSENKOMST NOTARIS Algemene vergadering inzake volgende items: – Statutenwijziging – Inkoop van eigen aandelen – Uitgifte converteerbare obligaties of warrants – Voorkeurrecht bij kapitaalverhoging
228
BIJZONDERE AV Iedere algemene vergadering die niet samenvalt met de gewone algemene vergadering en die niet moet beslissen over een statutenwijziging, Voor een bijzondere reden (bv. in het kader van de alarmprocedure, het tussentijds ontslag of de benoeming van een bestuurder of zaakvoerder). Kent rechten toe aan derden die een invloed hebben op het vermogen van de vennootschap.
229
WIE KAN EEN AV SAMENROEPEN? In principe ENKEL de Raad van Bestuur of Zaakvoerder(s) Individuele bestuurder is niet bevoegd (tenzij ingevolge van een algemene of bijzondere bevoegdheidsopdracht) Indien de enige Zaakvoerder in een BVBA overleden is (en geen opvolger aangewezen) alle vennoten bevoegd om de vergadering samen te roepen, ook de erfgenamen Aandeelhouders of vennoten kunnen GEEN vergadering samenroepen, maar kunnen Raad van Bestuur of Zaakvoerder hiertoe verplichten indien zij samen ten minste 1/5 van de aandelen vertegenwoordigen (vergadering binnen de 3 weken houden)
230
WIE KAN EEN AV SAMENROEPEN? De commissaris – revisor : wanneer de normale werking van vnx. gevaar loopt OF aanmerkelijke verliezen VERPLICHTE WETTELIJKE SAMENROEPING: – Binnen 2 maanden nadat kon vastgesteld worden dat aanmerkelijke verliezen werden geleden – Voorgenomen quasi inbreng – Inkoop van eigen aandelen – Diverse uitzonderingen
231
BUREAU EN AANWEZIGHEIDSLIJST Bij aanvang van de vergadering : aanwezigheidslijst opstellen en onderteken Volgende vermeldingen: – Naam, voornaam, woonplaats van de aanwezige en vertegenwoordigde AH – Aantal aandelen – Nummers optekenen van toonderaandelen
232
AANWEZIGHEIDSQUORUM Gewone jaarvergadering : geen aanwezigheidsquorum – één enkele aandeelhouder kan de jaarrekening goedkeuren en kwijting verlenen – Onder voorwaarde dat de oproepingen correct werden gedaan – Indien de statuten een quorum voorzien : dient dit gevolgd te worden => Indien statuten niet anders voorzien : beslissen bij gewone meerderheid
233
AANWEZIGHEIDSQUORUM Bijzondere algemene vergadering = wel quorum vereist (afhankelijk van de aard van de beslissing) Statutenwijziging : – De helft van het kapitaal vertegenwoordigd zijn – Indien aan deze voorwaarde niet voldaan : 2de vergadering samengeroepen, deze is zonder quorum – Beslissing goedgekeurd door ¾ van de stemmen
234
VERDAGING VAN DE VERGADERING Bij de jaarvergadering Niet bij andere algemene vergaderingen Heeft de Raad van Bestuur het recht om (tijdens de zitting) de vergadering met 3 weken uit te stellen Indien in belang van vennootschap : tegen stemmingmakerij Deze verdaging heeft enkel betrekking op de bespreking en stemming v/d jaarrekening
235
OVERZICHT BVBA
Comm. V
VOF
Oprichtingsakte
Notarieel
Onderhands (tenzij inbreng OG)
Onderhands (tenzij inbreng OG)
Financieel plan
Verplicht
Niet verplicht
Niet verplicht
Min. Kapitaal
18.550 Min. 6.200
Geen vereisten
Geen vereisten
Inbreng
Kapitaal Natura
Kapitaal Natura Arbeid
Kapitaal Natura Arbeid
Aansprakelijkheid
Beperkt
Stille: beperkt Beherende: onbeperkt
Onbeperkt en hoofdelijk
Aandeelhouders
Min. 1
Min. 2
Min. 2
Bestuur
Min. 1 Zaakvoerder Min. 1 Zaakvoerder
Min. 1 Zaakvoerder
236
OVERZICHT BVBA
Comm. V
VOF
Jaarrekening
Ja
Nee Tenzij groot en 1 vennoot/rechtspersoon
Nee Tenzij groot en 1 vennoot/rechtspersoon
Verslag revisor Bij inbreng
Ja
Nee
Nee
Aandelenregister
Ja
Niet verplicht
Niet verplicht
Overdracht aandelen
Op naam: beperkt
Beperkt Tenzij statutair
Beperkt Tenzij statutair
Anders: toestemming ½ vennoten met ¾ kapitaal
237
OVERZICHT
238
ISBN 978-1-78068-016-3
239
EINDE BEDANKT VOOR UW AANDACHT!
240